specyfikacja istotnych warunków zamówienia

Transkrypt

Rejon Dróg Wojewódzkich w Chojnicach.
04/2014/PN/RDC
ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH w GDAŃSKU
80-778 Gdańsk, ul. Mostowa 11A
Sekretariat tel. (0 58) 320-20-28; tel. / fax. (0 58) 320-20-25; NIP 583-25-90-397; Regon: 191687276
Rachunek bankowy: Bank Polska Kasa Opieki S.A. w Warszawie Nr 84 1240 6292 1111 0010 4639 2795
www.zdw-gdansk.pl email: [email protected]
REJON DRÓG WOJEWÓDZKICH W CHOJNICACH
89-620 Chojnice, ul.Gdańska 110,
tel.523973216, fax. 523973217
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
w przetargu nieograniczonym na
Świadczenie usług przy zimowym utrzymaniu dróg wojewódzkich w sezonach zimowych
2014-2015 i 2015-2016 oraz jednorazowe pozimowe sprzątanie po sezonach zimowych na
terenie działania RDW Chojnice
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE ZUD
D - 10.10.01b ODŚNIEŻANIE DROGI
D - 10.10.01c ZWALCZANIE ŚLISKOŚCI ZIMOWEJ NA DRODZE
1
____________________________________________________________________________________________________
Świadczenie usług przy zimowym utrzymaniu dróg wojewódzkich w sezonach zimowych 2014-2015 i 2015-2016
oraz jednorazowe pozimowe sprzątanie po sezonach zimowych na terenie działania RDW Chojnice
04/2014/PN/RDC
Załącznik nr 1 - …………………..............................................………………………………..
Załącznik nr .. - ………………………………………………...............................................….
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE
ODŚNIEŻANIE DROGI
D - 10.10.01b
2
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
1. WSTĘP
1.1. Przedmiot SST
Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania
i odbioru robót związanych z odśnieżaniem dróg.
1.2. Zakres robót objętych SST
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z usunięciem
opadu śnieżnego, zalegającego jezdnię, pobocze oraz obiekty towarzyszące drodze, który stwarza utrudnienia
w ruchu pojazdów i pieszych.
Szczegółowa specyfikacja techniczna (SST) stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu
i realizacji robót na drogach i ulicach wojewódzkich wg tablicy wykaz dróg objętych zimowym utrzymaniem.
1.4. Określenia podstawowe
1.4.1. Odśnieżanie drogi - usuwanie śniegu z jezdni i poboczy drogi oraz obiektów towarzyszących (zatok
autobusowych, parkingów itp.).
1.4.2. Standard zimowego utrzymania drogi - ustalony przez zarządzającego drogą minimalny poziom utrzymania
powierzchni jezdni i poboczy oraz dopuszczalne odstępstwa od standardu w warunkach występowania opadów
śniegu (lub śliskości zimowej), jak również dopuszczalny maksymalny czas występowania tych odstępstw.
1.4.3. Śnieg luźny - nieusunięty lub pozostały na nawierzchni po przejściu pługów śnieg, który nie został
zagęszczony pod wpływem ruchu kołowego.
1.4.4. Śnieg zajeżdżony - nieusunięty lub pozostały na nawierzchni po przejściu pługów śnieg, który został
zagęszczony, ale nie stał się zlodowaciały.
1.4.5. Nabój śnieżny - nieusunięta zlodowaciała lub ubita warstwa śniegu o znacznej grubości (od kilku
centymetrów), przymarznięta do nawierzchni jezdni.
1.4.6. Błoto pośniegowe - topniejący śnieg pozostały na nawierzchni po przejściu pługów i posypaniu jej
środkami chemicznymi.
1.4.7. Pług odśnieżny - urządzenie stanowiące osprzęt o różnej konstrukcji odkładnicy i lemiesza, zawieszone na
nośniku pługa.
Pługi odśnieżne (lemieszowe) dzielą się na:
 lekkie - montowane na ciągnikach rolniczych i samochodach o ładowności do 6 t,
 średnie - montowane na samochodach o ładowności od 6 do 8 t oraz na wszystkich samochodach
o ładowności do 8 t z napędem na dwie lub więcej osi,
 ciężkie - montowane na samochodach o ładowności ponad 8 t.
1.4.8. Nośnik pługa - pojazd o napędzie spalinowym (samochód ciężarowy, ciągnik, maszyna drogowa), na
którym zamontowano pług odśnieżny.
1.4.9. Odkładnica - urządzenie pługa, pozwalające na odsunięcie śniegu poza krawędź oczyszczanego pasa.
1.4.10. Lemiesz - część składowa pługa, należąca do korpusu płużnego, służąca do odspajania śniegu. Lemiesze
mogą być stalowe oraz zakończone w dolnej części nakładkami z gumy lub tworzyw sztucznych.
1.4.11. Czołownica - płyta czołowa, stanowiąca element łączący odkładnicę i lemiesz pługa z ramą nośnika pługa.
1.4.12. Odśnieżarka - urządzenie montowane zwykle na nośniku, napędzane silnikiem spalinowym, służące do
odspajania i odrzutu śniegu na odległość ok. 6 - 60 m poza obręb drogi, za pomocą odpowiednio
skonstruowanych mechanizmów. Odśnieżarki dzielą się na: ślimakowo-wirnikowe, frezowo-wirnikowe, frezowobębnowe, turbinowe, lemieszowo-wirnikowe.
1.4.13. Odśnieżanie interwencyjne - usuwanie śniegu na wybranych odcinkach drogi z dopuszczeniem
pozostawienia na jezdni równomiernej, zajeżdżonej warstwy śniegu oraz dopuszczeniem odśnieżenia w trudnych
warunkach atmosferycznych tylko jednego pasa ruchu (z mijankami co 200 - 300 m).
3
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
1.4.14. Odśnieżanie uzupełniające - odśnieżanie, polegające na usuwaniu zwałów śniegu z poboczy poza koronę
drogi, pozostawionych przy odśnieżaniu patrolowym, patrolowo-interwencyjnym i interwencyjnym.
1.4.15. Inżynier- przedstawiciel kadry technicznej RDW lub Dyżurny RDW.
1.4.16. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi. polskimi normami
i z ogólnie obowiązującymi definicjami.
2. MATERIAŁY
Nie występują.
3. SPRZĘT
3.1. Sprzęt stosowany do odśnieżania dróg
Do odśnieżania dróg, w zależności od grubości zalegającego śniegu należy używać:
 pługi odśnieżne (lemieszowe),
 odśnieżarki mechaniczne,
 maszyny drogowe i budowlane.
Do zrywania naboju śnieżnego w zależności od grubości jego zalegania należy stosować:
 szczotki mechaniczne montowane na pługach lemieszowych,
 frezarki montowane na ciągnikach rolniczych,
 pługi lemieszowe i równiarki wyposażone w specjalnie uzębione lemiesze,
 noże skrawające montowane między osiami samochodu.
Każda jednostka sprzętu musi uzyskać akceptację Inżyniera.
3.2. Przygotowanie sprzętu do odśnieżania dróg
W okresie przed spodziewanymi opadami śnieżnymi należy dokonać przeglądu i remontu sprzętu
(osprzętu) do odśnieżania.
Sprzęt powinien być przygotowany w takim stopniu, aby mógł być gotowy do użycia w ciągu 2 godzin
od chwili powzięcia decyzji o konieczności podjęcia akcji na drodze.
Nośniki pługów odśnieżnych powinny mieć zamontowane płyty czołowe.
Pojazdy samochodowe używane do wykonywania prac przy odśnieżaniu dróg i usuwaniu śliskości
zimowej powinny być wyposażone w ostrzegawczy sygnał świetlny błyskowy barwy żółtej, zgodnie z ustawą
„Prawo o ruchu drogowym” [4].
Lemiesze powinny mieć oznaczone skrajne, wystające poza obrys pojazdu, części w skośne pasy pod
kątem 45o, barwy na przemian białej i czerwonej zgodnie z przepisami ustawy.
Konstrukcja pługa powinna być przystosowana do zamocowania dodatkowych świateł drogowych
pojazdu nad konstrukcją lemiesza. Zaleca się również stosowanie świateł obrysowych lemiesza.
Po przygotowaniu sprzętu i nośników należy dokonać próbnego montażu, podczas którego należy
sprawdzić:

w pługach:
 dopasowanie elementów łączących pług z płytą czołową,
 działanie mechanizmu podnoszenia,
 możliwość swobodnego dopasowania się odkładnicy do pochylenia nawierzchni i dobrego przylegania
lemiesza do nawierzchni,
 działanie oświetlenia sygnalizacyjnego,
 w odśnieżarkach:
 działanie układu napędowego,
 działanie mechanizmów napędu jazdy i zespołów roboczych oraz mechanizmu podnoszenia.
3.3. Wymagania dla pługów odśnieżnych
3.3.1. Nośniki pługów
Nośnikami pługów odśnieżnych mogą być samochody lub inne pojazdy samobieżne z napędem na dwie
lub więcej osi. Konstrukcja nośnika powinna umożliwiać zamocowanie płyty czołowej. Układ napędowy nośnika
4
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
powinien zapewniać długotrwałą pracę na niskich przełożeniach skrzyni biegów, przy pełnym obciążeniu silnika.
Nośnik powinien być wyposażony w radiotelefon lub inny środek łączności i sygnał świetlny błyskowy barwy
żółtej zgodnie z ustawą „Prawo o ruchu drogowym” [4]. Ponadto reflektory samochodu oraz kierunkowskazy
muszą być umieszczone na wspornikach. Podnoszenie i opuszczanie pługa musi odbywać się z kabiny kierowcy.
Łańcuchy przeciwśnieżne, hak i łopaty powinny stanowić dodatkowe wyposażenie.
3.3.2.
Zawieszenie pługów
Zaleca się, aby konstrukcja zawieszenia pługa umożliwiała szybkie połączenie dowolnej odkładnicy
i lemiesza z różnymi nośnikami. Połączenie powinna zapewniać płyta czołowa (czołownica) mocowana do ramy
nośnika za pomocą elementów przyspawanych do płyty.
