spis festiwalowych filmów

Transkrypt

14.
www.gdanskdocfilm.pl
Nr 3 | czerwiec 2016 | June 2016
gazeta festiwalowa | egzemplarz bezpłatny | festival news | free copy
PROGRAM FESTIWALU| WYWIADY Z TWÓ RCAMI | O FILMACH | FESTIVAL PROGRAM | INTERVIEWS WITH ARTISTS | ABOUT THE FILMS
ZAPRASZAMY NA 14. EDYCJĘ
FESTIWALU!
TH
WELCOME TO THE 14 EDITION
OF THE FESTIVAL!
W krainie karteli / Cartel Land reż. / dir. Matthew Heinemana
23— 26.06.
2016
Przez kilkanaście kolejnych edycji festiwalu stawialiśmy pytania o rolę i znaczenie człowieka w miejscu pracy – w kontekście gospodarki globalnej,
jednoczącej się Europy, na tle fuzji przedsiębiorstw,
eksplozji technologii, ale i biurokracji czy oligarchizacji gospodarki. Jednak wydarzenia ostatnich kilku
lat pokazują, że nie nastąpił „koniec historii”, jak
wieszczyłFrancis Fukuyama i istnienie Świata bez
konfliktów nie jest możliwe. Wojny, migracje, zmiany
polityczne – to wszystko można odnaleźć w filmie
dokumentalnym. Gdańsk DocFilm Festiwal stałsię
w ciągu ostatnich lat forum do prezentowania swoich
filmowych opinii i do konfrontacji ich z wymagającą
trójmiejską widownią filmową. Stał się także miejscem stawiania ważnych pytań, na które odpowiedź
muszą znaleźć wszyscy, a nie tylko dokumentaliści.
W roku 2016 przypada 75. rocznica urodzin
Krzysztofa Kieślowskiego – i dwudziestolecie jego
przedwczesnej śmierci. Podczas festiwalu oddamy
hołd wybitnemu reżyserowi filmów fabularnych i dokumentalnych. Zapraszamy na pokazy filmów dokumentalnych w cyklu KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI IN
MEMORIAM. O pracy z reżyserem na planie filmowym opowie Jacek Petrycki, jeden z ulubionych operatorów reżysera.
At every edition of the Festival, we have asked
questions on the role and significance of a man in
a workplace, in the context of global economy, the
uniting Europe, merging companies, an explosion
of technology as well as bureaucracy or the oligarchization of economy. However, the events of the last
several years have shown that the "end of history",
which was projected by Francis Fukuyama has not
come. War, migration or political changes are phenomena, which can be found in documentary. During
the last years, Gdańsk DocFilm Festival has become
a platform for presenting opinions through films
and for confronting them with the demanding film
viewers of the Tricity. It has also become a place, which
allows to ask important questions, that everyone,
not only documentary makers, must answer.
Jednocześnie składam serdeczne podziękowanie fundatorowi Nagrody Głównej Bramy Wolności,
Panu Prezydentowi Miasta Gdańska, Pawłowi Adamowiczowi, za stałe wsparcie naszego Festiwalu.
Dziękuję także Basilowi Kerskiemu, Dyrektorowi
Europejskiego Centrum Solidarności za przyjęcie
Festiwalu pod dach ECS. Dziękujemy także Komisji
W tym roku przewodniczącym Jury 14. edycji Krajowej NSZZ Solidarność za wieloletnią współAt this year's edition PawełWoldan, a Polish dokonkursu Gdańsk DocFilmFestival będzie Paweł pracę przy realizacji naszego Festiwalu.
cumentary maker and a student of Krzysztof KieśWoldan, polski dokumentalista, student Krzysztofa
lowski's, will preside the competition Jury. A film critic,
Kieślowskiego. W ocenie filmów konkursowych współMagdalena Sendecka, and a film and TV produDo zobaczenia w kinie!
pracować będą – Magdalena Sendecka, krytyczka
cer, Klaus Schmutzer, will be the other members of
filmowa oraz Klaus Schmutzer, niemiecki produthe
Jury. They will have the difficult task of choosing
Jacek Borzych
cent filmowy i telewizyjny. Zadaniem jurorów będzie
Prezes the winners from the 26 competition films.
trudny wybór laureatów spośród 26 filmów zaStowarzyszenia Na Rzecz Edukacji Filmowej
kwalifikowanych do konkursu.
Producent Festiwalu
This year, Krzysztof Kieślowski would be 75. It
is also the 20th anniversary of his premature death.
During the Festival, we will pay our respects to the
eminent documentary and feature director. We have
prepared screenings of documentaries in the KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI IN MEMORIAM cycle. Jacek
Petrycki, one of Kieślowski's favourite directors of
photography will talk about working on the film sets
with the master.
I would like to thank Paweł Adamowicz, the
Mayor of Gdańsk, for sponsoring our Festival's main
award, the Gate of Freedem and for his long-time
support. We are also really grateful to Basil Kerski,
the Director of the European Solidarity Centre, for
welcoming the Festival into the Centre. Last but not
least, we would like express gratitude to the National
Committee of the Solidarity Trade Union for a longtime cooperation during the production of our Festival.
See you at the cinema!
Jacek Borzych
President
of the Association for Film Education
Festival Producer
01
PROGRAM
23.06.2015 | CZWARTEK | THURSDAY | ECS
KONKURS GŁÓ WNY | MAIN COMPETITION
Balaton Method reż. / dir. Balint Szimler
14.00 Katanka| Polska | reż. Maja Turek | 2015 | 26 min
2 p.m. Katanka| Poland | dir. Maja Turek | 2015 | 26 min
14.30 K2 i niewidzialni tragarze | Pakistan, USA | reż. Iara Lee |
2015 | 54 min
Po filmie telekonferencja z reżyserką Iarą Lee
2.30 p.m. K2 and the Invisible Footmen| Pakistan, USA | dir. Iara
Lee | 2015 | 54 min
Teleconference with Iara Lee, the director, after the screening
16.00 Trampkarze | Polska | reż. Marcin Filipowicz | 2015 | 27 min
4 p.m. Football Brothers| Poland | dir. Marcin Filipowicz | 2015 | 27 min
16.30 Balaton Method | Węgry | reż. Balint Szimler | 2015 | 85 min
4.30 p.m. Balaton Method | Hungary | dir. Balint Szimler | 2015 |
85 min
18.00 Daniel | Polska | reż. Anastazja Dąbrowska | 2016 | 24 min
6 p.m. Daniel | Poland | dir. Anastazja Dąbrowska | 2016 | 24 min
19.00 UROCZYSTE OTWARCIE
FESTIWALU
7 p.m. OFFICIAL FESTIVAL
OPENING
POKAZ SPECJALNY
SPECIAL SCREENING
W krainie karteli | Cartel Land
USA, Meksyk | reż. Matthew Heineman | 2015 | 99 min
USA, Mexico | dir. Matthew Heineman | 2015 | 99 min
19.30 | 7.30 p.m.
21.15 Ostatni dzień wolności | USA | reż. Dee Hibbert-Jones,
Nomi Talisman | 2015 | 32 min
9.15 p.m. Last Day of Freedom | USA | dir. Dee Hibbert-Jones,
Nomi Talisman | 2015 | 32 min
W krainie karteli / Cartel Land reż. / dir. Matthew Heinemana
02
Opowieść o grupach samoobrony tzw. „Autodefensas”,
które w Meksyku podjęły walkę z bezwzględnymi kartelami narkotykowymi. Społeczne zaangażowanie zaniepokoiło skorumpowane władze i policję, którym nie zależało na ściganiu przestępców. Wstrząsający, trzymający
w napięciu obraz skomplikowanych relacji świata władzy,
polityki i przestępczości. Obraz Matthew Heinemana
otrzymał nominację do Oscara w kategorii najlepszy
pełnometrażowy film dokumentalny.
A story of self-defense group “Autodefensas” which has
stood up against ruthless drug cartels in Mexico. The social engagement disturbed corrupted authorities and police
who did not want to pursue perpetrators. It is an arresting, engrossing portrayal of the complex relationships
between police, politicians and the criminal world. Matthew
Heineman's film was nominated for Oscar in the best documentary feature category.
O FILMACH / ABOUT FILMS
23.06.2015 | CZWARTEK | THURSDAY | ECS
Katanka
Katanka
Polska | reż. Maja Turek | 2015 | 26 min
Poland | dir. Maja Turek | 2015 | 26 min
Monika jest jedną z nielicznych kobiet rywalizujących na europejskich torach wraz z mężczyznami. Czasami jest jedyną dziewczyną na starcie.
Nie słyszy od urodzenia, a mimo to z niezwykłą
pasją i sukcesami uprawia swój ukochany sport –
wyścigi motocyklowe. Brak słuchu nigdy nie przeszkadzał jej w podejmowaniu najśmielszych wyzwań na torze wyścigowym. To historia o niepełnosprawności, która poddaje się prawdziwej pasji
i sile charakteru.
Monika is one of very few women who compete on
European racing tracks with men. Sometimes she is
the only girl on the start line. She was born deaf, nonetheless she passionately plays her beloved sport
– motorbike racing. The hearing loss doesn't prevent
her from taking risky challenges on a race track.
This is a story of a disability which is defeated by
a strong character.
K2 i niewidzialni tragarze
K2 and the Invisible Footmen
Pakistan, USA | reż. Iara Lee | 2015 | 54 min
Pakistan, USA | dir. Iara Lee | 2015 | 54 min
Pakistańscy tragarze i nepalscy szerpowie są bohaterami filmu ukazującego zarówno codzienny
wysiłek bezimiennych wspinaczy, jak i magię majestatycznych gór leżących na granicy Pakistanu i Chin.
Pretekstem dla twórców stała się wyprawa zorganizowana w 60. rocznicę pierwszego wejścia
na K2, drugiego pod względem wysokości szczytu
na Ziemi. Okryty jest on ponurą sławą, ze względu
na liczbę ofiar wśród zdobywających go himalaistów.
The film shows the life of footmen from Pakistan and
Sherpa from Nepal. It presents both the everyday
labor of these anonymous climbers and the magic
of the majestic mountains lying on the border between Pakistan and China. The expedition organized
60 years after the first climber reached the summit
of K2, the second highest peak on the Earth, provides an opportunity to tell their story. The mountain
has become infamous, as it has claimed the lives of
many alpinists throughout the years.
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Katanka reż. / dir. Maja Turek
K2 i niewidzialni tragarze / K2 and the Invisible Footmen reż. / dir. Iara Lee
Ostatni dzień wolności
Last Day of Freedom
USA | reż. Dee Hibbert-Jones, Nomi Talisman |
USA | dir. Dee Hibbert-Jones, Nomi Talisman |
2015 | 32 min
2015 | 32 min
Animowany obraz dotyka niezwykle ważnych problemów społecznych naszych czasów, takich jak:
dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach
karnych, opieka nad weteranami wojennymi czy
zdrowie psychiczne. Historia człowieka popełniającego zbrodnię opowiadana jest z punktu widzenia jego brata. W osobistej narracji Bill Babbitt wyjaśnia motywy swojego postępowania i zmianę
punktu widzenia w kwestii kary śmierci. Film nominowany w tym roku do Oscara w kategorii najlepszy
dokument krótkometrażowy.
This animated picture touches upon extremely important social issues of our times: access to criminal
justice, care for war veterans, and mental health.
The film explores the story of a man who commits
a crime as seen from the perspective of his brother.
In his own narrative, Bill Babbitt explains his motives
and the change of heart towards the issue of death
penalty. The film was nominated this year for the Academy Award for Best Documentary (Short Subject).
Trampkarze / Football Brothers reż. / dir. Marcin Filipowicz
Trampkarze
Football Brothers
Polska | reż. Marcin Filipowicz | 2015 | 27 min
Poland | dir. Marcin Filipowicz | 2015 | 27 min
Ojciec i dwaj synowie oraz pasja do gry w piłkę
nożną to temat tego bezpretensjonalnego, dość
pogodnego filmu, choć traktującego o poważnych
planach, marzeniach i decyzjach życiowych. Mieszkający w wiosce na południu Polski bracia 14-letni
Mateusz i 13–letni Łukasz pod uważnym, opiekuńczym, czasem kontrolującym okiem ojca trenują piłkę
nożną w miejscowym klubie. Rozpoczynają profesjonalne testy w wielkomiejskiej renomowanej
drużynie piłkarskiej. Być może to początek realizacji marzenia o grze w ekstraklasie ...
