Opieka długoterminowa

Opieka długoterminowa
Problemy żywieniowe
Pacjenci z chorobami neurologicznymi:1, 2
Stan po udarze, guzy mózgu, zespoły otępienne (w tym choroba Alzheimera),
choroba Parkinsona, dystonie, pląsawice, dystrofie, miopatie.
Objawy: zaburzenia gryzienia i połykania, upośledzenie/brak samoobsługi na skutek zaburzeń
ruchowych, niedowładów, zaburzeń poznawczych; zaburzenia zachowania (np. depresja),
drżenia, zaburzenia/utrata przytomności.
Pacjenci w starszym wieku:
Pacjenci powyżej 65. roku życia z różnymi schorzeniami.
Objawy: upośledzenie/brak samoobsługi, ogólne osłabienie, zaburzenia koordynacji ruchowo-wzrokowej, drżenia, zaburzenia ruchowe (np. w wyniku osłabienia siły mięśniowej), pacjenci
leżący, z demencją.
Pacjenci z chorobami nowotworowymi:3
Nowotwory, w których niedożywienie jest jednym z pierwszych objawów choroby
– nowotwory głowy i szyi oraz górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Objawy: brak apetytu, jadłowstręt, zaburzenia gryzienia i połykania, zaburzenia trawienia
i wchłaniania, nudności, wymioty, upośledzenie/brak samoobsługi, ogólne osłabienie, zaburzenia
poznawcze, zaburzenia nastroju, zaburzenia/utrata przytomności, pacjenci leżący.
Nowotwory, w których niedożywienie występuje w stadium zaawansowanym choroby
– nowotwory płuc, jelita grubego, kości, układu moczowo-płciowego.
Objawy: brak apetytu, jadłowstręt, nudności, wymioty, zaburzenia trawienia i wchłaniania,
upośledzenie/brak samoobsługi, ogólne osłabienie, zaburzenia/utrata przytomności, pacjenci
leżący.
Niedożywienie jako skutek powikłań leczenia przeciwnowotworowego
– zapalenie błon śluzowych (jamy ustnej, przełyku, jelit) po radio- i chemioterapii.
Objawy: zaburzenia połykania, trawienia, wchłaniania, nudności, wymioty, biegunki.
Konsekwencje braku leczenia
żywieniowego
U pacjentów neurologicznych:
– upośledzenie siły mięśniowej, utrudniające rehabilitację4, 5,
– zwiększone ryzyko wystąpienia odleżyn4, 6, 7,
– obniżenie odporności i większa podatność na infekcje8, 9,
– przedłużenie czasu leczenia i zwiększenie jego kosztów4, 9,
– większe ryzyko śmierci4, 8, 10, 11.
U pacjentów w starszym wieku:
– ograniczona samoobsługa na skutek niedożywienia5,
– u chorych leżących zwiększone ryzyko wystąpienia odleżyn7, 12,
– większe ryzyko śmierci na skutek niedożywienia13, 14.
U pacjentów onkologicznych (w tym paliatywnych):
– pogorszenie jakości życia15,
– słabsza reakcja na stosowane leczenie16,
– większa śmiertelność15.
Cele leczenia żywieniowego
Pacjenci neurologiczni oraz pacjenci w starszym wieku14, 17
– poprawienie stanu odżywienia,
– zapobieganie wystąpieniu odleżyn,
– poprawienie sprawności, a przez to skuteczności rehabilitacji,
– lepsza jakość życia,
– zmniejszenie chorobowości i śmiertelności.
Wytyczne ESPEN*:
1. U
 osób starszych osłabionych należy stosować doustne preparaty odżywcze w celu
poprawienia lub utrzymania stanu odżywienia.
2. U
pacjentów geriatrycznych z zaawansowaną dysfagią należy stosować żywienie enteralne,
aby zapewnić odpowiednią podaż energii i składników odżywczych i w ten sposób
utrzymać lub poprawić stan odżywienia.
3. U
pacjentów geriatrycznych po złamaniu szyjki kości udowej i po operacjach
ortopedycznych należy stosować doustne preparaty odżywcze, aby zapobiec wystąpieniu
powikłań.
