docRaport Legislacyjny
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport Legislacyjny
Raport Legislacyjny czerwiec 2016 r. WIATRAKI Poselski projekt ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych Wejście w życie: połowa lipca 2016 r. RZĄD SEJM 16 marca 2016 r. Pierwsze czytanie 20 maja 2016 r. Trzecie czytanie SENAT 9 czerwca 2016 r. Przyjął bez poprawek MEGAUSTAWA Projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych Wejście w życie: 1 lipca 2016 r. RZĄD 15 stycznia 2016 r. Skierowany do konsultacji i uzgodnień 1 marca 2016 r. Przyjęty SEJM SENAT PREZYDENT 30 marca 2016 r. Pierwsze czytanie 9 czerwca 2016 r. Trzecie czytanie 16 czerwca 2016 r. Przyjął bez poprawek 21 czerwca 2016 r. Podpisał ustawę Perspektywa wejścia w życie: lipiec 2016 r. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Projekt nowelizacji ustawy – Prawo zamówień publicznych SEJM SENAT 19 stycznia 2016 r. Skierowany do konsultacji i uzgodnień 15 marca 2016 r. Przyjęty 31 marca 2016 r. Pierwsze czytanie 13 maja 2016 r. Trzecie czytanie 9 czerwca 2016 r. Przyjął z poprawkami Perspektywa wejścia w życie: III kwartał 2016 r. RZĄD 13 lipca 2015 r. Skierowany do konsultacji i uzgodnień 8 marca 2016 r. Przyjęty SEJM SENAT Perspektywa wejścia w życie: I kwartał 2016 r. RZĄD SEJM SENAT PREZYDENT 9 grudnia 2015 r. Pierwsze czytanie projektu 12 stycznia 2016 r. Wysłuchanie publiczne INNOWACJE Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej PREZYDENT 28 kwietnia 2016 r. Pierwsze czytanie WIEK EMERYTALNY Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw PREZYDENT RZĄD TYTOŃ Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych PREZYDENT 22 czerwca 2016 r. Podpisał ustawę Perspektywa wejścia w życie: III kwartał 2016 r. RZĄD 7 marca 2016 r. Skierowany do konsultacji i uzgodnień SEJM SENAT PREZYDENT Maj i czerwiec w prawie WAŻNY WYROK Trybunał Sprawiedliwości UE: brak prawa stałego pobytu uniemożliwia otrzymanie zasiłku Wyrok z 14 czerwca 2016 r. (sygn. C-308/14) Przedmiotem sprawy była odmowa przez brytyjski sąd przyznania zasiłków rodzinnych obywatelom Unii w Wielkiej Brytanii, którzy nie posiadają prawa stałego pobytu. Sprawą zajęła się KomEur, która w 2014 r. wniosła do Trybunału Sprawiedliwości UE skargę przeciwko Wielkiej Brytanii w związku z uchybieniem zobowiązań państwa członkowskiego przez naruszenie unijnego rozporządzenia. Państwa członkowskie nie mogą odmawiać praw i przywilejów osobom korzystającym z prawa do swobodnego pobytu w Unii. Komisja zarzuciła też Londynowi naruszenie zasady równego traktowania i zakazu dyskryminacji. Trybunał oddalił skargę, uznając, że prawo do swobodnego przemieszczania nie jest równoznaczne z prawem do zasiłków. 05.05 2016 MinSpra chce zmian w Krajowej Radzie Sądownictwa. Projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa - konstytucyjnej instytucji, która m.in. ocenia kandydatów na sędziów - został skierowany do konsultacji. W jej skład wchodzi 25 osób, m.in. posłowie, senatorowie, MinSpra i sędziowie. Projekt wygasza kadencje 15 sędziów zasiadających obecnie w Radzie i wprowadza zakaz kandydowania do niej na drugą kadencję. Oznacza to, że dziewięciu obecnych członków Rady (w tym jej rzecznik, Waldemar Żurek) nie będzie mogło ubiegać się o reelekcję. 10.05 2016 Sejm wznawia prace nad obniżką wieku emerytalnego. Sejmowa podkomisja do spraw obniżenia wieku emerytalnego będzie kontynuować prace nad prezydenckim projektem w tej sprawie. Organizacje pracodawców i związki zawodowe nie doszły do porozumienia, odrzucając tym samym kompromisową wersję zmian w projekcie. Z kolei prezes PiS Jarosław Kaczyński poparł projekt ustawy w obecnym kształcie, z wiekiem emerytalnym 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Oznacza to, że projekt prezydencki może zostać przyjęty przez Sejm bez zmian. 10.05 2016 12.05 2016 Zamówienia in-house przyjęte przez sejmową komisję gospodarki i rozwoju. Nowelizacja Prawa zamówień publicznych wprowadza możliwość udzielania przez organy administracji i samorządy tzw. zamówień wewnętrznych (in-house), czyli zlecania zamówień osobom prawnym kontrolowanym przez organy publiczne z pominięciem przetargu. Tryb ten jest dopuszczalny, gdy ponad 90 proc. działalności kontrolowanej przez organ publiczny osoby prawnej dotyczy wykonywania zadań powierzonych przez zamawiającego. Przepis był popierany przez samorządy, a krytykowany przez przedsiębiorców. Jest wniosek o powołanie komisji śledczej w sprawie Amber Gold. Rzecznik rządu Marcin Bochenek poinformował, że pismo z prośbą o powołanie komisji trafiło do marszałka Sejmu. Jej powstanie zapowiedziała w Sejmie Beata Szydło podczas omówienia wyników audytu rządów koalicji PO-PSL. O kształcie wniosku w sprawie powołania komisji ma zdecydować kierownictwo PiS, na jej utworzenie musi zgodzić się Sejm bezwzględną większością głosów. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 19.05 2016 Podatek sklepowy będzie progresywny. Wiceszef MinFin Wiesław Janczyk ogłosił, że resort ostatecznie wybrał wersję z dwiema stawkami: 0,8 i 1,4 proc. oraz kwotą wolną w wysokości 17 mln zł przychodu miesięcznie. W porównaniu z wersją zaprezentowaną w kwietniu MinFin zrezygnowało więc z najniższej stawki podatku 0,4 proc. i podniosło kwotę wolną. Według naszych wyliczeń, w tym kształcie podatek przyniesie 1,8-1,9 mld zł wpływów rocznie. Ustawa może wejść w życie od 1 lipca. 24.05 2016 Resort finansów przygotował projekt ustawy hazardowej. Nowe przepisy umożliwią blokowanie stron internetowych nielegalnie oferujących gry hazardowe w Internecie, a firmy sprzedające elektroniczne usługi hazardowe będą musiały wprowadzić „regulaminy odpowiedzialnej gry”. Prawo do oferowania gier na automatach poza kasynami ma zostać objęte monopolem państwa wykonywanym przez wskazany podmiot. Zliberalizowane zostaną za to przepisy dotyczące gry w pokera. 08.06 2016 Duża ustawa medialna będzie opóźniona. Projektu nie uda się wdrożyć do 1 lipca, gdy wygasną przepisy z grudnia 2015 r., dlatego konieczna będzie ustawa pomostowa, zakładająca powołanie Rady Mediów Narodowych - poinformował wiceszef MinKult Krzysztof Czabański. Zapowiedział też ustawę pomostową w sprawie finansowania mediów - do Sejmu wpłynie nowelizacja ustawy abonamentowej. Oznacza to, że wbrew zapowiedziom polityków PiS nowa opłata audiowizualna nie wejdzie w życie w styczniu 2017 r. 09.06 2016 Frankowicze przedstawili nową propozycję przewalutowania kredytów. Zakłada ona stworzenie państwowego funduszu kompensacyjnego, do którego banki wpłacałyby różnicę między ratami przeliczonymi według własnej tabeli walutowej a średnim kursem NBP. Fundusz następnie przekazywałby środki kredytobiorcom. Nadwyżki byłyby zwracane dopiero po zapłaceniu raty przez kredytobiorcę - pozwoliłoby to bankom rozłożyć w czasie koszty przewalutowania i uniknąć wysokich jednorazowych strat, co jest jednym z zarzutów wobec prezydenckiej ustawy frankowej. 2 10.06 2016 Komisja Wenecka skrytykowała ustawę o policji. Członkowie Komisji skupili się w swojej opinii na art. 19 ustawy, który dotyczy zasad używania przez służby dozwolonych metod inwigilacji (np. podsłuchów) oraz art. 20, regulującym dostęp śledczych do danych internetowych. Ich zdaniem pozyskiwanie takich danych powinno wymagać wcześniejszej zgody sądu i zapewniać ochronę tajemnicy adwokackiej. 13.06 2016 Ziobro chce regulować działalność komorników. Na wspólnej konferencji prasowej MinSpra i premier Beata Szydło przedstawili założenia ustawy zapobiegającej nadużyciom komorników. Zgodnie z nią czynności komornicze będą musiały być nagrywane, a prezesi sądów i MinSpra uzyskają większy nadzór nad komornikami. Sami komornicy będą musieli mieć wykształcenie prawnicze (obecnie to ok. 70 proc.), a w czasie egzekucji będą wręczać dłużnikom formularz skargi do sądu. Zmiany zmniejszą skuteczność egzekucji długów i pogorszą wyniki branży windykacyjnej. 14.06 2016 MinWew obniży emerytury byłym funkcjonariuszom SB. O rozpoczęciu prac nad projektem ustawy redukującej świadczenia dla byłych funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa PRL resort poinformował na swojej stronie internetowej. Wysokość zmienionej emerytury nie będzie mogła przekroczyć średniego świadczenia w systemie powszechnym (2131 zł), co ma przynieść 240 mln zł rocznie oszczędności. Według radia RMF FM projekt obejmie ok. 12 tys. osób, w tym nadal czynnych zawodowo policjantów, którzy w przeszłości pracowali dla Służby Bezpieczeństwa. 21.06 2016 Małe firmy zapłacą niższy CIT. Rząd przyjął projekt ustawy, zgodnie z którą CIT dla firm o rocznych przychodach poniżej 1,2 mln euro brutto zostanie obniżony z 19 do 15 proc. Zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. i obejmie także nowo zarejestrowane firmy. Według MinFin w pierwszym roku obowiązywania niższej stawki wpływy do budżetu zmaleją o ok. 270 mln zł. Obniżka CIT dla małych firm to element rządowego programu wsparcia przedsiębiorczości. Według szacunków resortu finansów obniżka obejmie ok. 90 proc. wszystkich płatników daniny. 