Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadgimnazjalną

Transkrypt

Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadgimnazjalną- broszura dla rodziców
Wstęp
"Dla młodego człowieka wybór zawodu ma podwójne znaczenie: z jednej strony jest on
skutkiem decyzji o nauce i kształceniu w celu osiągnięcia określonych kwalifikacji, a
równocześnie jest decyzją o osiągnięciu okre

ślonej pozycji społecznej i socjalnej." (
..
.. )
Kto i co wpływa na decyzje gimnazjalistów?
Rodzicu - czy zastanawiałeś się nad tym, kto ma największy wpływ na edukacyjne i
zawodowe wybory twojego dziecka?
O wyborze szkoły i zawodu uczeń szkoły gimnazjalnej oczywiście może zdecydować
samodzielnie. Zdarza się jednak, że wyboru dokona pod wpływem innych osób,
sytuacji, czy też okoliczności.
1 / 13
W trakcie prowadzonych przez KOWEZiU badań zapytano gimnazjalistów oto, kto i co ma
największy wpływ na ich edukacyjne i zawodowe wybory.'
Okazało się, że:
- największy wpływ na decyzje uczniów dotyczące wyboru szkoły czy zawodu, mają
rodzice oraz tradycje rodzinne
,
- ogromny wpływ ma również grupa rówieśnicza, znajomi i koledzy młodego człowieka,
- istotną rolę odgrywają także nauczyciele, którzy swoją postawą mogą zachęcić bądź
zniechęcić do wyboru danego zawodu,
- nie mniej ważna jest wiedza czerpana z Internetu,
- dużą rolę odgrywa sieć szkół w danym regionie, odległość danej placówki od miejsca
zamieszkania młodej osoby. Także moda na dany zawód może znacząco przyczynić się do
podjęcia takiego, a nie innego wyboru szkoły i zawodu. Zdarza się, że o wyborze decyduje
czasami przypadek, media oraz prognozy, jakie możliwości finansowe da ukończenie danej
szkoły czy kierunku.
Wyniki badań jednoznacznie wskazują na Was - Rodziców - jako osoby znaczące, które
są autorytetem także w sytuacji kształtowania przyszłej ścieżki edukacyjnej i
zawodowej. Warto zatem wykorzystać ten kredyt zaufania udzielony przez dzieci i
potraktować jako inwestycję w ich przyszłą karierę.
Czy spodziewaliście się, że macie tak duży wpływ na wybory swoich dzieci? Bez
wątpienia możecie być pomocni w podjęciu dobrej decyzji o wyborze szkoły i zawodu przez
Wasze dzieci. Wyniki badań, które wcześniej przytoczono, wskazują również na istotny wpływ
na wybór szkoły lub zawodu tzw. czynników zewnętrznych (część z nich wymieniliśmy).
Nie zapominajmy jednak o tym, że poza oddziaływaniem rodziny, szkoły, przyjaciół, czy też
przypadku, ważną rolę pełnią tzw. czynniki wewnętrzne, do których możemy zaliczyć:
- zainteresowania,
- predyspozycje,
2 / 13
-
zdolności, talent,
umiejętności,
temperament,
cechy charakteru,
wartości,
możliwości intelektualne,
postawy,
przekonania,
stan zdrowia.
O powyższych czynnikach będziemy mówić dalej.
Czy rodzice mogą być doradcami?
Rodzicu - jak pokazują badania, to Ty masz największy wpływ na podejmowanie decyzji
przez Twoje dziecko. Jesteś pierwszym doradcą swojego nastolatka w przeróżnych
sprawach dnia codziennego, zatem spróbuj także wesprzeć go w wyborze szkoły ponadg
imnazjalnej i zawodu.
Choć towarzyszysz mu na co dzień, możesz zapytać niepewnie: Co mogę zrobić? Jak mogę
pomóc? Rodzicu, przede wszystkim możesz:
- zaobserwować, jakie czynności chętnie wykonuje Twoja córka lub syn, co ich pasjonuje,
zajmuje, ciekawi i rozmawiać z nim na ten temat. Są one bowiem pierwszym źródłem
informacji
o jego zainteresowaniach,
- przyglądać się temu, w których zajęciach pozalekcyjnych Twoje dziecko czuje się jak
przysłowiowa "ryba w wodzie",
- rozmawiać na temat interesujących córkę lub syna przedmiotów szkolnych. Rozmowy te
mogą być dla Ciebie kopalnią wiedzy o potencjale dziecka,
- towarzyszyć w codziennych obowiązkach - to pozwala na zaobserwowanie przejścia z
dziecięcej fazy marzeń, zawodowych fantazji
("Będę sławną piosenkarką, albo modelką")
p
oprzez fazę zainteresowań ("Świetnie, gdy mamy dwie matematyki. Gorzej, gdy dwie historie")
do krystalizacji pomysłów na siebie
(
"
3 / 13
Interesują mnie samochody
.
Wybiorę szkołę zawodową
i
będę mechanikiem samochodowym
"
),
- angażować się w życie szkoły, także we współpracę związaną ze wspieraniem uczniów w
planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej.
Czy warto być doradcą swojego dziecka w sprawach związanych z wyborem szkoły i
zawodu? TAK
Rodzicu:
- dobrze znasz swoje dziecko,
- możesz motywować je do szukania odpowiedzi na pytanie "Co chcę robić w życiu?",
- stanowisz dla dziecka najważniejszy punkt odniesienia w rozumieniu świata, także tego
związanego
z pracą zawodową, czy uczeniem się,
- przekazujesz informacje o zawodach, szkołach, pracy zawodowej; często jesteś
pierwszym źródłem informacji, któremu Twoja córka lub syn z zaufaniem przyklejają etykietę
"wiarygodne",
- dzielisz się z dzieckiem swoją wiedzą i własnymi doświadczeniami zawodowymi .
Gromadzenie informacji: jakie jest moje dziecko, co warto wiedzieć o zawodach i
szkołach ponadgimnazjalnych
Poznaj swoje dziecko i pomóż mu odkryć jego możliwości.
Kluczem do podjęcia decyzji o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej i zawodu jest
poznanie samego siebie tzn. tego, co nas interesuje, jakie mamy talenty, umiejętności,
cechy charakteru itd. Warto poświęcić czas na zebranie informacji o możliwościach
dziecka. Nastolatek czerpie informacje o sobie od rówieśników, nauczycieli i swoich
4 / 13
bliskich.