A father, two sons and the love for football are the
protagonists of this unpretentious, cheerful film. It is
also a story of serious plans, dreams and life decisions. Two brothers live in one of the countless villages of southern Poland. 14 year-old Mateusz and
13 year-old Łukasz train football under observant,
protective and sometimes controlling eye of their
father, who is a coach in a local football club. They
start professional tests in a renowned, metropolitan
team. It may be the first step in fulfilling the dream of
playing in Ekstraklasa…
Daniel reż. / dir. Anastazja Dąbrowska
Balaton Method
Balaton Method
Daniel
Węgry | reż. Balint Szimler | 2015 | 85 min
Hungary | dir. Balint Szimler | 2015 | 85 min
Polska | reż. Anastazja Dąbrowska | 2016 | 24 min Poland | dir. Anastazja Dąbrowska | 2016 | 24 min
Daniel
Podróż dokumentalna, dzięki której poznajemy piękno krajobrazu otaczającego największe jezioro
Węgier Balaton oraz niezwykle prężnie rozwijającą się młodą scenę muzyczną tego kraju. To seria
koncertów filmowanych w różnych porach dnia, w różnych miejscach, począwszy od portów, statków, knajpek, hotelowych balkonów, do kościołów, tworzących
portret charakterystycznej atmosfery każdego miejsca.
Intrygujący, pełen energii i piękna muzyczny film
dokumentalny nie poddający się klasyfikacji. Zaskakuje poziom współczesnych węgierskich zespołów. Świetne kompozycje na światowym poziomie
– prawie zupełnie nieznane w Polsce.
This film enables us to explore both the beauty of a
landscapes surrounding the biggest lake in Hungary – Balaton, and the exciting young music scene
of this country. This is a series of concerts recorded
during different times of day, in different places
(ports, ships, cafes, hotel balconies and churches).
Every shot gives us a glimpse of the atmosphere in
a given place.
This beautiful, intriguing musical documentary with
a lot energy cannot be clearly classified. The quality
of modern Hungarian bands is surprising. These
world class compositions are virtually unknown in
Poland.
Bohaterem jest chłopak, który spędza wakacje nad
morzem na koloniach dla osób z zespołem Downa.
Obserwujemy jego poszukiwania partnerki, podsłuchujemy rozmowy z kolegami, jesteśmy świadkami
powstawania wierszy. Poznajemy fragment świata
młodych ludzi którzy trochę inaczej niż większość
społeczności postrzegają rzeczywistość. Mimo pewnych dysfunkcji świat w którym uczestniczymy przez
chwilę – porusza swoją szczerością, prawdą i bezpretensjonalnością. Czy w procesie adaptowania „maskowania” się do warunków społecznych większa część
ludzkości nie pozbawiła się bezpośredniego odczuwania rzeczywistości i prostej, wzruszającej ekspresji ?
A boy spends his vacation on the seaside. He participates in a summer camp for people with Down
syndrome. We observe his efforts to find a girlfriend or listen to his conversations with his friends
and witness the creative moments in which he writes
his poems. These young people perceive reality in
slightly different way than the rest of society. Despite certain dysfunctions, the world we experience
in this film, touches us with its honesty and unpretentiousness. Is it possible that in the process of
adapting to the society we have lost the ability to
feel the world and to express ourselves in a simple
and moving manner?
03
PROGRAM
24.06.2015 | PIĄ TEK | FRIDAY | ECS
14.00 Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz | Polska, Szwecja, Ukraina
18.30 Casa Blanca | Polska, Kuba, Meksyk | reż. Aleksandra
reż. Krzysztof Kopczyński | 2015 | 86 min
Maciuszek | 2015 | 61 min
2 p.m. The Dybbuk. A tale of wandering souls | Poland, Sweden,
Po filmie spotkanie z reżyserką Aleksandrą Maciuszek
Ukraine | dir. Krzysztof Kopczyński | 2015 | 86 min
6.30 p.m. Casa Blanca | Poland, Cuba, Mexico | dir. Aleksandra
15.30 Dobre życie | Niemcy, Szwajcaria, Kolumbia | reż. Jens
Maciuszek | 2015 | 61 min
Schanze | 2015 | 97 min
Q&A with Aleksandra Maciuszek, the director, after the screening
3.30 p.m. The Good Life | Germany, Switzerland, Colombia |
20.00 Dziwny romans z własnym ego | Holandia | reż. Ester
dir. Jens Schanze | 2015 | 97 min
Gould | 2015 | 91 min
17.15 Port lotniczy Donieck | Czechy | reż. Andrei Erastov
Po filmie telekonferencja z reżyserką Ester Gould
| 2015 | 37 min
8 p.m. A Strange Love Affair with Ego| Netherlands | dir. Ester
Po filmie telekonferencja z reżyserem Andreiem Erastovem
Gould | 2015 | 91 min
5.15 p.m. Airport Donetsk | Czech Republic | dir. Andrei Erastov
Teleconference with Ester Gould, the director, after the screening
| 2015 | 37 min
Teleconference with Andrei Erastov, the director, after the screening
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz
Polska, Szwecja, Ukraina reż. Krzysztof
Kopczyński | 2015 | 86 min
Jak co roku tysiące chasydów z siedemdziesięciu
krajów odwiedza grób rebego Nachmana w Humaniu na Ukrainie. Cadyk obiecałzbawienie każdemu Żydowi, który na Rosz Haszana – żydowski
Nowy Rok – pomodli się, zatańczy i zaśpiewa przy
jego grobie. Nachman zachęcałtakże uczniów do
rozmawiania z Bogiem jak z przyjacielem, do radosnej i szczerej modlitwy. Chasydzi chętnie podporządkowują się nakazom ukochanego cadyka
i odprawiają swoje obrzędy żywiołowo i z entuzjazmem. Tłumy chasydów przybywających do Humania są podporą lokalnej gospodarki, jednak nie
wszyscy są z tego zadowoleni. Prawicowo nastawieni mieszkańcy występują przeciwko obcokrajowcom i oskarżają miejscowe władze o korupcję
i zaprzedanie się chasydom. Potężny krucyfiks,
widzialny znak ich niezadowolenia, staje na skarpie nad stawem, przy którym najliczniejsza grupa
chasydów odbywa co roku rytualne oczyszczenie.
The Dybbuk. A tale of wandering
souls
Poland, Sweden, Ukraine | dir. Krzysztof
Kopczyński | 2015 | 86 min
Every year thousands of Hassids from 70 states visit
the grave of Reb Nachman in Uman, Ukraine. The
tzadik promised the salvation for every Jew, who
would prey, dance and sing on his grave during
Rosh Hashana – the Jewish New Year. Nachman encouraged his students to speak to God as to a friend,
to prey joyfully and honestly. The Hasids follow the
will of their beloved tzadik happily – they celebrate
their rites enthusiastically and vigorously. The crowds
of Hasids that visit Uman every year are the pillars
of local economy, but not everyone is happy with
their presence. The right-wing residents act against
the outlanders and accuse local authorities of corruption and selling out to Hasids. A huge crucifix,
the symbol of their discontent, rises on the slope,
over the pond in which numerous Hasids perform
a ritual cleansing every year.
04
Dobre życie
The Good Life
Niemcy, Szwajcaria, Kolumbia | reż. Jens
Germany, Switzerland, Colombia | dir. Jens
Opowieść o miasteczku Tamaquito, leżącym na leśnych terenach północnej Kolumbii, i jej mieszkańcach tworzących społeczność Wayúu. Od wieków
żyją dzięki temu, co dostarcza im natura. Polują
w górach, zbierają owoce i hodują bydło. Ich życie
zmienia się z powodu ekspansji kompanii węglowej
dostarczającej ten cenny surowiec do elektrowni
na całym świecie. Mieszkańcy Tamaquito podejmują walkę o przetrwanie. Na ich czele staje młody
przywódca Jairo Fuentes.
The Good Life is a story about the town of Tamaquito in the forests of northern Colombia and its
inhabitants who make up the Wayúu community.
For centuries they have lived on what nature could
provide. They hunt in the mountains, pick fruit, and
keep cattle. Their lives change dramatically because
of the expansion of a coal company which provides
this valuable raw material to power plants around
the world. People of the town decide to fight for their
survival. A young man, Jairo Fuentes, leads them in
their struggle for independence.
O FILMACH / ABOUT THE FILMS
24.06.2015 | PIĄ TEK | FRIDAY | ECS
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Port lotniczy Donieck / Airport Donetsk reż. / dir. Andrei Erastov
Port lotniczy Donieck
Airport Donetsk
Czechy | reż. Andrei Erastov | 2015 | 37 min
Czech Republic | dir. Andrei Erastov | 2015 | 37 min Holandia | reż. Ester Gould | 2015 | 91 min
Netherlands | dir. Ester Gould | 2015 | 91 min
Lotnisko w Doniecku, przebudowane w 2012 roku
na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej, zostało kompletnie zniszczone w wyniku konfliktu zbrojnego
Rosji z Ukrainą. Wielomiesięczna obrona portu lotniczego miała wymiar bardziej symboliczny niż strategiczny. W filmie poznajemy historię walki o port
lotniczy widzianą oczami żołnierzy obu stron. Twórcy
ukazują też zagadkowość ludzkiej natury i jej umiejętność przystosowywania się do ekstremalnych
warunków, kiedy ludzkie życie jest w ciągłym niebezpieczeństwie.
The airport in Donetsk, rebuilt in 2012 for European
Football Championship, was entirely destroyed during the armed conflict between Ukraine and Russia.
Rather symbolic than strategic in its meaning, the
defense lasted several months. The film aims to tell
the story from the perspective of soldiers fighting
for both sides of the conflict. The authors demonstrate how mysterious human nature actually is and
explore human ability of adapting to extreme conditions when one's life is constantly on the line.
Through the fates of women living in distant cities,
the director of this film, Ester Gould, tells the story of
her older sister, Rowan, a woman who moves from
a small Scottish town to study art in London. She is
fascinated with Rowan's outgoing, ambitious nature,
which hides the tragedy and narcissism like a façade. There is a price for wishing to be in the centre
of everybody's attention. Strange Love Affair with
Ego is a remarkable study of fears that accompany
today's celebrities.
Dziwny romans z własnym ego
Reżyserka filmu Ester Gould poprzez losy różnych
kobiet mieszkających w odległych od siebie metropoliach opowiada historię swojej starszej siostry
Rowan, która z małego szkockiego miasta wyjeżdża do Londynu studiować sztukę. Zafascynowana
jej przebojową osobowością nie zauważa dramatu
narcystycznej dziewczyny. Za presję bycia w centrum uwagi trzeba często zapłacić wysoką cenę.
Dziwny romans z własnym ego to niezwykłe studium
lęków współczesnych celebrytów.
A Strange Love Affair with Ego
Dziwny romans z własnym ego / A Strange Love Affair with Ego reż. / dir. Ester Gould
Casa Blanca
Casa Blanca
Polska, Kuba, Meksyk | reż. Aleksandra Maciuszek Poland, Cuba, Mexico | dir. Aleksandra Maciuszek
| 2015 | 61 min
| 2015 | 61 min
Casa Blanca to niewielka miejscowość rybacka na Kubie. Nelsa i jej cierpiący na Zespół Downa syn
Vladimir, mieszkają w niewielkim mieszkaniu w przeludnionej, wielorodzinnej kamienicy. Vladimir jest
jedynym opiekunem schorowanej Nelsy, Nelsa –
jedyną strażniczką łatwo popadającego w problemy Vladimira. Ich pożycie cechują konflikty przeplatane chwilami niezwykłej, poruszającej czułości;
kobieta stara się kontrolować syna, podczas gdy
ten, chętniej niż z matką, czas woli spędzać z rybakami, pomagając im w pracy, dokazując i pijąc rum.
