Zoom - eGazety.pl

Otwarcie
Firmy i Rynki
Zoom
Plus
Tworzyć miejsca
pracy – marzy
Waldemar Pawlak
Branża
motoryzacyjna
na wstecznym
Latynoski
miliarder chce
być Polakiem
Putin traci władzę
s.6
s.20
s.50
3–16 grudnia 2012
Bloomberg Businessweek Polska
s.12
Trudne miliony w internecie
s.36
Raport: Polska goni świat
s.48
Indie się bogacą i głodują
s.56
Przeżyć firmową wigilię
s.63
Spis treści
Jak przetrwać
firmową imprezę
świąteczną s.65
Nr 24/12 | 3–16 grudnia 2012
Otwarcie
6
Chcę sobie stworzyć pracę
Waldemar Pawlak przyznaje, że o podatku
od kopalin dowiedział się dopiero w Sejmie
NA STRAY
RPP
POLSKIEJ
Polityka
wysokich
stóp
to duże
wewnętrzne
zagrożenie
s.42
GOSPODARKI
cena 9,90 zł (w tym 8% VAT)
ISSN 2083-6279
INDEKS 278009
24
Globalne
Interesy
12
Firmy
i Rynki
Kremlowski syndykat
trzeszczy
Rok po wyborach
w Rosji trwa walka frakcji,
a władza Putina słabnie.
Ale polska gospodarka
wcale nie musi na tym
zyskać
Polska motoryzacja
na wstecznym
W tym roku wyprodukujemy pół miliona aut.
Czesi – dwa razy tyle. A tu
jeszcze Panda odjeżdża…
Korea – ruszyła nagonka
na czebole
Właściciel Ciechana kupuje
browar
s.26
s.15
Zapaść nad Sekwaną to senny
koszmar Berlina
s.16
Francuski kryzys na talerzu s.18
Bakarat nie tylko
dla Bonda
Polityka
i Biznes
s.19
Sukcesja w Fordzie
s.23
Węgiel pod presją
s.24
Kanada ma kaca po hokeju s.27
Kurczaki wygrały z wieprzowiną
w Hiszpanii
s.27
Prezesi wzięci do galopu
s.28
Krótko
s.29
Lista najzamożniejszych Polaków może wzbogacić się o nowe nazwisko s.50
30
Zoom
Krajobraz po Pawlaku
W ponad 100 podległych
mu instytucjach zapanował
strach. Urzędnicy boją się,
że nowy może zwalniać
Budżetu UE nie ma. Ale co
powinni robić przedsiębiorcy,
by skorzystać, gdy będzie? s.34
Technologie
36
Internecie, otwórz się
Żadna polska firma
od lat nie potrafi
namieszać w czołówce
rynku. Kiedy nadejdzie
nowa era wielkich szans
na miarę tej z końca
XX wieku?
Inwestycje
i Finanse
42
Nieprzewidywalna,
oderwana od realiów
Zamiast stabilizatorem
polskiej gospodarki
Rada Polityki Pieniężnej
staje się dla niej
zagrożeniem
Venture capital łowi perły
na wschodzie Europy
s.45
Kindle w pięć lat zmienił
Amazona
s.38
Warszawska Audioteka
na trzech kontynentach
Unia bankowa podstawi nogę
Londynowi
s.46
s.39
Socjaliści chcą skubać bogaczy
w Szwajcarii
s.47
Nowe elektroniczne urządzenie
osobiste: żarówka
s.40
Narzędzie łączące
dwa światy
s.41
50
Miliarder prosi o paszport z orzełkiem
Jest już Brazylijczykiem, Kolumbijczykiem
i Żydem. Teraz chce zostać Polakiem.
Latynoski magnat lotniczy, naftowy
i przemysłowy – Germán Efromovich
s.50
Polska jest szósta na świecie
pod względem tempa poprawy
jakości życia
s.48
ZDJĘCIA: CORBIS, GETTY IMAGES/FPM, PAP ANDRZEJ GRYGIEL
9 772083 627207
20
Indie się bogacą. I głodują
Ghanshyam ostatni raz jadł mięso co najmniej
rok temu. Od ośmiu miesięcy nie miał
w ustach ryby, a od sześciu jajka. Tak wygląda
życie na hinduskiej prowincji
s.56
Etc.
63
Święta na zakładzie
Opłatek znika. Firmowe wigilie podbija karaoke.
Coraz częściej przenosi się je… na styczeń
Jak przeżyć taką imprezę – poradnik dla szefa i podwładnego
s.65
15 wigilijnych odlotów – na talerzu sum afrykański, na scenie meksykańscy mariachi,
a pod firmową choinką talon na jazdę TIR–em
s.66
www.tygodnikforum.pl
MARCO
POLITI
Rozlicza
papieża
A A
O N I AT
NS Ś W
OBI I EC
C R ON
AB N A K
PSY
W tańcu
konia
NY
ERNEST
HEMINGWAY
Podwójny
agent
PLA
DAVID
GOYER
„Call of Duty”
to ja!
11 Wat yk an dos t ał w Papę
26 Pr zy szłość w schr onie
w w w. t y g o d n i k f o r u m . p l
Kain
i Abel:
tak to się
zaczęło...
nr 49 (2467) rok XLVIII, 3–9.12.2012
TEMAT TYGODNIA
56 Mord? To ludzka rzecz. W każdym z nas siedzi potencjalny zabójca.
Kto temu przeczy, na własne życzenie ryzykuje śmiercią bądź kalectwem
– ostrzega psychiatra Hans-Ludwig Kröber. Die Zeit
2
PROFILE
OPINIE
4 Uf, jak nieufni! Na przeciekach i podsłuchach nie zbudujemy demokracji – uważa
Iwan Krastew. Süddeutsche Zeitung
6 Zanim ruszy gilotyna. Mohamed ElBaradei: „Egipt kroczy ku nowej
dyktaturze”. Der Spiegel
NAJCIEKAWSZE ARTYKUŁY Z PRASY ŚWIATOWEJ
nr 49
Bo to się zwykle
tak zaczyna...
nr 49
50 Mocny w kr ok u
Mord? Ludzka rzecz!
