plan gospodarki odpadami
Transkrypt
plan gospodarki odpadami
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Żagań, czerwiec 2010 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zespół Konsultacyjny: Pani Barbara Hyjek – Naczelnik Wydziału Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Budownictwa z filią w Szprotawie Pani Renata Gmińska - Inspektor Wydziału Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Budownictwa z filią w Szprotawie Autorzy opracowania: AK NOVA Sp. z o.o. ul. Ostrowska 42 63-430 Odolanów ul. Czechosłowacka 159 – Biuro handlowe 60-116 Poznań Tel. +48 (61) 662 33 93 Fax +48 (61) 662 33 31 Kierownik Projektu mgr inż. Andrzej Bednarek Zespół autorski mgr Łukasz Kamiński mgr inż. Łukasz Kubisz AK NOVA Sp. z o.o. 2 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Plan gospodarki odpadami dla powiatu żagaoskiego powstał przy współpracy z Wydziałem Rolnictwa, Leśnictwa, Ochrony Środowiska i Administracji Architektoniczno – Budowlanej Starostwa Powiatowego w Żaganiu. AK NOVA Sp. z o.o. 3 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ................................................................................................................................. 4 I. WSTĘP ................................................................................................................................. 8 II. PRAWNE I MERYTORYCZNE PODSTAWY OPRACOWANIA ............................................ 8 1. ZAŁOŻENIA I WYTYCZNE OPRACOWANIA ...................................................................... 8 2. STAN PRAWNY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI ............................................. 12 2.1. BRANŻOWE AKTY PRAWNE ............................................................................................... 12 III. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU ŻAGAŃSKIEGO .......................................... 13 1. POŁOŻENIE ....................................................................................................................... 13 2. DEMOGRAFIA .................................................................................................................... 16 3. GOSPODARKA .................................................................................................................. 19 IV. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI ........................................ 21 1. ZESTAWIENIE ZADAŃ WYKONANYCH W RAMACH PIERWOTNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI................................................................................................ 21 1.1. 1.2. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ USTALONE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI ............................ 21 REALIZACJA ZAŁOŻEŃ PLANU W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ........ 23 ODPADY KOMUNALNE – STAN AKTUALNY ................................................................... 27 2. BILANS ILOŚCIOWY ODPADÓW KOMUNALNYCH ................................................................... 28 2.1.1. Bilans ilościowy odpadów komunalnych - według stałych mieszkańców ................. 28 2.1.2. Bilans ilościowo – jakościowy odpadów komunalnych – odpady pochodzące z obiektów infrastruktury oraz ruchu turystycznego .................................................... 30 2.2. BILANS JAKOŚCIOWY ODPADÓW KOMUNALNYCH ................................................................ 31 2.2.1. Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych ................................. 33 2.2.2. Odpady wielkogabarytowe ...................................................................................... 35 2.2.3. Odpady zielone ....................................................................................................... 36 2.2.4. Odpady z czyszczenia ulic ...................................................................................... 37 2.2.5. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej.................................................................................................................. 38 2.2.6. Odpady ulegające biodegradacji ............................................................................. 39 2.2.7. Podsumowanie ........................................................................................................ 41 2.1. 3. ODPADY Z SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ............................................................................... 43 4. RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM UNIESZKODLIWIANIA ....................................................................................................... 44 5. ISTNIEJĄCE SYSTEMY ZBIERANIA ODPADÓW WRAZ Z WYKAZEM PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W TYM ZAKRESIE ................................................... 44 6. RODZAJ I ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ................................................................................ 46 6.1. 6.2. SKŁADOWISKO ODPADÓW W CHROBROWIE GM. ŻAGAŃ ..................................................... 47 SKŁADOWISKO ODPADÓW GOZDNICA, GM. GOZDNICA ....................................................... 47 AK NOVA Sp. z o.o. 4 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 SKŁADOWISKO ODPADÓW CZYŻOWEK, GM. IŁOWA ............................................................ 48 SKŁADOWISKO ODPADÓW DZIEĆMIAROWICE, GM. SZPROTAWA .......................................... 48 SKŁADOWISKO ODPADÓW KARTOWICE, GM. SZPROTAWA .................................................. 49 SKŁADOWISKO ODPADÓW LUTYNKA, GM. W YMIARKI .......................................................... 49 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 7. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ..................................................................... 49 PODSTAWOWE OBOWIĄZKI WYTWÓRCY, POSIADACZA ODPADÓW ORAZ BAZY DANYCH O ODPADACH ..................................................................................................................... 49 7.1.1. Założenia ogólne ..................................................................................................... 49 7.1.2. Podstawowe obowiązki wytwórców odpadów .......................................................... 50 7.1.3. Podstawowe obowiązki posiadaczy odpadów ......................................................... 51 7.1.4. Bazy danych o wytwarzanych odpadach z sektora gospodarczego ......................... 52 7.2. ODPADY INNE NIŻ NIEBEZPIECZNE Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ....................................... 52 7.2.1. Ilość i źródła powstawania odpadów........................................................................ 52 7.2.2. Sposób postępowania z odpadami .......................................................................... 57 7.2.3. Rodzaj i ilości odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych poszczególnym procesom odzysku .................................................................................................. 57 7.2.4. Rodzaj i ilości odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania .................................................................................... 60 7.2.5. Istniejące systemy zbierania odpadów .................................................................... 62 7.3. ODPADY NIEBEZPIECZNE Z SEKTORA GOSPODARCZEGO .................................................... 63 7.3.1. Ilość i źródła powstawania odpadów........................................................................ 63 7.3.2. Sposób postępowania z odpadami .......................................................................... 66 7.3.3. Rodzaje i ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych poszczególnym procesom odzysku ................................................................................................................... 66 7.3.4. Rodzaj i ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania .................................................................................................... 66 7.3.5. Istniejące systemy zbierania odpadów .................................................................... 67 7.1. WYBRANE GRUPY ODPADÓW ........................................................................................ 67 8. 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9. 8.10. 8.11. 8.12. KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE ........................................................................................ 67 PRZETERMINOWANE ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN ................................................................. 68 ODPADY ZAWIERAJĄCE PCB ............................................................................................ 68 ODPADY ZAWIERAJĄCE AZBEST ........................................................................................ 69 OLEJE ODPADOWE .......................................................................................................... 70 ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE ............................................................................ 71 POJAZDY WYCOFANE Z EKSPLOATACJI .............................................................................. 72 ZUŻYTY SPRZĘT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY.............................................................. 73 ODPADY MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH ............................................................................ 75 ZUŻYTE OPONY ............................................................................................................... 76 ZUŻYTE BATERIE I AKUMULATORY ..................................................................................... 76 ODPADY Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTAŻU OBIEKTÓW ORAZ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ ..................................................................................................................... 77 9. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADAMI INNYMI NIŻ NIEBEZPIECZNE ........................................ 78 V. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃŚKIEGO.................................................................................................................. 81 AK NOVA Sp. z o.o. 5 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 PROGNOZA STANU ODPADÓW KOMUNALNYCH W LATACH 2008 - 2018 .................. 81 1. 1.1. 1.2. 1.3. PROGNOZA DEMOGRAFICZNA ........................................................................................... 81 PROGNOZA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z GOSPODARSTW DOMOWYCH................................. 83 ODPADY ULEGAJĄCE BIODEGRADACJI ............................................................................... 86 PROGNOZA STANU WYBRANYCH GRUP ODPADÓW ORAZ ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ........................................................................................................... 87 2. PROGNOZA STANU WYBRANYCH GRUP ODPADÓW .............................................................. 89 2.1.1. Komunalne osady ściekowe .................................................................................... 89 2.1.2. Przeterminowane środki ochrony roślin ................................................................... 89 2.1.3. Odpady zawierające PCB ........................................................................................ 89 2.1.4. Odpady zawierające azbest..................................................................................... 89 2.1.5. Oleje odpadowe ...................................................................................................... 90 2.1.6. Odpady medyczne i weterynaryjne .......................................................................... 91 2.1.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji ............................................................................. 91 2.1.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny ................................................................. 91 2.1.9. Zużyte opony ........................................................................................................... 92 2.1.10. Zużyte baterie i akumulatory.................................................................................... 92 2.1.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej ... 92 2.2. PROGNOZA STANU – ODPADY Z GRUP 01 – 19 ................................................................... 93 2.1. VI. PRZYJĘTE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI NA LATA 2009 - 2018 ........................ 95 1. ZAŁOŻENIA GOSPODARKI ODPADAMI W DOKUMENTACH NA SZCZEBLU KRAJOWYM I WOJEWÓDZKIM ........................................................................................ 95 1.1. 1.2. KRAJOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 2010 (KPGO 2010) .......................................... 95 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA W OJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO NA LATA 2009 - 2012 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2013 - 2020 ................................................................................ 96 CELE GOSPODARKI ODPADAMI W POWIECIE ŻAGAŃSKIM ........................................ 98 2. 2.1. ODPADY KOMUNALNE ...................................................................................................... 98 2.1.1. Cele szczegółowe ................................................................................................... 98 2.2. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ............................................................................ 99 2.3. W YBRANE GRUPY ODPADÓW............................................................................................ 99 2.3.1. Komunalne osady ściekowe .................................................................................... 99 2.3.2. Przeterminowane środki ochrony roślin ................................................................. 100 2.3.3. Odpady zawierające PCB ...................................................................................... 100 2.3.4. Odpady zawierające azbest................................................................................... 100 2.3.5. Oleje odpadowe .................................................................................................... 100 2.3.6. Odpady medyczne i weterynaryjne ........................................................................ 100 2.3.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji ........................................................................... 100 2.3.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny ............................................................... 101 2.3.9. Zużyte opony ......................................................................................................... 101 2.3.10. Zużyte baterie i akumulatory.................................................................................. 102 2.3.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej . 102 KIERUNKI DZIAŁAŃ ........................................................................................................ 102 3. 3.1. ODPADY KOMUNALNE .................................................................................................... 102 AK NOVA Sp. z o.o. 6 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 3.1.1. Działania zmierzające do zapobiegania powstawania odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko.............................. 102 3.1.2. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, unieszkodliwiania ................................................................ 103 3.1.3. Zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów ..................................... 103 3.2. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO .......................................................................... 105 3.3. W YBRANE GRUPY ODPADÓW.......................................................................................... 105 3.1.1. Komunalne osady ściekowe .................................................................................. 105 3.3.2. Przeterminowane środki ochrony roślin ................................................................. 106 3.3.3. Odpady zawierające PCB ...................................................................................... 106 3.3.4. Odpady zawierające azbest................................................................................... 106 3.3.5. Oleje odpadowe .................................................................................................... 106 3.3.6. Odpady medyczne i weterynaryjne ........................................................................ 106 3.3.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji ........................................................................... 107 3.3.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny ............................................................... 107 3.3.9. Zużyte opony ......................................................................................................... 108 3.3.10. Zużyte baterie i akumulatory.................................................................................. 108 3.3.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej . 109 VII. SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO................................................................................................................ 110 1. ZAŁOŻENIA OGÓLNE ..................................................................................................... 110 2. ZAKŁAD ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW W MARSZOWIE ................................... 113 3. ZAKŁAD ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW OBSZAR WSCHODNI .......................... 116 4. PLAN REDUKCJI ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW .......................... 118 5 PLAN ZAMYKANIA INSTALACJI NIESPEŁNIAJĄCYCH WYMAGAŃ OCHRONY ŚRODOWISKA, KTÓRYCH MODERNIZACJA NIE JEST MOŻLIWA Z PRZYCZYN TECHNICZNYCH LUB JEST NIEUZASADNIONA Z PRZYCZYN EKONOMICZNYCH ... 119 VIII.HARMONOGRAM I SPOSÓB REALIZACJI ZADAŃ .......................................................... 120 IX. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU ............................................. 124 X. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ................................................ 128 XI. WNIOSKI Z PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PGO NA ŚRODOWISKO ...... 139 SPIS TABEL .............................................................................................................................. 144 SPIS RYCIN ............................................................................................................................... 147 WYKAZ SZCZEGÓŁOWYCH AKTÓW PRAWNYCH ................................................................ 148 POZOSTAŁE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE .................................................................................. 151 AK NOVA Sp. z o.o. 7 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 I. WSTĘP Podstawą wykonania Planu Gospodarki Odpadami (PGO) dla powiatu żagańskiego jest umowa zawarta pomiędzy Powiatem Żagańskim z siedzibą w Żaganiu i firmą AK NOVA Sp. z o.o. z siedzibą w Odolanowie przy ul. Ostrowskiej 42. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o odpadach, plany gospodarki odpadami powinny być zgodne z planami wyższego szczebla. Dokumentem bezpośrednio nadrzędnym dla PGO dla Powiatu Żagańskiego jest Plan Gospodarki Odpadami (WPGO) dla Województwa Lubuskiego. PGO dla Powiatu Żagańskiego określa sposób realizacji celów i zadań zawartych w WPGO dla Województwa Lubuskiego godnie z § 5 ust. 3. Rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 kwietnia 2003 roku w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). W celu ujednolicenia opracowań przyjęto nazewnictwo oraz układ opracowania zgodny z § 6 ust. 2. Rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 kwietnia 2003 roku w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). Dodatkowo wzięto pod uwagę układ i nazewnictwo WPGO, który jest zgodny z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 (KPGO 2010). Dzięki temu zapewniono przejrzystość w przypadku analizy planów gospodarki odpadami na coraz wyższym poziomie szczegółowości. II. PRAWNE I MERYTORYCZNE PODSTAWY OPRACOWANIA 1. Założenia i wytyczne opracowania W ustawie o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. wprowadzono obowiązek opracowania Planów Gospodarki Odpadami, które mają stanowić część programów ochrony środowiska. Plany te służą osiągnięciu celów założonych w polityce ekologicznej państwa, a także stworzeniu w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska. Plany Gospodarki Odpadami zgodnie z zapisami ustawy o odpadach (art. 14.3) mają być opracowywane na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym zgodnie z polityką ekologiczną państwa (art. 15.1). Przepisy regulujące kwestie sporządzania PGO nakazują, aby plany niższego szczebla były zgodne z planami szczebla wyższego, gdyż zapewniają spójność i kompleksowość planowanych działań. Organ sporządzający plan ma obowiązek kierować się zasadami określonymi nie tylko założeniami szczebla bezpośrednio wyższego, ale też całej hierarchii planów. Uchwała samorządowego organu stanowiącego dotyczącego planu, który byłby sprzeczny z planami wyższego szczebla jest niezgodna z prawem. Celem opracowywania PGO jest: 1. Realizowanie obowiązku planowania, projektowania i prowadzenia wszelkich działań mogących powodować powstawanie odpadów zgodnie z zasadami określonymi w art. 6 – 13 oraz w taki sposób aby (art. 5): zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania, zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, AK NOVA Sp. z o.o. 8 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. 2. Stworzenie w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska (art. 14.1). Podstawę dla opracowania planów gospodarki odpadami stanowią ustalenia planów wyższego rzędu oraz Polityka Ekologiczna Państwa (PEP). W przedmiotowym przypadku podstawę opracowania stanowi Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2009 -2012 z perspektywą na lata 2013 - 2020 (WPGO) oraz Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016. Polityka ekologiczna jest dokumentem strategicznym, który przez określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony środowisku naturalnemu. Wśród głównych średniookresowych priorytetów Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 wymienić należy przede wszystkim: utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuższe okresy życia produktów, itp.); zwiększenie poziomu odzysku odpadów a szczególnie z odzyskiem energii; zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE; wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów; całkowite wyeliminowanie i unieszkodliwienie PCB do 2010 r.; wyeliminowanie składowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów poprzez skuteczny system ich selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania; rozwój skutecznej sieci zbiórki i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, odzysku i recyklingu odpadów z nich powstałych; stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce; takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych, aby na składowiska nie trafiało ich więcej niż 50% w stosunku do odpadów wytworzonych w gospodarstwach domowych. Ww. cele są zgodne z określonymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010 (KPGO 2010). Przyjęte cele Polityki Ekologicznej Państwa mają być realizowane zgodnie z: zasadą zrównoważonego rozwoju, rozumianą jako równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, czyli integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki; zasadą przezorności i wysokiego poziomu ochrony środowiska, która przewiduje rozwiązanie pojawiających się problemów już wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo (po ,,bezpiecznej stronie”), a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne tego naukowe potwierdzenie; zasadą wysokiego poziomu ochrony środowiska, która zakłada, że stosowanie zasady prewencji i przezorności powinno być ukierunkowane na wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony środowiska; AK NOVA Sp. z o.o. 9 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 zasadą integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, która wynika z konstytucyjnej zasady zintegrowanego rozwoju i skutkuje zasadami prewencji (w tym ideą likwidacji zanieczyszczeń u źródła), przezorności i wysokiego poziomu ochrony środowiska; zasadą równego dostępu do środowiska przyrodniczego, traktowaną w następujących kategoriach: - sprawiedliwości międzypokoleniowej, - sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej, - równoważenia szans pomiędzy człowiekiem a przyrodą; zasadą regionalizacji, oznaczającą przy konstruowaniu i stosowaniu narzędzi polityki ekologicznej m.in.: rozszerzenie uprawnień dla samorządu terytorialnego i wojewodów lub regionalizowanie ogólnokrajowych narzędzi polityki ekologicznej; zasadą uspołeczniania, realizowaną przez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju edukacji ekologicznej, rozbudzania świadomości i wrażliwości ekologicznej oraz kształtowania nowej etyki zachowań wobec środowiska; zasadą ,,zanieczyszczający płaci”, oznaczającą złożenie pełnej odpowiedzialności w tym materialnej - za skutki zanieczyszczania i stwarzania innych zagrożeń dla środowiska na sprawcę, tj. na podmioty korzystające ze środowiska; zasadą prewencji, która zakłada, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno być podejmowane na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć w oparciu o posiadaną wiedzę, wdrożone procedury ocen oddziaływania na środowisko oraz monitorowanie prowadzonych przedsięwzięć; zasadą stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT), w tym najlepszych, dostępnych technologii uzasadnionych ekonomicznie (zasada BAT NEEC); zasadą subsydiarności, oznaczającą stopniowe przekazywanie części kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska na właściwy szczebel regionalny lub lokalny; zasadą klauzul zabezpieczających, umożliwiającą stosowanie w uzasadnionych przypadkach ostrzejszych środków w porównaniu z wymaganiami prawa ekologicznego; zasadą skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej przedsięwzięć ochrony środowiska, mającą zastosowanie do wyboru planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych ochrony środowiska, a następnie - w trakcie i po zakończeniu ich realizacji – do oceny osiągniętych wyników. Plan Gospodarki Odpadami, będący przedmiotem niniejszego opracowania, ma stanowić część odpowiedniego programu ochrony środowiska i jest on tworzony w trybie i na zasadach określonych w art. 14 ustawy o odpadach. Zgodnie z ww. ustawą plany gospodarki odpadami powinny określać (art. 14.2): 1. Aktualny stan gospodarki odpadami, 2. Cele w zakresie gospodarki odpadów, 3. Prognozowane zmiany w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami, 4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami, 5. Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, 6. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. AK NOVA Sp. z o.o. 10 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wytyczne do sporządzania planów gospodarki odpadami zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. 2003 Nr 66, poz. 620 ze zm.) Rozporządzenie to określa szczegółowy zakres, sposób oraz formę sporządzania wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami. W przypadku Powiatu Żagańskiego, dla którego sporządza się niniejsze opracowanie, przyjęto zgodnie z zapisami ww. rozporządzeń wytyczne dotyczące powiatowych planów gospodarki odpadami . W tabeli poniżej zestawiono ze sobą wytyczne dot. sporządzania powiatowych planów gospodarki odpadami – patrz Tabela 1. Tabela 1 Wytyczne do sporządzania powiatowych planów gospodarki odpadami (Dz. U. 2003 Nr 66, poz. 620; Dz. U. 2006 Nr 46, poz.333) Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami 1. Aktualny stan gospodarki odpadami w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne, g) identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami, w szczególności odpadami innymi niż niebezpieczne, uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami; 2. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych 2a. Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągnięcia, w szczególności w zakresie gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne; 3. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami projektowany system gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, d) plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów, AK NOVA Sp. z o.o. 11 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami e) sposób realizacji planu zamykania instalacji, w szczególności składowisk odpadów i spalarni odpadów, niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych, wynikającego z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, oraz harmonogram tych działań i instytucje odpowiedzialne za ich realizację; 4. Projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne, w tym odpadami komunalnymi, uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie; 5. Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne proponowanego systemu, szacunkowe koszty realizacji poszczególnych działań oraz sposoby finansowania realizacji zamierzonych celów; 6. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji poszczególnych zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. 2. Stan prawny w zakresie gospodarki odpadami 2.1. Branżowe akty prawne Postępowanie z odpadami regulują w Polsce następujące podstawowe akty prawne: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn. Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251), Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010 r., Nr 28, poz. 145), Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz. U. 2005 Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. 2008 Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.), Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (tekst jedn. Dz. U. 2007 nr 90 poz. 607). Szczegółowy wykaz aktów prawnych przedstawiony został w załączniku do niniejszego opracowania AK NOVA Sp. z o.o. 12 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 III. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W wyniku dokonanej reformy administracyjnej kraju, powiat żagański funkcjonuje od 1999 roku. Do powiatu należą: miasto Żagań, miastoGozdnica, gminy wiejskie: Brzeźnica, Niegosławice, Wymiarki, Żagań, gminy miejsko – wiejskie: Iłowa, Małomice, Szprotawa. Powiat żagański leży na południowym zachodzie województwa lubuskiego, graniczy odpowiednio: po stronie północnej z powiatem zielonogórskim i zachodniej z powiatem żarskim, po stronie wschodniej z powiatem polkowickim, po stronie południowej z powiatem bolesławieckim. 1. POŁOŻENIE Powierzchnia powiatu wynosi 1 132 km2, co stanowi 8,09% powierzchni województwa żagańskiego1 Powiat żagański jest drugim pod względem wielkości powiatem w województwie lubuskim. Największą gminą pod względem powierzchni jest Żagań, a najmniejszą Wymiarki. Zestawienie podstawowych danych dot. powierzchni i ilości miejscowości w podziale na poszczególne gminy powiatu przedstawia Tabela 2 oraz Rycina 1. Tabela 2 Powierzchnia miejscowości w poszczególnych gminach Lp. 1 2 3 3 4 5 6 7 8 Gmina Powierzchnia 2 w km Miejscowości Sołectwa ogółem GMINY MIEJSKO WIEJSKIE Iłowa 153 10 Małomice 80 6 6 Szprotawa 234 16 22 GMINY WIEJSKIE Brzeźnica 122 9 13 Niegosławice 135 11 17 Wymiarki 63 6 7 Żagań 281 1 GMINY MIEJSKIE Żagań 40 1 Gozdnica 24 1 RAZEM GMINY POWIATU ŻAGAŃSKIEGO Razem 1132 58 68 w tym wsie 6 22 4 17 1 80 [Źródło: Dane z Urzędów Gmin. Stan aktualny na 2008 rok.] 1 Dane statystyczne dotyczące powiatu żagańskiego podano wg stanu na 31.12.2006. – źródło: Województwo Lubuskie 2007: podregiony, powiaty, gminy. W przypadku, gdy dane statystyczne dotyczą stanu na inny dzień jest to wyraźnie zaznaczone w przypisach pod tabelą lub bezpośrednio w tekście. AK NOVA Sp. z o.o. 13 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 1 Udział poszczególnych gmin w ogólnej powierzchni powiatu żagańskiego [Źródło: US w Zielonej Górze . Stan na 31.12.2008.] Rycina 2 Użytkowanie gruntów powiatu żagańskiego Pozostałe grunty i nieużytki 9% Użytki rolne 43% Lasy i grunty leśne 48% [Źródło: dane GUS 2005 rok, opracowanie własne] Analogiczne zestawienie dla województwa lubuskiego przedstawia poniższy rysunek. AK NOVA Sp. z o.o. 14 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 3 Użytkowanie gruntów województwa lubuskiego Pozostałe grunty i nieużytki 10 % Użytki rolne 39% Lasy i grunty leśne 51% [Źródło: dane GUS 2005 rok, opracowanie własne] Mniejszy udział użytków rolnych w powiecie w porównaniu z województwem, ma potencjalny wpływ np. na zmniejszoną ilość odpadów wytwarzanych w przemyśle rolno – spożywczym. Zagospodarowanie użytków rolnych przedstawia się następująco: Rycina 4 Użytkowanie gruntów rolnych powiatu żagańskiego Pastwiska 8% Łąki 13% Sady 0,2 % Grunty orne 79% [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] Przedstawione współczynniki sugerują potencjalne działania w kierunku zalesiania terenów powiatu żagańskiego. AK NOVA Sp. z o.o. 15 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2. DEMOGRAFIA Powiat zamieszkuje 82 624 osób (wg danych GUS za rok 2008, stan na dzień 31.12.2008 – wg stałego miejsca zameldowania ), co stanowi 8,18 % liczby mieszkańców województwa lubuskiego. Pod względem liczby ludności powiat żagański zajmuje 9 miejsce w województwie oraz drugą pozycję pod względem wskaźnika liczby ludności na 1 km2. Dane demograficzne dotyczące powiatu żagańskiego przedstawiają Tabela 3. Tabela 3 Ogólne dane demograficzne powiatu żagańskiego Liczba Jednostka mieszkańców Mężczyźni administracyjna ogółem [osób] POWIAT OGÓŁEM 82 605 Iłowa Małomice Szprotawa Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Gozdnica Żagań 39 990 Gminy miejsko – wiejskie 7 168 3 507 5 490 2 654 21 793 10 509 Gminy wiejskie 3 797 1 907 4 732 2 313 2 456 1 168 7 079 3 561 Gminy miejskie 3 448 1 658 26 642 12 713 Kobiety Ilość osób na 1 km2 42 620 72 3 661 2 836 11 284 47 68 92 1 890 2 419 1 288 3 518 30 35 38 25 1 790 13 934 142 656 [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] Pod względem liczby mieszkańców największą gminą jest miasto Żagań, które posiada również największą gęstość zaludnienia. Najmniejszą gminą jest gmina Gozdnica, a najmniej zaludnionym terenem jest gmina Wymiarki. W podziale na poszczególne gminy (z uwzględnieniem mieszkających na obszarach miast i poza nimi w gminach miejsko-wiejskich) ilość mieszkańców przedstawia Rycina 5. Rycina 5 Udział gmin powiatu żagańskiego pod uwzględnieniem terenów miejskich i wiejskich względem Iłowa 9% Żagań 31% liczby mieszkańców z Małomice 7% Szprotawa 26% Gozdnica 4% Żagań 9% Wymiarki 3% Niegosławice 6% Brzeźnica 5% [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] Poniższe tabele przedstawiają szczegółowe dane dotyczące demografii powiatu żagańskiego. AK NOVA Sp. z o.o. 16 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 4 Ruch naturalny ludności powiatu żagańskiego Jednostka administracyjna POWIAT OGÓŁEM Urodzenia żywe [osób] Zgony ogółem [osób] 953 822 Przyrost naturalny w liczbach bezwgl. na 1000 ludności 131 1,6 22 -1,2 50 3,1 -2,2 2,3 18 4 -7 12 4,8 0,8 -2,8 1,7 -11 55 3,2 2,1 Gminy miejsko - wiejskie 85 63 46 58 282 232 Gminy wiejskie 53 35 56 52 23 30 87 75 Gminy miejskie 39 50 282 227 Iłowa Małomice Szprotawa Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Gozdnica Żagań [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] Tabela 5 Zatrudnienie w gospodarce narodowej ludności powiatu żagańskiego Jednostka administracyjna Pracujący w gospodarce narodowej Liczba zarejestrowanych bezrobotnych Usługi ogółem kobiety przemysł i budownictwo rynkowe nierynkowe POWIAT OGÓŁEM 10867 5597 4192 2989 3465 5693 Iłowa Małomice 1345 479 531 233 543 308 599 36 184 124 525 400 Szprotawa 3006 1664 1021 840 Gminy wiejskie 1074 1422 Brzeźnica Niegosławice 177 161 118 105 - 11 18 115 111 303 414 Wymiarki Żagań 360 437 182 175 246 228 15 34 58 159 187 496 Gozdnica 289 120 Gminy miejskie 35 82 315 Żagań 4644 2626 1455 1631 Gminy miejsko - wiejskie 1401 1747 [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 17 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 6 Sytuacja demograficzna powiatu żagańskiego Ludność Ludność w mieście Przyrost naturalny na 1000 ludności 82 605 50 452 1,6 [Źródło: GUS w Zielonej Górze] Sytuację w zakresie zatrudnienia przedstawia kolejna tabela. Odnośnie zatrudnionych w rolnictwie nie obejmuje ona osób pracujących na własnym gospodarstwie; nie obejmuje ona również zatrudnionych w podmiotach gospodarczych o liczbie pracowników poniżej 9 osób. Nie zawiera, więc ona małych przedsiębiorstw gastronomicznych i usługowych powszechnych na terenie powiatu. Tabela 7 Górze) Sytuacja w zakresie zatrudnienia wg stanu na dzień 31.12.2007. (GUS w Zielonej Zatrudnienie ogółem Rolnictwo Sektor przemysłowy Usługi rynkowe Usługi nierynkowe 13 328 2 592 3 986 3 371 3 379 [Źródło: GUS w Zielonej Górze] Ilość osób uczących się w szkołach i przebywających w przedszkolach ma istotny wpływ na ilość powstających odpadów; szacuje się, że każdy uczeń produkuje rocznie około 50 kg odpadów. Ilość uczniów, szczególnie w szkołach ponad gimnazjalnych nie wynika na wprost z ilości dzieci z danego obszaru. W szkołach często uczą się osoby z powiatów ościennych, a nawet dalszych regionów (szczególnie w przypadku szkół specjalistycznych). Tabela 8 Ilość uczniów w szkołach (w tym szkoły specjalne i dla dorosłych) i dzieci w przedszkolach wg stanu na dzień 31.12.2008. Ilość ogółem Szkoły podstawowe Gimnazja Licea Ogólnokształcące + profilowane Szkolnictwo Zawodowe 14 728 4 983 3 046 1 162 548 [Źródło: GUS w Zielonej Górze] W roczniku statystycznym wg danych dla powiatu żagańskiego w zakresie ilości korzystających z noclegów; wynika, że w 2006 roku, skorzystało z bazy noclegowej 23 354 osoby. Sytuacja demograficzna pokazuje, że w zakresie zmian w liczbie ludności następuje minimalne zwiększanie się populacji szczególnie poprzez migracje. W opracowaniu przyjęto przyrost liczby ludności powiatu na poziomie1,05 osób na 1000 mieszkańców na rok. Analiza danych demograficznych pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków: Wszystkie gminy powiatu, poza gminą Iłowa charakteryzują się dodatnim przyrostem naturalnym. Jest on najmniejszy na terenie gminy Niegosławice, znacząco wyższy na terenie gminy wiejskiej Wymiarki oraz gmin miejskich Gozdnica i Żagań. Należy podkreślić, że w skali całego kraju dominuje ujemny przyrost naturalny, natomiast dodatni przyrost naturalny jest charakterystyczny dla terenów wiejskich. Przyrost naturalny w województwie lubuskim wynosi 1,14 na 1000 ludności i jest wyższy od wskaźnika dla powiatu żagańskiego – 1,05. AK NOVA Sp. z o.o. 18 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym jest wyższa w powiecie (54) w porównaniu z województwem (52). Może to być związane zarówno z dużym przyrostem naturalnym i zwiększoną liczbą dzieci i młodzieży, jak również ze starzeniem się społeczeństwa powiatu żagańskiego. Dodatni przyrost naturalny oraz dodatnie saldo migracji będą miały minimalny wpływ na stan środowiska naturalnego na terenie powiatu żagańskiego. Główne zagrożenia związane będą ze zwiększonym zapotrzebowaniem na wodę, wzrostem ilości produkowanych ścieków i odpadów oraz wzrostem zanieczyszczenia powietrza związany przede wszystkim ze zwiększoną ilością samochodów. Czynniki te powinny zostać uwzględnione w strategiach rozwoju powiatu żagańskiego oraz poszczególnych gmin, a także stanowią podstawę do sformułowania celów z zakresu ochrony środowiska. 3. GOSPODARKA Na dzień 31 grudnia 2008 roku w powiecie żagańskim było zarejestrowanych 7 499 podmiotów gospodarki narodowej w KRUPN – REGON. Liczba podmiotów do roku 2007 systematycznie wzrastała. Spadek ilości podmiotów nastąpił w roku 2008 o 310 w stosunku do roku 2007 – w związku z recesją gospodarki spowodowaną ogólnoświatowym kryzysem. Rycina 6 Liczba podmiotów gospodarczych według wybranych sekcji w powiecie żagańskim w latach 2004 – 2008. 7 900 7 800 7 700 7 600 7 500 7 400 7 300 Podmioty gospodarki odpadami ogółem 7 809 7 760 7 612 7 499 7 396 7 200 7 100 2004 2005 2006 2007 2008 [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 19 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 7 Udział poszczególnych branż w liczbie podmiotów powiatu żagańskiego wg sekcji PKD Rolnictw o, łow iectw o, leśnictw o 1% 2% 4% 6% 4% Górnictw o, kopalnictw o 0% 8% Przetw órstw o przem ysłow e 0% 11% 21% Wytw arzanei i zaopatryw anie w energię elektryczną Budow nictw o Handel hurtow y i detaliczny, napraw a poj. m ech... Hotele i restauracje Transport i gospodarka m agazynow a Pośrednictw o finansow e Obsługa nieruchom ości itd. Adm inistracja publiczna 2% 5% 33% 3% Edukacja Ochrona i opieka zdrow otna Pozostała działalność usługow a [Źródło: dane GUS za rok 2008, opracowanie własne] Najwięcej podmiotów gospodarczych zarejestrowanych jest w Żaganiu oraz w Szprotawie. W całym powiecie przeważającą formą własności jest kapitał prywatny a dominującą formą działalności jest działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne, przed spółkami cywilnymi i spółkami handlowymi. Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (sektor małych i średnich) przedsiębiorstw jest uznawany jako jeden z barometrów gospodarki, szczególnie w sferze usług. Głównym czynnikiem jest łatwość i szybkość zarejestrowania oraz wyrejestrowania (zawieszenia) działalności gospodarczej. W niesprzyjających warunkach (recesja gospodarcza, zmiana przepisów podatkowych i ZUS) właściciele małych firm najszybciej reagują na zmieniające się warunki otoczenia. W przypadku znalezienia „pomysłu na biznes” (nisza rynkowa, budowa autostrady, budowa dużego zakładu przemysłowego) osoby fizyczne najszybciej wykorzystują daną sytuację reaktywując lub zakładając nowe działalności. AK NOVA Sp. z o.o. 20 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 IV. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI 1. Zestawienie zadań wykonanych w ramach pierwotnego Planu Gospodarki Odpadami 1.1. Cele i kierunki działań ustalone w Planie Gospodarki Odpadami W pierwotnym Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2011 ustalono cały szereg celów i kierunków działań zmierzających do osiągnięcia ustaleń wojewódzkich, krajowych a co za tym idzie działań dążących do poprawy stanu gospodarki odpadami na terenie przedmiotowego powiatu. Cele i kierunki te zostały uwzględnione w planach gospodarki odpadami poszczególnych gmin. Gminy te zobowiązane prawem do wykonywania co dwa lata sprawozdań ze swoich działań w dziedzinie gospodarki odpadami wykazują przede wszystkim, czy założenia ustalone w ich własnych dokumentach strategicznych (Plany Gospodarki Odpadami) zostały wykonane. Na tej podstawie wykonano poniższe zestawienie wykonanych zadań w ramach obowiązujących celów i kierunków zadań ustalonych w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2011. Cel ogólny w zakresie gospodarki odpadami został sformułowany na podstawie zapisów ujętych w planie krajowym i wojewódzkim i brzmiał: „Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich odzysku i unieszkodliwiania” Tak sformułowany cel ogólny, wymagały uszczegółowienia i określenia konkretnych celów oraz wynikających stąd działań do ich realizacji. Priorytetowe cele wynikające z celu głównego w powiecie to: Zapobieganie powstawaniu odpadów poprzez kreowanie zachowań w zakresie produkcji, przekształcania, transportu i konsumpcji, Zmniejszenie szkodliwości poprzez segregacje ( szczególnie odpadów niebezpiecznych); Odzysk i recykling, Unieszkodliwianie przyjazne środowisku. Wszystkie cele realizowane miały być poprzez działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, d) plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów, e) zamykanie instalacji, w szczególności składowisk odpadów nie spełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych. AK NOVA Sp. z o.o. 21 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Cele krótkoterminowe Formułując cele do roku 2007 wzięto pod uwagę stan obecny oraz faktyczne możliwości w zakresie poprawy stanu istniejącego. Starano się tak dobrać zestaw celów, aby działania niezbędne do ich wykonania były możliwe zarówno z technicznego ja i ekonomicznego punktu widzenia. Wzięto również pod uwagę dotychczasowe działania i plany poszczególnych gmin wchodzących w skład powiatu. Należy zwrócić uwagę, że plan powiatowy jest jedynie wykładnią dla planów niższego szczebla. Władze powiatu nie maja bezpośredniego wpływu na realizacje większości postawionych celów; mogą jednak stymulować, kontrolować i wspomagać gminy w celu ich realizacji. Cele na lata 2004 – 2007: 1. Objecie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców miast i 95% mieszkańców wsi powiatu, 2. Objęcie selektywną zbiórką wszystkich jednostek osadniczych powiatu, 3. Wdrożenie systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, 4. Składowanie odpadów tylko na składowiskach spełniających wymagania techniczne, 5. Zamknięcie i rekultywacja składowisk nie odpowiadających przepisom, których poziom wypełnienia lub stan techniczny nie uzasadnia inwestycji dostosowujących, 6. Skierowanie w roku 2007 na składowiska do 82% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995), 7. Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: opakowania z papieru i tektury: 48%, opakowania ze szkła: 40%, opakowania z tworzyw sztucznych: 25%, opakowania metalowe: 40%, opakowania wielomateriałowe: 25%, odpady wielkogabarytowe: 32%, odpady budowlane: 25%, odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 29%, 8. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 74% wytworzonych odpadów komunalnych. Proponowane kierunki działań Dla osiągnięcia założonych celów niezbędne jest podjęcie następujących kierunków działań : Stworzenie systemu zbiórki odpadów wraz z jego monitoringiem, Włączenie wszystkich gmin powiatu do ponadregionalnych systemów (systemu) gospodarki odpadami opartego na Regionalnych Zakładach Unieszkodliwiania Odpadów (ZUO), Zapobieganie powstawaniu i ograniczanie ilości oraz uciążliwości odpadów poprzez wdrożenie systemu zbiórki selektywnej ukierunkowanego na pozyskanie surowców wtórnych oraz wdrażanie programu budowy małych kompostowni odpadów zielonych, Organizacja zbiórki odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, Ograniczenie zawartości odpadów niebezpiecznych i biodegradowalnych , w strumieniu odpadów kierowanych na składowiska inne niż niebezpieczne i obojętne Kampania edukacyjno-promocyjnej, Modernizacja składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w celu ich dostosowania do obowiązujących norm, do czasu uruchomienia Zakładów Unieszkodliwiania Odpadów (ZUO), AK NOVA Sp. z o.o. 22 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zamknięcie i rekultywacja nielegalnych składowisk oraz tych, na których inwestycje są nieuzasadnione. Działania dla realizacji postawionych celów Przy propozycjach konkretnych działań przyjęto następujące założenia: Większość gmin powiatu zostanie skupiona wokół ZUO Marszów, wspólnej inwestycji realizowanej przez Związek Gmin Łużyckich, Pozostałe gminy będą włączone do systemów sąsiednich, Udział poszczególnych gmin we wspólnych przedsięwzięciach wynika z dotychczas podpisanych porozumień, Składowiska dotychczas eksploatowane, należy wykorzystać maksymalnie o ile spełniają wymogi techniczne, Składowiska, których dostosowanie jest niemożliwe lub nieuzasadnione zostaną zrekultywowane najpóźniej do roku 2007, Odpady zebrane selektywnie muszą być poddane obróbce w celu ich konfekcjonowania i przygotowania do sprzedaży – należy podjąć działania tymczasowe do czasu uruchomienia ZUO Marszów, Odpady zielone będą odzyskiwane w małych kompostowniach, Odzysk frakcji „bio” na terenach wiejskich i w zabudowie jednorodzinnej będzie się odbywało systemem „gospodarczym” poprzez kompostowanie na miejscu, Selektywna zbiórka surowców wtórnych i odpadów niebezpiecznych będzie uzupełnieniem i wsparciem systemów, wynikających z przepisów nakładających ten obowiązek na wytwórców instytucjonalnych. 1.2. Realizacja założeń Planu w poszczególnych gminach powiatu żagańskiego Tabela 9 Charakterystyka stopnia dotychczasowej realizacji założeń PGO w poszczególnych gminach powiatu żagańskiego Jednostka administracyjna Opis działań 1.Uchwalenie w dniu 31.03.2006r Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Szprotawa, selektywna zbiórka w latach 2005-2006 o na terenie miasta wysegregowano: szkło-14,9 Mg plastik-6,8 Mg papier- 0,8 Mg o na terenach wiejskich wysegregowano: szkło- 7,5 Mg plastik- 3,4Mg papier- 0,4 Mg W latach tych organizowane także cykliczne akcje zbiórki odpadów wielkogabarytowych Gmina Szprotawa 2.Zakład Usługowy Zachód świadczy usługi w zakresie wywozu nieczystości stałych i eksploatacji składowiska w Dziećmiarowicach. 3.Na mocy decyzji Starosty Żagańskiego z dn. 07.05.2004r zostało zamknięte składowisko odpadów komunalnych w Dziećmiarowicach. Gmina przystąpiła do rekultywacji terenu składowiska, 4.Gmina w latach 2004-2007 zlikwidowała dzikie wysypiska w Wiechlicach Witkowie, we wsi Sieraków, Siecieborzycach, w Szprotawie, Nowej Koperni 5.Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta w Szprotawie przy współpracy ze Szprotawskim Ośrodkiem Edukacji Przyrodniczej „Birkut” realizuje zadania z zakresu edukacji dzieci i młodzieży. Tematyka zajęć jest nieograniczona i związana z szeroko pojętą edukacją przyrodniczą. 6.Ponadto referat Ochrony Środowiska w 2005 r wydał folder edukacyjny poświęcony gospodarce odpadami na terenie gminy Szprotawa oraz plakat „Ochrona Środowiska w Gminie Szprotawa”. W folderze zostały zamieszczone informacje dotyczące segregacji odpadów, a na plakacie poświęconym ochronie środowiska został ujęty problem gospodarki odpadami. Foldery oraz plakaty zostały rozdane AK NOVA Sp. z o.o. 23 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Jednostka administracyjna Opis działań uczniom szkół. 7.Przeprowadzono kontrole posiadania umów na wywóz odpadów stałych, w trakcie których poruszana jest również sprawa posiadania zbiorników na nieczystości ciekłe, ich wywozu, oraz ładu i porządku na posesjach. W wyniku tych kontroli od 2004r do 2006r zawarto 475 umów na wywóz odpadów stałych. Kontrole odniosły również taki skutek. Iż mieszkańcy porządkują swoje posesje z zalegających i niepotrzebnych sprzętów oraz przedmiotów. 1.W dniu 30.06.2006r został zmieniony Plan Gospodarki Odpadami dla miasta i gminy Małomice i zatwierdzono nowy Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Małomice. 2. Zakład Usługowy Zachód świadczy usługi w zakresie wywozu nieczystości stałych. Gmina Małomice 3.W okresie obowiązywania Planu realizowano również zadania z zakresu wywozu odpadów wielkogabarytowych. 4. Zlikwidowano „dzikie” wysypisko śmieci w Małomicach, Bobrzanach, Chichach, Janowcu Śliwniku, które zrekultywowano. 5.Urząd Miasta w Małomicach łącznie ze szkołami, Miejskim Zakładem Gospodarki Komunalnej i Radami Sołeckimi Gminy bierze cyklicznie udział w akcji ekologicznej „Sprzątanie Świata”. 1.W dniu 02.02.2006r uchwalono i przyjęto Regulamin utrzymania czystości i porządku w Gminie Niegosławice. 2.Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie w 2006r wyniosły: papier i tektura - 24Mg, odpady kuchenne ulegające biodegradacji – 65Mg. 3.W 2006 r zorganizowano wywóz odpadów wielkogabarytowych. 4.Zwiększyła się ilość zbieranych odpadów komunalnych średnio z 533Mg w 2004r do 703Mg w 2006r. Gmina Niegosławice 5.Zwiększyła się w znacznym stopniu ilość odpadów opakowaniowych ze szkła oraz tworzyw sztucznych zbieranych selektywnie. 6.Zmniejszyła się ilość odpadów ulegających biodegradacji składowanych na składowisku odpadów. 7.Prowadzona jest ewidencja umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych. 8.Zlikwidowano 3 nielegalne składowiska odpadów: 2 w obrębie miejscowości Gościeszowice, 1 w obrębie miejscowości Zimna Brzeźnica. 9.Prowadzone są działania edukacyjno-informacyjne m.in. konkursy dla młodzieży szkolnej z wiedzy o środowisku, cykliczne uczestnictwo w akcji „Sprzątanie Świata. 10.W obiektach szkolnych na terenie gminy Niegosławice ustawiono pojemniki do selektywnego zbierania zużytych baterii. 11.Objęto zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy. 1.25.05.2006r uchwalono Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Gozdnica. 2.Masa odpadów składowanych na składowisku wyniosła: 2004r – 1276Mg, 2005r – 1914Mg, 2006r – 1376Mg, 3.Uchwalono i podano do wiadomości, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. 4.Od 12.2006r utworzona została pełna ewidencja umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli i przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy o odpadach. Gmina Gozdnica 5.Przedsiębiorcy prowadzący w/w działalność przekazali właściwym organom wykazy o zawarciu umowy z właścicielami nieruchomości na odbieranie odpadów komunalnych, opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych, oraz wykaz właścicieli, z którymi umowy wygasły lub uległy rozwiązaniu. 6.Przeprowadzono akcję informacyjno – edukacyjną z zakresu gospodarowania odpadami w formie ulotek dla dorosłych i dzieci, w której uczestniczyła cała gmina. 7.Objęto w 100% wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych. 8.Zorganizowano elektronicznego. wywóz odpadów wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i 9.Zapewniono możliwość selektywnej zbiórki odpadów ze szkła i plastik. 10.Przeprowadzono akcję informacyjną w celu prawidłowego postępowania z odpadami opakowaniowymi. AK NOVA Sp. z o.o. 24 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Jednostka administracyjna Opis działań 1.23.03.2006r uchwalono Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Iłowa. 2.Masa odpadów składowanych na składowisku wyniosła: 2004r – 3048,8Mg, 2005r – 2253,5Mg, 2006r – 3508Mg. 3.Masa odpadów poddanych odzyskowi na składowisku wyniosła: 2004r – 43,21Mg, 2005r – 61,8Mg, 2006r – 101Mg. Gmina Iłowa 4.Uchwalono i podano do wiadomości, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. 5.Przeprowadzono akcję informacyjno – edukacyjną z zakresu gospodarowania odpadami w formie ulotek. 6.Dzieci i młodzież szkolna uczestniczy w cyklicznej akcji „Sprzątanie Świata. 7.Zorganizowano elektronicznego. wywóz odpadów wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i 8.W gminie tworzona jest infrastruktura do selektywnego gromadzenia odpadów – 65% to zbiórka selektywna. 9.Podpisano umowę z organizacją odzysku na wyposażenie gminy w zakresie pojemników na odpady opakowaniowe szklane. 1.23.02.2006r uchwalono Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Wymiarki. 2.Składowisko odpadów gminy Wymiarki w Lutynce zostało zamknięte 31.05.2005r decyzją Starosty Żagańskiego. 3.Masa odpadów składowanych wyniosła: w 2004r – 446,12Mg, do 31.05.2005r – 226,02Mg. 4.Uchwalono i podano do wiadomości, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. Gmina Wymiarki 5.W 2004r utworzono ewidencję umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli i przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy o odpadach, o zawarciu umowy z właścicielami nieruchomości na odbieranie odpadów komunalnych, opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych, oraz wykaz właścicieli, z którymi umowy wygasły lub uległy rozwiązaniu. 6.Przeprowadzono akcję informacyjno – edukacyjną z zakresu gospodarowania odpadami w formie ulotek. 7.Objęto w 83% wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych. 8.Podpisano umowę z organizacją odzysku na wyposażenie gminy w zakresie pojemników na odpady opakowaniowe szklane. 1.Rada Gminy i Rada Miasta Żagań 27.04.2006r uchwaliła Regulamin utrzymania czystości i porządku gminy. 2.Masa odpadów [opakowania ze szkła i z drewna] dopuszczonych do odzysku na składowisku wyniosła: 2004r – 6464,9Mg, 2005r – 5496,4Mg, 2006r – 5679,4Mg. Gmina i Miasto Żagań 3.Masa odpadów poddanych odzyskowi na składowisku odpadów w trakcie eksploatacji składowania wyniosła: 2004r – 58,1Mg, 2005r – 70,6Mg, 2006r – 92,8Mg. 4.Uchwalono i podano do wiadomości, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. 5.Gmina Żagań w lutym 2006r utworzyła ewidencję umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli i przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy o odpadach. 6.Miasto Żagań prowadzi akcje informacyjno-edukacyjne na temat gospodarowania odpadami. Są to m.in. ulotki, konkursy, pogadanki ekologiczne w szkołach. 7.W celu zbierania odpadów wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w mieście ustawione są kontenery dla mieszkańców budynków zarządzanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową. Dwukrotnie w ciągu roku organizowane są zbiórki odpadów wielkogabarytowych dla pozostałych mieszkańców AK NOVA Sp. z o.o. 25 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Jednostka administracyjna Opis działań 1.W dniu 30 czerwca 2006r. Rada Gminy Brzeźnica podjęła uchwałę Nr XIII/151/06 w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Brzeźnica. 2.Wójt Gminy Zarządzeniem nr 14/2006 z dnia 31 maja 2006r. określił wymagania jakie powinni spełniać o uzyskanie zezwolenia przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie zezwolenia w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych. 3.Zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych objęto 97 % gospodarstw domowych na terenie gminy. Gmina Brzeźnica 4.Na terenie gminy zorganizowano selektywną zbiórkę odpadów komunalnych tj. szkła i plastiku we wszystkich wsiach z tym, że w większych miejscowościach ustawiona została podwójna ilość kontenerów na zbiórkę tych odpadów. 5.Dwa razy do roku we wszystkich wsiach wystawione są kontenery na odpady wielkogabarytowe. 6.Corocznie na terenie gminy organizowane są zbiórki odpadów w ramach programu„ Sprzątanie świata” z udziałem szkół i Zakładu Usługowego w Brzeźnicy. 7.Na terenie gminy zostały zlikwidowane dzikie składowiska odpadów. Reasumując cele przyjęte do realizacji w Planie Gospodarowania Odpadami dla powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2007 są realizowane w stopniu zadowalającym. Wszystkie gminy powiatu: prowadzą zorganizowaną zbiórkę odpadów poprzez zawieranie umów z zakładami wyspecjalizowanymi, które posiadają zezwolenia wymagane przepisami, rozpoczęto wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów, w tym samym okresie rozpoczęto szeroką akcje edukacyjną, która ma na celu przekonanie mieszkańców do słuszności takich działań na rzecz ochrony środowiska, Gminy w Regulaminach o zachowaniu porządku i czystości w gminach określiły sposób jak i miejsce zbierania odpadów wielkogabarytowych, na terenie powiatu zamknięto dwa składowiska, które nie spełniały wymagań technicznych tj. składowisko w Dziećmiarowicach gm. Szprotawa i składowisko w Lutynce gm. Wymiarki, Gminy prowadzą rekultywacje tych składowisk zgodnie z przedłożonym harmonogramem, Gminy we własnym zakresie przystąpiły do likwidacji „dzikich” wysypisk i podjęły środki przeciw ich powstawaniu. AK NOVA Sp. z o.o. 26 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2. Odpady komunalne – stan aktualny Struktura organizacyjna działania systemu gospodarki odpadami obejmuje: wytwórców odpadów (mieszkańcy, zarządcy i właściciele nieruchomości), odbiorców odpadów (podmioty gospodarcze prowadzące usługi w zakresie gromadzenia i transportu odpadów), podmioty samorządowe. Podstawowe akty prawne, regulujące aspekty związane z zarządzaniem gospodarką odpadami komunalnymi to ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 521, z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2005 Nr 236 poz. 2008, z późn. zm.). Zgodnie z ustawą o odpadach do zadań samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy: zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe ograniczanie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców, zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Wszystkie informacje zawarte w niniejszym rozdziale stanowić mają zgodnie z założeniami, podstawę do oceny aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie powiatu żagańskiego. Mając na uwadze powyższe w niniejszym opracowaniu gospodarkę odpadami powiatu żagańskiego scharakteryzowano przyjmując zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. 2003 Nr 66, poz. 620 ze zm.), wytyczne dot. powiatowych planów gospodarki odpadami. Dodatkowo opisano w ujęciu jakościowo – ilościowym stan gospodarki odpadami z sektora gospodarczego, ze względu na specyfikę gminy (liczne obszary aktywizacji gospodarczej). Biorąc pod uwagę skład odpadów, właściwości technologiczne oraz warunki i miejsca powstawania do dalszych rozważań przyjęto podział odpadów na następujące grupy odpadów, wytwarzane przez wyżej wymienione źródła odpadów komunalnych: odpady z gospodarstw domowych, odpady z obiektów infrastruktury i użyteczności publicznej (administracja publiczna, służba zdrowia oraz ruchu turystycznego), odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych, odpady wielkogabarytowe, odpady zielone, odpady z czyszczenia ulic, AK NOVA Sp. z o.o. 27 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, odpady ulegające biodegradacji. 2.1. Bilans ilościowy odpadów komunalnych 2.1.1. Bilans ilościowy odpadów komunalnych - według stałych mieszkańców Próby ustalenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych poprzez analizę danych od firm zbierających odpady nie przynosi spodziewanego efektu, gdyż z jednej strony część firm nie prowadzi statystyk z podziałem na poszczególne miejscowości (lub nie mają ich uporządkowanych), a z drugiej często operują różnymi jednostkami. Ponadto firmy nie prowadzą z zasady rozróżnienia na klientów indywidualnych i instytucjonalnych. Dodatkowo trudności w określaniu stanu ilościowego odpadów komunalnych na terenie danej jednostki stwarzają następujące fakty: odzysk i unieszkodliwianie odpadów we własnym zakresie przez mieszkańców, które można podzielić na: legalne i pożądane (np. kompostowanie frakcji „bio”, ponowne wykorzystywanie opakowań itp.), nielegalne i szkodliwe dla środowiska ( np. wyrzucanie na dzikich składowiskach, spalanie w paleniskach domowych, zakopywanie), tzw. szara strefa gospodarki, dotyczy również gospodarki odpadami, nie wszystkie odpady wytwarzane, wywożone i składowane są ewidencjonowane (dotyczy to w szczególności instalacji bez szczelnego systemu ewidencji), działalność podmiotów gospodarczych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów (punkty skupu surowców), brak metody na obliczenie ze 100% dokładnością ilości wytwarzanych odpadów – wszystkie wyliczenia są oparte na wskaźnikach, oparcie systemu gospodarki odpadami głównie na mechanizmach wolnego rynku, powoduje problemy z właściwą ewidencją odpadów, brak instrumentów egzekucji przepisów prawa w zakresie gospodarki odpadami. Odpady ze względu na rodzaj i źródło powstawania zostały podzielone na grupy, które zostały szczegółowo omówione w dalszej części opracowania. Podział ten ma znaczenie nie tylko dla określenia ilości i morfologii powstających na badanym terenie odpadów, ale również na określenie dalszych prognoz. Wyliczenia teoretyczne oparto na wskaźnikach pochodzących z poradnika wydanego przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, a dotyczącego opracowywania powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami2 oraz na wskaźnikach wynikających z planów gospodarki odpadami szczebla krajowego i wojewódzkiego. Wskaźniki z planów wyższego szczebla zostały zmodyfikowane dla potrzeb planu powiatowego poprzez uwzględnienie miast z przewagą niskiej zabudowy i gmin o charakterze miejsko – wiejskim. 2 Planowanie Gospodarki Odpadami w Polsce. Poradnik powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami, Warszawa 2002 AK NOVA Sp. z o.o. 28 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 10 Zestawienie ilości odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych Wyszczególnienie Wskaźnik nagromadzenia w kg/M/a ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Liczba ludności Il. Odpadów wytworzonych Mg/a 82 605 15 742,19 30 090,00 6915,99 Gozdnica 190,00 3 448,00 655,12 Żagań 235,00 26 642,00 6 260,87 Gminy miejskowiejskie 34451,00 6391,23 Iłowa 7 168,00 1184,74 Miasto 190,00 4 004,00 760,76 Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań 134,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 18 064,00 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 423,98 940,45 694,83 245,62 4 266,04 3 047,04 1 219,00 2 434,98 474,63 591,50 307,00 1 061,85 190,00 134,00 240,00 134,00 125,00 125,00 125,00 150,00 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie WPGO, KPGO 2010] Według powyższych szacunków na terenie powiatu żagańskiego wytwarzanych jest ok. 15 742 Mg odpadów komunalnych z gospodarstw domowych rocznie. Szacunek oparty został o liczbę ludności stałej według danych GUS za rok 2008. Rycina 8 Udział procentowy ilości odpadów wytwarzanych przez mieszkańców na terenie gmin miejskich, miejsko-wiejskich oraz wiejskich powiatu żagańskiego 15% 44% 41% Gminy miejskie Gminy miejsko-wiejskie Gminy wiejskie [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, czerwiec 2008] AK NOVA Sp. z o.o. 29 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 W poszczególnych gminach ilość wytwarzanych odpadów komunalnych jest wyraźnie uzależniona od liczby mieszkańców. Największa ilość odpadów komunalnych produkowana jest w należącej do powiatu gminie miejskiej – Żagań (11 054 Mg/a). Spośród gmin miejsko-wiejskich najwięcej odpadów komunalnych powstaje w gminach Szprotawa (6 921 Mg/a) oraz Iłowa (2 276 Mg/a) – patrz Tabela 10. Biorąc pod uwagę charakter poszczególnych gmin stwierdzono, że średnie ilości powstających odpadów komunalnych z obszaru każdej z nich, kształtują się następująco: gm. miejskie - 6 916 Mg/a (44 %), gm. miejsko-wiejskie - 6 391 Mg/a (41 %), gm. wiejskie - 2 435 Mg/a (15 %). 2.1.2. Bilans ilościowo – jakościowy odpadów komunalnych – odpady pochodzące z obiektów infrastruktury oraz ruchu turystycznego Obiekty infrastruktury są to obiekty handlowe, usługowe, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. Na terenie powiatu do szkół uczęszcza 14 728 uczniów, zatrudnionych ogółem jest 13 328 osób, powiat odwiedza ok. 26 731 turystów rocznie - (średnio każdy z trzech podanych grup wytwarza 50 kg odpadów na rok). Analizowany strumień odpadów tylko w sposób teoretyczny można wydzielić ze strumienia odpadów komunalnych, gdyż nie jest prowadzona obecnie ani nie przewiduje się w przyszłości prowadzenia oddzielanej ewidencji tego rodzaju odpadów. Ich strumień jest ewidencjonowany jako odpady komunalne dostarczane na składowiska odpadów przez firmy wywozowe obsługujące system gospodarki odpadami komunalnymi. Odpady te zbierane są razem z pozostałymi odpadami komunalnymi, system opłat za zbieranie, transport i unieszkodliwianie tych odpadów jest taki sam jak dla pozostałych odpadów komunalnych. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych jest zależna od ilości pracowników przedsiębiorstwa, a ich struktura ma nieco inny charakter niż odpady komunalne wytwarzane w gospodarstwach domowych (mniej typowych odpadów, związanych z przygotowywaniem posiłków, więcej odpadów opakowaniowych). Poniżej podano dane szacunkowe dotyczące ilości odpadów wytworzonych w obiektach infrastruktury oraz przez turystów. Tabela 11 Szacunkowa ilość odpadów wytworzonych przez turystów oraz w obiektach infrastruktury Turyści - powiat 26 731 Ilość wytworzonych odpadów [Mg] 1 336,50 Ilość osób zatrudnionych ogółem 13 328 666,4 Uczniowie uczęszczający do szkół na terenie powiatu 14 728 736,4 Grupa ludności Ilość [osób] Ogółem 2 739,30 [Źródło: dane GUS, opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 30 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 W poniższej tabeli przedstawiona została struktura odpadów z obiektów infrastruktury i ruchu turystycznego. Tabela 12 Struktura odpadów z obiektów infrastruktury i ruchu turystycznego Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa odpadu. Odpady organiczne pochodzenia roślinnego Papier i tektura Tworzywa sztuczne Materiały tekstylne Szkło Metale Odpady mineralne Frakcja drobna (< 10 mm) Razem Udział Udział % Mg 10 273,93 30 30 3 10 5 5 7 100 821,79 821,79 82,18 273,93 136,97 136,97 191,75 2 739,30 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych źródłowych] 2.2. Bilans jakościowy odpadów komunalnych Skład i właściwości odpadów komunalnych są bardzo zróżnicowane w zależności od charakteru środowiska, w jakim powstają (np. tereny miejskie, tereny wiejskie, obszar z ogrzewaniem lokalnym czy centralnym itp.). W niniejszym opracowaniu podział odpadów komunalnych (morfologia) został opracowany na podstawie zapisów zawartych w KPGO. Ilość i jakość odpadów, jaką przedstawiono w KPGO nie odzwierciedla jednak charakterystyki takich obszarów jak powiat żagański. W klasyfikacji tej zabrakło kategorii dla obszarów miejsko – wiejskich i mniejszych miast (20-50 tys. mieszk.). Autorzy opracowania wprowadzili, więc dodatkową klasyfikację dla gmin miejsko-wiejskich i obszarów małych miast. Morfologia odpadów została dokładnie przeanalizowana w opracowaniu pierwotnym tj. Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2011, stąd też ustalenia z w/w dokumentu zostały uwzględnione w niniejszym rozdziale W opracowaniu tym przyjęto, iż: struktura odpadów komunalnych jest zróżnicowana w zależności od miejsca powstawania tj. inna dla terenów wiejskich, podmiejskich i typowo miejskich, struktura odpadów komunalnych określona została na podstawie analiz objętościowych odpadów komunalnych prowadzonych w innych miastach i gminach na terenie naszego kraju o podobnej liczbie. Poniżej przedstawiony jest procentowy udział poszczególnych odpadów z podziałem na rodzaje jednostek osadniczych. AK NOVA Sp. z o.o. 31 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 13 Procentowy udział poszczególnych odpadów (morfologia) z podziałem na rodzaje jednostek osadniczych Lp. Nazwa odpadu Udział procentowy Udział procentowy Udział procentowy miasta średnie gminy podmiejskie tereny wiejskie (Żagań, Szprotawa) lub małe miasto [%] [%] [%] 1 Frakcja 0 - 10 mm 2 Odpady organiczne 3 Papier i tektura 4 Tworzywa sztuczne 5 Tekstylia 6 Metale 7 Szkło 8 Pozostałe organiczne 9 Pozostałe nieorganiczne Razem 13,5 31,7 18,5 10,5 2,4 3,25 9,4 2,9 7,85 100% 24,0 10,1 6,6 8,4 2 6,35 9,6 6,55 26,4 100% 26,5 19,05 10,2 9,2 2,15 3,6 8,1 12,45 8,75 100% [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych źródłowych] Tabela 14 Ilość odpadów komunalnych w podziale na rodzaje powstające na terenie powiatu Żagańskiego dla różnych typów jednostek osadniczych Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Nazwa odpadu Frakcja 0 - 10 mm Odpady organiczne Papier i tektura Tworzywa sztuczne Tekstylia Metale Szkło Pozostałe organiczne Pozostałe nieorganiczne Razem Miasta średnie (Żagań, Szprotawa) [Mg] 933,66 2 192,37 1 279,46 726,18 165,98 224,77 650,10 200,56 1 533,90 645,51 421,82 536,86 127,82 405,84 613,56 418,63 Gminy podmiejskie lub małe miasto [Mg] 645,27 463,86 248,37 224,02 52,35 87,66 197,23 303,16 3 112,82 3 301,75 1 949,65 1 487,06 346,16 718,27 1 460,89 922,34 542,91 1 687,28 213,06 2 443,25 6 915,99 6 391,23 2 434,98 15 742,19 Tereny wiejskie [Mg] RAZEM [Mg] [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych źródłowych] Rycina 9 Udział poszczególnych typów jednostek osadniczych w ogólnej masie wytwarzanych odpadów domowych na terenie powiatu Żagańskiego 16,00 14,00 12,00 Gminy podmiejskie lub małe miasto 10,00 Tereny wiejskie 8,00 Miasta średnie (Żagań, Szprotawa) 6,00 4,00 2,00 0,00 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych.] AK NOVA Sp. z o.o. 32 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 10 Morfologia odpadów z terenu powiatu Żagańskiego (stan uśredniony) Pozostałe organiczne 6% Pozostałe nieorganiczne 16% Szkło 9% Metale 5% Tekstylia 2%Tworzywa sztuczne 9% Frakcja 0 - 10 mm 20% Odpady organiczne 21% Papier i tektura 12% [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych.] 2.2.1. Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych Według ostatnich danych literaturowych przyjmuje się, że odpady niebezpieczne stanowią około 0,5 1,5 % ilości w całej masie powstających odpadów w gospodarstwach domowych. Dla potrzeb niniejszego opracowania, w celu oszacowania ilości odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych przyjęto przelicznik w podziale na poszczególne typy osadnicze: dla obszarów miejskich: 3,0 kg na jednego mieszkańca na rok, dla obszarów wiejskich: 2,0 kg na jednego mieszkańca na rok. Tabela 15 Ilość odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych powstających na terenie gmin powiatu żagańskiego Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Żagań Gminy miejsko-wiejskie Iłowa Miasto Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Liczba mieszkańców Ilość odpadów niebezpiecznych 82 605 215,66 3 448,00 26 642,00 10,34 79,93 7 168,00 4 004,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 18,34 12,01 6,33 14,64 10,97 3,67 56,28 38,09 18,19 AK NOVA Sp. z o.o. 33 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Liczba mieszkańców 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 Ilość odpadów niebezpiecznych 7,59 9,46 4,91 14,16 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS 2008 - demografia] Do odpadów niebezpiecznych w gospodarstwie domowym zaliczamy: zwykłe i specjalne środki czyszczące rury kanalizacyjne, łazienki, WC, charakteryzujące się silną kwasowością, alkalicznością, wysoką zawartością związków chloru, sody kaustycznej, formaldehydu i fenolu; środki do konserwacji podłóg zawierające rozpuszczalniki, emulsje syntetyczne, woski; środki do konserwacji mebli, składające się z mieszanek rozpuszczalników (ksylen, toluen, trójchlorek etanu), żywic syntetycznych i wosków, zawierających również amoniak; środki do czyszczenia wykładzin i dywanów; odświeżacze powietrza zawierające dwuchlorek benzenu – bardzo łatwo rozpuszczalny w wodzie; środki do czyszczenia kuchenek, do których jako aktywatory dodaje się sodę kaustyczną, związki azotowe, alkohole, środki silikonowe. Są one silnie alkaliczne i zawierają min. aluminium; środki do czyszczenia okien, oferowane w plastikowych butelkach, zawierają min. amoniak, alkohole; środki ochrony roślin i owadobójcze, które używa się w domach i przydomowych ogródkach; lakiery i środki ochrony drewna służące do malowania powłok zewnętrznych i wewnętrznych, farby różnego rodzaju, lakiery do ochrony przed korozją, zmywacze, rozpuszczalniki nitro, terpentyna. Zawierają one między innymi metale ciężkie; środki piorące zawierające wybielacze, enzymy, rozjaśniacze optyczne, substancje zapachowe; środki kosmetyczne; baterie; artykuły biurowe zawierające substancje niebezpieczne: obudowy z tworzyw sztucznych, artykuły zawierające kadm (np. pisaki), korektory zawierające rozpuszczalniki, trójchloroetan, taśmy i barwniki; odpady powstające w dziedzinie zainteresowań i majsterkowania, takie jak: chemikalia fotograficzne (wywoływacze, utrwalacze, wybielacze), zawierające min. fenol i chlorofenol; kleje – silnie klejące, klejące przy zetknięciu, reagujące chemicznie z klejoną substancją, działające pod wpływem wysokiej temperatury; akcesoria samochodowe: baterie niklowo – kadmowe, akumulatory ołowiowe, oleje mineralne, smary zawierające mieszankę różnych węglowodorów i rakotwórczych substancji, jak benzen i pierścieniowe węglowodory aromatyczne, płyn chłodnicowy, okładziny hamulcowe zawierające azbest, odtłuszczacze, środki czyszczące i konserwujące do samochodu; lampy rtęciowe pochodzące z gospodarstw domowych; przeterminowane lekarstwa, które oprócz opakowań z tworzyw sztucznych, zawierają substancje, które poprzez przypadkowe wzajemne oddziaływanie mogą wydzielać trujące związki. AK NOVA Sp. z o.o. 34 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Powyższa lista nie obejmuje wszystkich odpadów niebezpiecznych mogących powstawać w gospodarstwach domowych. Na podstawie danych zawartych w Planie Krajowym można szacować ilość poszczególnych odpadów niebezpiecznych. Szacunek taki przedstawiono w Tabeli 16. Tabela 16 Szacunkowy udział poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych na terenie gmin powiatu żagańskiego Rodzaj odpadów Kod Udział odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych [%] Ilości odpadów [Mg/a] 12,0 25,88 20 01 33 Baterie i akumulatory Łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06 02 lub 16 06 013 oraz niesortowane baterie i akumulatory 20 01 29 Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 5,0 10,78 20 01 17 Odczynniki fotograficzne 2,0 4,31 20 01 27 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice inne niż wymienione w 20 01 27 35,0 75,48 20 01 14 20 01 15 Kwasy Alkalia 1,0 2,16 20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 5,0 10,78 20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4,0 8,63 20 01 26 Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25 10,0 21,57 20 01 19 Środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności 5,0 10,78 20 01 35 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne 10,0 21,57 20 01 37 Drewno zawierające substancje niebezpieczne 5,0 10,78 20 01 23 Urządzenia zawierające freony 3,0 6,47 20 01 13 Rozpuszczalniki 3,0 6,47 100,0 215,66 Razem [Źródło: Opracowanie własne] 2.2.2. Odpady wielkogabarytowe Z uwagi na niewielką ilość informacji płynących z ankiet ilości odpadów wielkogabarytowych powstających na terenie powiatu żagańskiego oszacowano wykorzystując dane literaturowe, wskaźniki zawarte w KPGO 2010. Średnio w Polsce mieszkaniec w mieście wytwarza w ciągu roku ok. 20 kg tego typu odpadów, natomiast na terenach wiejskich ok. 10 kg. Obszary wiejskie są poddawane szybkiej urbanizacji, co z kolei jest związane z powstawaniem dużych ilości odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Szybka modernizacja substancji mieszkaniowej oraz zmiana pokoleniowa powodują wymianę wyposażenia mieszkań. Tabela 17 Ilość odpadów wielkogabarytowych powstających na terenie gmin Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Liczba mieszkańców Ilość odpadów wielkogabarytowych 82605 1 330,52 3 448,00 68,96 AK NOVA Sp. z o.o. 35 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Żagań Gminy miejskowiejskie Iłowa Miasto Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Ilość odpadów Liczba mieszkańców wielkogabarytowych 26 642,00 532,84 7 168,00 4 004,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 111,72 80,08 31,64 91,47 73,14 18,33 344,89 253,92 90,97 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 37,97 47,32 24,56 70,79 [Źródło: Opracowanie własne] Odpady wielkogabarytowe zawierają bardzo dużą ilość materiałów recyklingowych, które stosunkowo łatwo mogą być wykorzystane. Z drugiej strony powodują szybkie zapełnianie kwater składowania przez swoją znaczną objętość w stanie pierwotnym. Tabela 18 Morfologia odpadów wielkogabarytowych na terenie powiatu żagańskiego Rodzaj odpadu Drewno Metale Inne (balastowe, materace, plastik itp.) Razem Udział Masa [%] [Mg/a] 0,60 0,30 0,10 1,00 798,312 399,156 133,052 1 330,52 [Źródło: Opracowanie własne] 2.2.3. Odpady zielone Odpady zielone to odpady powstające przy pielęgnacji terenów zielonych, parków, skwerów, cmentarzy. Występują one w postaci skoszonej trawy, gałęzi, konarów, zwiędłych lub usuniętych roślin itp. Ilość tych odpadów jest oczywiście uzależniona z jednej strony od wielkości obszarów zielonych, sposobu pielęgnacji, możliwości zagospodarowania odpadu przez „konserwatora zieleni”. Odpady zielone, przeznaczone do zagospodarowania w obiektach unieszkodliwiania odpadów pochodzą niemal w całości od klientów instytucjonalnych, osoby fizyczne zagospodarowują dużą ilość tej grupy odpadów na własnych działkach poprzez kompostowanie. Odpady zielone są, więc charakterystyczne dla obszarów miejskich z dużą ilością obszarów rekreacyjnych, parkowych itp. Na obszarach wiejskich ten problem praktycznie nie występuje Przyjmuje się, że ilość odpadów zielonych wynosi w Polsce od 10 do 20 kg na mieszkańca na rok (kg/M/a). Dla potrzeb tego opracowania przyjęto wskaźnik z uwzględnieniem podziału na miejsce powstawania odpadów: tereny miejskie 20 kg na jednego mieszkańca na rok oraz dla terenów wiejskich 12 kg na jednego mieszkańca na rok. AK NOVA Sp. z o.o. 36 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Z przeprowadzonych obliczeń wynika, iż na terenie powiatu powstaje ok. 1 395 Mg odpadów zielonych rocznie. Tabela 19 Ilość odpadów zielonych w odpadach komunalnych powstających na terenie gmin Wyszczególnienie Liczba mieszkańców ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Żagań Gminy miejsko-wiejskie Iłowa Miasto Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Ilość odpadów zielonych 82605 1 394,84 3 448,00 26 642,00 68,96 532,84 7 168,00 4 004,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 118,05 80,08 37,97 95,14 73,14 22,00 363,08 253,92 109,16 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 45,56 56,78 29,47 84,95 [Źródło: Opracowanie własne] 2.2.4. Odpady z czyszczenia ulic Odpady powstające przy czyszczeniu ulic do niedawna dotyczyły tylko obszarów miejskich. Obecnie również na wsi, podobnie jak w przypadku terenów zielonych, można zauważyć zwiększanie się ilości ww. odpadów. Dla określenia szacunkowej ilości odpadów z czyszczenia ulic przyjęto wskaźniki na poziomie 10 kg/M/a dla obszarów miast i 5 kg/M/a dla wsi. Z wyliczeń wynika, że ilość odpadów z czyszczenia ulic sumarycznie wynosi ok. 665 Mg rocznie. Tabela 20 Ilość odpadów z czyszczenia ulic w odpadach komunalnych powstających na terenie gmin powiatu żagańskiego Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Żagań Gminy miejsko-wiejskie Iłowa Miasto Obszar wiejski Małomice Liczba mieszkańców ilość odpadów z czyszczenia ulic 82605 665,26 3 448,00 26 642,00 34,48 266,42 7 168,00 4 004,00 3 164,00 5 490,00 55,86 40,04 15,82 45,74 AK NOVA Sp. z o.o. 37 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań Liczba mieszkańców 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 ilość odpadów z czyszczenia 36,57 ulic 9,17 172,45 126,96 45,49 18,99 23,66 12,28 35,40 [Źródło: Opracowanie własne] 2.2.5. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Podając z KPGO 2010, odpady z budowy, remontów i demontażu powstają w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym oraz w drogownictwie i kolejnictwie – zarówno na etapie budowy, jak i wykonywania planowanych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Źródła ich postawania są rozproszone, co powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. Ponadto rozbiórki i remonty prowadzone są w systemie „gospodarczym”, a co za tym idzie znajdują się poza kontrolą. W związku z powyższym w celu określenia szacunkowej ilości odpadów z budowy, remontów i demontażu użyto wskaźnika, zgodne z którym jeden mieszkaniec w ciągu roku wytwarza średnio 40 kg tych odpadów. Zestawienie ilości odpadów z budowy, remontów i demontażu z podziałem na poszczególne gminy wchodzące w skład powiatu żagańskiego przedstawiono w formie Tabeli 21. Tabela 21 Ilość odpadów z budowy, remontów i demontażu powstających na terenie gmin powiatu żagańskiego Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Liczba mieszkańców Ilość odpadów budowlanych Mg 82605 3 304,20 3 448,00 26 642,00 137,92 1 065,68 Gminy miejsko-wiejskie Iłowa 7 168,00 286,72 Miasto Obszar wiejski Małomice 4 004,00 3 164,00 5 490,00 160,16 126,56 219,60 Miasto Obszar wiejski Szprotawa 3 657,00 146,28 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 73,32 871,72 507,84 363,88 3 797,00 151,88 Żagań Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica AK NOVA Sp. z o.o. 38 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Niegosławice Wymiarki Żagań Liczba mieszkańców 4 732,00 2 456,00 7 079,00 Ilość odpadów budowlanych Mg 189,28 98,24 283,16 [Źródło: Opracowanie własne] W tabeli poniżej przedstawiono ilości poszczególnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów z budowy, remontów i demontażu. Tabela 22 Ilości i procentowy udział poszczególnych strumieni odpadów z budowy, remontów i demontażu na terenie gmin powiatu żagańskiego Udział Rodzaj odpadu [%] Ilości odpadów [Mg/a] Cegła 40 1321,68 Beton 20 660,84 Tworzywa sztuczne 10 33,042 Bitumiczna powierzchnia dróg 8 264,336 Drewno 7 231,294 Metale 5 165,21 Piasek 14 462,588 Inne Razem 5 165,21 100 3 304,2 [Źródło: Opracowanie własne] 2.2.6. Odpady ulegające biodegradacji Odpady ulegające biodegradacji to odpady ulegające rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu, takie jak odpady żywności i odpady ogrodnicze oraz papier i karton. Na terenie powiatu żagańskiego powstaje rocznie ok. 12 178 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Szacunkowe wyznaczenie ilości odpadów biodegradowalnych wykonane zostało w oparciu o dane pochodzące z powyższych rozdziałów. W analizie uwzględniono komunalne odpady biodegradowlane pochodzące z gospodarstw domowych (wg wyznaczonego składu morfologicznego) oraz z obiektów infrastruktury i ruchu turystycznego (wg wyznaczonego składu morfologicznego) oraz odpady zielone obliczone wskaźnikowo. Wyznaczone ilości porównano zgodnie z założeniami KPGO 2010 z odpadami ulegającymi biodegradacji w roku 1995. W tamtym okresie wg założeń KPGO statystyczny mieszkaniec miasta wytwarzał ok. 155 kg/a a mieszkaniec wsi ok. 47 kg/a. W związku z powyższym w roku 1995 na terenie gminy wytworzono ok. 9 330 Mg odpadów biodegradowalnych – w stosunku do roku bazowego 2008 nastąpił wzrost o ok. 30 %. Zestawienie ilości powstających odpadów biodegradowalnych przedstawiono w Tabeli nr 23. AK NOVA Sp. z o.o. 39 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 23 Szacunkowa ilość odpadów ulegających biodegradacji powstających na terenie powiatu żagańskiego Ilość [Mg] Odpady komunalne z gospodarstw domowych Rodzaj odpadów Frakcja 0 - 10 mm Odpady organiczne Papier i tektura Tekstylia Pozostałe organiczne Odpady zielone 3 113 3 302 1 950 173 1 395 Odpady komunalne z obiektów infrastruktury Frakcja drobna 0-10 mm Papier i tektura Materiały tekstylne Odpady organiczne pochodzenia roślinnego RAZEM 190 820 40 274 12 178 [Źródło: Opracowanie własne] Rycina 11 Struktura składu odpadów biodegradowalnych powstających na terenie powiatu żagańskiego (uśredniony skład z obu źródeł) Tekstylia 2% Pozostałe Odpady zielone 11% organiczne 8% Papier i tektura 23% Frakcja 0 - 10 mm 27% Odpady organiczne 29% [Źródło: Opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 40 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.2.7. Podsumowanie Zgodnie z dokonanymi w powyższych rozdziałach obliczeniami szacunkowymi na terenie powiatu powstaje rocznie ok. 25 392 Mg odpadów zaliczanych do strumienia odpadów komunalnych. Ze względu na brak jednolitej klasyfikacji, mnogość podmiotów zajmujących się transportem i utylizacją odpadów komunalnych oraz z uwagi na fakt, że na wysypiska na terenie powiatu trafiają odpady z poza powiatu, jak również to, że transport odbywa się poza jego teren, trudno jednoznacznie określić faktyczną ilość produkowanych odpadów. Przyjęte wskaźniki przedstawiają zgodnie z doświadczeniami wojewódzkimi i krajowymi ilości odpadów powstających, które w dużym stopniu powinny zgadzać się z rzeczywistością. Dane ankietowe, czy też dane bezpośrednie z poszczególnych gmin mogą nieco różnić się od danych szacunkowych, nie świadczy to jednak, iż dane szacunkowe są błędne. Ilości pochodzące z poszczególnych gmin oparte są na ewidencjonowaniu transportowanych i składowanych odpadów, w związku z tym różnice w ilościach szacunkowych i rzeczywistych wynikać mogą z braku lub mało rzetelnej ewidencji odpadów zarówno na składowisku jak i przez firmy zbierające oraz transportujące odpady. Dla potrzeb wieloletniego planu należy jednak przyjąć, że sytuacja w zakresie gospodarki odpadami będzie się stabilizowała i ilość odpadów zagospodarowywanych poza oficjalnym obiegiem będzie maleć i osiągnie parametry zbliżone do krajowych. Poniższa tabela3 przedstawia pełen strumień odpadów komunalnych powstających na terenie powiatu żagańskiego w podziale na poszczególne gminy. 3 Tabela 24 nie uwzględnia odpadów z obiektów infrastruktury oraz ruchu turystycznego w podziale na gminy. AK NOVA Sp. z o.o. 41 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 24 Strumienie odpadów pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych z podziałem na poszczególne gminy Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Gminy miejskie Gozdnica Ilość mieszkańców w tys. Ilość odpadów z gospodarstw domowych (Mg/a) Odpady wielkogabarytowe (Mg/a) Odpady niebezpieczne Odpady budowlane Odpady zielone Odpady uliczne Łącznie 82 605,00 15 742,19 1 330,52 215,66 3 304,20 1 394,84 665,26 22 652,66 975,78 8 738,58 3 448,00 655,12 68,96 10,34 137,92 68,96 34,48 26 642,00 6 260,87 532,84 79,93 1 065,68 532,84 266,42 Iłowa miasto 7 168,00 4 004,00 760,76 80,08 12,01 286,72 160,16 80,08 40,04 obszar wiejski Małomice miasto 3 164,00 5 490,00 3 657,00 423,98 694,83 31,64 73,14 6,33 10,97 126,56 219,60 146,28 37,97 73,14 15,82 36,57 obszar wiejski Szprotawa 1 833,00 21 793,00 245,62 - 18,33 - 3,67 - 73,32 871,72 22,00 - 9,17 - miasto obszar wiejski 12 696,00 9 097,00 3 047,04 1 219,00 253,92 90,97 38,09 18,19 507,84 363,88 253,92 109,16 126,96 45,49 Brzeźnica Niegosławice 3 797,00 4 732,00 474,63 591,50 37,97 47,32 7,59 9,46 151,88 189,28 45,56 56,78 18,99 23,66 Wymiarki Żagań 2 456,00 7 079,00 307,00 1 061,85 24,56 70,79 4,91 14,16 98,24 283,16 29,47 84,95 12,28 35,40 Żagań Gminy miejsko-wiejskie 286,72 1 133,13 642,29 219,60 1 034,93 372,10 871,72 4 227,77 1 846,69 Gminy wiejskie 736,62 918,01 476,46 1 550,30 [Źródło: Opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 42 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 12 Strumienie odpadów komunalnych z terenu powiatu żagańskiego Odpady uliczne 3% Odpady zielone 6% Odpady budowlane 15% Odpady niebezpieczne1% Odpady z gosp. dom 69% Odpady wielkogabarytowe 6% [Źródło: Opracowanie własne] Odpady z selektywnej zbiórki 3. W ankietach wypełnianych przez poszczególne gminy, nie zawsze podawano ilości zebranych czy też wysegregowanych surowców. Można jedynie zauważyć tendencję do ciągłego wzrostu ilości odzyskiwanych surowców. Selektywna zbiórka odpadów na terenie powiatu jest realizowana w ograniczonej formie. Selekcją są objęte opakowania szklane, papier i tworzywa sztuczne. Łącznie, na podstawie danych z przekazanego sprawozdania wynika, że ilość zbieranych surowców wyniosła w 2008 roku ok. 650 Mg. Z poniższej tabeli widać, że 2 gminy nie przekazały żadnych informacji dotyczących ilości zbieranych surowców. Tabela 25 Ilości surowców wtórnych zebranych w ramach selektywnej zbiórki na terenie powiatu żagańskiego w Mg/a Lp Gmina Ilość Ilość Ilość Ilość zbieranych zbieranych gniazd do mieszkańców surowców w surowców selektywnej kg/M Ilość Mieszkańców /gniazdo 1 Małomice 5 490,00 17 200 3,13 13 422 2 Szprotawa 21 793,00 66 840 3,07 46 474 3 Żagań* 33 721,00 38 9000 11,54 58 581 4 Gozdnica 3 448,00 0 0,00 20 172 5 Niegosławice 4 732,00 20 980 4,43 23 206 6 Iłowa 7 168,00 131940 18,41 50 143 7 Wymiarki 2 456,00 0 0,00 7 351 8 Brzeźnica 3 797,00 0 0,00 0 0 82 605,00 62 5960 40,58 217 294 Razem [Źródło: Opracowanie własne] AK NOVA Sp. z o.o. 43 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 4. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów pozostaje ich składowanie na składowiskach odpadów. Dokładne określenie ilości odpadów poddawanych unieszkodliwieniu poprzez składowanie z terenu powiatu żagańskiego jest trudne do określenia ze względu na fakt, iż funkcjonujące tu składowiska odbierają odpady również z obszarów sąsiednich. Przeprowadzona akcja ankietowania nie przyniosła spodziewanych efektów, a jedynie potwierdziła występujące zjawiska. Tabela 26 Ilość odpadów zbieranych na terenie powiatu żagańskiego wg. ankiet. Ilość zbieranych odpadów Średnia ilość zbieranych w kg/M/rok Lp Gmina Ilość mieszkańców 1 Małomice 5 434 784 144,28 2 Szprotawa 21 723 5 700 262,39 3 Żagań 33 524 5 374 160,30 4 Gozdnica 3 439 b.d. 0,00 5 Niegosławice 4 661 710 152,33 6 Iłowa 7 100 2 655 373,94 7 Wymiarki 2 450 1 047 427,35 8 Brzeźnica 3 719 b.d. 0,00 82 050 16 270 198,29 Razem [Źródło: Opracowanie własne] Jak widać z powyższych danych ilości dane ilościowe przekazane przez poszczególne gminy można uznać za mało rzetelne i wiarygodne, dlatego wszystkie informacje dotyczące wytworzonych odpadów przedstawione w poprzednich rozdziałach maja charakter danych szacunkowych. 5. Istniejące systemy zbierania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie Poniższe zestawienie zawiera krótką charakterystykę przedsiębiorstw zajmujących się odbiorem, gromadzeniem, recyklingiem, transportem i unieszkodliwianiem odpadów na terenie powiatu. Duża ilość tych podmiotów powoduje znaczne trudności w uzyskaniu wiarygodnych i jednoznacznych danych na temat ilości i składu odpadów powstających na terenie powiatu. Ponadto część tych podmiotów obsługuje obszary poza powiatem, co dodatkowo, komplikuje wszelkie próby zestawień i obliczeń. Na obszarze powiatu, w zakresie odbioru odpadów komunalnych, działają firmy wymienione dalej z podziałem na poszczególne jednostki administracyjne. Dane w rozdziale opracowano na podstawie informacji wynikających z otrzymanych ankiet. Pełen wykaz podmiotów posiadających pozwolenia i decyzje w związku gospodarowaniem odpadami (czyt. zbieranie, transport) przedstawiony został w Załączniku do niniejszego opracowania. AK NOVA Sp. z o.o. 44 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 27 Opis istniejącego systemów zbierania odpadów na terenie poszczególnych gmin powiatu żagańskiego Jednostka administracyjna OPIS DZIAŁAŃ Tereny gminy wiejskiej oraz miasta Żagań potraktowano łącznie ze względu na ich specyfikę. Mimo formalnego rozdziału, działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku czy unieszkodliwiania jest prowadzona wspólnie przez samorządy. Składowisko jest zlokalizowane na terenie gminy wiejskiej, a zarządzającym jest firma należąca do gminy miejskiej. Zorganizowaną zbiórką są objęte praktycznie wszystkie gospodarstwa domowe. Selektywna zbiórka jest prowadzona poprzez system 58 gniazd rozmieszczonych na terenie miasta. Zgodnie zdanymi uzyskanymi w toku ankietyzacji, udało się zebrać selektywnie ok. 1,4 % odpadów w stosunku do zbieranych ogółem. 3 Opłaty za wywóz odpadów wynoszą od 29 do 36 zł/m . Miasto i Gmina Żagań Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o. – Żagań Firma obsługuje miasto Żagań (ok. 70% rynku) i gminę Żagań gdzie jest praktycznie monopolistą. Firma dysponuje 7 jednostkami przeznaczonymi do transportu odpadów w tym 4 szt. bezpylne, bębnowe, 1 szt. bezpylny z płytą zgniatającą i 2 jednostki do transportu kontenerów (tzw. bramowce). Do gromadzenia odpadów używane są typowe 3 pojemniki typu SM i KP w klasycznych rozmiarach od 110 l do 7 m . Firma dysponuje ponad 3 500 sztuk pojemników 3 3 małych (do 1,1 m oraz 70 szt. o poj. 7 m . Odpady wywożone są z różną częstotliwością; na terenie miasta i wsi: Dzietrzychowice, Miodnica, Stary Żagań, Tomaszowo, i Trzebów – co tydzień; na pozostałym obszarze raz na miesiąc. Można przyjąć, że średnio przypada ok. 3 osób na jeden pojemnik, co jest wynikiem pozytywnym. Poza systemem opartym na harmonogramie wywozu i ustalonych trasach są również realizowane wywozy na wezwanie. Całość odpadów trafia na składowisko w Chrobrowie. 2/ Dwornicki Feliks – głównie obsługa klientów instytucjonalnych przy pomocy samochodu do transportu kontenerów Gmina Brzeźnica Miasto Gozdnica 3/ Kolejowe Zakłady Usługowe Sp. z .o.o. – Obsługuje głównie budynki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Gmina posiada porozumienie w sprawie przyjmowania odpadów na składowisko w Klępinie. Całość gminy jest obsługiwana przez MPOiRD z Żagania. Selektywna zbiórka jest realizowana od 2004 roku poprzez 18 pojemników do selektywnej zbiórki szkła i tworzyw sztucznych. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o. – Żagań Na terenie gminy jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Jest realizowana poprzez system pojemników 1100 i 120 l w ilości 85 szt. Zbierane odpady są kierowane na składowisko odpadów przy ul. Kościuszki. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ Gozdnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Firma gminna obsługująca wyłącznie teren gminy i mająca na jej terenie praktyczny monopol na tę usługę. Firma posiada samochód STAR oraz ciągnik z przyczepą do obsługi wywozu. Odpady zbierane są do pojemników o 3 3 pojemnościach od 110 do 1100 dm . Łącznie firma posiada ok. 300 pojemników o łącznej pojemności ok. 70 m .; daje to wynik ok.5,5 mieszkańca na 1 pojemnik co nie jest zbyt dobrym wynikiem przy zabudowie miejskiej. Odpady odbierane są co tydzień. Firma obsługuje zarówno klientów indywidualnych jak i instytucjonalnych. Wszystkie odpady są wywożone na składowisko na terenie gminy. Zgodnie z przesłanymi danymi, Iłowa posiada najbardziej rozwinięty system zbiórki i segregacji odpadów na terenie powiatu. Selektywna zbiórka w zabudowie wielorodzinnej odbywa się poprzez 50 szt. pojemników 1100 l. W zabudowie jednorodzinnej przy pomocy worków. Poza surowcami wtórnymi selektywną zbiórką objęte są również opony i odpady wielkogabarytowe. Udział odpadów zbieranych selektywnie do całości wynosi aż 6 %. Odpady zbierane są w zależności od zabudowy raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie. Miasto i Gmina Iłowa Decyzje na zbieranie odpadów komunalnych posiadają następujące podmioty 1/ Kolejowe Zakłady Usługowe „Zachód” Sp. z .o.o. 2/Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Iłowej 3/Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o. – Żagań Podobnie jak w innych miejscowościach, również tutaj system oparty jest na typowych pojemnikach o pojemnościach 3 110 i 1100 dm . Odpady są składowane na stosunkowo nowoczesnym i dobrze utrzymanym, gminnym składowisku w m. Czyżówek. Gmina Małomice Miasto i Gmina Szprotawa Cena za odbiór odpadów niesegregowanych wynosi 85,20 zł, a segregowanych 56,40 zł. Zebrane odpady komunalne z terenu Miasta Małomice i terenów wiejskich są unieszkodliwiane na składowisku odpadów w Świętoszowie, gmina Osiecznica. Selektywna zbiórka jest realizowana poprzez 13 zestawów pojemników. W sumie zebrano w ten sposób 17,2 Mg w stosunku do 595 zebranych ogółem, co stanowi prawie 3%. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ Kolejowe Zakłady Usługowe Sp. z .o.o. – Obsługuje głównie budynki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej 2/ TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o. ; Nowa Sól , obsługujące dodatkowo selektywną zbiórkę odpadów Na terenie gminy funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów oparty na 46 gniazdach do selektywnego gromadzenia odpadów. Ilość odpadów zebranych selektywnie stanowiła 1,2% wszystkich odpadów. Pozostałe odpady były unieszkodliwiane poprzez składowanie na składowisku firmy RE-KOM, na terenie gminy Szprotawa. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ Kolejowe Zakłady Usługowe Sp. z .o.o. – Obsługuje głównie budynki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej 2/ TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o. AK NOVA Sp. z o.o. 45 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Jednostka administracyjna Gmina Niegosławice Miasto i Gmina Wymiarki OPIS DZIAŁAŃ Odpady z terenu gminy są kierowane na składowisko w miejscowości Kiełcz, gmina Nowa Sól. Udział odpadów zbieranych selektywnie w stosunku do wytworzonych ogółem wynosi ok. 3%. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o. ; Nowa Sól Odpady z terenu gminy są kierowane na składowisko w miejscowości Kiełcz, gmina Nowa Sól. Selektywna zbiórka jest realizowana poprzez 14 pojemników na odpady opakowaniowe. Główne firmy zbierające i transportujące odpady komunalne: 1/ TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o. ; Nowa Sól Na terenie powiatu żagańskiego zbiórka odpadów komunalnych jest realizowana przez wiele podmiotów, które konkurują ze sobą. Poniżej przedstawiono ich wykaz z podziałem na obszar działania. 4 Tabela 28 Przedsiębiorstwa świadczące usługi z zakresu zbiórki odpadów komunalnych L.p. 1. 2. 4. 5. 6. 6. NAZWA ZAKŁADU ADRES Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o. Kolejowe Zakłady Usługowe Sp. z o.o. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej TEW Gospodarowanie odpadami Sp. z o.o. Obszar działania na terenie powiatu Miejsce składowania Miasto i gmina Żagań Składowisko w Chrobrowie Głównie budynki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, gmina Niegosławice Miasto i gmina Iłowa, Miasto i gmina Małomice, Miasto i gmina Szprotawa składowisko w miejscowości Kiełcz Wymiarki, Małomice Lutynka Gozdnica Składowisko na terenie gminy Zakład Obsługi komunalnej w likwidacji b.d. Rodzaj i rozmieszczenie instalacji do unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu żagańskiego Unieszkodliwienie odpadów na terenie powiatu żagańskiego ogranicza się do ich finalnego składowania na gminnych składowiskach odpadów. Na terenie powiatu znajduje się 6 składowisk odpadów znajdujących się w stanie eksploatacji, modernizacji, zamknięcia i rekultywacji. Składowiska aktualnie eksploatowane: Składowisko Opadów Komunalnych Chrobrów k. Żagania, Zakład Gospodarki Odpadami „RE-KOM” Sp. z o.o., Kartowice, gm. Szprotawa, Składowisko Opadów Komunalnych Gozdnica, gm. Gozdnica, Składowisko Odpadów komunalnych w Czyżówku, gm. Iłowa. Składowiska zamknięte: Składowisko Odpadów komunalnych Lutynka, gm. Wymiarki – w trakcie rekultywacji, Składowisko Odpadów Komunalnych w wsi Dziećmierowice, gm. Szprotawa – w trakcie rekultywacji. Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010 do końca 2009 roku przewiduje zamknięte miały być wszystkie składowiska nie spełniające minimalnych wymagań formalnych (klasa E). Jako minimalne wymagania formalne uznania obiektu za składowisko odpadów dla składowisk odpadów oddanych do eksploatacji przed 1.10.2001 r. rozumie się posiadanie: 4 Opracowano na podstawie WPGO oraz danych z ankiet wypełnionych przez gminy. AK NOVA Sp. z o.o. 46 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 co najmniej jednej z następujących zestawów decyzji: - decyzja lokalizacyjna i pozwolenie na budowę, - pozwolenie na użytkowanie, - decyzja o dostosowaniu lub zamknięciu wydana do 31.12.2003 r., decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji. Składowiska odpadów, które zostały oddane do eksploatacji od dnia 1 października 2001 r. – muszą spełniać wszystkie wymagania wynikające z przepisów prawnych. Większość składowisk jest w złym stanie technicznym w związku, z czym stanowią one potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Znaczna ich ilość eksploatowana jest nieprawidłowo, często brakuje wymaganych decyzji administracyjnych, legalizujących ich stan prawny, a tym samym określających niezbędne rozwiązania techniczne i sposób eksploatacji. Większość obiektów nie posiada odpowiednio zabezpieczonego podłoża, drenażu odcieków a także piezometrów i urządzeń odgazowujących. Nieliczne składowiska mają naturalną barierę o odpowiednim współczynniku przepuszczalności, a zaledwie 4 uszczelnione są geomembraną. Na niewielu obiektach prowadzone są systematyczne badania monitoringowe. W poniższym zestawieniu tabelarycznym zaprezentowano dane techniczno-technologiczne oraz informacje o stanie formalno-prawnym składowisk. 6.1. Składowisko Odpadów w Chrobrowie gm. Żagań Właściciel – Gmina miejska Żagań Eksploatator – Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o.- Żagań Składowisko zostało oddane do użytku w 1995 roku. Powierzchnia składowiska wynosi 3,5 ha, a jego pojemność docelowa 104 196 m3. Na składowisko przyjmowane są odpady komunalne oraz inne niż niebezpieczne. Składa się z dwóch kwater uszczelnionych folią PEHD, połączonych drenażem odcieków. Odcieki ze zbiornika są częściowo odwożone na oczyszczalnię ścieków. Całość składowiska jest otoczona rowem opaskowym, również podłączonym do zbiornika. Składowisko wyposażone jest w brodzik i wagę. Całość terenu ogrodzona. Brak systemu odgazowania oraz tzw. łapaczy, zapobiegających rozwiewaniu odpadów. W trakcie wizji lokalnej stwierdzono poprawną eksploatację wysypiska, wokół teren nie był zanieczyszczony, a odpady zagęszczone kompaktorem. Obecny stopień wypełnienia spowodował iż konieczna była decyzja o dalszych losach składowiska. Pojemność obecnie eksploatowanych kwater pozwala na dalszą eksploatację przez okres do 1 roku. Na składowisku prowadzona jest selekcja odpadów bezpośrednio na kwaterze. Surowce miękkie są następnie prasowane przy pomocy urządzenia zainstalowanego w budynku przy wjeździe na składowisko. Obecnie składowisko jest eksploatowane legalnie na podstawie pozwolenia zintegrowanego. 6.2. Składowisko Odpadów Gozdnica, gm. Gozdnica Składowisko odpadów jest zarządzane przez Zakład Obsługi Komunalnej w Gozdnicy. Składowisko jest wspólną inwestycją gmin Gozdnica i Węgliniec i zlokalizowane jest przy drodze z Gozdnicy do Lipnej w sąsiedztwie kopalni kruszyw. Powierzchnia składowiska wynosi 1,4 ha a jego kubatura wynosi 50.000 m3 .Składowisko jest uszczelnione warstwą gliny (50 cm) i folią PEHD 1,5 mm z drenażem odcieków podłączonym do zamkniętego zbiornika. Dodatkowo składowisko wyposażone jest w zbiornik wód czystych, AK NOVA Sp. z o.o. 47 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 pełniących funkcję zbiornika ppoż.; brodzik. Całość jest odgrodzona i dozorowana. Ewidencja odpadów polega na przeliczeniu metrów na tony. Wypełnienie niecki jest stosunkowo niewielkie, a olbrzymia rezerwa terenu pozwala na jego rozbudowę. Składowisko wymaga jednak dodatkowego wyposażenia; brak jest urządzeń do ważenia i rejestracji odpadów, instalacji odgazowania. W ramach działań Łużyckiego Związku Gmin, planowana jest modernizacja składowiska. Modernizacja Składowiska Odpadów Komunalnych w Gozdnicy polegała będzie na dostosowaniu obecnie eksploatowanego składowiska wraz z jego infrastruktura do obowiązujących przepisów. W ramach inwestycji składowisko będzie wyposażone w wagę samochodową umożliwiającą kontrolę ilości dowożonych odpadów na teren składowiska, niezbędna będzie także wymiana budynku administracyjno – socjalnego wraz z pomieszczeniem wagowego i budowa garażu dla kompaktora. Poza tym odbudowany będzie system ujmowania i zagospodarowania gazu składowiskowego, a także odtworzona nawierzchnia drogi dojazdowej do składowiska i wewnętrznych dróg technologicznych. W związku z budową garażu dla kompaktora niezbędna będzie budowa drogi dla kompaktora. 6.3. Składowisko Odpadów Czyżowek, gm. Iłowa Składowisko zlokalizowane jest na obszarze leśnym, ok. 1 km od najbliższych zabudowań. Powierzchnia całkowita wynosi 2,57 ha; wykorzystana 0,9 ha. W tej chwili stopień wypełnienia można szacować na 18%. Okres eksploatacji składowiska wynosi maksymalnie 3 lata. Składowisko zostało wyposażone w podwójny system uszczelniania z zastosowaniem bentomaty i folii PEHD 2 mm. Składowisko przyjmuje odpady komunalne i inne z grupy 15 01 05 w ilości około 2 500 Mg/a. Ujmowane odcieki są kierowane do zbiornika i okresowo odwożone na oczyszczalnię ścieków. Składowisko jest wyposażone w wagę, piezometry, brodzik dezynfekcyjny oraz sprzęt do zagęszczania odpadów. Istnieje możliwość dalszej rozbudowy poprzez realizację kolejnej kwatery. Składowisko nie jest wyposażone w żadne urządzenia do segregacji odpadów . Na dzień dzisiejszy posiada ono uregulowany stan prawny z zatwierdzoną instrukcją eksploatacji włącznie. 6.4. Składowisko Odpadów Dziećmiarowice, gm. Szprotawa Właściciel – Urząd Gminy i Miasta Szprotawa Eksploatator – Zakłady Usługowe Zachód Sp. z o.o. ul. Kolejowa 23 Poznań. Składowisko zlokalizowane na gruntach z naturalna przesłona geologiczną, jednak bez systemu drenażu i gospodarki odciekami. Składowisko oddano do użytku w 1987 roku. Składowisko posiada jedynie ogrodzenie i w związku z powyższym nie spełnia żadnych obecnie obowiązujących norm w tym zakresie. Powierzchnia składowiska to 4,3 ha; składowane odpady to odpady komunalne. Składowisko zostało zamknięte i zrekultywowane AK NOVA Sp. z o.o. 48 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 6.5. Składowisko Odpadów Kartowice, gm. Szprotawa - Własciciel – RE-KOM Sp. z o.o. – Firma Grupy SITA - Eksploatator – RE-KOM Sp. z o.o. Składowisko w Kartowicach to obecnie najnowocześniejszy obiekt unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu. Został oddany do eksploatacji w lutym 2003 roku. Na powierzchni 16 ha zlokalizowano 3 kwatery o łącznej pojemności 298 930 m3. Dwie z kwater są przeznaczone do składowania odpadów przemysłowych, jedna do komunalnych. W praktyce podzielono jedną z kwater na sektory. Kwatery są zabezpieczone bentomatą i folią PEHD 2 mm. Dodatkowo całość jest monitorowana przez system sensoryczny (DDS). Składowisko jest wyposażone w system zbierania odcieków i gazów składowiskowych, wagę samochodową, brodzik dezynfekcyjny, myjnię płytową, kompostownię, punkty selektywnego gromadzenia odpadów, miejsce demontażu odpadów wielkogabarytowych. Przewidziano również miejsce na sortownie odpadów. Składowisko to jest niewątpliwie jednym z najnowocześniejszych tego typu w kraju i spełnia wszelkie wymagania 6.6. Składowisko Odpadów Lutynka, gm. Wymiarki Składowisko zlokalizowane jest w wyrobisku pokopalnianym; praktycznie nie posiada żadnych wymaganych urządzeń, jedynie teren jest ogrodzony. Powierzchnia całkowita wynosi 1,36 ha, pojemność to 223 000 m3 wypełniona jest w 100 %. Teoretycznie składowisko mogłoby funkcjonować do 2012 roku jednak wobec nie spełnienia praktycznie żadnych wymaganych obecnie wymogów ochrony środowiska niezbędne było jego zamknięcie i rekultywacja. Pozytywnym aspektem jest fakt występowania naturalnej przesłony geologicznej uniemożliwiającej penetracje odcieków do gruntu. Składowisko zamknięte, przeznaczone do rekultywacji. Rekultywacja została rozpoczęta 15.01.2007 roku. 7. Odpady z sektora gospodarczego 7.1. Podstawowe obowiązki wytwórcy, posiadacza odpadów oraz bazy danych o odpadach 7.1.1. Założenia ogólne Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby: Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania, Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów, Zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. Spełnianie powyższych założeń ustawy o odpadach kształtuje właściwy sposób postępowania w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi m.in. w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej. AK NOVA Sp. z o.o. 49 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Podstawowe obowiązki wytwórców i posiadaczy odpadów przedstawione zostały w poniższych podrozdziałach. Dane ilościowo jakościowe przedstawione w dalszych rozdziałach niniejszego Planu, dotyczące odpadów z sektora gospodarczego pochodzą z bazy danych Wojewódzkiego Systemu Odpadowego – województwo lubuskie – stan na dzień 31.12.2009 r. 7.1.2. Podstawowe obowiązki wytwórców odpadów Przez wytwórcę odpadów rozumie się każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba, że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. Wytwórca odpadów (z wyjątkiem odpadów komunalnych), który wytwarza rocznie: powyżej 0,1 tony odpadów niebezpiecznych – winien posiadać zatwierdzony program gospodarki odpadami, wniosek w tej sprawie należy przedłożyć z dwumiesięcznym wyprzedzeniem, decyzja zatwierdzająca program winna m.in. określać ilość poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do wytworzenia w ciągu roku, do 0,1 tony odpadów niebezpiecznych albo powyżej 5 ton odpadów innych niż niebezpieczne – winien przedkładać informację o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi (rada gminy może objąć tym obowiązkiem wytwarzanie odpadów w ilości mniejszej niż 5 ton rocznie).Rozpoczęcie objętej nią działalności może nastąpić, jeżeli właściwy organ w terminie 30 dni nie złoży sprzeciwu. O ile w tym terminie okaże się, że odpady niebezpieczne wytwarzane w ilości do 0,1 Mg rocznie mogą powodować zagrożenie dla zdrowia, życia ludzkiego lub środowiska, organ w drodze decyzji nakazuje przedłożenie wniosku o zatwierdzenie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. W przypadku, gdy wytwórca odpadów narusza przepisy ustawy lub działa w sposób niezgodny ze złożoną informacją, organ, któremu należało przedłożyć informację, wzywa go do niezwłocznego zaniechania naruszeń. Jeżeli wytwórca odpadów mimo wezwania, nadal narusza przepisy ustawy lub działa w sposób niezgodny ze złożoną informacją, organ właściwy do otrzymania informacji wstrzymuje w drodze decyzji działalność powodującą wytwarzanie odpadów, uwzględniając potrzebę bezpiecznego dla środowiska zakończenia tej działalności. W takim przypadku wytwórca odpadów zobowiązany jest do usunięcia skutków prowadzonej działalności na własny koszt. Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu podmiotowi. Przeniesienie posiadania odpadów może nastąpić w zasadzie tylko na rzecz takiego podmiotu, który uzyskał zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami. Dokonanie na rzecz takiego podmiotu przeniesienia posiadania odpadów skutkuje również przeniesieniem odpowiedzialności za zgodne z prawem postępowanie z odpadami. Posiadacz odpadów objętych listą ustaloną w przepisach wykonawczych może „przekazać” je do wykorzystania przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną, które nie są przedsiębiorcami, AK NOVA Sp. z o.o. 50 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 „na ich własne potrzeby”. W tym samym trybie można określić rodzaje odpadów, których zbieranie, transport, odzysk lub unieszkodliwianie nie wymagają zezwolenia. Wytwórca odpadów eksploatujący instalację, którą zdefiniowano w ustawie Prawo ochrony środowiska, a wytwarzający powyżej 1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tysięcy Mg odpadów innych niż niebezpieczne zobowiązany jest do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów – chyba że posiada on pozwolenie zintegrowane obejmujące poszczególne pozwolenia sektorowe w myśl obowiązującego prawa. Zgodnie z nową ustawą z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010 r., Nr 28, poz. 145) wytwórca odpadów prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw, a także przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych zobowiązany jest do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami. Wytwórca odpadów, który jednocześnie prowadzi działalność w zakresie rozbiórki i remontów obiektów, w wyniku której powstają odpady zawierające azbest i który przetwarza te odpady w urządzeniach przewoźnych, jest obowiązany do uzyskania jednej decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami, obejmującej odpady powstające w wyniku rozbiórki i remontów oraz odpady powstałe w wyniku eksploatacji urządzeń przewoźnych do przetwarzania odpadów zawierających azbest." Z pewnymi wyjątkami zezwolenia wymaga działalność w zakresie: odzysku, unieszkodliwiania, zbierania, transportu odpadów. Winno ono m.in. określać rodzaje oraz roczną ilość przeznaczonych w tym celu odpadów, dopuszczalne metody odzysku (unieszkodliwiania), a w razie potrzeby także warunki prowadzenia zamierzonej działalności. Decyzje w tych sprawach, podobnie zresztą jak zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, podejmuje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. 7.1.3. Podstawowe obowiązki posiadaczy odpadów Posiadaczem odpadów jest każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów, inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna); domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie lub decyzje zatwierdzającą odpowiednio sporządzony program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (uwzględniający odpowiednio wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów). Właściwy organ, wydając zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, uwzględnia dodatkowo wymagania przewidziane dla zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. Posiadacz odpadów może przekazać określone rodzaje odpadów w celu ich wykorzystania osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej, niebędącym przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby. AK NOVA Sp. z o.o. 51 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Prowadzenie działalności w zakresie wykorzystania odpadów na własne potrzeby przez osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, nakazując sposób wykonania tej decyzji. Do dalszych obowiązków posiadacza odpadów należy zaliczyć prowadzenie ich ilościowej i jakościowej ewidencji. Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych; ewidencja ta w przypadku posiadacza odpadów, który prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, powinna obejmować sposoby gospodarowania odpadami, a także dane o ich pochodzeniu i miejscu przeznaczenia. Obowiązek ten w odniesieniu do odpadów komunalnych spoczywa na prowadzących działalność bądź przedsiębiorcach posiadających zezwolenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta). 7.1.4. Bazy danych o wytwarzanych odpadach z sektora gospodarczego Istniejące w kraju bazy danych dotyczące wytwarzania odpadów przez podmioty gospodarcze oparte są na systemie sprawozdawczym wynikającym z obecnego ustawodawstwa. Najbardziej rozpowszechnioną bazą danych jest Wojewódzki System Odpadowy – zwany dalej WSO – którego dane oparte są na sprawozdaniach rocznych jakie składać winien każdy podmiot wytwarzający odpady w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, tak więc problemem jest nierzetelność tej bazy wynikająca z faktu, iż niewielu przedsiębiorców wykonuje nałożony prawem obowiązek sprawozdawczy. Dodatkowo WIOŚ prowadzi bazę danych pod nazwą System Informatyczny Gospodarki Odpadami Przemysłowymi (SIGOP) oparty na informacji ankietowej wysyłanej zazwyczaj do największych przedsiębiorców działających na danym terenie. W poniższych rozdziałach dane liczbowe oparte są na WSO dla województwa lubuskiego – stan danych na dzień 31.12.2009 rok. 7.2. Odpady inne niż niebezpieczne z sektora gospodarczego 7.2.1. Ilość i źródła powstawania odpadów Strumień odpadów z sektora gospodarczego (przemysłu, usług, rolnictwa) można podzielić na dwie grupy: grupa pierwsza - odpady komunalne powstające w tym sektorze, grupa druga - inne odpady nazywane często odpadami przemysłowymi, charakterystyczne ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo. Pierwsza grupa odpadów jest odbierana z przedsiębiorstw w tym samym systemie organizacyjnym, co odpady komunalne. Odbiorem i transportem tych odpadów zajmują się te same firmy wywozowe, które obsługują wywóz odpadów komunalnych z gospodarstw domowych. Analizowany strumień odpadów tylko w sposób teoretyczny można wydzielić ze strumienia odpadów komunalnych, gdyż nie jest prowadzona obecnie ani nie przewiduje się w przyszłości prowadzenia oddzielnej ewidencji tego rodzaju odpadów. Ich strumień jest ewidencjonowany jako odpady komunalne dostarczane na składowiska odpadów przez firmy wywozowe obsługujące system gospodarki odpadami komunalnymi. Odpady te odbierane są razem z pozostałymi AK NOVA Sp. z o.o. 52 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 odpadami komunalnymi, system opłat za zbieranie, transport i unieszkodliwianie tych odpadów jest taki sam jak dla pozostałych odpadów komunalnych. W niniejszym opracowaniu strumień odpadów komunalnych pochodzących z gospodarczego (osób pracujących poza przemysłem) ujęty został Rozdziale IV 2.1.2. sektora Dla pełnej analizy strumienia odpadów z sektora gospodarczego dokonano analizy w podziale na odpady inne niż niebezpieczne oraz niebezpieczne. W Tabeli nr 29 zamieszczono syntetyczne informacje dotyczące ilości wytwarzanych na terenie powiatu żagańskiego odpadów innych niż niebezpieczne z sektora gospodarczego (bez odpadów komunalnych). W poniższych tabelach przedstawiono sumaryczne zestawienie ilości wytwarzanych odpadów na terenie powiatu w podziale na grupy odpadów zgodnie z katalogiem odpadów. Tabela 29 Ilość odpadów innych niż niebezpieczne wytwarzanych w poszczególnych grupach Grupa 01 02 03 04 06 07 08 10 11 12 15 16 17 Nazwa Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich Odpady z procesów termicznych Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Odpady nieujęte w innych grupach Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 18 Odpady medyczne i weterynaryjne 19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych RAZEM Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 65 500,00 13 988,46 3 170,71 2,75 72,55 1 004,50 1,33 0,10 0,05 44,00 49,90 36,10 34,14 26 025,01 25 398,15 27,30 32,06 39,25 281,78 55 546,50 847,74 969,90 949,88 979,48 994,21 0,10 0,82 2 955,30 3 518,17 167 118,75 35 351,49 [Źródło: WSO, stan na 31.12.2009 r..] AK NOVA Sp. z o.o. 53 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Podsumowując powyższą tabelę, stworzoną podstawie danych WSO z roku 2009, zgodnie z danymi WSO, na terenie powiatu żagańskiego wytworzono łącznie w roku 2008 35 351,49 Mg odpadów innych niż niebezpieczne. Największe ilości wytworzono w grupach: 10 - Odpady z procesów termicznych – w 2008 roku wytworzono ok. 25 398 Mg odpadów. Odpady te są w całości wykorzystywane jako materiał do niwelacji terenów, podbudowy dróg itp. Pozostałe ilości są kierowane jako odpady komunalne na składowiska odpadów. Odpady te nie stanowią większego problemu ze względu na wielorakie kierunki ich potencjalnego wykorzystania. W sektorze gospodarczym odpady tego typu powstają w zakładach z tradycyjnym ogrzewaniem węglem. Ze względu na fakt występowania ogrzewania tradycyjnego w przedsiębiorstwach zlokalizowanych na terenie powiatu. Ilość odpadów z tej grupy nie powinna wzrastać ze względu na fakt, że preferowane są inne źródła energii cieplnej. W ujęciu krótkoterminowym nie przewiduje się jednak drastycznego spadku ilości odpadów ze względów ekonomicznych – ogrzewanie tradycyjne jest w dalszym ciągu najtańsze; 02 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności - W tej grupie ujęto odpady powstające w związku z prowadzeniem gospodarstw rolnych, ogrodniczych i hodowlanych oraz przy produkcji artykułów spożywczych. Liczba tego typu podmiotów jest wysoka, głównie ze względu na znaczne rozdrobnienie gospodarstw rolnych oraz stosunkowo dużą ilością zakładów zajmujących się przetwórstwem spożywczym. Przemysłowe metody produkcji, skutkują zwiększonymi ilościami powstających odpadów; jednocześnie pozwalają one na ich lepszą ewidencję i kontrolę właściwego postępowania. Obecnie stosowane w produkcji podstawowej i przetwórstwie rolno-spożywczym systemy gospodarki odpadami nie wymagają zasadniczych zmian. Podstawowe działania w tym zakresie powinny dotyczyć elementów edukacyjnych (szczególnie wśród drobnych wytwórców) i kontrolnych. Podstawowe możliwości wykorzystania tego typu odpadów to: sprzedaż jako pasze, zastosowanie jako nawóz organiczny, środek strukturotwórczy do produkcji kompostu, susze owocowe, pozyskiwanie pektyn destylatów owocowych, produkcja kwasku cytrynowego, aromatów i barwników. Odpady niebezpieczne z tej grupy powinny być poddawane unieszkodliwieniu. Na terenie powiatu żagańskiego wytworzono w 2008 roku 3 171 Mg odpadów z przemysłu rolno – spożywczego. Większość odpadów powstających w tym przemyśle jest zagospodarowywana we własnym zakresie. W zależności od sposobu klasyfikowania niektórych odpadów z tej grupy (odchody zwierzęce, obornik) ilość faktycznie produkowanych odpadów może się znacznie wahać. Zgodnie z zapisem Art. 2 ust. 2.6, przepisów ustawy o odpadach nie stosuje się do „odchodów zwierząt, obornika gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu”. W związku z powyższym stan faktyczny w zakresie ilości odchodów zwierzęcych może być o kilkanaście – kilkadziesiąt tysięcy wyższy lub niższy w zależności od sklasyfikowania wytwarzanych odchodów zwierzęcych. AK NOVA Sp. z o.o. 54 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zinwentaryzowanie wszystkich odpadów z tej grupy jest bardzo trudne ze względu na ich duże rozproszenie. 19 - Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych - Grupa dziewiętnasta jest grupą wyjątkową. Zawiera bowiem mieszaninę różnego rodzaju szlamów, z fizykochemicznej przeróbki, odpadów zawierających substancje niebezpieczne, oleje i koncentraty z separacji, różnego rodzaju odpady zawierające substancje niebezpieczne, odpady z oczyszczalni ścieków nie ujęte w innych grupach. Do grupy tej zaliczmy również odpady z unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych nie ujęte w innych podgrupach. W Tabeli nr 30 przedstawiono szczegółowy wykaz odpadów w podziale na poszczególnych przedsiębiorców. Tabela 30 Wykaz jakościowo ilościowy odpadów innych niż niebezpieczne z sektora gospodarczego wytworzonych na terenie powiatu żagańskiego w latach 2007, 2008 – wg wytwórców odpadów Wytwórca odpadów Wytwarzane odpady wg grup Rok 2007 [Mg] BOB Polska Sp. z o.o., ul. Fabryczna 4-6, 68-100 Żagań 03 03 99, 15 01 01, 15 01 02 04 01 06, 04 01 08, 10 01 01, 15 01 01, 15 01 02, 15 01 03, 16 01 03 0,10 Rok 2008 [Mg] 261,80 1 832,30 02 02 03, 15 01 01, 15 01 02 4,20 5,24 Lubuskie Zakłady Grabarskie, ul. Fabryczna 8, 67-321 Leszno Górne PSS "SPOŁEM" w Szprotawie, ul. Odrodzenia 3, 67-300 Szprotawa Spółka Wodno - Ściekowa "BÓBR" w Żaganiu, ul. Chrobrego 44, 68-100 Żagań VITROSILICON S.A., ul. Żagańska 27, 68-120 Iłowa LAFARGE Kruszywa i beton Sp. z o.o., ul. Iłżecka 24F, 02-135 Warszawa LAFARGE Kruszywa i beton Sp. z o.o., ul. Gryżyce 10, 68-111 Miodnica Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o., ul. Okrężna 16, 44-100 Gliwice Zakład produkcji styropianu - Niegosławice, ul. Niegosławice 198, Niegosławice TESCO/POLSKA Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, ul. Kapelanka 56, 30-347 Kraków TESCO/POLSKA Sp. z o.o. w Żaganiu, ul. Reymonta 3, 68-100 Żagań SEGI-AT Sp. z o.o., ul. Baletowa 30, 02-867 Warszawa SEGI-AT Sp. z o.o.,- Lubuskie Zakłady Garbarskie, ul. Fabryczna 8, 67-321 Leszno Górne Telekomunikacja Polska S.A., ul. Twarda 18, 00-105 Warszawa Telekomunikacja Polska S.A. Gmina Szprotawa, 67-300 Szprotawa Telekomunikacja Polska S.A., ul. Twarda 18, 00-105 Warszawa Telekomunikacja Polska S.A. Gmina Żagań, 68-100 Żagań Dringenberg Polska Sp. z o.o., ul. Reinholda Wurtha 1, 68-100 Żagań Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne EKSPORT-IMPORT "BABA-JAGA-DUET" Wilk Martyna, ul. Przejazdowa 4, 67-300 Szprotawa B&B Opakowania Sp. z o.o., ul. Pruszkowska 1, 67-320 Małomice BOLMET S.A., ul. Kolejowa 37, 32-332 Bukowa BOLMET S.A.- Szprotawa Wiechlice - Zakład Produkcyjny, ul. Przemysłowa 5, 67-300 Szprotawa Polskie Koleje Państwowe S.A. Zakład Taboru w Czerwińsku, ul. Boczna 4, 66-016 Czerwińsk 19 08 01, 19 08 02, 19 08 05 2 512,80 2 608,57 06 13 99, 10 11 12, 10 11 99, 15 01 01, 15 01 02, 16 01 03, 19 02 06 69 333,2 13 479,18 16 01 03 - 1,14 15 01 01, 15 01 02, 15 01 03 - 43,41 15 01 01, 15 01 02, 15 01 03, 16 02 14, 16 03 80 - 54,10 10 01 01 168,30 90,20 17 01 01 - 12,00 17 01 01 - 15,00 03 03 99, 15 01 01 - 2,13 10 13 81, 12 01 05 - 59,38 16,80 260,78 - 971,23 10 10 03, 17 04 05 945,26 - 03 01 05, 16 01 17, 16 01 22, 17 03 80 339,50 456,30 12 01 01, 15 01 01, 15 01 02, 17 04 05 10 03 16, 10 03 20, 10 05 11, 10 10 03, 17 04 05 AK NOVA Sp. z o.o. 55 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rok 2007 [Mg] Rok 2008 [Mg] 27,30 55,14 13 985,56 2 602,26 08 03 80, 15 01 01, 15 01 02, 16 03 80 - 88,68 08 03 18, 15 01 01, 15 01 02, 16 03 80 49,10 82,26 15 01 01, 15 01 02, 16 03 80 48,90 41,02 15 01 01, 15 01 02, 16 03 80 - 10,55 08 03 18, 15 01 01, 15 01 02, 16 03 80 - 30,33 03 03 99, 15 01 01 - 197,51 08 03 18, 10 12 08 399,70 522,60 - 722,60 7 069,80 7 556,59 19 08 01, 19 08 02, 19 08 05 251,20 - Wytwarzane odpady wg grup Wytwórca odpadów PKP S.A. Zakład w Żaganiu, ul. Przyjaciół Żołnierza 47, 68-100 Żagań CYNK-MAL S.A. ul. Pątnowska 48, 59-220 Legnica CYNK-MAL ul. Fabryczna 3, 62-100 Małomice OVOTEK Sp. z o.o., ul.Ostroroga 58/21, 64-100 Leszno OVOTEK Sp. z o.o., ul. Bobrzany 1B, 64-100 Małomice Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn Market Biedronka 1480 Żagań, ul. Pstrowskiego 1 Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn Market Biedronka 2008, ul. Kopernika 10, Żagań Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn Market Biedronka 1157 Szprotawa, ul. Kościuszki 28, Szprotawa Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn Market Biedronka 2227 Szprotawa, ul. Młynarska Jeronimo Martins Dystrybucja S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn Market Biedronka 1119 Żagań, ul. XXX-Lecia PRL 88C VP Polska Sp. z o.o.- Żagań, ul. Lotników Alianckich 65, 68-100 Żagań WIENENBERG CEGIELNIE LĘBORK Sp. z o.o., ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa Instalacja Jankowa Żagańska,ul. Jankowa Żagańska 51A, 68-120 Iłowa Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - Czyżówek ul. Żeromskiego 25, 68-120 Iłowa Gozdnickie Zakłady Ceramiki Budowlanej, ul. Świerczewskiego 35, 68-130 Gozdnica ul. Fabryczna 1, 68-130 Gozdnica Zakład Gospodarki Komunalnej, ul. Chrobrego 1, 67-300 Szprotawa Oczyszczalnia Ścieków Wiechlice, Szprotawa Zakład Gospodarki Komunalnej, ul. Chrobrego 1, 67-300 Szprotawa Zakład Usług Komunalnych, Dzietrzychowice, ul. Dzietrzychowice 73, 68-100 Żagań Zakład Gospodarki Cieplnej Sp. z o.o., ul. Konopnicka 18A, 68-100 Żagań Kotłownia Konopnicka 18 K-001, ul. Konopnicka 18, 68-100 Żagań Zakład Gospodarki Cieplnej Sp. z o.o., ul. Konopnicka 18A, 68-100 Żagań Kotłownia Plac Wolności K-022, ul. Plac Wolności 6, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 5430 Dobre n/Kwisą, ul. Dobre n/Kwisą 67-320 Małomice Jednostka Wojskowa 2423, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 2649, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 2943, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 4071, ul. Dworcowa, 68-100 Żagań Rejonowy Zarząd Infrastruktury, ul. Chrobrego 7, 65-043 Zielona Góra Wojskowa Administracja Koszar, ul. Żarska, 68-100 Żagań Rejonowy Zarząd Infrastruktury, ul. Chrobrego 7, 65-043 Zielona Góra 11 05 01, 11 05 02, 12 01 02, 12 01 99 02 01 06, 02 01 82, 08 03 18, 15 01 01, 17 09 04 10 01 01, 16 01 03, 19 08 01, 19 08 02, 19 08 05, 19 12 12 08 02 02, 08 02 03, 08 03 18, 10 01 01, 10 12 08, 12 01 01, 12 01 13, 15 01 01, 15 01 02, 15 01 03, 16 02 14, 17 04 05 10 01 01 920,00 708,20 19 01 12, 19 08 01, 19 08 02, 19 08 09 26,10 21,20 10 01 80, 17 04 05 1 576,20 1 820,57 10 01 01 - 6,00 - 29,08 63,60 625,89 4,80 208,84 3,40 - 29,10 - 468,70 697,33 56,93 207,63 03 01 05, 08 03 18, 12 01 13, 15 02 03, 16 01 03, 17 02 01, 17 04 02, 17 04 05 02 01 01, 15 01 01, 15 01 02, 15 02 03, 16 01 03, 16 01 17, 16 01 18, 18 01 01 04 02 09, 15 01 04, 15 02 03, 16 01 03, 16 01 15, 16 01 17, 17 02 03, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 05, 17 04 07, 18 01 09 15 02 03, 16 01 03, 16 01 99, 17 04 05 02 02 03, 15 01 01, 15 01 02, 15 01 07, 16 01 03, 16 01 17, 16 01 99 10 01 01, 10 01 15, 15 02 03, 17 01 02, 17 02 01, 17 02 02, 17 02 03, 17 03 80, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 05, 19 08 09 03 01 05, 10 01 01, 12 01 13, 15 01 02, 17 01 01, 17 02 01, AK NOVA Sp. z o.o. 56 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rok 2007 [Mg] Rok 2008 [Mg] 01 01 02, 01 04 09, 17 04 05 65 517,90 5,00 15 01 01, 15 01 02, 16 01 03, 16 11 06, 17 01 07, 17 04 05, 17 06 04 1 186,70 637,02 16 01 03, 16 01 17, 16 01 18, 16 01 19, 16 01 20, 16 01 22 169,50 91,49 07 02 13, 15 01 01, 15 01 02 48,20 56,10 2,50 7,14 61,10 167 118,75 35 351,49 Wytwórca odpadów Wytwarzane odpady wg grup Wojskowa Administracja Koszar, Dobre n/Kwisą, 67-320 Małomice Zielonogórskie Kopalnie Surowców Mineralnych S.A. ul. Cementowa 1, 47-316 Gorażdże Kopalnia Kruszywa "Gryżyce", ul. Gryżyce, 68-111 Miodnica 17 02 03, 17 04 01, 17 04 02, 17 04 05, 19 08 09 Huta Szkła Wymiarki S.A., ul. Księcia Witolda 11, 68-131 Wymiarki PHU MOTOR Eksport Import Grzegorz Cudajewicz, ul. Brzozowa 11a/6, 67-300 Szprotawa Wiechlice ul. Przemysłowa, 37-300 Szprotawa Poli-Eco Tworzywa Sztuczne Sp. z o.o., ul. Przejazdowa 1A, 67-300 Szprotawa PPHU "Szawix" Sp. J. Szafert Stanisław & Jacek Koski, ul. Kolejowa 15, 67-300 Szprotawa Żagań Kontenery, ul. Tartakowa 1, 68-100 Żagań RAZEM: [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] 7.2.2. 04 02 22, 15 01 01, 15 01 02, 16 01 03, 16 01 17, 16 01 18, 17 04 05 12 01 21, 15 02 03, 17 04 05 Sposób postępowania z odpadami Odpady inne niż niebezpieczne z terenu powiatu żagańskiego odbierane są przez firmy wyspecjalizowane, które zajmują się zbieraniem, odzyskiem, bądź unieszkodliwianiem odpadów z sektora gospodarczego. W sektorze gospodarczym zasady postępowania z odpadami określone zostały w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r o odpadach. System gospodarki odpadami w tym sektorze wpisuje się w te zasady oraz stanowi integralną część kompleksowego systemu gospodarki odpadami prowadzonego na terenie powiatu. Każdy wytwórca i posiadacz odpadów jest odpowiedzialny za sposób postępowania z odpadami i jednocześnie dysponuje pewną swobodą wyboru metody zagospodarowania tych odpadów (z wyjątkiem odpadów, w odniesieniu do których Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r o odpadach narzuca określone sposoby postępowania). Ograniczeniami, a jednocześnie wytycznymi są w tym przypadku zapisy prawa w zakresie gospodarki odpadami oraz aspekty ekonomiczne. 