Marta Rosenthal-Sikora IRREGULAR TALENTS

Transkrypt

Irregular
Talents
Indeks
Wprowadzenie, Sergio Zini
Wstęp, Maria Śliwińska
Irregular Talents, Franco Faranda
Szczerość i autentyczność, Krzysztof Białowicz
IRREGULAR TALENTS - Akademicka Przestrzeń Kulturalna ,
Marta Rosenthal-Sikora
Informacja o projekcie
Talent kontra reguła, czyli nowatorstwo kontra paradygmat,
Luca Farulli
Sztuka między „regułą” i „brakiem reguły” – z perspektywy
„zmiany poglądów”, Peter Assmann
Polscy artyści w projekcie Irregular Talents,
Alicja Saar-Kozłowska
Artyści i ich dzieła:
- Cesare Paltrinieri
- Michał Nowak
- Agata Miszewska
- Ewa Świokła
- Mieczysław Saar
- Anita Baier
- Anita Wend
- Peter Bischof - Elle Fee - Peter Assmann
- Jarosław Latowski
- Jacek Miszewski
- Elisabeth Watzek
- Hubert Zemsauer
- Andrea Obwaller
- Marta Rosenthal Sikora
- Andrea Giordani
- Renata Jagielska
- Andrea Carminati
- Riccardo Persico
- Franco Veneri
- Leszek Bicki
- Alicja Saar
- Gianluca Pirrotta
- Anna Szary
- Mirosław Kocoł
- Barbara Jankowska
- Agnieszka Pietrzak
- Manuela Candini
Biografie artystów
2
Index
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
3
3
7
7
8
pag. 9
pag. 10
pag. 18
pag. 23
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
32
34
36
38
39
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
69
70
72
74
76
77
78
80
Foreword, Sergio Zini
Introduction, Maria Śliwińska
Irregular Talents, Franco Faranda
Sincerity and Authenticity, Krzysztof Białowicz
IRREGULAR TALENTS - Academic Cultural Space,
Presentation of the project "Irregular Talents"
Talent and rule: innovation and paradigm,
Luca Farulli
The art between “regular” and “irregular” - from the “view
change” perspective, Peter Assmann
Polish artists in the "Irregular Talents" project,
Artists and Works:
- Cesare Paltrinieri
- Michał Nowak
- Agata Miszewska
- Ewa Świokła
- Mieczysław Saar
- Anita Baier
- Anita Wend
- Peter Bischof - Elle Fee - Peter Assmann
- Jarosław Latowski
- Jacek Miszewski
- Elisabeth Watzek
- Hubert Zemsauer
- Andrea Obwaller
- Marta Rosenthal-Sikora
- Andrea Giordani
- Renata Jagielska
- Andrea Carminati
- Riccardo Persico
- Franco Veneri
- Leszek Bicki
- Alicja Saar
- Gianluca Pirrotta
- Anna Szary
- Mirosław Kocoł
- Barbara Jankowska
- Agnieszka Pietrzak
- Manuela Candini
Biographies of the artists
Wprowadzenie
Foreword
Wstęp
Introduction
Sergio Zini
'
Maria Sliwinska
“Blask, który przebija się przez rysy delikatnego
ludzkiego bytu ukazuje nam nieoczekiwane Piękno,
które nasze serce dostrzega i odbiera z zadziwieniem.
Tak i ziemia rozstępuje się, by pozwolić wypłynąć na
powierzchnię wodzie, która bynajmniej nie do niej
należała i która – kierowana jakąś wyższą mądrością
– zaczyna swój bieg dając nowe życie wszędzie tam,
gdzie zdoła dopłynąć.
Piękno jest poza naszą powierzchownością – jest
wewnątrz nas i do nas należy by je uzewnętrznić. Gdy
pozwalamy Pięknu wypłynąć na powierzchnię prosto
z naszej wrażliwości, rodzi się dla nas nowa nadzieja.
Tego właśnie doświadczamy, gdy towarzyszymy na
co dzień artystom pracującym w ramach Cooperativa
Nazareno i to nas motywuje w naszej dalszej i
niekończącej się podróży w poszukiwaniu nowych
źródeł Piękna".
(Tłumaczenie /Translation Agnieszka Gajewska)
Talenty w swej naturze są niejednorodne i
mimo, iż pierwotnie termin talent używany był
jako jednostka miary, talenty są niemierzalne.
Talenty, czyli uzdolnienia mogą być różnorodne.
Można mieć talent organizacyjny lub techniczny,
językowy lub artystyczny i wiele innych. Można być
wszechstronnie utalentowanym jak Leonardo da
Vinci, lub skoncentrowanym na jednej dyscyplinie
czy technice.
Talenty nie zawsze są rozpoznawalne. Częstokroć
trzeba odpowiedniego zbiegu okoliczności, spotkania
z kimś, kto potrafi talent rozpoznać, nawet jeżeli
jeszcze nie w pełni został ujawniony, spotkania z
kimś, kto zechce ten talent rozwinąć i wydobyć na
światło dzienne. Artyści, których prace prezentujemy
spotkali na swej drodze ludzi, którzy potrafili dostrzec
ich potencjał.
Dzięki temu w projekcie Irregular Talents możemy
pokazać tak różnorodne prace na wystawie
międzynarodowej we Włoszech w Bolonii (otwarcie
16 maja 2015 r.), w Polsce w Toruniu (otwarcie 24
czerwca 2015 r.) i w Bydgoszczy (otwarcie 20 lipca
2015) oraz w Austrii w Pregarten k. Linz (otwarcie
29 sierpnia 2015 r.). Prace te prezentowane są w
otoczeniu artystów, którzy sami swój talent odkryli
zainspirowani czymś lub zachęceni przez kogoś i
rozwijali go w procesie regularnego akademickiego
kształcenia.
Zestawienie tych dzieł w jednym miejscu uświadamia
nam, że kreatywność i sztuka nie zna granic a
każdy twórca widzi świat na swój sposób, czasami
zbliżony do widzenia innych twórców, z którymi
nigdy prawdopodobnie się nie zetknął i których
prac raczej nie zna. W dorobku wszystkich artystów
"The light that shines through the cracks of a fragile
existence gives us unexpected beauties which our
heart glimpses with astonishment.
Like the Earth parting to let water spring forth,
water that the Earth did not own and that, guided by
higher wisdom, starts flowing, and giving new life to
whatever it touches.
Beauty is without us: it is up to us to welcome it within,
because if Beauty can spring forth from fragility, a
new hope is born for each of us.
This what we have experienced in the daily life of the
people we assist in Cooperativa Nazareno, and what
motivates us in the ongoing quest for new wellsprings
of Beauty".
Talents are intrinsically heterogeneous and, though
originally the term ‘talent’ was used to denote a unit of
measurement, they are in fact unmeasurable. There are
different talents, or gifts, to talk about. Thus a person may
demonstrate an organizational talent or technical one or
language-learning one or artistic one or one of so many
others. Finally, a person may be multi-talented, like e.g.
Leonardo da Vinci, or focused only on a single discipline or
technique.
By no means are talents always discovered. Often, some
really happy coincidence needs to happen so as to come
across somebody who can recognize a talent, especially
when it is still latent, and, what is more, who is willing to
unearth and develop it. Therefore, artists whose works are
presented here are indeed lucky to have been discovered
and appreciated.
Thanks to this, we have an opportunity to display their works
within the project of ‘Irregular Talents’ on the international
exhibition that opens in Bologna, Italy on 16th May 2015,
in Toruń, Poland on 24th June 2015, in Bydgoszcz, Poland
on 20th July 2015, and in Pregarten, Austria, on 29th
August 2015. The given works are presented together
with the works of artists who managed to discover their
talents on their own, though they may have been inspired
by some issue or encouraged by a certain personage, and
who developed their gifts in the course of a formal artistic
training.
Juxtaposition of these two types of works in one exhibition
helps us to realize that human creativity and art know no
bounds and that truly all the presented here artists have
their own view of the world, even if sometimes it is similar
to the view of the other artists whom most probably they
never met and whose works they are not familiar with.
Both the professional authors, so those with the fine-arts
degree, and the authors who make the so-called outsider
art (or art brut in French, which literally means ‘raw art’),
including ‘primitives’ and the ones working within the styles
of naïve art or intuitive art, have in their oeuvre inspirations
3
4
zarówno profesjonalnych z dyplomami szkół
artystycznych, jak i z nurtu określanego jako Art
Brut, prymitywizm czy sztuka naiwna, surowa lub
intuicyjna znajdziemy prace inspirowane dziełami
sławnych artystów, czasami dosłownie, a innym
razem poddane interpretacji. U wszystkich artystów
mamy do czynienia z poszukiwaniem własnego stylu.
Widzimy to nie tylko na naszej wystawie, gdzie do
jednorodnych prac prezentowanych w Bolonii, w
polskiej wersji ekspozycji dodajemy inne aspekty
twórczości artystycznej pokazując różne techniki
stosowane przez twórców polskich. Poszukiwanie
własnego stylu widać wszak także w dziełach
najbardziej znanych artystów jak chociażby Vincenta
van Gogha, który za życia też zmagał się z problemem
niedoceniania jego sztuki. Dziś posiadanie jego
dzieł jest marzeniem każdego z muzeów. Podobnie,
choć na mniejszą skalę, uznana jest już dziś sztuka
tzw. artystów prymitywnych, wśród których dzieła
polskiego Nikifora obok Teofila Ociepki czy Stanisława
Zagajewskiego też zaliczają się do cenionych i
poszukiwanych przez muzea. Ci, obecnie cenieni
artyści przez wiele lat tworzyli z potrzeby serca,
w warunkach prymitywnych, bez wsparcia i bez
zrozumienia, dopóki ktoś nie odkrył i nie rozpoznał
ich talentu.
Twórcy – Irregular Talents – których dzieła
prezentowane są w wyborze na wystawach
i w katalogu mieli to szczęście, że ich talenty
zostały odkryte i mogą być przez nas podziwiane.
Dodatkowo, twórczość dwunastu artystów została w
miarę obszernie przedstawiona w poświęconych im
monografiach.
Zróżnicowana twórczość zachwyca bogactwem treści
i formy. Wśród prezentowanych artystów włoskich
mamy portrecistę Cesare Paltrinieri, który także
świetnie maluje przyrodę i architekturę w stylu
zbliżonym do kubistów, co doskonale widać w jego
monografii. Nigdy nie zapomina o podpisaniu swych
dzieł. Andrea Giordani, którego twórczość również
przedstawiona jest szerzej w monografii, to artysta
bardzo precyzyjny i pracowity. Jego dzieła składające
się z wyrysowanych długopisem/cienkopisem
kwadracików przedstawiają plany miast i postaci
zbliżone w charakterze do azteckich czy olmeckich
rysunków znanych z zachowanych kodeksów.
Andrea Carminati posługujący się kolorową kredą i
pastelami tworzy wielobarwne wizerunki ptaków
rajskich. Riccardo Persico, któremu także w projekcie
poświęcono monografię, to twórca wszechstronny.
Część jego dzieł to komiksy, ale także miniaturowe
postaci malowane piórkiem oraz prezentowane na
wystawie prace przedstawiające antropomorficzne
portrety wybranych zwierząt tworzone mieszaną
techniką. Obrazy Franco Veneri to jakby kolorowe
plany miast z ukrytymi na nich w pewnych miejscach
postaciami. Franco maluje na papierze, ale potrafi
także zadbać o ożywienie instrumentów muzycznych.
Twórczości tej towarzyszą monochromatyczne prace
artystki profesjonalnej Manueli Candini.
W grupie artystów austriackich prace Paula
Duhema, w których w kształt zaostrzonego ołówka
wpisane są kolorowe domki, przypominają nieco
rozwiązania Tadeusza Makowskiego, polskiego
artysty działającego w Paryżu w pierwszej połowie
XX wieku, który malował „ołówkowe dzieci”. Anita
Baier na kolorowych tablicach tworzy farbami
akrylowymi liczne przesłania do świata. Natomiast
świat Elisabeth Watzek wypełniają postaci przyjaźnie
portretowanych ludzi, najczęściej przy użyciu 2-3
kolorów. Wśród nich są postacie z prostokątnymi
lub
trójkątnymi
twarzami
ukształtowanymi
płaszczyznowo, jednokolorową plamą. Hubert
Zemsauer prezentuje prace fotograficzne ze
scenkami z pchlego targu w Linz, które następnie
poddaje obróbce malarskiej. Natomiast Andrea
Obwaller posługując się długopisem zarysowuje
kartki papieru licznymi przecinającymi się pod
różnym kątem cienkimi liniami, meandrami. Całość
dopełniają posługujący się także cienką kreską
artyści profesjonalni Peter Bischof, Peter Assmann
i Helena Ellefee Möstl, dający interesujący przykład
kolektywnej twórczości.
W polskiej wersji katalogu koncentrujemy się na
wyborze talentów polskich. Spośród wielkiej ich
rzeszy ograniczyliśmy się do przedstawienia twórców
z jednego tylko miasta – Torunia. Po wielu naradach
uznaliśmy, że należy wypromować młodą artystkę
Ewę Świokłę, która borykając się z poważną chorobą
od dzieciństwa, zatraciła się w sztuce bez reszty. Nie
tylko ukończyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych
na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu,
ale także szkołę muzyczną i występuje z zespołem
jako mezzosopranistka. Jej liczne prace malarskie
to poszukiwanie własnego stylu, w którym ważną
pozycję zajmują obrazy o tematyce kosmicznej.
Pozostałe osoby wybraliśmy z jednego ośrodka
–
Pracowni
Rozwijania
Twórczości
Osób
Niepełnosprawnych (PRTON), która powstała z
inspiracji niestrudzonej działaczki społecznej,
znanego pedagoga Wandy Szuman. Pracownia już
od 35 lat zajmuje się rozwijaniem talentów osób
poszkodowanych przez los. Zaczęło się to od inicjatyw
społecznych, realizowanych przez wrażliwych
studentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu, koncentrujących się
na wspieraniu poszczególnych artystów. Po uzyskaniu
pomocy od dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej,
obecnie Profesora Bohdana Ryszewskiego, udało
się zorganizować pierwsze wernisaże uzdolnionych
artystycznie osób, wśród których byli artyści malujący
ustami, nogami, twórcy niewidomi, malujący na
papierze brajlowskim, rzeźbiący w glinie. Do dziś
w Bibliotece Uniwersyteckiej przechowywane są
niektóre z tych prac, zakupione lub podarowane do
jej zbiorów po wernisażu. Był to czas, kiedy polityka
społeczna państwa nie brała pod uwagę tego
rodzaju akcji. Obecnie Pracownia działa na zasadzie
organizacji pozarządowej, uzyskującej fundusze
publiczne na zaspokojenie podstawowych potrzeb.
Mimo skromnego finansowania wciąż kontynuują w
niej swoją misję życiową artyści Anna Szary i Mirosław
Kocoł, których prace także tu zamieszczamy.
Spośród
licznych
podopiecznych
Pracowni
wybraliśmy troje, których twórczość przedstawiona
jest obszerniej w monografiach. Są to Renata
of artefacts created once by famous classics. Those works
are more or less liberally interpreted. Nonetheless, all the
given artists clearly search for their own particular style of
artistic expression, which can be noticed on the presented
exhibitions, whose the Bologna version consists of more
homogenous works while the Polish version is expanded
with some extra forms of artistic creativity to show
diversity of techniques used by the Polish artists. But the
problem of searching for one’s own style of expression,
and consequently recognition, apply also to the authors
who are today famous but who had to endure the situation
of being underrated during their lifetime, like Vincent van
Gogh. Nowadays, each single museum around the world
dreams of having one of his works. Similarly, though on a
smaller scale, the so-called ‘primitives’ finally have gained
recognition, among whom there are the Polish authors
Nikifor, Teofil Ociepka and Stanisław Zagajewski, and
whose works are now highly valued by critics and sought
after by many museums. The mentioned artists, today
highly regarded, for many years had nothing but a heartfelt
need to create their works, i.e. they had no decent working
or even living conditions, none’s support or understanding,
till the moment some proper person met them and spot
their talents.
The artists from the project Irregular Talents, whose
selected works are presented on the exhibition and in the
catalogue, are lucky to have had their talents discovered
in the past and to be admired now. Additionally, the works
of twelve of them are described in more detail in the
monographs.
The proposed here artistic production delights with
diversity of forms and contents. Among the Italian artists,
there is presented Cesare Paltrinieri, the portraitist, who
also splendidly paints nature and architecture in the style
similar to the cubist one – which is very well shown in his
monograph. He never forgets to sign his works. Andrea
Giordani, whose output is also discussed at length in the
monograph, is an author very diligent and meticulous. His
works consist of little squares, drew up with a ballpoint
pen or fine ballpoint pen, which represent plans of cities
and characters similar in their nature to Aztec or Olmec
drawings seen in the survived codes of those civilizations.
Andrea Carminati uses a coloured chalk or a pastels stick
and in this way he creates multi-coloured images of birds
of paradise. Riccardo Persico, who also has a separate
monograph devoted to him, is a versatile creator. He is
an author of comics, but also of pen and ink miniatures
of human figures, and finally of anthropomorphic animal
portraits in mixed media techniques, the latter included in
the above-mentioned exhibition. The paintings by Franco
Veneri are like colourful town plans with characters hidden
in some of their areas. Franco paints on paper, but he also
knows how to adorn musical instruments. Works of these
artists are juxtaposed with the monochrome ones by the
professional artist, Manuela Candini.
As for the group of Austrian artists, the works of Paul
Duhem, depicting the shape of a sharpened pencil in
which there are set little coloured houses, evoke memories
of some solutions of Tadeusz Makowski (the Polish
painter active in Paris in the first half of the 20th century)
regarding the characteristic ‘pencil-like children’ of his.
Anita Baier uses acrylic paints on coloured panels to create
numerous messages to the World. Further, the world by
Elisabeth Watzek is filled with people portrayed in a very
friendly manner, usually with the help of no more than 2-3
colours. Among the given people there are characters with
rectangular or triangular two-dimensional physiognomies
painted with monochromatic patch of colour. Hubert
Zemsauer takes photographs of scenes of the flea market
in Linz, which then he colorizes with paints. Andrea
Obwaller uses ballpoint pen to cover sheets of paper
with many thin lines, meanders, intersecting at different
angles. The Austrian group is complemented with the trio
of professional artists, Peter Bischof, Peter Assmann and
Helena Ellefee Möstl, who also apply thin strokes of colour
and who give an interesting example of collective work.
The Polish version of the catalogue focuses on the selection
of domestic talents. Eventually, from a wealth of it we
decided to present here only artists from the city of Toruń.
After much deliberation, we chose to promote a young
artist Ewa Świokła, who, in spite of suffering from a serious
illness since childhood, became completely immersed in
her creative activity. She graduated not only in Fine Arts
at the Nicolaus Copernicus University (NCU) in Toruń but
also from the music school and gives concerts with the
orchestra singing as a mezzo-soprano. Her prolific painting
output reflects the search of the artist’s own style which is
fairly distinctive due to the ‘cosmic paintings’.
Other Polish artists were chosen from one institution, the
Centre for the Development of the Handicapped Persons'
Artistic Activity (PRTON), which was founded thanks to
the initiative of the indefatigable activist and well-known
educator Wanda Szuman. The Centre has been engaged in
the development of talents of the disadvantaged people
for over 35 years now. It all started with the actions carried
out by socially responsible students of the Faculty of Fine
Arts at the NCU in Toruń, who concentrated on assisting
individual artists. Having received help from the director
of the University Library, Bohdan Ryszewski, they managed
to organise first exhibitions of artistically talented charges,
among which there were mouth and foot painting artists,
blind artists, those painting on braille paper or sculpting
in clay. Some of the displayed works were sold or donated
to the Library after the exhibition and still are included in
its collection. In those days, the state social policy did not
support this type of action. Today, the Centre functions
as a non-governmental organisation and receives public
funds for its basic needs. Despite the modest funding, such
people as Anna Szary and Mirosław Kocoł, whose works
are listed in this catalogue, keep working for the institution
and fulfil their mission in life.
Among the many charges of the Centre, three were
selected to have their works more extensively discussed
in the monographs. The first one is Renata Jagielska. She
5
6
Jagielska, która najlepiej wyraża się w technice
linorytniczej, chociaż jej pastele i rysunki kredką
też są godne uwagi. Niektóre z nich przypominają
projekty witraży. Anita Wend z kolei najchętniej
maluje kredką na tkaninie, tworząc monumentalne
dzieła, interpretacje obrazów znanych mistrzów.
Jak wszyscy wychowankowie tej pracowni nie stroni
ona od innych technik, jak rysunek, puncowanie i
linoryty. Jarosław Latowski także zafascynowany
jest możliwością tworzenia grafik, a jego prace
malowane kredką starają się wiernie oddać
najmniejsze elementy ludzkiego ciała. Nie są mu
także obce puncowanie i malowanie na szkle. Poza
tymi artystami, na wystawie prezentowane są także
introwertyczne prace Michała Nowaka oraz Agaty
Miszewskiej, Jacka Miszewskiego i Leszka Bickiego.
Osiągnięcia tych artystów zestawiamy z dziełami
ich mistrzów. Na ile można odnaleźć ich wpływ w
twórczości uczniów, każdy sam może sprawdzić na
wystawie. Prezentujemy tu więc prace wspomnianych
wcześniej artystów-opiekunów, a zatem rzeźby
Anny Szary oraz malarskie i graficzne poszukiwania
Mirosława Kocoła. Towarzyszą im dzieła młodszych
stażem twórców Barbary Jankowskiej prowadzącej
pracownię malarstwa na szkle oraz aplikacja na
tkaninie Agnieszki Pietrzak, która opiekuje się
pracownią krawiecką, gdzie powstają obrazy „igłą
malowane”. Ponadto tło profesjonalnej sztuki
dopełniają, podobnie jak na wystawie w Bolonii prace
Marty Rosenthal-Sikory z cyklu Cities oraz dzieła
Mieczysława Saara, znakomicie korespondujące z
twórczością Ewy Świokły i obrazy jego wnuczki Alicji
Saar.
Niestety każda przestrzeń jest ograniczona stąd
wiele innych prac które należałoby pokazać czeka
na kolejną taką okazję. Mamy nadzieję, że wystawa
ta uświadomi zarówno społeczeństwu, ale przede
wszystkim decydentom, jak ważne jest wspieranie
twórczości artystycznej osób uzdolnionych, gdyż
dzięki niej życie twórców nabiera sensu a nasze staje
się piękniejsze.
expresses herself best in the linocut printing technique,
though her pastel drawings and coloured pencil drawings
are also noteworthy. Some of them resemble stained glass
designs. The second one, Anita Wend, most willingly draws
with coloured pencils on fabric, thus creating large format
compositions and interpretations of paintings by famous
masters. Like all the other artists of the Centre, she do
not limit herself to using only one favourite technique,
making also coloured pencil drawings and pastel drawings
on paper and linocuts. The third one, Jarosław Latowski,
is as well fascinated by creating prints. Additionally, in his
coloured pencil drawings he tries to render most faithfully
the smallest elements of the human body. Finally, he is also
familiar with the sheet metal embossing (punzierung in
German) and painting on glass. In addition to the abovementioned artists whose production is described in more
detail in the separate monographs, the exhibition shows
also introverted works by Michał Nowak, as well as a few
works of Agata Miszewska, Jacek Miszewski and Leszek
Bicki.
The achievements of the given artists are juxtaposed with
the works of their masters so the Polish viewer has an
opportunity to judge himself how much the charges are
influenced by their tutors. Thus, he/she can see the pieces
of art by the aforementioned masters, including sculptures
by Anna Szary and the art of painting and engraving
by Mirosław Kocoł. Their works are accompanied with
the ones authored by the other creators, like Barbara
Jankowska, who gives classes in painting on glass, and
Agnieszka Pietrzak, who leads the workshops in sewing
where she teaches how to make the ‘needle-painted’ works.
The collection of professional works is complemented with
abstract works by Marta Rosenthal-Sikora, and Mieczysław
Saar, that perfectly correspond with those by Ewa Świokła,
and finally with paintings by Alicja Saar (granddaughter of
Mieczysław).
Unfortunately, every display space is limited hence many
works not included in this exhibition but worth seeing
awaits another occasion. We hope, however, that this event
will make society, but above all policy-makers, realize how
important it is to support artistic activity of talented people,
especially as such an activity makes them feel needed and
at the same time makes our life more beautiful.
(Tłumaczenie/Translation Agnieszka Gajewska)
IRREGULAR TALENTS
Szczerość i autentyczność
Sincerity and Authenticity
Franco Faranda
Krzysztof Bia owicz
Pinakoteka Narodowa w Bolonii jest zaszczycona, że może
gościć wystawę będącą rezultatem projektu „Irregular
Talents”, stanowiącego wyraz ideałów takich jak uznanie
talentów i integracja społeczna przez sztukę, które zawsze
były Pinakotece bliskie.
Cieszy nas także fakt, iż nasze partnerstwo z koordynatorem
projektu Cooperativa Nazareno zapoczątkowane w 2014
r. rozwija się tak owocnie. W tym roku poza patronatem
i wsparciem z Programu Unii Europejskiej „Kultura” nasz
wspólny wysiłek jest wzbogacony dzięki współpracy
z partnerami o różnym doświadczeniu i wrażliwości,
mających swe źródło w historii krajów ich pochodzenia –
Polski i Austrii.
Otwarcie drzwi Pinakoteki dla projektu Irregular Talents
jest legitymizacją dokonań artystów i ich prac wybranych
przez ekspertów do ekspozycji na tradycyjnej scenie sztuki,
w tak znaczącej instytucji kultury jaką jest Pinakoteka.
Wystawienie
tych
prac
w
Pinakotece
jest
przypieczętowaniem rezultatów współdziałania organizacji
pozarządowych, którym udało się przezwyciężyć
ograniczenia i niedomogi w zakresie wspierania talentów,
przez znalezienie odpowiedniego sposobu współpracy z
partnerami instytucjonalnymi na różnych poziomach.
Irregular Talents jest przykładem międzysektorowego
i międzynarodowego projektu, w którym inicjatywy
społeczne i kulturalne oraz krajowa i międzynarodowa
współpraca między instytucjami pozwoliły na osiągnięcie
wspólnego celu – dowartościowania talentów, bez względu
na jakiekolwiek ograniczenia.
Pinakoteka z radością oczekuje kontynuacji tej
międzynarodowej współpracy w zakresie uznania talentów
i pokonywania ograniczeń oraz chętnie włączy się do
oceny, krytyki i wystawiania dzieł sztuki na podstawie ich
samoistnej wartości, nie stawiając ograniczeń w zakresie
ich pochodzenia.
Tłumaczenie/Translation Maria Śliwińska
Co to jest szczerość i co to jest autentyczność. To nie jest
pytanie. Raczej tytuł, próba zapisu reakcji, definicja klucza
jakim posługują się artyści......bezwiednie. Ci artyści.
Nie zadajemy sobie pytań, bo są gotowe odpowiedzi.
Pokazujemy te prace, ciepłe i nieodgadnione. Niech
pozostaną jako ślad w przestrzeni naszej inspiracji.
Kształty, litery, symbole, ludzie, dzieci, zwierzęta weszły do
pokoju, w którym nie ma mebli więc zawisły w powietrzu.
Bo nie ma tu żadnych reguł, rygorów kompozycyjnych, ani
schematów. Obrazy, rysunki, grafiki są na wyciągnięcie ręki,
chcemy być blisko nich, bo są po to, by odkrywać przed nami
sens tworzenia.
Bardzo się cieszę że toruńskie Centrum Sztuki Współczesnej
bierze udział w tym przedsięwzięciu, że wspiera tą, być może
najczystszą, formę wypowiedzi artystycznej.
The Pinacoteca Nazionale di Bologna is honored to host the
European exhibition project "Irregular Talents", a protean
embodiment of those ideals of talent valorization and social
inclusion through art that the Pinacoteca itself has always
pursued.
We are also proud to see how the partnership we started in
2014 with Cooperativa Nazareno, the project's coordinator,
is growing more and more fruitful: this year, besides the
patronage and support of the European Union's Programme
for Culture, our joint effort is enriched by the collaboration
with the project's cultural partners, each bringing along
a different Weltanschauung derived from the history and
sensitivities of their native countries, Poland and Austria.
Opening the Pinacoteca's doors to Irregular Talents means
aligning with the desire of making available to these so-called
"irregular" artists, besides the chance of having their works
evaluated by experts in the field, the legitimacy of being
featured in the traditional art scene, in a prime institutional
location like the Pinacoteca.
Exhibiting these works in the Pinacoteca is a chance to put an
official seal of a network job born of the daring and confident
project of a non-profit sector capable of really embracing
limitations and fragilities, understanding possibilities,
cultivating talents, and finding adequate ways to interact
with institutional partners on various levels.
"Irregular Talents" represents a cross-sectoral, international
cooperation project where social and cultural initiatives and
national and international institutions collaborate towards a
common goal: the valorization of talents, regardless of any
limitation, and social inclusion through art and culture, while
at the same time daring to move over the stigma of limitation
and disadvantage, and to broaden their cultural and artistic
offering, both in terms of production and of fruition.
The Pinacoteca looks forward to a continuation of this
international synergy towards valorizing talents, embracing
limitations, and being well disposed to evaluate, critique, and
exhibit works of art based on their own value, regardless of
the limitations of their origins.
What constitutes sincerity and authenticity? This is not
a question. It’s rather a title, an attempt to record a reaction, a definition of the formula used by the artists....
unknowingly. Those artists. We do not ask ourselves questions since the answers are given. We just present these
works, so warm and so mysterious. Let them leave a trace
in the expanse of our inspiration.
Shapes, letters, symbols, people, children, animals entering an unfurnished room and therefore hanging in the
air. There are no rules, no composition rigors, no schemes
to observe. Paintings, drawings, graphics stay at your fingertips. We wish to be close to them, as they are to unveil
for us the sense of artistic creation.
I am very glad that our the Centre for Contemporary Art
in Toruń takes part in this endeavour and supports this
probably purest form of artistic expression.
(Tłumaczenie / Translation Agnieszka Ługowska)
7
IRREGULAR TALENTS - Akademicka Przestrzeń Kulturalna
IRREGULAR TALENTS - Academic Cultural Space
Prezentacja projektu
Presentation of the project
8
Progetto co-finanziato
dall’Unione Europea
Na przełomie lipca i sierpnia Akademicka Przestrzeń
Kulturalna Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy
zaprezentuje prace artystów z 3 krajów – Włoch, Austrii i Polski. Ekspozycja, będąca integralną częścią
międzynarodowego projektu Irregular Talents,
wyraźnie wpisuje się w idee APK – SZTUKI BEZ BARIER.
Akademicka Przestrzeń Kulturalna od lat stanowi doskonałe miejsce dla wszelkiego rodzaju
przedsięwzięć kulturalnych i artystycznych. Jej
wizytówką jest interdyscyplinarność i różnorodność
działań kulturalnych. Obok koncertów, spektakli,
projekcji filmowych i wystaw odbywają się tu spotkania z ludźmi kultury, debaty społeczne, konferencje
oraz seminaria naukowe. Przestrzeń ożywiają cykliczne festiwale oraz unikatowe inicjatywy, realizowane przez studentów oraz przedstawicieli lokalnych
środowisk. Z myślą o młodych artystach stworzono
takie programy, jak cykl wystawowy Galerii Debiut,
Małe Granty APK czy Bydgoska Akademia Fotografii.
