Microsoft Word Viewer - Ławica 4- prognoza

Transkrypt

MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
dotycząca projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„ŁAWICA 4” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INś.
AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZAJĄC
POZNAŃ, KWIECIEŃ 2009 R./ LUTY 2010R.*
* NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII
I DOKONANYCH UZGODNIEŃ ORAZ UWAGI WPROWADZONE DO PROJEKTU PLANU NA ETAPIE WYŁOśENIA DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE .................................................................................................................... 4
1.1 Informacje wstępne ..................................................................................................................4
1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania....................................................................................4
1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania ......................................................................................5
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy .....................................................................................7
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO......................................................... 9
2.1 Charakterystyka elementów środowiska przyrodniczego...............................................................9
2.1.1 PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu ............................................................9
2.1.2 Rzeźba terenu ............................................................................................................... 10
2.1.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe ......................................................................... 10
2.1.4 Warunki wodne ............................................................................................................. 10
2.1.5 Flora 11
2.1.6 Fauna ........................................................................................................................... 13
2.1.7 Gleby14
2.1.8 Klimat lokalny................................................................................................................ 15
2.1.9 Obszary cenne kulturowo ............................................................................................... 16
2.2 Stan środowiska naturalnego................................................................................................... 16
2.2.1 Jakość powietrza atmosferycznego.................................................................................. 16
2.2.2 Jakość wód ................................................................................................................... 17
2.2.3 Klimat akustyczny .......................................................................................................... 18
3. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU............................. 21
3.1 Cel opracowania projektu planu ............................................................................................... 21
3.2 Ustalenia projektu planu ......................................................................................................... 22
3.3 Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ......................................................... 25
3.4 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu........... 27
4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTU PLANU ............................................................................................................... 28
5 . CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM I
KRAJOWYM ......................................................................................................................... 32
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
PRZYRODNICZE .................................................................................................................. 34
6.1 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ....................................................................................... 34
6.2 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne................................................................ 36
6.3 Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz ............................................................. 37
6.4 Oddziaływanie na szatę roślinną .............................................................................................. 38
6.5 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .............................................................................. 40
6.6 Oddziaływanie na klimat akustyczny......................................................................................... 41
6.7 Oddziaływanie na obszary Natura 2000. ................................................................................... 44
6.8 Oddziaływanie na obszary cenne kulturowo .............................................................................. 45
6.9 Oddziaływanie transgraniczne.................................................................................................. 45
7. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA........................................................................................................... 45
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU ....... 45
9. STRESZCZENIE...................................................................................................................... 46
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Granica obszaru objętego opracowania na tle ortofotomapy miasta Poznania
Granica obszaru objętego opracowania na tle mapy topograficznej miasta Poznania
PołoŜenie i powiązania przyrodnicze obszaru opracowania z otoczeniem
Hipsometria
Geologia
Mapa glebowo-rolna
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp „Ławica 4” w Poznaniu, MPU, luty 2010r. – etap procedury planistycznej – wyłoŜenie do
publicznego wglądu
3
1.
WPROWADZENIE
1.1
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Ławica 4” w Poznaniu.
Plan miejscowy sporządzany jest na podstawie uchwały Nr CII/1185/2006 Rady Miasta
Poznania z dnia 12 września 2006 r. Obszar, dla którego sporządzany jest plan, zlokalizowany jest
w zachodniej części Poznania, w dzielnicy Grunwald, w obrębie osiedla Ławica. Obejmuje tereny
połoŜone pomiędzy ulicami: Bukowską, Złotowską, Okonecką, Gryfińską, Wyszomierską, Miastkowską,
a północną częścią południowo-zachodniego klina zieleni, wykształconego wzdłuŜ Strumienia
Junikowskiego.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 83 ha.
1.2
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia
7 listopada 2008 r.). Zgodnie z art. 51 ust. 1 ww. ustawy organ administracji opracowujący m.in.
projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza prognozę oddziaływania na
środowisko.
Zapisy powyŜszej ustawy stanowią odzwierciedlenie wdroŜenia do polskich regulacji prawnych
ustaleń podjętych na poziomie międzynarodowym w dyrektywach Wspólnot Europejskich, w tym:
1. dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych
przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175
z 05.07.1985),
2. dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992),
3. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001),
4. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie
publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady
90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003),
5. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej
udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie
środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru
sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003),
4
6. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej
zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. UE L 24 z 29.01.2008).
W myśl powyŜszej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje równieŜ art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), zgodnie z którym wójt, burmistrz
albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy
projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom
właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a takŜe jest przedmiotem społecznej oceny
– podlega wyłoŜeniu do publicznego wglądu, a jej ustalenia mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy
w sprawie uchwalenia planu miejscowego.
1.3
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki moŜe mieć miejsce na skutek realizacji, dopuszczonych
w projekcie planu, form zagospodarowania przestrzennego, między innymi poprzez ocenę relacji
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a takŜe aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
wskazano w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko. Zgodnie z tym artykułem prognoza oddziaływania na środowisko
zawiera:
1. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązanie
z innymi dokumentami.
2. Informację o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy.
3. Propozycje
dotyczące
przewidywanych
metod
analiz
skutków
realizacji
postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania.
4. Informacje o moŜliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.
5. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.
5
Prognoza określa, analizuje i ocenia:
1. Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu.
2. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem.
3. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
4. Cele
ochrony
środowiska
ustanowione
na
szczeblu
międzynarodowym,
wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele
i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu.
5. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe i chwilowe oraz
pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru, a takŜe na środowisko, a w szczególności na: róŜnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta,
rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra
materialne, z uwzględnieniem zaleŜności między tymi elementami środowiska i między
oddziaływaniami na te elementy.
Ponadto prognoza przedstawia:
1. Rozwiązania
mające
na
celu zapobieganie, ograniczanie
lub
kompensację
przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru.
2. Biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych
w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz metod dokonania oceny
prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub we współczesnej wiedzy.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być
opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte
dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 wyŜej wskazanej ustawy zakres i stopień szczegółowości
informacji zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi
w art. 57 i 58 ustawy – regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz państwowym powiatowym
inspektorem sanitarnym.
6
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa JeŜ J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Wśród zwierząt i roślin, Kronika miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002,
•
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Poznaniu Jackowiak B, Prace Zakładu Taksonomii
Roślin UAM w Poznaniu, Poznań 1993,
•
Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 2005.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
•
mapa topograficzna w skali 1:10000, ark. N-33-130-D-c-2 Poznań Grunwald, GeokartInternational Sp. z o.o., Rzeszów, OPGK - Rzeszów S. A. 1998.
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „ Ławica 4” w Poznaniu, MPU 2010,
•
Uchwała Nr CII/1185/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 12 września 2006 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla
obszaru „Ławica 4” w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program
ochrony
środowiska
miasta
Poznania
na
lata
2004-2007,
Uchwała
Nr XLVII/500/4/2004 Rady Miasta Poznania z dnia 22 czerwca 2004 r.,
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2007, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2008,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I – Mapa Akustyczna m. Poznania, Centrum Badań Akustycznych Fundacja Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza, Poznań czerwiec 2007,
7
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap
II - Program Ochrony przed Hałasem, Centrum Badań Akustycznych Fundacja Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza, Poznań czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta
Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200,
poz. 3281),
•
Środowisko naturalne miasta Poznania Część I, Urząd Miasta w Poznaniu Wydział Ochrony
Środowiska, Poznań 1996,
•
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego obszaru „ŁAWICA 4” w Poznaniu; Pracownia Badawczo – Projektowa „Ekolog”,
dr Zbigniew Ziętkowiak; Poznań 2006 r.,
•
Opracowanie
ekofizjograficzne
dla
przestrzennego dla części północnej
potrzeb
miejscowego
planu
zagospodarowania
„południowo – zachodniego klina zieleni” w Poznaniu;
Pracownia badawczo – projektowa „EKOLOG” dr Zbigniew Ziętkowiak; Poznań październik –
listopad 2006 r.,
•
Przyrodnicze uwarunkowania moŜliwości budowy zbiornika retencyjnego na obszarze Lasku
Marcelińskiego
w
górnym
biegu
Strumienia
Junikowskiego,
pod
kierunkiem
prof. dr hab. Alfreda Kanieckiego, Poznań 1998 r.,
•
Koncepcja
utrzymania
i
poprawy
stanu
czystości
wód
Strumienia
Junikowskiego,
prof. dr hab. Marek Kraska, Poznań 1994 r.,
•
Ocena moŜliwości spiętrzenia wody w dolinie Strumienia Junikowskiego, pod kierunkiem
prof. dr. hab. Alfreda Kanieckiego, Poznań 1992 r.,
•
Raport
oddziaływania
przedsięwzięcia
na
środowisko,
„Modernizacja
ulicy
Bukowskiej
w Poznaniu od granicy miasta do przecięcia z projektowaną III Ramą komunikacyjną; Biuro
Konsultacyjno – Projektowe Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO, ul. Ratajczaka 26-3,
61-815 Poznań; październik 2003 r.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (marzec 2009 r.),
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, marzec 2009 r.)
•
www.natura2000.mos.gov.pl.
•
www.salamandra.org.pl.
PowyŜsze materiały, w połączeniu z wizją terenową, pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty, jego główne problemy,
podatność na degradację, a takŜe moŜliwości regeneracji i rewitalizacji.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającą na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość
posiadanych
informacji
o dotychczasowych
mechanizmach
funkcjonowania
środowiska
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
8
PosłuŜono się równieŜ metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami przyrodniczymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umoŜliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście - stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1
Charakterystyka elementów środowiska przyrodniczego
2.1.1
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty granicami planu znajduje się w dzielnicy Grunwald i obejmuje swoim zasięgiem
część osiedla Ławica. Od północy teren ten przylega bezpośrednio do ul. Bukowskiej, będącej
fragmentem drogi wojewódzkiej nr 307. Pozostałe granice wyznaczają ulice: Złotowska, Okonecka,
Gryfińska, Wyszomierska, Miastkowska, wschodnia granica działek nr 1/12, 1/14, 1/15, 1/17, ark.14,
obręb Ławica, ulica L. Solskiego (włączona w granice planu), wschodnia granica działek nr 1/22, 1/24,
ulice Dobiegniewska i Perzycka (włączone w granice planu), południowa granica działek nr 44/9 –
44/28 ark. 19, obręb Ławica, zachodnia granica działek nr 44/28 - 44/30, 37, 34/1, 30/11 ark 19,
obręb Ławica, po terenie działek nr 22/5, 14, 6, 5 ark. 19, obręb Ławica oraz działek nr 99/2, 98,
93/4, 92, 86/4, 85/4, 80/5, 54, 50/5, 49/4, 44/3, 42/4, 37, 36/6, 36/5, 31, 30/4, 25/3, 24/4, 19/5
ark. 16 obręb Ławica oraz zachodnia granica działek nr 1/86, 1/77, 1/68, 1/69, 1/104, 1/63 ark. 02
obręb Ławica. Teren leŜy w bezpośrednim sąsiedztwie portu lotniczego „Poznań Ławica”.
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego (1994) obszar opracowania
znajduje się w obrębie mezoregionu Pojezierze Poznańskie (315.51), w mikroregionie Równina
Poznańska (315.516).
Tereny objęte ustaleniami planu miejscowego przylegają do południowo-zachodniego klina
zieleni, kształtowanego wzdłuŜ doliny Strumienia Junikowskiego. Graniczą one z obszarami lasów
nadleśnictwa Konstantynowo, łąkami wzdłuŜ Strumienia Junikowskiego oraz lasami komunalnymi
leśnictwa Marcelin.
Największym stopniem zainwestowania charakteryzuje się teren leŜący w północnej części
obszaru objętego planem, pomiędzy ul. Bukowską, ul. Złotowską oraz ul. Perzycką. Dominuje tu
zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, wolno stojąca i bliźniacza, w obrębie której prowadzona jest
równieŜ działalność usługowa (głównie obiekty handlowe, biurowe oraz warsztaty). Znajdują się tu
równieŜ obiekty usług ogólnomiejskich: przedszkole (Przedszkole nr 36 im. Marii Konopnickiej przy
ul. Perzyckiej) oraz szkoła (Szkoła Podstawowa nr 58 im. Jerzego Kukuczki przy ul. Ławica) oraz
kościół parafialny pw. Objawienia Pańskiego przy ul. Miastkowskiej.
Pomiędzy ul. Sławińską a zachodnią granicą opracowania, na wysokości ul. Gorzowskiej,
znajduje się teren zadrzewiony, stanowiący pozostałość parku dawnego folwarku Ławica. Tereny
zieleni wysokiej zlokalizowane są równieŜ w południowo- zachodniej części opracowania, pomiędzy ul.
9
Miastkowską, a ul. Dobiegniewską.
Największa ilość terenów niezagospodarowanych znajduje się przy zachodniej i południowozachodniej granicy opracowania. W większości są to tereny pokryte naturalną roślinnością trawiastą
i krzewiastą. Wymienić tu moŜna na przykład teren połoŜony w północno- zachodnim krańcu
opracowania poniŜej ul. Bukowskiej, zdegradowane tereny magazynowe po dawnej działalności
gospodarczej prowadzonej przy ul. Witnickiej (na tyłach przedszkola), a takŜe nieuŜytki zlokalizowane
pomiędzy zachodnią granicą opracowania, ul. Złotowską a ul. Perzycką. Tereny nieuŜytkowane
znajdują się równieŜ w środkowej części omawianego obszaru, pomiędzy ulicami: Templińską,
Miastkowską oraz Złotowską.