7 Palestyna w ONZ. Nowy status Autonomii. El País
56
Bankierzy
postawieni
do konta.
POLITYKA
8. Więcej kija, mniej brukselki. Eurokraci zaciskają pasa. Innym, nie sobie.
Le Nouvel Observateur
11 Więzień samego siebie. Watykanista Marco Politi ocenia Benedykta XVI. Der Spiegel
REPORTAŻ
14 Złapał Kozak Tuarega. W Mali islamiści liberalni walczą z islamistami
fanatykami. Foreign Policy
GOSPODARKA
18 Za siedmioma sejfami. Czy twierdza Szwajcaria obroni tajemnicę bankową?
Der Spiegel
18
SPOŁECZEŃSTWO
Radosław
Sikorski
wpuścił
Niemców
do domu.
22 Osiedle grozy. W dzielnicy Neapolu rządzonej przez mafię zamieszkał
dziennikarz. Courrier International
26 Mistrzowie przetrwania. Szykuj się na koniec świata. Le Nouvel Observateur
28 Trendy i owędy. Moda w Nowym Jorku. Slate
31 Filmy o bzykaniu. Isabella Rossellini w roli rozpustnej pszczoły. The Observer
32 Adres: skansen. Duński bezdomny muzealnym eksponatem. Courrier International
34 Miss kokainy. Narkomodelki, dziewczyny narkobaronów. El Nacional
36 Pocztówka z Chobielina. Falckenbergowie odwiedzają swoją rodzinną
posiadłość, dom Radosława Sikorskiego. Die Zeit
ROZRYWKA
38 Za 13 lat, jak źle pójdzie... David Goyer, scenarzysta gry „Call of Duty”,
łączy akcję z edukacją. Russkij Rieportior
41 Klikaj orkiestrę. Autorzy muzyki filmowej dają podkład do strzelanek.
36
Ernest
Hemingway:
świetny
pisarz,
marny
agent.
Courrier International
SPORT
42 Tylko wiatr i ja. Regaty samotników dookoła świata. The Daily Telegraph
KULTURA
44 Rzeźnicy się śmieją. „The Act of Killing” – film (para)dokumentalny
o masakrze w Indonezji. Courrier International
47 Geniusz do kwadratu. Kazimierz Malewiczz bez swojego muzeum, za to
z trzema nagrobkami. Moskowskij Komsomolec
50 Psy na wybiegu. „Gangnam Style” najpopularniejszym teledyskiem świata. The Observer
HISTORIA
52 Agent Hem. Ernest Hemingway w służbie wywiadu USA i ZSRR.
52
Niezawisimaja Gazieta
54 Orzeł i reszta. Kat czyy ofiara? – książka o Polakach podczas II wojny światowej
przeniosła dyskusję za ocean. The Nation
62 MIKROFORUM
FELIETON
64 Bez roboty, bez śniadania. Nastolatki zarabiają na swojej beztrosce The Guardian
Projekt okładki
Małgorzata Śliwińska
3-9.12.2012, numer 49
PERYSKOP
POLITYKA
TOMASZ WOŁEK
TOMASZ WOŁEK
Ci ludzie działają jak wataha wilków. Żaden
przytomny wydawca ich nie zatrudni, bo wie,
że za jakiś czas horda wilków go zagryzie.
Rozmawia VIOLETTA OZMINKOWSKI
NEWSWEEK: Słyszał pan określenie
„dzieci Wołka”? Na przykład „Cezary
Gmyz, wychowanek Tomasza Wołka?”.
TOMASZ WOŁEK: Nie poczuwam się do
ojcostwa prawicowych publicystów, którzy odeszli w zeszłym tygodniu z „Uważam Rze”. Przede wszystkim dlatego, że
wielu z nich takiego porównania by sobie
nie życzyło, a i ja też. To są bardzo różni dziennikarze czy publicyści, z którymi
pracowałem, współpracowałem albo byłem ich szefem. Część z nich to dziś rodzaj
stada, hordy czy watahy wilków, które
czasem gryzą się także między sobą i rozszarpują. Mieliśmy tego przykład, kiedy
ostatnio wybuchła awantura o to, kto prawomocnie zbiera podpisy w obronie Cezarego Gmyza, a kto nie.
Kiedy mówi pan o hordzie, kogo ma pan
na myśli?
– Takich ludzi jak Bronisław Wildstein, Piotr Zaremba, Robert Mazurek, Igor
Zalewski, Igor Janke, Piotr Semka, Paweł Lisicki, Dominik Zdort czy bracia
Karnowscy. Niektórzy z nich byli moimi etatowymi dziennikarzami najpierw
w „Życiu Warszawy”, a potem w „Życiu”.
Robert Krasowski, były naczelny
„Dziennika”, a wcześniej pański
zastępca w „Życiu”, nazwał ich tak:
„onanizujący się w ukryciu faceci
o twarzach pucołowatych ministrantów”.
FOT. PIOTR MAŁECKI/PRZEKRÓJ/FORUM
FOT. XXXXXXXXXXXXX
DORZYNAJĄCA
WATAHA
– Ja bym aż tak efektownych metafor nie
używał. Robert Krasowski był szalenie inteligentnym, ale równie cynicznym redaktorem naczelnym. „Dziennik” w założeniu
miał być konserwatywny, ale wyważony,
coś na kształt niemieckiego „Die Welt”.
Niestety, stał się organem IV RP i dlatego upadł.
Petycji w obronie wyrzuconego z „Rzeczpospolitej” po aferze trotylowej Tomasza
Wróblewskiego nie było. Jest spoza hordy.
Dlaczego reszta działa stadnie?
– Oni mają ten nawyk wypracowany od lat,
wspólnie piszą listy protestacyjne, petycje, razem zatrudniają się w redakcji albo
zwalniają z niej. Ci ludzie dokądkolwiek
przychodzą do pracy, zawsze przychodzą
do kogoś. Po pewnym czasie, a ta sytuacja
powtarza się od lat, zaczynają tych, którzy
przyjęli ich do pracy, traktować w najlepszym wypadku jako naiwnych safandułów.
