Kim jest współczesny gimnazjalista?

Transkrypt

Uniwersytet Łódzki
Instytut Socjologii
Katedra Metod i Technik
Badań Społecznych
90-214 Łódź, Rewolucji 1905r. 41/43
Telefon: (48-42) 635 52 54, 635 51 34
RAPORT KOŃCOWY
TEMAT:
KIM JEST WSPÓŁCZESNY GIMNAZJALISTA?
AUTORZY:
Damian Borowski
Sylwia Chmielińska
Paweł Derendarz
Katarzyna Frankowska
Katarzyna Horodnicza
Katarzyna Karcz
Michał Kwiatkowski
Mateusz Łapeta
Ewa Michalska
Anna Rosicka
Paulina Skórska
Monika Strzelak
Weronika Wadlewska
Opiekun projektu: Dr Anna Kacperczyk
1
SPIS TREŚCI
1. Wstęp......................................................................................... 3
2. Problematyka badania............................................................ 4
3. Charakterystyka badanej zbiorowości.................................. 7
4. Opis użytej metody badawczej............................................... 7
5. Struktura populacji................................................................. 8
6. Wyniki badań ankietowych.................................................... 9
I.
II.
III.
IV.
V.
RODZINA.................................................................................
RELACJE Z RÓWIEŚNIKAMI.............................................
SZKOŁA I EDUKACJA........................................................
CZAS WOLNY........................................................................
WARTOŚCI I UCZUCIA......................................................
VI. ASPIRACJE I PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ.........................
9
23
30
48
61
70
7. Podsumowanie- wnioski końcowe........................................ 77
8. Aneks- wnioski z wywiadów swobodnych........................... 81
2
1. WSTĘP
W tym roku naukę rozpocznie 11. pokolenie gimnazjalistów. Pierwszego stycznia
1999 roku weszła w życie reforma powszechnego systemu oświaty, która wprowadzała nowy
etap edukacyjny – trzyletnie gimnazjum, które następowało po sześcioletniej szkole
podstawowej i przed trzyletnim liceum. W ten sposób wśród młodzieży pojawiła się nowa
kategoria osób: gimnazjaliści.
Zmiana w systemie edukacyjnym budziła i wciąż wywołuje duże kontrowersje. Padają
argumenty, że wydzielenie nowych, specjalnych jednostek edukacyjnych dla młodzieży w
statystycznie najtrudniejszym okresie dojrzewania – między 12 a 15 rokiem życia, to
pedagogiczne horrendum. Jakby na potwierdzenie tych tez, media regularnie przytaczają
historie gimnazjalistów, którzy swoim zachowaniem dają świadectwo wulgarności i
brutalizmu. Poza tym pod ogniem krytyki znajduje się nowy system kształcenia, który
najlepiej wyrażony jest w kończącym gimnazjum teście humanistycznym i matematyczno –
przyrodniczym. Wskazuje się, że nauczanie gimnazjalne jest pod zbyt silnym wpływem
czegoś, co określa się mianem „myślenia testowego”, czyli uczenia się nie dla wiedzy, ale dla
umiejętności zgadnięcia, która z kilku możliwych odpowiedzi jest prawdziwa.
Gimnazjaliści są więc ‘czymś nowym’, a jednocześnie jakby doskonale wpisują się w
problemy naszego młododemkratycznego państwa i społeczeństwa. W debacie publicznej
dominuje jednak spojrzenie na gimnazjalistę z pozycji makro, jako na podstawowy element
wielkiego systemu oświatowego, który to element najłatwiej opisuje się poprzez statystyki z
wyników nauki i egzaminów gimnazjalnych. My postanowiliśmy pochylić się nad
gimnazjalistą – człowiekiem i poszukać odpowiedzi na proste pytanie: kim on jest? Jak się
czuje w szkole, a jak w domu rodzinnym? Czego się boi i o czym marzy, jak kształtują się
jego relacje z rówieśnikami oraz w jaki sposób najchętniej spędza czas wolny. Znając swoje
ograniczenia badawcze i metodologiczne, nie mieliśmy ambicji poznawczych względem
konstrukcji tożsamościowo – psychologicznych młodych ludzi. Pragnęliśmy jedynie poznać
podstawowe fakty i opinie z życia gimnazjalisty, choć na etapie konstrukcji narzędzia
badawczego okazało się, że kategoria ‘ podstawowe’ może być całkiem szeroka.
Dla naszego badania metodą kwestionariusza ankiety ułożyliśmy 75 pytań otwartych i
zamkniętych, podzielonych na sześć kategorii: rodzina, relacje z rówieśnikami, szkoła i
edukacja, czas wolny, uczucia / wartości / obawy / światopogląd, aspiracje i plany na
przyszłość. Następnie udaliśmy się do różnych gimnazjów, głównie z Łodzi, gdzie
poprosiliśmy o samodzielne wypełnienie ankiet uczniów obu płci z klas drugich i trzecich.
Świadomie pominęliśmy uczniów klas pierwszych, uznając, że nie są jeszcze dostatecznie
zakorzenieni w środowisku gimnazjalnym, wciąż są nowicjuszami ostrożnie stąpającymi na
nowym dla siebie terytorium.
Wyniki naszych badań okazały się ciekawe i dwojako zaskakujące – po pierwsze
dlatego, że gimnazjaliści czasem są nietuzinkowi, a po drugie dlatego, że w niektórych
kwestiach gimnazjaliści są zaskakująco zwyczajni, dowodząc, że „nie taki diabeł straszny jak
go malują”. Ecce homo, taki jak my wszyscy.
W tym miejscu pragniemy podziękować tym, bez których niewątpliwie nie byłoby
naszej pracy, czyli biorącym w nim udział gimnazjalistom oraz doktor Annie Kacperczyk,
która nam pomagała i nas prowadziła.
3
2.PROBLEMATYKA BADANIA
Już we wstępie uzasadniliśmy wybór tematu naszego badania, nie określiliśmy jednak
jeszcze jego celu. Przy określaniu celu, według Z. Skornego, niezbędne jest „uświadomienie
sobie, po co podejmujemy badania oraz do czego mogą być przydatne uzyskane w nich
wyniki.”1 Celem przeprowadzonego badania było stworzenie obrazu współczesnego
gimnazjalisty jako jednostki oraz sprawdzenie, między innymi, czy jest on wciąż dzieckiem
czy już osobą dorosłą.
Jak opisano powyżej – gimnazjaliści, mimo, że reforma edukacji weszła w życie już
11 lat temu, są grupą wciąż nową i nieustannie obserwowaną. Często wywołują duże emocje
poprzez spory wokół rezultatów reformy, co jednak nie mówi nam niczego o samych
zainteresowanych. Nie jest tajemnicą, że młodzież w wieku gimnazjalnym przechodzi przez
powszechnie uważany za najcięższy w okresie dojrzewania etap. Tym samym wchodząc w
nowe środowisko po raz kolejny przechodzą proces socjalizacji. Według Jana Szczepańskiego
socjalizacja to „ta część całkowitego wpływu środowiska, która wprowadza jednostkę do
udziału w życiu społecznym, uczy ją zachowania się według przyjętych wzorów, uczy ją
rozumienia kultury, czyni ją zdolną do utrzymania i wykonania ról społecznych” 2.
Gimnazjaliści muszą na nowo dostosować się do sytuacji, w zawieszeniu między
wczesną dorosłością licealną a traktowaną dość dziecinnie szkołą podstawową na nowo
muszą odnaleźć się w nowej, trudnej grupie. Jak twierdzi Z. Skorny: ”Społeczna rola ucznia
łączy się z wykonywaniem przezeń różnorodnych czynności wymagających współdziałania w
ramach kontaktów społecznych nawiązywanych podczas pobytu w szkole” 3. W naszym
badaniu chcieliśmy sprawdzić jak czuje się gimnazjalista w swojej roli, jak odnajduje się i
umiejscawia w społeczeństwie.
Mamy nadzieję, że opisane w kolejnych rozdziałach wyniki okażą się przydatne
pedagogom, wychowawcom szkolnym i rodzicom. Chcielibyśmy, by pozwoliły one
dowiedzieć się wszystkim zainteresowanych na jakich polach życia społecznego gimnazjaliści
mają problemy a na jakich radzą sobie doskonale. Z czym lub kim mają problemy a gdzie ich
nie zauważają. Co stanowi dla nich trudność w życiu codziennym, gdzie potrzebują pomocy i
jakie pola pozostawić swobodne dla ich działań. By nauczyciele wiedzieli co budzi wśród
gimnazjalistów autorytet a rodzice zrozumieli jak duży mają czasem wpływ na swoje dzieci
nie zdając sobie często z tego sprawy.
Najszersze obszary tematyczne w badaniu to:
1
M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, Impuls, Kraków 1997
Z. Skorny, Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1998
3
2
4
1. Jak gimnazjaliści funkcjonują w sferze rodzinnej?
2. Jakie mają relacje z rówieśnikami?
3. Jaki mają stosunek do szkoła i edukacji?
4. Jak spędzają czas wolny?
5. Jakie mają wartości, uczucia, obawy i światopogląd?
6. Jakie mają aspiracje i plany na przyszłość?
Nad definicją problemu badawczego pracowało wielu wybitnych metodologów.
Podczas przygotowań do niniejszego badania zdecydowaliśmy się przedstawić definicję
autorstwa S. Nowaka: „problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które
odpowiedzi ma dostarczyć badanie".4 W celu osiągnięcia postawionego powyżej celu
wyodrębniono następujące pytania problemowe dotyczące gimnazjalistów:
1. Jaki jest ich stosunek do nauki i szkoły?
- Czy chodzą na wagary? – dlaczego?
- Czy ściągają na klasówkach/ czy akceptują ściąganie?
2.Jakie są ich pozaszkolne źródła wiedzy?
- Jakie uznają źródła wiedzy?
- Czy rówieśnicy są dla nich środowiskiem opiniotwórczym?
3. Jakie mają relacje z rodzicami?
- Czy rodzice wspierają ich w ich działaniach?
- Czy rodzice traktują ich jak ludzi odpowiedzialnych?
- Czy są wspierani przez rodziców finansowo?
4. Kontakty międzyludzkie
- Jak układają się ich kontakty z rówieśnikami?
- Czy zauważają elementy rywalizacji w swoim środowisku? Jak się one
przejawiają?
- Jakie jest zróżnicowanie wiekowe w grupie ich znajomych i z czego to
wynika?
5. Czy posiadają autorytety/idoli?
- Jakie i czy w ogóle ma dla nich znaczenie słowo „autorytet”?
- Jakie cechy charakteru uważają za istotne przy wyborze autorytetów/idoli?
- Czy wzorami są dla nich osoby najbliższe (rodzina), nauczyciele, gwiazdy
showbiznesu czy rówieśnicy?
6.Jakie mają podejście do używek?
4
S. Nowak, Metodologia badań socjologicznych, PWN, Warszawa 1970
5
- Czy próbowali już jakiegoś rodzaju używek (alkohol/miękkie narkotyki) +
dlaczego?
- Jak oceniają swój dostęp do używek?
7. Jaki jest ich wachlarz zainteresowań?
- Co najchętniej robią w czasie wolnym?
- Czy uczęszczają na zorganizowane zajęcia pozalekcyjne – jeśli tak to czy z
własnej woli czy z powodu jakiegoś rodzaju presji?
8. Jakie mają problemy/dylematy?
- Z czym związane są ich największe stresy?
- Czy stają już przed jakimiś dylematami szeroko rozumianej natury
moralnej?
9. Czy przynależą/przynależeli do jakiś subkultur?
- Jakie subkultury funkcjonują w ich otoczeniu?
- Jak subkultura wpływa na ich zachowanie/poglądy?
- Dlaczego przyłączają się do tego typu grup?
- Co czyni ich członkami subkultury?
10. Jakie mają oczekiwania i plany wobec przyszłości?
- Czy wiedzą już co chcieliby robić w przyszłości?
- Czy mają konkretny plan ścieżki własnego rozwoju?
- Jakie kroki podejmują by osiągnąć zamierzone cele?
11. Czy są jeszcze dziećmi czy już bardziej dorosłymi?
- Co według nich świadczy o dorosłości?
- Czy czują się dziećmi czy dorosłymi?
- Czy ich opinia na swój temat jest potwierdzana zewnętrznie (przez
rodziców/nauczycieli)?
By otrzymać odpowiedzi na postawione pytania w narzędziu badawczym (ankieta
audytoryjna) wyodrębniono 6 bloków zainteresowania:
1. Rodzina
2. Relacje z rówieśnikami
3. Szkoła i edukacja
4. Czas wolny
5. Uczucia, wartości, obawy i światopogląd
6. Aspiracje, plany na przyszłość
6
3. CHARAKTERYSTYKA BADANEJ ZBIOROWOŚCI
W badaniu wykorzystano dobór celowy – uwzględniono uczniów 2 i 3 klas
gimnazjum. Dobór ściśle wiązał się z czasem przeprowadzenia badania. Był to wrzesień,
początek roku szkolnego, z tego właśnie względu pominięto uczniów klas pierwszych, którzy,
jak uznano, nie są jeszcze pełnoprawnymi gimnazjalistami, ponieważ dopiero zaczęli swoją
edukację w gimnazjum, nie mogą jeszcze posiadać tożsamości gimnazjalisty gdyż należeli do
tej grupy zbyt krótko.
W badaniu skupiono się na uczniach z miasta Łodzi, jednak pojawiły się dwa wyjątki – jedna
szkoła z Pabianic oraz jedna z Bydgoszczy. Zasadnicze kryterium było jednak jednakowe –
wszyscy respondenci uczęszczali do szkół publicznych, do klas drugich i trzecich gimnazjum.
4. OPIS UŻYTEJ METODY BADAWCZEJ
Według definicji Stefana Nowaka metoda badawcza to "określony, powtarzalny
sposób rozwiązywania pewnego typu problemu naukowego"1 natomiast według Jana
Lutyńskiego o metodzie decyduje „kompleks technik i sposobów stosowanych w danym
badaniu”2. W naszej pracy zdecydowaliśmy się zastosować zarówno metodę ilościową, jak i
jakościową. Techniki, którymi się posługiwaliśmy to wywiad swobodny ukierunkowany oraz
ankieta audytoryjna.
Każdy uczestnik projektu przeprowadził wywiad z jednym gimnazjalistą, w ten
sposób uzyskaliśmy ich trzynaści. W wywiadzie tego typu „badacz posiada tzw. dyspozycje
do wywiadu, które są listą jego potrzeb informacyjnych. Lista tych potrzeb jest określona
ogólnie. Prowadzący wywiad ma dużą swobodę w formułowaniu pytań. Pytania badacza
odnoszą się najczęściej do zagadnień szczegółowych, ale mają charakter pytań otwartych.
Czasami przygotowuje się wzory pytań, z których prowadzący wywiad może skorzystać lub
nie, jeśli np. uzna, iż nie dają one spodziewanych rezultatów. Prowadzący wywiad musi
dostosowywać tutaj treść oraz język poszczególnych pytań do możliwości respondenta. Zapis
uzyskanych informacji jest rejestrujący dokładnie wypowiedzi lub też relacjonujący je”3.
Wywiad to elastyczna technika, przypominająca zwykłą rozmowę, jego język nie jest
sformalizowany. Badacz może zmieniać kolejność pytań, dostosowywać, przeformułowywać
ich treść pod kątem osoby, z którą rozmawia, jest otwarty na nowe wątki, które wynikną w
trakcie wywiadu, a których nie przewidział wcześniej. Ta technika umożliwiła nam zbadanie
istotnych kwestii, sprecyzowanie problemów i uporządkowanie pewnych wątków, a zebrane
materiały stanowiły bogate źródło informacji, które okazały się pomocne przy tworzeniu
naszego kwestionariusza ankiety. „Dla wielu badaczy wywiad swobodny ma charakter
rozpoznawczy. Pomaga w sprecyzowaniu problemu i uporządkowaniu głównych wątków
badania. Jest to swobodna rozmowa respondenta z osobą prowadzącą wywiad na zadany
temat, przy czym rola osoby prowadzącej polega jedynie na wtrącaniu od czasu do czasu
pytania, prośby o bliższe sprecyzowanie wywodu” 4.
Natomiast ankieta to technika anonimowa, o dużym stopniu standaryzacji, która nie
wymaga obecności ankietera. Może ona zawierać pytania zamknięte, półotwarte i otwarte.
Według W. Zaczyńskiego to „metoda pośredniego zdobywania informacji przez pytania
stawiane wybranym osobom za pośrednictwem drukowanej listy pytań, zwanej
7
kwestionariuszem”5. My zdecydowaliśmy się na ankietę audytoryjną, czyli „wypełnianą w
pomieszczeniu, w którym zgromadzeni zostali wszyscy respondenci uczestniczący w
badaniu.
Osoby badane, po rozdaniu im kwestionariuszy ankiet, wypełniają je samodzielnie,
mają też zwykle możliwość zadawania pytań wyjaśniających obecnym w pobliżu badaczom,
organizatorom przedsięwzięcia. Ankieta audytoryjna realizowana jest zwykle w badaniach
środowisk, grup skoncentrowanych w jednym, określonym miejscu w sposób naturalny
(uczniowie, studenci, pracownicy jakiejś firmy)”6. Ankiety przeprowadziliśmy w wybranych
łódzkich gimnazjach. Najpierw zabiegaliśmy o zgodę dyrektora wybranego gimnazjum na
przeprowadzenie badania i w większości przypadków udało nam się ją uzyskać. Niektórzy
dyrektorzy wymagali od nas upoważnienia, a także prosili o dostarczenie wyników badań.
Ankiety rozdawaliśmy tylko w klasach drugich i trzecich. Wypełnienie kwestionariusza
zajmowało gimnazjalistom od dwudziestu do czterdziestu minut. Staraliśmy się zapewnić im
anonimowość, w miarę możliwości rozsadzaliśmy uczniów, by każdy miał oddzielną ławkę
tylko dla siebie, jednak nie zawsze warunki na to pozwalały. Łącznie uzyskaliśmy trzysta
siedem ankiet. Dostarczyły nam one informacji na temat postaw, opinii i zachowań badanych
oraz umożliwiły próbę stworzenia obrazu współczesnego gimnazjalisty. Zdecydowaliśmy się
na tę technikę, ponieważ nie należy ona do czasochłonnych, a pomogła nam poznać poglądy
dużej ilości gimnazjalistów. Naszym zdaniem fakt, że ankieta była anonimowa, wpłynął
pozytywnie na szczerość uzyskanych odpowiedzi.