7.2.3. Rodzaj i ilości odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych poszczególnym procesom odzysku Według WSO odzysk odpadów z sektora gospodarczego prowadzony był w latach 2007, 2008 przez dziewięć podmiotów gospodarczych, które łącznie poddały odzyskowi w roku 2008 51 513 Mg odpadów. Tabela 31 Wykaz podmiotów gospodarczych prowadzących odzysk odpadów z sektora gospodarczego w latach 2007, 2008 Nazwa firmy VITROSILICON S.A. ul. Żagańska 27, 68-120 Iłowa Rodzaj Kod odpadu procesu Nazwa odpadu R5 10 11 12 Szkło odpadowe inne niż wymienione w 10 11 11 Ilość 2007 [Mg] Ilość 2008 [Mg] 15 076,00 17 362,57 7 555,00 9 434,00 R5 15 01 07 Opakowania ze szkła SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS POLSKA Sp. z o.o., ul. Okrężna 16, 44-100 Gliwice Zakład produkcji styropianu ul. Niegosławice 198, Niegosławice R5 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych - 0,92 R4 R4 R4 R4 11 05 01 17 04 02 17 04 03 17 04 04 Cynk twardy BOLMET S.A., ul. Kolejowa 37, 32-332 Bukowo - 346,70 338,48 2 192,33 3 375,56 Aluminium Ołów Cynk AK NOVA Sp. z o.o. 57 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Nazwa firmy BOLMET S.A., ul. Kolejowa 37, 32-332 Bukowo BOLMET S.A. Szprotawa Wiechlice - Zakład produkcyjny, ul. Przemysłowa 5, 67-300 Szprotawa Zakład Gospodarki Odpadami "RE-KOM" Sp. z o.o., Kartowice 37, 67-300 Szprotawa WIENENBERG CEGIELNIE LĘBORK Sp. z o.o., ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa Instalacja Jankowa Żagańska, ul. Jankowa Żagańska 51A, 68-120 Iłowa Miejskie Przedsiębiorstwo Rodzaj Kod odpadu procesu Nazwa odpadu Ilość 2007 [Mg] Ilość 2008 [Mg] 223,27 - R4 11 05 01 Cynk twardy R4 17 04 03 Ołów 1 205,52 - R4 17 04 04 Cynk 4 018,47 - - 18,88 - 89,08 109,30 96,04 15,80 - 9 584,70 2 967,78 56,00 - - 1 080,42 359,20 - 2 490,00 2 080,14 40,40 - 409,30 269,34 - 72,30 - 13,64 40,50 - - 141,62 - 1,24 1,50 - 31,20 2,16 - 198,70 - 34,54 58,80 - 3 401,60 2 895,00 R14 07 06 12 R14 10 01 01 R14 10 09 03 R14 10 09 06 R14 10 09 08 R14 10 09 10 R14 10 10 03 R14 10 10 08 R14 10 11 03 R14 10 11 10 R14 10 11 14 R14 10 12 03 R14 12 01 21 R14 16 01 03 R14 16 02 16 R14 16 11 02 R14 16 11 04 R14 17 01 01 R14 17 01 07 R14 17 02 03 R14 17 09 04 R14 19 02 06 R14 19 03 07 R14 R14 19 12 02 19 12 04 R14 19 13 02 R14 10 12 08 R14 17 01 01 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 07 06 11 Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04) Żużle odlewnicze Rdzenie i formy odlewnicze przed procesem odlewania inne niż wymienione w 10 09 05 Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 09 07 Pyły z gazów odlotowych inne niż wymienione w 10 09 09 Zgary i żużle odlewnicze Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 10 07 Odpady włókna szklanego i tkanin z włókna szklanego Odpady z przygotowania mas wsadowych inne niż wymienione w 10 11 09 Szlamy z polerowania i szlifowania szkła inne niż wymienione w 10 11 13 Cząstki i pyły Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20 Zużyte opony Elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15 Węglopochodne okładziny piecowe i materiały ogniotrwałe z procesów metalurgicznych inne niż wymienione w 16 11 01 Okładziny piecowe i materiały ogniotrwałe z procesów metalurgicznych inne niż wymienione w 16 11 03 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 Tworzywa sztuczne Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 Szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niż wymienione w 19 02 05 Odpady zestalone inne niż wymienione w 19 03 06 Metale żelazne Tworzywa sztuczne i guma Odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19 13 01 - 15,80 - 165,67 27,14 - 1 245,25 Wybrakowane wyroby ceramiczne, cegły, kafle i ceramika budowlana (po przeróbce termicznej) 399,70 522,60 Odpady betonu oraz gruz betonowy - 393,90 AK NOVA Sp. z o.o. 58 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rodzaj Kod odpadu procesu Nazwa firmy Oczyszczania I Robót Drogowych Sp. z o.o., Chrobrów, ul. Nowogródzka 2, 68-100 Żagań Zielonogórskie Kopalnie Surowców Mineralnych S.A. ul. Cementowa 1, 47-316 Gorażdże Kopalnia "Gryżyce" Żagań, ul. Miodnica, Miodnica Huta Szkła Wymiarki S.A., ul. Księcia Witolda 11, 68-131 Wymiarki Nazwa odpadu z rozbiórek i remontów Skratki Ilość 2007 [Mg] Ilość 2008 [Mg] 15,50 163,50 55,10 13,27 32 500,00 - R14 R14 19 08 01 19 08 02 R14 01 01 02 R14 01 04 09 Odpadowe piaski i iły 33 000,00 - R5 R5 R5 15 01 07 17 02 02 19 12 05 Opakowania ze szkła 2 227,40 216,90 4 607,20 326,17 456,28 5 280,73 117 806,76 51 513,35 Zawartość piaskowników Odpady z wydobywania kopalin innych niż rudy metali Szkło Szkło RAZEM: [Źródło: WSO województwa lubuskiego, stan na dzień 31.01.2010] Zgodnie z powyższym zestawieniem największe ilości odzyskanych odpadów to odpady szkła różnego pochodzenia oraz odpady złomu metalów. Największe ilości odpadów ze szkła odzyskała w 2008 roku firma VITROSILICON S.A. ul. Żagańska 27, 68-120 Iłowa (17 362,57 Mg) zajmująca się produkcją wyrobów pochodzących z wytopu szkła oraz produktów chemicznych. Znaczne ilości szkła odzyskane zostały także w Hucie Szkła Wymiarki S.A. (5 280 Mg). AK NOVA Sp. z o.o. 59 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 7.2.4. Rodzaj i ilości odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania W poniższej tabeli przedstawiono poszczególnych przedsiębiorców (łącznie ze składowiskami odpadów) którzy w latach 2007, 2008 prowadzili proces unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu żagańskiego. Sumarycznie w roku 2008 odzyskali oni ok. 26 100 Mg odpadów innych niż niebezpieczne. Tabela 32 Wykaz podmiotów gospodarczych prowadzących proces unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne w latach 2007, 2008 Nazwa firmy Urząd Miejski Gozdnica, ul. Świerczewskiego 2, 68-130 Gozdnica Składowisko odpadów komunalnych, ul. Kościuszki, 68-130 Gozdnica SEGI-AT Sp. z o.o., ul. Baletowa 30, 02-867 Warszawa SEGI-AT Sp. z o.o., Lubuskie Zakłady Garbarskie, ul. Fabryczna 8, 67-321 Leszno Górne Zakład Gospodarki Odpadami "RE-KOM" Sp. z o.o., ul. Kartowice 37, 67-300 Szprotawa Rodzaj Kod procesu odpadu Nazwa odpadu Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Ilość 2007 [Mg] Ilość 2008 [Mg] - 0,90 1 315,50 353,40 125,10 282,90 D5 17 01 01 D10 04 01 08 D10 04 01 09 D10 04 02 10 D10 D5 04 02 22 02 02 01 D5 02 02 03 D5 02 02 99 D5 02 03 04 D5 02 03 80 D5 02 06 01 D5 02 07 99 D5 03 01 05 D5 03 01 99 D5 03 03 07 D5 03 03 11 D5 03 03 99 D5 04 01 08 D5 04 02 09 D5 04 02 10 D5 04 02 22 Odpady skóry wygarbowanej zawierające chrom (wióry, obcinki, pył ze szlifowania skór) Inne niewymienione odpady Substancje organiczne z produktów naturalnych (np. tłuszcze, woski) Odpady z polerowania i wykańczania Odpady z mycia i przygotowywania surowców Surowce i produkty nienadające się do spożycia i przetwórstwa Inne niewymienione odpady Surowce i produkty nienadające się do spożycia i przetwórstwa Wytłoki, osady i inne odpady z przetwórstwa produktów roślinnych (z wyłączeniem 02 03 81) Surowce i produkty nieprzydatne do spożycia i przetwórstwa Inne niewymienione odpady Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04 Inne niewymienione odpady Mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury i tektury Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 03 03 10 Inne niewymienione odpady Odpady skóry wygarbowanej zawierające chrom (wióry, obcinki, pył ze szlifowania skór) Odpady materiałów złożonych (np. tkaniny impregnowane, elastomery, plastomery) Substancje organiczne z produktów naturalnych (np. tłuszcze, woski) Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych D5 04 02 99 Inne niewymienione odpady 11,40 - D5 05 01 17 Bitum 33,10 0,40 D5 05 01 99 Inne niewymienione odpady 166,30 - D5 05 06 99 Inne niewymienione odpady 9,60 - D5 06 04 99 13,00 - D5 06 05 03 178,50 97,60 D5 06 06 99 Inne niewymienione odpady Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 06 05 02 Inne niewymienione odpady 23,70 - D5 06 07 99 Inne niewymienione odpady 267,00 299,30 D5 07 01 99 Inne niewymienione odpady 301,80 30,10 D5 07 02 13 Odpady tworzyw sztucznych 286,00 2,40 D5 07 02 15 Odpady z dodatków inne niż wymienione w 07 02 14 - 8,20 D5 07 02 80 Odpady z przemysłu gumowego i produkcji gumy 63,60 - D5 07 02 99 Inne niewymienione odpady 212,00 6,30 D5 07 05 14 42,30 - D5 07 06 12 Odpady stałe inne niż wymienione w 07 05 13 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 07 06 11 91,30 - AK NOVA Sp. z o.o. 13,20 - 706,00 116,90 383,30 202,70 - 3,30 5,40 - 165,00 44,90 25,40 - - 535,00 - 0,20 56,20 - 164,10 5,50 85,30 3 282,70 15,50 - 163,70 2,80 37,30 - 11,40 31,20 198,80 90,20 68,10 30,50 60 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 D5 07 06 81 Zwroty kosmetyków i próbek 12,80 D5 07 06 99 Inne niewymienione odpady 301,70 - D5 07 07 99 592,30 956,80 D5 08 01 12 606,10 100,00 D5 08 01 14 427,80 - D5 08 01 16 503,30 432,10 D5 08 01 18 42,60 - D5 08 01 20 136,60 42,70 D5 08 02 01 Inne niewymienione odpady Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11 Szlamy z usuwania farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 13 Szlamy wodne zawierające farby i lakiery inne niż wymienione w 08 01 15 Odpady z usuwania farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 17 Zawiesiny wodne farb lub lakierów inne niż wymienione w 08 01 19 Odpady proszków powlekających 106,60 - D5 08 02 02 Szlamy wodne zawierające materiały ceramiczne 8,50 - D5 08 02 99 Inne niewymienione odpady 32,50 - D5 08 03 07 20,60 - D5 08 03 13 17,70 - D5 08 03 99 D5 08 04 10 D5 08 04 12 D5 08 04 14 D5 10 02 15 Szlamy wodne zawierające farby drukarskie Odpady farb drukarskich inne niż wymienione w 08 03 12 Inne niewymienione odpady Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż wymienione w 08 04 09 Osady z klejów i szczeliw inne niż wymienione w 08 04 11 Uwodnione szlamy klejów lub szczeliw inne niż wymienione w 08 04 13 Inne szlamy i osady pofiltracyjne D5 10 09 03 D5 10 09 08 D5 10 10 08 D5 10 11 12 Żużle odlewnicze Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 09 07 Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 10 07 Szkło odpadowe inne niż wymienione w 10 11 11 D5 10 11 80 Szlamy fluorokrzemianowe D5 11 02 99 Inne niewymienione odpady D5 12 01 05 Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych D5 12 01 13 Odpady spawalnicze 7,30 - D5 12 01 15 29,40 - D5 12 01 17 790,70 27,00 D5 12 01 21 11,70 - D5 12 01 99 Szlamy z obróbki metali inne niż wymienione w 12 01 Odpady poszlifierskie inne niż wymienione w 12 01 16 Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20 Inne niewymienione odpady 49,50 3,90 D5 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 33,90 - D5 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 36,80 1,10 D5 15 01 03 Opakowania z drewna 67,90 - D5 15 01 05 Opakowania wielomateriałowe 118,30 - D5 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 4,70 0,30 D5 15 01 07 4,60 - D5 15 02 03 345,50 86,70 D5 16 01 12 12,80 - D5 16 01 19 Opakowania ze szkła Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 Okładziny hamulcowe inne niż wymienione w 16 01 11 Tworzywa sztuczne 87,00 30,40 D5 16 01 20 Szkło 8,80 - D5 16 01 22 Inne niewymienione elementy 68,80 - D5 16 01 99 18,90 - D5 16 02 14 0,90 - D5 16 02 16 1,20 - D5 16 03 04 19,90 - D5 16 03 06 309,00 18,90 D5 16 03 80 D5 16 07 99 D5 16 08 03 D5 16 80 01 Inne niewymienione odpady Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 Elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15 Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80 Organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80 Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia Inne niewymienione odpady Zużyte katalizatory zawierające metale przejściowe lub ich związki inne niż wymienione w 16 08 02 Magnetyczne i optyczne nośniki informacji AK NOVA Sp. z o.o. - 9,00 - 1 379,10 493,60 173,40 - 609,40 432,20 - 9,80 - 96,00 - 3 700,50 - 108,60 92,40 - - 14,60 - 2,00 51,80 6,60 206,50 25,70 - 115,80 25,40 - - 0,30 61 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - Czyżówek, ul. Żeromskiego 25, 68-120 Iłowa Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o., - Chrobrów, ul. Nowogródzka 2, 68-100 Żagań D5 17 01 02 17 02 01 Gruz ceglany Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 Drewno D5 17 01 07 D5 D5 17 02 03 Tworzywa sztuczne 165,60 - D5 17 03 02 Asfalt inny niż wymieniony w 17 03 01 - 225,20 D5 17 03 80 275,40 368,80 D5 17 05 04 6,50 - D5 17 06 04 121,80 94,80 D5 17 09 04 61,90 3,50 D5 19 08 01 Odpadowa papa Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 Skratki 16,30 13,80 D5 19 08 02 102,60 74,40 D5 19 08 09 98,90 24,70 D5 19 08 14 176,40 1 189,20 D5 19 08 99 Zawartość piaskowników Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda zawierające wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze Szlamy z innego niż biologiczne oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19 08 13 Inne niewymienione odpady 261,70 47,00 D5 19 09 05 1,20 - D5 19 12 12 25 147,80 10 827,00 D5 10 01 01 - 22,70 D5 10 11 99 Nasycone lub zużyte żywice jonowymienne Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04) Inne niewymienione odpady - 231,50 D5 16 01 19 Tworzywa sztuczne - 3,20 D5 17 01 02 Gruz ceglany - 4,20 D5 17 03 80 - 0,30 D5 17 09 04 - 54,20 D5 19 08 05 - 2,30 D5 19 12 12 - 0,50 D5 04 02 21 Odpadowa papa Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 Odpady z nieprzetworzonych włókien tekstylnych - 100,00 D5 04 02 22 Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych D5 04 02 99 Inne niewymienione odpady D5 17 02 02 Szkło D5 19 08 01 Skratki 15,54 7,80 D5 19 08 02 Zawartość piaskowników 163,49 86,50 39 481,23 26 090,00 RAZEM: 1,10 - 6,30 - 18,80 - 483,70 81,10 - 220,40 - 7,50 [Źródło: WSO województwa lubuskiego, stan na dzień 31.01.2010 r.] 7.2.5. Istniejące systemy zbierania odpadów Powstające w obiektach przemysłowych odpady są z reguły zbierane selektywnie, w zależności od dalszego postępowania z nimi. Sposób zbiórki, wymagania stawiane pojemnikom oraz miejscom magazynowania odpadów regulowane są zapisami odpowiednich aktów prawnych. Wytwórca odpadów powstających w ramach działalności gospodarczej: 1. Odzyskuje lub unieszkodliwia, 2. Przekazuje na podstawie jednorazowego zlecenia lub umowy innemu podmiotowi uprawnionemu do: zbierania i transportu odpadów, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Przekazanie odpadów uprawnionym podmiotom odbywa się w trybie: zlecenia, wyboru na podstawie konkursu ofert, AK NOVA Sp. z o.o. 62 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 rozstrzygnięcia przetargu publicznego. W zależności od wewnętrznych ustaleń wytwórcy odpadów możliwe jest: zawieranie wielu umów z różnymi firmami uprawnionymi do odbioru odpadów, zawieranie jednej umowy z jednym odbiorcą na podstawie tzw. Umowy o kompleksowym odbiorze odpadów. Transport odpadów powstających w zakładach przemysłowych z miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, będących w gestii: wytwórców odpadów, właścicieli instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania, specjalistycznych firm transportowych. Sposób transportu odpadów jest ściśle uzależniony od rodzaju odpadów i regulowany jest przez odpowiednie przepisy, w tym ADR (Dz. U. Nr 194, poz. 1629 z 2002 r. z późn. zm.). 7.3. Odpady niebezpieczne z sektora gospodarczego 7.3.1. Ilość i źródła powstawania odpadów Odpady niebezpieczne stanowiły w roku 2008 ok. 2 % ogółu ilości wytworzonych odpadów w tym sektorze. W związku z faktem nierzetelności bazy danych WSO, należy przypuszczać, iż ilość ta jest znacznie wyższa od przedstawionej. W poniższej tabeli przedstawiono ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych w latach 2007, 2008 w rozbiciu na poszczególne grupy odpadów. Tabela 33 Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w poszczególnych grupach Grupa 06 08 10 11 13 15 Nazwa Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 8,00 0,37 0,05 48,16 208,18 365,62 190,64 153,13 32,45 32,85 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich Odpady z procesów termicznych Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach 16 Odpady nieujęte w innych grupach 423,72 62,97 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 68,20 18 Odpady medyczne i weterynaryjne 9,30 19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych 39,72 52,73 971,28 724,81 RAZEM [Źródło: WSO województwa lubuskiego, stan na dzień 31.01.2010 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 63 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Najwięcej odpadów wytworzono w grupach: 11 - Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych - Odpady z grupy 11 wytwarzane są głównie w przemyśle przetwórstwa i obróbki powierzchniowej stali i metali nieżelaznych, w przemyśle wyrobów metalowych, w przemyśle elektrycznym, elektronicznym i samochodowym. Najważniejszym problemem jest niedostateczny postęp we wdrażaniu zmian technologicznych w produkcji umożliwiających zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów. Zgodnie z danymi WSO w roku 2008 wytworzono ok. 366 Mg tego typu odpadów. W stosunku do lat poprzednich ilość ta sukcesywnie rośnie. 13 - Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) – odpady dokładnie scharakteryzowane zostały w późniejszych rozdziałach opracowania. W roku 2008 wytworzono ok. 153 Mg tego typu odpadów. 16 - Odpady nieujęte w innych grupach - Grupa 16 zgodnie z katalogiem odpadów obejmuje różne odpady, z których najważniejsze to: o Zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy (w tym zużyte opony) – dokładny opis w rozdziałach 7.7. oraz 7.10. o Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych o Baterie i akumulatory. – dokładny opis w rozdziale Łącznie na terenie powiatu żagańskiego zinwentaryzowano ok.63 Mg odpadów niebezpiecznych z grupy 16. Szczegółowa charakterystyka podmiotów wytwarzających poszczególne grupy odpadów niebezpiecznych przedstawiona została w Tabeli nr 34. Tabela 34 Wykaz jakościowo ilościowy odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego wytworzonych na terenie powiatu żagańskiego w latach 2007, 2008 – wg. wytwórców odpadów Wytwórca odpadów BOB Polska Sp. z o.o., ul. Fabryczna 4-6, 68-100 Żagań Lubuskie Zakłady Grabarskie, ul. Fabryczna 8, 67-321 Leszno Górne Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Żaganiu, ul. Żelazna 1A, 68-100 Żagań VITROSILICON S.A., ul. Żagańska 27, 68-120 Iłowa P.W."TAKO" Sp. z o.o., ul. Batalionów Chłopskich 2, 42-680 Tarnowskie Góry LAFARGE Kruszywa i beton Sp. z o.o.,ul. Iłżecka 24F, 02-135 Warszawa Gryżyce, ul. Gryżyce 10, 68-111 Miodnica AWAS-SERWIS Sp. z o.o., ul. Egejska 1/34, 02-764 Warszawa AWAS-SERWIS Sp.z o.o. Gmina Iłowa, 68-120 Iłowa AWAS-SERWIS Sp. z o.o., ul. Egejska 1/34, 02-764 Warszawa AWAS-SERWIS Sp.z o.o. Gmina Szprotawa, 67-300 Szprotawa AWAS-SERWIS Sp. z o.o., ul. Egejska 1/34, 02-764 Warszawa AWAS-SERWIS Sp.z o.o. Gmina Żagań, 68-100 Żagań B&B Opakowania Sp. z o.o., ul. Pruszkowska 1, 67-320 Małomice BOLMET S.A. ul. Kolejowa 37, 32-332 Bukowo Polskie Koleje Państwowe S.A. Zakład Taboru w Wytwarzane odpady wg grup Rok 2007 [Mg] Rok 2008 [Mg] 13 02 08* 0,01 - 13 02 08*, 16 06 01* 0,36 - - 9,28 25,86 21,22 16 02 13*, 18 01 02*, 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 82* 08 03 17*, 13 02 08*, 15 01 10*, 15 02 02*, 16 02 12*, 16 02 13*, 16 05 06*, 16 06 01* 0,52 16 07 08* 13 02 08*, 16 01 07* - 0,45 13 05 08* - 2,60 13 05 08* - 2,90 13 05 08* - 104,00 15 02 02* - 1,18 10 04 04*, 10 04 05*, 10 05 03* 13 02 08*, 13 05 08*, 15 02 02*, 5,35 48,16 7,55 AK NOVA Sp. z o.o. 64 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rok 2007 [Mg] Rok 2008 [Mg] 11 01 09*, 11 01 98* 208,18 365,62 16 02 13* 0,05 - 13 05 08* - 6,00 13 05 08* - 4,00 13 05 08* - 11,00 13 02 05*, 15 01 10*, 15 02 02* 0,44 0,34 16 06 01* - 0,80 13 02 08*, 16 06 01* - 0,11 13 02 05*, 15 01 10*, 15 02 02*, 16 02 13*, 16 06 02* 2,16 7,23 13 02 08*, 16 02 13* 0,02 0,02 16 06 01* - 2,05 - 3,22 28,53 22,11 11,07 6,31 1,26 - 3,10 - 16 02 13* - 28,08 13 05 01*, 13 05 07*, 15 02 02*, 16 02 15*, 19 02 05* 145,63 3,03 15 02 02* - 0,07 13 01 10*, 13 02 05*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 02 09*, 16 02 13* 0,29 0,15 16 06 01* 385,60 - 13 07 01*, 13 07 02* 24,01 - Wytwórca odpadów Wytwarzane odpady wg grup Czerwińsku, ul. Boczna 4, 66-016 Czerwińsk PKP S.A. Zakład w Żaganiu, ul. Przyjaciół Żołnierza 47, 68-100 Żagań CYNK-MAL S.A. ul. Pątnowska 48, 59-220 Legnica CYNK-MAL ul. Fabryczna 3, 67-320 Małomice OVOTEK Sp. z o.o., ul.Ostroroga 58/21, 64-100 Leszno OVOTEK Sp. z o.o., ul. Bobrzany 1B, 67-320 Małomice Ekos Poznań Sp. z o.o., ul. Krańcowa 15, 61-022 Poznań Ekos Poznań Sp. z o.o. Iłowa, 68-120 Iłowa Ekos Poznań Sp. z o.o., ul. Krańcowa 15, 61-022 Poznań Ekos Poznań Sp. z o.o. Szprotawa, 67-300 Szprotawa Ekos Poznań Sp. z o.o., ul. Krańcowa 15, 61-022 Poznań Ekos Poznań Sp. z o.o. Żagań, 68-100 Żagań WIENENBERG CEGIELNIE LĘBORK Sp. z o.o., ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa Instalacja Jankowa Żagańska,ul. Jankowa Żagańska 51A, 68-120 Iłowa Szczecińskie Kopalnie Surowców Mineralnych, ul. Tartaczna 9, 70-893 Szczecin Gorzupia Dolna, ul. Gorzupia Dolna, 68-111 Miodnica Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Czyżówek, ul. Żeromskiego 25, 68-120 Iłowa Gozdnickie Zakłady Ceramiki Budowlanej, ul. Świerczewskiego 35, 68-130 Gozdnica ul. Fabryczna 1, 68-130 Gozdnica Zakład Usług Komunalnych, Dzietrzychowice, ul. Dzietrzychowice 73, 68-100 Żagań Sklep Motoryzacyjny Henryk Mańkowski, ul. Przyjaciół Żołnierza 24, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 5430 Dobre n/Kwisą, ul. Dobre n/Kwisą 67-320 Małomice 16 02 13* Jednostka Wojskowa 2423, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 2649, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 2943, ul. Żarska, 68-100 Żagań Jednostka Wojskowa 4071, ul. Dworcowa, 68-100 Żagań ELEKTRO S.C., ul. Kochanowskiego 4A, 67-300 Szprotawa Rejonowy Zarząd Infrastruktury, ul. Chrobrego 7, 65-043 Zielona Góra Wojskowa Administracja Koszar, ul. Żarska, 68-100 Żagań Rejonowy Zarząd Infrastruktury, ul. Chrobrego 7, 65-043 Zielona Góra Wojskowa Administracja Koszar Dobren/Kwisą, 67-320 Małomice Zielonogórskie Kopalnie Surowców Mineralnych S.A. ul. Cementowa 1, 47-316 Gorażdże Kopalnia Kruszywa "Gryżyce", ul. Gryżyce 68-111 Miodnica Sklep Motoryzacyjny Edward Jenczylik, ul. Kopernika 1, 67-300 Szprotawa Sklep Motoryzacyjny ul. Ciszowska 26, Szprotawa Stanhal - Eco - Food, ul. Henryków 54, 13 01 09*, 13 02 08*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 06 01*, 18 01 03* 08 03 17*, 13 02 08*, 13 05 02*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 01 14*, 16 06 01* 13 01 13*, 13 02 08*, 13 05 02*, 13 05 07*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 05 06*, 16 06 01* 08 03 17*, 13 02 08*, 16 01 07*, 16 06 01* 13 02 08*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 06 01* AK NOVA Sp. z o.o. 65 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wytwórca odpadów 67-300 Szprotawa Huta Szkła Wymiarki S.A., ul. Księcia Witolda 11, 68-131 Wymiarki Zakład Wielobranżowy "Galwanizeria" Sp. z o.o., ul. Kożuchowska 5, 68-100 Żagań Serwis Zachód Sp. z o.o., ul. Garbarska 4, 67-100 Nowa Sól Teraz Żagań PHU MOTOR Eksport Import Grzegorz Cudajewicz, ul. Brzozowa 11a/6, 67-300 Szprotawa Wiechlice ul. Przemysłowa, 37-300 Szprotawa "Kastor" Tomasz Janiszewski, ul. Kolonia 19b/2, 67-321 Leszno Górne "Kastor" Tomasz Janiszewski 67-300 Szprotawa Poli-Eco Tworzywa Sztuczne Sp. z o.o., ul. Przejazdowa 1A, 67-300 Szprotawa PPHU "Szawix" Sp. J. Szafert Stanisław & Jacek Koski, ul. Kolejowa 15, 67-300 Szprotawa Żagań Kontenery, ul. Tartakowa 1, 68-100 Żagań Wytwarzane odpady wg grup Rok 2007 [Mg] Rok 2008 [Mg] 13 02 08*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 06 01*, 7,10 7,04 15 01 10*, 19 02 05* 39,99 51,03 16 02 13*, 16 07 08* 0,98 - 13 02 08*, 16 01 07*, 16 01 13*, 16 01 14*, 16 06 01* 2,86 6,05 17 06 05* 68,20 - 13 02 08* - 1,03 10,15 1,66 0,08 - 971,28 724,81 06 01 03*, 13 02 08*, 16 01 07*, 16 01 14*, 16 02 13*, 16 06 01* 13 02 08*, 15 02 02*, 16 01 07*, 16 02 15* RAZEM: [Źródło: WSO województwa lubuskiego, stan na dzień 31.01.2010 r.] 7.3.2. Sposób postępowania z odpadami Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi w poszczególnych przedsiębiorstwach sprowadza się zazwyczaj do ich gromadzenia w wydzielonych miejscach zakładu, które są utwardzone oraz zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Odpady mogące powodować zanieczyszczenie środowiska gromadzi się w specjalnych szczelnie zamkniętych pojemnikach. Następnie przedsiębiorca przekazuje odpady firmom specjalistycznym posiadającym wszelkie wymagane prawem decyzje i pozwolenia. 7.3.3. Rodzaje i ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych poszczególnym procesom odzysku Jedyną firmą prowadzącą odzysk odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu żagańskiego jest stacja demontażu pojazdów prowadzona przez firmę: PHU MOTOR Eksport Import Grzegorz Cudajewicz, ul. Brzozowa, 67-300 Szprotawa. Całkowita moc przerobowa instalacji wynosi ok. 455 Mg/a. Zgodnie z danymi WSO w roku 2008 firma ta odzyskała 106,36 Mg odpadów niebezpiecznych (zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy – 16 01 04*). 7.3.4. Rodzaj i ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania Na terenie powiatu żagańskiego według bazy danych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w roku 2007 odzyskano łącznie 396,27 Mg odpadów niebezpiecznych (z sektora gospodarczego), zaś w roku 2008 35,50 Mg. Wykaz podmiotów gospodarczych prowadzących proces unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego (na terenie powiatu żagańskiego) przedstawiony został w poniższej tabeli. AK NOVA Sp. z o.o. 66 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 35 Wykaz podmiotów gospodarczych prowadzących proces unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2007, 2008 Nazwa firmy SEGI-AT Sp. Z o.o., ul. Baletowa 30, 02-867 Warszawa SEGI-AT Sp. z o.o., Lubuskie Zakłady Garbarskie, ul. Fabryczna 8, 67-321 Leszno Górne Zakład Gospodarki Odpadami "REKOM" Sp. z o.o., ul. Kartowice 37, 67-300 Szprotawa Rodzaj procesu D 10 Kod odpadu 17 02 04* D14 15 01 10* D14 15 02 02* D5 16 03 80 D14 16 07 09* Nazwa odpadu Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (podkłady kolejowe) Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i toksyczne) Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia Odpady zawierające inne substancje niebezpieczne RAZEM Ilość 2007 [Mg] Ilość 2008 [Mg] 189,77 - - 1,24 - 7,58 206,50 25,70 - 0,98 396,27 35,50 [Źródło: WSO województwa lubuskiego, stan na dzień 31.01.2010 r.] 7.3.5. Istniejące systemy zbierania odpadów Powstające w obiektach przemysłowych odpady niebezpieczne są z reguły zbierane selektywnie, w zależności od dalszego postępowania z nimi. Zagadnienie to omówiono w Rozdziale IV. 7.2.5.. 8. Wybrane grupy odpadów 8.1. Komunalne osady ściekowe Na terenie powiatu żagańskiego zlokalizowane są 4 gminne oczyszczalnie ścieków (oczyszczalnie z podwyższonym usuwaniem biogenów) o łącznej przepustowości 17 950 m3/dobę. Obiekty te wytwarzają wg. danych GUS 925 Mg osadów ściekowych, z czego 165 Mg jest wykorzystywana rolniczo zaś 690 Mg jest wykorzystywana do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne. 46 Mg odpadów jest unieszkodliwiona poprzez składowanie. Dodatkowo na terenie powiatu zlokalizowane są 2 przemysłowe oczyszczalnie ścieków wytwarzające 52 Mg osadów. Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Nadal część osadów ściekowych magazynuje się na terenie oczyszczalni oraz unieszkodliwia na składowiskach odpadów, co należy uznać za zjawiska niekorzystne. 2. Na obszarze województwa obserwuje się systematyczne nawożenie gruntów rolnych komunalnymi osadami ściekowymi z instalacji usytuowanych na terenie innych województw, co jest sprzeczne z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. AK NOVA Sp. z o.o. 67 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 8.2. Przeterminowane środki ochrony roślin Przeterminowane środki ochrony roślin pochodzą z: przeterminowanych preparatów, które zostały wycofane z obrotu, bieżącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie. Szacuje się, że w gospodarstwach domowych w województwie lubuskim corocznie powstaje ok. 100 Mg przeterminowanych i zużytych środków ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy). W roku 2007 i 2008 nie zarejestrowano w WSO wytworzenia odpadów środków ochrony roślin. Sposoby gospodarowania odpadami Obecnie, z uwagi na wysokie ceny preparatów, przeterminowaniu ulegają nieznaczne ilości środków ochrony roślin. Powstają natomiast odpady opakowaniowe po środkach ochrony roślin, które zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638, z późn. zm.) powinny trafić one do producenta lub importera. Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są niska świadomość mieszkańców, którzy często wyrzucają opakowania po środkach ochrony roślin do pojemników na odpady komunalne. 8.3. Odpady zawierające PCB PCB były szeroko stosowane w wielu gałęziach przemysłu, głównie w przemyśle elektrycznym, jako materiały elektroizolacyjne i chłodzące w kondenstatorach i trasnosformatorach, jako ciecze sprężarkowe hydrauliczne. Źródłem wytwarzania odpadów zwierających PCB są operacje: wymiany płynów transformatorowych; wycofywania z eksploatacji transformatorów i kondensatorów oraz innych urządzeń zawierających PCB wyprodukowanych w latach 1960-1985 W związku z tym, wytworzone odpady zawierające PCB zostały skierowane do unieszkodliwienia poza województwem. Instalacje takie znajdują się w następujących miejscowościach: 1. Włocławek (firma CHEMEKO) 2. Brzeg Dolny (PCC Rokita S.A.) 3. Dąbrowa Górnicza (Lobbe Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o.). Aktualnie, w innych krajach europejskich działają 23 instalację unieszkodliwiające polichlorowane bifenyle, gdzie mogą być transportowane odpady zawierające PCB z Polski. Aktualnie nie zidentyfikowano źródeł występowania tego typu odpadów na terenie powiatu żagańskiego. Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są brak dokładnej inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB, zbyt wolno przebiegający proces wycofywania z użytkowania urządzeń zawierających PCB. AK NOVA Sp. z o.o. 68 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 8.4. Odpady zawierające azbest Szczegółowa charakterystyka problemów związanych z występującymi na terenie przedmiotowej gminy wyrobami zawierającymi azbest przedstawiona została w odrębnym opracowaniu pt.: „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu Żagańskiego na lata 2010 - 2032”. ilość oszacowanych płyt falistych wynosi 169 674,19 m2, co daje masę 2 2 375,44 Mg przy zastosowaniu uśrednionego przelicznika masowego 1 m – masa 14,00 kg. Łączna Sposób postępowania z odpadami Wyroby azbestowe zgodnie z wykonanymi ocenami stanu muszą zostać usunięte z terenu powiatu do roku 2032 zgodnie z określonym stopniem pilności postępowania. Polskie prawo dopuszcza do bezpiecznego eksploatowania wyrobów zawierających azbest jeżeli są one w dobrym stanie technicznym, posiadają nienaruszoną powierzchnię lub jeżeli są odpowiednio zabezpieczone. Zasadniczo stosowane są dwie metody zabezpieczeń tego typu wyrobów: pokrycie warstwą zabezpieczającą np. farbą akrylową (przy średniej częstotliwości odświeżania warstwy ochronnej co 5 - 7lat), obudowanie elementów pyłoszczelną obudową - celem ich odizolowania od otoczenia. Podstawowym problemem dotyczącym żywotności np. płyt azbestowo – cementowych był ich nieprawidłowy montaż. Popękane pod wpływem niewłaściwie rozłożonych naprężeń materiał stał się bardzo niebezpieczny dla zdrowia ludzi i środowiska. Jedyną praktykowana forma unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest w Polsce jest ich składowanie na odpowiednio przygotowanych do tego celu składowiskach. Na składowisku odpadów azbestowych zakłada się deponowanie odpadów pochodzących z budowy, remontu i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej oznaczonych kodami: 17 06 01* – materiały izolacyjne zawierające azbest; 17 06 05* – materiały konstrukcyjne zawierające azbest. W województwie lubuskim odpady azbestowe mogą być deponowane w wydzielonych kwaterach składowiska odpadów w Gorzowie Wielkopolskim – Chróścik, zarządzanym przez Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o , ul. Małyszyńska 180, 66-400 Gorzów Wlkp. – Chróścik. Najważniejsze problemy: 1. Zbyt wolno przebiegającym procesem usuwania i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest, 2. Brakiem możliwości wdrażania (w związku z nowelizacją przepisów prawnych) mechanizmów dofinansowania usuwania azbestu dla indywidualnych gospodarstw domowych, co w chwili tworzenia Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest było szczególnie istotnym problemem w związku z likwidacją z początkiem roku 2010 Gminnych i Powiatowych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 4. Niewystarczającą świadomością mieszkańców dotycząca szkodliwości dla zdrowia i życia ludzi odpadów zawierających azbest. AK NOVA Sp. z o.o. 69 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 8.5. Oleje odpadowe Oleje odpadowe, a w tym oleje smarowe lub przemysłowe, w szczególności zużyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje hydrauliczne stanowią grupę 13. W przemyśle oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany: olejów stosowanych w przekładniach maszyn i instalacji przemysłowych; olejów z hydraulicznych układów do przenoszenia energii; olejów w systemach smarowania obiegowego (oleje maszynowe); olejów transformatorowych; olejów grzewczych. W motoryzacji oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany olejów silnikowych i przekładniowych z pojazdów samochodowych, a także na skutek eksploatacji pojazdów samochodowych np. w postaci odpadów z odwadniania w separatorach. Płyny eksploatacyjne, olej napędowy, płyny chłodnicze, spryskujące i hamulcowe są usuwane także w trakcie osuszania pojazdów w auto– złomach. Stosowane są przy tym głównie czasochłonne metody grawitacyjnego opróżniania zbiorników płynów eksploatacyjnych. Dla zoptymalizowania zbiórki odpadów od wytwórców rozproszonych, konieczne jest wypracowanie i wdrożenie nowych zasad zintegrowanego systemu zbiórki i zagospodarowania olejów przepracowanych. System ten powinien być ściśle wpisany w system organizacji zbiórki olejów przepracowanych obowiązujący na terenie całego kraju, a w szczególności województwa. Odpady tej grupy posiadające wysokie właściwości energetyczne mogą być również wykorzystane do podniesienia efektywności zakładu termicznego unieszkodliwiania odpadów. Odpady te są odzyskiwane i unieszkodliwiane w istniejących na terenie kraju specjalistycznych instalacjach, głównie w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jasło S.A. i w Rafinerii Nafty GLIMAR S.A. Według bazy WSO na terenie powiatu wytworzono 153,13 Mg zużytych olejów odpadowych. Największe ilości wytworzyły firmy prowadzące działalność usługową polegającą m.in. na opróżnianiu i czyszczeniu urządzeń typu separatory substancji ropopochodnych itp. Tabela 36 Ilość zużytych olejów odpadowych wytworzonych na terenie powiatu żagańskiego w roku 2008 Kod odpadu 13 01 09* 13 01 10* 13 01 13* 13 02 05* 13 02 08* Nazwa Mineralne oleje hydrauliczne zawierające związki chlorowcoorganiczne Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków chlorowcoorganicznych Inne oleje hydrauliczne Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 0,31 0,20 0,05 0,45 0,67 5,73 11,64 14,93 13 05 01* Odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach 31,20 13 05 02* Szlamy z odwadniania olejów w separatorach 7,60 1,16 115,00 0,32 130,50 23,99 0,02 190,64 153,13 13 07 01* Zaolejona woda z odwadniania olejów w separatorach Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach Olej opałowy i olej napędowy 13 07 02* Benzyna 13 05 07* 13 05 08* RAZEM [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 70 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Problemy z zagospodarowaniem stwarzają małe ilości odpadów olejowych, powstających w dużym rozproszeniu, gdzie zbieranie tych odpadów jest utrudnione i ekonomicznie mało opłacalne. 2. Jak dotąd w województwie lubuskim nie zorganizowano systemu zbierania odpadów olejowych od małych i indywidualnych wytwórców. Odpady te najprawdopodobniej trafiają w sposób niekontrolowany do środowiska bądź do strumienia odpadów komunalnych. 8.6. Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne i weterynaryjne są grupą odpadów związanych z ochroną zdrowia ludzkiego i zwierząt. Powstają w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań, doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Większość rodzajów odpadów medycznych została zaliczona w ustawodawstwie krajowym do odpadów niebezpiecznych. Zgodnie z danymi Wojewódzkiego Sytemu Odpadowego w roku 2008 na terenie Powiatu wytworzono 10,12 Mg odpadów medycznych Dokładny wykaz wytwórców przedstawiony został poniżej: Tabela 37 Ilość odpadów medycznych wytworzonych na terenie powiatu żagańskiego w roku 2008 Kod odpadu Nazwa 18 01 01 Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03) Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82 Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne Pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03) 18 01 09 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 18 01 02* 18 01 03* 18 01 06* 18 01 82* RAZEM Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 0,18 8,13 0,01 0,98 0,10 0,80 0,02 0,10 10,12 [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] Sposoby gospodarowania odpadami W placówkach medycznych i weterynaryjnych odpady zbierane są w sposób selektywny w specjalistycznych pojemnikach na odpady niebezpieczne. Odpady te przekazywane są firmom zewnętrznym posiadającym wymagane prawem pozwolenia i decyzje, a następnie kierowane są do spalarni odpadów. Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz. U. 2005 Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.). gminy zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części oraz zapewniają zbieranie, AK NOVA Sp. z o.o. 71 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie. Zbiórka zwłok zwierzęcych odbywa się następująco: 1. Lekarz weterynarii na terenie, którego padło zwierzę, przesyła do ww. firmy zgłoszenie bydła do utylizacji (oryginał zgłoszenia znajduje się u Rolnika i jest zabierany przez kierowcę, który przyjeżdża po padłą sztukę), 2. Na podstawie ww. zgłoszenia odbierana jest padła sztuka do 48 godzin od chwili zgłoszenia, 3. Zebrane przez firmę sztuki odwożone są do zakładu utylizacji celem spalenia, 4. Powiatowy lekarz weterynarii, któremu podlega zakład utylizacyjny, w którym dana sztuka została spalona odsyła wyniki badań do Powiatowego Lekarza Weterynarii, z którego dana sztuka pochodzi. Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Brak powszechnie prowadzonej ewidencji wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i weterynaryjnych (głównie w małych lub indywidualnych praktykach). 2. Brak realizowanych systemów gospodarowania odpadami medycznymi i weterynaryjnymi. 3. Brak systemu zbierania przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych. 8.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji W roku 2008 na terenie przedmiotowej gminy wytworzono ok. 762 Mg odpadów powstających z demontażu pojazdów. Według obowiązującego katalogu odpadów należą one do grupy 16 01 Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08). Tabela 38 Ilość wytworzonych odpadów powstałych w wyniku demontażu pojazdów na terenie powiatu żagańskiego 2007 – 2008 Kod odpadu Nazwa Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 1,34 0,42 0,23 18,29 2,01 16 01 07* Filtry olejowe 16 01 13* Pły hamulcowe 16 01 14* Płyny zapobiegające zamarzaniu zawierające niebezpieczne substancje 16 01 03 Zużyte opony 7,50 14,22 16 01 15 Płyny zapobiegające zamarzaniu inne niż wymienione w 16 01 14 0,20 4,32 16 01 17 Metale żelazne 500,00 723,65 16 01 18 16 01 19 16 01 20 Tworzywa sztuczne 7,30 2,10 4,30 3,99 5,61 1,91 16 01 22 Inne niewymienione elementy 5,99 16 01 99 Inne niewymienione odpady 1,10 RAZEM 542,13 762,35 Metale nieżelazne Szkło [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] Sposoby gospodarowania odpadami Na terenie powiatu żagańskiego znajduje się stacja demontażu pojazdów o łącznej mocy przerobowej ok. 400 Mg/a, gdzie powinny być kierowane pojazdy wycofywane z eksploatacji. AK NOVA Sp. z o.o. 72 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Stacja zlokalizowana jest w miejscowości Wiechlice przy ul. Przemysłowej 4, (Punkty Złomowania i Kasacji Pojazdów PHU MOTOR Export Import Grzegorz Cudajewicz, ul. Brzozowa 11a/6, 67-300 Szprotawa). Stacja według danych WSO wykorzystuje ponad 26 % swoich mocy przerobowych, co świadczy ojej dużym potencjale na przyszłość. W stacjach następuje przetworzenie pojazdów wycofanych z eksploatacji, poprzez wymontowanie przedmiotów wyposażenia i części przeznaczonych do ponownego użycia, jak również wymontowanie elementów nadających się do odzysku i recyklingu. W stacjach, pojazdy są przyjmowane po uprzednim sprawdzeniu i ważeniu. Wystawiane są stosowne dokumenty pozwalające na wyrejestrowywanie złomowanego pojazdu. Samochód, po dokonanej ocenie, otrzymuje numer identyfikacyjny oraz określa się technologię demontażu uwzględniając jego stan techniczny i kompletność. W przypadku pojazdów kompletnych, zawierających płyny eksploatacyjne, paliwa czy akumulatory, po osuszeniu trafiają na linię demontażu. Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Brak pełnych danych dotyczących ilości pojazdów wycofanych z eksploatacji. 2. Prowadzenie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji poza stacjami demontażu. 3. Działalność szarej strefy (rozmontowywanie pojazdów w nieuprawnionych do tego celu warsztatach). 8.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Zgodnie z danymi Wojewódzkiego Sytemu Odpadowego w roku 2008 na terenie Powiatu wytworzono w sumie 28,51 Mg tego typu odpadów w sektorze gospodarczym. Dokładny wykaz wytwórców przedstawiony został poniżej: Tabela 39 Ilość zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wytworzonego w roku 2008 na terenie powiatu żagańskiego Kod odpadu Nazwa 16 02 09* Transformatory i kondensatory zawierające PCB 16 02 12* Zużyte urządzenia zawierające wolny azbest 16 02 15* Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 Niebezpieczne elementy lub części składowe usunięte z zużytych urządzeń 16 02 14 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 16 02 13* RAZEM Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 0,07 0,01 0,30 28,27 0,00 0,03 0,20 0,37 28,51 [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] Dotychczas głównym sposobem postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym pochodzącym z sektora komunalnego było jego magazynowanie lub składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Natomiast w przypadku zużytego sprzętu pochodzącego z innych źródeł niż gospodarstwa domowe, był on odbierany przez specjalistyczne firmy posiadające stosowne zezwolenia. W 2006 r. wprowadzono nowy system gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, w szczególności pochodzącym z gospodarstw domowych. Użytkownicy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych są zobowiązani do jego selektywnego zbierania AK NOVA Sp. z o.o. 73 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 i przekazywania podmiotom zajmującym się zbieraniem tego rodzaju odpadów (mogą to być firmy odbierające odpady komunalne, punkty zbierania odpadów oraz jednostki handlowe w przypadku gdy klient zakupuje nowy sprzęt - tego samego rodzaju w ilości 1:1). Zakazane jest mieszanie tego rodzaju odpadów z innymi odpadami. Zużyty sprzęt jest następnie przekazywany do zakładów przetwarzania, gdzie następuje jego demontaż. Wyodrębnione frakcje odpadów są przekazywane do specjalistycznych instalacji. Do finansowania całego systemu zobowiązani są wprowadzający sprzęt na rynek krajowy. System gospodarowania (zbieranie, przetwarzanie, odzysk, recykling) zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym przedstawiono na rysunku poniżej. Sprzęt wyprodukowany w kraju Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego Wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny Sprzęt z importu Sprzęt nabyty wewnątrzwspólnotowo Użytkownicy sprzętu Zbierający zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Ponowne użycie sprzętu w całości lub części Punkty zbierania zużytego sprzętu Prowadzący zakład przetwarzania zużytego sprzętu Prowadzący działalność w zakresie recyklingu Prowadzący działalność w zakresie innych niż recykling procesów odzysku Prowadzący działalność w zakresie unieszkodliwiania Rycina 13 System gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i funkcjonujący w Polsce. [Źródło: KPGO 2010, opracowanie własne] elektronicznym Sposoby gospodarowania odpadami Sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych powinien być zbierany przez jednostki handlowe na zasadzie wymiany przy zakupie nowego sprzętu lub w punktach wskazanych przez organ wykonawczy gminy. W części powiatu funkcjonuje zbieranie tych odpadów podczas tzw. wystawek. W roku 2007 zebrano 30,9 Mg zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych. Zebrane odpady kierowane są do zakładów, gdzie następuje ich przetwarzanie. Wyodrębnione z nich frakcje przekazywane są następnie do odzysku lub unieszkodliwienia. Na terenie powiatu według rejestru GIOŚ występuje 15 punktów zbierania sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Brak punktów przetwarzania (16 punktów na terenie województwa lubuskiego) oraz punktów odzysku i recyklingu (1 punkt na terenie województwa). Pełen wykaz AK NOVA Sp. z o.o. 74 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie zbierania zużytego sprzętu przedstawiony został w Tabeli 40. Tabela 40 Wykaz przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na terenie powiatu żagańskiego Lp. Nazwa Firmy Siedziba Rodzaj prowadzonej działalności 1 Zakład Gospodarki Odpadami RE-KOM Sp. z o.o. Kartowice zbieranie 2 COMPUSERV POLSKA Sp. z o. o. Żagań Zbieranie 3 Audio Wideo sprzęt AGD Stanisław Kustra Szprotawa Zbieranie Szprotawa Zbieranie Żagań Zbieranie 4 5 S.C. ELEKTRO Grażyna, Mirosław Kaszkur PHU MAD MAX Jerzy Witek 6 PPHU IMPULS Oświetlenie Piotr Kula Żagań Zbieranie 7 P. D. H. IMPULS Katarzyna Kula Żagań Zbieranie 8 Apteka ASKLEPIOS mgr Anna Gembara Żagań Zbieranie 9 MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO Oczyszczania i Robót Drogowych Sp. z o.o. Żagań Zbieranie 10 BKH-SYSTEM Jolanta Lis-Gajewska Żagań Zbieranie 11 Apteka W RYNKU mgr farm. Ewa Niewrzęda Przedsiębiorstwo Wielobranżowe RECORD 12 SYSTEM Andrzej Brojanowski 13 P.H.U. Tomasz Woszczyński Żagań Zbieranie Szprotawa Zbieranie Żagań Zbieranie 14 P.H.U. JULIA Mariusz Aduszkiewicz Żagań Zbieranie 15 RECYKLING POLSKA - UE BEŁZ GRIGORE Żagań Zbieranie [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GIOŚ, 2009] Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Brak pełnych danych dotyczących ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, 2. Brak systemu zbierania zużytego sprzętu z gospodarstw domowych, 3. Brak zorganizowanego wtórnego obiegu zużytym sprzętem, 4. Niska świadomość ekologiczna społeczeństwa dotycząca gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym oraz brak znajomości wymogów prawnych w tym zakresie. 8.9. Odpady materiałów wybuchowych Odpady materiałów wybuchowych powstają w wyniku działalności wojska zarówno w okresie minionym, jak i działalności prowadzonej obecnie. Powstają one również w policji i służbie granicznej oraz w przedsiębiorstwach produkujących bądź stosujących materiały wybuchowe. Są to m.in. odpady amunicji, odpadowe wyroby pirotechniczne oraz inne materiały. AK NOVA Sp. z o.o. 75 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zgodnie z WPGO na terenie województwa lubuskiego w latach 2003 – 2007 nie wykazano wytwarzania odpadów materiałów wybuchowych (wg UMWP). 8.10. Zużyte opony Zużyte opony powstają w wyniku bieżącej eksploatacji pojazdów mechanicznych. Źródłem powstawania tego odpadu są także samochody wycofane z eksploatacji. Na terenie powiatu żagańskiego wytworzono na podstawie danych WSO ok. 14,20 Mg w roku 2008. Sposoby gospodarowania odpadami Sieć zbiorki zużytych opon obejmuje: punkty serwisowe ogumienia, firmy eksploatujące pojazdy, stacje demontażu pojazdów, gminy i osoby fizyczne. Ilość zbieranych zużytych opon zależy od sezonu, najwięcej opon pozyskuje się w okresie wymian jesienno-zimowej i wiosennej. Tworzeniem kompleksowego systemu zbiorki, odzysku i unieszkodliwiania zużytych opon zajmuje się obecnie w Polsce Centrum Utylizacji Opon Organizacja Odzysku S.A. w Warszawie. Najważniejsze problemy 1. Niekontrolowane spalanie części zużytych opon, 2. Brak systemów zbierania zużytych opon. 8.11. Zużyte baterie i akumulatory Baterie i akumulatory są stosowane powszechnie jako przenośne źródła prądu. Występują w postaci wielkogabarytowej oraz małogabarytowej. Akumulatory niklowo – kadmowe wielkogabarytowe (16 06 02*) używane są głównie przez podmioty gospodarcze. Ich ilość wprowadzana na rynek systematycznie maleje ze względu na powszechne wycofywanie kadmu z procesów technologicznych. Wielkość powstawania odpadowych akumulatorów Ni-Cd jest trudna do określenia, ze względu na ich długą żywotność – rzędu 10-12 lat. Tabela 41 Ilość odpadów w postaci zużytych baterii i akumulatorów wytworzonych w roku 2008 na terenie powiatu żagańskiego Kod odpadu Nazwa 16 06 01* Baterie i akumulatory ołowiowe 16 06 02* Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe RAZEM Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 402,75 31,35 0,03 402,75 31,38 [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] Sposoby gospodarowania odpadami System zbierania zużytych akumulatorów i baterii jest obecnie na etapie tworzenia. Jedynie firmy zajmujące się recyklingiem akumulatorów kwasowo – ołowiowych posiadają własną sieć ich zbierania obejmującą cały kraj. Zużyte akumulatory są przy zakupie nowego oddawane w punktach sprzedaży. W kraju funkcjonują 2 firmy zajmujące się odzyskiem akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Firmy te posiadają własną sieć zbierania akumulatorów kwasowo-ołowiowych obejmującą teren całego kraju. Na terenie kraju działa 6 instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z podgrupy 16 06 o łącznej mocy przerobowej ok. 180 tys. Mg/rok. Przerobem zużytych akumulatorów kwasowoołowiowych zajmują się m.in. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Orzeł Biały” w Bytomiu (moc przerobowa 100 tys. Mg akumulatorów) oraz Przedsiębiorstwo „Baterpol” Sp. z o.o. AK NOVA Sp. z o.o. 76 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 w Świętochłowicach (moc przerobowa 70 tys. Mg). Istniejące moce przerobowe znacznie przekraczają zapotrzebowanie na przerób akumulatorów ołowiowych w kraju. Akumulatory Cd-Ni skupowane i demontowane są głownie przez firmę „MarCo Ltd” w Rudnikach koło Częstochowy moc przerobowa 2 tys. Mg/rok. Baterie i akumulatory małogabarytowe są aktualnie przerabiane w następujących instalacjach: Dolnośląska Korporacja Ekologiczna Sp. z o.o. w Polkowicach - moc przerobowa 1 tys. Mg/rok, PMS BARTNICKI w Kobyłce - moc przerobowa 0,282 tys. Mg/rok (docelowo 0,4 - 0,5 tys. Mg/rok), Bolesław Recykling Sp. z o.o. w Bukownie - moc przerobowa 0,1 tys. Mg/rok. Na terenie województwa lubuskiego zbieranie zużytych akumulatorów i baterii przebiega w ograniczonym stopniu. Polega ono głównie na rozstawieniu niewielkiej ilości pojemników na zużyte baterie na terenie większych miast np. Żagań, Zielona Góra i na terenie szkół oraz uczelni. Zgodnie z danymi WSO za rok 2008 wytworzono ok. 32 Mg tego typu odpadów - sektor gospodarczy. Najważniejsze problemy Zgodnie z założeniami WPGO najważniejszymi problemami w gospodarowaniu tego typu odpadami są 1. Niewystarczająco rozwinięty system zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych z przedsiębiorstw (głównie małych i średnich) oraz z gospodarstw domowych. 2. Duże rozproszenie wytwórców zużytych baterii i akumulatorów. 8.12. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej Odpady z budowy, remontów i demontażu infrastruktury powstają w budownictwie mieszkalnym jak i przemysłowym oraz w drogownictwie i kolejnictwie w dużym rozproszeniu, co powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. Odpady te powstają zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Odpady budowlane i remontowe wytwarzane są także w gospodarstwach domowych, jako odpady z remontów mieszkań, prowadzonych na małą skalę i wówczas są ujęte w zmieszanych odpadach komunalnych, oznaczonych kodem 20 03 01. Katalog nie wyodrębnia tego odpadu w grupie odpadów komunalnych, podgrupie odpadów gromadzonych selektywnie, ani wśród innych odpadów komunalnych. Zgodnie z danymi WSO na terenie powiatu żagańskiego funkcjonujące podmioty gospodarcze wytworzyły w roku 2008 994,21 Mg odpadów. Tabela 42 Ilość odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej wytworzonych w latach 2007, 2008 na terenie powiatu żagańskiego Kod odpadu 17 06 05* Nazwa Materiały konstrukcyjne zawierające azbest Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 68,20 147,00 17 01 02 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Gruz ceglany 19,20 17,20 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i 570,00 450,00 17 01 01 AK NOVA Sp. z o.o. 77 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Kod odpadu Nazwa Ilość wytworzona w 2007 roku [Mg] Ilość wytworzona w 2008 roku [Mg] 34,00 38,11 3,20 17,84 elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 17 02 01 Drewno 17 02 02 Szkło 17 02 03 Tworzywa sztuczne 1,06 17 03 80 Odpadowa papa 45,44 17 04 01 Miedź, brąz, mosiądz 0,26 0,06 17 04 02 Aluminium 2,40 1,04 17 04 05 Żelazo i stal 333,12 276,15 17 04 07 Mieszaniny metali 0,20 0,31 14,70 2,40 1 047,68 994,21 17 06 04 17 09 04 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 RAZEM [Źródło: Dane WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] Odpady niebezpieczne zawierające azbest (pochodzące z sektora komunalnego) klasyfikowane zgodnie z katalogiem odpadów do grupy 17 opisane zostały w Rozdziale IV.8.4. niniejszego opracowania. Sposoby gospodarowania odpadami Zbieraniem odpadów powstających w trakcie prac budowlanych i remontowych zajmują się przedsiębiorcy prowadzące te prace lub wyspecjalizowane firmy. Mieszkańcy gromadzą odpady budowlane w podstawianych kontenerach („na telefon”). Odpady tej grupy poddawane są odzyskowi np. jako podsypka, do niwelacji terenu lub produkcji materiałów budowlanych. Najważniejsze problemy 1. Odpady z budowy i remontów powstają w dużym rozproszeniu (duża ilość wytwórców) i często nie są zbierane w sposób selektywny. 2. Odpady te usuwane są często na nielegalne wysypiska odpadów 9. Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami w szczególności odpadami innymi niż niebezpieczne Na podstawie analizy stanu obecnego gospodarki odpadami na terenie powiatu oraz wymagań wynikających z przepisów można określić następujące podstawowe problemy w zakresie gospodarki odpadami. Należy w tym miejscu zauważyć, że powiat nie jest podmiotem odpowiedzialnym za działania związane z prawidłowym gospodarowaniem odpadami. Do głównych problemów w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należą: 1. Niski stopień odzysku odpadów surowcowych. Osiągnięty poziom odzysku surowców wtórnych poprzez selektywną zbiórkę jest zbyt niski w stosunku do wymagań stawianych na kolejne lata przez ustawodawcę. Należy jednak w tym miejscu podkreślić, że wraz z kolejnymi nowelizacjami przepisów, zwiększają się wymagane poziomy i recyklingu poszczególnych odpadów. Niski poziom odzysku wynika również z braku instalacji do segregacji opadów. AK NOVA Sp. z o.o. 78 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2. Brak systemu ograniczania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. W ustawie o odpadach szczególny nacisk został położony na zmniejszenie ilości składowanych odpadów biodegradowalnych. Ustawodawca nakłada na gminę w art. 16a obowiązek: zapewnienia budowy, utrzymania i eksploatacji urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych zapewniania warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania do 31 grudnia 2010 roku do nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 roku. Zatem poprzez funkcjonowanie „składowiska” w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, jako miejsca wyłącznie bezpiecznego składowania odpadów, nie jest w stanie wywiązać się z postawionych przed nią zadań ustawowych. Trzeba sobie również uświadomić, że do roku 2020, w krajach UE, zmienione zostaną strategie dotyczące składowania. Zakłada się w nich całkowity zakaz składowania odpadów. Oznacza to więc, że nawet unijne dyrektywy, określające standardy dotyczące składowania należy traktować jako przejściowe. Należy więc pamiętać aby projektowane rozwiązania były elementem systemu regionalnego. 3. Brak systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych. Do tej pory nie stworzono systemu umożliwiającego mieszkańcom bezpieczne pozbywanie się odpadów niebezpiecznych. Nie ma również możliwości wydzielenia tych odpadów ze strumienia odpadów komunalnych. 4. Brak systemowego rozwiązania w zakresie usuwania materiałów zawierających azbest. Dotychczas prowadzona akcja inwentaryzacja nie przyniosła odpowiedzi na pytanie dotyczące faktycznej ilości materiałów zawierających azbest, a tym bardziej na temat ich stanu. Nie stworzono również rozwiązania systemowego umożliwiającego mieszkańcom tanie i bezpieczne pozbywanie się wyrobów 5. Brak systemowego rozwiązania w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców. Dotychczas prowadzona selektywna zbiórka nie przynosi spodziewanych efektów gdyż nie została określona jasna strategia akcji informacyjnej promująca tę akcję. Strategia powinna zawierać opis poszczególnych etapów tworzenia i wprowadzania kampanii informacyjnej: 1. Analiza zapotrzebowania na informację 2. Analiza realizowanych dotychczas realizowanych działań informacyjnych 3. Stworzenie zespołu ds. informacji 4. Sformułowanie celu kampanii informacyjno – edukacyjnej 5. Strategia programu informacyjnego 5.1.określenie grup odbiorców 5.2.analiza grup odbiorców 5.3.opracowanie głównej myśli przekazu AK NOVA Sp. z o.o. 79 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 5.4.wybór odpowiednich form przekazu 5.5.uwzględnienie reakcji odbiorców 6. Proponowane szkolenia dla członków zespołu informacyjnego. Bez prawidłowo prowadzonej kampanii edukacyjnej nie ma możliwości zadawalających efektów mimo zastosowania szerokiej gamy rozwiązań technicznych osiągnięcia Główne problemy przedstawione w aktualnym WPGO w płaszczyźnie działań związanych z gospodarowaniem odpadami pochodzącymi z sektora gospodarczego to: 1. Wzrost ilości wytwarzanych odpadów co wynika głównie ze wzrostu produkcji, której nie towarzyszy zauważalny spadek jednostkowego wskaźnika powstawania odpadu. 2. Często nieprawidłowe postępowanie z odpadami w sektorze małych przedsiębiorstw, co przejawia się np. porzucaniem odpadów w miejscach nielegalnego składowania. 3. Nieprzestrzeganie przez część przedsiębiorstw obowiązków w zakresie gospodarowania odpadami wynikających z aktów prawnych. AK NOVA Sp. z o.o. 80 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 V. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃŚKIEGO Analizy prognostyczne oraz bilansowe wykonane na potrzeby niniejszego opracowania, zostały wykonane w oparciu o porównanie charakterystyki obszaru projektu (struktura zabudowy, wyposażenie w infrastrukturę techniczną, poziom rozwoju gospodarczego) z badaniami ilości i składu odpadów prowadzonymi na rozpatrywanym terenie oraz innych miejscach w kraju. Zrealizowane analizy określają ilość i morfologię odpadów komunalnych wytwarzanych na obszarze projektu. Uzyskane wyniki bilansu porównywano również z analizami bilansowymi odpadów wykonanymi przez autorów innych opracowań charakteryzujących gospodarkę odpadami na obszarze projektu oraz wskaźnikami zamieszczonymi w aktualnej wersji Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO 2010) 1. Prognoza stanu odpadów komunalnych w latach 2008 2018 1.1. Prognoza demograficzna Prognoza demograficzna powstała na podstawie analizy założeń prognostycznych Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze (US) oraz danych historycznych z ostatnich dziesięciu lat. Zgodnie z założeniami US prowadzone przez demografów badania i analizy wskazują, że do 2015 r. ludność województwa nieznacznie wzrośnie (o 0,1%), a następnie będzie systematycznie spadać. Populacja województwa lubuskiego w 2035 r. wyniesie 964 tys. osób i w stosunku do 2008 r. zmniejszy się o 45,4 tys. osób (o 4,5%). Postępującemu do 2003 r. spadkowi bezwzględnej liczby urodzeń, towarzyszą przekształcenia wzorca płodności według wieku polegające na przesuwaniu wieku największego natężenia urodzeń do starszych grup, co oznacza odkładanie urodzeń w czasie. Z uwagi na fakt, że dzieci rodzą kobiety w coraz późniejszym wieku, nie można oczekiwać pełnej „rekompensaty” urodzeń odłożonych w czasie przez roczniki z ostatniego wyżu demograficznego. Rozwój gospodarczy, poprawa sytuacji materialnej rodzin, rozwój usług społecznych, właściwa polityka prorodzinna mogą mieć wpływ na zmianę modelu rodziny i poprawę dzietności. Upowszechnienie zdrowego stylu życia, zmiany struktury wykształcenia ludności, zwiększenie dostępności do usług medycznych i opiekuńczych oraz podnoszenie jakości tych usług będzie prowadzić do dalszego obniżania umieralności, przy równolegle zachodzącym procesie starzenia się ludności. Środkowy wiek ludności w 2020 r. wyniesie 41,0, w 2035 r. – 47,8. Te założenia zostały skorelowane z analizą danych historycznych zmian liczby ludności powiatu żagańskiego od roku 1999 do 2009. Zauważono stały spadek liczby ludności średnio o 0,2 % w stosunku do roku poprzedniego. Przyjęto więc to jako wskaźnik i zastosowano do sporządzenia prognozy demograficznej przedmiotowego terenu. Wskaźnik ten jest nieco wyższy od wskaźnika ustalonego przez GUS, natomiast jest on zgodny z przyjętą tendencją. Na podstawie tych danych oraz roku bazowego 2008 sporządzono prognozę demograficzną dla powiatu żagańskiego, która przedstawiona została w podziale na poszczególne gminy w Tabeli 43. W związku z powyższym ustalono, że do roku 2020 liczba ludności spadnie o ok. 1 961 osób w stosunku do roku bazowego 2008. AK NOVA Sp. z o.o. 81 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 43 Prognoza demograficzna na lata 2008 – 2020 dla powiatu żagańskiego Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 82605 82439,79 82274,91 82110,36 81946,14 81782,25 81618,68 81455,45 81292,53 81129,95 80967,69 80805,75 80644,14 3 448,00 3441,104 3434,222 3427,353 3420,499 3413,658 3406,83 3400,017 3393,217 3386,43 3379,657 3372,898 3366,152 26 642,00 26588,72 26535,54 26482,47 26429,5 26376,64 26323,89 26271,24 26218,7 26166,26 26113,93 26061,7 26009,58 Iłowa 7 168,00 7153,664 7139,357 7125,078 7110,828 7096,606 7082,413 7068,248 7054,112 7040,003 7025,923 7011,872 6997,848 Miasto 4 004,00 3995,992 3988 3980,024 3972,064 3964,12 3956,192 3948,279 3940,383 3932,502 3924,637 3916,788 3908,954 Obszar wiejski 3 164,00 3157,672 3151,357 3145,054 3138,764 3132,486 3126,221 3119,969 3113,729 3107,501 3101,286 3095,084 3088,894 Małomice 5 490,00 5479,02 5468,062 5457,126 5446,212 5435,319 5424,449 5413,6 5402,772 5391,967 5381,183 5370,421 5359,68 Miasto 3 657,00 3649,686 3642,387 3635,102 3627,832 3620,576 3613,335 3606,108 3598,896 3591,698 3584,515 3577,346 3570,191 Obszar wiejski 1 833,00 1829,334 1825,675 1822,024 1818,38 1814,743 1811,114 1807,491 1803,876 1800,269 1796,668 1793,075 1789,489 Szprotawa 21 793,00 21749,41 21705,92 21662,5 21619,18 21575,94 21532,79 21489,72 21446,74 21403,85 21361,04 21318,32 21275,68 Miasto 12 696,00 12670,61 12645,27 12619,98 12594,74 12569,55 12544,41 12519,32 12494,28 12469,29 12444,35 12419,46 12394,63 9 097,00 9078,806 9060,648 9042,527 9024,442 9006,393 8988,38 8970,404 8952,463 8934,558 8916,689 8898,855 8881,058 3 797,00 3789,406 3781,827 3774,264 3766,715 3759,182 3751,663 3744,16 3736,672 3729,198 3721,74 3714,296 3706,868 4 732,00 4722,536 4713,091 4703,665 4694,257 4684,869 4675,499 4666,148 4656,816 4647,502 4638,207 4628,931 4619,673 2 456,00 2451,088 2446,186 2441,293 2436,411 2431,538 2426,675 2421,822 2416,978 2412,144 2407,32 2402,505 2397,7 7 079,00 7064,842 7050,712 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS] 7036,611 7022,538 7008,493 6994,476 6980,487 6966,526 6952,593 6938,687 6924,81 6910,96 ŻAGAŃSKI 2008 Gminy miejskie Gozdnica Żagań Gminy miejsko-wiejskie Obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań AK NOVA Sp. z o.o. 82 Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 1.2. Prognoza odpadów komunalnych z gospodarstw domowych Prognozując zmiany ilościowe i jakościowe odpadów komunalnych, za wojewódzkim oraz krajowym planem gospodarki odpadami (2010) przyjęto następujące założenia: 1. Nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego odpadów; 2. Wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów wynosił będzie 1% rocznie; 3. Prognozę zaludnienia przyjęto zgodnie z danymi GUS (Tabela 43 ) Wskaźniki nagromadzenia przyjęte w prognozie pochodzą z analizy przedstawione w poprzednich rozdziałach dotyczących stanu aktualnego. Należy podkreślić, że do wyliczeń przyjęto założenie, w którym wszyscy mieszkańcy są objęci systemem. Idąc dalej poddano analizie poszczególne rodzaje odpadów, zgodnie z przyjętą wcześniej klasyfikacją. Przyjęto założenie, że zostanie osiągnięty podstawowy cel, krótkoterminowy tj. objęcie zorganizowaną zbiórką wszystkich mieszkańców – stąd ilości wynikające ze wskaźników, a nie te, które pochodzą z ankiet czy od wytwórców. Przedstawiono również wzrost ilości odpadów oraz proporcjonalny wzrost w poszczególnych frakcjach morfologicznych. W miarę wzrostu efektywności selektywnej zbiorki powinna teoretycznie spadać zawartość odpadów opakowaniowych w strumieniu odpadów zmieszanych. Jak wykazują jednak doświadczenia państw UE poziom poszczególnych frakcji np., makulatury, tworzyw sztucznych, szkła w strumieniu odpadów zmieszanych pozostaje stabilny z uwagi na zwiększanie się ilości odpadów oraz wzrost ilości odpadów opakowaniowych w całym strumieniu wytwarzanych odpadów komunalnych. Nie należy również zapominać o wzroście świadomości ekologicznej mieszkańców, szczególnie młodszego pokolenia. Intensywne działania edukacyjne już przyniosły i zaowocują w przyszłości korzystnymi zmianami w mentalności mieszkańców, co kolei przełoży się na system ich zachowań i powinno powodować ukierunkowanie systemu we właściwym kierunku. Z uwagi na zakładany rozwój gospodarowania odpadami w ramach utworzonych w niedalekiej przyszłości dwóch Zakładów Zagospodarowania Odpadów ZZO Marszów, ZZO Dąbrówka – Kielcz, obsługujących gminy powiatu żagańskiego, jak również dalszy rozwój systemów segregacji odpadów u źródła, stałemu zmniejszaniu ulegać będzie ilość odpadów składowanych. AK NOVA Sp. z o.o. 83 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 44 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych w latach 2008 – 2020 na terenie powiatu żagańskiego Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI 2008 15 742,19 2009 15 899,61 2010 16 058,61 2011 16 219,20 2012 16 381,39 2013 16 545,20 2014 16 710,65 2015 16 877,76 2016 17 046,54 2017 17 217,00 2018 17 389,17 2019 17 563,06 2020 17 738,69 Gminy miejskie Gozdnica 655,12 661,67 668,29 674,97 681,72 688,54 695,42 702,38 709,40 716,50 723,66 730,90 738,21 6 260,87 6 323,48 6 386,71 6 450,58 6 515,09 6 580,24 6 646,04 6 712,50 6 779,63 6 847,42 6 915,90 6 985,05 7 054,91 1 196,58 1 208,55 1 220,63 1 232,84 1 245,17 1 257,62 1 270,20 1 282,90 1 295,73 1 308,69 1 321,77 1 334,99 760,76 768,37 776,05 783,81 791,65 799,57 807,56 815,64 823,79 832,03 840,35 848,76 857,24 423,98 428,22 432,50 436,82 441,19 445,60 450,06 454,56 459,11 463,70 468,33 473,02 477,75 949,86 959,36 968,95 978,64 988,42 998,31 1 008,29 1 018,37 1 028,56 1 038,84 1 049,23 1 059,72 694,83 701,78 708,80 715,88 723,04 730,27 737,58 744,95 752,40 759,93 767,52 775,20 782,95 245,62 248,08 250,56 253,06 255,60 258,15 260,73 263,34 265,97 268,63 271,32 274,03 276,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3 047,04 3 077,51 3 108,29 3 139,37 3 170,76 3 202,47 3 234,49 3 266,84 3 299,51 3 332,50 3 365,83 3 399,49 3 433,48 1 219,00 1 231,19 1 243,50 1 255,93 1 268,49 1 281,18 1 293,99 1 306,93 1 320,00 1 333,20 1 346,53 1 360,00 1 373,60 Brzeźnica 474,63 479,37 484,16 489,01 493,90 498,84 503,82 508,86 513,95 519,09 524,28 529,52 534,82 Niegosławice 591,50 597,42 603,39 609,42 615,52 621,67 627,89 634,17 640,51 646,91 653,38 659,92 666,52 Wymiarki 307,00 310,07 313,17 316,30 319,47 322,66 325,89 329,15 332,44 335,76 339,12 342,51 345,94 1 061,85 1 072,47 1 083,19 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS] 1 094,03 1 104,97 1 116,02 1 127,18 1 138,45 1 149,83 1 161,33 1 172,94 1 184,67 1 196,52 Żagań Gminy miejsko-wiejskie Iłowa Miasto Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski Gminy wiejskie Żagań AK NOVA Sp. z o.o. 84 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Do odpadów pochodzących z gospodarstw domowych dołożono prognozę dla odpadów pochodzących z obiektów infrastruktury i podzielono na poszczególne frakcje. Całość wyliczeń przedstawia Tabela 45. Tabela 45 Prognoza ilości odpadów komunalnych ogółem Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Odpady komunalne z gospodarstw domowych 15 742,19 15 899,61 16 058,61 16 219,19 16 381,39 16 545,20 16 710,65 16 877,76 17 046,54 17 217,00 17 389,17 17 563,06 17 738,69 Frakcja 0 - 10 mm 3 112,82 3 143,95 3 175,39 3 207,14 3 239,21 3 271,61 3 304,32 3 337,36 3 370,74 3 404,45 3 438,49 3 472,87 3 507,60 Odpady organiczne 3 301,75 3 334,77 3 368,12 3 401,80 3 435,81 3 470,17 3 504,87 3 539,92 3 575,32 3 611,08 3 647,19 3 683,66 3 720,49 Papier i tektura 1 949,65 1 969,15 1 988,84 2 008,73 2 028,81 2 049,10 2 069,59 2 090,29 2 111,19 2 132,30 2 153,63 2 175,16 2 196,91 Tworzywa sztuczne 1 487,06 1 501,93 1 516,95 1 532,12 1 547,44 1 562,92 1 578,54 1 594,33 1 610,27 1 626,38 1 642,64 1 659,07 1 675,66 Tekstylia 346,16 349,62 353,12 356,65 360,22 363,82 367,46 371,13 374,84 378,59 382,38 386,20 390,06 Metale 718,27 725,45 732,71 740,03 747,43 754,91 762,46 770,08 777,78 785,56 793,42 801,35 809,36 Szkło 1 460,89 1 475,50 1 490,25 1 505,16 1 520,21 1 535,41 1 550,76 1 566,27 1 581,93 1 597,75 1 613,73 1 629,87 1 646,17 922,34 931,56 940,88 950,29 959,79 969,39 979,08 988,87 998,76 1 008,75 1 018,84 1 029,03 1 039,32 Pozostałe nieorganiczne 2 443,25 2 467,68 2 492,36 2 517,28 2 542,46 2 567,88 2 593,56 2 619,49 2 645,69 2 672,15 2 698,87 2 725,86 2 753,12 Odpady komunalne z obiektów infrastruktury 2 739,31 2 766,70 2 794,37 2 822,31 2 850,54 2 879,04 2 907,83 2 936,91 2 966,28 2 995,94 3 025,90 3 056,16 3 086,72 Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 273,93 276,67 279,44 282,23 285,05 287,90 290,78 293,69 296,63 299,59 302,59 305,62 308,67 Papier i tektura 821,79 830,01 838,31 846,69 855,16 863,71 872,35 881,07 889,88 898,78 907,77 916,85 926,01 Tworzywa sztuczne 821,79 830,01 838,31 846,69 855,16 863,71 872,35 881,07 889,88 898,78 907,77 916,85 926,01 Pozostałe organiczne Materiały tekstylne 82,18 83,00 83,83 84,67 85,52 86,37 87,24 88,11 88,99 89,88 90,78 91,69 92,60 Szkło 273,93 276,67 279,44 282,23 285,05 287,90 290,78 293,69 296,63 299,59 302,59 305,62 308,67 Metale 136,97 138,34 139,72 141,12 142,53 143,96 145,40 146,85 148,32 149,80 151,30 152,81 154,34 Odpady mineralne 136,97 138,34 139,72 141,12 142,53 143,96 145,40 146,85 148,32 149,80 151,30 152,81 154,34 Frakcja drobna (< 10 mm) 191,75 193,67 195,60 197,56 199,54 201,53 203,55 205,58 207,64 209,71 211,81 213,93 216,07 Odpady wielkogabarytowe 1 330,52 1 343,83 1 357,26 1 370,84 1 384,54 1 398,39 1 412,37 1 426,50 1 440,76 1 455,17 1 469,72 1 484,42 1 499,26 Opday zielone 1 394,84 1 408,79 1 422,88 1 437,11 1 451,48 1 465,99 1 480,65 1 495,46 1 510,41 1 525,52 1 540,77 1 556,18 1 571,74 665,26 671,91 678,63 685,42 692,27 699,19 706,19 713,25 720,38 727,59 734,86 742,21 749,63 3 304,20 3 337,24 3 370,61 3 404,32 3 438,36 3 472,75 3 507,47 3 542,55 3 577,98 3 613,75 3 649,89 3 686,39 3 723,26 215,66 217,82 219,99 222,19 224,42 226,66 228,93 231,22 233,53 235,86 238,22 240,61 243,01 25 902,36 26 161,38 26 423,00 26 687,23 26 954,10 27 223,64 27 495,88 27 770,83 28 048,54 28 329,03 28 612,32 Odpady z czyszczenia ulic Odpady budowlane Odpady niebezpieczne 25 391,98 25 645,90 RAZEM [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS] AK NOVA Sp. z o.o. 85 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Podsumowując powyższą prognozę zauważamy wzrost ilości wytwarzanych odpadów w latach 2008 – 2020 o około 3200 Mg. Planując nowe systemy gospodarowania odpadami należy uwzględnić przedstawiony tabelarycznie wzrost ilości odpadów. Prognozując zmiany w zakresie ilości odpadów w latach przyszłych należy ostrożnie zakładać ich wzrost. W latach poprzednich zakładano, ze Polska będzie dążyć do osiągnięcia poziomu krajów rozwiniętych w zakresie ilości wytwarzanych odpadów na jednego mieszkańca. Statystyki pokazują, ze wskaźniki porównywalne do krajów rozwiniętych osiągnięto jedynie w wielkich aglomeracjach miejskich. Czynnikami ograniczającymi wzrost odpadów na terenie powiatu będą: Przewaga zabudowy niskiej – jednorodzinnej Przepisy prawne nakładające kosztowne obowiązki na zbierających odpady Wzrost świadomości ekologicznej Wzrost kosztów utylizacji odpadów Likwidacja dzikich składowisk Objęcie system zbiórki wszystkich mieszka Wzrost kosztów odbioru odpadów Rozwój systemu selektywnej zbiórki Wszystkie wyżej wymienione czynniki są ze sobą ściśle powiązane i współczynnik korelacji między nimi można określić jako bliski jedności. Wprowadzanie przepisów ograniczających składowanie i wzrost wymagań wobec składowisk spowoduje wzrost kosztów unieszkodliwienia, a co za tym idzie odbioru odpadów. W celu obniżenia kosztów usunięcia odpadów mieszkańcy chętniej włączą się do systemu selektywnej zbiórki oraz zagospodarowywania odpadów organicznych w zabudowie jednorodzinnej przez kompostowanie. Likwidacja nielegalnych składowisk oraz egzekwowanie zakazu składowania odpadów przez wysokie kary ograniczy „wypływanie” odpadów poza system. Należy jedynie mieć nadzieję, że zbyt wygórowane opłaty nie spowodują odwrotnej tendencji tj. pozbywania się odpadów w nielegalny sposób. Również działania władz centralnych polegających na kreowaniu opłat za składowanie, limitów odzysku i recyklingu będą powodować tendencję do mniejszego od wzrostu gospodarczego przyrostu odpadów z jednej strony i zwiększenia zachowań proekologicznych z drugiej. 1.3. Odpady ulegające biodegradacji Strumień odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (OKB), składa się z następujących rodzajów odpadów: odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień zmieszanych odpadów komunalnych, papier i tektura zbierane selektywnie, odzież i tekstylia (z materiałów naturalnych) zbierane selektywnie, odpady zielone (z ogrodów i parków), Zgodnie z wymaganiami ustawy o odpadach wynikającymi z dyrektywy w sprawie składowania odpadów 1999/31/WE, ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowane do składowania nie mogą być większe niż: 75% w roku 2010, 50% w roku 2013, 35% w roku 2020, w odniesieniu do ilości odpadów ulegających biodegradacji wytwarzanych w 1995 r. AK NOVA Sp. z o.o. 86 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Aby określić zobowiązania dla powiatu żagańskiego wynikające z Dyrektywy, należało określić ilości odpadów ulegających biodegradacji (OKB) wytwarzanych w roku 1995 oraz wykonać odpowiednie szacunki ograniczeń składowania dla lat 2010, 2013 oraz 2020. Zgodnie ze wskaźnikami wynikającymi z KPGO 2010 w roku 1995 na terenie powiatu było wytwarzanych 12 178 Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Odpady komunalne ulegające biodegradacji (OKB) stanowią średnio powyżej 40% strumienia odpadów (wg wskaźników z KPGO 2010). Z prognoz zmian ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie powiatu wynika, że w latach 2010, 2013 oraz 2020 wymagane będzie zagospodarowanie metodami innymi niż składowanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przedstawionych w Tabeli nr 46 (docelowo 10 291Mg). Tabela 46 Prognoza ilości OKB, jakie będzie należało poddać zagospodarowaniu w latach 2010, 2013, 2020 (dla obszaru powiatu żagańskiego) Parametr Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość OKB w strumieniu odpadów komunalnych [Mg/rok] Ilość OKB dopuszczonych do składowania [Mg/rok] wg danych za rok 1995 Ilość OKB wymagających zagospodarowania – wg danych rzeczywistych [Mg/rok] Rok 2010 Rok 2013 Rok 2020 25 902 26 687 28 612 12 423 12 799 13 722 6 997 4 665 3 853,5 3 106 6 399 10 291,5 [Źródło: Opracowanie własne] Na pewnym niewielkim poziomie możliwe jest ograniczenie składowania odpadów komunalnych metodami nisko inwestycyjnymi i z wykorzystaniem prowadzonej już zbiórki selektywnej poprzez: rozwinięcie selektywnej zbiórki i przetwarzania papieru, tektury, tekstyliów (z włókien naturalnych), wprowadzenie selektywnej zbiórki oraz kompostowania odpadów zielonych, prowadzenie kompostowania przydomowego. Praktycznie jedynym realnym sposobem osiągnięcie wymagań ustawowych jest wprowadzenia intensywnych technologii przetwarzania tej frakcji odpadów, takich jak technologie mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów (lub technologie termiczne). Odpady docelowo skierowane winny być do ZZO odpadów zaplanowanych w WPGO, bądź w przypadku powstania instalacji w Długoszynie do termicznego przekształcania odpadów. 2. Prognoza stanu wybranych grup odpadów oraz odpadów z sektora gospodarczego Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów w obszarze działalności gospodarczej na terenie powiatu żagańskiego w sytuacji głębokich zmian restrukturyzacyjnych w głównych sektorach przemysłowych i ogólnie niekorzystnej koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania. Brakuje także prognoz rozwoju i zmian w poszczególnych gałęziach przemysłu, rzemiosła i usług w regionie do 2022 roku. W tej sytuacji można jedynie przyjmować istniejące wskaźniki rozwoju gospodarczego kraju i na tej podstawie dokonywać szacunków ilości przewidywanych powstających odpadów z działalności gospodarczej. AK NOVA Sp. z o.o. 87 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Doświadczenia światowe wskazują, że: stopień redukcji wytwarzanych odpadów może się wahać w szerokich granicach, od 10 do 95%, przy czym na etapie wstępnym – bezinwestycyjnym – osiągana redukcja może wynieść 15 – 25%, okres zwrotu kosztów inwestycyjnych poniesionych w celu minimalizacji odpadów wynosi średnio 5 lat, redukcja odpadów przynosi w efekcie wymierne korzyści ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i zdrowotne. Prognozując rozwój sektora gospodarczego i związaną z nim ilość wytwarzanych odpadów pod uwagę należy wziąć w szczególności tendencje występujące we współczesnej gospodarce. Przyjmując za dokumentami rządowymi „wariant optymistyczny" rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję, przewiduje się w ciągu najbliższych 15 lat wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu. Zgodnie z KPGO 2010 przyjmuje się, że w dalszej przyszłości – po 2009 r. w ramach noworealizowanych inwestycji i modernizacji istniejących zakładów z uwagi na wprowadzanie nowoczesnych technologii małoi bezodpadowych ewentualny wzrost produkcji nie wpłynie wprost na zwiększenie się ilości wytwarzanych odpadów. Wyjątek będą stanowić te sektory gospodarki, w których można się spodziewać wzrostu odpadów w związku z przewidywaną aktywizacją tego sektora w szczególności dotyczy to działalności rolno-spożywczej. Na obszarach wiejskich powinna zmniejszać się liczba osób żyjących z rolnictwa natomiast wzrastać liczba osób świadczących usługi dla rolnictwa i rolników. Problemem istniejącym na dzień dzisiejszy jest niska świadomość ekologiczna przedsiębiorców przejawiająca się niskim odsetkiem dopełniających obowiązku składania rocznych sprawozdań (do właściwego urzędu marszałkowskiego) wytwarzanych odpadów w wyniku prowadzonej działalności. Brak szczegółowych i reprezentatywnych danych nie pozwala na określenie konkretnej prognozy ilościowej. Rozwój regionu spowoduje podniesienie poziomu życia i wydłużenie się średniej wieku mieszkańców. Zwiększy się zapotrzebowania na usługi medyczne. Spowoduje to wzrost ilości odpadów z sektora służby zdrowia. Polityka państwa w zakresie ochrony środowiska dążąca do wprowadzania nowoczesnych technologii mało i bezodpadowych, a także metody „czystej produkcji” oraz budowy własnych instalacji do odzyskiwania i unieszkodliwiania, spowoduje spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach, zwiększenie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez ich wytwórców Reasumując zakładany wzrost ilości odpadów spowodowany będzie: a) powstawaniem nowych inwestycji i podmiotów gospodarczych - nowi wytwórcy odpadów, b) zwiększeniem produkcji lub jej asortymentu - nowe technologie i ciągi produkcyjne, c) wzrostem ilości urządzeń do oczyszczania ścieków, gazów lub instalacja, urządzeń do poprawy efektów oczyszczania, d) pracami prowadzonymi w procesie restrukturyzacji przemysłu i usług (odpady poremontowe i rozbiórkowe). e) zwiększoną ilością samochodów wycofanych z eksploatacji f) zwiększoną ilością wytwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego g) wzrostem ilości odpadów budowlanych zawierających azbest. AK NOVA Sp. z o.o. 88 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.1. Prognoza stanu wybranych grup odpadów 2.1.1. Komunalne osady ściekowe Według KPGO 2010 na ilość wytwarzanych osadów mają wpływ dwa zasadnicze czynniki: zmiany demograficzne oraz realizacja inwestycji z zakresu budowy i rozbudowy sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczania ścieków. Zgodnie z WPGO przewiduje się stały wzrost stopnia skanalizowania kraju. Przedstawiona poniżej prognoza jest zgodna ze wskaźnikami wojewódzkimi oraz tendencją rozwojową gminy. Tabela 47 Prognoza wytwarzania komunalnych osadów ściekowych w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Osady ściekowe Ilość rok 2009 [Mg] 1 056,35 Ilość rok 2010 [Mg] 1 206,35 Ilość rok 2014 [Mg] 1 734,54 Ilość rok 2017 [Mg] 2 254,42 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WPGO oraz danych GUS, stan wyjściowy na dzień 31.12.2008 r.] 2.1.2. Przeterminowane środki ochrony roślin W związku z faktem, iż na terenie powiatu żagańskiego nie występują obiekty w postaci mogilników, gospodarkę odpadami tego typu należy skupić na systemie zbiórki zużytych opakowań po środkach ochrony roślin. Przewiduje się, iż w związku ze wzrostem znaczenia przemysłu w rozwoju powiatu nastąpi sukcesywny spadek ilości wytwarzanych odpadów tego typu. Należy jednocześnie prowadzić akcje informacyjno – edukacyjne zwiększające świadomość mieszkańców gminy dotyczącą szkodliwości odpadów po środkach ochrony roślin. 2.1.3. Odpady zawierające PCB Zgodnie z §2.1. Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska: Wykorzystywanie PCB dopuszcza się w użytkowanych urządzeniach lub instalacjach, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2010 r. 2. Do czasu, o którym mowa w ust. 1, powinno następować sukcesywne oczyszczanie lub eliminowanie instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane PCB (…). Jednym z najważniejszych działań gmin powiatu żagańskiego powinno być potwierdzenie faktu występowania bądź też braku tego typu odpadów na ich terenie np. poprzez przeprowadzenie inwentaryzacji terenu powiatu lub poprzez przeprowadzenie informacyjnej akcji ankietowej wśród największych przedsiębiorców i mieszkańców powiatu. 2.1.4. Odpady zawierające azbest Zgodnie z wytycznymi dokumentów krajowych oraz obowiązującym prawodawstwem wyroby azbestowe maja być usunięte z budynków do końca 2032 roku. Proces usuwania azbestu jest procesem złożonym i wymaga pełnego zaangażowania zarówno władz lokalnych jak i użytkowników takowych wyrobów. Usuwanie azbestu i materiałów zawierających azbest trwa w Polsce już od kilku lat. Dotyczy to zarówno szeroko pojętych budynków jak i instalacji i budowli przemysłowych. Zdecydowana większość usuwanych materiałów zawierających azbest to płyty azbestowo-cementowe, dawniej AK NOVA Sp. z o.o. 89 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 powszechnie stosowane na pokrycia dachowe, elewacje, w prefabrykowanych elementach ściennych i w wielu urządzeniach technicznych, zwłaszcza w wymiennikach cieplnych – w chłodniach kominowych i wentylatorowych. Podstawą bezpiecznego postępowania z materiałami zawierającymi azbest jest eliminacja lub co najmniej minimalizacja ryzyka emisji włókien azbestu do otoczenia. W wypadku usuwania takich materiałów konieczne jest ich zwilżenie wodą oraz usuwanie, gdy jest to możliwe wyrobów w całości, unikając ich łamania i przy zachowaniu pracy ręcznej, oraz przy zabezpieczeniu – odizolowaniu pola prac od otoczenia. Odpowiednie oddzielenie pola prac od otoczenia ma zapobiegać ewentualnemu skażeniu azbestem. Na stanowisku pracy należy monitorować stężenie włókien azbestu w powietrzu a po zakończeniu prac sprawdzić na okoliczność ewentualnego wystąpienia azbestu (czystość) miejsce prac i najbliższe otoczenie. Podstawowym problemem jest niewłaściwe postępowanie w procesie usuwania wyrobów zawierających azbest oraz niewłaściwe postępowania z odpadami zawierającymi azbest związane z brakiem odpowiedniego doświadczenia oraz wiedzy firm zajmujących się tym zadaniem oraz niewłaściwe postępowania z odpadami zawierającymi azbest. Łączna ilość zinwentaryzowanych płyt falistych wynosi 169 674,19 m2, co daje masę 2 375,44Mg przy zastosowaniu uśrednionego przelicznika masowego 1 m2 – masa 14,00 kg. W związku z powyższym w okresie objętym Programem usuwania azbestu z terenu powiatu (tj. do roku 2032) pozostanie do usunięcia praktycznie 100% tego typu odpadów. Nie można sporządzić prognozy wytwarzania tych odpadów w poszczególnych latach, ponieważ ilość powstających odpadów ma charakter zmienny. Należy podkreślić jednak, iż dzięki zorganizowanemu systemowi usuwania wyrobów azbestowych problem tych odpadów zgodnie ze strategią krajową zostanie rozwiązany do roku 2032. Azbestowo cementowe rury wodociągowe zgodnie z przyjętymi tendencjami nie będą specjalnie wydobywane z ziemi. Proces ich usuwania przeprowadzany będzie w wyjątkowych okolicznościach uniemożliwiających przeprowadzenie modernizacji lub rozwoju istniejącej sieci wodociągowej. 2.1.5. Oleje odpadowe Zgodnie z KPGO 2010 w związku ze spadkiem zapotrzebowania na oleje smarowe świeże, spowodowanym między innymi zwiększeniem czasu eksploatacji olejów, nastąpi prawdopodobnie spadek możliwych do pozyskania olejów odpadowych. Przyjmując powyższe ustalenia dokonując obliczeń na podstawie planu krajowego oraz wojewódzkiego oraz aktualnych danych z WSO za rok 2008 ustalono szacunkowe poziomy wytwarzania odpadów w postaci olejów przepracowanych w latach 2009 – 2020. - Tabela 48. Tabela 48 Prognoza wytwarzania olejów odpadowych w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Oleje odpadowe Ilość 2009 [Mg] 129,02 Ilość 2010 [Mg] 108,71 Ilość 2014 [Mg] 78,80 Ilość 2020 [Mg] 80,77 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 90 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.1.6. Odpady medyczne i weterynaryjne Biorąc pod uwagę zakładany w Polsce wzrost dostępności usług medycznych oraz starzenie się społeczeństwa, wzrastać będzie ilość odpadów. Zgodnie z KPGO 2010 oraz z następującym przyrostem ilości porad medycznych szacuje się roczny przyrost ilości odpadów medycznych i weterynaryjnych na poziomie ok. 4,5 % w przedziale 4 lat. Tabela 49 Prognoza wytwarzania odpadów medycznych w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Ilość 2009 [Mg] Ilość 2010 [Mg] Ilość 2014 [Mg] Ilość 2020 [Mg] Odpady medyczne i weterynaryjne 10,12 10,48 24,78 27,88 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] 2.1.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji W miarę rozwoju gospodarki i wzrostu zamożności społeczeństwa liczba pojazdów, a więc także liczba wyeksploatowanych pojazdów będzie systematycznie wzrastać. Obserwowane będzie zjawisko wymiany starszych modeli pojazdów na nowsze, co również przyczyni się do wzrostu ilości tych odpadów. Opierając się na założeniach planu krajowego określono szacunkowy wzrost ilości odpadów z tego sektora – Tabela 50. Tabela 50 Prognoza wytwarzania odpadów z pojazdów wycofanych z eksploatacji w latach 2009 2017 Wyszczególnienie Odpady z wycofanych pojazdów Ilość 2009 [Mg] Ilość 2010 [Mg] Ilość 2014 [Mg] Ilość 2020 [Mg] 781,41 800,94 927,74 1 243,27 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] 2.1.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Przyjmuje się, że dynamika wzrostu ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie wahała się w granicach 3 - 5% w skali rocznej (przy 5% tempie wzrostu masy wprowadzanego sprzętu na rynek). Opierając się na prognozach planu wojewódzkiego oraz na podstawie danych z WSO opracowano prognozę wytwarzania odpadów (z sektora gospodarczego) przedstawioną w Tabeli 51. Tabela 51 Prognoza wytwarzania odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w latach 2009 – 2017 Wyszczególnienie Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Ilość 2009 [Mg] Ilość 2010 [Mg] Ilość 2014 [Mg] Ilość 2020 [Mg] 29,65 30,84 36,07 45,65 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 91 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.1.9. Zużyte opony Ilość zużytych opon będzie stale wzrastać, w tempie proporcjonalnym do wzrostu ilości pojazdów mechanicznych. W Tabeli nr 52 przedstawiono prognozę wytwarzania tego typu odpadów w latach 2009 – 2020. Tabela 52 Prognoza wytwarzania zużytych opon w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Zużyte opony Ilość 2009 [Mg] 14,91 Ilość 2010 [Mg] 15,66 Ilość 2014 [Mg] 21,04 Ilość 2020 [Mg] 25,57 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] 2.1.10. Zużyte baterie i akumulatory Zakłada się, że w związku z koniecznością wypełnienia ustawowych wymagań nastąpi znaczny wzrost efektywności zbierania i recyklingu szczególnie w odniesieniu do baterii i akumulatorów małogabarytowych. Szacuje się, że w następnych latach zauważalna będzie tendencja nieznacznie wzrostowa w zakresie wytwarzania zużytych baterii i akumulatorów. Zgodnie z planem wojewódzkim opracowano prognozę przedstawioną w poniższej tabeli. Tabela 53 Prognoza wytwarzania zużytych baterii i akumulatorów w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Zużyte baterie i akumulatory Ilość 2009 [Mg] Ilość 2010 [Mg] Ilość 2014 [Mg] Ilość 2020 [Mg] 32,0 32,71 35,55 43,02 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] W związku z podjętymi dotychczas działaniami w kierunku objęcia coraz to większej rzeszy mieszkańców selektywną zbiórką tej grupy odpadów, należy przypuszczać, iż odpady te zostaną w przyszłości wyeliminowane ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych. 2.1.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej Ilość wytworzonych odpadów uzależniona jest od rozwoju lub recesji w poszczególnych sektorach gospodarki, a w szczególności w budownictwie, drogownictwie i kolejnictwie. Na podstawie wskaźników KPGO 2010 sporządzono prognozę ilości wytworzonych odpadów budowlanych w latach 2009 – 2017 zamieszczoną w Tabeli nr 54. Tabela 54 Prognoza wytwarzania odpadów budowlanych w latach 2009 - 2017 Wyszczególnienie Odpady budowlane Ilość 2009 [Mg] 1 127,17 Ilość 2010 [Mg] 1 277,91 Ilość 2014 [Mg] 1 666,81 Ilość 2020 [Mg] 1 715,71 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 92 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.2. Prognoza stanu – odpady z grup 01 – 19 Opracowując prognozę odpadów z grup 01 – 19 posłużono się założeniami oraz wskaźnikami opracowanymi w WPGO dla województwa lubuskiego. Zgodnie z WPGO prognoza dotycząca szacowanej masy odpadów z grup 01 – 19 uwzględniała: 1. Prognozę dla rozwoju przemysłu w Polsce przeprowadzoną w ramach Krajowego planu gospodarki odpadami 2010. 2. Masę wytwarzanych odpadów w województwie lubuskim w latach 2004 – 2007 oraz wynikające z tego tendencje Tabela 55 Prognoza masy odpadów z grup 01 – 19 powstających na terenie powiatu żagańskiego do roku 2020 Rok Prognoza 2012 2016 2020 Grupa 01 (odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin) Perspektywy rosnącej koniunktury w budownictwie mieszkaniowym i infrastrukturze drogowej powinny wpłynąć na wzrost wydobycia i produkcji kruszywa budowlanego, a tym samym na wzrost ilości powstających odpadów 72 565,78 74 293,55 76 888,71 Grupa 02 (odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności) Biorąc pod uwagę obserwowany wzrost produkcji rolniczej, przy jednoczesnym dużym wykorzystaniu odpadów jako paszy w hodowli zwierząt w gospodarstwach rolnych oraz do nawożenia w rolnictwie, należy przypuszczać, że ilość wytwarzanych odpadów w tej grupie będzie nieznacznie wzrastać. 3 250,19 3 451,69 3 653,20 Grupa 03 (odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury) Obserwowany wzrost produkcji wyrobów z drewna i mebli spowoduje wzrost ilości wytwarzanych odpadów tej grupy 88,02 90,72 93,42 0,72 0,69 Grupa 04 (odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego) Analizując masę powstających odpadów z grupy 04 w latach 2003 – 2006 przyjęto dalszy systematyczny spadek ilości tych odpadów 0,79 Grupa 05 (odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla) Na podstawie tendencji obserwowanych w kraju oraz w woj. lubuskim przyjęto systematyczny spadek ilości odpadów - - - Grupa 06 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej) Przyjęto kontynuację tendencji wzrostowych w ilości wytwarzanych odpadów 0,05 0,05 0,05 Grupa 07 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej) Przyjęto kontynuację tendencji wzrostowych w ilości wytwarzanych odpadów 60,43 67,43 74,43 Grupa 08 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich) Biorąc pod uwagę tendencję zrostową obserwowaną w kraju, przyjęto 29,68 wzrost masy odpadów Grupa 09 (odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych) Systematyczny rozwój fotografii cyfrowej powodował będzie spadek ilości odpadów. AK NOVA Sp. z o.o. 36,08 42,48 - - 93 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rok Prognoza 2012 2016 2020 17 450,60 17 170,83 16 891,07 Grupa 10 (odpady z procesów termicznych) Na podstawie obserwowanych tendencji przyjęto dalszy nieznaczny spadek masy odpadów Grupa 11 (odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych) Biorąc pod uwagę prognozy opracowane na potrzeby krajowego planu gospodarki odpadami oraz masę wytwarzanych odpadów w woj. lubuskim, przyjęto dalszy wzrost masy wytwarzanych odpadów 563,27 577,48 584,55 Grupa 12 (odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych) Na podstawie obserwowanych tendencji przyjęto dalszy nieznaczny spadek masy odpadów 168,67 160,40 152,12 Grupa 13 (oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) Analizując masę wytwarzanych odpadów w latach 2003 – 2006 przyjęto 77,18057 dalszy nieznaczny wzrost masy odpadów 80,44702 80,77 Grupa 14 (odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08) Obserwując tendencje w województwie, przyjęto stabilizację wytwarzanych odpadów - - - Grupa 15 (odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach) Z uwagi na postęp technologiczny, jaki dokonuje się w zakresie wytwarzania materiałów opakowaniowych i opakowań, polegający na znacznym obniżeniu ich masy, a także ze względu na konieczność przeprowadzania przez przedsiębiorców redukcji masy opakowań w systemach pakowania towarów nie przewiduje się znaczącego wzrostu masy odpadów opakowaniowych. 7 537,91 7 668,72 7 799,53 723,62 879,57 1 035,58 Grupa 16 (odpady nieujęte w innych grupach) Obserwowane tendencje w województwie oraz prognozy dla kraju wskazują na nieznaczny, systematyczny wzrost tej grupy odpadów Grupa 17 (odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Trwająca, stała tendencja wzrostu w budownictwie powodować będzie nadal systematyczny wzrost ilości wytwarzanych odpadów. 