W gorszym jako przeciwników, a w najgorszym – wrogów. Zaczynają czuć się właścicielami medium, które opanowali. Może
niekoniecznie w sensie materialnym, ale
mentalnym. To oni chcą rozstrzygać o jego
profilu i publikacjach. Jeśli właściciel czy
redaktor naczelny nie podziela ich poglądów albo próbuje się im przeciwstawiać,
reagują na zasadzie ostrej, niekiedy brutalnej, ale zawsze stadnej reakcji. Odchodzą.
Kiedyś taką hordą poszli z panem.
– Tak, i nigdy o tym nie zapomniałem. Gdy
w 1995 roku mój wspólnik wyrzucał mnie
z dziennika „Życie Warszawy” z powodów
ewidentnie politycznych, to większa część
tego zespołu poszła za mną. W przekonaniu, jak sądzę, że będzie to medium niezależne, uczciwe, w którym się odnajdą i nie
będą czuć nacisków politycznych. Ale pamiętam również gremialne reakcje, kiedy
rozstawałem się z redaktorem Wildsteinem i spora część zespołu odeszła, nie godząc się z tą decyzją.
Podobno nie przepadał za redaktorem
Wildsteinem pański pies Kleks.
– Naprawdę nie wiem, co mu się stało, bo na ogół był bardzo przyjazny
ludziom. Ale rzeczywiście, kiedy spotkaliśmy się na mojej działce w Kobyłce tuż
przed ruszeniem „Życia” z moim zastępcą Jurkiem Wysockim i Bronkiem, Kleks
ruszył w stronę Bronka idącego po ścieżce do domu i niespodzianie ugryzł go
w pośladek.
Nie lubił liberałów, którzy głośno
przyznawali się do swojej przynależności
do loży masońskiej?
– Ja pamiętam Bronka jeszcze z czasów dawnej opozycji SKS krakowskiego,
z czasów Pyjasa, Maleszki, jako lewackiego anarchistę we fryzurze typu afro. Każdy ma prawo do zmiany poglądów, ale
jego ewolucja przeszła w fazę rewolucji.
14
15
Newsweek 3 - 9 . 1 2 . 2 0 1 2
Newsweek 3 - 9 . 1 2 . 2 0 1 2
POLITYKA
Poglądy Bronka Wildsteina w obu rozdaniach, tym młodzieńczym i obecnym,
są niesłychanie radykalne. Uważam go
zresztą za złego ducha tej grupy, bo dla
wielu z nich jest idolem, w którego wpatrują się niekiedy z uwielbieniem. A przecież oprócz zasług, których nie można
mu odmówić, wyrządził i wyrządza wiele szkód. Lista Wildsteina jest haniebną
kartą w jego życiorysie. Skrzywdziła wielu ludzi i rozsiała na wielką skalę klimat
podejrzeń w Polsce. On nigdy za nią nie
przeprosił. Wręcz przeciwnie, był dumny
z tego dzieła, uważał, że jest porównywalne do zdobycia Bastylii czy wysadzenia
szwedzkiej kolubryny.
Jest wiele mitów o waszym rozstaniu.
– Bronek chciał być jednym z moich zastępców, tak też się stało. Pozostali zastępcy, Tomasz Wróblewski i Paweł Fąfara,
uzmysłowili mi, że zawala wiele spraw.
Poszedłem z nim na piwo i powiedziałem, że powinniśmy się rozstać, ale dajmy sobie jeszcze kilka miesięcy. Jeśli
wygra AWS i zostanie przełamany monopol SLD, będą większe możliwości znalezienia pracy. Nie był zachwycony, ale
przytaknął. AWS wygrała wybory. Na
kolegium redakcyjnym, zgodnie z umową, podziękowałem Bronkowi za wkład,
jaki wniósł w pracę redakcji. Konsternacja. Bronek o naszej rozmowie nie wspomniał nikomu słowem, czyli, jak mówi
młodzież, rżnął głupa, ja zostałem obsadzony w roli niedobrego szefa, który nie
wiadomo dlaczego wyrzuca znakomitego redaktora. Później wyrzuciłem z pracy
Piotra Skwiecińskiego, który chciał opublikować nieudokumentowany tekst dotyczący słynnej afery żelatynowej.
Wtedy doszło do rozłamu?
– Rzecz polegała na tym, że na początku
byłem uznawany przez nich za safandułę,
liberalnego poczciwca, który zajmuje się
głównie piłką nożną. A kiedy zorientowali
się, że to nie oni będą rządzić redakcją, zaczęli odchodzić, bo za każdym razem mieli i mają takie aspiracje, żeby nią rządzić.
