PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY EDUKACJI

PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY EDUKACJI
Prof. dr hab. Bolesław Niemierko
Efekty kształcenia. Wiedza. Student –
1. Wyjaśnia psychologiczne podstawy głównych pojęć współczesnej teorii edukacji.
2. Interpretuje kształcenie szkolne i nieformalne jako zachowania społeczne.
3. Uzasadnia znaczenie autentyzmu uczenia się dzieci i młodzieży w różnym wieku
4. Klasyfikuje indywidualne i grupowe metody kształcenia według ich skuteczności w wybranych
sytuacjach.
5. Interpretuje metody sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów w kategoriach psychometrii.
6. Uzasadnia ewaluację kształtującą osiągnięć ucznia, nauczyciela i szkoły.
Efekty kształcenia. Umiejętności. Student –
1. Operacjonalizuje cele edukacyjne z wykorzystaniem właściwych taksonomii.
2. Tworzy autorskie metody kształcenia psychologicznego według głównych składników sytuacji
dydaktycznej.
3. Tworzy psychologicznie ugruntowane programy kształcenia dla wybranych zakresów umiejętności.
4. Buduje test osiągnięć szkolnych złożony z zadań otwartych i zamkniętych.
5. Ocenia trafność pomiaru osiągnięć emocjonalno-motywacyjnych i poznawczych.
6. Ocenia wyniki uczenia się, stosując społeczno-wychowawczy układ kryteriów.
Efekty kształcenia. Kompetencje społeczne. Student –
1. Interesuje się skutecznością kształcenia formalnego i nieformalnego dzieci i dorosłych.
2. W swoim otoczeniu doradza i pomaga dzieciom i dorosłym uczącym się nowych czynności.
3. Angażuje się w działalność mającą na celu podnoszenie jakości kształcenia, w którym uczestniczy.
4. Traktuje życie własne i innych osób jako proces ustawicznego kształcenia się.
Tematyka zajęć
1. Przednaukowy asocjacjonizm:
J.F. Herbart i stopnie formalne. Dzieje herbartyzmu.
2. Behawioryzm:
R. Tyler i doznania poznawcze, B. Bloom i kontynuatorzy – taksonomie celów kształcenia,
R. Mager i operacjonalizacja celów, B. Skinner i programowanie dydaktyczne,
T. Tomaszewski – opanowywanie czynności. Analityczne modele treści kształcenia.
3. Psychologia społeczna:
J. Dewey i uczenie się przez działanie, A. Bandura i społeczne uczenie się,
B. Wojciszke i mechanizmy współdziałania, L. Kohlberg – socjalizacja a grupowe metody kształcenia.
Memetyka i pedagogika ewolucyjna. Technologia informacyjna – „cyfrowi tubylcy”.
4. Psychologia humanistyczna:
A. Maslow i potrzeby ucznia, C. Rogers i motywacja do uczenia się,
M. Scriven i ewaluacja kształtująca. Społeczno-wychowawcze ocenianie osiągnięć szkolnych.
5. Psychologia poznawcza:
J. Piaget – stadialny rozwój umysłu a metody kształcenia indywidualnego,
E. Nęcka – twórcze rozwiązywanie problemów, D. Kahneman – myślenie wolne i szybkie,
K.J. Szmidt – pedagogika twórczości. Twórczość jako cel kształcenia.
6. Psychoanaliza:
E. Berne i analiza transakcyjna. Stany Ja pedagogów a systemy dydaktyczne.
7. Psychometria:
L.J. Cronbach i klasyczna teoria testu, G. Rasch i probabilistyczna teoria testu,
R. Glaser i W.J. Popham – pomiar sprawdzający. Model pomiaru wielostopniowego.
Literatura
B. Niemierko, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa 2007, WAiP.
R.L. Brennan (ed.), Educational Measurement. Fourth Edition, Westport 2006, Praeger.
J. Brophy, Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa 2002, PWN.
K. Konarzewski (red.), Sztuka nauczania. Tom II. Szkoła. Warszawa 1991 i wyd. nast., PWN.
K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. Tom I. Czynności nauczyciela. Warszawa 1991 i wyd. nast.,
PWN.
G. Mietzel, Psychologia kształcenia, Gdańsk 2002, GWP.
B. Niemierko, Pomiar wyników kształcenia. Warszawa 1999 i wyd. nast., WSiP.
A. Ornstein i F. Hunkins, Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka. Warszawa 1998, WSiP.