uchwała nr lxxiv/484/2014 rady miejskiej w jedliczu

Transkrypt

UCHWAŁA NR LXXIV/484/2014
RADY MIEJSKIEJ W JEDLICZU
z dnia 14 sierpnia 2014 r.
w sprawie przyjęcia herbu, flagi, baneru, Pieczęci Ozdobnych, Łańcuchów Burmistrza Gminy Jedlicze
i Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu, sztandaru Gminy Jedlicze oraz regulaminu używania
symboli
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U.
z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach
(Dz. U. Nr 31, poz.130 z późn. zm.)
Rada Miejska w Jedliczu
uchwala, co następuje:
§ 1. Ustanawia się symbole i insygnia Gminy Jedlicze: herb, flagę, baner, pieczęcie, łańcuchy Burmistrza
Gminy Jedlicze i Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu oraz sztandar mające stanowić trwałe
znamiona tożsamości wspólnoty samorządowej, symbolizując więź historyczną, kulturową i społeczno –
ekonomiczną mieszkańców gminy.
§ 2. 1. Herb Gminy Jedlicze wyobraża w polu złotym koronę jodły zieloną, o ośmiu gałęziach – po trzy na
stronę oraz dwie na wprost, pod którą godło herbu własnego Karnickich, czarne. Całość na tarczy
hiszpańskiej.
2. Graficzny wzór herbu stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
§ 3. 1. Flagę Gminy Jedlicze stanowi płat zielony o proporcji wysokości do szerokości 5:8 i zawiera element
w postaci złotego klina, z umieszczonym w części centralnej godłem herbu Jedlicza.
2. Wzór graficzny flagi stanowi załącznik nr 2 do niniejszej uchwały.
§ 4. 1. Baner Gminy Jedlicze stanowi płat o proporcjach 1:4 (szerokość do wysokości), będący pionowym
odwzorowaniem flagi.
2. Wzór graficzny baneru stanowi załącznik nr 3 do niniejszej uchwały.
§ 5. 1. Ustanawia się Pieczęć Ozdobną Gminy Jedlicze.
2. Pieczęć, okrągła, o średnicy 36 mm, wyobraża w polu pieczętnym godło herbu Gminy Jedlicze
oddzielone od otoku linią perełkową. W otoku napis majuskulny: + GMINA JEDLICZE. Separator + ma
postać krzyża kawalerskiego.
3. Wzór graficzny Pieczęci Ozdobnej Gminy Jedlicze stanowi załącznik nr 4 do niniejszej uchwały.
§ 6. 1. Ustanawia się Pieczęć Ozdobną Rady Miejskiej w Jedliczu.
oddzielone od otoku linią perełkową. W otoku napis majuskulny: + RADA MIEJSKA W JEDLICZU.
Separator + ma postać krzyża kawalerskiego.
3. Wzór graficzny Pieczęci Ozdobnej Rady Miejskiej stanowi załącznik nr 5 do niniejszej uchwały.
§ 7. 1. Ustanawia się Pieczęć Ozdobną Burmistrza Gminy Jedlicze.
oddzielone od otoku linią perełkową. W otoku napis majuskulny: + BURMISTRZ GMINY JEDLICZE.
Separator + ma postać krzyża kawalerskiego.
3. Wzór graficzny Pieczęci Ozdobnej Burmistrza Gminy Jedlicze stanowi załącznik nr 6 do niniejszej
uchwały.
§ 8. 1. Ustanawia się Łańcuch Burmistrza Gminy Jedlicze.
Id: 238BE7DA-4033-41B7-B24E-5A1DAB573755. Podpisany
Strona 1
2. Łańcuch składa się z 24 ogniw w postaci stylizowanej podwójnej gałązki jodłowej. Ogniwo przednie,
będące przywieszką herbu, ma postać monogramu SAR króla Stanisława Augusta. Dodatkowo dołączony
jest poprzeczny łańcuszek, mający funkcję stabilizatora (zapobiegania nadmiernemu zsuwaniu łańcucha).
U dołu, do ogniwa SAR, umocowany jest herb Jedlicza w tarczy wzorowanej na przedstawieniach
z herbarza Korona Polska K. Niesieckiego z bordiurą. Herb w postaci kolorowej (zrealizowany w emalii).
Elementy metalowe (ogniwa, bordiura) są mosiężne, pozłacane.
3. Wzór graficzny Łańcucha Burmistrza Gminy Jedlicze stanowi załącznik nr 7 do niniejszej uchwały.
§ 9. 1. Ustanawia się Łańcuch Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu.
2. Łańcuch składa się z 24 ogniw w postaci stylizowanej podwójnej gałązki jodłowej. Ogniwo przednie,
będące przywieszką herbu, ma postać monogramu SAR króla Stanisława Augusta. Dodatkowo dołączony
jest poprzeczny łańcuszek, mający funkcję stabilizatora (zapobiegania nadmiernemu zsuwaniu łańcucha).
U dołu, do ogniwa SAR, umocowany jest herb Jedlicza w tarczy wzorowanej na przedstawieniach
z herbarza Korona Polska K. Niesieckiego z bordiurą. Herb w postaci kolorowej (zrealizowany w emalii).
Elementy metalowe (ogniwa, bordiura) są mosiężne, posrebrzane.
3. Wzór graficzny łańcucha Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu stanowi załącznik nr 8 do
niniejszej uchwały.
§ 10. 1. Ustanawia się sztandar Gminy Jedlicze.
2. Prawa strona sztandaru to płat czerwony z godłem państwowym w części centralnej, otoczonym
obramowaniem w postaci szeregu stylizowanych jodełek złotych. Strona lewa to płat zielony, w którego
części centralnej znajduje się herb Jedlicza. U góry napis złoty GMINA JEDLICZE, u dołu takiż napis
1768 – 2014. Sztandar obszyty jest złotą frędzlą. Głowica sztandaru, osadzana na drzewcu, ma postać złotej
tulejki, na której złoty herb Karnickich wewnątrz ażurowego grotu. Płat sztandaru jest kwadratem
o wymiarach 100x100 cm, obszytym frędzlą szerokości 5 cm. Elementy prawej strony płata: godło
państwowe wysokości 64 cm, grubość obramowania: 11 cm, obramowanie wpisuje się w kwadrat 90x90
cm, wewnętrzny kwadrat ma rozmiar 68 cm. Elementy lewej strony płata: herb Gminy wysokości 64 cm,
litery majuskułowe wysokości 7,5 cm, z dolnym ogonkiem litery J w słowie JEDLICZE wysuniętym w dół
na 2,1 cm. Grot szerokości 10 cm, wysokości 19 cm, tuleja średnicy 4,5 cm, długości 9 cm, wykonane
z metalu w barwie złotej, drzewce z drewna toczonego, średnicy 4 cm, i długości 200 cm.
3. Wzór graficzny sztandaru Gminy Jedlicze stanowi załącznik nr 9 do niniejszej uchwały.
§ 11. 1. Herb, flaga lub baner gminy umieszczone będą w sali obrad Rady Miejskiej w Jedliczu,
w pomieszczeniach Urzędu Gminy oraz innych budynkach gminnych.
2. Herb, flaga i baner eksponowane będą z okazji publicznych uroczystości gminnych w miejscu ich
odbywania oraz umieszczane w innych miejscach za zgodą Rady Miejskiej w Jedliczu.
3. Herb umieszczany będzie na ceremonialnych drukach urzędowych Przewodniczącego Rady Miejskiej
oraz Burmistrza.
§ 12. Herb gminy może być używany na przedmiotach przeznaczonych do celów handlowych i reklamowych
wyłącznie za zgodą Rady Miejskiej w Jedliczu lub upoważnionych przez nią organów.
§ 13. 1. W przyszłości wyobrażenie herbu Gminy Jedlicze może być wprowadzone na inne pieczęcie instytucji
samorządowych tylko w trybie odrębnej uchwały.
2. Regulamin użycia symboli Gminy Jedlicze stanowi załącznik nr 10 do niniejszej uchwały.
3. Uzasadnienie heraldyczno-historyczne wraz z załącznikami stanowią załącznik nr 11 do niniejszej
uchwały.
§ 14. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Jedlicze.
Strona 2
§ 15. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa
Podkarpackiego.
Przewodniczący Rady Miejskiej
Piotr Krawczyk
Strona 3
Załącznik nr 1 – Rysunek projektu herbu gminy Jedlicze
Do Uchwały Nr LXXIV/484/2014 Rady Miejskiej w Jedliczu z dnia 14.08.2014 r.
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 4
Załącznik nr 2 – Rysunek projektu flagi gminy Jedlicze
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 5
Załącznik nr 3 – Rysunek projektu baneru gminy Jedlicze
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 6
Załącznik nr 4 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Gminy Jedlicze
 36 mm
Strona 7
Załącznik nr 5 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Rady Miejskiej w Jedliczu
 36 mm
Strona 8
Załącznik nr 6 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Burmistrza Gminy Jedlicze
 36 mm
Strona 9
Załącznik nr 7 – Rysunek projektu Łańcucha Burmistrza Gminy Jedlicze
85 mm
250 mm
350 mm
Strona 10
Załącznik nr 8 – Rysunek projektu Łańcucha Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu
85 mm
250 mm
350 mm
Strona 11
Załącznik nr 9 – Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona prawa
19
9
5
5
11
2
64
2
11
5
5
22
56
22
Strona 12
Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona lewa
19
9
5
4,4
9,6
3,8
64
6,3
7,5
4,4
5
Strona 13
Załącznik nr 10 do
Uchwały Rady Miejskiej w Jedliczu
nr LXXIV/484/2014 z dnia 14.08.2014 r.
REGULAMIN
zasad i używania symboli Gminy Jedlicze oraz insygniów organów Gminy Jedlicze
§1
Symbole Gminy Jedlicze podlegają ochronie prawnej.
1. Herb Gminy Jedlicze, jej barwy: flaga i sztandar, są najważniejszymi zewnętrznymi znakami
symbolizującymi Gminę Jedlicze.