21.06 2016 Rząd przygotowuje odpowiedź dla KomEur. Premier Beata Szydło zapowiedziała, że rząd przekaże Brukseli informację o pracach nad ustawami o TrybKon, które toczą się obecnie w Sejmie. W ten sposób Warszawa chce spełnić oczekiwania Komisji, która wyznaczyła na 15 czerwca termin odpowiedzi na swoją opinię o stanie praworządności w Polsce. W Sejmie powołano specjalną podkomisję, która zajmie się czterema projektami zmian w funkcjonowaniu TrybKon, wniesionymi do Semu przez PiS, PSL, Kukiz’15 i obywateli. 22.06 2016 Rząd chce walczyć z wyłudzeniami podatku VAT. Wiceszef MinFin Wiesław Jasiński poinformował o utworzeniu w resorcie sektorowych zespołów do spraw problemów podatkowych. Mają one wypracować pakiety legislacyjne na wzór pakietu paliwowego, pomagające zwalczać nieprawidłowości na rynkach sprzętu elektronicznego, oleju rzepakowego, budownictwa, tytoniu, alkoholu, e-papierosów i tzw. innowacyjnych wyrobów tytoniowych. Jasiński nie wykluczył, że te ostatnie zostaną obłożne akcyzą - obecnie obejmuje ona tylko tradycyjne wyroby tytoniowe. 22.06 2016 Prezydent podpisał ustawę antyterrorystyczną. Umożliwia ona służbom m.in. zawieszanie zgromadzeń publicznych oraz czasowe zamykanie granic w przypadku podwyższonego ryzyka terrorystycznego. Poszerza również dostęp ABW do baz danych o obywatelach i pozwala na zatrzymywanie podejrzanych o terroryzm cudzoziemców na 14 dni bez przedstawienia zarzutów. Ustawa wejdzie w życie po siedmiu dniach od ogłoszenia. AWANSE I DYMISJE: Michał Wójcik został wiceministrem sprawiedliwości. Hanna Suchocka została honorową przewodniczącą Komisji Weneckiej. Marek Niechciał został prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 Małgorzata Rakowska została prezesem Krajowej Izby Odwoławczej. 3 HANDEL Rząd chce wprowadzić zakaz opłat półkowych Resort rolnictwa przedstawił projekt długo oczekiwanej ustawy przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym. Piotr Semeniuk, starszy analityk ds. prawnych Ustawa ma przeciwdziałać „nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej na rynku spożywczym”. Chociaż dotyczy praktyk biznesowych wszystkich firm w branży, w praktyce jest skierowana przede wszystkim przeciwko sektorowi handlu wielkopowierzchniowego. Projekt powstał w resorcie rolnictwa we współpracy z nowym prezesem UOKiKMarkiem Niechciałem. Merytorycznym opiekunem ustawy jest Dariusz Goszczyński, zastępca dyrektora departamentu rynków rolnych MinRol. UOKiK będzie ścigał nieuczciwe praktyki w branży spożywczej. Projekt zawiera generalny „zakaz nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej” w umowach nabycia produktów rolno-spożywczych. Upoważnia też prezesa UOKiK do egzekwowania tego zakazu. To nowość w polskim prawie: do tej pory Urząd mógł przeciwdziałać jednostronnym praktykom biznesowym tylko wówczas, gdy prowadziły do naruszenia „zbiorowych interesów konsumentów” albo gdy dopuszczali się ich monopoliści. Otwarty katalog niedozwolonych praktyk. Projekt wymienia cztery przykłady zakazanych działań: „nieuzasadnione rozwiązanie umowy”, „przyznanie wyłącznie jednej stronie prawa do wypowiedzenia umowy”, „uzależnianie jej zawarcia od niezwiązanego świadczenia” oraz „nieuzasadnione wydłużanie terminów płatności”. W rzeczywistości katalog niedozwolonych praktyk jest otwarty, a jego uszczegółowienie będzie zależało od praktyki decyzyjnej UOKiK. Zakaz opłat półkowych. W uzasadnieniu projektu MinRol wskazuje, że ustawa ma na celu przede wszystkim przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom sklepów wielkopowierzchniowych. Twórcy uzasadnienia jako przykłady zakazanych praktyk wymieniają pobieranie przez sieci tzw. opłat półkowych oraz innych podobnych opłat. Tytuł ustawy projekt ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi Osoba odpowiedzialna Jacek Bogucki (wiceminister rolnictwa) Druk sejmowy UD 43 Perspektywa uchwalenia III kw. 2016 r. (wejście w życie - II poł. 2017 r.) Kary finansowe do 3 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy. Będą mogły być nałożone przez prezesa UOKiK na firmy łamiące zakaz „choćby nieumyślnie”. Urząd będzie mógł zakazać danej praktyki, zanim podejmie decyzję o nałożeniu kary. MinRol nie