przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
Transkrypt
przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW I ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Kierunek elektroradiologia Rok Akademicki 2014/2015 1 Opracowanie edytorskie i druk: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Zam. ..../2014 nakład 30 egz. tel. 22 5720 327 e-mail: [email protected] www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl 2 Spis treści 1. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO..................3 2. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2014/2015..................................................4 3. Skład Zarządu Samorządu Studentów WUM w kadencji 2014-2016.........................................................................................5 4. Plan studiów na rok akademicki 2014/2015.........................................6 5. ANATOMIA PRAWIDŁOWA i RADIOLOGICZNA...............................................7 6. Bezpieczeństwo i Higiena Pracy ..............................................................13 7. Fizjologia ............................................................................................................15 8. Aparatura w diagnostyce obrazowej.................................................18 9. Matematyka .......................................................................................................20 10.Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej.............................................22 11.Rentgenodiagnostyka klasyczna........................................................25 12.PATOMORFOLOGIA................................................................................................27 13.PATOFIZJOLOGIA....................................................................................................28 14.JĘZYKI OBCE (do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski).................. 29 15.WYCHOWANIE FIZYCZNE....................................................................................31 16.ETYKA W MEDYCYNIE.........................................................................................33 17.PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE..................................................................34 1 RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI WAKACYJNEJ po I roku DLA STUDENTÓW I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO KIERUNEK ELEKTRORADIOLOGIA Po I roku studiów obowiązuje studentów 4 tygodniowa (20 dni roboczych, czyli 100 godzin) praktyka w ogólnodiagnostycznych zakładach radiologii. Kierownik Zakładu ustala szczegółowy harmonogram praktyki oraz sprawuje nadzór nad pracą studenta. Opiekunem praktyki powinien być pracownik zakładu radiologii o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym. Student pod nadzorem opiekuna powinien w miarę możliwości wykonywać wszystkie czynności zawodowe. Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a zalicza praktykę Kierownik Zakładu Radiologii. Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień wymaga przedłużenia praktyki. Celem praktyki jest pogłębienie wiedzy i rozszerzenie umiejętności wymaganych od elektroradiologa w ogólnodiagnostycznym Zakładzie Radiologii, oraz ugruntowanie właściwych postaw pracowniczych. W szczególności są to: • znajomość organizacji Szpitala (Kliniki) i Zakładu Radiologii, • umiejętność doboru metody i techniki badania do problemu, • wykonanie badań (w tym ułożenie pacjenta, dobór ekspozycji i obróbka ciemniowa), • realizowanie procedur zapewnienia jakości, • przestrzeganie zasad bhp, • prowadzenie dokumentacji badań, • nawiązanie i utrzymanie kontaktu psychologicznego z pacjentem, • współpraca z zespołem diagnostycznym i innymi osobami związanymi z działaniem Zakładu, • przestrzeganie dyscypliny pracy. 2 WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK Prorektorzy PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH – prof. dr hab. MAREK KULUS PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem – prof. dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. I/II/III r. – prof. dr hab. Barbara Górnicka Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. IV/V/VI r. – prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. studiów licencjackich – prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Przewodów Doktorskich – dr hab. Paweł Włodarski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Nauki – prof. dr hab. Krzysztof J. Filipiak WŁADZE UCZELNI urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61. Przewodniczący Rady Pedagogicznej I r. – Prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (22) 57 20 208, fax (22) 57 20 266, pok. 208. SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Sprawy studenckie I r. studiów p. Iwona Dybowska, pok. 213 c, przyjmuje w poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (22) 5720 262, fax: (22) 5720 266. DZIAŁ OBSŁUGI STUDENTÓW tel. (22) 57 20 816 Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (22) 599 18 01,02-03. 3 PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2014/2015 Na podstawie Zarządzenia nr 23 / 2014 Rektora WUM z dnia 10 kwietnia 2014 r. SEMESTR ZIMOWY 01.10.2014 21.12.2014 zajęcia dydaktyczne 11 tygodni 22.12.2014 04.01.2015 wakacje zimowe 05.01.2015 01.02.2015 zajęcia dydaktyczne 4 tygodnie 02.02.2015 08.02.2015 sesja egzaminacyjna zimowa 09.02.2015 15.02.2015 przerwa semestralna 16.02.2015 22.02.2015 sesja poprawkowa SEMESTR LETNI 23.02.2015 04.04.2015 zajęcia dydaktyczne 6 tygodni 05.04.2015 10.04.2015 wakacje wielkanocne 11.04.2015 14.06.2015 zajęcia dydaktyczne 9 tygodni 15.06.2015 05.07.2015 sesja egzaminacyjna letnia 06.07.2015 30.08.2015 wakacje letnie 31.08.2015 06.09.2015 sesja poprawkowa 07.09.2015 30.09.2015 wakacje letnie 4 ZARZĄD SAMORZĄDU STUDENTÓW WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO KADENCJI 2014/2016: Przewodniczący Zarządu Samorządu Studentów WUM ROMAN KOŃSKI II rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 608 360 221 e-mail: [email protected] Wiceprzewodnicząca Zarządu SSWUM ALEKSANDRA SALETRA IV rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 531 690 129 e-mail: [email protected] Wiceprzewodniczący Zarządu SSWUM, Przewodniczący Komisji Informacji i Promocji JAKUB SZPERNALOWSKI III rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 692 894 878 e-mail: [email protected] Przewodnicząca Komisji Dydaktyki SONIA STATUCH V rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 509 901 172 e-mail: [email protected] Przewodniczący Komisji Kultury MICHAŁ NIEMCZYK V rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 788 982 216 e-mail: [email protected] Przewodniczący Komisji Sportu i Turystyki KAMAL EL-HASSAN VI rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 502 221 114 e-mail: [email protected] Sekretarz KRZYSZTOF KOTUŁA III rok, WNoZ, Ratownictwo Medyczne Tel. +48 601 442 407 e-mail: [email protected] 5 6 11 Patomorfologia 12 Przysposobienie biblioteczne 13 Wychowanie fizyczne Razem 2 60 2 2 10 Patofizjologia 3 3 8 Fizjologia 9 Język 2 c 1 2 1 c 2 1 7 Etyka w medycynie 1 c 4 15 1 c 8 c c Semestr 6 Bezpieczeństwo i higiena pracy 3 Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej 4 Matematyka 5 Rentgenodiagnostyka klasyczna 8 12 eCTs 2 Aparatura w diagnostyce obrazowej Przedmiot nazwa 1 Anatomia prawidłowa i radiologiczna Lp zal zal zal zal zal zal zal zal egz egz egz egz egz Forma zaliczenia 285 2 60 926 30 45 5 60 40 75 2 60 571 60 45 165 50 75 60 ćwicz. w tym: sem. 30 124 30 4 30 60 wyk. 30 30 45 60 30 4 50 225 120 150 120 Wymiar godzin obowiązujący studenta prak. zaw. Nazwa jednostki Katedra i Zakład Patomorfologii(1M11) Biblioteka Główna(BIBG) Studium Wychowania Fizycznego i Sportu(S3) Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej(2M2) Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka(NZME) I Zakład Radiologii Klinicznej(1W11) Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny(1M31) Dział Ochrony Pracy i Środowiska(AB) Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny(2MC) Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej(1MA) Studium Języków Obcych Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka(NZME) I Zakład Radiologii Klinicznej(1W11) Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej(1M12) Plan studiów na rok akademicki: 2014/2015 I Wydział Lekarski, Elektroradiologia - 3 letnie studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe) Rok studiów: 1 ANATOMIA PRAWIDŁOWA i RADIOLOGICZNA ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ CENTRUM BIOSTRUKTURY Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. 