Rodzice mogą bardzo dużo powiedzieć swojemu dziecku o nim samym. Rodzice są tymi
osobami, które na co dzień obserwują dzieci w rozmaitych sytuacjach, w czasie wykonywania
różnych zadań. Można powiedzieć, że rola rodzica w rozpoznawaniu możliwości dziecka jest
nie do przecenienia. I choć każdy rodzic zna swoje dziecko, to przed dokonywaniem ważnych
wyborów i podejmowaniem decyzji o przyszłym zawodzie warto nazwać zainteresowania,
zdolności, porozmawiać o wartościach jakie są dla dziecka ważne. Na co zwracać uwagę?
O czym rozmawiać?
Zainteresowania
Każdy człowiek ma pewne zainteresowania, choć nie zawsze potrafi je nazwać i o nich mówić.
Obserwując dziecko, można zauważyć, że dużo czasu i uwagi poświęca ono, np. niektórym
przedmiotom szkolnym, zajęciom pozalekcyjnym czy pozaszkolnym. Zainteresowania mają
wpływ na zachowania młodych ludzi. Daje się zauważyć, że uczniowie, którzy interesują się
danym tematem, chętniej go zgłębiają i poszerzają wiedzę. Można zaobserwować zależność
między ich zainteresowaniami a tym, czego lubią się uczyć. Na przykład jeśli dziecko interesuje
się chemią, to chętnie będzie brało udział w konkursach z tej dziedziny lub zaangażuje się
w zajęcia koła chemicznego. Takich działań raczej nie podejmie dziecko, które twierdzi, że
chemia to strata czasu.
Często zdarza się również, że nastolatek interesuje się czymś, co nie jest bezpośrednio
powiązane z nauką szkolną, np. modą, czy motoryzacją.
Określenie zainteresowań sprzyja identyfikacji młodego człowieka z wybranymi obszarami
zawodowymi oraz zachęca do poszukiwań informacji o zawodach charakterystycznych dla
danego obszaru. Warto również zastanowić sie jakie przedmioty szkolne lubi Twoje dziecko,
z których ma najlepsze oceny? A czym interesuje się Twój syn/Twoja córka?
Zdolności
5 / 13
Zdolność można traktować jako pewną sprawność do wykonywania czynności lub możliwości,
dzięki którym człowiek zdobywa wiadomości, umiejętności, sprawności. Najczęściej wyróżnia
się zdolności ogólne, do których zalicza się inteligencję, spostrzegawczość, wyobraźnię,
zręczność oraz zdolności specjalne, ukierunkowane przedmiotowo, np. językowe,
matematyczne, muzyczne, plastyczne, techniczne czy sportowe. Warto o uzdolnieniach
rozmawiać z dziećmi, gdyż one kojarzą je głównie z działalnością artystyczną. A' przecież
dziecko może być uzdolnione językowo, bo szybko i efektywnie uczy się języków obcych. Takie
właśnie przejawy uzdolnień u dzieci można wykorzystać podczas planowania dalszej kariery
edukacyjnej. Jakie zdolności ma Twój syn/Twoja córka?
Umiejętności
Można zastanawiać się nad tym, co dziecko umie robić. Oczywiście trudno tu mówić o
umiejętnościach zawodowych, choć zdarzają się uczniowie, którzy mają już pewne
umiejętności, bo czymś konkretnie się interesują (np. informatyką, motoryzacją). Często
podpatrują osoby wykonujące interesujące ich zawody, spotykają się z nimi i pomagają w
wykonywaniu prac, np. naprawa samochodu.
Rodzice mogą zaobserwować u swoich dzieci także inne umiejętności, które zwykło się nazwać
ponadzawodowymi czy kluczowymi. Trudno jest je przyporządkować tylko do jednego ściśle
określonego zawodu. Jako przykładowe można wymienić, np. radzenie sobie ze stresem,
wyszukiwanie informacji, zarządzanie czasem, planowanie itd.
Wartości
Wartości to podstawowe kryterium-przewodnik w kształtowaniu postaw człowieka w stosunku
do wydarzeń, zjawisk, przedmiotów i ludzi. Są źródłem motywacji i osobistych działań w danej
dziedzinie, świadomym wyobrażeniem tego, co jest ważne, na zdobyciu czego człowiekowi
najbardziej zależy. Nie warto wybierać zawodu pozostającego w sprzeczności z preferowanymi
wartościami. O wartościach trzeba rozmawiać, gdyż dzieci rzadko wiążą to zagadnienie
z wyborami edukacyjno-zawodowymi. Jeśli np. ktoś ceni sobie niesienie pomocy innym,
angażuje się w różne akcje pomocowe, wolontariat, to może to być wskazówka, że w
przyszłości wybierze dla siebie profesję z grupy zawodów społecznych. Natomiast jeśli dla
kogoś wartością jest niezależność, to raczej nie wybierze zawodu, w którym trzeba
podporządkowywać się przełożonym i wykonywać polecenia służbowe. Jakie wartości są
ważne dla Twojego syna/Twojej córki?
6 / 13
Temperament
Temperament to zbiór cech charakterystycznych dla danej osoby. Jedni potrafią długo
wykonywać monotonne zajęcie, nie odczuwając znużenia, innych po minucie dopada
zniecierpliwienie i zniechęcenie. Jedni potrzebują ludzi wokół, inni wolą samotność. Różnice
w reagowaniu na te same bodźce związane są właśnie z temperamentem, stąd np. trudno
sobie wyobrazić kogoś, kto jest żywiołowy, ekspresyjny, wykonującego pracę laboranta, która
wymaga spokoju i długotrwałej koncentracji na zadaniu. Obserwacje w tym zakresie także
mogą dostarczyć informacji, które będą przydatne w szukaniu pomysłów na karierę zawodową
dziecka. Jaki temperament ma Twój syn/Twoja córka?
Cechy charakteru
Słowo charakter oznacza względnie trwałe właściwości postępowania człowieka, w których
wyraża się jego stosunek do innych ludzi, do samego siebie, do własnego działania. Cechy
charakteru są zauważalne w zachowaniu, działaniu, uczuciach i emocjach, które jesteśmy w
stanie kontrolować, wpływać na nie i je kształtować. Planując drogę zawodową, warto je
poznać. Do tego można oczywiście zachęcać także dzieci. Przykładowo, jeśli ktoś jest bardzo
dokładny, to szybciej odnajdzie się prędzej w zawodach wymagających dużej precyzji niż ktoś
dla kogo są to cechy zupełnie obce. A jaki charakter ma Twój syn/Twoja córka?
Możliwości intelektualne
Analizując potencjał dziecka, gdy rozważamy wybór szkoły ponadgimnazjalnej i zawodu,
warto odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących dotychczasowych szkolnych osiągnąć:
- Jak radzi sobie z nauką?