Konstrukcja płyty czołowej - czołownicy oraz mocowania jej musi być dostatecznie sztywna. Połączenie
pługa z nośnikiem powinno umożliwiać regulację wysokości ostrza lemiesza nad powierzchnią jezdni.
Konstrukcja czołownicy powinna umożliwiać szybki montaż i demontaż zespołu do odśnieżania.
3.3.3.
Odkładnice i lemiesze
Odkładnice w miarę możliwości powinny być przestawne na skręt w lewo lub prawo, w zależności od
miejsca prowadzenia robót. Jedna odkładnica powinna być przystosowana do odśnieżania na obszarach
zabudowanych (przesuwanie śniegu), a inne na drogach zamiejskich (odrzut śniegu). Odkładnice powinny być
wykonane z blachy stalowej lub tworzywa sztucznego o dostatecznej wytrzymałości i elastyczności oraz mieć
możliwość odchylania się w pionie w przypadku natrafienia (najechania na przeszkodę).
W zależności od pracy, jaką mają wykonywać, lemiesze powinny być wykonane ze stali, gumy lub
tworzywa sztucznego.
Do zrywania naboju śnieżnego należy używać specjalnych lemieszy wykonanych z bardzo twardej stali
odpornej na ścieranie.
3.4. Wymagania dla odśnieżarek
Odśnieżarki, służące do usuwania grubych warstw śniegu, powinny mieć konstrukcję umożliwiającą
odspajanie twardego i zleżałego śniegu.
Odśnieżarki mogą być montowane na ciągnikach, samochodach lub na nośnikach specjalnych. Ze
względu na prędkości robocze odśnieżarek (około 0,3 - 3,8 km/h) na nośniki zaleca się pojazdy typu terenowego.
Nośniki specjalne często są wyposażone w hydrauliczny napęd jazdy, co umożliwia bezstopniową regulację
prędkości roboczych w szerokich granicach.
Poszczególne typy odśnieżarek powinny mieć następujące urządzenia:
 odśnieżarki ślimakowo-wirnikowe i frezowo-wirnikowe powinny mieć do odrzucania śniegu wirnik,
natomiast do odspojenia śniegu - noże ślimakowe lub frezy taśmowe, jednocześnie podające śnieg do gardzieli
wlotowej wirnika,
 odśnieżarki turbinowe powinny mieć odpowiednio ukształtowany wirnik, odspajający i odrzucający śnieg,
a odśnieżarki frezowo-bębnowe - taśmowy frez nawinięty na obrotowy bęben, spełniający tę funkcję,
 odśnieżarki lemieszowo-wirnikowe powinny być wyposażone w pług oraz w wirnik zainstalowany na prawym
końcu odkładnicy (podczas jazdy lemiesz zgarnia śnieg i przesuwa go do wirnika, który z kolei odrzuca śnieg
poza koronę drogi).
3.5. Rodzaje maszyn drogowych i budowlanych, stosowanych do odśnieżania
Do odśnieżania dróg można też używać sprzętu pomocniczego, jakim są:
 spycharki gąsienicowe i kołowe wyposażone w lemiesze, najlepiej o zmiennej geometrii,
 ładowarki wyposażone w lemiesze dwustronne,
 ciągniki rolnicze wyposażone w pługi lemieszowe jednostronne,
 równiarki wyposażone w pługi dwustronne względnie w skrzydła boczne, zwiększające szerokość
odśnieżania.
3.6. Wymagania odnośnie obsługi sprzętu do odśnieżania (wg[2])
Operatorem sprzętu może być kierowca samochodu posiadający odpowiednie uprawnienia, tj. wymaganą
kategorię prawa jazdy, znajomość dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) obsługiwanego sprzętu
i przeszkolenie do pracy przy zimowym utrzymaniu dróg.
5
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Przed rozpoczęciem pracy operator powinien dokonać:
 sprawdzenia stanu technicznego nośnika i sprzętu,
 sprawdzenie zamocowania sprzętu na nośniku,
 sprawdzenie stanu ogumienia oraz sprawdzenia prawidłowości działania:
 układu hydraulicznego,
 układu jezdnego, kierowniczego i hamulcowego nośnika,
 zaczepu nośnika,
 oświetlenia pojazdu,
 lampy błyskowej koloru żółtego.
Nie należy rozpoczynać pracy do chwili, gdy zauważone usterki nie zostaną usunięte. Należy wykonać
również niezbędne czynności konserwacyjne.
W czasie pracy operator powinien:
 wykonywać wyłącznie czynności związane z obsługą sprzętu i prowadzeniem nośnika,
 w sposób ciągły obserwować sprzęt roboczy i zwracać baczną uwagę na bezpieczeństwo osób i pojazdów
znajdujących się w pobliżu,
 przestrzegać obowiązujących zasad Kodeksu drogowego.
Po zakończeniu pracy, pług należy pozostawić opuszczony, aby odciążyć zawieszenie, następnie sprzęt
oczyścić i dokonać przeglądu. Wszelkie uszkodzenia sprzętu zagrażające bezpieczeństwu obsługi sprzętu jak
i użytkownikom dróg należy niezwłocznie usunąć.
Należy dokonywać terminowo obsług technicznych sprzętu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji
obsługi i DTR.
4. TRANSPORT
Przy odśnieżaniu dróg nie występuje transport materiałów, lecz może wystąpić potrzeba wywożenia
śniegu (patrz pkt 4.5).
5. WYKONANIE ROBÓT
5.1. Zasady odśnieżania drogi
Zakres prac prowadzonych przy odśnieżaniu drogi oraz technologia robót wynikają z aktualnie
obowiązujących standardów utrzymania (załącznik 1).
Poszczególnym standardom zimowego utrzymania drogi przypisane są minimalne poziomy utrzymania
powierzchni jezdni oraz dopuszczalne odstępstwa od standardu w warunkach występowania opadów śniegu lub
śliskości zimowej, jak również dopuszczalny maksymalny czas występowania tych odstępstw.
Odśnieżanie drogi należy prowadzić zgodnie z:
 ogólną wiedzą techniczną,
 wymaganiami szczegółowej specyfikacji technicznej,
 bieżącymi poleceniami Inżyniera.
5.2. Odśnieżanie drogi (wg [3])
W zależności od ilości zalegającego śniegu na jezdni należy używać odpowiednich pługów (np. pługów
jednostronnych, usuwających śnieg z całej szerokości roboczej na jedną stronę lub pługów dwustronnych,
usuwających śnieg z szerokości roboczej jednocześnie na lewą i prawą stronę - zał. 2) lub zespołów pługów. Na
drodze jednojezdniowej odśnieżanie należy rozpocząć od osi jezdni. W przypadku zespołu składającego się
z dwóch pługów należy zachować bezpieczną odległość (min. 50 m), przesunięcie między lemieszami powinno
być takie, aby nie pozostawał śnieg na jezdni.
Przy usuwaniu grubych warstw śniegu, przekraczających możliwości pługów, należy stosować
odśnieżarki, szczególnie przy przebijaniu zasp i odrzucaniu zwałów śniegu utworzonych podczas pracy pługów.
Odśnieżanie zatok autobusowych odbywa się pługami odśnieżnymi w trakcie prowadzenia odśnieżania na
drodze. Śnieg z miejsc oczekiwania pasażerów (zadaszeń, wiat) należy usunąć. Celowe jest dodatkowe
oczyszczanie z resztek śniegu szczotkami mechanicznymi. Przy mniejszych ilościach śniegu na jezdni może
wystarczyć zastosowanie samej tylko szczotki.
6
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Parkingi odśnieża się po zakończeniu prac związanych z odśnieżaniem jezdni głównych lub jednocześnie,
jeśli warunki pogodowe na to pozwalają.
Przed przejazdem kolejowym pług powinien zebrany śnieg zsunąć na pobocze. Przy przejeżdżaniu przez
tory pług musi być wolny od śniegu, aby zapobiec nanoszeniu zwałów śniegu na nawierzchnię kolejową
i międzytorze.
Przy odśnieżaniu interwencyjnym i uzupełniającym korzystnie jest stosować maszyny drogowe
(spycharki, równiarki, ładowarki), które dzięki znacznej sile uciągu i mocnej konstrukcji mogą pracować
w ciężkich warunkach śniegowych, zwłaszcza przy usuwaniu zasp, poszerzaniu pasów ruchu i przy spychaniu
śniegu poza koronę.
Usuwanie naboju śnieżnego, jako nierówności w warstwie śniegu w postaci wyboi i kolein najdogodniej
jest wykonać równiarką, spycharką lub pługami lemieszowymi.
Do usuwania warstwy śniegu pozostawionego na nawierzchni po przejściu pługów lemieszowych można
używać szczotki mechaniczne odrywające zanieczyszczenia z jezdni z ewentualną dmuchawą odrzucającą
zanieczyszczenia poza obręb miejsca pracy.
Technika odśnieżania dróg zależy od:
 szerokości jezdni i przyjętej na niej organizacji ruchu,
 geometrii przekroju poprzecznego drogi (przekrój drogowy, pół uliczny, uliczny),
 przyjętego dla danej drogi standardu utrzymania,
 rodzaju użytych do odśnieżania pługów.
Odśnieżanie można prowadzić:
 jednym pługiem,
 zespołem pługów.
Śnieg należy usuwać z jezdni:
 na prawe pobocze
 na lewe pobocze, w przypadkach wyjątkowych przy bezwzględnym zachowaniu środków bezpieczeństwa,
 na oba pobocza w przypadkach wąskich dróg.
Technika odśnieżania chodników i dróg rowerowych jest uzależniona od ich długości, szerokości oraz
rodzaju i ilości śniegu. Do odśnieżania tego typu dróg należy używać zarówno pługów jednostronnych, jak
i dwustronnych oraz szczotek mechanicznych i odśnieżarek prowadzonych ręcznie. Niedopuszczalne jest
odkładanie śniegu z chodników i ścieżek rowerowych na jezdnię.