22628-10-41, bezp. tel. i fax 22629-52-83 e-mail: [email protected] Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Bogdan Ciszek Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Paweł Szaro – godziny przyjęć zostaną podane na tablicy informacyjnej Zakładu na początku roku akademickiego. Liczba godzin Zajęcia obejmują 120 godzin zajęć wg poniższego podziału. Wykłady 60 h. Ćwiczenia 60 h. Odbywają się we czwartki w pracowni dydaktycznej Zakładu wg grafiku podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć. Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone. Sposób zakończenia zajęć Egzamin praktyczny i testowy. Zaliczenie ćwiczeń w formie 3 kolokwiów cząstkowych jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Egzamin jest pisemny i praktyczny, obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% z każdej części egzaminu. Egzamin odbywa się w sesji egzaminacyjnej letniej. W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa się w sesji poprawkowej letniej. CELE NAUCZANIA Celem nauczania anatomii prawidłowej na kierunku Elektroradiologia jest: 1/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego. 2/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie części ciała człowieka, narządów i tkanek. 3/ zapoznanie z zagadnieniami dotyczącymi anatomii opisowej, topograficznej i czynnościowej dotyczącej narządów i ich układów u człowieka. 4/ przygotowanie w drodze praktycznych ćwiczeń podstaw morfologicznych niezbędnych do rozpoznawania struktur anatomicznych we współczesnych metodach obrazowania ciała ludzkiego takich jak badanie rentgenowskie, angiografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. 5/ zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy przed lekarskiej. REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH 1. Warunkiem zaliczenia semestru, i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów. 7 UWAGA! – Na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń. 2. Materiał podzielony jest na 3 cykle tematyczne: ♦ Osteologia, kończyny ♦ Mózgowie, Głowa – szyja ♦Jamy ciała. Cykl tematyczny kończy się kolokwium teoretycznym i praktycznym. Ewentualny drugi termin – poprawkowy – może mieć miejsce w terminie wyznaczonym przez Zakład. Pozytywną ocenę student uzyskuje po otrzymaniu 65% prawidłowych odpowiedzi z każdej części kolokwium. W przypadku niezaliczenia jednej z części student zdaje tylko niezaliczoną część. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) ma miejsce przed sesją egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii (forma tego zaliczenia może być ustna lub pisemna). 3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż dwóch ćwiczeniach z każdego cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie do kolokwium. Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym. 4. Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu zaliczenia na najbliższe ćwiczenia po ustaniu powodu nieobecności. 5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej. Jest to egzamin testowy i praktyczny. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% z każdej części egzaminu. 6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy i praktyczny. 7. Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone. 8. We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny (czystość!) oraz zasad BHP. 9. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu. 10.Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału. LIETRATURA ZALECANA 1/ Anatomia Człowieka W. Woźniak Urban & Partner Wrocław 2001/2003. 2/ Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL. 3/ Atlas Anatomii Radiologicznej B. Daniel PZWL. 4/ Kieszonkowy atlas anatomii radiologicznej w przekrojach tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego tom I-III. Medipage, Warszawa 2007, wyd. 1. 5/ Anatomia ośrodkowego układu nerwowego H. Dobaczewska, Wyd AM w Warszawie (wybrane rozdziały). 6/ Anatomia kliniczna głowy i szyi. R.Aleksandrowicz, B.Ciszek, PZWL wyd.1 (wybrane zagadnienia). 7/ Strona Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej, dostępne są tam atlasy radiologiczne http://anatomia.wum.edu.pl/radiologia/index.htm 8/ Atlas klasyczny do wyboru z listy: a/ Bertollini Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie. b/ Frank H. Netter Atlas Anatomii Człowieka Urban &Partner 2003. c/ Kiss Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie. d/ Petra Kopf-Maier Atlas Anatomii Człowieka PZWL 2003. e/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie. f/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II Urban&Partner lub inne dowolne wydanie. Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim brzmieniu. Szczegółowy program ćwiczeń zostanie podany na początku roku. 8 Wykłady i ćwiczenia Osteologia, Kończyny Wykłady 1. Ogólna budowa ciała ludzkiego, budowa szkieletu, układy narządów. 2. Szkielet osiowy: Klatka piersiowa i kręgosłup. 3. Anatomia radiologiczna kręgosłupa. 4. Budowa kończyny górnej. 5. Anatomia radiologiczna kończyny górnej. 6. Budowa kończyny dolnej. 7. Anatomia radiologiczna kończyny dolnej. Ćwiczenia 1. Ogólna budowa ciała ludzkiego, osie i płaszczyzny, budowa szkieletu: szkielet osiowy, szkielet obręczy, szkielet kończyn, szkielet czaszki, rozpoznanie poszczególnych kości, Ogólne wiadomości o połączeniach kości: połączenia nieruchome i ruchome. Typy stawów i ich mechanika. 2. Klatka piersiowa i kręgosłup. Budowa typowego kręgu, Kręgi nietypowe. Zróżnicowanie budowy kręgów w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Krzywizny kręgosłupa. Połączenia kręgosłupa. Krążek międzykręgowy. Budowa żebra i mostka. Klatka piersiowa, jako całość. 3. Anatomia radiologiczna kręgosłupa. Analiza RTG, kręgosłupa szyjnego w projekcji bocznej, przednio-tylnej, przez otwarte usta, Kręgosłupa piersiowego w projekcji przednio-tylnej, bocznej i skośnej. RTG kości krzyżowej i stawów krzyżowo-biodrowych. Ocena anatomiczna w/w odcinków w badaniu CT i MR Mięśnie grzbietu i klatki piersiowej widoczne w w/w badaniach. 4. Budowa kończyny górnej. Kości obręczy: obojczyk, łopatka, Kości kończyny wolnej: k. ramienna, promieniowa, łokciowa, kości nadgarstka, kości palców. Staw ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, stawy ręki. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni nerwowych i naczyniowych. 5. Anatomia radiologiczna kończyny górnej. Ocena zdjęć RTG: stawy ramiennego AP i osiowe, łokciowego w pozycji wyprostu i zgięcia, promieniowo-nadgarstkowego zwykłe i czynnościowe, zdjęcia ręki. Obrazowanie stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Stożek rotatorów. Angiografia kończyny górnej. 6. Budowa kończyny dolnej. Kości obręczy: kość miedniczna: kość biodrowa, kulszowa i łonowa. Kości kończyny wolnej. Kość udowa, piszczel strzałka rzepka, stęp, stopa. Staw biodrowy, kolanowy i skokowo-goleniowy. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni nerwowych i naczyniowych. 7. Anatomia radiologiczna kończyny dolnej. Ocena zdjęć RTG: miednicy dorosłego i dziecka. Staw biodrowy: AP i osiowe. Staw kolanowy: projekcja AP i boczne oraz projekcje dodatkowe. Staw skokowo goleniowy. RTG stopy. Obrazowanie stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Angiografia kończyny dolnej. 8. Kolokwium. Mózgowie, Głowa, szyja Wykłady 1. Anatomia czaszki 2. Anatomia radiologiczna czaszki 3. Podział układu nerwowego, mózgowie układ komorowy. Kresomózgowie. 4. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (CT). Międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie. 5. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (NMR). Naczynia OUN. 6. Rdzeń kręgowy, budowa kanału kręgowego, nerw rdzeniowy, unaczynienie rdzenia kręgowego 7. Główne ośrodki czynnościowe i drogi i anatomiczne aspekty badań neurofizjologicznych 8. Topografia głowy i szyi, anatomia warstwowa trzewioczaszki i szyi. 9. Narządy zmysłów. Anatomiczne podstawy badań naczyniowych w zakresie głowy i szyi. 9 Ćwiczenia 1. Kości czaszki. Mózgoczaszka: kość czołowa, klinowa, potyliczna, ciemieniowa, skroniowa i sitowa. Podstawa (doły czaszki) i sklepienie czaszki. Twarzoczaszka. Oczodół. Jama nosowa. Położenie zatok obocznych nosa w kościach czaszki. Dół skroniowy i podskroniowy. 2. Anatomia radiologiczna czaszki (rtg projekcja przednio-tylna, boczna i tylno-jamowa). Uwidocznienie zatok obocznych nosa. Piramida kości skroniowej. Pantomografia i zdjęcia zębów. Korona, szyjka, korzeń zęba. Tomografia komputerowa głowy – okno kostne. 