2. Prawo używania symboli Gminy Jedlicze przysługuje organom Gminy Jedlicze, jednostkom
organizacyjnym Gminy Jedlicze oraz jednoosobowym spółkom Gminy Jedlicze.
3. Traktując używanie symboli Gminy Jedlicze jako jedną z form promocji Gminy, przyjmuje się
jako zasadę bezpłatne wykorzystywanie ich wizerunku, przez podmioty nie wymienione w pkt
2, pod warunkiem uprzedniego uzyskania zgody Burmistrza (z wyłączeniem publikacji
naukowych i popularnonaukowych).
4. Symbole Gminy Jedlicze, powinny być otoczone należytą czcią i szacunkiem. Winny być
utrzymane w czystości i tak umieszczone, aby nie dotykały podłoża, podłogi lub nie były
zamoczone w wodzie.
§2
Zasady używania herbu Gminy Jedlicze.
1. Herb Gminy Jedlicze umieszcza się w budynkach stanowiących siedzibę podmiotów,
o których mowa w § 1 ust. 2 i 3.
2. Herb Gminy Jedlicze można używać poprzez umieszczanie go w pomieszczeniach
urzędowych oraz w salach posiedzeń i innych pomieszczeniach należących do podmiotów,
o których mowa w § 1 ust. 2 i 3, a także poprzez umieszczanie go na drukach, blankietach
firmowych i korespondencyjnych, pojazdach oraz przedmiotach użytkowych.
§3
Zasady używania flagi Gminy Jedlicze.
1. Flagę Gminy Jedlicze podnosi się / wywiesza na budynkach siedzib lub przed budynkami
stanowiącymi siedziby podmiotów, o których mowa w § 1 ust. 2 i 3 z okazji uroczystości i
świąt państwowych, rocznic i innych wydarzeń lokalnych oraz w czasie obrad Rady.
2. Flaga Gminy Jedlicze zachowuje pierwszeństwo (poza flagą państwową) przed innymi
flagami w czasie wszystkich wydarzeń o charakterze lokalnym odbywających się na terenie
Gminy Jedlicze.
3. Flaga Gminy Jedlicze może być eksponowana w układzie pionowym (baner).
4. W dniach żałoby ogłoszonej przez organy państwowe lub samorządowe, flagi na masztach
pionowych spuszcza się do połowy masztu, a flagi na masztach skośnych opatruje się kirem
(czarną wstęgą).
§4
Zasady używania sztandaru Gminy Jedlicze.
1. Prawo używania sztandaru Gminy Jedlicze przysługuje Przewodniczącemu Rady Miejskiej
i Burmistrzowi Gminy Jedlicze.
Strona 14
2. Sztandar wykonany jest wg wzoru ustanowionego przez Radę i przechowywany w gablocie
umiejscowionej w sali obrad Rady.
3. Sztandar Gminy Jedlicze do używania przytwierdzony jest do drzewca z głowicą zwieńczoną
miniaturowym kogutem – (główne godło z herbu Gminy Jedlicze). Nieodzownymi
elementami sztandaru Gminy Jedlicze są szarfa oraz gwoździe.
4. W skład pocztu sztandarowego wchodzą wyznaczeni przez Burmistrza Gminy Jedlicze,
funkcjonariusze publiczni.
§5
Zasady używania pieczęci ozdobnych Gminy Jedlicze.
1. Pieczęć ozdobna Gminy Jedlicze służy do opatrywania szczególnie ważnych lub uroczystych
dokumentów.
2. Sposób jej używania określają odrębne przepisy.
§6
Zasady używania łańcuchów przez Burmistrza Gminy Jedlicze i Przewodniczącego Rady
Miejskiej w Jedliczu.
1. Prawo używania łańcucha przysługuje przewodniczącym organów Gminy Jedlicze:
Przewodniczącemu Rady Miejskiej i Burmistrzowi.
2. Burmistrz Gminy Jedlicze i Przewodniczący Rady Miejskiej w Jedliczu noszą łańcuch
podczas uroczystych wydarzeń i spotkań o charakterze lokalnym i państwowym.
§ 7.
W sprawach nieuregulowanych niniejszym regulaminem, indywidualną decyzję co do konkretnych
okoliczności i warunków użycia symboli Gminy Jedlicze i insygniów organów Gminy Jedlicze
podejmuje Burmistrz.
Strona 15
Załącznik nr 11
Uzasadnienie heraldyczno-historyczne
projektów symboli miasta i gminy Jedlicze
Kamil Wójcikowski, Robert Fidura
Łódź – Laski Szlacheckie,
kwiecień 2014
Strona 16
Spis treści
Wprowadzenie do heraldyki ...................................................................................................... 3
Podstawowe zasady heraldyki ................................................................................................... 4
Charakterystyka miasta i gminy Jedlicze .................................................................................... 5
Zabytki gminy ......................................................................................................................... 5
Rys historyczny miasta i gminy Jedlicze ..................................................................................... 6
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w historii miasta i gminy Jedlicze ................................... 8
Tradycje heraldyczne na terenie gminy ..................................................................................... 9
Herb Jedlicza z czasów staropolskich ..................................................................................... 9
Miejscowa heraldyka szlachecka............................................................................................ 9
Miejscowa heraldyka ziemska .............................................................................................. 12
Obecny herb miasta i gminy ................................................................................................. 15
Możliwości utworzenia herbu gminy ....................................................................................... 16
Odrzucone projekty herbu Gminy Jedlicze .............................................................................. 18
Herb miasta i gminy Jedlicze .................................................................................................... 20
Flaga miasta i gminy Jedlicze .................................................................................................... 22
Baner miasta i gminy Jedlicze................................................................................................... 22
Pieczęcie miasta i gminy Jedlicze ............................................................................................. 22
Łańcuchy Burmistrza i Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu ..................................... 22
Sztandar miasta i gminy Jedlicze .............................................................................................. 22
Kwestie techniczne ................................................................................................................... 23
Załączniki .................................................................................................................................. 23
2
Strona 17
Wprowadzenie do heraldyki
Słowo herb pochodzi z czeskiego erb, co z kolei jest kalką niemieckiego Erbe,
oznaczającego dziedzictwo. Już sama etymologia tego określenia wskazuje na sposób w jaki
herby pojawiły się w naszym kręgu kulturowym. Te graficzne znaki związane były
początkowo tylko z rodami rycerskimi, używane przez nie jako znaki rozpoznawcze na polu
bitewnym. Pomysł powstał prawdopodobnie w dobie wypraw krzyżowych, kiedy zachodziła
potrzeba odróżnienia od wroga obcego sobie rycerstwa, pochodzącego nierzadko z różnych
krajów. Zbiór początkowo prostych figur szybko poszerzono, inspirując się m.in.
zaobserwowanymi w czasie krucjat wzorami na orientalnych dziełach sztuki. Do Polski, herby
dotarły w XIII wieku, prawdopodobnie z Niemiec i Czech przez Śląsk1.
Herby miejskie pojawiły się w naszym kraju niemal równocześnie z rodowymi. Nowe
formy samorządności nadawane miastom od XIII wieku wymagały wprowadzenia dla ich
odpowiedniej symboliki, podkreślającej ową samorządność. Herby miejskie umieszczano
głównie na pieczęciach2.
Herby ziemskie, które są głównym obiektem naszego zainteresowania, symbolizować
miały wszelkie terytoria, różniące się rozmiarami i rangą polityczną. Najstarsze herby
ziemskie w Polsce pojawiły się jako herby księstw dzielnicowych w XIII wieku. Pierwsze znane
przedstawienie pochodzi z co najmniej 1222 roku i zawiera konną postać księcia Kazimierza I
opolsko-raciborskiego, trzymającego tarczę ze śląskim orłem. Użycie tego ptaka w różnych
wariantach szybko stało się powszechne na ziemiach polskich. Dawne herby księstw
niejednokrotnie przekształciły się w herby województw i niektóre ich elementy możemy
podziwiać do dzisiaj3.
Gminy są uprawnione do posiadania herbu dopiero od 1990 roku, zgodnie z ustawą
z dn. 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, której odpowiedni punkt mówi, że w gestii
gminy leży: podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych
oraz wznoszenia pomników4. Należy zauważyć, że ustawa z niewiadomych powodów omijała
flagi. 29 grudnia 1998 r. zmodyfikowano ten zapis. Stosowny artykuł otrzymał nowe
brzmienie: Jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać, w drodze uchwały organu
stanowiącego danej jednostki, własne herby, flagi, elementy oraz insygnia i inne symbole.
Wzory symboli, o których tu mowa, muszą być ustanawiane, co mocno zaakcentowała
nowela do ustawy, w zgodzie z zasadami heraldyki, weksylologii i z uwzględnieniem
miejscowej tradycji historycznej. Symbole przyjęte przez lokalne władze ustawodawcze
podlegają zaopiniowaniu, co też określiła poprawiona ustawa, przez ministra właściwego do
spraw administracji publicznej5. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
rozporządzeniem z dnia 20 stycznia 2000 r. powołał 13-to osobową Komisję Heraldyczną,
czuwającą nad poprawnością projektowanych herbów. Wnioski wpływające do Komisji
Heraldycznej powinny zawierać barwne projekty rysunkowe herbów i flag (po dwa
egzemplarze), ich opis, uzasadnienie merytoryczne oraz tekst uchwały o przyjęciu projektów
przez jednostki samorządowe6. Opinia Komisji Heraldycznej – zgodnie z prawem – powinna
zostać sformułowana w ciągu trzech miesięcy od złożenia prośby.
