Oto szwecja - Sweden Abroad

Zestawienie | Szwecja
ZDJĘCIE: NILS-JOHAN NORENLIND/TIOFOTO/NORDICZDJĘCIES
Oto Szwecja
Szwecja nieustannie się zmienia, ulegając nowym wpływom i przejmując nowe sposoby
myślenia. Od nauki po dżinsy, od muzyki po równouprawnienie, w Szwecji wrze od kreatywnego myślenia, szczególnie w kwestiach dotyczących środowiska naturalnego.
Szwecja postawiła sobie za cel, że przekaże
w ręce kolejnego pokolenia społeczeństwo,
w którym rozwiązano najistotniejsze
problemy środowiskowe. Najważniejszymi traktatami w dziedzinie ochrony
środowiska są Konwencja Helsińska oraz
Konwencje z Oslo i Paryża, podpisane
w celu ochrony środowiska morskiego.
Morze Bałtyckie stanowi dobry przykład obszaru wymagającego ochrony ze
względu na zanieczyszczenia pochodzące z
rolnictwa, prowadzące do eutrofizacji jego
wód. Szwedzki rząd przeznaczył 500 mi-
„­
ZDJĘCIE: GUNNAR SEIJBOLD
Fredrik Reinfeldt,
Prezes Rady Ministrów
lionów koron (60 milionów dolarów) na
politykę morską do 2010 roku.
Szwecja wchodzi także w skład Komisji onz ds. Zrównoważonego Rozwoju.
Istnieje wiele przykładów życia miejskiego spełniającego założenia zrównoważonego rozwoju. W ramach projektu
deweloperskiego w Porcie Zachodnim w
Malmö powstało 1300 mieszkań, w których zastosowano innowacyjne rozwiązania jeśli chodzi o gospodarkę odpadami, energię odnawialną i ekologiczny
transport. Deweloperzy podjęli również
Przez sześć miesięcy
Szwecja będzie przewodzić unii
najbardziej zintegrowanych na
świecie państw, zamieszkałych
łącznie przez prawie pół miliarda mieszkańców. To dla nas pasjonujące zadanie i chcemy zapewnić Unii Europejskiej konstruktywne wsparcie w realizowaniu jej ważnej misji.
Przewidujemy, że staniemy przed wieloma ekscytującymi wyzwaniami. Jednym
z najważniejszych będzie sprawa klimatu,
która dla dużej grupy Szwedów jest bardzo
istotna i w której Szwecja pod wieloma
względami stanowi wzór dla innych państw.­
­Pokazaliśmy zwłaszcza, że stosując przyszłościowe strategie klimatyczne można
osiągnąć zarówno wzrost gospodarczy,
jak i doprowadzić do redukcji emisji
­d wutlenku węgla. Naszym celem jest do-
działania promujące bioróżnorodność.
Także inne miasto leżące w południowej Szwecji, Växjö, dostrzega nieustanny napływ gości z innych państw, zainteresowanych polityką miasta w zakresie
zrównoważonego rozwoju, bioenergii
i leśnictwa.
Technologie proekologiczne to rozwijająca się branża przemysłu eksportowego,
a szwedzkie przedsiębiorstwa tworzą systemowe rozwiązania w dziedzinach takich
jak gospodarowanie odpadami i stosowanie energii odnawialnej. n
prowadzenie przez Unię Europejską do
podpisania światowego porozumienia na
konferencji klimatycznej Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kopenhadze
w grudniu 2009 roku.
Kolejnym priorytetem jest walka z kryzysem finansowym i globalną recesją. Wiele
osób liczy na nasze zdecydowane działania.
Konieczne jest dalsze stosowanie środków,
które odbudują zaufanie do systemu finansowego. Jednocześnie Unia Europejska jako
całość musi przyspieszyć proces wychodzenia z kryzysu gospodarczego, tworzyć
nowe miejsca pracy i działać na rzecz dobrobytu w krajach członkowskich.
W trakcie naszej prezydencji zamierzamy przyjąć specjalną strategię dla
obszaru Morza Bałtyckiego, zmierzającą
do poprawy środowiska morskiego i
wzmocnienia konkurencyjności regionu
w ramach Unii Europejskiej. Planujemy
także wprowadzić Program Sztokholmski regulujący współpracę w dziedzinie
wymiaru sprawiedliwości. Po wejściu w
życie Traktatu Lizbońskiego rozszerzona
Unia Europejska będzie działać wydajnie
i torować drogę do przystąpienia kolejnym
państwom.