3. Budowa ogólna układu nerwowego. Budowa neuronu: ciało komórki nerwowej, akson, dendryty. Pojęcie jądra w ośrodkowym układzie nerwowym. Pojęcie włókien istoty białej. Pojęcia: mózgu, mózgowia i pnia mózgu. Opony ośrodkowego układu nerwowego oraz przestrzenie oponowe. Kresomózgowie. Budowa półkuli mózgu: jądra podkorowe, istota biała (ciało modzelowate, spoidło przednie, torebka wewnętrzna). Szczelina podłużna mózgu, szczelina poprzeczna mózgu – położenie i zawartość. Kora mózgu – budowa zewnętrzna: bruzdy i zakręty powierzchni mózgu oraz czynność kory (ośrodki: pierwszorzędowa kora ruchowa, kora czuciowa, ośrodki mowy, ośrodek wzroku i słuchu). Odniesienia poszczególnych części kresomózgowia do jam czaszki. Obrazy kresomózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). 4. Międzymózgowie. Podział międzymózgowia. Komora III – ograniczenia i połączenia (otwory międzykomorowe oraz wodociąg mózgu). Śródmózgowie: (przekrój) – odnoga/konar mózgu, nakrywka/pokrywa, wodociąg mózgu. Obrazy międzymózgowia i śródmózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). Tyłomózgowie wtórne. Komora IV. Móżdżek: podział czynnościowy, morfologia: półkula móżdżku, robak móżdżku, konar środkowy móżdżku. Rdzeniomózgowie. Obrazy tyłomózgowia wtórnego i rdzeniomózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). 5. Rdzeń kręgowy. Początek oraz zakończenie rdzenia kręgowego u dorosłego i dzieci. Budowa zewnętrzna rdzenia kręgowego. Przekrój rdzenia kręgowego (róg przedni, boczny i tylny) oraz ich charakter. Powtórzenie pojęcia kanału kręgowego. Nerw rdzeniowy. Powtórzenie ograniczeń otworu międzykręgowego. Obrazy rdzenia kręgowego w MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). Unaczynienie ośrodkowego układu nerwowego. Koło tętnicze mózgu (koło Willisa): tętnica szyjna wewnętrzna, tętnica przednia mózgu, tętnica łącząca tylna (oraz t. środkowa mózgu), tętnica tylna mózgu. Układ kręgowo-podstawny (tt. kręgowa, t. podstawna oraz t. tylna mózgu). Położenie koła Willisa w przestrzeni oponowej (podpajęczynówkowej). Topografia tętnic mózgowia. Zatoki żylne opony twardej. Żyła szyjna wewnętrzna. Obrazy naczyń ośrodkowego układu nerwowego w angiografii klasycznej, MRI, CT. 6. Układy czynnościowe ośrodkowego układu nerwowego. Przebieg dróg przez poszczególne części mózgowia i rdzenia kręgowego. Położenie poszczególnych neuronów w układzie nerwowym. Drogi ruchowe: droga korowo-jądrowa, droga korowo-rdzeniowa. Pojęcie uszkodzenia dróg ruchowych – porażenie spastyczne (uszkodzenie neuronu ośrodkowego) oraz wiotkie (uszkodzenie neuronu obwodowego). Porażenie ośrodkowe i obwodowe nerwu twarzowego. Drogi czuciowe: droga czucia bólu i temperatury, drogi wstępujące sznurów tylnych. Droga wzrokowa. Droga słuchowa. Anatomia włókien dróg ośrodkowego układu nerwowego w MRI (traktografia). Nerwy czaszkowe, Położenie jąder nerwów czaszkowych względem części pnia mózgu. 7. Budowa szyi. Mięśnie: mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień szeroki szyi. Mięśnie pochyłe: przedni, środkowy i tylny oraz szczeliny: przednia i tylna szczelina mięśni pochyłych (oraz ich zawartość). Trójkąt tętnicy szyjnej. Mięśnie przedkręgowe (m.długi głowy i długi szyi). Pęczek naczyniowo-nerwowy (t.szyjna wspólna, ż.szyjna wewnętrzna, nerw błędny, pochewka naczyń szyjnych). Tętnice kręgowe (miejsce odejścia oraz przebieg w kręgosłupie). Przestrzenie międzypowięziowe szyi (przestrzeń środkowa szyi – zawartość). Krtań (przedsionek krtani, jama głośni, jama podgłośniowa), chrząstki krtani. Tchawica. Przełyk. Gruczoł tarczowy. Miejsce wyczuwania tętna na szyi. Obrazy MRI i CT struktur szyi (przekrój poziomy, czołowy i strzałkowy). 10 8. Budowa ogólna głowy. Budowa i zawartość oczodołu. Jama ustna (ograniczenia i zawartość). Ślinianki. Jama nosowa (ograniczenia, zatoki oboczne nosa, miejsca ujścia zatok i przewodu nosowo-łzowego). Gardło – części, ujście gardłowe trąbki słuchowej. Wzajemne położenie dołu skroniowego (m.skroniowy, t.skroniowa powierzchowna), podskroniowego (mięśnie skrzydłowe przyśrodkowe i boczne, t. szczękowa, nerw trójdzielny). Tętnica szyjna zewnętrzna (t.tarczowa górna, t.językowa, t. twarzowa, t.szczękowa, t.skroniowa powierzchowna). Miejsce wyczuwania tętna na twarzy. Podstawowe pojęcia z zakresu narządów zmysłów. Narząd wzroku. Narząd słuchu i równowagi (ucho zewnętrzne, ucho środkowe – jama bębenkowa oraz kosteczki słuchowe, ucho wewnętrzne [ślimak, przedsionek, kanały półkoliste] – funkcja i położenie. Obrazy CT, MRI głowy oraz odniesienie ich do struktur mózgowia. 9. Kolokwium Jamy ciała Wykłady 1. Topografia klatki piersiowej (śródpiersie), płuca, anatomia warstwowa klatki piersiowej. 2. Budowa serca i jego unaczynienie koronarografia. 3. Anatomiczne podstawy rentgenodiagnostyki klatki piersiowej, echografii serca i badań elektrofizjologicznych. 4. Jama brzuszna jej podział, topografia jamy otrzewnej. 5. Anatomiczne podstawy badań kontrastowych narządów jamy brzusznej. 6. Anatomia warstwowa jamy brzusznej. Anatomiczne podstawy ultrasonografii jamy brzusznej. 7. Przestrzeń zaotrzewnowa. Nerki. Układ moczowy. Narządy rozrodcze. 8. Anatomia radiologiczna przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy mniejszej. Ćwiczenia 1. Anatomia ściany klatki piersiowej: powtórzenie z zakresu szkieletu klatki piersiowej, pojęcie i zawartość przestrzeni międzyżebrowej. Mięśnie klatki piersiowej. Przepona – funkcja, części i unerwienie. Ruchomość klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej (pojęcie śródpiersia, podział i zawartość: śródpiersie górne i dolne [przednie, środkowe, dolne]). Opłucna –opłucna płucna i ścienna (części). Zachyłki opłucnej. Tchawica – budowa ściany i topografia. Oskrzela główne – topografia. Płuca – podział na płaty, topografia. Pojęcie segmentu oskrzelowo-płucnego oraz korzenia płuca. 2. Anatomia serca. Położenie serca. Anatomia jam serca, (jakie naczynia wchodzą/wychodzą?, jaka zastawka się w niej znajduje?). Wzajemna relacja jam serca oraz ich topografia względem innych struktur klatki piersiowej. Budowa ściany serca: wsierdzie, śródsierdzie, nasierdzie, osierdzie. Pojęcie osierdzia, zatoki osierdzia. Stosunek osierdzia do przepony. Śródsierdzie (mięsień sercowy, szkielet serca oraz układ bodźcoprzewodzący). Budowa zastawek (zastawka pnia płucnego, zastawka aorty, zastawka trójdzielna, zastawka dwudzielna). Przegroda serca (między przedsionkowa, przedsionkowo-komorowa, międzykomorowa). Unaczynienie mięśnia sercowego: tętnice wieńcowe oraz żyły wieńcowe. Unerwienie serca – splot sercowy (wzajemna relacja splotu sercowego oraz układu bodźco-przewodzącego). Wizualizacja naczyń wieńcowych w koronarografii. Krążenie małe i duże (systemowe). 3.Przełyk – położenie oraz topografia. Badanie kontrastowe przełyku. Gruczoł piersiowy – położenie, drenaż limfatyczny (powtórzenie anatomii jamy pachowej) oraz funkcja. Obrazowanie gruczołu stukowego (mammografia). Rozpoznawanie struktur anatomicznych klatki piersiowej na zdjęciach RTG (projekcja przednio-tylna, boczna i skośna), CT i MRI (przekroje czołowe, strzałkowe i poziome). Oglądanie badania echograficznego. Powtórzenie materiału z zakresu klatki piersiowej. 4. Anatomia jamy brzusznej /część 1/. Anatomia ściany jamy brzusznej: mięśnie i ich rozcięgna. Miejsca zmniejszonego oporu ściany jamy brzusznej oraz implikacje kliniczne (przepukliny). Kanał pachwinowy – ograniczenia (relacja do kanału udowego). Układ narządów w ja- 11 mie brzusznej. Otrzewna – ścienna i trzewna. Pojęcie krezki i więzadła w zakresie otrzewnej. Pojęcie narządu zewnątrz i wewnątrzotrzewnowego. Zachyłki otrzewnej – definicja, położenie torby sieciowej. Żołądek – topografia, funkcja. Jelito cienkie. Dwunastnica – położenie oraz rzut na szkielet. Jelito czcze, jelito kręte – położenie, funkcja, unaczynienie i unerwienie. Krezka jelita cienkiego. Jelito grube – części, położenie, funkcja, stosunek do otrzewnej, krezka esicy, unaczynienie i unerwienie. Badania kontrastowe przewodu pokarmowego. 5. Anatomia jamy brzusznej /część 2/. Trzustka (funkcja wewnątrz i zewnątrzwydzielnicza), położenie i topografia. Przewód trzustkowy. Wątroba – podział na płaty, więzadło sierpowate wątroby, więzadło obłe wątroby oraz więzadło żylne, pojęcie segmentu wątroby. Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe oraz ich odniesienie do przewodu trzustkowego. Badania kontrastowe dróg żółciowych. Żyła wrotna – przebieg, obszar drenowania oraz zakończenie. Żyły wątrobowe. Unaczynienie tętnicze wątroby (t.wątrobowa właściwa). Unaczynienie pozostałych narządów jamy brzusznej (gałęzie nieparzyste aorty brzusznej). Anatomia palpacyjna jamy brzusznej. 