czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

Vol. 6/2007 Nr 4(21)
Endokrynologia Pediatryczna
Pediatric Endocrinology
Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat
województwa mazowieckiego
Analysis of nutritional status 7-9 years old children from the Mazovian
province
Beata Pyrżak, Anna Majcher, Barbara Rymkiewicz-Kluczyńska
Katedra i Klinika Pediatrii i Endokrynologii Akademii Medycznej w Warszawie
Adres do korespondencji:
Beata Pyrżak, Katedra i Klinika Pediatrii i Endokrynologii Akademii Medycznej w Warszawie, 00-576 Warszawa,
ul. Marszałkowska 24, tel./fax 0226214617, e-mail: [email protected]
Słowa kluczowe: niedowaga, normowaga, nadwaga, otyłość , okres przedpokwitaniowy
Key words: underweight, normalweight, overweight, obesity, prepubertal age
STRESZCZENIE/
STRESZCZENIE/ABSTRACT
Celem pracy była ocena częstości występowania nadwagi i otyłości oraz niedowagi i normowagi u dzieci w wieku
przedpokwitaniowym (7-9 lat) województwa mazowieckiego. Materiał i metody. Badaniami objęto 541 dzieci: 277
chłopców i 264 dziewcząt z 21 szkół. Szkoły zostały dobrane losowo z 1000 szkół województwa mazowieckiego. U
każdego dziecka przeprowadzono badanie auksologiczne obejmujące pomiary masy ciała, wysokości, oraz wyliczono
wskaźnik BMI. W ocenie stopnia odżywienia uwzględniono również podział według SDS dla BMI. Wyniki
1.Częstość stopnia nadwagi i otyłości wg BMI, a) dla wieku kalendarzowego: w całej grupie: nadwaga 11,8%;
otyłość 4,2%, b) dla wieku wzrostowego: w całej grupie: nadwaga 8,9%; otyłość 3,3%, 2. Częstość stopnia nadwagi
i otyłości wg SDS dla BMI, a) dla wieku kalendarzowego: w całej grupie: nadwaga 12%; otyłość 7%, b) dla wieku
wzrostowego: w całej grupie: nadwaga 10,2%; otyłość 5,2%, 3. Częstość niedowagi i normowagi wg BMI, a) dla
wieku kalendarzowego: dla całej grupy: niedowaga 5,4%; normowaga 78,6%, b) dla wieku wzrostowego: dla całej
grupy: niedowaga 5,0%; normowaga 82,8%, 4. Częstość niedowagi i normowagi wg SDS dla BMI, a) dla wieku
kalendarzowego: dla całej grupy: niedowaga 6,2%; normowaga 74,8%, b) dla wieku wzrostowego: dla całej grupy:
niedowaga 7,2%; normowaga 77,4%. Powyższe wyniki przedstawiają różnice wynikające z różnej klasyfikacji stanu
odżywienia. Endokrynol. Ped., 6/2007;4(21):43-49
The aim of our study was to assess the prevalence of overweight, obesity, underweight and normalweight in
prepubertal (7-9 years old) Mazovian province children. Material and methods: The study comprised 541 children:
264 girls and 277 boys from 21 schools. In each children anthropometric parameter: weight, height were measured,
BMI was calculated. Results: Prevalence of: 1. overweight and obesity – children selected by BMI. a) for calendar
age of complete group: overweight 11,8%; obesity 4,2%, b) for height age of complete group: overweight 8,9%
; obesity 3,3%, 2. overweight and obesity – children selected by SDS for BMI, a) for calendar age of complete
43
Praca oryginalna
Endokrynol. Ped., 6/2007;4(21):43-49
group: overweight 12%; obesity 7%, b) for height age of complete group: overweight 10,2 %; obesity 5,2%, 3.
underweight and normalweight – children selected by BMI, a) for calendar age of complete group: underweight 5,4%
; normalweight 78,2%, b) for height age of complete group: underweight 5,0%; normalweight 82,8%, 4. underweight
and normalweight – children selected by SDS for BMI, a) for calendar age of complete group: underweight 6,2%;
normalweight 74,8%, b) for height age of complete group: underweight 7,2%; normalweight 77,4%, Our results show
differences for various classification of the nutritional status. Pediatr. Endocrinol., 6/2007;4(21):43-49
Wprowadzenie
Narastająca częstość występowania otyłości i
nadwagi u dzieci stanowi coraz większy problem
zdrowotny. Częstość otyłości i nadwagi u dzieci i
młodzieży rośnie w podobnym tempie jak u osób
dorosłych [1,2]. Uważa się, że znaczna część otyłych dzieci pozostanie otyłymi w wieku dorosłym.