1 642,57 1 691,42 1 715,71 12,54 14,43 16,32 Grupa 18 (odpady medyczne i weterynaryjne) Biorąc pod uwagę zakładany w Polsce wzrost dostępności usług medycznych oraz starzenie się społeczeństwa, wzrastać będzie ilość odpadów Grupa 19 (odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych) Biorąc pod uwagę cele stawiane w Polityce Ekologicznej Państwa oraz w Krajowym planie gospodarki odpadami 2010 przyjęto systematyczny wzrost masy odpadów 3 930,75 4 338,81 4 841,36 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSO, stan na dzień 31.01.2010 r., oraz założeń WPGO] AK NOVA Sp. z o.o. 94 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 VI. PRZYJĘTE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI NA LATA 2009 - 2018 1. Założenia gospodarki odpadami w dokumentach na szczeblu krajowym i wojewódzkim Polityka Ekologiczna Państwa określając konieczne do osiągnięcia cele w zakresie ochrony środowiska wyróżnia cele średniookresowe do roku 2016 w zakresie gospodarki odpadami. Do celów tych należą: utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuższe okresy życia produktów itp.), znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla środowiska, zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja, sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych, wraz z identyfikacją obiektów wpływających znacząco na środowisko (obowiązek wynikający z dyrektywy 2006/21/WE oraz ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865), eliminacja kierowania na składowiska zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów, pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji, takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych, aby na składowiska nie trafiało ich więcej niż 50% w stosunku do odpadów wytworzonych w gospodarstwach domowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami i kompetencjami poszczególnych jednostek administracji realizując Politykę Ekologiczną Państwa muszą dążyć one do realizacji celów gospodarki odpadami na swoim poziomie. 1.1. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 (KPGO 2010) KPGO 2010 i jego tworzenie poprzez liczne przyszłe aktualizacje dąży do tego aby funkcjonujący system gospodarki odpadami był w pełni zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju. Wynikiem takiej postawy jest osiągnięcie głównego celu w postępowaniu z odpadami, którym jest zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz ograniczenie ich właściwości niebezpiecznych. Bardzo istotne jest także właściwe wykorzystanie właściwości materiałowych i energetycznych odpadów, a w przypadku gdy odpadów nie można poddać procesom odzysku ich unieszkodliwianie. Najmniej pożądaną formą unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie. Realizacja tych dwóch podstawowych celów pozwoli na osiągnięcie celów bardziej szczegółowych takich jak: ograniczenie zmian klimatu powodowanych przez gospodarkę odpadami poprzez minimalizację emisji gazów cieplarnianych z technologii zagospodarowania odpadów, zwiększenie udziału w bilansie energetycznym kraju energii ze źródeł odnawialnych poprzez zastępowanie spalania paliw kopalnych spalaniem odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. AK NOVA Sp. z o.o. 95 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 W związku z powyższym, zgodnie z polityką ekologiczną państwa, przyjęto następujące cele główne: utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego w PKB, zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska, zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów, zamknięcie wszystkich krajowych składowisk niespełniających przepisów prawa, wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów, stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce, przy czym, wprowadzanie zmian prawa będzie ograniczone do niezbędnego minimum, wynikającego z konieczności transpozycji prawa unijnego oraz potrzeby wprowadzenia zmian wskazanych w niniejszym KPGO 2010. Szczególny nacisk zostanie położony na egzekwowania przepisów prawa w odniesieniu do gospodarki odpadami, również w kontekście transgranicznego przemieszczania odpadów. Na podstawie celów głównych wyznaczono cele szczegółowe dla poszczególnych grup odpadów zgodnie z przyjętą w opracowaniu nomenklaturą oraz podziałem. 1.2. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2009 - 2012 z perspektywą na lata 2013 - 2020 Założeniem Planu jest dojście do systemu gospodarki odpadami, zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w którym w pełni realizowane są zasady gospodarki odpadami według poniżej przedstawionej hierarchii, tj.: 1. zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz ograniczania ich właściwości niebezpiecznych, 2. wykorzystywanie właściwości materiałowych i energetycznych odpadów, w przypadku gdy odpadów nie można poddać procesom odzysku - ich unieszkodliwienie, 3. ograniczenie składowania jako najmniej pożądanego sposobu postępowania z odpadami. Cele główne: 1. Utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego w PKB, 2. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska, 3. Gospodarowanie odpadami w województwie w oparciu o regionalne zakłady zagospodarowania odpadów, 4. Zwiększenie ilości zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, 5. Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów, 6. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie, 7. Zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk odpadów niespełniających przepisów prawa. Cele szczegółowe: 1. Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, w tym zbieraniem selektywnym 100% mieszkańców województwa do końca roku 2009, AK NOVA Sp. z o.o. 96 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych w województwie lubuskim w roku 1995 (118,6 tys. Mg), dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: w 2010 r. nie więcej niż 75%, w 2013 r. nie więcej niż 50%, w 2020 r. nie więcej niż 35%. 3. Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 85% ilości odpadów wytwarzanych w roku 2014. Wg KPGO 2010 w gospodarowaniu odpadami najważniejszym elementem systemu jest stworzenie Zakładów Zagospodarowania Odpadów, które to będą w racjonalny i prawidłowy sposób zarządzać gospodarką odpadami w województwie. W związku z tym, na etapie projektowania planu dla województwa konsultowano z gminami ich przynależność do obszarów obsługiwanych przez wskazane ZZO. Gminy wyraziły zgodę w formie deklaracji na objęcie jej systemem gospodarowania odpadami w ramach wskazanego zakładu. Większość gmin objęta została systemem gospodarowania odpadami w województwie, natomiast odpady komunalne z gminy: Skwierzyna, Przytoczna, Pszczew kierowane będą do ZZO Clean City w Międzychodzie (województwo wielkopolskie), co zostało uwzględnione w Planie gospodarki odpadami dla województwa wielkopolskiego (Uchwała Sejmiku Województwa Wielkopolskiego nr XXII/284/08 z dnia 31 marca 2008 r.). Biorąc pod uwagę funkcjonujące w województwie obiekty oraz podjęte działania w celu rozbudowy istniejącej infrastruktury wskazuje się jako niezbędne: 1. Rozbudowę istniejących zakładów w Długoszynie, Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze, tak aby zrealizować postawione w WPGO cele. 2. Zgodnie z zapisami KPGO 2010, wg których podstawą systemu gospodarki odpadami powinny stać się ZZO o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez minimum 150 tys. mieszkańców, wskazuje się jako niezbędne utworzenie wspólnego systemu gospodarowania odpadami dla zakładu zagospodarowania odpadów w Długoszynie (CZG – 12) i gminy miejsko – wiejskiej Słubice. W systemie tym, zarówno instalacje znajdujące się w Długoszynie, jak i sortowania oraz składowisko odpadów w Słubicach, będąc elementem ZZO Długoszyn, będą rozbudowywane i modernizowane tak aby zapewnić realizacje postawionych dla tego obszaru celów, 3. Rozbudowę do roku 2012 istniejących instalacji w Dąbrówce Wielkopolskiej (gm. Zbąszynek) i Kiełczu (gm. Nowa Sól), które obsługiwać będą gminy wchodzące w skład obszaru ZZO Obszar Wschodni o instalacje zapewniające co najmniej następujący zakres usług (działalności): mechaniczno – biologiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, kompostowanie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych, 4. Budowę ZZO Marszów obejmującego swoim zasięgiem południowo – zachodnią cześć województwa. Zgodnie z zapisami Uchwały nr XLIV/320/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 26.06.2006 r. w sprawie zmiany Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2003 – 2010, do czasu uruchomienia ZZO Marszów dopuszcza się niezbędną rozbudowę w celu zwiększenia pojemności istniejących składowisk komunalnych: w Chrobrowie, gm. Żagań, AK NOVA Sp. z o.o. 97 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 w Czyżówku, gm. Iłowa, 5. Budowę instalacji termicznego zagospodarowania odpadów. W trakcie opracowywania niniejszego dokumentu inicjatywę budowy tego typu instalacji zgłosiło CZG – 12 (w Długoszynie). Wg KPGO 2010 metoda termicznego przekształcania odpadów preferowana jest dla aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców, 6. Do czasu wybudowania ZZO Marszów, ZZO Obszar Wschodni oraz do czasu niezbędnej rozbudowy zakładów w Gorzowie oraz Zielonej Górze, odpady kierowane będą do zagospodarowania wg zasad aktualnie obowiązujących, przy założeniu dążenia do realizacji postawionych w WPGO celów. Po wybudowaniu i rozbudowie wskazanych obiektów, w zezwoleniach na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wskazywane będą powyższe zakłady jako jedyne miejsca odzysku i unieszkodliwiania odpadów z terenu województwa lubuskiego. 2. Cele gospodarki odpadami w powiecie żagańskim Strategia postępowania z odpadami na terenie powiatu żagańskiego jest oparta na założeniach określonych w dokumentach krajowych tj.: Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą w latach 2009 – 2012 oraz KPGO 2010, jak również na szczeblu wojewódzkim tj. : Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2009 - 2012 z perspektywą na lata 2013 - 2020. Dla osiągnięcia zamierzonych celów przyjmujemy następujące zasady gospodarowania odpadami: 1. Należy zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania; 2. Należy zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów; 3. Należy zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. Cel zasadniczy niniejszego dokumentu oparty jest na założeniach planów wyższego szczebla oraz planu pierwotnego z roku 2004 i brzmi: Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów na terenie powiatu żagańskiego wraz z racjonalizacją systemu gospodarki odpadami i ochroną powierzchni ziemi 2.1. Odpady komunalne Cele szczegółowe opracowano na podstawie analizy specyficznej sytuacji gminy oraz celów w gminnym planie z roku 2004 oraz planie wojewódzkim. 2.1.1. Cele szczegółowe Cele szczegółowe: Minimalizacja wytwarzania odpadów na terenie powiatu żagańskiego, Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych na terenie powiatu żagańskiego w roku 1995, zgodnie z zapisami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami AK NOVA Sp. z o.o. 98 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 (2010) dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: o w 2010 r. nie więcej niż 75%, o w 2013 r. nie więcej niż 50%, o w 2020 r. nie więcej niż 35%; Intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie; Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów; Udział poszczególnych gmin powiatu w ponadgminnym systemie gospodarki odpadami przynależność poszczególnych gmin do rejonów obsługi wskazanych w aktualnym WPGO. 2.2. Odpady z sektora gospodarczego Plan wojewódzki wyznaczył cele dla gospodarowania odpadami w przemyśle na lata 2009 – 2010 oraz 2011 – 2019. Cele ogólne dla gospodarowania odpadami powstającymi w przemyśle (do realizacji przez podmioty gospodarcze): 1. W okresie od 2009 r. do 2010 r. przyjmuje się następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 72% w 2010 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 8% w 2010 r. 2. W okresie od 2011 r. do 2020 r. – następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 75% w 2020 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 10% w 2020 r. W ślad za KPGO 2010 przyjmuje się następujące cele nadrzędne w zakresie postępowania z odpadami, w szczególności odpadami niebezpiecznymi : 1. Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, 2. Ograniczanie ilości odpadów kierowanych do składowania, 3. Spełnianie przez posiadaczy odpadów wymagań formalno – prawnych w zakresie wytwarzania i zagospodarowywania odpadów, 4. Wyegzekwowanie od posiadaczy odpadów prowadzenia ewidencji odpadów i przedkładania do wojewódzkiej bazy danych zbiorczych zestawień danych o odpadach, 5. Magazynowanie odpadów w sposób minimalizujący ich negatywne oddziaływanie na środowisko, 6. Zagospodarowania odpadów w miejscu wytworzenia. 2.3. Wybrane grupy odpadów 2.3.1. Komunalne osady ściekowe Priorytetowymi celami w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie powiatu jest zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego. AK NOVA Sp. z o.o. 99 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.3.2. Przeterminowane środki ochrony roślin Głównym celem jest wdrożenie i utrwalenie prawidłowej gospodarki odpadami po środkach ochrony roślin i ukierunkowanie strumienia tych odpadów do specjalistycznych firm odbierających opakowania po środkach ochrony roślin. 2.3.3. Odpady zawierające PCB Zgodnie z KPGO 2010 celem podstawowym jest wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez zorganizowane oraz szczególnie kontrolowane unieszkodliwienie tego typu odpadów oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB do 30 czerwca 2010 roku. Likwidacja Odpadów zawierających PCB o stężeniu poniżej 50 ppm od 2011 r. 2.3.4. Odpady zawierające azbest W okresie funkcjonowania Planu należy realizować cele „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu Żagańskiego”. 2.3.5. Oleje odpadowe Utrzymanie odzysku na poziomie, co najmniej 50%, a recyklingu rozumianego, jako regeneracja na poziomie, co najmniej 35% w okresie 2010-2022, z równoczesnym dążeniem do pełnego wykorzystania mocy przerobowych instalacji do regeneracji olejów odpadowych. Dodatkowo zgodnie z planem wojewódzkim należy poprawić system zbierania olejów odpadowych, w szczególności od mieszkańców oraz podnosić świadomość mieszkańców o szkodliwości odpadów z tej grupy. 2.3.6. Odpady medyczne i weterynaryjne Głównymi celami winny być : Upowszechnienie informacji o obowiązku prowadzenia szczegółowej ewidencji wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i weterynaryjnych, szczególnie o charakterze lekarskich praktyk indywidualnych; Upowszechnienie systemu zbierania przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych na terenie poszczególnych gmin powiatu; W okresie do roku 2020 należy podnieść efektywność zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u źródła) co spowoduje zmniejszenie ilości odpadów innych niż niebezpieczne w strumieniu odpadów niebezpiecznych. 2.3.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji Głównymi celami winny być: Pełna ewidencja danych dotyczących pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz eliminacja tzw. szarej strefy ich demontażu; Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji. AK NOVA Sp. z o.o. 100 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.3.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Głównymi celami winny być: Rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w oparciu o istniejący system zbierania zużytego sprzętu. Podjęcie tych działań pozwoli sukcesywnie wypełniać zobowiązania członkowskie UE, a także założenia polityki ekologicznej państwa; Istotne jest zwiększenie świadomości ekologicznej, zarówno mieszkańców powiatu jak i przedsiębiorców działających na jego terenie, dotyczącej gospodarowania zużytym sprzętem. W związku z powyższym w planie krajowym wyznaczono cele cząstkowe, których realizacja winna zostać podjęta już od roku 2007 – cele szczegółowe 2007 – 2018 – obejmujące swym spektrum czasowym czas obowiązywania niniejszego Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego: osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu w wysokości: o dla zużytego sprzętu powstałego z wielkogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego i automatów do wydawania: poziomu odzysku w wysokości 80 % masy zużytego sprzętu, poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu; o dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego: poziomu odzysku w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu, poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 65 % masy zużytego sprzętu; o dla zużytego sprzętu powstałego z małogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego, sprzętu oświetleniowego, narzędzi elektrycznych i elektronicznych z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych, zabawek, sprzętu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrządów do nadzoru i kontroli: poziomu odzysku w wysokości 70 % masy zużytego sprzętu, poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 50 % masy zużytego sprzętu; o dla zużytych gazowych lamp wyładowczych - poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytych lamp w wysokości 80 % masy tych zużytych lamp; osiągnięcie poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4 kg/mieszkańca/rok. 2.3.9. Zużyte opony Rozbudowa w okresie 2010-2018 systemu zagospodarowania zużytych opon, w tym osiągnięcie: do roku 2010 – 85% odzysku i 15% recyklingu, do 2018 r. - 100% odzysku i 20% recyklingu. AK NOVA Sp. z o.o. 101 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2.3.10. Zużyte baterie i akumulatory Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania. W okresie od 2010 r. do 2014 r. należy osiągnąć co najmniej poziomy odzysku i recyklingu wskazane w Tabeli 56. Tabela 56 Poziomy odzysku i recyklingu baterii i akumulatorów Rodzaj odpadów Akumulatory kwasowo- ołowiowe Akumulatory niklowokadmowe (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowokadmowe (małogabarytowe) Akumulatory niklowożelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowożelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (małogabarytowe) Ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich części z wyłączeniem części ogniw i baterii galwanicznych 2010 % poziomu 2011 % poziomu 2012 % poziomu 2013 % poziomu 2014 % poziomu Odzysk Recykling Odzysk Recykling Odzysk Recykling Odzysk Recykling Odzysk Recykling wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone wszystkie zgłoszone 60 60 60 60 60 60 60 60 60 60 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 22,5 22,5 1) 25 25 1) 30 1) 30 35 35 1) 40 40 1) 1) Nie dotyczy ogniw cynkowo – węglowych i alkaicznych [Źródło: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 752)] 2.3.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej Cel główny w zakresie gospodarki odpadami z budowy i remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej na terenie powiatu żagańskiego to rozwój selektywnego zbierania tych odpadów w celu osiągnięcia w roku 2010 poziomu odzysku na poziomie 50% a w 2018 roku 80%. 3. Kierunki działań 3.1. Odpady komunalne 3.1.1. Działania zmierzające do zapobiegania powstawania odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko 1. Działania powiatu skupią się na intensyfikacji edukacji ekologicznej w poszczególnych gminach wśród mieszkańców w zakresie właściwego postępowania z odpadami, 2. Należy sukcesywnie eliminować wszystkie miejsca nielegalnego składowania odpadów na terenie powiatu, 3. Promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne oraz zamówienia publiczne, AK NOVA Sp. z o.o. 102 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 4. Eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z eksploatacją składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa, 5.Uwzględnianie kryteriów ochrony środowiska przy finansowaniu zadań ze środków publicznych. 3.1.2. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, unieszkodliwiania 1. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, 2. Zapewnienie przepływu strumieni odpadów zgodnie z uchwalonymi planami gospodarki odpadami, 3. Kontrolowanie przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, 4. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, 5. Kontrolowanie przez odpowiednie organy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, 6. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne, 7. Wydawanie pozwoleń wyłącznie na budowę instalacji realizujących założenia planów gospodarki odpadami, których celowość została potwierdzona analizą koszty - korzyści, 8. Monitorowanie wskazanych w Planie powiatowym wskaźników wytwarzania odpadów. 3.1.3. Zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów 1. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki oraz dostosowanych do warunków lokalnych. 2. Zgodnie z KPGO 2010, prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych tak, aby możliwe było wydzielenie następujących frakcji odpadów: odpady z pielęgnacji ogrodów i parków (tzw. odpady zielone), papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne. 3. Sposób zbierania odpadów odpowiedni dla przyjętych w zakładach zagospodarowania odpadów technologii przekształcania odpadów, do których odpady te będą kierowane. 4. Transport selektywnie zebranych odpadów w sposób zapobiegający ich zmieszaniu. AK NOVA Sp. z o.o. 103 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 5. Gospodarka odpadami w powiecie oparta o wskazane w WPGO zakłady zagospodarowania odpadów (ZZO). Oznacza to, że odpady wytwarzane w gminach powiatu żagańskiego powinny być kierowane tylko i wyłącznie do zakładów wskazanych w poniższej tabeli: Tabela 57 Obszary objęte obsługą przez poszczególne Zakłady Zagospodarowania Odpadów Gmina Brzeźnica Gozdnica Iłowa Małomice Niegosławice Szprotawa Wymiarki Żagań Żagań Nazwa ZZO Typ gminy ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów W M MW MW W MW W M W [Źródło: WPGO] 6. Odpady do zagospodarowania powinny być kierowane z terenu gminy tylko i wyłącznie do obiektów zapewniających co najmniej zakres usług podany w pkt. 7. 7. Zgodnie z KPGO 2010 ZZO winny zapewniać co najmniej następujący zakres usług: mechaniczno – biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, kompostowanie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych, sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), demontaż odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), przetwarzanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie). 8. Zgodnie z WPGO istniejące oraz planowane do budowy zakłady zagospodarowania odpadów w uzasadnionych przypadkach składać się mogą z kilku obiektów rozmieszczonych w poszczególnych miejscowościach obsługiwanego regionu, w tym stacji przeładunkowych. Stacje te obok urządzeń do przeładunku odpadów mogą być również wyposażone w inne elementy gospodarowania odpadami, takie jak np. urządzenia do doczyszczania zebranych selektywnie odpadów, kompostownie, magazyny na surowce, odpady niebezpieczne itp. 9. Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, w oparciu o: sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych, placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory), stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych, regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących ich selektywne zbieranie przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. 10. Składowiska spełniające wszystkie wymogi prawa mogą funkcjonować do czasu ich wypełnienia lub obowiązywania odpowiednich zezwoleń. 11. Budowane i/lub rozbudowywane będą jedynie składowiska, które są elementem zakładu zagospodarowania odpadów. Zgodnie z art. 52 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia o odpadach (Dz. U. z 2007 Nr 39, poz. 251, z późn. zm.), organ właściwy do wydania pozwolenia na AK NOVA Sp. z o.o. 104 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 budowę składowiska odpadów odmawia wydania pozwolenia na budowę składowiska odpadów, jeżeli budowa składowiska odpadów nie jest określona w wojewódzkim planie gospodarki odpadami. 12. Wykorzystanie technologii pozwalających na wykorzystanie właściwości materiałowych odpadów, nawozowych oraz energii zawartej w odpadach. 13. Stosowanie w ZZO technologii oraz wyposażenia gwarantującego realizację zakładanych dla województwa lubuskiego celów w zakresie gospodarowania odpadami. 14. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT. 3.2. Odpady z sektora gospodarczego W wyniku przeprowadzonej analizy stanu aktualnego i identyfikacji problemów w sektorze gospodarki odpadami pochodzącymi z działalności gospodarczej, dla osiągnięcia przyjętych celów w gospodarce tymi odpadami niezbędne jest podjęcie następujących działań: Wytwórcy odpadów: Stosowanie technologii ograniczających powstawanie odpadów, Wprowadzanie systemu zarządzania środowiskowego według norm ISO serii 14001 i EMAS, Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z odpadami w sposób bezpieczny dla środowiska. Organy administracji: Prowadzenie systematycznej kontroli przedsiębiorców w zakresie wypełniania obowiązków formalno – prawnych, w tym prowadzenia ewidencji odpadów oraz przedkładania sprawozdań o ilości wytworzonych odpadów do Wojewódzkiego Systemu Odpadowego, a także właściwego, bezpiecznego dla środowiska postępowania z wytwarzanymi odpadam, Podejmowanie działań przewidzianych w ustawie o odpadach w stosunku do wytwórców odpadów naruszających obowiązujące przepis, Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów, Wspieranie przedsiębiorców podejmujących realizację inwestycji służących odzyskowi lub unieszkodliwianiu odpadów, spełniających wymagania ochrony środowiska oraz BAT (najlepszej dostępnej techniki), Wspieranie podmiotów podejmujących organizację systemu zbierania odpadów ze źródeł rozproszonych. 3.3. Wybrane grupy odpadów 3.3.1. Komunalne osady ściekowe Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania komunalnymi osadami ściekowymi wymaga uwzględnienia zagadnień właściwego zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w trakcie prowadzenia inwestycji w zakresie budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków oraz kontroli, jakości i ilości komunalnych osadów ściekowych stosowanych na powierzchni ziemi. AK NOVA Sp. z o.o. 105 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 3.3.2. Przeterminowane środki ochrony roślin Do podstawowych kierunków działań należą: rozbudowa systemu zbierania opakowań po środkach ochrony roślin, podnoszenie świadomości ekologicznej rolników i innych użytkowników środków ochrony roślin, rozwinięcie systemu informacyjnego dotyczącego miejsc zbierania tychże odpadów. 3.3.3. Odpady zawierające PCB Do podstawowych kierunków działań należą: informowanie przedsiębiorców o konieczności usuwania PCB, dekontaminacja5 i unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB w kraju lub za granicą, nadzór nad sposobem postępowania z odpadami i urządzeniami zawierającymi PCB. 3.3.4. Odpady zawierające azbest Usunięcie wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu żagańskiego zgodnie z opracowanym Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu Żagańskiego na lata 2010 - 2032. 3.3.5. Oleje odpadowe Wytwórcy i przedsiębiorcy gospodarujący odpadami: Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z odpadami olejowymi w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, w tym przekazywania wyłącznie uprawnionym i wyspecjalizowanym podmiotom, Przekazywanie uprawnionym odbiorcom olejów odpadowych pochodzących od przedsiębiorców a ze źródeł rozproszonych i przez mieszkańców do PGON (wytwórcy), Magazynowanie odpadów tego typu w sposób bezpieczny dla środowiska. Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z olejami odpadowymi, w tym przekazywania ich podmiotom uprawnionym do odzysku tych odpadów, Kontrolowanie wytwórców olejów odpadowych oraz podmiotów prowadzących ich zbieranie odzysk lub unieszkodliwianie. 3.3.6. Odpady medyczne i weterynaryjne Wytwórcy: Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz właściwego postępowania z odpadami medycznymi 5 Dekontaminacja – proces polegający na usunięciu i dezaktywacji substancji szkodliwej (chemikaliów, materiałów radioaktywnych, czynników biologicznych), która zagraża życiu lub zdrowiu ludzi poprzez kontakt bezpośredni lub używane sprzęty. Dekontaminacji poddawani są zarazem ludzie, zwierzęta, jak i środowisko nieożywione (infrastruktura itd.). AK NOVA Sp. z o.o. 106 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 i weterynaryjnymi, w tym przekazywania wyłącznie uprawnionym podmiotom, prowadzącym działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów medycznych lub weterynaryjnych. Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska oraz zdrowia, postępowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, w tym przekazywania ich podmiotom uprawnionym do unieszkodliwiania tych odpadów Kontrolowanie wytwórców odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz podmiotów prowadzących działalność w zakresie transportu, zbierania oraz unieszkodliwiania w zakresie wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o odpadach. 3.3.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji Posiadacze pojazdów wycofanych z eksploatacji: Przekazywanie przez mieszkańców pojazdów wycofanych z eksploatacji do punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji lub bezpośrednio do stacji demontażu tych pojazdów znajdujących się na terenie powiatu, Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji, w tym przekazywania wyłącznie uprawnionym podmiotom zgodnie z przepisami ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do posiadaczy pojazdów wycofanych z eksploatacji w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z tymi odpadami, w tym przekazywania ich przedsiębiorcom prowadzącym punkty zbierania lub stacje demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, Kontrolowanie posiadaczy pojazdów wycofanych z eksploatacji, w tym prowadzących działalność w zakresie prowadzenia punktów zbierania odpadów oraz stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w zakresie wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o odpadach oraz ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, Prowadzenie działań kontrolnych mających na celu wyeliminowanie tzw. „szarej strefy”, poprzez nakładanie sankcji karnych na podmioty prowadzące działalność polegającą na nielegalnym zbieraniu i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, Usuwanie z terenu powiatu, za pośrednictwem wyznaczonej jednostki gminnej, porzuconych pojazdów wycofanych z użytkowania. 3.3.8. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Wytwórcy: Przekazywanie przez mieszkańców odpadów zużytego sprzętu do placówek handlowych zobowiązanych do zbierania tego sprzętu, do stworzonych PGON lub przekazywanie podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, w ramach posiadanych umów, Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów AK NOVA Sp. z o.o. 107 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 i sprawozdawczości oraz postępowania z odpadami zużytego sprzętu, przekazywania go wyłącznie uprawnionym podmiotom. w tym Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z odpadami zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w tym odpadów zawierających substancje zubożające warstwę ozonową, a w szczególności w zakresie przekazywania ich podmiotom uprawnionym do odzysku tych odpadów, Tworzenie coraz to większej ilości własnych lub wspólnych z przedsiębiorcami lub organizacjami odzysku PGON, punktów zbierania tylko zużytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego, służących zbieraniu odpadów od mieszkańców i ze źródeł rozproszonych, lub wspieranie tworzenia takich punktów przez ww. podmioty, Kontrolowanie wytwórców zużytego sprzętu oraz podmiotów prowadzących ich zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie w zakresie wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o odpadach, Prowadzenie i udostępnianie mieszkańcom wykazu punktów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów zużytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego. 3.3.9. Zużyte opony Wytwórcy: Przekazywanie zużytych opon wytwarzanych przez mieszkańców do uprawnionych przedsiębiorców , Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z odpadowymi oponami wymaganiami ochrony środowiska i obowiązujących przepisów, w tym przekazywania ich wyłącznie uprawnionym podmiotom, Organy administracji Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w postaci zużytych opon w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z odpadami, w tym przekazywania ich podmiotom uprawnionym do odzysku tych odpadów. Zaleca się stosowanie następujących metod i technologii zagospodarowania zużytych opon: bieżnikowanie, wytwarzanie granulatu gumowego, odzysk energii poprzez współspalanie w cementowniach, elektrowniach lub elektrociepłowniach spełniających wymagania w zakresie współspalania odpadów. 3.3.10. Zużyte baterie i akumulatory Wytwórcy: Przestrzeganie zasad i obowiązków ustalonych w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2009 r., Nr 79, poz. 666), Przekazywanie odpadowych baterii i akumulatorów wytwarzanych przez mieszkańców do punktów zbierania odpadów prowadzonych przez poszczególne gminy (między innymi w AK NOVA Sp. z o.o. 108 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 placówkach oświatowych) lub do placówek handlowych zobowiązanych do zbierania baterii i akumulatorów lub do PGON, Magazynowanie baterii oraz akumulatorów w sposób bezpieczny dla środowiska. Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z bateriami i akumulatorami, w tym przekazywania ich podmiotom uprawnionym do odzysku tych odpadów, Kontrolowanie wytwórców baterii i akumulatorów oraz podmiotów prowadzących ich zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie w zakresie wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o odpadach. 3.3.11. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów oraz infrastruktury drogowej Wytwórcy: Selektywne magazynowanie odpadów w miejscu ich wytworzenia, Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z odpadami budowlanymi zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska i obowiązującymi przepisami, w tym przekazywania ich wyłącznie uprawnionym podmiotom, w pierwszej kolejności prowadzącym działalność w zakresie odzysku odpadów budowlanych. Posiadacze odpadów budowlanych prowadzący działalność w zakresie zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów: Prowadzenie działalności w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska, Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz przekazywania odpadów budowlanych wyłącznie uprawnionym podmiotom. Organy administracji: Podejmowanie działań informacyjno – edukacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów w zakresie właściwego, bezpiecznego dla środowiska, postępowania z odpadami budowlanymi, w tym przekazywania ich podmiotom uprawnionym do odzysku tych odpadów oraz wykorzystywania odpadów na własne potrzeby, Wspieranie przedsiębiorców w zakresie tworzenia punktów zbierania odpadów budowlanych od mieszkańców i ze źródeł rozproszonych, Kontrolowanie wytwórców odpadów budowlanych oraz podmiotów prowadzących ich zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie w zakresie wypełniania obowiązków wynikających z ustawy o odpadach, w tym wywiązywania się z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz sprawozdawczości w tym zakresie. AK NOVA Sp. z o.o. 109 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 VII. SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO 1. Założenia ogólne Według KPGO 2010 w gospodarowaniu odpadami najważniejszym elementem systemu jest stworzenie Zakładów Zagospodarowania Odpadów, które to będą w racjonalny i prawidłowy sposób zarządzać gospodarką odpadami w województwie. W związku z tym, na etapie projektowania planu dla województwa konsultowano z gminami ich przynależność do obszarów obsługiwanych przez wskazane ZZO. Gminy wyraziły zgodę w formie deklaracji na objęcie jej systemem gospodarowania odpadami w ramach wskazanego zakładu. Zgodnie z powyższym zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego przyjętym Uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego Nr XI/78/2003 z dnia 15.X.2003 r. gminy powiatu żagańskiego zaklasyfikowane zostały do obszarów objętych działaniem Zakładów Zagospodarowania Odpadów podanych w Tabeli nr 58 . Tabela 58 Obszary objęte obsługą przez poszczególne zakłady zagospodarowania odpadów GMINA Brzeźnica Gozdnica Iłowa Małomice Niegosławice Szprotawa Wymiarki Żagań Żagań NAZWA ZZO TYP GMINY ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów W M MW MW W MW W M W [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Zgodnie z zapisami WPGO dla województwa lubuskiego biorąc pod uwagę funkcjonujące w województwie obiekty oraz podjęte działania w celu rozbudowy istniejącej infrastruktury wskazuje się jako niezbędne: 1. Rozbudowę do roku 2012 istniejących instalacji w Dąbrówce Wielkopolskiej (gm. Zbąszynek) i Kiełczu (gm. Nowa Sól), które obsługiwać będą gminy wchodzące w skład obszaru ZZO Obszar Wschodni o instalacje zapewniające co najmniej następujący zakres usług (działalności): mechaniczno – biologiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, kompostowanie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych, 2. Budowę ZZO Marszów obejmującego swoim zasięgiem południowo – zachodnią cześć województwa. Zgodnie z zapisami Uchwały nr XLIV/320/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 26.06.2006 r. w sprawie zmiany Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2003 – 2010, do czasu uruchomienia ZZO Marszów dopuszcza się niezbędną rozbudowę w celu zwiększenia pojemności istniejących składowisk komunalnych: w Chrobrowie, gm. Żagań, w Czyżówku, gm. Iłowa. AK NOVA Sp. z o.o. 110 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 3. Budowę instalacji termicznego zagospodarowania odpadów. W trakcie opracowywania niniejszego dokumentu inicjatywę budowy tego typu instalacji zgłosiło CZG – 12 (w Długoszynie). Wg KPGO 2010 metoda termicznego przekształcania odpadów preferowana jest dla aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców. 4. Do czasu wybudowania ZZO Marszów, ZZO Obszar Wschodni oraz do czasu niezbędnej rozbudowy zakładów w Gorzowie oraz Zielonej Górze, odpady kierowane będą do zagospodarowania wg zasad aktualnie obowiązujących, przy założeniu dążenia do realizacji postawionych w WPGO celów. Po wybudowaniu i rozbudowie wskazanych obiektów, w zezwoleniach na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wskazywane będą powyższe zakłady jako jedyne miejsca odzysku i unieszkodliwiania odpadów z terenu województwa lubuskiego. Odpady komunalne wytwarzane na terenie poszczególnych gmin powiatu żagańskiego trafiać będą do zakładów zgodnie z założeniami planu wojewódzkiego. Na poniższej rycinie przedstawiono rozmieszczenie poszczególnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów wraz z zaznaczeniem terenów obsługiwanych, ujęto także poszczególne instalacje (składowiska odpadów) do unieszkodliwiania odpadów komunalnych. AK NOVA Sp. z o.o. 111 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rycina 14 Lokalizacja zakładów zagospodarowania odpadów oraz obszarów ich obsługi [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 112 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2. Zakład Zagospodarowania Odpadów w Marszowie Zakładu Zagospodarowania Odpadów obsługiwać będzie cały teren Łużyckiego Związku Gmin oraz gminę Gubin w odniesieniu do unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zakład Zagospodarowania Odpadów realizowany będzie w odległości ok. 1 km na wsch. od miejscowości Marszów, która leży w połowie drogi między Żarami i Żaganiem. Inwestycja będzie zlokalizowana na terenie działki nr 175/1 obręb Marszów o pow. 11,86 ha położonej na gruntach wsi Marszów. W ramach przedsięwzięcia przewidziano między innymi: Budowę systemu przetwarzania strumieni odpadów, obejmującego segregację mechaniczną odpadów zmieszanych, sortownię odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki, kompostownię i plac dojrzewania kompostu, segment przeróbki odpadów budowlanych, segment demontażu odpadów wielkogabarytowych oraz segmentu tymczasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych; Budowę kwatery składowania balastu; Budowę infrastruktury pomocniczej, niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania zakładu. Budowę segmentów wytwarzania paliwa alternatywnego z energetycznej frakcji odpadów. Odpady komunalne powstające na terenie obszaru przewidzianego do objęcia działaniem Zakładu Zagospodarowania Odpadów wytwarzane są w różnych typach zabudowy: Zabudowa śródmiejska, zwarta, Zabudowa wielorodzinna, blokowa, Zabudowa jednorodzinna, Zabudowa jednorodzinna rozproszona, Zabudowa wiejska. Na obszarze objętym działaniem Zakładu Zagospodarowania Odpadów gromadzenie odpadów komunalnych odbywać się będzie w następujących systemach: zbiórka selektywna z podziałem na: makulaturę, tworzywa sztuczne, szkło bezbarwne i szkło kolorowe, zbiórka odpadów zmieszanych na terenach zabudowy wielorodzinnej wysokiej. Należy przyjąć, że odpady komunalne wytwarzane w zabudowie wielorodzinnej śródmiejskiej oraz blokowej gromadzone będą w przeważającej mierze w sposób nieselektywny – jako odpady zmieszane z nieznacznym udziałem zbiórki selektywnej gniazdowej funkcjonującej na osiedlach mieszkaniowych, odpady wytwarzane w zabudowie jednorodzinnej gromadzone będą w sposób selektywny w tzw. systemie dualnym z podziałem na frakcję suchą i mokrą. Poszczególne strumienie odpadów zagospodarowane zostaną w następujący sposób: 1. Odpady zielone będą rozładowywane w wyznaczonej strefie placu kompostowni, 2. Odpady surowcowe opakowaniowe do tzw. „doczyszczania” rozładowywane będą w boksach przywozowych wewnątrz hali technologicznej sortowania mechanicznego i ręcznego odpadów, 3. Odpady komunalne zmieszane kierowane będą do hali technologicznej sortowania mechanicznego i ręcznego odpadów, 4. Odpady budowlane będą w miarę potrzeby rozdrabniane przy użyciu kruszarki do gruzu oraz magazynowane na wydzielonym placu magazynowania gruzu, 5. Odpady wielkogabarytowe będą rozładowywane w boksie magazynowym, w pobliżu punktu ich demontażu, AK NOVA Sp. z o.o. 113 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 6. Odpady niebezpieczne (w niewielkich ilościach) będą kierowane do wyznaczonego punktu czasowego gromadzenia małych ilości odpadów niebezpiecznych, 7. Odpady zaklasyfikowane jako inertne (odpady z czyszczenia ulic oraz grunt, popioły itp.) będą kierowane do rozładowania na obszarze niecki składowiska, ale w wyznaczonych przez obsługę strefach – odpady te będą wykorzystywane do wykonywania warstw przykrywających, eksploatacyjnych. Podstawowe obiekty i urządzenia wymagane do zaprojektowania i wykonania w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów to: obiekty i urządzenia technologiczne związane z unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, infrastruktura pomocnicza, konieczna dla prawidłowego funkcjonowania Zakładu, obiekty i urządzenia technologiczne, związane z wykorzystaniem biogazu, obiekty technologiczne związane z gospodarką wodno-ściekową na terenie Zakładu, pozostałe obiekty zagospodarowania terenu Zakładu Zagospodarowania Odpadów. Podstawowe parametry projektowanego systemu w ramach ZZO w Marszowie przedstawione zostały w poniższych tabelach. Tabela 59 Ilość odpadów wytwarzanych na terenie ZZO Marszów Liczba mieszkańców (tys.) Masa odpadów komunalnych (tys. Mg) Stan na rok 2009 Tereny wiejskie Tereny miejskie Tereny wiejskie Tereny miejskie 128,1 81,7 58,2 209,8 16,8 75,0 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Tabela 60 Prognoza masy odpadów wytwarzanych na terenie ZZO Marszów (tys. Mg/rok) Wyszczególnienie 2009 2012 2016 2020 Odpady komunalne - razem 1. Odpady zmieszane i zbierane selektywnie, w 68,7 70,4 tym: -odpady kuchenne ulegające biodegradacji 20,9 21,4 - odpady zielone 1,7 1,7 - papier i tektura 12,5 12,8 - opakowania wielomateriałowe 2,6 2,6 - tworzywa sztuczne 9,3 9,5 - szkło 10,1 10,1 - metal 3,4 3,5 - odzież, tekstylia 0,7 0,7 - drewno 1,0 1,1 - odpady niebezpieczne 0,3 0,4 - odpady mineralne w tym frakcja 10,7 11,0 popiołowa 2. Odpady z ogrodów i parków 1,8 1,9 3. Odpady z targowisk 0,6 0,6 4. Odpady z czyszczenia ulic i placów 1,1 1,1 5. Odpady wielkogabarytowe 2,8 2,9 Razem 75,0 76,9 Odpady ulegające biodegradacji 1. Odpady wchodzące w strumień zmieszanych 36,2 37,0 odpadów komunalnych 2. Odpady z ogrodów i parków (część ulegająca 1,5 1,5 biodegradacji) 3. Odpady z targowisk (część ulegająca 0,3 0,3 biodegradacji) Razem 38,0 38,8 72,6 74,6 22,0 1,8 13,2 2,7 9,8 10,1 3,6 0,7 1,1 0,4 22,6 1,8 13,5 2,8 10,1 10,1 3,7 0,7 1,1 0,4 11,4 11,8 2,0 0,6 1,1 3,0 79,3 2,0 0,6 1,1 3,1 81,5 38,1 39,1 1,6 1,6 0,3 0,3 40,0 41,0 [Źródło: Obliczenia własne na bazie badań "Składu sitowego i morfologicznego odpadów komunalnych. Łużycki Związek Gmin"] AK NOVA Sp. z o.o. 114 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zaprojektowany i wykonany Zakład Zagospodarowania Odpadów musi zapewniać możliwość zagospodarowania, co najmniej 72 000 Mg odpadów w ciągu roku przez okres, co najmniej 25 lat. Zgodnie z założeniami WPGO zakład obsługiwał będzie w roku 2020 206 tys. ludności. Do zakładu trafiać będzie w tymże okresie 81,5 tys. odpadów komunalnych W ramach przedsięwzięcia wykonane zostaną następujące obiekty technologiczne, spełniające wymagania BAT (Najlepszej Dostępnej Techniki), wraz z instalacjami infrastruktury technicznej: budowa instalacji segregacji mechanicznej odpadów zmieszanych o zdolności przerobowej co najmniej 46 000 Mg/rok przy pracy na 2 zmiany, wraz z dostawą wyposażenia technologicznego, budowa sortowni odpadów opakowaniowych z selektywnej zbiórki o zdolności przerobowej co najmniej 10 000 Mg/rok przy pracy na 2 zmiany, wraz z dostawą wyposażenia technologicznego, budowa instalacji do przygotowania paliwa alternatywnego o zdolności przerobowej co najmniej 24 000 Mg/rok, wraz z dostawą wyposażenia technologicznego, budowa instalacji stabilizacji tlenowej odpadów ulegających biodegradacji pochodzących z frakcji wydzielonej mechanicznie w instalacji do segregacji mechanicznej odpadów zmieszanych oraz odwodnionych osadów ściekowych, o zdolności przerobowej co najmniej 23 000 Mg/rok, w ciągu trwania procesu kompostowania intensywnego w hali, wraz z obiektami pomocniczymi, oraz z dostawą wyposażenia technologicznego, budowa kompostowni pryzmowej odpadów zielonych o zdolności przerobowej co najmniej 4 000 Mg/rok i placem dojrzewania osadów po procesie stabilizacji tlenowej o zdolności przerobowej 21 000 Mg/rok, budowa segmentu demontażu odpadów wielkogabarytowych o zdolności przerobowej nie mniejszej niż 2 500 Mg/rok, budowa segmentu kruszenia (recyklingu) odpadów budowlanych o zdolności przerobowej co najmniej 6 000 Mg/rok, budowa segmentu tymczasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych pochodzących z selektywnej zbiórki oraz wydzielonych z odpadów komunalnych o minimalnej zdolności magazynowej co najmniej 500 Mg/rok, budowa kwatery składowania odpadów komunalnych o powierzchni 3,16 ha i pojemności czynnej 383 500 m3. AK NOVA Sp. z o.o. 115 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 61 Harmonogram inwestycji w ZZO Marszów (tys. Mg/rok) Wyszczególnienie Aktualne moce 1 przerobowe Sortownie Instalacje przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji Stacje przeładunkowe Składowiska 25,0 0,0 Brakujące przepustowości 2 3 2010 2013 2020 Razem 56,5 56,5 20,8 3,4 30, W roku 2014: 448,3 3 szt. 6,7 0 3 szt. 340,4 0,0 448,3 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] 1 - dla składowisk szacowana pojemność w roku 2010 – niezbędne moce przerobowe w roku 2013 dla instalacji zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji. Dla pozostałych – w roku 2012 3 - dla składowisk uwzględniając potrzeby na okres min. 15 lat (zgodnie z KPGO 2010) 2 3. Zakład Zagospodarowania Odpadów Obszar Wschodni Opisywany wcześniej Obszar Wschodni obsługiwany będzie przez Zakłady Zagospodarowania Odpadów w Dąbrówce Wielkopolskiej (gm. Zbąszynek) i Kiełczu (Gmina Nowa Sól). ZZO Obszar Wschodni obejmował będzie zgodnie z przeprowadzonymi prognozami maksymalnie (w roku 2020) 214,9 tys. ludności. W tymże okresie trafi do niego zgodnie z założeniami ok. 60 tys. Mg odpadów komunalnych. Istniejące sortownie odpadów w Kiełczu i Dąbrówce Wielkopolskiej mają jako jedyne instalacje w województwie znaczne wolne moce przerobowe i powinny być wykorzystane do sortowania odpadów z pozostałych obszarów, gdzie przepustowości sortowni są niewystarczające. Aktualna moc przerobowa funkcjonujących zakładów wynosi 182 tys. Mg. W poniższych tabelach zaczerpniętych z WPGO przedstawiono podstawowe parametry aktualne i założone, które pozwolą osiągnąć właściwą przepustowość istniejących instalacji. Tabela 62 Ilość odpadów wytwarzanych na terenie ZZO Obszar Wschodni Liczba mieszkańców (tys.) Masa odpadów komunalnych (tys. Mg) Stan na rok 2009 Tereny miejskie Tereny wiejskie Tereny miejskie Tereny wiejskie 123,2 94,2 56,0 19,4 217,4 75,4 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Tabela 63 Dane dotyczące istniejących instalacji na terenie ZZO Obszar Wschodni: Lp. Rodzaj instalacji 1. Sortowania odpadów komunalnych i ze zbierania selektywnego 2. Sortowania odpadów zmieszanych i ze zbierania selektywnego 3. Sortowania odpadów zmieszanych i ze zbierania selektywnego (w tym odpadów z przemysłu do produkcji Nazwa i adres instalacji A&T REC – POL Anna Łabędzka, Depot 8, 66-210 Zbąszynek TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o., ul. Szosa Bytomska 1, 67 – 100 Kiełcz WEXPOOL Sp. z o.o. ul. Poznańska 14 a Dąbrówka Wlkp. 66 – 210 Zbąszynek AK NOVA Sp. z o.o. Zdolność przerobowa (Mg/rok) Dla składowisk pojemność 3 pozostała (m ) Planowany rok zamknięcia 12 000 - 70 000 - Łącznie 340 000 Mg (w tym 100 tys. Mg odpady komunalne) - 116 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Lp. Rodzaj instalacji Nazwa i adres instalacji Zdolność przerobowa (Mg/rok) Dla składowisk pojemność 3 pozostała (m ) Planowany rok zamknięcia 40,0 - 225 551 Po 2012 r. 741 583,5 od 01.01.2008 r. nie przyjmuje odpadów 182 301 Po 2012 r. 24 265,0 do 2009 r. 1 045 233,0 Po 2012 r. paliwa) 4. 