Cukrzycowy talerz - Cukrzyca a Zdrowie

Jedzenie, jedna z największych przyjemności naszego życia – z uroczym
rytuałem wspólnych biesiad, z radością oczekiwania na smakowite dania,
z uczuciem błogości po zaspokojeniu
głodu czy ochoty na ulubiony specjał
– jest przede wszystkim obowiązkiem
dostarczania organizmowi wszystkiego, czego potrzebuje.
Specjaliści od żywienia przekonują nas, abyśmy starali się odżywiać
mądrze i z pożytkiem dla zdrowia,
podpowiadają, jakie są dobre i złe
strony rozmaitych produktów oraz ile
i czego powinien zjadać każdy z nas.
Dopóki nie mamy większych kłopotów ze zdrowiem, nie myślimy o higienie żywienia, nie kojarzymy drobnych niedyspozycji z popełnianymi
błędami. Najczęściej też ignorujemy
sygnały ostrzegawcze wysyłane przez
organizm. Na taką lekkomyślność nie
mogą sobie pozwolić osoby z cukrzycą, które powinny odżywiać się tak,
aby umacniać zdrowie i wspomagać
leczenie cukrzycy.
Żywienie świadome, czyli kontrolowane, przyczynia się do polepszenia jakości życia chorych, a także
do utrzymania pełnej sprawności
organizmu oraz prawidłowej masy
ciała. Prawidłową, racjonalną dietę
wyróżnia reguła łączenia posiłków
ze stosowaniem leków. Dzięki temu
ułatwione jest działanie preparatów
zmniejszających stężenie glukozy we
krwi, zapobiegających hipoglikemii
i przeciwdziałających miażdżycy.
Ograniczeń zaś jest mniej niż fałszywych mitów o diecie cukrzycowej.
Cukrzycowy
talerz
Wprawdzie menu osoby chorującej na
cukrzycę nie jest tak rygorystyczne
jak dawniej, jednak – zdaniem specjalistów lekarzy i dietetyków – pozostają aktualnie dwie podstawowe zasady:
I. Osoba z cukrzycą powinna wiedzieć, co i jak czynić w kuchni, w jadalni, w restauracji. Dlatego podstawą
racjonalnego doboru produktów jest
edukacja.
II. Dieta osoby z cukrzycą powinna
być ustalona przez dietetyka i praktycznie zrozumiana przez pacjenta.
Niezbędne są instrukcje przystosowa-
Wskaźnikiem określającym szybkość wchłaniania pokarmów
węglowodanowych jest indeks gilkemiczny IG (ang. Glycaemic index). Glukoza najszybciej osiąga wysokie stężenie we
krwi (ale też jej stężenie szybko maleje), czemu odpowiada
największa wartość indeksu IG wynosząca 100.
Produkty bogate w węglowodany mają dużo niższy IG, co
oznacza, że wchłanianie jest wolniejsze, a przez to napływ
substancji energetycznych bardziej równomiernie rozłożony
w czasie.
ne indywidualnie, podane na piśmie
oraz spraktykowane. Znajdą się w nich
zapewne wskazówki, które mogą być
pożyteczne nie tylko dla osoby chorującej na cukrzycę, ale i dla całej rodziny:
1. Stosuj beztłuszczowe metody
gotowania, np.: pieczenie na ruszcie,
pieczenie i smażenie bez tłuszczu,
gotowanie w wodzie i na parze.
2. Opieraj posiłki i przekąski na produktach zawierających węglowodany,
takie jak makarony, ryż, ziemniaki,
a także produkty z pełnego przemiału, m.in. chleb pełnoziarnisty.
3. Jedz więcej niezbyt obfitych posiłków w ciągu dnia (pięć albo sześć),
zamiast trzech większych, oddzielonych długimi przerwami.
4. Wybieraj produkty o niskim IG
(indeksie glikemicznym).
5. Utrzymuj prawidłową wagę ciała.
6. Zrezygnuj z tłustych produktów,
takich jak sery pełnotłuste, tłuste
mięso, frytki, pasztety.
7. Zjadaj trzy owoce i dwie duże
porcje warzyw dziennie.