Podobnie jak u otyłych dorosłych, również u dzieci otyłość jest główną przyczyną rozwoju insulinooporności a tym samym częstszego rozwoju cukrzycy typu 2, dyslipidemii, nadciśnienia tętniczego, prowadzących do rozwoju zespołu polimetabolicznego [3,4,5]. Dynamiczne narastanie częstości
otyłości sprawiły, że określa się ją mianem epidemii [2]. Według raportu International Obesity Task
Force (IOTF) z 2004 roku 155 milionów dzieci na
świecie w wieku szkolnym wykazuje nadwagę lub
otyłość. Wśród nich 30-45 milionów to otyłe dzieci
i młodzież w wieku 5-17 lat oraz 22 miliony otyłych
dzieci w wieku poniżej 5 lat [6]. Według danych
uzyskanych z dotychczasowych badań wieloośrodkowych przeprowadzonych w latach 2000-2001 koordynowanych przez Śląską Akademię Medyczną,
w grupie polskich dzieci w wieku 7-9 lat, nadwaga
występuje u 15,4 % dzieci w Polsce: u 15,8% chłopców, i u 15% dziewcząt, otyłość u 3,6% dzieci: odpowiednio u 3,6 % chłopców i u 3,7 % dziewcząt
[7]. Głównym celem pracy była ocena stopnia nadwagi i otyłości dzieci w wieku 7-9 lat z województwa Mazowieckiego, przeanalizowano również częstość występowania niedowagi i normowagi badanej populacji. Niedożywienie najczęściej jest procesem długotrwałym o powolnym pogłębiającym się
stopniu niedoboru masy ciała. Najbardziej zaawansowane niedożywienie występują u przewlekle głodującej ludności krajów afrykańskich. W Polsce
przyczyny niedożywienia związane są głównie z
chorobami przewlekłymi [8]. W ocenie stanu odżywienia dzieci najpopularniejszym wskaźnikiem
jest wskaźnik masy ciała BMI. Na siatkach centylowych BMI określa się pozycję BMI i na przestrzeni czasu można obserwować dynamikę zmian stanu odżywienia. Za nadwagę przyjmuje się BMI po44
między 90-97 centylem, za otyłość powyżej 97 c za
niedożywienie poniżej 3 c, a wartości BMI 3-10 c
na siatkach dla BMI to niedobór masy ciała wymagający obserwacji. Według wartości znormalizowanych dla wieku i płci: SDS dla BMI, za niedowagę
można określić wartości poniżej -1 SDS, nadwagę
pomiędzy +1 do +2 SDS, otyłość powyżej 2 SDS
[14]. W populacji dziecięcej dzieci z nadwagą, otyłością jak i z niedoborem masy ciała nie tylko masą
ciała ale również wysokością różnią się od swoich
rówieśników i dlatego ocena wieku wzrostowego a jest to wiek dla którego 50. centyl normy wysokości ciała odpowiada aktualnej wysokości badanego
dziecka, są wartościowymi badaniami dokładniej
określającymi stan odżywienia. Wartości znormalizowane dla BMI (SDS), coraz powszechniej stosowane w ocenie stanu odżywienia dzieci głównie
w ocenie nadwagi i otyłości ze względu na większą
dokładność niż ocena pozycji BMI, stanowią ważne
kryterium oceny stanu odżywienia dziecka.