5. Kompostownia pryzmowa odpadów z pielęgnacji terenów zielonych Składowiska Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Moniuszki 4 67 – 100 Nowa Sól Międzygminne Wysypisko Komunalne w m. Jeziory Składowisko Odpadów Komunalnych w Kiełczu Składowisko Odpadów komunalnych w Stypułowie „USKOM” Składowisko Odpadów Komunalnych Zmieszanych w Tylewicach Zakład Gospodarki Odpadami „RE-KOM” Sp. z o.o., Kartowice [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Tabela 64 Prognoza masy odpadów wytwarzanych na terenie ZZO Obszar Wschodni (tys. Mg/rok) Wyszczególnienie 2009 2012 Odpady komunalne - razem 1. Odpady zmieszane i zbierane selektywnie, w 68,9 70,7 tym: -odpady kuchenne ulegające biodegradacji 20,6 21,1 - odpady zielone 1,7 1,8 - papier i tektura 12,4 12,7 - opakowania wielomateriałowe 2,6 2,6 - tworzywa sztuczne 9,3 9,5 - szkło 5,5 5,7 - metal 3,4 3,5 - odzież, tekstylia 0,7 0,7 - drewno 1,0 1,1 - odpady niebezpieczne 0,3 0,4 - odpady mineralne w tym frakcja 11,3 11,6 popiołowa 2. Odpady z ogrodów i parków 1,9 1,9 3. Odpady z targowisk 0,7 0,7 4. Odpady z czyszczenia ulic i placów 1,0 1,0 5. Odpady wielkogabarytowe 2,9 3,0 Razem 75,3 77,2 Odpady ulegające biodegradacji 1. Odpady wchodzące w strumień zmieszanych 35,8 36,7 odpadów komunalnych 2. Odpady z ogrodów i parków (część ulegająca 1,5 1,5 biodegradacji) 3. Odpady z targowisk (część ulegająca 0,3 0,3 biodegradacji) Razem 37,6 38,5 2016 2020 73,0 75,1 21,8 1,8 13,1 2,7 9,8 5,8 3,6 0,7 1,1 0,4 22,3 1,9 13,4 2,8 10,1 6,0 3,8 0,8 1,1 0,4 12,1 12,5 2,0 0,6 1,1 3,1 79,7 2,1 0,6 1,1 3,1 82,1 37,8 38,8 1,6 1,7 0,3 0,3 39,7 40,8 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] AK NOVA Sp. z o.o. 117 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 65 Niezbędny poziom zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji metodami innymi niż składowanie w ZZO Obszar Wschodni (tys. Mg/rok) Wyszczególnienie 1995 2010 2013 2020 Odpady wytworzone Dopuszczalne składowanie Wymagane przetworzenie 24,4 - 37,9 18,3 19,7 38,8 12,2 26,7 40,8 8,5 32,3 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Tabela 66 Harmonogram inwestycji w ZZO Obszar Wschodni (tys. Mg/rok) Wyszczególnienie Sortownie Instalacje przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji Stacje przeładunkowe Składowiska Aktualne moce 1 przerobowe 182,0 2010 0,04 24,3 1 szt. 1 666,6 Brakujące przepustowości 2 3 2013 2020 Razem Brak konieczności 4,7 2 szt. 0,0 3,2 32,3 - 2 szt. 0,0 [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] 1 - dla składowisk szacowana pojemność w roku 2010 2 – niezbędne moce przerobowe w roku 2013 dla instalacji zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji. Dla pozostałych – w roku 2012 3 - dla składowisk uwzględniając potrzeby na okres min. 15 lat (zgodnie z KPGO 2010) 4. Plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów Szczegółowo problematyka omówiona została w Rozdziale V. 1.3. niniejszego opracowania. Poniżej przedstawiono podstawowe kierunki działań w tym zakresie: System gospodarki odpadami biodegradowalnymi (założenia systemowe): 1. Wdrażanie systemu zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji wymaga podjęcia kompleksowych działań informacyjno - edukacyjnych w tym zakresie; 2. Powstające w gospodarstwach domowych odpady ulegające biodegradacji powinny być w pierwszej kolejności wykorzystywane przez mieszkańców we własnym zakresie np. poprzez kompostowanie w przydomowych kompostowniach; 3. Odpady ulegające biodegradacji powinny być zbierane w sposób selektywny, co pozwala na pozyskanie surowca o odpowiedniej czystości. Wprowadzenie zbierania selektywnego, musi być jednak poprzedzone odpowiednimi działaniami edukacyjnymi; 4. Odpady z pielęgnacji terenów zielonych oraz odpady ulegające biodegradacji z targowisk powinny być zbierane w sposób selektywny i kierowane do kompostowni odpadów, gdzie przetworzone zostaną na kompost. Odpady te, wraz z innymi odpadami ulegającymi biodegradacji mogą być również poddane procesowi fermentacji, celem uzyskania biogazu; 5. Odpady zmieszane o wysokiej zawartości odpadów ulegających biodegradacji, powinny zostać poddane biologicznym lub termicznym procesom przekształcania. Preferowane będą metody pozwalające na pozyskanie energii z tych odpadów; 6. Odpady ulegające biodegradacji typu komunalnego mogą być wspólnie zagospodarowywane z odpadami biodegradowalnymi z przemysłu oraz z rolnictwa. Postępowanie z odpadami ulegającymi biodegradacji na terenie poszczególnych gmin powiatu żagańskiego związane będzie z przyjętymi technologiami w poszczególnych Zakładach Zagospodarowania Odpadów. Istotą problemu jest także specyfika poszczególnych gmin – duża ilość gmin wiejskich oraz miejsko – wiejskich, gdzie funkcjonuje system zagospodarowania tego AK NOVA Sp. z o.o. 118 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 typu odpadów „in situ” – poprzez w przydomowych kompostowniach. 5 wykorzystanie odpadów ulegających biodegradacji Plan zamykania instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych Zgodnie założeniami KPGO 2010 wszystkie składowiska odpadów , które nie spełniały minimalnych wymagań formalnych w trakcie eksploatacji, miały zostać zamknięte do końca 2009 roku. Na terenie powiatu żagańskiego zlokalizowanych jest 6 składowisk odpadów komunalnych, z czego 2 zostały już zamknięte a 4 są obecnie eksploatowane. Pełne szczegóły dotyczące obiektów zawarte zostały w poniższej tabeli. Tabela 67 Charakterystyka żagańskiego Lp. Gmina stanu aktualnego Miejscowość składowisk odpadów Powierzchnia [ha] Posiadane decyzje 1. Wymiarki Lutynka 1,36 8 2. Iłowa Czyżówek 0,90 1, 2, 3, 4, 5, 6 3. Szprotawa Dziećmiarowice 4,3 8 4. Szprotawa Kartowice 5,73 2, 3, 4, 7 5. Gozdnica Gozdnica 1,04 1, 2, 3, 4, 5 6. Żagań Chrobrów 3,5 3, 6, 7 na terenie powiatu Informacja Składowisko zamknięte w 2006 roku, w trakcie rekultywacji Składowisko eksploatowane, przeznaczone do rekultywacji po 2012 roku Składowisko zamknięte 31.12.2005 r.. W roku 2007 rozpoczęto rekultywację obiektu – planowany termin zakończenia – grudzień 2011 rok. Składowisko eksploatowane, przeznaczone do rekultywacji po 2012 roku Składowisko eksploatowane, przeznaczone do rekultywacji po 2012 roku Składowisko eksploatowane, przeznaczone do rekultywacji po 2012 roku [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] 1 – decyzja lokalizacyjna; 2 – pozwolenie na budowę; 3 - decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji; 4 – pozwolenie na użytkowanie; 5 – zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie; 6 – przegląd ekologiczny; 7 – pozwolenie zintegrowane; 8 – zgoda na zamknięcie „Nielegalne wysypiska odpadów” Na terenie powiatu żagańskiego podejmowane są sukcesywne działania w celu likwidacji pojawiających się na terenie poszczególnych gmin nielegalnych „składowisk odpadów”. AK NOVA Sp. z o.o. 119 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Ze względu na ciągłe występowanie problemu niekontrolowanego wyrzucania odpadów komunalnych polecane jest dalsze monitorowanie i eliminację tego zjawiska na dobrym, obecnym poziomie. VIII.HARMONOGRAM I SPOSÓB REALIZACJI ZADAŃ Poniższy harmonogram przedstawia opisane w poprzednich rozdziałach cele i kierunki działań w pewnych ramach czasowych oraz z przedstawieniem jednostek odpowiedzialnych za wykonanie danego działania oraz sposobów i możliwości monitoringu działań oraz finansowania danych działań. Tabela 68 Harmonogram realizacji zadań Lp. Rok 1 Działanie ciągłe 2 2014 3 2013,2015 4 Działanie ciągłe 5 Działanie ciągłe 2 Działanie ciągłe 3 4 5 7 Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami: Wydawanie decyzji w sprawie usuwania odpadów z miejsc na ten cel nieprzeznaczonych Aktualizacja powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami Sporządzanie sprawozdań z realizacji planu gospodarki odpadami Wydawanie pozwoleń tylko na budowę instalacji realizujących założenia wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, których celowość została potwierdzona odpowiednią analizą Identyfikacja miejsc zanieczyszczonych odpadami, nie posiadających statusu składowiska odpadów i wydanie decyzji zobowiązujących podmiot korzystający ze środowiska do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego (art. 241 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska) Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: Podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców poprzez informowanie i edukację 1 6 Zakres Przeprowadzanie kontroli uczestników systemu (wytwórców i przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie odbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów) Kontrolowanie przez gminy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów Prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych Kontrolowanie stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych Bieżąca likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów (tzw. dzikie wysypiska) 2010 - 2012 Projektowanie i modernizacja składowiska w Gozdnicy 2010 - 2012 Rekultywacja składowiska w Chrobrowie Działanie ciągłe Monitorowanie zrealizowanych i planowanych inwestycji w gospodarce odpadami Wykonawca Gminy Powiat Gminy Powiat Gminy Starosta Starosta Powiat Gminy ZZO Gminy Gminy ZZO Przedsiębiorcy Gminy Gminy Związki międzygminne ZZO Związki międzygminne ZZO Powiat Gminy Związki międzygminne ZZO Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami z grup 01 -19 Wspieranie działań informacyjno – edukacyjnych w zakresie wpływu odpadów na zdrowie ludzi i środowisko oraz wytwarzania, i gospodarowania odpadami 1 Działania ciągłe 2 3 Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o odpadach w zakresie uzyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych, prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości oraz postępowania z poszczególnymi grupami odpadów w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, w tym przekazywania wyłącznie uprawnionym i wyspecjalizowanym podmiotom, Projektowanie nowych procesów i wyrobów w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu oddziaływały one na środowisko w fazie AK NOVA Sp. z o.o. Powiat Gminy przy współpracy z podmiotami gospodarczymi Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy 120 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Lp. Rok Zakres produkcji, użytkowania i po zakończeniu użytkowania Dostosowanie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów do wymagań ochrony środowiska 4 5 Wspieranie wdrażania proekologicznych i efektywnych ekonomicznie metod zagospodarowania odpadów w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT) 6 Wzmacnianie kontroli prawidłowego postępowania z odpadam Minimalizacja ilości i rodzajów wytwarzanych odpadów poddawanych procesom unieszkodliwiania poprzez składowanie Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów Zadania w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi Promocja działań związanych z przedłużaniem okresu użytkowania sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych Popieranie wprowadzania systemów zapewniających zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych lecz sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych 7 8 1 2 3 Działania ciągłe 5 6 2010 - 2011 8 9 Kontrole prac związanych z usuwaniem azbestu oraz kontrole budynków Akcja informacyjna dotycząca możliwości finansowania i usuwania wyrobów zawierających azbest Prowadzenie akcji informacyjno – edukacyjnych w zakresie prawidłowego postępowania z urządzeniami zawierającymi substancje zubożające warstwę ozonową Kontrola realizacji oraz monitoring Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu żagańskiego 4 7 Wykonawca 2010-2012 10 11 2010-2014 12 Działanie ciągłe Rozwój istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych Udoskonalenie i rozwinięcie systemu zbierania małogabarytowych zużytych baterii i akumulatorów ze źródeł rozproszonych Rozbudowa systemu zbierania selektywnego przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych Rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Rozwój systemu selektywnego zbierania urządzeń zawierających substancje zubożające atmosferę i przekazywanie go do odpowiednich zakładów celem ich demontażu. Przekazywanie wyodrębnionych frakcji do dalszego przetwarzania w specjalistycznych instalacjach Stworzenie sieci PGON Marszałek Wojewoda Powiat Gminy Marszałek Wojewoda Powiat Gminy WIOŚ Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy Marszałek Powiat Gminy ZZO Służby powiatowe nadzór budowlany Przedsiębiorcy Marszałek Powiat Gminy Starosta Przedsiębiorcy Marszałek Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Powiat Gminy ZZO Przedsiębiorcy, Powiat Gminy ZZO Gminy ZZO W Tabeli 69 przedstawiono wybrane zadania , które wymagają nakładów finansowych. AK NOVA Sp. z o.o. 121 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Tabela 69 Zadania inwestycyjne w ramach harmonogramu działań Działanie Aktualizacja powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami Podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców poprzez informowanie i edukację Prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych Bieżąca likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów (tzw. dzikie wysypiska) Projektowanie i modernizacja składowiska w Gozdnicy Rekultywacja składowiska w Chrobrowie Dostosowanie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów do wymagań ochrony środowiska Kontrole prac związanych z usuwaniem azbestu oraz kontrole budynków Orientacyjne koszty w mln zł Jednostka odpowiedzialna za wdrożenie Uwagi co 4 lata od daty uchwalenia b.d. Powiat Gminy Koszty ponoszone przez poszczególne gminy oraz powiat Działanie ciągłe b.d. Powiat Gminy ZZO ZZO Przedsiębiorcy Koszty zgodne z zaplanowanymi w budżecie jednostek oraz dofinansowania pochodzące ze środków zewnętrznych Własne / koordynowane Termin W K W W Działanie ciągłe Działanie ciągłe b.d. b.d. Gminy K 2010 - 2012 1 364 ZZO K 2010 - 2012 Działanie ciągłe Działanie ciągłe 3 186 ZZO b.d. Przedsiębiorcy K W b.n. Akcja informacyjna dotycząca możliwości finansowania i usuwania wyrobów zawierających azbest K Działanie ciągłe b.d. Rozwój istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych K Działanie ciągłe b.d. Udoskonalenie i rozwinięcie systemu zbierania małogabarytowych zużytych baterii i akumulatorów ze źródeł rozproszonych K Działanie ciągłe b.d. Rozbudowa systemu zbierania selektywnego przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych K Działanie ciągłe b.d. Rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego K Działanie ciągłe b.d. Rozwój systemu selektywnego zbierania urządzeń zawierających substancje zubożające atmosferę i przekazywanie go do odpowiednich zakładów celem ich demontażu. Przekazywanie K Działanie ciągłe b.d. AK NOVA Sp. z o.o. Służby powiatowe, nadzór budowla Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Gminy Przedsiębiorcy, Marszałek, Powiat Koszty zgodne z zaplanowanymi w danym okresie w budżecie gmin Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Realizacja w ramach ustalonych zadań własnych 122 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Działanie Własne / koordynowane Termin Orientacyjne koszty w mln zł wyodrębnionych frakcji do dalszego przetwarzania w specjalistycznych instalacjach Stworzenie sieci PGON Jednostka odpowiedzialna za wdrożenie Uwagi Gminy K Działanie ciągłe b.d. Gminy ZZO W – własne, K – Koordynowane b.d. – brak danych b.n. – brak nakładów Analizując WPGO można podać szacunkowe koszty jakie zostaną poniesione na rozbudowę istniejących oraz tworzenie nowych systemów gospodarowania odpadami w ramach zaplanowanych ZZO. Łączny koszt realizacji zadań założonych w ramach Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO Obszar Wschodni wyniosą ok. 58 850 tys. zł. Łączny koszt realizacji zadań założonych w ramach Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO Marszów wyniosą ok. 129 129 tys. zł. AK NOVA Sp. z o.o. 123 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 IX. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU Ustawa o odpadach wymaga, aby plany gospodarki odpadami aktualizowane były nie rzadziej niż raz na 4 lata. Organy wykonawcze poszczególnych szczebli przygotowują co 2 lata sprawozdanie z realizacji planów gospodarki odpadami. Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji może zostać przeprowadzone, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, stosowne postępowanie w celu aktualizacji Planu. W sprawozdaniach z realizacji planu gospodarki odpadami zostaną ujęte za każdy rok w okresie sprawozdawczym informacje dotyczące powiatu wyszczególnione w Tabeli 70. Podane w ww. tabeli wskaźniki są tylko propozycjami, które należy uwzględnić w sprawozdaniach z realizacji Planów Gospodarki Odpadami danego szczebla administracji. W sprawozdaniach z realizacji planu gospodarki odpadami będą zamieszczone także wykazy instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego, z wydzieleniem: kompostowni odpadów organicznych selektywnie zbieranych, zakładów mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, sortowni odpadów komunalnych selektywnie zebranych (ze wskazaniem sortowanych frakcji, np. papier, szkło), sortowni zmieszanych odpadów komunalnych, sortowni zarówno odpadów komunalnych selektywnie zebranych (ze wskazaniem sortowanych frakcji, np. papier, szkło), jak i zmieszanych odpadów komunalnych, legalnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są odpady komunalne, wraz z podaniem co najmniej rodzaju instalacji, nazwy, adresu, zdolności przerobowych, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone: niewypełnione pojemności poszczególnych składowisk i przewidywana masa odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska. Dla każdej instalacji zostanie dokonana ocena spełniania przez nią wymagań prawnych i technicznych. W przypadku niespełnienia wymagań, zostaną wskazane wymagania, które nie zostały spełnione i sposób poprawy sytuacji. W sprawozdaniach z realizacji powiatowych planów gospodarki odpadami będą zamieszczone również wykazy wszystkich instalacji do zagospodarowania odpadów położonych na obszarze powiatu według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego, z wydzieleniem wskazanych powyżej instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych, a ponadto: stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których nie są składowane odpady komunalne, składowisk odpadów niebezpiecznych, na których są składowane odpady zawierające azbest oraz składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których wydzielono kwatery do składowania odpadów zawierających azbest, AK NOVA Sp. z o.o. 124 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 wraz z podaniem co najmniej rodzaju instalacji, nazwy, adresu, zdolności przerobowych, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone: niewypełnione pojemności poszczególnych składowisk i przewidywana masa odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska. Dla każdej instalacji zostanie dokonana ocena spełniania przez nią wymagań prawnych i technicznych. W przypadku niespełnienia wymagań, zostaną wskazane wymagania, które nie zostały spełnione i sposób poprawy sytuacji. Tabela 70 Informacje o wytwarzaniu i gospodarowania odpadami - monitoring Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. Wskaźnik A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami komunalnymi Masa wytworzonych odpadów komunalnych/l mieszkańca /rok Masa wytworzonych odpadów komunalnych ogółem Masa wytworzonych odpadów komunalnych zebranych selektywnie Masa odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne Masa odpadów komunalnych ulegający biodegradacji zebrana selektywnie Odsetek mieszkańców miasta objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych Odsetek odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne Odsetek odpadów komunalnych składowanych na składowiskach Odsetek odpadów komunalnych przetworzonych na paliwa alternatywne Odsetek odpadów komunalnych poddanych procesom odzysku Odsetek odpadów wielkogabarytowych poddanych procesom odzysku Odsetek odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zebranych selektywnie Odsetek odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poddanych odzyskowi organicznemu Odsetek odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poddanych odzyskowi innemu niż odzysk organiczny Stopień ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r. Odsetek odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych, zebrany selektywnie Odsetek odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych skierowany do unieszkodliwienia (poza składowaniem) Masa zebranych odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ze źródeł rozproszonych Masa zebranych odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w przeliczeniu na mieszkańca rocznie Liczba instalacji do mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów Przepustowość instalacji do mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów Ilość tzw. dzikich wysypisk Powierzchnia dzikich wysypisk Ilość odpadów usuniętych z dzikich wysypisk Ilość wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Ilość cofniętych zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Ilość legalnie działających stacji przeładunkowych odpadów komunalnych Nakłady finansowe poniesione na cele inwestycyjne w sektorze odpadów komunalnych Nakłady finansowe poniesione na cele nieinwestycyjne w sektorze odpadów komunalnych Ilość podmiotów uczestniczących w porozumieniu komunalnym B. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami z sektora gospodarczego, w tym odpadami niebezpiecznymi Masa wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego Odsetek odpadów z sektora gospodarczego poddanych procesom odzysku Odsetek odpadów z sektora gospodarczego poddanych procesom unieszkodliwiania poza składowaniem Odsetek odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego poddanych procesom odzysku Odsetek odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego poddanych procesom unieszkodliwiania poza składowaniem Odsetek odpadów z sektora gospodarczego skierowanych do składowania Odsetek odpadów z sektora gospodarczego poddanych termicznym procesom przekształcania Masa wytworzonych odpadów zawierających PCB AK NOVA Sp. z o.o. Jednostka Mg/M/rok Mg Mg Mg Mg % % % % % % % % % % % % Mg Kg/M/rok szt. Mg/rok szt. m2 Mq szt. szt. szt. min zł min zł szt. Mg Mg % % % % % % Mg 125 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Lp. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. Wskaźnik Masa urządzeń zawierających PCB pozostałych do usunięcia Odsetek usuniętych odpadów zawierających PCB Masa wytworzonych olejów odpadowych Odsetek olejów odpadowych przekazanych do odzysku, w tym recyklingu Masa wytworzonych i zebranych ze źródeł rozproszonych odpadów baterii i akumulatorów Masa baterii i akumulatorów poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Odsetek baterii i akumulatorów poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Masa wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych Masa odpadów medycznych i weterynaryjnych poddanych procesom unieszkodliwienia Odsetek unieszkodliwionych odpadów medycznych i weterynaryinych Ilość instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryinych Przepustowość instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych Masa zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest Masa wytworzonych odpadów zawierających azbest Odsetek usuniętych wyrobów zawierających azbest Masa wytworzonych pojazdów wycofanych z eksploatacji Masa zebranych pojazdów wycofanych z eksploatacji Odsetek pojazdów wycofanych z eksploatacji przekazanych do punktów zbierania lub stacji demontażu Ilość punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji Ilość stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Masa zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wytworzonego w sektorze gospodarczym Masa zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wytworzonego w sektorze gospodarczym poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Odsetek zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wytworzonego w sektorze gospodarczym poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Ilość punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Ilość zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Masa odpadowych opon wytworzonych w sektorze gospodarczvm Masa odpadowych opon poddanych procesom odzysku, w tym recvklingu Odsetek odpadowych opon poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Masa wytworzonych odpadów budowlanych Masa odpadów budowlanych poddanych procesom odzysku Odsetek odpadów budowlanych przekazanych do odzysku Ilość obiektów, w których prowadzona będzie działalność w zakresie odzysku odpadów budowlanych Masa wytworzonych odpadów opakowaniowych Masa zebranych selektywnie odpadów opakowaniowych Masa odpadów opakowaniowych poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Odsetek odpadów opakowaniowych poddanych procesom odzysku, w tym recyklingu Ilość wydanych pozwoleń na wytwarzanie odpadów Ilość wydanych decyzji zatwierdzających program gospodarki odpadami niebezpiecznymi Ilość przyjętych informacji o wytwarzanych odpadach Ilość wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów Ilość wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów Ilość decyzji cofniętych bez odszkodowania, w wyniku naruszania przez przedsiębiorców warunków w nich określonych lub przepisów ustawy o odpadach C. Wskaźniki dla komunalnych osadów ściekowych Masa wytworzonych osadów ściekowych Masa wytworzonych osadów ściekowych przekazana do składowania Masa wytworzonych osadów ściekowych przekazana do odzysku metodami termicznymi Masa wytworzonych osadów ściekowych przekazana do odzysku metodami biologicznymi Masa wytworzonych osadów ściekowych przekazana do odzysku innymi metodami Odsetek masy osadów ściekowych przetworzonych w sposób inny niż składowanie D. Wskaźniki dla działań informacyjno - edukacyjnych Ilość przeprowadzonych akcji edukacyjno - informacyjnych Nakłady finansowe poniesione na ten cel AK NOVA Sp. z o.o. Jednostka Mg % Mg % Mg Mg % Mg Mg % szt. Mg/rok Mg Mg % Mg Mg % szt. szt. Mg Mg % szt. szt. Mg Mg % Mg Mg % szt. Mg Mg Mg % szt. szt. szt. szt. szt. szt. Mg Mg Mg Mg Mg % szt. tys. zł 126 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Określenie powyższych składników przez kolejne lata obowiązywania planu gospodarki odpadami wymaga posiadania szczegółowych informacji o gospodarce odpadami na terenie powiatu oraz wyników badan opinii społecznej. W oparciu o analizę ww. wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji planu gospodarki odpadami, a w oparciu o tą ocenę aktualizacja planu. AK NOVA Sp. z o.o. 127 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 X. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, ze zm.), wprowadziła obowiązek przygotowywania planów gospodarki odpadami, które podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Niniejszy Plan Gospodarki Odpadami obejmuje swym zakresem obszar powiatu żagańskiego i obejmuje okres do roku 2013, przedstawiając jednocześnie dane zawarte w opracowaniu w ujęciu perspektywistycznym do roku 2018. Przedmiotowy Plan jest już drugą edycją dokumentu sporządzoną jako aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2011. Podstawę dla opracowania planów gospodarki odpadami stanowią ustalenia planów wyższego rzędu oraz Polityka Ekologiczna Państwa (PEP). W przedmiotowym przypadku podstawę opracowania stanowi Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego (WPGO), Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 oraz sporządzony na jej podstawie Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 (KPGO 2010). Plan zawiera: ogólną charakterystykę powiatu żagańskiego z uwzględnieniem czynników wpływających na gospodarkę odpadami, analizę wykonanych zadań w stosunku do PGO dla powiatu żagańskiego na lata 2004 – 2011, prognozę zmian ilości wytwarzanych odpadów, identyfikację problemów, cele i kierunki działań w gospodarce odpadami, opis aktualnego i planowanego systemu gospodarki odpadami wraz z ujęciem instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, harmonogram realizacji zadań i sposób finansowania, sposób monitoringu i oceny wdrażania Planu. Dla potrzeb Planu odpady podzielone zostały na: odpady komunalne, odpady z sektora gospodarczego, wybrane grupy odpadów. 1) Stan aktualny – odpady komunalne a) Realizacja założeń Planu w poszczególnych gminach powiatu żagańskiego Cele przyjęte do realizacji w Planie Gospodarowania Odpadami dla powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2007 są realizowane w stopniu zadowalającym. Wszystkie gminy powiatu: prowadzą zorganizowaną zbiórkę odpadów poprzez zawieranie umów z zakładami wyspecjalizowanymi, które posiadają zezwolenia wymagane przepisami, rozpoczęto wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów, w tym samym okresie rozpoczęto szeroką akcje edukacyjną, która ma na celu przekonanie mieszkańców do słuszności takich działań na rzecz ochrony środowiska, Gminy w Regulaminach o zachowaniu porządku i czystości w gminach określiły sposób jak i miejsce zbierania odpadów wielkogabarytowych, AK NOVA Sp. z o.o. 128 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 na terenie powiatu zamknięto dwa składowiska, które nie spełniały wymagań technicznych tj. składowisko w Dziećmiarowicach gm. Szprotawa i składowisko w Lutynce gm. Wymiarki, Gminy prowadzą rekultywacje tych składowisk zgodnie z przedłożonym harmonogramem, b) Odpady komunalne – stan aktualny Według przeprowadzonych szacunków na terenie powiatu żagańskiego wytwarzanych jest ok. 15 742 Mg odpadów komunalnych z gospodarstw domowych rocznie. Szacunek oparty został o liczbę ludności stałej według danych GUS za rok 2008. Tabela 71 Zestawienie domowych ilości Wyszczególnienie odpadów komunalnych pochodzących Wskaźnik nagromadzenia w kg/M/a ŻAGAŃSKI Gminy miejskie z gospodarstw Liczba ludności Il. Odpadów wytworzonych Mg/a 82 605 15 742,19 30 090,00 6915,99 Gozdnica 190,00 3 448,00 655,12 Żagań 235,00 26 642,00 6 260,87 Gminy miejskowiejskie 34451,00 6391,23 Iłowa 7 168,00 1184,74 Miasto 190,00 4 004,00 760,76 Obszar wiejski Małomice Miasto Obszar wiejski Szprotawa Miasto Obszar wiejski 134,00 240,00 134,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 21 793,00 12 696,00 9 097,00 423,98 940,45 694,83 245,62 4 266,04 3 047,04 1 219,00 125,00 125,00 125,00 150,00 18 064,00 3 797,00 4 732,00 2 456,00 7 079,00 2 434,98 474,63 591,50 307,00 1 061,85 Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań 190,00 134,00 [Źródło: Opracowanie własne na podstawie WPGO, KPGO 2010] W poszczególnych gminach ilość wytwarzanych odpadów komunalnych jest wyraźnie uzależniona od liczby mieszkańców. Największa ilość odpadów komunalnych produkowana jest w należącej do powiatu gminie miejskiej – Żagań (11 054 Mg/a). Spośród gmin miejskowiejskich najwięcej odpadów komunalnych powstaje w gminach Szprotawa (6 921 Mg/a) oraz Iłowa (2 276 Mg/a) Skład i właściwości odpadów komunalnych są bardzo zróżnicowane w zależności od charakteru środowiska, w jakim powstają (np. tereny miejskie, tereny wiejskie, obszar z ogrzewaniem lokalnym czy centralnym itp.). AK NOVA Sp. z o.o. 129 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 W niniejszym opracowaniu podział odpadów komunalnych (morfologia) został opracowany na podstawie zapisów zawartych w KPGO. Ilość i jakość odpadów, jaką przedstawiono w KPGO nie odzwierciedla jednak charakterystyki takich obszarów jak powiat żagański. W klasyfikacji tej zabrakło kategorii dla obszarów miejsko – wiejskich i mniejszych miast (20-50 tys. mieszk.). Autorzy opracowania wprowadzili, więc dodatkową klasyfikację dla gmin miejsko-wiejskich i obszarów małych miast. W opracowaniu tym przyjęto, iż: struktura odpadów komunalnych jest zróżnicowana w zależności od miejsca powstawania tj. inna dla terenów wiejskich, podmiejskich i typowo miejskich, struktura odpadów komunalnych określona została na podstawie analiz objętościowych odpadów komunalnych prowadzonych w innych miastach i gminach na terenie naszego kraju o podobnej liczbie. Tabela 72 Strumienie odpadów pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych z podziałem na poszczególne gminy Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI Ilość mieszkańców w tys Ilość odpadów z gospodarstw domowych (Mg/a) Odpady wielkogabarytowe (Mg/a) Odpady niebezpieczne Odpady budowlane Odpady zielone Odpady uliczne Łącznie 82 605,00 15 742,19 1 330,52 215,66 3 304,20 1 394,84 665,26 22 652,66 3 448,00 26 642,00 655,12 6 260,87 68,96 532,84 10,34 79,93 137,92 1 065,68 68,96 532,84 34,48 266,42 975,78 8 738,58 Gminy miejskie Gozdnica Żagań Gminy miejsko-wiejskie Iłowa 7 168,00 - - - 286,72 - - Małomice miasto obszar wiejski 4 004,00 3 164,00 5 490,00 3 657,00 1 833,00 760,76 423,98 694,83 245,62 80,08 31,64 73,14 18,33 12,01 6,33 10,97 3,67 160,16 126,56 219,60 146,28 73,32 80,08 37,97 73,14 22,00 40,04 15,82 36,57 9,17 Szprotawa miasto 21 793,00 12 696,00 3 047,04 253,92 38,09 871,72 507,84 253,92 126,96 9 097,00 1 219,00 90,97 18,19 363,88 109,16 45,49 286,72 1 133,13 642,29 219,60 1 034,93 372,10 871,72 4 227,77 1 846,69 3 797,00 474,63 37,97 7,59 151,88 45,56 18,99 736,62 miasto obszar wiejski obszar wiejski Gminy wiejskie Brzeźnica AK NOVA Sp. z o.o. 130 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Niegosławice Wymiarki Żagań Ilość mieszkańców 4 732,00 w tys 2 456,00 7 079,00 Ilość odpadów z gospodarstw 591,50 domowych 307,00 (Mg/a) 1 061,85 Odpady wielkogabarytowe 47,32 (Mg/a) 24,56 Odpady niebezpieczne 9,46 4,91 Odpady budowlane 189,28 98,24 Odpady zielone 56,78 29,47 Odpady uliczne Łącznie 23,66 12,28 70,79 14,16 283,16 84,95 35,40 918,01 476,46 1 550,30 [Źródło: Opracowanie własne] Selektywna zbiórka odpadów na terenie powiatu jest realizowana w ograniczonej formie. Selekcją są objęte opakowania szklane, papier i tworzywa sztuczne. Łącznie, na podstawie danych z przekazanego sprawozdania wynika, że ilość zbieranych surowców wyniosła w 2008 roku ok. 650 Mg. Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów pozostaje ich składowanie na składowiskach odpadów. Dokładne określenie ilości odpadów poddawanych unieszkodliwieniu poprzez składowanie z terenu powiatu żagańskiego jest trudne do określenia ze względu na fakt, iż funkcjonujące tu składowiska odbierają odpady również z obszarów sąsiednich. Na terenie powiatu żagańskiego zbiórka odpadów komunalnych jest realizowana przez wiele podmiotów, które konkurują ze sobą. Unieszkodliwienie odpadów na terenie powiatu żagańskiego ogranicza się do ich finalnego składowania na gminnych składowiskach odpadów. Na terenie powiatu znajduje się 6 składowisk odpadów znajdujących się w stanie eksploatacji, modernizacji, zamknięcia i rekultywacji. Składowiska aktualnie eksploatowane: Składowisko Opadów Komunalnych Chrobrów k. Żagania, Zakład Gospodarki Odpadami „RE-KOM” Sp. z o.o., Kartowice, gm. Szprotawa, Składowisko Opadów Komunalnych Gozdnica, gm. Gozdnica, Składowisko Odpadów Komunalnych w Czyżówku, gm. Iłowa. Składowiska zamknięte: Składowisko Odpadów Komunalnych Lutynka, gm. Wymiarki, Składowisko Odpadów Komunalnych w wsi Dziećmierowice, gm. Szprotawa – rozpoczęta rekultywacja w dniu15.01.2007 roku. AK NOVA Sp. z o.o. 131 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010 do końca 2009 roku zamknięte miały być wszystkie składowiska nie spełniające minimalnych wymagań formalnych (klasa E). Jako minimalne wymagania formalne uznania obiektu za składowisko odpadów dla składowisk odpadów oddanych do eksploatacji przed 1.10.2001 r. rozumie się posiadanie: co najmniej jednej z następujących zestawów decyzji: - decyzja lokalizacyjna i pozwolenie na budowę - pozwolenie na użytkowanie - decyzja o dostosowaniu lub zamknięciu wydana do 31.12.2003 r. decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji. Składowiska odpadów, które zostały oddane do eksploatacji od dnia 1 października 2001 r. – muszą spełniać wszystkie wymagania wynikające z przepisów prawnych. Większość składowisk jest w złym stanie technicznym w związku, z czym stanowią one potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Znaczna ich ilość eksploatowana jest nieprawidłowo, często brakuje wymaganych decyzji administracyjnych, legalizujących ich stan prawny, a tym samym określających niezbędne rozwiązania techniczne i sposób eksploatacji. Większość obiektów nie posiada odpowiednio zabezpieczonego podłoża, drenażu odcieków a także piezometrów i urządzeń odgazowujących. Nieliczne składowiska mają naturalną barierę o odpowiednim współczynniku przepuszczalności, a zaledwie 4 uszczelnione są geomembraną. Na niewielu obiektach prowadzone są systematyczne badania monitoringowe. W poniższym zestawieniu tabelarycznym zaprezentowano dane techniczno-technologiczne oraz informacje o stanie formalno-prawnym składowisk. c) Stan aktualny – odpady pochodzące z obiektów infrastruktury oraz ruchu turystycznego Obiekty infrastruktury są to obiekty handlowe, usługowe, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. Na terenie powiatu do szkół uczęszcza 14 728 uczniów, zatrudnionych ogółem jest 13 328 osób, powiat odwiedza ok. 26 731 turystów rocznie - (średnio każdy z trzech podanych grup wytwarza 50 kg odpadów na rok). Analizowany strumień odpadów tylko w sposób teoretyczny można wydzielić ze strumienia odpadów komunalnych, gdyż nie jest prowadzona obecnie ani nie przewiduje się w przyszłości prowadzenia oddzielanej ewidencji tego rodzaju odpadów. Ich strumień jest ewidencjonowany jako odpady komunalne dostarczane na składowiska odpadów przez firmy wywozowe obsługujące system gospodarki odpadami komunalnymi. Odpady te zbierane są razem z pozostałymi odpadami komunalnymi, system opłat za zbieranie, transport i unieszkodliwianie tych odpadów jest taki sam jak dla pozostałych odpadów komunalnych. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych jest zależna od ilości pracowników przedsiębiorstwa, a ich struktura ma nieco inny charakter niż odpady komunalne wytwarzane w gospodarstwach domowych (mniej typowych odpadów, związanych z przygotowywaniem posiłków, więcej odpadów opakowaniowych). Zgodnie z powyższym łączna ilość odpadów wytwarzana w tym sektorze wynosi ok. 2 739,30 Mg rocznie. AK NOVA Sp. z o.o. 132 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 2) Odpady z sektora gospodarczego W sektorze gospodarczym zgodnie z danymi Wojewódzkiego Systemu Odpadowego w 2008 podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie powiatu żagańskiego wytworzyły łącznie 36 076,30 Mg odpadów, z czego ok. 2 % ilości stanowiły odpady niebezpieczne. W roku 2008 odzyskano (wg. WSO): 51 513,35 Mg odpadów innych niż niebezpieczne (9 podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie powiatu), 455,00 Mg odpadów niebezpiecznych (1 podmiot gospodarczy zlokalizowany na terenie powiatu). W roku 2008 unieszkodliwiono (wg. WSO): 26 090,00 odpadów innych niż niebezpieczne (5 podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie powiatu), 35,50 Mg odpadów niebezpiecznych (2 podmiot gospodarcze zlokalizowane na terenie powiatu). Powstające w obiektach przemysłowych odpady są z reguły zbierane selektywnie, w zależności od dalszego postępowania z nimi. Sposób zbiórki, wymagania stawiane pojemnikom oraz miejscom magazynowania odpadów regulowane są zapisami odpowiednich aktów prawnych. Wytwórca odpadów powstających w ramach działalności gospodarczej: 1. Odzyskuje lub unieszkodliwia, 2. Przekazuje na podstawie jednorazowego zlecenia lub umowy innemu podmiotowi uprawnionemu do: zbierania i transportu odpadów, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Przekazanie odpadów uprawnionym podmiotom odbywa się w trybie: zlecenia, wyboru na podstawie konkursu ofert, rozstrzygnięcia przetargu publicznego. W zależności od wewnętrznych ustaleń wytwórcy odpadów możliwe jest: zawieranie wielu umów z różnymi firmami uprawnionymi do odbioru odpadów, zawieranie jednej umowy z jednym odbiorcą na podstawie tzw. Umowy o kompleksowym odbiorze odpadów. Transport odpadów powstających w zakładach przemysłowych z miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, będących w gestii: wytwórców odpadów, właścicieli instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania, specjalistycznych firm transportowych. Sposób transportu odpadów jest ściśle uzależniony od rodzaju odpadów i regulowany jest przez odpowiednie przepisy, w tym ADR (Dz. U. Nr 194, poz. 1629 z 2002 r. z późn. zm.). AK NOVA Sp. z o.o. 133 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 3) Wybrane grupy odpadów Zgodnie z podziałem i klasyfikacją ujętą w KPGO 2010 przedstawiono stan aktualny dotyczący następujących grup odpadów: Komunalne osady ściekowe Przeterminowane środki ochrony roślin Odpady zawierające PCB Odpady zawierające azbest Oleje odpadowe Odpady medyczne i weterynaryjne Pojazdy wycofane z eksploatacji Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady materiałów wybuchowych Zużyte opony Zużyte baterie i akumulatory Odpady zawierające azbest Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Poszczególne grupy odpadów omówione zostały pod względem ilościowym ze wskazaniem sposobów postępowania oraz głównymi problemami w ich zagospodarowaniu 4) Prognoza stanu odpadów komunalnych Prognozując zmiany ilościowe i jakościowe odpadów komunalnych, za wojewódzkim oraz krajowym planem gospodarki odpadami (2010) przyjęto następujące założenia: 4. Nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego odpadów; 5. Wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów wynosił będzie 1% rocznie; 6. Prognozę zaludnienia przyjęto zgodnie z danymi GUS Przedstawiona w opracowaniu prognoza odpadów komunalnych oparta została na założeniach dokumentów wyższego szczebla tj. WPGO oraz KPGO 2010 oraz doświadczeń własnych autorów opracowania. Tabela 73 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych w latach 2008 – 2018 na terenie powiatu żagańskiego Wyszczególnienie ŻAGAŃSKI 2008 2009 2013 2014 2017 2018 15 742,19 15 899,61 16 545,20 16 710,65 17 217,00 17 389,17 Gminy miejskie Gozdnica Żagań 655,12 661,67 688,54 695,42 716,50 723,66 6 260,87 6 323,48 6 580,24 6 646,04 6 847,42 6 915,90 Gminy miejskowiejskie Iłowa 1 196,58 1 245,17 1 257,62 1 295,73 1 308,69 Miasto 760,76 768,37 799,57 807,56 832,03 840,35 Obszar wiejski 423,98 428,22 949,86 445,60 988,42 450,06 998,31 463,70 1 028,56 468,33 1 038,84 Miasto 694,83 701,78 730,27 737,58 759,93 767,52 Obszar wiejski 245,62 248,08 0,00 258,15 0,00 260,73 0,00 268,63 0,00 271,32 0,00 Miasto 3 047,04 3 077,51 3 202,47 3 234,49 3 332,50 3 365,83 Obszar wiejski 1 219,00 1 231,19 1 281,18 1 293,99 1 333,20 1 346,53 Małomice Szprotawa AK NOVA Sp. z o.o. 134 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wyszczególnienie Gminy wiejskie Brzeźnica Niegosławice Wymiarki Żagań 2008 474,63 591,50 2009 479,37 597,42 2013 498,84 621,67 2014 503,82 627,89 2017 519,09 646,91 2018 524,28 653,38 307,00 310,07 322,66 325,89 335,76 339,12 1 061,85 1 072,47 1 116,02 1 127,18 1 161,33 1 172,94 [Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS] Podsumowując powyższą prognozę zauważamy wzrost ilości wytwarzanych odpadów w latach 2008 – 2020 o około 3200 Mg. W rozdziale tym omówiono także szczegółowo zagadnienia związane z redukcją odpadów biodegradowalnych oraz prognozę wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych. Prognoza stanu wybranych grup odpadów oraz odpadów z grup 01 - 19 a) Wybrane grupy odpadów Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów w obszarze działalności gospodarczej na terenie powiatu żagańskiego w sytuacji głębokich zmian restrukturyzacyjnych w głównych sektorach przemysłowych i ogólnie niekorzystnej koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania. Brakuje także prognoz rozwoju i zmian w poszczególnych gałęziach przemysłu, rzemiosła i usług w regionie do 2022 roku. W tej sytuacji można jedynie przyjmować istniejące wskaźniki rozwoju gospodarczego kraju i na tej podstawie dokonywać szacunków ilości przewidywanych powstających odpadów z działalności gospodarczej. 