zdecydował się na wprowadzenie kar finansowych na menedżerów na wzór niedawnych zmian do ustawy o ochronie konkurencji. W UOKiK powstanie departament ds. egzekwowania ustawy. Jego utworzenie zakłada dołączona do ustawy ocena skutków regulacji. Nowy departament ma zatrudniać 40 pracowników, a roczny koszt jego funkcjonowania szacowany jest na blisko 3 mln zł rocznie. Jeżeli UOKiK zacznie egzekwować przepisy nowej ustawy, mogą one uderzyć przede wszystkim w sieci handlowe, a pomóc dostawcom żywności - zwiększą ich marże i pewność dostępu do kanałów sprzedaży. Zyski sieci mogą być też pomniejszone przez kary pieniężne nakładane przez Urząd. Wbrew wcześniejszym spekulacjom projekt nie wprowadza dodatkowych restrykcji dotyczących tzw. marek własnych i nie ogranicza się do handlu detalicznego. W teorii ustawa może także dotyczyć dużych hurtowników i koncernów spożywczych. RYZYKA LEGISLACYJNE 14 czerwca projekt został skierowany do konsultacji - w Sejmie znajdzie się prawdopodobnie jesienią. Ustawa ma silne poparcie polityczne, zarówno MinRol, UOKiK, jak i należących do PiS posłów komisji rolnictwa. Jej ostateczny kształt zapewne nie ulegnie znaczącej zmianie. Żeby umożliwić branży przygotowanie się do nowych przepisów, projekt zawiera długie vacatio legis - ustawa ma wejść w życie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Ustawa będzie dotyczyć tylko dużych firm. Zakaz nieuczciwych praktyk obejmie firmy należące do grup kapitałowych, których roczny obrót przekracza 100 mln zł. Ograniczy się też do sytuacji, w których roczne obroty pomiędzy kontrahentami przekroczą 50 tys. zł. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 4 PRAWO GOSPODARCZE Kiedy prokuratura będzie mogła zająć majątki firm Zbigniew Ziobro chce rozszerzyć przepisy o konfiskacie mienia w procesie karnym. Piotr Semeniuk, starszy analityk ds. prawnych Szereg istotnych zmian. Ustawa o tzw. konfiskacie rozszerzonej wprowadza zmiany do wielu ustaw, takich jak kodeks karny, kodeks postępowania karnego i kodeks karny skarbowy. Mają one na celu poszerzenie przypadków, w których prokuratura lub sąd będą mogły zająć majątek w trakcie procesu karnego. Część projektowanych przepisów wprowadza wymogi dyrektywy z 2014 r. Projekt powstał w MinSpra pod kierownictwem Marcina Warchoła. Większość rozwiązań bazuje jednak na ustawie, którą w 2011 r. złożyła w Sejmie Solidarna Polska. Przepadek przedsiębiorstwa. Dotychczas sąd w wyroku skazującym mógł orzec przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa i służących do jego popełnienia - należących do sprawcy oraz osób trzecich, jeżeli „mogły one przypuszczać”, że te przedmioty mają bezprawne pochodzenie. Nowelizacja rozszerza możliwość orzeczenia przepadku na przedsiębiorstwo, „które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa”. Przepadek będzie można orzec także wobec spółek nienależących do sprawcy, jeśli ich właściciele mogli przewidzieć, że „służyły one do popełnienia przestępstwa”. Zabezpieczenie przedsiębiorstwa w trakcie postępowania. Przedsiębiorstwo będzie mogło być tymczasowo zajęte jeszcze przed wyrokiem. Postanowienie o zabezpieczeniu przedsiębiorstwa w trakcie procesu wyda sąd, a w postępowaniu przygotowawczym - prokurator. Wykonanie postanowienia prokuratora ulegnie jednak zawieszeniu do momentu rozstrzygnięcia sądu, jeżeli właściciel przedsiębiorstwa pozwie prokuratora. Domniemanie nielegalnego pochodzenia majątku. Dla części przestępstw projekt wprowadza domniemanie, że majątek nabyty przez sprawcę w ciągu 5 lat przed popełnieniem przestępstwa był zdobyty nielegalnie, można więc orzec jego przepadek lub go zabezpieczyć w trakcie procesu. Chodzi o przestępstwa, w których sprawca osiągnął korzyść powyżej 200 tys. zł, popełnione w zorganizowanej grupie oraz zagrożone górną karą nie niższą niż pięć lat więzienia. Domniemanie obejmie też majątek przekazany przez sprawcę osobom trzecim, chyba że nie mogły one podejrzewać, że jego pochodzenie jest nielegalne. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 Tytuł ustawy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Osoba odpowiedzialna Marcin Warchoł, podsekretarz stanu w MinSpra Druk sejmowy UC39 Perspektywa uchwalenia III kw. 2016 r. Ustawa zadziała wstecz. Domniemanie nielegalnego pochodzenia majątku będzie stosowane także do przestępstw popełnionych przed wejściem w życie ustawy. W opinii niektórych prawników ten przepis może naruszać konstytucję. Przepadek bez skazania. Zabezpieczony w trakcie procesu majątek przejdzie na własność skarbu państwa, jeżeli nie będzie można wydać wyroku z powodu ukrywania się sprawcy, jego śmierci lub przedawnienia. W ciągu trzech lat od umorzenia lub zawieszenia sprawy osoby uprawnione do majątku będą mogły wykazać legalność jego pochodzenia. Projekt może pomóc w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, w szczególności tzw. karuzel VAT. Przedsiębiorcy obawiają się jednak części przepisów, przede wszystkim umożliwiających zajęcie przedsiębiorstwa „służącego do popełnienia przestępstwa”. Projekt jest tu na tyle nieprecyzyjny, że może umożliwiać zajęcie każdej firmy, która nabyła tzw. towary karuzelowe. W praktyce takie towary są w pewnym zakresie kupowane przez większość spółek z branży budowlanej, paliwowej i FMCG. RYZYKA LEGISLACYJNE Projekt jest krytykowany przez media i organizacje przedsiębiorców. W ich opinii da Zbigniewowi Ziobrze kolejne narzędzia wywierania presji na firmy. Ustawy w mediach broni wiceminister Marcin Warchoł, który twierdzi, że jest ona zgodna ze standardami europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i z prawem unijnym. Ze względu na krytykę niektóre przepisy projektu mogą ulec osłabieniu na dalszych etapach prac legislacyjnych. 5 PRAWO GOSPODARCZE Państwo otrzyma monopol na hazard w internecie Ministerstwo Finansów przy okazji walki z szarą strefą dofinansuje program 500+. Tytuł ustawy Ustawa o zmianie ustawy o grach hazardowych i innych ustaw Osoba odpowiedzialna Wiesław Janczyk, wiceminister finansów Druk sejmowy UD76 Perspektywa uchwalenia III kwartał 2016 r. Nina Szczęch, analityk ds. prawnych Celem nowelizacji jest walka z szarą strefą w grach hazardowych, przede wszystkim w internecie. Resort chce zlikwidować lukę w przepisach umożliwiającą prowadzenie stron z grami za pośrednictwem zagranicznych serwerów. Projekt pozwala na organizowanie gier hazardowych w sieci (z wyłączeniem zakładów bukmacherskich) oraz stawianie automatów do gier poza kasynami - działalność ta będzie objęta monopolem państwa. Projekt przygotowało MinFin, w resorcie odpowiada za niego wiceminister Wiesław Janczyk, merytorycznie pracuje nad nim Mariusz Gruszka z departamentu podatków sektorowych, lokalnych oraz podatku od gier. Przepisy pozwalające Totalizatorowi Sportowemu działać w internecie w 2011 r. proponowało SLD, a w 2013 r. ich wprowadzenie postulowała sejmowa komisja kultury fizycznej, która przygotowała projekt ustawy. Hazard w internecie. Projekt dopuszcza urządzanie w sieci gier hazardowych - w karty, losowych i na automatach. Obecnie w internecie mogą legalnie działać tylko zakłady wzajemne na podstawie zezwolenia MinFin. Gry w internecie, z wyjątkiem zakładów wzajemnych i loterii promocyjnych, objęte zostaną państwowym monopolem. Wykonywać go będzie zapewne Totalizator Sportowy. Walka z szarą strefą. Zgodnie z projektem strona internetowa, za której pośrednictwem urządzane będą gry, będzie musiała mieć domenę najwyższego poziomu (np. .pl) przypisaną do polskich stron internetowych. W ten sposób resort chce zablokować możliwość działania nielegalnych stron z zagranicznych serwerów. Będzie rejestr niedozwolonych stron. Prowadzić go będzie MinFin. Znajdą się w nim adresy stron z nielegalnym hazardem. W ciągu dwóch dni od wpisania adresu do rejestru dostawcy internetu będą zobowiązani go zablokować. Środki z hazardu na 500+. Od produktów (np. losów) oferowanych przez Totalizator ustanowione są określone dopłaty, które zasilają m.in. fundusz rozwoju kultury fizycznej i fundusz rozwiązywania problemów hazardowych. W 2015 r. trafiło do nich 928 mln zł. Zgodnie z projektem fundusze będą mogły dostać dopłaty na poziomie 110 proc. dopłat w 2015 r., zwaloryzowanych o inflację. Nadwyżka tej kwoty trafi do budżetu państwa. Wyższe kary za nielegalne gry. Za brak koncesji na automat do gry właściciel zapłaci 100 tys. zł od maszyny (obecnie 12 tys. zł), tyle samo uiści np. najemca lokalu, w którym ustawione są nielegalne automaty. Do 500 tys. zł zapłaci dostawca internetu, który nie blokuje nielegalnych stron z hazardem. Projekt uderzy w przedsiębiorców nielegalnie ustawiających automaty do gier. Obecnie opłaca im się płacić niskie kary za brak koncesji. Wpływy Totalizatora Sportowego zwiększą się o kilkaset milionów rocznie. Zwiększą się też wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku od gier i nakładanych kar. MinFin szacuje, że w pierwszym roku o blisko 637 mln zł, później - 2,3 mld zł rocznie. RYZYKA LEGISLACYJNE Przepisy zapewne dość szybko przejdą przez Sejm. Część rozwiązań jest proponowana od lat, a ich przyjęcie pozwoli zwiększyć przychody budżetu. Wbrew oczekiwaniom branży i zapowiedziom wicepremiera Jarosława Gowina przepisy nie łagodzą zasad reklamy i sponsoringu zakładów bukmacherskich, jednak na dalszym etapie prac może dojść do zmian. Resort zakłada, że przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2017 r., wcześniej zostaną notyfikowane KomEur. Automaty wrócą do salonów gier. W 2010 r. wprowadzony został zakaz urządzania gier na automatach poza kasynami. MinFin znosi ten zakaz dla państwowego monopolisty, ale będzie on musiał rejestrować wszystkie wpłacone stawki i wypłacone wygrane. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 6 HANDEL Dlaczego podatek sklepowy jest dziurawy Zaproponowana przez resort finansów definicja podatnika umożliwia handlowcom łatwe obchodzenie nowej daniny. Piotr Semeniuk, starszy analityk ds. prawnych MinFin ma problem z definicją podatnika. Przedstawiony w maju projekt wprowadza dwie stawki podatku oraz kwotę wolną 17 mln zł przychodu miesięcznie. Podatnikiem ma być „sprzedawca detaliczny”, czyli osoba fizyczna, prawna lub tzw. ułomna osoba prawna „dokonujące sprzedaży detalicznej”. W projekcie z lutego 2016 r. podatkiem obłożone miały być „sieci handlowe”, czyli także franczyzodawca i „sprzedawcy detaliczni upoważnieni do korzystania z jego marki”. Definicja podatnika to kluczowy element ustawy - to od niej zależy, jakie przychody należy brać pod uwagę w celu ustalenia stawek podatku i objęcia sprzedaży detalicznej kwotą wolną. Problem z opodatkowaniem franczyz. W polskim prawie nie ma definicji sieci i umowy franczyzowej. W praktyce istnieją więc różne modele sieci. W najczęstszym, gdzie powiązania pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą są najsłabsze, ten ostatni korzysta jedynie z marki i know-how franczyzodawcy i nie jest z nim powiązany kapitałowo. To objęcie takich franczyz podatkiem wzbudziło protesty drobnych przedsiębiorców. W innych modelach powiązania są jednak silniejsze: franczyzobiorca może być spółką-córką franczyzodawcy albo niepowiązanym z nim kapitałowo agentem sprzedającym towary w imieniu franczyzodawcy. Odrębny podatek dla sklepów tej samej sieci. Przyjęcie, że podatnikiem jest każda odrębna osoba prawna, spowoduje, że jego wymiar będzie naliczany dla każdej ze spółek prowadzących działalność detaliczną, nawet w ramach zintegrowanej sieci handlowej działającej pod tą samą marką. Osobny podatek zapłaciłaby np. każda z placówek sieci MediaMarkt i Saturn, które są odrębnymi spółkami należącymi w większości do spółki-matki zarządzającej wspólną marką. Często zdarza się ponadto, że sieci detaliczne wydzielają spółkę zarządzającą placówkami sprzedaży bezpośredniej oraz odrębny podmiot prowadzący sprzedaż internetową. Podatek będzie można łatwo obejść. Projekt ustawy nie nakłada na firmy obowiązków, jeżeli chodzi o prawny model działalności. W celu uniknięcia lub obniżenia daniny część sieci detalicznych mogłaby więc skopiować model marek Saturn lub MediaMarkt i przekształcić placówki w odrębne spółki. Możliwe byłoby też zakładanie odrębnych spółek dla marek w ramach grup kapitałowych, np. grupa LPP mogłaby wydzielić marki takie jak Reserved, Mohito lub Cropp. Skoro podatek zapłaciliby franczyzodawcy korzystający z agentów, w celu uniknięcia lub obniżenia daniny mogliby zastąpić umowy agencyjne z placówkami umowami dystrybucyjnymi. Brak wspólnego podatku dla grup kapitałowych. Marki detaliczne należące do tej samej grupy kapitałowej często są własnością odrębnych spółek, a więc również dla nich wymiar podatku byłby ustalany odrębnie. Np. niemiecka grupa Schwarz w Polsce jest właścicielem spółek Kaufland oraz Lidl, a do również niemieckiej grupy Metro należą odrębne marki MAKRO Cash & Carry, Saturn i MediaMarkt. Portugalczycy z Jeronimo Martins wydzielili z kolei w swojej strukturze spółki zarządzające dyskontami Biedronka oraz drogeriami Hebe, a grupa Alma - odrębne spółki dla delikatesów Alma oraz dla sklepów marki Krakowski Kredens. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 NASZYM ZDANIEM Zaproponowana przez MinFin definicja podatnika umożliwia łatwe obejście podatku. Funkcję ustawy najlepiej realizowałoby objęcie podatkiem kontrolowanych przez jeden podmiot grup kapitałowych. MinFin mógłby w tym celu wykorzystać definicje stosowane w ustawie o rachunkowości lub prawie konkurencji i, po publikacji stosownych wytycznych, nakazać rejestrację grup w celu naliczania łącznego wymiaru podatku. Konkurencyjnoprawne wytyczne KomEur umożliwiają np. elastyczną definicję grup kapitałowych w ramach franczyz, by objąć nią jedynie mocno zintegrowane grupy franczyzowe i wyłączyć drobnych niezależnych franczyzobiorców. 7 PODATKI Jak będzie działać klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania Resort finansów zakłada, że podatnicy dobrowolnie ujawnią przychody, by uniknąć zastosowania wobec nich klauzuli. Piotr Semeniuk, starszy analityk ds. prawnych Klauzula ma zapobiec unikaniu płacenia podatków. Sejm przyjął nowelizację ordynacji podatkowej wprowadzającą klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Umożliwia ona skarbówce pomijanie przy naliczaniu podatku transakcji, jeśli zostały dokonane „przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej”, a korzyść przekracza 100 tys. zł rocznie. Celem klauzuli jest uniemożliwienie podatnikom działań, które nie mają innego ekonomicznego sensu niż uniknięcie opodatkowania. Klauzula obejmie wszystkie podatki poza VAT. Podobne rozwiązania funkcjonują już w większości krajów europejskich (tzw. GAAR, ang.general anti-avoidance clause). Biznes będzie skarżył się do sądów. Zastosowanie klauzuli będzie rodziło obowiązek zapłaty podatku. Od decyzji MinFin podatnicy będą się mogli odwołać do wojewódzkich sądów administracyjnych. Większość zapewne to uczyni, bo zastosowanie klauzuli będzie zależne od arbitralnych kryteriów. Biznes już teraz skarży się, że urzędnicy nie będą w stanie rzetelnie ocenić, na ile konkretna czynność prawna miała sens biznesowy. Podatnicy będą mogli wprawdzie wnioskować do MinFin o wydanie przed transakcją tzw. opinii zabezpieczającej, ale większość korporacji nie chce z tej możliwości korzystać, gdyż musiałaby odwlekać decyzje biznesowe. Będzie dotyczyć przede wszystkim CIT. Klauzula ma przeciwdziałać kilkudziesięciu transakcjom optymalizacyjnym rocznie, przede wszystkim w ramach podatku dochodowego od korporacji (CIT). Chodzi o sytuacje, gdy podatnik np. utworzy spółkę w raju podatkowym i przeniesie do niej prawa własności intelektualnej tylko po to, by opłaty licencyjne z tych praw pomniejszały jego dochód do opodatkowania w Polsce. W teorii klauzula może też być stosowana wobec innych podatków, m.in. od spadków i darowizn - np. gdy teść, chcąc przekazać majątek zięciowi, daruje go córce, a ta – mężowi. Klauzula zadziała wstecz. Na etapie prac w sejmowych komisjach najwięcej kontrowersji wzbudziła poparta przez resort poprawka poselska mówiąca, że klauzula może być stosowana tylko do korzyści dokonanych po dniu wejścia w życie nowelizacji. Pierwotna wersja ustawy zamiast o „korzyściach” mówiła o „czynnościach”. Zmiana umożliwi stosowanie klauzuli do czynności sprzed wejścia w życie ustawy, z których korzyści „wystąpią” później, np. na skutek corocznych odpisów amortyzacyjnych lub wzrostu rynkowej wartości aktywów nabytych przez spółkę. Część prawników uważa, że przyjęta przez Sejm poprawka może być niekonstytucyjna. Decyzję w sprawie klauzuli wyda MinFin. Minister będzie mógł wszcząć postępowanie z własnej inicjatywy lub w ramach toczącego się postępowania podatkowego lub kontrolnego w praktyce częstszy będzie ten drugi przypadek. Z naszych informacji wynika, że w resorcie finansów zostanie utworzony departament ds. postępowań klauzulowych, który trafi zapewne pod nadzórMariana Banasia lub Wiesława Jasińskiego. Ustawa tworzy przy MinFin Radę ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania opiniującą zastosowanie klauzuli w konkretnej sprawie. Do rady wejdą przedstawiciele MinFin, MinSpra, prezesa NSA, doradców podatkowych oraz uczelni. Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 CO DALEJ Ustawa wprowadzająca klauzulę wejdzie w życie 30 dni od publikacji, a więc prawdopodobnie na początku sierpnia. W niedawnej aktualizacji planu konwergencji resort szacował, że wprowadzenie klauzuli zwiększy dochody budżetowe o 2,8-11 mld zł rocznie, ale większość tej kwoty MinFin chce uzyskać poprzez efekt odstraszania liczy, że podatnicy dobrowolnie ujawnią przychody, by uniknąć stosowania klauzuli. Bezpośrednie skutki jej wprowadzenia budżet odczuje jednak dopiero w okolicach 2018 r. - gros postępowań MinFin będzie dotyczyło kontroli skarbowych za 2016 r., a sądy przychylą się zapewne do większości wniosków podatników o zawieszenie zapłaty podatku na czas postępowania. 