- Jakie ma oceny?
- Jakie ma zasoby wiedzy i umiejętności?
7 / 13
Na powyższe pytania warto poszukiwać odpowiedzi razem z dzieckiem. Można także
porozmawiać z wychowawcą klasy, do której uczęszcza.
Stan zdrowia
Jeśli dziecko jest pod opieką jakiejś specjalistycznej poradni, to trzeba zapytać lekarza, czy nie
ma przeciwwskazań do wykonywania wybranego przez dziecko zawodu. Nie należy
wybierać zawodu, do wykonywania którego uczeń ma przeciwskazania zdrowotne.
W "Informatorze o zawodach szkolnictwa zawodowego" przy każdym zawodzie podane są
m.in. informacje o kompetencjach społecznych ważnych w danym zawodzie. Można od tego
zacząć rozmowę o tym, czy dany zawód jest odpowiedni dla twojego dziecka. Poniżej pokazane
są dwa przykłady opisów dla zawodów z tej samej grupy branżowej: technika rachunkowości i
technika organizacji reklamy. Jak sądzisz, w którym z nich Twoje dziecko lepiej się odnajdzie?
Co warto wiedzieć o zawodach?
Poszukiwanie wiadomości o zawodach jest bardzo ważnym krokiem w procesie
podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych. Ryzykowne jest wybieranie zawodu
bez rzetelnej, aktualnej i wyczerpującej informacji o nim.
Jeśli Twoje dziecko jest zainteresowane jakimś konkretnym zawodem, to dobrze jest
dowiedzieć się o nim jak najwięcej. Jakich informacji szukać? Na co zwrócić uwagę? Przede
wszystkim dobrze będzie, jeśli dziecko (rodzic także) dowie się:
- jakie czynności zawodowe wykonuje osoba w danym zawodzie,
- jakie są wymagania wobec osób zainteresowanych określonym zawodem,
- w jakich warunkach wykonuje się pracę w danym zawodzie,
- jakie są przeciwwskazania do pracy w danym zawodzie (kto nie powinien wykonywać tego
zawodu głównie ze względu na stan zdrowia),
- jakie trzeba mieć wykształcenie, by zdobyć kwalifikacje zawodowe,
- jakie są możliwości doskonalenia zawodowego, poszerzania zakresu kompetencji w
zawodzie,
8 / 13
- jakie są szanse na znalezienie pracy,
Zdobycie aktualnej, rzetelnej informacji o zawodach to krok do wyboru profesji, która dziecka
nie rozczaruje. Jeśli nastolatek wybierze zawód na podstawie wiedzy o sobie i swoich
możliwościach, funkcjonujących zawodach oraz rynku pracy, istnieje duża szansa na to, że
wybrany zawód okaże się jego pasją. Rozmowy o zawodach można zacząć od rozmów z
rodziną i znajomymi albo od poszukania informacji w różnych publikacjach czy Internecie.
Źródła informacji o zawodach
Aby mieć aktualną, rzetelną i wiarygodną wiedzę o zawodach, warto sięgnąć do
profesjonalnych źródeł informacji zawodowej. Znajdziemy w nich opisy poszczególnych
zadań zawodowych, warunków pracy w danym zawodzie oraz kompetencji, jakie są
wymagane, do jego wykonywania.
Istnieje wiele źródeł informacji o zawodach, w których można się kształcić na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej. Warto z nich skorzystać w celu uzyskania szczegółowych informacji
o interesującym nas zawodzie.
Dobrymi przykładami takich materiałów są:
- Informatory i przewodniki po zawodach, np.: Przewodnik po zawodach wydany przez
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
Informator
o
zawodach szkolnictwa zawodowego
wydany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
Informacje o zawodach, do których przygotowują szkoły zawodowe znajdziemy w Inform
atorze o zawodach szko
l
nictwa zawodowego.
9 / 13
Informator w ciekawy sposób przedstawia zawody szkolnictwa zawodowego. Co ważne, został
on przygotowany zgodnie ze zmianami, które dotyczą szkolnictwa ponadgimnazjalnego i
obowiązują od września 2012 r. Publikacja powstała z myślą o uczniach i ich rodzicach. W
Info
r
matorze
opisano 191 zawodów, które można zdobyć, kształcąc się w różnych typach
ponadgimnazjanych szkół zawodowych.
W części II informatora można znależć opisy grup zawodów oraz opisy zawodów.
Zawody zostały ułożone w 22 grupy zawodowe tak, by łatwiej było szukać opisów
poszczególnych zawodów.
W szczegółowych opisach zawodów można znaleźć m.in. takie informacje jak:
-
zakres zadań wykonywanych w danym zawodzie,
opis efektów kształcenia w zawodzie,
typ szkoły, w której prowadzone jest kształcenie,
możliwości kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych,
warunki pracy,
kompetencje społeczne ważne w danym zawodzie,
możliwości dalszej kariery edukacyjnej i zawodowej.
Sięgając do tej publikacji, ma się gwarancję dotarcia do profesjonalnie przygotowanej
informacji zawodowej. Informator jest dostępny w wersji elektronicznej na stronie www.kowezi
u.edu.pl
w zakładce Strefa Ucznia i w formie programu komputerowego na stronie www.doradztwozaw
odowe.edu.pl
Informacje o zawodach spotykanych na rynku pracy znajdziemy m.in. w Klasyfikacji
zawodów i specjalności
opracowanej na potrzeby rynku pracy przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. W
wyżej wspomnianej klasyfikacji można znaleźć długą listę zawodów i specjalności
występujących na rynku pracy. Ile ich jest? Aż 2360! Na stronie internetowej Ministerstwa Pracy
i Polityki Społecznej (www.psz.praca.gov.pl) można znaleźć wyszukiwarkę zawodów, która
umożliwia wyszukiwanie zawodu według jego nazwy. Baza zawodów stwarza możliwość
zapoznania się z opisem zawodu przygotowanym według schematu: synteza, zadania
10 / 13
zawodowe, dodatkowe zadania zawodowe.
- Programy komputerowe i strony internetowe służące wyszukiwaniu informacji
zawodowych i edukacyjnych, program Doradca 2000, filmy o zawodach www.koweziu.e
du.pl
(Strefa
ucznia),www.doradztwozawodowe.koweziu.edu.pl,
www.psz.praca.gov.pl.
Jeśli chcemy pozyskać informacje o lokalnym i krajowym rynku pracy, np. o zawodach
nadwyżkowych (na które nie ma zapotrzebowania) lub deficytowych (na które jest
zapotrzebowanie), to znajdziemy je w urzędach pracy. Ich wykaz znajduje się na stronie www.
psz.praca.gov.pl.