Tej jesieni w różnych miejscach na terenie całego kraju Szwecja będzie organizować szereg spotkań, seminariów
i konferencji poświęconych różnej tematyce, od środowiska naturalnego i rolnictwa
po obronność i problematykę młodzieży.
Mam nadzieję, że prezydencja w naszym
wydaniu będzie otwarta i efektywna oraz
że pozwoli pokazać Szwecję od jej najlepszej strony.”
|
Zestawienie | Szwecja
­
CZY WIESZ, ŻE...
ZDJĘCIE: PER MAGNUS PERSSON/JOHNÉR
•Połowa wszystkich pięciolatków korzysta z Internetu.
•Czterdzieści cztery procent
mężczyzn i 52 procent kobiet
ćwiczy częściej niż dwa razy
w tygodniu. Spacery, jogging,
ćwiczenia na siłowni i jazda na
rowerze to wśród nich najpopularniejsze sposoby spędzania
wolnego czasu.
•Jako że Szwedzi szybko reagują na trendy, na szwedzkim
rynku często testuje się nowe
produkty.
•Dziewięćdziesiąt procent Szwedów powyżej 18 roku życia ma
dostęp do Internetu.
•Szwedzkie prawo dopuszcza
adopcję dzieci przez homoseksualistów.
•Dwadzieścia osiem procent
dziewcząt w wieku od 16 do
18 lat prowadzi własnego
bloga.
Made in Sweden
Szwecja jest w światowej czołówce w dziedzinie badań naukowych , jest także pionierem w biotechnologii, innowacjach
­medycznych, mikroelektronice, informatyce i telekomunikacji.
Esrange, Europejska Baza KosmicznoRakietowa w Laponii w północnej Szwecji prowadzi obserwacje satelitarne oraz
badania kosmosu i atmosfery ziemskiej.
W 2012 roku z Laponii mają startować
turystyczne statki kosmiczne.
Od końca lat 90-tych dziesięciokrotnie
wzrosła liczba programów magisterskich
w języku angielskim na szwedzkich uczelniach wyższych. Systematycznie rośnie też
liczba zagranicznych studentów. W roku
akademickim 2007/2008 na studia do
Szwecji przyjechało prawie 28 000 osób.
Kraj innowacji
Poziom życia w Szwecji jest jednym z
najwyższych na świecie. Jest on ściśle
związany z wymianą handlową. Szwecja
dąży do uczciwości i otwartości w dziedzinie handlu i inwestycji międzynarodowych. Wiele międzynarodowych
przedsiębiorstw ma swoje korzenie w
Szwecji, a wśród nich Volvo, AstraZeneca, abb, Ikea, Ericsson, Electrolux, h&m
oraz Absolut. Nowatorskie firmy takie
jak Skype i Spotify także powstały w
Szwecji.
Rozwija się przemysł gier komputerowych, a gry takie jak Battlefield Bad Company, World in Conflict i The Darkness zostały stworzone przez szwedzkie firmy.
Projektowanie i moda to branże przeżywające gwałtowny wzrost. Fifth Avenue
Shoe Repair i Sandra Backlund to dwie z
wielu rozpoznawanych na całym świecie
marek. Szwedzkie sieci sklepów z modą takie jak h&m nigdy nie cieszyły się większą
popularnością, a branża finansowa opisuje
to zjawisko jako „szwedzki cud mody”.
W 2008 roku wartość eksportu towarów z branży mody wynosiła około 10 miliardów koron szwedzkich, nie licząc
h&m.
Bastion kultury
Szwedzi słuchają bardzo dużo muzyki, a
szwedzkie utwory trafiają w gusta słuchaczy na całym świecie. Piosenki Abby osiągają szczyty popularności dzięki przebo­jowi
Mamma Mia w wersji musicalowej i fil­mo­
wej, ale Szwecja ma też innych artystów,
których poczynania warto śledzić; Peter
Bjorn and John, Robyn i Lykke Li – wszyscy zostali uznani przez krytyków. ­Autorzy
piosenek i producenci muzyczni ze Szwecji
kontynuują współpracę z gwiazdami formatu Madonny czy Britney Spears.