8 Co dalej w legislacji Powstanie Krajowej Administracji Skarbowej, plany reformy systemu sądownictwa i pakiet legislacyjny do walki z szarą strefą w sektorze paliwowym – to będą najważniejsze tematy w legislacji w najbliższych miesiącach. MinFin zakończyło już prace nad projektem ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) – jego głównym założeniem jest scalenie służby celnej, administracji podatkowej i urzędów kontroli skarbowej w jedną instytucję. Projekt został wniesiony do Sejmu 3 czerwca jako poselski, aby umożliwić szybsze procedowanie go w parlamencie – resort chciał wdrożyć reformę przed wejściem w życie 1 lipca poprzedniej ustawy o administracji podatkowej, uchwalonej jeszcze przez rząd PO-PSL. Jednak zdaniem szefa komitetu stałego RadMin Henryka Kowalczyka Sejm zajmie się projektem dopiero po wakacjach, najpewniej z powodu protestów celników, którzy nie chcą być łączeni z organami podatkowymi i mogą utrudniać odprawy na granicach podczas szczytu NATO i Światowych Dni Młodzieży. Równocześnie trwają też prace nad przygotowaniem projektów ustaw wdrażających zapowiadany przez MinRoz pakiet ułatwień dla przedsiębiorców. Do konsultacji skierowany został projekt założeń ustawy regulującej zasady sukcesji firm zarejestrowanych jako jednoosobowe działalności gospodarcze. Obecnie dziedziczeniu podlegają jedynie materialne elementy przedsiębiorstwa (np. jego siedziba), a następcy muszą na nowo starać się o koncesje i zezwolenia. Resort pracuje też nad stworzeniem specjalnej formy prawnej dla start-upów, tzw. prostej spółki akcyjnej, urzędnicy MinRoz pracują też razem z MinSpra nad założeniami tzw. pakietu wierzycielskiego, który ma ułatwić przedsiębiorcom dochodzenie roszczeń od kontrahentów. W najbliższym czasie resort sprawiedliwości zaprezentuje też założenia zapowiadanej reformy sądownictwa. MinSpra najpewniej zlikwiduje sądy rejonowe, zmieni obszary sądów okręgowych i apelacyjnych, może też zmusić sędziów do lustracji. Rozważana jest też obniżka wieku przejścia sędziów w stan spoczynku z 70 do 65 lat oraz wprowadzenie obowiązku ponownego zaprzysiężenia sędziów przez prezydenta, zmianie ulegnie też zapewne procedura dyscyplinarna. Równolegle resort prowadzi prace nad reformą zawodu komornika, zgodnie z którą wszystkie osoby wykonujące ten zawód będą musiały mieć wykształcenie prawnicze, a prezesi sądów i MinSpra zyskają większy nadzór nad branżą. Resort finansów kontynuuje też prace nad uszczelnianiem systemu podatkowego. Jednym z narzędzi mających to umożliwić jest tzw. pakiet paliwowy – w maju rząd przyjął nowelizację ustawy o VAT, która wprowadziła obowiązek zapłaty podatku w chwili przywozu paliw do Polski, a nie jak dotychczas po sprzedaży na terenie kraju. Pod koniec czerwca posłowie PiS wnieśli z kolei do Sejmu projekt nowelizacji prawa energetycznego, którego celem jest ograniczenie szarej strefy w handlu paliwami i gazem. Podobne pakiety legislacyjne przygotowywane są m.in. dla branży budowlanej, tytoniowej, alkoholowej czy e-papierosów – te ostatnie mogą zostać też objęte akcyzą. TERMINY POSIEDZEŃ W LIPCU I SIERPNIU: Posiedzenia Sejmu: 5-7 i 19-22 lipca Posiedzenia Senatu: 6-7 i 20-21 lipca, 3-5 sierpnia Posiedzenia Rządu: 5, 12, 19, 26 lipca i 2, 9, 16, 23 i 30 sierpnia Nina Szczęch analityk ds. prawnych tel. +48 22 436 73 19 [email protected] Polityka Insight – Raport Legislacyjny Czerwiec 2016 9 Wiedza szyta na miarę Polityka Insight oferuje usługi analityczne na zamówienie. Nasi eksperci zbadają interesujący Cię temat i odpowiedzą na Twoje pytania. Więcej na: www.research.politykainsight.pl PREZENTACJE TEMATYCZNE Briefujemy zarządy firm i banków na temat sytuacji politycznej, perspektyw gospodarczych i otoczenia regulacyjnego. ANALIZY I RAPORTY Wykonujemy badania ilościowe i jakościowe, zawsze zorientowane na użyteczność dla zamawiającego. Przygotowujemy kilkustronicowe analizy. SPOTKANIA EKSPERCKIE Wspólnie z partnerami organizujemy okrągłe stoły lub śniadania eksperckie na wybrany temat – ze starannie dobranymi uczestnikami. M A K RO E KO N O M I A • L EG I S L AC JA • G OS P O DA R K A • E N E RG E T Y K A • E KS P O RT