Metoda doboru próby, którą użyliśmy w obu technikach ma charakter racjonalny i
celowy, nie opiera się na procedurze losowania, przeprowadzona jest w oparciu o
jednoznacznie zdefiniowane kryteria doboru jednostek (np. cechy jakie posiadają). To badacz
wpływa na dobór respondenta - sam decyduje, kto powinien zostać objęty badaniem i wybiera
jednostki najbardziej odpowiednie. Ten dobór wydał nam się najwłaściwszy do zbadania
danej problematyki.
5. STRUKTURA POPULACJI
W badaniu udział wzięło 307 gimnazjalistów, w tym 177 kobiet i 122 mężczyzn.
Ośmiu badanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie o płeć. Jeśli chodzi o etap nauki to 165
badanych uczęszczało do klasy drugiej gimnazjum, natomiast 133 do klasy trzeciej. W tym
wypadku 9 badanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie o to, do której klasy chodzi.
Badanie zostało przeprowadzone w siedmiu łódzkich gimnazjach publicznych oraz
dwóch z innych miast (Pabianice, Bydgoszcz).
8
6. WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH
I. RODZINA
Pytanie 1. Pierwsze pytanie skierowane do gimnazjalistów w ankiecie dotyczy składu
rodziny, z którą gimnazjalista mieszka na co dzień. Przebadano trzystu siedmiu
respondentów.
Tabela 1. Skład rodziny gimnazjalisty
Członek rodziny
Tak,
wchodzi
w
skład Nie, nie wchodzi w skład
rodziny (%)
rodziny (%)
mama
96,7%
2,9%
tata
79,5%
20,2%
babcia
15,6%
84%
dziadek
7,8%
91,9%
ciocia
3,6%
96,1%
wujek
3,6%
96,1%
brat
37,5%
62,2%
siostra
37,5%
62,2%
inne
4,2%
95,1%
Źródło: opracowanie własne
Powyższa tabela przedstawia następujące informacje na temat składu rodziny
współczesnych gimnazjalistów:
•
W przypadku 297 respondentów, w skład rodziny wchodzi mama, co daje
96,7%.
•
Spośród 307 respondentów, do 244 rodzin gimnazjalistów wchodzi tata
(79,5%).
•
Babcia jest członkiem rodziny, który mieszka z respondentem, w przypadku 48
(15,6%) gimnazjalistów.
•
W skład 24 rodzin gimnazjalistów (7,8%) wchodzi dziadek.
•
Zarówno ciocia, jak i wujek są członkami rodzin 11 gimnazjalistów (3,6%).
•
Po równo, w skład rodziny wchodzi brat i siostra- 37,5%, czyli w przypadku
115 rodzin gimnazjalistów.
9
Na podstawie udzielonych odpowiedzi przez gimnazjalistów, które obrazuje powyższy opis,
można wysunąć następujące wnioski:
1.
W przypadku największej ilości gimnazjalistów w skład rodziny
wchodzi mama. Członkiem rodziny, który po mamie najczęściej
wchodzi w skład rodziny gimnazjalisty jest tata.
2.
Ciocia i wujek rzadko stanowią osoby w rodzinie, z którymi
zamieszkuje gimnazjalista. Zarówno w przypadku cioci i wujka nie
ma przewagi, który z nich występuje częściej.
Zarówno brat, jak i siostra wchodzą w skład takiej samej ilości
3.
rodzin respondentów (115 gimnazjalistów).
4.
Prawie dwa razy częściej w skład rodzin gimnazjalistów wchodzi
babcia (15,6%) niż dziadek(7,8%).
Wykres 1. Skład rodziny gimnazjalisty
Pytanie: „Kto wchodzi w skład rodziny, z którą mieszkasz na co dzień?” dostarcza
również informacji na temat ilości osób w rodzinie współczesnego gimnazjalisty. Ponad
połowa respondentów mieszka w rodzinie trzyosobowej (45,9%), nie licząc osoby badanej.
Następnie, 22,5% respondentów zadeklarowało, że w skład ich rodziny wchodzą dwie osoby,
12,7%- cztery osoby w rodzinie, 8,1%- jedna osoba w rodzinie gimnazjalisty, 6,8%- pięć osób
10
w rodzinie, oraz 1,3%- sześć lub siedem osób w rodzinie. Jak widać, na podstawie danych
procentowych, najwięcej respondentów mieszka z małymi rodzinami, składającymi się
najczęściej z rodziców i rodzeństwa. Najmniej respondentów mieszka z rodzinami dużymi,
rozszerzonymi.
Pytanie 2. Drugie pytanie: „Z kim z rodziny masz najlepszy kontakt?” zadane gimnazjalistom
w ankiecie ma na celu uzyskanie informacji z kim, spośród rodziny, gimnazjalista ma
najlepszy kontakt.
Wykres 2. Osoba, z którą gimnazjalista ma najlepszy kontakt
Powyższy wykres ilustruje, z kim współczesny gimnazjalista ma najlepszy kontakt
spośród swojej rodziny. Na podstawie odpowiedzi udzielonych przez gimnazjalistów na to
pytanie uzyskano następujące informacje:
•
Najlepszy kontakt z mamą zadeklarowało spośród badanych 186 gimnazjalistów, czyli
60,6%.
•
Najlepszy kontakt z tatą ma 98 (31,9%) współczesnych gimnazjalistów.
•
Najlepszy kontakt z babcią zadeklarowało 41 gimnazjalistów (13,4%).
•
Najlepszy kontakt z dziadkiem zadeklarowało 13 (4,2%) respondentów.
11
•
Najlepszy kontakt z ciocią ma 9 (2,9%) badanych. W przypadku wujka sytuacja
wygląda tak samo.
•
Najlepszy kontakt z bratem zadeklarowało 50 (16,3%) badanych.
•
Najlepszy kontakt z siostrą wybrało 57 (18,6%) gimnazjalistów.
•
2,6% badanych zadeklarowało, że ma najlepszy kontakt z inną osobą niż te, które
zostały wymienione wyżej.
Wnioski:
1. Jak widać, na postawie wykresu kołowego oraz powyższych danych procentowych
współcześni gimnazjaliści mają zdecydowanie najlepszy kontakt z własną mamą, jest
to najbliższa im osoba. Zaraz po mamie jest tata.
2. Mniej ważne od rodziców, ale również ważne, jeśli chodzi o dobry kontakt z
gimnazjalistą, jest rodzeństwo, szczególnie siostra, a także babcia.
3. Najmniej badanych wybrało odpowiedź ciocia i wujek. Zarówno w przypadku cioci
jak i wujka, dane procentowe wynoszą tyle samo.
4. Hierarchicznie, odpowiedzi na pytanie o osobę, z którą gimnazjalista ma najlepszy
kontakt, wyglądają podobnie do odpowiedzi na pytanie o skład rodziny, z którą
zamieszkuje gimnazjalista. Najwięcej respondentów zarówno w jednym, jak i drugim
pytaniu wybrało odpowiedź „mama” oraz „tata”, a najmniej razy padła odpowiedź
„wujek”, „ciocia”.
5. Najlepszy kontakt z mamą może wynikać z tego, iż jest to osoba, z którą najczęściej
zamieszkuje gimnazjalista i jest ona mu najbliższa.
Pytanie 3 dotyczyło oceny relacji gimnazjalisty z rodzicami (opiekunami).
Pytanie brzmiało: „Jakie są generalnie Twoje relacje z rodzicami (rodzicem, opiekunem,
opiekunami)?” Na pytanie odpowiedziało 307 gimnazjalistów.
12
Wykres 3. Relacje gimnazjalisty z rodzicami
Najwięcej badanych gimnazjalistów, bo ponad 43% odpowiedziało, że swoje relacje z
rodzicami ocenia jako „dobre”. Niewiele mniej, bo blisko 42% gimnazjalistów
odpowiedziało, że ocenia je jako „bardzo dobre”. Odpowiedź „poprawne” zaznaczyło 12,4%
badanych, natomiast tylko 8 gimnazjalistów oceniło swoje relacje z rodzicami jako „złe”.
Taki rozkład odpowiedzi pozwala na stwierdzenie, że zdecydowana większość badanych
gimnazjalistów pozytywnie ocenia swoje relacje z rodzicami (opiekunami).
Chcąc dowiedzieć się czy istnieje związek oceny relacji z rodzicami ze sposobem spędzania
wolnego czasu, zbadaliśmy zależność między tymi zmiennymi.
13
Tabela 2. Zależność między oceną relacji z rodzicami i sposobem spędzania czasu wolnego przez
gimnazjalistę
Ocena relacji z Sposób
spędzania
wolnego
czasu
przez
rodzicami:
gimnazjalistę:
Sam\sama
Z rodziną
Z rówieśnikami
Suma
Bardzo dobre
17
37
61
115
Dobre
14,8%
32
32,2%
19
53,0%
76
100%
127
Poprawne
25,2%
15
15,0%
1
59,8%
19
100%
35
42,8%
2
2,9%
Złe
54,3%
6
100%
8
Suma
25%
66
57
75%
162
100%
285
23,2%
20%
56,8
100%
Istnieje słaba zależność między oceną relacji z rodzicami a sposobem spędzania czasu
wolnego przez gimnazjalistę. Z powyższej tabeli można jednak odczytać, że im gorzej
gimnazjaliści oceniali swoje relacje z rodzicami, tym częściej zaznaczali, że czas wolny
najczęściej spędzają z rówieśnikami. Co ciekawe, spora część gimnazjalistów, która oceniła
swoje relacje z rodzicami jako „bardzo dobre” bądź „dobre”, zaznaczyła również, że czas
wolny spędza najczęściej z rówieśnikami. Taki rozkład odpowiedzi pozwala na
przypuszczenie, że dobre relacje z rodzicami świadczą o tym, że młody człowiek potrafi żyć z
innymi ludźmi, a rówieśnicy nie są traktowani przez gimnazjalistę jako „ucieczka” od
rodziny.
Pytanie 4. dotyczyło oceny relacji z rodzeństwem.
Pytanie brzmiało: „Jeśli masz rodzeństwo, to jak oceniasz Twoje relacje z nim?”
Na 307 badanych, 58 zaznaczyło, że nie posiada rodzeństwa i stanowili oni blisko 19%
wszystkich badanych gimnazjalistów. Wśród pozostałych gimnazjalistów- posiadających
rodzeństwo, odpowiedzi na to pytanie rozkładały się następująco. Najwięcej - ponad 31%
wszystkich badanych dobrze oceniło swoje relacje z rodzeństwem. Tylko 3% mniej badanych
oceniło swoje relacje z rodzeństwem jako „bardzo dobre” i ci badani stanowili ponad 28%.
14% wszystkich badanych gimnazjalistów odpowiedziało, że „poprawnie” ocenia swoje
relacje z rodzeństwem. Natomiast zdecydowana mniejszość, bo jedynie 4,9% oceniła swoje
relacje jako złe.
Wśród tych badanych, którzy posiadają rodzeństwo (241 badanych) odpowiedzi
rozkładały się następująco:
Tabela 3 . Ocena relacji z rodzeństwem wśród gimnazjalistów posiadających rodzeństwo
14
Bardzo dobrze
Dobrze
Poprawnie
Źle
36%
40%
18%
6%
Zatem można powiedzieć, że podobnie jak w przypadku oceny relacji z rodzicami
(opiekunami), większość gimnazjalistów, posiadająca rodzeństwo, uważa, że ma z nim
pozytywny kontakt.
Pytanie 5. dotyczyło częstotliwości spędzania czasu z rodzicami (opiekunami).
Pytanie brzmiało: „Jak często spędzasz czas z rodzicami (rodzicem, opiekunami,
opiekunem)?” Na pytanie odpowiedziało 306 gimnazjalistów.
Wykres 4. Częstotliwość spędzania czasu z rodzicami
Zdecydowana większość badanych, bo ponad 50% odpowiedziało, że „dosyć często” spędza
czas z rodzicami. Drugą najczęściej wybieraną odpowiedzią było „sporadycznie” i taką
odpowiedź zaznaczyło ponad 24% badanych. Niewiele mniej, bo ponad 18 % powiedziało, że
„bardzo często” spędza czas z rodzicami. O tym, że „bardzo rzadko” spędza czas z rodzicami
opowiedziało się jedynie 6,2% badanych.
Rozwinięciem tego pytania było kolejne-szóste pytanie, które było pytaniem otwartym. Z
jakościowej analizy odpowiedzi na to pytanie, dowiadujemy się, co gimnazjaliści robią
najczęściej w czasie spędzanym wspólnie z rodzicami. W ogromnej części odpowiedzi, bez
względu na płeć respondenta, pojawia się wspólne oglądanie telewizji. Do najbardziej
popularnych form spędzania czasu z rodzicami należą także:
- wspólne zakupy
15
- posiłki (głównie obiad lub kolacja)
- oglądanie filmów w domu lub wyjścia do kina
- spacery (głównie z psem)
- wspólne odrabianie prac domowych i pomoc w nauce
- uprawianie sportów (siatkówka, dość często basen)
- wspólne wyjazdy na wakacje bądź krótkie wycieczki
- rozmowy
- rodzinne gotowanie
Zdecydowanie rzadziej, jednak nie można ich pominąć, pojawiały się odpowiedzi takie jak:
kłócimy się, nie robimy nic lub wyciągam od nich kasę. Jedna z respondentek i jeden
respondent wskazywali także na wspólne wyjścia do restauracji, na wernisaże do galerii, do
muzeum lub wspólne wyjścia na koncerty muzyczne.
Pytanie 7. dotyczyło zasad, których gimnazjalista musi przestrzegać w domu.
Pytanie brzmiało : „Czy masz jakieś zasady w domu, które musisz przestrzegać?” Na to
pytanie odpowiedziało 302 gimnazjalistów.
Wykres 5. Zasady, które musi przestrzegać gimnazjalista
Zdecydowana większość badanych, bo ponad 62% odpowiedziała, że „tak, ale jest tylko kilka
takich zasad”. 23% odpowiedziało, że „nie, nie mam takich zasad”, natomiast najmniej- 13%
gimnazjalistów odpowiedziało „tak i jest dużo takich zasad”.
16
Z takiego rozkładu odpowiedzi można wnioskować, że badani współcześni gimnazjaliści w
większości mają jakieś zasady wyznaczone w domu przez rodziców (opiekunów), które
muszą przestrzegać.
Z kolejnego pytania, które było rozwinięciem poprzedniego i brzmiało „Jeśli masz takie
zasady, wymień je” dowiadujemy się, że najpopularniejszą z zasad obowiązujących w
domach respondentów jest niewątpliwie sprzątanie (czy to w całym domu, czy swojego
pokoju, po sobie lub przy zwierzętach). Inne najpopularniejsze zasady to:
- opieka nad zwierzęciem
- „godzina policyjna” (w różnych domach o bardzo zróżnicowanych porach)
- zmywanie
- odrabianie lekcji i nauka
- ograniczony czas przy komputerze
- informowanie gdzie i z kim się przebywa
Pojawiało się także wiele zasad dotyczących relacji rodziców i dzieci oraz dobrego
wychowania, należą do nich:
- słuchanie rodziców (bardzo często)
- zakaz bluźnienia
- zakaz bicia się i krzyczenia w domu
- obowiązek bycia cicho, gdy któreś z rodziców źle się czuje
Dość często pojawiał się także obowiązek pomocy w domu w bliżej nieokreślonych
dziedzinach.
Pytanie 8. dotyczyło częstotliwości rozmawiania z rodzicami, opiekunami i brzmiało:
„Jak często rozmawiasz z rodzicami?”. Na to pytanie odpowiedziało 306 gimnazjalistów.
17
Wykres 6. Częstotliwość rozmawiania z rodzicami
Na to pytanie największy odsetek gimnazjalistów odpowiedział, że „dosyć często”- było to
42% badanych. „Bardzo często” zaznaczyło 32% badanych gimnazjalistów. O tym, że
„sporadycznie” rozmawiają z rodzicami opowiedziało się ponad 17%. Najrzadziej badani
gimnazjaliści zaznaczali odpowiedź „rzadko”-7,2% oraz „nigdy”- były to jedynie 2
odpowiedzi.
Taki rozkład odpowiedzi świadczy o tym, że badani gimnazjaliści w znacznej większości
bardzo często lub dosyć często rozmawiają ze swoimi rodzicami lub opiekunami.
Z jakościowej analizy odpowiedzi na kolejne pytanie-9, które było rozwinięciem
poprzedniego, dowiadujemy się o czym najczęściej gimnazjaliści rozmawiają z rodzicami. Do
najczęściej wymienianych tematów rozmów z rodzicami, gimnazjaliści zaliczają:
-szkołę (oceny, nauka, lekcje, zachowanie, problemy i sukcesy )
-sprawy codzienne ( jak minął dzień, co robili, gdzie byli, ich przeżycia, wrażenia itp.)
-życie rodzinne (plany na weekendy, wakacje, praca rodziców, wspólni znajomi itp.)
-zainteresowania (zajęcia dodatkowe, hobby, pasje)
-czas wolny (rozrywka)
Takie odpowiedzi pojawiają się zarówno wśród chłopców, jak i dziewcząt, oraz wśród drugo i
trzecioklasistów.
Wśród odpowiedzi dziewcząt na to pytanie, pojawiają się jednak często tematy ich życia
uczuciowego (sprawy sercowe, miłość, sympatie itp.) Zarówno u drugo jak i trzecioklasistek.
Zdecydowanie rzadko pojawiają się natomiast takie odpowiedzi wśród chłopców.
18
Pytanie 10. dotyczyło tematów, których się w domu gimnazjalisty nie porusza - tematów
tabu. Badani mieli odpowiedzieć, czy w ich rodzinach są takie tematy. Na pytanie
odpowiedziało 304 gimnazjalistów. Odpowiedzi na to pytanie rozłożyły się następująco.
Wykres 7. Tematy tabu w rodzinie gimnazjalisty
Zdecydowana większość, ponad 54% odpowiedziała, że „nie”. Twierdząco na to pytanie
odpowiedziało jedynie ponad 10% badanych, reszta wybrała odpowiedź „trudno powiedzieć”.
Z takiego rozkładu odpowiedzi można wnioskować, że stosunkowo duża część badanych
gimnazjalistów żyje w rodzinach, w których nie ma tematów tabu. Pozwala to przypuszczać,
że w rozmowach z rodzicami poruszane są wszystkie tematy, również te trudne.
Spora liczba odpowiedzi „trudno powiedzieć” może jednak świadczyć o tym, iż gimnazjaliści
nie zastanawiają się nad tą kwestią, nie potrafią jednoznacznie ocenić czy w ich domach są
tematy tabu czy nie.