Inną godną uwagi branżą jest film.
Wielokrotnie nagradzany kultowy film
o wampirach Pozwól mi wejść (Låt den
rätte komma in) jest jednym z przykładów nowoczesnej szwedzkiej sztuki filmowej, która przyciąga uwagę całego
świata. Reżyserzy tacy jak Lukas Moodysson, Maria Blom i Josef Fares wypełniają pustkę, którą zostawił po sobie
­Ingmar Bergman. n
ZDJĘCIE: NICHO SÖDLING
•Szwecja jest domem wynalazków takich jak dynamit,
aparatura świetlna AGA do
latarni morskich, wirówka do
mleka, klucz francuski, skala
temperatury Celsjusza, łożysko kulkowe, zapałki, zamek
błyskawiczny, technologia
bezprzewodowego łącza Bluetooth, rozrusznik serca, centrala
telefoniczna AXE oraz system
pakowania napojów Tetra Pak.
•Nagrodę Nobla ufundował
szwedzki wynalazca dynamitu
Alfred Nobel na rzecz osób,
które „w największym stopniu
przysłużyły się ludzkości”.
Nagrody są przyznawane
od ponad wieku za wybitne
osiągnięcia w dziedzinie fizyki,
chemii, fizjologii lub medycyny,
literatury i pokoju światowego.
Coraz większe zainteresowanie w Szwecji wzbudzają rękodzieło i przedmioty użytkowe
z surowców wtórnych.
|
Zestawienie | Szwecja
ZDJĘCIE: KRISTIINA KONTANIEMI/FOLIO
­
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
SPOŁECZEŃSTWO OTWARTE
Otwartość jest jednym z fundamentów szwedzkiego społeczeństwa. Szwecja była pierwszym krajem na świecie, który w 1776 roku
zagwarantował wolność prasy.
Wolność informacji daje wszystkim
obywatelom prawo do nadzorowania działań rządu oraz możliwość
kontroli sposobu sprawowania
­władzy przez polityków oraz organy
państwowe.
ZDJĘCIE: Elliot Elliot/Johnér
PRZYRODA DLA WSZYSTKICH
Miłość Szwedów do przyrody
przejawia się w ich trosce o
środowisko naturalne. W małej
pod względem ludności Szwecji
każdy ma prawo korzystać z dobrodziejstw przyrody, nawet na
cudzym terenie. W zamian należy szanować zwierzęta, rośliny
i ludzi. Prawo wolnego dostępu
do natury stanowi ważny element szwedzkiej kultury.
CZTERY PORY ROKU
Szwecja leży w zasięgu ośmiu
stref klimatycznych i występują
tu cztery pory roku. Temperatury
na północy i południu znacznie
się od siebie różnią. Średnia
temperatura w Sztokholmie
wynosi około 18° C latem i –1° C
zimą. Latem na dalekiej północy
przez całą dobę jest jasno – jest
to tak zwany dzień polarny – natomiast w grudniu prawie nie ma
słońca.
ZIELONA STOLICA EUROPY
Dzięki zakrojonym na szeroką
skalę pracom w kierunku poprawy jakości życia w mieście,
Sztokholm został wybrany
pierwszą Zieloną Stolicą Europy.
Podjęto działania w zakresie
oczyszczania wody, redukcji hałasu, zintegrowanej gospodarki
odpadami, opłat za wjazd samochodem do centrum miasta
oraz stworzenia większej liczby
terenów rekreacyjnych.
Ponad 20 procent finansowanego przez szwedzkie państwo urlopu rodzicielskiego
wykorzystują ojcowie.
Życie w Szwecji
Społeczeństwo szwedzkie jest wielokulturowe. Prawie jedna piąta populacji ma korzenie w innych państwach. Napływ imigrantów uczynił Szwecję bardziej otwartą,
międzynarodową i wielokulturową, niezależnie od wyzwań, jakie przed nią postawił, na przykład segregacji.