1
A. Znamierowski, Insygnia, symbole i herby polskie, Warszawa 2003, s. 29
3
A. Znamierowski, Insygnia, symbole i herby polskie, Warszawa 2003, s. 86-88
4
Dziennik Ustaw, 1990, nr 16, poz. 95, art. 18, pkt. 13
5
Dziennik Ustaw, 1998, nr 162, poz. 1126, art. 5
6
S. K. Kuczyński, „Komisja Heraldyczna rozpoczęła działalność”, Biuletyn PTH
2
3
Strona 18
Podstawowe zasady heraldyki
Heraldyka polska nigdy nie wypracowała jednolitego systemu heraldycznego, ani
żadnego powszechnego zbioru zasad. Tworząc herby trzeba postępować zgodnie ze
wskazówkami proponowanymi przez autorów współczesnych publikacji o charakterze
heraldycznym, którzy zasady tworzyli w oparciu o niekompletne prace dawnych heraldyków
polskich i opracowania zachodnie.
Podstawowymi elementami herbu są tarcza i godło. Kształty tarczy herbowej
zmieniały się na przestrzeni lat. Pierwsze tarcze na ziemiach polskich, tak zwane gotyckie
miały, zgodnie z ówczesną stylizacją, spód wycięty w łuk ostry. Wiek XV i Renesans przyniosły
powrót do form Antyku, między innymi do łuków półkolistych i tak właśnie wycięte są spody
ówczesnych tarcz – tak zwanych hiszpańskich. W zestawieniu tym pominiemy następną
modę umieszczania herbów na wyszukanych tarczach o barokowo i rokokowo zdobionych
kartuszach. Kolejnym typem tarczy, który nas interesuje jest XVIII i XIX wieczna tarcza
francuska, upowszechniona w polskiej heraldyce przez twórców Albumu Heroldii Królestwa
Polskiego, tworzących nowe herby na potrzeby miast, które dokumentacje swych herbów
utraciły. Tarcza ta jest niemal prostokątna, z zaokrąglonymi dolnymi rogami i małym ostrzem
pośrodku spodu7.
Współcześnie zaleca się projektowanie herbów z wykorzystaniem tarczy hiszpańskiej,
ze względu na jej prostotę, przejrzystość i względną pojemność, oraz nawiązanie do złotego
wieku w historii Polski.
Godło, czyli figura kładziona na tarczy, to najistotniejszy element herbu. Zasadniczo
każda figura, poddana odpowiedniej stylizacji, może stać się godłem herbowym. Oczywiście
należy unikać takich absurdalnych i niekojarzących się z heraldyką figur jak pojazdy czy
fabryki. Godło, lub godła powinny być umieszczone centralnie i wypełniać tarczę herbową,
ale nie dotykać do brzegów (wyjątkiem są tu np. przedstawienia wody, ziemi, lub murów
obronnych). Nie zaleca się stosowania dodatkowych podziałów tarczy celem umieszczenia
kilku godeł (poza wyjątkami), ale umieszczenie figur na jednym, wspólnym polu8.
Ścisłym regułom podlegają też barwy w herbie. W Polsce wyróżnia się 7 tak zwanych
tynktur heraldycznych: złoto, srebro, czerwień, błękit, zieleń, czerń. Czasami dodaje się do
tego barwę cielistą, purpurową i brunatną. W powyższym wyliczeniu wyróżnia się dwa
metale – złoto i srebro, zaś resztę określa się mianem barw. Oczywiście najszlachetniejsze są
kolejno złoto i srebro. Czerwień, jako barwa życiodajnej krwi, również stoi wysoko
whierarchii kolorów. Łączenie barw i metali reguluje zasada alternacji heraldycznej, która
zabrania sąsiadowania dwóch barw i dwóch metali. Wyjątkiem jest barwa czarna i cielista,
które mogą sąsiadować ze wszystkim. Zasada alternacji ma na celu wyróżnienie godeł
z tarczy, tak aby herb był czytelny nawet z dużej odległości. Obowiązuje ona również
w przypadku flag9 10.
Pokrótce należy powiedzieć też o języku opisywania herbów, zwanym
blazonowaniem. Podstawową jego własnością jest opisywanie herbu od strony rycerza
trzymającego tarczę, w związku z tym strony w opisie są odwrotne niż te, wynikające
z rysunku. Kolejne zasady blazonowania, zaproponowane przez Alfreda Znamierowskiego,
opisywanie nakazują rozpocząć od podania barwy pola, następnie zaś – figur. Barwy figur
7
P. Dudziński, Alfabet heraldyczny, Warszawa 1997, s. 16
9
P. Dudziński, Alfabet heraldyczny, Warszawa 1997, s. 38-42
10
8
4
Strona 19
podajemy po określeniu ich nazwy i położenia. Istnieją położenia niektórych godeł,
uznawane za standardowe i wówczas ich nie określamy. Na przykład dla miecza jest to
położenie ostrzem w dół. W przypadku położenia odwrotnego do naturalnego, używa się
określenia „na opak”. Miecz ostrzem w górę będzie zatem położony na opak. Istnieje
9 głównych stref, które określają położenie figur w herbie. Są to kolejno – prawy górny róg,
środek głowicy, lewy górny róg, na prawo od środka, środek tarczy (położenie standardowe),
na lewo od środka, na prawo od ostrza, ostrze (podstawa), na lewo od ostrza. Nazwy tych
miejsc nie są ustalone i dopuszcza się inne określenia, jeśli tylko opisują one położenie
precyzyjnie11.
Charakterystyka miasta i gminy Jedlicze
Gmina Jedlicze to gmina miejsko-wiejska w powiecie krośnieńskim województwa
podkarpackiego. Stanowi prężny ośrodek przemysłowy, związany z przetwórstwem
naftowym (działa tu Rafineria Naftowa Jedlicze S.A.). W skład gminy, oprócz miasta Jedlicze
wchodzą jeszcze sołectwa Moderówka, Długie, Chlebna, Dobieszyn, Jaszczew, Piotrówka,
Poręby, Podniebyle, Potok, Żarnowiec. Na powierzchni 58 km2 mieszka tutaj ponad 15
tysięcy ludzi. Samo miasto Jedlicze to ośrodek przemysłowy i usługowy dla okolicy, położony
nad rzeką Jasiołką. W 2013 mieszkało tu 5759 ludzi12. Współczesne Jedlicze składa się
z trzech historycznych części: Jedlicze, Męcinka i Borek. Ośrodek dawnego założenia
miejskiego stanowi centrum z wachlarzowato rozchodzącymi się drogami. Na zabudowę
miasteczka składają się głównie powojenne osiedla mieszkaniowe, na peryferiach występuje
zabudowa o charakterze wiejskim13.
Zabytki gminy
Zabytki zachowane na terenie gminy to głównie zabudowa mieszkaniowa z okresu
międzywojennego. Należą tutaj domy drewniane i murowane w miejscowościach Chlebna,
Długie, Jaszczew, Jedlicze, Potok, Żarnowiec. Na tym tle wyróżnia się kilka ciekawszych
obiektów14:









Pałac Stawiarskich w Jedliczu, w obecnej formie z lat 1915-25,
Kościół parafialny w Jedliczu p.w. Św. Antoniego Padewskiego z 1925,
Zabudowania dworca kolejowego Jedliczu z 1884,
Kaplica cmentarna p.w. Jezusa Ukrzyżowanego na cmentarzu w Jedliczu z 1863 r.
Dwór Łozińskich w Potoku z 1918,
Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu z 1750-75,
Dworek Bobrowskich w Długiem z 1850-99.
Dwór Stojowskich w Jaszczwi z 1775-1799
Szkoła Ludowa w Żarnowcu z 1886 r.
11
A. Znamierowski, Herbarz Rodowy, Warszawa 2004, s. 79-85
Informacje Gminy
13
J. Kwiatek, T. Lijewski, Leksykon miast polskich, Warszawa 1998, s. 253
14
Informacje Gminy
12
5
Strona 20
Rys historyczny miasta i gminy Jedlicze
Najstarszą instytucją miasta i gminy Jedlicze jest miejscowa parafia. Erygowana
została prawdopodobnie przed 1300 rokiem i uposażono ją z jednego łana. Pierwsza
wzmianka o miejscowości Jedlicze pochodzi z 1409 (Gedlicze)15. Wieś Jedlicze była
początkowo wsią królewską, zarządzał nią sołtys Piotr z Jedlicza, uczestnik bitwy pod
Grunwaldem16. W roku 1422 Władysław Jagiełło darował wieś Jedlicze i sąsiednią Męcinkę
(obecnie w granicach miasta) Piotrowi Mleczko17. W 1427 wieś występuje we wzmiance już
pod obecną nazwą18. Po Piotrze Mleczko właścicielami stają się: syn Mikołaj19, a później syn
Mikołaja Stanisław20. W roku 1536 właścicielami byli w częściach: ½ Mleczkowie, ½ Stanisław
Bączalski (prawdopodobnie mąż Mleczkówny)21. Mleczkowie byli tu panami przez około
2 wieki, posiadali dwór. W okresie wspólnoty z Bączalskim egzystują 2 dwory. W okresie 25
października – 19 grudnia 1595 przeprowadzona została tzw. wizytacja radziwiłłowska parafii
w dekanatach Pilzno, Mielec, Ropczyce, Biecz, Jasło i Żmigród archidiakonatu sądeckiego.
W odniesieniu do Jedlicza, w protokole sporządzonym przez jednego z wizytujących, kleryka
Jana Ziębę, czytamy:
Wieś Jedlicze. Kościół parafialny wezwanie św. Łukasza Ewangelisty po odbudowie
[wzniesieniu na nowo] nie konsekrowany.
Patronatu szlachetnych Jodoka [Justusa] Romera dziedzica w Jedliczu, Jana Chrząstowskiego
z Żarnowca Katarzyny Zarzyckiej, panów Giebułtowskich i Jana Jędrzejowskiego który
prawnie dochodzi prawa patronatu z przeciw panom Giebułtowskim.