4. S
tosowanie doustnych preparatów odżywczych, szczególnie tych z wysoką zawartością
białka, może zmniejszyć ryzyko rozwoju odleżyn.
Pacjenci onkologiczni oraz pacjenci paliatywni14, 17
– zapobieganie utracie masy ciała, która mogłaby spowodować przerwanie leczenia
przeciwnowotworowego,
– poprawienie jakości życia poprzez zapobieganie ogólnemu osłabieniu i rozwijaniu się
odleżyn.
Wytyczne ESPEN:
1. N
ależy stosować intensywne poradnictwo żywieniowe i doustne preparaty odżywcze,
aby zwiększyć ilość przyjmowanego pokarmu oraz zapobiec związanej z leczeniem
przeciwnowotworowym utracie masy ciała, a w konsekwencji przerwaniu napromieniania.
2. Ż
ywienie enteralne powinno być prowadzone w celu ograniczenia utraty masy ciała tak
długo, jak chory wyraża zgodę i dopóki nie rozpocznie się faza umierania.
3. M
ała ilość płynów może ponadto zapobiegać wystąpieniu splątania wywołanego
przez odwodnienie.
4. U
 schyłku życia większość chorych wymaga jedynie minimalnej ilości jedzenia i wody
do zaspokojenia głodu i pragnienia.
*Europejskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego
Finansowanie leczenia
żywieniowego (1)
Finansowanie leczenia żywieniowego w szpitalu18
W leczeniu szpitalnym żywienie dojelitowe finansowane jest w ramach katalogu świadczeń
szpitalnych, nr procedury 5.06.00.0000006, wartość – 8 punktów* za każdy dzień żywienia.
Można ją sumować z innymi procedurami.
Na oddziałach Anestezjologii i Intensywnej Terapii żywienie dojelitowe finansowane jest w ramach
procedury TISS.
Dodatkowo finansowane są świadczenia umożliwiające sztuczny dostęp do żywienia
dojelitowego:
nazwa
oddziały objęte
procedurą
nr procedury
ilość punktów
Gastroskopia z zabiegiem
zakładania przezskórnej
gastrostomii
5.06.00.0000913
215
• anestezjologia i IT
• chirurgie:
dziecięca, klatki
piersiowej, ogólna,
onkologiczna
• gastroenterologia
• choroby wewnętrzne
Wytworzenie przetoki żołądka
(gastrostomia)
5.06.00.0000084
160
• chirurgie:
dziecięca, klatki
piersiowej, ogólna,
onkologiczna
Gastroskopia z założeniem
sondy do GOPP
5.06.00.0000910
45
• chirurgie: klatki
piersiowej, ogólna,
onkologiczna
• choroby wewnętrzne
i choroby zakaźne
• gastroenterologia
• pediatria
*obowiązuje do 30 kwietnia 2008 r.
Finansowanie leczenia
żywieniowego (2)
Finansowanie leczenia żywieniowego w domu19
Żywienie dojelitowe w warunkach domowych wskazane jest u chorych niewymagających
hospitalizacji, u których niemożliwe jest wystarczające karmienie drogą naturalną, możliwe
jest natomiast odżywianie drogą przewodu pokarmowego pod warunkiem uzyskania
dostępu do jego sprawnie działających odcinków (założony zgłębnik lub stomia odżywcza) oraz
zastosowania odpowiedniej diety przemysłowej.
Pacjentowi, który spełnia powyższe warunki, należy wskazać najbliższy ośrodek zajmujący się
żywieniem w warunkach domowych, gdzie lekarze dokonają kwalifikacji i, w ramach dostępnych
miejsc, przejmą opiekę nad pacjentem. Żywienie dojelitowe w warunkach domowych jest
dla pacjenta całkowicie bezpłatne, refundowane przez NFZ na podstawie procedury nr
5.10.00.0000050.
Refundacja obejmuje:
– dostawę produktów, sprzętu i niezbędnych środków opatrunkowych do domu chorego,
– bezpłatną opiekę lekarską i pielęgniarską prowadzoną w zakresie żywienia.
Usługi żywienia dojelitowego w warunkach domowych świadczone są przez specjalistyczne
ośrodki zdrowia w całej Polsce.
Listę ośrodków można znaleźć na stronie www.niedajsiezjescchorobie.pl.