2.1.2
Rzeźba terenu
Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej (wg. B. Krygowskiego) obszar
opracowania znajduje się w obrębie regionu Wysoczyzna Poznańska i subregionu Równina Poznańska.
Teren objęty granicami planu połoŜony jest na równinie sandrowej (Sandr Junikowski),
powstałej na przedpolu moreny czołowej podczas fazy poznańskiej ostatniego zlodowacenia. Rzędne
terenu wahają się od 83,4 do 87,8 m n.p.m. Omawiany obszar ma charakter płaski, ze spadkami
terenu nie przekraczającymi 3%. Występuje tu niewielkie obniŜenie terenu w części zachodniej oraz
południowo-zachodniej w kierunku doliny Strumienia Junikowskiego, zlokalizowanej poza zachodnią
granicą opracowania. Rynna Strumienia Junikowskiego jest rynną glacjalną o wyrównanym i płaskim
dnie.
2.1.3
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Osady czwartorzędowe zalegają na opisywanym terenie na warstwie utworów pliocenu,
na które składają się iły i mułki tworzące nieprzepuszczalną warstwę o miąŜszości ok. 50 metrów.
MiąŜszość utworów czwartorzędowych wynosi około 40 m. Zbudowane są z występujących
na powierzchni sandru piasków róŜnoziarnistych i Ŝwirów pochodzenia wodnolodowcowego o zmiennej
miąŜszości (dochodzącej do 15 m). Na głębokości 5 m p.p.t. warstwa ta przedzielona jest około
3-metrową gliną zwałową, miejscami silnie spiaszczoną. W dolinie Strumienia Junikowskiego,
z którym graniczą zachodnie tereny objęte planem, występują namuły piaszczyste i torfy.
Na większości terenów objętych granicami planu grunty zbudowane są z piasków gliniastych
i glin o konsystencji twardoplastycznej, jedynie miejscami plastycznej.
2.1.4
Warunki wodne
Cały obszar objęty planem znajduje się w granicach zlewni III rzędu Strumienia
Junikowskiego. W granicach terenu nie występują zbiorniki wód powierzchniowych. W bezpośrednim
sąsiedztwie terenu objętego ustaleniami planu, lecz poza jego zachodnią granicą, zlokalizowany jest
Strumień Junikowski będący lewobrzeŜnym dopływem Warty.
10
Na analizowanym terenie wody podziemne występują w czwartorzędowych osadach
sandrowych i przypowierzchniowych. Zalegają na głębokościach wahających się w granicach 2-5 m
p.p.t1. Na zdecydowanej większości obszarów objętych planem woda gruntowa występuje
na głębokości 3-4 m p.p.t., z moŜliwością okresowego występowania tzw. wody zawieszonej
na mniejszych głębokościach. Wyjątek stanowią tu tereny znajdujące się przy zachodniej granicy
terenu objętego
ustaleniami
planu, leŜące
w
bezpośrednim
sąsiedztwie
doliny Strumienia
Junikowskiego. Wody gruntowe występują tu zazwyczaj na głębokości 1-2,5 m p.p.t. Zasilanie wód
podziemnych odbywa się poprzez infiltrację opadów atmosferycznych oraz przez dopływy lateralne
z wysoczyzn.
Zwierciadło wód podziemnych ma charakter swobodny, lokalnie słabo napięty. W związku
z tym, iŜ wody gruntowe zasilane są bezpośrednio infiltrującymi wodami opadowymi i roztopowymi,
mogą wystąpić okresowe wahania poziomu wód w zakresie 0,5-1,5 m. Spadki poziomu zwierciadła
wód gruntowych obserwowane są na ogół w miesiącach letnich2.
Omawiany obszar nie jest objęty zasięgiem Ŝadnego z Głównych Zbiorników Wód
Podziemnych. Na jego terenie nie są zlokalizowane równieŜ strefy ochronne ujęć wody.
2.1.5
Flora
Występująca na większości terenów objętych granicami planu roślinność jest roślinnością mało
zróŜnicowaną. Ze względu na mało korzystne warunki glebowe, rozwinęła się tu głównie roślinność
o niewielkich wymaganiach, przystosowana do rozwoju na piaszczystym podłoŜu ubogim w składniki
mineralne.
Tereny zieleni buduje między innymi trawiasta i krzewiasta roślinność nieuŜytków, zieleń
nasadzona w sąsiedztwie pasów drogowych, roślinność towarzysząca zabudowie mieszkaniowej
i usługowej, skupiska zadrzewień występujące na terenie po dawnym folwarku oraz w rejonie
ul. Miastkowskiej i Dobiegniewskiej, a takŜe roślinność towarzysząca Strumieniowi Junikowskiemu.
Tereny nieuŜytków w większości porośnięte są roślinami trawiastymi i krzewami. Poza
gatunkami traw takimi jak Ŝycica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), kupkówka
pospolita (Dactylis glomerata), stokłosa miękka (Bromus hordaceus) i bezostna (B. inermis), perz
właściwy (Elymus repens), mietlica pospolita (Agrostis capillaris), trzcinnik piaskowy (Calamagrostis
epigeios), moŜna spotkać tu wiele gatunków roślin zielnych. Wiele z nich jest pospolitymi gatunkami
roślin,
które
są
przystosowane
do
Ŝycia
w
mało
atrakcyjnych
siedliskach
naraŜonych
na zanieczyszczenie. Występują tu spotykane niemal na całym terenie miasta gatunki takie jak:
mniszek pospolity (Taraxacum officinale), babka zwyczajna (Plantago major), tasznik pospolity
(Capsella bursa – pastoris), pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), koniczyna polna (Trifolium arvense),
koniczyna łąkowa (Trifolium pratense), czy koniczyna biała (T. Repens). Na terenach nieuŜytków oraz
1
2
Mapa hydrograficzna Polski, skala 1:50000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
Przyrodnicze uwarunkowania moŜliwości budowy zbiornika retencyjnego na obszarze Lasku Marcelińskiego w górnym biegu
Strumienia Junikowskiego; opracowanie wykonane pod kierunkiem Prof. dr hab. A. Kanieckiego, Poznań 1998 r .
11
wśród roślinności porastającej trawniki spotkać moŜna równieŜ przedstawicieli innych gatunków, takie
jak: rdest ptasi (Polygonum aviculare), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa), szczaw polny
(R. acetostella), komosa biała (Chenpodium album), piaskowiec macierzankowy (Arenaria retroflexus),
bniec biały (Silene alba), lepnica rozdęta (Silene vulgaris), jaskier ostry (Ranunculus acris), mak polny
(Papaver rhoeas), rozchodnik ostry (Sedum acre), wyka drobnokwiatowa (Vicia hirsuta), bodziszek
drobny (Geranium pusillum), ślaz zaniedbany (Malva neglecta), fiołek polny (Viola arvensis), powój
polny (Convolvulus arvensis), przytulia czepna (Galium aparine), babka lancetowata (Plantago
lanceolata), kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium), krwawnik pospolity (Achillea cartilaginea),
wrotycz pospolity (Chamomillaa suaveolens), bylica polna (Artemisia campestris), bylica pospolita
(A. vulgaris), starzec zwyczajny (Senecio vulgaris), ostroŜeń polny (Cirsium arvense) czy cykoria
podróŜnik (Cichorium intybus).
WzdłuŜ ulic rosną, pojedynczo lub lokalnie w małych grupach, topole (Populus), wierzby
(Salix), olchy (Alnus), jabłonie (Malus Mill.) z towarzyszącymi im krzewami dzikiej róŜy (Rosa ssp.),
czarnego bzu (Sambucus nigra) czy śliwy mirabelki (Prunus domestica L.). W północnej części terenu
przy ulicach spotkać moŜna równieŜ pojedyncze drzewa tj. wiąz (Ulmus), kasztanowiec (Aesculus),
dąb (Quercus) i klon (Acer).
Istotny fragment flory stanowi zieleń wysoka, występująca na terenie parku wchodzącego
w skład dawnego folwarku przy ul. Sławińskiej. W jego obrębie rosną klony (Acer), jesiony (Fraxinus)
robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia) oraz stanowiące podszyt krzewy: bez czarny (Sambucus
nigra), lilak pospolity (Syringa vulgaris) i kruszyna (Frangula alnus Mill.).
Bardziej bogaty charakter ma roślinność towarzysząca Strumieniowi Junikowskiemu, która
w pewnej części występuje na terenach objętych granicami planu (przy jego zachodniej granicy).
Ze względu na niewielki stopień uŜytkowania terenów przylegających do doliny, zachowały się tu,
zbliŜone do naturalnych, dogodne warunki siedliskowe dla roślin. W samej dolinie panują korzystne
warunki klimatyczne i glebowe, które są powodem występowania na jej obszarze większego bogactwa
gatunkowego przedstawicieli flory i fauny. Wchodzące w granice terenu objętego planem tereny
przylegające do doliny porośnięte są roślinnością trawiastą, a wśród roślinności wysokiej na uwagę
zasługują rosnące w kępach olchy (Alnus).
W granicach opracowania znajduje się takŜe niewielki obszar lasu prywatnego (ok. 1,8 ha),
połoŜony w południowo-zachodniej części, o charakterze boru mieszanego świeŜego, w którym
dominuje około 46-letni drzewostan sosnowy3. Teren objęty planem graniczy równieŜ z Laskiem
Marcelińskim, którego drzewostan utworzony jest głównie przez sosnę (Pinus) z niewielką domieszką
brzozy (Betula).
DuŜy obszar terenów zieleni stanowią równieŜ przydomowe ogrody. W jej skład wchodzą
najczęściej rośliny ozdobne, często obce rodzimej florze. W jej skład wchodzą zarówno gatunki drzew
3
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „ŁAWICA
4” w Poznaniu; Pracownia Badawczo – Projektowa „Ekolog”, dr Zbigniew Ziętkowiak; Poznań 2006r.
12
tj. sosna (Pinus), świerk (Picea), orzech włoski (Juglans regia), klon (Acer), lipa (Tilia) jak i wiele
gatunków drzew owocowych i ozdobnych (liściastych i iglastych).
2.1.6
Fauna
Ze względu na charakter uŜytkowania znaczącej części obszaru opracowania, tutejsza fauna
jest uboga. Na terenach zabudowanych, które w sposób istotny odbiegają od środowisk naturalnych,
występują gatunki zwierząt, które przystosowały się do Ŝycia w pobliŜu zabudowy mieszkaniowej
i nie mają wysokich wymagań środowiskowych. Pozytywny wpływ na kształtowanie tutejszej
róŜnorodności gatunkowej zwierząt ma natomiast bezpośrednie sąsiedztwo południowo-zachodniego
klina zieleni, ukształtowanego wzdłuŜ doliny Strumienia Junikowskiego, obejmującego równieŜ teren
Lasku
Marcelińskiego.
Bliskość
cennych
pod
względem
ekologicznym
terenów
wpływa
na funkcjonowanie środowiska na terenie objętym opracowaniem.
Na terenie objętym granicami planu róŜnorodność gatunkowa przedstawicieli fauny
ograniczona jest do gatunków przystosowanych do Ŝycia w warunkach miejskich, w sąsiedztwie
zawartej zabudowy. Znajdujące się na tym terenie obszary zieleni oraz tereny niezagospodarowane są
siedliskiem pospolicie występujących na terenie całego miasta zwierząt. Występujące tu bezkręgowce
naleŜą do gatunków bytujących w domostwach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Wspomnieć tu
moŜna występującego na obszarach zielonych porośniętych róŜnymi trawami pasikonika zielonego
(Tettigonia virdissina), wiele gatunków szarańczaków (Acridoidea), skorka pospolitego (Forficula
auricularia), kowala bezskrzydłego (Pyrrhocolis apterus) oraz powszechnie znaną biedronkę
siedmiokropkę (Coccinella septempunctata). W przydomowych ogrodach warunki dogodne do Ŝycia
moŜe znaleźć równieŜ ślimak ogrodowy (Cepaea hortensis), ślimak przydroŜny (Helicela obvia) oraz
winniczek (Helix pomeratia). RównieŜ świat kręgowców nie jest reprezentowany przez gatunki
szczególnie rzadkie i zagroŜone. Występują tu ptaki, takie jak gołąb skalny (Columbia livia urbana)
oraz wszędobylski gawron (Corvus frugilegus). Pospolicie na terenie tym występuje równieŜ wróbel
(Passer domesticus), kawka (Corvus monedula), szpak (Strunus vulgaris), kos (Turdus merula), sroka
(Pica pica), sójka (Garrulus glandarius) oraz zięba (Fringilla coelebs). Najcenniejszym ze względu
na występowanie ptaków terenem jest znajdujący się w obszarze opracowania park przy
ul. Perzyckiej. W latach 90 – tych zaobserwowano tu obecność między innymi grzywacza (Columba
palumbus), dzięcioła zielonego (Picus viridis), kwiczoła (Tordus pilaris), pełzacza ogrodowego (Certhia
brachydactyla), wilgi (Oriolus oriolus) czy grubodzioba (Coccothraustes coccthraustes)4.
Ssaki reprezentowane są głównie przez gatunki niewielkich rozmiarów, takie jak mysz polna
(Apodemus agrarius), jeŜ (Erinaceus europeaus) czy kret (Talpa europea).
Czasowo na tym terenie przebywać mogą równieŜ gatunki zwierząt związane ze środowiskami
wilgotnymi i podmokłymi doliny Strumienia Junikowskiego oraz z obszarami leśnymi Lasku
4, 5
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części północnej
„południowo – zachodniego klina zieleni” w Poznaniu; Pracownia badawczo – projektowa „EKOLOG” dr Zbigniew
Ziętkowiak; Poznań październik – listopad 2006 r.