APK to także liczne projekty edukacyjne oraz genius loci
Instytutu Kulturoznawstwa WSG – najważniejszego
ośrodka kulturoznawczego w makroregionie. I
wreszcie miejsce do współpracy z III sektorem, czego przykładem są projekty społeczne Fundacji „Gaudeamus”, przełamujące stereotypy i ograniczenia,
dedykowane osobom niepełnosprawnym i wykluczonym.
Wspieramy i promujemy działalność artystyczną
osób niepełnosprawnych, nieznanych artystów profesjonalnych i nieprofesjonalnych, którzy poprzez
sztukę mają szansę przełamać swoje ograniczenia.
Zapewniamy warunki do swobodnego odkrywania i rozbudzania twórczych pasji. Mamy nadzieję,
że za pomocą sztuki, która nie rozgranicza pojęć
sprawności i niepełnosprawności oraz nie skupia
się na barierach poszczególnych twórców, możemy
najlepiej i najszybciej doprowadzić do integracji
społecznej. Projekt Irregular Talents pozostaje więc
dla nas szczególnie ważnym przedsięwzięciem.
Jesteśmy przekonani, że wybór artystów z różnymi
niepełnosprawnościami, stworzenie monografii
poświęconych ich twórczości oraz zaprezentowanie
ich prac na międzynarodowej wystawie pokażą, że
kultura potrafi być efektywną metodą społecznej integracji.
Irregular Talents to trzyletni projekt z zakresu kultury (2013-2015) dofinansowany przez EACEA w
ramach Programu Kultura 2007-2013. Jest on realizowany przez konsorcjum składające się z partnerów europejskich: Nazareno Società Cooperativa Sociale (Nazareno- Włochy), Międzynarodowe
Centrum Zarządzania Informacją The International Center for Information Management Systems
and Services (ICIMSS - Polska), Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy (WSG-Poland), Verein Integrative Kulturarbeit (VIK-Austria).
Celem Irregular Talents jest stworzenie możliwości
naukowej oceny wartości artystycznych dokonań
dwunastu artystów, którym los mniej sprzyjał. Ich
prace poddane zostały ocenie ze względu na ich
walory artystyczne, nie ze względu na historie ich
twórców.
W trakcie trwania projektu eksperci z Austrii,
Polski i Włoch zajmowali się selekcją i analizą
prac wybranych artystów. Efektem tych działań
są monografie prezentujące wieloaspektowe
dokonania każdego z artystów. Jednocześnie,
pod kierunkiem koordynatora eksperci pracowali nad przygotowaniem wystawy, której
ekspozycje zaplanowano we Włoszech, Polsce
i Austrii. Na wystawach tych prezentowane są
dzieła wybranych zgodnie z kryteriami projektu
artystów, którym towarzyszą prace twórców z
uznanymi już osiągnięciami. Ideą przewodnią
było nawiązanie dialogu między artystami,
których dzieła korespondują ze sobą bez względu
na doświadczenia autorów czy jakiekolwiek
ograniczenia. Projekt skupia się bowiem na
wartości artystycznej prac, stwarzając pośrednio
autentyczną możliwość międzykulturowego
włączenia społecznego. Projekt został objęty
opieką kuratorską następujących ekspertów: Luca
Farulli (Włochy), Alicja Saar-Kozłowska (Polska),
Peter Assmann (Austria)
(Tłumaczenie / Translation Maria Śliwińska)
At the turn of July and August the Academic Cultural
Space at the University of Economy in Bydgoszcz has
scheduled an exhibition of artists from Italy, Austria
and Poland. Not only does this exhibition constitute
an integral part of an international project Irregular
Talents but it also fits perfectly into the framework of
the Academic Cultural Space mission focused on propagating ART WITHOUT BARRIERS.
The Academic Cultural Space (APK) has been a perfect venue for artistic and cultural pursuits of different
types for years. Various, interdisciplinary cultural undertakings have been the hallmark of this institution.
Beside concerts, performances, screenings and exhibitions also meetings with people involved in culture,
social debates, academic conferences and seminars
are held there. The Space is enlivened by cyclic festivals and unique initiatives, carried out by students and
local environment representatives. Keeping young
artists in mind we have geared towards them certain
cyclic programs organized by the Debut Gallery as well
as APK Small Grants and Bydgoszcz Academy of Photography.
Moreover, the Academic Cultural Space is involved in
various educational projects and is the genius loci of
the Institute of Cultural Studies at the University of
Economy, the most important culture center in the
macro-region. Last but not least, the APK is the place
where cooperation with the third sector takes place,
which is borne out by social projects carried out by
the Gaudeamus Foundation. These undertakings are
aimed at challenging stereotypes and barriers and are
dedicated to individuals with disabilities and also to
excluded groups.
We have been supporting and fostering artistic activi-
ties among the disabled, both unknown professional
and non-professional artists, for whom art offers a
chance to overcome barriers. The Academic Cultural
Space provides the conditions to freely discover and
stimulate artistic passions. We do hope that through
art, which has never been drawing a line between
people’s physical abilities and disabilities and bringing
out their physical limitations, we can facilitate social
integration. Thus, the Irregular Talents project has
been of special importance to us. We are deeply convinced that the selection of artists with various disabilities, creation of monographs devoted to their artistic
endeavors and presentation of the works during an
international exhibition will demonstrate that culture
may be conducive to social integration.
(Tłumaczenie / Translation Agnieszka Ługowska)
"Irregular Talents" is a three-year intercultural
project (2013-2015), co-financed by EACEA under the Programme Culture 2007-2013. It is organized by a consortium of European partners
made by: Nazareno Società Cooperativa Sociale (Nazareno-Italy), Międzynarodowe Centrum
Zarządzania Informacją The International Center
for Information Management Systems and Services (ICIMSS-Poland), Wyższa Szkoła Gospodarki
w Bydgoszczy (WSG-Poland), Verein Integrative
Kulturarbeit (VIK-Austria). Irregular Talents aims
to create the opportunity for twelve so called
“irregular artists” to be studied from a scientific
point of view, with artistic criteria. Their work has
been taken into consideration because of its artistic value, and not for the stories of their authors.
During the project, in Austria, Poland and Italy
art experts select and study the artworks of these
artists in order to realize a monograph about the
poetic of every artists. At the same time, the art
experts, under the supervision of the coordinator,
have worked at the organization of the itinerant
art exhibition, which is expected to move from
Italy to Poland and to Austria, showing the works
of the selected artists, together with the artworks
of other well known-artists. The idea is to create
a dialogue among all these artists on the same
theme, no matters the story of the authors or the
initial limitation of someone. The focus is on the
artistic value itself which, of course, indirectly
creates an authentic opportunity for intercultural
social inclusion. The curatorship of the project is
entrusted to the following experts: Luca Farulli
(Italy), Alicja Saar-Kozłowska (Poland), Peter Assmann (Austria).
9
Talent kontra reguła, czyli nowatorstwo kontra paradygmat
Talent and Rule: Innovation and Paradigm
Starożytny talent był jednostką miary, dokładniej
wagi i pieniądza, który ciężarem odpowiadał ustalonej ilości innej lokalnej waluty (różnej w zależności
od państwa). W takiej postaci talent służył zatem
do ustalania wagi – dosłownie jak i metaforycznie.
W Ewangelii wg Św. Mateusza w przypowieści o talentach (25, 14-30) jest on synonimem zdolności
posiadanych przez danego człowieka, gdyż właśnie
według tego kryterium pan rozdał talenty trzem
swoim sługom („każdemu według jego zdolności”).
W przypowieści tej talent jest więc jednostką miary
szczególnego rodzaju – służącą wycenie człowieka.
Gdy na wadze odważa się walutę, jej szalki odchylają
się w górę lub w dół wyznaczając jej wartość. Tak oto
słowo talent poszerza swoje znaczenie od odchylenie–tendencja–skłonność do zamiłowanie–upodobanie, stan nierównowagi, naturalna tendencja do
przedkładania czegoś ponad coś innego, bezkompromisowa wola, rozumiana jako silne postanowienie
działania, często wyprzedzająca wszelkie zastanowienie. W tym zakresie znaczeniowym talent znajduje
się w skomplikowanej relacji w stosunku do pojęcia
reguła – a mianowicie jest przeciwieństwem reguły
widzianej jako najbardziej ogólny porządek rzeczy,
narzucony z góry, w oderwaniu od konkretów, do
którego należy się przystosować. Talent tymczasem,
broni prawa jednostki do jej specyficznego charakteru/natury, gdzie jedność odczuć i myśli powinna być
regułą. W tym kontekście talent jest nie tylko prośbą
o wysłuchanie tego, kto ma wyjątkową wrażliwość,
wolę i wyobraźnię. Związek pomiędzy wielkością
talentu a regułą pomija przypadek, w którym dochodzi do prostego uznania faktu, iż individuum est
inefabbile, czyli jednostka jest niezwykła (jednostkę,
pojedynczego człowieka nie da się do końca określić
i poznać).
Jest coś jeszcze w relacji między talentem a regułą
– pewien ważny element, który pomaga zrozumieć
istotę projektu Irregular Talents – a mianowicie jest to
fakt, iż talent, mimo swego bliskiego pokrewieństwa
z naturą, nie jest mocą, która powstaje sama z siebie i rozwija się bez pośrednictwa języka – w tym
przypadku języka sztuki. Gdyby talent, jako cecha
naturalna i przeciwstawiająca się abstrakcyjnej/
absolutnej regule, zależał tylko od siebie, czyli był
całkowicie samowolny/arbitralny, nie byłby w stanie
się rozwijać, istnieć w dialogu, negocjować swojego
miejsca w świecie innych talentów. Gdyby był jak
bogactwo naturalne, dosłownie by się wyczerpał.
Powyższy fakt wyjaśnia związek pomiędzy talentem a sztuką we współczesnym świecie, rozumianą
jako osobna dziedzina wiedzy, która obejmuje swym
zakresem uwspółcześnianie, bądź konstruktywne
przełamywanie ogólnie przyjętych reguł i paradygmatów. Niemniej jednak sztuka współczesna stawia
otwarte pytanie na temat talentu, który przekracza
granice i sięga do wielu przemyśleń etycznych i moralnych, skupiając się przy tym na aspekcie wkładu
każdego człowieka, jako indywidualności, w ustalanie i definiowanie wspólnych wszystkim, zatem
powszechnych, reguł.
Nasz projekt Irregular Talents faktycznie przełamuje
ogólnie przyjęte reguły: języka, interpretacji,
wyrażania radości i smutku, dialogu; i tworzy nowe
reguły, które z racji swego artystycznego kontekstu,
nie są narzucone, ale raczej nastawione na osiągnięcie
celu, po czym cierpliwie oczekują akceptacji ogółu.
Ta aprobata natomiast wyznacza sukces danego nowego paradygmatu językowego, powstałego w celu
kształtowania woli, pragnienia, wyobraźni. Aspekty artystyczne i etyczne inspirujące projekt Irregular Talents łączą się nie tylko w powyższy sposób.
Irregular Talents
to act. In this sense, the talent has a very problematic
relationship with the field of rule: against it as a most
general order, abstractly imposed from above and to
which conformity is expected, talent defends the right
to one's specific nature urgent in the individual is urgent, more precisely, that own unity of feeling and
thinking that demands to become the rule. In this context, talent is not only a request for listening to that
"someone" who is the result of a unique feeling, a unique will, a unique imagination. The relationship entertained by the dimension of talent with the rule passes
over the instance consisting of mere affirmation of the
particular from a mere recognition of the fact that individuum est inefabbile, the individual is ineffable.
There is something further in the mutual relationship
between talent and rule, a very important aspect
which explains exactly the soul of the Irregular Talents
project: namely, the fact that talent, despite its clo-
seness to nature, is not force that can establish itself
and develop without the mediation of language; in our
case, of the artistic language. If talent as a natural characteristic and, however resisting to abstract/absolute
rule, was a slave of itself, if it was, that is, a tyrannical
instance, it would lack the ability to grow, to develop,
to establish itself dialogically, to bargain its place in the
world of life. As a natural mining vein, talent would,
literally, lose strength, and run out. This element explains the relationship that talent has established, in
our modernity, with art, understood as a specific field
of knowledge, which includes the innovation of rule,
the productive breaking of generally accepted rules
and paradigms. That said, however, the open question
modern art asks on talent crosses the borders and
draws upon the scope of ethical and moral reflection,
focusing on the theme related to the contribution that
each person, in their own individuality, provides to the
establishment/definition of shared, and therefore common, rules.
Our Irregular Talents, in fact, break commonly accepted rules: rules of language, of representation, of expression of joy and sorrow, of dialogue; they develop a
new rule that, specifically because of its artistic nature,
is not imposed, but rather aims, then patiently waiting
its confirmation by the approval of others; an approval
which evaluates the success of the new language paradigm developed, to shape will, desire, imagination. The
meeting between ethical and artistic dimensions that
animates the entire project is not limited to this: it proceeds further, when the art is not reduced to catharsis
but developed as a constant, methodical practice of
language management: shape and color for painting
and drawing, volumes for plastic arts. Only the competence in managing the language of art allows talent to
develop, in an innovative fashion, an artist's style, to
Projekt Irregular Talents
10
An ancient currency, the "talent" was a measure, a
weight equivalent to a fixed number of other currencies. As such, the talent has to do with the scale and
with the act of weighing, actually and metaphorically.
In the Gospel of Matthew, 25:14-30, in the parable of
the talents, the currency becomes synonymous with
"capacity": it is indeed by this criterion that the master
of the three servants distributes the money to them.
Therefore, it a basic constitutive element of the talent
to be a measure, but of a very special kind, as it presents itself as individual evaluation. The scale weighs
the currency, but the plates have an inclination: this
is value. The word "talent" passes therefore on to denote a penchant, an imbalance, a natural tendency to
prefer something and not something else, an uncompromisable will, in many ways, prior to all thinking,
which emerges strong and determined as an intention
Luca Farulli
To połączenie ma również miejsce, gdy sztuka nie
jest zredukowana do efektu katharsis, ale występuje
jako ciągła metodyczna praca nad językiem, tj. kolorem i kształtem w przypadku obrazów i rysunków
oraz bryłą w przypadku dzieł przestrzennych. Jedynie
umiejętność posługiwania się językiem sztuki pozwala na to, aby talent, w sposób nowatorski, rozwinął
się w indywidualny styl artysty, aby w pełni korzystał z
wolności w warunkach zmiennego i nieprzewidywalnego świata realnych zjawisk i aby wychwytywał te
zjawiska w ich charakterystycznym i właściwym tonie
w sposób czytelny oraz w momencie, w którym jeszcze istnieją.
operate through freedom and change on the volatile
and variable field of life's phenomena, always caught
in their characteristic, decisive, accurate note: in the
exact moment when they still live.
Kolor
Jaka relacja istnieje pomiędzy talentem a kolorem?
W słynnym fragmencie swojej autobiografii Emil
Nolde wspominał jak podczas tworzenia Ostatniej
Wieczerzy (1909) musiał pracować w stanie bliskim
platonicznemu entuzjazmowi, tj. poza kontrolą inteligencji, czyli „bez rozumowania” i przede wszystkim
Color
What is the relationship between color and talent? In
a famous passage of his autobiography, Emil Nolde
remembered how, in making his Last Supper (1909), he
had to work in a state close to the platonic enthusiasm,
outside the control of intelligence, that is, "without
any thinking" and, above all, "without any model", as
if the colors and shapes of that picture emerged from
inside the artist. Although brought back to a moment
of rapture, although beyond every model or paradigm,
the gesture that led the painting shows, however, how
much it incorporates the language of art. It's not the
mechanism of imitation, in fact, that drives Nolde, but
„bez kierowania się wzorcem”, tak jak gdyby kolory
i kształty tego obrazu pojawiały się z jego wnętrza. A
jednak mimo tego stanu zachwytu, mimo tworzenia
bez oglądania się na wszelkie wzorce czy paradygmaty, ruch ręki malarza zdradza jak wiele wprowadził z
języka sztuki. Ale Nolde nie kierował się imitatorstwem,
tylko siłą przykładu, faktem tworzenia po Leonardzie i
innych autorach niezliczonych Ostatnich Wieczerzy, o
których to dziełach zapomniał do momentu ich kolejnego wywołania pod postacią przywidzeń (phantasmata), powracających wizerunków, na bazie których
kontynuował pracę nad swoim obrazem, tak jak gdyby malował w podświetleniu, zrywając w ten sposób
ze wzorcem. Ruch ręki artysty jest więc wyuczony i
wyćwiczony do tworzenia nowego paradygmatu, jakby kadencji, używając terminologii muzycznej (czyli
improwizowanego popisu solisty-wirtuoza w trakcie
koncertu). Przy takiej metodzie oko zawsze działa
retrospektywnie, bierze pod uwagę przeszłość, jak
i szerszą oraz bliższą perspektywę czasową. Ustosunkowuje się do dotychczasowych przykładów,
the force of example, his coming after Leonardo, after
countless other Last Suppers, that he has forgotten to
the point of making them remerge as a phantasmata, as
the image of return, on which he continues the work of
painting, as if he was painting in backlight, subverting
the example. The gesture is so instructed, exercised to
produce a new paradigm, like an a solo cadenza. In this
proceeding, the eye is historical, always reckoning with
the past, looking sideways, around its own corner. It
works with the rest, renewing the example, reworking
the exemplary work of a predecessor, activating,
without thinking, that history, so to take it back to life
and compromise with other paradigms, other rules.
This is emblematically clear in the case of the particular
artistic management of color in Emil Nolde. Certainly,
disconnected from the representative value that
color has in modernity, the colors of the Last Supper
reference a self-contained, ideal value system that they
11
12
tej całej reszty, zmieniając ją, tworząc nową wersję
wzorcowego dzieła autorstwa danego poprzednika,
przywołując – bez namysłu – przeszłość, by ją połączyć
ze współczesnością i pogodzić z nowymi paradygmatami i regułami. Jest to widoczne i typowe dla Emila
Nolde przy jego charakterystycznym posługiwaniu się
kolorem. Kolory jego Ostatniej Wieczerzy, zdecydowanie inne od typowych dla czasów nowoczesnych
walorów barwnych, nawiązują do samodzielnego i
doskonałego systemu walorów charakterystycznego
dla czasów przed-nowoczesnych, przełamanych przez
Emila Nolde w kierunku większej jego ekspresyjności
i złożoności.
Wielu artystów prezentowanych na wystawie w ramach projektu Irregular Talents pracuje w tym samym
stylu jeśli chodzi o kolory.
Tak jak np. Cesare Paltrinieri, zazwyczaj wyrafinowany
portrecista, który, po wyzwoleniu swego talentu z
tendencji do wyrażania naturalnych, niepowtarzalnych i nieokiełznanych umiejętności, wykonuje obecnie przepiękne pejzaże, w których kolor nadaje kształt
postaciom domów, nieba i gór, a wszystkie te postacie, otoczone czarną kreską, nabierają zupełnie nowej
ekspresji. Inne jego kolorowe rysunki (reprodukcje nr.
9 i 10) nie tylko uwidaczniają ekspresję stosowanej linii i wielokolorowych geometrycznych form – w stylu
podobnym do Klee – ale również przywołują na myśl
charakterystyczny zapał rysunków dziecięcych, tak
uwielbianych przez szwajcarskiego artystę. Dziecko
jest nie tylko tym, kto, tak jak talent nieregularny,
wykracza poza konwencję, ale jest również tym,
kto pracuje kolorami i kształtami, by sportretować
to co widzi dookoła. W tym sensie, każda sztuka
jest realistyczna, tzn. ma celu odtworzenie danej
powierzchowności, otwiera nowe perspektywy dla
metafor, przy tym pozwala na rozwijanie umiejętności
artystycznych oraz poskramia naturalne upodobania i
skłonności artysty na rzecz posługiwania się językiem
sztuki.
Inni artyści z Irregular Talents postępują podobnie. Na
przykład wrodzony talent do kolorów Andrei Carminati
ujawnia się jako specyficzna i konkretna wola artysty.
Jego ptaki przybierają kształty, które tak naprawdę są
doznaniami dźwiękowymi, gdzie dany kolor wyraża
właśnie określony dźwięk. I tak, na pierwszym planie mamy kolor żółty wyrażający dźwięki wysokie/
piskliwe oraz biel jako dźwięki zimne, w tle występują
dźwięki niebieskie, wreszcie czarny karton również
jest dźwiękiem, ogólnym gwarem ptaków, z którego wyodrębniają się wszystkie pozostałe tony jako
odgłosy solo. Z podobnie umiejętnym opracowaniem koloru i kształtu mamy do czynienia w pracach
trójki autorów Petera Bischofa, Petera Assmanna i
Heleny. W ich akwarelach, rezultat nadania kształtu
uczuciom wypływającym z głębi ich wrażliwości jest
jeszcze bardziej uwidoczniony. Naturalny, jakby nieplanowany impuls zostaje powstrzymany, opanowany, przetworzony w formę, by nadać uczuciom
postać i strukturę, jak w przypadku dzieła "Im GutenAuseinander". Uczucia są wiernie transponowane
na język sztuki, które to medium z kolei gwarantuje
komunikację, przekaz, sens i znaczenie. Mamy tu
dwie figury – jedną poniżej, która stara się wyłonić,
narodzić, oraz drugą dominującą ponad pierwszą i
utrudniającą uniesienie się. Nie mają wspólnej historii, występują jakby osobno, nie oddziałują wzajemnie na siebie (aus-einander). Jedyna zależność
między nimi to gra sił-uczuć wyrażona poprzez
zmienność bieli wobec czerni oraz przez delikatną,
ledwie zasugerowaną, mgiełkę światła, którą można
zdefiniować jako doznanie dominacji, wyłonienia się,
uwolnienia. Uwolnienie w sztuce jest również procesem nabywania kształtu. "Vorgestützt" to dwie
naszkicowane figury obrysowane czerwoną i czarną
kredką, wyrażające stan nacisku, przytłoczenia, oporu. Nacierają na siebie, bez delikatności.
Tak oto artyści z projektu Irregular Talents usiłują
wydobyć na światło dzienne ich najgłębsze uczucia,
by nadać im kształt, ale nie po to by się ich pozbyć,
lecz by móc na nie spojrzeć z zewnątrz. Szczęście jest
tu całkowicie po stronie formy. Jak wspominał Cézannes, „silne odczuwanie" natury – można dodać, jako
zjawiska zewnętrznego jak i wewnętrznego – jest
podstawą wszelkiej pracy artystycznej, ale „wiedza na
temat środków, za pomocą których można wyrażać
emocje jest nie mniej istotna, a nabywa się ją tylko
poprzez długotrwałe doświadczenie” (list z dnia
25 stycznia 1904). Talent znajduje się na tym kruchym pomoście pomiędzy nowatorstwem a regułą,
pomiędzy uczuciem, tym „artystycznym instynktem,
który jest w nas" (Cézannes, list z dnia 13 września
1903) a środkiem wyrazu. Mitsuko Uchida, japoński
pianista, powiedział kiedyś, że sam talent nie
wystarcza. Do sukcesu potrzeba jeszcze umiejętności
technicznych, zdolności intelektualnych, uporu, silnego charakteru. Artystyczna wola, ten precyzyjny zamiar odnośnie tego JAK wykonać dzieło, który to zamiar odmienia paradygmat, rzeczywiście ujawnia się
podczas "długotrwałego doświadczenia", o którym
wspominał Cézannes oraz w „uporze” i „charakterze” wspomnianych przez Uchidę, a także w ciągłym
poszukiwaniu nowych kolorów i form, by realizować,
w oryginalny i przez to niespotykany jeszcze sposób,
np. zachody słońca, domy – jak te rysowane przez
Paula Duhema – miasta, czy bitwy – jak te tworzo-
ne przez Anitę Wend. W tym drugim przypadku,
praca artystki z językiem sztuki jest dwojaka, tzn. (1)
przybiera formę fresku lub obrazu oraz (2) prowadzi
do zmiany paradygmatu poprzez zmianę kolorów i
kształtów. Zarówno wspomniane freski jak i obrazy,
skonstruowane jako dyptyki lub tryptyki, będące konstruktem kulturowym wewnątrz człowieka, służącym
do odczytywania rzeczywistości zewnętrznej,
stanowią wyczerpujące i komunikatywne omówienia
danego wydarzenia, kawałka z życia. Tryptyki z czasów
od średniowiecza do okresu tzw. Nowej Rzeczowości
(inaczej Realizmu Magicznego), czyli pierwszej dekady
XX wieku. Najbardziej znamienne są w tym przypadku
prace stworzone przez Ottona Dixa w latach dwudziestych i trzydziestych, takie jak "On War", "Metropolis". Prace te przedstawiają daną scenę bardzo
szczegółowo, stanowiąc kontrapunkt dla dynamicznej natury egzystencji i jej ruchu. W porównaniu ze
zbliżeniem, które wymaga realizacji danego tematu
z bardzo bliskiej odległości, plan ogólny fresku czy
ołtarza przedstawia szczegółowe omówienie całości
possessed in pre-modernity, but that self-contained
value is here bent by Emil Nolde in the direction of its
expressive use and development.
Many of Irregular Talents on display here work in the
same fashion, in the field of color. It is the case of
Cesare Paltrinieri, normally a refined portraitist who,
when freed from the tendency of talent to be an expression of a unique, tyrannical natural ability, now
crafts beautiful landscapes, where color gives shape
to figures of houses and sky, of mountains that, surrounded by black pencil strokes, acquire a whole new
expressive value. Other color drawings [Nr. 9 and 10
in reproductions] not only highlight the expressiveness
of the line, of the many-colored geometric shapes, in
a style not unlike Klee, but at the same time recall the
characteristic commitment of children's drawings, so
dear to the Swiss artist. A child is not only the one who,
as an irregular talent, goes beyond convention, but one
who undertakes to craft with shapes and colors what
he sees and wants to portray. All art is, in this sense,
realistic: it means to create appearance and opens new
roads to figuration, exercising competence, bending
desire and inclination to the labor of language.
Other Irregular Talents proceed in this direction. In the
case of Andrea Carminati, an innate talent for color
opens the way as a specific, well determined artistic
will. What takes shape in his birds are, in fact, aural
sensations, which color articulates: sounds in the foreground, high-pitched sounds, in yellow; cold sounds, in white; sounds on the background, in blue; black
cardboard is also a sound-color, the buzz from which
all other tones emerge as solo voices. A similar effort
of shape and color, skillfully manage, is also found in
the works of the Peter Bischof-Peter Assmann-Helena
trio. In these drawings in watercolor, the effort to manage, to shape a feeling that emerges from the depth
is even more underlined. The natural impulse, almost
ad-libbed, is held back, managed, channeled into form
to give body and structure to feeling, as in the case of
the drawing "Im Guten-Auseinander". Feeling literally
stipulates its way to into the space of language mediation that, alone, guarantees communication, transmissibility, sense. Two figures, one below trying to emerge, to be born; another dominating above, making the
ascent difficult. There is no narrative between them.
They are separated, aus-einander; only an interplay of
forces-feelings expressed by the interplay of white on
black, by the delicate, barely hinted haze, which leaks
out of the definition of a sensation: crushing, emergence, liberation. Liberation is also, in art, a process of
acquiring a shape. "Vorgestützt": two outlined figures,
edged in red and black colored pencil, express a feeling of pressure, superimposition, contrast; they insist
on one another, without any feeling. Irregular Talents
trying, with effort, to bring to the light their inner, deep
feelings, to give them a shape not to get rid of them,
but to be able to see them. Happiness, here, is all on
the side of the form. As Cézannes recalled, the "strong
feeling" of nature - of the outer and inner phenomena, we might add - is the basis of every artistic work,
but the "knowledge of the means to express emotion
is no less essential, and is acquired only trough a very
long experience "(letter dated 01.25.1904). The talent
hangs on this delicate bridge between rule and innovation, between feeling, "artistic instincts that are within
us" (Cézannes, letter dated 09.13.1903) and means. Japanese pianist Mitsuko Uchida once said, about talent,
that this is not enough: its crowning requires technical
skill, intellectual ability, conviction, character. The artistic will, the precise intention regarding the how of
depiction, which innovates the paradigm, indeed reveals itself in the "very long experience" mentioned by
Cézannes, the "conviction" and "character" mentioned
by Uchida, in the continuing search for more color and
more form to realize, in novel, hitherto unseen ways, a
sunset, a house - like the ones drawn by Paul Duhem - a
city or a battle, such as those depicted by Anita Wend.
In the latter case, the artist's work with the languages
of art is twofold: she takes on the format of a fresco
or a picture and re-elaborates the paradigm, through
form and color. The fresco or the picture, organized in
diptychs and triptychs, being cultural constructs active within us as a mode for reading external reality,
constitute a comprehensive and well articulated overview of an event, a slice of life. Triptychs, from the
medieval examples to those of the "New Objectivity"
of the 1900s (most significant, in this sense, are those
made by Otto Dix between the 1920s and 1930s, like
"On War", "Metropolis"), depict a scene in great detail, constituting the counterpoint to the dynamic na-
ture of existence, to its movement. Compared to the
close-up, which requires a short-distance fruition that
encompasses the subject, the long shot of the fresco
or altarpiece depicts a detailed overview of reality. Because of this, Paolo Uccello painted as if through an
inlay for some reasons of the Battaglia di San Romano,
contrasting greens and bright reds with black and gray
backgrounds. Compared to this paradigm, Wend chooses a different strategy, making the represented event
dynamic through vertical strokes, intertwining lines,
figures free from any prospective order, communicating the impression of a movement-image. The same
structure characterizes the second painting by Wend,
Passion, condensed into a picture of a city with evanescent features, not unlike the spatial geometry of the
enchanted German Expressionism.
The same oneiric geometry characterizes the images
of cities built by Lisa Perini in her huge canvases. In the
13
również są odpowiedzią na artystyczną wolę nadania określonego porządku poprzez kształt. Struktura jest słowem kluczem w pracach Jagielskiej, jak w
przypadku katedry, której porządek obrazują fundamentalne relacje doskonałości, proporcji i blasku. Jak
w witrażu, kształty są dynamiczne, emanują ruchem,
siłą, które z kolei z racji samego ich kształtu wyróżniają
się i dominują, jak np. dłonie Chrystusa, z których bije
moc, czy ramiona Matki Boskiej trzymające zdjętego z
krzyża Jezusa ukazując go w całej jego potędze.
Prace Latowskiego odpowiadają na inną potrzebę
artysty dotyczącą formy, a mianowicie potrzeba ta zostaje wydobyta na światło dzienne poprzez elementy
graficzne tych prac. Linie strzał dotykają ciała lwicy,
by wskazać punkt, w którym dwie siły – czynna strzały
i bierna ciała – łączą się i napierają na siebie tworząc
akcję i reakcję. Temat męczeństwa został tu przepracowany, a jego przeanalizowanie i rozwinięcie miało
na celu stworzenie nowej reguły interpretacji.
