Minikronika Od Mieszka po 50-lecie Oddziału

Minikronika Od Mieszka po 50-lecie Oddziału

GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
mjr mgr Piotr JURCZYK
MINIKRONIKA
» OD MIESZKA PO 50-LECIE ODDZIAŁU «
Bardzo trudno umiejscowić dorobek półwiecza na tle ponad tysiącletniej
tradycji. Trudno w kilku zdaniach przedstawić tło historyczne oraz dzień współczesny
6 Samodzielnego Oddziału Geograficznego.
Artykuł, który miałby zaspokoić choćby częściowo ambicje współczesnego,
„zabieganego” czytelnika zająłby zapewne kilkanaście, a możliwe, że kilkadziesiąt
stron. W czasach, gdy ludzie „rozmawiają wysyłając skrótowce w postaci SMS-ów”
można przypuszczać, że najbardziej odpowiednią formą przedstawienia 50-letniego
dorobku Oddziału będzie właśnie MINIKRONIKA ...
To minikalendarium w wielkim skrócie może przybliżyć Czytelnikowi miejsce
naszego Oddziału w bogatej tradycji polskiej kartografii, a w szczególności myśli wojskowej w tej dziedzinie.
966
-
Ibrahim ibn Jakub – podróżnik żydowski w służbie arabskiej
dokonał pierwszego opisu Państwa Piastów.
Napisał nt. ówczesnej Polski: „A co się tyczy kraju Mieszka, to jest
on najrozleglejszy ze słowiańskich krajów, obfituje w żywność,
mięso, miód i ziemię orną”.
1112
-
Gall Anonim opisał szczegółowo ojczyste strony w „Kronice polskiej”.
początek
XV w.
-
Pojawiły się opisy dróg (tzw. itineraria scripta) charakteryzujące
warunki przemarszu wojsk, przepraw przez rzeki i obozowania
z opisem miejscowości i odległości pomiędzy poszczególnymi
grodami.
1410
-
Władysław Jagiełło szykując się do rozprawy z Zakonem Krzyżackim prawdopodobnie korzystał z rożnych materiałów kartograficznych (świadczył o tym zarówno przebieg koncentracji
jak i przemarsz wojsk polsko-litewskich).
1415 - 1480
-
Jan Długosz „Chorographia Regni Poloniae” (opisał m.in. siedem
ważniejszych rzek polskich z dorzeczami, 90 jezior, 45 miast).
1421
-
Strona polska dla udokumentowania sporów terytorialnych z Krzyżakami przedstawiła papieżowi Marcinowi V mapę terenów konfliktowych.
19
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
1526
-
Bernard Wapowski sekretarz króla Zygmunta I opracował szereg
map, z których głównym dziełem była wielka mapa Polski
i zachodniej części Litwy pt.: „Mappa Regni Poloniae ac
M.Duc.Lituaniae” w skali 1:1 000 000 oraz „Tabula Sarmatiae”
w skali 1:2 900 000.
XVI w.
-
Powstały sztychy i rysunki panoram miast oraz zamków (w XVII
i XVIII wieku uzupełnione przez wykwalifikowanych inżynierów
wojskowych dały podstawy kartografii fortecznej).
XVI w.
-
Król Stefan Batory (uważany za twórcę polskiej kartografii
wojskowej) doceniał znaczenie map dla celów militarnych i utworzył specjalne stanowisko kartografa królewskiego, które powierzył
Maciejowi Strubiczowi.
1579
-
Stanisław Pachołowiecki opracował mapę na podstawie materiałów zebranych podczas kampanii połockiej „Descriptio Ducatus
Polocensis ...” w skali 1:700 000.
1580
-
Maciej Strubicz opracował (jedyną zachowaną w oryginale) mapę
Wielkiego Księstwa Litewskiego i Moskiewskiego w skali
1:3 000 000 – swoim zasięgiem obejmowała cały teatr wojny
z Iwanem Groźnym.