Należy również pamiętać, że rynek pracy jest zmienny i za kilka lat będzie wyglądał pewnie
inaczej.
Jak widać, jest wiele rzetelnych źródeł informacji. Przytoczono jedynie te najłatwiej dostępne.
Zgłębianie wiedzy o zawodach może być działaniem podjętym wspólnie z dzieckiem. Czas
poświęcony na wspólną pracę może być wstępem do rozmów, analizy pomysłów na karierę
edukacyjną i zawodową nastolatka.
Sposoby zbierania informacji o zawodach
Informacji jest wiele, są one jednak bardzo rozproszone. Trzeba postawić sobie pytanie:
w jaki sposób moje dziecko może je pozyskać? Pytanie jest aktualne także wtedy, kiedy
chodzi nam o informacje o zawodach.
W jaki sposób można pomóc dzieciom zbierać informacje o zawodach? Jako rodzice możecie:
- poprosić pedagoga lub wychowawcę, by zorganizował spotkania z przedstawicielami
zawodów, które interesują Wasze dzieci,
- zgłosić wychowawcy klasy pomysł zorganizowania wycieczki zawodoznawczej do firmy,
która zatrudnia osoby w interesujących dzieci zawodach,
- zaproponować dzieciom sięgnięcie do czasopism młodzieżowych, w których można
11 / 13
znaleźć informacje o zawodach i ich opisach,
- odwiedzać strony WWW szkół ponadgimnazjalnych,
- zachęcić dzieci, by rozmawiały z rodziną, znajomymi o zawodach, które oni wykonują,
- brać udział w targach edukacyjnych, targach pracy,
- uczestniczyć z dziećmi w drzwiach otwartych szkół, akcjach promocyjnych szkół
ponadgimnazjalnych,
- sięgać do informatorów szkolnych, broszur i ulotek,
- zajrzeć do internetu, odwiedzić strony z katalogami zawodów,
- wykorzystywać tzw. "pocztę pantoflową".
Jak widać, sposobów szukania informacji o zawodach jest wiele. Warto wybrać te, które
uznamy za ciekawe i przydatne.
Szkoły ponadgimnazjalne. Co warto o nich wiedzieć?
Kolejnym ważnym krokiem w budowaniu kariery zawodowej jest wybór szkoły, a w
zasadzie zaplanowanie ścieżki edukacyjnej umożliwiającej zdobycie kwalifikacji do
wymarzonego zawodu. Wybór szkoły ponadgimnazjalnej przez nastolatka może być
trudnym zadaniem, ale oczywiście możliwym do zrealizowania, szczególnie wtedy, kiedy
uzyska on wsparcie rodziców. Warto zdobyć jak najwięcej informacji o różnych typach
szkół i możliwościach, jakie oferują. Taka wiedza zdecydowanie ułatwi podjęcie
wspólnej decyzji. A zatem drogi Rodzicu poniżej przedstawiamy typy szkół, które można
wziąć pod uwagę przy wspólnym planowaniu ścieżki edukacyjnej dziecka.
Typy szkół ponadgimnazjalnych
Absolwent gimnazjum ma do wyboru trzy typy szkół ponadgimnazjalnych: liceum
ogólnokształcące, technikum lub zasadniczą szkołę zawodową.
12 / 13
Coprzyjęcie
warto
wiedzieć
ozwybór
liceum
ogólnokształcącym?
Jeśli
lekarz,
Jest
egzaminu
nauczanych
wyboru
które
przysłowiową
to
uczeń
interesują
dziennikarz,
typ
szkoły,
maturalnego.
szkoły,
myśli
jest
jakie
w
o
którego
zakresie
zawodzie,
psycholog),
przedmioty
dziecko.
Licea
ukończenie
rozszerzonym.
ogólnokształcące
Np.
to
sąegzaminu
wymagane
jest
jeśli
umożliwia
dostępny
marzy
Dlatego
właściwym
na
ono
proponują
uzyskanie
dopiero
maturze
ow
ważne
zawodzie
może
po
przez
klasy,
jest
świadectwa
studiach
być
sprawdzenie
lekarza,
szkoły
w
liceum
których
wyższych
wyższe
to
dojrzałości
ogólnokształcące.
strzałem
kilka
na
(np.
przedmiotów
kierunkach,
etapie
po
w
prawnik,
zdaniu
filologię
rozwiązaniem.
„10"
angielską,
być
klasa
to
rozszerzeniem
klasy
zwyborem
rozszerzeniem
biologiczno-chemicznym.
humanistyczno-językowym
Z
kolei
gdy
chce
dostać
lepszym
się
Absolwenci
wykształcenie
liceów
ogólnokształcących
Po
zdaniu
po
ukończeniu
maturalnego
klasy
uzyskują
programowo
prawo
najwyższej
do
ubiegania
uzyskują
się
nie
podjęcie
kwalifikacyjnych
o
posiada
dalszej
na
kwalifikacji
studia
kursów
nauki
wyższe.
na
do
zawodowych.
studiach
Pamiętać
wyższych,
jednak
konkretnego
w
należy,
szkole
zawodu,
policealnej
że
po
liceum
by
go
lub
ogólnokształcącym
zdobyć
w
ramach
konieczne
jest
uczeń
Podstawowe
informacje
owykonywania
liceum
ogólnokształcącym:
Nauka
trwa
3matematyki
lata.
podstawowym,
pierwszej
kontynuując
klasie
liceum
edukację
uczniowie
rozpoczętą
będą
uczyć
w
gimnazjum.
się
wszystkich
przedmiotów
na
poziomie
języka
polskiego,
drugiej
iTwoje
trzeciej
klasie
iktóry
liceum
dwóch
wszyscy
języków
obcych.
uczniowie
Obowiązkowe
będą
nadal
obowiązkowo
będą
też
zajęcia
uczyć
sięna
zmoże
wychowania
fizycznego.
proponowanych
rozszerzonym.