Obwaller, among our Irregular Talents, which denote a
propensity to seriality. In each of the paintings made
by Giotto we have the recurring theme of "Saints": jubilant, financiers, virtuous, engravers, commanders.
Looking closer, here, rather than with seriality in its
machinic meaning, what we have are types or typologies, that is to say, as it were, a sensitive rule, showing
itself in the moment in which it produces its variations
on the basic figure. How many forms-morphè do the
Saints have? Even more precisely: to how many typologies does to the figure of the Saint gives rise? How
many faces can it have? These questions are answered
by the drawings of Giotto, in which the representation,
common to almost every one, of the Saint produces
different phenomena, developing differences and similarities. Namely: innovation and rule. How many sunsets does the Sun possess? How many shapes does the
landscape take on? How many shapes, always certain
and precise, does desire or thought take on? Here comes Giotto, an Irregular Talent producing the many color and graphic variations of Saints, whose sacredness
draws from iconologies of various kinds, including Islamic ones.
A partly different consideration stems from Obwaller's works, where the joyfulness of color we found in
Giotto dissolves in the direction of a material color:
the stroke of a pencil. Of course, here we're considering a process of abstraction, a total alienation from
a reference object: inner, mental images that hint at
a form of seriality. In their mode of composition, however, these images devoid of an object and of a nature, so richly resounding, are somehow related to the
tradition of concrete art, in its distance from lyricism
or any symbolic reference which are otherwise present
in the language of abstraction. Mathematical images,
images generated by a language. Consider the work of
Max Bill and Karl Otto Goetz. While being part of this
type of contemporary artistic languages, however, the
drawings of Obwaller reveal a kind of affection for the
things of life, an accuracy of shape that always gives
the expression of a sensory or emotional feeling. Like
sound waves transmitted by a radio, these lines answer
question: how to bring order and, therefore, sense in
this veritable Babel of strokes, of graphical noise?
Although figurative in nature and with a well-define
reference object, the works of Renata Jagielska and
Jaroslaw Latowski also respond to the artistic will to
bring order with shape. Construction is the keyword of
the work of Jagielska, as in a cathedral whose orders
are linked in a fundamental relationship: one placed
upon the other. As in a stained glass window, shapes
are dynamic, they radiate motion, forces, flows that,
by their shape alone, stand out and become powerful:
the hands of Christ, from which power streams forth;
the arms of a Madonna holding the body of the Son
and exposing it in all its force.
The works of Latowski respond to a different need for
form, brought into the light by their graphic features.
The lines of the arrows meet with the lion’s body to
indicate the point in which two forces - the active force
of the arrow and the passive force of the body - come
together and insist upon one another: action and passion. Here the artistic theme of martyrdom is reworked, indicating a development, a review that proposes
a different rule of representation.
know - says Diotima addressing Socrates - that poetry
is more than a single thing. For of anything whatever
that passes from not being into being the whole cause In fact, the reason why everything went from nonbeing to being the whole cause is composing or poetry;
so that the productions of all arts are kinds of poetry,
and their craftsmen are all poets"1. The talent for this
procreative action, this passing from the darkness of
not-being to be bright and joyful being, is something
that unifies every artistic act, every genre and mode
of expression; at the same time though, it requires its
own specification, its further determination. Theorists
and artists with critical awareness have often wondered if this force, that brings into being what alone
would not have been, has its own specificity in plastic,
three-dimensional art. Is there, in other words, a specific feeling for the three-dimensional shape, such as the
feeling, the inexplicable and original sense that Smilla
głębokiej czerwieni, która świadczy o napiętym, dynamicznym i bujnym wymiarze natury.
paintings of Perini, the color is the crude matter, the
element from which shapes emerge and against which
they stand out. As objects on water are drawn by difference of transparencies, so the faces, the contours that
form a church or a seated woman, are emerge from
the monochrome background color - usually a deep
red, as if to confirm the nature of a tense, dynamic,
fecund dimension.
Line and Color
14
obrazami mentalnymi sugerującymi seryjność. Niemniej jednak, jeśli chodzi o kompozycję, prace Obwaller pozbawione obiektu odniesienia oraz bogato
oddziałującej przyrody, są w jakiś sposób związane z
tradycją sztuki konkretnej w swoim zdystansowaniu
się od liryzmu i od jakichkolwiek symbolicznych aluzji,
które są obecne w języku abstrakcji w inny sposób.
Są to wyobrażenia geometryczne, obrazy tworzone
przez język. Można tu przypomnieć prace Maxa Billa czy Karla Ottona Goetza. A jednak rysunki Obwaller, mimo że są częścią współczesnego języka sztuki
tego typu, ujawniają rodzaj zamiłowania do rzeczy
ze świata realnego, prezentują dokładność kształtów,
która zawsze daje wrażenie doznań sensorycznych i
emocjonalnych. Jak fale dźwiękowe emitowane przez
radio, tak kreski artysty odpowiadają na pytanie, jak
zaprowadzić porządek i przez to nadać sens tej istnej
plątaninie linii, temu graficznemu chaosowi.
Prace Renaty Jagielskiej i Jarosława Latowskiego, mimo że metaforyczne w swym charakterze i
posiadające jasno zdefiniowany obiekt odniesienia,
Kompozycje trójwymiarowe
W powyższym tekście dowodziliśmy, iż talent nie
powinien być widziany jako wewnętrzny samowolny
„demon”, dyktujący warunki i rozwijający się w
sposób ciągły poprzez powtórzenia, ale jako dążenie
do nadania kształtu temu, co może delikatnie
rozwinąć się w różnorodny i komunikatywny przekaz,
konkretnie jako dążenie do nadania kształtu nowości
i autonomii. Niektóre prace w projekcie Irregular Talents, przeważnie grafiki, wydają się iść dokładnie w
przeciwnym kierunku. Mowa tu o rysunkach Giotta i
Obwaller, które świadczą o skłonności do seryjności.
Każdy obraz Giotta przedstawia powracający motyw
świętego, np. w postaci uradowanego, finansisty, wirtuoza, rytownika, dowódcy. Przyglądając
się temu bliżej, można stwierdzić, że mamy tu do
czynienia nie tyle z seryjnością jako automatyczną
powtarzalnością, co z różnymi typami, jak gdybyśmy
mieli do czynienia z „miękką” regułą ujawniającą się
w momentach, w których „produkuje” ona swoje kolejne wariacje na bazie modelu. Ile form morficznych
ma święty? A dokładnie, ile różnych typów istnieje na
bazie postaci świętego? Ile twarzy taka postać może
mieć? Na pytania te odpowiadają rysunki Giotta, na
których znany niemal wszystkim wizerunek świętego
tworzy zjawiska będące wyrazem zarówno różnicy,
jak i podobieństwa, dokładnie tworzy nowość oraz
regułę. Ile jest postaci zachodów słońca? Ile kształtów
może przybrać pejzaż? Ile kształtów, konkretnych
i dokładnych, może mieć pragnienie czy myśl? I oto
Giotto, jeden z talentów nieregularnych, prezentuje
wielokolorowe i obrazowe postaci świętych, których
świętość przedstawia na podstawie różnych ikonografii, w tym islamskiej.
Nieco inna refleksja przychodzi na myśl w związku
z pracami Obwaller, w których nie ma radości koloru jak u Giotta, a tylko konkretny kolor kreski.
Oczywiście mamy tu do czynienia z procesem tworzenia bez obiektu odniesienia, z wewnętrznymi
rzeczywistości. Dlatego Paolo Uccello malował Battaglia di San Romano jakby inkrustował, zestawiając
zielenie i jasne czerwienie z czarnym i szarym tłem. W
porównaniu z tym paradygmatem, Anita Wend obiera inną strategię, czyniąc przedstawiane wydarzenie
bardziej dynamicznym dzięki pionowym kreskom,
splątanym liniom, postaciom wyjętym z perspektywy,
oddając w ten sposób wrażenie ruchu. Podobną
strukturę ma drugie dzieło autorstwa Anity Wend,
Pasja, przedstawiające po prostu ulotny wizerunek
miasta, podobny do geometrii przestrzennej znanej z
niemieckiego ekspresjonizmu.
Ta sama oniryczna geometria jest cechą
charakterystyczną wizerunków miast namalowanych na wielkoformatowych płótnach przez Lisę Perini. Na owych obrazach, kolor jest materią chropowatą,
z której wyłaniają się kształty i na tle której się
wyróżniają. Obiekty na wodzie zostały namalowane
poprzez zastosowanie różnicy w jasności barw. Kontury twarzy, siedzącej kobiety oraz kościoła wyłaniają
się z monochromatycznego koloru tła – przeważnie
We have, so far, supported the position according to
which talent is not to be considered as a tyrannical, innate demon who dictates its conditions, developing in
a linear and repetitive fashion, but as an urge to shape
that, politely, can develop into an articulate, varying
way. Namely: innovation and self-rule. Some works,
mostly graphics, seem to be moving in a divergent direction: we are thinking of the drawings of Giotto and
Kreska i kolor
Plastic Art
According to the well known position expressed in the
Symposium by Plato through Diotima, he who creates by doing, he that we today would call an artist, is
a very peculiar being, with the capacity to give shape and life to what, in himself, does not possess. "You
Według słynnych słów kapłanki Diotimy wypowiedzianych w Uczcie Platona, ten który tworzy dzieło
pracą własnych rąk, ten którego dziś nazywają
artystą, jest bardzo wyjątkową osobą zdolną do nadawania rzeczom kształtów i życia, chociaż tych samych kształtów i życia wcześniej w nim nie było. Diotima mówi do Sokratesa: „Tak to. Wiesz na przykład,
że twórczości jest wiele. Bo wszelka przyczyna, która
wyprowadza jakąś rzecz z niebytu do bytu, nazywa się
twórczością. Toteż i wszelka robota w dziedzinie każdej
sztuki jest twórczością, a wykonawca jej jest właściwie
twórcą (czyli poetą w języku greckim i łacińskim –
przyp. tłum.).”1 Ten właśnie talent do aktywności
twórczej, do „przechodzenia” od ciemności niebytu
do jasności bytu jest czymś wspólnym dla każdej
twórczości artystycznej, każdego gatunku artystycznego i rodzaju wypowiedzi artystycznej. Jednocześnie
jednak każdy talent wymaga indywidualnego
uszczegółowienia i dalszego ukierunkowania. Teoretycy i artyści z podejściem krytycznym zawsze za-
15
16
stanawiali się, czy siła, która tworzy byt z czegoś, co
samo by nie powstało posiada swoistość w sztukach
plastycznych trójwymiarowych. Mówiąc inaczej, czy
istnieje osobne wyczucie trójwymiarowego kształtu,
takie niewytłumaczalne i niepowtarzalne wyczucie,
jakie Smilla, bohaterka znanej książki Petera Høega,
ma w stosunku do materii lodu? Wszyscy twórcy,
zarówno ci od form płaszczyznowych, jak i ci od form
przestrzennych, wykonują fizycznie bardzo różną
pracę. Pierwsi wyrysowują kształt, czyli kontur danego obiektu, operując okiem, które jest narządem
potrzebującym światła i przejrzystości pola widzenia; drudzy natomiast tworzą kształt formując daną
materię, wykorzystując przy tym zmysł, który jest
ewolucyjnie nawet starszy niż wzrok – czyli dotyk,
któremu nie przeszkadza ciemność, a który stopniowo wytwarza dzieło w kierunku coraz to bardziej
rozpoznawalnym i czytelnym. Talent artystów plastyków pracujących z formami przestrzennymi jest
zatem talentem do tworzenia kształtu, który jeszcze
nie istnieje, który „czeka” by się ostatecznie wynurzyć
z ciemności równoległych niebytów możliwych
do stworzenia z danej materii. Fakt, iż talent tego
rodzaju, ta zdolność do uchwycenia kształtu dzięki
wyczuciu musi być rozwijana, by nabyć wartości
artystycznej, został dowiedziony w pracach kilku
artystów prezentowanych na wystawie. Są to Egidio
Cuniberti, Luciano Buggio, Andrea Giordani i Gianluca Pirrotta. Rzeczywiście z jednym wyjątkiem Andrei
Giordani, u pozostałych autorów wyczucie formy
przestrzennej zostało wzbogacone i wyrażone wyczuciem koloru, co dało niesamowite rezultaty w postaci
prac omówionych poniżej.
Jeśli chodzi o dwóch pierwszych artystów, to różnica
między pracami pierwszego a drugiego jest taka
sama jak różnica między obiektem a rzeczą. Cuniberti tworzy obiekty będące dosłownym znaczeniem
łacińskiego słowa objectum („to, co jest wyrzucone
przed”), czyli tworzy coś, co zostaje uzewnętrznione
i przyjmuje konkretną postać w przestrzeni, na koniec zaś artysta określa temat frontową częścią
obiektu. W takim znaczeniu, wykonane dzieło jest
konstrukcją objętościową, która w rzeczy samej nadaje trójwymiarowy kształt niezliczonym krawędziom i
siłom oddziałującym w przestrzeni rozumianym jako
potencjalna materia. Do stworzenia trójwymiarowego
obiektu dochodzi nie tylko dzięki wyczuciu krawędzi
(trójwymiarowej linii), ale również dzięki wrażliwości
chromatycznej, dotyczącej tutaj nie tyle spójnych
obrazów, co motywów dekoracyjnych, czyli po prostu
typowej dla rzemiosła artystycznego. I tak jak modele rekwizytów teatralnych czy płytki ceramiczne,
tak kolorowe wzory artysty przypominają zdobienia,
którymi, w czasach renesansu włoskiego, dekorowane były kasetonowe sufity, kufry czy wytworne meble.
W przeciwieństwie do wyżej omówionych trójwymiarowych obiektów, drugi artysta, Luciano Buggio, ma
skłonność do powoływania do życia rzeczy oraz do
nadawania im kształtów. Jego obiekty przepełnione są
wartością sentymentalną, obiekty-opowieści, obiektydoświadczenia, których kształty pozwalają wydobyć
tą wartość na powierzchnię, wyróżnić ją, by ją ocalić.
"Rzeczy z życia, rzeczy przeżyte i dotyczące nas – pisał
austriacki poeta R. M. Rilke w liście z dnia 13 listopada 1925 r. – wyczerpują się i nie można ich zastąpić.
Być może jesteśmy ostatnimi, którzy je znali. Na nas
spoczywa odpowiedzialność [...] by zachować pamięć
o nich”. Buggio zatem rzeczywiście przywołuje do
życia, ocala formę złożoną z materii którą wydobywa
jak gdyby odpowiadając na jej prośbę – na prośbę materii jako zasobu wszystkich możliwych form. Artysta
nie ogranicza się jednak do umieszczenia formy
w przestrzeni, ale pomaga jej wyjść z ciemności,
jakby był jej matką, pomaga jej powstać, istnieć w
fizycznym świecie, jakby był osobą, która wydaje na
świat opowieść blisko związaną z tematem, o którym
wie coś intymnego – opowieść, która jest rzeczą żywą,
taką, która ma naturę: ptaka, psa, mewy.
Dzieła przestrzenne Andrei Giordani są inne, miłe w
dotyku jakby były tworzone ręką pracującą po omacku, bez kontroli oka. Ich forma jest nieokreślona i nie
identyfikowalna aż do momentu ukończenia całego
procesu tworzenia, powołania do życia – i jest to
istotnie wydanie na świat formy przez twórcę-
poetę, o którym wspominała Diotima w Uczcie.
Prace przestrzenne Pirrotty są tu omawiane na
końcu, nie dlatego, że artysta swój talent realizował
najpierw w malarstwie a dopiero potem w rzeźbie,
ale z powodu wyjątkowych cech jego metaforycznych prac. Pirrotta tworzy dużych rozmiarów tablice,
na które nakłada siatkę linii, układ współrzędnych
wyznaczający rzeczywistość, w taki sposób jak to
wygląda na mapie czy tarczy starego radaru, jak układ
współrzędnych kartezjańskich. Linie w rzeczy samej
tworzą kratę, piedestał, na którym stoją rzeczy jakby
uratowane przez sieć. Tak jest w przypadku kilku tablic, gdzie dana postać jest umieszczona na piedestale
jakby walczyła, by wynurzyć się ze strumieni sił percepcyjnych – na powierzchnię siatki ochronnej. Tak
też jest w przypadku wyimaginowanego samochodu, samochodu-widma, któremu, właśnie omówioną
wyżej metodą siatki, nadano kształt i fakturę. Tym sposobem jest to nie tyle samochód, co sama prędkość
„ubrana” w kształt, „złapana” przez siatkę, zatrzymana jak zaczarowane zwierzę przez magiczną sieć.
Tak, najwłaściwszym terminem na określenie prac
Pirrotty to słowo magiczna. Jego talent jeśli chodzi o
kompozycje trójwymiarowe to konsekwentna, niezachwiana strategia, by przy pomocy swojej magicznej
sieci pochwycić obce mityczne zwierzę żyjące na Ziemi. Szczęście, spotykające drugie szczęście nie po-trzebuje niczego więcej – być może to jest największy
artystyczny dar. Szczęście jako warunek wstępny, czyli
radość ze wszystkich rzeczy świata, z powodu obcych
i niezwykłych stworzeń zamieszkujących tu i ówdzie,
a więc zasługujących na to, by istnieć. Szczęśliwe i
udane polowanie, ponieważ sieci złapały motyle o
wielorakich i tęczowych barwach, które czynią świat
miejscem szczęśliwym. W tym sensie to właśnie talent jest szczęściem.
(Tłumaczenie/Translation Agnieszka Gajewska)
has for snow in the famous novel by Peter Høeg? Both
creators, painter and plastic artist, perform largely different gestures, since the former outlines a form driven
by the eye, which is the organ that grows in the light
and loves clarity; the latter, however, brings out shape
and form from matter by means of an organ of sense which is more ancient than sight: touch, at ease in
darkness, slowly directing the work in an environment
not yet distinguished, not yet clear. The talent of the
plastic artist is therefore the talent for the form that is
not yet made matter, that is waiting to come into being
from the dark, simultaneous presence of all forms that
matter can give. The fact that this talent, this ability to
grasp something by sense must be developed to become an artistic quality is demonstrated by the work of
some plastic Irregual Talents in the exhibition: Egidio
Cuniberti, Luciano Buggio, Andrea Giordani, Gianluca
Pirrotta. Indeed, with the sole exception of Giordani,
the sense for plastic form is enriched and articulated
by the sense for color, giving rise to unusual results, as
we shall see.
The difference between the work of the first two artists we mentioned is the same that passes between
objects and things. Cuniberti creates objects in the literal sense of the Latin term, objectum: "that which
is thrown ahead", something that is externalized, has
taken a concrete aspect in space, defining, as its final
condition, a subject in front of an object. In this sense,
the work carried out is one of volumetric construction,
which, indeed, gives body to the plurality of lines, the
plurality of forces that pass through space, meant as
potential matter. The sense for the plastic line is not
limited to the creation of three-dimensional objects,
but it is differentiated, divided into a chromatic sensitivity not specifically pictorial, but decorative or, better,
typical of minor arts: like models for theatrical props
or tiles for furniture, colored drawings are reminiscent
inlays which, in the Italian Renaissance, decorated the
coffered ceiling, chests and furniture that enriched the
rooms. Compared to this production of three-dimensional objects, Buggio is inclined to bringing into being,
to making things take shape. Things are objects loaded with a sentimental value, story-object, experienceobjects whose shape helps resurface or to stand out, so
as to be saved."Live things, things lived and conscient
of us - R. M. Rilke writes in a letter - are running out
and can no longer be replaced. We are perhaps the last
still to have known such things. On us rests the responsibility [...] of preserving their memory" (11/13/1925).
Buggio indeed brings into being, saves the form that
is within matter; he brings it out, as if listening to the
request that comes from matter as a forest of all possible forms. It is not limited, however, to placing the
form in space, but supports its the emergence from
the darkness of matter like a new mother, helping it to
stand, to exist in the world of being, as it were a figure
that brings forth stories, closely related to the subject,
of which knows something intimate. Living things,
things that have a character: a bird's, a poodle's, a seagull's.
In this sense, the plastic oeuvres of Andrea Giordani
are different: actually tactile works - unseeing, as it
were, where the hand acts blindly, in which form can
not be identified or defined before the whole process
of emergence, of birth into being. Giving birth to form,
indeed, like the creator-poietes mentioned by Diotima
in the Symposium.
We left the plastic works of Pirrotta for last not for the
fact that his artistic talent has taken him from painting
to sculpture. The reason for this last reflection that Pirrotta allows us on genres and art forms is given by the
particular features of his figurative work. In the large
panels he makes, Pirrotta creates a grid of lines that
mark reality, as on a map or on the dial of an old radar, built by Cartesian axes. The lines create indeed a
grid, a pedestal on which things stand, saved as by a
net. This is the case of several panels, in which a figure is placed on a pedestal as if it struggled to emerge
from a flow, a stream of perceptual forces. Safety nets.
The process is exactly the same as regards this fantasy
car, this phantom car that is given texture, shape, in
fact, thanks to the grid strategy. More than a car, it is
speed taking shape, being caged by grids, stopped like
a great sacred animal by a magic net. This is the proper term to talk about Pirrotta's artistic gesture: magic.
His is a plastic talent, a consistent, stubborn strategy to
snatch the strange, mythical animals that live on this
Earth thanks to his magic nets. Happiness that meets
happiness, never needing anything else: perhaps the
ultimate gift of art. Happiness as a prerequisite: hap-
piness for the things of the world, for the strange and
unusual creatures that inhabit it and that, therefore,
deserve existing. A happy, successful hunt, because the
nets grasp the many-colored, rainbow-hued butterflies
which make the world a happy place. In this sense,
happiness is talent.
NOTATKI:
1. Platon, Uczta, 205b-205c, w tłum. Władysława Witwickiego.
NOTES:
1. Plato, Symposium, 205b-205c. Translation by Harold N. Fowler.
17
Sztuka między „regułą” i „brakiem reguły” – z perspektywy „zmiany poglądów”
The art between “regular” and “irregular” - from the “view change” perspective
18
Rozwój sztuki w Europie staje się przedmiotem wielu dyskusji dotyczących możliwych systemów regulacji, zasad mierzenia jakości lub reguł dyskusji na
temat samej sztuki. Historia sztuki, szczególnie ostatniego stulecia, zarówno w Europie jak i na świecie,
pokazała jednak, że systemom regulacji odpowiada
równie wiele przypadków kwestionowania reguł.
Jest to spowodowane głównie faktem, że kulturalny fenomen sztuki jest osadzony w kontekście duchowym, który nie tylko nieustannie kwestionuje
własne granice, ale jednocześnie je konsekwentnie poszerza. Wszystkie zinstytucjonalizowane systemy kontroli rozwoju sztuki, począwszy od procesu
nauczania akademickiego, przez kierunki uniwersyteckie, kończąc na wystawach sztuki w muzeach,
galeriach i innych instytucjach związanych ze sztuką,
nie tylko są poddawane ciągłej krytyce, ale również
systematycznie infiltrowane przez teorię i praktykę
sztuki.
Obecnie sztuka stała się wieloaspektowym i nieregularnym obszarem komunikacji. Interesujące są jednak
obserwacje wskazujące na nieustanne podejmowanie starań o włączenie i analizowanie wszelkiej,
nawet najbardziej krytycznej formy artystycznej
ekspresji. Wszystkie formy sztuki XX-wiecznego wczesnego modernizmu, które kwestionowały – często w
sposób dosadny – tradycję i instytucje artystyczne,
same w końcu stały się przedmiotem krytyki. Obecnie są one prezentowane na specjalnych wystawach i
odnoszą sukcesy na międzynarodowym rynku sztuki.
Pewnym wyjątkiem od tej reguły jest sztuka tworzona przez osoby, często potocznie określane mianem
„niepełnosprawnych”. Grupa ta, będąc ważnym elementem działań społeczno-politycznych, otrzymuje
wsparcie za pośrednictwem różnych programów oraz
bezpośrednio od społeczeństwa. Programy dotyczące
osób niepełnosprawnych rzadko jednak dotyczą
specjalnych uzdolnień, w szczególności ich twórczego potencjału. Zamiast tego dominuje nastawienie
socjalne, o znamionach „podejścia współczującego”.
Wsparcie takie zakłada raczej solidarność z tym osobami, klasyfikowanymi jako mniej zdolni i mający
specjalne potrzeby, podczas gdy podejście partnerskie uwzględniające indywidualne potrzeby istnieje
tylko w sytuacji bezpośredniego spotkania. Jednak i
w tym przypadku przybiera ono formę tylko jednostkowej relacji osobistej, a nie społecznych rozwiązań
strukturalnych wspierających integrację społeczną.
Od lat 20. XX w. sztuka tworzona przez tych ludzi,
określana jako „art brut” lub „outsider art” (sztuka marginesu), ma konotacje negatywne i jako taka
bywa odseparowana od sztuki światowej. W zmianie
tej sytuacji bardzo pozytywną rolę odegrały publiczne wystąpienia Jeana Dubuffeta (1901-1985). Ostatnio na szczęście nie dąży się już do akcentowania
tych ostrych podziałów. Ponadto kilku przedstawicieli sztuki marginesu jest obecnych w głównym nurcie i
na rynku wystawienniczym, czego przykładem może
być austriackie muzeum Gugging.
Mimo
wszystko
wciąż
jeszcze
artystom
niepełnosprawnym przyznaje się specjalny status
społeczny. Proces ten można zauważyć już na etapie
edukacji. Mimo, że osoby z zespołem Downa mogą
uzyskać stopień uniwersytecki w kilku miejscach na
świecie, wciąż jesteśmy dalecy od przyznania im statusu profesjonalnych artystów przez którąkolwiek
akademię sztuki. Podobne nastawienie obecne
jest w całym świecie wystawienniczym. Niedawne
pojedyncze inicjatywy mające na celu integrację za
pośrednictwem sztuki, takie jak prestiżowe Biennale
w 2013 r. w Wenecji, prowadzą do pewnej zmiany
podejścia do tego problemu. Aspekt społecznej mar-
The European development of art encounters many orders, becomes a topic for many discussion areas about
possible regulation systems, rules of quality or rules
regarding discussion about the art itself. However, the
history of art, especially the one of the last century, has
demonstrated that there are as many questioning cases
of the art rules as corresponding regulation systems in
European art, but as well in the worldwide art. This is
mainly due to the fact that the cultural phenomenon of
art is set in a spiritual field which not only constantly
questions its own borders but as well consistently expands. All institutionalized regulation systems of the art
development starting from an academic teaching process, through the art science at universities, and ending
with art exhibitions at museums, galleries and other
art-related institutions are not only highly exposed to a
constant criticism but also regularly infiltrated by artistic theories and practice. The art has currently develo-
ped into a multi-faceted and irregularly shaped communication area. However, it is interesting to observe that
in a medium-term perspective the art is as well constantly making an effort to incorporate and process any,
even the most critical, form of an artistic expression. All
art forms of the 20th century early Modernism that
questioned the art traditions and institutions often by
the means of a strong language, finally reached same
criticized level. However, nowadays they are as well
presented in special exhibition events and are very
successful on the international art market. However,
a certain exception to the rule would be the art forms
created by certain people – people that in a common
language are often referred to as “disabled”. This group
of people, being an important part of sociopolitical activities, is supported by different programs and receives
some direct social assistance. However, these programs
hardly ever focus on special, in particular creative po-
tential of these people. Instead, this is the perspective
of a social, often “sympathy-oriented” perspective that
dominates. The support seems to be defined by a solidarity attitude towards this particular group of people,
who are classified as less capable and who have special
needs; whereas a partnership attitude towards a single
person exists only in singleencounter situations. However, this would again take a form of only an individual
relationship but not a structural social reality with a
corresponding integrative form of life. Since the 1920s
the art forms created by these people have been known
as “art brut” or “outsider art”that differentiate from
any other world art due to its negative connotations.
However, a big positive role played here public appearances of Jean Dubuffet (1901-1985). Recently however
these sharp boundaries are not intensively promoted
anymore. Additionally, a few individual representatives of the outsider art are present in the mainstream
and exhibitions markets, for example Austrian artists
from Gugging. Nevertheless, a “distinguishing status” remains to be seen. It all starts with education.
Although people with Down syndrome could obtain a
university degree in several places of the world, they
are still far away from being admitted as “regular talents” at any academy of art. And this attitude exists
in the entire art exhibition world. Recent single “integrative art” initiatives like the last prominent Biennale
2013 in Venice bring a subtle attitude shift in this area.
However, an “irregular” aspect of social disability still
dominates public perception of the art forms created
by disabled people and their existence is placed outside
of the regulation systems of the economically oriented
society. “For many contemporary visual artists the art
brut causes a considerable frustration; to use the words
of Jean Genet: its manifestation and development does
result in a political fire. These artists are impressed by
Peter Assmann
ginalizacji, stawiający sztukę osób niepełnosprawnych
poza normą, wciąż jednak dominuje w publicznym
odbiorze; osoby takie egzystują poza systemami komercyjnie nastawionego społeczeństwa.
Dla wielu współczesnych plastyków art brut jest
źródłem znacznej frustracji; aby użyć słów Jeana
Geneta: prezentowanie i wspieranie tego rodzaju
sztuki wznieca polityczny pożar. Intensywność i
radykalizm dzieł art brut robi na artystach wrażenie…
Widzą oni w nich ucieleśnienie podstawowych
wartości twórczości artystycznej. Fascynacja
ta dowodzi, że widzą oni siebie jako więźniów
systemów ekspresji i zużytych kodów estetycznych,
determinowanych przez normy kulturowe. Zdają
sobie sprawę z konieczności wyzwolenia się z
ograniczeń instytucjonalnych i zbliżenia się do
odmienności” (Lucienne Peiry).
Stwierdzenie to można również odnieść do zjawiska
sztuki i jej przejawów, odmiennych od wspomnianych
wcześniej norm społecznych. Te dwa aspekty trudno
jednak pogodzić. Obecnie działania podejmowane
przez artystów społecznie zaangażowanych wspólnie
z osobami niepełnosprawnymi są wciąż postrzegane
jako duchowa wyprawa w nieznane.
Mimo stworzenia wielu miejsc pracy dla profesjonalnych artystów z niepełnosprawnością, wciąż nie uznaje się tego rodzaju działalności za pracę zawodową.