1613
-
Dzięki staraniom księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła została
wydana mapa Wielkiego Księstwa Litewskiego w skali 1:1 300 000
(obejmowała Litwę, Białoruś, Ukrainę oraz wschodnią część
Polski).
XVII w.
-
Za panowania Władysława IV powstało wiele szczegółowych map
płd.-wsch. części ówczesnego państwa polskiego – dorobek kartograficzny inżyniera i geografa królewskiego kpt. Wilhelma le Vasseur de Beauplan‘a.
1634
-
Jan Pleitner (oficer inżynier na dworze Władysława IV) opracował plan oblężenia Smoleńska na 16 arkuszach.
1634-39
-
Fryderyk Getkant wykonał kilkanaście szczegółowych zdjęć topograficznych, planów miast i fortyfikacji głównie na Pomorzu
Gdańskim. Getkant opracował pierwszą polską mapę morską.
1770 - 1773
-
Kpt. artylerii Bartłomiej Folina utworzył mapę Polski w skali
1:1 233 000.
1772
-
Powstała szczegółowa mapa Polski w skali ok. 1:690 000.
20
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
1776
-
Sejm utworzył w ramach Komisji Wojskowej urząd „pułkownika
do kart geograficznych”.
1815 - 1828
-
Powstały mapy, plany wykonane przez oficerów Głównego
Kwatermistrzostwa Królestwa Polskiego (m.in. okolic Warszawy,
drożni Królestwa, wzdłuż granicy z Austrią czy Prusami).
1919 - 1920
-
Wojna polsko-bolszewicka zmusiła Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG) do natychmiastowego dostarczenia map walczącym
wojskom, wydano ok. 2 mln. arkuszy map w skali 1:100 000
oraz 1:300 000.
1939
-
Powierzchnię Polski pokrywały mapy 1:100 000 tzw. typ czwarty
(czterokolorowe), gdzie materiałem podstawowym były sprawdzone w terenie mapy w skali 1:25 000, jak również oryginalne zdjęcia
stolikowe.
1944
-
Plutony pomiarowe 12 Kompanii Geograficznej 2 Korpusu
Polskiego na podstawie zdjęć lotniczych wykonały fotoplany,
szkice, mapę plastyczną (makietę) oraz określały azymuty i współrzędne celów podczas walk o Monte Cassino.
1942 - 1944
-
Z inicjatywy Służby Geograficznej Komendy Głównej Armii
Krajowej działającej pk. „Schronisko” wydrukowane zostały
34 arkusze map 1:25 000 (m.in. Warszawy, Wilna, Torunia, Gdyni,
Krakowa i in.) oraz 17 arkuszy w skali 1:300 000.

07.06.1945
-
Powołanie Wojskowego Instytutu Geograficznego Sztabu Głównego WP.
maj 1949
-
Rozformowanie WIG i utworzenie Oddziału Topograficznego
Sztabu Generalnego.
15.11.1951
-
Mocą rozkazu MON nr 0088/Org. dokonano przeformowania
dotychczasowego Oddziału IX Sztabu Generalnego w Zarząd
Topograficzny (IX) Sztabu Generalnego WP.
W/w rozkaz powołał do życia również: 22 Samodzielny Oddział
Topograficzno-Geodezyjny oraz Samodzielny Oddział Fotogrametryczny.
1954
-
Powołano 19 Samodzielny Oddział Topograficzny.

21
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005

29.03.1955
-
Ukazało się Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego WP
Nr 074/Org., które nakazywało dowódcy Warszawskiego Okręgu
Wojskowego sformować do 1 października 1955 r.
6 Samodzielny Oddział Topograficzny
(6 sot) wg etatu Nr 29/22.
22
01.09.1955
-
Na dowódcę 6 sot został wyznaczony mjr Henryk FILIPEK.