13
Marcelińskiego. W zachodniej części terenu pojawić się mogą płazy takie jak Ŝaba trawna (Rana
temporaria), Ŝaba moczarowa (Rana arvalis), czy ropucha szara (Bufo bufo). Na terenach łąkowych
i trawiastych spotkać moŜna bociana białego (Ciconia ciconia), a wśród zadrzewień w dolinie
strumienia kukułkę (Cuculus canorus), kowalika (Sitta europaea), dzięcioła zielonego (Picus viridis)
oraz grzywacza (Columba palumbus).
Okresowo na terenach zieleni, znajdujących się w południowej części obszaru opracowania,
pojawić się mogą zwierzęta zamieszkujące tereny Lasku Marcelińskiego. Bliskość większych obszarów
leśnych stwarza moŜliwość występowania wielu gatunków równieŜ na zadrzewionych terenach
w granicach opracowania. Środowiska te są przyjazne dla zębiełka karliczka (Crocidura suaveolens),
ryjówki aksamitnej (Sorex araneus) i wiewiórki (Sciurus vulgaris). Z terenów leśnych przemieszczają
się równieŜ większe ssaki, takie jak sarna (Capreolus capreolus), czy lis (Vulpes vulpes), które mogą
pojawić się w pobliŜu obszarów zabudowanych. W latach 90-tych w okolicach ul. Złotowskiej
obserwowano obecność dzików (Sus scrofa).
2.1.7
Gleby
Ze względu na róŜny stopień zróŜnicowania występującej na tym terenie zabudowy,
zróŜnicowany jest równieŜ stopień przekształcenia występujących tu gleb. Naturalnie, na terenie
objętym ustaleniami planu, na podłoŜu zbudowanym z utworów piaszczystych występują przewaŜnie
gleby brunatne wyługowane, naleŜące do 6 i 7 kompleksu przydatności rolniczej (V i VI klasa).
Wyjątek stanowią czarnoziemy, wytworzone na piaskach gliniastych i słabogliniastych, zlokalizowane
w pobliŜu Strumienia Junikowskiego.
W północnej i środkowej części obszaru opracowania, gleby zostały silnie przekształcone
w związku z intensywnym zagospodarowaniem tych terenów. Niekorzystny wpływ na zmianę
właściwości fizycznych i chemicznych gleb ma wiele procesów związanych z działalnością człowieka.
Na opisywanym terenie głównym czynnikiem, który spowodował zmiany w naturalnym charakterze
gleb, był rozwój zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Nieodwracalne zmiany w profilu glebowym
spowodowane są umieszczaniem pod powierzchnią gruntu konstrukcji budowlanych, podziemnej
infrastruktury
technicznej
oraz
materiałów
powodujących
zmianę
przepuszczalności
gruntu.
Do najwaŜniejszych skutków, jakie wywołują zmiany zagospodarowania terenu, moŜna zaliczyć
zakłócanie obiegu wód podziemnych i powierzchniowych wywołane ingerencją w skład jakościowy
i ilościowy gleby, zagęszczanie poszczególnych warstw profilu glebowego oraz przemieszanie
i usuwanie powierzchniowych, najcenniejszych warstw gleby. Znaczna część terenów przeznaczonych
pod zabudowę uległa równieŜ trwałemu uszczelnieniu, co pozbawiło te powierzchnie moŜliwości
zachowania naturalnych funkcji biologicznych.
W najwyŜszym stopniu przekształcone zostały gleby, na których zlokalizowano szlaki
komunikacji samochodowej. W celu uzyskania korzystnych z budowlanego punktu widzenia
właściwości gruntu, dokonuje się zerwania wierzchnich warstw gleby, wzbogacenia o materiały
zapewniające większą przepuszczalność oraz utwardzenia i przemieszczania duŜych mas ziemnych.
14
Gleby leŜące w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych wykazują ponadto obecność zanieczyszczeń
chemicznych, takich jak metale cięŜkie (ołów i kadm) czy węglowodory pierścieniowe, związane
z emisją z silników spalinowych.
Stosunkowo najmniejszym przekształceniom uległy gleby na terenach do chwili obecnej nie
uŜytkowanych, znajdujących się w większości w części zachodniej i południowo – zachodniej obszaru
objętego opracowaniem. Tereny te zachowały częściowo swoje fizyczne i chemiczne właściwości,
a takŜe nie uległy degradacji biologicznej (świadczy o tym między innymi porastająca te tereny
roślinność naturalna). Miejscami gleby mogą wykazywać obecność zanieczyszczeń związanych
z działalnością człowieka na terenach przyległych.
2.1.8
Klimat lokalny
Warunki klimatyczne panujące na tym terenie zbliŜone są do warunków klimatycznych jakimi
charakteryzuje się obszar całego miasta Poznania.
W znacznym stopniu klimat ukształtowany został poprzez napływające masy powietrza.
Istotny wpływ mają tu, napływające szczególnie w okresie letnim i jesiennym, masy powietrza polarno
- morskiego, które napływają znacznie częściej niŜ powietrze polarno- kontynentalne. Mniejszy wpływ
na kształtowanie tutejszego klimatu ma powietrze arktyczne. Najrzadziej nad obszar Poznania
napływają masy powietrza zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy równieŜ występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa
z niewielkimi wahaniami ciśnienia w okresie letnim (amplituda nie przekraczająca 34 hPa) i dość
wysokimi w okresie zimowym (grudzień, luty – 73 hPa). PrzewaŜającymi układami barycznymi są
centra wysokiego ciśnienia atmosferycznego. Średnia roczna suma opadów według danych z IMGW
Poznań-Ławica wynosi 508 mm. Miesiącem, w którym notuje się najwyŜszą miesięczną sumę opadów
jest lipiec.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. NajwyŜsze średnie
miesięczne temperatury są notowane w czerwcu i lipcu, najniŜsze w miesiącach zimowych. Średnia
liczba dni ciepłych, z temperaturą >15C, wynosi w skali roku 161, a dni gorące (z temperaturą >25)
występują w ciągu roku średnio 36 razy.
W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta
Poznania 8,2°C.
Równie
istotnymi
czynnikami
meteorologicznymi
wpływającymi
na
klimat
miasta,
a w szczególności na stęŜenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru Ławicy, podobnie jak dla obszaru miasta Poznania, stwierdzono największą
częstość występowania wiatrów z sektora zachodniego o dość niewielkiej sile od 0,5 do 5m/s. Średnia
roczna wartość prędkości wiatru wynosi 3,5m/s. Wiatry silne i bardzo silne zdarzają się sporadycznie,
a częstość ich występowania moŜna określić na poziomie 1%.
15
Na mikroklimat wpływają równieŜ czynniki o charakterze lokalnym. Korzystny wpływ
na kształtowanie klimatu na obszarze objętym opracowaniem ma stosunkowo duŜa ilość terenów
zieleni, a przede wszystkim sąsiedztwo Lasku Marcelińskiego oraz doliny Strumienia Junikowskiego.
Towarzysząca im roślinność wpływa korzystnie na rozkład wilgotności i temperatury oraz
na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń powietrza na tym terenie.
2.1.9
Obszary cenne kulturowo
Na terenie objętym granicami planu znajduje się cenny kulturowo obszar dawnej wsi Ławica,
którą stanowiły, zachowane do dziś, zabudowania bamberskie, połoŜone przy ulicach:
Perzyckiej,
Ławica i Złotowskiej. Zachowały się równieŜ niektóre elementy zabudowy folwarcznej i wchodzący
niegdyś w jej skład park (o powierzchni ok. 1,6 ha), znajdujący się pomiędzy ul. Sławińską
a zachodnią granicą opracowania. Mimo dość duŜego stopnia dewastacji, zarówno dawnych
zabudowań jak i zadrzewionego terenu parku, tereny te posiadają znaczną wartość historyczną
i kulturową. Wymagają jednak podjęcia działań pielęgnacyjnych i ochronnych, mających na celu
przywrócenie ich dawnej wartości.
Wieś wraz z leŜącym na tym terenie folwarkiem podmiejskim została przyłączona do miasta
Poznania w okresie międzywojennym.
2.2
Stan środowiska naturalnego
2.2.1
Jakość powietrza atmosferycznego
Na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego największy wpływ ma lokalizacja
i charakterystyka źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru.
Opisywany teren jest obszarem, na którym dominuje zabudowa mieszkaniowa z stosunkowo niewielką
powierzchnią zajmowaną przez zabudowę usługową. Na jego obszarze nie stwierdzono występowania
zakładów przemysłowych w sposób znaczący wpływających na środowisko. Głównymi czynnikami
wpływającymi na stopień zanieczyszczenia powietrza na tym terenie jest emisja ze źródeł
stacjonarnych (paleniska domowe) oraz emisja ze źródeł mobilnych, będąca skutkiem natęŜenia ruchu
na głównych szlakach komunikacyjnych.
Najbardziej zagroŜone negatywnym wpływem zanieczyszczeń powietrza są tereny znajdujące
się w północnej części obszaru objętego granicą planu, leŜące w sąsiedztwie ul. Bukowskiej
i ul. Złotowskiej. Związane bezpośrednio z komunikacją procesy spalania paliw w silnikach spalinowych
powodują powstawanie duŜych ilości tlenków azotu, tlenku węgla, węglowodorów, pyłu zawieszonego
oraz ołowiu. Zabudowania przylegające bezpośrednio do pasa drogowego ulicy Bukowskiej zagroŜone
są występowaniem podwyŜszonych (w stosunku do innych wchodzących w granice opracowania
terenów),
stęŜeń
zanieczyszczeń,
związanych
z
emisją
spalin
z
silników
samochodowych.
16
Nie stwierdzono jednak przekroczeń dopuszczalnych poziomów stęŜeń poza granicami pasa
drogowego5.
Z pomiarów wykonanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu
wynika, Ŝe w roku 2007 na terenie całej aglomeracji miejskiej nie stwierdzono występowania
przekroczeń dopuszczalnych poziomów stęŜeń zanieczyszczeń, takich jak SO2, NO2, CO, O3, ołów,
arsen, kadm, nikiel, benzo(a)piren oraz benzen. Stwierdzono natomiast przekroczenia dopuszczalnego
poziomu stęŜeń 24-godzinnych dla pyłu PM10 (z jednoczesnym dotrzymaniem standardów
dotyczących dopuszczalnych stęŜeń średniorocznych)6.
Wystąpienie w roku 2005 ponadnormatywnych wielkości stęŜeń pyłu zawieszonego PM10
w trzech punktach pomiarowych na terenie Poznania, spowodowało konieczność podjęcia działań,
mających na celu przywrócenie standardów jakości powietrza. W 2007 r. Wojewoda Wielkopolski
wydał rozporządzenie Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony
powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań7. Zapisy tego programu zakładają osiągnięcie docelowych
wartości stęŜeń zanieczyszczeń poprzez realizacje zadań podstawowych i dodatkowych (wspierających
poprawę jakości powietrza). Do zadań podstawowych naleŜy między innymi ograniczenie emisji ze
źródeł liniowych, zastąpienie starych kotłów węglowych nowszymi, wykorzystującymi „czystsze” paliwa
oraz zastąpienie indywidualnych systemów grzewczych systemami zbiorowego zaopatrzenia w ciepło.
Bardziej korzystne warunki w odniesieniu do jakości powietrza atmosferycznego występują
w południowej i zachodniej części terenu objętego planem. Teren ten nie jest naraŜony w tak duŜym
stopniu na emisję związaną z komunikacją drogową jak część północna. Bardzo duŜy wpływ
na kształtowanie poziomu zanieczyszczeń ma sąsiedztwo duŜych obszarów zieleni, tworzących
południowo – zachodni klin zieleni.
2.2.2
Jakość wód
Na terenie objętym opracowaniem nie występują wody powierzchniowe. NajbliŜszym ciekiem
wodnym jest Strumień Junikowski, będący dopływem rzeki Warty. Wody strumienia w jego górnym
odcinku (sąsiadującym z zachodnimi granicami terenu objętego planem) prowadzą wody stosunkowo
czyste. Jakość wody dla większości wskaźników odpowiada I i II klasie czystości, a klasyfikacja ogólna
klasy czystości wód strumienia obniŜona jest głównie przez zanieczyszczenia bakteriologiczne (miano
Coli), związane ze zrzutem ścieków z terenów przyległych8.
Wody podziemne na tym terenie zaliczają się do III klasy czystości9. Na zanieczyszczenie wód
podziemnych bardzo duŜy wpływ ma budowa utworów leŜących powyŜej zwierciadła wody,
5
6
7
8
9
Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, „Modernizacja ulicy Bukowskiej w Poznaniu od granicy miasta do
przecięcia z projektowaną III Ramą komunikacyjną; Biuro Konsultacyjno – Projektowe Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO,
ul. Ratajczaka 26-3, 61-815 Poznań; październik 2003 r.
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2007; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Poznań 2008 r.
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Przyrodnicze uwarunkowania moŜliwości budowy zbiornika retencyjnego na obszarze Lasku Marcelińskiego w górnym biegu
Strumienia Junikowskiego; opracowanie wykonane pod kierunkiem Prof. Dr hab. A. Kanieckiego, Poznań 1998 r.
Stan środowiska w Wielkopolsce w roku 2006; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Poznań 2007r.
17
a w szczególności ich przepuszczalność. Powierzchnię terenu budują głównie utwory piaszczyste,
podatne na infiltrację zanieczyszczeń do warstw wodonośnych.
Przenikanie zanieczyszczeń antropogenicznych do poziomu wód gruntowych, zalegających na
głębokości 0 – 5 m trwa mniej niŜ 5 lat, podczas gdy w dolinie strumienia okres ten trwa od 0,3
do 1 roku. Czas przenikania zanieczyszczeń do leŜących głębiej poziomów wodonośnych szacowany
jest na około 100 lat. Spowodowane jest to głównie występowaniem w podłoŜu izolacyjnych warstw
czwartorzędowych glin zwałowych oraz iłów plioceńskich.