Ponieważ w Austrii nie ma systemu wsparcia strukturalnego dla artystycznie utalentowanych osób z
niepełnosprawnością, nieliczne pracownie artystyczne utworzone w ostatnich latach powstały w wyniku
starań poszczególnych instytucji. Są wśród nich organizacje samopomocowe (na przykład Lebenshilfe)
lub organizacje zajmujące się opieką społeczną (Diakonie, Caritas, Institute Hartheim e.V.). Jednostki te
stworzyły niezbędne struktury służące stałą pomocą
i promocją osób, o których tu mowa. Okazjonalnie
działalność taka jest również wspierana przez lokalne
organizacje pozarządowe. Prawdopodobnie najlepszym przykładem jest tu Akademia Letnia dla osób
niepełnosprawnych, organizowana regularnie przez
ostatnie 13 lat w Bad Ischl w Górnej Austrii.
the intensity and radicalism of such works… They see
that these are the essential values of artistic creation
that are embodied here. This type of fascination only
proves that they see themselves as prisoners of expression systems and worn out aesthetic codes that are determined by cultural norms. They understand the need
to escape out of the institutional constraints and shift
to the otherness.” (Lucienne Peiry) The same statement
might be as well valid for the phenomenon of art and its
expressions that disagree with the previously mentioned social norm. However, these two areas hardly ever
get together. Nowadays, any endeavour of art activists
with people with disabilities is still perceived rather as
a spirituality inspired trip to some unknown areas. Even
though a lot of jobs for professional artists with disabilities have been created, yet it is still not recognized as
a professional work.
Since in Austria there is still no structural support system
for artistically talented people with disabilities, such entities as artist studios have been developed in the recent
years exclusively out of individual institutions.
For example, there are Self-help organizations (e. g. Lebenshilfe) or Welfare organizations (Diakonie, Caritas,
Institute Hartheim e.V.). These entities have implemented structural prerequisites for a constant support and
promotion of the above mentioned group of people.
Occasionally, such activities are as well complemented
by a supportive assistance from Service Clubs. Probably
the best example in Upper Austria would be the Summer Academy for people with disabilities that has regularly been organized for the last 13 years in Bad Ischl.
The artistic engagement of individual institutions in
the aforementioned studios has increasingly become
professionalized in the recent years. This does not only
apply in terms of working conditions but as well with regard to the artistic communication. There are two main
19
20
W ostatnich latach we wspomnianych pracowniach
nastąpiła
wyraźna
profesjonalizacja
działań
związanych z twórczością artystyczną. Postęp
ten odnosi się nie tylko do warunków pracy, ale
również do sposobów komunikacji artystycznej.
Można wymienić dwie główne ścieżki kompleksowej
profesjonalizacji twórczości artystycznej. Do pierwszej
zalicza się systematyczne wystawy każdej z wielu
ciągle poszerzających się i rozwijających dziedzin
sztuki. Drugą jest włączenie do działań profesjonalnie
wykształconych artystów, działalność wydawnicza i
dalszy rozwój w zakresie teorii sztuki.
Niemniej jednak profesjonalizacja powinna
zyskiwać zasięg międzynarodowy. Należy poszerzać
sieć instytucji i grono odbiorców. Jednym z
deklarowanych celów Austriackiego Stowarzyszenia
„Integrative
Kulturarbeit”
(warsztatów
integracyjno-kulturalnych),
które
również
organizuje co dwa lata festiwal „Sichtwechsel”
(„Zmiana punktu widzenia”), jest promocja i rozwój
profesjonalnej działalności kulturalno-artystycznej
utalentowanych osób z niepełnosprawnością.
Indywidualne inicjatywy związane ze sztuką są jednak
wciąż niedoceniane. W związku z tym organizacje
muszą przede wszystkim skupić się na uzyskiwaniu
pewnego źródła dofinansowania ze strony dużych
organizacji, wspierających osoby niepełnosprawne.
Stawiane są one w ten sposób cały czas w roli
proszącego o wsparcie. Takie podejście często powoduje izolację, ustawia je na specyficznej pozycji w
społeczeństwie, w niektórych przypadkach również
wyzwalając mechanizmy prowadzące do wykluczenia społecznego.
W swojej działalności organizacyjno-kulturalnej
„Sichtwechsel” zawsze podkreśla wspólnotowość
i współpracę, przeplatanie się różnych inicjatyw,
rodzajów współpracy i przekonań artystycznych.
Ogólnie rzecz biorąc, termin „Sichtwechsel” oznacza
prowadzenie nieprzerwanego dialogu, mającego na
celu stałe samopoznawanie oraz wzajemne uczenie
się siebie. To właśnie podejście jest najważniejszym
celem tej organizacji i dlatego też rozpoczęła ona
realizację projektu „Irregular Talents”. Założeniem
jego jest zyskanie wspólnego doświadczenia na
poziomie międzynarodowym w profesjonalnym
podejściu do różnych form sztuki, tworzonej przez
osoby obdarzone wyjątkowymi zdolnościami. Powinien on uwzględniać odpowiednią prezentację i uznanie, ale także zorganizowaną działalność publiczną.
Mogłoby to w dalszej perspektywie stworzyć szansę
karier artystycznych i w ostateczności zlikwidować
granice między talentami osób „normalnych” i
„niepełnosprawnych”.
Do pewnego stopnia granice te zostały już przekroczone przez austriackiego partnera przez zaproszenie do
uczestnictwa w projekcie profesjonalnych artystów.
Wszyscy trzej artyści: Peter Bischof, Peter Assmann
i Helena “ellefee” Möstl różnią się przebiegiem kariery, edukacją i najnowszą działalnością artystyczną.
Należą oni również do różnych pokoleń, żyją i działają
w różnych kontekstach (również artystycznych) i są
przykładem zupełnie różnych karier. Peter Bischof
należy do grupy pionierów austriackiej powojennej
awangardy, na którą silny wpływ miała sztuka francuskiego informelu i taszyzmu. Kluczowe zagadnienia jego twórczości są związane z fascynacją postacią
ludzką w ruchu, pozostającą między refleksją i
działaniem.
Helena ellefee Möstl w swoich pracach skupia się intensywnie na malarskiej warstwie kompozycji. Tworzy
ona nowe kolaże z cytatów graficznych i fotograficznych. Peter Assmann, który jest czynny zarówno
jako plastyk, jak i pisarz, w swoich kompozycjach
malarskich zawsze łączy bodźce wizualne ze słowem.
W ten sposób w jego dziełach obecna jest wzajemna
gra między poezją i ironią. Innym aspektem łączącym
tych artystów jest fakt, że przez wiele lat mieli oni
do czynienia z projektami artystycznymi dotyczącymi
osób niepełnosprawnych. Przede wszystkim działali
oni w studiach artystycznych, brali udział w konferencjach poświęconych różnym aspektom sztuki
oraz w pracach naukowych z teorii sztuki. Należy
podkreślić fakt, że mocno angażują się oni również
w działalność Letniej Akademii w Bad Ischl. Jednym
z ważnych rezultatów fascynacji, łączącej tych trzech
artystów, jest unikatowy projekt, który rozpoczęto
w ostatnich latach. Jest to seria obrazowych kompozycji ukazujących różne relacje międzyludzkie. Z
pewnością ich wspólna praca artystyczna wymagała
wysokiego stopnia wzajemnej wrażliwości. Ich wysoki poziom wrażliwości widoczny jest już od wielu
lat, szczególnie w ambitnej długoletniej współpracy
artystycznej z osobami niepełnosprawnymi.
Dalsza grupowa dyskusja na temat ostatecznego
wyboru prac i ich krytyczny przegląd były na równie
wysokim poziomie, jak same prace. Stąd zestaw kompozycji, które włączono do wystawy, reprezentuje
główne pojęcie sztuki: przestrzeń dyskusji na temat
talentów „artystów niepełnosprawnych”. Powoduje
to nie tylko maksymalne otwarcie się i zwiększenie
wrażliwości na różne typy kreacji, ale również
wzbudza szacunek dla intencji artystycznych.
Można to traktować jako szczególny przypadek procesu uczenia się. Jest to próba świadomego pozyskania wiedzy na temat sposobu komunikowania się
ze światem artystów niepełnosprawnych, w całej
ich bezpośredniości, która nie jest widoczna na co
dzień, oraz niezwykłej wrażliwości na inne przejawy
życia. Jednak inną ważną kwestią jest ich ciągłe
dążenie do pracy twórczej, która jest bez przerwy
przedmiotem krytyki. Są to kryteria wyboru, które
zastosowano przy wyborze austriackich „talentów
niepełnosprawnych”.
Czworo wymienionych niżej artystów można
sklasyfikować podobnie, jak opisaną wcześniej grupę.
Różnią ich nie tylko ścieżki kariery, ale również różne
podejścia artystyczne, priorytety pojęciowe i techniki artystyczne.
constituents of the development fundaments for a comprehensive professionalization of the art work. The first
one would be regular exhibitions in all of the constantly expanding and developing fields of art. The second
one, however, would be a close involvement of “regular
talents” that include: professionally trained artists, publication activities and further involvement in terms of
art theory.
Nevertheless, the professionalization itself needs to be
internationally expanded: it should involve even bigger
network and it should be presented in front of a wider
public. One of the declared objectives of the Austrian
Association “Integrative Kulturarbeit” (Integrative Cultural Work), which also organizes a biannual festival
“Sichtwechsel” (“View Change”), is to promote and develop a network of professional cultural-artistic work of
talented people with disabilities.
Yet individual art initiatives remain disregarded. Con-
sequently, these entities above all else need to focus on
gaining a secure status with the major sponsor organizations that support people with disabilities. Thus, they
remain exposed in the role of a permanent claimant.
Such an approach often creates isolation, puts in a kind
of “peculiar position” within the society, thereby in
some aspects as well triggers a social exclusion.
In its cultural organizational work the “Sichtwechsel”
always emphasizes togetherness and cooperation, the
interlocking of different initiatives and various approaches to cooperation and artistic convictions.
In general, the term “Sichtwechsel” stands for the attempt of a permanent exchange, for a consistent learning about oneself and learning about each other. This
particular attitude is also a strategic mission and the
reason why “Sichtwechsel” has launched the project
“irregular talents”. The idea is to gain experience together on the international level in the area of profes-
sional dealing with various forms of the art created by
exceptional people.
This should also concern an adequate presentation and
appreciation but as well a well-organized public work.
This could in a long term create a possibility of artistic
careers and eventually destroy the boundaries between
“irregular talents” and “regular talents”.
To some extend these boundaries have already been
overstepped by the “regular talents” invited to participate in the project by the Austrian side.
All three artists: Peter Bischof, Peter Assmann and Helena “ellefee” Möstl differ in terms of their careers, artistic education and recent art activities. They as well
belong to different generations, as they live and act in
different (art) contexts and represent a completely different “artistic careers”.
Peter Bischof belongs to the group of “art pioneers”
of the Austrian Postwar Avant-garde that has strongly
been influenced by the French Art Informel and Tachisme. His artistic key-subject is related to the fascination
of people in motion, between reflection and activity.
Helena ellefee Möstl focuses intensively on pictorial layers composition. She creates new collages from graphic
and photographic quotations.
Peter Assmann, who works both as an artist and writer,
in his pictorial compositions always combines visual stimuli with words. In that way, his works are settled in
the interplay between poetry and irony.
Another aspect that links these artists is the fact that for
many years they have been dealing with the art projects
of people with disabilities. In particular, they have been
present in artistic studios, different artist symposiums,
scientific works related to art theory. What should be
highlighted is the fact that their activity is as well noticeable in the Summer Academy in Bad Ischl.
One of the significant outcomes of this particular fasci-
nation that links these artists is a unique project that
started last year. This is the series of pictorial compositions that show human relationship situations.
Definitely, this joint artistic work has required a high
degree of mutual sensitivity. However, this deep sensitivity has already been displayed since many years, especially in the challenging longterm artistic collaboration
with people with disabilities.
A further group discussion on the final selection of joint
compositions and their critical revision was as sophisticated as the joint artistic work itself.
Therefore, the picture sets that have been integrated
into the exhibition project represent a principal concept
of the art: the discussion field about “irregular talents”.
It not only triggers a maximum openness and sensitivity
of the response to a different type of artistic creation
but as well inspires respect to artistic intentions.
One cannot fail to take note of a particularly stimulated
learning process. This is a form of a conscious attempt
to gain knowledge on communication manner of artists
with disabilities, their directness that is not demonstrated in the every-day reality, and an unusual sensitivity
towards other forms of life. Yet another important matter would be their consistent pursuit of their own creative work that is constantly exposed to a critic.
In the parallel, such a perspective of selection approach
might be also observed in Austrian “irregular talents”.
The following four artists fit into the same differentiating pattern that was applied to a previously described
group. They not only differ in terms of their career path
but they also use different artistic approaches, conceptual priorities and artistic techniques.
Anita Baier has developed a very conceptual artistic
approach: between a word and a picture, based on the
combination of writing and drawing.
Elisabeth Watzeck, however, is a genuine painter. She
Prace Anity Baier przedstawiają podejście konceptualne: są zawieszone między słowem i obrazem,
oparte na połączeniu pisma i rysunku.
Elizabeth Watzek jest z kolei prawdziwą malarką.
Tworzy ona kompozycje przedstawiające postacie
ludzkie, a jej prace zaskakują zupełnie niezależnym,
indywidualnym językiem malarskim.
21
22
Andrea Obwaller jest natomiast raczej ilustratorem.
Za pomocą charakterystycznych, indywidualnych
systemów linii udaje jej się stworzyć nowe, szeroko
pomyślane sytuacje przestrzenne.
Hubert Zemsauer jest artystą fotografikiem par excellence – spektrum jego artystycznych zainteresowań
mieści się w szerokiej gamie od fotografii autorskiej
do skomplikowanych połączeń obrazów.
Wszyscy ci czterej artyści mają duże doświadczenie
wystawiennicze. Co więcej, wielokrotnie dowiedli
swoich zdolności w różnych środowiskach krytyki.
Kolejną cechą, która ich łączy jest ambicja
artystyczna i wyraźna chęć do pracy. W końcu także,
co najważniejsze, wspólna fascynacja oczywistym
talentem, który obdarza niezwykłą zdolnością tworzenia, a którego źródła są ukryte. Informacje o tym
właśnie doświadczeniu często można znaleźć w relacjach osób, które miały szansę pracować z osobami
niepełnosprawnymi.
Klasyfikacja talentów zawsze prowokuje do dyskusji
na temat granic i ich przekraczania. Staje się to
szczególnie wyraźne, gdy talent przejawia się w
twórczości. Z tych przyczyn projekt „Irregular Talents” jest nie tylko aktualny, ale również istotny
politycznie. Procesowi rozwoju kulturalnego Europy
towarzyszy dyskusja na temat wyrównywania szans.
Przede wszystkim oznacza to intensywne starania,
aby uznać różnorodność i wielorakość za integralne
części kultury. Po drugie, zwraca on uwagę na ważną
rolę „zdrowego sceptycyzmu” w nastawieniu do
wszystkich form propagowania kultury dominującej
(określanej niemieckim terminem Leitkultur – przyp.
tłum.). To drugie podejście jest szczególnie znaczące
po bolesnych doświadczeniach systemów totalitarnych w XX w.
Otwarta akceptacja dla wszelkiego rodzaju przejawów twórczości osób niepełnosprawnych okazuje się być papierkiem lakmusowym dalszego
rozwoju europejskiej kultury. Ponieważ w sztuce
europejskiej są obecne zarówno duch sprzeciwu
(„sztuka jest rodzajem buntu” – Pablo Picasso), jak
również ciągłe poszukiwanie wolności („ponieważ
sztuka jest córką wolności” – Friedrich Schiller),
międzynarodowa dyskusja na temat utalentowanych
osób niepełnosprawnych („irregular talents”), stała
się ważnym projektem, silnie wpływającym na rozwój
kultury. Tak czy inaczej, konsekwencje tego projektu
są dalekosiężne, co z pewnością będzie miało wpływ
na trwałą zmianę punktu widzenia na twórczość tzw.
osób niepełnosprawnych.
(Tłumaczenie / Translation Piotr Kożurno)
creates painting compositions of people and her works
surprise with a completely independent individually designed language.
Andrea Obwaller is rather an illustrator. In her distinctive individual line systems she manages to create some
new wide spatial situations.
Hubert Zemsauer is a photo artist par excellence – his
artistic spectrum ranges from the aspects of author
photography to a complex image merging.
All four artists already have a significant exhibition experience. Moreover, they have proven their skills several times in front of numerous critical forums.
Another common background for them would be an artistic ambition and a demonstrated willingness to work.
In the end, the most crucial is a shared fascination with
an obvious talent that has a special creative ability, and
whose sources are in the dark. This specific experience
is often mentioned in the testimonies of those who have
had a chance to work with people with disabilities.
The talent classification always provokes a discussion
on boundaries and boundary crossings. This would be
especially heightened when a talent is focused on creativity. This is the core reason why this European project
of “irregular talents” is not only up to date but also politically sensitive. The cultural development process in
Europe is accompanied by discussions on opportunities
equalization. First of all, this includes an intense effort
to determine the culture with its commitment to both
diversity and variety as its integral parts. And secondly,
it concentrates on a fundamental “healthy” skepticism
towards all propagations of the Leading Culture (Leit
Kultur). The latter is especially meaningful after a painful experience of totalitarian systems in the 20th century. The obvious acceptance of creativity statements of
“irregular talents” of all kinds proves to be a litmus test
for any further development of European culture.
Due to the constant contradiction feature of European
art (“Art is like some kind of riot”, Pablo Picasso) as well
as for its continual freedom pursuit (“Because art is a
daughter of freedom”, Friedrich Schiller) the international discussion about “Irregular talents” has become a
central project that deeply investigates a development
of culture. In any case, this is the project that reaches
far beyond its own borders and would certainly continue in the sense of a permanent cultural “Sichtwechsel”
(“view change”).
Polscy artyści w projekcie Irregular Talents
Polish artists in the Irregular Talents project
Alicja Saar-Koz owska
W projekcie Irregular Talents Polskę reprezentują
Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją
(ICIMSS) oraz Wyższa Szkoła Gospodarki w
Bydgoszczy (WSG) zaproszone w 2012 roku przez
koordynatora projektu Cooperativa Sociale Nazareno z Carpi we Włoszech.
W środowisku toruńskim w dyskusjach dotyczących
dzieł osób niepełnosprawnych pojawiła się opinia, że ich twórczość jest dopełnieniem sztuki
współczesnej (Anna Szary, Andrzej Wojciechowski).
Założenia projektu dały szansę na ukazanie na
arenie międzynarodowej twórczości artystycznej
osób nie posiadających ugruntowanej renomy, na
dotarcie do artystów, zadanie im i sobie pytań o
świat ich wyobraźni, zastanowienie się nad przekazem pozaobrazowym ich dzieł. Spotkania te były
jednocześnie próbą odnalezienia swoistego komen-
tarza współczesnego świata, jego systemu wartości,
wierzeń, idei oraz wzorów osobowych, a także lekcji
dla nas samych, których los nie postawił wobec analogicznych problemów.
Spośród różnych organizacji zajmujących się opieką
nad osobami dotkniętymi niepełnosprawnością
zdecydowaliśmy się zaprezentować na wystawie
głównie dorobek artystyczny Pracowni Rozwijania
Twórczości Osób Niepełnosprawnych (PRTON) w
Toruniu, funkcjonującej obecnie jako Środowiskowy
Dom Samopomocy, prowadzony przez Katolickie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych im. Wandy
Szuman w Toruniu (http://www.prton-sds.cba.pl/).
Dokonaliśmy wyboru siedmiu artystów. Są to wieloletni uczestnicy zajęć prowadzonych w Pracowni
– Jarosław Latowski, Renata Jagielska, Anita Wend,
Michał Nowak, Agata Miszewska, Jacek Miszewski
i Leszek Bicki. Do grona wybranych do prezentacji
twórców włączona została także początkująca
artystka z profesjonalnym wykształceniem – malarka i mezzosopranistka, Ewa Świokła, absolwentka
Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dotknięta fizycznymi problemami zdrowotnymi już w dzieciństwie.
Celem naszym jest zatem ukazanie i utrwalenie
twórczych dokonań osób, których dzieła powstają
w ciszy pracowni i w niej pozostałyby gdyby nie starania ich opiekunów. Prace te, stanowiące wyraz
kreatywności autorów, efekt próby wypowiedzenia swego wnętrza oraz sposobu widzenia świata
były już wielokrotnie prezentowane na wystawach,
jednak po raz pierwszy będą miały okazję pojawić
się na ekspozycji międzynarodowej w zestawieniu
z twórczością artystów profesjonalnych. Wystawa
In the Irregular Talents Project, Poland is represented
by the International Centre for Information Management, Systems, and Services (ICIMSS) and the University
of Economy in Bydgoszcz, invited in 2012 by the project
coordinator Cooperativa Sociale Nazareno of Carpi,
Italy.
In discussions on the works of people with disabilities
in the environs of Toruń, an opinion has emerged that
their work is a part of contemporary art (Anna Szary,
Andrzej Wojciechowski). The objectives of the project
have provided a chance to showcase artistic people who
do not have a well-established reputation in the international arena, to approach the artists, to ask them and
oneself questions about the world of their imagination,
and to reflect on the symbolic messages of their works.
These meetings were also an attempt to find specific
comments of the contemporary world, its system of values, beliefs, ideas and role models, as well as lessons
for ourselves, to whom fate has been kinder.
Among the various organisations involved in the care
of people affected by disability, we decided to mainly
present the achievements of the Centre for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic Activity
in Toruń at the exhibition, a centre now functioning as
the Community Self-help Home, run by the Wanda Szuman Catholic Association of People with Disabilities in
Toruń (http://www.prton-sds.cba.pl/). We have chosen
the works of seven artists. These are long-term pupils
of the Studio – Jarosław Latowski, Renata Jagielska,
Anita Wend and Michał Nowak, Agata Miszewska, Jacek Miszewski, Leszek Bicki. In addition to the group of
artists selected for presentation, an aspiring artist with
professional qualifications has been included – Ewa
Świokła, a graduate of the Faculty of Fine Arts at the
Nicolas Copernicus University in Toruń, who has been
affected by physical health problems since childhood.
Our goal is therefore to present and consolidate the
achievements of creative people whose works were
created in the comfort of a centre and would remain
there were it not for the efforts of their careers. These works, which demonstrate the creativity of authors,
capturing the effects of their interior view of the world,
have already been presented before in exhibitions, but
for the first time have the opportunity to appear on the
international scene alongside the work of professional
artists. This exhibition is also an attempt to support the
talented and professional start of a young artist who
– which is particularly noteworthy – is endowed with
tremendous fortitude, requesting that her works reach
the widest possible audience.
The project activities will testify to the creative possibilities of the persons covered by this patronage, let us
look into the world of experiences, dreams, and desires
that are usually hidden and now expressed in art, and
23
24
ta jest jednocześnie próbą wsparcia startu zawodowego uzdolnionej i – co szczególnie warte uznania – obdarzonej ogromnym hartem ducha młodej
artystki, zabiegającej o dotarcie jej dzieł do jak
najszerszego grona odbiorców.
Działania projektu Irregular Talents dają
świadectwo twórczych możliwości osób objętych
patronatem, pozwalają wejrzeć w świat przeżyć,
marzeń i pragnień – skrytych na co dzień, w sztuce wypowiadanych, utrwalonych, prowokują także
do stawiania pytań o to, jakie szanse oferuje uczestnikom projektu społeczeństwo. Czy w przyszłości
stworzymy okazję do wyrównania życiowych
możliwości?
Twórczość Jarosława Latowskiego reprezentują
na wystawie między innymi cztery prace graficzne w technice linorytu przedstawiające ranne lwy
i lwice inspirowane sztuką asyryjskich płaskorzeźb
znajdujących się obecnie w British Museum w
Londynie, a pochodzące z pałacu Asurbanipala w Niniwie (VII w. p.n.e.), w których walor indywidualnego
potraktowania obrazu dominuje zdecydowanie nad
naśladownictwem, a twórca przedstawia własną
interpretację tematu. Można stwierdzić, że autor
osobliwą kreską i selekcją elementów artystycznego obrazowania wzmacnia i uwspółcześnia problem
cierpienia zwierząt i zwierzęcych ofiar polowań.
Spośród wielu grafik Renaty Jagielskiej na
wystawę wybrane zostały między innymi cztery
linoryty o tematyce religijnej: Pieta, Procesja, W
niebie, Jezus nauczający, prezentujące dwa style
autorki – pierwszy, o wyizolowanych głównych
postaciach sceny, budowanych zdecydowanymi
liniami oraz wewnętrznym rysunkiem na gładkim
czarnym tle, sprzyjający budowaniu wyrazistej
ekspresji jednego z najbardziej emocjonalnych
przedstawień chrześcijaństwa (Pieta); – drugi,
bardziej
charakterystyczny
dla
twórczyni,
odznaczający się swoistym horror vacui, gdzie każda
forma i płaszczyzna rozbita jest na układy rytmicznie
powtarzanych,
przebiegających
w
rożnych
kierunkach delikatnych liniach stanowiących i tło
i wypełnienie postaci w obrazie, pośród których
szerszą, mocniejszą czarną linią zarysowują się
poszczególne elementy składowe kompozycji.
Twórczość Anity Wend reprezentują dwa wielkoformatowe pastele na tkaninie dające świadectwo
ambicji i talentu autorki od dzieciństwa świadomej
potrzeby kontaktu ze sztuką i na niej skoncentrowanej, przedstawiające jej interpretacje dwu słynnych
dzieł sztuki światowej – Pasji Hansa Memlinga
oraz Bitwy pod Grunwaldem polskiego malarza
Jana Matejki. Dzieła ukazują śmiałe, różnorodne
kształtowanie przestrzeni w obrazie, sposób
komponowania, prowadzenia kreski oddającej
ludzkie kształty o odmiennej ekspresji i pozie.
Wielopłaszczyznowo potraktowane kompozycje,
o licznych epizodach i szczegółach, zbudowane w
konwencji indywidualnego świata o zachwianych
pionach wyrażają autorską interpretację tematu
oraz kryją ładunek emocji i przemyśleń powstałych
podczas analizy podziwianego dzieła sztuki dawnej.
Zamknięty świat Michała Nowaka przedsta-
wia osiem barwnych pasteli o tematyce religijnej
i świeckiej, ukazujących detal architektoniczny,
postać, ukrzyżowanie oraz pejzaż. Obrazy te znakomicie uwidaczniają sposób oraz zakres odczuwania
świata przez autora, charakter jego wyobraźni oraz
artystycznej wrażliwości. Michał Nowak w swoich
pracach posługuje się żywą kolorystyką i płaską
plamą barwną o zróżnicowanych kształtach. Wprowadza zdecydowane czarne kontury, plamy oraz
zarysy form. Gdzieniegdzie różnicuje płaszczyznę
danego koloru poprzez jej zacienienie lub zintensyfikowanie oraz akcenty plamek w tle. Tworzy w
ten sposób kompozycje abstrakcyjne, gdzie dominuje nie rozpoznany kształt i barwa oraz pojawiają
się poddane mniejszej lub większej deformacji
elementy świata realnego. Obrazy stanowią jakby
efekt zbliżenia lub wyboru planowanej większej
kompozycji lub obserwowanego i przetwarzanego
wycinka rzeczywistości. Cechuje je znakomita kompozycja oraz wyczucie harmonii barw.
Agata Miszewska ma silne wyczucie dekoracyj-
nych aspektów stosowanych przez siebie form, co
potrafi znakomicie wykorzystać w tworzonych przez
siebie pracach. Jej rysunek ma kreskę zróżnicowaną
w swej intensywności. Raz jest delikatny, innym
razem – stosownie do potrzeb – zyskuje na sile.
Wewnątrz tak określonej formy pojawiają się
różnorodne plamy barwne oraz elementy graficzne
w swobodnych układach tworzących kompozycje
miłe dla oka i ciekawe ze względu na paletę barw –
zharmonizowanych, formy – zmienne w kształtach
i charakterze, nawiązanie do kształtów realnych i
ich dowolne uzupełnienie. Tło cieszy oko swobodną
plamą barwną – rozrzuconą w pozornym nieładzie,
a jednak z wyczuciem ogólnej tonacji barwnej
całego obrazu – zakomponowaną.
Jacek Miszewski podejmuje tematykę świecką
oraz religijną. Stosując różnorodne techniki,
odwzorowując elementy świata realnego oraz
tworząc kompozycje abstrakcyjne z posmakiem
surrealizmu osiąga w swych pracach silny ładunek
emocjonalny. Wywołują go tematy, formy, barwa
oraz ekspresja prezentowanych postaci. W
niektórych pracach wprowadza silny modelunek
światłocieniowy. Jego kreska bywa staranna i
spokojna lub żywa i pozornie nieprecyzyjna, plama
barwna dynamiczna.
Leszek Bicki jest osobą bardzo wrażliwą, ze szczególnymi możliwościami percepcyjnymi. Obdarzony
jest dużymi zdolnościami manualnymi. Chętnie podejmuje działania w wielu technikach. Są to rysunek, grafika, rzeźba oraz malarstwo i aplikacja na
tkaninie. Leszek twórczo rozwiązuje problemy plastyczne dzięki zaangażowaniu i płodnej wyobraźni.
Spośród bogatej i różnorodnej twórczości Ewy
Świokły na wystawie prezentowane są prace o
tematyce kosmicznej. Wielkoformatowy tryptyk
zatytułowany Konstelacje, złożony z trzech obrazów
olejnych na płótnie, należący do grupy czterech cykli
autorki poświęconych zgłębianiu tajemnic obrazu
nocnego nieba. W tonacji fioletów, odcieni barw
wrzosu oraz różów Ewa Świokła daje świadectwo
subtelnego wyczucia koloru oraz ujawnia świat
provoke questions about what conditions society provides the heroes of this project. In the future, will we
create a world with equal opportunities in life?
Jarosław Latowski's works on display are represented
by four graphic works of wounded lions and lionesses
in linocut technique. They are inspired by the art of the
Assyrian bas-reliefs that are now in the British Museum
in London, and from the palace of Ashurbanipal in Nineveh (seventh century BC). The author presents his own
interpretations of the subject and the advantage of treating each image individually as opposed to imitation is
prevalent. One can claim that the author's peculiar line
and selection of artistic elements in the images strengthen and modernize the problem of suffering animals,
the victims of hunting.
Among the many graphics by Renata Jagielska, four
linocuts on religious themes were selected for the exhibition: Pieta, Procession, In heaven and Teaching Jesus,
presenting two styles of the author. The first, with the
main characters isolated, created by decisive lines, and
an inner drawing on a smooth black background is the
Pieta, creatively building a distinctive expression of one
of the most emotional performances of Christianity. The
second, more characteristic of the style of the creator,
exhibits a kind of horror vacui, where every form and
plane is broken and rhythmically repeated in the composition, delicate lines running in different directions in
the background and fill out the form in the image, on
which a wider, stronger black line plots the individual
components of the composition.
Anita Wend's works represent two large pastels on
fabric giving testimony to the author's ambition and talent, someone who has had a conscious need to have
contact with art and focus on it since childhood. These
works are two interpretations of world-famous works
of art – The Passion by Hans Memling and the Battle
of Grunwald by Polish painter Jan Matejko. The works
show a bold, diverse spatial development in the image,
the method of composition, the use of lines rendering
human shapes with different expressions and poses.
The compositions treated on many levels for their many
episodes and details, built in the convention of an individual world of unsettled pawns, are the author's interpretation of the theme and hidden charge of emotions
and thoughts arising from the analysis of the earlier
famous works of art.
The closed world of Michał Nowak presents eight colour pastels of religious and secular themes, showing
architectural detail, form, crucifixion and landscape.