Nelsa niemal codziennie przemierza ulice Casa
Blanca w poszukiwaniu długo nie powracającego
do domu jedynaka.
Pewnego dnia stan zdrowia kobiety pogarsza się.
Casa Blanca is a tiny fishing village in Cuba. Nelsa
and her son Vladimir live in a small flat in an overcrowded, multi-family tenement. Vladimir suffers
from Down syndrome, however he is the only caretaker of ailing Nelsa, while she is the only guardian
of the boy, who easily gets into trouble. Their life is
characterized by both conflicts and moments of touching affection; the woman tries to control her son,
while he prefers to spend time with fishermen, helping them work, frolicking about and drinking rum.
Almost every day Nelsa wanders the streets of Casa
Blanca, looking for her only child who doesn't want
to come home.
One day the condition of the woman deteriorates.
05
PROGRAM
25.06.2015 | SOBOTA | SATURDAY | ECS
12.00 Choroba | Chorwacja | reż. Hrvoje Mabic | 2015 | 95 min
4.10 p.m. End of the World | Poland | dir. Monika Pawluczuk |
Po filmie telekonferencja z reżyserem Hrvoje Mabicem
2015 | 38 min
noon Sick | Croatia | dir. Hrvoje Mabic | 2015 | 95 min
Q&A with Monika Pawluczuk, the director, after the screening
Teleconference with Hrvoje Mabic, the director, after the screening
17.30 Chau przekracza granice | USA, Wietnam | reż. Courtney
14.10 Złota pasja | Belgia | reż. Sébastien Pins | 2014 | 6 min
Marsh | 2015 | 34 min
2.10 p.m. A Passion of Gold and Fire | Belgium | dir. Sébastien
5.30 p.m. Chau, Beyond the Lines | USA, Vietnam | dir. Courtney
Pins | 2014 | 6 min
Marsh | 2015 | 34 min
Oko za oko / Eye for an Eye reż. / dir. Steve Bache
14.20 K2. Dotknąćnieba | Polska | reż. Eliza Kubarska | 2015 | 72 min 18.15 Sprawa rodzinna | Belgia, Holandia | reż. Tom Fassaert |
Choroba / Sick reż. / dir. Hrvoje Mabic
2.20 p.m. K2. Touching the Sky | Poland | dir. Eliza Kubarska | 2015 | 116 min
2015 | 72 min
6.15 p.m. A family affair | Belgium, Netherlands | dir. Tom Fassaert
15.45 Body Team 12 | Liberia | 2015 | reż. David Darg | 13 min
| 2015 | 116 min
3.45 p.m. Body Team 12 | Liberia | 2015 | dir. David Darg | 13 min 20.15 Na zakręcie | Węgry | reż. Gábor Hörcher | 2014 | 72 min
16.00 Oko za oko | Niemcy | reż. Steve Bache | 2016 | 5 min
Po filmie telekonferencja z reżyserem Gáborem Hörcherem
4 p.m. Eye for an Eye | Germany | dir. Steve Bache | 2016 | 5 min 8.15 p.m. Drifter | Hungary | dir. Gábor Hörcher | 2014 | 72 min
16.10 Koniec świata | Polska | reż. Monika Pawluczuk | 2015 | 38 min
Teleconference with Gabor Hörcher, the director, after the screening
Po filmie spotkanie z reżyserką Moniką Pawluczuk
Choroba
Sick
Złota pasja
A passion of Gold and Fire
Chorwacja | reż. Hrvoje Mabic | 2015 | 95 min
Croatia | dir. Hrvoje Mabic | 2015 | 95 min
Belgia | reż. Sébastien Pins | 2014 | 6 min
Belgium | dir. Sébastien Pins | 2014 | 6 min
Historia młodej dziewczyny, której rodzice nie akceptują jej homoseksualizmu. Szesnastoletnia Ana
trafia do szpitala psychiatrycznego, gdzie ma być
leczona ze swoich skłonności. Po wyjściu z kliniki
nie potrafi poradzić sobie z traumatycznymi przeżyciami, co bardzo utrudnia kontakty z Martiną –
jej nową miłością. Choroba to film o uczuciach,
zdradzie, zemście i przebaczeniu.
A story of a young girl whose parents do not accept
her homosexuality. Sixteen-year-old Ana is admitted
to psychiatric hospital, where she is to receive treatment for her tendencies. After the hospital stay, she
finds it difficult to cope with such traumatic experiences. Her past is an obstacle in having a true connection with her new love – Martina. Sick tells the story
of emotions, betrayal, revenge, and forgiveness.
Belgijski pszczelarz dzieli się swoimi obawami o przyszłość pasieki. Jego starania wynikające z wielkiej
pasji mają pomóc w utrzymaniu przy życiu naszego
środowiska naturalnego. Reżyser podkreśla, że realizując ten film w ciągu jednego dnia, chciał widzom zwrócić uwagę na konieczność obrony niedocenianego zawodu pszczelarza.
A beekeeper from Belgium shares his concerns
about the future of his apiary. Beekeeping, his passion, has a purpose – it is supposed to keep our
natural environment alive. The director shot the entire
film within a single day to highlight the need for
preserving this underrated profession.
Złota pasja / A passion of Gold and Fire reż. / dir. Sébastien Pins
06
K2. Dotknąć nieba
K2. Touching the Sky
Polska | reż. Eliza Kubarska | 2015 | 72 min
Poland | dir. Eliza Kubarska | 2015 | 72 min
Cztery osoby wspinają się do bazy na K2. Idą tą
samą drogą, którą wiele lat wcześniej szli ich rodzice. Próbują zrozumieć siłę, która kazała ich rodzicom się wspinać i która w końcu odebrała im
życie w 1986 roku. Ten rok przeszedłdo historii himalaizmu jako „czarne lato”. Podczas wyprawy
na K2 zginęli uznani himalaiści: Tadeusz Piotrowicz, Dobrosława Miodowicz-Wolf oraz Julie Tullis.
Trzydzieści lat później ich dzieci: Hania Piotrowska,
Łukasz Wolf, Lindsay i Chris Tullis wyruszają pod
szczyt K2 śladami swoich rodziców poszukując
odpowiedzi na najważniejsze pytania… To jedna
z najtrudniejszych podróży w ich życiu… z zapierającymi dech w piersiach widokami Karakorum w tle.
Four people are on their way up the K2 mountain.
They take the same path their parents did many
years ago. They try to understand the force that
compelled their parents to climb the mountain
which finally took their lives in 1986. That year is
known as 'the black summer'. Tadeusz Piotrowicz,
Dobrosława Miodowicz-Wolf and Julie Tullis, the
acknowledged climbers, died tragically during an
expedition to K2. 30 years later their children: Hania
Piotrowska, Łukasz Wolf, Lindsay Tullis, and her
brother Chris, embark on a journey to this dreadful
mountain. They follow their parents' footsteps in order to answer the most vital questions… The breathtaking landscapes of Karakorum serve as the background for one of the hardest journeys of their lives.
Body Team 12
Body Team 12
Liberia | 2015 | reż. David Darg | 13 min
Liberia | 2015 | dir. David Darg | 13 min
Opowieść o pracownikach Czerwonego Krzyża
z Liberii, którzy zbierają ciała ofiar gorączki krwotocznej wywoływanej przez wirus Ebola. Pracują
w szczytowym okresie wybuchu epidemii w Afryce
Zachodniej. Historię ich niebezpiecznej misji poznajemy dzięki sanitariuszce Garmai Sumo, jedynej
kobiecie w tym zespole. Odwaga i wewnętrzna siła
pozwalają jej wykonywać to przerażające zadanie. Film otrzymałnominację do Oscara w kategorii
najlepszy dokument krótkometrażowy.
The film follows Red Cross workers from Liberia
who collect the bodies of people who died from
hemorrhagic fever caused by Ebola virus. They work
during the peak of the outbreak in West Africa.
Garmai Sumo, a nurse and the only woman in the
team, helps to explore the story of their dangerous
mission. Her courage and strength allow her to perform this terrifying task. The film was nominated for
the Academy Award for Best Documentary (Short
Subject).
Koniec świata
End of the World
Body Team 12 reż. / dir. David Darg
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Polska | reż. Monika Pawluczuk | 2015 | 38 min Poland | dir. Monika Pawluczuk | 2015 | 38 min
Kilka historii, kilka głosów i osób spotyka się w czasie
jednej nocy. W tę noc, ludzie w dużym mieście, nękani samotnością, chcą z kimś porozmawiać. Niektórzy wzywają – czasem niepotrzebnie – karetkę
pogotowia, inni dzwonią do radia, gdzie prowadzący zadaje pytanie o koniec świata – co on znaczy dla każdego z nas z osobna. Opowiadają o sprawach tragicznych, bolesnych, a czasem drobnych,
wręcz zabawnych. Radio jest motywem łączącym
ten nocny świat – słyszymy je w karetce, w monitoringu miejskim, gdzie na dziesiątkach ekranów
widzimy nocne życie miasta. Radio jest klamrą spajającą film oraz źródłem najważniejszych pytań.
Several stories, voices and people meet up during
a certain night. That night, inhabitants of a big city,
who feel lonely, get the urge to talk to someone.
Some of them – often needlessly – call an ambulance. Others call the radio, after its host asks the
crucial question: 'What does the end of world mean
to each of us?' They tell painful, tragic stories and
amuse us with trivia, on the other hand. We listen to
the programme while driving the ambulance, or while
observing the city through countless surveillance
cameras. The radio binds the film and is the source
of the most important questions.
K2. Dotknąć nieba / K2. Touching the Sky reż. / dir. David Darg
Oko za oko
Eye for an Eye
Niemcy | reż. Steve Bache | 2016 | 5 min
Germany | dir. Steve Bache | 2016 | 5 min
Czernią i bielą , prostą lakoniczną kreską opowiedziana historia życia człowieka oczekującego w celi
śmierci na wyrok. W niezwyczajnie plastycznej, artystycznej formie zawarty zapis jednego życia.
Black and white, simple and modest line – this movie
tells us a story of a man, who is waiting for the execution of his death sentence. The graphic, artistic form
shows a record of a life.
07
Chau przekracza granice
Chau, Beyond the Lines
Sprawa rodzinna
A Family Affair
USA, Wietnam | reż. Courtney Marsh |
USA, Vietnam | dir. Courtney Marsh |
Belgia, Holandia | reż. Tom Fassaert | 2015 |
Belgium, Netherlands | dir. Tom Fassaert | 2015 |
2015 | 34 min
2015 | 34 min
116 min
116 min
Chau, niepełnosprawny szesnastolatek mieszkający w ośrodku opiekuńczym Ho Chi Minh, jest ofiarą
zabójczych herbicydów „Agent Orange” rozsypywanych przez amerykańskie samoloty podczas wojny
w Wietnamie. Chłopiec, mimo choroby, marzy o karierze profesjonalnego projektanta ubrań. Obraz w reżyserii Davida Darga byłw tym roku nominowany
do Oscara.
Chau is a sixteen-year-old disabled teenager who
lives in a Ho Chi Minh care centre. He is a victim of
lethal herbicides “Agent Orange” sprayed by the
US military during the war in Vietnam. Despite his
disability, the boy dreams of becoming a professional fashion designer. The film, directed by David
Darg, was nominated for an Oscar this year.
Reżyser filmu Tom Fassaert w dniu trzydziestych urodzin otrzymuje zaskakujące zaproszenie od 95 – letniej
babci, która mieszka w Republice Południowej Afryki.
Zna ją tylko z opowieści ojca pełnych żalu i negatywnych ocen. Babcia Marianna była sławną modelką
w latach 50. ubiegłego wieku, a także prawdziwą
femme fatale, która miała wielu kochanków. Ojciec
reżysera i jego stryj zostali w dzieciństwie umieszczeni w domu dziecka. Wyprawa reżysera do RPA
pełna jest nieoczekiwanych komplikacji uczuciowych.