Sieć bezpieczeństwa
Wszyscy obywatele Szwecji mają prawo do
podstawowej ochrony finansowej. Opiera się
ona o finansowany z podatków system opieki
socjalnej. Oznacza to, że państwo ponosi
wszystkie lub większość kosztów związanych
z kształceniem, ochroną zdrowia, opieką
przedszkolną i opieką nad osobami starszymi, a także systemem emerytalnym. Osoby,
które straciły dochody ze względu na chorobę, wiek, utratę pracy lub chorobę dziecka
wymagającego opieki otrzymują zasiłek.
Równouprawnienie płci
W najnowszym Światowym Raporcie o Różnicach Między Kobietami i Mężczyznami z 2008
roku Szwecja zajmuje jedno z czołowych
miejsc pod względem równouprawnienia płci.
Raport, przygotowany z inicjatywy Światowego Forum Ekonomicznego, bada równość
w czterech obszarach: gospodarce, polityce,
systemie kształcenia i ochronie zdrowia.
Szwedzkie dzieci mają zapewnioną dobrą
opiekę. Rodzice otrzymują od budżetu państwa 480 dni urlopu rodzicielskiego przypadającego na jedno dziecko, który należy wykorzystać zanim dziecko skończy osiem lat.
W 2008 roku mężczyźni wykorzystali
­ponad 20 procent całkowitej puli urlopów
r­ odzicielskich. Dzieci w wieku 1–6 są uprawnione do korzystania z wysoce subsydio­wa­ne­go systemu opieki przedszkolnej, który
umożliwia obojgu rodzicom pracę zawodową. Szwecja prowadzi w rankingu wśród 24
państw oecd w badaniu przeprowadzonym
w 2008 roku przez unicef, Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci, zatytułowanym Zmiany w opiece przedszkolnej. n
Zielone fakty
•Jedna trzecia energii wykorzystywanej w
Szwecji pochodzi ze źródeł odnawialnych.
•Połowę ogrzewania stosowanego w Szwecji stanowi zdalne ogrzewanie centralne.
•W 2008 roku 40 procent Szwedów deklarowało zakup dowolnego artykułu
oznaczonego jako ekologiczny w przeciągu
ostatniego miesiąca, podczas gdy średnia
europejska wynosi 17 procent.
•Dziewięćdziesiąt sześć procent odpadów
z gospodarstw domowych jest ponownie
wykorzystywanych, albo jako materiał do
produkcji nowych towarów, albo w postaci
energii.
•Pierwszy w Szwecji „dom o dodatniej
energii”, który produkuje więcej energii
elektrycznej niż jej zużywa, a nadwyżkę odprowadza do krajowej sieci energetycznej,
powstaje w pobliżu miasta Lund w połud­
niowej Szwecji.
•Konwencja Sztokholmska, której celem
jest wyeliminowanie lub ograniczenie pro­
dukcji i stosowania trwałych zanieczyszczeń organicznych, powstała głównie
dzięki szwedzkiej inicjatywie.
|
Zestawienie | Szwecja
To
rn
eä
lven
Kiruna
Kebnekaise
Gällivare
äl
Kalixä
Lu
le
66˚ 33´ 39"
lv
ve
n
en
Jokkmokk
Haparanda
Luleå
Arvidsjaur
S
ke
lle
fte
lv
ä
Vi
nd
el
U
me
äl
ä
lv
ve
en
n
Skellefteå
Zatoka Botnicka
en
Umeå
Ån
g
e
Storsjön
In
d
rm
al
Örnsköldsvik
an
äl
n
sä
ve
Östersund
lven
Ljunga
Härnösand
n
Sundsvall
FINLANDIA
Morze Botnickie
Hudiksvall
Lj
us
n
an
NORWEGIA
Mora
Siljan
Gävle
Falun
D
Klarälve
al
äl
Åland
ve
n
Uppsala
Västerås
ESTONIA
n
Karlstad
Mälaren
Örebro
Stockholm
Eskilstuna
Strömstad
Nyköping
Vänern
Norrköping
tte
rn
Göta kanal
Vä
Linköping
G
Skagerrak
öta ä
lv
Uddevalla
Visby
Jönköping
tran
Borås
Em
Ä
Göteborg
Gotland
å
n
ŁOTWA
Växjö
Kalmar
Halmstad
nd
Kattegat
Ö la
Ludność: 9,26 miliona