Finansowanie leczenia żywieniowego w opiece
długoterminowej
Opieka długoterminowa oraz paliatywno-hospicyjna może być łączona z procedurą „żywienie
dojelitowe w warunkach domowych”. Dotyczy to:
– hospicjów stacjonarnych,
– hospicjów domowych,
– zakładów opiekuńczo-leczniczych,
– zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych,
– oddziałów przewlekle chorych,
– oddziałów medycyny paliatywnej.
Aby pacjenci opieki długoterminowej oraz paliatywno-hospicyjnej mogli być objęci refundacją
obu procedur, nie mogą być one wykonywane przez tego samego świadczeniodawcę.
Produkty firmy Nutricia
Podstawowymi produktami stosowanymi u pacjentów wymagających przewlekłego leczenia
żywieniowego powinny być diety zawierające błonnik, ponieważ ich skład jest zbliżony do diety
naturalnej.
W ofercie firmy NUTRICIA są to:
• Nutridrink Multi Fibre – w żywieniu doustnym,
• Nutrison Multi Fibre – w żywieniu dojelitowym.
W przypadku wystąpienia dodatkowych problemów:
Towarzyszący problem
Żywienie doustne
Żywienie dojelitowe
Zaparcia
Nutridrink Multi Fibre
Nutrison Multi Fibre
Odleżyny
Cubitan
Cubison
Cukrzyca
Diasip
Diason
Zaburzenia
trawienia i wchłaniania
Peptisorb proszek
Peptisorb
Firma Nutricia dysponuje profesjonalnym sprzętem do podaży żywienia dojelitowego.
• W żywieniu dojelitowym w opiece długoterminowej drogą z wyboru jest PEG Flocare®
(Przezskórna Endoskopowa Gastrostomia).
PEG umożliwia żywienie dojelitowe, nie wykluczając przy tym spożywania niektórych posiłków doustnie (jeżeli jest to wskazane i możliwe). Ponadto PEG ułatwia pacjentowi funkcjonowanie w życiu codziennym i zapewnia pełną dyskrecję w czasie przerwy między
posiłkami (nie jest widoczny pod ubraniem).
• G-tube Flocare® jest zgłębnikiem gastrostomijnym zakładanym operacyjnie.
PEG Flocare® i G-tube Flocare® można usunąć, zamykając gastrostomię, gdy żywienie
nie jest już konieczne.
Przed podjęciem decyzji o założeniu PEG-a zaleca się żywienie przez miękki i cienki zgłębnik poliuretanowy Flocare®, przeznaczony do żywienia dożołądkowego lub dojelitowego.
NUTRIDRINK
Multi Fibre
Dużo energii w małej objętości.
Nutrison
Multi Fibre
Dzięki mieszaninie frakcji rozpuszczalnych
i nierozpuszczalnych błonnika poprawia perystaltykę jelit,
reguluje wypróżnienia, redukuje wzdęcia, stymuluje wzrost
naturalnej flory bakteryjnej, spowalnia wchłanianie glukozy.
Tolerowany równie dobrze jak produkt bezresztkowy.
kcal białko
300 12 g
Standardowy produkt w przypadku
długotrwałego żywienia przez zgłębnik.
błonnik
g
4,6
kcal białko
kcal białko
1000 40 g
500 20 g
błonnik
g
błonnik
g
15
7,5
Może stanowić jedyne źródło pożywienia.
NOWOŚĆ
Dużo energii w małej objętości.
Wysoka zawartość białka: przyspiesza gojenie ran i odleżyn,
poprawia odpowiedź immunologiczną, przyspiesza
odbudowę mięśni, pomaga w utrzymaniu prawidłowego
składu białek osocza.
Zawiera argininę: przyspiesza gojenie ran i odleżyn,
poprawia odporność komórkową.
Podwyższona zawartość przeciwutleniaczy (cynk, selen):
reguluje proces zapalny.
kcal białko
250 20 g
błonnik
Arg 0 g
NOWOŚĆ
od II kwartału 2008
Cubison
Dzięki mieszaninie frakcji rozpuszczalnych
i nierozpuszczalnych błonnika poprawia perystaltykę jelit,
reguluje wypróżnienia, redukuje wzdęcia, stymuluje wzrost
naturalnej flory bakteryjnej, spowalnia wchłanianie glukozy.
styczeń 2008
Cubitan
kcal białko
1000 55 g
błonnik
Arg 15 g
Może stanowić wyłączne źródło pożywienia.