These images highlight the excellent manner and scope
of the author's perception of the world, the nature of his
imagination and artistic sensibility. In his works, Michał
Nowak uses vibrant hues and flat blotches of colour
with different shapes. He employs defined black con-
tours, blotches and outline forms. In some places, a plane is differentiated in shade or intensity by a particular
colour or blotches that accentuate the background. This
results in the creation of abstract compositions in which
unknown shapes and colours dominate and smaller or
larger deformations of the elements of the real world
appear. The images have a zoom effect or the choice
of a planned larger composition or the observed and
processed fragments of reality. They are characterized
by an excellent sense of composition and harmony of
colours.
Agata Miszewska has a strong sense of decorative
aspects of the art forms she uses, which is perfectly applied in her projects. Her drawings have a stroke of pencil diverse in its intensity. Once it is delicate, other time
– as required – it gains strength. On the surface of her
drawings, there appear a variety of patches of colour
and random arrangements of graphic elements, ma-
king up the compositions that are pleasing to the eye
and attractive because of the harmonized colour palette, the depicted forms various in shape and character,
the fact of referencing to real silhouettes and their imaginative filling in. The background of the drawings is interesting due to the patch of colour which is scattered
as if it was in disarray but which is still well integrated
with the tones of the entire picture.
Jacek Miszewski addresses both religious and secular
topics. Using various techniques, mirroring the real world
elements, and creating abstract compositions with a hint
of surrealism in them, the artist achieves a strong emotional charge in his works. The given charge is evoked by
themes, forms, colours, and expressiveness of the presented figures. In some of his works, he employs a strong
chiaroscuro modelling. The pencil line of his may be neat
and carefully plotted or may be lively and seemingly imprecise, while his patch of colour is dynamic.
Leszek Bicki is a very sensitive person, with unique perceptual abilities. He is also endowed with great manual
skills. He enjoys working in a number of techniques, including drawing, graphics, sculpture, painting and applique. And he overcomes any problems pertaining to
his creative process with the help of total commitment
and fertile imagination.
From among the rich and diverse works by Ewa Świokła,
the exhibition presents one large-format triptych
entitled Constellations, consisting of three oil paintings
on canvas, which belong to a group of four space cycles.
In shades of purples, hues of pink, and the colour of
heather, Ewa Świokła bears witness to the subtle sense
of colour and reveals her own world of fantasy and
dreams, as well as a strong sense of belonging to the
Universe – a mysterious, intriguing, fascinating riot of
shapes, colours and light, simultaneously awakening in
man delight and concern about the depth of the mystery
25
26
własnej fantazji i marzeń, a także silne poczucie przynależności do Universum – tajemniczego, intrygującego, fascynującego feerią kształtów,
barw i światła. Budzącego w człowieku zachwyt i
jednocześnie niepokój związany z głębią jego wciąż
tropionej, ale niepoznanej do końca tajemnicy. W
swej twórczości pokazuje ona obrazy nieba, rzec by
można, jako reakcję na artystyczną, zmienną, ale
wiecznotrwałą kreację Najwyższego – Boga-Malarza, jak o Nim często pisano i w jakiej konwencji
przedstawiano Go od wieków. W tych subtelnych
różowo-wrzosowych wariacjach na temat kosmosu i powiązanych w nim bytów pobrzmiewa muzyka sfer kosmicznych, dla nas wprost nie słyszalna,
rozpoznawalna jedynie w odwzorowaniu muzyki
ziemskiej, tak bliskiej uzdolnionej muzycznie autorce śpiewającej mezzosopranem, a w obrazach
przekładającej dźwięki na kolory.
Pracownia
Rozwijania
Twórczości
Osób
Niepełnosprawnych, w której ujawnione zostały
plastyczne talenty prezentowanych na wysta-
wie twórców, powstała w latach 70-tych XX
wieku i w ramach realizacji projektu 35-lecie jej
działalności zostało uczczone obszerną wystawą
(13.06-13.07.2014) różnorodnych dzieł ponad
dziewięćdziesięciu uczestników zajęć na czterech
kondygnacjach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, której towarzyszył skromny katalog. Wernisaż
organizowany przez Międzynarodowe Centrum
Zarządzania Informacją, połączony z wykładami, stał
się spotkaniem wszystkich wychowanków Pracowni,
które zostało udokumentowane i jest dostępne pod
adresem www.s-potykanie.pl/. Wystawa była okazją
do zapoznania reprezentantów wszystkich uczestników projektu z twórczością wybranego ośrodka.
Wpływ na działalność PRTON od samego początku
miały idee polskiej działaczki społecznej, pedagoga i pionierki pedagogiki specjalnej Wandy Szuman (1890-1994), znanej ze swych zainteresowań
naukowych obejmujących przede wszystkim
rozwój sierot, a także dzieci żyjących w izolacji,
niepełnosprawnych fizycznie oraz niewidomych i
głuchych. To właśnie ta zasłużona w naszym kraju
honorowa obywatelka Torunia była propagatorką
metody rehabilitacyjnej osób niepełnosprawnych
poprzez aktywność twórczą, do czego nawiązuje w
swej działalności PRTON. Zadanie to nie jest jednak
rozumiane jako popularna dziś arteterapia (leczenie
przez sztukę), ale jako metoda rozwijania twórczego działania osób niepełnosprawnych w różnych
dziedzinach życia, także w zakresie dyscyplin
artystycznych. Inspirator powstania i działań Pracowni, artysta rzeźbiarz, profesor UMK zajmujący
się m.in. pedagogiką specjalną, terapią osób słabych
oraz terapią przez twórczość, profesor Andrzej
Wojciechowski powiedział: naszym celem nie jest
terapia przez sztukę, ale terapia przez twórczość. Z
tego też względu zakres działalności toruńskiej Pracowni jest bardzo rozległy, a terapeuci poszukują
metod aktywizacji osób uczestniczących w zajęciach
w różnorodny sposób. Dzięki temu niejednokrotnie
ujawniają oni czasem prawdziwe talenty artystyczne u swych podopiecznych. Ponieważ zdolności
wspomnianych osób nie rozwinęłyby się w takim
stopniu bez sprzyjających w Pracowni warunków
i korzystnej dla twórczego działania atmosfery
oraz inspiracji opiekunów, zapewnienia przez nich
materiałów i narzędzi, pouczenia o technice pracy
oraz fachowej opieki pedagogicznej i artystycznej
sprawowanej z założeniem, że pełne poznanie i
rozumienie dokonuje się tylko w warunkach miłości,
zgodnie z ideą współczesnego francuskiego filozofa
Jacques`a Maritain`a, który napisał: dopiero miłość
znosi tę niemożliwość poznania drugiego człowieka
inaczej niż jako przedmiot.
W toruńskiej placówce działa wyjątkowy zespół
artystów plastyków obdarzonych ogromnymi
zdolnościami
dydaktycznymi,
uprawiających
niezależnie własną działalność twórczą. Pracownię
grafiki i innych technik powielanych prowadzi
artysta grafik Mirosław Kocoł, pracownię rzeźby,
malarni tkanin i malarstwa artysta rzeźbiarz Anna
Szary, pracownię witrażu i malarstwa artysta malarz Barbara Jankowska, natomiast pracownię
rękodzieła i krawiectwa Agnieszka Pietrzak. Z tego
względu na wystawie nie mogło zabraknąć chociaż
pojedynczych dzieł tych artystów, którzy przez
wiele lat od ukończenia studiów towarzyszyli w
rozwoju twórczym osób niepełnosprawnych sami
nie dążąc do silnego eksponowania swych osiągnięć
artystycznych. Stosownie do specjalizacji terapeutów na wystawie prezentowane są: dwie grafiki barwne Mirosława Kocoła, dwie rzeźby w glinie
Anny Szary, rysunek ołówkiem Barbary Jankowskiej
oraz aplikacja na tkaninie Agnieszki Pietrzak.
Grafika Mirosława Kocoła stanowi przykład
zainteresowań, możliwości twórczych oraz warsztatowych autora. Wykonana w technice własnej jest
efektem poszukiwań w zakresie grafiki barwnej,
tym bardziej spektakularnym, że osiągnięty został
w niej efekt czystego koloru oraz nałożeń barw,
form klarownie określonych oraz rozproszonych,
powierzchni o niejednolitym natężeniu koloru.
Owalna, rozmyta, jakby rozprzestrzeniająca się forma sugeruje, że mamy do czynienia z abstrakcją
organiczną, jednakże wnikliwsze przyjrzenie się
pracy ujawnia głębię i skomplikowany przestrzennie charakter różnorodnych kierunków i płaszczyzn,
które nakazują patrzeć na dzieło jak na fragment
jakiejś większej, skrytej przed nami rzeczywistości
którą poznajemy jakby przez zaparowaną szybę
z wolna oczyszczającą się. Tym samym widz ma
nadzieję, że obraz się wyklaruje za chwilę do końca
a jego zakres poszerzy, zaś sugerowane formy obrazowe uczytelnią się. Mamy zatem subtelnie ukazany
proces kształtowania obrazu in status nascendi.
Prace Anny Szary zatytułowane Maria Magdalena dziś oraz Przeszłość ukazują refleksyjny charakter artystki oraz jej twórczości, w której w
mistrzowski sposób potrafi oddać wewnętrzne
zadumanie skruszonej postaci nowotestamentowej oraz kontemplacyjny charakter personifikacji
czasu minionego. Postacie z przeszłości ludziom
współczesnym prezentują wzorzec osobowości odmienny od obecnie niemal powszechnie proponowanego, nakazujący głębię życia wewnętrznego i
that he is seeking yet still eludes him. Her works show
processed images of the sky, so to speak, as a reaction
to the artistic, variable, but everlasting creation of the
Almighty – God-painter, as has often been written about
Him and the convention in which He has been presented
for centuries. In these subtle pink-heather variations on
the theme of the cosmos and its related entities, there
echoes music of the spatial spheres that is simply not
audible to us, recognizable only by mapping the Earth's
music, which is so close to the musically-gifted author,
a mezzo-soprano, who transcribes the sounds in her
works as colours.
The Centre for the Development of the Handicapped
Persons’ Artistic Activity, where the artistic talents from
the exhibition were revealed, was founded in the 1970s.
Within the framework of the project, the 35th anniversary of its operations was celebrated with an extensive
exhibition (13 June – 13 July 2014) of various works of
more than ninety pupils on four floors of the University
Library in Toruń, together with a modest catalogue. The
vernissage organized by the International Centre of Information Management, Systems, and Services combined with lectures became a meeting of all pupils of the
Centre, which has been documented and is available at
www.s-potykanie.pl. The exhibition was an opportunity
for representatives to get acquainted with works of the
centre's participants chosen for the project.
From the very beginning, the ideas of Polish social
activist, educator, and pioneer Wanda Szuman (18901994) have made an impact on the activities of the Centre for the Development of the Handicapped Persons’
Artistic Activity. She was known for her scientific interest, concerning mainly the development of orphans
and children living in isolation, the physically disabled,
the blind and the deaf. This honorary freeman of Toruń
propagated a rehabilitation method for people with
disabilities through creative activity, a model imitated
by the Centre for the Development of the Handicapped
Persons’ Artistic Activity. These activities, however, are
not understood as today's popular art therapy, but as
a method of developing the creative actions of people
with disabilities in various areas of life, including the artistic disciplines. Professor Andrzej Wojciechowski, the
inspirer behind the creation and activities of the workshop, sculptor, professor at NCU dealing, among other
things, with special pedagogy, therapy, and treatment
of the disabled through creative work, said: our goal is
not therapy through art, but therapy through creativity.
Therefore, the scope of activities at the Centre in Toruń
is very broad, and therapists are looking for creative
outlets to activate the participants in a variety of ways.
As a result, the true artistic talents of some their charges are revealed. The abilities of these people would
not evolve to such an extent without favourable con-
ditions, an atmosphere for creativity in the centre, and
inspirational caregivers. They provide materials, tools,
instructions on the art work, professional mentoring
and artistic exercises, with the assumption that complete cognition and understanding is only made in terms of
love, in the spirit of the contemporary French philosopher Jacques Maritain, who wrote: only love allows us
the ability to know another person as something other
than an object.
The facility in Toruń has an exceptional group of artists
endowed with enormous teaching abilities, practising
their own creative activities independently. The studio
for graphics and other duplicating techniques is led by
graphic artist Mirosław Kocoł; the studio for sculpture,
textiles and paintings by sculptor Anna Szary; the studio for stained glass and painting by painter Barbara
Jankowska; and the studio for crafts and tailoring by
Agnieszka Pietrzak. For this reason, the exhibition could
not be without the individual works of those artists
who, since graduating from art studies, have devoted
many years of their lives working out for their pupils
while they themselves remain in the shadows. The therapists show works they specialise in: Mirosław Kocoł’s
colour graphics, two sculptures in clay by Anna Szary,
Barbara Jankowska’s pencil drawing and Agnieszka Pietrzak's paintings on fabric.
The graphic work by Mirosław Kocoł is an example of
his interests, creative capabilities and workshop skills.
The work, created in his own technique, is the result
of research in the field of colour graphics, all the more
spectacular as an effect of pure colour and overlapping
of paints has been achieved, with the forms clearly defined and distributed and areas of uneven colour intensity. Oval, blurry, as if its spreading form suggests that
we are dealing with organic abstraction, but a deeper
look at the work reveals the depth and complexity of
the spatially diverse nature of directions and planes
which oblige one to look at the work as a fragment of a
larger, hidden reality that one gets to know through a
steamy lens that is slowly clearing up. Thus, the viewer
hopes that the image will clear up in a moment and expand its scope, thus clarifying the suggested forms of
the image. We are therefore shown a subtle process of
image formation in status nascendi.
The works of Anna Szary entitled Mary Magdalene
Today and The Past show the reflexive character of the
artist and her work, in which she has masterfully presented the internal musings of the crushed character
from the New Testament and the contemplative nature
of the personification of elapsed time. Characters from
the past demonstrate to modern humans a personality
pattern different from the one currently proposed, demanding the depth of inner life and self-reflection. The
specific expression of silence in the works of Anna Szary
27
28
autorefleksję. Swoistą ekspresję ciszy w swoich pracach Anna Szary wzmocniła wykorzystując środki
charakterystyczne dla rzeźby w glinie: fakturalną
powierzchnię, tworzącą efekty światłocieniowe
na powierzchni figur oraz efekt surowości opracowania, posmak non finito oraz tak istotne w obu
przypadkach ślady destrukcji w postaci spękań
wynikających z charakteru materiału.
Wykonana ołówkiem podobizna młodej kobiety z gołąbkiem jest świadectwem artystycznej
wrażliwości Barbary Jankowskiej, jej subtelnego
zmysłu obserwacji jako portrecistki, zdolności wprowadzenia do obrazu z zasady dążącego do odwzorowania rzeczywistości elementów symbolicznych, które dodatkowo wzmacniają psychologiczną
charakterystykę modela. Czułe na wszelkie drgnienia formy oko i ręka autorki stworzyły wizerunek
pełen głębi, w subtelnej formie rysunkowej, o delikatnym lecz konsekwentnym światłocieniu oraz
śmiało wprowadzonych niedotkniętych narzędziem
partiach twarzy, Barbara Jankowska wyraziła nie
tylko fizyczne piękno portretowanej córki, ale i jej
pełne nadziei na poznanie świata wewnętrzne pragnienia. Z twarzy, szczególnie z wyrazu oczu, ale i
ustawienia głowy oraz kontaktu z widzem można
wyczytać marzenie o wolności, swobodzie, wyniesieniu się ponad bieg spraw codziennych, co dodatkowo sugeruje obecność ptaka. O tym, że proces
uwalniania się i realizacji marzeń już się rozpoczął
świadczą włosy bohaterki przybierające postać ptasich piór. Obserwujemy zatem metamorfozę młodej
dziewczyny, a obraz dzięki swej warstwie symbolicznej oraz umiejętnościom warsztatowym ukazuje
coś więcej niż moment. Stanowi tak pożądaną w
portrecie syntezę różnych cech modela oraz trzech
faz czasu: teraźniejszości, a także przeszłości oraz
przyszłości.
Aplikacja na tkaninie Agnieszki Pietrzak w sposób
obrazowy ukazuje cechę trudną do zobrazowania
w tej technice – Soft – Miękki lub delikatny, która
kojarzy się nam odruchowo z czymś delikatnym w
zakresie formy, ekspresji i dynamiki, barwy oraz cha-
rakteru przedmiotu. Agnieszka Pietrzak przedstawia
motyla, można by rzec symbol subtelności, ulotnego
piękna i nieuchwytności, a zatem czegoś, co zwykło
się określać mianem Soft. Ta wrażliwa, krótkotrwała
i biologicznie zmienna forma życia miała w sztuce
często konotacje wanitatywne, szczególnie w zestawieniu z kwiatami o równie szybko przemijającym
pięknie, tak jak wyobraziła to autorka. Był też motyl
symbolem Psyche – duszy, jej przemiany, odzyskanego zbawienia. Te wszystkie przypomniane konotacje możemy z pewnością odnaleźć w pracy Soft.
Zdumiewa jednak, że tą swoistą, wieloaspektową
delikatność udało się wyrazić na czarnym tle, przy
zdecydowanie określonych kształtach i formach
oraz skali głównego motywu ledwo mieszczącego
się w kadrze. Jednakże ustawiona z różnorodnych
tkanin o delikatnej tęczy barw przysłowiowa
delikatność i piękno skrzydeł motyla wizualizują
soft i potwierdzają stosowność tytułowego tekstu z
aplikacyjnym obrazem.
Zgodnie z założeniami projektu Irregular Talents
na wystawie prezentujemy też twórczość wcześniej
wybranych artystów profesjonalnych: dwu młodych
absolwentek uczelni artystycznych: Marty Rosenthal-Sikory oraz Alicji Saar, a także artysty starszego
pokolenia Mieczysława Saara, pragnąc przyczynić
się do propagowania ich dokonań malarskich oraz
dostrzegając wspólne akcenty w dziełach wszystkich
reprezentowanych na ekspozycji artystów.
Praca Marty Rosenthal-Sikory, należąca do serii Cities, pokazuje relacje przestrzenne linii o
swobodnym przebiegu, skomplikowanych, kolistych i łukowych z formami prostokątnymi,
płaskimi, poddanymi mechanizmowi ujednolicenia, odwzorowując charakter naszej egzystencji we
współczesnych miastach, opisujących zderzenie
kształtów natury oraz tworów ludzkich.
Wielobarwne kompozycje Alicji Saar, z posmakiem pop-artu oraz dadaizmu, stanowią swoisty
konglomerat naszej współczesności, ujawniający w
żartobliwej, ale nie pozbawionej głębokiej refleksji
perspektywie, jej problemy oraz wiodące tematy
mass-medialnych dyskusji, stanowiąc jednocześnie
wysmakowane kompozycje najróżnorodniejszych
kształtów oraz słodkich barw.
Dwa wielkoformatowe obrazy dziewięćdziesięcioletniego Mieczysława Saara wprowadzają
do ekspozycji akcenty ponadczasowych refleksji
filozoficznych dotyczących egzystencji ludzkiej
w kosmosie, jej powszechności w ogromnym i
przytłaczającym skalą, a zachwycającym pięknem
obserwowanych zjawisk Universum. Artysta zdaje się
mówić poprzez swoje dzieła, że w tej nieskończonej
przestrzeni dryfuje ku niewiadomym celom wiele
równoprawnych odmian życia, a w kategorii
ziemskiego i pozaziemskiego istnienia każda istota
pragnie kontaktu, intelektualnego porozumienia,
spotkania ponad rzeką różnic i zapomnienia.
The International Centre for Information
Management, Systems, and Services, ICIMSS
are strengthened by using the means characteristic of
clay sculpture: a textured surface forming the effects of
chiaroscuro on the surface of the figures as well as an
effect of crudeness of the work, an after-taste of non finito in addition to traces of destruction that are present
in both cases in the form of cracks resulting from the
nature of the material.
The image of a young woman with a dove made in
pencil is a testament to the artistic sensitivity of Barbara Jankowska, her subtle sense of observation as a
portrait artist, the ability to map a reality of symbolic
elements that further strengthen the psychological characteristics of the model. The eye and the hand of the
artist, sensitive to every twitch of the forms, have created an image full of depth, in a subtle form of drawing.
With a delicate but consistent chiaroscuro in parts of
the face, Barbara Jankowska has expressed not only the
physical beauty of the person (the artist’s daughter),
but her hopeful inner desire to discover the world. From
her face, especially the expression of the eyes, but also
the setting of the head and contact with the viewer,
one can read a dream of freedom, rising above the
everyday course of events, which is further suggested
by the presence of a bird. The fact that the girl's hair is
made of feathers shows that the girl's process of liberating herself and realizing her dream has already begun.
We can observe the metamorphosis of a young girl and
the picture, because of its symbolic layering and workmanship, reveals something more than what is merely
present in the moment. The work thus represents the
desirable synthesis of the various features of the portrait model and the three phases of time: the present,
as well as the past and the future.
Appliqué textile by Agnieszka Pietrzak presents a forceful multicoloured-wingmate butterfly moving close to
the yellow flower in a cutaway view. In this way, the ar-
tist conveys a concept of Soft – delicate or tender (difficult to illustrate and difficult to apply in this technique),
which we associate vaguely with something delicate in
form, expression, and dynamics, in the tint or nature of
an object. In presenting a butterfly, she offers a symbol
of subtlety, passing form and elusiveness, something
that can be evaluated as Soft. This sensitive, transient
and mutable form of life has been applied in art as a
symbol of vanity, particularly in conjunction with flowers, representing shortness of life and beauty as depicted by the author. The butterfly also symbolizes Psyche – the soul, shortness of life, death and resurrection.
All these connotations we can find in the presented art.
It is amazing that so peculiar, multifaceted fragility was
possible to articulate on a black background, with firmly
set-out shape and form as well as the main motive size
hardly fitting in the frames. However settled with the
assorted textiles of variable rainbow colors, the prover-
bial delicateness and beauty of butterfly wings visualize
the Soft and confirm the relevance of the title used for
this art.
In line with the objectives of the Irregular Talents
project, the exhibition presents the works of pre-selected professional artists: two young graduates of art
schools: Marta Rosenthal-Sikora and Alicja Saar, as well
as the older generation artist Mieczysław Saar, wishing
to contribute to the promotion of their achievements
and recognizing common accents in the works of all the
represented artists.
The works of Marta Rosenthal-Sikora, belonging to
the Cities series, show the spatial relationships of lines
that run free, are complex, circular, and arcing with
forms that are rectangular, flat, subject to the mechanism of unification, mirroring the nature of our existence
in modern cities while describing the collision of natural
shapes and human creations.
Alicja Saar's multi-coloured compositions are a kind
of conglomerate of our times, revealing a playful but
also deep reflection of perspective, her problems and
leading topics of discussion in the mass-media, while
providing a sophisticated composition of a wide array
of shapes and soft colours.
The two large-format paintings by the nonagenarian
Mieczysław Saar bring to the exposition accents of timeless philosophical reflection on human existence in
the universe, its universality on a vast and overwhelming scale, and the stunning beauty of the observed
phenomena of the Universe. Through his works, the
artist seems to say that many equal varieties of life are
drifting towards an unknown goal in this infinite space,
and in the category of terrestrial and extra-terrestrial
existence, every human being craves contact, intellectual understanding, and a desire to bridge the gap of
differences and forgetfulness.
The International Centre for Information Management,
Systems, and Services, ICIMSS
(Tłumaczenie / Translation Elżbieta Mątwicka)
29
Prace
Works
CESAREPaltrinieri
Bez tytułu / Untitled
2008, ołówek i kreda na papierze / pencil and chalks on paper
25x25 cm
Atelier Manolibera, Carpi (Mo)
Biblioteka za zamkiem / Library behind the castle
32
2008, kreda na papierze / chalks on paper
68x48 cm
2009, kreda na papierze / chalks on paper
25x25 cm
25x25 cm
25x25 cm
33
MICHAŁNowak
34
2006, pastel / pastel
48x35 cm
Pracownia Rozwijania Twórczości Osób
Niepełnosprawnych – Centre, Toruń
Motyw architektoniczny / Architectural detail
36x29 cm
Głowa Ukrzyżowanego / The Crucified’s head
49x29 cm
35
AGATAMiszewska
Św. Brat Albert / Saint Brother Albert
36
2013, malarstwo na szkle / painting on glass
45x49 cm
Konik morski / Seahorse
n.d., malarstwo na szkle/painting on glass
29x50 cm
Flisaczek / Lighterman
n.d., Puncowanie / punching
20x32 cm
Skrzypek / Violinist
2010, gwasz / gouache
34x59 cm
37
EWASwiok a
MIECZYSŁAWSaar
Tryptyk z cyklu Harmonia sfer niebieskich - Konstelacja 2 / Triptych: Celestial spheres harmony - Constellation 2
38
2013, olej na płótnie i jucie + aplikacja / oil on canvas and jute, application
150x100 cm (each painting)
Ewa Świokła, Poland
Powszechność życia w kosmosie / Universality of life in Universe
1978, olej na płótnie / oil on canvas
140x172,5 cm
Alicja Saar-Kozłowska, Poland
Myślę, więc jestem / Cogito ergo sum
130x148,5 cm
39
ANITABaier
40
n.d., akryl / acrylic
150x120 cm
Anita Baier, Peuerbach, St. Pius
n.d., akryl / acrylic
40x40 cm
Anita Baier, Peuerbach, St. Pius
41
ANITAWend
Bitwa pod Grunwaldem / Battle of Grunwald
2011, pastel na tkaninie / pastels on fabric
400x112 cm
Pasja / Passion
42
2012, pastel na tkaninie / pastels on fabric
400x144 cm
43
PETERBischof HELENA ELLEFEEMöstl PETERAssmann
44
2013-2014, technika mieszana na papierze / mixed technique on paper
30x42 cm
Kolekcja prywatna / Private Collection
30x42 cm
30x42 cm
30x42 cm
30x42 cm
45
JAROSŁAWLatowski
Lwica asyryjska / Assyrian lioness
46
2013, linoryt / linocut
40x20 cm
Lwica asyryjska / Assyrian lioness
40x20 cm
47
JACEKMiszewski
Razem / Together
n.d., technika mieszana na papierze / mixed technique on paper
68x48 cm
Letni dzień / Summer day
48
n.d., pastel / pastel
67x48 cm
2013, malarstwo na szkle / painting on glass
28x28 cm
Jezus niosący krzyż / Jesus carrying the cross
50x70 cm
49
ELISABETHWatzek
Kobieta / Woman
50
n.d., pastele olejne / oil pastels
30x42 cm
Elisabeth Watzek, Peuerbach, St. Pius
Mężczyzna / Man
n.d., pastele olejne / oil pastels
30x44 cm
n.d., akryl na papierze / acrylic on paper
50x70 cm
60x70 cm
80x100 cm
51
HUBERTZemsauer
Oburzenie / Indignation #1 #2 #3 #4
52
2013, wydruk cyfrowy / foto digital overpaint
60x40 cm
Hubert Zemsauer, Linz
Oburzenie / Indignation #5
2013, wydruk cyfrowy / foto digital overpaint
60x40 cm
Hubert Zemsauer, Linz
53
ANDREAObwaller
54
2010, długopis / ballpoint
29,7x21 cm
Collezione Kulturformenhartheim, Harteim
29,7x21 cm
29,7x21 cm
55
MARTARosenthal-Sikora
56
70x70 cm
Marta Rosenthal-Sikora, Poland
2014, akryl na płótnie / acrylic on canvas
130x130 cm
Bez tytułu (cykl CITIES) / Untitled (THE CITIES serie)
2013, echnika autorska / own technique
37x26 cm
57
ANDREAGiordani
Miłosne połączenie / Loving conjunctions
58
2015, pastel i tusz na papierze / pastels and ink on paper
101x174 cm
Artist Collection, Bologna
Instytucjonalna matka / The institutional mother
2015, tusz, pastel, kreda na papierze / ink, pastels, crayon on paper
101x150 cm
Inexorable forms
2013, znaczniki na papierze / markers on paper
125x101 cm
59
RENATAJagielska
Pieta
32x30 cm
Procesja / Procession
60
60x30 cm
Jezus nauczający / Jesus teaching
45,5x30,5 cm
61
ANDREACarminati
Ryba / Fish
2013, technika mieszana na papierze / mixed technique on paper
70x50 cm
Ptaki / Birds
70x50 cm
Kogut / Rooster
62
70x50 cm
63
RICCARDOPersico
Kovu
2013, technika mieszana na papierze / mixed techniques and collage on paper
62x41 cm
64
50x38 cm
Warrik
27x44 cm
68x50 cm
65
FRANCOVeneri
Instrumenty muzyczne / Musical instruments
66
2015, technika mieszana / mixed techniques
57x20x4 cm, 60x21x5 cm
2015, technika mieszana na papierze / mixed techniques on paper
56x70 cm
70x95 cm
67
LESZEKBicki
ALICJASaar
n.d., pastel na tkaninie / pastel on fabric
89x143 cm
Ikona / Icon
68
2008, tempera na desce / tempera on wood
22x22 cm
W morzach i oceanach / In the seas and oceans
n.d., malarstwo na szkle / painting on glass
28x29 cm
Ucieczka w tropiki / Escape to the tropics
100x140 cm
Irresistible glamour
100x140 cm
69
GIANLUCAPirrotta
Minicar
detal / details
70
Minicar
2015, technika mieszana na szklanym włóknie / mixed technique on fiberglass
140x185x40 cm
71
ANNASzary
Przeszłość / The past
72
2012, ceramika / ceramics
60x50x30 cm
Anna Szary collection
Maria Magdalena dziś / Contemporary Maria Magdalena
2013, ceramika / ceramics
70x50x40 cm
Anna Szary collection
73
MIROSŁAWKoco
74
n.d., technika własna / own technique
70,5x22,5 cm
Mirosław Kocoł collection
n.d., technika własna / own technique
15,5x20,5 cm
Mirosław Kocoł collection
75
BARBARAJankowska
Portret / Portrait
76
2014, ołówek / pencil
29,7×42 cm
Barbara Jankowska collection
AGNIESZKAPietrzak
Soft / Soft
2014, aplikacja na tkaninie / apliqué
90x90 cm
Agnieszka Pietrzak collection
77
MANUELACandini
Trzecia transformacja / Transformation three
78
120x80 cm
Pierwsza transformacja / Transformation one
130 X 86 cm
79
Biografie artystów
Biographies of the artists
80
Peter Bischof - Elle Fee - Peter Assmann
Peter Bischof, malarz i artysta grafik urodzony w 1934
r. w Wiedniu, studiował w Akademii Sztuk Pięknych
(Akademie der bildenden Künste) u Herberta Boeckla i Alberta Paris Gütersloha. Peter Bischof zaczął
malować w połowie lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku, w czasie będącym ekscytującym okresem
poszukiwań nowych artystycznych środków wyrazu.
Nieco później został członkiem Galerie nächst St.