W
liceum
przez
szkołę
przedmiotów,
uczeń
będzie
ujętych
miał
podstawie
obowiązek
programowej
wyboru
od
2już
do
wbędzie
zakresie
4
spośród
--2.
lub
rozszerzonym:
Zgodnie
zśrednie.
nową
przedmioty
podstawą
obowiązkowe
programową
kształcenia
mogą
być
nauczane
ogólnego
na
w
liceum
poziomie
podstawowym
1.
wychowanie
Tylko
w
fizyczne
zakresie
imoże
edukacja
podstawowym
dla
bezpieczeństwa,
-język
przedmioty:
wiedza
oukończenie
kulturze,
przedsiębiorczość,
W
zakresie
podstawowym
i
w
zakresie
rozszerzonym:
a)
regionalny,
dla
podstawowego),
język
zakresu
polski,
matematyka;
rozszerzonego
język
obcy
uczeń
nowożytny,
obejmują
realizuje
także
poziom
mniejszości
wszystkie
podstawowy
wymagania
narodowej
lub
rozszerzony
szczegółowe
lub
etnicznej,
(wymagania
dla
język
poziomu
b) obowiązkowo
nauczania
historia,
danego
wiedza
realizuje
przedmiotu
o
społeczeństwie,
poziom
na
podstawowy
poziomie
geografia,
podstawowym).
(poziom
biologia,
rozszerzony
chemia,
stanowi
fizyka,
kontynuację
informatyka;
uczeń
1.
muzyki,
Przedmioty,
historia
sztuki,
które
język
mogą
łaciński
być
realizowane
i
kultura
antyczna,
tylko
na
poziomie
filozofia.
rozszerzonym:
historia
Co
warto
wiedzieć
o
tec
hnikum?
Wybierając
dyplomu
uzyskanie
wybór
technik
ukoronowaniem
zdobyć
Absolwent
kwalifikacje
kursach
nauką.
absolwenta,
tego
Możliwości
pojazdów
zawód
zawodowych.
po
świadectwa
technikum
typu
czteroletnie
zawodowe
zdaniu
od
i
jego
móc
jest
szkoły
samochodowych)
dalszego
egzaminów
matura.
potrzeb
szukać
Może
dojrzałości
także
ponadgimnazjalnej,
technikum,
szukać
rozwoju
pracy
oczywiście
i
Ten
w
możliwości.
szkole
potwierdzających
typ
po
bądź,
warto
pracy
i
po
szkoły
jednocześnie
zdaniu
policealnej
ukończeniu
łączyć
by
pamiętać,
w
uczeń
mając
może
wyuczonym
egzaminu
pracę
kwalifikacje.w
czy
być
wybiera
konkretny
zdobywa
że
technikum
zawodową
poprzez
dobry
jego
maturalnego.
zawodzie,
zawód
dla
wykształcenie
zawód,
udział
jest
danym
tych,
ze
(np.
zdobywać
kilka.
studiami
myśleć
Zatem
w
którzy
technik
zawodzie,
kwalifikacyjnych
umożliwia
Ich
średnie,
decydując
marzą
o
wybór
czy
dodatkowe
mechanik,
studiach.
w
a
uzyskanie
ogóle
o
zależy
także
którego
tym,
się
by
od
Podstawowe
informacje
o
technikum:
Nauka
technikum
trwa
4
lata.
Uczeń
wybiera
zawód
zw
oferty
szkoły
ponadgimnazjalnej.
zakresie
poziomie
Od
jak
1podstawowym
września
w
liceum
2012
ogólnokształcącym.
oraz
kształcenie
zakresie
ogólne
rozszerzonym.
Przedmioty
wokreślonym
technikum
ogólnokształcące
jest
realizowane
są
realizowane
wfizyka,
takim
samym
nana
proponowanych
rozszerzonym,
W
technikum
związanych
przez
uczeń
szkołę
będzie
kształceniem
przedmiotów
miał
obowiązek
w
ujętych
wyboru
w podstawie
2zakresie
zawodzie.
przedmiotów
programowej
spośród
nafizyka
poziomie
---- przedmioty:
Jednym
zhistoria
tych
przedmiotów
musi
być:
matematyka,
biologia,
geograf
ia,
lub
mia
che .
Uczeń,
który
realizuje
na
poziomie
rozszerzonym:
a) obowiązany
przedmiot
realizować
i
jeden
przedmiot
z
przedmiotów:
uzupełniający
geografia,
ekonomia
biologia,
w
praktyce,
chemia
lub
jest
b) przyroda.
historia
i
matematyka,
jest
obowiązany
realizować
przedmiot
uzupełniający
Od
2012
roku
zmiany
zostały
wprowadzone
także
w
przygotowania
do
zawodu.
W
kwalifikacje.
technikach,
Ich
podobnie
liczba
zależy
jak
w
od
zasadniczej
zawodu
na
szkole
poziomie
zawodowej,
technikum
w
zawodach
są
to
najczęściej
wyodrębniono
zawody
z
dwiema
lub
trzema
kwalifikacjami.
odbywa
praktyki
zawodowe.
zależności
kwalifikacyjne.
kwalifikacje
W
trakcie
od
zawodowe.
liczby
Gdy
nauki
zda
kwalifikacji.
w
technikum
wszystkie
Po
egzaminy
uczeń
każdym
zdaje
zdanym
i
ukończy
egzaminy
egzaminie
szkołę,
zawodowe.
otrzyma
uczeń
Jeden,
otrzyma
dyplom
dwa
potwierdzający
świadectwo
lub
trzy
w
Co
warto
wiedz
ieć
ozawód
zasadniczej
szkole
zawodowej?
Wybierając
umożliwia
potwierdzających
zainteresowany
nabywaniu
uzyskanie
kompetencji
trzyletnią
dużą
kwalifikacje
dla
dyplomu
zasadniczą
liczbą
dorosłych.
zawodowych
godzin
w
potwierdzającego
danym
szkołę
Ten
zajęć
potrzebnych
typ
zawodzie,
zawodową,
praktycznych,
szkoły
kwalifikacje
będzie
a3zawodowe
także
warto
które
dobry
dalsze
pamiętać
zawodowe
służą
dla
kształcenie
ucznia,
przede
o tym,
po
który
że
zdaniu
wszystkim
wjej
liceum
jest
ukończenie
egzaminów
w wybranym
zawodzie.
Podstawowe
informacje
o
zasadni
czej
szkole
zawodowej:
Nauka
w
zasadniczej
szkole
zawodowej
trwa
lata.
Uczeń
wybiera
z
oferty
szkoły
ponadgimnazjalnej.
zawodach
wyodrębniono
kwalifikacje.
W
zależności
od
zawodu
ich
liczba
jest
różna.
zależności
kwalifikacyjne.
kwalifikacje
W
trakcie
od
zawodowe.
Gdy
liczby
nauki
zda
kwalifikacji.
w
ZSZ
wszystkie
uczeń
Po
egzaminy
zdaje
każdym
egzaminy
i
zdanym
ukończy
egzaminie
szkołę,
otrzyma
jeden,
uczeń
dyplom
otrzyma
dwa
lub
potwierdzający
trzy
świadectwo
w
praktycznego
Praktyczna
lub
nauka
warsztatach
zawodu
może
szkolnych.
odbywać
sięPo
uwybierając
pracodawcy,
w
centrach
kształcenia
dorosłych.
