Prof. dr. hab. Romuald Skowroński

Prof. dr. hab. Romuald Skowroński
Urodzony 6 grudnia 1926 roku – Chocieszów (Polesie). Żołnierz AK
(kapral podchorąży). Rozpoczęcie studiów w UŁ – 1946 rok. Magisterium – 1952
rok. Docteur es sciences Université de Paris (Sorbona) – 1962 rok. Habilitacja –
1968 rok – UŁ. Profesor nadzwyczajny – 1976 rok. Profesor zwyczajny – 1990
rok.
Funkcje uniwersyteckie: 1949-50 – z-ca asystenta, 1952-54 – asystent
i starszy asystent, 1963 – adiunkt, 1968-76 – docent, 1973 – profesor
nadzwyczajny, 1990 – profesor zwyczajny. 1997 – przejście na emeryturę.
Aktualnie zatrudniony na 1/3 etatu. 1970 – z-ca dyrektora Instytutu Chemii,
Kierownik Pracowni Barwników a potem Zakładu Chemii Organicznej. Od 1972
do 1975 – Prorektor UŁ ds. rozwoju, I zastępca Rektora. Od 1975 do 1981
Rektor UŁ (dwie kadencje), 1981-1990 – Dyrektor Instytutu Chemii.
W roku 1957 mgr R.Skowroński brał udział w Światowym Kongresie
Chemicznym w Paryżu, w trakcie którego Prof. A.Willemart z Ecole Nationale
Supérieure de Chimie – Paryż zaproponował mu etat w CNRS. W latach 1958-62
w czasie pobytu w Paryżu prowadził badania naukowe ukoronowane w 1962 r.
stopniem naukowym „Docteur es sciences” Uniwersytetu Paryskiego (Sorbony)
z wyróżnieniem. W czasie ponownego pobytu we Francji 1966/67 opublikował
szereg prac, które były podstawą Jego habilitacji w 1968 r. w UŁ.
Profesor R. Skowroński całe swoje zawodowe życie związał
z Uniwersytetem Łódzkim i tej uczelni poświęcił bogatą i skuteczną aktywność
organizacyjną od pierwszych kontaktów, tj. od okresu studenckiego, kiedy był
aktywnym działaczem i przewodniczącym Naukowego Koła Chemików a także
działał w Stowarzyszeniu Bratniak. Nieco później uczestniczył w działalności
Związku Nauczycielstwa Polskiego w Uniwersytecie Łódzkim, gdzie w 1968 roku
został wybrany prezesem Rady Zakładowej, a następnie członkiem Zarządu
Głównego.
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
1
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
W 1970 roku powstał Instytut Chemii. W tym czasie Instytut rozwijał się
bardzo intensywnie, wzbogacając się w nowoczesną aparaturę i owocne
kontakty z ośrodkami zagranicznymi, czemu pomagała niewątpliwie powierzona Profesorowi R. Skowrońskiemu - koordynacja problemu badań
centralnie sterowanych MR-I-11 i później CPBP 01.15 pt. Elektrochemia granicy
faz i środowisk jonogennych .
Szczególnego podkreślenia wymagają Jego ogromne zdolności
organizacyjne, umiejętność kierowania zespołami współpracowników,
niewątpliwy talent dyplomatyczny, gotowość do podejmowania nowych zadań
i wyzwań. Te cechy Profesora Skowrońskiego, zaowocowały dynamicznym
rozwojem Uczelni, umocnieniem jej pozycji w kraju i otwarciem na szeroką
współpracę z zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Rozpoczęte w 1958 roku
kontakty z Francją rozwinęły się intensywnie z placówkami naukowymi także
innych państw i to zarówno w dziedzinie chemii jak i szeroko pojętej współpracy
naukowej. Prof. Skowroński był jednym z twórców prężnego Ośrodka Alliance
Française przy UŁ, kierował współpracą Uczelni z Uniwersytetem im. Justusa
Liebiga w Giessen, podjął współpracę z naukowcami z Uniwersytetu Claude
Bernard Lyon I, Ecole Nationale Supérieure de Chimie de Montpellier i w Tuluzie
oraz z Uniwersytetem North London w Anglii. Nawiązane przez Niego kontakty
naukowe uwieńczone zostały podpisaniem ponad 20 umów o bezpośredniej
współpracy naukowej i wymianie osobowej, umożliwiły bardzo licznej grupie
pracowników UŁ wyjazd na zagraniczne staże naukowe do znaczących
ośrodków i w decydujący sposób przyczyniły się do rozwoju młodej kadry
naukowej.