Ale co gorsza, zaczęły się też pomówienia śledczo-tropicielskie. To miało związek z tym, że niektórzy z nich, jak Jacek
Łęski, pracowali wcześniej w UOP. Zaczęła się atmosfera węszenia, podejrzeń,
szukania haków na ludzi, którzy z jakichś
względów im się nie podobali. Potem,
już w „Rzeczpospolitej”, Cezary Gmyz
z zajadłością polował na prof. Bronisława
14
SZERMIERZE JEDNEJ PRAWDY
Tomasz Wołek: – Dziennikarze, którzy
odeszli z „Uważam Rze”, są jak wataha
wilków. Żaden przytomny wydawca ich nie
zatrudni, bo wie, że za jakiś czas go zagryzą
4
Polska, Świat, Sawka
POLSKA
14 Tomasz Wołek – Nie poczuwam się do ojcostwa prawicowych
publicystów, którzy odeszli z „Uważam Rze”. Wielu z nich
takiego porównania by sobie nie życzyło, a i ja też
18 Internet niepokornych – W otchłaniach sieci rozciąga się
tajemnicza kraina, w której prawda chadza pod rękę z miłością
do ojczyzny, a ludzie są niezależni od układów i powiązań
22 Wojciech Reszczyński – Wielka zmiana dziennikarza: kiedyś
wielbił generała Jaruzelskiego, dziś wspiera ojca Rydzyka
26 Polityka nienawiści – Prawica narzeka na poprawność
polityczną jako współczesną formę cenzury. Tyle tylko
że to prawica jest największym beneficjentem tej poprawności
36 Kazimierz Kutz – Upokarza się aktorów, którzy odmawiają
wystąpienia w filmie Krauzego o katastrofie smoleńskiej. Wojna
polsko-polska weszła na teren kinematografii – mówi reżyser
40 Emerytury SB – Ustawa dezubekizacyjna zabrała im dużą część
emerytury. Nikt nie przewidział, że byli esbecy pójdą do sądu
46 Mariusz Błaszczak – PiS-owiec doskonały: nie chce władzy
i nie ma wymagań. I o to chodzi
SPOŁECZEŃSTWO
54 Dorota Wellman – Rozmawianie o seksie wtedy, kiedy dziecko
dojrzewa, to błąd. O tym się powinno mówić na każdym etapie
jego rozwoju – mówi dziennikarka TVN
60 Wojna o seks – Ruch Palikota chce, by o seksie uczyć już
pierwszoklasistów. Konserwatyści krzyczą, że to molestowanie
młodzieży. A nastolatki śmieją się z wojny dorosłych
66 Pokolenie N – Od polityków słyszą, że rząd kradnie,
a premier to morderca. Rośnie pokolenie zarażone nienawiścią
ŚWIAT
TEN TRZECI BUSH
ŚWIAT
Jest synem i bratem byłych prezydentów USA.
Za cztery lata ma szansę zdobyć Biały Dom dla siebie.
PIOTR MILEWSKI, Nowy Jork (Radio Zet)
George H.W. Bush
Jeb Bush
FOT. ERIC DRAPER/THE WHITE HOUSE/AP
George W. Bush
JEB BUSH
KLAN BUSHÓW
2
1
4
6
5
11
9
7
8
3
10
12 13
14
19
20
21
22
Jeb Bush był jednym z honorowych gości na przyjęciu z okazji
60. rocznicy ślubu swoich rodziców Barbary i George’a H.W.
Bushów. Biały Dom, 6.01.2005 r.
NA FOTOGRAFII: 1. Georgia Grace Koch 2. Margaret Bush
3. Walker Bush 4. Jenna Bush 5. Dorothy Koch, siostra Jeba
15 16
24
18
17
23
6. Robert P. Koch 7. Pierce M. Bush 8. Maria Bush 9. Neil Bush,
brat Jeba 10. Ashley Bush 11. Sam LeBlond 12. Robert Koch
13. Nancy Ellie LeBlond 14. John Ellis Bush Jr., syn Jeba
15. Mandi Bush 16. George P. Bush, najstarszy syn Jeba
17. Marvin Bush, młodszy brat Jeba 18. Barbara Pierce Bush
19. Laura Bush, żona George’a W. Busha i szwagierka Jeba
20. George W. Bush, 43. prezydent USA, starszy brat Jeba
21. Barbara Bush, matka Jeba 22. George H.W. Bush,
41. prezydent USA, ojciec Jeba 23. Jeb Bush, ówczesny
gubernator Florydy 24. Columba Bush, żona Jeba
72
73
Newsweek 3-9.12.2012
Newsweek 3-9.12.2012
72
NADCHODZI ERA
JEBA BUSHA
Jeśli republikanie
wyciągną wnioski
z ostatnich wyborów,
w 2016 roku on
będzie idealnym
kandydatem
72 Jeb Bush – Jest synem i bratem prezydenta USA.
Za cztery lata ma szansę zdobyć Biały Dom dla siebie
78 Kościół anglikański – Mają partnerów, są szanowane przez
wiernych, ale to za mało. Kobiety pastorzy chcą być biskupami
82 Cypr – Bez europejskiej pomocy wkrótce zbankrutuje
86 Piłka i polityka – FC Barcelona to najbardziej znany symbol
Katalonii. Czy kiedyś zagra przeciw Hiszpanii?
BIZNES
90 Ofensywa parabanków – Pożyczenie kilkuset złotych nigdy nie
było tak łatwe. Tylko koszty zabójcze
94 H&M – Firma ma kłopoty, ale jej prezes Karl-Johan Persson
nie lubi przegrywać, więc planuje kolejne inwestycje
102 Zmowa cenowa – Prokuratura oskarża koncerny budowlane
NAUKA
ŚWIAT
Kościół
na obcasach
Choć noszą dżinsy, mają partnerów
i są szanowane przez wiernych,
wciąż im mało. W Anglii kobiety pastorzy
chcą być biskupami.
MAREK RYBARCZYK
Kobiety na ratunek
Decyzja synodu była szokiem: wyświęcanie kobiet biskupów popiera w sondażach
74 proc. Anglików. „Wiele koleżanek pastorów dzwoniło do mnie, mówiąc, że po decyzji synodu nie mogły się przemóc, by włożyć
koloratki” – napisała wielebna Hitchiner
w „Evening Standard”. Na Twitterze zaroiło
się od oskarżeń o „zacofanie i seksizm”. Rozczarowania nie krył nawet premier David
Cameron. „Jesteśmy świadkami momentu,
WIELEBNA Sally
Hitchiner w kościele
w St. Laurence w parafii
Cowley w Londynie
FOT. XXXXXXXXXXXXX
O mały włos
W Anglii są ponad trzy tysiące kobiet pastorów. Większość nie narzeka na proble-
my w pracy. Prawo do święceń kapłańskich
uzyskały w 1992 r., 20 lat później – w listopadzie tego roku – podjęły walkę o prawo
do sprawowania urzędów biskupich. Chcą
zarządzać diecezjami, a nawet – zgodnie
z brytyjską konstytucją – zasiadać w ławach
biskupich Izby Lordów.
20 listopada, podczas głosowania na sesji anglikańskiego Synodu Generalnego,
tzw. parlamentu Kościoła anglikańskiego,
zabrakło im zaledwie sześciu głosów. Zdecydowali ultrakonserwatywni anglikanie
z Izby Parafian, jednej z trzech głosujących
oddzielnie izb synodu.