Cel pracy. Ocena częstości występowania nadwagi
i otyłości oraz niedowagi u dzieci w wieku 7-9 lat z
województwa mazowieckiego
Materiał i metody
Praca jest częścią badania przeprowadzonego
jednoczasowo w ośmiu losowo wybranych okręgach Polski, finansowanego w ramach projektu badawczego „Epidemiologia otyłości prostej u dzieci szkolnych” koordynowanego przez Śląską Akademię Medyczną. W pierwszym etapie badań uzyskano zgody dyrektorów szkół na przeprowadzenie
badań, oraz liczby dzieci uczęszczających do klas
pierwszych i drugich. Liczbę uczniów podzielono
na klastry. Do każdego klastra należało średnio 41
dzieci. Klastry zostały ponumerowane i zgodnie z
generatorem liczb losowych przeprowadzono ich
randomizację wylosowując 21 klastrów- proporcjonalnie do liczby uczniów w województwie mazowieckim. W następnym etapie ze szkół, z których
pochodziły wylosowane klastry otrzymano imienne listy uczniów celem uporządkowania ich według płci i wieku. W każdym klastrze znajdowało
się 50% chłopców i 50% dziewczynek. Jeżeli licz-
Pyrżak B. i inni – Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat województwa mazowieckiego
ba uczniów w pierwszych i drugich klasach w da- 1SDS, nadwagę ≥ + 1SDS i < +2 SDS, otyłość ≥ +2
nej szkole była mniejsza od 50, to stanowili oni 1 SDS dla BMI.
klaster, jeżeli wynosiła 50-99- 2 klastry, 100-150
Analizowano 3 grupy dzieci dla wieku kalen– 3 klastry, itd. Wśród rodziców losowo wybranych darzowego : 7, 8 i 9-latków oraz 4 grupy dla wiedzieci przeprowadzono ankietę dotyczącą statusu ku wzrostowego:7, 8, 9 i 10-latków. Wartości BMI,
ekonomicznego rodziny, wykształcenia rodziców, dla wieku kalendarzowego i wzrostowego według
otyłości w rodzinie, modelu odżywiania się dzieci których kwalifikowano dzieci do poszczególnych
i nawyków żywieniowych oraz aktywności fizycz- kategorii stanu odżywienia określane były wg sianej dziecka. Do ankiety dołączona była informa- tek centylowych. Graniczne wartości SDS dla BMI
cja dotycząca celu prowadzenia badań oraz prośba wyznaczono z siatek centylowych dla wieku kaleno wyrażenie pisemnej zgody na dokonanie pomia- darzowego i wzrostowego, przy pomocy programu
rów masy ciała, wysokości, obwodu talii i bioder. komputerowego opracowanego dla potrzeb KliniAnkiety zbierane były w dniu badania dzieci. Z ba- ki Endokrynologii. Analizę statystyczną przeprodań wykluczono dzieci z chorobami wpływającymi wadzono przy pomocy programu komputerowego
na otyłość, oraz dzieci, których rodzice nie wyrazili Statgraphics 4 plus oraz Statistica 6,0.
zgodę na przeprowadzenie badań. Do badań zakwalifikowano 780 dzieci.
Wyniki
Badaniami objęto 541 dzieci w wieku 7-9 lat,
239 dzieci z powodu braku zgody lub z przyczyn
W tabeli 1 przedstawiono średnie wartości BMI
losowych nie przystąpiło do badań. Badaną grupę badanej grupy dla płci i wieku kalendarzowego.
stanowiło 264 dziewczynek (48,8%), i 277 chłopców (51,2%). Pomiary auksologiczne wykonano za Prześledzono ocenę stanu odżywienia wg BMI
pomocą standaryzowanego przyrządu pomiarowe- dla wieku kalendarzowego
go – wagi elektronicznej ze wzrostomierzem. Po- W tabeli 2 przedstawiono dzieci z nadwagą (≥90 i <
miary obejmowały masę i wysokość ciała, wyliczo- 97 centyla), w tabeli 3 dzieci z otyłością (≥97 centyno BMI = masa ciała w kg/wzrost w m2. Średnie la). Częstość występowania stopnia niedowagi wg
BMI dla dziewcząt i chłopców wynosiło odpowied- BMI dla wieku kalendarzowego przedstawia się nanio 16,56 ± 2,59 i 1 7,05 ± 2,62.