2.2.3
Klimat akustyczny
Klimat akustyczny obszaru opracowania zaleŜny jest w największym stopniu od natęŜenia
hałasu powodowanego przez ruch komunikacyjny na ul. Bukowskiej (leŜącej poza granicami planu)
oraz na ul. Złotowskiej. Na występowanie ponadnormatywnych poziomów hałasu szczególnie
naraŜone są obszary leŜące wzdłuŜ tych ulic. Wpływ na klimat akustyczny północnych części objętego
planem terenu ma równieŜ bliskość portu lotniczego „Poznań-Ławica”, połoŜonego poza obszarem
opracowania, po północnej stronie ul. Bukowskiej oraz działalność Toru Samochodowego „Poznań”,
naleŜącego do Automobilklubu Wielkopolska, połoŜonego w północno-zachodnim kierunku od obszaru
planu.
Analiza pomiarów wartości równowaŜnego poziomu hałasu LAeq (dB), przeprowadzonych
w latach 1969, 1977, 1985, 1999 i 2007 między innymi dla ul. Bukowskiej, graniczącej z obszarem
opracowania (wg. opracowania „Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony
środowiska
przed
hałasem”
jest
to
trasa
VIII,
przebiegająca
ul.
Bukowską,
Zeylanda
10
i Zwierzyniecką) , wskazują na niewielki spadek wartości natęŜenia hałasu dla tej trasy. Poziom
hałasu na odcinku trasy od ul. Złotowskiej do ul. Bułgarskiej w roku 1969 wynosił 65-66 dB, w roku
1985 juŜ 77,7 dB, podczas gdy dla lat 1999 i 2007 wartość ta spadła do 74,6 dB. Znaczny wzrost
wartości równowaŜnego poziomu hałasu w latach 1969 i 1985 dla ww. odcinka ul. Bukowskiej,
związany był głównie ze zwiększeniem całkowitego natęŜenia strumienia ruchu pojazdów, w tym
zwłaszcza ruchu pojazdów hałaśliwych. Zaobserwowany w późniejszym okresie spadek wartości
równowaŜnego poziomu hałasu, związany był ze zmniejszeniem się udziału pojazdów cięŜkich
w stosunku do ogólnej liczby pojazdów korzystających z tego odcinka trasy.
W latach 1999 i 2007 dokonano równieŜ pomiarów, na podstawie których określono wartość
równowaŜnego poziomu hałasu LAeq w bezpośrednim sąsiedztwie jezdni (w odległości 1m) przy
ul. Złotowskiej (na odcinku między ulicami Bukowską i Perzycką). Otrzymane wyniki dla pory dziennej,
w roku 1999 LAeqD=72,1dB, a w roku 2007 LAeqD=69,5dB11, świadczą o obniŜeniu wartości
równowaŜnego poziomu hałasu, co spowodowane jest najprawdopodobniej zmniejszeniem udziału
pojazdów cięŜkich w całkowitym natęŜeniu ruchu samochodowego.
10
11
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Centrum Badań Akustycznych
Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań czerwiec 2008
jw.,
18
Hałas związany z ruchem samochodowym na ul. Bukowskiej został szczegółowo określony
na potrzeby sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia polegającego
na modernizacji ul. Bukowskiej12. Pomiarów dokonywano między innymi w dwóch punktach, leŜących
w zasięgu północnej granicy terenu objętego planem, a mianowicie na skrzyŜowaniu ul. Bukowskiej
z ul. Perzycką (P1) oraz w okolicy skrzyŜowania ul. Bukowskiej z ul. Złotowską (P2). Wartości poziomu
hałasu wynosiły odpowiednio LAeqD=73,4 dB (pora dzienna) i LAeqN=66,4 dB (pora nocna) dla
pierwszego punktu oraz LAeqD=68,7 i LAeqN = 61,7 dB dla punktu drugiego. W zasięgu występowania
ponadnormatywnych poziomów dźwięku znajdują się zabudowania przy ul. Bukowskiej (dla pierwszej
linii zabudowy przekroczenia na poziomie ∆LDWN=5-10 dB, ∆LN=5-15 dB). Najbardziej naraŜone są
natomiast zabudowania na naroŜniku ul. Bukowskiej i Złotowskiej (∆LDWN=15-20 dB, ∆LN=15-20 dB).
Dopuszczalny równowaŜny poziom dźwięku dla zabudowy mieszkaniowo - usługowej LAeqT(D/N) = 60/50
dB13 przekroczony jest równieŜ dla zabudowy zlokalizowanej wzdłuŜ ul. Złotowskiej. Dla pierwszej linii
zabudowy dopuszczalny poziom dźwięku jest przekroczony o 5-10 dB, a dla fragmentu ul. Złotowskiej,
w okolicach ul. Perzyckiej, poziom ten jest przekroczony o ∆LDWN = 10-15dB. W związku z powyŜszym,
zarówno wzdłuŜ ul. Bukowskiej i Złotowskiej, nie są spełnione warunki akustyczne wynikające
z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku.
Większość terenów objętych planem (za wyjątkiem części
terenów zlokalizowanych przy
północno - zachodniej granicy planu) znajduje się w granicach obszaru ograniczonego uŜytkowania
wyznaczonego przez Wojewodę Wielkopolskiego dla lotniska wojskowego Poznań - Krzesiny
(rozporządzenie nr 40/07 z dnia 31 grudnia 2007 r). Według powyŜszego dokumentu obszar
opracowania znajduje się w strefie III ograniczonego uŜytkowania, gdzie nie wprowadza się
ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu oraz dopuszcza się lokalizowanie wszelkiej zabudowy pod
warunkiem zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony
akustycznej. Dopuszczalny poziom hałasu, w strefie III, generowanego przez starty, lądowania oraz
przeloty statków powietrznych jest równy 55 dB w porze dziennej i 45 dB w porze nocnej.
Terenami zagroŜonymi występowaniem ponadnormatywnego hałasu lotniczego, związanego
z działalnością portu lotniczego „Poznań – Ławica”, są tereny leŜące u zbiegu ulic Bukowskiej
i Złotowskiej (tereny znajdujące się przy północno - wschodnim krańcu obszaru opracowania). Teren
ten jest w zasięgu izolinii ekspozycyjnego poziomu dźwięku L*AE= 83dB14 dla pojedynczych operacji
lotniczych (starty, lądowania, przeloty) w porze nocnej.
Nie występują natomiast przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku,
określonych dla zabudowy mieszkaniowo – usługowej na poziomie L*AeqT(D/N)=60/50 dB, zarówno
12
13
14
Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, „Modernizacja ulicy Bukowskiej w Poznaniu od granicy miasta do
przecięcia z projektowaną III Ramą komunikacyjną; Biuro Konsultacyjno – Projektowe Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO,
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Z dnia 5 lipca 2007r.)
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „ŁAWICA
4” w Poznaniu; Pracownia Badawczo – Projektowa „Ekolog”, dr Zbigniew Ziętkowiak; Poznań 2006r.
19
w porze dziennej jak i nocnej15. Niemniej jednak operacje lotnicze, szczególnie wykonywane w porze
nocnej, są dla okolicznych mieszkańców dokuczliwe.
Dla portu lotniczego Poznań-Ławica, zgodnie z art. 136 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska, konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego uŜytkowania. Obecnie
przed Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego toczy się postępowanie w sprawie ustanowienia
ww. obszaru ograniczonego uŜytkowania dla lotniska.
Znajdujący się poza północno-zachodnią granicą obszaru opracowania Tor Samochodowy
„Poznań” powoduje czasową i lokalną uciąŜliwość akustyczną, związaną zwłaszcza z prowadzonymi
na jego terenie zawodami sportowymi – samochodowymi i motocyklowymi, odczuwalną przede
wszystkim
na
terenach
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
pomiędzy
ul.
Bukowską
i ul. Złotowską.
Mimo znacznego natęŜenia hałasu w trakcie odbywających się tu wyścigów sportowych,
działalność prowadzona na terenie toru samochodowego nie powoduje jednak przekroczeń
dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach objętych planem zagospodarowania przestrzennego
„Ławica 4”. Hałas spowodowany uŜytkowaniem toru powoduje przekroczenia dopuszczalnego dla tego
terenu poziomu dźwięku jedynie w porze dziennej, mieszczące się w przedziale 0-5dB. Zasięg
występowania ponadnormatywnych poziomów jest niewielki i ogranicza się do obszaru samego toru
oraz terenów bezpośrednio do niego przylegających16. Potwierdzeniem braku występowania
przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu są wyniki kontroli przeprowadzonej przez Pracownię
Badań Hałasu i Wibracji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w 2006 roku. W protokole
z przeprowadzonej kontroli stwierdzono, Ŝe „odbywające się zawody samochodowe nie powodują
przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu hałasu. Wyznaczona wielkość imisji dźwięku
A charakteryzuje łączny wpływ wszystkich źródeł hałasu mających wpływ na klimat akustyczny
środowiska, to jest ruchu samochodowego na ul. Bukowskiej oraz odbywających się wyścigów
samochodowych. Z uwagi na róŜnicę pomiędzy poziomem imisji hałasu podczas trwania zawodów,
a tłem akustycznym z hałasu komunikacyjnego ul. Bukowskiej mniejszą od 3dB, nie jest moŜliwe
wyznaczenie poziomu hałasu jakie emituje jednostka do środowiska. Przy ul. Sławińskiej imisja hałasu
kształtuje się na poziomie 62 dB. Tak wysoka wartość jest wynikiem przebiegającej w pobliŜu punktu
pomiarowego ul. Bukowskiej (...); organizowane zawody samochodowe i motocyklowe nie powodują
przekroczenia wartości dopuszczalnych poziomu hałasu określonych w decyzji Prezydenta Miasta
Poznania, przy zachowaniu czasu ich trwania...(5 godzin w dniu zawodów).”17
Źródła hałasu znajdujące się bezpośrednio na terenie objętym granicami planu, poza ruchem
komunikacyjnym na ul. Złotowskiej, nie powodują przekroczenia dopuszczalnych dla tych obszarów
16
16
17
Mapa imisyjna, Hałas lotniczy, Wskaźnik LDWN; Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Mapa imisyjna, Hałas przemysłowy, Wskaźnik LDWN; Centrum Badań akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Ławica
4” w Poznaniu; Pracownia Badawczo – Projektowa „Ekolog”, dr Zbigniew ziętkowiak, Poznań 2006 za: Protokół z kontroli
(nr 4320-56/438) przeprowadzonej na torze „Poznań” ul. Wyscigowa 3, 62-081 Przeźmierowo, naleŜącym do Stowarzyszenia
Automobilklub Wielkopolski ul. Towarowa 35/37,61-896 Poznań. WIOŚ Poznań, Pracownia Badań Hałasu i wibracji, ul. Czarna
Rola 4 (maszynopis)
20
poziomów hałasu. Lokalnie (w granicach najbliŜszej zabudowy) na klimat akustyczny wpływać mogą
obiekty usługowe, wokół których generowany jest większy ruch samochodowy (dojazd, rozładunek
itd.).
3.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
3.1
Cel opracowania projektu planu
Zgodnie
z
zapisami
ustawy
z
dnia
27
marca
2003
r.
o
planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sporządza się
w celu ustalenia przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy,
z jednoczesnym uwzględnieniem ładu przestrzennego oraz dostosowaniem funkcji, struktury
zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych
terenu.
Zgodnie z uzasadnieniem do uchwały Nr CII/1185/2006 Rady Miasta Poznania z dnia
12 września 2006 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Ławica 4” w Poznaniu, konieczność opracowania mpzp wynika z wejścia w Ŝycie
ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i tym spowodowanej
utraty mocy prawnej aktów prawa lokalnego obowiązujących na przedmiotowym terenie - Planu
Szczegółowego Zagospodarowania Przestrzennego z dnia 10 maja 199418 r. oraz Szczegółowego Planu
Zagospodarowania Przestrzennego zespołu osiedli „Ławica”19 w Poznaniu. Ponadto, ww. plan
miejscowy sporządzany jest na wniosek osoby prywatnej, która wskazała na konieczność określenia
sposobu uŜytkowania działki nr 2, ark. 15, obręb Ławica, połoŜonej przy ul. Perzyckiej oraz określenia
zasad jej obsługi komunikacyjnej.
Głównym załoŜeniem omawianego projektu planu jest sformułowanie zasad porządkujących
pod względem funkcjonalnym i przestrzennym tereny juŜ zainwestowane oraz zasad umoŜliwiających
rozwój
budownictwa
głównie
mieszkaniowego
jednorodzinnego
na
terenach
dotąd
niezagospodarowanych. Za niezbędnie uznaje się wyznaczenie obszarów przestrzeni publicznych
i zasad ich ochrony. W tym kontekście plan ma za zadanie uregulowanie dostępu działek do dróg
publicznych i stworzenie kompleksowego układu drogowego, zapewniającego prawidłową dostępność
komunikacyjną przedmiotowego obszaru, a takŜe sprecyzowanie zasad zaopatrzenia terenów w sieci
infrastruktury technicznej.
Istotnym elementem sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest
równieŜ sformułowanie zasad ochrony środowiska przyrodniczego, jego zasobów przyrodniczych
i krajobrazowych, uwzględniając połoŜenie obszaru opracowania w sąsiedztwie południowozachodniego klina zieleni miasta Poznania.