6. Anatomia radiologiczna narządów jamy brzusznej – ciąg dalszy. Obrazy CT i MRI narządów jamy brzusznej. Badania kontrastowe, enterokliza. Badania obrazowe naczyń zaopatrujących narządy jamy brzusznej (angiografia, angio – MR, angio – CT). Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. 7.Przestrzeń zaotrzewnowa. Ograniczenia przestrzeni zaotrzewnowej. Nadnercza – położenie, topografia oraz funkcja (kora, rdzeń). Nerki – położenie, rzut na szkielet, korzeń nerki, funkcja, topografia. Moczowody – początek, koniec, części, topografia, funkcja. Pęcherz moczowy – topografia (różnice międzypłciowe), budowa ściany, funkcja, unerwienie. Cewka moczowa żeńska oraz męska – części, topografia i zagięcia. Anatomia dna miednicy – przepona miednicy oraz przepona moczowo-płciowa (wzajemne położenie). Stosunek cewki moczowej do mięśni dna miednicy. Narządy przestrzeni zaotrzewnowej w badaniach obrazowych CT, MRI, urografia. 8.Narządy płciowe. Powtórzenie budowy miednicy kostnej. Narządy płciowe męskie. Podział: zewnętrzne i wewnętrzne. Jądro – położenie, unaczynienie oraz funkcja. Najądrze – położenie w stosunku do jądra, części najądrza. Nasieniowód – początek oraz koniec, topografia. Powrózek nasienny (położenie względem kanału pachwinowego). Gruczoł krokowy – topografia, funkcja. Pęcherzyki nasienne – topografa, funkcja. Przewód wytryskowy. Płciowy odcinek cewki moczowej męskiej. Budowa prącia: ciała jamiste, ciała gąbczaste, unaczynienie. Przebieg cewki moczowej męskiej przez prącie. Narządy płciowe żeńskie. Podział: zewnętrzne i wewnętrzne. Jajnik – położenie oraz funkcja. Jajowód – odcinki, topografia, funkcja, miejsce zapłodnienia. Macica – topografia, budowa ściany, pojęcie endometrium, części. Szyjka macicy – topografia. Pochwa – topografia. Przedsionek pochwy – ograniczenia, oraz jakie narządy uchodzą do przedsionka pochwy. Łechtaczka – budowa. Położenie wzajemne narządów płciowych w miednicy małej. Przekrój pośrodkowy miednicy mniejszej – obrazy MRI oraz przekroje anatomiczne. 9. Kolokwium 10.Powtórzenie materiału. Kolokwia komisyjne. 12 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Treści merytoryczne przedmiotu Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I rok, semestr zimowy Stacjonarne/niestacjonarne I stopnia Bezpieczeństwo i Higiena Pracy Obowiązkowy Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897). Podstawowy Polski Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny (we współpracy z Działem Ochrony Pracy i Środowiska WUM) Prof. dr hab. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek Dr inż. Irena Kosińska [email protected] Wykłady 4h 1 pkt Wykład organizowany jest jako jeden 4-godzinny wykład lub dwa wykłady po 2 godziny. Podstawowa wiedza z zakresu nauk przyrodniczych Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycznych. (zgodnie z Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897). Tematyka wykładów: 1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas studiów w uczelni medycznej). 2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy./nauki w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna w narażeniu na HIV, WZWB, WZWC. 3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, awaria, zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków. 4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej. 5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładzie, rozwiązanie studenta (forma i warunki ankiety i zaliczenie testu. Test zaliczeniowy odbywa się na zakończenie wykładu. zaliczenia przedmiotu) 1. Ciuruś M. Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia, Warszawa 2013. Literatura obowiązkowa: 2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006. 3. Strona internetowa: www.ciop.pl 13 Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: 1. Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNxis 2012. 2. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL, Warszawa 2004. Strony internetowe: www.osha.eu.int, www.who.int, www.cdc.gov/niosh, www ilo.org Studenckie Koło Naukowe Higieny i Profilaktyki [email protected] Standardowy regulamin WUM dotyczący uczestniczenia w wykładach. 14 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS: Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I rok, semestr I Stacjonarne Fizjologia nauki przedkliniczne podstawowy polski Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej ul. Pawińskiego 3C Warszawa dr hab. n med. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska lek. Adrian Drapała Seminaria 3,5 h 45 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 45 Przedmiot: Fizjologia 1. Godziny kontaktowe: 45 h (seminaria 45). 2. Czas na zapoznanie się ze wskazaną lekturą 50 h. 3. Samodzielna praca przy zadaniach tematycznych 10 h. 4. Przygotowanie referatów tematycznych w oparciu o najnowsze dostępne dane z piśmiennictwa 10 h. 5. Przygotowanie do seminarium sprawdzającego 10 h. Razem 125h Zajęcia prowadzone są w formie: seminariów, obejmujące autorskie przedstawienie bloku tematycznego, prezentujące fizjologiczne procesy zachodzące u człowieka. Prezentacje multimedialne procesów fizjologicznych i badań diagnostycznych. Znajomość anatomii człowieka. Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów fizjologicznych, metod ich badania. Bloki tematyczne i zakres poruszanych zagadnień. Program seminariów 1. Elektrofizjologia nerwów obwodowych mięśni i synaps geneza potencjału czynnościowego skład płynu wewnątrz i zewnątrz komórkowego i zawartość jonów neuron i jego właściwości. 2. Budowa mięśnia gładkiego i szkieletowego budowa synapsy nerwowo-mięśniowej. Regulacja układu ruchowego w mózgu i rdzeniu kręgowym. 3. Neurofizjologia układów czuciowych na poziomie mózgu. Recepcyjne pola czuciowe. Definicja klasyfikacja i drogi bólu. Hamowanie bólu. Receptory opioidowe. Rytmika funkcji biologicznych. 4. Funkcje krwi, elementy morfotyczne proces krzepnięcia, transport gazów oddechowych między tkankami i krwią. Skład i funkcje białek osocza i grupy krwi. 5. Fizjologia układu naczyniowo sercowego. Budowa mięśnia sercowego, specyfika komórek roboczych i układu rozrusznikowego serca. EKG. Fazy cyklu sercowego, podstawowe parametry hemodynamiczne serca, rytm objętość wyrzutowa. 15 Cele kształcenia - w zakresie wiedzy student: 6. Pomiar ciśnienia tętniczego na obwodzie, czynniki regulujące wielkość ciśnienia. Budowa ściany naczyń i pomiar oporu naczyniowego. Ukrwienie mięśnia serca – krążenie wieńcowe. Podstawowe badania diagnostyczne: koronarografia, TC, ultrasonografia. 7. Rodzaje naczyń krwionośnych, specyfika przepływu krwi w płucach wątrobie, mózgu. Charakterystyka naczyń Mikrokrążenie i regulacja tego obszaru. Wpływ układu autonomicznego w warunkach prawidłowych, przy wysiłku i stresie. 8. Fizjologia układu oddechowego mięśnie gładkie tchawicy i oskrzeli próby spirometryczne. Wymiana gazów. Próby wysiłkowe. Regulacja nerwowa i chemiczna oddychania. 9. Budowa i unaczynienie nerek. Funkcja nefronu kanalików nerkowych. Powstawanie moczu pierwotnego i ostatecznego. Udział nerek w gospodarce wodno-elektrolitowej. Zasady kompensacji oddechowej i nerkowej w zaburzeniach równowagi kwasowo zasadowej. 10.Fizjologia przewodu pokarmowego, neurohumoralna regulacja przyjmowania pokarmu. Motoryka wydzielanie: żołądka jelit budowa i funkcje wątroby. 11.Czynność zewnątrz i wewnątrz wydzielnicza trzustki. Cukrzyca. Groźna choroba cywilizacyjna – zaburzenia metaboliczne – miażdżyca. 12.Układ dokrewny – hormony, tarczycy, nadnerczy, gruczołów płciowych, cykl miesiączkowy ciąża. 13.Seminarium końcowe – sprawdzian pisemny i wyjaśnianie trudnych zagadnień zgłaszanych przez studentów. Efekty kształcenia Student zna podstawowe mechanizmy funkcjonowania układu: nerwowego krążenia oddychania i nerek. Zna także funkcje przewodu pokarmowego, funkcje krwi oraz działanie podstawowych czynników humoralnych. Student potrafi przeanalizować zależności przyczynowo-skutkowe działania poszczególnych bodźców na organizm człowieka W wyniku dyskusji w przebiegu seminarium student uczy się konsultowania swoich wątpliwości z innymi uczestnikami dyskusji. - w zakresie umiejętności student: - w zakresie kompetencji personalno-społecznych Metody oceny pracy studenta (forma i warunki Egzamin w formie testowej zaliczenia przedmiotu) Borodulin-Nadzieja L. Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów licencjaLiteratura obowiązkowa: tów medycznych, Wrocław 2011, wyd: Górnicki. Literatura uzupełniająca: Ganong W.F. Fizjologia, Warszawa 2007, PZWL. Koło naukowe Zajęcia odbywają się zgodnie z regulaminem obowiązującym studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i ze statutem WUM. Regulamin: Regulamin wewnętrzny Katedry 1. Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Zakładu oraz powołany w tym celu Opiekun Dydaktyczny. 2. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z regulaminem dydaktycznym oraz planem zajęć umieszczonym na stronie internetowej Zakładu. 3. W celu ułatwienia kontaktu Opiekuna Dydaktycznego ze studentami powinna być założona skrzynka mailowa dostępna dla wszystkich studentów danego roku. 4. Zajęcia z fizjologii prowadzone są w formie wykładów. 5. Student jest zobowiązany do punktualnego stawienia się na zajęcia. 6. Obecność studenta na wykładach jest obowiązkowa. W roku akademickim dopuszcza się 1 nieobecność usprawiedliwioną oraz 1 nieobecność nieusprawiedliwioną. 16 Regulamin: 7. W przypadku wykorzystania dopuszczonych nieobecności, kolejna nieobecność będzie skutkowała obowiązkiem przygotowania pisemnego referatu, który student ma obowiązek złożyć na najbliższych zajęciach. 8. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność na co najmniej 9 wykładach i dostarczenia referatu z tematu omawianego podczas nieobecności studenta. 9. W przypadku, gdy student miał więcej niż 3 nieobecności będzie on przystępował do zaliczenia dopuszczającego do egzaminu obejmującego cały materiał przedmiotu. 10.Obowiązujący do egzaminu zakres materiału obejmuje: • wiadomości przekazane na wykładach. • wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie. 11.Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych niezaliczonego egzaminu w terminach ustalonych przez Opiekuna Dydaktycznego. 17 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I, dwa semestry Stacjonarne Aparatura w diagnostyce obrazowej Podstawowy Zaawansowany Język polski I Zakład Radiologii Klinicznej prof. dr hab.med. Marek Gołębiowski inż. Jerzy Plota Seminaria, ćwiczenia 150 wykłady: 12 ćwiczenia: 75 seminaria: 75 Seminaria i ćwiczenia w poniedziałki i piątki Efekty kształcenia Powinien poznać: – postępy techniki w medycynie, – nowoczesne rozwiązania aparatury elektromedycznej, – zależności między rozwojem techniki, elektroniki a postępem w medycynie - w zakresie wiedzy we wszystkich aspektach, student: – wiedzę techniczną na bieżąco, – rozumieć ścisłą zależność między prawidłową i właściwą eksploatacją aparatury a wynikiem diagnozy, zabiegu i trwałości aparatury. Powinien umieć: – przedstawić główne rodzaje aparatów elektromedycznych, – rozróżnić poszczególne typy aparatów, – omówić poszczególne czynności w obsłudze aparatów, - w zakresie umiejętności – przedstawić zasady prawidłowej eksploatacji aparatury, student: – scharakteryzować sposób odbioru lub podania sygnału w aparacie, – rozróżnić aparaturę diagnostyczną od terapeutycznej, – rozróżnić poszczególne typy zastosowanej ochrony przeciwpożarowej, – zastosować procedury w sytuacjach nagłych i awaryjnych. Powinien: – współpracować z personelem medycznym i technicznym w trakcie badań pro- w zakresie kompetencji wadzonych zespołowo, personalno-społecznych – przestrzegać zasad regulaminów i instrukcji bhp. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenia ćwiMetody oceny pracy czeń na ocenę co najmniej dostateczną podczas kolokwiów sprawdzających. studenta (forma i warunki Studenci, którzy nie uzyskają wymaganej do zaliczenia oceny mogą zostać dozaliczenia przedmiotu) puszczeni do egzaminu po zaliczeniu dodatkowego kolokwium. Egzamin końcowy z przedmiotu przeprowadzony jest w formie pisemnej. 18 Literatura obowiązkowa: 1. BHP w służbie zdrowia. Praca zbiorowa. Wyd. Woj.Stacja SANEPID 1987. 2. Medycyna Nuklearna. Toto. PZWL, Warszawa 1983. 3. Termowizja i jej zastosowanie. G.Rudowski. WKiŁ., Warszawa 1978. 4. Elektronika medyczna., J. Keller, tom. I i II. PZWL, Warszawa 1984. 5. Elektrodiagnostyka medyczna. M. Stopczyk, PZWL, Warszawa 1984. 6. Podstawy elektrotechniki medycznej. R. Miller, R. Richwian, PZWL, Warszawa 1973. 7. Promieniowanie „X” i zastosowanie w medycynie. ST.Klevenhagen. Literatura uzupełniająca: Książki: 1. Poradnik elektroenergetyka przemysłowego SEP. J. Laskowski. 2. Biocybernetyka i Inżyniera Biomedyczna 2000. Fizyka medyczna pod red. G. Pawlickiego, T. Pałko. Czasopisma: Koło naukowe Regulamin: – Wszystkich przebywających na terenie pracowni rentgenowskiej obowiązują i ogólne przepisy bhp, przepisy bhp I Zakładu Radiologii Klinicznej WUM, – Lekceważenie zasad lub przepisów bhp może narazić osoby przebywające w pracowni na urazy mechaniczne, porażenia prądem, oparzenia, zakażenia lub zbyteczne napromieniowanie, – wszelkie zagrożenia lub uszkodzenia powinny być niezwłocznie zgłaszane osobie prowadzącej zajęcia lub Kierownikowi Zakładu a czynności obarczone ryzykiem – przerwane, – osoby nie posiadające uprawnień i zgody Kierownika Zakładu nie mogą wykonywać żadnych zapraw ani przeróbek. 19 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I rok, semestr I stacjonarne Matematyka obowiązkowy ogólny zaawansowany polski Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, IV p. prof. dr hab n. med. Jacek Przybylski dr Maria Sobol Seminaria, ćwiczenia 50 wykłady: 0 4 ćwiczenia: 45 seminaria: 5 Treści programowe Przy realizowaniu niżej wymienionych zagadnień wykorzystywane są metody: podająca, programowa, praktyczna, problemowa Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Tematyka ćwiczeń i seminariów 1. Funkcje i ich własności: a)sposoby przedstawiania funkcji, b)funkcje złożone i odwrotne, c)funkcje ograniczone i monotoniczne. 2. Granica i ciągłość funkcji: a)ciąg liczbowy i jego granica, b)granice funkcji, c)granice niewłaściwe i w nieskończoności, d)funkcje ciągłe i ich własności. 3. Pochodna funkcji: a)definicja pochodnej, b)ekstrema funkcji. 4. Pochodne funkcji złożonych. Pochodne wyższych rzędów. 5. Badanie przebiegu zmienności wybranych funkcji 6. Macierze, wyznaczniki, rozwiązywanie układu równań liniowych 7. Rachunek wektorowy. Iloczyn skalarny i wektorowy, pola skalarne i wektorowe, gradient,dywergencja, rotacja. 8. Całka nieoznaczona. Całka oznaczona. 9. Podstawowe pojęcia i prawa rachunku prawdopodobieństwa. 10.Rozkłady podstawowych zmiennych losowych. Bardzo dobra znajomość matematyki na poziomie szkoły średniej. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi elementami matematyki wyższej oraz uzyskanie pewnej biegłości rachunkowej w stopniu koniecznym do zrozumienia wykładów z fizyki oraz przedmiotów zawodowych. 20 Efekty kształcenia - zna i rozumie wybrane elementy matematyki wyższej (funkcje i ich własności, rachunek różniczkowy i całkowy), - w zakresie wiedzy student: - poznał zasady stosowania rachunku wektorowego i umieć je zastosować w dalszych studiach. - posiada biegłość rachunkową w zakresie realizowanych w kursie treści merytorycznych przedmiotu oraz wykonuje proste obliczenia, - umie stosować zasady logiki i rachunku zbiorów do zagadnień związanych z elektroradiologią, - umie rozpoznać własności funkcji opisujących proste zjawiska w zakresie medycyny i elektroradilogii oraz rozwiązać związane z nimi równania i nierówności Potrafi, - w zakresie umiejętności student: - zastosować rachunek macierzowy do zagadnień napotkanych w dalszych studiach, - rozpoznawać ciągi i szeregi liczbowe oraz umieć obliczyć ich granice, - rozpoznawać funkcje ciągłe oraz wyznaczać asymptoty funkcji rzeczywistych jednej zmiennej rzeczywistej. - posiada pewną biegłość rachunkowej w stopniu koniecznym do zrozumienia wykładów z fizyki oraz przedmiotów zawodowych. - posiada świadomość własnych ograniczeń, - w zakresie kompetencji - posiada nawyk i umiejętności stałego dokształcania się, personalno-społecznych - właściwie organizuje pracę własną. Metody oceny pracy Egzamin – rozwiązanie zadań otwartych studenta (forma i warunki Ćwiczenia – ocenianie formujące Egzamin z przedmiotu – ocenianie podsumowujące. zaliczenia przedmiotu) Literatura i materiały obowiązkowe: Literatura obowiązkowa: 1. A. Sobotka „Elementy matematyki wyższej” PZWL. 2. W. Krysicki, L. Włodarski „Analiza matematyczna w zadaniach” PWN. Literatura uzupełniająca: Książki: 1.J. Chmaj: Rachunek różniczkowy i całkowy. Wyd. II. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. Czasopisma: Koło naukowe Regulamin: 1. W trakcie semestru są dwa kolokwia składające się z 5 zadań otwartych. Z każdego kolokwium można uzyskać maksymalnie 20 punktów. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie 50% punktów + 1 z każdego kolokwium. 2. Egzamin końcowy składa się z materiału obejmującego tematykę ćwiczeń i seminariów. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń i seminariów. 