Protokół odnotowuje ciekawe wydarzenie z punktu widzenia wiernych oraz historyka:
Kościół ten na mocy dekretu oficjała bieckiego poddany był interdyktowi kościelnemu,
z powodu dokonanego na cmentarzu rozlewu krwi, który to interdykt z polecenia jego
wysokości [biskupa krakowskiego księcia siewierskiego] został zniesiony:
(…)Ten cmentarz został znieważony przez rozlew krwi na nim dokonany w czasie
procesji niedzielnej ze sporu między szlachetnym panem Jakubem Wojną uczynionego
i Maciejem Piroczkim sługą szlachetnego pana Jana Chrząstowskiego: który mianowicie
został zraniony na cmentarzu na ścieżce odległej od drzwi kościoła 12 łokci w środku niedzieli
szóstej po Zielonych Świątkach; interdykt został wydany siódmego października, wykonany
17. Był i wcześniej ten cmentarz znieważony podobnie przez wylanie krwi, tenże bowiem
Maciej Piroczki który teraz został zraniony zranił sługę szlachetnego Jodoka Romera pod
dzwonnicą i nie było żadnego jego pojednania22.
Zatem pod koniec XVI wieku właścicielem Jedlicza był Jodok (Justus) Romer, zaś
kościół parafialny nosił wezwanie św. Łukasza Ewangelisty. Wspomniani wcześniej
Bączalscy posiadali Jedlicze przynajmniej jeszcze raz; w 1630 właścicielem był Jan Bączalski.
W 1655 i 1657 wioskę zniszczyły wojska szwedzkie i siedmiogrodzkie. Około 1680 roku
właścicielem był Piotr Wielowiejski z Wielowsi koło Sandomierza23 24. W 1697 pod elekcją
15
Z. Łopatkiewicz, O Jedliczu i około Jedlicza, Jedlicze 2009, s. 36-46
17
Op.cit
18
19
20
Op.cit.
21
Op.cit.
22
J. Zięba, Rękopis wizytacja radziwiłłowska, Archiwum Kurii Metropolitalnej Krakowskiej, s. 118r
23
24
Witryna internetowa Gminy
16
6
Strona 21
Augusta II podpisał się Jan Romer z Jedlicza25. Ta zmienność właścicieli, Wielowiejski – Romer
może być tłumaczona wżenieniem się Wielowiejskiego w rodzinę Romerów. Za rządów
Piotra Wielowiejskiego, w 1712, miał miejsce pożar kościoła, a w 1724 przywilej na targi in
bonis Jedlicze uzyskał syn Piotra, Remigiusz Wielowiejski26. Ten sam w 1740 roku odbudował
spalony kościół i być może w tym nowym kościele ok. 1740 miał miejsce ślub córki
Remigiusza Wielowiejskiego, Katarzyny, z Jakubem Karolem Karnickim (1720-1776), synem
Jana Antoniego27. Katarzyna w wianie wniosła m.in. Jedlicze. W 1768 roku król Stanisław
August Poniatowski nadał miejscowości prawa miejskie28. W 1769 roku odbył się pod
Jedliczem zjazd szlachty zawiązującej konfederację. 5 kwietnia 1770 toczyła się pod
Jedliczem bitwa konfederatów pod dowództwem Miączyńskiego z oddziałami rosyjskimi
Jełczaninowa. Od 1772 miasteczko znajdowało się w zaborze austriackim, w cyrkule
dukielskim, następnie w powiecie krośnieńskim.
Kolejnymi właścicielami dóbr i miasteczka (już austriackiego) zostali po Jakubie Karolu
jego syn, Remigian Feliks, ur. 174929, po nim syn, Jan Chrzciciel Prosper 1782-1839 (lub 40)30
a po Janie Chrzcicielu Prosperze, jego syn Feliks Cyprian Stanisław, ur. 180931. Remigian
Feliks uzyskał prawdopodobnie potwierdzenie praw nadanych wcześniej: do targów w 1724
i jarmarków w 1752 dla Jedlicza opisywanego już jako miasto32.
Około 1840 – Jedlicze nabywają Stojowscy h. Trąby33. W latach 1872-1884 oraz 1890
miasteczko zostało skomunikowane z siecią kolejową; przebiegła tędy linia Stróże-Zagórz
i Rzeszów-Krosno. W roku 1877 od Tekli Jordan Stojowskiej z Jedlicza miasteczko wykupili
Stawiarscy h. Nałęcz34. Majątku dorobili się na … niedawno odkrytej tu ropie naftowej, przy
czym Seweryn Stawiarski nie ograniczył się tylko do udziałów w szybach wydobywczych,
inwestował również w przetwórstwo ropy. W 1870 lub 1880 roku Jedlicze utraciły prawa
miejskie. W latach 1899-1902 trwała budowa rafinerii ropy naftowej, zapewne z inicjatywy
Stawiarskich. Wartym odnotowania wydarzeniem był przyjazd Marii Konopnickiej, która
w 1903 zamieszkała w dworku w pobliskim Żarnowcu. Ciekawostką jest fakt, że w 1908
założono tutaj Spółdzielczą Kasę Oszczędnościową, później nazwaną Kasą Stefczyka 35.
Z rodziny Stawiarskich pochodził Walerian (Waleryan), fundator obecnego kościoła
jedlickiego, konsekrowanego pod wezwaniem św. Antoniego w dniu 18 października 1925
roku, co ciekawe, w dniu poprzedniego patrona świątyni, św. Łukasza Ewangelisty. Za swe
zasługi Walerian Stawiarski został odznaczony przez papieża Piusa XI Komandorią Orderu św.
Grzegorza Wielkiego oraz mianowany już w 1921 roku „Cameriari d’Onore di Spada e Cappa
Sopranomerari”. Małżonkę jego, Zofię, odznaczono Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice.
Zachowała się także pełna korespondencja między Stawiarskim a wykonawcą fundowanych
przez niego witraży. Na Stawiarskich zakończyły się dzieje dóbr jedlickich, zawierucha
wojenna pozbawiła rodzinę majątku.
25
O. Pietruski, Elektorów poczet (…), Lwów 1845, s. 306
Witryna internetowa Gminy
27
Tzw. Tom XI Niesieckiego (Uzupełnienia), s. 210-215
28
Z. Łopatkiewicz, O Jedliczu i około Jedlicza, Jedlicze 2009, s. 43
29
J. S. Dunin-Borkowski, Genealogie żyjących utytułowanych rodów polskich, Lwów 1895, s. 275
30
Op. cit.
31
Op. cit.
32
33
34
35
Informacje Gminy
26
7
Strona 22
W czasach II wojny światowej w Jedliczu miały miejsce liczne aresztowania
i egzekucje. Istniało tu także getto, zlikwidowane w 1942. W rezydencji Stawiarskich, której
początki sięgają poprzednich, XVIII wiecznych właścicieli, zakwaterowano żołnierzy
niemieckich, później polskich i radzieckich. Po wojnie w pałacu Stawiarskich urządzono
liceum. W 1961 roku Jedlicze otrzymały status osiedla, w 1967 roku odzyskały prawa
miejskie. Do 1975 leżały w województwie rzeszowskim, następnie w latach 1975-1998
w krośnieńskim i od 1999 w powiecie krośnieńskim, województwie podkarpackim36.
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w historii miasta i gminy Jedlicze
































36
XIII lub XIV wiek – erygowanie parafii w Jedliczu, p.w. Św. Łukasza Ewangelisty,
1409 – Gedlicze,
1410 – Piotr z Jedlicza bierze udział w Bitwie pod Grunwaldem,
1422 – właścicielem wsi jest Piotr Mleczko (być może tożsamy z poprzednim),
1427 – wieś Jedlicze pojawia we wzmiance się pod współczesną nazwą,
1536 – wieś jest współdzielona przez Stanisława Bączalskiego i Mikołaja Mleczko,
1595 – wizytacja parafii w Jedliczu, właścicielem jest Justus Romer,
1630 – właścicielem jest Jan Bączalski,
1680 – właścicielem jest Piotr Wielowiejski,
1697 lub 1703 – Jan Romer z Jedlicza podpisuje się pod elekcją Augusta II,
1712 – pożar kościoła w Jedliczu,
1724 – przywilej na jarmarki w Jedliczu,
1740 – odbudowa kościoła przez Remigiusza Wielowiejskiego,
Ok. 1740 – ślub córki Remigiusza, Katarzyny, z synem Jana Antoniego Karnickiego,
Jakubem, Jedlicze przechodzi w ręce Karnickich prawdopodobnie jako wiano,
1768 – prawa miejskie dla Jedlicza od Stanisława Augusta Poniatowskiego,
1772 – Jedlicze w zaborze austriackim,
Ok. 1840 – miasteczko przechodzi w ręce Stojowskich,
1872-84 – budowa linii kolejowej Zagórz-Stróże,
1877 – Seweryn Stawiarski, przedsiębiorca naftowy, odkupuje miasteczko od Tekli
Jordan Stojowskiej, początek przemysłu naftowego w Jedliczu
1870 lub 1880 – prawdopodobny rok utraty praw miejskich,
1890 – budowa linii kolejowej Rzeszów-Krosno,
1899-1902 – budowa rafinerii ropy naftowej,
1918 – Jedlicze w województwie lwowskim i powiecie krośnieńskim,
18 październik 1925 – budowa nowej świątyni pw. Antoniego Padewskiego, fundator
– Walerian Stawiarski,
1939 – Jedlicze w Generalnym Gubernatorstwie, dystrykcie krakowskim,
1942 – likwidacja getta w Jedliczu,
1944 – egzekucja 22 mężczyzn przez gestapo jasielskie,
1945 – Jedlicze w województwie rzeszowskim, w powiecie krośnieńskim,
1961 – uzyskanie statusu osiedla,
1967 – odzyskanie praw miejskich,
1975 – Jedlicze w województwie krośnieńskim,
1999 – Jedlicze w powiecie krośnieńskim województwa podkarpackiego.