Natomiast badani, którzy odpowiedzieli, że w ich domu są tematy tabu, w kolejnym pytaniu,
które było rozwinięciem poprzedniego, odpowiadali czego te tematy tabu dotyczą. Ich
odpowiedzi można zaliczyć do trzech grup:
Najczęstszym tematem „zakazanym” w rodzinie, wskazywanym przez gimnazjalistów jest ten
związany z seksualnością, czyli seks, sytuacje intymne itp. Do tej grupy odpowiedzi można
zaliczyć też temat homoseksualizmu, kazirodztwa, zdrady i niechcianej ciąży. Były to jednak
pojedyncze odpowiedzi.
Druga grupa tematów tabu skoncentrowana jest wokół szeroko rozumianej rodziny. Należą do
niej temat ojca, rodziców i ich prywatnych spraw oraz konkretne historie i tajemnice
rodzinne.
Trzecia grupa tematów, których się nie porusza w domu, to używki. Tu gimnazjaliści
wskazują alkohol, papierosy i rzadziej narkotyki.
19
Oprócz wyżej wymienionych tematów pojawiają się też pojedyncze odpowiedzi wskazujące
następujące tematy tabu: kwestie finansowe, śmierć oraz te dotyczące samego gimnazjalisty,
jego znajomych, samopoczucia.
Pytanie 11. brzmiało „Czy uważasz, że rodzice traktują Cię jako osobę odpowiedzialną?”
Badani mieli trzy warianty odpowiedzi do wyboru : „tak”, „nie” i „trudno powiedzieć”. Na
pytanie odpowiedziało 307 gimnazjalistów.
Wykres 8. Traktowanie gimnazjalisty przez rodziców jako odpowiedzialną osobę
Zdecydowana większość, ponad 60% uważa, że jest traktowana przez rodziców jako osoba
odpowiedzialna. Ponad 26% wybrało odpowiedź „trudno powiedzieć”, natomiast pozostali13,4% stwierdzili, że nie są traktowani jako osoby odpowiedzialne.
Chcąc dowiedzieć się czy istnieje związek między traktowaniem gimnazjalisty przez
rodziców jako osobę odpowiedzialną a poczuciem własnej dojrzałości u gimnazjalisty,
zbadaliśmy zależność między tymi zmiennymi.
Tabela 4. Zależność między traktowaniem gimnazjalisty przez rodziców jako osobę odpowiedzialną a
uważaniem się przez gimnazjalistę za osobę dojrzałą
Traktowanie
gimnazjalisty przez
rodziców jako osobę
odpowiedzialną
tak
nie
Trudno powiedzieć
Tak,
gimnazjalista Nie,
gimnazjalista Nie wiem, nie ma
czuje
się
osobą nie czuje się osobą zdania na ten temat
dojrzałą
dojrzałą
66,1%
41,5%
48,8%
7,0%
34,1%
6,3%
25,3%
22,0%
42,5%
20
Wykazano słabą zależność między dwoma zmiennymi: traktowanie gimnazjalisty przez
rodziców jako osobę odpowiedzialną oraz uważanie się przez gimnazjalistę za osobę dojrzałą.
Zależność ta jest istotna statystycznie. Z powyższej tabeli można odczytać, że spora część
gimnazjalistów zarówno uważa się za osobę dojrzałą, jak i są traktowani przez swoich
rodziców jako osoby odpowiedzialne. Jednak należy zauważyć, że nie mała część
gimnazjalistów ma trudności ze stwierdzeniem czy uważa się za osobę dojrzałą, udzielając w
ankiecie odpowiedź „nie wiem” oraz „trudno powiedzieć” w przypadku pytania: „Czy
uważasz, że rodzice traktują Cię jako osobę odpowiedzialną?”.
Pytanie 12. dotyczyło udziału gimnazjalisty w podejmowaniu jakiś decyzji w rodzinie.
Pytanie brzmiało: „Czy uważasz, że rodzice liczą się z Twoim zdaniem, biorą je pod uwagę
podejmując jakieś decyzje?” Na to pytanie odpowiedziało 306 gimnazjalistów.
Wykres 9. Opinie gimnazjalisty na temat ich udziału w podejmowaniu decyzji w rodzinie
Najwięcej badanych gimnazjalistów wybrało odpowiedź „tak, bardzo często” i stanowili oni
ponad 44% wszystkich badanych. Odpowiedź „tak, ale rzadko” zaznaczyło ponad 36%
badanych i był to drugi w kolejności najczęściej wybierany wariant. „Tak, zawsze” wybrało
15,6%, natomiast najmniej gimnazjalistów zaznaczyło odpowiedź „nie, nigdy”- stanowili oni
jedynie 3,3% wszystkich badanych.
Pytanie 13. miało na celu dowiedzenie się, jak wygląda kwestia kieszonkowego w rodzinie
współczesnego gimnazjalisty.
Pytanie brzmiało: „Czy dostajesz od rodziców pieniądze, którymi możesz sam dysponować?”
Na pytanie odpowiedziało 297 gimnazjalistów.
21
Tabela 5. Otrzymywanie pieniędzy od rodziców
tak, dostaję regularnie kieszonkowe
tak, dostaję pieniądze, wtedy kiedy potrzebuję
tak, dostaję pieniądze, ale tylko z okazji jakiś uroczystości
nie, nie dostaję
33,3%
52,9%
8,4%
5,4%
Najwięcej badanych, ponad 52% odpowiedziało, że „tak, dostaję pieniądze, wtedy kiedy
potrzebuję”. Drugą najczęściej wybieraną odpowiedzią była „tak, dostaję regularnie
kieszonkowe” i te odpowiedzi stanowiły ponad 33%. Jedynie 8,4% badanych gimnazjalistów
zaznaczyło odpowiedź „tak, dostaję pieniądze, ale tylko z okazji jakiś uroczystości”. A tylko
trochę ponad 5% opowiedziało się za odpowiedzią „nie, nie dostaję”.
Pytanie 14. dotyczyło stosunku gimnazjalisty do dalszej rodziny. Pytanie brzmiało: „Jaki jest
Twój stosunek do dalszej rodziny?” Na pytanie odpowiedziało 307 gimnazjalistów.
Wykres 10. Stosunek gimnazjalisty do dalszej rodziny
Zdecydowana większość badanych powiedziała, że „dobry” i stanowili oni blisko 53%.
Trochę ponad 27% odpowiedziała, że „bardzo dobry” i była to druga najchętniej wybierana
odpowiedź. Prawie 17% odpowiedziało, że „średni” jest ich stosunek do dalszej rodziny. O
tym, że badani mają „zły” stosunek do dalszej rodziny opowiedziało się trochę ponad 2%.
Niecały 1% odpowiedział, że nie ma dalszej rodziny.
22
II. RELACJE Z RÓWIEŚNIKAMI
Pytanie 15 „Jak ważne są dla Ciebie relacje z rówieśnikami?” zdecydowana większość
respondentów deklaruje, że bardzo ważne ( 62,9%) ,przy czym 31,6% odpowiedziało, że
„raczej ważne”. Tylko 16 osób na 307 badanych zaznaczyło odpowiedź, że relacje z
rówieśnikami są dla nich „raczej mało ważne”, stanowili oni 5,2%. Na pytanie 1 osoba nie
udzieliła odpowiedzi.
Wykres 11. Relacje z rówieśnikami
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
bardzo ważne
raczej ważne
raczej mało
ważne
zupełnie
nieważne
Źródło: Opracowanie własne
Pytanie 16: „czas wolny spędzasz najczęściej:” zdecydowana większość respondentów
(
ponad 65%) deklaruje ,że z grupą. „ Indywidualnie” zaznaczyło 31,6% badanych. Natomiast
odpowiedź „po równo” zaznaczyły zaledwie 2 osoby (0,7%). Z takiego rozkładu odpowiedzi
można wywnioskować, że stosunkowo duża część badanych gimnazjalistów czas wolny
najczęściej spędza z grupą. Takie wyniki mogą świadczyć o dobrych relacjach wśród
gimnazjalistów. Jedynie 1 osoba nie odpowiedziała na to pytanie.
Wykres 12. Spędzanie wolnego czasu
Czas wolny najczęściej spędzasz:
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
65,00%
30,00%
20,00%
31,00%
10,00%
0,70%
0,00%
indyw idualnie
z grupą
po rów no
23
Pytanie 17 brzmiało:, „W jakim przedziale wiekowym są Twoi znajomi?” Na 307 badanych
najwięcej gimnazjalistów odpowiedziało, że ma znajomych, którzy mają więcej niż 16 lat
(45%). „12-16 lat” zaznaczyło 42,7 % respondentów. Z kolei najrzadziej pojawiają się
odpowiedzią (6,2%) było, że posiadają mieszane pod względem wiekowym grono znajomych.
Wykres 13. Przedział wiekowy znajomych
W jakim przedziale wiekowym są Twoi znajomi?
posiadam mieszane pod względem wieku grono
znajomych
więcej niż 16 lat
12-16 lat
mniej niż 12 lat
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Pytanie18: Dotyczyło częstości spotykania się gimnazjalistów ze znajomymi poza szkołą
Wykres 14. Częstość spotykania się ze znajomym poza szkołą
Jak często spotykasz się ze znajomymi poza szkołą?
50,00%
codziennie
40,00%
kilka razy w
tygodniu
kilka razy w
miesiącu
rzadziej
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
codziennie kilka razy kilka razy
w tygodniu w miesiącu
rzadziej
Niemalże połowa badanych ( 48%) odpowiedziała, że spotyka się ze znajomymi kilka razy w
tygodniu. 21% respondentów odpowiedziało, że spotyka się ze znajomymi codziennie .
Podobna ilość respondentów, bo 19% zadeklarowało, że spotyka się ze znajomymi tylko kilka
razy w miesiącu. Z takiego rozkładu odpowiedzi można wywnioskować, że badani
współcześni gimnazjaliści stosukowo często spotykają się ze znajomymi.
24
Pytanie 19: „jaki jest Twój stosunek do kolegów i koleżanek ze szkoły” zdecydowana
większość respondentów ( ponad 56%) deklaruje zdecydowanie pozytywny stosunek do
kolegów i koleżanek ze szkoły. „ Raczej pozytywny” zaznaczyło 40% badanych, „raczej
negatywny” zaznaczyło zaledwie 2,6% badanych. Natomiast odpowiedź „negatywny”
zaznaczyła zaledwie 1 osoba. Z takiego rozkładu odpowiedzi można wywnioskować, że
stosunkowo duża część badanych gimnazjalistów ma pozytywny stosunek do rówieśników
(96,5%) Takie wyniki mogą świadczyć o dobrych relacjach wśród gimnazjalistów i wysokim
poziomie integracji.
Wykres 15. Stosunek do kolegów i koleżanek ze szkoły
Jaki jest Tw ój stosunek do kolegów /koleżanek ze szkoły
0%
2%
pozytyw ny
41%
raczej pozytyw ny
raczej negatyw ny
57%
negatyw ny
Pytanie 20: odnosiło się ono do tego z km gimnazjalista ma lepszy kontakt wśród
rówieśników: z dziewczętami czy z chłopakami.
Wykres 16. Kontakt z dziewczętami i chłopakami
Z kim masz lepszy kontakt?
z dziewczynami;
24,00%
taki sam kontakt z
dziewczynami i z
chłopakiami;
55,40%
z dziewczynami
z chłopcami;
17,60%
z chłopcami
taki sam kontakt z dziewczynami i z chłopakiami
25
Jak widać na wykresie powyżej na pytanie czy płeć ma wpływ na ich relacje z rówieśnikami
najwięcej badanych gimnazjalistów, bo ponad 55% odpowiedziało, że ma jednakowo dobry
kontakt z rówieśnikami obu płci. Niewiele ponad 20% odpowiedziało, że lepszy kontakt ma z
chłopcami – nie wiemy jednak jak te odpowiedzi rozkładają się w odniesieniu do płci samych
respondentów.
Pytanie 21: dotyczące tego jak płeć wpływa na kontakty koleżeńskie najwięcej
gimnazjalistów odpowiedziało, że pleć nie ma żadnego wpływu na ich relacje – było to
46,6%. „ W małym stopniu” zaznaczyło 38,1% badanych gimnazjalistów. Z kolei najrzadziej
pojawiają się odpowiedzią (13%) było, że płeć w dużym stopniu warunkuje kontakty
koleżeńskie.
Wykres 17. Wpływ płci na stosunek do koleżanek i kolegów
W jakim stopniu na Twój stosunek do kolegów i koleżanek wpływa
ich płeć?
13%
46%
w dużym stopni
w małym stopniu
płeć nie ma żadnego wpływu
38%
Pytanie 22: Dotyczyło kontaktów poza szkolnych. Pytanie brzmiało: „czy masz znajomych
spoza szkoły?” Na 307 badanych, 300 zaznaczyło, że posiada znajomych spoza szkoły i
stanowili oni blisko 98% wszystkich badanych gimnazjalistów. Zaledwie 6 gimnazjalistów (
2%) odpowiedziało ze nie posiada takowych. Jedna osoba nie udzieliła odpowiedzi na zadane
pytanie.
26
Wykres 18. Posiadanie znajomych spoza szkoły
Czy masz znajomych spoza szkoły?
nie
tak
Pytanie 23 dotyczyło uczestnictwa gimnazjalistów w zajęciach poza szkolnych. Pytanie
brzmiało: „ czy uczestniczysz w zajęciach poza szkolnych?” Zdecydowana większość
badanych, bo aż 70,7% odpowiedziało, że tak. Na „ nie” było zaledwie 26,1%. Jedynie 10
osób, czyli 3,3% badanych nie opowiedziało na to pytanie.
Wykres 19. Uczestnictwo w zajęciach pozaszkolnych
Czy uczestniczysz w zajęciach pozaszkolnych?
26%
tak
nie
70%
24. błąd
Pytanie 25: dotyczące przynależności do subkultur, niecałe 19% respondentów dało
odpowiedź twierdzącą; przy czym badani gimnazjaliści deklarujący przynależność do
subkultury, najczęściej identyfikowali się z subkulturami związanymi z klubami sportowymi
oraz z tzw. subkulturą EMO.
27
Wykres 20. Przynależność do subkultur
Czy należysz do jakiejś subkultury?
19%
tak
nie
76%
Pytanie 26. Spośród grupy respondentów nie należących do subkultury, jedynie 11,7% (36
badanych) wyraziło chęć przynależności do jakiejś grupy- najczęściej wymienianym
motywem jest tu szeroko pojęta atrakcyjność danej grupy. Ponad ¾ badanych (78,2%) nie
wyraża chęci przynależności do żadnej subkultury, co może świadczyć o braku
skonkretyzowanych zainteresowań u badanych z jednej strony bądź o ich otwartości na
różnego typu poglądy z drugiej.
Wykres 21. Chęć należenia do subkultur
Czy chciałbyś/chciałabyś należeć do jakiejś subkultury?
12%
tak
nie
78%
28
Pytanie 27:„ czy masz przyjaciół” zdecydowana większość respondentów deklaruje, że ma
przyjaciół ( 90,9%), przy czym 49,5% badanych z tej grupy posiada niewielkie grono
znajomych. Natomiast niewiele ponad 40% udzieliło odpowiedzi „tak, mam wielu przyjaciół”
Tylko 10 osób na 307 badanych zaznaczyło odpowiedź: „nie, nie mam przyjaciół”, stanowili
oni 3,3%. Na pytanie 3 osoby nie udzieliły odpowiedzi.
Wykres 22. Posiadanie przyjaciół
Czy masz przyjaciół?
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
tak, mam dużo
przyjaciół
tak, mam jednego
przyjaciela/przyjaciółkę
Pytanie 28 dotyczące przejawów agresji w środowisku szkolnym, ponad połowa badanych
(54, 8%) deklaruje obecność różnego typu przejawów agresji w ich szkołach; sytuację tę
ilustruje poniższy wykres:
Wykres 23. Obecność przejawów agresji w szkole
60
50
40
30
20
10
0
tak
nie
29
Badani, którzy udzielili odpowiedzi twierdzącej na to pytanie, najczęściej wymieniali różnego
typu bijatyki i przepychanki (w tym także spory pomiędzy kibicami), wulgaryzmy oraz
wyzwiska. Szczególnie niepokojące były wypowiedzi odnośnie bicia i poniżania słabszych
oraz fakt, że wyżej wymienione są opisywane przez badanych jako zjawiska często
występujące, traktowane jako ‘normalne’.
Pytanie 29 miało na celu dowiedzenie się, jak wygląda kwestia przejawów agresji w szkole.
Pytanie brzmiało: „Czy uczestniczyłeś/uczestniczyłaś w sytuacjach przemocy, agresji w
środowisku szkolnym?”
Tabela 6. Uczestnictwo w sytuacjach przemocy w szkole
tak, byłem/byłam ofiarą agresji, przemocy
tak, byłem/byłam agresywny
tak, byłem/byłam obserwatorem takich sytuacji
nie
7,5%
7,5%
37,1%
41,7%
Najwięcej badanych, 41,7% odpowiedziało, że „nie”. Drugą najczęściej wybieraną
odpowiedzią była „tak, byłem/byłam obserwatorem takich sytuacji” i te odpowiedzi stanowiły
ponad 37%. Jedynie 7,5% badanych gimnazjalistów zaznaczyło odpowiedź „tak,
byłem/byłam agresywny”. Odpowiedź „tak, byłem/byłam ofiarą agresji, przemocy”
zaznaczyło również 7,5% spośród badanych gimnazjalistów.
III. SZKOŁA I EDUKACJA
Pyt.30: Jaki jest
Twój stosunek do
szkoły?
Możliwe odpowiedzi:
1. pozytywny
2. raczej
pozytywny
3. obojętny
4. raczej
negatywny
5. negatywny
% gimnazjalistów
udzieliło odpowiedzi
na pytanie:
16 %
40,7%
Brak danych:
1,6%
28,3%
6,8%
6,5%
30
Wykres 24. Stosunek do szkoły
% badanych udzieliło odpowiedzi
Pyt. 30 Jaki jest Twój stosunek do szkoły?
raczej
pozytywny
45
40
35
30
25
20
obojętny
raczej
negatywny
pozytywny
15
negatywny
10
brak danych
5
0
1
2
3
4
5
6
Odpowiedzi
Źródło: opracowanie własne.
Na podstawie wyników badań można wysnuć wniosek, że większość gimnazjalistów ma
pozytywny stosunek do szkoły. Kolejno wedle ilości odpowiedzi występuje nastawienie
obojętne. Niewielka część badanych określa go jako raczej negatywny lub zupełnie
negatywny.
Pyt.31: Jakie cechy
według Ciebie
powinien posiadać
idealny nauczyciel?