01.10.1955
-
Komorowo koło Ostrowi Mazowieckiej – 6 sot rozpoczął działalność w strukturach Służby Topograficznej WP.
27.11.1955
-
Odbyła się pierwsza przysięga w Oddziale.
wiosna 1956
-
Zarząd Topograficzny przeprowadził kontrolę w celu sprawdzenia
przygotowania 6 sot do wykonywania zadań (otrzymał oceny pozytywne i wykazał dobre przygotowanie do realizacji zadań zgodnie z
przeznaczeniem).
07.04.1956
-
Nastąpił wyjazd (całym Oddziałem) na pierwsze zadania: dowiązanie fotopunktów dla metody kombinowanej w skali 1:25 000 oraz
1:5 000, opracowanie zdjęć topograficznych na fotoplanach w skali
1:25 000, przeprowadzenie aktualizacji mapy w skali 1:10 000.
28.03.1957
-
Obowiązki dowódcy Oddziału objął mjr Kazimierz ZIĘBA.
początek
1959
-
Udział kadry w kursie narciarskim w Szklarskiej Porębie.
początek
1961
-
Kadra Oddziału
w Kłodzku.
luty 1962
-
Komisja z Zarządu Topograficznego przeprowadziła kontrolę kompleksową – za całokształt działalności Oddział otrzymał ocenę
dobrą.
1965
-
5 Grupa Topograficzna (pod kierownictwem kpt. Beniamina JANICKIEGO) zapoczątkowała prace nad wydaniem mapy – „Tatry
Polskie” w skali 1:10 000 (zadanie realizowano do 1968 r.).
31.12.1968
-
Nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy
obowiązki objął ppłk Stanisław ZAJĄC.
uczestniczyła
w
obozie
kondycyjnym
Oddziału
–
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
1970
-
Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP
Nr 051/Org. z dnia 01.01.1970 r. oraz Zarządzeniem szefa Sztabu
Pomorskiego Okręgu Wojskowego (POW) Nr 017/Org.
z dnia 06.04.1970 r. Oddział przeszedł w podporządkowanie POW
z miejscem stacjonowania w Grodzie Kopernika – Toruniu.
01.12.1970
-
Oddział otrzymał nowy etat oraz zmienił nazwę na:
6 Samodzielny
Oddział Topogeodezyjny (6 sotg).
od 1971
-
Włączenie Oddziału w struktury POW – sztab okręgu wykonywanie zadań topograficznych traktował na równi z problematyką
gotowości bojowej czy zdolnością do wykonywania pomiarów
na korzyść wojsk rakietowych i artylerii (WRiA).
06-20.10.
1971
-
Udział „doraźnie utworzonej grupy” (pod dowództwem
mjr Henryka FLISA) w ćwiczeniach armijnych pk. „Tukan”wykonywała zadania na korzyść wojsk rakietowych.
przełom
1971/1972
-
„Doraźnie zorganizowana grupa topografów” uczestniczyła
w ćwiczeniach Brygady Rakiet Operacyjno-Taktycznych (BROT).
I dekada
czerwca
1972
-
Udział „doraźnie
pk. „Lato – 72”.
22-25.09.
1973
-
Delegacja z 6 sotg wzięła udział w uroczystym przyjęciu
(w okolicy Mielca) ostatniego arkusza 1:10 000 będącego zakończeniem realizacji zadań związanych z uchwałą Prezydium Rządu
PRL Nr 447/55.
zorganizowanej
grupy”
w
ćwiczeniach
23
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
24
1973
-
W ramach obchodów w Toruniu 500-lecia urodzin Mikołaja
Kopernika kadra Oddziału (członkowie Stowarzyszenia Geodetów
Polskich) przygotowała wystawę okolicznościową obrazującą
dokonania geodezji wojskowej.
17-19.04.
1974
-
Komisja dowództwa i sztabu POW przeprowadziła w 6 sotg kontrolę kompleksową – oceniła stan wyszkolenia na 3,96.