Kościół anglikański jest wyznaniem państwowym. Jego głową jest Elżbieta II. Katechizm zatwierdza parlament. Dlatego na
wynik listopadowego głosowania czekała
cała Anglia. Obrady synodu transmitowano
niczym zjazd rządzącej partii. Od dwóch lat
Brytyjki mają bowiem ustawową gwarancję,
że żadna instytucja nie może, przynajmniej
oficjalnie, ich dyskryminować. Kościół anglikański jest wyjątkiem, ale Izba Gmin może
ten wyjątek w każdej chwili zlikwidować.
FOT. XXXXXXXXXXXXX
N
FOT. MATT WRITTLE
ie tak dawno niektórzy Anglicy wymyślali im od czarownic, gwizdali na ich widok i pluli. Odmawiali
przyjmowania z ich rąk komunii i wypraszali z pogrzebów bliskich. W togach i koloratkach wzbudzały na ulicach sensację. Dziś
robią karierę w mediach.
– Chociaż jestem pastorem, staram się pozostać sobą. W wieku 32 lat nie mam zamiaru ubierać się tak, jakbym miała 45.
Koloratkę noszę do różnych strojów, czasem nawet do dżinsów z Topshopu i koszulek z Zary – zwierza się anglikańska pastor
Sally Hitchiner. Kapelanka londyńskiego
Brunel University chętnie opowiada mediom o pracy i życiu prywatnym. „Ludzie
zawsze pytają mnie, czy kobietom pastorom
wolno mieć partnerów. Odpowiedź brzmi
»tak«, ale obecnie mieszkam sama” – ujawnia w rozmowie ze „Stylist”. Jednak pod koniec listopada nie udzielała już wywiadów.
Odmówiła także „Newsweekowi”. Przyczyna może być prosta – pani pastor przesadziła z liberalizmem.
W połowie ubiegłego miesiąca wielebna Hitchiner sfotografowała się w szpilkach
i skórzanej kurtce w nawie głównej kościoła.
Zdjęcie opublikowane m.in. w „Daily Mail”
wywołało wiele zjadliwych komentarzy.
Ta sprawa to jednak wyjątek, bo Hitchiner lubi autopromocję i odrobinę prowokacji. Zazwyczaj anglikańskie kobiety księża
nie wywołują aż takich emocji.
106 Niedźwiedzie brunatne – Coraz trudniej je w Polsce spotkać.
Naukowcy właśnie odkryli, co jest dla nich najgroźniejsze
78
SPÓR U ANGLIKANÓW
78
79
Newsweek 3 - 9 . 1 2 . 2 0 1 2
Newsweek 3 - 9 . 1 2 . 2 0 1 2
KULTURA
110 Artur Żmijewski – Po Berlin Biennale, które zamienił
w polityczny wiec, wraca nową wystawą w warszawskim
Zamku Ujazdowskim do tradycyjnego pokazywania sztuki
116 Jordi Savall – Przez muzykę kontaktuję się z moją zmarłą
miłością – mówi wielki muzyk. 12 grudnia wystąpi w Gdańsku
na festiwalu muzyki dawnej Actus Humanus
120 Martin Parr – Dla współczesnej fotografii jest tym, kim
Michel Houellebecq dla literatury
KAPŁANKI NA CZAS
KRYZYSU
W Anglii są ponad
3 tys. kobiet pastorów.
Chcą zarządzać
diecezjami i zasiadać
FELIETONY
w ławach biskupich
8 Grzegorz Markowski – Niewysłane listy do Krzysztofa
Izby Lordów
8
50
52
128
Okładka: Adam Kozak, Krzysztof Dubiel
1
Newsweek 3 -9. 12. 2012
Krzysztof Materna – Niewysłane listy do Grzegorza
Marcin Meller – Nie rozumiem
Zbigniew Hołdys – Parę słów o mowie miłości
Magda Gessler – Polskie tapas?
W NUMERZE
Nr 49 (675)
9 grudnia 2012 r.
Cena 5 zł (w tym 8% VAT)
www.przeglad-tygodnik.pl
KRAJ
11 !
"
#$%&'(")
!"##$
ZAGRANICA
**+"
),
%$
&
*-.!)/'0
!'
'#
*23430
0
(&
*)
00
)
(&)
5$
04&"/
*$##+&
KULTURA
5-6
))&
,$-$
57""
6)'.
NAUKA
-$%
8!)'
,$-./&$($
:;<
-5.)
01
#*"
0/
HISTORIA
--9'&0:09'
*2
17
KRAJ
=+:51>=(839:
24
9?@B?C?
=+8/80:?8
%=:5059:+=81>'@
'#
34
KULTURA
)1581*59:5/8/:;<
,$-$
OPINIE
-4
3
3!
4
58
EKOLOGIA
#3
&
)
1&
OBSERWACJE
#3
)
5
ISSN: 1509-3115 Indeks: 353299
SPORT
#!0)/
;
,$*
$$
FELIETONY I KOMENTARZE
5<
%)=
($
2
#&>'
'$
6
*$<60
1&0&
4
9 grudnia 2012 r.