Stephan (Monsignore Otto Mauer) w Wiedniu, zaś w
roku 1970/1971 został wiceprezydentem Austriackiego Stowarzyszenia Artystów (Gesellschaft bildender
Künstler Österreichs) – Secesji Wiedeńskiej. Głównym
tematem jego prac w latach 80. i 90. były przedstawienia ludzi w ruchu. Zajmował się także projektowaniem witraży w takich instytucjach jak Dom zu Wiener
Neustadt, Stift Heiligenkreuz, Schlosskapelle Mautern, Stift Göttweig i wielu innych. Wykonywał także
freski (Stift Melk). Ponadto Peter Bischof przygotował
liczne cykle graficzne wykorzystane w publikacjach
różnych autorów, w tym w wydaniach bibliofilskich.
Jego prace były wystawiane od 1957 r. na niezliczonej
ilości wystaw indywidualnych w austriackich i zagranicznych muzeach i galeriach.
Helena Maria Christina Möstl znana także jako
Elle Fee, urodziła się w 1979 r. w Stockerau k.
Wiednia. Podjęcie przez nią kariery artystycznej
było przesądzone już w dzieciństwie. Jej wczesne
fascynacje malarskie były rozwijane w procesie
artystycznego samokształcenia kontynuowanego na
studiach artystycznych w Wiedniu, Linz i Salzburgu.
Pierwszą wystawę Elle Fee zorganizowała w 1998
r. w rodzinnym Bad Ischl dla uczczenia obrony swej
doskonałej pracy dyplomowej. Do tej pory Elle Fee
wykonała kilkaset prac artystycznych. Wśród nich
są nie tylko obrazy, ale także videa i muzyczne instalacje przygotowywane we współpracy ze znanym
austriackim producentem muzycznym Karlem Möstl.
Jej obrazy charakteryzuje indywidualny, specyficznie
rozwinięty nowy styl pracy. „W moich pracach wprowadzam, jak w kolażu, warstwę po warstwie. Rysunki,
archetypy, symbole, są zawsze częściowo ukryte, zamalowywane jak w rzeczywistości i normalnym życiu.
Jest w nich zawsze głębszy sens, perspektywy, blaski i
cienie”, mówi Helena Möstl. „Często w sztuce zdarza
się tak, że kreacja odzwierciedla sytuację społeczną i
patrzy na świat krytycznie, nawet obrazoburczo. Ale ja
koncentruję się na wspaniałości życia i wszechświecie
jako takim oraz najbardziej interesujących stworzeniach – ludziach”.
Peter Assmann urodzony w 1963 r. studiował
historię sztuki uzyskując stopień doktora. Ukończył
także studia historyczne oraz języka niemieckiego o
specjalności nauczycielskiej. Pracuje jako historyk
sztuki oraz pisarz w wydawnictwie Bibliothek der Provinz and Arovell, a także plastyk, dyrektor muzeum
Oberösterreichische Landesmuseen. Jest prezyden-
English
text - English
text
- English
text - English text - EnPeter Bischof
- Elle Fee
- Peter
Assmann
glish
text
English
text
English
text
- English
text
English
Peter Bischof painter and graphic artist,
born
in-1934
in
text - studied at the Academy of Fine Arts (Akademie
Vienna,
der bildenden Künste) at Herbert Boeckl and Albert Paris
Gütersloh. Peter Bischof started painting in the mid-fifties
that was the exciting time of searching for new artistic positions.Later, he became a member of the Galerie nächst
St. Stephan (Monsignore Otto Mauer) in Vienna and in
1970/71 he held a position of the vice-president of Austrian
Artists' Society (Gesellschaft bildender Künstler Österreichs) – Wiener Secession.
The main theme of his 1980s and 1990s’ works were various depictions of people in motion not only in pictures
but as well on single sheets. Besides, he created as well
some glass windows (Dom zu Wiener Neustadt, Stift Heiligenkreuz, Schlosskapelle Mautern, Stift Göttweig and
many more) and frescos (Stift Melk). Additionally, Peter Bischof published some significant amount of graphic cycles
and portfolios that were related to publications of different
authors. The latter ones were specifically designed for book-lovers. Since 1957 artist’s works have been presented at
innumerable solo exhibitions in museums and galleries in
Austria and abroad.
Helena Maria Christina Möstl also known as Elle Fee, born
in 1979, Stockerau near Vienna. Her intentions to pursue
an artistic career have been clear already in the childhood. Her early fascination for painting was followed by selftaught artistic work and then several art studies in Vienna,
Linz and Salzburg.In 1998, having an excellent thesis, Elle
Fee organised her first exhibition in Bad Ischl – her home
town at that time. Till today, Elle Fee has created several
hundred of art works: apart from pictures these were also
objects, videos and musical installations in cooperation
with a well-known and successful Austrian music producer
Karl Möstl. Her pictures characteristically have individual,
specifically developed new working steps.
“In my art I apply layer by layer like in a collage. Drawings,
archetypes, symbols are each time partially hidden, painted
over like the truth and the origin of life, there are always
deeper truths, perspectives, the light and shadow”, says
Helena Möstl. “In the art it often happens that creations
reflect the society and the world critically, even derogatorily. But I am concerned about the wonderful life and the
cosmos itself and the most exciting creatures: the people.”
Peter Assmann born in 1963, studied art history (PhD),
graduated also from History and German language studies (teaching profession), works as an art historian, writer (publishing house Bibliothek der Provinz and Arovell)
and visual artist, director of Upper Austrian State Museums (Oberösterreichische Landesmuseen), president of
the Summer Academy Traunkirchen (Sommerakademie
Traunkirchen), founding member of the artist groups “c/o:
K - Institut für Kunstinitiativen” and “Sinnenbrand”, artist
member of the Vienna Künstlerhaus (Wiener Künstlerhaus)
tem Letniej Akademii w Traunkirchen (Sommerakademie Traunkirchen), członkiem założycielem grupy
artystycznej K - Institut für Kunstinitiativen” i „Sinnenbrand”, jak też członkiem stowarzyszeń Wiener
Künstlerhaus i IG Bildende Kunst. Uczestniczył w
licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych.
Anita Baier
Urodzona w 1975 r. Anita Baier mieszka obecnie
w St. Pius, Steegen – Peuerbach, prowadzonym
przez Caritas ośrodku społecznym dla osób
niepełnosprawnych, w którym także tworzy swoje
dzieła. Od 2000 r. regularnie bierze udział w pracach
warsztatów artystycznych, gdzie maluje i rysuje z
dużym zaangażowaniem. Jest ciekawa świata, otwarta
na nowe techniki i koncepcje prezentowane przez
artystów goszczących na dorocznych warsztatach
artystycznych. Należy do tej grupy artystów w
St. Pius, którzy nigdy nie zawodzą. Jej swobodne
stosowanie kształtów i kolorów często fascynuje
kolegów po fachu. Prace Anity są różnorodne,
English
text - English
and
IG Bildende
Kunst.text - English text - English text - English
text
English
text -www.irregulartalents.eu
English text - English text - English
Exhibition: see website
text -
Anita Baier
Born in 1975, Anita Baier is currently living in a sharing
community and is working in a Caritas studio for people
with disabilities in St. Pius, Steegen – Peuerbach. Since the
year 2000 she visits the studio often and regularly, where
she paints and draws with great commitment.
Curious by nature, she is open for the new techniques or
concepts presented by guest artists during the yearly art
workshops. She is among those artists in St. Pius who never
fail to surprise: her unrestricted use of shapes and colours
often fascinate even her professional colleagues. Anita
Baier’s works are different, unexpected. She explores new
“solutions” and unconventional combinations. Her openminded approach to both themes and techniques eventually leads to the creation of unique works of art. Of all
zaskakujące. Wprowadza ona nowe „rozwiązania”
i niekonwencjonalne kombinacje. Jej otwarte
podejście zarówno do tematów, jak i technik skutkuje
tworzeniem unikatowych dzieł sztuki. Tego Anita nie
jest świadoma, a przynajmniej nie objaśnia swoich
prac, natomiast bez reszty poświęca się procesowi
twórczemu. Ukończone prace sprawiają jej ogromną
przyjemność. Od czasu do czasu zaczyna rozmawiać,
albo sama z sobą, albo z innymi osobami. Zawsze
nawiązuje kontakt z otoczeniem, w przeciwieństwie
do pozostałych artystów, którzy wpadają w trans. Na
przestrzeni lat utrwaliła pewne rytuały towarzyszące
jej pracy artystycznej do których należą: ustawianie
uszkodzonych rodzinnych fotografii, leżący na stole w
zasięgu ręki telefon komórkowy. Ciągle chce dzwonić
do kogoś – do przyjaciół, kolegów, nauczycieli –
aby podzielić się myślami, powiedzieć o właśnie
stosowanych kolorach. Podkład musi być idealnie
gładki. Anita musi też mieć dostatecznie dużo papieru
i płótna. Wszystkie jej materiały, różnorodne farby
akrylowe, pędzle, kreda i ołówki muszą być na jej
stanowisku pracy przed rozpoczęciem rysowania lub
malowania. Nieobce jej jest zniszczenie pierwszych
szkiców lub przekreślenie całego rysunku. Pozostałe
obrazy przegląda ponownie i dokonuje korekt
wcześniej wykonanej pracy. Innym rytuałem jest
zwyczaj eksponowania swoich obrazów na ścianach tak aby mogła je widzieć - przy użyciu wielu drobnych
kawałków taśmy klejącej. Pod koniec pracowitego
dnia Anita jest otoczona, prawie zakryta swoimi
obrazami. Anita Baier jest też tancerką obdarzoną
poczuciem rytmu i ruchu. Stosownie do tego także
jej pędzle zdają się tańczyć kiedy kieruje je płynnym
ruchem na czystą kartkę papieru. Często w trakcie
malowania jej całe ciało jest w ruchu. Anita potrafi
oddać się w pełni liniom i kolorom, widocznym
aspektom jej twórczości.
Wystawy: zob. www.irregulartalents.eu
that, Anita Baier is unaware – at least she does not explain
her pictures, but is completely absorbed in the creative process. She takes great pleasure in her finished work.
From time to time she would start talking, either to herself
or with other people. She is always in touch with her surroundings, unlike many other artists who fall into a state
of trance.
Over the years, she has adopted certain rituals for the preparation of her painting area: family photographs are set up;
her bag is stored away, somewhere in her sight: her family
photographs are set broken, cell phone lies next to her on
the table. All the time, she wants to call somebody – friends,
colleagues, supervisors – to tell them about an idea she just
had or about the colour she is using at the moment.
The underlying surface must be completely smooth. There must be enough paper and canvas available to her. All
her materials must be there, at her workplace: a variety of
acrylic paints, brushes, chalks, and pencils. Only then does
she begin to draw and paint. It is not unusual for her to
discard the first drafts and draw an unmistakable line over
the entire picture. Other pictures, however, she takes up
again and revises her earlier work. Another one of her rituals is her habit of sticking her pictures, with many short
pieces of sticky tape, onto the walls where she can see
them. At the end of a busy day, Anita Baier is surrounded,
almost covered, in her pictures. Anita Baier is a dancer,
and as such she has a sense for rhythm and movement.
Similarly, also her brush seems to be dancing as she guides
with flowing gestures over the blank paper. Often her entire body is in motion when she is painting. Anita is able to
surrender herself to the lines and to the colours – an aspect
visible in her artwork.
Exhibition: see website www.irregulartalents.eu
Leszek Bicki
Leszek Bicki urodził się 2 listopada 1987 r. Toruniu.
Ukończył Gimnazjum w Zespole Szkół nr 6 w Toruniu.
Leszek Bicki
Leszek was born on 2 November 1987 in Toruń. He finished
81
W zajęciach Pracowni Rozwijania Twórczości Osób
Niepełnosprawnych (PRTON) uczestniczył jeszcze
jako uczeń. W polu zainteresowań Leszka szczególne
miejsce zajmują działania plastyczne. Leszek jest osobą
bardzo wrażliwą, ze szczególnymi możliwościami percepcyjnymi. Obdarzony jest dużymi zdolnościami manualnymi. Chętnie podejmuje działania w wielu technikach wśród których są: rysunek, grafika, rzeźba oraz
malarstwo i aplikacja na tkaninie. Z zaangażowaniem
twórczo rozwiązuje problemy plastyczne. Uczestniczył
w wielu wystawach w kraju i za granicą.
Manuela Candini
Manuela Candini urodziła się w Forli w 1956 r. Mieszka i pracuje w Castel San Pietro Terme, w Bolonii, w
prowadzonym przez siebie zakładzie artystycznowydawniczym "Alchemiapress".
Manuela uczy technik graficznych i eksperymentalnych technik intaglio na Akademii Sztuk Pięknych w Bolonii, na Wydziale Sztuk Wizualnych i Wydziale Sztuki
Użytkowej. Przez wiele lat zajmowała się organizacją
English
- English
EnglishComplex
text - English
- Enthe Hightext
School
at the text
local- School
No. 6. text
He attenglish
text
English
text
English
text
English
text
English
ded classes held by the Toruń Centre for the Development
text
- Handicapped Persons’ Artistic Activity (PRTON) when
of
the
he was still a student. From among the interests of his, plastic arts take a special place. Leszek is a very sensitive person, with unique perceptual abilities. He is also endowed
with great manual skills. He enjoys working in a number
of techniques, including drawing, graphics, sculpture, painting and applique. And he overcomes any problems pertaining to his creative process with the help of total commitment and fertile imagination. He has participated in many
exhibitions at home and abroad.
Manuela Candini
Manuela Candini was born in Forlì in 1956. She lives and
works in Castel San Pietro Terme, Bologna, in her own printing and art workshop "Alchemiapress".
She teaches Engraving Techniques and Experimental Inta82
wystaw i eventów we Włoszech i za granicą.
Woli nazywać się rzemieślnikiem sztuki, gdyż uwielbia tworzyć i nadawać kształt własnym pomysłom,
zręcznie manipulując materiałem w procesie twórczym. W swoich pracach wykorzystuje
różnorodne materiały jak drewno, gips, piasek, metalowe opiłki, płytki łupkowe itp.
Jednak do jej ulubionych materiałów należy papier, tłoczony i drukowany, często z zastosowaniem
niekonwencjonalnych technik intaglio. Wykorzystuje
go do tworzenia książek artystycznych i tapet, a także
jako osłonę dla swoich ready-mades. Manuela w szczególny sposób rozumie materiał, jakim jest papier,
prowadzi jego włókna i daje się zawładnąć ich przebiegiem, wykorzystuje skrawki i ścinki, które zwykle
wyrzucamy, przekształcając je w cenne tekstury, w
teksty, których możemy dotknąć i czytać za pomocą
rąk i oczu.
Jej prace artystyczne wystawiane są od 1981 r. we
włoskich i międzynarodowych galeriach. W 2009
r. została zaproszona przez Instytut Sztuk Pięknych
Uniwersytetu w Barcelonie, aby jako profesor sztuk
graficznych poprowadziła warsztaty i zajęcia w zakresie eksperymentalnego grawerowania oraz książki
artystycznej. Do lipca 2015 będzie włączona do
zespołu prowadzącego kursy letnie "Els Juliols 2015
- The Poetics of Papel" (poetyka papieru) organizowane przez Uniwersytet w Barcelonie.
www.eb.edu/gravat/gravat/candini.htm
Manuela jest członkiem grupy Poetica Codex (Poetyka Kodeksu) w Barcelonie, założonej w 2011 r., która
zajmuje się promocją poezji i książki artystycznej.
http://poesiaillibres-art.blogspot.com.es/
Od stycznia 2014 do lutego 2015, na zaproszenie
Museo Tàpies i Fundacji Brossa z Barcelony brała
udział w warsztatach poświęconych książce artystycznej. Została również zaproszona przez Fundację Juan
Miró of Palma de Mallorca do wzięcia udziału jako
wykładowca w organizowanych warsztatach graficznych. Została także zakwalifikowana do udziału w
25 międzynarodowej wystawie sztuki współczesnej
MINIARTEXTIL, w maju 2015 w Como.
Andrea Carminati
Andrea Carminati urodził się w 1964 r. w miejscowości
Mapello, na terenie prowincji Bergamo, w regionie
Lombardia, w północnych Włoszech. W wieku 16
lat miał wypadek samochodowy, wskutek którego
został osobą niepełnosprawną. W 2000 r., razem z
rodzicami i siostrą, przeprowadził się do Carpi, w
prowincji Modena, w regionie Emilia-Romania. Mimo
ograniczeń ruchowych będących wynikiem wypadku,
Andrea nie porzucił rysunku i w 2004 r. zaczął
uczęszczać na zajęcia w pracowni Atelier Manolibera,
prowadzonej przez Cooperativa Sociale Nazareno,
skupiającej grupę artystów plastyków. Andrea tworzy
prace bogate kolorystycznie, których tematem są
krajobrazy, natura, a także budynki, które widział
podczas swoich licznych podróży. Zapytany o to,
dlaczego rysuje, odpowiada: „Ponieważ mam pewne
wrażenia i lubię je rysować, zresztą rysuję rzeczy, które
widziałem w trakcie podróży, więc pozostają one tam,
gdzie je widziałem, ale odtąd są również ze mną".
Andrea Carminati brał udział w dwóch wystawach.
Ich kuratorem była Bianca Tosatti, historyk sztuki.
Pierwsza wystawa pod tytułem Stupefatti di spazio
(Zadziwieni przestrzenią) miała miejsce w 2008
r. w Carpi, w budynku „Ex Cappellificio Lugli e
Rossi”; druga wystawa, Perturbamenti del potere
(Niepokojąca siła), odbyła się w 2009 r. również w
Carpi, w obiekcie „Castello dei Pio”. Prace artysty
znajdują się w prywatnych kolekcjach, a od 2010 r.
są nawet w zbiorach muzeum sztuki MADmusee w
Liege, we wschodniej Belgii.
glio Techniques at the Academy of Fine Arts in Bologna, in
the Department of Visual Arts and Department of Applied
Arts.
For many years she has organized exhibitions and events,
in Italy and abroad.
She prefers to call herself a craftswoman of art because she
loves to create and shape her own ideas with the happiness
of making, deftly manipulating materials.
In her works, she proceeds by accumulating and overlapping, using very different media and materials: wood, plaster, sand, iron filings, slate, etc.
However, she prefers paper, embossed and printed with
often unconventional intaglio techniques, to create Artist's
Books Artist and full-wall pieces, and also as a "coating"
for her objets trouvés. She comprehends its secret intelligence, and she guides and lets herself be guided by the
fibers of porous paper, by scraps and trimmings we usually
throw away, turning them into valuable textures, in texts
to be looked at and touched, to be read with our hands and
our eyes.
As an artist, her works are exhibited since 1981 in Italian
and international galleries.
Since 2009, as a Professor of Graphic Arts, she was invited
by the Facultad de Bellas Artes of the University of Barcelona to hold workshops and classes on experimental engraving and the Artist's Books.
By July 2015 she will be part of the staff of teachers who
will hold the summer course "Els Juliols 2015 - The Poetics
of Papel" organized by UDE University of Barcelona.
www.eb.edu/gravat/gravat/candini.htm
She is a member of the group Poetica Codex, Barcelona,
founded in 2011, which promotes the dissemination of poetry and Artist's Books.
http://poesiaillibres-art.blogspot.com.es/
She was invited by the Museo Tàpies and the Foundation
Brossa Barcelona for a workshop on the Visual Artist's Book
English
text2014
- English
text - English
in
January
and February
2015.text - English text - English
text
English
text
English
text
text
English
She has been invited to participate
as- aEnglish
lecturer
at -the
"Taltextd'Obra
ler
Grafica" at the Fundació Juan Miró of Palma de
Mallorca, in August 2015.
She was selected for the 25th International Exhibition of
Contemporary Art MINIARTEXTIL, in May 2015, Como.
When asked, "Why do you draw?", Carminati replies, "Because I have ideas and I like to draw them, then I draw the
things I've seen in my travels, so they remain there where I
saw them, but they're also here".
Carminati participated in two exhibitions curated by art
historian Bianca Tosatti: first Stupefatti di spazio (Astonished by Space), in 2008 at the former Lugli and Rossi haberdashery in Carpi, then Perturbamenti del potere (Disturbing Power) held in 2009 at the Castello dei Pio ( Carpi)
His works are in private collections and, since 2010, have
been included in the collection of the MADMUSÉE in Liege.
Andrea Carminati
Andrea Carminati was born in 1964 in Mapello, a village in
the province of Bergamo. At the age of sixteen, after a car
accident, he suffered an injury that left him disabled and,
in 2000, he moved with his parents and sister in Carpi. Despite the physical problems that the accident caused, Andrea did not give up drawing and, in 2004, began attending
Atelier Manolibera, managed by Cooperativa Sociale Nazareno: included in the group of painters, he created works
very rich in color whose themes range from landscapes to
natural subjects, to the buildings he sees during his travels.
Andrea Giordani
Andrea Giordani urodził się 1970 r. w Bolonii, stolicy
regionu Emilia-Romania, w północnych Włoszech,
gdzie mieszka do dziś. Do 16 roku życia uczęszczał
do szkoły, następnie pracował fizycznie. Jego kariera
artystyczna rozwijała się poza oficjalnymi instytucjami.
Zaczął rysować jeszcze w dzieciństwie, tworząc
postacie groteskowe, następnie jako nastolatek
rysował postacie fantastyczne. Próbował różnych
dziedzin i technik plastycznych, m.in. malował obrazy
Andrea Giordani
Andrea Giordani was born in 1970 in Bologna, where he
still lives. He attended school until the age of sixteen and
then worked as a laborer.
His artistic career matured outside official contexts; he began to draw by himself, with grotesque figures as a child
olejne, które jednak ostatecznie porzucił na rzecz
rysunku. W 2005 r., po kilku trudniejszych latach w
karierze, zaczął rysować, poszukując nieprzerwanie
swego indywidualnego i wyraźnego stylu.
Przez kilka lat z powodzeniem wystawiał prace
na różnych wystawach w Bolonii. W 2012 r. jego
prace włączono do wystawy Disturbing Art (Sztuka
niepokojąca) zorganizowanej w Tedofra Art Gallery,
gdzie wystąpił wraz z innymi undergroundowymi
artystami regionu, uczestniczył również w wystawie
Libera-mente (Wolny umysł) urządzonej w przestrzeni
„Sala di città” w pobliskiej miejscowości San
Lazzaro di Savena. W roku 2011 odbyła się jego
wystawa indywidualna pod tytułem Spigoli vivi
(Żywe krawędzie), w miejscu pod nazwą „Mondo
Infoshop” (Światowy Infoshop), także w Bolonii. W
2013 r. artysta wziął udział w wystawie Memoriaoblio
(Pamięć-niepamięć) zorganizowanej przez kuratora
Lucę Farulliego w „Casa Saraceni”, w tym samym
mieście.
W 2013 r. przyłączył się również do projektu Il cinno
and later, during adolescence, with cartoon characters. He
also experienced various techniques such as oil painting,
which he then abandoned in favor of drawing. In 2005,
after some difficult years, he began to draw consistently,
looking for a personal and recognizable style.
For several years, he successfully participated in various
exhibitions organized in Bologna. In 2012, his works were
featured in Disturbing Art at Tedofra Art Gallery, where
he exhibited with other artists from the underground scene in the Bologna area, and Libera-mente ("Freely", but
also "Free Mind") at the exhibition space "Sala di città" in
San Lazzaro di Savena (Bologna). In 2011 he had the solo
exhibition Spigoli Vivi ("Sharp Edges", but also "Living Edges") at Mondo Infoshop in Bologna. In 2013 he took part
in Memoriaoblio (Memoryoblivion) by Luca Farulli at Casa
Saraceni (Bologna). In the same year, he participated in the
Cinno Selvaggio (Wild Kiddo) project, organized by Rondine
day centre of Bologna as a meeting place for illustrators
83
selvaggio (Szalony dzieciak), realizowanego przez
centrum opieki dziennej „La Rondine” w Bolonii. Jest
to miejsce spotkań artystów ilustratorów i autorów
nieinsytucjonalnych. W ramach projektu, dzięki
współpracy z Francescą Ghermandi, artysta ilustrował
pierwszy numer (numer 0) przeglądu „Guida ai
segreti di Bologna” („Przewodnik po tajemnicach
Bolonii”), a w 2014 r., dzięki współpracy z Andreą
Bruno, współtworzył publikację Take a picture. Obie
artystyczne realizacje zawierają bogaty zbiór ilustracji
i tekstów autorstwa m.in. Andrei Giordaniego. W 2014
r. artysta brał udział w wystawie Metamorfosi d’eroe
(Przemiany bohatera) zorganizowanej przez Lucę
Farulliego w muzeum sztuki „Pinacoteca Nazionale di
Bologna” (Pinakoteka Narodowa w Bolonii). W 2009 r.
Giordani współpracował z poetą i pisarzem Davidem
Rondonim, tworząc ilustracje do jego poruszających
wierszy zebranych pod tytułem Ballo lentamente con
le tue ombre (Tańczę w wolnym tempie ze swymi
cieniami).
Renata Jagielska
Od ponad ćwierćwiecza Renata Jagielska tworzy grafiki,
obrazy i rysunki podczas zajęć w toruńskiej Pracowni
Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych.
Swój talent plastyczny rozwija również w Warsztatach
Terapii Zajęciowej „Bratanki” w Toruniu. Urodziła się
w Wąbrzeźnie 4 stycznia 1974 roku. Wychowywała się
w Domu Dziecka w Grudziądzu, a w wieku pięciu lat
trafiła do rodziny zastępczej i powróciła do rodzinnego
Wąbrzeźna, gdzie rozpoczęła naukę. Uczyła się także w
Chełmnie, gdzie mieszkała w internacie. W połowie lat
80. zamieszkała wraz z rodziną w Toruniu i uczęszczała
do szkoły nr 19, następnie do szkoły nr 25. W 1989 roku
po raz pierwszy pojawiła się na zajęciach plastycznych
w Pracowni. Od tego czasu systematycznie rozwija
swój talent sięgając po różne techniki plastyczne.
Pierwszym mentorem plastycznym Renaty Jagielskiej
był Marek Zacharski. W jego pracowni namalowała
Motyla, który w czerwcu 1991 roku został wyróżniony
dyplomem na 28 Międzynarodowej Wystawie w
Londynie organizowanej przez Royal Society for
Mentally Handicapped Children and Adults MENCAP.
We wrześniu 1991 roku Urszula i Marek Zacharscy
zostali jej rodzicami zastępczymi. Młoda artystka
zamieszkała wraz z nimi w Otłoczynie pod Toruniem.
Kiedy w 1993 roku w Otłoczynie powstał warsztat
terapii zajęciowej „Karczemka”, Renata uczestniczyła
od samego początku w prowadzonych tam zajęciach
terapeutycznych. Pierwsza wystawa indywidualna
Renaty Jagielskiej pokazana została w Galerii
Autorskiej Mariana Stępaka „Nad Wisłą” w styczniu
1993 roku. Dwa lata później – w lutym 1995 roku
– w galerii Ośrodka Czytelnictwa Osób Chorych i
Niepełnosprawnych pokazała stworzony za namową
Marka Zacharskiego Portret Biskupa Andrzeja
Suskiego oraz cykl szkiców dokumentujących proces
twórczy. Renata przez kilka lat mieszkała w Domu
Pomocy Społecznej w Pigży, obecnie jest mieszkanką
Domu Pomocy Społecznej Fundacji im. Brata Alberta
w Toruniu.
Od roku 1997 ponownie uczęszcza na popołudniowe
zajęcia prowadzone w Pracowni Rozwijania
Twórczości Osób Niepełnosprawnych. Jej opiekunem
artystycznym jest obecnie Mirosław Kocoł. Pod jego
kierunkiem stworzyła cykle grafik, które prezentowane
były na wystawach indywidualnych, głównie w Toruniu
i na wielu ekspozycjach zbiorowych w całej Polsce.
Artystka, podobnie jak większość twórców
niepełnosprawnych, swoje prace tworzy w oparciu
o zdjęcia obiektów, ludzi lub reprodukcje znanych
dzieł sztuki. Jednak prace Renaty Jagielskiej nie są
odtwórczym powtórzeniem podanych jej wzorów.
English
text - artists:
Englishatext
- English text
- English
textGher- Enand outsider
collaboration
with
Francesca
glish
text
English
text
English
text
English
text
English
mandi gave birth to issue 0 of the magazine "Guida ai setext -di Bologna" (A Guide to the Secrets of Bologna) (2013)
greti
and the collaboration with Andrea Bruno led to the volume
"Take a picture" (2014); both productions contain an abundance of pictorial and written material by, among others,
Andrea Giordani. In 2014 he participated in Metamorfosi
d’eroe (Metamorphoses of the Hero) by Luca Farullli at the
Pinacoteca Nazionale di Bologna. Giordani collaborated
with writer and poet Davide Rondoni creating illustrations
for his poems for tango collected in Ballo lentamente con
le tue ombre (Slowly I Dance with Your Shadows) (2009).
talents also during occupational therapy classes „Bratanki”
in Toruń. She was born on 4 January 1974 in Wąbrzeźno,
Poland. She grew up in Grudziądz Children’s Home and, at
the age of 5, she was placed in a foster family and came
back to her hometown, Wąbrzeźno, where she started her
education. She also attended a Chełmno boarding school. In the mid-1980s, she and her family moved to Toruń
and she attended a primary school number 19 and then
a primary school number 25. In 1989, she took part in the
Centre artistic classes for the first time. Since then she has
continued to develop her talent on a regular basis applying
various artistic techniques. Her first artistic mentor was
Marek Zacharski. In his studio, she painted Motyl, for which
she received a diploma at the 28 International Exhibition
of Mentally Handicapped Children and Adults in London
organised by the Royal Society for Mentally Handicapped
Children and Adults MENCAP in June 1991. In September
1991, Urszula and Marek Zacharski became her foster
parents. The young artist moved together with them to
Otłoczyn near Toruń. In 1993, the occupational therapy
workshop „Karczemka” was created in Otłoczyn and Renata has participated in its occupational therapy classes since
the very beginning. Renata Jagielska’s first solo show was
to be seen in Marian Stępak’s Original Gallery „Nad Wisłą”
in January 1993. Two years later, in February 1995, in the
Gallery of the Reading Center for the Sick and the Disabled,
she exhibited Portrait of the Bishop Andrzej Suski created at
Marek Zacharski’s prompting and a series of sketches documenting creative process. Renata lived in the nursing home
in Pigża, and at present she lives in the Brother Albert’s
Nursing Home. In 1997, she returned to her activities in the
Centre for the Development of the Handicapped Persons’
Artistic Activity. Her artistic tutor is now Mirosław Kocoł.
Under his supervision she has created a series of graphics
exhibited on various solo shows mainly in Toruń and numerous group exhibitions in Poland. Like many handicapped
Englishshe
textcreates
- English
- English
text -of
English
text - Enartists
hertext
works
on the basis
photographs
of
glish
text
English
text
English
text
English
text
- English
objects or people and reproductions of well-known
pieces
textart.
- Works of art by Renata Jagielska are not, however,
of
mere copies of the patterns provided to her.