05-07.09.
1974
-
Na bazie obiektów 6 sotg szef Zarządu Topograficznego przeprowadził kurs instruktorsko-metodyczny dla wykładowców topografii
wyższych szkół oficerskich.
10.09.1974
-
Obowiązki dowódcy 6 sotg objął ppłk Jan STANISZ.
21-28.03.
1975
-
6 sotg był kontrolowany przez Inspekcję Sił Zbrojnych – osiągnął
wysoką ocenę za co został wyróżniony w dyrektywie MON.
1975 oraz
1976
-
Dwie sekcje dowodzone przez mjr Antoniego NOWAKA
oraz por. Janusza SOKOLIKA prowadziły obsługę geodezyjną
przy budowie trasy szybkiego ruchu Warszawa – Katowice (praca
oficerów została oceniona bardzo wysoko).
23.03.08.04.
1976
-
Cały 6 sotg uzupełniony żołnierzami rezerwy wziął udział
w ćwiczeniu taktyczno-specjalnym pk. „Gil-76”.
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
marzec
1977
-
Oddział został poddany kontroli problemowej przez komisję sztabu
POW.
28.04.1979
-
Obowiązki dowódcy 6 sotg objął ppłk Włodzimierz MILEWSKI.
czerwiec
1982
-
Wprowadzenie stanu wojennego nie przerwało realizacji zadań
zabezpieczenia topogeodezyjnego przez Oddział, opóźniło jedynie
datę rozpoczęcia.
1983
-
Trzech najlepszych chorążych z Oddziału rozpoczęło studia zawodowe w WSOWRiArt.
04.04.1984
-
Obowiązki dowódcy 6 sotg objął ppłk Henryk FLIS.
10-14.12.
1984
-
6 sotg poddany został kontroli kompleksowej pod osobistym
przewodnictwem szefa Sztabu POW gen. bryg. Henryka
SZUMSKIEGO.
Uzyskał ocenę 3,71 – jedną z najwyższych
wówczas ocen z kontroli. Oddział został wyróżniony medalem
„Za zasługi dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego”.
01.08.1987
-
6 sotg został oddziałem gospodarczym (OG) dla jednostek stacjonujących w kompleksie koszarowym przy ul. Sienkiewicza,
Balonowej oraz Polnej.
16.10.1987
-
Oddział wizytował szef Sztabu POW gen. bryg. Zbigniew
ZALEWSKI, który zapoznał się m.in. z bazą szkoleniową oraz
przebiegiem modernizacji koszar w związku z przejęciem obowiązków oddziału gospodarczego.
05.05.1989
-
Obowiązki dowódcy 6 sotg objął ppłk Jacek WESOŁOWSKI.
19.06.1991
-
Obowiązki dowódcy 6 sotg objął ppłk Eugeniusz SOBCZYŃSKI.
1992
-
Decyzją dowódcy POW Nr 436 z dnia 17.03.1992 r. w rejon
6 sotg została przeniesiona z Drawna 94 Wojskowa Składnica Materiałów Topograficznych.
15.04.1992
-
Zebranie oficerskie podjęło inicjatywę zbudowania przed sztabem
Oddziału pomnika „Ku czci topografów, geodetów, kartografów
i geografów wojskowych” (odsłonięty przed sztabem 23.06.1992 r.
przez Biskupa Polowego WP bp. gen. bryg. Sławoja Leszka
GŁÓDZIA).
25
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
23.12.1992
-
Zebranie oficerskie podjęło decyzję o przyjęciu i kultywowaniu
przez Oddział chlubnych tradycji 12 Kompanii Geograficznej
2 Korpusu Polskiego.
02.06.1993
-
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 34/MON przychylił się
do wniosku dowódcy 6 sotg i polecił:
1. Samodzielnemu Oddziałowi Topogeodezyjnemu przejąć
dziedzictwo i z honorem kontynuować tradycje 12 Kompanii Geograficznej 2 Korpusu Polskiego 1942-1947.