stępująco:
Za nadwagę przyjęto wartości BMI powyżej 90 a) Dla całej grupy: niedowaga 5,4%; w grupie
centyla, za otyłość wartość powyżej 97c dla wieku
dziewcząt niedowaga 2,8%; w grupie chłopców
i płci, za normowagę wartości pomiędzy 10-90 cenniedowaga 2,6%;
tylem, niedowagę poniżej 10 centyla dla wieku me- b) Niedowaga w grupie 7-latków: cała grupa 2,6%:
trykalnego i wzrostowego oraz dla płci. Uwzględdziewczęta 1,5%; chłopcy 1,1% w grupie 8-latniono również kryteria stanu odżywienia w zależków: cała grupa 1,7%: dziewczęta 1,1%; chłopności od SDS dla BMI. Za niedowagę przyjęto warcy 0,6% w grupie 9-latków: cała grupa 1,1%:
tości SDS < - 1SDS, normowagę ≥ -1 SDS i < +
dziewczęta 0,2%; chłopcy 0,9%
Tabela I. Średnie BMI ± SD w badanej grupie wg kategorii wiekowej i płci
Table I. Mean BMI ± SD in studied groups selected by age and se
Liczebnośc
N
Number
średnie
BMI±SD
Mean
BMI±SD
%
Dziewczęta
N
Girls
średnie
BMI±SD
Mean
BMI±SD
7 –latkowie
7 y.o. children
149
16,11±2,16
27,54
77
15,90±2,28 14,23
72
16,34±2,01 13,31
8 – latkowie
8 y.o. children
233
17,20±2,77
43,07
112
16,83±2,63 20,70
121
17,54±2,86 22,37
9 – latkowie
9 y.o children
159
16,90±2,65
29,39
75
16,83±2,74 13,86
84
16,95±2,58 15,53
Wszystkie dzieci
The studied
children
541
16,73±2,52
100
264
16,51±2,55 48,79
277
16,94±2,48 51,21
%
Chłopcy
N
Boys
średnie
BMI±SD
Mean
BMI±SD
%
45
Praca oryginalna
Endokrynol. Ped., 6/2007;4(21):43-49
Tabela II. Dzieci z nadwagą ≥90 i < 97 centyla
Table II. Children with overweight ≥90 and < 97 centile
Liczebnośc
N
Number
Średnie
BMI
Mean
BMI
%
Dziewczęta
N
Girls
Średnie
BMI
Mean
BMI
7 latkowie
7 y.o children
17
8 latkowie
8 y.o children
%
Chłopcy
N
Boys
Średnie
BMI
Mean
BMI
%
19,31
3,14
7
19,81
1,29
10
18,96
1,85
33
20,57
6,1
16
20,68
2,96
17
20,49
3,14
9 latkowie
9 y.o. children
14
21,35
2,59
7
21,50
1,29
7
21,20
1,29
Grupa ≥90 i < 97.c
Group 90 and < 97.c
64
20,41
11,83
30
20,66
5,54
34
20,22
6,28
Wszystkie dzieci
The studied children
541
100
264
48,79
277
51,21
Tabela III. Dzieci z otyłością ≥97 centyla
Table III. Children with obesity ≥97 centile
%
Chłopcy
N
Boys
Średnie
BMI
Mean
BMI
22,37
0,555
2
23
0,37
3
25,00
0,555
11
24,04
2,04
0,74
2
26,95
0,37
2
26,30
0,37
4,25
8
24,77
1,48
15
24,45
2,78
100
264
48,79
277
Liczebnośc
N
Number
Średnie BMI
Mean BMI
Dziewczęta
Średnie BMI
N
Mean BMI
Girls
%
7 latkowie
7 y.o. children
5
22,62
0,92
3
8 latkowie
8 y.o. children
14
24,24
2,59
9 latkowie
9 y.o children
4
26,63
Grupa ≥97.c
Group ≥97.c
23
24,5
Wszystkie dzieci
The studied children
541
Przeprowadzono ocenę stanu odżywienia wg
BMI dla wieku wzrostowego
– częstość występowania stopnia nadwagi, otyłości niedowagi i wg BMI dla wieku wzrostowego
przedstawiają się następująco:
W całej grupie: nadwaga 8,9%; otyłość 3,3%, w
grupie dziewcząt: nadwaga 4,4%; otyłość 1,7%, w
grupie chłopców: nadwaga 4,4 %; otyłość 1,7%.