18
19
Uchwała Nr CV/606/94 Rady Miasta,
Zarządzenie Nr 77 Prezydenta Miasta Poznania z dnia 22 marca 1977 r. (Dz. Urz. Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia
23 czerwca 1977 r. Nr 5, poz. 40)
21
3.2
Ustalenia projektu planu
W projekcie planu ustalono przeznaczenie terenów pod:
•
zabudowę usługową – tereny 1-5U,
•
zabudowę usługową - usług oświaty – tereny 1-3Uo,
•
zabudowę usługową – usług kultu religijnego – teren Uk,
•
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z dopuszczeniem zabudowy usługowej – tereny
1-20MN/U,
•
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną – tereny 1-61MN,
•
zabudowę mieszkaniową wielorodzinną z dopuszczeniem zabudowy usługowej – MW/U,
•
lasy – teren ZL,
•
teren zieleni urządzonej - ZP
•
drogi publiczne - w tym klasy głównej – teren KD-G, klasy zbiorczej – teren KD-Z, klasy
lokalnej - tereny 1-11KD-L, klasy dojazdowej - tereny 1-31KD-D, pieszo-jezdnie 1-7KD-Dxs
i ciągi piesze 1-7KD-Dx,
•
drogi wewnętrzne - tereny 1-20KDW,
•
infrastrukturę techniczną - elektroenergetyki - tereny 1-8E.
Większość terenów
objętych projektem planu przeznaczona została pod
zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną (tereny MN). Utrzymano tym samym mieszkalny charakter omawianego
obszaru.
Tereny połoŜone pomiędzy ulicami: Bukowską, Złotowską i Perzycką, stanowią kwartały
w znacznym stopniu juŜ zabudowane. Nowa zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna projektowana
jest przede wszystkim wzdłuŜ zachodniej granicy projektu planu oraz na terenach połoŜonych poniŜej
ul. Złotowskiej. Projekt planu, w zaleŜności od terenu, przewiduje rozwój zabudowy jednorodzinnej
zarówno w układzie wolnostojącym, bliźniaczym, jak i szeregowym.
W zakresie szczegółowych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania ustalono:
1.
maksymalną powierzchnię zabudowy w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
w zaleŜności od terenu - od 20% do 50%,
2.
minimalną powierzchnię biologicznie czynną w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
w zaleŜności od terenu - od 30% do 80%,
3.
wysokość budynków:
•
w przypadku dachów płaskich, w zaleŜności od terenów od 7 do 12 m,
•
w przypadków dachów stromych, w zaleŜności od terenów od 7 do 12 m.
Na terenach połoŜonych wzdłuŜ ul. Bukowskiej oraz na większości terenów wzdłuŜ
ul. Złotowskiej, obok funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej, dopuszczono lokalizację funkcji usługowej
(tereny MN/U). W zakresie parametrów i wskaźników intensywności kształtowania zabudowy
22
ustalono na tych terenach powierzchnię zabudowy działki budowlanej nie większą niŜ 60%
na terenach 1-2MN/U i 35% na pozostałych terenach oraz udział powierzchni biologicznie czynnej
w powierzchni działki nie mniejszy niŜ 20% na terenach 1-2MN/U i 45% na pozostałych terenach.
Maksymalna wysokość budynków w przypadku dachów płaskich wynosić moŜe 7,5 m, przy dachach
stromych 9 m.
Na zlokalizowanym przy ul. Złotowskiej terenie oznaczonym jako MW/U wprowadzono
funkcje zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z dopuszczeniem zabudowy usługowej. Powierzchnia
zabudowy w tym przypadku nie moŜe przekraczać 45% powierzchni działki, a udział powierzchni
biologicznie czynnej nie moŜe być mniejszy niŜ 30%. Maksymalna wysokość budynku w przypadku
dachu płaskiego wynosić moŜe od 9,0 do 12,0m, a w przypadku dachu stromego od 10,0 do 12,0m
(przy czym wysokość budynków od gzymsu nie większa niŜ 9,0m).
W projekcie planu utrzymano lokalizację istniejących na omawianym terenie usług
ogólnomiejskich, w tym kościoła na terenie Uk, przedszkola na terenie 3Uo, szkoły podstawowej
na terenach 1Uo i 2Uo.
Ponadto, wyznaczono pięć terenów usługowych (tereny U). Projektowane w planie
przeznaczenie usługowe w większości przypadków stanowi kontynuację ich dotychczasowego sposobu
uŜytkowania. Jedynie tereny 1U i 2U stanowią obecnie nieuŜytki. W przypadku lokalizacji obiektów
handlowych dopuszczono tylko obiekty o powierzchni sprzedaŜy poniŜej 300 m2, a na terenie 5U
dopuszczono realizację budynków zamieszkania zbiorowego.
Na terenie lasu (teren ZL) ustalono dotychczasowy sposób uŜytkowania terenu oraz
zagospodarowanie zgodnie z planem urządzenia lasu. W celu uatrakcyjnienia jego jako przestrzeni
ogólnodostępnej dopuszczono lokalizację duktów leśnych dla komunikacji pieszej i rowerowej oraz
obiektów małej architektury, ujednoliconych pod względem wyglądu.
Na terenach infrastruktury technicznej - elektroenergetyki (tereny E) projekt wyznacza
lokalizację nowych małogabarytowych stacji transformatorowych na terenach 2E, 4E, 6E i 7E oraz
dopuszcza na terenach 1E, 3E, 5E, 8E zachowanie i modernizację istniejących stacji oraz ich
wymianę na obiekty małogabarytowe. Przy czym, w przypadku nowych stacji, dopuszcza się
lokalizację tylko obiektów o wysokości nie większej niŜ 3,5 m.
W kontekście połoŜenia w granicach projektu planu obszaru cennego kulturowo, szczególnie
istotne są zapisy z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury. Projekt
planu obejmuje ochroną przestrzenny układ ruralistyczny dawnej wsi Ławica, w tym zagrody
bamberskie wraz z parametrami budynków oraz ogrodzenia działek budowlanych. Dodatkowo, zgodnie
z przepisami odrębnymi, ochronie podlegają równieŜ zabytki archeologiczne, znajdujące się na tym
terenie.
W zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, ustalono ochronę
istniejących, naturalnych zbiorowisk roślinnych, występujących na terenie ZL oraz istniejących
na obszarze planu drzew, które w razie kolizji z infrastrukturą lub planowaną zabudową naleŜy
przesadzić lub teŜ wprowadzić nowe nasadzenia. Wprowadzono równieŜ teren zieleni urządzonej (ZP),
23
w obrębie którego ustalono udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni terenu nie mniejszy
niŜ 80%.
Ustalono równieŜ zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenów. W tym zakresie wskazano na rysunku planu lokalizację rzędów drzew w liniach
rozgraniczających dróg publicznych, w tym na terenach: 2KD-D (na ul. Sławińskiej), 25KD-D
i 3KD-Dx, a takŜe wzdłuŜ projektowanej drogi wewnętrznej 1KDW. Ponadto, ustalono kształtowanie
ul. Odrzyckiej (teren 13KD-D) w formie alei, ze strefą zadrzewień, wskazaną na rysunku planu,
rozdzielającą pasy jezdni.
Na całym obszarze projektu planu wprowadzono zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, zgodnie z przepisami odrębnymi,
z wyjątkiem tych przedsięwzięć, których realizację dopuszczają ustalenia omawianego planu.
Projekt planu ustala zagospodarowanie mas ziemnych, powstałych podczas prac budowlanych
w granicach terenu (pod warunkiem, Ŝe ich zastosowanie nie spowoduje przekroczeń wymaganych
standardów jakości gleby i ziemi) lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku
stwierdzenia zanieczyszczenia ziemi lub gleby, nakazano przeprowadzenie rekultywacji, zgodnie
z przepisami odrębnymi.
Projekt planu wprowadza obowiązek segregacji, gromadzenia i zagospodarowania odpadów
zgodnie z przepisami odrębnymi, co oznacza obowiązek postępowania m.in. zgodnie z “Planem
Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania”.
Dopuszczono stosowanie indywidualnych systemów grzewczych, przy czym w nowych
budynkach wprowadzono zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy.
W zakresie gospodarki ściekowej wprowadzono nakaz odprowadzania ścieków bytowych i
komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej. Wody opadowe i roztopowe naleŜy wtórnie
wykorzystać w obrębie terenów lub teŜ odprowadzić do sieci kanalizacji deszczowej.
Projekt planu, stosownie do przepisów odrębnych, uwzględnia obowiązek zachowania
na terenach o zdefiniowanych standardach akustycznych dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku. Jednocześnie wprowadza zakaz lokalizacji na obszarze planu źródeł emisji hałasu
przekraczających dopuszczalne standardy akustyczne, określone przepisami odrębnymi. W budynkach
znajdujących
się
w
strefie
ponadnormatywnego
oddziaływania
hałasu
od
ulic
Bukowskiej
i Złotowskiej, a takŜe i innych ulic przeznaczonych do prowadzenia komunikacji autobusowej,
wprowadzono obowiązek stosowania zasad akustyki budowlanej oraz architektonicznej. Natomiast
w ramach ograniczania emisji hałasu samochodowego ustalono zastosowanie przeciwhałasowych
rozwiązań technicznych w jezdniach ulic oraz rozwiązań dotyczących organizacji ruchu, zwłaszcza na
ulicach przeznaczonych do prowadzenia komunikacji autobusowej. Na terenie ulicy KD-G
dopuszczono realizację ekranów przeciwhałasowych. W obszarze ograniczonego uŜytkowania dla
Lotniska Wojskowego Poznań - Krzesiny wprowadzono nakaz realizacji rozwiązań i działań
przeciwhałasowych zgodnie z przepisami odrębnymi.
24
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego wprowadzono zakaz lokalizacji
na obszarze planu tymczasowych obiektów budowlanych, obiektów handlu hurtowego, ogrodzeń
pełnych i Ŝelbetonowych oraz nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. Określono
parametry oraz zasady umieszczania urządzeń reklamowych na budynkach. Zakazano lokalizacji
reklam i szyldów w sposób przesłaniający elementy i detale architektoniczne elewacji budynków.
Projekt planu dopuszcza lokalizację wolno stojących urządzeń reklamowych jedynie wzdłuŜ
ul. Bukowskiej, natomiast stacji bazowej telefonii komórkowej tylko na terenie Uk w wieŜy kościoła.
Na całym obszarze dopuszczono sytuowanie obiektów małej architektury, elementów systemu
informacji miejskiej.
3.3
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być powiązane
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada
miasta uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar
objęty
opracowaniem
planu
miejscowego
znajduje
się
w
podstrefie
intensywnego
zagospodarowania , obejmującej obszary Ławicy, Marcelina, Pogodna, Junikowa, Plewisk (podstrefa
E4).
Większość terenów połoŜonych jest w granicy terenu przeznaczonego pod zabudowę niską,
mieszkaniową jednorodzinną z usługami podstawowymi, na którym utrzymuje się istniejące usługi
ogólnomiejskie (teren M2n). Północno-zachodni fragment terenu przeznaczono pod rozwój zabudowy
niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi z dopuszczeniem terenów zabudowy
niskiej w zieleni o funkcji usługowej (teren M2n/U2n). PoniŜej tego terenu połoŜony jest obszar
oznaczony symbolem ZOL, oznaczający tereny otwarte poza klinowo – pierścieniowym systemem
zieleni – tereny leśne i do zalesień. Studium wskazuje ulicę Złotowską jako element podstawowego
układu komunikacyjnego miasta Poznania - ulicę klasy zbiorczej, oznaczoną symbolem kZ.080, przez
którą przebiega droga rowerowa kategorii I. W granicach opracowania mpzp wyznaczono równieŜ
obszar cenny kulturowo, nie objęty formą ochrony zabytków. Stanowi go załoŜenie wsi Ławica.
Na terenie o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej naleŜy kształtować zabudowę zgodnie
z gabarytami charakterem zabudowy przewaŜającej w danym zespole, w tym utrzymać i uzupełnić
wolno stojącą zabudowę starej wsi Ławica, a na terenach przylegających do terenów otwartych
w rejonie Strumienia Junikowskiego naleŜy dąŜyć do ekstensyfikacji zabudowy poprzez lokalizowanie
maksymalnie dwu- kondygnacyjnych budynków mieszkalnych wolno stojących na duŜych działkach,
z wysokim udziałem zieleni. Gabaryty i charakter zabudowy mieszkaniowo – usługowej, lokalizowanej
25
w północno – zachodnim fragmencie obszaru planu, nawiązywać muszą do zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej przewaŜającej w pozostałej części omawianego obszaru.
W przypadku terenu leśnego studium wskazuje na konieczność wprowadzenia zakazu
zabudowy nowych oraz rozbudowy istniejących obiektów budowlanych. Dopuszcza natomiast
lokalizację ścieŜek rekreacyjnych, obiektów małej architektury, elementów infrastruktury technicznej,
transportowej oraz obiektów związanych z gospodarką leśną.
W
układzie
przestrzennym
dawnej
wsi
Ławica,
obecnie
silnie
przekształconym
i zurbanizowanym, naleŜy dąŜyć do wytworzenia nowej jakości przestrzeni w oparciu o współczesne
standardy, zachowując jednak historyczne fragmenty przestrzeni, a takŜe do wyeksponowania
historycznych dominant, akcentów i ich stref widokowych.
W kontekście tych ustaleń zapisy projektu planu naleŜy uznać za prawidłowe i zgodne
z zapisami studium.
Zapisy projektu planu miejscowego korespondują równieŜ z zapisami Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2004-2007. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki
ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa,
powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych
programów ochrony środowiska. Ww. dokument określa zadania w zakresie ochrony środowiska dla
Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2004-2007) oraz definiuje cele średniookresowe dla miasta
na okres ośmioletni (do roku 2011).