3. Na egzaminie jest 6 zadań otwartych, za rozwiązanie wszystkich zadań można maksymalnie zdobyć 30 punktów. 4. Warunkiem zdania zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie 60% punktów z egzaminu. 21 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I rok, semestr I i II Stacjonarne Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej obowiązkowy ogólny zaawansowany polski Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, IV p. prof. dr hab n. med. Jacek Przybylski dr Maria Sobol Wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia rachunkowe, seminaria 120 wykłady: 30 ćwiczenia: 50 seminaria: 40 8 Treści programowe Przy realizowaniu niżej wymienionych zagadnień wykorzystywane są metody: podająca, programowa, praktyczna, problemowa. Wykłady/seminaria/ćwiczenia laboratoryjnych • Pomiary fizyczne – wielkości fizyczne i ich jednostki. Zasadnicze wiadomości z teorii błędów (metoda podająca). • Ruch harmoniczny, zjawisko rezonansu, zjawiska falowe, ultradźwięki. • Podstawy fizyczne przepływów – układ krążenia krwi (metody: podająca, praktyczna). • Elektryczność i magnetyzm. Podstawy fizyczne bioelektryczności (metoda podająca). • Podstawy fizyki atomowej: atom wodory, atomy wieloelektrodowe, elektronowy rezonans paramagnetyczny, emisja wymuszona, lasery (metody: podająca, praktyczna). • Podstawy fizyki jądrowej: budowa atomu, prawo rozpadu promieniotwórczego, rodzaje i właściwości promieniowania, oddziaływanie promieniowania jądrowego z materią, promieniotwórczość naturalna i sztuczna (metody: podająca, praktyczna, problemowa). • Promieniowanie rentgenowskie, osłabienie i pochłanianie promieniowania rentgenowskiego, zjawisko fotoelektryczne, efekt Comptona (metody: podająca, praktyczna, problemowa). • Akceleratory. Ćwiczenia/seminaria Podstawy fizyczne technik elektroradiologii: • RTG, mammografia (metoda: praktyczna, problemowa, programowana). • Tomografia komputerowa (metoda: podająca, problemowa). •Jądrowy rezonans magnetyczny (metoda: podająca, problemowa). • PET (metoda: podająca, problemowa). 22 Podstawy fizyczne diagnostyki elektromedycznej • Elektryczna i magnetyczna czynność serca (metody: praktyczna, problemowa), • Fale mechaniczne, ultradźwięki. Biofizyka narządu słuchu (metody: podająMetody dydaktyczne ca, praktyczna), (organizacja zajęć) • Wstęp do mechaniki oddychania (metody: podająca, praktyczna), • EEG (metody: podająca, problemowa). Znajomość fizyki na poziomie szkoły średniej). Dodatkowo studentów obowiązuje samodzielne opracowanie zagadnień do ćwiczeń przedstawionych w skrypcie Wymagania wstępne „Skrypt do biofizyki” praca zbiorowa. Przed rozpoczęciem każdego ćwiczenia laboratoryjnego teoretyczne przygotowanie studentów do zajęć sprawdzane jest w formie pisemnej albo ustnej. 1. Przekazanie studentom pewnego zasobu wiedzy teoretycznej i praktycznej pozwalającej na zrozumienie fizycznych podstaw procesów życiowych zachodzących w organizmie oraz metod fizycznych stosowanych w medycynie. 2. Poznanie fizycznej struktury układów biologicznych, fizyczna interpretacja ich funkcji. 3. Poznanie fizycznych podstaw metod diagnostycznych. 4. Poznanie jakie mechanizmy oddziaływania czynników fizycznych na organiCele kształcenia zmy żywe są wykorzystywane w celach terapeutycznych. 6. Znajomość czynników fizycznych oddziaływujących na człowieka w jego środowisku. 7. Poznanie ogólnej zasady posługiwania się fizycznymi przyrządami pomiarowymi i aparaturą fizyczną. 8. Zwrócenie uwagi na to, że każdy pomiar laboratoryjny jest obarczony błędem 9. Poznanie najprostszych zasad szacowania błędów pomiarów bezpośrednich i pośrednich. Efekty kształcenia - zna i rozumie podstawy fizyczne elektroradiologii, w szczególności fizykę promieniowania jonizującego, akustyki, elektryczności i przepływu prądu elektrycznego, - zna i rozumie fizyczne podstawy radioterapii, - zna fizyczne podstawy nieinwazyjnych metod obrazowania, - w zakresie wiedzy - posiada wiedzę dotyczącą zasady działania aparatury rentgenodiagnostycznej student: i diagnostyki obrazowej, - zna zasadę działania aparatury w medycynie nuklearnej: skanera PET, PET/TK, PET/MRI, - zna naturalne i sztuczne źródła promieniowania jonizującego oraz jego oddziaływania z materią. - obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów; - wykorzystuje znajomość praw fizyki do wyjaśnienia wpływu czynników ze- w zakresie umiejętności wnętrznych, takich jak temperatura, przyspieszenie, ciśnienie, pole elektromastudent: gnetyczne oraz promieniowanie jonizujące na organizm i jego elementy; - potrafi ocenić szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do ochrony radiologicznej. - posiada umiejętność prostego i przejrzystego sposobu wyjaśnienia zasady działania aparatury medycznej wykorzystywanej podczas badania, - w zakresie kompetencji - posiada świadomość własnych ograniczeń, personalno-społecznych - posiada nawyk i umiejętności stałego dokształcania się, - właściwie organizuje pracę własną. Egzamin –test wiadomości oraz praca pisemna – rozwiązanie zadań otwartych. Metody oceny pracy Ćwiczenia – ocenianie formujące. studenta (forma i warunki Seminaria – ocena formująca. zaliczenia przedmiotu) Egzamin z przedmiotu – ocenianie podsumowujące. 23 Literatura obowiązkowa: Literatura i materiały obowiązkowe: 1. „Człowiek i promieniowanie jonizujące” pod red. A. Hrynkiewicza, PWN, Warszawa 2001. 2. „Biofizyka” pod red. prof. F. Jaroszyka. 3. „Wybrane zagadnienia z biofizyki” pod red. prof. S. Miękisza. 4. „Skrypt do biofizyki” Wydawnictwo WUM, praca zbiorowa. Literatura uzupełniająca: Książki: 1. „Podstawy biofizyki” pod red. prof. Pilawskiego. 2. Diagnostyka Obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań” Pruszyński B., Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2000. 3. „Elementy fizyki, biofizyki i agrofizyki” pod red. prof. S. Przestalskiego. 4. Physics in Biology and Medicine, P. Daviodovits, Harcourt Academic Press, An Imprint of Elsevier, 2008. Czasopisma: Koło naukowe Ćwiczenia i seminaria 1. Obecność na ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. Każda nieobecność musi być usprawiedliwiona, a ćwiczenie/seminarium należy odrobić w terminie ustalonym z osobą odpowiedzialną za dydaktykę dla Elektroradiologii. Usprawiedliwieniem może być zwolnienie lekarskie, bądź zaświadczenie o zaistnieniu wypadku losowego. Ćwiczenia laboratoryjne – ocena formująca 1. Ćwiczenia laboratoryjne studenci wykonują w grupach 4-ro maksymalnie 5-cio osobowych. 2. Warunkiem zaliczenia każdego ćwiczenia jest zaliczenie części teoretycznej (odpowiedź ustna na początku zajęć) i części praktycznej (wykonanie ćwiczenia i napisanie sprawozdania). 3. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych. 4. Studenci, którzy nie zaliczyli ćwiczeń laboratoryjnych są niedopuszczeni do zaliczenia przedmiotu. Regulamin: Ćwiczenia rachunkowe/ seminaria 1. Zaliczenie ćwiczeń rachunkowych i seminariów – zaliczenie dwóch kolokwiów (w środku i na końcu semestru), dodatkowo pod uwagę brana jest aktywność studentów podczas zajęć. Kolokwium (ocena podsumowująca) 1. Kolowium składa się z 20 pytań testowych jednokrotnego wyboru i 5 zadań rachunkowych. 2. Każde pytanie testowe zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów z kolokwium 40 (20 pkt pytania testowe, 20 ptk zadania rachunkowe). 3. Pytania dotyczą materiału ćwiczeniowego i seminariów. Warunkiem zaliczenia kolokwium jest uzyskanie 60% wszystkich punktów Egzamin pisemny (ocena podsumowująca) 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych, oraz kolokwiów. 2. Egzamin końcowy składa się z materiału obejmującego tematykę wykładów, seminariów, ćwiczeń laboratoryjnych oraz rachunkowych. 3. Egzamin składa się z 50 pytań testowych jednokrotnego wyboru i 5 zadań rachunkowych. 4. Każde pytanie testowe zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów z kolokwium 70 (50 pkt pytania testowe, 20 ptk zadania rachunkowe). Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie 60% wszystkich punktów. 