Możliwość zaznaczenia więcej
niż jednej odpowiedzi:
1. powinien być miły,
sympatyczny
2. powinien umieć
zainteresować
przedmiotem
3. powinien mieć dobry
kontakt z młodzieżą
4. powinien budzić
szacunek, mieć autorytet
5. powinien być
wymagający i surowo
oceniać
6. powinien sprawiedliwie
i obiektywnie oceniać
7. inne…
% gimnazjalistów
na pytanie:
Brak danych:
69,4% tak/ 30%nie
7%
78,2% tak/ 21,2% nie
81,8%tak/ 17% nie
46,9% tak/ 52,4% nie
0,5% tak/ 92,8% nie
61% tak/ 38,1% nie
31
Wykres 25. Cechy idealnego nauczyciela: powinien być miły, sympatyczny
Jakie cechy według Ciebie powinien posiadać
idealny nauczyciel? Powinien być miły,
sympatyczny:
brak danych
Odpowiedzi
3
2
nie
1
tak
0
10
20
30
40
50
60
70
% badanych udzieliło odpowiedzi na pytanie
Wykres 26. Cechy idealnego nauczyciela: powinien umieć zainteresować przedmiotem
idealny nauczyciel? Powinien umieć
zainteresować przedmiotem:
brak
danych
Odpowiedzi
3
2
nie
1
tak
0
20
40
60
80
32
Wykres 27. Cechy idealnego nauczyciela: powinien mieć dobry kontakt z młodzieżą
idealny nauczyciel? Powinien mieć dobry kontakt
z młodzieżą:
brak
danych
Odpowiedzi
3
2
nie
1
tak
0
20
40
60
80
100
% badanych udzieliło odpowiedzi
Wykres 28. Cechy idealnego nauczyciela: powinien budzić szacunek, mieć autorytet
idealny nauczyciel? Powinien budzić szcunek, mieć
autorytet:
brak danych
Odpowiedzi
3
2
nie
1
tak
0
10
20
30
40
50
60
33
Wykres 29. Cechy idealnego nauczyciela: powinien być wymagający i surowo oceniać
Jakie cechy według Ciebie poiwnien posiadać
idealny nauczyciel? Powinien być wymagający
i surowo oceniać:
tak
Odpowiedzi
3
nie
2
brak
danych
1
0
20
40
60
80
100
Wykres 30. Cechy idealnego nauczyciela: powinien sprawiedliwie i obiektywnie oceniać
idealny nauczyciel? Powinien sprawiedliwie
i obiektywnie oceniać:
brak danych
Odpowiedzi
3
nie
2
tak
1
0
10
20
30
40
50
60
70
W przekonaniu badanych gimnazjalistów dobry nauczyciel to osoba przede wszystkim
mająca dobry kontakt z młodzieżą, to również ktoś, kto potrafi zainteresować przedmiotem,
potrafiący sprawiedliwie i obiektywnie oceniać. Nauczyciel, który ocenia surowo i jest
wymagający nie jest również zbyt mile widziany. Ważne, aby osoba ta była również
sympatyczna i miła.
34
Pyt. 32: Czy masz
ulubiony przedmiot?
1. tak – jaki i dlaczego
jest Twoim
ulubionym?
2. nie
%
Brak
gimnazjalistów danych:
udzieliło
odpowiedzi na
pytanie:
78,5%
1.0%
20,5%
Wykres 31. Ulubiony przedmiot
Czy masz swój ulubiony przedmiot?
1% brak
danych
21% nie
78% tak
Źródło: Opracowanie własne.
Pyt. 33: Czy jest
przedmiot, którego
najbardziej nie
lubisz?
Możliwe
odpowiedzi:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
1. tak –jaki i
dlaczego go nie
lubisz?
2. nie
74,9%
2.0%
23,1%
35
Wykres 32. Najbardziej nielubiany przedmiot
Czy jest przedmiot, którego najbardziej nie
lubisz?
Odpowiedzi
3
brak danych
2
nie
1
tak
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Najczęściej wymieniany ulubiony przedmiot wśród 236 respondentów którzy udzielili
odpowiedzi to wychowanie fizyczne. (76) Głównymi powodami wyboru był fakt, że nie
trzeba się na ten przedmiot uczyć, można się na nim ‘wyżyć’, jest możliwość uprawiania
swoich ulubionych sportów podczas tych lekcji, pojawiały się również odpowiedzi takie jak:
„można się odprężyć, odpocząć”. Kolejnym ulubionym przedmiotem jest biologia (36
odpowiedzi). W tym przypadku wymienianymi powodami były: zainteresowanie przyrodą,
chęć związania swojej przyszłości z tą dziedziną np. zostanie lekarzem łatwość uczenia się
tego przedmiotu. ciekawie prowadzone lekcje i interesujące tematy.
Na kolejnych miejscach znalazły się: język polski (14), matematyka (14), geografia (9),
historia (8), a także niemiecki, WOS, plastyka, chemia, technika. Niektórzy z respondentów
wymieniało po kilka przedmiotów. Główne powody, dla których badani lubią dane
przedmioty to:
- nauczyciel dobrze prowadzi lekcje
- przedmiot jest ciekawy, interesujący
- wiedza z danego przedmiotu jest łatwo przyswajalna
- zainteresowanie daną tematyką
Warto dodać, że chłopcy najczęściej wybierali w-f, dziewczynki zaś pozostałe, wyżej
wymienione przedmioty.
36
Pyt. 34: Dlaczego
się uczysz?
Możliwe
odpowiedzi:
1. lubię dużo
wiedzieć
2. chcę
dostawać
dobre oceny
3. chcę mieć
dobrą pracę
4. rodzice mi
każą
5. z innych
powodów
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
24,1%tak/ 75,6%nie 3%
40,1%tak/ 59,6%nie
66,8%tak/ 32,9%nie
29%tak/ 70,7% nie
9,1%tak/ 90,6%nie
Zaskakująco duża liczba badanych stwierdza, że uczy się ponieważ lubi dużo wiedzieć. Jest to
aż 75,6%. Oceny nie są głównym determinantem zdobywania wiedzy. Bardziej niż one ma
znaczenie fakt, że dobre oceny w pewien sposób przekładają się na dalsze etapy edukacji,
a w rezultacie ukończenie kształcenia na wyższym poziomie, co pozwala na zdobycie dobrej
pracy. Jednocześnie duży odsetek gimnazjalistów uczy się ze względu na presję wywieraną
przez rodziców.
Inne powody wymieniane jako determinanty uczenia się to zaledwie 31 przykładów. Są one
zbliżone.
Respondentki wskazywały na chęć dostania się do dobrych liceów, na dobre uczelnie
(kilkukrotnie padała deklaracja o chęci studiowania zagranicą) i na wymarzone studia.
Równie często padały odpowiedzi, że bez nauki niewiele można osiągnąć w życiu,
a wykształcenie umożliwia zdobycie dobrze płatnej pracy i daje poczucie niezależności.
Kolejne pojawiające się odpowiedzi to: czerpanie przyjemności z dowiadywania się nowych
rzeczy o świecie i zdobywania wiedzy, potrzeba samorealizacji, ambicja, a także ciekawość
świata i ludzi. Zdarzały się również pojedyncze stwierdzenia typu „uczę się, bo motywuje
mnie uczucie, że jestem lepsza od innych”, „wiedzą można pochwalić się przed kolegami”,
a także przekonanie, że nauka to po prostu obowiązek.
Większość respondentów płci męskiej stwierdziła, że uczy się ze względu na rodziców.
Często pojawiała się odpowiedź, że respondent „uczy się bo musi”, niemal tak samo duża
liczba badanych zadeklarowała, że nie uczy się wcale.
Wśród innych powodów pojawiała się chęć zdobycia dobrego wykształcenia, nadzieja na
lepsze życie, a także pragnienie osiągnięcia czegoś w przyszłości. Rzadziej pojawiały się
odpowiedzi: z nudów, dla przyjemności, by rozwijać umysł i „niektóre lekcje są ciekawe”.
Najbardziej nielubianymi przedmiotami wymienianymi przez gimnazjalistów okazały się
przedmioty ścisłe takie jak matematyka (49 respondentów), fizyka (38), chemia (33). Ale
wśród odpowiedzi pojawiały się także historia (26), geografia (12), WOS, angielski, polski,
biologia, religia, technika, plastyka, niemiecki. Respondenci podawali kilka przykładów
nielubianych przedmiotów. Główne powody antypatii wobec nich to trudności w uczeniu się
na dany przedmiot, nudna tematyka, lub trudna. Dużą rolę odgrywał nauczyciel, który jest
surowy, lub źle prowadzi lekcje, nie potrafi wytłumaczyć materiału. Nieciekawe są dla
respondentów również przedmioty na które trzeb poświecić dużo czasu.
Zarówno dziewczęta, jak i chłopcy najczęściej wskazywali przedmioty ścisłe jako te, których
nie lubią najbardziej.
37
Pyt. 35: Wybierz
prawdziwe dla
Ciebie zakończenie
zdania: Oceny
w szkole…”
Możliwe
odpowiedzi:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
1. są dla mnie ważne
55,4%
ze wszystkich
przedmiotów
2. są dla mnie ważne,
ale tylko z niektórych
przedmiotów
3. raczej nie są dla
mnie ważne
1,0%
36,5%
7,2%
Wykres 33. „Oceny w szkole...”
Wybierz prawdziwe dla Ciebie zakończenie zdania:
"Oceny w szkole...":
1. są dla mnie
ważne ze
wszystkich
przedmiotów
60
50
% badanych 40
udzieliło
30
odpowiedzi na
20
pytanie
10
2. są dla mnie
ważne, ale
tylko z
niektórych
przedmiotów
3. raczej nie
są dla mnie
ważne
0
1
2
3
4
Odpowiedzi
4. brak danych
Badani deklarują że ważne są dla nich oceny ze wszystkich przedmiotów, to stwierdzenie
pada aż w połowie odpowiedzi. Dla 1/3 badanych oceny są ważne ale tylko z niektórych
przedmiotów, można domniemać, że są to najprawdopodobniej przedmioty, które najbardziej
lubią bądź wiążą się one z ich zainteresowaniami. Tylko dla 7,2 % respondentów oceny nie
mają większego znaczenia.
Pyt. 36: Czy rodzice
przywiązują dużą
wagę do Twoich
ocen?
Możliwe
odpowiedzi:
1. tak
2. nie
3. trudno
powiedzieć
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
69,1%
7,8%
21,5%
1,6%
38
Wykres 34. Przywiązywanie wagi do ocen przez rodziców
Czy rodzice przywiązują dużą wagę do Twoich
ocen?
70
60
tak
50
% badanych
udzieliło 40
odpowiedzi 30
na pytanie
20
trudno
powiedzieć
brak danych
10
nie
0
1
2
3
4
Odpowiedzi
Okazuje się że rodzicie gimnazjalistów przywiązują dużą wagę do ocen uzyskiwanych przez
ich dzieci. Osoby które odpowiedziały, że rodzicie nie wykazują takiego zainteresowania było
zaledwie 7,8%, a respondentów którzy nie potrafili jednoznacznie tego określić, czyli wybrali
opcję „trudno powiedzieć” było 21,5%.
Pyt. 37 Jak uczysz się do
Możliwe
sprawdzianów/kartkówek/ odpowiedzi:
odpowiedzi ustnych?
% gimnazjalistów
udzieliło
odpowiedzi na
pytanie:
1. systematycznie
18,9%
2. na ostatnią chwilę 58,0%
3. inna odpowiedź
20,2
Brak danych:
2,9%
39
Wykres 35. Częstość uczenia się do sprawdzianów/kartkówek/odpowiedzi ustnych
Jak uczysz się do sprawdzianów/kartkówek/odpowiedzi
ustnych?
brak danych
Odpowiedzi
4
3
inna odpowiedź
2
na ostatnią chwilę
1
systematycznie
0
10
20
30
40
50
60
Zdecydowana większość gimnazjalistów do sprawdzianów, klasówek kartkówek lub
odpowiedzi ustnych uczy się „na ostatnią chwilę” Systematyczność deklaruje zaledwie
niespełna 19% badanych.
Pyt. 38: Z jakich
pozaszkolnych
źródeł wiedzy
korzystasz?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Internet
telewizja
książki
czasopisma
radio
inne, jakie?
nie korzystam
z
pozaszkolnych
źródeł wiedzy
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
96,1%tak/ 3,9%nie
52,4%tak/ 47,6%nie
66,4%tak/ 33,6%nie
27,4%tak/ 72,6%nie
16,0%tak/ 84%nie
7,2%tak/ 92%nie
1,0%tak/ 99%nie
Zdecydowana większość bo aż 92% badanych deklaruje że korzysta z pozaszkolnych źródeł
wiedzy. Najpopularniejszym źródłem wiedzy okazał się Internet. Na drugim miejscu znalazły
się książki, zaraz obok najczęściej wybieraną odpowiedzią okazała się telewizja. Część
gimnazjalistów podaje jako źródło wiedzy czasopisma, niewielki odsetek odpowiedzi
stanowią zaś takie źródła jak radio. Z innych pozaszkolnych źródeł wiedzy respondenci
wskazują na wiedzę bliskich osób, np.: rodziców, są to również koleżanki i koledzy jak
i starsi znajomi. Wymieniane są również takie źródła jak encyklopedie, słowniki, zasoby
biblioteczne.
40
Pyt. 39: Jak często
ściągasz na
sprawdzianach?
Możliwe
odpowiedzi:
1. zawsze
2. zazwyczaj
3. czasami
4. wcale nie ściągam
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
13,4%
1,6%
20,8%
54,7%
9,4%
Wykres 36. Ściąganie na sprawdzianach
60
1. zaw sze
50
2. zazw yczaj
pytanie
% badanych udzieliło odpowiedzi na
Jak często ściągasz na sprawdzianach?
40
3. czasami
30
4. w cale nie
ściągam
20
5. brak danych
10
0
1
2
3
4
5
Odpow ie dzi
Połowa z badanych gimnazjalistów deklaruje, że „czasami” ściąga na sprawdzianach. 20,8%
respondentów zazwyczaj ściąga. 13,4 % przyznaje się, że robi to zawsze na każdym
sprawdzianie. Nie ściąga zaledwie niecałe 10% gimnazjalistów.
Pyt. 40: Zaznacz
w jakim stopniu
zgadzasz się
z poniższymi
stwierdzeniami:
Ściąganie na
sprawdzianach jest
niemoralne
Ściąganie na
sprawdzianach jest
1. zdecydowanie się
zgadzam
2. nie zgadzam się
3. zgadzam się
zgadzam
zgadzam
2. nie zgadzam się
3. zgadzam się
% gimnazjalistów
udzieliło
odpowiedzi na
pytanie:
Brak danych:
3,6%
22,8%
41,0%
27,4%
5,2%
2,0%
9,8%
41
dopuszczalne w
wyjątkowych
sytuacjach
Ściąganie na
sprawdzianach jest
konieczne ze
względu na bardzo
rozbudowany
program i brak
czasu, aby nauczyć
się wszystkiego;
Osoby
podpowiadające
powinny ponosić
taką samą
odpowiedzialność
jak osoby
ściągające;
4. zdecydowanie
się zgadzam
17,3%
zgadzam
2. nie zgadzam się
3. zgadzam się
zgadzam
50,5%
20,5%
1,3%
15,0%
28,3%
34,5%
20,8%
zgadzam
2. nie zgadzam się
3. zgadzam się
zgadzam
2,6%
35,8%
30,0%
21,2%
10,4%
Gimnazjaliści nie mają zdecydowanie przeciwnego zdania jeśli chodzi o ściąganie. Większość
respondentów uważa, że jest ono dopuszczalne w przypadku dużej partii materiału do
nauczenia, której nie zdążyło się opanować na czas.
Pyt. 41: Jak często
chodzisz na
wagary?
Możliwe
odpowiedzi:
1. bardzo
często (kilka
razy w
miesiącu)
2. często (kilka
razy w
semestrze)
3. rzadko
(kilka razy w
roku)
4. nie chodzę
na wagary
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
3,9%
1,3%
9,1%
30,6%
55,0%
Przeszło polowa badanych deklaruje że nie chodzi na wagary, jest to dość duży udział
procentowy. Rzadko, kilka razy w roku na wagary pozwala sobie 30,6% respondentów.
Bardzo nieliczna grupa wagaruje kilka razy w semestrze lub miesiącu.
42
Pyt. 42: Dlaczego
chodzisz na
wagary?
Możliwe
odpowiedzi:
1. idziemy całą
klasą
2. wiem, że
będę się
dobrze bawić
3. nie lubię
chodzić do
szkoły
4. nie lubię
nauczycieli
5. nie wiem
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
8,8%tak/ 37,8%nie 1,3%
52,1% nie dotyczy
13,7%tak/ 31,9%nie 1,3%
53,1%nie dotyczy
14,7%tak/ 30,9%nie 1,3%
53,1% nie dotyczy
9,8%tak/ 35,8%nie
53,1% nie dotyczy
11,7%tak 33,9%nie
52,8 nie dotyczy
1,3%
1,6%
Powodem dla których gimnazjaliści wagarują jest przede wszystkim świadomość dobrej
zabawy, oraz niechęć do samej szkoły. 11,7% badanych nie potrafiło wskazać konkretnego
powodu. Kolejnymi powodami okazały się: niechęć do nauczycieli oraz konformizm wobec
grupy w tym wypadku klasy.
Pyt. 43: Co robisz
na wagarach?
Możliwe
odpowiedzi:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
Pyt. otwarte
Zdecydowana większość badanych gimnazjalistów podczas wagarów decyduje się na powrót
do domu, gdzie spędzają czas najczęściej przy telewizorze lub komputerze, wielu z nich
decyduje się po prostu na sen. Prawie równie dużą grupę stanowią osoby, które w czasie
wagarów spotykają się ze swoimi znajomymi i wspólnie spędzają czas na osiedlu
(rozmawiając i dobrze się bawiąc) lub w centrum miasta (głównie w centrach handlowych,
także w parkach i kinach). Tylko kilku ankietowanych przyznaje się do korzystania z używek
w czasie, w którym opuszczają lekcje. Najmniejszą grupę stanowią osoby nie chodzące na
wagary w ogóle. Pojedyncze osoby na wagarach zajmują się swoim hobby - malują, grają na
gitarze i jeżdżą w skateparkach.
43
Pyt. 44: Czy
chodzisz na religię?
Możliwe
odpowiedzi:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
1. tak
2. nie
89,6%
9,4%
1,0%
Wykres 37. Chodzenie na religię
Czy chodzisz na religię?
90
80
70
% badanych 60
50
udzieliło
odpowiedzi na 40
pytanie
30
20
10
0
tak
brak danych
nie
1
2
3
Odpowiedzi
Zdecydowana większość gimnazjalistów uczęszcza na lekcje religii. Jest to 89% badanych.