Dla całej grupy: niedowaga 5,0 % w grupie dziewcząt: niedowaga 3,0 %; w grupie chłopców: niedowaga 2,0 %;
b) Niedowaga w grupie 7-latków: cała grupa 1,7%:
dziewczęta 0,9%; chłopcy 0,8 %
w grupie 8-latków: cała grupa 1,8%: dziewczęta
0,9%; chłopcy 0,9% w grupie 9-latków: cała grupa 0,7%: dziewczęta 0,6%; chłopcy 0,2% w gru46
%
51,21
pie 10-latków: cała grupa 0,7%: dziewczęta 0,6%;
chłopcy 0,2%
Prześledzono ocenę stanu odżywienia wg
SDS BMI dla wieku kalendarzowego
W tabeli 4 przedstawiono dzieci z nadwagą (
≥+1 SDS i <+2SDS ) wg SDS dla BMI,
w tabeli 5 dzieci z otyłością (≥+2 SDS) wg SDS
dla BMI
Częstość występowania stopnia nadwagi i otyłości wg SDS dla BMI dla wieku kalendarzowego
wynosi: w całej grupie: nadwaga 12%; otyłość 7%,
w grupie dziewcząt: nadwaga 5,4%; otyłość 3,0%,
w grupie chłopców: nadwaga 6,7%; otyłość 4,1%.
Częstość występowania stopnia niedowagi wg SDS
dla BMI dla wieku kalendarzowego przedstawiają
się następująco:
Pyrżak B. i inni – Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat województwa mazowieckiego
Tabela IV. Dzieci z nadwagą ≥+1 SDS i <+2SDS dla BMI
Table IV. Children with overweight ≥+1 SDS and <+2SDS for BMI
Liczebnośc
N
Number
%
Dziewczęta
N
Girls
%
Chłopcy
N
Boys
%
7 latkowie
7 y.o. children
16
2,96
5
0,93
11
2,04
8 latkowie
8 y.o. children
35
6,47
17
3,14
18
3,33
9 latkowie
9 y.o. children
14
2,59
7
1,29
7
1,29
Grupa ≥+1 SDS i <+2SDS
Group +1 SDS and <+2SDS
65
12
29
5,36
36
6,66
Wszystkie dzieci
The studied children
541
100
264
48,79
277
51,21
Tabela V. Dzieci z otyłością ≥+2 SDS dla BMI
Table V. Children with obesity ≥+2 SDS for BMI
Liczebnośc
N
Number
%
Dziewczęta
N
Girls
%
Chłopcy
N
Boys
%
7 latkowie
7 y.o. children
13
2,4
5
0,93
8
1,48
8 latkowie
8 y.o. children
17
3,14
6
1,11
11
2,04
9 latkowie
9 y.o. children
8
1,48
5
0,93
3
0,56
Grupa ≥+2 SDS
Group +2 SDS
38
7
16
2,97
22
4,08
Wszystkie dzieci
The studied children
541
100
264
48,79
277
51,21
a) Dla całej grupy: niedowaga 6,2 %; w grupie
dziewcząt: niedowaga 3,3 %, w grupie chłopców: niedowaga 2,8%;
b) Niedowaga w grupie 7-latków: cała grupa 3,3
%: dziewczęta 1,7 %; chłopcy 1,7 w grupie
8-latków: cała grupa 1,5 %: dziewczęta 1,5%;
chłopcy –nie było w grupie 9-latków: cała grupa
1,3%: dziewczęta 1,2 %; chłopcy 0,1 %
dziewczęta 1,9%; chłopcy 2% w grupie 8-latków: cała grupa 1,3%: dziewczęta 0,9%; chłopcy 0,4% w grupie 9-latków: cała grupa 0,74%:
dziewczęta 0,37%; chłopcy 0,37% w grupie
10-latków: cała grupa 1,3%: dziewczęta 1,1%;
chłopcy 0,2%
Dyskusja
Następnie przeprowadzono ocenę stanu odżywienia wg SDS BMI dla wieku wzrostowego
W całej grupie: nadwaga 10,2% ; otyłość 5,2%,
w grupie dziewcząt: nadwaga 4,8%; otyłość 2,6 %,
w grupie chłopców: nadwaga 5,4%; otyłość 2,6 %.
a) Dla całej grupy: niedowaga 7,2%; w grupie
dziewcząt: niedowaga 4,2 %; w grupie chłopców: niedowaga 3,0 %;
b) Niedowaga w grupie 7-latków: cała grupa 3,9%:
Głównym celem badania była ocena częstości
występowania nadwagi i otyłości u dzieci w okresie przedpokwitaniowym w województwie mazowieckim. Przeprowadzono również analizę częstości występowania niedowagi w badanej populacji.