24 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: - w zakresie kompetencji personalno-społecznych Rok akademicki: 2014/2015 Elektroradiologia I, semestr zimowy i letni Stacjonarne Rentgenodiagnostyka klasyczna Podstawowy Zaawansowany Język polski I Zakład Radiologii Klinicznej prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski mgr Wojciech Trojanowski Seminaria, ćwiczenia 225 wykłady: 15 ćwiczenia: 165 seminaria: 60 Seminaria i ćwiczenia w poniedziałki i wtorki Dostarczenie umiejętności realizacji badań rentgenowskich od strony technicznej. Efekty kształcenia Powinien poznać: – fizyczne, techniczne i geometryczne podstawy rentgenografii – metodykę ogólną badań rtg (w tym ochronę radiologiczną) – rentgenografię ortopedyczną – materiały światłoczułe – techniki specjalne rtg – metody badania głowy – badania czaszki i jej struktur – ciemnię automatyczną, normalizację obróbki – badania narządów jamy brzusznej – badania naczyniowe – badania o.u.n. Powinien nauczyć się: – sprawowania opieki nad pacjentem i porozumiewania się z nim w sprawach związanych z badaniem. – wykonywania samodzielnie dokumentacji zdjęciowej badania rtg odpowiednio do problemu klinicznego i treści skierowania, stanu i możliwości pacjenta, jego budowy anatomicznej oraz możliwości technicznych aparatu. – obsługiwać ciemnię i eksploatować materiały światłoczułe. Powinien: – współpracować z personelem medycznym i technicznym w trakcie badań prowadzonych zespołowo. – przestrzegać zasad ogólnych regulaminów i instrukcji bhp. 25 Metody oceny pracy Kolokwia cząstkowe (2 terminy wyznaczone przez Zakład). W przypadku niepostudenta (forma i warunki wodzenia trzeci termin dla wszystkich nie zaliczonych kolokwiów wyznaczony zaliczenia przedmiotu) jest na koniec semestru. Przedmiot kończy się egzaminem. Po praktyce wakacyjnej student otrzymuje wpis do indeksu. Literatura obowiązkowa: 1. B. Pruszyński: „Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań. PZWL, Warszawa 2000. 2. B. Daniel: „Atlas anatomii radiologicznej człowieka”, PZWL, Warszawa 1998. 3. Klewenhagen: „Promienie X i ich zastosowanie w medycynie. PZWL. 4. Eberhardt, Iliński:” Zarys radiografii medycznej. PZWL. Literatura uzupełniająca: Książki: 1. B. Pruszyński: Radiologia. Diagnostyka obrazowa. PZWL. 2. St. Leszczyński: Radiologia. PZWL. 3. S.L. Zgliczyński: Radiologia. Podręcznik dla studentów. PZWL. 4. Borejko, Dziak: Badania radiologiczne 4 w ortopedii. PZWL. 5. Gładysz: Tomografia. PZWL. 6. G. Pawlicki, T. Pałko, N. Golnik, B. Gwiazdowski, L. Królicki: Cybernetyka i Inżynieria Biomedyczna 2000. Fizyka Medyczna. Wyd. Oficyna Wydawnicza. Exit. 2002. Czasopisma: – Leksykon radiologii. – Polski przegląd Radiologii – roczniki. Koło naukowe Regulamin: – Wszystkich przebywających na terenie pracowni rentgenowskiej obowiązują ogólne przepisy bhp, oraz przepisy bhp I Zakładu Radiologii Klinicznej WUM. – lekceważenie zasad lub przepisów bhp może narazić osoby przebywające w pracowni na urazy mechaniczne, porażenia prądem, oparzenia, zakażenia lub zbyteczne napromieniowanie. – wszelkie zagrożenia lub uszkodzenia powinny być niezwłocznie zgłaszane osobie prowadzącej zajęcia lub Kierownikowi Zakładu a czynności obarczone ryzykiem – przerwane. – osoby nie posiadające uprawnień i zgody Kierownika Zakładu nie mogą wykonywać żadnych zapraw ani przeróbek. 26 PATOMORFOLOGIA KATEDRA I ZAKŁAD PATOMORFOLOGII CENTRUM BIOSTRUKTURY WUM 02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel./fax (22) 629 98 92 e-mail: [email protected] Kierownik Zakładu – prof. dr hab. med. Barbara Górnicka Odpowiedzialny za dydaktykę – dr n. med. Dorota Biernacka-Wawrzonek Godziny przyjęć w sprawach studenckich: środa 9.30 – 11.00. Roczny wymiar zajęć: 30 godzin. Zajęcia odbywają się w formie seminariów w semestrze zimowym (I); 30 godzin (tj. 2 godz. tygodniowo) w środy w godz. 8.00 – 9.30 w Sali im. Prof. Józefa Hornowskiego w Colegium Anatomicum, ul. Chałubińskiego 5. Celem nauczania patomorfologii (anatomii patologicznej) jest: – przekazanie studentom zasobu wiedzy, która pozwoli na zrozumienie mechanizmów prowadzących do powstania procesu chorobowego i jego dynamiki, – zintegrowanie wiadomości z patomorfologii z wiadomościami z dyscyplin podstawowych i klinicznych, – przygotowanie do współpracy z lekarzami różnej specjalizacji. Tematyka seminariów obejmuje: – patomorfologię ogólną, – patomorfologię szczegółową. Patomorfologia ogólna obejmuje zagadnienia: – zaburzenia w krążeniu, – uszkodzenie komórek i adaptację, – zapalenie i naprawa, – nowotwory. Patomorfologia szczegółowa obejmuje wybrane zagadnienia z patomorfologii narządowej i wybranych jednostek chorobowych: – patologia serca i naczyń, – patologia układu oddechowego, – patologia przewodu pokarmowego, – patologia układu moczowo-płciowego, – patologia układu nerwowego, – patologia układu krwiotwórczego, – patologia układu odpornościowego. Zaliczenie: kolokwium z nabytych wiadomości jest przeprowadzane po zakończeniu zajęć w formie pisemnej (bez oceny). PIŚMIENNICTWO ZALECANE: 1. „Patomorfologia kliniczna” red. prof. S. Kruś, E. Skrzypek-Fakhoury. PZWL 1996. 2. „Anatomia patologiczna” red. prof. S. Kruś, PZWL 2001. 3. „Pathology” Stevens A., Lowe J., Mosby – Edinburg. London. New York 2000. 4. „Patologia” Kumar V., Cotran R.S. Robbins S.L. Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner. Wrocław 2005. 5. „Patologia znaczy słowo o chorobie” J. Stachura, W. Domagała. Polska Akademia Umiejętności Wydział Lekarski. Kraków 2005. 27 PATOFIZJOLOGIA Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej WUM Warszawa, ul. Pawińskiego 3 c, tel./fax (22) 5720710; 1166102 e-mail: [email protected] Kierownik Katedry: dr hab. Dariusz Szukiewicz Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Anna Witanowska Godziny przyjęć studentów: wtorek g: 12–14 Zajęcia odbywają się w Zakładzie Historii Medycyny i Filozofii, na I roku w semestrze II. Do obowiązku studentów należy przygotowanie się do zajęć seminaryjnych z zakresu fizjologii i anatomi. PROGRAM NAUCZANIA Tematy seminariów 1. Pojęcia ogólne – zdrowie i choroba 2. Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej 3. Wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka. 4. Molekularne podstawy odczynu zapalnego 5. Patofizjologia układu dokrewnego 6. Patofizjologia układu krążenia 7. Patofizjologia układu krążenia 8. Zaburzenia czynności układu oddechowego 9. Patofizjologia układu trawiennego 10.Patofizjologia nerek 11. Patofizjologia chorób tkanki łącznej 12.Starzenie się organizmu 13.Patofizjologia nerek ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Warunkiem zaliczenia przedmiotu patofizjologii jest obecność na wszystkich seminariach (a w przypadku usprawiedliwionych nieobecności – zaliczenie odpowiedniej partii materiału w formie ustalonej z asystentem prowadzącym) i zdanie kolokwium. Piśmiennictwo zalecane: 1. Patofizjologia pod red. S. Maślińskiego i J. Ryżewskiego, PZWL 2008. 2. Patofizjologia człowieka w zarysie J.W. Guzek. 28 JĘZYKI OBCE (do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski) Studium Języków Obcych 02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2 A (Centrum Dydaktyczne). Tel.: (+4822) 5720863. Fax: (+4822) 5720864, e-mail: [email protected] Kierownik Studium: dr Maciej Ganczar Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Urszula Swoboda-Rydz Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w SJO (Centrum Dydaktyczne). PROGRAM NAUCZANIA Lektorat wybranego języka obcego (angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub rosyjskiego) trwa dwa lata. Prowadzony jest na I oraz II roku studiów (po 30 h w semestrze) i kończy się egzaminem w sesji letniej II roku studiów. Jest to lektorat języka specjalistycznego prowadzony na poziomie średnio zaawansowanym oraz zaawansowanym i opiera się na znajomości języka ogólnego wyniesionej ze szkoły średniej. Absolwent zna język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umie posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu elektroradiologii. Celem nauczania jest wprowadzenie słownictwa i funkcji językowych pozwalających na: ● opis budowy anatomicznej i funkcji fizjologicznych, ● omawianie podstawowych procesów fizycznych, ● komunikowanie się z pacjentem, ● zrozumienie tekstów medycznych o tematyce radiologicznej, w tym opisów wyników różnych typów badań obrazowych. Tematy zajęć: 1. Wprowadzenie słownictwa z dziedziny anatomii (części ciała, narządy i ich układy). Specjalistyczna terminologia pochodzenia łacińskiego i greckiego oraz nazewnictwo potoczne; słowotwórstwo ze szczególnym uwzględnieniem przedrostków i przyrostków. 2. Wprowadzenie do opisu anatomicznego. Słownictwo stosowane w opisie prawidłowego położenia, wzajemnych relacji pomiędzy narządami, ich kształtu i rozmiarów oraz zmian w stosunku do normy. 3. Opis procesów fizjologicznych. Opis roli poszczególnych układów w organizmie oraz czynności narządów. 4. Wprowadzenie pojęć związanych z biologią nowotworów. 5. Opis organizacji szpitala i miejsca Zakładów Radiodiagnostyki i Radioterapii w jego strukturze Omawianie poszczególnych podspecjalizacji radiologicznych. 