8
Strona 23
Tradycje heraldyczne na terenie gminy
Herb Jedlicza z czasów staropolskich
Jedlicze, jak już powiedziano w rysie historycznym, było miastem od 1768 do 1870 lub
1880 roku i następnie od 1967. Należałoby sądzić, że podobnie jak inne miasta, lokowane za
czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, również Jedlicze otrzymało nadanie herbu
o oryginalnej kompozycji, albo przynajmniej herbu właścicieli. Niewykluczone, że tak się
stało, niestety jednak w takim wypadku nie zachowały się o tym żadne przekazy. Pieczęci
Jedlicza nie wymienia W. Wittyg37, a z autorów późniejszych K. Paluch38 i H. Seroka39.
W publikacji autorstwa K. Paluch informacje czerpane są m.in. z rękopisu M. Gumowskiego
o herbach miast Rzeszowszczyzny40 oraz z niepublikowanych zbiorów pieczęci Wittyga41.
Herbu miasteczko nie doczekało się także w czasach zaborów. Władze Galicji nie nadały mu
żadnego znaku42. Herbu Jedlicza nie zna także historyk i archiwista Z. Łopatkiewicz, autor
obszernej monografii miasta43, zaś K. Głowacki przytacza jedynie współczesny herb miasta44.
Już sam fakt, że wymienieni wyżej znakomici autorzy nie znają herbu Jedlicza,
pozwala założyć, że nawet jeśli miasto otrzymało herb od Stanisława Augusta
Poniatowskiego, to informacje o tym nigdzie się nie zachowały. Fakt ten był o tyle
frustrujący, że przeprowadziliśmy własną kwerendę archiwalną, w szerokim zakresie,
w poszukiwaniu nie tylko pieczęci miejskich ale i ewentualnych aktów nadania herbu lub
praw miejskich. Kwerendy zostały skierowane do AGAD, archiwów we Lwowie, Krakowie,
Przemyślu, Rzeszowie, Sanoku i Jaśle, bez rezultatu. Najprawdopodobniejszą hipotezą jest,
że w okresie przedrozbiorowym właścicielowi nie stało już czasu na oblatowanie przywileju
w grodzie czy ziemstwie. Warto przypomnieć, że nadanie praw miejskich zbiega się w czasie
z początkiem konfederacji barskiej (1768-72) i zaledwie 2 lata później, w 1770 roku, pod
Jedliczem ma miejsce bitwa z wojskami carskimi. Jedlicze pod zaborem austriackim znalazło
się już w 1772 roku. Zatem o tradycji heraldycznej wynikającej z istnienia historycznego
herbu miasta nie da się nic powiedzieć.
Miejscowa heraldyka szlachecka
Niezwykle bogata jest natomiast tradycja związana z miejscowymi właścicielami.
Jedlicze od początku swego istnienia aż do czasów II wojny światowej było własnością
prywatną.
Pierwszymi historycznymi właścicielami Jedlicza byli Mleczkowie. Posiadali oni wioskę
przynajmniej od XV do XVI wieku. Według Niesieckiego, Mleczkowie w krakowskiem używali
herbu Doliwa45.
Następni w kolejności Bączalscy, którzy niekiedy byli wręcz współwłaścicielami wsi
z Mleczkami (1536 Stanisław Bączalski z Mikołajem Mleczko), zaś na pewno przez dłuższe
okresy posiadali ją w XVI i XVII wieku, używali według Bonieckiego herbu Prawdzic46.
37
W. Wittyg, Pieczęcie miast dawnej Polski, Kraków-Warszawa, 1905
K. Paluch, Pieczęcie i herby miast ziemi przemyskiej i sanockiej [w:] Materiały numizmatyczne i sfragistyczne,
Rzeszów 1994
39
H. Seroka, Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2002
40
M. Gumowski, Herby i pieczęcie miast województwa rzeszowskiego [Rkp MNK 1520]
41
Zespół Zbiory pieczęci W. Wittyga [Rkp MNK 558-568]
42
S. Górzyński, Miasta Galicji i ich herby [w:] Polskie tradycje samorządowe a heraldyka, Lublin 1992
43
Z. Łopatkiewicz, O Jedliczu i około Jedlicza, Jedlicze 2009
44
K. Głowacki, Heraldyka historycznych miast regionu sandomiersko-kieleckiego XIII-XX w., Kielce 2001
45
K. Niesiecki, Korona polska (…), t. III, Lwów 1740, s.273
38
9
Strona 24
Justus Romer z Chyżowa, właściciel wsi pod koniec XVI wieku, i Jan Romer z Jedlicza,
żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku, należeli zapewne do rodziny Romerów z Chyszowa
(dzisiaj część Tarnowa), herbu własnego, zwanego też Laski (Scipiones, Jelita odmienne)47.
Od XVII do połowy XVIII wieku, właścicielami Jedlicza byli na przemian Romerowie
i Wielowiejscy herbu Półkozic. Jeszcze w 1740 wieś była w posiadaniu tych ostatnich,
ponieważ z nich Remigiusz (vel Remigian) ufundował nowy kościół parafialny, po pożarze
starego w 1712.
W którymś momencie w XVIII wieku, wieś przeszła na własność rodziny Karnickich,
piszącej się z Karnic. Według Dunina-Borkowskiego, panem na Jedliczu (oryginalny zapis –
Jelicze) był już Jan Antoni Karnicki z Karnic, zmarły w 1742 w Rudkach48. Jednakże do
informacji tej należy podejść z nieufnością, bowiem musiałoby to nastąpić w bardzo krótkim
okresie czasu między 1740 (fundacja nowego kościoła przez Wielowiejskiego) a 1742 (zgon
Jana Antoniego Karnickiego). Wydaje nam się bardziej prawdopodobne, że dobra Jedlicze
otrzymała między 1740 a 1749 w wianie córka Remigiusza Wielowiejskiego – Katarzyna.
Niewykluczone ostatecznie, że Jan Antoni Karnicki i Remigiusz Wielowiejski byli posiadaczami
części wioski i połączyli te części żeniąc swoje dzieci. Katarzyna wyszła bowiem za syna Jana,
Jakuba Karola (ur. 5 października 1720, zm. 1776 w Rudkach). Musiało to nastąpić przed
1749, kiedy to urodził się ich syn, Remigian Feliks. Zatem w momencie uzyskania praw
miejskich (1768), właścicielem od przynajmniej 9 lat był Jakub Karol Karnicki. Jakub Karol
pełnił raczej niewysokiej rangi funkcje ziemskie, częściowo czysto tytularne. Pełnił kolejno
funkcje: skarbnika żydaczowskiego (od 20 listopada 1762), wojskiego (od 4 czerwca 1765)
i łowczego lwowskiego (4 sierpnia 1770 – 25 sierpnia 1775). W czasie bezkrólewia po śmierci
Augusta III Wettina był sędzią sądu kapturowego. W 1764 r. podpisał elekcję Stanisława
Augusta Poniatowskiego. Posłował na sejm z ziemi żydaczowskiej w 1765 r. Był towarzyszem
chorągwi pancernej. Oprócz Jedlicza (Jelicza) w Pilzneńskim wymieniany jako dziedzic Rudek,
Michalewic i Wołczuchów w Przemyskiem49.
Syn Jakuba, Remigian Feliks (ur. 29 maja 1749 w Strzyżowie, zm. ?), został 17 grudnia
1782 baronem galicyjskim50.
Rodzina Karnickich z Karnic wywodziła się z rodu Kościeszów, ale przynajmniej od
XVIII wieku, w gałęzi posiadającej Jedlicze, notowana jest z odmianą herbu Kościesza.
Niesiecki pisze o niej:
(…) przecież ten, który mi herb Karnickich opisywał, dwa krzyże na Kościeszy wyrażał,
nie jeden, jako zwyczajnie u drugich51.
Informację tą powtarza autor uzupełnień do Niesieckiego (tzw. „XI tom
Niesieckiego”), pisząc wprost o Remigianie Karnickim, że:
Tenże Remigian Feliks, pisał się z Karnic tak jak jego przodkowie, z dodatkiem na
Popielach od dóbr, które oprócz innych w województwie Ruskim i Sandomierskiem posiadał,
używał herbu Kościesza, który mu jego antecesorowie podali, to jest: strzałę u dołu rozdartą,
żelazem do góry prosto obróconą, na której nie jeden, lecz dwa krzyże się znajdują52.
Potwierdzeniem tego jest dyplom baronowski Remigiana Feliksa z 1782, gdzie jego
rodowy herb znalazł się w polu sercowym złożonego herbu genealogicznego. Godło tego
46
A. Boniecki, Herbarz polski, t. I, Warszawa 1899, s. 136-137
S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. XV, Warszawa 1931, s. 241
48
49
Geni.com
50
Op. cit.
51
K. Niesiecki, Korona polska (…), t. II, Lwów 1738, s. 481
52
Tzw. Tom XI Niesieckiego (Uzupełnienia), s. 210-215
47
10
Strona 25
herbu przedstawia w polu czerwonym podwójnie przekrzyżowaną rogacinę rozdartą u dołu,
srebrną. Co ciekawe, w klejnocie widnieje lis czerwony wspięty. Herb ten był zatem swoistą
kompilacją (czyżby wynik powiązań rodzinnych?) herbów Kościesza i Lis53.
Karniccy byli właścicielami Jedlicza do połowy XIX wieku, czyli praktycznie przez
większą część okresu istnienia Jedlicza jako miasta. Po nich właścicielami zostali Stojowscy.
Wedle Niesieckiego, Stojowscy w krakowskiem byli herbu Trąby54.
Od Stojowskich, dobra w Jedliczu nabył przemysłowiec naftowy Seweryn Stawiarski,
po którym odziedziczył je jego syn, Walerian. Stawiarscy byli ostatnimi prywatnymi
właścicielami Jedlicza. Wywodzili się oni z rodu Nałęczów55.