Średnia długość życia: kobiety
83 lata, mężczyźni 79 lat
Języki: szwedzki, sami (lapoński),
fiński, meänkieli (fiński z Tornedalen), jidisz, romski
Powierzchnia: 450 000 km2
Lasy: 53 procent
Góry: 11 procent
Rzeki i jeziora: 9 procent
Ziemia uprawna: 8 procent
Największe jezioro: Wener,
5 585 km2
Najwyższy szczyt: Kebnekaise
2 103 metrów nad poziomem
morza
Religia: Szwedzki Kościół Ewangelicko-Luterański (ok. 75 procent)
Waluta: jedna korona (SEK)
r­ówna się 100 öre
Święto narodowe: 6 czerwca
Najważniejsze towary ekspor­
towe: maszyny, sprzęt elektro­
niczny i telekomunikacyjny,
pochodne ropy naftowej, papier,
żelazo i stal, wyroby farmaceutyczne, samochody osobowe
Najważniejsze towary impor­
towe: sprzęt elektroniczny i tele­
komunikacyjny, maszyny, ropa
naftowa, żywność, pochodne ropy
naftowej, wyroby włókiennicze/
obuwie, samochody osobowe
ILUSTRACJE: JENNY FINDAHL
DANE O SZWECJI
DANIA
Morze Bałtyckie
Karlskrona
Lund
LITWA
Malmö
RODZINA KRÓLEWSKA
Szwecja jest monarchią konstytucyjną. Rodzina królewska
składa się z Króla Karola XVI
Gustawa, Królowej Sylwii,
­następczyni tronu Księżniczki
­Wiktorii, Księcia Karola Filipa
oraz Księżniczki Madeleine.
PRZEWODNICTWO W UNII EUROPEJSKIEJ
Szwecja jest członkiem Unii
Europejskiej od 1995 roku. Od
1 lipca do 31 grudnia 2009 roku
po raz drugi sprawować będzie
prezydencję w UE.
Wydano przez Instytut Szwedzki
Kwiecień 2009 FS 6 (Pol)
Więcej informacji na stronie
www.sweden.se
Użyteczne linki
www.sweden.se – oficjalna strona o Szwecji
www.regeringen.se – strona szwedzkiego rządu
www.isa.se – Invest in Sweden Agency
www.visitsweden.com – Visit Sweden
www.swedishtrade.se – Szwedzka Rada ds. Eksportu
www.naturvardsverket.se – Urząd Ochrony Środowiska Naturalnego
www.bo.se – Rzecznik Praw Dziecka
www.do.se – Rzecznik ds. Równości
www.jo.se – Rzecznicy Praw Obywatelskich
www.konsumentverket.se – Urząd Konsumentów
www.scb.se – Główny Urząd Statystyczny
www.miljomal.se – Portal Celów Środowiskowych
www.nobelprize.org – Fundacja Nobla
www.kulturradet.se – Szwedzka Rada Kultury
www.se2009.eu – oficjalna strona szwedzkiej prezydencji w UE
Copyright: Wydane przez Instytut Szwedzki na stronie internetowej www.sweden.se. Wszelkie
prawa zastrzeżone przez szwedzkie prawo autorskie. Tekst może być powielany, prezentowany,
­w ystawiany, publikowany lub nadawany przez dowolny rodzaj mediów do użytku niekomercyjnego,
pod warunkiem zamieszczenia odsyłacza do źródła: www.sweden.se. Nie dotyczy zdjęć i ilustracji.
W celu uzyskania bliższych informacji kliknij tutaj.
Instytut Szwedzki (SI) jest instytucją państwową
zajmującą się promocją i budowaniem zaufania do
Szwecji na całym świecie. SI jest zainteresowane
nawiązaniem współpracy oraz trwałych relacji
z innymi państwami poprzez strategiczną komunikację i wymianę w obszarach takich jak kultura,
edukacja, nauka i biznes.
Więcej informacji na temat Szwecji:
www.sweden.se, Ambasada Królestwa Szwecji
w Warszawie i konsulaty Szwecji w Polsce lub
Instytut Szwedzki: Swedish Institute,
Box 7434, SE-103 91 Stockholm, Szwecja
Telefon: +46 8 453 78 00 E-mail: [email protected]
www.si.se, www.swedenbookshop.com
|