Otyłość występuje znacznie częściej w zurbanizowanych społeczeństwach o wysokiej stopie życiowej, co związane jest z jednej strony z nadmierną
podażą i ogólną dostępnością żywności, z drugiej
47
Praca oryginalna
strony z siedzącym trybem życia i brakiem znaczącego wysiłku fizycznego. W populacji amerykańskiej w badaniach z 2004 roku, otyłość występuje u
około 15% dzieci i młodzieży [1]. W krajach Europy Zachodniej, według raportu Obesity Consensus
Working Group z 2002 roku według metody oceny
stopnia nadwagi i otyłości Cole’a, otyłość wśród
15-latków u chłopców i u dziewcząt wynosi odpowiednio w Austrii 5,1% i 4,4 %, w Belgii 5,2% i
5,8%, Danii 3,2% i 6,5%, Francji 2,7 i 4,0% Niemczech 5,4%, 5,1% [9]. W krajach postkomunistycznych u 15-latków otyłość obecnie rozpoznaje się
odpowiednio u chłopców i dziewcząt: w Republice Czeskiej 1,9% i 3,5 %, w Słowacji 4,4% i 1,1%
na Litwie 0,85 i 2,1% [9]. W jednym z największych dotychczasowych badań populacji dziecięcej,
przeprowadzonym w latach 1994-1995 przez Instytut Matki i Dziecka, obejmującym 2 milionową populację dzieci w wieku 7-15 lat, otyłość rozpoznano
u 1,8-3,5%, chłopców i u 1,5 do 4,1% dziewcząt.
Nadwaga występowała u 4,3% do 5,1% chłopców
i 4,3% do 6,4% dziewcząt. W badaniach tych do
oceny nadwagi i otyłości nie zastosowano BMI,
lecz stosunek proporcji masy ciała do wysokości
[10].W latach 1998-1999 kolejne badanie przeprowadzone przez Instytut Matki i Dziecka obejmowało populację 4259 dzieci w wieku szkolnym. Dzieci podzielono na populacje dzieci z ośrodków wielkomiejskich i wiejskich. Za nadwagę uznano wartość BMI powyżej 90 centyla, otyłość powyżej
97 centyla. Nadwagę stwierdzono u 8,2% chłopców z ośrodków wielkomiejskich, u 7,6% z ośrodków wiejskich, i odpowiednio u dziewcząt 10,5%
z ośrodków wielkomiejskich i u 10,6% z ośrodków wiejskich. Otyłość stwierdzono u 7,3% chłopców z ośrodków wielkomiejskich i u 6,7% z ośrodków wiejskich. Odpowiednio u dziewcząt u 10,9%
z ośrodków wielkomiejskich i u 11,2% z ośrodków wiejskich. W badaniach tych wykazano większą częstość występowania otyłości u dziewcząt niż
u chłopców [11]. W latach 2000-2001 przeprowadzono równolegle w 8 okręgach w Polsce, badania
częstości występowania otyłości i nadwagi dzieci w wieku przedpokwitaniowym 7-9 lat. Populacja dziecięca obejmowała grupę 2957 dzieci w tym
1481 dziewczynek i 1476 chłopców. W celu ujednolicenia metod oceny stanu odżywienia, użyto wskaźnika masy ciała BMI, za punkt odcięcia
dla otyłości przyjęto 97 centyl na siatkach centylowych Instytutu Matki i Dziecka, dla nadwagi wartość BMI pomiędzy 90 a 97 centylem w zależności od wieku i płci. W całej grupie stwierdzono oty48
Endokrynol. Ped., 6/2007;4(21):43-49
łość u 1,9% dziewcząt w wieku 7 lat, 3% w wieku
8 lat i 3,2 % w wieku 9 lat. Nadwaga występowała
odpowiednio u 11,3%, 12,45, i 9,9% [12, 13]. W odniesieniu do wyników badań ogólnopolskich w naszym badaniu stwierdzono w całej grupie: otyłość
4,2%; nadwagę 11,8%; niedowagę 5,4%.
W całej grupie badanej zaobserwowano częstsze występowanie otyłości i nadwagi u chłopców
w porównaniu z dziewczętami. W naszej analizie
uwzględniliśmy ocenę BMI i SDS BMI dla wieku
wzrostowego. Dzieci z otyłością z reguły prześcigają swoich rówieśników wysokością i dlatego cześć
wysokich dzieci z nadwagą lub otyłością została zakwalifikowana do starszej grupy wiekowej – 10-latków, z kolei dzieci mające wiek wzrostowy poniżej
7 roku życia z badania zostały wykluczone.