On the day of his thirtieth birthday Tom Fassaert,
the director of this film, receives a surprising invitation from his 95-year-old grandmother living in South
Africa. He has never met her, only heard of her
through stories shared by his father, which were full
of resentment and criticism. Marianna was a famous
model in the 1950s, a true femme fatale surrounded
by lovers. The director's father and uncle were raised in an orphanage. His trip to South Africa brings
unexpected emotional reactions and complications.
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Na zakręcie
Węgry | reż. Gábor Hörcher | 2014 | 72 min
Portret zbuntowanego nastolatka mieszkającego
w niewielkiej węgierskiej wiosce. Ricsi żyje na krawędzi. Każdy dzień przynosi mu kłopoty. Ucieczki
przed policją, kradzieże i prowadzenie samochodu bez prawa jazdy to tylko część z jego wykroczeń.
Ricsi ma jednak wielką, motoryzacyjną pasję. Przygotowuje auta do wyścigów. Twórcy filmu przez pięć
lat towarzyszyli bohaterowi tworząc portret niezwykłego młodego człowieka, który mimo powikłanych
losów, bierze życie w swoje ręce.
Drifter
Hungary | dir. Gábor Hörcher | 2014 | 72 min
A portrait of a rebellious teenager from a small
Hungarian village. Ricsi lives on the edge. Each day
brings him trouble. Running from the police, thievery, driving without licence; all of this is just the
beginning. But cars are his great passion – he prepares them for races. The filmmakers have followed
Ricsi for five years and created a story of an exceptional young man who took life into his own hands
despite his turbulent ways.
08
PROGRAM
25.06.2015 | SOBOTA | SATURDAY | SALA BHP
POKAZY SPECJALNE | SPECIAL SCREENINGS
POKAZY SPECJALNE
SPECIAL SCREENINGS
KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI IN MEMORIAM
11.30 Robotnicy 1971: Nic o nas bez nas | Polska | reż. Krzysztof Kieślowski,
Tomasz Zygadło | 1972 | 47 min
11.30 a.m. Workers '71: Nothing about us without us | Poland | dir. Krzysztof Kieślowski,
Tomasz Zygadło | 1972 | 47 min
12.20 Życiorys | Polska | reż. Krzysztof Kieślowski | 1975 | 29 min
KRZYSZTOF
KIEŚLOWSKI
IN MEMORIAM
12.20 p.m. Curriculum Vitae| Poland | dir. Krzysztof Kieślowski | 1975 | 29 min
12.50 Gadające głowy | Polska | reż. Krzysztof Kieślowski | 1980 | 14 min
Po filmach spotkanie z autorem zdjęć Jackiem Petryckim, stałym współpracownikiem Krzysztofa
Kieślowskiego
12.50 p.m. Talking heads | Poland | dir. Krzysztof Kieślowski | 1980 | 14 min
Q&A with Jacek Petrycki, a cinematographer who worked with Krzysztof Kieślowski
Robotnicy 1971: Nic o nas bez nas / Workers '71: Nothing about us
without us reż. / dir. Krzysztof Kieślowski
Gadające głowy / Talking Heads reż. / dir. Krzysztof Kieślowski
Robotnicy 1971: Nic o nas
bez nas
Workers '71: Nothing about us
without us
Polska | reż. Krzysztof Kieślowski, Tomasz
Zygadło | 1972 | 47 min
Poland | dir. Krzysztof Kieślowski, Tomasz Zygadło
| 1972 | 47 min
Film zrealizowany wspólnie z Tomaszem Zygadło
stanowi próbę sportretowania polskich robotników
u progu lat 70. ubiegłego wieku. Dzięki twórcom
poznajemy ich rzeczywiste problemy i troski. Przejęcie władzy przez ekipę Edwarda Gierka budzi
pewne nadzieje, ale nie zmienia krytycznej postawy
robotników, którzy wciąż są nieufni i zbuntowani.
The film made in cooperation with Tomasz Zygadlo
is an attempt to portray Polish workers at the threshold of 1970s. Thanks to the authors we get to know
their true problems and concerns. Edward Gierek's
take over of power gives people some hope, though
Talking Heads
it does not change the critical attitude of the workers Gadające głowy
who are still mistrustful and mutinous.
Polska | reż. Krzysztof Kieślowski | 1980 | 14 min Poland | dir. Krzysztof Kieślowski | 1980 | 14 min
Życiorys
Curriculum Vitae
Polska | reż. Krzysztof Kieślowski | 1975 | 29 min Poland | dir. Krzysztof Kieślowski | 1975 | 29 min
Dokument inscenizowany, w którym twórca pokazuje działaczy Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej rozpatrujących sprawę robotnika wykluczonego z partii. Obraz Kieślowskiego dotyka spraw
społecznych oraz politycznych PRL i jest formą szkoleniowego filmu dla partyjnych działaczy.
A staged documentary portraying the activists of
the Regional Commission for Party Inspection dealing with a case of a worker excluded from the party.
The film touches upon social and political issues of
the Polish People's Republic. It is also a sort of training film for party activists.
Reżyser przeprowadza swoistą sondę socjologiczną zadając wszystkim ludziom, począwszy od jednolatka, a na stuletniej staruszce kończąc, te same
pytania: w którym roku się urodziłeś? kim jesteś? co
jest dla ciebie najważniejsze? czego byś chciał?
W ten sposób tworzy portret zbiorowy Polaka, świadomego swej tożsamości i miejsca, w którym żyje,
bacznego obserwatora rzeczywistości, którą trudno zaakceptować, gorąco pragnącego zmian i dojrzewającego do buntu.
The director carries out a kind of sociological survey, interrogating people of every age, from a 1year-old baby to 100-year-old elderly woman with
questions like: “when were you born?”, “who are
you?”, “what is important to you?”, “what do you
want?” This way, he creates a group portrayal of
a Poles, aware of their identity and the place where
they live, who is an observant bystander of the reality which is hard to be accepted and who impatiently looks forward to the changes and a possibility to rise.
09
PROGRAM
25.06.2015 | SOBOTA | SATURDAY | SALA BHP
POKAZY SPECJALNE | SPECIAL SCREENINGS
POKAZY SPECJALNE
SPECIAL SCREENINGS
PRZEGLĄ D FILMÓ W PAWŁA WOLDANA
14.15 Edukacja | Polska | reż. PawełWoldan | 1985 | 15 min
2.15 p.m. Education | Poland | dir. PawełWoldan | 1985 | 15 min
14.30 Grupa | Polska | reż. PawełWoldan | 1986 | 14 min
2.30 p.m. Group | Poland | dir. PawełWoldan | 1986 | 14 min
14.45 Pan Szperlik | Polska | reż. PawełWoldan | 1986 | 17 min
PRZEGLĄ D FILMÓ W
PAWŁA WOLDANA
PAWEŁ WOLDAN’S
FILM REVIEW
O FILMACH
ABOUT THE FILMS
Edukacja
Education
Polska | reż. PawełWoldan | 1985 | 15 min
Poland | dir. PawełWoldan | 1985 | 15 min
Film stanowi próbę przedstawienia stanu świadomości dzieci ze szkoły podstawowej na temat prac
społecznych. Uczniowie dyskutują o formie kary, jaką
powinien ponieść ich kolega, który nie uczestniczył
w pracach społecznych. Autor filmu pokazuje wstrząsający obraz edukacji w systemie totalitarnym.
The film aims to present the opinion of primary school
children on social works. The students have a discussion on the form of punishment which their friend
should be given for not taking part in social works.
The author gives a terrific account of the education
in a totalitarian system.
2.45 p.m. Mr Szperlik | Poland | dir. PawełWoldan | 1986 | 17 min
15.10 Szansa dla dziewcząt | Polska | reż. PawełWoldan | 1987 | 15 min
Po filmie spotkanie z reżyserem Pawłem Woldanem
3.10 p.m. Opportunity for Girls | Poland | dir. PawełWoldan | 1987 | 15 min
Q&A with PawełWoldan after the screenings
MASTERCLASS | MASTERCLASS
SALA WYSTAW CZASOWYCH ECS
17.00–19.00 Klaus Schmutzer, producent filmowy i telewizyjny
5–7 p.m. Klaus Schmutzer, film and television producer
JU
RY
Grupa
Group
Bohaterami Grupy są chłopcy, którzy zatrudniają
się jako ochroniarze na Festiwalu Piosenki w Opolu.
Reżyser pokazuje zmiany, jakie następują w ich
psychice pod wpływem posiadania władzy.
The film shows a group of boys who got hired as
safeguards at Polish Song Festival in Opole. The director portrays a change which the boys undergo
when they are given power.
Pan Szperlik
Mr Szperlik
Obraz o absurdach komunistycznych priorytetów.
Bohaterem filmu jest robotnik, który został zwolniony z fabryki za to, że przekroczyłnormy i pracowałzbyt wydajnie.
A film on the absurd of communist priorities. Its main
character is a worker who got fired from his factory
for exceeding the work norm and being too efficient.
Magda Sendecka
Szans dla dziewcząt
Opportunity for Girls
Dziennikarka filmowa. Absolwentka filmoznawstwa na UJ. Redaktorka miesięcznika „Kino”
i kwartalnika „Film Pro”, współpracowniczka TVP Kultura (Tygodnik Kulturalny) i Programu
2 Polskiego Radia. Od 2012 kuratorka programu filmowego w lubelskim Teatrze Starym.
Ekspertka PISF, jurorka konkursów scenariuszowych. Psychoterapeutka.
Inscenizowany dokument o dziewczętach z Ochotniczego Hufca Pracy, które mają zostać tkaczkami.
Twórca zderza ich piękne marzenia z bolesną
rzeczywistością. Refleksyjny obraz zaskakujący
pomysłowością i formą realizacji. Film otrzymał
nagrodę „Brązowego Tancerza” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Huesca w Hiszpanii.
A staged documentary about girls from Voluntary
Labour Corps who are to become weavers. The
author juxtaposes their beautiful dreams with sad
reality. It is a reflexive image which surprises us with
its originality and form. The film got the “Bronze Dancer” award at Huesca International Film Festival in
Spain.
10
Paweł Woldan
Przewodniczący Jur y | President of Jur y
Klaus Schmutzer
Graduated from Film Studies at the Jagiellonian University and works as a film journalist.
Sandecka is an editor of a monthly magazine “Kino” (“Cinema”) and the “Film Pro”
quarterly. She works for the TVP Kultura TV station (“Tygodnik Kulturalny” – “Culture
Weekly”), Channel 2 of Polish Radio, and since 2012 she curates theatrical programme in
a Lublin theatre Teatr Stary. Sandecka is also an expert for Polish Film Institute, juror for
screenwriting contests and psychotherapist.
TRZEBA WIEDZIEĆ,
NIE GDZIE POSTAWIĆ KAMERĘ,
ALE PO CO
JU
RY
Z Przewodniczącym Jury – Pawłem Woldanem – rozmawia Tomasz Żółtowski
T.Ż. = Tomasz Żółtowski / P.W. = PawełWoldan
T.Ż.: Jest Pan uczniem Krzysztofa Kieślowskiego. Od trzydziestu lat realizuje Pan filmy dokumentalne. Jak przez ten czas zmieniłsię polski
dokument?
P.W.: Polski film dokumentalny przez ostatnie 30 lat
zmieniłsię i to na niekorzyść. Nawet uznani, a jeszcze
żyjący i pracujący twórcy nie mogą odnaleźć się.
Filmy dokumentalne realizowali w latach 60., 70. i 80.,
a także w latach 90. ubiegłego stulecia reżyserzy,
którzy ukończyli studia filmowe i uczyli się zawodu
będąc asystentami mistrzów. Dzisiaj taki film może
zrealizować każdy i to dobrze, ale nie każdy ma odpowiednie przygotowanie i wykształcenie. Sam talent
nie wystarczy. Krzysztof Kieślowski mówił nam,
że podstaw warsztatu można nauczyć się w jeden
dzień, ale żeby zrealizować dobry film dokumentalny trzeba wiedzieć – nie gdzie postawić kamerę,
ale po co? A ta wiedza wymaga przygotowania.