Pyt. 45: Dlaczego
chodzisz na religię?
Możliwe
odpowiedzi:
1. chcą tego
moi rodzice
2. bo jest w
środku lekcji
i nie mam co
robić
3. bo uważam
się za osobę
wierzącą
4. bo inni
chodzą, nie
zastanawiam
się nad tym
5. inne powody
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
24,8%tak/ 65,1%nie 23%
7,2%tak/ 83,1%nie
7,2%
44,3%tak/ 45,9%nie 7,2%
11,7%tak/
78,5%nie
7,2%
13,7% tak/
76,9%nie
6,8%
44
Najczęstszym powodem uczęszczania na ww. zajęcia wskazywanym przez gimnazjalistów
jest odbywanie się religii w środku rozkładu zajęć w danym dniu. Powodem dla którego
badani stawiają się na tej lekcji jest również wola rodziców. Aż 44,3% badanych uczęszcza na
religię dlatego, że uważa się za osobę wierzącą. 11,7% nie zastanawia się nad powodem lub
chodzi dlatego, że reszta klasy również to robi. Inne powody uczęszczania na religię wskazuje
13,7% badanych. Zazwyczaj jest to uczęszczanie na lekcje religii przez wzgląd na
bierzmowanie, do którego przystąpienie warunkuje między innymi obecność na tych
zajęciach. Część badanych po prostu wierzy w Boga i lubi ten przedmiot.
Inne odpowiedzi, takie jak: „bo religia jest ważna w życiu”, „bo lubię” pojawiają się
sporadycznie, ale na tyle często, że nie można o nich nie wspomnieć. Kilka osób bierze udział
w zajęciach z uwagi na charyzmatycznego nauczyciela i księdza. Jedynie kilka osób nie
bierze udziału w tych lekcjach.
Pyt. 46: Czy religia
powinna być
w szkole?
Możliwe
odpowiedzi:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
1. tak
2. nie
3. nie mam
zdania
57,0%
18,6%
23,5%
1,0%
Wykres 39. Religia w szkole
Czy religia powinna być w szkole?
60
50
% badanych 40
udzieliło
30
odpowiedzi na
pytanie
20
nie mam
zdania
tak
nie
10
brak danych
0
1
2
3
4
Odpowiedzi
45
Przeszło połowa badanych respondentów uważa, że religia powinna być w szkole. 23% nie
ma zdania na ten temat, zaś 18,6% uważa, że tego przedmiotu w szkole być nie powinno.
Pyt. 47: Co Cię
najbardziej stresuje
w szkole?
Możliwe odpowiedzi: % gimnazjalistów
(max.3do wyboru)
udzieliło
odpowiedzi na
pytanie:
1. klasówki
2. odpowiedź
ustna
3. kartkówki
4. inni
uczniowie
5. niektórzy
nauczyciele
6. nic mnie nie
stresuje w szkole
7. inne rzeczy:
40,4%
tak/58,3%nie
70,0%tak/
28,7%nie
25,4%tak/
73,3%nie
12,7%tak/
86,0%nie
36,8%tak/
61,9%nie
Brak danych:
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
11,1%tak/ 87%nie
5,5%tak/ 93,2%nie
Zdecydowana większość badanych przyznaje, że istnieją rzeczy w środowisku szkolnym,
które powodują u nich stres. Najbardziej stresogennymi bodźcami w szkole okazały się być
wszelkie formy sprawdzania wiedzy, szczególnie kartkówki, być może z racji tego, że często
są one niezapowiedziane. Duża liczba respondentów przyznała, że stresują ich inni uczniowie.
Być może występują pomiędzy nimi jakieś konflikty lub ich zachowanie działa na badanych
stresogennie.
47.7 Na pytanie: „Co najbardziej stresuje Cię w szkole?”(kategoria „inne rzeczy” ) większość
respondentów odpowiedziała, że albo nauczyciele lub konkretne przedmioty. Część
z respondentów wymieniła nauczycieli nawet z imienia i nazwiska. Kilku respondentów w
swoich odpowiedziach poruszyło problematykę relacji z rówieśnikami jako czynnika
stresogennego. Sporadycznie badani uznali, że wszystko powoduje u nich stres, przy czym nie
ma pewności w jakim stopniu odpowiedzi te były przemyślane i rzetelne.
Pyt. 48 Czy jest coś, Możliwe
co
odpowiedzi: (max.3)
chciałbyś/chciałabyś
zmienić w swojej
szkole?
1. nie
2. tak-wymień
co:
% gimnazjalistów
Brak danych:
na pytanie:
47,9%
49,8%
2,3%
46
Na pytanie 48 większość respondentów odpowiedziała, że zmieniłoby nauczycieli bądź
elementy programu szkolnego (liczbę godzin lekcyjnych, partię materiału, sposób
weryfikowania wiedzy). Dużej części respondentów przeszkadzają restrykcyjne zasady jakimi
rządzi się szkoła. np.: mundurki.
Wykres 40. Co gimnazjaliści chcieliby zmienić w szkole
% badanyc udzieliło odpowiedzi
na pytanie
Czy jest coś, co chciałbyś zmienić
w swojej szkole?
60
50
tak
nie
40
30
20
10
brak danych
0
1
2
3
Odpowiedzi
47
IV. CZAS WOLNY
Pytanie 49: Najczęściej czas wolny spędzasz:
Zmienna
0
1
2
3
4
Objaśnienie
Brak danych
Sam/Sama
Z rodziną
Z rówieśnikami
Nie mam zdania
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
20
6,5
66
21,5
57
18,5
162
52,8
2
0,6
Łącznie:
307
100%
W pytaniu dotyczącym osób z którymi gimnazjaliści spędzają czas wolny, ponad
połowa ankietowanych (52,8 %) wskazała na spędzanie go z rówieśnikami. Drugą
najczęściej wskazywaną odpowiedzią (21,5 %) była odpowiedź, „Sam/Sama”. Z
rodziną czas spędza jedynie 18,5% ankietowanych, natomiast do braku zdania na ten
temat przyznało się 2 ankietowanych. 6,5% ankietowanych nie udzieliło odpowiedzi
na pytanie.
Wykres 41. Z kim gimnazjaliści spędzają czas wolny
48
52,80%
60,00%
Brak danych
50,00%
Sam/Sama
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
21,50%
18,50%
Z rodziną
6,50%
Z rówieśnikami
0,60%
0,00%
Nie mam zdania
1. Kw
Pytanie 50: Miejsce spędzania wolnego czasu
Zmienna
0
1
2
3
4
5
8
Missing
system
Objaśnienie
brak danych
na dworze
w domu
w publicznych miejscach
rozrywki (puby, świetlice
itp.)
we wszystkich miejscach
mniej więcej jednakowo
długo
trudno mi to określić
?
Ilość
Procentowy rozkład
odpowiedzi
30
9,8
48
15,6
94
30,6
24
7,8
54
17,6
38
18
12,4
5,9
1
0,3
307
100%
Łącznie:
Miejscem w którym najczęściej spędzają wolny czas ankietowani jest dom (30,6%),
średnio gimnazjaliści spędzają czas w we wszystkich wymienionych miejscach
jednakowo długo (17,6% ankietowanych), obecność na dworze w czasie wolnym
deklaruje 15,6% ankietowanych. Nie potrafiło określić się 12,4%, natomiast na
pytanie nie odpowiedziało 30 ankietowanych.
49
Wykres 42. Miejsce spędzania wolnego czasu
35,00%
Brak danych
30,60%
30,00%
Na dworze
25,00%
W domu
17,60%
20,00% 15,60%
12,40%
15,00% 9,80%
7,80%
10,00%
W publ.msc.roz.
We wszystkich
miejscach jednakowo
Trudno określić
5,00%
0,00%
Pytanie 53: Rola komputera i Internetu w życiu
Zmienna
0
1
2
3
4
5
6
Objaśnienie
Brak danych
ogromną, są dla mnie niezbędne
dużą, są bardzo pomocne w wielu
dziedzinach
znaczną, ale nie niezbędną
nie przywiązuję do nich szczególnej
uwagi
w ogóle ich nie potrzebuję
nie wiem, nie mam zdania
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
7
2,3
66
21,5
100
32,6
96
31,3
27
8,8
7
2,3
4
1,3
307
100%
W odpowiedziach na pytanie o rolę komputera i Internetu w życiu można zauważyć,
iż jest ona dość spora. Największą ilością wskazań cieszyła się odpowiedź mówiąca o
dużej ich roli (32,6%), nieco niżej bo tylko 1,3% mniej plasuje się odpowiedź
mówiąca o ich znacznej roli, aczkolwiek o względnej zbędności. Ogromną rolę i
niezbędność wskazuje 21,5% ankietowanych. Nieprzywiązywanie szczególnej uwagi
deklaruje 8,8% ankietowanych, kompletny brak ich potrzeby 2,3%. Zdania nie
potrafiło wskazać 1,3% ankietowanych, siedmioro nie udzieliło odpowiedzi.
50
Wykres 43. Rola komputera i Internetu w życiu gimnazjalisty
35,00%
32,60%
31,30%
ogromną, są dla mnie
niezbędne
Dużą, sa bardzo pomocne
30,00%
25,00%
21,50%
20,00%
Znaczną, ale nie niezbędną
15,00%
8,80%
10,00%
5,00%
Brak danych
2,30%
2,30%
1,30%
Nie przywiązuję do niej
szczególnej uwagi
w ogóle ich nie potrzebuję
Nie mam zdania
0,00%
1. Kw
Pytanie 54: Ilość czasu wolnego poświęcana na sport
Zmienna
0
1
2
3
4
5
Objaśnienie
Brak danych
bardzo dużą
dużą
średnią
niewielką
w ogóle nie uprawiam sportu
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
3
1,0
63
20,5
73
23,8
90
29,3
63
20,5
15
4,9
307
100%
W pytaniu dotyczącym czasu poświęcanego na sport, największą ilość wskazań padła
na średnią ilośc czasu wolnego (29,3%). Dużą część czasu wolnego przeznacza na
sport 23,8% ankietowanych, bardzo dużą zaś 20,5%. Tyle samo ankietowanych
opowiedziało się za niewielką ilością czasu przeznaczanego na sport. Sportu w ogóle
nie uprawia 4,9% ankietowanych. 3 ankietowanych odmówiło odpowiedzi.
Wykres 44. Ilość wolnego czasu poświęcana na sport
51
29,30%
Brak danych
30,00%
25,00%
23,80%
20,50% 20,50%
20,00%
Bardzo dużą
Dużą
15,00%
Średnią
10,00%
4,90%
Niewielką
5,00% 1,00%
W ogóle
0,00%
Pytanie 55: Czy korzystasz z używek?
0
1
2
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
7
2,3
81
26,4
218
71,0
Objaśnienie
Zmienna
Brak danych
Tak
Nie
Łącznie:
307
100%
W pytaniu dotyczącym korzystania z używek, aż 71% ankietowanych zdeklarowało
niekorzystanie z nich. Natomiast aż 26,4% gimnazjalistów udzieliło odpowiedzi
twierdzącej. Nie odpowiedziało siedmioro ankietowanych.
52
Wykres 45. Korzystanie z używek
71,00%
80,00%
70,00%
Brak danych
60,00%
50,00%
26,40%
40,00%
Tak
30,00%
20,00%
Nie
2,30%
10,00%
0,00%
Pytanie 52: Na którą z form uczestnictwa w kulturze poświęcasz najwięcej
wolnego czasu? Wskaż, gdzie najchętniej i jak często wybierasz się w czasie
wolnym.
Zmienna 52.1 Kino
Zmienna
Objaśnienie
Brak danych
Kilka razy w tygodniu
Raz w tygodniu
Kilka razy w miesiącu
Kilka razy w roku
Raz w roku
Rzadziej niż raz na rok
Wcale
0
1
2
3
4
5
6
7
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
8
2,6
4
1,3
12
3,9
97
31,6
162
52,8
14
4,6
7
2,3
3
1,0
307
100%
Wykres 46. Chodzenie do kina
60,00%
52,80%
Brak danych
50,00%
Raz w tygodniu
40,00%
31,60%
30,00%
Kilka razy w roku
20,00%
10,00%
Raz w roku
3,90%
2,60%
1,30%
0,00%
4,60%
2,30%
1,00%
Wcale
53
Zmienna 52.2 Teatr
Zmienna
Objaśnienie
Brak danych
Raz w tygodniu
Kilka razy w roku
Raz w roku
Wcale
0
1
2
3
4
5
6
7
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
11
3,6
1
0,3
1
0,3
10
3,3
68
22,1
55
17,9
76
24,8
85
27,7
307
100%
Wykres 47. Chodzenie do teatru
30,00%
25,00%
20,00%
27,70%
24,80%
22,10%
17,90%
Brak danych
Raz w tygodniu
15,00%
Kilka razy w roku
10,00%
Raz w roku
3,60%3,30%
5,00%
0,30%
0,30%
0,00%
Wcale
Zmienna 52.3 Galeria sztuki
Zmienna
0
1
3
4
5
6
7
Objaśnienie
Brak danych
Kilka razy w roku
Raz w roku
Wcale
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
12
3,9
2
0,7
3
1,0
33
10,7
29
9,4
63
20,5
165
53,7
307
100%
54
Wykres 48. Chodzenie do galerii sztuki
Brak danych
53,70%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
Kilka razy w roku
20,50%
Raz w roku
10,70%
9,40%
3,90%
1,00%
0,70%
Wcale
0,00%
Zmienna 52.4 Filharmonia
Zmienna
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
12
3,9
1
0,3
1
0,3
18
5,9
24
7,8
59
19,2
192
62,5
Objaśnienie
Brak danych
Raz w tygodniu
Kilka razy w roku
Raz w roku
Wcale
0
2
3
4
5
6
7
Łącznie:
307
100%
Wykres 49. Chodzenie do filharmonii
62,50%
70,00%
60,00%
Brak danych
Raz w tygodniu
50,00%
40,00%
Kilka razy w roku
30,00%
20,00%
10,00%
19,20%
Raz w roku
7,80%
3,90% 5,90%
0,30%
0,30%
0,00%
Wcale
Zmienna 52.5 Muzeum
55
Zmienna
Objaśnienie
Brak danych
Kilka razy w roku
Raz w roku
Wcale
0
1
3
4
5
6
7
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
12
3,9
1
0,3
7
2,3
68
22,1
52
16,9
75
24,4
92
30,0
307
100%
Wykres 50. Chodzenie do muzeum
30,00%
30,00%
25,00%
20,00%
24,40%
22,10%
16,90%
15,00%
10,00%
5,00%
Brak danych
Kilka razy w roku
3,90%
2,30%
0,30%
Raz w roku
0,00%
Wcale
Zmienna 52.6 Inne formy
Zmienna
0
1
2
3
4
5
6
7
9
Objaśnienie
Brak danych
Raz w tygodniu
Kilka razy w roku
Raz w roku
Wcale
?
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
72
23,5
55
17,9
33
10,7
40
13,0
39
12,7
10
3,3
9
2,9
48
15,6
1
0,3%
307
100%
56
Wykres 51. Inne formy
25,00% 23,50%
Brak danych
20,00%
17,90%
15,60%
15,00%
13,00%
12,70%
10,70%
Raz w tygodniu
Kilka razy w roku
10,00%
Raz w roku
5,00%
3,30%
2,90%
0,30%
Wcale
?
0,00%
W pytaniu 52 dotyczącym form spędzania wolnego czasu, największą częstotliwością
uczęszczania okazało się kino (52,8% wskazań). W pozostałych opcjach wyboru
(teatr (27,7%), galeria sztuki (53,7%), filharmonia (62,5%), muzeum (30%) )
najczęściej wybieranym polem było pole „Wcale”. Jedyną odpowiedzią, gdzie wybór
był w miarę zróżnicowany, była odpowiedź dotycząca innych form spędzania wolnego
czasu.
Pytanie 57: Jaki masz dostęp do używek (papierosy, alkohol, narkotyki)? Czy jesteś
w stanie w jakiś sposób je zdobyć?
Zmienna 57.1 Papierosy
57
Zmienna
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
68
22,1
95
30,9
34
11,1
9
2,9
14
4,6
86
27,7
Objaśnienie
Brak danych
Tak, bez problemu potrafię je zdobyć
Tak, choć mogę napotkać niewielkie
problemy
Raczej tak, choć może to być trudne
0
1
2
3
4
5
Nie mam do nich dostępu
Nie wiem, nigdy się tym nie
interesowałem/-am
?
?
8
9
Łącznie:
1
1
307
0,3
0,3
100%
Wykres 52. Dostęp do papierosów
35,00%
30,90%
27,70%
30,00%
25,00% 22,10%
20,00%
15,00%
10,00%
5,00%
11,10%
4,60%
2,90%
0,30%
0,30%
Brak danych
Tak, choć mogę napotkać niewielkie problemy
Nie wiem, nigdy się tym nie interesowałem
?
?
0,00%
Zmienna 57.2 Alkohol
58
Zmienna
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
65
21,2
81
26,4
46
15,0
22
7,2
15
4,9
76
24,8
Objaśnienie
Brak danych
problemy
interesowałem/-am
?
?
0
1
2
3
4
5
8
9
Łącznie:
1
1
307
0,3
0,3
100%
Wykres 53. Dostęp do alkoholu
30,00%
26,40%
24,80%
25,00%
Brak danych
21,20%
20,00%
problemy
15,00%
15,00%
10,00%
7,20%
4,90%
5,00%
0,30%
0,30%
0,00%
Zmienna 57.3 Narkotyki
59
Zmienna
Objaśnienie
Brak danych
problemy
interesowałem/-am
?
?
0
1
2
3
4
5
8
9
Łącznie:
Ilość
Procentowy
odpowiedzi
rozkład
91
29,6
22
7,2
13
4,2
14
4,6
25
8,1
139
45,3
1
2
307
0,3
0,7
100%
Wykres 54. Dostęp do narkotyków
50,00%
45,30%
45,00%
40,00%
35,00%
29,60%
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
5,00%
7,20% 8,10%
4,60%
4,20%
0,70%
0,30%
Brak danych
Tak, choć mogę napotkać niewielkie problemy
?
?
0,00%
W pytaniu dotyczącym dostępu gimnazjalistów do używek można zauważyć, że
najmniej problemów sprawiają papierosy (30,9%), a zaraz po nich alkohol (26,4%).
Narkotykami natomiast aż 45,3% ankietowanych deklaruje brak zainteresowania
dostępem. Pozostałe odpowiedzi uplasowały się na względnie niskim poziomie, w
granicach od 2% do 15%.