Diasip
Skład węglowodanowy sprzyja
utrzymaniu prawidłowej glikemii.
Diason
Wysoka zawartość MUFA zapobiega rozwojowi miażdżycy.
Wysoka zawartość przeciwutleniaczy neutralizuje wolne
rodniki i zapobiega rozwojowi miażdżycy.
kcal białko
200 8 g
Dzięki mieszaninie frakcji rozpuszczalnych
i nierozpuszczalnych błonnika poprawia perystaltykę jelit,
reguluje wypróżnienia, redukuje wzdęcia, stymuluje wzrost
naturalnej flory bakteryjnej, spowalnia wchłanianie glukozy.
błonnik
g
5
kcal białko
1000 43 g
błonnik
g
15
Może stanowić jedyne źródło pożywienia.
Peptisorb proszek
Peptisorb
Zawiera łatwo wchłaniany hydrolizat białka.
kcal białko
2000 73,5
błonnik
MCT 0 g
g
Mała zawartość tłuszczu i dodatek tłuszczów MCT (47%)
ułatwia trawienie i wchłanianie.
Może stanowić jedyne źródło pożywienia.
Skrócona informacja o preparatach do leczenia żywieniowego firmy NUTRICIA: Skład: produkty złożone. Postać farmaceutyczna: płyn,
proszek. Wskazania: leczenie żywieniowe w niedożywieniu spowodowanym chorobą. Dawkowanie: zależne od wieku, płci, wzrostu, wagi
i stanu zdrowia pacjenta. Przeciwwskazania: niedrożność przewodu pokarmowego, nadwrażliwość na jeden ze składników diety. Specjalne
ostrzeżenia i środki ostrożności: brak. Działania niepożądane: nie stwierdzono. Nr pozwolenia MZ: R/6567, 11211, R/6615, R/6564. Podmiot
odpowiedzialny: N.V. Nutricia, Holandia i Nutricia Cuijk B.V., Holandia.
Piśmiennictwo: 1. Mazur R, Kozubski W, Prusiński A. Podstawy kliniczne neurologii dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL; 1999.
2. Weiner H.L., Levitt L.P. Neurologia. Wrocław: Urban&Partner; 1997. 3. Kordek R., Jassem J., Krzakowski M., Jeziorski A. (red). Onkologia.
Gdańsk: Medical Press; 2003. 4. Gariballa S., et al. Am J Clin Nutr 1998; 68:275–281. 5. Bourdel-Marchasson I., et al. Am J Clin Nutr
2001; 73:832–838. 6. Gariballa S. Clin Nutr 2001; 20:487–491. 7. Ek A., et al. Clin Nutr 1990; 9:185–189. 8. Dávalos A., et al. Stroke 1996;
27:1028–1032. 9. Axelsson K., et al. Acta Med Scand 1988; 224:217–224. 10. Desport J., et al. Neurology 1999; 53:1059–1063. 11. Murray
C., et al. Proc Nutr Soc 2000; 59:173A. 12. Ek A., et al. Clin Nutr 1991; 10:245–250. 13. Rudberg M., et al. JPEN 2000; 24:97–102.
14. Sobotka L. (eds). Podstawy żywienia klinicznego. Warszawa: PZWL; 2007. 15. Elia M., et al. Int J Oncol. 2006; 28:5-23 16. Bounous
G., et al. Can J Surg 1971; 14:312–324. 17. Volkert D., et al. & Arendts J., et al. Clin Nutr 2006; 25: 245-259&330–360. 18. NFZ. Katalog
świadczeń szpitalnych. Projekt na 2008 r. (stan na 20.12.2007) 19. NFZ. Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 58/2007/DSOZ
NUTRICIA Polska Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00–728 Warszawa
tel. 0 22 55 00 000 [email protected] www.nutricia.com.pl
kcal białko
1000 40 g
błonnik
g
MCT 0
energia białko
błonnik
kcal białko
500 20 g
błonnik
g
MCT 0
Ilość składników
odżywczych
w przeliczeniu
na opakowanie