SPORT
'=+*>%A>018/8)*?8):56
,$*
$$
(
78#'$
Prawdziwy wiek
Stanisławy Celińskiej → 56
Tweety idą na wojnę
– nowe media na froncie → 20
Janina Ochojska: Wolę
naiwność niż cynizm →40
3.12 – 9.12 SPIS TREŚCI
AKTUALNOŚCI
54 → TŁUM SZALEJE Ukarani fortuną Michał Maltan pisze o tym,
jak nie zostać ofiarą własnego sukcesu w biznesie
6 → TEMAT TYGODNIA Wyjście z bloków Polski hip-hop od lat
ma się dobrze – przekonuje Andrzej Cała
14 → ŚWIAT Fałdy mądrości
19 → EWOLUCJE One też mają doła Wojciech Mikołuszko o kryzysie
wieku średniego orangutanów
KULTURA
56 → MUZYKA Nowa Warszawa według Celińskiej Z aktorką o jej
nowej płycie dedykowanej stolicy rozmawia Mike Urbaniak
61 → POP-ATRZ Diament nad i Kuba Dąbrowski opowiada o genezie
kroju pisma używanego do dziś w londyńskim metrze
62 → SZTUKA Czujna Czułość O galerii: młodej, pięknej i aroganckiej
pisze Stach Szabłowski
GRUBE SPRAWY
20 → NOWE MEDIA Wojna na tweety i virale Konflikt Izraela
z Hamasem w przekazach mediów społecznościowych – opisuje
Karolina Przewrocka
24 → INTERNET Kto nas śledzi w sieci Co można zrobić z naszymi
danymi z Internetu – sprawdza Marianna Saska
KUBA DĄBROWSKI
MAT. PROMOCYJNE
nr 49 (3516), 3 grudnia 2012, cena: 3,99 zł (w tym 8% VAT)
www.przekroj.pl
28 → OBYCZAJE Moda na doktorat Co motywuje dzisiejszych
doktorantów – bada Olga Święcicka
32 → MODA Pani Gracja ciągle w modzie 71-letnią stylistkę
amerykańskiego „Vogue’a”– przedstawia Justyna Wróbel
36 → NISZE Biedny z wyboru Jak można żyć bez pieniędzy, mieszkać
na ekologicznej farmie i pisać książki – wyjaśnia Jerzy Ziemacki
66 → DESIGN Wielkie potrzeby małych ludzi Po świecie wzornictwa
dla dzieci oprowadza Wanda Modzelewska
68 → PREZENTOWNIK Sztuka wręczania bażanta Upominki dla
pań, panów i nastolatków
74 → MUZYKA Dyskoteka dla odważnych Z Andym Butlerem,
szefem grupy Hercules and Love Affair, rozmawia Angelika
Kucińska
76 → LITERATURA O dziennikach Zygmunta Baumana
pisze Cezary Polak
ZAWODÓWKA
ROZMAITOŚCI
40 → BYĆ JAK... JANINA OCHOJSKA Nie mam dobrego
serduszka Z szefową Polskiej Akcji Humanitarnej rozmawia
Helena Szyjer
46 → FACHOWCY Mistrzowie szyfrowania Co wiemy o polskich
kryptologach – sprawdza Marek Kozubal
50 → PLAN B Gibraltar: praca pomiędzy skałą a morzem
Marianna Saska
52 → RETRO/FUTURO Nie ma życia bez deski Wspólne sprawy
stolarza i snowboardzisty opisują Marta Mach i Agata Napiórska
78 → KUCHNIA Życie bez glutenu Kamila Nowak
80 → WINO Spaleni słońcem Wojciech Bońkowski zastanawia się,
czy wzmocnione wino może być dobre
RACZKOWSKI
INDEKS
371424
Hip-hop krzepi
Peja, Abradab, Sokół, Pezet, Pono → 6
ADRES REDAKCJI
ul. Prosta 51, 00-838 Warszawa,
22 463 03 00,
www.przekroj.pl, e-mail:
[email protected]
Redaktorzy naczelni:
Zuzanna Ziomecka
Marcin Prokop
Zastępcy redaktorów naczelnych:
Hanna Rydlewska
Monika Brzywczy
(redaktor działu Kultura)
Redaktor działu Zawodówka:
Grażyna Raszkowska
Redaktor działu Grube Sprawy:
Anna Gwozdowska
Redaktor:
Grzegorz Sobaszek
Sekretarz redakcji:
Katarzyna Czarnecka
Współpracownicy:
Wojciech Bońkowski, Andrzej
Cała, Kuba Dąbrowski, Mateusz
Farenholc, Paweł T. Felis, Karolina
Kotowska, Aga Kozak, Angelika
Kucińska, Marta Mach, Monika
Maciejewska, Michał Maltan,
Wojciech Mikołuszko, Agata
Napiórska, Agata Nowicka,
Grzegorz Piątek, Cezary Polak,
Marek Raczkowski, Marianna Saska,
Karolina Sulej, Stach Szabłowski,
Mike Urbaniak
Projekt graficzny: Magdalena Piwowar
Pracownia graficzna:
Andrzej Figatowski
Fotoedycja: [email protected],
Karolina Sekuła, Katarzyna Serek
Obróbka zdjęć: Bogumiła
Kreczmańska, Bartosz Wójcik,
Tomasz Kieras, Krzysztof Rzeszotek
Korekta: Ling Brett
Strona internetowa: KRCMedia.pl
Wydawca: Presspublica sp. z o.o.
ul. Prosta 51, 00-838 Warszawa
Promocja i marketing:
Agnieszka Gajzler – Dyrektor
Marketingu i Rozwoju, Paulina Berska
([email protected])
Biuro reklamy:
Presspublica sp. z o.o.
ul. Prosta 51, 00-838 Warszawa;
faks: 22 621 46 58, 22 625 61 57
Dyrektor działu agencyjnego:
Filip Weichert – 22 463 01 88
([email protected])
FELIETONY
18
27
49
72
→ MARIUSZ ZIOMECKI Mamusia da nam klapsa
→ KASPER BAJON GOŚCINNIE Winnicki, mój brat
→ TYMON TYMAŃSKI Panteon futbolowych bogów
→ MACIEJ NOWAK: Narodziny podejrzanego widza
PRENUMERATA TYGODNIKA „PRZEKRÓJ”
Prenumerata redakcyjna
Cena prenumeraty 2012 r.:
roczna: 166,40 zł, półroczna: 83,20 zł,
kwartalna: 41,60 zł
Zamówienie na prenumeratę należy
składać: e-mailem: prenumerata@
przekroj.pl lub faxem: 22 621 22 61.
Dodatkowe informacje
pod nr. tel. 800 120 195
Prenumerata kolporterska
oddziały Ruch SA, 22 693 72 27,
www.prenumerata.ruch.com.pl,
urzędy pocztowe
Prenumerata e-wydania www.egazety.pl
Prenumerata zagraniczna Ruch SA
www.ruch.pol.pl; 22 693 67 75,
22 693 67 43
Dostęp na stronę WWW i wersję na IPADA
Prenumerata redakcyjna
Cena abonamentu na iPada
i w Internecie: tygodniowy – 3,69 zł,
kwartalny – 30,75 zł;
roczny (z rabatem 30 proc.) – 99 zł.