6. Porozumiewanie się z pacjentem Przedstawianie się, udzielanie niezbędnych informacji odnośnie przebiegu badania, wydawanie poleceń i instrukcji dotyczących przygotowania do badań i samego badania. Kierowania pacjenta do innych oddziałów. 7. Skrócony wywiad. Pytania nt. charakteru dolegliwości i zaburzeń, alergii, odpowiedniego przygotowania pacjenta do badania. 8. Płaszczyzny badania pacjenta. Instrukcje podawane w celu odpowiedniego ustawienia i ułożenia pacjenta podczas badania. 9. Wprowadzenie do międzynarodowego układu jednostek miar SI oraz jednostek stosowanych w USA i Wielkiej Brytanii. 29 10.Czytanie ze zrozumieniem tekstów i artykułów o tematyce radiologicznej. 11. Przygotowanie oraz przedstawienie plakatu naukowego/informacyjnego dla pacjentów i prezentacji. ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowi systematyczny, aktywny udział w zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnego sprawdzianu końcowego oraz przedstawienie plakatu lub prezentacji w oparciu o samodzielną lekturę. Podręczniki: Język angielski 1.J. Ciecierska, B. Jenike: English in Medicine. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. 2.J. Ciecierska, B. Jenike, K. Tudruj: English for Medical Purposes – Self-Assessment Tests, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, PZWL, 1999. 3. E. Glennding, B. Holmstrom: English in Medicine, Cambridge University Press 2005. 4. A. Pohl: Test Your Professional English, Medical, Penguin English 2002. Język francuski 1. F. Mourholn-Dallies, J. Tolas: Santé – médecine. com, CLE International, Paris 2004. 2. T. Fassier T., S. Talavera-Goy: Le Français des médecins, PUG 2008. Język niemiecki 1. U. Firnhaber-Sensen U, G. Schmidt: Deutsch im Krankenhaus, Langenscheidt, Berlin, 2005. 2. M. Ganczar M., Rogowska: Medycyna. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne Hueber, 2007. Język rosyjski 1. A. Gołubiewa, N. Kowalska: Russkij jazyk siegodnia, AGMEN – Wyd. Eduk. 1998. 30 WYCHOWANIE FIZYCZNE STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM 02-091 Warszawa, Ul. Żwirki i Wigury 81A, Tel.: 5720-528; 5720-529 Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski Przyjmuje: wtorek 1100–1300; czwartek 1030–1200. Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 900–1500 środa dniem bez interesanta, e-mail: [email protected], Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Bożena Glinkowska Przyjmuje: poniedziałek 1000–1200; czwartek 1000–1200. Roczny wymiar zajęć: 30 godzin ćwiczeń w semestrze letnim. CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami i metodologią programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji. PROGRAM NAUCZANIA Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Studenci mają możliwość wyboru preferowanych przez siebie zajęć: atletyka siłowa, biegi terenowe, Cuba Latino, fitness, pływanie, piłka nożna, piłka siatkowa, koszykówka, jazda konna, judo, joga, karate, korfbal, kulturystyka, Latino Ladies, Miecz Tai Chi, nordic walking, Pilates, rehabilitacja dla studentów ze zwolnieniem lekarskim, samoobrona, siłownia, stretching, Tai Chi, taniec brzucha, Włócznia Tai Chi, wspinaczka, zajęcia dla osób z nadwagą. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej. METODY ORGANIZACJI PRACY Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w semestrze letnim, odbywają się przez 15 tygodni dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo. Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system zapisów – za pośrednictwem strony internetowej: www.swfis.superhost.pl/zapisy/ 31 FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA 1. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy. 2. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan zdrowia są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji ruchowej w Studium Wychowania Fizycznego WUM. 3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 100% frekwencja na zajęciach, oraz zaliczenie sprawdzianów w wybranych dyscyplinach rekreacyjno-sportowych. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane na pierwszych zajęciach. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE TeleZdrowie Opiekun Koła: mgr Bożena Glinkowska Członkowie Koła zajmują się szerzeniem wiedzy na temat Telezdrowia I Telemedycyny jako nowej formy opieki zdrowotnej (w tym telerehabilitacji, telepielęgniarstwa i innych), propagowaniem i wdrażaniem systemów telemedycznych w polskim systemie ochrony zdrowia, zgłębianiem wiedzy na temat zagadnień cybermedycyny, rzeczywistości wirtualnej, technologii zdalnego nadzoru nad pacjentami dziedzin pokrewnych, współpracą naukową ze stowarzyszeniami działającymi w telemedycynie, poznawaniem tajników pracy badawczej i klinicznej z wykorzystaniem technologii informacyjnych i udział w takiej pracy. 32 ETYKA W MEDYCYNIE Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny ul. Zwirki i Wigury 81 Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Tomasz Pasierski Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. nadzw. dr hab. Marek Wichrowski Roczny wymiar zajęć wnosi – 30 godzin wykładów i ćwiczeń (2 godz. tygodniowo). Przyjęcia w sprawach studenckich: godz. 1100–1300. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Historii Medycyny i Filozofii. CEL NAUCZANIA Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawami współczesnej etyki medycznej (bioetyki) oraz elementami prawa medycznego. Program nauczania Zadanie naczelnym zajęć: „Etyka w medycynie” jest wprowadzenie studentów z podstawami współczesnej, głównie anglosaskiej i polskiej, filozoficznej etyki medycznej. Materiał podzielony został na dwie części: ogólnoetyczną, realizowaną podczas wykładów (główne systemy moralne) i szczegółową, realizowaną podczas ćwiczeń (właściwa etyka medyczna – bioetyka). Teorie bioetyczne uzupełniane są analizą kazusów – studenci mają okazję poznać kilka klasycznych przypadków (np. Quinlan, Baby Jane Doe, Texas Burn Case, eutanazja w Holandii, doświadczenia genetyczne) oraz dyskutować nad kazusami polskimi. WYKŁADY 1. Etyka: podstawowe dysfunkcje pojęciowe. 2. Tradycja hipokratejska i współczesna bioetyka. 3. Katolicka teoria prawa naturalnego a bioetyka. 4. Utylitaryzm czynów i zasad – antagonista etyki katolickiej. 5. Etyka Immanuela Kanta. 6. Główne zasady etyki medycznej; primum non nocere, dobro pacjenta. 7. Główne zasady etyki medycznej; sprawiedliwość i autonomia 8. Rekapitulacja; czy i jak możliwe jest rozstrzyganie konfliktów moralnych w medycynie? Program ćwiczeń 1. Spory wokół definicji śmierci. 2. Eutanazja i hospicja. 3. Status moralny embrionu: aborcja, in vitro, doświadczenia genetyczne etc. 4. Eksperymenty na człowieku. 5. Relacje pacjent –lekarz: paternalizm, libertarianizm, tajemnica lekarska, współczesne rozwiązania prawne (np. The Patient Self Determination Act, ustawodawstwo polskie). 6. Relacje pacjent-lekarz: analiza kazusów. 7. Czy i jak jest możliwe rozstrzyganie konfliktów moralnych w medycynie? ZASADY I FORMY ZALICZANIA PRZEDMIOTU Zaliczenie w formie pisemnej odbywać się będzie na ostatnim wykładzie. LITERATURA OBOWIĄZKOWA: Fragmenty następujących dzieł: 1. T. L. Beauchampa i J, F. Childressa: „Zasady etyki medycznej” (przekład dr Witolda Jacórzyńskiego). 2. P. Vardy, P. Grosh:,,Etyka” (dowolne wydanie). 3. M. Wichrowski: „Prawo dożycia”, Warszawa 2005. Piśmiennictwo zalecane: kopie źródeł historycznych dostarczane przez prowadzącego zajęcia i bioetyczne strony www. 33 PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO 02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (22)1166003; 1166004 e-mail: [email protected] www.biblioteka.wum.edu.pl p.o. Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata e-mail: [email protected] Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata godziny przyjęć: 900–1200. Jednorazowe zajęcia z przysposobienia bibliotecznego (2 godz.) odbywają się w Czytelni Ogólnej Biblioteki Głównej (parter), przy ul. Oczki 1, dla grup dziekańskich. Celem zajęć jest: przygotowanie do samodzielnego korzystania z systemu informacyjno-bibliotecznego uczelni, zapoznanie się z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w zakresie dostępu do literatury medycznej. Wykład poświęcony jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu biblioteczno-informacyjnego WUM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne i edukacyjne dostępne ze strony www.bibl.amwaw.edu.pl Ćwiczenia polegają na wyszukiwaniu w katalogach wybranych pozycji z literatury i wypełnieniu rewersu. Za treść zamieszczonych materiałów, odpowiadają poszczególne jednostki w których będą odbywać się zajęcia. 34