Rysunek 1: Doliwa Mleczków56
Rysunek 2: Prawdzic Bączalskich57
Rysunek 3: Herb Romerów58
Rysunek 6: Trąby Stojowskich61
Rysunek 4: Półkozic
Wielowiejskich59
Rysunek 5: Herb baronowski Remigiana
Karnickiego60
53
S. Górzyński, Arystokracja polska w Galicji. Studium heraldyczno-genealogiczne, Warszawa 2009, s. 182-183
K. Niesiecki, Korona polska (…), t. IV, Lwów 1743, s. 210
55
56
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Tadeusz Gajl, Bastianow,WarX
57
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Steifer
58
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Tadeusz Gajl, Avalokitesvara
59
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Tadeusz Gajl, Avalokitesvara
60
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Bastianow
61
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Tadeusz Gajl, Bastianow, Avalokitesvara,
54
11
Strona 26
Rysunek 7: Nałęcz Stawiarskich62
Miejscowa heraldyka ziemska
W tradycje heraldyczne gminy wpisuje się naturalnie heraldyka ziemska. Jedlicze
leżały w specyficznym rejonie, u styku trzech historycznych województw: sandomierskiego,
krakowskiego i ruskiego. Począwszy od XIV wieku aż do 1772, wieś, a potem miasteczko,
znajdowało w województwie sandomierskim, na samym jego południowym skraju,
w powiecie pilzneńskim63 64. Województwo sandomierskie używało charakterystycznego
herbu dzielonego w słup, w polu prawym, srebrnym, pasy czerwone, w polu lewym,
błękitnym, 9 gwiazd złotych, w układzie 3, 3, 365. Mniejsze jednostki podziału
administracyjnego I Rzeczypospolitej, powiaty, przeważnie herbów nie posiadały, tak było
też w przypadku powiatu pilzneńskiego.
Rysunek 8: Herb województwa sandomierskiego
według Niesieckiego66
Rysunek 9: Współczesna rekonstrukcja herbu
województwa sandomierskiego67
Krótko po dokonaniu zaboru, władze austriackie ustaliły herby dla nowych nabytków
terytorialnych monarchii. Jedlicze znalazły się w granicach tworu o oficjalnej nazwie
Królestwo Galicji i Lodomerii, w skrócie nazywanego Galicją. Dla jednostki tej już w 1772
opracowano herb, nawiązujący do XVI-wiecznych herbów Galicji i Lodomerii, pochodzących
z pieczęci roszczeniowych monarchów najpierw węgierskich, a potem habsburskich. Dla
Galicji herbem tym były w polu błękitnym trzy korony złote, 2 i 1 (zapewne nawiązanie do
herbu Kapituły Krakowskiej), zaś dla Lodomerii (zlatynizowana nazwa Księstwa
Włodzimierskiego), w polu błękitnym dwa pasy szachowane czerwono-srebrno. Herb ten nie
62
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Tadeusz Gajl, Bastianow, Avalokitesvara
64
Z. Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1903, s. 171
65
Na różnych zabytkach ikonograficznych liczba i układ gwiazd były zmienne
66
K. Niesiecki, Korona polska (…), t. I, Lwów 1728
67
63
12
Strona 27
ma żadnej starszej tradycji historycznej. Opisane dwa herby funkcjonowały w latach 1772-75
na jednej tarczy dzielonej w słup, z prawej herb Galicji, z lewej Lodomerii, jako herb
Królestwa Galicji i Lodomerii.
W roku 1775 kompozycję tą wzbogacono o herb Księstwa Zatorskiego, dodając
dodatkowe pole u dołu (tarcza dzielona w rosochę na opak), błękitne z orłem srebrnym.
Rysunek 10: Trójpolowy herb Galicji, Lodomerii i wspólny księstw Oświęcimskiego i Zatorskiego, z herbem
Austrii w tarczy sercowej, na rewersie monety 30 krajcarów z 177668
W roku 1782 dokonano jeszcze jednej zmiany, do dając czwarte pole, z herbem
Księstwa Oświęcimskiego – w polu błękitnym orzeł czerwony, z inicjałem „O” na piersi, oraz
dodając inicjał „Z” na piersi orła zatorskiego. Wymienione tu barwy pól i godeł herbów
księstw śląskich były różnie odmieniane, wśród przedstawiających je artystów brak było
konsensusu. Spotykało się np. czerwonego orła w srebrnym polu dla Zatoru.
Rysunek 11: Herb Królestwa Galicji i Lodomerii z dyplomu
nobilitacyjnego Franciszka Bolla z 179469
Rysunek 12: Herb Królestwa Galicji i
Lodomerii; laska marszałka krajowego ks.
Eustachego Sanguszki z 189170
W 1804 powstał nowy herb Galicji. Przedstawiał on w polu błękitnym pas czerwony,
nad nim kawkę czarną, pod nim trzy korony złote, 2 i 1. Nowe godło – kawka, miało
nawiązywać do księstwa Halickiego, jako godło mówiące (kawka – halka). W okresie tym
stworzono też kolejny złożony herb prowincji, który przedstawiał na tarczy trójdzielnej
w polu górnym herb Lodomerii, w polach dolnych herby księstw śląskich, w tarczy sercowej
herb Galicji. W użyciu był też wariant, w którym herb Galicji umieszczano w polu pierwszym,
tworząc herb czwórdzielny w krzyż, oraz wariant czteropolowy jak herb z 178271.
68
S. Kuczyński, Polskie herby ziemskie: geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 228
S. Górzyński, Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918, Warszawa 1999, s. 39
70
S. Kuczyński, Polskie herby ziemskie: geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 229
71
S. Kuczyński, Polskie herby ziemskie: geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 227-231
69
13
Strona 28
Rysunek 13: Herb Galicji od 1804, pole dolne zawiera
herb Galicji z 177272
Rysunek 14: Herb wielki Austro-Węgier z lat 1836-66,
w polu 6 (lewe dolne) herb Galicji – trójpolowy
z tarczą sercową73
Rysunek 15: Herb Galicji od 1807 według albumu Kawa Hag74
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 Jedlicze znalazło się w województwie
lwowskim, w powiecie krośnieńskim. Herb województwa lwowskiego miał wyglądać jak
następuje: Tarcza dwudzielna – w polu górnym błękitnym lew złoty w koronie złotej,
zwrócony w lewo wspina się przednimi łapami na skałę; w polu dolnym, również błękitnym,
orzeł biały o dwóch głowach, które jedna korona otacza. Kompozycja miała więc łączyć herby
historycznego województwa ruskiego oraz ziemi przemyskiej i sanockiej75. Międzywojenne
projekty herbów wojewódzkich nie zdążyły wejść w życie.
Rysunek 16: Herb województwa lwowskiego,
oryginalny projekt z 192876
Rysunek 17: Herb województwa lwowskiego,
rekonstrukcja współczesna77
Po II wojnie światowej zapomniano o herbach ziemskich aż do 1999 roku, kiedy nowa
reforma administracyjna przywróciła powiaty. Krótko potem ustalono herby nowych
województw i powiatów.
72
H. G. Ströhl, Oesterreichisch-Ungarische Wappenrolle, Wiedeń 1890
A. Znamierowski, P. Dudziński, Wielka księga heraldyki, Warszawa 2008, s. 203
74
M. Gumowski, Herbarz Polski, Wydawnictwo Kawa Hag, 1932
75
Projekt Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nadania herbów województwom,
AAN, PRM 59-10, s. 18-21
76
Rys. W. Graniczny
77
Źródło: Wikipedia, autorstwo: Poznaniak
73
14
Strona 29
Herb województwa podkarpackiego przedstawia na tarczy dzielonej w słup w polu
prawym, czerwonym, gryfa srebrnego, wspiętego, ukoronowanego, w lewo, w polu lewym,
błękitnym, lwa złotego, wspiętego, ukoronowanego, nad nimi, na linii podziału, krzyż
kawalerski srebrny. Herb ten kompiluje elementy herbu województw: bełzkiego (pole
prawe), ruskiego (pole lewe) i stolicy województwa, Rzeszowa (krzyż)78 79.
Herb ustanowił także powiat krośnieński. Przedstawia on na tarczy dzielonej w słup,
z polem prawym w pas, w polu górnym, czerwonym, połulwa złotego i połuorła srebrnego
pod wspólną koroną (herb Krosna), w polu dolnym, czerwonym, lampę naftową złotoczerwoną (symbol przemysłu naftowego), w polu lewym, błękitnym, krzyż „kratowy”
srebrny80.
Rysunek 18: Herb województwa podkarpackiego81
Rysunek 19: Herb powiatu krośnieńskiego82
Obecny herb miasta i gminy
Upadek miasta w XIX wieku i następujące po sobie zawieruchy dziejowe sprawiły, że
do zaniedbanej przy lokacji kwestii herbu miejskiego powrócono dopiero czterdzieści lat po II
wojnie światowej. Osada odzyskała prawa miejskie w 1967, zaś herb uchwaliła dopiero
w 1985. Herb ten był herbem mówiącym i przedstawiał według Plewaki i Wanaga w polu
błękitnym stylizowaną jodłę z prawej zieloną, z lewej czarną (wydaje się, że to nawiązanie do
przemysłu naftowego). Sposób w jaki układały się stylizowane gałęzie jodły miał przywodzić
na myśl otwartą bramę i symbolizować gościnność mieszkańców Jedlicza83. Herb ten nieco
inaczej wyrysowano w statucie Gminy, przyjętym w latach 90, kiedy odmieniono pole na
złote, zaś czerń zastąpiono odcieniem zieleni. Dodatkowo dodano od głowicy wąski pas
z nazwą miasta i umieszczono godło na tarczy francuskiej84. Herb w takiej formie został
wysłany do zaopiniowania w Komisji Heraldycznej.