Do wykupienia na www.przekroj.pl
oraz w App Store.
Informacje: [email protected]
Zdjęcie
na okładce:
Katia Serek
4
PRZEKRÓJ numer 49
peryskop
TYGODNIK AUTORÓW NIEPOKORNYCH. NAJWIĘKSZY W POLSCE
Szkoły produkują bezrobotnych | Gowinizm jako wstępne stadium kaczyzmu | Śmierć za ratowanie Żydów
PISZĄ: Ziemkiewicz, Semka, Warzecha, Pawlicki, Cywiński, Korwin-Mikke, Gabryel, Pałka, Majewski, Wojtasiński
NAKŁAD
209 914
NR
49(96)/2012
CENA PROMOCYJNA
2,90
ZŁ ( W
TYM 8% VAT )
RYSUJE
paweł gałka
Służba zdrowia na zwolnieniu
3–9 XII 2012, numer 49 (96)
TEMAT TYGODNIA
U WA Z A M R Z E . P L
14 Wygrywamy wojnę z rakiem
ZBIGNIEW WOJTASIŃSKI
18 Najważniejsze, że wróciłem. O tych, którzy
pokonali chorobę AGNIESZKA GŁOWACKA
KRAJ
I
P O N I E D Z I A Ł E K – N I E D Z I E L A , 3–9 GRUDNIA 2012
N
A
C
Z
E
J
P
I
S
A
N
22 Obserwuję uzależnienie. Rozmowa
E
z Redbadem Klijnstrą, aktorem
PIOTR PAŁKA, MARIUSZ MAJEWSKI
26 Jarosław Gowin. W centrum uwagi
PIOTR GURSZTYN
30 Gdzie jest polska dyplomacja, czyli dlaczego
przegraliśmy rundę o unijny budżet
ŁUKASZ WARZECHA
33 Święta coraz mniej święte. Czy da się
powstrzymać komercjalizację Bożego
Narodzenia?
KAMILA BARANOWSKA, JAROSŁAW STRÓŻYK
36 Edukacyjne kłamstwo. System publicznej
oświaty produkuje bezrobotnych
Coś się zaczyna,
ale nic się nie kończy
WSTĘPNIAK
Jan Piński
W
Wygrywamy
wojnę z rakiem
ISSN 2082-8292
Nr Indeksu 269719
ZDROWIE
Większość chorych ma szansę na wyleczenie
BOGDAN-KRĘŻEL/FORUM
ciągu bez mała dwóch lat „Uważam
Rze” zdobyło liczne grono wiernych
czytelników i czołową pozycję
wśród tygodników opinii. Dla wielu osób jest
jedynym na rynku prasowym tytułem
odpowiadającym ich gustom i wyrażającym
ich światopogląd. Sam od pierwszego
wydania jestem jego stałym czytelnikiem i
doskonale rozumiem te potrzeby znaczącej
części Polaków, na które tygodnik trafnie
odpowiada. „Uważam Rze” pozostanie
pismem odważnym i wyrazistym dla
wszystkich, którzy cenią prawdę, wolność
słowa, swobody obywatelskie i wolny rynek,
mającym zarazem rozsądny, nienegujący
tradycji naszej kultury światopogląd w
sprawach obyczajowych. Będziemy patrzeć
władzy na ręce i ją rozliczać. Będziemy
dociekać „drugiego dna” spraw, którymi
interesują się nasi czytelnicy i które mają
realny wpływ na ich życie.
W trakcie mojej kariery dziennikarskiej
miałem zaszczyt pracować z najlepszymi, w
tym przede wszystkim z twórcami sukcesu
„Uważam Rze” (m.in. Piotrem Gabryelem,
Rafałem Ziemkiewiczem, Igorem
Zalewskim, Robertem Mazurkiem,
Bronisławem Wildsteinem). Prezentowaliśmy
i prezentujemy podobne wartości.
To nie linia pisma – której zawdzięcza swój
rozkwit i silną markę – stała się powodem
ostatnich zawirowań. Nie chcę i nie będę jej
Uwazamrze.pl
zmieniać. W ostatnich tygodniach część
autorów po prostu niepotrzebnie skupiła się
na publicznej polemice z innymi
dziennikarzami oraz własnym wydawcą
zamiast na oczekiwaniach państwa – naszych
czytelników. Nie tym powinna zajmować się
redakcja, na której spoczywa wyjątkowa
odpowiedzialność. A taką właśnie „Uważam
Rze” ponosi jako najistotniejszy gwarant
kruchego, ale jednak pluralizmu na polskim
rynku mediów. Nie bez znaczenia jest też
potrzeba przekucia sukcesu rynkowego w
sukces finansowy, bo tylko taki może
zapewnić trwałe podstawy rozwoju
tygodnika.
Wierzę, że mogę przeprowadzić potrzebne
zmiany w zakresie zarządzania redakcją,
zachowując i w perspektywie wzmacniając
wizerunek i pozycję tygodnika. W
przeciwnym razie, także gdybym nie miał
gwarancji swobody działania ze strony
wydawcy, nie podjąłbym się tego wyzwania.
Zaprzepaszczenie szansy, by ocalić przystań,
jaką jest „Uważam Rze” dla wszystkich
ceniących zdrowy rozsądek, wolność słowa,
kontrolę społeczną nad władzą, prawdziwie
wolny rynek i merytoryczną debatę, byłoby
grzechem. Są to wartości, jakimi zawsze
kierowałem się w dotychczasowej pracy i
nasze łamy są otwarte dla wszystkich, którzy
je podzielają.