Dziś filmy dokumentalne realizują dziennikarze,
a nawet prezenterzy i mimo najlepszych chęci nie są
w stanie wyreżyserować dobrego filmu. Realizują publicystyczne agitki pod z góry ustaloną poprawność
polityczną. Z drugiej strony tzw. twórcom wydaje się,
że wszystko jest na sprzedaż, nie ma już intymności,
godności osoby, szacunku – bohater – bądź bohaterowie służą wyłącznie do wykreowania tezy –
dlatego jak trzeba to należy, np. ich upić i wtedy
będą jeszcze bardziej atrakcyjni dla filmu. Twórczą
manierą jest uznanie, że film dokumentalny ma tylko
charakter publicystyczny, że jest formą dziennikarskiej wypowiedzi. Polska szkoła dokumentu – to nie
była publicystyka – te filmy były dziełami sztuki. Ja
należę jeszcze do tych osób – może nielicznych – i tych
twórców dla których film powinien być dziełem sztuki.
P.W.: O postanowieniu nakręcenia filmu decyduje
przeżycie i doznanie – i to nieważne czego będzie
dotyczyć. Kieślowski mówił nam, że reżyserzy filmowi dzielą się na reżyserów filmów dokumentalnych i reżyserów filmów fabularnych. Różnica polega
na tym, że reżyserzy fabularni uważają, że to oni są
piękniejsi i bardziej interesujący niż rzeczywistość
i dlatego kręcą filmy fabularne, natomiast reżyserzy
filmów dokumentalnych uważają, że otaczający ich
świat, rzeczywistość i ludzie są piękniejsi od nich samych i dlatego robią filmy dokumentalne.
Oczywiście przeżycia i doznania dotyczą obserwacji rzeczywistości, świata i ludzi, których spotykamy. To oni są bohaterami naszych filmów. Rzeczywistość i osoby są ciekawsze od nas i dlatego robimy
o nich filmy. Naturalnie, że każdy zrealizuje film inny,
bo każdy ma inną wrażliwość, inny charakter i innego ducha. To najpiękniejsze właśnie, że poprzez
nasze widzenie rzeczywistości ukazujemy je innym widzom. Niejako dzielimy się. I dlatego nie ma filmów
tzw. obiektywnych. Wszystkie są subiektywne i takie
być powinny. Ale twórca ma dotykać istoty – dotykać tajemnicy i wtedy to stanie się sztuką. Cel nie
uświęca środków – bo nawet jak ten cel będzie najznakomitszy i służący dobru nie możemy postępować
nieetycznie ani wobec bohaterów, ani wobec widzów.
T.Ż.: Jakie zjawiska współczesnego świata mają
szczególny wpływ na kino dokumentalne, które
dzisiaj możemy oglądać?
P.W.: Myślę, że na kino dokumentalne największy
wpływ powinno mieć nieprzestrzeganie praw człowieka zarówno pojedynczego, jak całych grup i narodów. Nie żyjemy i nie tworzymy dla siebie. To może
brzmi banalnie, ale nasze życie ma sens jeśli jest dla
T.Ż.: Co dla Pana, jako twórcy, jest najważniej- drugiego człowieka. Twórcy to ludzie szczególnie
sze – temat, bohater? Co przede wszystkim de- uwrażliwieni i dlatego dostrzegają wszystko co zagraża dzisiaj człowiekowi i narodom – oczywiście
cyduje o postanowieniu nakręcenia filmu?
zagraża od drugiego człowieka, ale także od in-
nych narodów. Globalizacja, wyzysk człowieka, poprawność polityczna służąca jedynie rządzącej
elicie, wojny i przede wszystkim terroryzm – to zjawiska,
które muszą mieć wpływ na tematykę filmów dokumentalnych.
Dzisiaj mam uzasadnioną nadzieję, że sytuacja powinna się zmienić, nawet jak jeszcze nie zmieniła się
dostatecznie. Twórcy wykluczeni powinni
realizować swoje filmy i trzeba pamiętać, żeby takie
praktyki skończyły się w naszym kraju.
T.Ż.: Od lat tworzy pan filmy o tematyce religijnej, ukazujące ważne postaci w historii Kościoła. Dlaczego poza festiwalami, takimi jak
w Niepokalanowie, trudno te obrazy gdzieś
zobaczyć, np. w telewizji?
T.Ż.: Realizuje Pan także spektakle dla Teatru
Telewizji. Jak ważne miejsce zajmują one w Pana
twórczości?
P.W.: Od kilku lat rzeczywiście realizuję filmy dokumentalne ukazujące ważne postacie z życia Kościoła w Polsce. Gdy od 2000 roku z nielicznymi
wyjątkami w zasadzie nie można było, aż do ubiegłego roku realizować filmów w Polskiej Telewizji –
o polskiej rzeczywistości – obowiązywała wyłącznie poprawność polityczna jednostronna i twórcy,
którzy chcieli opowiadać albo o historii, albo o tym,
co ich boli, byli skutecznie wykluczani (podobnie jak
dziennikarze). Udało mi się wtedy znaleźć tzw. niszę
i zacząłem realizować filmy o tematyce katolickiej,
która zresztą po 2010 roku też się skończyła. Myślę,
że z filmami o tematyce religijnej jest kłopot ponieważ realizują je ludzie o dobrych intencjach, ale zupełnie nieprzygotowani zawodowo. Powstają z jednej
strony filmy mierne, a z drugiej strony uznani twórcy
albo nie czują tej tematyki, albo jest im obca. Oczywiście obowiązywała w Telewizji cenzura na polskich
bohaterów związanych z Kościołem. Niektóre środowiska – wrogie albo obce Kościołowi i religii katolickiej skutecznie nie dopuszczały do powstawania
filmów dokumentalnych, ale także fabularnych o ludziach polskiego Kościoła. Robił to Polski Instytut
Sztuki Filmowej powołując takich liderów lub ekspertów, którzy gwarantowali niedopuszczenie takich
filmów. Oczywiście to jedna strona medalu, druga to
taka, że twórcy coraz rzadziej składali takie propozycje, bo wiedzieli, że i tak będą wykluczeni.
P.W.: Spektakle dla Teatru Telewizji stały się dla mnie
bardzo ważną i nową wypowiedzią twórczą. Tu mam
inne możliwości. Tu mam aktorów, którym mówię, jak
mają zagrać. W filmie dokumentalnym zauważyłem,
że coraz bardziej czekam na zachowanie bohaterów, nawet na łzy. W spektaklu mam aktorów. A poza
tym oglądalność jest niesłychana. Mój spektakl „Prymas w Komańczy”, który byłemitowany w TVP, oglądało 2,6 miliona ludzi. To niesamowite. Pozostało
jeszcze tylu wspaniałych bohaterów, o których należy
zrealizować filmy fabularne albo spektakle teatralne.
Powinniśmy brać przykład z innych krajów Europy,
w których kręci się filmy o swoich bohaterach narodowych i świętych.
Realizacja Teatru Telewizji jest wspaniałą przygodą
i jednocześnie wielką odpowiedzialnością, jeśli ma
się świadomość, że naszą pracę oglądać może ponad 2 miliony ludzi. A poza tym człowiek pracuje
z wybitnymi aktorami, którzy – wbrew temu co się o nich
mówi – okazują się wspaniałymi ludźmi – przede
wszystkim wielkimi artystami, ale także cudownymi
osobami. Oczywiście mówię wyłącznie o tych, którzy
nie kierują się ideologiami czy poglądami politycznymi. Bywają oczywiście sytuacje, kiedy aktorzy nie
chcą zagrać np. księdza. Ale, gdy uczciwie i po męsku
potrafią to powiedzieć, wtedy łatwiej mi to zrozumieć.
Paweł Woldan
UkończyłWydziałEkonomiczno-Socjologiczny na Uniwersytecie Łódzkim w 1980 roku. W latach
1979-81 studiował filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. W 1984 roku ukończył reżyserię na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W czasie studiów zrealizowałcztery
etiudy szkolne, których opiekunem artystycznym byłKrzysztof Kieślowski.
Jest autorem ponad 60 filmów dokumentalnych. Zrealizował 5 filmów dla Wytwórni Filmów Oświatowych oraz jeden dla Studia Filmowego im. Irzykowskiego. Od 1989 roku współpracuje z Telewizją
Polską, dla której wyreżyserował około 50 filmów dokumentalnych, m.in. o polskich pisarzach:
Adamie Mickiewiczu, Jerzym Andrzejewskim, Stanisławie Dygacie, Adamie Zagajewskim, Janie Józefie Szczepańskim, Kornelu Filipowiczu, Tadeuszu Nowakowskim, Marku Nowakowskim, Włodzimierzu Odojewskim, Jerzym Ficowskim, Bolesławie Prusie. Nakręcił także filmy poświęcone
postaciom księży (m.in. o kard. Stefanie Wyszyńskim, kard. Auguście Hlondzie, ks. Jerzym Popiełuszce, o. Ludwiku Wiśniewskim, o. Janie Górze, ks. Januszu Pasierbie). Bohaterami jego filmów
stali się także: Karolina Lanckorońska, prof. Stanisław Swianiewicz, prof. Stefan Swieżawski, Marek
Skwarnicki. Jest również autorem 7 teatrów telewizyjnych (Misterium św. Wojciecha, Zdrada, Alek,
Góra Góry, Prymas w Komańczy, Złodziej w sutannie, Wierność).
Jest laureatem wielu nagród filmowych (m.in. JANTAR 85 – Koszalińskie Spotkania Filmowe,
„Brązowy Tancerz” – Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych – Huesca, Hiszpania,
Grand Prix – Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich – Niepokalanów, Nagroda specjalna –
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych – Kraków).
11
JU
RY
IT IS NOT ABOUT WHERE
YOU PUT YOUR CAMERA,
BUT WHY YOU PUT IT THERE
An interview with the President of Jury, PawełWoldan, by Tomasz Żółtowski
T.Ż. = Tomasz Żółtowski / P.W. = PawełWoldan
T.Ż.: You were a student of Krzysztof Kieślowski
and you have been making documentaries for
30 years. How has Polish documentary changed over this time?
P.W.: Polish documentary has changed a lot to its disadvantage. Even well-recognized, still living and working artists cannot fit in. In the sixties, seventies, eighties
and even nineties of the twentieth century documentaries were made by directors who graduated from
film studies and were trained for the profession by
assisting masters. Nowadays a good film may be made
by anyone who has proper preparation and education. Mere talent is not enough. Krzysztof Kieślowski used to tell us that the basics of the profession can
be acquired in a day, though making a good documentary is not about where to put your camera but
why you put it there. And such knowledge requires
preparation.
Today documentaries are made by journalists or speakers who cannot direct a good film, despite their good
will. They prepare publicist agitation, with overhand
political correctness. On the other hand, the so called
artists think that everything is for sale; there is no more
intimacy, respect or dignity of a man – a protagonist
or characters are only a means to create a thesis – they
will get them drunk if there is such a need to make the
film more attractive. A belief that documentary is a journalist genre is a misconception on the part of the artist.
The Polish documentary school was not merely about
journalism. The films were pieces of art. I am one of maybe a few people and authors who consider a film a piece
of art.
P.W.: The decision to make a film is determined by an
experience or impression, whatever the subject. Kieślowski used to say that there were two kinds of film
directors: documentary and fiction. The main difference
is that the latter believe they are more beautiful and
interesting than reality so they make feature films;
whereas documentary directors believe that it is the
surrounding world and people who are more beautiful and for this reason they make documentaries.
Of course, experiences and impressions are related
to the observation of the reality, the world around us
and people we meet, who become the characters of
our films. The reality and people are more interesting,
so we make films about them. Naturally, we all make
different films, as our sensitivities, personalities and
spirits differ. It is truly beautiful that we show our perception of the world to others. We share it in a way.
Thus, there are no so called objective films. All films
are subjective and this is how they should be. However, the author should touch the essence, the mystery – and then a film becomes art. The end does not
justify the means – even if the end is the most wonderful and serves the good, we cannot act without
ethics towards our characters and towards the audience.
T.Ż.: Which phenomena of the modern world
have a special impact on the current documentary cinema?