47
8. Zamień pokarmy o wysokiej zawartości cukru na ich niskocukrowe
odpowiedniki.
9. Nie używaj za dużo soli (podwyższa ciśnienie krwi).
10. Jadaj więcej ryb; raz w tygodniu
zjedz tłustą rybę.
11. Włącz do jadłospisu fasolę, groszek i soczewicę, które mogą zastąpić
danie mięsne. Jedz tylko chude mięso.
12. Pamiętaj, że warzywa powinny
być podstawą posiłków, a nie dodatkiem do nich. Lekkie przekąski
powinny być sporządzane z surowych,
krojonych warzyw. Warto mieć
w lodówce owoce i warzywne przysmaki, które można sobie pogryzać,
gdy poczujesz głód.
Irena Lus
Regularne jedzenie orzechów
– bez soli – może zmniejszyć
ryzyko ataku serca o 30-50
procent, ponieważ orzechy
zawierają:
– tłuszcze nienasycone,
– witaminę E, która jest
przeciwutleniaczem,
– argininę, z której otrzymuje się tlenek azotowy, chroniący mięsień serca.
Produkty bogate w węglowodany, takie jak: czerwona
fasola, ciecierzyca, soczewica,
jabłka suszone, morele, brzoskwinie, melony, owies, jogurty,
orzechy, awokado, szpinak,
cukinia zapewniają poczucie
sytości przez dłuższy czas, jednocześnie gwarantują odpowiedni poziom cukru we krwi.
Są one bardzo powoli trawione i wchłaniane. Ponadto
wiele z nich jest dodatkowo
bogatym źródłem błonnika, co
korzystnie wpływa na procesy
trawienia.
48
W utrzymaniu stałego poziomu glukozy może pomóc takie danie jak makaron z fasolą,
papryką, oliwkami i bazylią. Węglowodany zawarte w makaronie przyswajane są powoli,
fasola dostarcza rozpuszczalnego błonnika, niezbędnego do stopniowego uwalniania energii,
a papryka jest źródłem witaminy C. Jest to klasyczne danie włoskie. Podaje się je z sałatką
pokropioną oliwą i sokiem z cytryny.
Składniki (na 4 porcje):
– 350 g makaronu muszelki
– łyżka oliwy z oliwek
– 2 ząbki czosnku, zmiażdżone
– duża cebula, drobno pokrojona
– zielona papryka, pokrojona w kostkę
– 425g czerwonej fasoli z puszki
(bez cukru i soli), odsączonej
– 2 łyżeczki suszonego oregano
– 15 g listków bazylii
– 100 g czarnych oliwek bez pestek
– sól i pieprz
Przyrządzanie: Ugotować makaron w lekko osolonej wodzie. W tym czasie rozgrzać na dużej
patelni oliwę. Dodać czosnek, cebulę, zieloną paprykę. Smażyć 5-7 minut, aż zmiękną. Dodać
fasolę, oregano, kawałki listków bazylii i oliwki; podgrzewać, mieszając, przez kilka minut.
Dodać ugotowany makaron, zamieszać delikatnie, doprawić solą i pieprzem. Podawać na
gorąco, przybrać połówkami pomidorów i listkami bazylii.
Porcja tego dania ma wartość odżywczą 480 kalorii, zawiera: 89 g węglowodanów (7WW),
białka 18 g, tłuszczów 8 g (kwasów tłuszczowych nasyconych 1 g), błonnika 10 g.
Kompot z owoców z przyprawami
Włożyć do rondla 250 g suszonych owoców (jabłka, morele, śliwki). Dorzucić pokruszoną
laseczkę cynamonu i trzy zgniecione pączki kardamonu. Zalać 300 ml soku jabłkowego i 300
ml przegotowanej, gorącej wody. Odstawić do wystygnięcia, zakryć i postawić na całą noc
w lodówce.
Wyjąć przyprawy, podzielić kompot na 4 porcje i podać z odtłuszczonym jogurtem.
Porcja tego kompotu ma wartość odżywczą 145 kalorii, zawiera: węglowodanów 35 g (3WW),
białka 6 g, tłuszczu 6 g (kwasów tłuszczowych nasyconych 4 g) oraz błonnika 3 g.