5.3. Odśnieżanie obiektów mostowych (wg [3])
Odśnieżanie mostów, wiaduktów i estakad odbywa się jednocześnie podczas prac prowadzonych na ciągu
drogowym. Śnieg zalegający jezdnie jest spychany na krawędź jezdni i chodniki, poza bariery ochronne.
Śnieg zalegający na chodnikach powinien być zrzucany na dół lub wywieziony, jeśli istnieją ku temu
warunki. Niedopuszczalne jest zsypywanie śniegu na tory kolejowe, drogi, place itp.
Należy udrożnić urządzenia odwadniające obiektów mostowych i wiaduktów. Prędkość odśnieżania
powinna być tutaj obniżona w stosunku do prędkości odśnieżania na drogach.
5.4. Wywożenie śniegu
Wywożenie śniegu z dróg przebiegających przez miasta i inne obszary zabudowane, na terenie których
występuje droga o przekroju ulicznym (krawężniki, chodniki) oraz z innych miejsc ustalonych przez Inżyniera
odbywa się na polecenie Inżyniera, tylko w przypadku zalegania dużej ilości śniegu na chodnikach
uniemożliwiających poruszanie się pieszych. Do załadunku należy używać ładowarek, koparek, śniegoładowarek,
a do wywozu samochodów samowyładowczych. Śnieg należy wywozić w miejsca uzgodnione z władzami
lokalnymi.
5.5. Odśnieżanie w trudnych warunkach pogodowych
Pługi wyjeżdżające do prowadzenia robót zimowych w trudnych warunkach pogodowych muszą posiadać
bezwzględnie sprawne środki łączności, pełne zbiorniki paliwa, linki holownicze, łańcuchy na koła. Do pracy
należy wysłać zespół składający się z minimum dwóch pługów. Odśnieżanie powinno być prowadzone tak, aby
nastąpiło nakładanie się pasów odśnieżania na siebie na szerokości około 0,5 m. Odległość między pojazdami
powinna wynosić minimum 50 m.
7
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Żółte światła błyskowe oraz światła mijania sprzętu znajdującego się na drodze muszą być włączone.
Niedopuszczalne jest prowadzenie pracy niezgodnie z obowiązującym na danej jezdni lub pasie ruchu kierunkiem
ruchu.
6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT
6.1. Badania w czasie robót
Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów, które należy wykonać w czasie robót podaje tablica 1.
Tablica 1. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów w czasie robót
Lp. Wyszczególnienie badań i pomiarów
Częstotliwość badań
2
Sprawdzenie wykonania odśnieżania drogi
Ocena ciągła
3
Sprawdzenie wywożenia śniegu
Ocena ciągła
Wartości
dopuszczalne
Wg pktów
5.1  5.3
Wg pktu 5.4
Sprawdzenie wykonania odśnieżania drogi obejmuje:
 prace wykonane na drodze na podstawie zapisu w dziennikach pracy sprzętu i na podstawie zapisów w kartach
drogowych, bądź w innych dokumentach zaakceptowanych przez Inżyniera,
 wyrywkową kontrolę grubości pozostawienia śniegu na jezdni lub poboczach (jeśli były odśnieżane) oraz
szerokości odśnieżania,
 odbiór wyrywkowy częściowy w ciągu 23 godzin po wykonaniu pracy, jeśli warunki pogodowe są
ustabilizowane,
 kontrolę codzienną na drodze utrzymywanej w 1 i 2 standardzie oraz kontrolę co 23 dni na drodze
utrzymywanej w 3 standardzie, jeśli warunki pogodowe nie niweczą wykonanej pracy.
7. OBMIAR ROBÓT
7.1. Jednostka obmiarowa
Jednostką obmiarową jest godzina (1 godz.) pracy sprzętu przy odśnieżaniu drogi.
8. ODBIÓR ROBÓT
8.1. Ogólne zasady odbioru robót
Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z ustaleniami Zamawiającego, SST i wymaganiami Inżyniera,
jeśli wszystkie badania z zachowaniem tolerancji według pktu 6 dały wyniki pozytywne.
9. PODSTAWA PŁATNOŚCI
9.1. Cena jednostki obmiarowej
Cena jednostkowa godziny pracy przy odśnieżaniu drogi obejmuje:
- wykonanie kompletnego ciągłego odśnieżania drogi, zgodnie z wymaganiami specyfikacji i Inżyniera,
- wywożenie śniegu z miejsc określonych przez Inżyniera,
10. PRZEPISY ZWIĄZANE
10.1. Inne dokumenty i materiały
[2.] Wytyczne zimowego utrzymania dróg, Ministerstwo Komunikacji, IBDiM.
Zalecane do stosowania przez Centralny Zarząd Dróg Publicznych, Warszawa, 1981
8
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
[3.] Zimowe utrzymanie dróg publicznych. Część 1. Przegląd techniki drogowej i mostowej. J. Bieńka i inni,
IBDiM, Polskie Drogi, wrzesień 2002
[4.] Prawo o ruchu drogowym. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Dziennik Ustaw Nr 98, poz. 602 z późniejszymi
zmianami.
11. ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK 1
STANDARDY ODŚNIEŻANIA DRÓG
W oparciu o zasady odśnieżania i usuwania gołoledzi na drogach publicznych opublikowane
w Dzienniku Urzędowym MT i GM z 1994 r. Nr 10 poz. 20
Stan
dard
Opis stanu utrzymania drogi
dla danego standardu
1
2
II
Jezdnia odśnieżona na całej szerokości
Jezdnia posypana na całej szerokości.
Jezdnia odśnieżona na całej szerokości .
III
Jezdnia posypana na:
- skrzyżowania z drogami
- skrzyżowania z koleją
- odcinkach o pochyleniu > 4 %
- przystankach autobusowych
- innych miejscach ustalonych przez zarząd
drogi
IV
Jezdnia posypana na odcinkach decydujących
o możliwości ruchu.
Dopuszczalne odstępstwa od standardu
od stwierdzenia
po ustaniu opadów śniegu
występowania zjawisk
3
- luźny - 4 godz.
- błoto pośniegowe - 6 godz.
-zajeżdżony - występuje
cienka warstwa nie utrudniająca
ruchu
- luźny - 6 godz.
- zajeżdżony - występuje
- zaspy, języki śniegowe - lokalnie
lokalnie
Utrudnienia dla samochodów
osobowych
- luźny - 8 godz.
- języki śnieżne - występuje
lokalnie - 6 godz.
- zaspy - do 8 godz.
Dopuszcza się przerwy w
komunikacji
do 8 godz.
4
- gołoledź - 3 godz.
- szron - 3 godz.
- szadź - 3 godz.
- pośniegowa - 4 godz.
- lodowica - 4 godz.
W miejscach wyznaczonych:
- szron - 5 godz.
- szadź - 5 godz.
- pośniegowa -10 godz.
9
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
SCHEMAT ODŚNIEŻANIA PŁUGIEM
ZE WZGLĘDU NA KIERUNEK ODKŁADANIA ŚNIEGU (wg [2])
ZAŁĄCZNIK 2
a - pługiem jednostronnym
b - pługiem dwustronnym
ZAŁĄCZNIK 3
SCHEMATY PRACY PŁUGÓW ODŚNIEŻNYCH (wg [2])
Rys. 1. Schemat pracy zespołu dwóch pługów na drodze dwupasowej dwukierunkowej
Rys. 2. Schemat pracy zespołu trzech pługów na drodze dwupasowej dwukierunkowej
Rys. 3. Schemat pracy zespołu trzech pługów na drodze trójpasowej dwukierunkowej
Rys. 4. Schemat pracy zespołu czterech pługów na drodze czteropasowej dwukierunkowej
Rys. 5. Schemat pracy zespołu czterech pługów na drodze dwujezdniowej
10
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE
ZWALCZANIE ŚLISKOŚCI ZIMOWEJ
NA DRODZE
D - 10.10.01c
11
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
1. WSTĘP
1.1. Przedmiot SST
Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania
i odbioru robót związanych ze zwalczaniem śliskości zimowej na drodze.
1.2. Zakres stosowania SST
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z usunięciem
śliskości zimowej z jezdni oraz obiektów towarzyszących drodze, który stwarza utrudnienia w ruchu pojazdów
i pieszych.
Szczegółowa specyfikacja techniczna (SST) stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu
i realizacji robót na drogach i ulicach wojewódzkich wg tablicy wykaz dróg objętych zimowym utrzymaniem.
1.3. Zakres robót objętych SST
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem
i odbiorem robót przy zwalczaniu śliskości zimowej, obejmujących:
 zapobieganie występowaniu śliskości zimowej,
 likwidację śliskości zimowej,
przy zastosowaniu materiałów chemicznych, uszorstniających lub mechanicznych.
1.4. Określenia podstawowe
1.4.1. Śliskość zimowa - zjawisko występujące na drogach wskutek tworzenia się na jezdniach warstwy lodu albo
zlodowaciałego lub ubitego śniegu.
1.4.2. Zwalczanie śliskości zimowej - zabiegi mające na celu zapobieganie występowaniu śliskości zimowej oraz
zabiegi likwidujące powstałą śliskość zimową.
1.4.3. Zapobieganie występowaniu śliskości zimowej - uodpornienie nawierzchni drogi przed powstawaniem na
niej warstwy lodu lub zlodowaciałego śniegu przez pokrycie jej środkami chemicznymi obniżającymi
temperaturę zamarzania wody.
1.4.4. Likwidacja śliskości zimowej - usunięcie z nawierzchni drogi lodu lub zlodowaciałego albo ubitego śniegu
przy użyciu środków chemicznych, uszorstniających lub mechanicznych albo środków tych łącznie.
1.4.5. Uszorstnienie lodu lub zlodowaciałego lub ubitego śniegu - posypanie nawierzchni kruszywem w celu
zwiększenia szczepności kół pojazdu z nawierzchnią.
1.4.6. Gołoledź - cienka warstwa lodu grubości do 1 mm powstała na skutek opadu na nawierzchnię
o temperaturze ujemnej, mgły roszącej, mżawki lub deszczu.
1.4.7. Lodowica - warstwa lodu o grubości do kilku centymetrów, powstała z zamarzniętej, nie usuniętej z
nawierzchni wody, pochodzącej ze stopnienia śniegu, lodu lub opadu deszczu.