P.W.: In my opinion it is the disrespect towards human
rights, both of individuals and of groups of people,
nations. We do not live and create for ourselves. It
may sound banal but our life has a meaning only when
it is devoted to another man. Artists are exceptionally
T.Ż.: What is the most important for you as an sensitive, and it makes them notice threatens to moauthor – the subject or protagonist? What is the dern men and nations. Of course, the threats may
come from another man as well as from other namain factor in deciding to make a film?
tions. Globalization, exploitation of people, political
correctness which serve only the elite in power, wars
and most of all terrorism – these are phenomena which T.Ż.: You also make plays for TV Theatre. What
must have impact on the subject matter of documen- is their position in your artistic career?
taries.
P.W.: To me, plays have become a very important
T.Ż.: For years you have been making films on and new form of artistic expression. I have new opporreligion, presenting important figures from the tunities here. I have got actors whom I tell how to act. I noCatholic Church history. Why is it so difficult to ticed that in a documentary I tend to wait for my
watch them anywhere except for festivals, as the character's reaction, even for tears. In theatre there
are actors. Besides, the viewership of the plays is
one in Niepokolanów, for example on TV?
incredible. My play “A Primate in Komańcza”, which
P.W.: Indeed, I have been making documentaries was broadcast on TVP, was watched by 2.6 million
portraying significant Polish Catholic figures for a long people. It is amazing. There are so many wonderful
time. From 2000 until last year, there were very few figures whose stories should be told in feature films or
possibilities to make films for Polish television about theatre plays. We should follow the example of other
Polish reality. – There was a prevalent one-side politi- European countries which make films about their nacal correctness and artists (as well as journalists) who tional heroes and saints.
wanted to show history or issues, which were important to them, were successfully precluded. I succeeded Working with TV theatre is a wonderful adventure
in finding a niche and I started to make films on reli- and great responsibility at the same time, if you know
gious issues, which I did until 2010 by the way. I think your work will be watched by more than 2 million pethat religious films are problematic as they are made ople. Besides, you work with accomplished actors who
by good-willed but professionally unprepared pe- – despite common beliefs – turn out to be amazing
ople. On one hand, poor films are made; on the other, people and most of all incredible artists. Of course I
well-recognised artists do not feel the subject matter mean only those who do not follow any ideologies
or it is really remote to them. Obviously there was cen- and political views. It happens that they do not want
sorship on the Catholic figures in television. Some to play a part of a priest, for instance. Yet if they are
circles – hostile or far from the Church and Catholic honest and strong-minded while telling me this – it is
religion – successfully blocked making documentar- easier for me to understand it.
ies or feature films about Polish Catholics. This is what
Polish Film Institute used to do by appointing leaders
and experts who assured such films would not appear. This is one side of the coin. The other one is that
over time artists were making less and less of such
offers because they knew they would be excluded.
Today I justly hope that the situation should change,
even if it has not changed well enough yet. The excluded artists should make their films. It vital to remember that such practices are no longer applied in our
country.
Paweł Woldan
He graduated from the Faculty of Economics and Sociology at the University of Łódź in 1980. From
1979 to 1981 studied philosophy at the same university. In 1984, he obtained a degree in Directing at
the Department of Radio and Television at University of Silesia in Katowice. During his studies Woldan
submitted four student etudes – Krzysztof Kieślowski was his artistic supervisor. Woldan is the author
of over 60 documentaries. He made five films for the Educational Films Studio and one for the Karol
Irzykowski Film Studio. Since 1989 he has been working for Polish Television (Telewizja Polska) and
directed over 50 documentaries for them, such as films about famous Polish writers: Adam Mickiewicz, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Dygat, Adam Zagajewski, Jan Józef Szczepański, Kornel Filipowicz, Tadeusz Nowakowski, Marek Nowakowski, Włodzimierz Odojewski, Jerzy Ficowski, and Bolesław Prus. He has also made films about priests (Cardinal Stefan Wyszyński, Cardinal August Hlond,
Father Jerzy Popiełuszko, Father Ludwik Wiśniewski, Father Jan Góra, and Father Janusz Pasierb).
12
Among his other protagonists are: Karolina Lanckorońska, Professor Stanisław Swianiewicz, Professor Stefan Swieżawski, and Marek Skwarnicki. He authored seven television dramas (Mystery
Play of Saint Adalbert, Betrayal, Alek, Góra Góry, Primate in Komańcza, Thief in a Habit, Faithfulness).
Woldan has received numerous prestigious film awards, such as JANTAR 85 at Koszalin Film Meetings; “Bronze Dancer” at the International Short Film Festival in Huesca, Spain; Grand Prix during the
International Catholic Film Festival in Niepokalanów, Poland; and a Special Prize at the International
Short Film Festival in Cracow.
O produkcji filmów dokumentalnych
w Niemczech
z Klausem Schmutzerem
rozmawia MichałOstatkiewicz
JU
RY
M.O. = MichałOstatkiewicz / K.S. = Klaus Schmutzer
M.O.: Czy może Pan opowiedzieć jak wygląda Problem z redaktorami telewizyjnymi polega na tym,
produkcja filmów w Niemczech?
że brak im kompetencji. Są to często bardzo młodzi
ludzie bez doświadczenia, którzy zazwyczaj próK.S.: Odpowiem tak: jedynym kryterium robienia fil- bują wyjaśnić reżyserowi jak należy zrobić film. A tak
mów w Niemczech są pieniądze. Ten, kto ma pie- naprawdę boją się o własne stołki, gdyż mają umoniądze, może zrobić wszystko. I dlatego powstaje wy podpisane na czas określony i po prostu nie mają
tak dużo chłamu. I z wyjątkiem BKM (Bundesregie- odwagi wykłócać się o film ze swoimi przełożonymi.
rung für Kultur und Medien, gdzie o powstaniu filmu A w moim odczuciu prawdziwym zadaniem redakdecyduje gremium), wszystkie inne fundacje patrzą tora jest przede wszystkim dobre skonstruowanie pasprzede wszystkim na potencjałkomercyjny: czy i ile ma programowego, ze które jest odpowiedzialny.
film zarobi. Scenariusz i historia są drugoplanowe.
Pozyskanie pieniędzy to żmudny i długofalowy pro- M.O.: Czym jest dla Pana film dokumentalny?
ces i dlatego filmy, które robię, trwają tak długo.
Film dokumentalny w kinie ma niewielkie szanse. I jako K.S.: Film dokumentalny jest bardzo ważnym meproducent jestem zadowolony, jeśli na koniec wyjdę dium. Przede wszystkim dlatego, że jest świadecna zero. W Niemczech nie można składać wniosku twem czasu, historii, pewnych ważnych wydarzeń
o dotację, jeśli nie ma się podpisanego listu intencyj- dziejowych. Problem polega na tym, że jego widownego z którąś z telewizji. Czasami dochodzi do sy- nia jest niezwykle ograniczona. Dlatego jestem za tym,
tuacji kuriozalnych jak w przypadku POLIN, którego aby filmy dokumentalne pokazywać przede wszystreżyserka Jola Dylewska dostała nagrodę bawar- kim w kinie. Głównie ze względu na zupełnie inną
skiej telewizji, a moim zadaniem było pozyskanie percepcję niż na małym ekranie. Co w Niemczech ma
dodatkowych środków z innych źródeł. Problem niestety bardzo krótki żywot. Średni czas wyświerozpocząłsię, gdy w telewizji zmieniłsię redaktor, tlanego dokumentu w danym kinie to 3 dni. Do tego
który cofnął finansowanie dla POLIN. Wtedy za- dochodzi zupełnie w moim odczuciu absurdalny przeczęli wycofywać się również i inni koproducenci. pis dotyczący filmu dokumentalnego, mówiący o tym,
Zupełnie nie rozumiem tej zasady, że w przypadku że w przypadku koprodukcji telewizyjnej (a tak jest
filmu dokumentalnego pozyskanie pieniędzy z fun- zazwyczaj) po premierze kinowej film może zostać
dacji zależne jest od tego, czy któraśz telewizji wejdzie puszczony w telewizji dopiero po roku od chwili zejw koprodukcję, czy nie. To utrudnia proces produkcji, ścia z kin. Jestem za tym, aby znieść ten przepis.
również od strony dramaturgicznej: bez udziału redaktora telewizyjnego miałbym absolutną wolność M.O.: Na jakie filmy dokumentalne najłatwiej
w realizacji wizji reżysera. Inny paradoks polega na tym, w takim razie dostać dofinansowanie?
że potencjalny wkład finansowy telewizji wynosi obecnie nie więcej, niż gdyby nie brali udziału w pro- K.S.: Niemiecka widownia lubi 3 gatunki, o ile oczydukcji w ogóle, a jedynie kupili gotowy film. W 1993 wiście historia jest dobrze opowiedziana: są to filmy
roku telewizja bawarska oprócz wkładu finansowe- muzyczne, filmy o zwierzętach i o dzieciach. I tak było
go w produkcję, płaciła za pierwszą projekcję za mi- od kiedy pamiętam. Reżyser filmu „Kinder von Golnutę wyświetlanego filmu 1000 marek. W przypadku zow” Winfried Junge miałusłyszeć od swojego mistrza:
jednego z moich ostatnich filmów cały wkład fi- jeśli chcesz osiągnąć sukces w filmie dokumentalnym,
nansowy koproducenta telewizji MDR wynosił18 tys. powinieneś robić filmy o zwierzętach i o dzieciach.
euro. A przy tym cały czas wtrącają się w dramatur- Reżyser zdecydowałsię na ten drugi wariant. Pierwszy
gię. Ta zależność finansowa powoduje często wstrzy- z filmów o dzieciach z Golzow rozpoczyna się w 1961
manie zdjęć, co w przypadku filmu dokumentalnego roku od ich pierwszego dnia w szkole. A ostatni końjest sytuacją niebezpieczną i niedopuszczalną.
czy się w… 2008 roku. Jest to najprawdopodobniej
najdłuższa tego typu produkcja na świecie. I niezwykM.O.: W jaki sposób produkuje Pan film nie ma- le ciekawa przede wszystkim w aspekcie socjolojąc po swojej stronie telewizji?
giczno-politycznym. Zabawne przy tym jest to, że pomysł, aby kontynuować tę opowieść z wybranymi
KS: Głównie są to środki własne oraz pieniądze pry- bohaterami pojawiłsię znacznie później.
watnych sponsorów. Obecnie pracuję nad filmem Moja przygoda z tym filmem rozpoczęła się po
o Turbinie Poczdam (najlepszej na świecie kobiecej upadku muru i trwała aż do końca czyli do 2008
drużynie piłkarskiej) i jej długoletnim trenerze (45 lat roku. Ciekawostką jest, iż reżyser Winfried Junge wraz
stażu). Wydarzenie bez precedensu na skalę świa- z żoną każdy z filmów kręcili na taśmie (od ORWO
tową. Tymczasem lokalna telewizja Brandenburgii poprzez Kodaka do Fuji) i montowali na stole monrbb nie wyraziła chęci współfinansowania tej pro- tażowym, nie będąc w stanie przestawić się na techdukcji. Z czego nawet się cieszę. Jestem przekonany, nologię cyfrową.
że powstanie świetny film, który finalnie telewizja z pocałowaniem ręki kupi.
M.O.: Na czym zatem polega różnica pomiędzy go dociągnąć do końca. Choćby jego realizacja
robieniem filmów w epoce DDR-u i po jego trwała bardzo długo. Jak w przypadku POLIN Joli
Dylewskiej (śmiech), który produkowałem 12 lat.
upadku?
K.S.: Przed upadkiem muru wszyscy twórcy byli zatrudnieni na umowę o pracę, a dyskusja na temat
przyszłych filmów dotyczyła jedynie treści, nigdy
zaśich kosztu. Studia DEFA zawsze miały pieniądze,
zwłaszcza w przypadku filmu fabularnego i reżyser
musiałpo prostu zachęcić kierownictwo do swojego
projektu. Jeśli zaś ktoś chciał opowiedzieć niewygodny temat, należało to zrobić niejako na około,
w zawoalowany sposób. W nowej kapitalistycznej
rzeczywistości pierwszym kryterium oceny zawsze
były pieniądze. I dla nas wschodnioniemieckich producentów, znających perfekcyjnie procesy technologiczne i dramaturgiczne powstawania filmu, był
to początkowo niełatwy orzech do zgryzienia. I tak
zresztą zostało do dziś: relatywnie łatwo jest zrobić
kosztorys po przeczytaniu scenariusza. Problem pojawia się w momencie rozpoczęcia poszukiwania
pieniędzy. Faza ta niejednokrotnie wydaje się nie
mieć końca. A pieniędzy od początku lat 90-tych jest
coraz mniej, a czas ich pozyskania coraz dłuższy.