Mam nadzieję, że szybko przekonają się
państwo, iż warto zaufać obecnemu
zespołowi „Uważam Rze”. Poznacie nas po
czynach, a pierwszym z nich jest ten numer
tygodnika. ∑
ALEKSANDER PIŃSKI
38 Droga do powołania KATARZYNA NOWOSIELSKA
42 Pedofil recydywista za kraty
JANINA BLIKOWSKA, MAREK KOZUBAL
KULTURA
46 Zagraj to jeszcze raz, wiewiór. Na co
całą rodziną wybrać się do kina
JOLANTA GAJDA-ZADWORNA
50 Zadebiutują kolejny raz. Znani aktorzy
w małych produkcjach
URSZULA LIPIŃSKA, JOLANTA GAJDA-ZADWORNA
OPINIE
58
Operetka grozy, czyli zamach,
ale na co? RAFAŁ A. ZIEMKIEWICZ
62 Polska, Smoleńsk, Rosja
ROBERT WINNICKI, ARTUR ZAWISZA
HISTORIA
68 Prawicowiec Jerzy Giedroyc
PIOTR ZYCHOWICZ
71 Zakazana historia? Jak Polacy ratowali Żydów
MACIEJ PAWLICKI
ŚWIAT
74 Mocarstwo niepotrzebne. Stosunki
Niemiec i Rosji dawno nie były tak złe
PIOTR CYWIŃSKI
77 Po wyborach w USA: w poszukiwaniu
zaginionej większości PAWEŁ BURDZY
80 Cyryl i unijne metody PIOTR SEMKA
BIZNES
82 Powtórka z błędów południa Europy.
Rozmowa z Keithem Hennesseyem, doradcą
George’a W. Busha PIOTR WŁOCZYK
86 Fundusze UE. Rozmowa z Adamem Ździebłą,
wiceministrem rozwoju regionalnego
ANNA CIEŚLAK-WRÓBLEWSKA
ŻYCIE I NAUKA
88 Czy da się szybciej? Przekroczenie
prędkości światła może być wykonalne
MAREK MATACZ
92 Muzeum na miarę XXI w.
PAWEŁ GADACZEK
PREZENTOWNIK
98 Książki na święta
s.
3
NR 49 / 9 GRUDNIA 2012
42
KAROLINA KORWIN
PIOTROWSKA
O CELEBRYTACH
FO T. M A K SY M I L I A N R IGA MON T I
Nowoczesna,
przyjazna, otwarta.
Taka jest Polska.
Ale Polacy rzadko
są z siebie dumni.
Dlatego „Wprost”
zainicjował akcję
„Polska OK!”,
www.polskaok.pl
Nie wiem, co jest lepsze dla
artysty – życie w czasach
esbecji czy w czasach
donosów showbiznesowych – mówi niestrudzona
tropicielka showbiznesowych afer wyrastająca na
rzeczniczkę wszystkich
celebrytów
99 Dodatek
Wszystko
o finansach
12 Polityka
46 Społeczeństwo
74 Biznes
Wampiry
polityczne
Exodus
TVN widzę
cyfrowy
Ruszyła druga fala emigracji. Kasia, Łukasz, Agnieszka do niedawna mieszkali
w Krakowie. Teraz w Oslo, Edynburgu,
Londynie. Do Polski raczej nie wrócą
I Donald Tusk, i Jarosław Kaczyński mają
interes w tym, by pokazówka pod tytułem
„PiS przez Trybunałem Stanu” się odbyła 50Zimowa wojna
z igrzyskami w tle
16 Sprawiedliwość czy
odgrzewane kotlety
Co zarzuca się PiS we wniosku
do Trybunału Stanu
20 Bawidamek
Ryszard Kalisz jest popularny prawie jak
prezydent. Wyprzedził nawet premiera. Czy
uwierzy, że ma szanse na prezydenturę?
Pełne, bieżące
wydanie „Wprost”
pobierz na swój
iPhone, iPad
(App Store)
oraz na urządzenia
z systemem
Android
(Google Play)
– rozmowa z Pawłem Lisickim, byłym
redaktorem naczelnym „Uważam Rze”
28 Nienawiść, która się
opłaca
Nie w latach 90., ale teraz, gdy walczą
z sobą dwie partie prawicowe, wybuchła
największa nienawiść
Przewozy Regionalne mają coraz większe
problemy
62 Świat
84 Kultura
Walka o zatrzymanie zmian klimatycznych została przegrana, zanim na dobre
się rozpoczęła
70 Włosi pokochali Grilla
Komik Beppe Grillo walczy w polityce
o miejsce po Berlusconim
92 Popularni i niezależni
Debiutancka płyta Kamp!
94 Recenzje i zapowiedzi
38 Tabułamacz „Wprost”
Metz o muzyce, Kofta o książkach, Żulczyk o show-biznesie
96
FOT. RAFAŁ SIDERSKI
Felietony
Najsztub
pyta
Zbigniewa
Mikołejkę
Danuta Stenka znów zagra ważną rolę
teatralną – Katarzynę Medycejską
w „Królowej Margot”
68 Lady buldożer
88 Być bliżej
Susan Rice, ambasador USA przy ONZ, jest
– rozmowa z Gusem Van Santem,
typowana na nową sekretarz stanu
amerykańskim reżyserem
32
PROJEKT OKŁADKI:
ANNA DYAKOWSKA
ZDJĘCIA NA OKŁADCE:
MARCIN KALIŃSKI, JAN
KUCHARZYK/EAST NEWS,
CORBIS, GETTY/FPM
Kolejka na Kasprowy zostanie wystawiona
na sprzedaż
I po klimacie Jedyna taka
24 Chcieli mi sprzedać
„Uważam Rze”
78 Rozkład jazdy czy kolei?
4 Michał
Kobosko
56 Szymon
Hołownia
58 Magdalena
Środa
60 Marcin
Król
98 Krzysztof
Skiba
98 Krzysztof
Daukszewicz
106 Tomasz
Jastrun
Tomasz
asz Raczek
ol filmowy
Patrol
Nowy redaktor
naczelny
„Filmu”
o „Tango libre”
FOT. AREK MARKOWICZ
w Twoim telefonie
– rozmowa z Markusem Tellenbachem,
szefem telewizji TVN i twórcą sukcesu „n”