Herb taki jest oczywiście niewłaściwy z punktu widzenia sztuki heraldycznej. Po
pierwsze błędem jest umieszczanie w herbach jakichkolwiek napisów. Ponadto
niedopuszczalne jest używanie różnych odcieni tej samej barwy. Potwierdzeniem tego jest
78
Uchwała nr XXI/212/2000 Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 28 sierpnia 2000 roku
w sprawie ustanowienia herbu Województwa Podkarpackiego
79
Uchwała nr XXX/330/2001 Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 23 kwietnia 2001 roku
zmieniająca uchwałę nr XXI/212/2000 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 sierpnia 2000 roku w
sprawie ustanowienia herbu Województwa Podkarpackiego
80
Uchwała Nr XVII/163/2001 Rady Powiatu Krośnieńskiego z dnia 27 lutego 2001 r. w sprawie herbu powiatu i
flagi powiatu
81
82
83
A.Plewako, J. Wanag, Herbarz miast polskich, Warszawa 1994, s. 70
84
Uchwała Nr VII/18/90 Rady Gminy i Miasta w Jedliczu z dnia 28 września 1990r. w sprawie uchwalenia
Statutu Gminy i Miasta w Jedliczu
15
Strona 30
negatywna opinia Komisji Heraldycznej. Komisja zaleciła ponadto użycie tarczy hiszpańskiej
zamiast proponowanej przez Gminę francuskiej. Herbem mogłaby być według Komisji
ewentualnie narysowana według prawideł sztuki heraldycznej jodła, jednakże, na co zwróciła
uwagę Komisja, niezwykle podobny herb miałyby Oborniki Śląskie (w polu złotym świerk
zielony o pniu brunatnym)85. Gmina wprowadziła w życie tylko część zaleceń Komisji;
usunięto pas z nazwą i zmieniono tarczę na hiszpańską 86. Pozostał problem dwóch odcieni
zieleni i niewłaściwej stylizacji jodły.
Naszym zdaniem, odwołanie się do herbu mówiącego jest w przypadku gminy
Jedlicze jak najbardziej możliwe. Należy jednak do projektu wprowadzić motyw historyczny,
dzięki czemu dodatkowo odróżnimy nowy herb od herbu Obornik Śląskich.
Rysunek 20: Herb Jedlicza
według Plewaki i Wanaga
(1985)
Rysunek 21: Herb Jedlicza
wysłany do zaopiniowania
Komisji Heraldycznej
Rysunek 22: Wariant
poprzedniego, na tarczy
hiszpańskiej, pochodzący z
Leksykonu miast polskich
Rysunek 23: Herb Jedlicza używany współcześnie
Możliwości utworzenia herbu gminy
Tradycja heraldyczna gminy Jedlicze w sposób jasny wskazuje, że przy tworzeniu
herbu należy odwołać się po pierwsze do heraldyki szlacheckiej. Przemawia za tym tendencja
nadawania herbów właścicieli miastom prywatnym. Złym pomysłem wydaje się odwołanie
do heraldyki ziemskiej (właściwszy dla powiatów i gmin wyłącznie wiejskich).
Poszukując godeł w heraldyce szlacheckiej nie sposób upamiętnić wszystkich
właścicieli miasta, brak bowiem elementów wspólnych u większości z ich herbów. Naszym
zdaniem dwie rodziny zasługują na rozważenie ich kandydatury jako donatorów godła
herbowego. Są nimi Wielowiejscy i Karniccy. Ponieważ nadanie praw miejskich nastąpiło
85
86
Uchwała Nr 4 – 137/O/2000 Komisji Heraldycznej z dnia 6 marca 2000 r. w sprawie projektu herbu (…)
Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Jedlicze
16
Strona 31
krótko po objęciu Jedlicza przez Karnickich, należy przypuszczać, że również Wielowiejscy
wnieśli duży wkład w wystaranie się o prawa miejskie. Być może to właśnie oni rozpoczęli
starania, dokończone i przypieczętowane przez Karnickich; to Wielowiejscy odbudowali
kościół oraz wystarali się o prawa do jarmarków. Niestety ich kandydaturę dyskwalifikuje
herb Półkozic. Władze samorządowe nie wyraziły akceptacji na osadzenie oślej głowy
w herbie.
Znacznie lepszy do wykorzystania w projekcie jest herb Karnickich. To herb własny,
zatem niespotykany dotąd w heraldyce gminnej czy miejskiej. To za Karnickich nastąpiło
nadanie praw miejskich, bardzo prawdopodobne, że ewentualny herb nadany przez
Stanisława Augusta zawierał ich godło. Po trzecie, niezwykle często prywatne miasta używały
na pieczęciach herbów właścicieli, a to Karniccy byli właścicielami przez znakomitą część
istnienia Jedlicza jako miasta. Dlatego też postulujemy użycie godła Kościeszy odmiennej
Karnickich.
Jednak projektowanie nowych herbów składających się wyłącznie z godła herbu
szlacheckiego, jest, poza mocno uzasadnionymi przypadkami, praktyką źle widzianą przez
Komisję Heraldyczną. Dlatego też postanowiliśmy dodać drugie godło. Dobrym pomysłem
wydało się nam sięgnięcie po patrona lokalnej parafii. Parafia ta, erygowana jeszcze w XIV
wieku, jest najstarszą instytucją na terenie miasta i gminy. Obecny kościół został zbudowany
w 1925 pod wezwaniem Św. Antoniego Padewskiego, ale pierwotnym patronem parafii,
zgodnie z tzw. wizytacją radziwiłłowską z 1595, był Św. Łukasz ewangelista87.
Niestety nie udało się nam osiągnąć porozumienia na linii władze Gminy – Komisja
Heraldyczna w sprawie sposobu uwzględnienia Św. Łukasza w herbie. Komisja sugerowała
użycie znanego atrybutu tego świętego, tzn. uskrzydlonego wołu. Władze Gminy zaś
konsekwentnie odrzucały ten motyw. Ostatecznie byliśmy zmuszeni zrezygnować ze
Świętego Łukasza. Władze gminy zasugerowały powrót do motywu z obecnie używanego
herbu, tzn. jodły, jako godła mówiącego. Po konsultacjach z Komisją Heraldyczną udało się
ostatecznie uzyskać akceptację dla treści herbu oraz wypracować ciekawe połączenie godeł.
Komisja zasugerowała użycie pojedynczej jodły nawiązującej kształtem do godła obecnego
herbu i umieszczenie w miejscu pnia godła Karnickich. Chęć zachowania barw
dotychczasowego herbu wymusiła odmienienie barwy godła Karnickich na czarne. Czarna
figura pod korną drzewa z jednej strony może przywodzić na myśl jego pień, zaś z drugiej
może być odczytana jako symbol przemysłu naftowego, który wpłynął na rozwój miasta po
odzyskaniu niepodległości i jest w nim obecny do dzisiaj.
Parę słów należy poświęcić także stylizacji godła herbowego Karnickich. Na jednym z
wcześniejszych spotkań z Komisją Heraldyczną zasugerowano przyjęcie stylizacji któregoś
XVIII-wiecznego herbarza, a więc bliskiego rokiem wydania dacie uzyskania praw miejskich
przez Jedlicze. Herb Karnickich nie występuje jednak w źródłach z wizerunku bodaj aż do
nadania tytułu baronowskiego Remigianowi w 1782. Pierwszym oczywistym źródłem,
z którego mogliśmy czerpać stylizację godła, mógł być wizerunek herbu z dyplomu
baronowskiego. Spełnia on ważne kryterium bliskości czasowej momentowi nadania praw
miejskich dla Jedlicza. Wizerunek ten jest reprodukowany przez S. Górzyńskiego. Górzyński
zamieścił jeszcze jeden herb Karnickich, z dyplomu hrabiowskiego Kajetana, Romana i Feliksa
Karnickich z 10 lutego 184488. Najważniejsze cechy stylizacji rogaciny z tych przedstawień to:
 Oba ramiona rozdarcia są tej samej grubości co reszta elementów rogaciny,
 Brak szeryfów na zakończeniach ramion.
87
88
J. Zięba, Rękopis wizytacja radziwiłłowska, Archiwum Kurii Metropolitalnej Krakowskiej, s. 118r
17
Strona 32
Rysunek 24: Herb baronowski Remigiana Karnickiego
z 1782, reprodukcja oryginału89
Rysunek 25: Herb hrabiowski Romana, Kajetana i
Feliksa Karnickich z 1844, reprodukcja oryginału90
Odrzucone projekty herbu Gminy Jedlicze
Poniżej prezentujemy odrzucone projekty herbu. Warianty z wołem Św. Łukasza
zostały odrzucone przez władze Gminy. Nie przypadł im do gustu również projekt z samym
herbem Karnickich. Także sam święty i pomniejszone godło herbu nie znalazły uznania.
Warianty z postacią świętego bez wołu oraz godłem Karnickich tego samego rozmiaru zostały
z kolei odrzucone przez Komisję Heraldyczną. Komisja argumentowała, że Św. Łukasz
w ikonografii zachodniej był przedstawiany wyłącznie z wołem, oraz że godło herbu
szlacheckiego nie może być tego samego rozmiaru, jako mniej ważne, co postać świętego
patrona. Najnowsza propozycja przedstawiała świętego w scenie malowania obrazu
Najświętszej Marii Panny i również ona została odrzucona przez Komisję. Ostatecznie
uzyskany konsensus został opisany wcześniej (zob. Możliwości utworzenia herbu gminy).
89
90
Op. cit.
18
Strona 33
Tablica 1: Projekty konsultowane z władzami miasta
Przedstawiamy także wzmiankowane wcześniej herby ostatecznie wybrane wspólnie
z samorządem Gminy do przedłożenia Komisji na konsultacjach, dla unaocznienia procesu
tworzenia herbu:
Tablica 2: Warianty barwne projektu wybranego do przedłożenia Komisji Heraldycznej na konsultacjach
10 lutego 2012
19
Strona 34
Rysunek 26: Herb przedłożony na konsultacjach 23 marca 2012 r.