60
V. WARTOŚCI I UCZUCIA
Pytanie 58. Wybierz trzy najcenniejsze dla Ciebie Wartości
Najczęściej wybieranymi odpowiedziami (pierwsza trójka) były: miłość (175), przyjaźń
(164), rodzina (162). Wynika z tego, że najcenniejszymi wartościami dla respondentów są
rzeczy powszechnie uważane za najważniejsze i zarazem największe. Najrzadziej wybierano
odpowiedzi typu satysfakcja (20), wiara (28) oraz sukces (38), co wskazuje na to, że
respondenci nie weszli jeszcze w „dorosłą” fazę życia, nie gonią w wyścigu szczurów, a mała
ilość wskazań na wiarę sugeruje niską jej wartość w życiu gimnazjalistów, co zresztą obrazuje
także odpowiedź na pytanie dotyczące uczestnictwa religii w szkole.
W odpowiedziach otwartych respondenci wskazali na bardzo szeroki zakres najcenniejszych
dla nich wartości, jedynie odpowiedź, „seks” pojawiła się dwukrotnie. W pozostałych
odpowiedziach znalazły się:
- sport
- honor
- wiedza
- spokój
- pomoc i wzajemne zrozumienie
- komputer
- nauka
- klub (najprawdopodobniej sportowy)
- ojczyzna
- miasto
- samorealizacja
- wyobraźnia współczucie
- nadzieja
- CS (gra komputerowa “Counter Strike)
Piętnastu respondentów nie udzieliło odpowiedzi.
61
Pytanie 59. Z czego jesteś najbardziej dumny w swoim życiu?
Odpowiedzi na pytanie udzieliło 237 respondentów, liczba dziewcząt przeważała liczbę
chłopców o około 1/10. Udzielone odpowiedzi można podzielić na trzy najczęściej
występujące kategorie:
1. powodem dumy są różnego rodzaju osiągnięcia, zarówno w dziedzinie nauki jak i
zajęć pozaszkolnych. Najczęściej wymieniane są osiągnięcia sportowe, pojawiają się
też sukcesy w zakresie sztuki (rysunek, malarstwo) oraz aktorstwa. Jeśli chodzi o
naukę to powodem do dumy są dobre oceny i uczestnictwo w olimpiadach
naukowych. Takich odpowiedzi udzieliła porównywalna liczba chłopców i dziewcząt.
2. drugim najczęściej wskazywanym powodem do dumy jest rodzina i przyjaciele.
Niektórzy gimnazjaliści konkretyzowali, z którego członka rodziny są najbardziej
dumni, zazwyczaj byli to rodzice, rzadziej rodzeństwo i dalsza rodzina. Warto
zauważyć, że takich odpowiedzi znacznie częściej udzielały dziewczynki niż chłopcy.
3. trzecim pod względem częstości wskazań powodem dumy okazały się cechy
osobowości gimnazjalistów, którzy pisali, że dumni są po prostu “z siebie”. Niektórzy
wymieniali przy tym swoje cechy charakteru i osobowości takie jak szczerość,
optymizm, gotowość do udzielenia pomocy innym czy “bycie porządnym
człowiekiem”.
Rzadziej występującymi odpowiedziami było zdrowie, wiara oraz narodowość. Stosunkowo
niewielu respondentów nie znajduje powodu do dumy (15), jeszcze mniej osób nie wie lub
nigdy się nad tym nie zastanawiało (6).
Pytanie 60. Czy masz jakieś autorytety?
Na pytanie o autorytety twierdząco odpowiedziało 168 respondentów (54,7% badanej
zbiorowości), z czego 2/3 stanowią dziewczęta. Przeczących odpowiedzi udzieliło 129
respondentów(42%), 10 osób nie udzieliło odpowiedzi (3,3%). Uzyskane dane możemy
przyporządkować następującym kategoriom:
1. blisko połowa odpowiedzi wskazuje, że autorytetami są członkowie rodziny, w
większości przypadków rodzice, czasami osoby dalsze (babcia, dziadek, ciocia,
wujek).
62
2. drugą pod względem częstości wskazań jest grupa osób publicznych, znanych i
takich, które osiągnęły sukces. Najczęściej pojawiają się tu piosenkarze, piosenkarki,
aktorzy, aktorki i sportowcy, rzadziej pisarze, poeci czy politycy. Niektórzy
gimnazjaliści podają konkretne przykłady, często pojawia się osoba Michela Jacksona
oraz Boba Marleya.
3. trzecią grupą autorytetów są postaci związane z religią, według części gimnazjalistów
wzorem do naśladowania jest Jezus oraz Jan Paweł II. Równie często gimnazjaliści
odwołują się do osób starszych z ich otoczenia, zazwyczaj są to nauczyciele, trenerzy
oraz drużynowi.
Nielicznie występują odpowiedzi świadczące o tym, że autorytetem są koleżanki lub koledzy,
a także bohaterowie fikcyjni tacy jak Spiderman lub Goku.
Wykres 55. Posiadanie autorytetów
Czy masz jakies autorytety?
4,90%
tak
nie
90,20%
63
Pytanie 61. Jak ważne są dla Ciebie rzeczy materialne?
Na pytanie udzieliło odpowiedzi 293 respondentów, zdecydowana większość z nich (71,7%)
uważa, że rzeczy materialne „są ważne, ale jako środek do dobrego życia, a nie jego cel”.
16,7% przyznaje, że nie przywiązuje specjalnej wagi do rzeczy materialnych, a 1,7% wybrało
odpowiedź „trudno powiedzieć”. Zdecydowana mniejszość respondentów, bo 9,9%
przyznaje, że rzeczy materialne są bardzo ważne, a także, że lubi je gromadzić i otaczać się
nimi.
Wykres 56. Ważność rzeczy materialnych.
Jak ważne są dla Ciebie rzeczy materialne?
16%
1,60%
9,80%
bardzo, lubię się nimi otaczać i
je gromadzić
są ważne, ale jako środek
dobrego życia, a nie jego cel
nie przywiązuję do nich
specjalnej wagi
68,40%
trudno powiedzieć
Pytanie 62. Czy uważasz się za patriotę?
Na pytanie dotyczące patriotyzmu odpowiedzi udzieliło 282 gimnazjalistów. Najczęściej
wybieraną odpowiedzią było stwierdzenie raczej „tak”, zaznaczone przez 37% respondentów,
a następnie „tak”(22%). Osób, które raczej nie czują się patriotami było 18% i takich, które
zdecydowanie za patriotów się nie uważają było niewiele mniej, czyli 13%. 10% badanych
wybrało odpowiedź trudno powiedzieć. Uzyskane dane ilustruje poniższy wykres.
64
Wykres 57. Bycie patriotą
Pytanie 63. Czy jesteś osobą wierzącą?
Na pytanie „Czy jesteś osobą wierzącą?” udzieliło odpowiedzi 277 respondentów, blisko 2/3
przyznały, że uważają się za osoby wierzące. 13% gimnazjalistów wybrała wariant
przeciwny, a 14% przyznało, że trudno im to określić. Duża częstość wskazań odpowiedzi
twierdzącej nie jest zaskoczeniem, natomiast zadziwiać może fakt, że 13% gimnazjalistów
jest w stanie uznać się za osoby niewierzące, co jest dość poważną deklaracją biorąc pod
uwagę wiek badanych. Uzyskane dane ilustruje poniższy wykres:
65
Wykres 58. Bycie osobą wierzącą
Pytanie 64. Czy jeśli mógłbyś, to chciałbyś żyć w innym państwie? W jakim?
Twierdzącej odpowiedzi na pytanie udzieliło 162 respondentów (co stanowi 52,8% badanej
zbiorowości), 139 badanych(45,3%) zaprzeczyło chęci skorzystania z możliwości mieszkania
w innym kraju niż Polska, natomiast 6 osób (2%) nie udzieliło odpowiedzi. Blisko połowa
gimnazjalistów państwo, w którym chcieliby mieszkać zlokalizowała w Ameryce,
zdecydowanie najczęściej były to Stany Zjednoczone, kilkukrotnie Kanada. Drugie miejsce
co do częstości wskazań zajęły kraje europejskie, zdecydowanymi faworytami są Niemcy i
Wielka Brytania. Kolejno popularnymi wskazaniami była także Holandia, Francja i
Hiszpania. Jedynie 6 osób odpowiedziało, że chciałoby mieszkać w jednym z państw
azjatyckich (Japonia 5, Chiny 1) oraz 1 osoba chciałaby mieszkać w Afryce (RPA).
Gimnazjaliści niekiedy tłumaczyli swoje wybory zamożnością, dobrobytem i potęgą
wskazywanych państw, niektórzy pisali po prostu, że chcieliby mieszkać gdzieś, “gdzie żyje
się dostatnio”. Analizując, które kraje cieszyły się największą popularnością możemy
wnioskować, że właśnie takimi cechami kierowali się gimnazjaliści przy odpowiedzi na to
pytanie.
Pytanie 65. Czy interesujesz się polityką?
Na pytanie o zainteresowanie polityką odpowiedziało 304 gimnazjalistów. Najczęściej
wybieraną odpowiedzią był wariant „wcale”, który zaznaczyło 40% respondentów, niewiele
mniej wskazań uzyskała odpowiedź, „w małym stopniu”, bo 38%. Natomiast 16% badanych
przyznało, że interesuje się polityką, ale tylko w umiarkowanym stopniu. Zdecydowana
66
mniejszość gimnazjalistów, bo zaledwie 6% wybrała odpowiedź „tak” jako najlepiej
odpowiadającą.
Wykres 59. Zainteresowanie polityką
Pytanie 66. Zaznacz jak silnie odczuwasz stres związany z daną dziedziną życia.
Odpowiedzi gimnazjalistów były dość zróżnicowane i nie pozwoliły na jednoznaczne
wyłonienie dziedziny życia, która najbardziej ich stresuje. Ze względu na konstrukcję pytania
uzyskane informacje można pogrupować w następujące kategorie:
1) w kategorii „szkoła” wystąpił najmniejszy odsetek badanych, którzy wybrali
odpowiedź wcale (11%), co świadczy o tym, że to edukacja i sprawy z nią związane
takie jak kartkówki, sprawdziany i inne formy oceniania w mniejszym lub większym
stopniu stresuje największy odsetek gimnazjalistów, bo aż 89%. Odpowiedzi w małym
stopniu i w dużym stopniu cieszyły się podobną popularnością, odpowiednio 23% i
27%. Największa część gimnazjalistów uznała, że szkoła stresuje ich umiarkowanie co
dało 39%.
2) W kategorii „życie pozaszkolne” wystąpił najmniejszy odsetek odpowiedzi „w dużym
stopniu” (12%). Na następnym miejscu pod względem częstości wskazań znalazł się
wariant mówiący o tym, że życie pozaszkolne stresuje gimnazjalistów w
67
umiarkowanym stopniu. Zaledwie o 5% różniły się wyniki odpowiedzi „w małym
stopniu” i „wcale”, które uzyskały odpowiednio 33% i 38%.
3) Relacje z rówieśnikami wcale nie stresują 38% badanych, co potwierdza wcześniej
wyciągnięte wnioski na temat relacji gimnazjalistów z rówieśnikami, które w
zdecydowanej większości można uznać za pozytywne. Nawiązując do tego 32%
badanych orzekła, że relacje rówieśnicze stresują ich w małym stopniu. 16%
gimnazjalistów oceniło, że kontakty z rówieśnikami to umiarkowane źródło stresu, a
jedynie 14%, że te kontakty te są poważnymi stresorami w ich życiu, czyli stresują ich
w dużym stopniu.
4) W kategorii agresja, przemoc odpowiedzi „wcale” i „w dużym stopniu”
uzyskały taką samą liczbę wskazań, czyli po 30%, co wydaje się być
zaskakujące ze względu na przeciwstawność wyżej wymienionych wariantów.
18% badanych umiarkowanie stresuje zjawisko przemocy i agresji, a 29%
respondentów uznało, że jest ono dla nich mało stresujące.
Wykres 60. Odczuwanie stresu z daną dziedziną życia
Pragnąc podsumować część naszego badania dotyczącą uczuć, wartości, obaw i
światopoglądu można wyciągnąć następujące wnioski:
68
1. najcenniejszymi wartościami dla gimnazjalistów są miłość, przyjaźń i rodzina,
najrzadziej wybieranymi były satysfakcja, wiara i sukces,
2. dumą gimnazjalistów są przede wszystkim różnego rodzaju osiągnięcia w zakresie
samodoskonalenia siebie i rozwoju swoich zainteresowań, a także sukcesy odnoszone
w szkole i dziedzinach z nią związanych. Powodem do dumy znacznej części
badanych są także członkowie rodziny, najczęściej rodzice. Duża część
gimnazjalistów przyznaje, że dumni są po prostu „z siebie”, swojego charakteru i cech
osobowości.
3. zaskakiwać może fakt, ze blisko połowa gimnazjalistów za swoje autorytety uważa
osoby z najbliższego otoczenia, najczęściej rodziców. Dużym poważaniem cieszą się
również ludzie, którzy odnieśli sukces, czyli przede wszystkim sportowcy i osoby
publiczne, takie jak piosenkarze i aktorzy. Trzecią grupą uznawaną za autorytet przez
gimnazjalistów są postaci związane z religią, takie jak Jezus i Jan Paweł II.
4. zdecydowana większość gimnazjalistów przyznaje, że przywiązuje dużą wagę do
rzeczy materialnych, jednak ze względu na to, że są one środkiem do dobrego życia, a
nie jego celem samym w sobie.
5. ponad połowa badanych uznaje siebie za patriotów (odpowiedzi „tak” i „raczej tak”
stanowią 57%) co może wywoływać zdumienie, biorąc pod uwagę fakt, że również
ponad połowa z nich chciałaby żyć w innym kraju niż Polska, gimnazjaliści proszeni o
podanie konkretnego przykładu najczęściej wybierali Stany Zjednoczone, a także
Niemcy i Wielką Brytanię. Analizując ogół odpowiedzi gimnazjalistów można
przypuszczać, że przy wyborze alternatywnego miejsca zamieszkania kierowali się oni
poziomem rozwoju gospodarczego i zamożnością wskazywanego państwa.
6. blisko 2/3 respondentów uważa siebie za osoby wierzące, warto zauważyć, że 13%
badanych zdecydowanie określa się jako osoby niewierzące
7. zainteresowanie polityką wśród gimnazjalistów jest dość nikłe, aż 40% badanych
przyznaje, że kwestie polityczne nie interesują ich wcale, niewielu mniej badanych
(38%) ocenia, że ich zainteresowanie polityką jest małe
8. na pytanie o stres związany z różnymi dziedzinami życia gimnazjalistów odpowiedzi
były bardzo zróżnicowane. Jedynie 11% badanych uznała, że szkoła nie jest dla nich
źródłem żadnego stresu, poważnym stersorem dla niewielkiej liczby respondentów
jest życie pozaszkolne i relacje rówieśnicze. Zaskakujący może być fakt, że jeśli
chodzi o agresję i przemoc to odpowiedzi przeciwstawne zaznaczył taki sam procent
badanych.
69
VI. ASPIRACJE I PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ
Ten dział naszego kwestionariusza zamieściliśmy, aby dowiedzieć się czego nasi
respondenci oczekują od przyszłości, czy mają już jakieś dalsze plany związane nie tylko z
edukacją, ale także z ich prywatnym życiem. Chcieliśmy również odkryć jak badani
widzieliby świat w przyszłości i jak bardzo w chwili obecnej czują się dorośli i dojrzali. Oto
jakie osiągnęliśmy wyniki:
Pytanie 67: o to czy gimnazjaliści wiedzą już kim chcieliby zostać w przyszłości 52, 4 %
respondentów odpowiedziało, że tak. Zdecydowana większość gimnazjalistów zapytana o to,
kim chciałaby zostać w przyszłości wiązała swoją karierę zawodową z zawodami
artystycznymi, związanymi ze sztuką lub z mediami. Najbardziej popularnymi zawodami
wśród tej kategorii są: aktorka, fotograf, profesje pokrewne z muzyką lub dziennikarstwem.
W najczęściej pojawiających się odpowiedziach można również wyodrębnić grupę
osób, które są zainteresowane zdobyciem takich zawodów jak fryzjer, masażysta, mechanik
samochodowy, pracownik ochrony, robotnik.
Niemal tak samo duża liczba respondentów jest zainteresowana zawodami
związanymi z medycyną. Pojawiają się dokładnie sprecyzowane odpowiedzi np.: chirurg,
stomatolog, jednak większość z tej części badanych ujmuje sprawę raczej ogólnie:
„chciałbym zostać lekarzem” bez większego nacisku na to, jakiej specjalizacji.
Popularnymi zawodami są także: weterynarz, psycholog. W następnej kolejności
pojawiają się zawody związane z prawem – adwokat, prawnik. Są one równie popularne jak
wcześniej wymieniona weterynaria. Wymieniane, aczkolwiek nie z taką częstotliwością
jakiej można by było się spodziewać są zawody związane z przemysłem informatycznym,
np.: informatyk, programista, grafik komputerowy. Niewielka ilość przebadanych
gimnazjalistów wiąże swoją przyszłość ściśle ze sportem. W porównaniu chociażby do
zawodów związanych z prawem, ilość deklarująca, że chciałaby zostać tu cytat: „piłkarzem”,
„koszykarką” czy „trenerem” jest zdecydowanie niewielka. Podobna sytuacja występuje
w przypadku osób, które chciałyby związać swoją przyszłość z pracą w systemie oświaty,
czyli zostać nauczycielami lub pedagogami.
Najrzadziej pojawiają się tzw. wolne zawody typu tłumacz, ekonomista, architekt,
biolog, pilot samolotu, archeolog, inżynier. Równie mało przebadanych chciałoby posiadać
własne przedsiębiorstwo.
Pojawiają się, aczkolwiek rzadko plany związane z wojskiem czy rolnictwem. Jednak
jest to bardzo mała liczba osób, które takowe plany na przyszłości snują.
70
Wykres 61. Kim gimnazjaliści chcieliby zostać w przyszłości
Pytanie 68 dotyczące oczekiwań wobec przyszłości: 29% pytanych udzieliła na to pytanie
odpowiedzi przeczącej, czyli nie wiedzieli kim chcieliby zostać w przyszłości. Natomiast
10% badanych stwierdzała, że się nad tym nie zastanawiała. Z tych odpowiedzi można
stwierdzić, że niedużo ponad połowa badanych ma sprecyzowane plany, co do tego kim chcą
być w przyszłości, ale także znaczna ilość gimnazjalistów nie wie tego lub się nad tym nie
zastanawia.