1.4.8. Zlodowaciały lub ubity śnieg - warstwa śniegu w postaci:
a) przymarzniętej do nawierzchni pozostałości nie usuniętej warstwy śniegu grubości kilku milimetrów,
b) przymarzniętej do nawierzchni zlodowaciałej lub ubitej, nie usuniętej warstwy śniegu grubości kilku
centymetrów,
c) zlodowaciałej lub ubitej powierzchniowo warstwy śniegu o znacznej grubości.
1.4.9. Śliskość pośniegowa - rodzaj śliskości zimowej, powstającej w wyniku zalegania na jezdni przymarzniętej
do nawierzchni pozostałości nie usuniętego ubitego śniegu, pokrywającego ją całkowicie lub częściowo
warstewką o grubości kilku milimetrów.
12
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
1.4.10. Śliskość śniegowa - rodzaj śliskości zimowej, powstającej w wyniku zalegania na jezdni nie usuniętej
warstwy śniegu grubości powyżej kilku centymetrów, którego górna warstwa lodowacieje (ruch pojazdów tworzy
na niej zwykle różnej głębokości koleiny i wyboje pogarszające bezpieczeństwo i prędkość ruchu).
1.4.11. Szron - osad lodu, na ogół o wyglądzie krystalicznym, przybierający kształt lasek, igiełek itp., tworzący się
w procesie bezpośredniej kondensacji pary wodnej z powietrza przy temperaturze poniżej 0oC.
1.4.12. Szadź - osad atmosferyczny utworzony z ziarenek lodu rozdzielonych pęcherzykami powietrza,
powstający z nagłego zamarzania przechłodzonych kropelek wody (mgły lub chmury), gdy temperatura
wyziębionych powierzchni jest niższa lub nieznacznie wyższa od 0oC.
1.4.13. Nośnik - pojazd o napędzie spalinowym, na którym zamontowano sprzęt do usuwania śliskości.
1.4.14. Inżynier- przedstawiciel kadry technicznej RDW lub Dyżurny RDW.
1.4.15. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami
i z ogólnie obowiązującymi definicjami.
2. MATERIAŁY
2.1. Materiały do zwalczania śliskości zimowej
Do materiałów stosowanych przy zwalczaniu śliskości zimowej w warunkach krajowych należą:
a) środki chemiczne: sól (chlorek sodu), sól drogowa, solanka, nawilżona sól, chlorek wapnia techniczny,
chlorek magnezu, mieszaniny soli z chlorkami wapnia i magnezu,
b) materiały uszorstniające w postaci kruszyw.
Dopuszcza się stosowanie innych materiałów przy zwalczaniu śliskości zimowej, na wniosek
Zamawiającego lub Wykonawcy, po ustaleniu wymagań dla materiałów, sposobów badań i kontroli ich
stosowania, zaakceptowanych przez Inżyniera.
2.2. Sól (chlorek sodu)
Sól (chlorek sodu, NaCl) powinna spełniać wymagania PN-86/C-84081/02 [6].
(Uwaga: Nie zaleca się korzystania z nowej edycji normy PN-C-84081-2:1998 Sól (Chlorek sodu).
Sól spożywcza, która nie podaje żadnych wymagań dla soli drogowej).
Do celów zwalczania śliskości zimowej zaleca się stosować sól kamienną, która zawiera ziarna
o wymiarach do 5 mm, wilgotność do 0,1% i zmienną ilość zanieczyszczeń. Można również stosować sól
warzoną i sól morską.
Sól (chlorek sodu) stanowi element technologii używanych przy zwalczaniu śliskości zimowej za pomocą
soli drogowej, solanki, nawilżonej soli.
2.3. Sól drogowa
Sól drogowa powinna spełniać wymagania PN-86/C-84081/02 [6]. Zaleca się następujący skład soli
drogowej: 96% NaCl (soli) + 2,5% CaCl2 (chlorku wapnia) + 0,2% K4Fe(CN)6 (żelazocyjanku potasowego,
dodawanego w celu zapobiegania zbrylaniu soli).
Najkorzystniejsze uziarnienie soli jest następujące:
 60-80% w przedziale 1-3 mm,
 10-25% w przedziale 3-6 mm,
 do 5%
poniżej
0,16 mm,
 do 5%
powyżej
6 mm.
2.4. Solanka
Solanką może być roztwór wodny chlorku sodowego (NaCl) otrzymywany podczas:
 ługowania pokładów soli wodą,
 sztucznego wytwarzania w specjalnych urządzeniach.
Solanka do celów zimowego utrzymania dróg powinna mieć stężenie 20-25%.
Solanka stosowana w zimowym utrzymaniu dróg może być używana do bezpośredniego skrapiania
nawierzchni lub jako środek nawilżający sól w rozsypywarkach.
13
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Możliwe jest też stosowanie roztworów wodnych innych chlorków: chlorku wapnia CaCl2 lub chlorku
magnezu MgCl2.
2.5. Nawilżona sól
Nawilżona (zwilżona) sól do posypywania nawierzchni powinna zawierać 30% solanki (roztworu NaCl
lub CaCl2) o stężeniu 20-25% oraz 70% suchej soli NaCl.
Wyjątkowo można zwilżać sól wodą, po akceptacji tego sposobu przez Inżyniera.
Zaleca się zwilżać sól bezpośrednio przed jej rozsypywaniem.
2.6. Materiały uszorstniające
Do uszorstnienia lodu, zlodowaciałego i ubitego śniegu można stosować:
 piasek o uziarnieniu do 0,1 - 1 mm, wg PN-B-11113:1996 [4],
 kruszywo naturalne o uziarnieniu do 4 mm ( zalecane do uszorstnienia ubitego śniegu ), wg PN-B-11111:1996
[2],
 kruszywo kamienne łamane o uziarnieniu 2-4 mm, wg PN-B-11112:1996 [3],
 jednorodne mieszaniny kruszyw z solą o składzie wagowym 80 kruszywa + 20% soli.
Kruszywo stosowane do uszorstnienia nawierzchni nie powinno być zbyt łamliwe, nie może zawierać
zanieczyszczeń ilastych, gliniastych. Jednorodność uziarnienia kruszywa zapewnia większą równomierność
pokrycia drogi podczas posypywania. Duża zmienność wielkości ziaren powoduje nierównomierne posypywanie
(różne odległości rozrzutu). Zawartość ziaren drobnych (< 0,075 mm) powinna być minimalna (zaleca się do
3%), ponieważ ziarna te mogą zwiększać możliwość poślizgu. Ziarna nie mogą być spłaszczone i muszą mieć
kształt regularny. Materiały uszorstniające powinny wykazywać dostateczną wytrzymałość na mechaniczne ich
niszczenie przez ruch (nie mogą ulegać rozdrabnianiu). Nie powinny zawierać zanieczyszczeń mogących
wzmagać korozję pojazdów i konstrukcji stalowych.
2.7. Składowanie materiałów
Sól kamienną oraz sól drogową można składować w magazynach, pod wiatą lub na wolnym powietrzu na
odizolowanym od dopływu wilgoci utwardzonym podłożu. Podłoże powinno być pokryte bitumem lub warstwą
papy i mieć spadki wynoszące 3-4% od środka na zewnątrz.
Sól składowaną na wolnym powietrzu należy przykryć w celu zabezpieczenia przed zawilgoceniem
opadami atmosferycznymi.
Sól składowaną na wolnym powietrzu, na odpowiednio przygotowanym podłożu, formuje się w pryzmy
o wysokości ok. 2,5 m. Szerokość pryzm przyjmuje się przeważnie od 9 do 12 m, długość pryzm natomiast ustala
się w zależności od ilości składowanej soli na danej bazie.
Powierzchnia pryzm powinna być wygładzona i ubita oraz mieć spadek ok. 5% ku krawędziom, w celu
ułatwienia spływu wody opadowej. Do przykrycia pryzm należy używać plandeki z tworzywa sztucznego lub
brezentu.
Plandeki po przykryciu pryzmy soli powinny by naciągnięte i przymocowane do haków usytuowanych
poza krawędzią składowiska. Zaleca się dodatkowe dociśnięcie plandek starymi oponami, w liczbie około
1 opona na 25 m2 powierzchni pryzmy.
W przypadku magazynowania soli kamiennej i soli drogowej na jednym składowisku, należy zwrócić
szczególną uwagę, aby nie mieszać ich ze sobą. Muszą być one składowane w oddzielnych pryzmach.
W miarę posiadanych możliwości sól kamienna oraz drogowa powinny być przechowywane
w magazynach drewnianych lub z innych materiałów, przy równoczesnym zabezpieczeniu ścian przed
bezpośrednim stykaniem się z solą.
Mieszankę kruszyw z solą w stosunku wagowym 75% (kruszywa) do 25% (soli) można magazynować na
wolnym powietrzu bez przykrycia (ale na podłożu utwardzonym) w dużych pryzmach o objętości powyżej 50 m3.
Kruszywa (piaski, kruszywa naturalne) nie powinny zawierać ziarn większych od podanych w punkcie
2.10. Ewentualne przesiewanie można wykonywać przed zmagazynowaniem ich lub dopiero w czasie ładowania
na środki rozsypujące.
Kruszywa powinny być dostarczone i składowane w stanie suchym w pryzmach. Powierzchnia pryzmy
powinna być wygładzona i ubita ze spadkiem oraz przykryta plandeką.
14
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Kruszywa przeznaczone do dłuższego magazynowania należy wymieszać z solą w celu zabezpieczenia
przed zamarzaniem. Mieszanka kruszyw z solą powinna być mieszanką jednorodną. Do kruszyw o uziarnieniu
drobnym można dodawać wagowo 4% soli, natomiast do kruszyw o uziarnieniu grubszym 3% soli.
Solankę można przechowywać w specjalnie do tego celu przygotowanych pojemnikach, zamkniętych lub
otwartych, zabezpieczonych przed agresywnym działaniem roztworu. Zbiorniki soli powinny być wyposażone
w plandeki zabezpieczające materiał przed wpływem warunków atmosferycznych.