Renata Jagielska
For over a quarter of a century Renata Jagielska has been
creating graphics, paintings, and drawings during classes
in the Toruń Centre for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic Activity. She has been developing her
84
Barbara Jankowska
Barbara Jankowska jest absolwentką Wyższej
Szkoły
Pedagogicznej
w
Częstochowie,
magistrem wychowania plastycznego; uzyskała
dyplom z malarstwa. Następnie ukończyła
podyplomowe studia z oligofrenopedagogiki na
Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Kilka lat była wolontariuszką w Pracowni
Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych
(PRTON), gdzie obecnie pracuje.
Barbara Jankowska
Barbara Jankowska is a graduate of the Higher School of
Teaching, Częstochowa, and obtained Master of Arts in artistic education and a diploma in painting. She then completed post-diploma studies in oligophrenopedagogy at the
Nicholas Copernicus University, Toruń. She has been a volunteer of the Center for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic Activity for many years now. She has
been working in the Community Self-Help Centre of the The
Center for the Development of the Handicapped Persons’
Artistic Activity for several years.
Mirosław Kocoł
Mirosław Kocoł jest absolwentem Wydziału Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w
Toruniu, magistrem sztuki, dyplom uzyskał z grafiki.
Jest jednym ze współzałożycieli Pracowni Rozwijania
Twórczości Osób Niepełnosprawnych. Od 1978 r.
pracuje z osobami niepełnosprawnymi, najpierw jako
wolontariusz, następnie jako terapeuta w Pracowni.
Prowadzi zajęcia w pracowni grafiki i malarstwa.
Jest inicjatorem i organizatorem wielu wystaw prac
podopiecznych ośrodka.
Jarosław Latowski
Jarosław Latowski urodził się 30 lipca 1970 r. w
Toruniu. W szkole miał trudności w nauce czytania i
pisania, natomiast dobra pamięć wzrokowa ułatwiała
mu zapamiętywanie obrazów oraz orientację w przestrzeni. Naukę zakończył w wieku 18 lat, następnie
zaczął uczęszczać na zajęcia do Pracowni Rozwijania
Twórczości Osób Niepełnosprawnych w Toruniu,
z którą związany jest do dnia dzisiejszego. Dzięki
Mirosław Kocoł
Mirosław Kocoł is a graduate of the Faculty of Fine Arts,
Nicholas Copernicus University, Toruń. Master of Arts. He
received the diploma in graphics. He was one of the cofounders of the The Center for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic Activity. He has been working
with persons with disabilities since 1978 First as a volunteer then as a therapist in graphics and painting. He organizes numerous exhibitions of the Centre’s students.
Jarosław Latowski
Jarosław Latowski was born on 30 July 1970 in Toruń, Poland. At school, he had difficulties with reading and writing
but his extraordinary visual memory enabled him to remember pictures and develop spatial imagination. He finished school at the age of 18 and then started participating
in the classes offered by the Centre for the Development
of the Handicapped Persons’ Artistic Activity in Toruń. He
zajęciom terapeutycznym w Pracowni szybko ujawniły
się jego zdolności plastyczne. Opieka pedagogicznoartystyczna była dla niego pomocą w zakresie technik
i pozyskiwania materiałów oraz zapewniała mu
wsparcie, zachętę i uznanie. Na zajęciach w Pracowni
wykonuje prace w różnorodnych technikach, takich
jak rysunek, malarstwo, rzeźba w glinie, aplikacja
na tkaninie oraz malarstwo na szkle. Jednakże jego
ulubioną techniką jest grafika, szczególnie linoryt.
Brał udział w licznych wystawach zbiorowych i
konkursach plastycznych, w których często był
nagradzany. Jarosław jest osobą bardzo pogodną,
chętnie nawiązuje relacje z innymi i lubi rozmawiać.
Jest on też pasjonatem wyścigów żużlowych i
ma dużą wiedzę o tej dyscyplinie sportowej - zna
zawodników i jest częstym bywalcem stadionu
żużlowego Motoarena w Toruniu. Jeśli kiedykolwiek
nie uczestniczył w zajęciach w Pracowni, to znaczy
że uzyskał z nich zwolnienie z powodu ważnych
zawodów żużlowych, na których chciał być obecny.
has been involved in the works of the Centre up till now.
His artistic talents have flourished due to his involvement
in the activities of the Centre. Teaching and artistic care has
helped him in techniques and in obtaining necessary materials. He has also gained support, encouragement, and
appreciation there. Though during activities in the Centre
he uses a variety of techniques such as drawing, painting,
clay sculpture, appliquéd fabrics, and glass painting, his favourite technique is graphics, and linocut in particular. He
has exhibited his works on numerous group exhibitions and
artistic competitions and has received a number of awards
there. Jarosław is a cheerful person willingly establishing
contacts with people and eagerly talking to them. He is
also passionate about speedway races and his knowledge
of the sport is impressive. He frequently visits Motoarena,
Toruń speedway stadium. If he happened to be absent from
the Centre classes it must have been because of an important speedway race which he did not want to miss.
85
Agata Miszewska
Urodziła się 22 września 1987 r. w Toruniu.
Uczęszczała do Zespołu Szkół nr 16 w Toruniu. Od 20
lat związana jest z Pracownią Rozwijania Twórczości
Osób Niepełnosprawnych (PRTON), a od 2008 r. jest
uczestnikiem zajęć w ŚDS PRTON. Agata obdarzona
jest niezwykłą wrażliwością, co przekłada się na
twórcze podejście do tematu. Jest bardzo ambitna.
Nieustannie rozwija swoje umiejętności i dąży do
perfekcji. Wykazuje silny związek emocjonalny ze
swoimi pracami, za które czuje się odpowiedzialna.
Pracuje w różnych technikach plastycznych. Uprawia
rysunek, grafikę, rzeźbę, malarstwo i aplikacje na
tkaninie. Agata posiada szerokie zainteresowania, nie
tylko plastyczne. Ważne miejsce w jej życiu zajmuje
muzyka. Uczestniczyła w wielu wystawach w kraju i za
granicą. Jest laureatką licznych konkursów.
Jacek Miszewski
Jacek urodził się 30 czerwca 1980 r. w Toruniu.
Uczęszczał do Szkoły Podstawowej Nr 1 w Toruniu.
English
text - English text - English text - English text - EnAgata Miszewska
glish
text
- English text
- English
textShe
- English
Agata was- English
born ontext
22 September
1987
in Toruń.
attentext the
- local School Complex No. 16. She has been provided
ded care by the Centre for the Development of the Handicapped Persons' Artistic Activity (PRTON) for 20 years now.
Since 2008, she has attended classes held by the Home of
Mutual Aid „PRTON”. Agata is blessed with remarkable
sensitivity, which translates into her creative approach to
the subject. She is very ambitious and strives after perfection, therefore she keeps developing her skills indefatigably. Moreover, she is strongly emotionally attached to her
works and feels extremely responsible for their final shape.
She works in various artistic techniques, including drawing,
graphics, sculpture, painting and applique. Agata has interests not only in plastic arts but also in music, the latter to
be of great importance in her life too. She has partaken in
many exhibitions at home and abroad and has won numerous competitions.
86
Mieszka z siostrą i rodzicami w Toruniu. Związany
jest z Pracownią Rozwijania Twórczości Osób
Niepełnosprawnych (PRTON) od około 20 lat. Od
2008 r. jest uczestnikiem zajęć w ŚDS PRTON. Jacek
to osoba o szerokich zainteresowaniach. Pracuje
w domu portretując rodzinę, znajomych, a także
znane osoby z życia publicznego jak piosenkarze,
politycy. Oprócz aktywności plastycznej interesują
go historie systemów politycznych i ich dzisiejsze
zależności. Jacek uwielbia dyskusje i spory, niczym
sofiści. Posiada ogromny potencjał, jest kreatywny
i spostrzegawczy. Dysponuje dużą wiedzą z historii
sztuki i dzieli się nią ze swoimi kolegami. Techniki,
które szczególnie lubi to malarstwo, rysunek,
grafika. Brał udział w wielu wystawach zbiorowych w
kraju i za granicą. We wrześniu 2014 r. jego dorobek
był prezentowany na wystawie autorskiej pt. „W
moim świecie" w Ośrodku Czytelnictwa Chorych i
Niepełnosprawnych WBP-KK przy ul. Szczytnej 13 w
Toruniu.
Michał Nowak
Michał Nowak urodził się 16.01.1988 r. w Toruniu.
Jest jedynakiem. Ukończył szkołę nr 26, a obecnie
uczestniczy w Warsztatach Terapii Zajęciowej
„Arkadia” w Toruniu. Michał jest osobą zamkniętą w
sobie, skrupulatną, wręcz pedantyczną. Nie nawiązuje
relacji z innymi, żyje w swoim świecie. Na zajęcia
terapeutyczne do Pracowni Rozwijania Twórczości
Osób Niepełnosprawnych Michał zaczął uczęszczać we
wczesnym wieku szkolnym. Pod specjalistyczną
opieką pedagogiczno-artystyczną szybko ujawniły
się jego zdolności plastyczne. W katalogu wystawy
zbiorowej Pracowni sprzed kilku lat Michał został
scharakteryzowany w następujący sposób: „Michał
Nowak wprawdzie nie nawiązuje kontaktu słownego
z otoczeniem, jednak ma rozeznanie w otaczającej
rzeczywistości. Z Pracownią związany od kilkunastu
lat – od początku wybrał zajęcia plastyczne i nie
jest zainteresowany inną formą terapii. Gdy pracuje
sprawia wrażenie nieobecnego i skupionego na
malowaniu w sposób wyłączny. Maluje jedynie
pastelami. Pracuje wolno, precyzyjnie dopracowując
każdy element obrazu. Miał wystawę indywidualną,
jego prace brały udział w wystawach zbiorowych”.
Michał Nowak w swoich pracach posługuje się żywą
kolorystyką i płaską plamą barwną o zróżnicowanych
kształtach. Wprowadza zdecydowane czarne kontury,
plamy oraz zarysy form. Gdzieniegdzie różnicuje
płaszczyznę danego koloru poprzez jej zacienienie
lub zintensyfikowanie oraz akcenty plamek w tle.
Tworzy w ten sposób kompozycje abstrakcyjne,
gdzie dominuje nierozpoznany kształt i barwa
oraz pojawiają się poddane mniejszej lub większej
deformacji elementy świata realnego (np. twarz).
Obrazy stanowią efekt zbliżenia lub wyboru –
planowanej większej kompozycji lub obserwowanego
i przetwarzanego wycinka rzeczywistości. Cechuje
je znakomita kompozycja oraz wyczucie harmonii
barw. Na obrazach zróżnicowanej powierzchni o
posmaku czerwieni cynobrowej, oranżu z akcentami
szarości towarzyszy pas wysmakowanej szarości,
następnie ugru, poszarpany czarny kontur oraz silnie
złamane żółcienie, stanowiąc wyrazistą i miłą dla oka
kompozycję.
Jacek Miszewski
Jacek was born on 30 June 1980 in the city of Toruń, where he lives to this day together with his parents and sister.
He attended the local Primary School No. 1. After that, for
nearly 20 years he has been provided care by the Centre
for the Development of the Handicapped Persons' Artistic
Activity (PRTON). Since 2008, he has attended classes held
by the Home of Mutual Aid „PRTON”. Jacek is a person of
wide interests. He works at home, portraying his family and
friends, but also people in the public eye, like singers or politicians. In addition to his artistic activity, he is also keen
on the history of political systems and their present-day
determinants. Jacek loves discussions and disputes as if he
was an ancient sophist. He has huge potential, is creative
and perceptive, has a great knowledge of the history of art
and shares it with his colleagues. His favourite techniques
are painting, drawing and graphics. He has participated in
many group exhibitions at home and abroad. In September
2014, he had his oeuvre presented on the solo exhibition
titled In My World at the Centre of Reading for the Sick and
Disabled (a unit of the Provincial and Municipal Copernicus
Library in Toruń) in 13 Szczytna St in Toruń.
English
text -Michał
EnglishNowak
text - English
- English
text -conEnner
„Though
does nottext
enter
into verbal
glish
text
English
text
English
text
English
text
English
tacts with others he still maintains understanding of the
text - around him. He has been involved in the activities
reality
of the Centre for over ten years – at the beginning, he chose artistic classes and has not been interested in any other
form of therapy. When working he appears to be absent,
distant, and focusing on his work exclusively. He works only
in pastels. He is slow in his work precisely finishing each elements of the painting. He had a solo show and also group
exhibitions”. In his works Michał Nowak uses vivid colours
and flat, coloured patches of diversified shapes. He introduces distinct black contours, patches, and outlines of shapes. Occasionally, he differentiates the surface of a given
colour through shading, intensifying, and accents of spots
in the background. In this manner he creates abstract compositions where unrecognized shapes and colours dominate with the deformed to various degrees elements of the
world (e.g. a face). The paintings are results of close-ups or
choice – an intended larger composition or observed and
transformed fragment of reality. They are characterised by
superb composition and the sense of harmony of colours.
In his paintings diversified surfaces with tones of vermilion
red and orange with grey accents are accompanied by belts
of refined greyness, then ochre, blurred black contours and
yellows toned down which together form a distinct and visually appealing composition.
Michał Nowak
Michał Nowak was born on 16 January 1988 in Toruń,
Poland. He is an only child. He graduated from a primary
school number 26 and, at present, he participates in the occupational therapy workshops ”Arkadia” in Toruń. Michał
is a self-contained, introverted, scrupulous, even pedantic
person. He does not enter into relations with others, lives in
a world of his own. Michał joined the classes in the Centre
for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic
Activity in his early primary school years. His artistic skills
were quickly discovered under the specialist teaching and
artistic care. In the catalogue of a group exhibition several
years ago Michał was characterised in the following man-
Andrea Obwaller
Urodzona 16 czerwca 1964 r. w Grieskirchen (Górna
Austria) jest rezydentem Hartheim Institute od 1993
r. Andrea Oberwaller, mieszkająca od jesieni 1998 r.
w bloku wielorodzinnym „Aussicht” („Perspektywa”)
lubi chodzić na długie wycieczki, połączone ze
zbieraniem kwiatów polnych i obserwacją brzęczących
wirujących owadów. Jej życie wypełnione jest muzyką
i malowaniem. Jej talent graficzny rozwijany jest od
1995 r. w studiu „Neuhauserstadel”, należącym do
Hartheim Institute. Z niezrównaną cierpliwością
i pasją tworzy fantastyczne, mocne i malownicze
światy, w których unoszą się widmowe postaci, często
otoczone florystycznymi motywami. Do ulubionych
materiałów zalicza grafit i kolorowe kredki, a także
pióra i długopisy. W pełni zaabsorbowana pracą,
tworzy w głębokiej ciszy, wprowadzając każdy ważny
detal jeden po drugim. Niektóre motywy złożone z fal,
Andrea Obwaller
Born 16th June 1964 in Grieskirchen (Upper Austria). Resident of the Hartheim Institute since 1993. Andrea Oberwaller, who has been living with the residential family “Aussicht” (“prospect”) since autumn 1998, likes to go on long
walks outdoors, watching the hustle and bustle of busy insects, and picking flowers. Her passion for music and painting determine her days, and her outstanding talent for
graphic art has been fostered in the “Neuhauserstadel” –
kropek i struktur linearnych ulegają wyodrębnieniu i
wyizolowaniu. Czasami odwraca kartkę, przesuwa
pustą kartkę przed sobą – wolno, ale nieustająco;
niepowstrzymanie. Splątane i skompresowane linie
kreują wyjątkową głębię prac Andrei Oberwaller.
Andrea zawsze jest w twórczym nastroju. Kiedy
maluje widać niesamowitą harmonię a każda próba
redukcji jej sił jest daremna.
Cesare Paltrinieri
Cesare Paltrinieri urodził się w 1964 r. w miejscowości
Concordia, a dorastał w San Possidonio, małej gminie
położonej na terenie Niziny Padańskiej, w prowincji
Modena, w regionie Emilia-Romania. Uczęszczał
regularnie do szkoły do czasu ukończenia ósmej
klasy, ale już w dzieciństwie i okresie nastoletnim
wykazywał brak kontaktu ze światem zewnętrznym;
gdy nie szedł do szkoły, dzień spędzał w domu z
rodzicami przed telewizorem. Po kilku pobytach w
zakładach psychiatrycznych, począwszy od 1989 r.
the studio of the Hartheim Institute – since 1995. With unequaled patience and passion she designs fantastic, powerful, and vivid worlds, where ghostly figures float through
the scenes, often accompanied by floral themes. Her preferred materials are graphite and coloured pencils, as well
as pens and felt pens. Completely absorbed and radiating
a deep silence, Andrea takes one step after the other; every
detail is important. With waves, dots, and linear structures,
some of the motives set themselves apart through their insularity and seclusion. Sometimes, she spins the paper, just
to continue at another point. Rhythmically, like one drop
following the other, she floods the blank page before her
– slowly, but steadily; inexorably and free from inhibitions.
Interwoven and compressed lines create an exceptional
depth in Andrea Oberwaller’s works. Andrea is always in a
creative mood. When she is painting, an infinite harmony is
intensely perceptible, and any attempt to reduce its power
is in vain. Exhibition: see website www.irregulartalents.eu
87
88
przez 3 lata brał udział w zajęciach prowadzonych
przez Warsztaty Społeczne i Zawodowe, placówkę
znajdującą się niedaleko jego miejsca zamieszkania,
a następnie zaangażował się w pracę dla spółdzielni
Cooperativa Sociale Nazareno w Carpi. Od 1991 r., czyli
od początku istnienia pracowni Atelier Manolibera,
uczęszczał na zajęcia tej instytucji. Tam rozwijał
swoją pasję do rysunku i malarstwa. Tworzenie
sztuki to jego odpowiedź na smutek spowodowany
brakiem przyjaciela. Poprzez malowanie portretów,
jego ulubionego tematu, nawiązuje związek,
wchodzi w kontakt z drugim człowiekiem. Na
pytanie, dlaczego rysuje, odpowiada: „Ponieważ
podobają mi się twarze ludzi, których widuję na
ulicy i w telewizji – wielu z nich wygląda tak samo".
Cesare wystawia swoje prace na wystawach
organizowanych w ramach „Festival Internazionale
delle Abilità differenti”. Od 2006 r. brał udział w
kilku wystawach, a jego prace były doceniane,
zwłaszcza przez historyka sztuki Biankę Tosatti.
Mowa o wystawach: Ai margini dello sguardo. L’arte
irregolare nella collezione Menozzi (Na krawędzi oka.
Sztuka nieregularna w kolekcji Menozzi), w klasztorze
Świętego Dominika w Reggio Emilia w 2007 r.; Ritrarre
l’invisibile (Przedstawiając to, co niewidoczne), w
przestrzeni wystawienniczej „Fondazione Cassa
di Risparmio” w Carpi; następnie Stupefatti di
spazio (Zadziwieni przestrzenią), w budynku „Ex
Cappellificio Lugli e Rossi” w Carpi w 2008 r.; i
wreszcie Perturbamenti del potere (Niepokojąca
siła), w budynku „Castello dei Pio” również w Carpi
w 2009 r. W 2011 r. artysta prezentował swoje prace
na wystawie Intelligenze rovesciate (Inteligencja
odwrócona) w twierdzy Priamar w Savonie.
W październiku 2011 r. Cesare Paltrinieri był
prezentowany w Londynie, na wystawach Exhibition
#4 i Exhibition #4.1 organizowanych przez Museum
of Everything. W 2013 r. brał udział w wystawie
Memoriaoblio (Pamięć-niepamięć) w domu „Casa
Saraceni” w Bolonii, a rok później w wystawie
Metamorfosi d’eroe (Przemiany bohatera) w muzeum
sztuki „Pinacoteca Nazionale di Bologna”. Jego
prace są obecne w kilku publicznych i prywatnych
kolekcjach, w tym w kolekcjach takich instytucji jak
MADmusèe w Liege (Belgia), Museum of Everything
w Londynie (Wielka Brytania), Biblioteca Panizzi w
Reggio Emilia (Włochy).
EnglishPaltrinieri
text - English text - English text - English text - EnCesare
glish
text
- Englishwas
textborn
- English
textin- English
textand
- English
Cesare Paltrinieri
in 1964
Concordia
grew
textin-San Possidonio, a small village in the Po Valley in the
up
province of Modena. He regularly attended school until the
eighth grade, but his childhood and adolescence show a
lack of relations with the outside world: when not in school,
he spent his days at home with his parents, often watching
TV. After several admissions to psychiatric facilities, he participated for three years in the activities of a Social and
Occupational Workshop in a village not far from his home
since 1989 and began getting involved with Cooperativa
Sociale Nazareno of Carpi. He took part in the activities
of Atelier Manolibera since 1991, year of its foundation,
which he fostered his passion for drawing and painting.
Creating art is his response to the suffering caused by his
lack of friends and through portrait, his favorite subject, he
established a relationship, a contact with other people. To
the question, "Why do you draw?", he replied, "Because I
like the faces of people I see on the street and on TV, many
people are lookalikes of others".
He is featured in the exhibitions organized within the "Festival Internazionale delle Abilità differenti".
Since 2006 he has taken part to several exhibitions and
his work has been appreciated, especially, by art historian
Bianca Tosatti in exhibitions such as: Ai margini dello sguardo. L’arte irregolare nella collezione Menozzi (At the Edge
of the Eye - Irregular Art the Menozzi Collection), at the
Cloister of San Domenico in Reggio Emilia, in 2007; Ritrarre
l’invisibile (Portraying the Invisible), at the exhibition area
of Fondazione Cassa di Risparmio di Carpi; then followed
the exhibitions Stupefatti di Spazio (Astonished by Space),
in 2008, at the former Lugli and Rossi haberdashery, and
Perturbamenti del Potere (Disturbing Power), in 2009, at
the Pio Castle, both in Carpi.
In 2011 he participated in the exhibit Intelligenze rovesciate (Upside-Down Intelligence), at the Priamar Fortress in
Savona.
In October 2011 he was featured in exhibitions held at the
Museum of Everything in London, titled Exhibition #4 and
Exhibition #4.1. In 2013, he participated in the exhibition
Memoriaoblio (Memoryoblivion) at Casa Saraceni, Bologna, and the following year in Metamorfosi d’eroe (Metamorphoses of the Hero) at the National Gallery of Bologna.
His work is present in several public and private collections,
among which: MAD Musèe, Liege; Museum of Everything,
London; Panizzi Library, Reggio Emilia.
Riccardo Persico
Riccardo Persico urodził się w 1986 r. w Neapolu.
Ukończył osiem klas szkoły. W wieku 19 lat przeniósł
się z rodziną do Modeny. Od 2007 r. mieszka w
mieszkaniu utrzymywanym przez Cooperativa Sociale
Nazareno w Carpi i uczestniczy w zajęciach pracowni
Atelier Manolibera.
Jego prace są wyrazem silnego zamiłowania do
rysunku. Używając czarnego markera i wykonując
energiczne kreski, artysta przedstawia współczesnych
bohaterów fantastycznych, nadając im całkowicie
nowy oryginalny wyraz. Charakter, który najczęściej
portretuje to IG-88 droid-zabójca, drugoplanowa
postać z filmu Gwiezdne Wojny, ulubiony bohater
Riccarda.
Riccardo Persico
Riccardo Persico was born in Naples in 1986. He attended
school until the eighth grade and, at nineteen, he moved
to Modena with his family. Since 2007, he resides in an
apartment managed by Cooperativa Sociale Nazareno,
Carpi, and participates in the activities of Atelier Manolibera.
Prace artysty były prezentowane na wielu wystawach
przygotowywanych przez Biankę Tosatti, w tym na
Perturbamenti del potere (Niepokojąca siła) w 2009
r. oraz Figure della protezione (Figury ochronne) w
2010 r. Oba wydarzenia kulturalne miały miejsce w
„Castello dei Pio” w Carpi.
W 2011 r. Riccardo uczestniczył w wystawie
Intelligenze rovesciate (Inteligencja odwrócona)
zorganizowanej w twierdzy Priamar w Savonie.
W tym samym roku niektóre z jego prac zostały
wydrukowane metodą sitodruku i umieszczone na
elementach modnych mebli Valcucine, a następnie
pokazane na międzynarodowych targach sztuki
współczesnej Artissima w Turynie.
W październiku 2012 r. artysta wystąpił na wystawie
Segni ribelli (Zbuntowane znaki) w centrum
kulturalnym „Circolo Culturale Alberione” w Modenie,
a następnie na wystawie Per la mente con il cuore
(Dla umysłu z sercem) w muzeum kultury „MUDEC.
Area ex Ansaldo” w Mediolanie. Uczestniczył również
w wystawie Memoriaoblio (Pamięć-niepamięć)
przygotowanej przez Lucę Farulliego w „Casa Saraceni”
w Bolonii w roku 2013. Rok później, był prezentowany
na wystawie wideo Metamorfosi d’eroe (Przemiany
bohatera) w muzeum sztuki „Pinacoteca Nazionale
di Bologna”. Od 2010 r. jego prace znajdują się w
zbiorach muzeum sztuki MADmusée w Liege, w Belgii.
English
- English
text
- Englishfor
text
- English
- EnHis
worktext
show
a strong
penchant
drawing:
hetext
portrays
glish
text
English
text
English
text
English
text
English
in black marker, with fast strokes, contemporary cartotextheroes,
on
reinterpreting them in a completely original
fashion. The figure he portrays most often is IG-88, a minor
Star Wars character, the artist's favorite hero.
He participated in various exhibitions curated by Bianca Tosatti, including Perturbamenti del potere (Disturbing Power)
in 2009 and Figure della Protezione (Figures of Protection) in
2010, both organized at the Castello dei Pio in Carpi.
In 2011 he participated in the exhibit Intelligenze rovesciate (Upside-Down Intelligence), at the Priamar Fortress in
Savona.
In the same year, some of his works were silkscreened inside designer furniture by Valcucine and showed at Artissima, in Turin.
In October 2012 he participated in the exhibition Segni ribelli (Rebellious Signs) at Circolo Alberone in Modena and
later in Milan with the exhibition Per la mente con il cuore
(For the Mind, with the Heart) at Area ex Ansaldo. He participated in the exhibition Memoriaoblio (Memoryoblivion),
curated by Luca Farulli, at Casa Saraceni (Bologna, 2013).
The following year, he is featured with a video exhibit in
Metamorfosi d’eroe (Metamorphoses of the Hero) at the
National Gallery of Bologna.
Since 2010, his works are featured in the collection of the
MAD Musée of Liege.
Agnieszka Pietrzak
Agnieszka Pietrzak jest absolwentką Technikum
Odzieżowego w Toruniu. Przez kilka lat jako
wolontariuszka
zajmowała
się
osobami
niepełnosprawnymi, a od 2009 roku zawodowo
pracuje z podopiecznymi Środowiskowego Domu
Samopomocy Pracownia Rozwijania Twórczości Osób
Niepełnosprawnych (ŚDS PRTON). Prowadzi terapię w
pracowni krawieckiej.
Gianluca Pirrotta
Urodzony w 1980 r. w Palermo, na Sycylii, Gianluca
bardzo wcześnie przeprowadził się, wraz z rodzicami
i siostrą do północnego regionu Emilia-Romania.
Agnieszka Pietrzak
Agnieszka Pietrzak is a graduate of the secondary technical
school of clothing, Toruń. She has been a volunteer for the
handicapped for many years. She has been working professionally with persons with disabilities since 2009 in the
Community Self-Help Centre of the the Center for the Development of the Handicapped Persons’ Artistic Activity. She is
a therapist in tailoring.
Uczęszczał do szkoły podstawowej, ale nigdy nie
nauczył się czytać. Swoje imię, nazwisko i inne słowa
pisze jedynie kopiując je. Jest towarzyski i wylewny,
wie jak przyciągnąć uwagę. Jego idolami są bramkarz
Gianluca Pagliuca oraz aktor Sylvester Stallone,
którzy inspirują go do bycia „twardzielem” w grupie
przyjaciół.
W roku 1999 zaczął uczęszczać do Centro Emmanuel
w ramach Cooperativa Sociale Nazareno, biorąc
udział w różnych zajęciach, m.in. w kursie
garncarstwa i stolarstwa, gdzie wykazywał szczególne
zainteresowanie figuratywizmem. Kilka lat później,
zaczął uczęszczać do pracowni Atelier Manolibera.
Uwielbia przedstawiać postacie, które nazywa
„przyjaciółmi”, również budynki, tematy abstrakcyjne,
przy czym wszystkie te tematy umieszcza na
charakterystycznej kracie/siatce, czasem kolorowej,
ale zawsze obecnej w jego pracach.
Po raz pierwszy jego dzieła wystawiono w 2008 r. w
Carpi, na wystawie Stupefatti di spazio (Zadziwieni
przestrzenią) przygotowanej przez Biankę Tosatti.
Gianluca Pirrotta
Born in Palermo in 1980, Pirrotta soon moved with his parents and sister in Emilia Romagna. He attended primary
school without ever learning how to read; he writes his name
and other words by copying them. Sociable and extroverted,
he knows how to attract attention to himself: his idols are
goalkeeper Gianluca Pagliuca and actor Sylvester Stallone,
which inspire the "tough guy" attitude he shows in his group
of friends.
In 1999, he started attending Centro Emmanuel of Cooperativa Sociale Nazareno, taking part in several activities like
pottery and carpentry, and showing a particular interest in
figurative art. After a few years, he began to attend Atelier
Manolibera. He loves to depict characters he calls "friends",
buildings, and abstract subjects, all of which are prepared
and placed in a grid, sometimes colored but always constant
in his work.
His works were exhibited for the first time in Carpi, in 2008,
89
90
W 2009 i 2010 r. kolejno wystawiał prace na
ekspozycjach Perturbamenti del potere (Niepokojąca
siła) oraz Figure della protezione (Figury ochronne).
Obie imprezy odbyły się w „Castello dei Pio” w Carpi.
W 2010 r. był nominowany do piątej edycji europejskiej
nagrody w dziedzinie malarstwa i grafiki EUWARD,
przyznawanej artystom z niepełnosprawnością
umysłową przez niemiecką Fundację „Augustinum”.
Wiosną 2011 r. brał udział w wystawie Intelligenze
rovesciate (Inteligencja odwrócona) w twierdzy
Priamar w Savonie.
W okresie od czerwca do września 2011 r. swoje
prace prezentował podczas Radiometrie w galerii
Rizomi Art Brut w Turynie. Jeszcze w tym samym
roku uczestniczył też w wystawach Exhibition #4 i
Exhibition #4.1 przygotowanych przez Museum of
Everything w Londynie. W 2013 r. jego dzieła były
częścią ekspozycji Memoriaoblio (Pamięć-niepamięć)
zorganizowanej przez kuratora Lucę Farulliego w
„Casa Saraceni” w Bolonii. W marcu 2014 r. wziął
udział w wystawie Fuori Campo (Poza polem),
przygotowanej przez Giorgia Bedoniego i Francesca
Porzio, a otwartej w Galleria Isarte w Mediolanie
przy współpracy z galerią Rizomi Art Brut. W 2014 r.
wystawiał prace na Metamorfosi d’eroe (Przemiany
bohatera), ekspozycji autorstwa Luki Farullliego,
otwartej w muzeum sztuki „Pinacoteca Nazionale di
Bologna”. Od 2010 r. jego prace znajdują się w kolekcji
muzeum sztuki MADmusée w Liege, w Belgii.
at Stupefatti
Spaziotext
(Astonished
by Space),
by
English
text - di
English
- English text
- Englishcurated
text - EnBianca
Tosatti.