Ponad 49% gimnazjalistów stwierdziło, że mają jakieś własne oczekiwania wobec
przyszłości. Zdecydowana większość z nich zaznacza, że priorytetem jest dla nich zdobycie
dobrze płatnej pracy, takiej która zapewni godziwy byt. W związku z pracą ważnymi
aspektami są pasje oraz zainteresowania, „robienie czegoś co się lubi” i uzyskiwanie za to
wynagrodzenia. Pojawiają się odpowiedzi stawiające wartość wynagrodzenia na pierwszym
miejscu. Dobra płaca wiąże się z zapewnieniem bytu rodzinie, spełnianiem swoich marzeń:
np.: egzotyczne podróże, kupno drogich przedmiotów, egzystowanie na wysokim poziomie.
Równie ważne jak dobrze płatne stanowisko jest założenie szczęśliwej rodziny lub
znalezienie partnera. Niektórzy badani jasno precyzują, że ma być atrakcyjna/przystojny
i mieć wysoki status materialny, jednak takie odpowiedzi pojawiają się rzadko, większa
uwaga skupia się na tym, aby życie rodzinne było udane. Duża część respondentów po prostu
stwierdza, że pragnie być szczęśliwym człowiekiem bez podawania konkretnych wytycznych
spełniających ten warunek.
Bardzo ważną rolę pełnią oczekiwania odnośnie edukacji – dostania się do
wymarzonego liceum, uczelni lub zdobycie zawodu, który ściśle jest związany z pasją, hobby.
Niektórzy wiążą swoje plany z działalnością naukową lub sportem albo robieniem kariery np.:
muzycznej czy prawniczej. Pojawiają się też bardzo oryginalne oczekiwania: np.: w
przypadku chłopców - wystąpienie w reklamie ze znanym piłkarzem, lub w przypadku
71
dziewcząt – posiadanie własnego teatru. Warto również zaznaczyć że część z gimnazjalistów
nie ma konkretnych oczekiwań wobec przyszłości, lub określają swoje oczekiwania jako
nadzieję na osiągnięcie obranych celów.
Po raz kolejny aż 45% badanych odpowiedziała na to pytanie przecząco, a 5% nie
udzieliło odpowiedzi wcale. Oznacza to , że znów wśród badanej przez nas populacji połowa
respondentów ma oczekiwania wobec przyszłości, a druga połowa ich nie ma.
Wykres 62. Oczekiwanie wobec przyszłości
Pytanie 69 dotyczące tego, czy gimnazjaliści mają już dalsze plany edukacyjne odpowiedzi
respondentów rozkładały się następująco: ponad 52% z nich odpowiedziało, że ma dalsze
plany edukacyjne. Większość badanych planuje kontynuować naukę w liceum. Przeważają
licea ogólnokształcące, zwłaszcza: I LO, III LO, XXVI LO i IV LO. Jeśli chodzi o studia,
najpopularniejsze okazały się kierunki: aktorstwo, dziennikarstwo, ekonomia, medycyna i
psychologia. Część respondentów nie planuje studiów wyższych, chce iść do technikum. Na
przykład: hotelarskiego, gastronomicznego i leśnego. Zdecydowana mniejszość wiąże swoją
przyszłość z politechniką łódzką.
20,8% udzieliło odpowiedzi przeczącej, co do planów edukacyjnych, natomiast 22,8%
stwierdziło, że nie zastanawiali się nad tym. Około 4% badanych nie udzieliło odpowiedzi na
to pytanie. Podsumowując możemy powiedzieć, że po raz kolejny podobna ilość naszych
badanych opowiada się po dwóch przeciwnych stronach, jednak tym razem szala nieznacznie
przechyla się na rzecz tych, którzy mają dalsze plany edukacyjne.
72
Wykres 63. Dalsze plany edukacyjne
Pytanie 70 dotyczyło poczucia dojrzałości wśród gimnazjalistów: aż 58% przebadanych osób
stwierdziło, że czują się dojrzali. Ponad 10% udzieliło odpowiedzi przeczącej, natomiast 29%
respondentów zaznaczyło odpowiedź „nie wiem”. Możemy stwierdzić, że nasi badani w
większości czują się dojrzali, są jednak wśród nich i tacy, którzy albo się tak nie czują, albo
do końca nie wiedzą co to oznacza.
Wykres 64. Poczucie dojrzałości
Pytanie 70 o cechy charakteru będące przejawem dorosłości 60,6% gimnazjalistów
stwierdziło, że są takie cechy i potrafiło je wymienić. Najczęściej powtarzającą się
odpowiedzią była odpowiedzialność, zaradność, rozwagę. Część badanych odpowiedziała na
pytanie merytorycznie nie poprawnie. Nie zrozumieli oni pytania, bądź nie potraktowali go
73
poważnie. Prócz powyższych przykładów, pojawiły się jeszcze: uczynność, uczciwość,
powaga, dojrzałość, kultura osobista, pewność siebie i inne.
35% badanych uważało, że nie ma takich cech charakteru, które wydają im się
przejawem dorosłości. Około 4% nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie.
Wykres 65. Cechy charakteru będące przejawem dorosłości
Pytanie 71 o to jak duży wpływ mają na gimnazjalistów aspiracje rodziców 39% osób
odpowiedziało, że jest on średni, czyli nie odczuwają na sobie zbyt dużej presji rodziców.
Jednak odpowiedzi duży i bardzo duży zaznaczało właściwie tyle samo respondentów(w
sumie 39%), co oznaczałoby, że praktycznie taka sama ilość badanych mocno odczuwa na
sobie wpływ aspiracji rodziców. Zaledwie 17% uważa ten wpływ za mały lub bardzo mały. Z
tego zestawienia wynika jasno, że nadal wielu rodziców przelewa swoje aspiracje na dzieci,
które odczuwają tą presję i są jej jak najbardziej świadomi.
Wykres 70
74
. Wpływ aspiracji rodziców na gimnazjalistę
Z odpowiedzi na pytania otwarte w tym dziale naszego kwestionariusza wynika, że na
pytanie 73 o to jak według Ciebie będzie wyglądał świat w przyszłości gimnazjaliści udzielili
bardzo dużo odpowiedzi, które jednak zazwyczaj ograniczały się do jednego, dwóch zdań.
Generalnie nastąpiła bardzo silna polaryzacja opinii: młodzież albo postrzega przyszłość w
niezwykle czarnych barwach albo daje wyraz myśleniu optymistycznemu – przy czym to
pierwsze nastawienie zdecydowanie dominuje nad tym drugim. Jednocześnie pewna grupa
osób podkreśla, że nic się nie zmieni lub daje wyraz przekonaniu, że zmiany nastąpią, ale nie
potrafi powiedzieć jaki będą miały charakter – pozytywny czy negatywny. Jednak najwięcej
osób nie wyraża swojego zdania co do przyszłości, ograniczając się do stwierdzeń: „nie
wiem”, „nie mam pojęcia”, „nie zastanawiałam się nad tym” etc.
Dwie kategorie myślowe są w odpowiedziach gimnazjalistów najbardziej obecne, są
wymieniane w około 1/3 odpowiedzi. Pierwszą z nich jest postęp związany z technologią.
Gimnazjaliści wyrażają przekonanie, że świat będzie coraz bardziej stechnologizowany,
komputery i maszyny będą coraz bardziej obecne w naszym życiu, co dla jednych wiąże się z
pozytywnym unowocześnieniem świata, a w drugich budzi pewną obawę – czy technologia
nie zawładnie naszym życiem?
Drugą kategorią, często powiązaną z pierwszą, jest ekologia. Gimnazjaliści wyrażają
przekonanie, że człowiek zagraża naturze, a świat jest zanieczyszczony, co w naturalny
sposób wiążą z postępem technologicznym (więcej samochodów, śmieci, zanieczyszczone
powietrze). Jednocześnie ta sama technologia spowoduje, że świat będzie bardziej
‘ekologiczny’, bo będą nowe samochody, komputery, zdrowszy styl życia. Poza tym
technologia pozwoli nam na podróże w Układzie Słonecznym, a jeden respondent wyraża
nawet przekonanie, że technologia wytworzy nowe formy komunikacji np. telepatię lub
teleportację.
75
Jednocześnie z odpowiedzi wyłania się traumatyczny obraz nadchodzących relacji
międzyludzkich – problemy dzisiejsze znacznie się wyostrzą. Będzie więcej rozwodów, mniej
prawdziwych emocji, życie będzie „jeszcze szybsze”, problemy z nałogami pogłębią się, a
ludzie będą wciąż ogłupiani przez media. Świat będzie bardziej agresywny, zarówno na
poziomie relacji międzynarodowych, jak i międzyludzkich. Postępować będzie zanik
autorytetów. Kilkakrotnie w odpowiedziach pojawia się sformułowanie „ludzie się
wyniszczą”.
Trzeba zauważyć, że w tym czarnym obrazie pojawiają się drobne wyłomy –
gdzieniegdzie jakiś gimnazjalista wyraża swoją wiarę w człowieka, jego zdolność do
zmieniania świata na lepsze czy możliwość realizacji własnych marzeń.
Na koniec na uwagę zasługuje fakt, że współczesny gimnazjalista jest pod dość silnym
wpływem środków masowego przekazu. Wniosek ten można wysnuć z faktu niezwykłego
podkreślania przez młodzież problemów ekologicznych, które przecież nie zmieniły się na
tyle by sami badani mogli je zauważyć w ciągu swojego życia(a jeśli tak to zdecydowanie
pozytywnie). Poza tym dziesięciokrotnie swoje przewidywania gimnazjaliści oparli na
popularnym ostatnio filmie katastroficznym „2012”, który jest obecnie wyświetlany na
ekranach kin i w sugestywny sposób opowiada o zagładzie ludzkiej cywilizacji z powodu
roztopienia się lodowców.
Na pytanie 74 dotyczące tego czy na koniec chciałbyś/ chciałabyś jeszcze coś dodać
od siebie lub uzupełnić swoje wypowiedzi na temat tego, jaki jest współczesny gimnazjalista,
jakie ma aspiracje, potrzeby i problemy, gimnazjaliści nielicznie udzielili odpowiedzi, a może
należałoby napisać, że nie mieli zbyt wiele do dodania (kilka osób podkreśliło, że ankieta była
zbyt długa – można więc przypuścić, że byli zmęczeni).
W większości przypadków gimnazjaliści krytycznie oceniają własne środowisko.
Podkreślają, że gimnazjaliści mają problem z własną dojrzałością, bywają agresywni oraz
wulgarni, bardzo podkreślany jest problem z używkami. Jednocześnie gimnazjaliści mocno
odczuwają na sobie presję zewnętrzną – zarówno ze strony środowiska rówieśniczego, jak i
rodzicielskiego czy nauczycielskiego. Wyraźnie widać, że wymagania świata dorosłych są dla
nich ciężarem. Gimnazjaliści stresują się własnym wyglądem i tym, czy zostaną
zaakceptowani. Wszystko to powoduje, że gimnazjalista pragnie być sobą, chce być
doceniany i akceptowany.
Kilka osób uznało ankietę za „miłą”, wyraziło swoją aprobatę wobec niej, czyżby taka
forma zainteresowania sprawami gimnazjalisty była dla nich czymś nowym, ale przy tym
godnym uznania?
76
7. PODSUMOWANIE- WNIOSKI KOŃCOWE
Jaki więc obraz gimnazjalisty wyłania się z naszych badań? Przede wszystkim
gimnazjalista to człowiek podobny do nas samych. Jego wartości, problemy, sposób widzenia
rzeczywistości i plany na przyszłość pozwalają przypuszczać, że obecne pokolenie
gimnazjalistów raczej nie przewartościowuje polskiego społeczeństwa, ale je utrwali. Na
podstawie badań nie ma podstaw, by stwierdzić, że gimnazjalista wyraźnie odgradza się od
starszych i myśli kategoriami „ja i świat dorosłych”. Widać to na przykładzie subkultur –
tylko 1/5 gimnazjalistów przyznała, że do jakiejś należy, na podstawie czego można
domniemywać, iż potrzeba silnych identyfikacji zewnętrznych nie jest wśród młodych ludzi
znacząca. Powoli za to odczuwa dylematy dorosłości – odpowiedzialność, ciężary materialne,
kruchość poczucia szczęścia i stabilności. I choć gimnazjaliści deklarują, że raczej nie
interesują się polityką, to jednak problemy współczesnego świata również nie są im obce:
ekologia, , gwałtowny rozwój technologiczno – naukowy, atrofia więzi międzyludzkich etc.
Przede wszystkim trzeba jednak powiedzieć, że gimnazjalista to swoisty homo
familiaris, istota rodzinna. Przeważająca większość gimnazjalistów uznała swoje relacje z
rodzicami za dobre, w przebadanej przez nas próbie rodziny rozbite czy niepełne nie
stanowiły znaczącego odsetka. Trzy – czwarte gimnazjalistów często spędza czas i rozmawia
z rodzicami, co przekłada się na to, że ponad połowa z nich czuje własną podmiotowość w
domu: jest traktowana jak osoba odpowiedzialna, a jej zdanie ma wpływ na ogólne, rodzinne
decyzje. Widać wyraźnie, że przez to gimnazjaliści czują się dojrzalsi. Wszystkie te fakty
składają się na fakt zasadniczy: rodzina w świecie wartości gimnazjalisty zajmuje zasadnicze
miejsce – jest dla niego wśród deklarowanych trzech najważniejszych wartości życiowych,
ale też źródłem dumy, autorytetu i wzorów do naśladowania. W świecie zagubionej
community – z czego gimnazjaliści zdają sobie sprawę i może tu leżą przyczyny takich opinii
- takie deklaracje brzmią budująco, ale są też dla wszystkich rodziców i opiekunów wielką
odpowiedzialnością.
Relacje gimnazjalistów z rówieśnikami kształtują się nawet lepiej niż z rodzicami, co
może nie jest już tak zaskakujące, ale jednak budzi pewną konsternację, szczególnie w
świetle dwóch faktów: krytycznej oceny samych siebie jako pewnej społecznej kategorii ludzi
(„gimnazjaliści o gimnazjalistach”) oraz dużej skali zjawisk brutalności i wulgaryzmu wśród
gimnazjalistów. Co więcej, na charakter relacji z rówieśnikiem u gimnazjalisty w ponad
połowie przypadków nie ma wpływu płeć – gimnazjalista często tak samo dobrze czuje się w
towarzystwie osób swojej płci czy płci przeciwnej. Gimnazjaliści sami wyrażają duże
zaniepokojenie problemem powszechności używek w swoim otoczeniu, jednak w badanej
77
przez nas grupie, choć dostęp do nich nie jest szczególnie trudny, większość nie deklarowała
problemu z używkami, a jeśli nawet to dominowały papierosy i alkohol, problem narkotyków
był marginalny. Na pewno jednak nasze badanie nie jest asumptem do lekceważenia tego
tematu.
Ciekawy jest stosunek gimnazjalisty do szkoły: połowa badanych deklaruje, że
pozytywny, kolejne 30% posiada taki stosunek obojętny. Kiedy jednak pytaliśmy
gimnazjalistów, dlaczego się uczą, ponad połowa z nich odpowiedziała, że dla zdobycia
dobrej pracy, druga odpowiedzią była chęć posiadania dobrych ocen. Poza tym dla połowy
gimnazjalistów ważne są oceny z wszystkich przedmiotów. To pokazuje, że dla gimnazjalisty
w myśleniu o szkole na plan pierwszy wysuwa się sama edukacja. Szkoła nie jest (a na pewno
nie tylko) przykrym obowiązkiem czy rutynowym miejscem rówieśniczych spotkań, ale
miejscem nauki. Uczniowie gimnazjum potrafią wskazać, które przedmioty lubią, a których
nie i dlaczego, przy czym najbardziej premiują te lekcje, które nauczyciel dobrze prowadzi i
które są interesujące. Stres w swoim życiu najbardziej łączą nie z presją rówieśniczą czy
agresją i przemocą, ale z nauką: kartkówkami, klasówkami, odpytywaniem. Dlatego też
idealny nauczyciel powinien dobrze rozumieć ucznia, potrafić zainteresować przedmiotem i
sprawiedliwie oceniać. Być może na taki stan rzeczy ma wpływ duże zainteresowanie
wynikami szkolnymi ze strony rodziców, być może ambicje samych gimnazjalistów, obie te
kategorie pojawiają się w odpowiedziach. Moglibyśmy podsumować to stwierdzeniem, że
takie wyniki dobrze rokują budowie polskiego społeczeństwa wiedzy, gdyby nie fakt, że w
drodze po dobre oceny gimnazjalista nie waha się ściągać. Nie tylko przytłaczająca większość
gimnazjalistów deklaruje, że ściąga, ale 3/4 z nich znajduję dla tego usprawiedliwienie.
Niestety i w tym gimnazjaliści są do nas podobni – w skłonności do oszukiwania.
Jeśli chodzi o czas wolny młodych ludzi to często jest on spędzany w gronie
rówieśniczym, ale także rodzinnym. Gimnazjaliści najczęściej chodzą do kina, ale zdarza się,
że sięgają po książkę lub idą do teatru. Bardzo rzadko korzystają z wyrafinowanych form
spędzania wolnego czasu jak wernisaże, wizyty w muzeum czy koncerty filharmoniczne, ale
tak też zachowuje się ogół społeczeństwa. Dużo czasu spędzają oglądając telewizje (wspólnie
z rodziną właśnie) i korzystając z Internetu. Po przestrzeni tego ostatniego swobodnie się
poruszają, traktując go jako równoprawne źródło wiedzy.
Obok rodziny, dwie najcenniejsze wartości w życiu gimnazjalistów to miłość i
przyjaźń. Takie intuicje są jak najbardziej zgodne z powszechnymi przekonaniami. Blisko
połowa wskazań gimnazjalistów na autorytety to członkowie rodziny, poza tym pojawiają się
osoby publiczne, które tak czy inaczej osiągnęły sukces oraz autorytety religijne.
78
Jeśli chodzi o wiarę to 73% młodych ludzi zadeklarowało się jako osoby wierzące, ale
jednocześnie swoje uczęszczanie na religię w szkole wiarą uzasadniło tylko połowa
gimnazjalistów. Inne motywy, które się pojawiały to uczęszczanie na religię, ponieważ tego
chcą rodzice i chodzenie bezrefleksyjne, bez zastanawiania się nad tym. Widać jednak, że
spór o religię w szkole nie porusza samych młodych ludzi, którzy w ponad połowie
przypadków uznali, że powinna pozostać w szkole, a w jednej – czwartej nie mają na ten
temat zdania. Sześćdziesiąt procent gimnazjalistów zadeklarowało swój patriotyzm, ale
jednocześnie połowa respondentów zaznaczyła, że gdyby mieli taką możliwość to chcieliby
żyć w innym, przeważnie bogatszym kraju. To jeszcze raz obrazuje nam, że Polak jest
patriotą zarówno w kraju, jak i na obczyźnie.