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w
Poznaniu
w
zakresie
ochrony
środowiska,
podzielone
na
trzy
bloki
tematyczne,
w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego uŜytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach projektu planu „Ławica 4”
w Poznaniu. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
•
utrzymania i wzbogacania zasobów róŜnorodności biologicznej oraz optymalne funkcjonowanie
systemu obszarów (obiektów) chronionych i w tym zakresie m.in. zachowanie oraz odtwarzanie
ciągłości istniejących elementów pierścieniowo-klinowego układu uŜytków zielonych miasta,
utrzymanie ciągłości dolin rzek i potoków jako elementów osnowy ekologicznej miasta,
dostosowanie zasobów zieleni miejskiej do warunków siedliskowych z uwzględnieniem wymogu
ochrony starych drzew → odniesienie w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: ochronę terenu
leśnego, naturalnych zbiorowisk roślinności, zadrzewień, zagospodarowanie zielenią wszystkich
wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, wprowadzanie nowych nasadzeń zieleni, zarówno
26
na terenach przeznaczonych pod zabudowę, jak i na terenach komunikacyjnych, obowiązek
wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej na kaŜdej działce budowlanej;
•
ochrony powierzchni ziemi i gleb i w tym zakresie m.in. przeciwdziałanie nieuzasadnionemu
wzrostowi powierzchni uszczelnionej i redukowaniu powierzchni biologicznie czynnej oraz
minimalizowanie
naruszania
powierzchni
ziemi
podczas
realizacji
inwestycji
budowlanej
→ odniesienie w projekcie planu poprzez zapisy określające: minimalną powierzchnię biologicznie
czynną dla działek budowlanych, zasady zagospodarowania mas ziemnych, powstających
w wyniku prac budowlanych, obowiązek rekultywacji terenu w przypadku stwierdzenia
zanieczyszczenia gleby i ziemi, a takŜe zakaz lokalizacji kondygnacji podziemnych, których
realizacja
spowoduje
zanieczyszczenie
środowiska
gruntowo-wodnego
oraz
destabilizację
stosunków wodnych;
•
poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienie odtwarzalności zasobów wód podziemnych
i w tym zakresie m.in. egzekwowanie przyłączania się obiektów do istniejącej sieci kanalizacyjnej,
umoŜliwianie retencji glebowej wód opadowych i roztopowych poprzez ograniczanie przyrostu
powierzchni uszczelnionych → odniesienie w projekcie planu poprzez zapisy określające:
minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla działek budowlanych, zasady odprowadzania
ścieków bytowych i komunalnych i zagospodarowania wód opadowych i roztopowych oraz zakaz
lokalizacji kondygnacji poziemnych, których realizacja spowoduje zanieczyszczenie środowiska
gruntowo-wodnego raz destabilizację stosunków wodnych;
•
osiągnięcia najwyŜszej jakości powietrza i wyeliminowanie lokalnych uciąŜliwości i w tym zakresie
pełne wyeliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach oraz likwidacja indywidualnego
ogrzewania węglowego w zabudowie miejskiej → odniesienie w projekcie planu poprzez zapisy
określające: zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy;
•
zmniejszenia
uciąŜliwości
akustycznych
wstępujących
na
obszarze
miasta
do
poziomu
akceptowalnego pod względem prawnym i społecznym i w tym zakresie wprowadzanie do mpzp
zapisów
poświęconych
ochronie
przed
hałasem,
wprowadzanie
technicznych
rozwiązań
minimalizujących rozprzestrzenianie się hałasu, wdraŜanie rozwiązań organizacyjnych na rzecz
ograniczania hałasu komunikacyjnego → odniesienie w projekcie planu poprzez zapisy
określające:
obowiązek
zachowania
komfortu
akustycznego
w
środowisku
określonego
w przepisach odrębnych, zakaz lokalizacji źródeł emisji hałasu o ponadnormatywnym natęŜeniu,
zgodnie z przepisami odrębnymi oraz nakaz stosowania rozwiązań przeciwhałasowych, zarówno
w sferze emisji i imisji hałasu.
3.4
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Odstąpienie
od
realizacji
opracowanego
planu
miejscowego
„Ławica
4”
w Poznaniu, moŜe mieć negatywne skutki zarówno dla środowiska i przestrzeni tego obszaru.
27
Przede wszystkim w znacznym stopniu ograniczona zostanie moŜliwość odpowiedniego
kształtowania zabudowy na terenach połoŜonych wzdłuŜ zachodniej granicy opracowania, w rejonie
terenów otwartych doliny Strumienia Junikowskiego, stanowiących fragment południowo-zachodniego
klina zieleni, przez co ograniczona zostanie skuteczna ich ochrona. Brak planu miejscowego
spowodować moŜe wprowadzanie zbyt intensywnego zainwestowania w tym rejonie.
Poza tym, odstąpienie od realizacji opracowanego mpzp przyczynić się moŜe do pogłębienia
chaosu funkcjonalno-przestrzennego. Obszar projektu planu cieszy się zainteresowaniem inwestorów.
Brak planu umoŜliwi wydawanie decyzji administracyjnych, zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 27 marca
2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustalającej warunki zabudowy dla lokalizacji
nowej zabudowy w oparciu o zasadę tzw. „dobrego sąsiedztwa”. Realizacja polityki przestrzennej tylko
w oparciu o decyzje administracyjne, traktujące przestrzeń miasta bardzo fragmentarycznie, nie
stanowi dla władz samorządowych skutecznego narzędzia, umoŜliwiającego kształtowania ładu
przestrzennego. Spowodować moŜe chaotyczny rozwój zabudowy, zróŜnicowanej co do formy
i gabarytów, niekorzystnego przenikania się funkcji mieszkaniowych z funkcjami uciąŜliwymi.
Odstąpienie od realizacji ustaleń planu miejscowego utrudni zachowanie i ochronę
ruralistycznego układu przestrzennego ulic: Złotowskiej i Perzyckiej, poprzez kształtowanie zabudowy
w sposób chaotyczny, nie uwzględniający zabytkowego charakteru załoŜenia urbanistycznego
i architektury poszczególnych budynków po dawnych zagrodach bamberskich oraz kontekstu
przestrzennego terenu, na którym jest zlokalizowana.
4.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU
PROJEKTU PLANU
WIDZENIA
Liczne zagadnienia z zakresu ochrony środowiska oraz warunków korzystania z jego zasobów,
istotne
równieŜ
dla
przedmiotowego
projektu
planu,
określa
i
reguluje
ustawa
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 72 ust. 1 tej ustawy
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego naleŜy zapewnić warunki utrzymania
równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, między innymi poprzez:
•
ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi,
•
zapewnianie
kompleksowego
rozwiązania
problemów
zabudowy
(...),
ze
szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów
transportowych i komunikacji publicznej oraz urządzania i kształtowania terenów zieleni,
•
uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w związku
z prowadzeniem gospodarki rolnej,
•
zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych,
•
uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed
hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.
Opiniowany projekt planu, odpowiednio do zakresu i problemów, które reguluje, spełnia
warunki ustawowe. W kontekście połoŜenia terenu w przestrzeni i systemie przyrodniczym miasta oraz
28
jego obecnego zainwestowania – projekt przewiduje racjonalne wykorzystanie powierzchni ziemi,
zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju, umoŜliwiając zaspokojenie potrzeb mieszkańców przy
zachowaniu i ochronie walorów kulturowych oraz zasobów i wartości przyrodniczych obszaru planu.
Projekt
planu
wprowadza
ochroną
terenu
leśnego,
nasadzeń
drzew
na
terenach
komunikacyjnych oraz zachowanie w maksymalnie moŜliwym stopniu zadrzewień na terenach
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 59-61MN. Jednocześnie na wszystkich tych terenach
wprowadzono wysoki udział powierzchni biologicznie czynnej (od 40 do 60% powierzchni działek
budowlanych), co jest szczególnie istotne na terenach połoŜonych wzdłuŜ zachodniej granicy projektu
planu. W ten sposób zapewniono ochronę powierzchni ziemi, istniejącej zieleni oraz zasobów wodnych
obszaru opracowania. Ochroną objęto roślinność naturalną na terenach leśnym i zieleni urządzonej
oraz drzewa, występujące w granicach projektu.
Projekt
planu
zawiera
zapisy
regulujące
zasady
zaopatrzenia
terenów
w niezbędne elementy infrastruktury technicznej, prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne i rozporządzeniami wykonawczymi do niego,
gospodarowania odpadami, masami ziemnymi.
Ponadto, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska w art. 73 ust.
1
stanowi,
Ŝe
w
miejscowym
planie
zagospodarowania
przestrzennego
uwzględnia
się
w szczególności ograniczenia wynikające z:
1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku narodowego,
rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura
2000,
zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego,
uŜytku
ekologicznego,
stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin,
2) utworzenia obszarów ograniczonego uŜytkowania lub stref przemysłowych,
3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją,
4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków korzystania
z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a takŜe obszarów ochronnych
zbiorników wód podziemnych.
W granicy projektu planu nie występują ww. formy ochrony przyrody, ustanowione
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. NajbliŜej połoŜonymi obszarami,
obecnie prawnie chronionymi, są: Fort VII, zlokalizowany przy al. Polskiej, Fort VIIa, połoŜony przy
ul. Marcelińskiej i Wałbrzyskiej oraz Fort VIII przy ul. Bułgarskiej.
Obszary fortów, stanowiące jedne z waŜniejszych w skali kraju stanowiska zimowania
nietoperzy, zostały objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Stanowi ona system ochrony
zagroŜonych elementów róŜnorodności biologicznej Europy. WdraŜana jest od 1992 r. na terytorium
wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Podstawą prawną utworzenia sieci są dwie
zasadnicze dyrektywy unijne: dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie
ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony
29
siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. W polskich regulacjach prawnych znalazły one
odzwierciedlenie zwłaszcza w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. o ochronie przyrody, ustawie z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 21 lipca w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
i rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 w sprawie typów siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie ustanowienia obszarów Natura 2000.
Część obszaru planu znajduje się w granicy obszaru ograniczonego uŜytkowania dla lotniska
wojskowego Poznań-Krzesiny. Wojewoda Wielkopolski wydał, na podstawie art. 135 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, rozporządzenie Nr 82/03 z dnia 17 grudnia
2003 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego uŜytkowania dla lotniska wojskowego Poznań-
Krzesiny w Poznaniu20, które w 2007 r. zostało zmienione rozporządzeniem Nr 40/07 z dnia 31 grudnia
2007 r.21Nowe rozporządzenie określiło kompromisowe trasy dolotowe i odlotowe ze wskazanego
lotniska, jak równieŜ nałoŜyło na gminy obowiązek realizacji polityki przestrzennej uwzględniającej
przekroczenia standardów jakości środowiska. Powierzchnia obszaru ograniczonego uŜytkowania
została podzielona na trzy strefy i uległa powiększeniu ponad dwukrotnie w stosunku do stanu
poprzedniego. Zachodni fragment planu połoŜony jest w III strefie ww. obszaru ograniczonego
uŜytkowania. Rozporządzenie nie wprowadza Ŝadnych ograniczeń funkcjonalnych dla tej strefy,
natomiast
wymaga
zapewnienia
odpowiedniego
klimatu
akustycznego
w
budynkach
z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych
o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Projekt planu zawiera stosowny w tym zakresie zapis,
a funkcje i sposób zagospodarowania zaproponowany w projekcie nie kłócą się z narzuconymi przez
ww. rozporządzenie ograniczeniami.
Obszar projektu planu nie został zaliczony do strefy przemysłowej ani do obszaru cichego
w aglomeracji. Znajduje się równieŜ poza zasięgiem Głównego Zbiornika Wód Podziemnych oraz poza
zasięgiem stref ochronnych ujęć wód.
Przepisy art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
nakazują, aby przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, róŜnicując
tereny o róŜnych funkcjach lub róŜnych zasadach zagospodarowania, wskazać tereny, które naleŜą do
poszczególnych rodzajów terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są
dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku22. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie
długookresowej ochrony środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - długookresowy średni
poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - długookresowy średni poziom
dźwięku A odniesiony do wszystkich pór nocy.
20
21
22
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 200, poz. 3873
Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2008 r. Nr 1, poz. 1
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826 z 5 lipca 2007 r.),
30
W projekcie omawianego planu miejscowego wyznaczono:
•
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), dla którego ww. rozporządzenie ustala,
w zaleŜności od źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku na poziomie
LDWN = 55/50 dB i LN =50/40 dB,
•
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem zabudowy usługowej (MN/U)
oraz tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z dopuszczeniem zabudowy usługowej
(MW/U) dla których ww. rozporządzenie ustala, w zaleŜności od źródeł hałasu, dopuszczalne
poziomy hałasu w środowisku na poziomie LDWN = 60/55 dB i LN =50/45 dB,
•
tereny zabudowy usług oświaty (Uo), dla którego ww. rozporządzenie ustala, w zaleŜności od
źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku na poziomie LDWN = 55/50 dB
i LN =50/40 dB,
•
teren zabudowy usługowej – usług kultu religijnego, dla którego ww. rozporządzenie ustala,
w zaleŜności od źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku na poziomie
LDWN = 60/55 dB i LN =50/45 dB.
Projektu planu, stosownie do przepisów odrębnych, zawiera zapisy dotyczące obowiązku
zachowania na ww. terenach o zdefiniowanych standardach akustycznych dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku zgodnie z przepisami odrębnymi.
Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego muszą być uwzględnione cele ochrony przyrody, których realizacja
zapewni: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie róŜnorodności
biologicznej, zachowanie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami,
przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony, ochronę walorów
krajobrazowych, zieleni oraz zadrzewień.