Wśród licznie pełnionych funkcji poza UŁ należy wymienić: członkostwo
w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego (przez dwie kadencje),
przewodniczenie Komisji Nauk Ścisłych MEN oraz Kolegium Rektorów w Łodzi;
był członkiem Komitetu Nauk Chemicznych PAN, członkiem Rady Naukowej
Oddziału PAN w Łodzi, wiceprzewodniczącym Rady Naukowej CBMiM PAN
w Łodzi oraz przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Chemii Ogólnej
Wydziału Farmacji AM w Łodzi.
O wysokim autorytecie Profesora Skowrońskiego w kraju i za granicą
świadczy powierzenie Mu w latach 1991-94 koordynacji trzech dużych
programów europejskich: TEMPUS JEP-2131 z dziedziny chemii, z udziałem 21
partnerów zagranicznych, COST w ramach badań chemii połączeń
fosforoorganicznych o potencjalnej aktywności biologicznej współtworzył grupę
badawczą o nazwie „Ecophos phosphoroorganic biololecules”, COPERNICUS
z udziałem ośrodków badawczych z Francji, Niemiec, Anglii, Włoch, Węgier,
Izraela i Czech.
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
2
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
Aktywność Profesora Skowrońskiego przejawia się także w roli
organizatora kilku ważnych konferencji naukowych krajowych i zagranicznych.
W wyniku szerokiej współpracy naukowej Profesor Skowroński był zapraszany
do wielu liczących się w świecie ośrodków naukowych, m.in. do Francji (Paris,
Lyon, Montpellier, Nantes, Touluse), Niemcy (Giessen, Regensburg, Leipzig,
Halle, Dusseldorf), Włoch (Milan, Torino, Catania), Hiszpanii (Madrid, Yittoria,
Barcelona), Stanów Zjednoczonych, Finlandii, Rosji, Węgiel, Maroka, Iraku,
Wietnamu, Izraela. Uzyskał 2 stypendia DAAD, 2 misje naukowe do Francji i 1 do
Włoch.
Dorobek naukowy: 155 pozycji, 71 publikacji w zagranicznych
czasopismach, 48 opublikowanych doniesień konferencyjnych, 37 patentów.
Wypromował 9 doktorów, ponad 120 magistrów.
Przyczynił się w istotny sposób do rozwoju chemii połączeń
acetylenowych.
Cennymi
wynikami
były
syntezy
pochodnych
propargilowych antracenu i antrachinoli i wykrycie izomerii prototropowej.
Osiągnięcia te na trwałe weszły do literatury chemicznej i są nadal licznie
cytowane. Zespół Profesora R. Skowrońskiego opracował wiele syntez związków
cztero-, pięcio- i sześcioczłonowych zawierających takie heteroatomy jak azot,
siarka, tlen
i fosfor. Opracowanie nowych syntez i zbadanie właściwości
rodników
nitroksylowych
pochodnych
piperydyny,
azolidyny
i fosforoorganicznych. Do pionierskich prac należy zaliczyć elektrosyntezę
organiczną wielu ważnych połączeń organicznych. Ostatnie osiągnięcia
obejmujące syntezy i stereochemię kwasów aminofosfonowych i fosfonawych
fosforoorganicznych
pochodnych
furfuralu,
fosforowych
analogów
aminokwasów, a w szczególności ferrocenowych pochodnych. Cholesterolowe
i adenozynowe pochodne związki tej grupy – badane są jako potencjalne środki
ochrony roślin. Osiągnięcia te przyczyniły się do ugruntowania wiodącej pozycji
Polski w tej dziedzinie, a Łodzi jako jednego z wiodących ośrodków chemii
heteroorganicznej. W wyniku współpracy z przemysłem Profesor R. Skowroński
otrzymał szereg nowych barwników i zmodyfikował metody otrzymywania
półproduktów.
Spory polityczne i walka o autonomię uczelni w latach 1980-81
doprowadziły do najdłuższego w historii strajku studenckiego. Rektor
Skowroński wykazał ogromny talent negocjatora, opiekuna młodzieży oraz
obrońcy materii i ducha UŁ. Szczególnie teraz uczestnicy tych wydarzeń
podkreślają prawość Jego postępowania, zręczność w kierowaniu uczelnią i
talenty dyplomatyczne. Profesor Romuald Skowroński na trwałe wpisał się jako
jedna z bardziej zasłużonych postaci w historii UŁ.
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
3