Magazyny stałe na środki chemiczne mogą być wykonane z różnych materiałów takich jak: beton
prefabrykowany, cegła, pustaki, drewno. W przypadku wykonania z elementów betonowych czy ceramicznych,
ściany budynków winny być zabezpieczone przed korozją przez impregnowanie materiałami bitumicznymi.
Więźba dachowa może być też wykonana z innych materiałów, np. z drewna, tworzywa sztucznego.
Drzwi powinny mieć taką wysokość, aby nośnik z zamontowaną rozsypywarką mógł swobodnie wjechać.
Załadunek powinien odbywać się mechanicznie lub z silosu. Powierzchnia magazynu musi być taka, aby operacja
załadunku odbywała się swobodnie.
Podłoga magazynu stałego powinna być utwardzona i mieć odpowiednią nośność i spadek wynoszący
2-3% w kierunku do ścian. Podbudowa (np. tłuczniowa, betonowa) powinna być przykryta nawierzchnią
wykonaną z betonu asfaltowego lub asfaltu lanego. Magazyn musi posiadać instalację elektryczną do oświetlenia
oraz ewentualnie instalację trójfazową dla zasilania silników elektrycznych maszyn do załadunku soli, np.
ładowarką taśmową z napędem elektrycznym.
Magazyn tymczasowy powinien posiadać utwardzony plac, obramowany dookoła krawężnikiem,
odstojnik dla solanki oraz wjazd i wyjazd. Nawierzchnia placu powinna mieć odpowiednią nośność. Podbudowa
powinna być wykonana z mieszanki mineralno-bitumicznej, chudego betonu lub kruszywa łamanego
o odpowiedniej grubości, natomiast nawierzchnia - z betonu asfaltowego lub asfaltu lanego. Podłoże powinno
mieć spadek (od środka na zewnątrz do odstojnika) 2-3%. Krawężnik, wykonany z betonu cementowego lub
kamienia, powinien być odpowiednio zabezpieczony asfaltem albo wykonany całkowicie z betonu asfaltowego.
Natomiast odstojnik na solankę - wykonany z prefabrykowanych elementów betonowych. Ściany zbiornika, jak
i dno, muszą być zabezpieczone materiałami bitumicznymi, aby zapobiec przedostawaniu się solanki do gruntu.
Plac, na którym znajduje się tymczasowy magazyn, powinien posiadać oświetlenie, pomieszczenie dla obsługi
oraz powinien być ogrodzony. Materiały składowane w magazynach tymczasowych powinny być przykryte
plandekami lub powinny posiadać zadaszenia.
3. SPRZĘT
3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu
Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [8] pkt 3.
3.2. Sprzęt stosowany do usuwania śliskości zimowej
Do rozprowadzania środków chemicznych i uszorstniających można stosować następujący sprzęt:
 rozsypywarki (piaskarki, solarki), dozujące i rozsypujące materiały,
 maszyny rozpryskujące do rozpryskiwania roztworów chlorków,
 maszyny zastępcze (np. rozrzutniki rolnicze wapna i nawozów), pracujące w zamian rozsypywarek,
 urządzenia współpracujące, np. ładowarki w składowiskach materiałów, mieszarki, suszarki, dozatory, pompy,
silosy itp.
3.3. Wymagania dotyczące sprzętu do usuwania śliskości
Do rozsypywania środków chemicznych należy używać rozsypywarek doczepnych lub nakładanych na
nośnik, dających gwarancję ich rozsypywania z wydatkiem jednostkowym 5 do 30 g/m2, a materiałów
uszorstniających lub ich mieszanin ze środkami chemicznymi z wydatkiem jednostkowym od 50 do 100 g/m2.
Rozsypywarki środków chemicznych i materiałów uszorstniających muszą być łatwe w montażu
i demontażu na środkach transportowych, zapewniać płynną regulację ilości rozsypywanych środków do
usuwania śliskości zimowej oraz równomierny wydatek jednostkowy (g/m2) bez względu na prędkości ruchu
rozsypywarki. Powinny mieć możliwości zmiany szerokości (symetrycznie i asymetrycznie) rozsypywania
podczas jazdy i być dodatkowo wyposażone w zbiorniki na solankę do zwilżania rozsypywanej soli. Zbiorniki te
powinny być wykonane z materiału odpornego na korozję.
15
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Talerz lub talerze rozsypujące muszą mieć możliwość regulacji wysokości. Zwilżanie soli powinno
odbywać się podczas zsypywania na talerz lub na talerzu, albo w obydwu miejscach. Rozsypywarki powinny
zapewniać możliwość miejscowego zwiększenia uprzednio nastawionego wydatku jednostkowego. Rozsypywarki
materiałów uszorstniających powinny odpowiadać takim samym wymaganiom jak rozsypywarki środków
chemicznych z tym, że nie muszą posiadać zbiornika na solankę.
Do rozpryskiwania nasyconych wodnych roztworów chlorków należy używać urządzeń dających
gwarancję ich użycia z wydatkiem jednostkowym od 15 do 160 ml/m2.
Urządzenia do rozpryskiwania nasyconych roztworów chlorków winny być wykonane z materiałów
odpornych na korozję. Wydatek jednostkowy rozpryskiwanego roztworu winien być niezależny od prędkości
jazdy. Urządzenie powinno zapewnić płynną regulację wydatku rozpryskiwanej solanki.
Do przepompowania roztworu jak i wody należy stosować pompy kwasoodporne.
Urządzenia do załadunku powinny być samojezdne, łatwo manewrowalne w magazynach zamkniętych
i na składowiskach. Mogą to być ładowarki wszelkiego typu lub ładowarki taśmowe z możliwością nagarniania
urobku. W magazynach zamkniętych zaleca się stosowanie ładowarek taśmowych o napędzie elektrycznym oraz
napełnianie rozsypywarek solą z silosu.
Przed sezonem zimowym wszystkie planowane do użycia rozsypywarki środków chemicznych
i materiałów uszorstniających powinny być poddane kontroli dotyczącej dokładności dozowania.
Sprzęt powinien być przystosowany w takim stopniu, aby mógł być gotowy do użycia w ciągu 2 godzin
od chwili powzięcia decyzji o konieczności podjęcia akcji na drodze.
Pojazdy samochodowe używane do prac przy usuwaniu śliskości zimowej powinny być wyposażone
w ostrzegawczy sygnał świetlny błyskowy barwy żółtej, zgodnie z ustawą „Prawo o ruchu drogowym” [11].
Po przygotowaniu sprzętu i nośników należy dokonać próbnego montażu, podczas którego należy
sprawdzić w rozsypywarkach:
 dopasowanie rozsypywarki do nośnika (w przypadku rozsypywarek nakładanych - zamocowanie ich do
nośnika),
 działanie układu napędowego oraz układu dozującego i rozsypującego,
 działanie urządzeń regulacyjnych.
3.4. Wymagania odnośnie obsługi sprzętu
Operatorem sprzętu może być kierowca samochodu posiadający odpowiednie uprawnienia, tj. wymaganą
kategorię prawa jazdy, znajomość dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) obsługiwanego sprzętu
i przeszkolenie do pracy przy zimowym utrzymaniu dróg.
Przed rozpoczęciem pracy operator winien dokonać:
 sprawdzenia stanu technicznego nośnika i sprzętu,
 sprawdzenia zamocowania sprzętu na nośniku,
 sprawdzenia stanu ogumienia oraz sprawdzenia prawidłowości działania:
 układu hydraulicznego,
 układu jezdnego, kierowniczego i hamulcowego nośnika,
 zaczepu nośnika,
 oświetlenia pojazdu,
 lampy błyskowej koloru żółtego.
Nie należy rozpoczynać pracy do chwili, gdy zauważone usterki nie zostaną usunięte. Należy wykonać
również niezbędne czynności konserwacyjne.
W czasie pracy operator powinien:
 wykonywać wyłącznie czynności związane z obsługą sprzętu i prowadzeniem nośnika,
 obserwować w sposób ciągły sprzęt roboczy i zwracać baczną uwagę na bezpieczeństwo osób i pojazdów
znajdujących się w pobliżu,
 przestrzegać obowiązujących zasad Kodeksu drogowego.
Po zakończeniu pracy należy sprzęt oczyścić i dokonać przeglądu. Wszelkie uszkodzenia sprzętu
zagrażające bezpieczeństwu obsługi sprzętu jak i użytkownikom dróg należy niezwłocznie usunąć.
Należy dokonywać terminowo obsług technicznych sprzętu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji
obsługi i DTR.
16
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
4. TRANSPORT
4.1. Transport materiałów
Przy transporcie materiałów stosowanych do zwalczania śliskości zimowej należy przestrzegać
następujących zasad:
 sól (chlorek sodu i sól drogową) można przewozić dowolnym środkiem transportu drogowego lub kolejowego,
w warunkach zabezpieczających ją przed zanieczyszczeniem i zawilgoceniem,
 solankę można przewozić w zbiornikach lub pojemnikach wykonanych z materiałów odpornych na korozję,
 materiały uszorstniające (kruszywo, żużle) można przewozić dowolnymi środkami transportu, w warunkach
zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi materiałami.
Nawilżoną sól i mieszaniny chlorku sodu z chlorkiem wapnia lub magnezu zaleca się przygotowywać
bezpośrednio przed ładowaniem na rozsypywarki.
5. WYKONANIE ROBÓT
5.1. Okoliczności powstawania śliskości zimowej
Przy zapobieganiu i likwidowaniu śliskości zimowej należy brać pod uwagę okoliczności jej
powstawania.
Gołoledź powstaje wtedy, kiedy zaistnieją równocześnie następujące okoliczności:
 temperatura nawierzchni ujemna,
o
o
 temperatura powietrza - w granicach -6 C do + 1 C,
 względna wilgotność powietrza - większa od 85% (patrz zał. 2).
Powstała w wyniku wystąpienia gołoledzi warstwa lodu jest równa.