Połowa gimnazjalistów ma jakieś oczekiwania wobec przyszłości, dalsze plany
edukacyjne i potrafi określić, kim chciałaby zostać w przyszłości. Można uznać, że te cechy
są ze sobą skorelowane. W 80% przypadków gimnazjaliści wskazywali, że aspiracje
rodziców, w taki czy inny sposób mają wpływ na nich samych. W swoich przewidywaniach
dotyczących przyszłości gimnazjaliści są wyjątkowymi pesymistami. Obawiają się, że świat
ulegnie ekologicznej katastrofie, a rozwój technologii nas przerośnie i nad nami zapanuje. Na
pewno opinie te należy wziąć w cudzysłów, ale widać wyraźne gimnazjalne czarnowidztwo.
Na zakończenie trzeba powiedzieć, że gimnazjaliści odczuwają presję świata
zewnętrznego – zarówno rówieśników, jak i dorosłych. To powoduje, że pragną akceptacji,
która pozwoli im zachować siebie. Jednocześnie gimnazjalistom nie brakuje ambicji ani zasad
obecnych w naszym świecie. Gimnazjaliści nie są tacy źli, jak nam się czasem wydaje
i zasługują na zaufanie, którego od nas, dorosłych, oczekują. Spróbujmy ich nie zawieść.
79
BIBLIOGRAFIA
Pozycje książkowe:
1.
2.
3.
4.
M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, Impuls, Kraków 1997
S. Nowak, Metodologia badań socjologicznych, PWN, Warszawa 1970
1.Konecki K. , Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana,
PWN, 2000
5. 2.Lutyński J., Metody badań społecznych, Łódzkie
6. 3.Zaczyński W., Praca badawcza, WsiP, 2000
7. www.pentor.pl
80
8. ANEKS- WNIOSKI Z WYWIADÓW SWOBODNYCH
Na podstawie przeprowadzonych wywiadów swobodnych z gimnazjalistami
wyłaniają się następujące wnioski, dotyczące rodziny:
1. Najczęściej występująca struktura rodziny: pełna, a także monoparentalna (przewaga
samotnie wychowujących matek). Rodzice niektórych gimnazjalistów są po
rozwodzie, co często może się wiązać z posiadaniem niebiologicznej matki lub ojca.
2. Zdecydowana większość gimnazjalistów określiła relacje ze swoimi rodzicami oraz
rodzeństwem jako dobre pomimo występujących konfliktów, czy kłótni. Bardzo
często jest podkreślane, iż lepszy kontakt jest utrzymywany z matką, niż z ojcem.
Pomiędzy dziećmi i ich rodzicami można zauważyć brak dystansu społecznego.
Dominują stosunki przyjacielskie z własnymi rodzicami.
3. Gimnazjaliści mający dobre stosunki z rodzicami, spędzają względnie dużo czasu ze
swoją rodziną (wspólne obiady, niedzielne wizyty u rodziny, święta, itd.). Ci, którzy
mają nieco gorsze relacje ze swoją rodziną, starają się ten kontakt ograniczyć.
Często jednak występuje wzajemne wsparcie w sytuacjach kryzysowych.
4. Występowanie pewnych łagodnych (określony czas powrotu do domu, sprzątanie,
nauka) lub bardziej rygorystycznych zasad i obowiązków, które gimnazjalista musi
przestrzegać. Bardzo często są one tak silnie zinternalizowane od dzieciństwa, że
gimnazjaliści nie są ich świadomi.
5. Większość gimnazjalistów wie, że ma możliwość rozmowy z rodzicami na każdy
temat, nawet jeśli ich się nie porusza. Jednak istnieją również rodziny, w których
występują tematy tabu (na przykład drażliwe tematy, które mogłyby wywołać
konflikt, czy „sprawy osobiste”).
6. Wielu gimnazjalistów uważa, że rodzice postrzegają ich jako osoby odpowiedzialne,
czego przejawem może być na przykład zaufanie oraz możliwość samodzielnego
podejmowania decyzji.
7. Poczucie występowania wsparcia psychicznego ze strony rodziców, bądź jego brak.
Dla części gimnazjalistów rodzice są ważną podporą, kimś na kogo zawsze mogą
liczyć i kto motywuje ich do wielu działań, niektórzy jednak mają świadomość
konieczności samodzielnego radzenia sobie z różnymi problemami.
8. Sposób wspierania finansowego rodziców jest zróżnicowany, najczęściej występuje
ono w formie kieszonkowego, aby gimnazjalista mógł samodzielnie rozporządzać
„swoimi” pieniędzmi lub jednorazowego otrzymywania pieniędzy na potrzeby
gimnazjalisty.
9. Zróżnicowana ocena rodziny dalszej. Najczęściej występujące relacje między
gimnazjalistami, a dalszą rodziną są:
- dobre w rodzinach obojga rodziców,
- częstsze kontakty z rodziną jednego z rodziców gimnazjalisty,
- brak kontaktu z rodziną dalszą,
- kontakt z niektórymi członkami dalszej rodziny (na przykład babcia, wujek).
Czasem stosunek do rodziny dalszej wynika z częstotliwości utrzymywanych z nią
kontaktów.
81
Po dokonaniu zbiorczej analizy wykonanych przez naszą grupę wywiadów swobodnych
można stwierdzić, że w kwestii stosunku do rówieśników:
1. Przeciętny gimnazjalista wysoko ceni relacje z rówieśnikami; uważa za naturalne
kontakty z rówieśnikami zarówno w obrębie szkoły jak i poza nią
2. Jeżeli chodzi o sposób spędzania czasu wolnego w obrębie grupy rówieśniczej, to
można zauważyć, że jest on w znacznym stopniu zdeterminowany przez płeć, tzn.:
chłopcy preferują raczej aktywną rozrywkę (różnego rodzaju sporty) na powietrzu;
dziewczynki z kolei spędzają czas głównie na rozmowach
3. Znaczna większość badanych deklaruje przynależność do mieszanej grupy
rówieśniczej, jednak po dalszych wypowiedziach na temat sposobów spędzania
wolnego czasu w jej obrębie, można przypuszczać, że w obrębie „paczki”
przeważają raczej osoby tej samej płci, co badany
4. Gimnazjalista posiada grupę bliższych znajomych (często określaną jako
„paczka”); o średniej wiekowej zazwyczaj zbliżonej do wieku badanego (wyjątek
stanowią tu gimnazjaliści należący do drużyn harcerskich, gdzie wiek osób
należących do wspólnoty jest bardzo zróżnicowany); kontakty z nimi przedkłada
nad rozrywki indywidualne
5. Utrzymuje raczej dobre kontakty ze swoim otoczeniem (brak wrogości i względem
innych); chociaż znaczna większość z nich dostrzega przejawy rywalizacji i agresji
w swoim otoczeniu; przy czym rywalizacja ma miejsce głównie na polu nauki, w
mniejszym stopniu dotyczy sportu czy kreowania swojego wizerunku za pomocą
przedmiotów materialnych. Chociaż badani dostrzegają wyżej wymienione
negatywne zjawiska, to nie odbierają ich jako istotnych problemów,
wymagających interwencji i rozwiązania
6. Żadnej z gimnazjalistów nie przynależy i nie aspiruje do jakiejkolwiek subkultury;
można stwierdzić, że generalnie badani w znacznej większości cenią sobie swoją
indywidualność, co przejawia się zarówno w kwestii ubioru jak i sposobu
organizowania swojego czasu wolnego
7. Znaczna większość gimnazjalistów uczestniczy w zajęciach pozaszkolnych, przy
czym większość tych zajęć została im narzucona/zasugerowana przez rodziców i
ma zazwyczaj na celu dalsze rozwijanie ich umiejętności językowych i
sportowych.
8. Jeżeli chodzi o pozostały zakres czasu wolnego, którym dysponuje gimnazjalista,
to można zauważyć, że także w tym przypadku istotnym czynnikiem różnicującym
wypowiedzi jest płeć (a mianowicie znaczna większość badanych płci męskiej
preferuje aktywne sposoby spędzania czasu wolnego), chociaż również istotne są
indywidualne preferencje badanych w tej kwestii. Oprócz sportów, przeważa
zainteresowanie filmami, muzyką, rzadziej literaturą czy teatrem. Przeciętny
gimnazjalista uczestniczy więc w kulturze, jednak w sposób wybiórczy.
9. Chociaż, jak podkreślają sami badani, bardzo istotną w ich życiu rolę pełnią
rówieśnicy, to poświęcają oni również pewną część swojego wolnego czasu na
rozrywki indywidualne. Tu, względnie niezależnie od płci badanych, dominuje
komputer (Internet, gry, gry sieciowe, ściąganie filmów czy muzyki); w
mniejszym stopniu z kolei prasa czy literatura (były wymieniane przez
gimnazjalistów, jednak sporadycznie)
10. Niezależnie od płci, badani ograniczają swoje kontakty z rówieśnikami do relacji
czysto przyjacielskich i można wnioskować, że nie planują w najbliższym czasie
nawiązywania bliższych relacji z płcią przeciwną
82
Na podstawie przeprowadzonych wywiadów swobodnych z gimnazjalistami wyłaniają
się następujące wnioski, dotyczące szkoły i edukacji:
1. Badani w większej części wykazują negatywny stosunek do szkoły. Swoje zdanie
motywują tym, że jest to ich obowiązek, że muszą się uczyć, narzekają na formalne
aspekty szkoły. Pozytywne opinie o chodzeniu do szkoły ma mniejsza ilość badanych,
oni lubią szkołę głównie ze względu na spotkania z rówieśnikami i możliwość
zapełnienia czasu.
2. Obowiązki szkolne są dla większości badanych czymś ważnym. Mają poczucie faktu
iż muszą je wypełniać jeśli chcą mieć szerokie perspektywy na przyszłość. Mimo to
badani nie podchodzą do nich zbyt entuzjastycznie, spełniają je w sposób wymuszony,
często ze względu na naciski rodziców.
3. W kwestii nauczycieli badani jasno określają, że mają swoich faworytów, takich,
których lubią bardziej lub mniej. Nie wszyscy gimnazjaliści potrafią jasno określić
kim jest dla nich nauczyciel, ale większość z nich jasno określa jak powinien
wyglądać idealny nauczyciel.
4. Nie występuje żadna tendencja, jeśli chodzi o ulubione przedmioty badanych, mają
oni różne typy w tej kwestii. Badani potrafią wskazać, które przedmioty lubią bardziej,
a które mniej. W odpowiedziach o ulubione przedmioty pojawiał się w-f, język
polski, a o nielubiane fizyka, historia, matematyka.
5. Badani lubią ciekawie prowadzone przedmioty, nie przepadają za zajęciami, na
których nauczyciel dużo pyta albo wygłasza nudny monolog. Preferują lekcje o
nietypowym przebiegu np. praca w grupach.
6. Gimnazjaliści uczą się, przede wszystkim dlatego, że uznają to za swój obowiązek, a
ich główną motywacją do zgłębiania wiedzy jest chęć znalezienia w przyszłości
dobrej pracy. Mają poczucie, że jest im to potrzebne do zrealizowania swoich planów
życiowych.
7. W kwestii uzyskiwanych stopni nastawienie gimnazjalistów jest zróżnicowane.
Niektórym badanym zależy na uzyskiwanych ocenach, dobre stopnie motywują ich do
dalszej pracy i sprawiają satysfakcję. Część osób nie przywiązuje do nich większej
wagi. Zdarzają się też gimnazjaliści, którzy zwracają uwagę wyłącznie na stopnie
dotyczące przedmiotów, z którymi wiążą swoją przyszłość. Oceny mają znaczenie
również dlatego, że rodzice zwracają na nie uwagę (złe stopnie mogą być powodem
kar, szlabanów).
8. Większość gimnazjalistów nie planuje sobie rozkładu pracy wcześniej, działa raczej
spontanicznie. Badani na co dzień nie poświęcają na naukę zbyt wiele czasu, z
wyjątkiem przygotowań do sprawdzianów. Czasami jednak i w tym przypadku
wystarcza im wiedza nabyta na zajęciach i przed klasówką robią tylko krótkie
powtórzenie. Zdarzają się także systematyczne osoby i takie, które mają ustalony
proces przygotowania do sprawdzianu (robienie kolorowych karteczek, uczenie się
ich).
9. Zdecydowanie jako pozaszkolne źródło wiedzy większość badanych traktuje Internet.
W mniejszym stopniu w celu zdobywania wiedzy korzystają z telewizji. Tylko
nieliczni wykorzystają książki i raczej w ostateczności. Internet traktują jako źródło
wiedzy uzupełniającej braki, gdyż „wiedza przekazywana w szkole nie zawsze jest
wystarczająca”
10. Gimnazjaliści na sprawdzianach zazwyczaj ściągają i co więcej nie czują z związku z
tym wyrzutów sumienia. Jest to dla nich forma podwyższenia sobie oceny. Nie
odbierają tego jako oszustwa. Czasem jednak starają się uzupełnić wiedzę, której nie
zdążyli nauczyć się na sprawdzian już po ściąganiu – ale to są raczej wyjątki
83
11. Większość badanych nie chodzi na wagary. Nieliczne jednostki opuszczają lekcje, ale
tylko w okresie po wystawieniu ocen. Wynika to przede wszystkim z tego jaki mają
stosunek do obowiązków szkolnych, a poza tym w szkole spotykają się ze znajomymi.
12. Większość badanych uczęszcza na religię, jednak motywacje są różne. Zdecydowanie
uważają, że nie powinien to być przedmiot obowiązkowy
13. Gimnazjalistów stresują głównie sprawdziany, jest to główne źródło nerwów
14. Badani nie uważają bycia gimnazjalistą za coś nadzwyczajnego, jest to dla nich
naturalne
15. Do najczęściej pojawiających się rzeczy, które badani chcieliby zmienić w swoich
szkołach należą:
- wydłużenie przerw na rzecz skrócenia lekcji
- likwidacja klasówek
- zaprzestanie odpytywania
- późniejszy czas rozpoczynania zajęć
- wprowadzenie w szkole pewnych udogodnień (np. basen, lodowisko,
radiowęzeł)
- przeprowadzenie remontu
- zmiany systemu oceniania
można stwierdzić, że w kwestii stosunku do czasu wolnego:
7. Gimnazjaliści rzadko spędzają czas wolny z rodziną, częściej z rówieśnikami
8. W swoim czasie wolnym wykonują różnorodne czynności, m. In uprawiają
sport, surfują w internecie, słuchają muzyki, oglądają telewizję, czytają książki i
czasopisma
9. Gimnazjaliści w większości twierdzą, że nie stosują używek i wcale albo bardzo
rzadko się z nimi spotykają
10. Spośród różnych form uczestnictwa w kulturze gimnazjaliści najczęściej
wybierają kino, rzadziej teatr czy muzeum, które najczęściej odwiedzają podczas
wycieczek szkolnych
11. Badani najczęściej wybierają luźne, wygodne stroje, często są to po prostu
podkoszulek i dżinsy, raczej nie podążają za trendami w modzie
Na podstawie przeprowadzonych wywiadów swobodnych z gimnazjalistami wyłaniają
się następujące wnioski, dotyczące uczuć, wartości, obaw i światopoglądu:
1. Co najmniej połowa badanych gimnazjalistów nie potrafi wskazać wartości, którymi
się kieruje w życiu, część badanych która określiła takie wartości zazwyczaj
wymieniała miłość, przyjaźń, honor, pracę.
2. Gimnazjaliści raczej nie kierują się utartymi zasadami, podkreślają, by być sobą, lub
postępować w zgodzie z własnym sumieniem;
3. Badani raczej nie mają powodów do wstydu, dumni są zazwyczaj z osiągnięć
indywidualnych, np.: sportowych lub artystycznych lub nie wskazują konkretnych
powodów do dumy.
4. Większość nie posiada autorytetów ani idoli na których się wzoruje, jeśli ktoś im
imponuje jest to często starsze rodzeństwo.
5. Gimnazjaliści biorą udział w nabożeństwach, jednak nieregularnie i traktują to jako
nudny obowiązek, większość deklaruje się jako osoby wierzące, lecz niepraktykujące.
84
6. Większość(podkreślając, że jest to uzależnione w dużej mierze od płci badanego) nie
przepada za zakupami i nie przywiązuje wagi do marki ubrań, choć część podkreśla,
że wśród rówieśników markowe rzeczy pełnią dużą rolę. Zdecydowana większość
raczej nie porównuje się względem stroju z rówieśnikami, choć zdarzają się takie
przypadki.
7. Rzeczy materiale są ważne bardziej w sensie zapewnienia bytu niż jako dobro samo w
sobie.
8. Zainteresowanie polityką jest znikome bądź żadne.
9. Gimnazjaliści są raczej związani z miastem w którym mieszkają, bardziej niż z
krajem, nie wykluczają jednak zmiany miejsca zamieszkania, np.: w celach
edukacyjnych.
10. Strach, lęk i stres wywołują głównie przejawy agresji ze strony innych osób np.: w
szkole lub w okolicy miejsca zamieszkania.
można stwierdzić, że w kwestii aspiracji i planów na przyszłość:
1. Zdanie gimnazjalistów na temat planów na przyszłość jest podzielone. Niektórzy z
badanych wiedzą kim chcieliby zostać i co chcą robić w przyszłości, reszta nie ma
dokładnie sprecyzowanych planów
2. Część badanych planuje w przyszłości założenie rodziny, pragną mieć swój własny
dom i dzieci.
3. Gimnazjaliści czują się dorośli, wiedzą, że dorosłość wiąże się z odpowiedzialnością i
obowiązkami i nie boją się takich wyzwań. Niektórzy badani wiedzą, że są jeszcze
dziećmi, czują się tak i czasami zachowują
4. Rodzice mają duży wpływ na poczynania gimnazjalistów i badani zdają sobie z tego
sprawę, ale chcą także iść własną ścieżką i samemu radzić sobie w życiu
5. Wizje przyszłości badanych gimnazjalistów są różne. Niektórzy z nich widzą
przyszłość w czarnych barwach, przewidują konflikty i wojny, inni natomiast mówią o
lepszych warunkach życia, rozwoju technologii i unowocześnieniu nauczania
85

Kim jest współczesny gimnazjalista?

Transkrypt

Podobne dokumenty

Dyrektorskie rządy!

Niezwykła przygoda gimnazjalistów z Pakości. Wyprawa do Brukseli