Naukę
może
w
liceum
dla
wykształcenie
dorosłych
absolwent
średnie,
ZSZ
może
liceum
rozpocząć
ogólnokształcące
odwyższych.
drugiej
klasy.
dla
Absolwent
kwalifikacyjnych
liceum
zakresu
dyplom
technika,
liceum
ogólnokształcącego
może
kursach
awuzupełnić
uzyskać
zdaniu
zawodowych
dla
matury
dorosłych
tytuł
technika,
dla
może
oraz
dorosłych.
lub
kontynuować
uzupełniając
przystępując
uzupełniając
spełnieniu
poziom
naukę
do
brakujące
egzaminu
na
wykształcenia
tych
studiach
kwalifikacje
warunków
eksternistycznego
ogólnego
uczeń
zawodowe
otrzyma
wz na
Źr
ódła
informacji
opo
sz
kołach
ponadgimnazjalnych
Informacji
oZSZ
szkołach
ponadgimnazjalnych
rodzice
mogą
szukać
razem
z dziećmi.
Warto
zajrzeć
na
wybrane
strony
internetowe:
- Uczeń
www.men.gov.pl
www.koweziu.edu.pl
www.ore.edu.pl
WWW
kuratorium
oświaty
funkcjonującego
w
danym
województwie
http://www.ko.poznan.pl/
szkół
ponadgimnazjalnych
Są --również
inne
źródła
informacji:
spotkania
z
przedstawicielami
szkół
ponadgimnazjalnych,
urzędach
szkołach,
doradcy
pracy
zawodowi
lub
inne
osoby
zatrudnieni
realizujące
w
szkole
zadania
lub
w
z
poradni
zakresu
psychologiczno-pedagogicznej,
doradztwa
zawodowego
w
nauczyciele,
rodzina,
znajomi,
targi
edukacyjne,
prezentacje
szkół
ponadgimnazjalnych,
tzw.
"Drzwi
Otwarte"
szkół,
akcje
promocyjne
szkół,
--zawodu
informatory
szkolne,
broszury,
ulotki,
prasa
lokalna,
media,
tzw.
poczta
pantoflowa.
Różne
drogi
prowadzące
do
zdobycia
zawodu
Do
dokonać
takiego
mogą
wyboru
prowadzić
szkoły,
różne
który
drogi.
będzie
Warto
sprzyjał
ztejdzieckiem
rozwojowi
wybrać
jego
optymalną.
zainteresowań.
Warto
Planowanie
idziałania.
podejmowanie
decyzji
Jeśli
sobie,
dziecko
zawodach,
wybiera
szkołach
zawód
imógł
przygotować
czy
szkołę,
to
na
warto
podstawie
zebrać
potrzebne
plan
dalszego
działania.
np.na
o
można
być
pewnym,
że
przyszłość
da
Wted
s
iy
ę
"oswoić"
.Jak
plan
ować?
Planowanie
konkretnego
zamierzonego
kilka
spraw:
jest
celu.
pewnego
Aby
Człowiek
plan
rodzaju
planuje
strategią
być
zrealizowany,
i
w
przygotowującą
efekcie
określa
warto
zwrócić
kroki
człowieka
prowadzące
uwagę
doinformacje,
podejmowania
przynajmniej
do
osiągnięcia
należy
ściśle
określić
cel,
podczas
trzeba
realizacji
dokonać
planu,
przeglądu
a
więc
zasobów,
na
drodze
warunków,
do
osiągnięcia
środków,
celu,
znie
których
można
korzystać
konieczne
jest
dokładne
i plany,
terminowe
zamierzeń
zapisanych
w
planie,
można
plan
było
powinien
dokładnie
zawierać
sprawdzić,
dokładne
czy
cel
określenie
na
ten
dzień/tydzień
działań
na
jeden
został
dzień
osiągnięty,
(lub
tydzień)
tak,
by
porównywać
należy
kontrolować
je
znie
zamierzonym
osiągane
celem,
wyniki
wrealizowanie
poszczególnych
etapach
realizacji
planu,
gdy
pojawia
się
konieczność
dokonywania
zmian
w
planie
reagować,
--to
zmian
trzeba
w
planach.
uwzględniać
okoliczności,
które
mogą
spowodować
konieczność
dokonywania
Podsumowując,
Są
danej
opracowania
które
mogą
swoiste
sytuacji.
się
drogi
drogowskazy,
Można
pojawić
warto
do
celu,
nawet
tworzyć
podczas
to
które
zaryzykować
z
trudnością
jego
pozwolą
realizacji.
ponieważ
stwierdzenie,
dostrzeżemy
nam
dzięki
na
osiągnięcie
nim
że
zarówno
możemy
jeśli
pełnego,
przeszkody,
podejmujemy
zrealizować
całościowego
jak
postawiony
się
i
ułatwienia,
oglądu
Jak
formułować
cele?
Cel
zmierza".
zawodowej.
pływać",
jest
"tym
to
Można
może
Ale
do
czego
powiedzieć,
zdarzyć
każdy
się
się,
cel
dąży,
że
spełnia
że
co
stawianie
nigdy
się
taką
chce
się
rolę.
tego
celów
osiągnąć;
Jeśli
nie
nadaje
nauczy.
zwykle
punktem,
sens
Dlaczego?
ktoś
życiu
miejscem,
mówi
i
przyszłości,
"Kiedyś
Np.
przez
do
którego
nauczę
także
to
"kiedyś".
się
się
tej
Poprawnie
określony
cel
powinien
być:
osobisty
- -powinien
mieć
wysoką
wartość
dla
osoby,
która
go realizuje,
pozytywny
uniknąć;
zajęcia),
nie warto
-cel
planować
powinien
określać
tego,
czego
stan
chce
pożądany
się
uniknąć
zamiast
(będę
wskazywać,
szukać
ekscytującego
czego
chce
się cel.
-- osiągnięcia,
konkretny
jego
powinien
być
powiązany
z
konkretnymi
działaniami,
które
będą
prowadzić
do
osiągalny
powinien
być
osiągalny
przy
wykorzystaniu
możliwych
dostępnych
zasobów,
realistyczny
dający
szansę
na
osiągnięcie
sukcesu,
związany
z
adekwatną
samooceną,
o
odpowiednim
stopniu
trudności,
mierzalny
i
korzyści
z
jego
osiągnięcia
powinny
być
możliwe
do
zmierzenia,
umiejscowiony
wopisanie
czasie
-działań,
powinien
zawierać
daty
realizacji
poszczególnych
etapów.