Wcześniej było tak, że w przypadku, gdy jakiś projekt dostałdofinansowanie w jednej z regionalnych
fundacji, bo byłpo prostu dobry, zazwyczaj szły za tym
pieniądze z innych regionów. Dziś tak już nie ma.
Dzisiaj fundacje konkurują między sobą.
M.O.: Co uważa Pan za najważniejsze w filmie?
K.S.: Film dla mnie to przede wszystkim praca zespołowa i moje zadanie jako producenta polega na perfekcyjnym zgraniu ze sobą tego zespołu, aby później
nie było niepotrzebnych problemów. Muszę mieć
klarowny obraz sytuacji i wgląd w każdy z etapów
produkcji. A czegoś takiego jak obiektywizm per se
w filmie dokumentalnym nie ma. Postać reżysera, wybór kadru, obiektywów jest zawsze subiektywny. Również uważam za dopuszczalną pewną formę inscenizacji. Musi być jednak na tyle subtelna, aby jej
widz nie zauważył.
M.O.: Co decyduje, że podejmuje się Pan produkcji filmu dokumentalnego?
K.S.: Najważniejszy jest zawsze dla mnie człowiek,
który mi proponuje produkcję takiego filmu i pierwsza
rozmowa z nim. Filmowcy nie zawsze muszą umieć
pisać. Dlatego tak ważne jest to pierwsze spotkanie,
na którym chcę usłyszeć jaki stosunek do filmu ma
autor, jaką historię i w jaki sposób chciałby opowiedzieć. Potrafię wtedy wyczuć czy naprawdę mu zależy. Po takiej, zazwyczaj bardzo długiej rozmowie,
stwierdzam, że jest to temat, który również i mnie
interesuje. A jeśli już się wciągnę w ten świat, to
nigdy nie odpuszczam projektu i zawsze staram się
M.O.: PrzeszedłPan w tym roku na emeryturę,
ale produkuje dalej. Jakie są Pana plany?
K.S.: Przede wszystkim postanowiłem produkować
tylko te historie, które mi się podobają. Na pewno
chciałbym coś jeszcze nakręcić z Andreasem (Voigtem), obecnie pracuję nad wspomnianym już filmem
o Turbinie Poczdam, zaśw planach mam nakręcenie
historii na podstawie dzienników Marcusa Wolfa,
szefa wywiadu DDR oraz poetyckiego filmu o malutkiej i niezwykle uroczej wyspie na Morzu Północnym: Hiddensee. I oczywiście nie zapominam o polsko-niemieckiej fabularnej historii pod roboczym
tytułem „Rybka lubi pływać”, którą w niezbyt odległym czasie chciałbym wyprodukować wraz z Kazimierzem Beerem.
Klaus
Schmutzer
Producent telewizyjny i filmowy. Urodził się
w 1950 roku w Reichenbach (Vogtland) w Niemczech. W 1978 roku ukończył studia na kierunku produkcji filmowej na Uniwersytecie Filmu
i Telewizji im. Konrada Wolfa w Poczdamie.
W latach 1978–81 wiceprzewodniczący Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych
i Animowanych „DOK Leipzig” w Lipsku. Od
1998 do 2003 roku przewodniczący Związku
Kina Niemieckiego. Od 1991 roku kierownik
Związku Filmowców w Berlinie. Współwłaściciel wytwórni a jour Film- & TV-Production PLC.
Jest producentem cyklu dokumentalnego o dzieciach z wioski Golzow w reżyserii Barbary
i Winfrieda Junge. Powstało dotąd, od 1961
roku, 18 filmów. To najstarszy cykl w historii
światowego dokumentu. Współpracuje często
z reżyserem Andreasem Voigtem. Był m.in.
producentem jego fabularnego filmu telewizyjnego „Spotkanie z Krzysztofem Kieślowskim” (1995). Z Jolantą Dylewską zrealizował głośny obraz dokumentalny „Po-lin.
Okruchy pamięci” (2008). Realizuje także
produkcje filmowe na zlecenie, głównie dla wytwórni Saxonia Media PLC Leipzig.
13
JU
RY
An interview with Klaus Schmutzer
on the production of documentaries
in Germany
by MichałOstatkiewicz
M.O. = MichałOstatkiewicz / K.S. = Klaus Schmutzer
M.O.: What does the process of filmmaking look to make a great movie, which will be eagerly bought
like in Germany?
by the television, anyway.
The problem with TV editors is that they lack experK.S.: Here's my answer: the only criterion applicable tise. They are often very young, inexperienced people,
in German filmmaking is money. A person who has who too often try to instruct the director on how to
money, can do anything. That's why so much junk is make a movie. In fact, they are afraid of losing their
made. Except for BKM (Bundesregierungfür Kultur positions, as they sign fixed-term contracts and have
und Medien, in which a committee makes a decision no courage to argue with their superiors. In my opion movie production), all the foundations only care nion, TV editors should stick to their true task, which is
about the commercial potential –whether a film will creating a good broadcasting plan.
be profitable and how much it will earn. A script or
the story are of secondary importance. Fundraising M.O.: What does a 'documentary film' mean to
is a hard and long-term process. That's why the pro- you?
duction of my films takes so long.
A documentary has a little chance of becoming a block- K.S.: Documentary is a very important medium, as it
buster. As a film producer, I am happy if the expenses is a testimony of time and history or important hisdon't exceed the income. It is impossible to apply for torical events. The problem is that its audience is very
funding, if one had not signed a letter of intent with limited. That's why I would love to see more doone of the TV stations. Sometimes there are bizarre cumentaries in movie theatres. They provide a totally
situations, like in the case of POLIN, whose director different perception, as compared to a small TV
Jola Dylewska was awarded a grant by a Bavarian screen. Unfortunately, in German cinemas, the screenchannel. My goal was to obtain additional funds ing period of a documentary is usually very short.
from other sources. The problems started, when there Typically, it is shown for three days. What's more,
was a change on the position of TV production mana- there's an absolutely ridiculous provision regarding
ger. The new one withdrew from funding POLIN. documentary films, which states that in case of TV coAfter that, the other co-producers also decided to production the movie cannot be screened on TV sooner
withdraw from the project. I just don't understand why, than a year after it was withdrawn from the theaters.
at least in case of documentaries, the foundations I'd be very happy to see this provision abolished.
agree to back a project only when the film is going to
be co-produced by some TV station. This only hinders M.O.: What kinds of documentaries are most
the production process, also on the artistic side: if the eagerly funded?
television stations weren't involved in the production
process I would have had an absolute freedom in pur- K.S.: Assuming ones with well told stories. The Gersuing the director's vision. Another paradox is that the man audience fancies three types of documentaries:
potential financial contribution of a TV station is cur- those about music, children, and animals. This goes
rently lower than the cost of buying the finished pro- as far as I remember. The director of the film 'Kinder
duct. In 1993, a Bavarian TV station, not only contri- von Golzow', Winfried Junge, was allegedly told by
buted financially during the production process, but his master these exact words: “If you want to achieve
also paid 1000 marks for every minute of the movie's success, make movies about animals or children.” He
initial screening. In contrast, in the case of one of my chose the latter theme. His first film about children of
latest movies, the whole financial contribution of a co- Golzow starts in 1961, during their first day at school.
producer – MDR television, amounted to EUR 18,000 . The last one ends in… 2008. It is probably the lonAt the same time, TV stations use to tinker a lot with the gest production of this type in the world. It is also
artistic side of a film. The financial dependence often extremely interesting from the sociopolitical point of
leads to breaks in shooting, which in case of docu- view. The funny thing is that the idea to continue the
mentaries is hazardous and unacceptable.
story of the chosen characters appeared much later.
K.S.: Before the wall collapsedeverybody had an
employment contract, and the main focus of discussion on movies was their content, not the costs. DEFA
studios spared no expenses, especially for fiction. The
director just had to convince the management to back
the project. And if somebody wanted to make a film
about an 'inconvenient' subject, he had to work it
around, do it in a discreet, veiled manner. In the new,
capitalistic reality, money has always been the first
and foremost criterion. For East Germany producers,
who knew the technological and dramatic processes
behind the movie, it was at first a hard nut to crack.
And it still is: it is relatively easy to estimate the costs
after reading the script. However, problems appear
when it's time to find the money. This phase often
seems to have no end. Since the beginning of 90's,
there's been less and less money and the time needed to obtain the funding gets longer and longer. Earlier,
when a project was sponsored by one of local foundations, it was also funded by other regions. It is no
longer the case as today the foundations tend to compete with each other.
M.O.: What is most important in a film?
K.S.: Filmmaking is above all teamwork and my work
as a producer is to watch over the chemistry in the
team, in order to prevent unnecessary disputes. I must
have a clear view of the situation and insight into all
the production stages. And there is nothing like objectivity per se in the documentary film. The director, the
choice of frame or lens – it's always subjective. I consider a certain form of staging admissible. It has to be
subtle however, so the viewer won't notice it.
M.O.: What determines your choice of documentaries for production?
K.S.: The person responsible for the idea, and the first
conversation we have, are the most important factors.
Filmmakers aren't always good writers. That's why
the first meeting is vital. During our talk, I can find out
what is the author's attitude towards the film, what
story he or she wants to tell and how he or she wants
to do it. I can sense if he or she really cares or not.
After this, usually, long conversation, I decide if the
subject is of interest to me. And if I happen to get soaked into this world, I never give the project up. I try to
finish it, even if its completion takes much time. As in
the case of Jola Dylewska's POLIN (laughs), which I was
producing for 12 years.
M.O.: How do you manage to produce a movie My personal story with this movie started after the
without the support of TV stations?
collapse of the Berlin wall, and lasted till 2008. A fun
fact: the director Winfried Junge and his wife recorKS: I mainly use my own resources and money re- ded each of the films on tape (from ORWO, through
ceived from private sponsors. At the moment, I'm wor- Kodak to Fuji) and performed the montage on the
king on a the film about Turbine Potsdam (the best editing table, as they couldn't switch to digital techfemale football team in the world) and its longtime nology.
M.O.: You retired this year, but you are still intrainer (45 years of service). This is unprecedented
volved in movie production. What are your plans
on a global scale. However, the local Brandenbur- M.O.: How did the filmmaking change after the for future?
gian Rbb Television doesn't want to co-fund this pro- collapse of GDR?
ject. Actually, I'm happy about it. I'm sure we're going
14
K.S.: Well, first of all, I have decided to produce only
the stories which I like. For sure, I would like to collaborate again with Andreas (Vogt), with whom I'm
currently working on Turbine Potsdam, the documentary that I mentioned before. I also plan to make a film
based on the journals of Marcus Wolf, who was the
Head of Intelligence Service in GDR, and another, more
poetic one, about Hiddensee: a tiny, but charming
island on the North Sea. Naturally, I don't forget about
the Polish-German film under the working title “A fish
likes to swim” („Rybka lubi pływać”) which I would
love to co-produce with Kazimierz Beer, in the nearby future.
Klaus
Schmutzer
A TV and film producer. Born in 1950 in Reichenbach (Vogtland) in Germany. In 1978, he
graduated from Film Production Department
Film University Babelsberg KONRAD WOLF in
Potsdam. In 1978–1981, the Vice Chairman of
DOK Leipzig, the International Leipzig Festival
for Documentary and Short Film. In 1998–2003,
the Speaker of the Association of German Cinema. Since 1991, Manager of the Berlin Association of Filmworkers. One of the owners of the
a jour Film- & TV-Production PLC. The producer
of a cycle of documentaries on children from
the Golzow village directed by Barbara and
Winfried Junge. So far, since 1961, 18 films were
made. It is the oldest cycle in the world history
of documentary. He often cooperates with Andreas Voigt, the director. He was the pro-ducer
of his TV feature film, Meeting Krzysztof Kieślowski (1995). He produced “Po-lin” (2008),
a famous documentary by Jolanta Dylewska.