Lodowica występuje, gdy po odwilży lub opadzie deszczu przy temperaturze dodatniej powietrza
i nawierzchni w jej górnej warstwie, następuje raptowne obniżenie temperatury poniżej 0 oC. Im szybsze jest
obniżenie temperatury, tym zjawisko lodowicy jest intensywniejsze. W czasie wystąpienia lodowicy powstała na
jezdni warstwa lodu, przeważnie grubości kilku milimetrów, jest zwykle nierówna.
Śliskość pośniegowa występuje, gdy po przejściu pługów odśnieżnych pozostała na jezdni drogi warstwa
lub resztki śniegu zostają ubite i przymarzają do nawierzchni pod wpływem ruchu lub zmiennych warunków
atmosferycznych. W tym przypadku na nawierzchni drogi tworzą się tylko niewielkie nierówności.
W nieznacznym stopniu pogarsza to wygodę ruchu, natomiast zwiększa niebezpieczeństwo poślizgu pojazdów.
Śliskość śniegowa występuje wtedy, gdy nie usunięty z nawierzchni śnieg pod wpływem ruchu
i zmiennych warunków atmosferycznych zostaje ubity, a jego górna warstwa lodowacieje. W wyniku ruchu
pojazdów na tak powstałej warstwie śniegu tworzą się różnej głębokości koleiny i wyboje, wskutek czego
zmniejsza się w znacznym stopniu bezpieczeństwo i prędkość ruchu.
5.2. Zasady zwalczania śliskości zimowej
Zakres prac prowadzonych przy zwalczaniu śliskości zimowej oraz przyjęta technologia robót wynikają
z aktualnie obowiązujących standardów utrzymania (przykład - załącznik 1).
Wybór sposobu robót zależ od:
 standardu zimowego utrzymania drogi,
 warunków atmosferycznych,
 możliwości finansowych administracji drogowej,
 aktualnego stanu utrzymania drogi.
Poszczególnym standardom zimowego utrzymania drogi przypisane są minimalne poziomy utrzymania
powierzchni jezdni oraz dopuszczalne odstępstwa od standardu w warunkach występowania śliskości zimowej,
jak również dopuszczalny maksymalny czas występowania tych odstępstw.
W przypadkach skrajnie niekorzystnych i nieustabilizowanych warunków atmosferycznych
i pogodowych organizację pracy należy dostosować do aktualnych, zmieniających się warunków na drodze.
Roboty należy prowadzić zgodnie z:
 ogólną wiedzą techniczną,
 wymaganiami szczegółowej specyfikacji technicznej,
 programem wykonania robót (przedstawionym przez Wykonawcę),
17
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
 bieżącymi poleceniami Inżyniera.
5.3. Dobór materiałów i sprzętu przy zwalczaniu śliskości zimowej
W zależności od typu spodziewanej lub już występującej śliskości należy zastosować odpowiednio:
 materiały, wymienione w punkcie 2 niniejszej specyfikacji, przy uwzględnieniu ich charakterystyk, podanych
w załączniku 3,
 sprzęt, wymieniony w punkcie 3 niniejszej specyfikacji.
Ilość niezbędnych materiałów przy zwalczaniu śliskości zimowej należy dobrać w zależności od stanu
nawierzchni i jej temperatury. Zaleca się stosować dawki materiałów chemicznych podane w tablicy 1.
Tablica 1. Wydatki jednostkowe (dawki) materiałów chemicznych do posypywania zapobiegawczego
oraz likwidacji cienkich warstw lodu i śniegu (wg [10])
Lp.
1
2
3
Rodzaj działalności
i stan nawierzchni
Zapobieganie powstaniu:
- gołoledzi
- lodowicy
- szronu
Zapobieganie
przymarzaniu śniegu
do nawierzchni
Mieszaniny
NaCl
z CaCl2
w proporcji
4:1 lub 3:1
[g/m2]
Mieszaniny
NaCl
z CaCl2
w proporcji
2:1
[g/m2]
do 15
15 - 20
do 15
15 - 20
-
-
20 - 25
-
-
-
25 - 30
do 20
-
-
-
20 - 30
ok. 25
Temperatura
Sól
kamienna
NaCl
Sól
drogowa
Wilgotna
sól
[oC]
[g/m2]
[g/m2]
[g/m2]
do -2
-3  -6
-7  -10
< -10
do -2
-3  -6
-7  -10
< -10
do -2
do 15
15 - 20
do 10
10 -15
do 20
do 15
5 - 20
20 - 30
do 10
10 - 15
15 - 20
do 20
20 -25
Likwidacja:
- gołoledzi
-3  -6
- szronu
- cienkich warstw ubitego
-7  -10
lub zlodowaciałego śniegu
- pozostałości świeżego
opadu śniegu po przejś< -10
ciach pługów
Dawki
takie same
jak
suchej
soli
W przypadkach uzasadnionych technicznie i ekonomicznie, na wniosek Wykonawcy lub Zamawiającego
można stosować wyjątkowo inne materiały i technologie, nie stosowane na szerszą skalę w Polsce (przykłady
podano w zał. 4).
5.4. Zapobieganie powstaniu gołoledzi, lodowicy, szronu i przymarzania śniegu do nawierzchni
(wg [10[)
Zapobieganie powstaniu gołoledzi należy rozpocząć po stwierdzeniu, że temperatura nawierzchni jest
ujemna, temperatura powietrza wynosi od -6oC do +1oC, a względna wilgotność powietrza osiągnęła 85% i dalej
wzrasta. Należy wówczas rozsypać środki obniżające temperaturę zamarzania wody na całej szerokości jezdni
w ilości podanej w tablicy 1, poz. 1.
Zapobieganie powstaniu lodowicy należy rozpocząć po stwierdzeniu, że temperatura powietrza obniżając
się spadła do +1oC, a na nawierzchni zalega warstewka wody lub mokrego śniegu, albo nawierzchnia jest
wilgotna. Należy wówczas wykonać:
 mechaniczne oczyszczenie nawierzchni z topniejącego śniegu lub wody przed obniżeniem się temperatury
powietrza poniżej 0oC,
 rozsypanie odladzających środków chemicznych, w ilości podanej w tablicy 1, poz. 1.
Zapobieganie przymarzaniu śniegu do nawierzchni polega na rozsypaniu środków chemicznych w ilości
podanej w tablicy 1, poz. 2 przed rozpoczęciem opadu śniegu.
5.5. Likwidowanie gołoledzi, szronu i cienkich warstw zlodowaciałego lub ubitego śniegu (wg
[10])
Warunkiem usunięcia z nawierzchni warstwy gołoledzi, szronu lub cienkiej warstwy zlodowaciałego lub
ubitego śniegu (do 4 mm) jest rozsypanie na jej powierzchni środków chemicznych w ilości podanej w tablicy 1,
18
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
poz. 3. Grubych warstw lodu, zlodowaciałego i ubitego śniegu nie należy usuwać za pomocą środków
chemicznych, z uwagi na ochronę środowiska i wysokie koszty.
5.6. Likwidowanie opadu śniegu (wg [10])
Świeży opad śniegu należy usuwać wyłącznie mechanicznie. Tylko pozostałości po przejściach pługów
można likwidować za pomocą materiałów chemicznych, rozsypując je na nawierzchni, w ilości podanej w tablicy
1, poz. 3. W przypadku opadu o dużej intensywności, kiedy grubość warstwy spadłego śniegu przekroczy 5 cm,
posypywanie powtarza się. Niecelowe jest stosowanie środków chemicznych przy opadach śniegu w temp.
niższej niż -15oC.
Grube warstwy lodu i zlodowaciałego śniegu (ponad 4 mm) powinny być usuwane z nawierzchni
mechanicznie lub mechanicznie i chemicznie, tzn. po usunięciu mechanicznym warstw lodu lub śniegu można
zastosować środki chemiczne do likwidacji cienkich pozostałości lodu i śniegu. Warstwy tego typu mogą być
również uszorstniane przez posypywanie kruszywem z wydatkiem jednostkowym 60-100 g/m2 jednorazowo.
Posypywanie należy powtarzać w miarę usuwania kruszywa przez wiatr i ruch pojazdów. Rodzaje kruszywa
należy dobierać według zaleceń podanych w pkcie 2.10, zależnie od lokalnych warunków.
5.7. Uszorstnianie ubitego śniegu (wg [10])
Do uszorstnienia ubitego śniegu należy stosować jedno lub dwukrotne posypanie w ciągu dnia
kruszywem z wydatkiem jednostkowym każdorazowo 100-150 g/m2. Rodzaje kruszywa należy stosować
wg zaleceń podanych w pkcie 2.10, zależnie od lokalnych warunków (tab. 1).
5.8. Usuwanie śliskości na drogach jedno- i dwujezdniowych (wg [10])
Na drogach jednojezdniowych szerokości rozsypywania środków muszą pokrywać 0,9 szerokości jezdni.
Jazda odbywa się środkiem prawej połowy jezdni. Śliskości na pasach ruchu powolnego i utwardzonych
poboczach należy usuwać jednocześnie z posypywaniem głównych pasów ruchu.
W przypadku występowania śliskości tylko na niektórych odcinkach dróg, utrzymywanych w najniższym
standardzie, miejsca te winny być posypane na 0,8 szerokości jezdni.
Na drogach dwujezdniowych śliskość zimową należy usuwać na obydwu pasach ruchu jednocześnie
przez dwie lub jedną rozsypywarkę. Szerokość rozsypywania powinna pokrywać 0,9 szerokości jezdni.
Posypywanie lewego pasa jezdni powinno następować w takiej odległości od jego krawędzi, aby
rozsypywany materiał pokrywał wyłącznie jezdnię, a nie pas dzielący.
5.9. Usuwanie śliskości na obiektach mostowych (wg [10])
Usuwanie śliskości na mostach, wiaduktach i estakadach wykonuje się jednocześnie z usuwaniem
śliskości na całych ciągach drogowych i tymi samymi środkami.
W przypadkach zastosowania innych środków do usuwania śliskości na tych obiektach (np. z uwagi na
konieczność szczególnej ochrony konstrukcji obiektu mostowego przed negatywnym oddziaływaniem chlorku
sodu), należy przerwać posypywanie ciągu drogowego środkiem chemicznym w odległości około 500 m przed
i za obiektem, a od tego miejsca zacząć posypywanie środkiem przeznaczonym wyłącznie do usuwania śliskości
na obiekcie.