Można
opisanych
atrakcyjne
owocny.
podjąć
krótko
dla
nastolatka.
się
powyżej.
próby
potrenowania
Możemy
Do
takich
wtedy
wspólnych
z dzieckiem
być
pewni,
ćwiczeń
formułowania
że
trening
trzeba
w
wybrać
celów
formułowaniu
cele,
zkońcowy),
uwzględnieniem
które
celów
będą
będzie
cech
Jak
skutecznie
dążyć
do
celu?
Z
jednej
strony
warto
odpowiednio
formułować
cele,
zuwzględniajmy
drugiej
zaś
dobrze
jest,
gdy
zadbamy
o
skuteczne
dążenie
do
ich
realizacji.
Stąd
propozycja,
by
wdrożyć
przynajmniej
kilka
zasad:
jaki
sposób
należy
to
określić
robimy,
cel
nie
tylko
to,
co
zamierzamy
osiągnąć
(rezultat
ale
także,w
przydatne
będzie
które
prowadzą
do
celu,
myśląc
o
tym,
czego
pragniemy
(stan
idealny),
możliwości
(stan
realny),
spektakularna
bywa
nie
dużo
planować
bardziej
jak
zalecają
zbyt
skuteczna,
dużo
autorzy
na
raz.
poradników
Metoda
małych
typu:
kroków
"odmień
nie
swoje
jest
być
życie
może
w
weekend",
tak
ale
"chcę",
trzeba
"mam
pamiętać
zamiar",
o
"taka
przejęciu
jest
moja
odpowiedzialności
decyzja",
zamiast:
za
swoje
"muszę",
dążenia.
"powinienem",
Lepiej
wówczas
brzmi
większości
warto
pamiętać
miejsc
można
onie
tworzeniu
dojść
wieloma
alternatywnych
celu
- do
do
umiejętności,
realizacja
poczucie
celu
wymaga
własnej
zasobów
wartości
(np.
idrogami,
humoru),
emocje,
czas,
inteligencja,
uzdolnienia,
wartości
przydatna
porażka
jest
powoduje
dbałość
obniżenie
otrudne.
poczucie
samooceny,
własnej
wartości.
U
osób
zrealizacji
niskim
poczuciem
własnej
-zdolności.
do
w
wyjaśnieniu
swoich
porażek
i Szczególnie
sukcesów
większą
trzeba
przykładać
pracy
Jak
pomóc
podjąć
trafną
decyzję?
Podejmowanie
decyzji
jest
wtedy,
kiedy
ona
Do
wielkim
takich
wyzwaniem
należy
wybór
szkoły
tylko
dla
iwielu
zawodu.
nastolatka.
Podejmowanie
ważnych
decyzji
ważnych
może
być
spraw.
Podejmowanie
Podejmując
ryzyku,
należy
decyzje
przeanalizować
decyzji
skupiamy
jest
to
świadomy
się
całą
głównie
sytuację.
wybór
na
Warto
trzech
jednej
przy
elementach
z sposobów
cowagę
tym
najmniej
zadać
-dotyczy
celu,
dwóch
sobie
konsekwencjach
pytania:
możliwości.
"Co
i niżos i
chcę
ą
g
nąć
"iJak
z?
mierzam
tego
dok
n
a
ć?
"o
wszystkim:
Zatem
jak pomóc
dziecku
podjąć
trafną,
dobrą,
racjonalną
i odpowiedzialną
decyzję?
Przede
słuchać,
co
dziecko
ma
do
powiedzenia,
rozważyć
zaktywność,
nim
wszystkie
czynniki,
mogą
kluczowe
dla
podjęcia
decyzji,
--wykonywania
pomóc
w
przygotowaniu
listy
możliwych
rozwiązań,
zachęcić
dziecko
dow
przeanalizowania
"plusów"
iponadto
"minusów"
każdego
rozwiązania,
dziecku
wybrać
najlepsze
rozwiązanie,
abyć
chwalić
za
wspierać,
akceptować
i po
prostu
być
zale
dzieckiem.
Rodzice
autonomię
one
były
mogą
tymi,
iw
rozwój
które
pomagać
osobisty,
decyzje
swoim
podejmują!
zostawiać
dzieciom
imktóre
w
wystarczająco
podejmowaniu
dużo
decyzji,
przestrzeni,
zarazem,
by
ostatecznie
promując
to
ich
Czasami
Warto
do
sięgać
jednak
także
warto
konkretnego
po
poszukać
różne
dostępne
zawodu.
pomocy.
narzędzia
Dużym
pomagające
wsparciem
mogą
określić
być
predyspozycje
doradcy
zawodowi.
dziecka
Doradca
zawodowy
może
pomóc.
Gdzie
go
znaleźć?
mógł
odnaleźć
się
roli
doradcy,
możesz
Rodzicu
szukać
wsparcia
u specj
alisty,
kt
ó

rByś
y
w
swojej
codziennej
pracy
zajmuje
się
dor
adztwem
edukacyjnym
i
zawodowym.
Pew
e
wiesz,
że
szkole
i
poza
nią
ni
s
t
n
eją
osoby,
które
profesjonalnie
wspierają
ucznió
w
tej
kwestii.
Warto
z
ta
kimi
osobam
o
wyborach
Twojej
córki
lub
syna
.iporozmawiać
Przede
wspiera
wszystkim
i
pomaga
w
zadajmy
dokonaniu
sobie
wyborów
pytanie:
edukacyjnych
"Kim
jest
doradca
i
zawodowych.
zawodowy"?
Może
To
pracować
specjalista
który
z
dziećmi,
młodzieżą
oraz
osobami
dorosłymi.
Jednym
edukacyjno-zawodowego,
doradcy
edukacyjno-zawodowego
z
zawodowego
miejsc,
w
którym
lub
w
nauczyciela,
jest
Ty
szkole.
i
szkoła.