He also completes commission productions,
mainly for Saxonia Media PLC Leipzig.
PROGRAM
26.06.2015 | NIEDZIELA | SUNDAY | ECS
POKAZ SPECJALNY
SPECIAL SCREENING
Wyzwolenie kontynentu: Jan PawełII
i upadek komunizmu
Liberating a Continent: John Paul II
and the Fall of Communism
USA, Polska | reż. David Naglieri | 2015 | 87 min
15.30 Archipelag | Wielka Brytania |
KONKURS GŁÓ WNY |
MAIN COMPETITION
reż. Benjamin Huguet | 2015 | 40 min
13.30 Cerro Rico – Srebrna Góra | Austria |
3.30 p.m. The Archipelago | United Kingdom |
reż. Armin Thalhammer | 2015 | 30 min
dir. Benjamin Huguet | 2015 | 40 min
1.30 p.m. Cerro Rico – The Silver Mountain |
16.15 Mów mi Marianna | Polska |
Austria | dir. Armin Thalhammer | 2015 | 30 min
reż. Karolina Bielawska | 2015 | 74 min
14.00 Budzik | Polska | reż. Piotr Małecki | 2015
Po filmie spotkanie z reżyserką Karoliną
| 33 min
Bielawską
Po filmie spotkanie z reżyserem Piotrem Małeckim
4.15 p.m. Call me Marianna | Poland |
2 p.m. The Alarm Clock | Poland | dir. Piotr
dir. Karolina Bielawska | 2015 | 74 min
Małecki | 2015 | 33 min
Q&A with Karolina Bielawska, the director, after
Q&A with Piotr Małecki, the director, after the
the screening
screening
18.15 Piano | Polska |reż. Vita Maria Drygas |
USA, Poland | dir. David Naglieri | 2015 | 87 min
15.15 Dotyk wolności | Polska | reż. Sardar Arshad
2015 | 41 min
12.00 | noon
Khan | 2015 | 12 min
6.15 p.m. Piano | Poland | dir. Vita Maria Drygas
3.15 p.m. Touch of Freedom | Poland | dir. Sardar
| 2015 | 41 min
Arshad Khan | 2015 | 12 min
19.30 UROCZYSTA GALA WRĘCZENIA NAGRÓ D 14. GDFF
Wyzwolenie kontynentu: Jan
PawełII i upadek komunizmu
Liberating a Continent: John
Paul II and the Fall of Communism
USA, Polska | reż. David Naglieri | 2015 | 87 min USA, Poland | dir. David Naglieri | 2015 | 87 min
Obraz Davida Naglieriego ukazuje jeden z największych w historii przykładów triumfu siły duchowej nad przemocą i uciskiem. Przejmująco oddaje
złożoną rolę, jaką odegrałJan PawełII w upadku
komunizmu i wyzwoleniu Europy Środkowo-Wschodniej. Twórcy filmu opowiadają historię człowieka
niezachwianej wiary zrodzonej z głębokiego osobistego cierpienia i jego niezłomnej obrony godności ludzi żyjących pośród horroru nazistowskiej
i sowieckiej okupacji. Jan Paweł II pokazany jest
jako papież wierzący nieugięcie w duchową jedność Europy. Narratorem filmu jest znakomity aktor
Jim Caviezel („Pasja”, „Cienka czerwona linia”).
The film directed by David Naglieri shows one of
the greatest triumphs of spiritual power above violence and oppression in the history. It reveals the
complex role John Paull II had in the breakdown of
communist regime and the liberation of Central and
Eastern Europe. The authors tell a story of a man
with an unbreakable belief born from deep personal suffering and his persistent defense of the
dignity of people living in horror of Nazi and Soviet
occupation. John Paul II is portrayed as a pope with
a deep belief in Europe's spiritual unity. The story is
narrated by, Jim Caviezel, a brilliant actor (“Passion”, “Thick Red Line”).
Cerro Rico – Srebrna Góra
Cerro Rico – The Silver Mountain
Austria | reż. Armin Thalhammer | 2015 | 30 min
Austria | dir. Armin Thalhammer | 2015 | 30 min
Portret górniczej rodziny Cruz, której członkowie
wydobywają resztki srebra, cynku i ołowiu z powierzchni skałsłynnej góry Cerro Rico położonej
w boliwijskich Andach. Ciężkie warunki pracy nie
zmieniają się od wieków. Twórcy filmu dzięki unikalnym zdjęciom rejestrują codzienny trud miejscowych górników, pracujących na wysokości 4100
metrów nad poziomem morza.
A film about a family of miners, the Cruzes, who
extract the remnants of silver, zinc, and lead from
the surface of the famous Cerro Rico mountain in
the Andes of Bolivia. The hardships of their work
have remained unchanged for centuries. Unique
cinematography allows the filmmakers to record
the everyday labour of those miners as they work at
4100 metres above sea level.
19.30 14. GDFF AWARDING CEREMONY
20.15 POKAZ ZWYCIĘSKIEGO FILMU
20.15 SCREENING OF THE WINNING MOVIE
Archipelag
The Archipelago
Wielka Brytania | reż. Benjamin Huguet | 2015 | United Kingdom | dir. Benjamin Huguet | 2015 |
40 min
40 min
Konflikt pomiędzy tradycją i nowoczesnością. Ludność Wysp Owczych od wieków polowała na wieloryby. Ich niekomercyjna działalność budzi obecnie
sprzeciw wielu organizacji współczesnej zachodniej
cywilizacji. Film opowiada o współistnieniu człowieka i otaczającej go natury, a także o działaniach,
które kwestionują tę współzależność. Czy zderzenie dwóch przeciwstawnych wizji ekologicznych
zmieni na zawsze oblicze archipelagu?
The film presents the conflict between tradition and
modernity. The population of Faroe Islands has
been hunting whales for centuries. Nowadays, various organizations representing Western civilization raise objections to their non-commercial activity. The film tells the story of man and nature, their
coexistence and actions which pose a challenge to
it. Could it be that the clash of two opposing views
on ecology will change the archipelago forever?
Dotyk wolności
Touch of Freedom
Polska | reż. Sardar Arshad Khan | 2015 | 12 min Poland | dir. Sardar Arshad Khan | 2015 | 12 min
Intensywnymi, nasyconymi kolorem, pięknymi zdjęciami nakreślony intymny portret górnika. Po ciężkiej
pracy w głębokiej, gorącej i klaustrofobicznej kopalni wraca do domu, by oddawać się swojej pasji…
Intense, colourful, beautiful photos form an intimate
portrait of a miner. After hard work in a deep, hot,
claustrophobic mine, he goes home, where he can
pursue his true passion…
15
PROGRAM
Mów mi Marianna
26.06.2015 | NIEDZIELA | SUNDAY | ECS
Call me Marianna
Polska | reż. Karolina Bielawska | 2015 | 74 min Poland | dir. Karolina Bielawska | 2015 | 74 min
Marianna to czterdziestoletnia atrakcyjna kobieta.
Zdecydowała się odejść od swojej żony i dzieci,
które kochała. Zmuszona była pozwać swoich rodziców do sądu, bo tylko tak mogła zmienić zapis
w metryce. A wszystko po to, by zmienić płeć. Okazało się, że życie napisało scenariusz, jakiego nikt
się nie spodziewał, a cena wolności i wymarzonej
kobiecości jest bardzo wysoka.
Andrzej Wajda powiedział o filmie: Karolina Bielawska z wielką wrażliwością zrobiła film o tym,
że najwyższą wartością w życiu każdego człowieka jest wolność. Bohaterka filmu stoczyła przejmującą walkę ze swoim otoczeniem i mimo trudności,
jakie napotkała na swojej drodze – wygrała. Film
odważny, nie tylko ze względu na wyjątkowy temat,
lecz także bardzo wnikliwie pokazaną na ekranie
bohaterkę.(… ) Jest zrobiony z głęboką wrażliwością i szacunkiem dla drugiego człowieka. To wspaniałe, że młodzi filmowcy potrafią robić tak dojrzałe i pełne życia obrazy filmowe.
Marianna is an attractive, 40-years old woman.
She decided to leave her wife and children, whom
she had loved. She was forced to sue her own
parents. She did all that in order to change sex. As it
turns out, life has prepared a scenario that couldn't
be foreseen, while the price of freedom and coveted womanhood stays very high.
Andrzej Wajda: Karolina Bielawska, made a movie
about freedom which is the highest value in every
human's life with great sensibility. The film's character fought a moving battle with her environment
and she won that battle, despite grave difficulties.
The film is daring, not only because of its theme, but
also the exceptional protagonist. (… ) It is made with
great dose of sensitivity and respect for another
human being. It's wonderful that such young directors are able to make films so mature and lively.
Budzik
The Alarm Clock
Piano
Piano
Polska | reż. Piotr Małecki | 2015 | 33 min
Poland | dir. Piotr Małecki | 2015 | 33 min
Polska | reż. Vita Maria Drygas | 2015 | 41 min
Poland | dir. Vita Maria Drygas | 2015 | 41 min
Starannym kadrowaniem, uważnym rytmem montażu film wprowadza nas w świat prawie całkowitej ciszy. Budzik to klinika stworzona przez Ewę
Błaszczyk w której dzieci, które zapadłe w śpiączkę czekają na przebudzenie. Przy ich łóżkach nonstop dyżurują rodzice, którzy prawie nie wychodzą z kliniki. Śpią na polowych posłaniach,
które rozkładają obok szpitalnych łóżek – i są zdeterminowani, by pomóc im wrócić do życia. Film
opowiada niezwykłą historię ludzi, którzy w obliczu
osobistej tragedii nie poddają się, są pełni nadziei,
walcząc o życie i zdrowie swoich dzieci.
The film uses careful framing and calm, rhythmical
editing to introduce us to the world of almost complete silence. Budzik (The Alarm Clock) is a clinic
founded by Ewa Błaszczyk, in which children in a coma wait for the day when they wake up. Their beds
are attended continuously by their parents, who
rarely leave the clinic. They sleep on the camp-beds,
next to their children, as they are determined to help
the young ones return to life. The movie tells a touching story of people, who do not surrender after
facing a personal tragedy. Hope is their weapon in
the battle for the lives and health of their children.
Antonetta Mischenko, studentka Konserwatorium
Muzycznego w Kijowie, ocaliła pianino niesione
na barykady. Tak zaczęła się historia instrumentu,
który stałsię symbolem pokojowej rewolucji na Ukrainie i zarazem oporu wobec autorytarnej władzy.
Wkrótce pianino zjednoczyło protestujących na Majdanie, którzy wspólnie przy jego akompaniamencie nie bacząc na mróz i śnieg, w dzień i w nocy śpiewali hymn Ukrainy i poruszające pieśni ludowe.
Instrument okazałsię groźniejszy niż butelki z koktajlami Mołotowa… Władza nazwała grających
„pianoekstremistami”.
Antonetta Mischenko, a student of the Kyiv Conservatory, rescued a piano that was going to be used
as a building block for barricades. The instrument
became a symbol of nonviolent revolution and resistance against authoritarian rules in Ukraine. Soon,
the piano united the Maidan's protesters, who tirelessly sang Ukraine's national anthem and folk songs
to its accompaniment, ignoring the frost and snow.
The instrument proved to be more efficient a weapon
than Molotov's cocktail… The authorities called the
singing protesters 'the piano extremists'.
Festiwal współfinansowany ze środków Miasta Gdańska, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Mecenat
Partnerzy
Patroni Medialni
Organizacja / Produkcja:
Stowarzyszenie na Rzecz Edukacji Filmowej
ul. Wały Piastowskie 24, pok. 15 | 80-855 Gdańsk
tel. / fax: 58 308 43 40, 58 305 40 07
e-mail:[email protected]

spis festiwalowych filmów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Katalog #2 “Inspiracje - Beyond Borders Festival