5) W związku z przyjętymi założeniami oszacowano zmiany ilościowe odpadów w stosunku do roku 2009 (w odniesieniu do roku 2020): Komunalne osady ściekowe - wzrost o ok. 113 %, Przeterminowane środki ochrony roślin – brak danych liczbowych, Odpady zawierające PCB – odpady nie występują, Odpady zawierające azbest – całkowita ilość odpadów 2 375,44 Mg, Oleje odpadowe – spadek ilości o ok. 37 % Odpady medyczne i weterynaryjne – wzrost ilości o ok. 175 %, Pojazdy wycofane z eksploatacji - wzrost ilości o ok. 59 %, Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - wzrost ilości o ok. 54 %, Zużyte opony - wzrost ilości o ok. 71 %, Zużyte baterie i akumulatory - wzrost ilości o ok. 34 %, Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej - wzrost ilości o ok. 52 %. b) Odpady z grup 01 - 19 Opracowując prognozę odpadów z grup 01 – 19 posłużono się założeniami oraz wskaźnikami opracowanymi w WPGO dla województwa lubuskiego. Zgodnie z WPGO prognoza dotycząca szacowanej masy odpadów z grup 01 – 19 uwzględniała: 1. Prognozę dla rozwoju przemysłu w Polsce przeprowadzoną w ramach Krajowego planu gospodarki odpadami 2010. 2. Masę wytwarzanych odpadów w województwie lubuskim w latach 2004 – 2007 oraz wynikające z tego tendencje. AK NOVA Sp. z o.o. 135 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 6) Cele i kierunki działania Cel zasadniczy niniejszego dokumentu oparty jest na założeniach planów wyższego szczebla oraz planu pierwotnego z roku 2004 i brzmi: Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów na terenie powiatu żagańskiego wraz z racjonalizacją systemu gospodarki odpadami i ochroną powierzchni ziemi a) Cele szczegółowe – Odpady komunalne Cele szczegółowe: Minimalizacja wytwarzania odpadów na terenie powiatu żagańskiego, Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych na terenie powiatu żagańskiego w roku 1995, zgodnie z zapisami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (2010) dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: o w 2010 r. nie więcej niż 75%, o w 2013 r. nie więcej niż 50%, o w 2020 r. nie więcej niż 35%; Intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie; Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów; Udział poszczególnych gmin powiatu w ponadgminnym systemie gospodarki odpadami przynależność poszczególnych gmin do rejonów obsługi wskazanych w aktualnym WPGO; b) Cele szczegółowe odpady z sektora gospodarczego Plan wojewódzki wyznaczył cele dla gospodarowania odpadami w przemyśle na lata 2009 – 2010 oraz 2011 – 2019. Cele ogólne dla gospodarowania odpadami powstającymi w przemyśle (do realizacji przez podmioty gospodarcze): 1. W okresie od 2009 r. do 2010 r. przyjmuje się następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 72% w 2010 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 8% w 2010 r. 2. W okresie od 2011 r. do 2020 r. – następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 75% w 2020 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 10% w 2020 r. W ślad za KPGO 2010 przyjmuje się następujące cele nadrzędne w zakresie postępowania z odpadami, w szczególności odpadami niebezpiecznymi : 1. Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, 2. Ograniczanie ilości odpadów kierowanych do składowania, 3. Spełnianie przez posiadaczy odpadów wymagań formalno – prawnych w zakresie wytwarzania i zagospodarowywania odpadów, 4. Wyegzekwowanie od posiadaczy odpadów prowadzenia ewidencji odpadów i przedkładania do wojewódzkiej bazy danych zbiorczych zestawień danych o odpadach, 5. Magazynowanie odpadów w sposób minimalizujący ich negatywne oddziaływanie na środowisko, 6. Zagospodarowania odpadów w miejscu wytworzenia. AK NOVA Sp. z o.o. 136 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Cele te skierowane są do podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie powiatu żagańskiego Dodatkowo zgodnie konstrukcją niniejszego planu określono cele dla wybranych grup odpadów. Na podstawie wyznaczonych celów określono konkretne kierunki działań, ujęte w harmonogramie realizacji zadań. Określono także sposoby monitoringu Planu ze wskazaniem propozycji wskaźników efektywności realizacji Planu. 7) Planowany system gospodarki odpadami Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego przyjętym Uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego Nr XI/78/2003 z dnia 15.X.2003 r. gminy powiatu żagańskiego zaklasyfikowane zostały do obszarów objętych działaniem Zakładów Zagospodarowania Odpadów podanych w Tabeli nr 74. Tabela 74 Obszary objęte obsługą przez poszczególne zakłady zagospodarowania odpadów GMINA Brzeźnica Gozdnica Iłowa Małomice Niegosławice Szprotawa Wymiarki Żagań Żagań NAZWA ZZO TYP GMINY ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Obszar Wschodni ZZO Marszów ZZO Marszów ZZO Marszów W M MW MW W MW W M W [Źródło: PGO dla Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2009 r.] Zgodnie z zapisami WPGO dla województwa lubuskiego biorąc pod uwagę funkcjonujące w województwie obiekty oraz podjęte działania w celu rozbudowy istniejącej infrastruktury wskazuje się jako niezbędne: 1. Rozbudowę istniejących zakładów w Długoszynie, Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze, tak aby zrealizować postawione w WPGO cele. 2. Zgodnie z zapisami KPGO 2010, wg których podstawą systemu gospodarki odpadami powinny stać się ZZO o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez minimum 150 tys. mieszkańców, wskazuje się jako niezbędne utworzenie wspólnego systemu gospodarowania odpadami dla zakładu zagospodarowania odpadów w Długoszynie (CZG – 12) i gminy miejsko – wiejskiej Słubice. W systemie tym, zarówno instalacje znajdujące się w Długoszynie, jak i sortowania oraz składowisko odpadów w Słubicach, będąc elementem ZZO Długoszyn, będą rozbudowywane i modernizowane tak aby zapewnić realizacje postawionych dla tego obszaru celów. 3. Rozbudowę do roku 2012 istniejących instalacji w Dąbrówce Wielkopolskiej (gm. Zbąszynek) i Kiełczu (gm. Nowa Sól), które obsługiwać będą gminy wchodzące w skład obszaru ZZO Obszar Wschodni o instalacje zapewniające co najmniej następujący zakres usług (działalności): mechaniczno – biologiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, AK NOVA Sp. z o.o. 137 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, kompostowanie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych, 4. Budowę ZZO Marszów obejmującego swoim zasięgiem południowo – zachodnią cześć województwa. Zgodnie z zapisami Uchwały nr XLIV/320/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 26.06.2006 r. w sprawie zmiany Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2003 – 2010, do czasu uruchomienia ZZO Marszów dopuszcza się niezbędną rozbudowę w celu zwiększenia pojemności istniejących składowisk komunalnych: w Chrobrowie, gm. Żagań, w Czyżówku, gm. Iłowa. 5. Budowę instalacji termicznego zagospodarowania odpadów. W trakcie opracowywania niniejszego dokumentu inicjatywę budowy tego typu instalacji zgłosiło CZG – 12 (w Długoszynie). Wg KPGO 2010 metoda termicznego przekształcania odpadów preferowana jest dla aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców. 6. Do czasu wybudowania ZZO Marszów, ZZO Obszar Wschodni oraz do czasu niezbędnej rozbudowy zakładów w Gorzowie oraz Zielonej Górze, odpady kierowane będą do zagospodarowania wg zasad aktualnie obowiązujących, przy założeniu dążenia do realizacji postawionych w WPGO celów. Po wybudowaniu i rozbudowie wskazanych obiektów, w zezwoleniach na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wskazywane będą powyższe zakłady jako jedyne miejsca odzysku i unieszkodliwiania odpadów z terenu województwa lubuskiego. Odpady komunalne wytwarzane na terenie poszczególnych gmin powiatu żagańskiego trafiać będą do zakładów zgodnie z założeniami planu wojewódzkiego. Podsumowanie Zaplanowane działania przedstawione w niniejszym Planie pozwolą na dalszy rozwój systemu gospodarki odpadami na terenie gminy. Dotychczas powiat wykonał wiele zadań, polepszających funkcjonowanie zaplanowanego wcześniej systemu m.in. poprzez efektywny rozwój selektywnej zbiórki odpadów, czy prowadzone akcje informacyjne wśród mieszkańców i przedsiębiorców. Obecne i przyszłe działania skupione winny być na rozwoju ponadregionalnych systemów gospodarowania odpadami zgodnie z założeniami WPGO, tak aby zapewnić stały i zrównoważony strumień napływu odpadów do poszczególnych zakładów. Na poziomie powiatu istotnym działaniem jest edukowanie mieszkańców oraz propagowanie właściwych zachowań wśród mieszkańców. Ważne jest aby przeprowadzane czynności monitoringowe założeń Planu wykonywane były rzetelnie po to aby wykazać osiągnięcia gminy oraz wskazać zagrożenia związane z prowadzoną w danym okresie gospodarką odpadami. AK NOVA Sp. z o.o. 138 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 XI. WNIOSKI Z PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PGO NA ŚRODOWISKO Prognoza oddziaływania na środowisko projektu aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 – 2018 została opracowana zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z 2008r.). Projekt aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Żagańskiego jest zgodny z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 uchwalonym przez Radę Ministrów Uchwałą Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. (M.P. Nr 90, poz. 946) oraz odpowiada aktualnie obowiązującym wymaganiom stawianym planom gospodarki odpadami, w tym przede wszystkim w: 1. Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 Nr 39,poz. 251). 2. Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). Wskazane w projekcie aktualizacji planu gospodarki odpadami cele oraz kierunki działań, zgodne z KPGO 2010, wpływać będą na zmniejszenie oddziaływania na środowisko gospodarki odpadami w wyniku: 1. Zwiększenia odzysku i recyklingu odpadów mających wartość materiałową i użytkową (opakowania, surowce inne niż opakowaniowe, gruz budowlany) oraz recyklingu organicznego odpadów ulegających biodegradacji (odpadów kuchennych i ogrodowych) poprzez kompostowanie indywidualne oraz w kompostowniach i instalacjach fermentacji odpadów, 2. Wykorzystania energetycznego frakcji palnej odpadów, 3. Ograniczania masy odpadów składowanych, 4. Zamykania składowisk nie spełniających wymogów prawa oraz wymogów technologicznych, 5. Wyeliminowania składowania odpadów nie przetworzonych oraz składowania wyłącznie frakcji odpadów wcześniej sortowanych o zmniejszonej zawartości składników biologicznie rozkładalnych (a przez to zmniejszonej emisji gazów cieplarnianych i uciążliwości dla środowiska), 6. Modernizacji oraz budowy nowych składowisk w ramach budowy ZZO Marszów oraz rozbudowy ZZO Obszar Wschodni, co pozwoli na radykalne zmniejszenie uciążliwości składowisk dla otoczenia. 7. Stosowania technologii spełniających kryteria BAT. Do przeprowadzenia analizy stanu gospodarki odpadami wykorzystane zostały w głównej mierze informacje pochodzące z poszczególnych gmin powiatu żagańskiego, dane zawarte w sprawozdanie z wykonania Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2004 – 2011 oraz dane z wojewódzkiego systemu odpadowego prowadzonego przez Urząd Marszałkowski. Jako uzupełniające zostały uwzględnione dane podawane przez GUS. Plan zawiera: ogólną charakterystykę powiatu żagańskiego z uwzględnieniem czynników wpływających na gospodarkę odpadami, analizę wykonanych zadań w stosunku do PGO dla powiatu żagańskiego na lata 2004 – 2011, prognozę zmian ilości wytwarzanych odpadów, AK NOVA Sp. z o.o. 139 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 identyfikację problemów, cele i kierunki działań w gospodarce odpadami, opis aktualnego i planowanego systemu gospodarki odpadami wraz z ujęciem instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, harmonogram realizacji zadań i sposób finansowania, sposób monitoringu i oceny wdrażania Planu. Dla potrzeb Planu odpady podzielone zostały na: odpady komunalne, odpady z sektora gospodarczego, wybrane grupy odpadów. Według przeprowadzonych szacunków na terenie powiatu żagańskiego wytwarzanych jest ok. 15 742 Mg odpadów komunalnych z gospodarstw domowych rocznie. Szacunek oparty został o liczbę ludności stałej według danych GUS za rok 2008. W poszczególnych gminach ilość wytwarzanych odpadów komunalnych jest wyraźnie uzależniona od liczby mieszkańców. Największa ilość odpadów komunalnych produkowana jest w należącej do powiatu gminie miejskiej – Żagań (11 054 Mg/a). Spośród gmin miejsko-wiejskich najwięcej odpadów komunalnych powstaje w gminach Szprotawa (6 921 Mg/a) oraz Iłowa (2 276 Mg/a) Skład i właściwości odpadów komunalnych są bardzo zróżnicowane w zależności od charakteru środowiska, w jakim powstają (np. tereny miejskie, tereny wiejskie, obszar z ogrzewaniem lokalnym czy centralnym itp.). Selektywna zbiórka odpadów na terenie powiatu jest realizowana w ograniczonej formie. Selekcją są objęte opakowania szklane, papier i tworzywa sztuczne. Łącznie, na podstawie danych z przekazanego sprawozdania wynika, że ilość zbieranych surowców wyniosła w 2008 roku ok. 650 Mg. Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów pozostaje ich składowanie na składowiskach odpadów. Dokładne określenie ilości odpadów poddawanych unieszkodliwieniu poprzez składowanie z terenu powiatu żagańskiego jest trudne do określenia ze względu na fakt, iż funkcjonujące tu składowiska odbierają odpady również z obszarów sąsiednich. Na terenie powiatu żagańskiego zbiórka odpadów komunalnych jest realizowana przez wiele podmiotów, które konkurują ze sobą. Unieszkodliwienie odpadów na terenie powiatu żagańskiego ogranicza się do ich finalnego składowania na gminnych składowiskach odpadów. Na terenie powiatu znajduje się 6 składowisk odpadów znajdujących się w stanie eksploatacji, modernizacji, zamknięcia i rekultywacji. Składowiska aktualnie eksploatowane: Składowisko Opadów Komunalnych Chrobrów k. Żagania, Zakład Gospodarki Odpadami „RE-KOM” Sp. z o.o., Kartowice, gm. Szprotawa, Składowisko Opadów Komunalnych Gozdnica, gm. Gozdnica, Składowisko Odpadów Komunalnych w Czyżówku, gm. Iłowa. Składowiska zamknięte: Składowisko Odpadów Komunalnych Lutynka, gm. Wymiarki (obiekt zrekultywowany), Składowisko Odpadów Komunalnych w wsi Dziećmierowice, gm. Szprotawa – rozpoczęta rekultywacja w dniu15.01.2007 roku. AK NOVA Sp. z o.o. 140 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010 do końca 2009 roku zamknięte miały być wszystkie składowiska nie spełniające minimalnych wymagań formalnych (klasa E). Jako minimalne wymagania formalne uznania obiektu za składowisko odpadów dla składowisk odpadów oddanych do eksploatacji przed 1.10.2001 r. rozumie się posiadanie: co najmniej jednej z następujących zestawów decyzji: - decyzja lokalizacyjna i pozwolenie na budowę - pozwolenie na użytkowanie - decyzja o dostosowaniu lub zamknięciu wydana do 31.12.2003 r. decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji. W Aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Żagańskiego nie rozważano wariantu polegającego na niepodejmowaniu żadnych działań ukierunkowanych na poprawę stanu gospodarowania odpadami. Wynika to głównie z diagnozy stanu aktualnego w tym zakresie, która wykazała konieczność wprowadzenia niezbędnych zmian zmierzających do poprawy stanu gospodarowania odpadami, w tym przede wszystkim w gospodarce odpadami komunalnymi. Brak działań w zakresie gospodarowania odpadami nie jest także do zaakceptowania ze względu na: zapisy Polityki Ekologicznej Państwa, krajowego planu gospodarki odpadami KPGO 2010, zobowiązań Polskie w zakresie gospodarowania odpadami wynikających z akcesji do Unii Europejskiej, wymogów narzuconych polskim prawodawstwem, wzrastającej świadomości mieszkańców domagających się zmian w zakresie gospodarowania odpadami, czynników ekonomicznych (w tym m.in. drastycznymi podwyżkami w zakresie opłat za składowanie odpadów nie przetworzonych). W rozdziale tym przedstawiono podstawowe zagrożenia, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji założeń projektu planu. Odpady komunalne wytwarzane na terenie poszczególnych gmin powiatu żagańskiego trafiać będą do zakładów zgodnie z założeniami planu wojewódzkiego. W części analitycznej Prognozy skupiono się na uszczegółowieniu i rozwinięciu problematyki dotyczącej ZZO w Marszowie, ponieważ ZZO Obszar Wschodni skupiony będzie na istniejącym obiekcie znajdującym się w miejscowości Kiełcz (powiat Nowa Sól) gdzie możliwa będzie jedynie rozbudowa Zakładu dotyczące pewnych segmentów technologicznych, zaś ZZO w Marszowe jest obecnie na etapie uzyskiwania decyzji lokalizacyjnych. Dodatkowo większość strumienia odpadów wytwarzanych na terenie powiatu żagańskiego kierowana będzie właśnie do projektowanego ZZO w Marszowie. Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu żagańskiego przedstawia takie działania i zadania, które mają na celu poprawę stanu środowiska w związku z zagrożeniem odpadami. Najważniejszym zagrożeniem dla środowiska związanym z realizacją Planu będzie nieterminowe realizowanie zapisanych w nim działań. Dotyczy to przede wszystkim realizacji zadań związanych ze zbieraniem odpadów i ich odzyskiem lub unieszkodliwianiem (poza terenem powiatu). W ramach realizacji założeń projektu PGO nie planuje się lokalizowania instalacji do odzysku bądź unieszkodliwiania odpadów poza wymienionymi powyżej ZZO. Przedstawione w PGO instalacje przerobu odpadów mogą w skali lokalnej stanowić zagrożenie dla środowiska i zdrowia. W zależności od rodzaju instalacji oddziaływania te mogą mieć charakter uciążliwości odorowych, mogą też być niekorzystne ze względu na zajęcie terenu. W związku z powyższym, przy planowaniu lokalizacji przedmiotowych przedsięwzięć należy uwzględniać AK NOVA Sp. z o.o. 141 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 potencjalne możliwości oddziaływania na obszary, gdzie przebywają ludzie oraz na obszary chronione. Negatywne oddziaływanie na środowisko projektowanego systemu gospodarowania odpadami może zostać zredukowane, a nawet wyeliminowane przez zastosowanie hierarchicznego układu działań, polegającego na wdrażaniu, w pierwszej kolejności procesów odzysku, a następnie unieszkodliwiania odpadów, traktując ich składowanie jako rozwiązanie ostateczne. Wdrożenie rozwiązań wynikających z projektu Planu przyczyni się do poprawy stanu środowiska i minimalizacji negatywnych skutków oddziaływania istniejących składowisk. Reasumując należy podkreślić, że realizacja PGO dla powiatu żagańskiego będzie wpływać na zmniejszenie oddziaływania gospodarki odpadami na środowisko poprzez: selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych i ich unieszkodliwianie w odpowiednich instalacjach (zlokalizowanych poza granicami powiatu); zwiększenie odzysku i recyklingu odpadów mających wartość materiałową i użytkową oraz recyklingu organicznego odpadów ulegających biodegradacji; ograniczanie masy składowanych odpadów, co wiąże się m.in. ze składowaniem tylko i wyłącznie odpadów, z których wcześniej wysortowano odpady mające wartość materiałową, odpady niebezpieczne i odpady ulegających biodegradacji; ograniczanie emisji do środowiska zanieczyszczeń pochodzących ze składowisk odpadów wskutek ograniczania ilości składowanych odpadów oraz zmniejszenia liczby składowisk a także w wyniku modernizacji bądź budowy nowych składowisk; zamykanie składowisk nie spełniających wymogów prawa oraz wymogów technologicznych; stosowanie technologii spełniających kryteria BAT w odniesieniu do funkcjonujących i projektowanych instalacji gospodarki odpadami; energetyczne wykorzystanie frakcji palnej odpadów. System monitoringu i oceny zadań oraz celów zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 obejmuje: obligatoryjne terminy zawarte w aktach prawnych, system sprawozdawczości organów urzędowych i podmiotów gospodarczych oraz wskaźniki realizacyjne zamierzonych działań. Ocenę realizacji celów wskazanych w gospodarce odpadami na terenie powiatu prowadzić się będzie w oparciu o: porównanie wskaźników odpowiadających założonym w planie celom, ocenę dynamiki zmian poszczególnych wskaźników przedstawionych w poszczególnych latach, ocenę stopnia realizacji zadań zapisanych w planie, w oparciu o sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami oraz informacje uzyskane z poszczególnych instytucji, urzędów lub resortów. Analiza wskaźników wskaże w sposób bezpośredni problemy w realizacji poszczególnych celów i zadań dla każdego typu odpadów oraz będzie pomocna przy opracowywaniu sprawozdania z realizacji Planu, a wnioski zawarte w sprawozdaniu zostaną wykorzystane w jego kolejnej aktualizacji. Ustawa o odpadach określa terminy realizacji poszczególnych dokumentów, tj.: AK NOVA Sp. z o.o. 142 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 - - plany gospodarki odpadami wszystkich szczebli podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata, co 2 lata organy wykonawcze opracowujące projekty planów składają sprawozdanie z realizacji planu organom uchwalającym plany. Mając na uwadze ujednolicenie źródeł informacji dla wskaźników zaproponowano jako podstawowe źródło danych: Wojewódzką bazę danych prowadzoną przez Marszałka Województwa Lubuskiego, informacje zbierane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, informacje z Głównego Urzędu Statystycznego oraz źródeł administracyjnych lub innych np., wynikających ze zobowiązań sprawozdawczych (m.in. decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami, informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, rejestru posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów). Tak szeroki zakres wskaźników jak również źródeł pozyskiwania informacji dla nich będzie wystarczający dla przeprowadzenia kompleksowej oceny realizacji zaproponowanych w dokumencie prawnych, technicznych rozwiązań zadań. Zaprojektowane inwestycje oraz funkcjonujące instalacje w Planie w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie mogą oddziaływać negatywnie na środowisko w przypadku niewłaściwej lokalizacji oraz niespełnienia wymagań BAT. W przypadku przedstawionych w PGO przedsięwzięć związanych z realizacją założeń systemu gospodarowania odpadami (zgodnie z WPGO) nie stwierdza się lokalizacji na obszarach szczególnie wrażliwych i o szczególnym znaczeniu dla środowiska oraz w miejscach w których działalność mogłaby mieć wpływ na ludność. Również lokalizacja instalacji nie przyczyni się do transgranicznego oddziaływania. Należy zaznaczyć, że w przypadku lokalizacji inwestycji w zakresie gospodarki odpadami powinno się przedstawić stronie zainteresowanej ocenę oddziaływania na środowisko. AK NOVA Sp. z o.o. 143 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 SPIS TABEL TABELA 1 TABELA 2 TABELA 3 TABELA 4 TABELA 5 TABELA 6 TABELA 7 TABELA 8 TABELA 9 TABELA 10 TABELA 11 TABELA 12 TABELA 13 TABELA 14 TABELA 15 TABELA 16 TABELA 17 TABELA 18 TABELA 19 TABELA 20 TABELA 21 TABELA 22 TABELA 23 TABELA 24 TABELA 25 TABELA 26 TABELA 27 TABELA 28 W YTYCZNE DO SPORZĄDZANIA POWIATOWYCH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI (DZ. U. 2003 NR 66, POZ. 620; DZ. U. 2006 NR 46, POZ.333) ---------------------------------------- 11 POWIERZCHNIA MIEJSCOWOŚCI W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH ----------------------------- 13 OGÓLNE DANE DEMOGRAFICZNE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO------------------------------------- 16 RUCH NATURALNY LUDNOŚCI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ----------------------------------------- 17 ZATRUDNIENIE W GOSPODARCE NARODOWEJ LUDNOŚCI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO -------- 17 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ------------------------------------------ 18 SYTUACJA W ZAKRESIE ZATRUDNIENIA WG STANU NA DZIEŃ 31.12.2007. (GUS W ZIELONEJ GÓRZE) ------------------------------------------------------------------------------------ 18 ILOŚĆ UCZNIÓW W SZKOŁACH (W TYM SZKOŁY SPECJALNE I DLA DOROSŁYCH) I DZIECI W PRZEDSZKOLACH WG STANU NA DZIEŃ 31.12.2008. -------------------------------------------- 18 CHARAKTERYSTYKA STOPNIA DOTYCHCZASOWEJ REALIZACJI ZAŁOŻEŃ PGO W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------------------------------- 23 ZESTAWIENIE ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH POCHODZĄCYCH Z GOSPODARSTW DOMOWYCH -------------------------------------------------------------------------------------------- 29 SZACUNKOWA ILOŚĆ ODPADÓW WYTWORZONYCH PRZEZ TURYSTÓW ORAZ W OBIEKTACH INFRASTRUKTURY ------------------------------------------------------------------------------------- 30 STRUKTURA ODPADÓW Z OBIEKTÓW INFRASTRUKTURY I RUCHU TURYSTYCZNEGO ------- 31 PROCENTOWY UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH ODPADÓW (MORFOLOGIA) Z PODZIAŁEM NA RODZAJE JEDNOSTEK OSADNICZYCH ------------------------------------------------------------- 32 ILOŚĆ ODPADÓW KOMUNALNYCH W PODZIALE NA RODZAJE POWSTAJĄCE NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO DLA RÓŻNYCH TYPÓW JEDNOSTEK OSADNICZYCH --------------- 32 ILOŚĆ ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH W ODPADACH KOMUNALNYCH POWSTAJĄCYCH NA TERENIE GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO----------------------------------------------------------- 33 SZACUNKOWY UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH W ODPADACH KOMUNALNYCH NA TERENIE GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO--------------------- 35 ILOŚĆ ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH POWSTAJĄCYCH NA TERENIE GMIN ------------ 35 MORFOLOGIA ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO 36 ILOŚĆ ODPADÓW ZIELONYCH W ODPADACH KOMUNALNYCH POWSTAJĄCYCH NA TERENIE GMIN ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 37 ILOŚĆ ODPADÓW Z CZYSZCZENIA ULIC W ODPADACH KOMUNALNYCH POWSTAJĄCYCH NA TERENIE GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------------------------------------------------- 37 ILOŚĆ ODPADÓW Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTAŻU POWSTAJĄCYCH NA TERENIE GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ----------------------------------------------------------------------------- 38 ILOŚCI I PROCENTOWY UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH STRUMIENI ODPADÓW Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTAŻU NA TERENIE GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------------- 39 SZACUNKOWA ILOŚĆ ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI POWSTAJĄCYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ----------------------------------------------------------------- 40 STRUMIENIE ODPADÓW POCHODZĄCYCH ZE STRUMIENIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z PODZIAŁEM NA POSZCZEGÓLNE GMINY ------------------------------------------------------------ 42 ILOŚCI SUROWCÓW WTÓRNYCH ZEBRANYCH W RAMACH SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W MG/A ------------------------------------------------------- 43 ILOŚĆ ODPADÓW ZBIERANYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO WG. ANKIET. -------- 44 OPIS ISTNIEJĄCEGO SYSTEMÓW ZBIERANIA ODPADÓW NA TERENIE POSZCZEGÓLNYCH GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------------------------------------------------------------- 45 PRZEDSIĘBIORSTWA ŚWIADCZĄCE USŁUGI Z ZAKRESU ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH ---------------------------------------------------------------------------------------- 46 AK NOVA Sp. z o.o. 144 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 TABELA 29 TABELA 30 TABELA 31 TABELA 32 TABELA 33 TABELA 34 ILOŚĆ ODPADÓW INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE WYTWARZANYCH W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH ----------------------------------------------------------------------------------------------- 53 W YKAZ JAKOŚCIOWO ILOŚCIOWY ODPADÓW INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE Z SEKTORA GOSPODARCZEGO WYTWORZONYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W LATACH 2007, 2008 – WG WYTWÓRCÓW ODPADÓW ------------------------------------------------------------- 55 W YKAZ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH PROWADZĄCYCH ODZYSK ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO W LATACH 2007, 2008 -------------------------------------------------------- 57 W YKAZ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH PROWADZĄCYCH PROCES UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE W LATACH 2007, 2008------------------------------- 60 ILOŚĆ ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH WYTWARZANYCH W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH - 63 W YKAZ JAKOŚCIOWO ILOŚCIOWY ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Z SEKTORA GOSPODARCZEGO WYTWORZONYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W LATACH TABELA 35 TABELA 36 TABELA 37 TABELA 38 TABELA 39 TABELA 40 2007, 2008 – WG. WYTWÓRCÓW ODPADÓW ---------------------------------------------------- 64 W YKAZ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH PROWADZĄCYCH PROCES UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH W LATACH 2007, 2008------------------------------------------ 67 ILOŚĆ ZUŻYTYCH OLEJÓW ODPADOWYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W ROKU 2008 ----------------------------------------------------------------------- 70 ILOŚĆ ODPADÓW MEDYCZNYCH WYTWORZONYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO W ROKU 2008 -------------------------------------------------------------------------------------------- 71 ILOŚĆ WYTWORZONYCH ODPADÓW POWSTAŁYCH W WYNIKU DEMONTAŻU POJAZDÓW NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO 2007 – 2008 ------------------------------------------------- 72 ILOŚĆ ZUŻYTEGO SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO WYTWORZONEGO W ROKU 2008 NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO----------------------------------------------- 73 W YKAZ PRZEDSIĘBIORCÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA ZUŻYTEGO SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO TABELA 41 TABELA 42 TABELA 43 TABELA 44 TABELA 45 TABELA 46 TABELA 47 TABELA 48 TABELA 49 TABELA 50 TABELA 51 TABELA 52 TABELA 53 ----------------------------------------------------------------------------------------- 75 ILOŚĆ ODPADÓW W POSTACI ZUŻYTYCH BATERII I AKUMULATORÓW WYTWORZONYCH W ROKU 2008 NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO----------------------------------------------- 76 ILOŚĆ ODPADÓW Z BUDOWY, REMONTÓW I DEMONTAŻU OBIEKTÓW ORAZ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ WYTWORZONYCH W LATACH 2007, 2008 NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ----------------------------------------------------------------------------- 77 PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 2008 – 2020 DLA POWIATU ŻAGAŃSKIEGO-------- 82 PROGNOZA ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH Z GOSPODARSTW DOMOWYCH W LATACH 2008 – 2020 NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO----------------- 84 PROGNOZA ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH OGÓŁEM ---------------------------------------- 85 PROGNOZA ILOŚCI OKB, JAKIE BĘDZIE NALEŻAŁO PODDAĆ ZAGOSPODAROWANIU W LATACH 2010, 2013, 2020 (DLA OBSZARU POWIATU ŻAGAŃSKIEGO) ----------------------- 87 PROGNOZA WYTWARZANIA KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH W LATACH 2009 - 2017 ------------------------------------------------------------------------------------------- 89 PROGNOZA WYTWARZANIA OLEJÓW ODPADOWYCH W LATACH 2009 - 2017 --------------- 90 PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW MEDYCZNYCH W LATACH 2009 - 2017 ------------- 91 PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW Z POJAZDÓW WYCOFANYCH Z EKSPLOATACJI W LATACH 2009 - 2017--------------------------------------------------------------------------------- 91 PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW ZUŻYTEGO SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO W LATACH 2009 – 2017 ---------------------------------------------------- 91 PROGNOZA WYTWARZANIA ZUŻYTYCH OPON W LATACH 2009 - 2017 ----------------------- 92 PROGNOZA WYTWARZANIA ZUŻYTYCH BATERII I AKUMULATORÓW W LATACH 2009 - 2017 ------------------------------------------------------------------------------------------- 92 AK NOVA Sp. z o.o. 145 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 TABELA 54 TABELA 55 TABELA 56 TABELA 57 TABELA 58 TABELA 59 TABELA 60 TABELA 61 TABELA 62 TABELA 63 TABELA 64 TABELA 65 TABELA 66 TABELA 67 TABELA 68 TABELA 69 TABELA 70 TABELA 71 TABELA 72 TABELA 73 TABELA 74 PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW BUDOWLANYCH W LATACH 2009 - 2017 ----------- 92 PROGNOZA MASY ODPADÓW Z GRUP 01 – 19 POWSTAJĄCYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO DO ROKU 2020 --------------------------------------------------------------------- 93 POZIOMY ODZYSKU I RECYKLINGU BATERII I AKUMULATORÓW ------------------------------- 102 OBSZARY OBJĘTE OBSŁUGĄ PRZEZ POSZCZEGÓLNE ZAKŁADY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW --------------------------------------------------------------------------------------------- 104 OBSZARY OBJĘTE OBSŁUGĄ PRZEZ POSZCZEGÓLNE ZAKŁADY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW --------------------------------------------------------------------------------------------- 110 ILOŚĆ ODPADÓW WYTWARZANYCH NA TERENIE ZZO MARSZÓW ---------------------------- 114 PROGNOZA MASY ODPADÓW WYTWARZANYCH NA TERENIE ZZO MARSZÓW (TYS. MG/ROK) --------------------------------------------------------------------------------------- 114 HARMONOGRAM INWESTYCJI W ZZO MARSZÓW (TYS. MG/ROK) ---------------------------- 116 ILOŚĆ ODPADÓW WYTWARZANYCH NA TERENIE ZZO OBSZAR W SCHODNI ---------------- 116 DANE DOTYCZĄCE ISTNIEJĄCYCH INSTALACJI NA TERENIE ZZO OBSZAR W SCHODNI: -- 116 PROGNOZA MASY ODPADÓW WYTWARZANYCH NA TERENIE ZZO OBSZAR W SCHODNI (TYS. MG/ROK) --------------------------------------------------------------------------------------- 117 NIEZBĘDNY POZIOM ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI METODAMI INNYMI NIŻ SKŁADOWANIE W ZZO OBSZAR W SCHODNI (TYS. MG/ROK) ------ 118 HARMONOGRAM INWESTYCJI W ZZO OBSZAR W SCHODNI (TYS. MG/ROK) ---------------- 118 CHARAKTERYSTYKA STANU AKTUALNEGO SKŁADOWISK ODPADÓW NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------------------------------------------------------------------------------- 119 HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ -------------------------------------------------------------- 120 ZADANIA INWESTYCYJNE W RAMACH HARMONOGRAMU DZIAŁAŃ ---------------------------- 122 INFORMACJE O WYTWARZANIU I GOSPODAROWANIA ODPADAMI - MONITORING ----------- 125 ZESTAWIENIE ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH POCHODZĄCYCH Z GOSPODARSTW DOMOWYCH ------------------------------------------------------------------------------------------- 129 STRUMIENIE ODPADÓW POCHODZĄCYCH ZE STRUMIENIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z PODZIAŁEM NA POSZCZEGÓLNE GMINY ----------------------------------------------------------- 130 PROGNOZA ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH Z GOSPODARSTW DOMOWYCH W LATACH 2008 – 2018 NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO --------------- 134 OBSZARY OBJĘTE OBSŁUGĄ PRZEZ POSZCZEGÓLNE ZAKŁADY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW --------------------------------------------------------------------------------------------- 137 AK NOVA Sp. z o.o. 146 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 SPIS RYCIN RYCINA 1 RYCINA 2 RYCINA 3 RYCINA 4 RYCINA 5 RYCINA 6 RYCINA 7 RYCINA 8 RYCINA 9 RYCINA 10 RYCINA 11 RYCINA 12 RYCINA 13 RYCINA 14 UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GMIN W OGÓLNEJ POWIERZCHNI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO --- 14 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW POWIATU ŻAGAŃSKIEGO --------------------------------------------- 14 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO -------------------------------------- 15 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW ROLNYCH POWIATU ŻAGAŃSKIEGO--------------------------------- 15 UDZIAŁ GMIN POWIATU ŻAGAŃSKIEGO POD WZGLĘDEM LICZBY MIESZKAŃCÓW Z UWZGLĘDNIENIEM TERENÓW MIEJSKICH I WIEJSKICH ------------------------------------------- 16 LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI W POWIECIE ŻAGAŃSKIM W LATACH 2004 – 2008. ------------------------------------------------------------- 19 UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH BRANŻ W LICZBIE PODMIOTÓW POWIATU ŻAGAŃSKIEGO WG SEKCJI PKD -------------------------------------------------------------------------------------------- 20 UDZIAŁ PROCENTOWY ILOŚCI ODPADÓW WYTWARZANYCH PRZEZ MIESZKAŃCÓW NA TERENIE GMIN MIEJSKICH, MIEJSKO-WIEJSKICH ORAZ WIEJSKICH POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 29 UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW JEDNOSTEK OSADNICZYCH W OGÓLNEJ MASIE WYTWARZANYCH ODPADÓW DOMOWYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------- 32 MORFOLOGIA ODPADÓW Z TERENU POWIATU ŻAGAŃSKIEGO (STAN UŚREDNIONY) ------- 33 STRUKTURA SKŁADU ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH POWSTAJĄCYCH NA TERENIE POWIATU ŻAGAŃSKIEGO (UŚREDNIONY SKŁAD Z OBU ŹRÓDEŁ) ------------------------------- 40 STRUMIENIE ODPADÓW KOMUNALNYCH Z TERENU POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ---------------- 43 SYSTEM GOSPODAROWANIA ZUŻYTYM SPRZĘTEM ELEKTRYCZNYM I ELEKTRONICZNYM FUNKCJONUJĄCY W POLSCE. [ŹRÓDŁO: KPGO 2010, OPRACOWANIE WŁASNE] ---------- 74 LOKALIZACJA ZAKŁADÓW ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW ORAZ OBSZARÓW ICH OBSŁUGI ----------------------------------------------------------------------------------------------- 112 AK NOVA Sp. z o.o. 147 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Wykaz szczegółowych aktów prawnych Rozporządzenia na podstawie ustawy Prawo Ochrony Środowiska Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. 2004 Nr 283, poz. 2839), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 Nr 47 poz. 281), Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające zagrożenie dla środowiska (Dz. U. 2002 Nr 96, poz. 860), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska w całości (Dz. U. 2002 Nr 122, poz. 1055), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej Komisji do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz wojewódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2002 Nr 134, poz.1139), Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. 2002 r., Nr 173, poz.1416), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. 2007 r., Nr 120, poz.828), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. 2004 Nr 257 poz. 2573, ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2002 r. w sprawie wysokości opłat rejestracyjnych (Dz. U. 2002 r., Nr 190, poz.1591), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 marca 2003 r. w sprawie wysokości zryczałtowanego kosztu postępowania negocjacyjnego (Dz. U. 2003 r., Nr 67, poz. 631 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 2005 Nr 260, poz. 2181), Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199 poz. 1227). Rozporządzenia na podstawie Ustawy o odpadach Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001 Nr 112, poz. 1206), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami (Dz. U. 2007 Nr 247, poz. 1841), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. 2001 r., Nr 152, poz.1735), AK NOVA Sp. z o.o. 148 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. 2007 Nr 101, poz. 686), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. 2007 Nr 133, poz. 930), Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej (Dz. U. 2004 Nr 96, poz. 959), Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. 2007 Nr 124, poz. 859), Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2003 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. 2002 r., 2002 r., Nr 37, poz. 339 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz. U. 2002 r., Nr 55, poz.498), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. 2006 r., Nr 75, poz.527, ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. 2002 Nr 134, poz. 1140;), Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. 2002 Nr 191, poz.1595), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. 2002 r., Nr 220, poz.1858), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakres i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 r., Nr 236, poz.1986), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane (Dz. U. 2003 r., Nr 8, poz.103), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U.2003 r., Nr 8, poz.104), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. 2003 r., Nr 61, poz.549, ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. 2003 r., Nr 66, poz. 620 z późn. zm.), Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2009 r., Nr 79, poz. 666), AK NOVA Sp. z o.o. 149 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Uchwała Nr 233 Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami (M.P 2006 Nr 90, poz. 946). Rozporządzenia na podstawie Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005 roku w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz. U z 2005 r., Nr 219, poz. 1858), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 grudnia 2004 roku w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. z 2005 r., Nr 4, poz. 30 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 kwietnia 2004 roku w sprawie określenia wzorów oznakowania opakowań (Dz. U. z 2004 r., Nr 94, poz. 927), Rozporządzenia na podstawie Ustawy o opłacie produktowej Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełniać przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do rzeczywiście uzyskanego poziomu recyklingu (Dz. U. 2001 r., Nr 131, poz.1475), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat produktowych (Dz. U. z 2007 r., Nr 247, poz. 1840, ze zm.) Rozporządzenia na podstawie Ustawy Prawo Atomowe: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th228 w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontroli zawartości tych izotopów (Dz. U.2007 Nr 4, poz. 29), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 października 2008 r. w sprawie udzielenia zezwolenia oraz zgody na przywóz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tranzyt przez to terytorium odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego (Dz. U. 2008 Nr 219, poz.1402), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego (Dz. U. 2002 Nr 230, poz. 1925). Rozporządzenia na podstawie Ustawy Prawo Wodne: Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r., Nr 239, poz. 2019, ze zm.) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006 Nr 137, poz. 984, ze zm.). AK NOVA Sp. z o.o. 150 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla Powiatu Żagańskiego na lata 2009 - 2018 Rozporządzenia na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz. U. 2004 Nr 121, poz.1263, ze zm.). Pozostałe materiały źródłowe Dyrektywa 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 roku w sprawie odpadów (Dz. U. UE.L06.114.9, ze zm.), Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016, Uchwała Rady Ministrów Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 roku w sprawie „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010” (M.P. z 2006 r., Nr 90, poz. 946), Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego na lata 2009 2012 z perspektywą na lata 2013 - 2020 Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu Żagańskiego na lata 2004 - 2011, Strategia zrównoważonego rozwoju Powiatu Żagańskiego do roku 2015, Podręcznik Gospodarki Odpadami, B. Bilitewski, G. Haerdtle, K. Marek, W-wa 2003 rok, Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami, wyd. Ministerstwo Środowiska, Danish Cooperation for Environment in Eastern Europe Ministry of Environment, Warszawa 2002r. AK NOVA Sp. z o.o. 151