Zapisy projektu planu realizują powyŜsze cele ochrony przyrody. RóŜnorodność biologiczna
zachowana jest poprzez ochronę zieleni naturalnej, drzew oraz dopuszczenie wprowadzania nowych
nasadzeń roślinności. Dla odpowiedniego funkcjonowania terenu jako siedliska roślin, zwierząt
i grzybów istotne są zapisy projektu planu zapewniające zachowanie na obszarze planu wysokiego
udziału powierzchni biologicznie czynnych .
Ochrona środowiska związana jest równieŜ z dziedzinami działalności ludzkiej, regulowanymi
przez inne, wyŜej nie wymienione przepisy szczególne, określające zakres i zasady tej ochrony – takie
jak: Prawo geologiczne i górnicze, Prawo łowieckie, ustawa o ochronie zwierząt. Dotyczą one jednak
innej problematyki, niŜ ta zawarta w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla obszaru „Ławica 4” w Poznaniu.
31
5
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałoŜyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć naleŜy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę róŜnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a takŜe lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć moŜna, wymieniane juŜ wcześniej
w opracowaniu, dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
ptaków i dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ponadto, Konwencję Berneńską o ochronie dzikiej fauny
i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r., Ramową konwencję Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992 r.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II
Polityka
Ekologiczna
Państwa
oraz
Polityka
ekologiczna
państwa
na
lata
2003-2006
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską
ochrony środowiska kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia
przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównowaŜonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
załoŜeniem zrównowaŜonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i Ŝycia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, moŜliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych
oraz
naturalnej
róŜnorodności
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównowaŜonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
32
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić naleŜy m.in.:
•
racjonalizację uŜytkowania wody,
•
ochronę gleb,
•
wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,
•
gospodarowanie odpadami,
•
jakość wód,
•
jakość powietrza, zmiany klimatu,
•
hałas i promieniowanie,
•
róŜnorodność biologiczna i krajobrazowa.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na
środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności z wymogami
Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z:
1. kierunkami działań systemowych,
2. ochroną zasobów naturalnych,
3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdraŜania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdroŜenie
33
przepisów umoŜliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko juŜ na
etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów naraŜonych na
niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zaleŜnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
PRZYRODNICZE
6.1
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobraŜenia powierzchni ziemi związane są z działaniami techniczno-
inŜynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji,
zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac
ziemnych.
Wszelkie przekształcenia w zagospodarowaniu terenu, zmierzające do wprowadzenia nowych
obiektów budowlanych, ciągów komunikacyjnych lub elementów infrastruktury technicznej, prowadzą
do nieodwracalnego zniszczenia powierzchni ziemi, poniewaŜ jej poszczególne formy są na ogół
adaptowane
do
załoŜeń
poszczególnych
projektów
inwestycyjnych.
Związane
jest
to
z powstaniem nowych form antropogenicznych, tj.: zwałowiska, nasypy, powierzchnie niwelowane,
rowy itp. Skutkiem powyŜszych działań mogą być lokalne i niewielkie zmiany w ukształtowaniu
omawianego terenu.
Wykorzystywane w trakcie realizacji inwestycji maszyny i materiały budowlane mogą
spowodować zmianę właściwości fizycznych i chemicznych gleby. Poprzez ich wykorzystanie dochodzi
do czasowego utwardzenia podłoŜa, które w wyniku utraty przestrzeni umoŜliwiającej przepływ
kapilarny wody, zmienia swoje naturalne właściwości retencyjne. Na powierzchni przeznaczonej
bezpośrednio pod inwestycję, jak i na obszarach, które bezpośrednio do niej przylegają, dewastacji
ulega wierzchnia, próchnicza warstwa gleby. Pod powierzchnią terenu, w podłoŜu umieszczone
zostaną elementy konstrukcyjne budynków oraz infrastruktura techniczna, powodująca zaburzenia
w naturalnej budowie profilu glebowego. PodłoŜe, w celu uzyskania korzystnych pod względem
budowlanym właściwości, będzie wzbogacane materiałami takimi jak piasek czy Ŝwir, które wpływają
na stopień przepuszczalności gruntów. Ze względu na gorsze, pod względem budowlanym,
właściwości podłoŜa na terenie wzdłuŜ doliny Strumienia Junikowskiego, moŜe wystąpić konieczność
wykonywania nasypów ziemnych, pozwalających na posadowienie budynków. Trwałym efektem
realizacji ustaleń omawianego projektu planu będzie zatem zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej kosztem zwiększenia podłoŜa uszczelnionego, zajętego przede wszystkim pod budynki, ale
takŜe i inne elementy zagospodarowania działek, jak dojścia czy dojazdy do budynków.
34
Ponadto, działalność związana z rozwojem zagospodarowania tych terenów moŜe być źródłem
przedostających się do gleby zanieczyszczeń. Wykorzystywane przy pracach budowlanych materiały
budowlane oraz cięŜkie maszyny generują powstawanie zanieczyszczeń takich jak pyły czy substancje
niebezpieczne (tj. paliwa, smary), związane z czasową eksploatacją maszyn budowlanych. Znaczne
zanieczyszczenie gleb poprzez wprowadzenie zanieczyszczeń fizycznych w postaci gruzu czy Ŝwiru
moŜe doprowadzić do zmiany właściwości filtracyjnych gleby i przyspieszenia tempa infiltracji
zanieczyszczeń chemicznych do wód podziemnych. Ingerencja w skład chemiczny i fizyczny wpływa
równieŜ negatywnie na organizmy Ŝywe (których naturalnym środowiskiem Ŝycia jest gleba),
zapewniające prawidłowy obieg materii oraz przyczyniające się do zachowania jej naturalnych
właściwości fizycznych.
Na omawianym terenie zmiany te w najwyŜszym stopniu będą dotyczyły terenów dotychczas
nieuŜytkowanych, a przeznaczonych zgodnie z ustaleniami planu pod zabudowę mieszkaniową oraz
usługową (np. tereny oznaczone symbolami: 1U, 2U, 1MN-3MN, 22MN-24MN, czy 50MN-54MN,
13MN/U, 28MN). Zmiany te obejmą głównie tereny zlokalizowane przy zachodniej granicy terenu
objętego planem oraz tereny usytuowane między ulicą Złotowską i Miastkowską. Pod zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną przeznaczone zostaną równieŜ tereny zieleni leŜące między ulicami
Miastkowską i Perzycką.
Z punktu widzenia konieczności minimalizowania trwałych zmian w środowisku przyrodniczym
istotne są zapisy ograniczające maksymalne powierzchnie zabudowy oraz nakazujące zachowanie
odpowiednio wysokich powierzchni biologicznie czynnych na kaŜdej działce budowlanej. Procentowy
udział zabudowy i powierzchni biologicznie czynnych został określony w róŜny sposób dla
poszczególnych działek, ze względu na róŜnice w sposobie zagospodarowania oraz ich lokalizację.
Dla działek przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, znajdującą się
w pobliŜu terenów doliny Strumienia Junikowskiego (1MN - 3MN) zapisy wprowadzają obowiązek
zachowania powierzchni biologicznie czynnej stanowiącej minimum 50% działki, a maksymalna
powierzchnia przeznaczona pod zabudowę nie moŜe przekroczyć 20%. Podobne zapisy dotyczą
równieŜ działek zlokalizowanych na terenach dotąd niezagospodarowanych, leŜących w pobliŜu
ul. Złotowskiej (28MN, 29MN, 30MN, 47MN, 48MN, 50MN, 51MN, 53MN, 57MN), na których
udział powierzchni biologicznie czynnej musi wynosić minimum 60%. Największe wymagania dotyczą
terenów 59MN, 60MN i 61MN, dla których zapisy planu mówią o konieczności zachowania 70%
powierzchni biologicznie czynnej i wskazanych na rysunku planu stref zadrzewień. Wszystkie te zapisy
mają na celu zachowanie moŜliwie największych powierzchni o korzystnych właściwościach,
warunkujących utrzymanie walorów przyrodniczych terenów sąsiadujących z doliną Strumienia
Junikowskiego.
Prace budowlane powodują konieczność przemieszczania mas ziemnych oraz powstawania ich
nadmiaru, w związku z tworzeniem fundamentów pod nowe budynki. Zgodnie z ustaleniem projektu
powstały nadmiar mas ziemnych naleŜy zagospodarować na obszarze działki budowlanej lub usunąć
zgodnie z przepisami odrębnymi. Przy czym, zgodnie z przepisami odrębnymi, masy ziemne
35
zagospodarowane w granicach działki nie mogą spowodować zaburzenia istniejących spływów
powierzchniowych w stosunku do terenów sąsiednich oraz nie mogą spowodować przekroczeń
wymaganych standardów jakości gleby i ziemi. Ponadto, naleŜy zauwaŜyć, Ŝe projekt planu dopuszcza
realizację kondygnacji podziemnych tylko pod warunkiem realizacji ich w sposób, który nie doprowadzi
do
zanieczyszczenia
środowiska
gruntowo-wodnego
oraz
destabilizacji
stosunków
wodnych,
negatywnie wpływających na stateczność gruntów.
Z punktu widzenia ochrony warunków podłoŜa i pozostałych komponentów środowiska, przy
prowadzeniu prac ziemnych istotne jest zachowanie szybkiego tempa i planowego wykonywania
wykopów, z zachowaniem zabezpieczeń przed uplastycznieniem gruntów, jak i optymalnych warunków
dla prowadzenia zagęszczeń nasypów. Stąd teŜ zaleca się etapowość prac oraz optymalne terminy
realizacji budowy obiektów. Przy czym zagadnienia te nie stanowią zakresu ustaleń planów
miejscowych.
Korzystne, w odniesieniu do powierzchni ziemi, zmiany poniosą za sobą ustalenia dotyczące
zachowania terenu leśnego (ZL) w północno-zachodniej części obszaru, a takŜe wykształcenia terenu
zieleni zagospodarowanej (ZP). W wyniku zapisów planu teren leśny ma zachować naturalną
roślinność oraz dotychczasowy charakter uŜytkowania.
Zmiana sposobu uŜytkowania na niektórych terenach oraz wzrost powierzchni zabudowy będą
równieŜ prowadzić do wzrostu ilości odpadów wytwarzanych na tym terenie. W celu uniknięcia
zanieczyszczenia gleby poprzez nieodpowiednią gospodarkę odpadami zapisy planu ustalają sposób
postępowania z odpadami (segregowanie, gromadzenie, zagospodarowanie) zgodnie z „Planem
Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania”. Zapisy planu ustalają równieŜ konieczność rekultywacji
gleby i ziemi, która w wyniku prowadzonych działań uległa zanieczyszczeniu.
6.2
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
W związku z brakiem występowania wód powierzchniowych w granicach terenu objętego
planem, nie przewiduje się oddziaływania na nie w wyniku wprowadzenia zmian zagospodarowania
terenu. Istnieje natomiast moŜliwość wpływu ustaleń planu na jakość wód powierzchniowych
Strumienia Junikowskiego, sąsiadującego z granicami opracowania. Nieodpowiednia gospodarka
ściekowa mogłaby w negatywny sposób wpłynąć na jakość jego wód.
Szczególny
wpływ
na
jakość
wód
Strumienia
Junikowskiego
moŜe
mieć
sposób
zagospodarowania terenów z nim sąsiadujących. Dotyczy to głównie obszaru przeznaczonego pod
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (22MN, 23MN, 31MN, 48MN, 51MN) przy zachodniej
granicy obszaru objętego planem zagospodarowania. Ustalenia omawianego projektu planu regulują
zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na przedmiotowym terenie. Teren jest w całości
włączony do systemu wodociągowego miasta. Ustalenia planu nakładają obowiązek podłączenia
nowych budynków do sieci kanalizacji sanitarnej i odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych
wyłącznie do niej. Pozwoli to na ograniczenie ryzyka przedostania się do wód zanieczyszczeń
fizycznych, chemicznych oraz biologicznych, związanych z uŜytkowaniem nowej zabudowy.
36
Powiększenie areału zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługowej moŜe mieć
negatywny wpływ na zasoby wód podziemnych. Nadmierny stopień uszczelnienia gruntu i pozbawienie
go naturalnych zdolności filtracyjnych mogłoby doprowadzić do trwałego obniŜenia zwierciadła wód
podziemnych oraz ich zanieczyszczenia. W szczególności więc istotne jest zachowanie moŜliwie
największych powierzchni wolnych od uszczelnienia i zagospodarowanych zielenią. Negatywny wpływ
dokonywanych zmian mają ograniczyć zapisy ograniczające maksymalną powierzchnię zabudowy,
wprowadzające obowiązek zachowania odpowiedniego procentowego udziału powierzchni biologicznie
czynnej na poszczególnych działkach oraz konieczność zagospodarowania zielenią powierzchni
wolnych
od
utwardzenia
fragmentów
terenów.
Wprowadzono
równieŜ
zapisy
dotyczące
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach opracowania. Wody opadowe
i roztopowe mają być wtórnie wykorzystane w obrębie działek budowlanych. Dopuszcza się moŜliwość
odprowadzania ich siecią kanalizacji deszczowej, spowoduje to jednak zmniejszenie zasilania zasobów
wód podziemnych na terenie opracowania.
6.3
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz
Ze względu na bliskość cennych przyrodniczo terenów doliny Strumienia Junikowskiego oraz
Lasku Marcelińskiego, istotne jest zachowanie jak największej wartości przyrodniczej przylegających
do nich terenów. Sąsiedztwo południowo-zachodniego klina zieleni stwarza wzajemne relacje
ekologiczne pomiędzy terenami cennymi i waŜnymi z przyrodniczego punktu widzenia z terenami
mniej wartościowymi, objętymi granicą mpzp „Ławica 4”.