Twoje
W
dziecko
która
pierwszej
realizuje
może
kolejności
otrzymać
zadania
warto
z
pomoc
zakresu
zwrócić
z
zakresu
doradztwa
się
do
doradztwa
szkolnego
Doradcę
oświatowych
zawodowego
oraz
związanych
można
znaleźć
bezpośrednio
nie
tylko
z
rynkiem
w
szkole,
pracy.
ale
także
w
różnych
instytucjach
Najbardziej
znane
miejsca
pracy
doradcy
zawodowego:
poradnia
psychologiczno-pedagogiczna,
Kariery,
Pośrednictwa
Ochotnicze
Mobilne
Pracy,
Centrum
Hufce
Pracy:
Informacji
Centrum
Zawodowej,
Edukacji
Młodzieżowe
i
Pracy
Młodzieży,
Biuro
Młodzieżowe
Pracy,
Punkt
Centrum
Powiatowy
Urząd
Pracy
oraz
działające
w
nim
Kluby
Pracy,
bezrobotnym,
na
rynek
Centrum
pracy
Informacji
ale
może
młodzież
tam
i
także
Planowania
planująca
liczyć
na
swoją
Kariery
wsparcie),
przyszłość
Zawodowej
edukacyjną,
(głównie
pomaga
zawodową
osobom
czy
wchodząca
Akademickie
Biuro
Karier
(przy
uczelniach).
Gdzie
pedagoga
znaleźć
szkolnego
teZawódosoby
lub
wpakiet
wraz
najbliższej
zdiagnostyczno-metodyczny
synem
okolicy?
lubtest
córką
poszukać
zapytać
informacji
w osobistych
szkole,
wproces
Internecie.
np.
wychowawcę
czy
W
Internecie
dostępne
różne
narzędzia
zawodowych
gimnazjalistów
oraz
poradniki
wspierające
dlaMożesz
uczniów
ibadanie
rodziców
między
innymi.
predyspozycji
zawodowej
DIAPREZAMUS
dzieci
i młodzieży;
-są
pakiet
wspierający
orientacji
-- Labirynt
uczniów,
zawodów,
czyli
niewerbalny
predyspozycji
i zainteresowań
zawodowych
Wybieram
poradników
dla
uczniów
ipoprzez
rodziców
oraz
Vademecum
talentu,
edukacyjny,
Rozpoznawanie
predyspozycji
izakładce
zainteresowań
gwarancją
życiowego
sukcesu
Oraz
gra
Talent
Game
http://talentgamedownload.pl/
Narzędzia
te
są
dostępne
na
stronie
www.scholaris.pl.
Ministerstwa
edukacyjno-zawodowe.
Narodowej
Można
teżich
w
wpisać
nazwę
Życie
narzędzia
szkoły
-nie
do
Poradnictwo
wyszukiwarki.
stronę
internetową
Podsumowanie
Na
wewnętrzne
gimnazjalistki
zawodu
iEdukacji
-finansowa
zewnętrzne.
nie
wpływ
zawsze
ma
to
Do
wiele
sobie
czynników
czynników,
uświadamiając
zewnętrznych,
które
- podzielić
należą
którymi
można
tylko:
kierują
nafilmy;
się
dwie
gimnazjaliści
grupy
-- pakiet
i
--wybór
porażki;
opinie
rodziców
i
krewnych,
edukacyjne
i
zawodowe
doświadczenia
sukcesy
i
osiągnięcia
i
nauczycielek
niepowodzenia,
i
nauczycieli,
ich
dotychczasowe
doświadczenia
edukacyjne,
rówieśników
przyjaciół,
koleżanek
i
kolegów;
moda;
sytuacja
rodziców.
ogólna
sytuacja
społeczno-ekonomiczna
w
regionie
izarezerwowane
w
kraju
(koniunktura);
pracę
rynek
(nadwyżkowe);
pracy
-ipredyspozycje,
zawody
(deficytowe)
ipierwszych
takie,
wtylko
których
trudno
znaleźć
określone
ich
kryteria
ostan
zdrowotne,
zawodach:
jakie
mieć
są,
konkretne
czy
decydując
predyspozycje
się
na
któryś
itd.;
z-wobec
nich,
trzeba
spełniać
-- Zoferta
edukacyjna
-dodatkowe
istniejące
w
pobliżu
szkoły.
Natomiast
zainteresowania,
intelektualne
gimnazjalistów
współczesnego
zaobserwować
najczęściej
wybór
uzdolnień,
postawy
szkoły
iwiedza
poczucie
wśród
wysyłając
podejmują
czy
podstawowej
będą
na
świata.
czynników
pierwszy
wartości
miały
na
zdrowia.
decyzje,
Relacje
ich
iaposzukiwane
rzut
gimnazjum,
wewnętrznych,
swoich
przekonania
Równie
niekiedy
między
oka.
zdolności,
zajęcia
synów
W
duży
dzieciństwie
tymi
wspierają
robią
iprzejmują
lub
powinni
wartości
umiejętności,
wpływ
dwiema
to
kursy.
wspólnie
zainteresowania,
na
wziąć
ioraz
grupami
To
przyszłość
oni
postawa
cechy
nie
z itaki
dziećmi
także
czynników
charakteru,
latach
zawodową
mają
pod
pomagają
- będzie
częściej
uwagę
znaczący
edukacji
nie
problemów
możliwości
zawsze
dzisiejszych
w
sami:
rozwijaniu
tomarzenia
wpływ
rodzice
doradzają
dają
na
się
i córek,
na
to,
jakie
są
ich
życiowe
oczekiwania,
formy
spędzania
wolnego
czasu,
o
przyszłej
pracy
zawodzie.
Między
bowiem
innymi
pierwszy
dlatego
krok
do
wybór
samodzielności:
szkoły
ponadgimnazialnej
jest
ważny
ibardzo
trudny.
Stanowi
wszystkich,
dorosłych.
zamyka
co
okres
powoduje,
dzieciństwa
że
młodzi
iodnalezienia
nauki
ludzie
w
szkole
ogólnokształcącej
role
takiej
samej
dotychczas
dla
dla
członkiem
kształtowanie
społeczności.
swojego
tym
wiąże
życia
Od
się
tej
iwa
dawanie
chwili
potrzeba
celem
sobie
uznania
większości
w
nim
oraz
rady
poczucie
młodych
niezależnie
stawania
ludzi
od
innych;
się
samodzielne
dojrzałym
społecznym
indywidualnym
oznacza
systemie,
konieczność
potrzebom,
najpierw
odnalezienia
następnie
na
się
rynku
w
oferty
podzielonym
pracy.
edukacyjnej
najlepiej
odpowiadającej
Dlatego
tak
ważne
decyzje
rto
podejmow
ać
wspólni
e. zinstytucjonalizowanym
Rozmawiając,
poznając
siebie,
informacj
iszukając
, ana
li
zując
jeprocesem
powodzenia!
.Życzymy
13 / 13

Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadgimnazjalną

Transkrypt

Podobne dokumenty

Regulamin klasyfikacji „WĘDKARZ ROKU”

REGULAMIN I PIESZYCH WĘDRÓWEK RODZINNYCH O TYTUŁ