5.10. Ograniczenie szkodliwości działania chlorków na środowisko
W celu ograniczenia do minimum szkodliwego wpływu chlorków na środowisko należy:
 przestrzegać zalecane ilości jednorazowego rozsypywania chlorków, podane w tablicy 1,
 rozsypywać równomiernie na nawierzchni drogi środki do zwalczania śliskości zimowej,
 dążyć do stosowania w szerokim zakresie metody zapobiegania powstawaniu śliskości zimowej,
 przestrzegać aby szerokość rozrzutu chlorku na jezdni sprzętem mechanicznym nie przekraczała
0,9 szerokości jezdni (na nie posypanej części jezdni likwidacja oblodzenia następuje wskutek spływów
wytworzonego przy odladzaniu roztworu chlorku),
 stosować tylko w wyjątkowych wypadkach chlorek do topnienia śniegu na jezdniach jako samoistny sposób
usuwania śniegu,
 nie stosować chlorku do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach o spoiwie cementowym oraz na
wszelkich nawierzchniach przepuszczalnych, spękanych i zagrożonych przełomami; dopuszcza się, na nie
19
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
spękanych nawierzchniach z betonów cementowych, stosować chlorki do zapobiegania powstawaniu śliskości
zimowej,
 nie przekraczać maksymalnej ilości środków chemicznych zużytych przy likwidacji śliskości na jezdniach,
łącznie nie więcej niż 1 kg/m2 powierzchni jezdni podczas zimy w przeciętnych warunkach atmosferycznych
i nie więcej niż 2 kg/m2 powierzchni jezdni podczas zimy o wyjątkowo nie sprzyjających warunkach
atmosferycznych,
 nie stosować środków chemicznych na:
a) chodnikach w miastach i innych jednostkach osadniczych,
b) jezdniach ulic i placów w miastach, na których znajdują się zespoły starodrzewu albo duże zespoły innej
roślinności,
c) jezdniach ulic, dróg lub placów znajdujących się na obszarach jednostek osadniczych, na których znajdują
się zespoły zieleni miejskiej o dużym znaczeniu dla jednostek osadniczych, parki zabytkowe, parki
wiejskie lub zespoły zieleni wymagające ochrony ze względu na walory krajobrazowe środowiska lub
niezbędne do zaspokojenia potrzeb zdrowotnych, klimatycznych i wypoczynkowych mieszkańców,
d) nie składować śniegu z zawartością środków chemicznych pod drzewami lub na trawnikach.
5.11. Prace porządkowe (wg [10])
Po zakończeniu robót zimowych nie zużyte materiały uszorstniające, środki chemiczne przechowywane
w magazynach stałych i tymczasowych muszą zostać uporządkowane, to jest: spryzmowane i przykryte
plandekami (z wyjątkiem magazynów zadaszonych).
Ewentualne materiały uszorstniające, złożone na poboczach dróg, służące do posypywania przez
użytkowników dróg, muszą być sprzątnięte.
Po zakończeniu sezonu zimowego cały sprzęt należący do Zamawiającego, musi być naprawiony
i zakonserwowany.
Zalegający przy krawędziach jezdni, na mostach i wiaduktach materiał uszorstniający musi być
uprzątnięty.
Zatkane kratki ściekowe oraz przykanaliki muszą być oczyszczone.
Stosowany w terenach górskich granulowany materiał, np. grys czy kliniec powinien być zebrany
i przeznaczony do ponownego użycia w przyszłym sezonie zimowym.
Zawyżone pobocza ziemne należy ściąć w celu umożliwienia właściwego odprowadzenia wody
z nawierzchni jezdni.
6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT
6.1. Badania przed przystąpieniem do robót
Przed przystąpieniem do robót Wykonawca uzyska od Zamawiającego:
 aktualne standardy utrzymania drogi w sezonie zimowym,
 wymagania odnośnie materiałów, sprzętu i sposobu zwalczania śliskości zimowej.
6.2. Badania w czasie robót
Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów, które należy wykonać w czasie robót podaje tablica 2.
Tablica 2. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów w czasie robót
Lp. Wyszczególnienie badań i pomiarów
1
Sprawdzenie wykonania prac
przygotowawczych (jeśli zostały powierzone
Wykonawcy)
2
Sprawdzenie wykonania likwidacji śliskości
zimowej
Częstotliwość Wartości
badań
dopuszczalne
1 raz
Wg pktu 5.2
Ocena ciągła
Wg pktów
5.4  5.14
20
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Zaleca się następujące zasady kontroli prac przy usuwaniu śliskości zimowej:
 odbiorem objęte są prace wykonane w terminie, na podstawie zapisów w dziennikach pracy sprzętu i na
podstawie zapisów w kartach drogowych, bądź w innych dokumentach zaakceptowanych przez Inżyniera,
 przeprowadza się wyrywkową kontrolę ilości rozsypywanych środków, szerokości i długości sypania,
 odbiór wyrywkowy częściowy odbywa się w ciągu 2-3 godzin od wykonania pracy, jeśli warunki pogodowe
nie niweczą wykonanej pracy,
 w ciągu tygodnia należy przeprowadzić kontrolę:
 codziennie na różnych odcinkach dróg utrzymywanych w I i II standardzie,
 co 2-3 dni na drogach utrzymywanych w III standardzie, jeśli warunki pogodowe nie niweczą wykonanej
pracy.
6.3. Kontrola prac porządkowych
Kontrola wykonania prac porządkowych, określonych w punkcie 5.14, polega na sprawdzeniu
wizualnym:
 uporządkowania nie zużytych materiałów,
 naprawy i zakonserwowania sprzętu należącego do Zamawiającego,
7. OBMIAR ROBÓT
7.1. Jednostka obmiarowa
Jednostką obmiarową jest godzina (1 godz.) pracy sprzętu przy zwalczaniu śliskości zimowej.
8. ODBIÓR ROBÓT
8.1. Ogólne zasady odbioru robót
Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z ustaleniami Zamawiającego, SST i wymaganiami Inżyniera,
jeśli wszystkie badania z zachowaniem tolerancji według pktu 6 dały wyniki pozytywne.
9. PODSTAWA PŁATNOŚCI
9.1. Cena jednostki obmiarowej
Cena godziny (1 godz.) zwalczania śliskości zimowej, obejmuje:
- dostarczenie materiałów i sprzętu,
- kompletne i ciągłe zwalczanie śliskości zimowej na drodze, zgodnie z wymaganiami specyfikacji i Inżyniera,
- prace porządkowe,
- odwiezienie sprzętu.
10. PRZEPISY ZWIĄZANE
10.1. Polskie Normy
1. PN-78/B-01101
2. PN-B-11111:1996
3.
PN-B-11112:1996
4.
PN-B-11113:1996
Kruszywa sztuczne. Podział, nazwy i określenia
Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do
nawierzchni drogowych
Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni
drogowych
Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do
nawierzchni drogowych; piasek
21
____________________________________________________________________________________________________
5.
6.
7.
04/2014/PN/RDC
PN-88/B-23004
Kruszywa mineralne. Kruszywa sztuczne. Kruszywo z
żużla wielkopiecowego kawałkowego
PN-86/C-84081/02 Sól (chlorek sodowy). Wymagania
PN-75/C-84127
Chlorek wapniowy techniczny
10.3. Inne dokumenty i materiały
[9] Wytyczne zimowego utrzymania dróg, Ministerstwo Komunikacji, IBDiM.
Zalecane do stosowania przez Centralny Zarząd Dróg Publicznych,
Warszawa, 1981
[10] Zimowe utrzymanie dróg publicznych. Część 1 i 2. Przegląd techniki
drogowej i mostowej. J. Bieńka i inni, IBDiM, Polskie drogi, wrzesieńpaździernik 2002
[11] Prawo o ruchu drogowym. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Dziennik Ustaw
Nr 98, poz. 602 z późniejszymi zmianami.
22
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
11. ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK 1
STANDARDY ODŚNIEŻANIA DRÓG
W oparciu o zasady odśnieżania i usuwania gołoledzi na drogach publicznych opublikowane
w Dzienniku Urzędowym MT i GM z 1994 r. Nr 10 poz. 20
Stan
dard
Opis stanu utrzymania drogi
dla danego standardu
1
2
II
Jezdnia odśnieżona na całej szerokości
Jezdnia posypana na całej szerokości.
III
Jezdnia posypana na:
- skrzyżowania z drogami
- skrzyżowania z koleją
- odcinkach o pochyleniu > 4 %
- przystankach autobusowych
- innych miejscach ustalonych przez zarząd
drogi
IV
Jezdnia posypana na odcinkach decydujących
o możliwości ruchu.
Dopuszczalne odstępstwa od standardu
od stwierdzenia
po ustaniu opadów śniegu
występowania zjawisk
3
- luźny - 4 godz.
- błoto pośniegowe - 6 godz.
-zajeżdżony - występuje
cienka warstwa nie utrudniająca
ruchu
- luźny - 6 godz.
- zaspy, języki śniegowe - lokalnie
lokalnie
Utrudnienia dla samochodów
osobowych
- luźny - 8 godz.
- języki śnieżne - występuje
lokalnie - 6 godz.
- zaspy - do 8 godz.
Dopuszcza się przerwy w
komunikacji
do 8 godz.
4
- szron - 3 godz.
- szadź - 3 godz.
- szron - 5 godz.
- szadź - 5 godz.
- pośniegowa -10 godz.
23
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
ZAŁĄCZNIK 2
ZALEŻNOŚĆ MOMENTU POWSTAWANIA GOŁOLEDZI
OD WZROSTU WZGLĘDNEJ WILGOTNOŚCI POWIETRZA (wg [9])
ZAŁĄCZNIK 3
CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW DO ZWALCZANIA
ŚLISKOŚCI ZIMOWEJ
1. Chlorek sodu NaCl
Jest produktem naturalnym i jednocześnie najtańszym i najskuteczniejszym w działaniu. Obecnie jest on
najbardziej powszechnym środkiem do zwalczania śliskości zimowej.
