Pobierz dokument

INFORMACJE NA TEMAT WAŻNYCH HISTORYCZNIE MIEJSC W NASZEJ OKOLICY
Maciejowice- miejscowość w województwie mazowieckim, w powiecie
garwolińskim, w gminie Maciejowice. Leży 80 km od Warszawy nad rzeką
Okrzejką, dopływem Wisły.
Ważniejsze daty:
Pierwsze osadnictwo na tym terenie- kultura łużycka, epoka neolitu. W końcu
XVI wieku lokacja miasta Maciejowice na gruntach wsi Ostrów, właścicielstolnik sandomierski Kacper Maciejowski. Kolejni właściciele to Oleśniccy,
Zbąsscy, Tarłowie, Potoccy, Zamoyscy.
10 października 1794 roku rozegrała się na okolicznych polach i w Podzamczu
bitwa Powstania Kościuszkowskiego. W czasie bitwy został zburzony zamek w
Podzamczu, a naczelnik powstania Tadeusz Kościuszko zostaje wzięty do
niewoli.
Na miejscu zburzonego zamku powstaje pałac, wokół niego park oraz cegielnia,
fabryczka tkacka, gorzelnia, browar.
W 1863 roku w Powstaniu Styczniowym, w Maciejowicach została sformowana
Partia Powstańcza, dowodzona przez pułkownika Walentego Lewandowskiego,
która zaatakowała bez powodzenia stacjonujący w Łaskarzewie batalion
saperów rosyjskich.
W sierpniu 1920 roku w okolice dotarły wojska bolszewickie z Grupy
Mozyrskiej.
We wrześniu 1939 roku miała miejsce ewakuacja Dywizji Piechoty i Wileńskiej
Brygady Kawalerii przez drewniany most na Wiśle w Przewozie niedaleko
Maciejowic.
W 1988 roku otwarto Muzeum Tadeusza Kościuszki w ratuszu na rynku.
W 1999 roku przejęto znacjonalizowany po wojnie majątek Podzamcze przez
Agencję Rolną Skarbu Państwa.
Zabytki:
Brukowany rynek z ratuszem.
Dawny szpital z 1796 roku- w zachodniej części rynku.
Kościół parafialny pod wezw. Wniebowzięcia NMP 1772-1780 fundacji Ignacego
Potockiego.
Grobowiec Zamoyskich z 1908 roku z tyłu kościoła.
Pomnik T. Kościuszki przy szkole podstawowej w Maciejowicach, z dwiema
armatami.
Pomnik T. Kościuszki w rynku.
Pomnik z kosami na sztorc przy drodze do Podzamcza.
Zespół pałacowy w Podzamczu w miejscu zamku z XIV wieku.
Podzamcze- zespół pałacowy. Pałac Zamoyskich z początku XIX wieku,
zbudowany na wzgórzu na miejscu zamku zburzonego 10 października 1794
roku w czasie bitwy maciejowickiej, 200- letni park u stóp pałacu, stajnie
(obecnie garaże), budynek zajmowany dziś przez Leśnictwo Garwolin. Na dole
mieści się w nim Izba Przyrodnicza.
Zamek w czasie bitwy 12794 roku stanowił kwaterę Kościuszki i kluczowy punkt
obrony polskiej.
Hrabia Zamoyski zbudował swoją rezydencję na części fundamentów byłego
zamku. Na stoku wzgórza i poniżej – park krajobrazowy z początku XIX wieku z
okazami starych drzew, ruiny baszty neogotyckiej z czerwonej cegły na planie
koła, posiadającej 3 kondygnacje i spiralne schody. Obok baszty ruiny dawnych
stajni.
Kopiec Kościuszki w Krępie- usypany w1861 roku przez okoliczną ludność z
inicjatywy maciejowickiego wikarego- księdza Józefa Burzyńskiego, w miejscu
zranienia i pojmania T. Kościuszki przez wojska rosyjskie oraz wzięcia go do
niewoli. Na kopcu wzniesiono drewniany krzyż na granitowym fundamencie z
tablicą informującą o wystawieniu go w 100 rocznicę śmierci Kościuszki w 1917
roku. Do 1947 roku było to miejsce patriotycznych manifestacji 3 maja. W 1947
Urząd Bezpieczeństwa krwawo rozpędził manifestację. Przy Kopcu znajduje się
rezerwat Kopiec Kościuszki.
Wanaty – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w
gminie Łaskarzew. W czasie okupacji niemieckiej wieś została spacyfikowana 28
lutego 1944 roku. Mieszkańcy wsi zostali wymordowani przez żandarmerię
niemiecką i policję kryminalną. Zginęło 108 osób, w tym 37 kobiet i 47 dzieci.
Wieś została spalona. Masakry uniknęło 27 osób, które w tym czasie
znajdowały się poza wsią. Ofiary zbrodni zostały pochowane na łaskarzewskim
cmentarzu. Pacyfikacja wsi nastąpiła na rozkaz starosty niemieckiego w
Garwolinie Karla Freudenthala, w odwecie za straty niemieckie poniesione w
walce z partyzantami 21 lutego koło wsi Samogoszcz, niedaleko Wanatów.
Po 1945 roku we wsi ustawiono obelisk z pamiątkową tablica, a w 1959 roku
odsłonięto pomnik ku czci ofiar masakry z 1944 roku.