Rysunek 27: Herb zasugerowany przez Komisję Heraldyczną, odrzucony przez Gminę
Rysunek 28: Proponowane przez władze Gminy przedstawienie Św. Łukasza, odrzucone przez Komisję
Heraldyczną
Ostatnim projektem przedstawionym Komisji Heraldycznej na konsultacjach 28 marca
2014 roku był już projekt zawierający element mówiący oraz nawiązujący do Karnickich.
Rysunek 29: Herb przedłożony Komisji na konsultacjach 28 marca 2014 r.
20
Strona 35
Komisja wprawdzie odrzuciła sposób realizacji projektu, ale zaakceptowała jego
symbolikę oraz zaleciła zmiany. Zasugerowano użycie jednego drzewa pozbawionego pnia,
zamiast którego godło Karnickich z barwą odmienioną na czarną.
Herb gminy Jedlicze
Rysunek 30: Herb Gminy Jedlicze
Powyższe rozumowanie skłania nas do przedstawienia następującego projektu herbu
Gminy Jedlicze:
W polu złotym korona jodły zielona, o ośmiu gałęziach – po trzy na stronę oraz dwie
na wprost, pod którą godło herbu własnego Karnickich, czarne. Całość na tarczy hiszpańskiej.
Korona jodły nawiązuje do nazwy Jedlicze, oznaczającej miejsce, w którym rosną
jodły, stanowi więc godło mówiące. Godło herbu Karnickich upamiętnia właścicieli Jedlicza
w dobie jego istnienia jako miasta w okresie staropolskim. Barwy herbu nawiązują do barw
używanych w dotychczasowym herbie. Godło Karnickich otrzymało barwę czarną aby
zachować zasadę alternacji, przywodzić na myśl pień drzewa oraz przemysł naftowy.
Herb został zbudowany według najlepszych zasad tworzenia herbów miejskich. Na
ziemiach polskich istnienie wiele historycznych miast, których herby stanowią swoiste
rebusy, zawierające nazwę miasta. Z drugiej strony, w miastach prywatnych, niejednokrotnie
pozostawiano wybór godeł właścicielowi. Ten chętnie sięgał po symbole związane z jego
władzą na danym terenie, a więc na przykład po całe lub uszczerbione godło swego herbu
osobistego91. Proponowany projekt łączy te dwie koncepcje. Dzięki odniesieniu do dwóch
ważnych elementów historii miasta – etymologii nazwy i nadania praw miejskich,
przypomina o początku Jedlicza jako miejscowości i początku Jedlicza jako miasta.
Barwy użyte w herbie symbolizują m.in.: zieleń – honor, radość, dworskość, wolność,
piękność, radość, zdrowie, nadzieję, zwycięstwo, miłość, grzeczność, ogładę, wesołość,
zasobność, przyjaźń, szczęście, żywotność, energię życiową, kurtuazję, złoto – szlachetność,
delikatność, życzliwość, otucha, wzniosłość, rozum, poważanie, cnotę, wielkość, moc, wiarę,
bogactwo, kierowanie, wiedzę, szczodrość, dzielność, waleczność, wytrwałość,
sprawiedliwość, łagodność, miłosierdzie, czerń – pokorę, skromność, bogactwo. Niezależnie
od tego, znaczenie mają też konfiguracje barw: złota z zieloną oznaczają łaskawość
i dobroć92. Dopuszcza się, na potrzeby poligrafii i grafiki komputerowej, wyrażanie tynktury
złotej przez kolor żółty.
91
M. Adamczewski, Pieczęcie urzędowe władz lokalnych z obszaru Polski centralnej, cz.3 Pieczęcie władz
miejskich do 1950 roku, Zgierz 2010, s. 9n
92
P. Dudziński, Alfabet heraldyczny, Warszawa 1997, s. 40-42
21
Strona 36
Flaga gminy Jedlicze
Proponujemy, aby flaga gminy była płatem zielonym o proporcji wysokości do
szerokości 5:8 i zawierała element w postaci złotego klina, z umieszczonym w części
centralnej godłem herbu Jedlicza. Barwy flagi wywiedzione są z głównych barw herbu.
Baner gminy Jedlicze
Baner jest odwzorowaniem flagi na płacie pionowym. Stanowi on prostokątny płat
tkaniny o proporcjach wysokości do szerokości 4:1.
Pieczęcie Ozdobne Gminy Jedlicze
Pieczęć Gminy jest kołem o średnicy 36 mm z wewnętrznym okręgiem linią
perełkową z godłem w środku. Pieczęć występuje w trzech wariantach: pieczęć ogólna,
pieczęć burmistrza i pieczęć rady miejskiej. Legenda brzmi odpowiednio: + GMINA JEDLICZE,
+ BURMISTRZ GMINY JEDLICZE, + RADA MIEJSKA W JEDLICZU, gdzie separator + ma postać
krzyżyka spotykanego często w pieczęciach miast doby staropolskiej.
Łańcuchy Burmistrza i Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu
Łańcuchy składają się z 24 ogniw w postaci stylizowanej podwójnej gałązki jodłowej.
Ogniwo przednie, będące przywieszką herbu, ma postać monogramu SAR króla Stanisława
Augusta. Dodatkowo dołączony jest poprzeczny łańcuszek, mający funkcję stabilizatora
(zapobiegania nadmiernemu zsuwaniu łańcucha). U dołu, do ogniwa SAR, umocowany jest
herb Jedlicza w tarczy wzorowanej na przedstawieniach z herbarza Korona Polska K.
Niesieckiego z bordiurą. Herb w postaci kolorowej (zrealizowany w emalii). Elementy
metalowe (ogniwa, bordiura) są mosiężne, pozłacane dla burmistrza i posrebrzane dla
przewodniczącego Rady. Ogniwa nawiązują do nazwy miasta oraz króla, który nadał miastu
prawa miejskie. Stylizacja tarczy herbowej zaczerpnięta została z epoki nadania praw
miejskich.
Sztandar gminy Jedlicze
Prawa strona sztandaru to płat czerwony z godłem państwowym w części centralnej,
otoczonym obramowaniem w postaci szeregu stylizowanych jodełek złotych. Strona lewa to
płat zielony, w którego części centralnej znajduje się herb Jedlicza. U góry napis złoty GMINA
JEDLICZE, u dołu takiż napis 1768 – 2014. Sztandar obszyty jest złotą frędzlą. Głowica
sztandaru, osadzana na drzewcu, ma postać złotej tulejki, na której złoty herb Karnickich
wewnątrz ażurowego grotu.
Płat sztandaru jest kwadratem o wymiarach 100x100 cm, obszytym frędzlą szerokości
5 cm. Elementy prawej strony płata: godło państwowe wysokości 64 cm, grubość
obramowania: 11 cm, obramowanie wpisuje się w kwadrat 90x90 cm, wewnętrzny kwadrat
ma rozmiar 68 cm. Elementy lewej strony płata: herb Gminy wysokości 64 cm, litery
majuskułowe wysokości 7,5 cm, z dolnym ogonkiem litery J w słowie JEDLICZE wysuniętym
w dół na 2,1 cm. Grot szerokości 10 cm, wysokości 19 cm, tuleja średnicy 4,5 cm, długości 9
cm, wykonane z metalu w barwie złotej, drzewce z drewna toczonego, średnicy 4 cm,
i długości 200 cm. Dobór materiałów pozostawiamy w gestii władz Gminy.
22
Strona 37
Kwestie techniczne
Specyfikacja barw CMYK:
Złoty
– C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
Zielony
– C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
Czarny
– C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Reprodukcja monochromatyczna:
Jedynym dopuszczalnym sposobem monochromatycznego reprodukowania symboli Gminy
jest szrafowanie tynktur, tj. zastąpienie barw systemem kresek i kropek.
Złoty
– Kropki
Zielony
– Prawoskośne93 kreskowanie
Czarny
– Kratka
Załączniki
1. Rysunek projektu herbu gminy Jedlicze,
2. Rysunek projektu flagi gminy Jedlicze,
3. Rysunek projektu baneru gminy Jedlicze,
4. Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Gminy Jedlicze,
5. Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Rady Miejskiej w Jedliczu,
6. Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Burmistrza Gminy Jedlicze,
7. Rysunek projektu Łańcucha Burmistrza Miasta i Gminy Jedlicze,
8. Rysunek projektu Łańcucha Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu,
9. Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona prawa,
10. Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona lewa.
93
Rozumie się tutaj heraldyczną prawą stronę
23
Strona 38
Załącznik nr 1 – Rysunek projektu herbu gminy Jedlicze
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 39
Załącznik nr 2 – Rysunek projektu flagi gminy Jedlicze
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 40
Załącznik nr 3 – Rysunek projektu baneru gminy Jedlicze
C: 0%, M: 15%, Y: 100%, K: 0%
C: 100%, M: 0%, Y: 100%, K: 15%
C: 0%, M: 0%, Y: 0%, K: 100%
Strona 41
Załącznik nr 4 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Gminy Jedlicze
 36 mm
Strona 42
Załącznik nr 5 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Rady Miejskiej w Jedliczu
 36 mm
Strona 43
Załącznik nr 6 – Rysunek projektu Pieczęci Ozdobnej Burmistrza Gminy Jedlicze
 36 mm
Strona 44
Załącznik nr 7 – Rysunek projektu Łańcucha Burmistrza Gminy Jedlicze
85 mm
250 mm
350 mm
Strona 45
Załącznik nr 8 – Rysunek projektu Łańcucha Przewodniczącego Rady Miejskiej w Jedliczu
85 mm
250 mm
350 mm
Strona 46
Załącznik nr 9 – Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona prawa
19
9
5
5
11
2
64
2
11
5
5
22
56
22
Strona 47
Załącznik nr 10 – Projekt sztandaru gminy Jedlicze – strona lewa
19
9
5
4,4
9,6
3,8
64
6,3
7,5
4,4
5
Strona 48

uchwała nr lxxiv/484/2014 rady miejskiej w jedliczu

Transkrypt

Podobne dokumenty

wersja PDF - Gmina Jedlicze