Jako środek chemiczny chlorek sodu nie jest toksyczny, łatwo się rozsypuje i składuje. Wykazuje dużą
skuteczność działania do temp. -6oC, tj. w zakresie temperatur, przy których najczęściej występuje gołoledź. Przy
niższych temperaturach, w celu lepszego działania, zaleca się stosować domieszkę chlorku wapnia CaCl2.
Chlorek sodu można stosować w postaci sypkiej, zwilżonej lub solanek. Temperatura krzepnięcia nasyconego
roztworu chlorku sodu wynosi -21,2oC.
Do negatywnych cech chlorku sodu zaliczyć należy jego niszczący wpływ na nawierzchnie betonowe,
elementy stalowe konstrukcji i pojazdy samochodowe oraz niekorzystny wpływ na środowisko, głównie zieleń
miejską i wody. W tkankach roślin chlorek sodu znajduje się w roztworze zawierającym jony sodu i chloru.
Niekorzystne działanie jonów chloru przejawia się w tym, że zatrzymywane są w dużej ilości w tkankach roślin
powodując ich chlorozę (żółknięcie liści), która prowadzi do częściowego lub całkowitego zamierania roślin.
Chlorek sodu stosowany w postaci suchej stwarza ryzyko wywiewania go przez wiatr, co zmniejsza jego
efekt działania i wpływa niekorzystnie na przyległe tereny.
5. Nawilżona (zwilżona) sól
Zwilżanie rozsypywanej soli dokonuje się wodą lub lepiej solanką, dzięki której można w znacznym
stopniu zwiększyć i przyspieszyć rozpuszczające działanie soli kamiennej. Zwykle pojemnik z solanką
umieszczony jest na rozsypywarce i skropienie soli następuje tuż przed jej rozsypaniem. Należy przy tym
zwracać uwagę, żeby dodanie solanki nie zwiększyło zbytnio wilgotności soli. Stosowanie zwilżonej soli
powoduje:
 doprowadzenie do topnienia lodu i śniegu również w temperaturach do -15oC,
 niedopuszczanie do strat spowodowanych siłami ssącymi i podmuchem poruszających się pojazdów lub
bocznym wiatrem,
24
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
 uzyskania lepszej przyczepności ziarenek soli również na suchej nawierzchni,
 uzyskanie równomiernego rozsypywania soli i zwiększenia jego zasięgu,
 redukcję użytej ilości soli w porównaniu do ilości suchej w metodzie tradycyjnej, co jest korzystniejsze dla
otaczającego środowiska.
W wyniku zwilżania soli uzyskuje się następujące efekty:
 zużycie soli zwilżonej jest mniejsze około 18% w porównaniu do soli suchej, prędkość poruszania się
rozsypywarek zwiększa się do 60 km/h, co w efekcie wymaga mniejszej ilości sprzętu, mniej pracy ludzkiej
oraz mniej punktów załadowawczych,
 wstępnie zwilżona sól pozostaje na nawierzchni przez dłuższy okres czasu niż sól sucha, która łatwo ulega
zdmuchiwaniu. Działania profilaktyczne przed wystąpieniem lodowicy lub opadu śniegu jest więc znacznie
bardziej praktyczne przy zastosowaniu soli zwilżonej, której do zapobieżenia powstaniu warstwy lodu
potrzeba znacznie mniej niż do stopienia takiej samej jego ilości,
 topnienie śniegu i lodu przez sól zwilżoną, które jest szybsze niż topnienie przez sól suchą.
6. Solanki
Technika stosowania środków chemicznych pod postacią roztworów (solanek) jest techniką zapewniającą
znaczne zmniejszenie w dozowaniu tych środków na jednostkę powierzchni.
Zawartość środka chemicznego (soli) w roztworze należy dostosować do wymaganych warunków.
Przy używaniu solanki należy:
 zaplanować częstotliwość stosowania solanki tak, żeby jej działanie uniemożliwiło tworzenie się gołoledzi
w okresie między rozlewaniem,
 ograniczyć jej stosowanie do środkowej części jezdni na odcinkach o przekroju daszkowym i wyższej
krawędzi na łukach z przechyłką,
 rozlewać solankę z niskiej wysokości, najlepiej przy użyciu kolektorów.
Do rozlewania solanki mogą być stosowane samochody ze zbiornikami wody, używane do zraszania
zieleni w pasie drogowym lub nawet skrapiarki przeznaczone do robót bitumicznych.
7. Stosowanie środków uszorstniających w porównaniu ze środkami chemicznymi
Uszorstnianie lodu lub zlodowaciałego albo ubitego śniegu przez posypywanie go piaskiem lub żużlem
jest zabiegiem mało szkodliwym dla środowiska, na drogach zamiejskich, lecz porównanie środków chemicznych
ze środkami uszorstniającymi wykazuje większą efektywność środków chemicznych, gdyż:
 rozsypywanie na oblodzone nawierzchnie środków uszorstniających nie gwarantuje dużej wygody
i bezpieczeństwa ruchu, a jest to kosztowne i niezbyt skuteczne,
 rozsypane na nawierzchni kruszywa nieznacznie zwiększają współczynnik przyczepności i jest to
krótkotrwałe,
 ruch kołowy i wiatr szybko znoszą kruszywo z jezdni i należałoby po przejechaniu kilkudziesięciu pojazdów,
powtarzać ponownie rozsypanie (w praktyce 2  6 razy na dobę, co wymagałoby w ciągu zimy olbrzymiej
ilości kruszyw, środków transportu i robocizny),
 rozsypane w okresie zimy kruszywa muszą być na wiosnę usuwane z jezdni,
 kruszywa przez podrywanie kołami uszkadzają powłoki ochronne samochodów, tworząc w tych miejscach
ogniska korozji,
 ilość kruszyw rozsypywanych na jezdni jest dziesięciokrotnie większa niż ilość rozrzucanych środków
chemicznych.
Metodę uszorstnienia jezdni należy stosować na drogach o mniejszej wrażliwości komunikacyjnej oraz
tam, gdzie dopuszcza się zaleganie śniegu na nawierzchni drogi.
ZAŁĄCZNIK 4
WYMAGANIA TECHNICZNE DLA MATERIAŁÓW USZORSTNIAJĄCYCH
I ICH MIESZANIN (wg [10])
25
____________________________________________________________________________________________________
04/2014/PN/RDC
Wymagania podstawowe
Materiały uszorstniające stosowane do posypywania nawierzchni drogowych w zimowym utrzymaniu
dróg powinny spełniać następujące podstawowe wymagania:
 zapewniać zakładany współczynnik tarcia na nawierzchni,
 nie być toksyczne i szkodliwe dla środowiska,
 nie powodować zniszczeń nawierzchni i pojazdów,
 dać się łatwo rozsypywać na nawierzchni,
 nie być łatwo usuwalne przez wiatr i ruch pojazdów.
Główne parametry oceny materiałów uszorstniających
Spośród różnych rodzajów materiałów uszorstniających najbardziej popularne są materiały naturalne nie
wymagające wstępnej obróbki (kruszenie i sortowanie). Należą do nich różnego rodzaju piaski i żwiry. Często są
stosowane również grysy (głównie ze skał magmowych), których koszt wytworzenia jest jednak wyższy.
Jakość materiałów uszorstniających ocenia się na podstawie badania następujących parametrów:
 składu ziarnowego,
 wytrzymałości na ścieranie (niszczenie przez ruch pojazdów),
 kształtu ziaren.
Przyjmuje się, że materiały uszorstniające (kruszywa) do posypywania nawierzchni powinny
charakteryzować się następującymi parametrami:
 uziarnienie powinno być w miarę jednolite, wielkość ziaren powinna wynosić 1-4 mm i nie przekraczać 8 mm;
duża zmienność wielkości ziaren powoduje nierównomierne posypywanie (różne odległości rozrzutu),
 zawartość ziaren drobnych (< 0,075 mm) powinna być minimalna (do 3%), ponieważ ziarna te mogą wpływać
niekorzystnie zwiększając możliwość poślizgu,
 ziarna nie mogą być spłaszczone i muszą mieć kształt regularny,
 materiały uszorstniające powinny wykazywać dostateczną wytrzymałość na mechaniczne niszczenie przez
ruch; nie mogą ulegać rozdrabnianiu, gdyż spada wówczas ich skuteczność i wzrasta zanieczyszczenie
otoczenia,
 powinny być dostarczane i składowane w stanie suchym,
 nie powinny zawierać zanieczyszczeń mogących wzmagać korozję pojazdów i konstrukcji stalowych.
Charakterystyki materiałów uszorstniających
Piasek i żwir
Są to materiały korzystne ekologicznie, jednak zabiegi posypywania wymagają częstego powtarzania ze
względu na szybkie usuwanie tych materiałów przez ruch. Kruszywa te powinny mieć maksymalnie jednolite
uziarnienie, co wpływa na bardziej równomierny ich rozkład na nawierzchni. Wielkość ziaren tych materiałów
powinna wynosić od 1 do 4 mm.
Kruszywa naturalne jak piasek i żwir nie mogą zawierać żadnych składników spoistych (składniki spoiste
mogą wzmagać efekt poślizgu na nawierzchni).
Ziarna kruszyw powinny mieć kształt regularny i wykazywać dostateczną wytrzymałość na niszczenie
przez ruch kołowy.
Grys
Jest to materiał pochodzący z mechanicznego rozdrobnienia skał, głównie pochodzenia magmowego.
Powinien wykazywać się równomiernym uziarnieniem. Wielkość ziaren powinna wynosić 2-4 mm. Grys nie
powinien zawierać ziaren spłaszczonych i o kształtach nieregularnych, które mogą niszczyć opony samochodowe.
26
____________________________________________________________________________________________________

specyfikacja istotnych warunków zamówienia

Transkrypt

Podobne dokumenty

Makieta "Gniazda"

Babia Góra 2017-01-21 08:27:22 Zagrożenie lawinowe - GOPR-u

Opony zimowe pod lupą