In 2009
2010,text
respectively,
he participaglish
text
- English
text and
- English
- English text
- English
ted
textin- the exhibitions Perturbamenti del Potere (Disturbing
Power) and Figure della Protezione (Figures of Protection),
both at the Castello dei Pio, Carpi.
In 2011 he was nominated for the fifth edition of the Euward
award- In the spring of that year, he participated in the exhibition Intelligenze rovesciate (Upside-Down Intelligence) at
the Priamar Fortress, Savona
He also exhibited his works in the show Radiometrie, at the
Rizomi Art Brut gallery in Turin, from June to September
2011. He participated in Exhibition #4 ed Exhibition #4.1 at
the Museum of Everithing in London. In 2013, his works are
featured in the exhibition Memoriaoblio (Memoryoblivion),
curated by Luca Farulli, at Casa Saraceni (Bologna, 2013). In
March 2014, he participated in Fuori Campo (Out of Field),
curated by Giorgio Bedoni and Francesco Porzio, held at Galleria Isarte of Milan in collaboration with Rizomi_Art brut. In
2014 he participated in Metamorfosi d’eroe (Metamorphoses of the Hero) by Luca Farullli at the Pinacoteca Nazionale
di Bologna.
Since 2010, his works are featured in the collection of the
MAD Musée of Liege.
Marta Rosenthal - Sikora
Urodzona w 1978 r. w Bydgoszczy, jest absolwentką
Liceum Plastycznego im. Leona Wyczółkowskiego
w Bydgoszczy (dyplom 1998 r.) W 2004 r. ukończyła
Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu uzyskując
dyplom z wyróżnieniem z zakresu malarstwa
sztalugowego w pracowni prof. Norberta
Skupniewicza. W 2011 r. otworzyła przewód doktorski
na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Pracuje w
Wyższej Szkole Gospodarki w Bydgoszczy (WSG) jako
nauczyciel akademicki, gdzie prowadzi działalność
dydaktyczną oraz naukowo-badawczą. Podejmuje
Marta Rosenthal-Sikora was born in 1978 in Bydgoszcz,
Poland. She is a graduate of the Leon Wyczółkowski State
School of Art in Bydgoszcz (diploma in 1998). In 2004, Marta
Rosenthal-Sikora graduated from the Academy of Fine Arts
in Poznań and was awarded the diploma with distinction in
easel painting under Professor Norbert Skupniewicz. In 2011,
she was admitted into doctoral studies at the University of
Arts in Poznań. has been working at the University of Economics in Bydgoszcz as an academic teacher. She has been
engaged in teaching as well as research. Marta RosenthalSikora raises numerous issues related to fine arts such as
tematy związane ze sztukami pięknymi (zagadnienia
związane z przestrzenią, formą i tożsamością; wpływ
czynników kulturotwórczych na sposób kreowania i
postrzegania dzieła sztuki; interdyscyplinarność sztuk
pięknych i ich znaczenie w edukacji artystycznej;
wykorzystanie technik plastycznych w zakresie
projektowania przestrzeni, formy użytkowej;
znaczenie sztuk pięknych w projektowaniu
architektonicznym). W swoim dorobku naukowym
ma szereg artykułów z zakresu sztuki. Ponadto pełni
funkcję koordynatora projektów z zakresu kultury,
sztuki i dziedzictwa narodowego, w tym projektów
autorskich. Jest kuratorem Galerii Debiut działającej
w ramach Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej
Wyższej Szkoły Gospodarki. Od 2010 r. pełni funkcję
Pełnomocnika Kanclerza ds. polityki kulturalnej WSG
w Bydgoszczy. W twórczości artystycznej realizuje
się w zakresie malarstwa sztalugowego i rysunku,
podejmując zagadnienia związane z tożsamością
miejsca i obrazu. Swoje prace prezentowała na wielu
wystawach indywidualnych i zbiorowych.
Alicja Saar
Urodziła się 28 października 1985 roku w Łodzi.
W latach 2004-2007 studiowała projektowanie
graficzne na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w latach 2007-2012
projektowanie ubioru w Akademii Sztuk Pięknych im.
Władysława Strzemińskiego w Łodzi, gdzie uzyskała
tytuł magistra sztuki w zakresie projektowania mody
oraz projektowania kostiumów teatralnych. Zajmuje
się kreacją w obszarze mody. Od projektowania ubrań
i nadruków po stylizację. Od projektów komercyjnych
po artystyczne. Ma doświadczenie w pracy przy
tworzeniu kolekcji, sesji zdjęciowych, teledysków,
pokazów mody i programów telewizyjnych. Oprócz
mody drugą jej pasją jest grafika oraz ilustracja. Z
powodzeniem tworzy też jako malarka, a za swoje
barwne, fantastyczne prace o posmaku pop-artu i
dadaizmu otrzymała w 2012 roku w XXIX Konkursie
im. Władysława Strzemińskiego - Sztuki Piękne
Nagrodę Galerii ATLAS SZTUKI, Nagrodę Łódzkiego
domu Kultury oraz wyróżnienie. W latach 2012-2014
pracowała jako główny projektant w marce modowej
Herzlich Willkommen. Brała udział w pokazach mody:
Berlin Fashion Week – 2014, Fashion Philosophy
Fashion Week Poland – 2013 (dwa sezony), Wrocław
Fashion Meeting - Stadion Narodowy Wrocław 2014,
Poland. Wystawiała swoje prace na wielu wystawach
zbiorowych malarstwa, grafiki i ilustracji oraz dwóch
indywidualnych.
problems of space, form and identity, impact of culture forming aspects on creation and perception of works of art, interdisciplinary approach of fine arts and their role in artistic
education, application of art techniques in designing spaces
and functional art forms as well as the role of fine arts in architectural design. She has also written numerous articles on
art. Moreover, Marta Rosenthal-Sikora acts as a coordinator
of projects concerning culture, arts, and national heritage,
including independent original projects. She works as a curator of Galeria Debiut (Debut Gallery) operating in the Academic Cultural Space of the University of Economy. Since 2010,
Marta Rosenthal-Sikora has been working as the Representative of the Chancellor for cultural policy at the University
of Economy in Bydgoszcz. In her art Marta Rosenthal-Sikora
fulfills herself in easel painting and drawing, undertaking issues relating to identity of place and painting. She has presented her works on numerous solo and group exhibitions.
Alicja
EnglishSaar
text - English text - English text - English text - EnAlicja
Saar- English
was born
28 October
in Łódź,
glish text
texton- English
text -1985
English
text - Poland.
English
In
the
years
2004-2007,
she
studied
graphic
design
at the
text Faculty of Fine Arts, Nicholas Copernicus University, Toruń,
Poland. In the years 2007-2012 she studied fashion design
at the Władysław Strzemiński Academy of Fine Arts and
Applied Arts, Łódź, where she was granted a Master of
Arts in fashion designing and theatre costume design. She
has been engaged in fashion creation starting from fashion
designs and fabrics printing and ending with stylisations,
both in commercial and artistic projects. She has acquired
experience in creating collections, photo sessions, video
clips, fashion shows, and television programmes. She is also
interested in graphics and illustrations. She has also been
successful in painting. For her colourful, fantastic works of
art verging on pop-art and Dadaism she received an award
in the 29th Władysław Strzemiński Contest of Fine Arts,
the Award of the Art Gallery Atlas Sztuki, the award of the
Łódź Culture Centre, and a distinction in 2012. In the years
2012-2014, she worked as the chief designer in the fashion
brand Herzlich Willkommen. She has participated in numerous fashion shows, including Berlin Fashion Week (2014),
Fashion Philosophy Fashion Week Poland (2013 and 2014),
and Wrocław Fashion Meeting (2014). She has presented
her works in numerous collective exhibitions of paintings,
graphics, and illustrations, and in two solo shows.
Mieczysław Saar
Mieczysław Saar urodził się 24 sierpnia 1925 roku
w Łodzi w Polsce. W latach 1949-1954 studiował
w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1955
r. uzyskał tytuł magistra sztuki i został członkiem
Polskiego Związku Artystów Plastyków. Później
powrócił do Łodzi - gdzie mieszka do dnia dzisiejszego
- i aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym miasta.
Jego malarstwo było prezentowane na 23 wystawach
indywidualnych i 29 zbiorowych. Ponadto możemy
podziwiać jego monumentalne malarstwo o tematyce
sakralnej w ponad pięćdziesięciu kościołach w Polsce.
Mieczysław Saar
Mieczysław Saar was born on August 24th, 1925 in Łódź in
Poland. In the years 1949-1954 he studied at the Academy
of Fine Arts in Cracow. He received a Master`s degree in Art
in 1955, and in the same year he became a member of the
Union of Polish Artists and Designers. Later he came back
to Łódź, where he continues to live today. He has actively
participated in the artistic life of Łódź society. His painting
has been presented at 23 individual and 29 group exhibi-
Twórczość malarska Mieczysława Saara jest niezwykle
różnorodna. Dominuje sztalugowe malarstwo
olejne oraz temperowe malarstwo ścienne. Artysta
wykonywał także małoformatowe fantazje tuszem,
projekty polichromii o tematyce sakralnej, projekty
wyposażenia wnętrz, różnorodnych sprzętów
oraz dekoracje okazjonalne. Maluje portrety,
wielopostaciowe kompozycje o tematyce historycznej,
batalistycznej, literackiej, sakralnej i związanej z
kultem religijnym, a także pejzaże i martwe natury.
Ważną rolę w jego artystycznej kreacji odgrywają
obrazy o charakterze symbolicznym, fantastycznym,
często surrealistycznym.
Dnia 11 stycznia 1994 roku Papież Jan Paweł II
odznaczył artystę medalem Benemerenti za jego
twórczość w zakresie malarstwa sakralnego. W 1999 r.
Telewizja Polska zrealizowała w Łodzi film poświęcony
autorowi zatytułowany Mieczysław Saar. W 2004
r. Alicja Saar-Kozłowska wydała w Toruniu książkę
zatytułowaną Mieczysław Saar. Malarstwo.
tions. We can admire his sacred paintings in more than 50
churches in Poland. Mieczysław Saar`s creative painting
output is unusually varied. Oil easel painting and distemper
wall painting dominate. Small-form fantasy ink works, numerous polychrome projects dealing with sacred themes,
projects of interior furnishings, various equipment, and
occasional decorations have been created, too. The artist
paints portraits, multi-personage compositions of historical, battle, literature, sacred, and religious subject matter,
landscapes, and still lifes. A series of paintings dealing with
symbolic, fantastic, and often surrealistic themes plays an
important role in his artistic creation. On January 11th,
1994 Pope John Paul II awarded the author a Benemerenti medal for this creation in the field of sacred art. Polish
TV realized (Łódź 1999) film entitled Mieczysław Saar. The
book Mieczysław Saar. Malarstwo (Toruń 2004) was prepared by Alicja Saar-Kozłowska.
91
92
Ewa Danuta Świokła
Urodzona w 1989 r. w Szczecinku. Najmłodsza
z dziewięciorga dzieci Zofii i Kajetana Świokły.
Wychowywała się i dorastała w Wielisławicach.
Do szkoły podstawowej i gimnazjum uczęszczała w
pobliskiej wsi Gwda Wielka. Z uwagi na problemy
zdrowotne w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym,
rozwijała swój talent przebywając w szpitalu. Za
namową terapeutki zajęciowej ze szpitala, zaczęła
uczęszczać na zajęcia plastyczne (2003), początkowo
prowadzone przez malarkę Jolantę Korsak-Kopterską
w Szczecineckim Ośrodku Kultury. Pojawiały się
pierwsze marzenia o studiach plastycznych. Ze
względów zdrowotnych, nie mogła podjąć nauki
w wymarzonym liceum plastycznym w Szczecinie.
Rodzice doradzali szkołę w pobliżu domu. Ewa
uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym w Zespole
Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej w Szczecinku
(2005-2007). W każdej wolnej chwili rysowała nie
rozstając się ze szkicownikiem. Podczas ostatniego
roku liceum (2007/2008) uczyła się rysunku i
malarstwa pod kierunkiem artysty grafika Agnieszki
Świerczewskiej. W latach 2008-2013 Ewa studiowała
malarstwo sztalugowe ze specjalnością malarstwo
w architekturze w pracowni prof. Lecha Wolskiego,
na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Toruniu. W okresie studiów, w latach
2010-2014, podjęła też naukę w Szkole Muzycznej II
stopnia na wydziale wokalnym w klasie mgr. Wojciecha
Dyngosza. Obie szkoły ukończyła z wyróżnieniami. W
2013 r. zrealizowała trzy wystawy indywidualne pt.
„Harmonia Sfer Niebieskich” w Toruniu, Lidzbarku
Welskim i Żyrardowie. Od 2009 roku tworzy swojego
bloga z poezją. Pracuje nad własną stroną internetową
z osobistą twórczością. Pracowała jako scenograf w
Teatrze Lalek „Zaczarowany Świat” w Toruniu, gdzie
stworzyła scenografię do dwóch spektakli (2013,
2014). Odbyła staż w Fundacji „Feniks” jako artysta
grafik (2014-2015). Współpracuje ze Stowarzyszeniem
Inicjatyw Kulturalnych „tARTtak” jako wolontariusz,
instruktor scenografii, grafik (2014-2015). Od lutego
2015 pracuje w prywatnej firmie jako fotograf,
administrator stron www, projektant biżuterii.
Po pracy tworzy obrazy kosmiczne, a w wolnych
chwilach śpiewa operowo (mezzosopran) i koncertuje
z zespołem Impro Classic od lipca 2014 roku. Jest w
trakcie nagrywania solowej płyty z ariami religijnymi i
operowymi (od października 2014).
Ewa Danuta
English
text -Świokła
English text - English text - English text - EnEwa Danuta
Świokła
was
born in text
1989- in
Szczecinek,
glish
text - English
text
- English
English
text - Poland.
English
She
is
the
youngest
of
the
nine
children
of
Zofia
and
Kajetan
text Świokła. She grew up in Wielisławice and attended a primary
school and a junior high school in the nearby village of Gwda
Wielka. Due to multiple health problems in childhood and
youth, she developed her talents mainly during her hospital
stays. She started attending artistic classes in 2003 after her
occupational therapist’s prompting. At the beginning, she
attended classes conducted by Jolanta Korsak-Kopterska,
painter, in the Szczecinek Culture Centre. That was when the
dreams of artistic studies became apparent to her. As a result of her health problems, she was unable to attend a secondary school of artistic education in Szczecin she so much
dreamt of. Her parents wanted her to attend a school near
her home. In the years 2005 – 2007, Ewa studied in the Secondary School of General Education in the National Education Commission Complex of Schools in Szczecinek. She used
every moment to draw and never parted with her sketchpad.
In her final school year, i.e. 2007/2008, she changed her teacher of drawing and painting and joined classes conducted
by Agnieszka Świerczewska, graphic artist. In the years 2008
– 20013, she studied easel painting specialising in painting
in architecture in the studio of professor Lech Wolski at the
Faculty of Fine Arts, Nicholas Copernicus University, Toruń,
Poland. During her art studies she also started studies in the
state school of music (2nd level) at the vocal performance
classes in the group managed by Wojciech Dyngosz, MA
(2010-2014). She graduated from both schools with distinction. In 2013, she had three individual shows „Harmony of
Blue Spheres” in Toruń, Lidzbark Welski, and Żyrardów. She
worked as a stage designer in the Puppet Theatre „Zaczarowany Świat”, Toruń, and created stage scenery for two
plays (2013 and 2014). She completed her internship in the
Foundation „Feniks” as a graphic artist in the years 20142015. She cooperated with the Association of Culture Initia-
tives „tARTtak” as a volunteer, instructor in stage scenery,
and graphic artist (2014-2015). Since February 2015, she has
worked in a privately owned company as a photographer,
webpage administrator, and jewellery designer. In her free
time she creates cosmic paintings, sings operationally (mezzo-soprano), and gives concerts with the band Impro Classic
since July 2014.
Since October 2014, she has been working on her CD with
religious and opera arias. Since 2009, she has been creating
a poetry blog and working on a webpage presenting her creativity.
Anna Szary
Anna Szary jest absolwentką Wydziału Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w
Toruniu, magister sztuki, dyplom uzyskała z rzeźby.
Zdobyła także dodatkowe kwalifikacje w zakresie
oligofrenopedagogiki. Jest jedną z osób, które
przyczyniły się do powstania Pracowni Rozwijania
Twórczości Osób Niepełnosprawnych. Od 1979
roku pracowała z osobami niepełnosprawnymi jako
wolontariuszka, a następnie terapeuta w Pracowni.
Prowadzi zajęcia w pracowni malarstwa i rzeźby, jak
również malarstwa na tkaninie.
Anna Szary
Anna Szary is a graduate of the Faculty of Fine Arts, Nicholas
Copernicus University, Toruń. Master of Arts. She received
the diploma in sculpture. She has also gained qualifications
in oligophrenopedagogy. Anna was one of the co-founders
of The Center for the Development of the Handicapped Per-
Franco Veneri
Franco Veneri urodził się w 1959 r. w miejscowości
Gonzaga, w prowincji Mantua, w regionie Lombardia.
Uczęszczał do centrum opieki dziennej, prowadzonego
przez spółdzielnię Cooperativa Sociale Nazareno w
Carpi, gdzie na początku uczestniczył w zajęciach
teatralnych jako aktor. Powoli jego zainteresowanie
kierowało się w stronę figuratywizmu. W
swoim wolnym czasie sporadycznie zaglądał, do
pracowni Atelier Manolibera. Franco ciągle rysuje
autonomicznie, ale udział w zajęciach pracowni, tak
jak w przypadku innych artystów, pomógł mu lepiej
zorganizować swoją pracę oraz udoskonalić język
ekspresji. Zwłaszcza on nie uległ przypadkowości,
ma bardzo charakterystyczne cechy, często uparcie
powtarzane zarówno w tematyce, jak i stylistyce.
Gdy Franco już odnalazł swój indywidualny styl,
został przyjęty do grona artystów pracowni Atelier
Manolibera. Zapytany, dlaczego rysuje, odpowiada:
„Ponieważ to piękno, a ja lubię piękno”. W październiku
2011 r. jego prace były prezentowane na wystawach
Exhibition #4 i Exhibition #4.1 przygotowanych przez
Museum of Everything w Londynie.
sons’
Artistic
She -has
beentext
working
withtext
persons
English
text - Activity.
English text
English
- English
- Enwith
since
1979
first astext
a volunteer
a theglish disabilities
text - English
text
- English
- Englishthen
text -asEnglish
rapist
text - in painting, sculpture, and fabrics painting.
array of artists of atelier Manolibera. When asked, "Why do
you draw?", Franco replies, "Because it is beauty, and I like
beauty". In October 2011 he was featured in exhibitions held
at the Museum of Everything in London, titled Exhibition #4
and Exhibition #4.1.
Franco Veneri
Franco Veneri was born in 1959 in Gonzaga, a town in the
province of Mantua. He attended the day hospital center run
by Cooperativa Sociale Nazareno of Carpi where he primarily
participated to theatrical activities as an actor. He approached figurative arts by sporadically attending the Manolibera workshop, generally in his free time. Veneri always draws
autonomously, and his participation to a workshop, along
with other artists, helped him organize his work better and
hone his expressive language. Especially the latter, never left
to randomness, has very specific features that are often repeated insistently, both thematically and stylistically. Having
achieved a personal style, Veneri has been included in the
Elisabeth Watzek
Elisabeth Watzek urodzona w 1974 r. od wczesnych lat
mieszkała w instytucjach opieki społecznej. Obecnie
mieszka w kompleksie dla osób niepełnosprawnych
prowadzonym przez Caritas. Od 1998 r. - z krótką
przerwą - zajmuje się malowaniem i rysowaniem w
studio w St. Pius. Elizabeth udziela się też w chórze
i uczestniczy aktywnie w grupie żonglerskiej oraz
bierze udział w różnych aktywnościach sportowych.
W 2001 r. po raz pierwszy brała udział w dorocznych
warsztatach artystycznych, prowadzonych przez
profesjonalnych artystów realizujących autorski
program. Te doroczne działania stały się impulsem
do rozwinięcia zdolności artystycznych we własnym
stylu. Elisabeth Watzek jest spokojną osobą,
pokojowo nastawioną. Porusza się bezpiecznie
w znanym sobie otoczeniu i jest zadowolona ze
swojej samodzielności. Utrzymuje stałe kontakty
Elisabeth Watzek
Born: 1974, Elisabeth Watzek has been living in institutions
since her early age. She is currently living in a sharing community and is working in a Caritas studio for people with
disabilities. Since 1998, she has been painting and drawing
– with short interruptions – in the studio of St. Pius. She is
also an active member of the juggling group and the choir,
and regularly participates in various sports offers available
at St. Pius. In 2001, she attended the yearly artists’ workshop for the first time, where she worked with professional
artists, following their individual concepts. These yearly im-
jedynie z ludźmi, których zna od dłuższego czasu. W
sposób naturalny włącza ona swoje doświadczenia
do artystycznych wypowiedzi. W swojej sztuce
wprowadza motywy przedmiotów, które wywarły na
niej jakieś wrażenie. Wprowadza niezliczone ilości
detali, które dają informację o jej otoczeniu i wskazują
na to, co zaprząta jej myśli. Prezentowany przez nią
punkt widzenia jest niezwykły i dokładny. Piętrowe
łóżko z oknem w tle wzbogacone jest o górskie widoki.
Światło i cień utrzymuje się na domu i oknie. Sądząc
po bogactwie detali występujących w jej obrazach,
jej wyobraźnia i pamięć muszą być niezwykłe. Dla
Elisabeth Watzek wszystko zdaje się mieć znaczenie.
Nie mówi wprawdzie o tym, ale w czasie jej procesu
twórczego wydaje się być bardzo zrelaksowana,
nieomal szczęśliwa. Elizabeth ma nie tylko dar
wyobraźni i pamięci, ale z powodzeniem wyraża
swoje przemyślenia. A mianowicie potrafi stosować
trójwymiarowość i perspektywę, wprowadzać światło
i cień. Te umiejętności nabyła w czasie swojej długiej
kariery artystycznej. Elizabeth Watzek bezwarunkowo
pulses help Elisabeth’s to make progress in her artistic development, without ever abandoning her own style.
Elisabeth Watzek is a calm person, at peace with herself.
She moves safely in her familiar surroundings; she is content with being by herself and keeps regular contact only
to people she has known for a long time. It is only natural,
therefore, that she often incorporates her experiences in her
artistic motives. These motives are a record of the things
which have left an impression on her. She includes a myriad
of details, thus communicating with her environment and
granting us a view of the images in her mind. The perspectives she reveals to us are unusual and accurate. A bunk bed,
with a window in the background, revealing a mountain
vista. Light and shadows cling to the houses and the windows. Judging from the richness of detail in her pictures, her
imagination and memory must be remarkable. For Elisabeth
Watzek, everything seems to be of importance. She doesn’t
93
stosuje wszystkie dostępne materiały i możliwości
techniczne. I tak, w jednym obrazie mamy do
czynienia z ołówkiem, farbami olejnymi i akrylowym,
a także kredkami. Jak wspomniano wyżej jest ona
osobą pokojowo nastawioną i w tym duchu tworzy
swoje dzieła. Prezentuje nam w swych pracach to, co
sama widzi.
Anita Wend
Anita Wend urodziła się 3 maja 1982 roku. Do
2010 r. mieszkała w Toruniu razem z rodzicami
i dwojgiem rodzeństwa. Obecnie mieszka w
Tucznie k. Inowrocławia. Ukończyła szkołę
podstawową i specjalną szkołę zawodową o profilu
gastronomicznym. Mimo zdobycia zawodu nie
pracowała, gdyż w sytuacji niepełnosprawności
trudno było uzyskać zatrudnienie, a Anita, mentalnie
i emocjonalnie, nie była też gotowa do podjęcia
pracy. Została wychowana w typowej, kochającej
rodzinie, nie była jednak przygotowywana do
talk about
during
her- English
creativetext
process
she appears
to
English
textit;-but
English
text
- English
text - Enbe very
relaxed,
almost
glish
text
- English
text -happy.
English text - English text - English
Not
text only
- does she has a gift of imagination and memory; she
also succeeds in implementation. Being able to draw threedimensionally and perspectively, using light and shadow, is
a skill Elisabeth has acquired in the course of her longtime
artistic career. With implicitness, Elisabeth Watzek uses all
materials and technical possibilities available to her and arranges them next to each other. Thus, in one picture, one will
see pencil, oil crayons, acrylic colours, as well as coloured
pencils.
As mentioned, she is a peaceful person, and she goes about
her work in the same manner. She sees something and makes it visible to us through her eyes.
Anita Wend
Anita Wend was born on 3 May 1982. She lived in Toruń
94
określania i zaspokajania własnych potrzeb, czy też
do podejmowania dorosłych ról. Po ukończeniu nauki
w 2000 r., Anita przebywała w domu, jednak wkrótce
nawiązała kontakt z Pracownią Rozwijania Twórczości
Osób Niepełnosprawnych, placówką z wieloletnim
doświadczeniem pracy terapeutycznej. Uczestniczyła
we wszystkich proponowanych zajęciach, lecz
początkowo była raczej wycofana i skupiona na sobie.
Stopniowo jednak, po okresie adaptacji i rozpoznaniu
otoczenia, okazało się, że w Pracowni Anita odnalazła
właściwe dla siebie miejsce. Ujawniała swoje, ciągle
nowe umiejętności i zainteresowania: historią,
literaturą fantastyczną, poezją, sportem. Pisała teksty:
opowiadania, wiersze, piosenki. Okazało się, że ma duże
możliwości intelektualne, jest wrażliwa i społecznie
dojrzała. Chętnie uczestniczyła we wszystkich
proponowanych
zajęciach
terapeutycznych.
Jednakże szczególnie wysoko była oceniana jej
aktywność plastyczna, zwłaszcza jej kreatywność
w działaniach plastycznych. Poza uzdolnieniami
plastycznymi innym, charakterystycznym rysem jej
osobowości jest wrażliwość, wyczulenie na relacje i
empatia. Wprawdzie najchętniej wybierała kontakty
z terapeutami lub z kolegami funkcjonującymi
na relatywnie wysokim poziomie pod względem
poznawczym, to jednak zauważała potrzeby osób
słabszych od siebie, wymagających wspierania.
Twórczość Anity była eksponowana na kilkunastu
wystawach zbiorowych, krajowych i zagranicznych; w
2014 r. miała również wystawę indywidualną.
with her parents and her two siblings till 2010. Now she
lives in Tuczno near Inowrocław, Poland. She finished a
primary school and, in 2000, she graduated from a special
needs school of basic vocational education with curriculum in catering. Though she had a vocational title, she was
unable to undertake work due to her disability. It was difficult to get a job as Anita, both mentally and emotionally,
was not ready to undertake a job. Brought up in a typical, loving family she was not ready to specify and satisfy
her own needs and to undertake roles of an adult person.
In 2000, after finishing school, Anita stayed at home and
soon she got in touch with Center for the Development of
the Handicapped Persons’ Artistic Activity, centre which
has many years of experience in therapy. Though she was
withdrawn and focused on herself, she participated in all
activities. Gradually, after the adaptation phase and recognizing the environment, she managed to find her place in
the Centre, revealed her new skills and interests in history,
fantasy literature, poetry, and sports. She wrote stories,
poems, and lyrics. It turned out that she is intellectually
skilled, sensitive, and socially mature. She was willing to
undertake all activities offered by the Centre. Her artistic
creativity is of particular value. Her sensitivity, focusing on
relations, and empathy were her other characteristic features apart from artistic creativity. Though she most willingly contacted with therapists and her colleagues whose level of intellect and cognition was relatively high she
still was sensitive to the needs of older persons and those
needing support. Her works have been shown on over ten
group exhibitions both in Poland and abroad. In 2014 she
also had a solo show.
Hubert Zemsauer
Urodzony 18 lutego 1962 r. w Linz, w Górnej Austrii,
jest synem gospodyni domowej i pracownika
austriackiego przemysłu stalowego VÖEST. Kontakt
ze sztuką i malarstwem miał dzięki babci, a następnie
nauczycielowi sztuki, który dostrzegł jego talent i
zachęcił go do zaprezentowania swojej kreatywności.
Początkowo rysował karykatury wykorzystując
różne materiały. Później zajął się malowaniem
wielkoformatowych obrazów akwarelowych na
ścianach własnej sypialni. W trakcie praktyki
Hubert Zemsauer
Born 18th February 1962 in Linz, Upper Austria, son of a
housewife and an employee of the VÖEST (Austrian steel industry). Hubert Zemsauer’s first contact with art and
zawodowej w VOEST w Linz dano mu możliwość
wykorzystania różnych materiałów metalowych
dla stworzenia rzeźb, które powstały w ramach
projektu z dziedziny metaloplastyki, realizowanego
przez Uniwersytet Artystyczny w Linz. W 2000 r. po
zawarciu małżeństwa i narodzinach trójki dzieci, jego
zdrowie zaczęło się pogarszać. Kilka okresów depresji
doprowadziło do częściowej utraty pamięci i mowy,
które Hubert kontroluje przy wsparciu medycznym.
Dwuletni kurs rysunku pomógł mu nie tylko przebrnąć
przez krytyczny okres, ale zaowocował także jego
pierwszym kontaktem z instytucją „Art and Culture”
Pro Mente z Górnej Austrii. Tu wrócił do malowania
i stopniowo zaczął interesować się fotografią. Te
działania artystyczne pomogły mu znaleźć swoje
miejsce w sztuce i własne środki wyrazu.
painting
was- English
throughtext
his -grandmother
latertext
through
English text
English text -and
English
- Enhis
teacher,
who
his- English
talent and
glishart
text
- English
textrecognized
- English text
textencoura- English
ged
text him
- to express himself creatively. In the beginning, he
would design caricatures and make drawings on various
materials; later, he started painting large-sized images
with water colours on the walls of his bedroom. During his
apprenticeship at the VOEST Linz, he was offered an opportunity to work on various metal sculptures within the
scope of a project with the metal class of the University of
Arts in Linz. But in 2000, after his marriage and the birth of
his three children, his health began to deteriorate. His severe depressions led to a partial loss of memory and verbal
skills, which Hubert now controls with the help of medical
treatment. A 2-year life drawing course did not only help
him to overcome this critical phase, but also marked his
first contact with the “Art and Culture” institution of Pro
Mente Upper Austria. Here he applied himself once more
to painting and increasingly also to photography. This arti-
stic engagement has helped him decisively to find his own
means and measures to express himself.
95

Marta Rosenthal-Sikora IRREGULAR TALENTS

Transkrypt

Podobne dokumenty

Badanie zapobiegajace rakowi szyjki macicy.

Anna Chojnacka

Prekursorzy mody - dlaSpecjalistow.pl

Cenzurka 4/2014/2015 [46] Styczeń/Luty