W pracy stwierdzono, że częstość występowania
otyłości dla wieku wzrostowego jest mniejsza niż
oceniana dla wieku kalendarzowego. Dla całej grupy wynosi: otyłość 3,33%; nadwaga 8,87%, Analiza ta wykazuje różnice w zależności od stosowanych metod. Podobnie jak w ww analizie niewielkie, ale widoczne są różnice w zależności od oceny
stanu odżywienia biorąc pod uwagę kryterium wartości SDS dla BMI
Dla wieku wzrostowego w porównaniu z wiekiem kalendarzowym częstość nadwagi i otyłości
jest mniejsza.
W badanej pracy dzieci prawidłowo odżywione
stanowią ok. 78,6% całej grupy dzieci. Dzieci z niedowagą stanowią 5,4%, co jest porównywalne z badaniami populacji dzieci polskich [11].
Z uwagi na zbyt małe liczebności w grupach wiekowych nie można wyciągnąć wniosków co do narastania nadwagi lub otyłości wraz z wiekiem.
Wnioski
1. Częstość występowania otyłości i nadwagi u
dzieci w wieku przedpokwitaniowym województwa mazowieckiego jest porównywalna z
częstościami występującymi w całym kraju.
2. Wiek wzrostowy wydaje się być istotnym elementem oceny otyłości i nadwagi populacji
dziecięcej
Pyrżak B. i inni – Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 7-9 lat województwa mazowieckiego
PIŚMIENNICTWO/REFERENCES
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
Mason JE, Skerrett PJ, GreenlandPh, Vanitallie ThB.:The escalating pandemics of obesity and sedentary lifestyle. Arch.
Intern. Med.2004;164:249-258
Strauss RS, Pollack HA.:Epidemic increase in childhood overveight. JAMA.2002;286:2845-8
Must A, Jacques PF,Dallal GE, Bajema CJ, Dietz WH.: Long term morbidity ant mortality of overweight adolescens: a followup of the Harvard Growth Study of 1922- to 1935. N. Engl. J. Med.1992;327:1350-5
Berensol GS, Srinivasan SR, Bao W, Newman WP III, Tracy RE, Wattigney WA.:Association between multiple cardiovascular
risk factors and atherosclerosis in children and young adults. N. Eng. J. Med. 1998;338:1650-6
Weiss R, Dziura J, Burgert T, Tamborlane W, Taksali S, Yeckel C, Allen K, Lopez M, Savoye M, Morrison J, Shervin R, Caprio
S. Obesity and the metabolic syndrome in children and adolescens. N. Engl. J. Med. 2004;350:2362-74
International Obesity Task Force. Childhood Report. IASO Newsletter. 2004;6:10-11.
Małecka-Tendera E, Klimek K, Matusik P, Olszanecka-Glinianowicz M i wsp : Obesity and overweight prevalence in Polish
7-to 9-year-old children. Obesity Research.2005;13:964-968.
Krawczyński M. Zaburzenia rozwoju i niedożywienie- problem interdyscyplinarny. Klinika Pediatryczna. 2005;13:204-212.
Speiser P, Rudolf MCJ, Anhalt H i wsp: Consensus statement: Childhood obesity. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2005;90:18711887
Oblacińska A, Wrocławska M, Woynarowska B.: Częstość występowania nadwagi i otyłości w populacji w wieku szkolnym w
Polsce oraz opieka zdrowotna nad uczniami z tym zaburzeniem. Ped. Pol.1997;72:241-245
Palczewska I, Niedźwiecka Z. Siatki centylowe oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży. Instytut Matki i Dziecka.
Warszawa 1999 rok.
Małecka-Tendera E, Klimek K i wsp. Epidemiologia otyłości prostej u dzieci polskich w wieku 7-9 lat. Medycyna Metaboliczna
2002;6:3.
Olszanecka-Glinianowicz M, Małecka–Tendera E, Matusik P, Żak-Gołąb A: Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci
śląskich w wieku 7-9 lat. Endokrynol. Ped. 2004;3:37-43
Palczewska I. w Otyłość jak leczy i wspierać dzieci i młodzież pod redakcją Oblacińska A, Woynarowska B. Warszawa.
1995. Instytut Matki i Dziecka 23-28
49