2. Doroczne święto obchodzić w dniu 23 czerwca.
Równocześnie
z
przejęciem
tradycji
minister ON zatwierdził wzór odznaki
Oddziału (wg projektu kpt. Jacka
BARTKOWIAKA).
26
25.06.1993
-
Odbyło się pierwsze święto Oddziału związane z uroczystością
przejęcia tradycji
12 Kompanii Geograficznej 2 Korpusu
Polskiego.
od
września
1993
-
Kadra Oddziału bierze udział w pomiarach związanych z zakładaniem WOJSKOWEJ PODSTAWOWEJ SIECI GEODEZYJNEJ
za pomocą GPS.
wrzesień
1994
-
Z inicjatywy społeczeństwa i władz Województwa Toruńskiego
oraz Miasta Torunia powołany został komitet fundacji sztandaru
dla Oddziału.
23.06.1995
-
Na uroczystej zbiórce z okazji obchodów 40-lecia Oddziału
wręczono dowódcy Oddziału w imieniu społeczeństwa sztandar.
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
01.10.1995
-
Oddział otrzymał nowy etat oraz zmienił nazwę na:
6 Samodzielny
Oddział Topograficzny (6 sot).
04.11.1995
-
Obowiązki dowódcy 6 sot objął ppłk Jan JABŁOŃSKI.
20-23.09.
1998
-
Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego WP zorganizował
w Oddziale warsztaty nt. „Wsparcie geograficzne działań wojsk”
(Workshop Geographic Support of the Armed Forces).
12.03.1999
-
6 sot wraz z innymi jednostkami wojskowymi Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej zostaje przyjęty w struktury Paktu Północnoatlantyckiego - NATO (North Atlantic Treaty Organization).
marzec
1999
-
Oddział
poddany
został
kontroli
gospodarczej,
którą
przeprowadziła Delegatura Bydgoska Departamentu Kontroli Ministerstwa Obrony Narodowej.
paźdz.
2000
-
Oddział zmienił podporządkowanie organizacyjne z POW
na Generalny Zarząd Rozpoznania Wojskowego, a pod względem
fachowym pod Oddział Topograficzny Sztabu Generalnego WP.
Gen. bryg. Zenon
WERNER w serdecznym uścisku
z płk. Eugeniuszem
SOBCZYŃSKIM
w sali tradycji
w czasie uroczystej
zmiany podporządkowania Oddziału.
od 2003
-
Kadra Oddziału przystępuje do wykonywania map wektorowych
opracowywanych przy zastosowaniu specjalistycznych programów
komputerowych.
27
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
01.01.2003
-
Oddział otrzymał nowy etat oraz zmienił nazwę na:
6 Samodzielny
Oddział Geograficzny (6 sog).
01.07.2004
-
Zgodnie z nową ustawą z dnia 11.09.2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych Oddział funkcjonuje według nowego
etatu: IW/002/O, dalej pod nazwą 6 Samodzielny Oddział
Geograficzny.
Dowódca oraz kierownicza kadra
6 Samodzielnego Oddziału Geograficznego
Toruń maj 2005
Od lewej:
szef sztabu – zastępca dowódcy Oddziału: ppłk mgr inż. Krzysztof ZIEMKIEWICZ,
dowódca Oddziału: płk mgr inż. Jan JABŁOŃSKI,
główny inżynier: ppłk mgr inż. Jarosław CIUBA,
szef logistyki: mjr mgr inż. Andrzej MERTA,
szef sekcji organizacyjno-szkoleniowej: mjr mgr Dariusz ORGANIŚCIAK
Literatura:
Sobczyński E. – 6 Samodzielny Oddział Topograficzny ( rodowód służby, historia,
współczesność), Toruń 1995, 6 sot
28