W celu zapewnienia wspomnianej wcześniej łączności, w planie miejscowym przyjęto szereg
zapisów ograniczających negatywny wpływ rozwoju zabudowy na środowisko naturalne tych terenów.
Większość terenów graniczących z doliną Strumienia Junikowskiego i Laskiem Marcelińskim została
przeznaczona
pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, z wysokim udziałem powierzchni
biologicznie czynnych (oraz zagospodarowanych zielenią), która jest źródłem mniejszych zagroŜeń dla
środowiska niŜ zabudowa przeznaczona pod usługi.
Największe zmiany będą dotyczyć terenów dotychczas nie uŜytkowanych, a przeznaczonych
zgodnie z ustaleniami planu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz usługową. W ten sposób
zmniejszone zostaną powierzchnie, które dotychczas były siedliskiem dziko rosnących roślin zielnych
i krzewów, a tym samym i wielu gatunków zwierząt. W celu zminimalizowania negatywnego wpływu
projektowanych
inwestycji
wprowadzono
zapisy
pozwalające
na
ograniczenie
powierzchni
zabudowanych i zapewniających zachowanie jak największych powierzchni nieuszczelnionych
i zagospodarowanych zielenią. W celu zachowania istniejącej bioróŜnorodności zapisano takŜe
obowiązek ochrony istniejących zadrzewień z moŜliwością ich wycięcia jedynie w przypadku kolizji
z infrastrukturą techniczną, drogową lub planowaną zabudową. Ubytki te muszą być jednak
uzupełnione nowymi nasadzeniami.
Wpływ na tutejszą róŜnorodność biologiczną i wartości krajobrazowe będzie miała równieŜ
lokalizacja nowych dróg wewnętrznych i publicznych, zapewniających dojazd do nowo powstałej
37
zabudowy mieszkaniowej. Lokalizacja nowych dróg publicznych (1KD-D, 16KD-D, 18KD-D,
20KD-D, 28KD-D, 29KD-D, 31KD-D) oraz dróg wewnętrznych (np. 1KDW, 2KDW, 3KDW,
10KDW, 11KDW, 17KDW, 19KDW) spowoduje całkowitą utratę wartości przyrodniczych tych
terenów oraz wpłynie negatywnie na sąsiadujące z nimi tereny. W celu poprawy wraŜeń estetycznych
i krajobrazowych zapisy planu przewidują dla części tych terenów dokonanie nasadzeń zieleni
w pasach drogowych.
Na obszarze opracowania utrzymany zostanie teren leśno – parkowy znajdujący się przy
ul. Sławińskiej, będący cennym fragmentem tutejszej zieleni (ZL). Zachowa on, zgodnie z ustaleniami
planu, swój naturalny, rekreacyjny charakter. Poprawie walorów krajobrazowych i przyrodniczych
sprzyjać będzie
takŜe
przeznaczony pod
tereny
zieleni
urządzonej
fragment
terenu przy
ul. Sławińskiej (ZP).
Reasumując, zapisy planu pozwalają w największy moŜliwy sposób ograniczyć straty
poniesione w środowisku w związku z rozwojem zabudowy na tym terenie. Aby nie pozbawić tych
terenów wartości przyrodniczej ograniczono powierzchnię nowej zabudowy, zapisano konieczność
utrzymania powierzchni biologicznie czynnych, zagospodarowania terenów wolnych od utwardzenia
poprzez nasadzenia zieleni oraz utrzymanie istniejących na tych terenach zadrzewień. Wszystkie te
zapisy pozwolą takŜe na zachowanie korzystnych walorów estetycznych i krajobrazowych, poprzez
zachowanie odpowiedniej ilości zieleni w stosunku do terenów zabudowanych.
W celu zachowania wartości krajobrazowych zakazano lokalizacji elementów wpływających
niekorzystnie na wartości krajobrazowe. Zakaz ten dotyczy lokalizacji budynków tymczasowych,
nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, wolnostojących stacji bazowych telefonii
komórkowych, urządzeń reklamowych (z wyjątkiem terenów graniczących z ul. Bukowską) oraz
pełnych i Ŝelbetowych ogrodzeń. Pozwoli to zachować wraŜenie ładu przestrzennego i uniknąć
negatywnego wpływu tych elementów na odbiór walorów estetycznych i krajobrazowych.
6.4
Oddziaływanie na szatę roślinną
Podejmowanie jakichkolwiek ingerencji na terenach dotychczas nie uŜytkowanych prowadzi do
zmiany
charakteru występującej na tym terenie roślinności. Realizacja ustaleń planu wpłynie
negatywnie w sposób długotrwały na fragmenty terenu dotychczas nieuŜytkowane, a przeznaczone
zgodnie z zapisami pod zabudowę lub komunikację. Szata roślinna charakterystyczna dla nieuŜytków,
występująca tu spontanicznie, zostanie w sposób nieodwracalny zniszczona i zastąpiona na części
powierzchni
roślinnością
towarzyszącą
zabudowaniom
mieszkaniowym
lub
usługowym,
reprezentowaną w duŜej mierze przez gatunki obce rodzimej florze (liściaste i iglaste drzewa i krzewy
ozdobne, duŜe powierzchnie trawników itd.). Podczas planowanych inwestycji zniszczeniu ulegną
równieŜ porośnięte przez roślinność tereny, na których prowadzone będą prace budowlane przy uŜyciu
cięŜkiego sprzętu.
Wprowadzono szereg zapisów, których realizacja pozwoli na częściowe zachowanie waŜnych
naturalnych walorów tego terenu. Dla wszystkich terenów, przeznaczonych pod zabudowę, ustalono
38
maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalny procent powierzchni biologicznie czynnej, jaki
musi zostać zachowany na kaŜdej z poszczególnych działek. UmoŜliwi to zachowanie naturalnego
charakteru części terenu i pozwoli uniknąć negatywnych skutków nadmiernego uszczelnienia
powierzchni związanych z dewastacją gleby, będącej naturalnym środowiskiem rozwoju roślin.
Odpowiednio ukształtowana i pielęgnowana zieleń na terenach zabudowy jednorodzinnej pozwoli
zachować naturalne walory tego rejonu i zniwelować negatywny wpływ powstania nowej zabudowy.
Zachowanie odpowiedniej ilości terenów pokrytych roślinnością jest konieczne w celu zapewnienia
ekologicznej łączności z cennymi przyrodniczo obszarami doliny Strumienia Junikowskiego oraz Lasku
Marcelińskiego. Korzystne z punktu widzenia ochrony wyŜej wspomnianych terenów jest równieŜ
uniemoŜliwienie lokalizacji obiektów usługowych wzdłuŜ zachodniej granicy (sąsiadującej z doliną
Strumienia Junikowskiego) oraz południowych krańców opisywanego terenu, graniczących z terenem
Lasku Marcelińskiego (z wyjątkiem terenu oznaczonego w planie jako 2U, 18MN/U, 19MN/U).
Zabudowa usługowa jest źródłem większych zagroŜeń dla środowiska niŜ zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna i w sposób znaczący mogłaby wpłynąć na utracenie wartości florystycznych przyległych
terenów.
Korzystne zapisy chroniące występującą na terenie opracowania roślinność dotyczą takŜe
konieczności
zachowania
w
moŜliwie
największym
stopniu
roślinności
naturalnej.
Jedynym
odstępstwem od tych wytycznych jest umoŜliwienie przesadzenia lub wycięcia istniejących drzew,
które kolidują z planowaną infrastrukturą i zabudową. W ramach zrekompensowania strat
w środowisku działania te wymagają zastąpienia usuniętych drzew nowymi nasadzeniami.
Istotnym elementem planu, wpływającym na jakość świata roślinnego jest obszar parkowoleśny dawnego folwarku zlokalizowany w północno-zachodniej części terenu objętego planem
zagospodarowania, przy ul. Sławińskiej. Zgodnie z załoŜeniami planu teren ten (ZL) zachowa swój
dotychczasowy sposób gospodarowania, konieczne będzie jednak przeprowadzenie zabiegów
pielęgnacyjnych i dokonania nowych nasadzeń zgodnie z planem urządzania lasu. Teren ten jest
jednym z najcenniejszych obszarów zieleni w granicach opracowania, a poprawienie kondycji
drzewostanu wchodzącego w jego skład, podniesie zdecydowanie jego znaczenie w sieci powiązań
ekologicznych oraz wpłynie korzystnie na walory przyrodnicze okolicznych terenów.
Ustalenia planu zakładają takŜe wydzielenie terenu zieleni urządzonej przy ul. Sławińskiej
(ZP). Na terenie tym zostaną dokonane nowe nasadzenia roślinności, a powierzchnia biologicznie
czynna tego terenu wynosić będzie minimum 80% powierzchni terenu.
Wpływ na miejscowy skład szaty roślinnej będą mieć równieŜ ustalenia dotyczące zieleni
na terenach przeznaczonych pod budowę dróg wewnętrznych i publicznych, dla których dopuszczono
moŜliwość dokonania nowych nasadzeń zieleni w pasach oraz zagospodarowanie zielenią wszystkich
nieutwardzonych powierzchni pasa drogowego. Przewidziano zachowanie dotychczasowych oraz
dokonanie nowych nasadzeń zieleni wysokiej w postaci szpalerów drzew na terenach, gdzie zabudowa
usługowa graniczy z drogami wewnętrznymi bądź publicznymi. WyróŜnić tu moŜna szpaler drzew
na terenie przeznaczonym pod zabudowę usługową (1U), wzdłuŜ drogi wewnętrznej (1KDW).
39
Ustalenia planu, wpłyną w sposób istotny na zmniejszenie terenów zajmowanych dotychczas
przez roślinność naturalną, jednakŜe wszelkie jego zapisy dąŜą do zachowania jak największych
obszarów zieleni wpływających na walory przyrodnicze tego terenu. Zniszczenia naturalnej szaty
roślinnej, wywołane rozwojem zabudowy, będą w miarę moŜliwości rekompensowane poprzez
dokonywanie nowych nasadzeń, utrzymanie terenów leśnych (ZL) oraz rozwój roślinności
przydomowych ogrodów.
6.5
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Realizacja ustaleń planu nie spowoduje znaczącego i długotrwałego wzrostu zanieczyszczenia
powietrza. Ustalenia planu zachowują w znacznej części dotychczasowy sposób uŜytkowania terenu,
poszerzając zasięg terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i usługową
(MN, MN/U) na tereny dotąd niezagospodarowane. Poprzez wprowadzenie zakazu lokalizacji
przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, plan nie
wprowadza zmian w sposobie zagospodarowania terenu, mogących w sposób znaczący wpłynąć
na stan jakości powietrza atmosferycznego.
Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz nieuciąŜliwa zabudowa usługowa nie są związane
z emisją duŜych ilości zanieczyszczeń mogących spowodować przekroczenia dopuszczalnych wartości
stęŜeń substancji w powietrzu. Wzrost stęŜeń wystąpić moŜe lokalnie poprzez zwiększenie ruchu
samochodowego w pobliŜu zabudowy usługowej. W celu ograniczenia uciąŜliwości dla terenów
o większej wartości przyrodniczej, tereny przeznaczone pod usługi zostały zlokalizowane głównie
wzdłuŜ ul. Bukowskiej i Złotowskiej.
Lokalizacja nowych dróg będzie się wiązała z niewielkim wzrostem zanieczyszczeń związanych
ze spalaniem paliw w silnikach spalinowych. Drogi te będą stanowiły dojazd do nowo powstałych
zabudowań, a natęŜenie ruchu samochodowego będzie niewielkie w stosunku do tego, które
zaobserwować moŜna na ul. Bukowskiej (zlokalizowana poza granicami obszaru objętego planem
miejscowym) i ul. Złotowskiej. Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów
stęŜeń zanieczyszczeń ze względu na zwiększenie lokalnego natęŜenia ruchu. Podobnie niewielkie
skutki wywoła czasowy wzrost emisji związany z prowadzeniem na tym terenie inwestycji
budowlanych, polegających na budowie obiektów mieszkaniowych, usługowych oraz nowych dróg.
Zanieczyszczenia gazowe, związane z pracą silników maszyn budowlanych oraz pyłowe, powstające
w wyniku przemieszczania duŜych ilości mas ziemnych oraz stosowania róŜnego rodzaju materiałów
budowlanych, będą miały charakter punktowy i czasowy.
W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, powstających
w pobliŜu szlaków komunikacji samochodowej oraz w wyniku eksploatacji zabudowy, wprowadzono
zapisy zapewniające zachowanie istniejącej zieleni wysokiej oraz dokonanie nowych nasadzeń,
wpływających korzystnie na ograniczenie przemieszczania się zanieczyszczeń.
40
Równie istotnym elementem, wpływającym na ograniczenie powstających na terenie
opracowania zanieczyszczeń, jest zakaz stosowania w nowych budynkach, w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych, pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe (z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy) oraz zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie
znacząco wpłynąć na środowisko (z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu). Zapisy te wynikają
z konieczności podjęcia działań określonych na podstawie zawartego w Rozporządzeniu Wojewody
Wielkopolskiego (nr 39/07) z dnia 31 grudnia 2007r „programu ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań”. Program ten został powołany w celu realizacji działań, mających wpłynąć na
redukcję emisji do powietrza pyłu zawieszonego PM10.
6.6
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Omawiany plan miejscowy ustala konieczność podjęcia działań mających na celu ograniczenie
uciąŜliwości hałasu oraz dotrzymanie norm związanych z dopuszczalnym poziomem hałasu
na poszczególnych terenach.
Dla terenów najbardziej zagroŜonych występowaniem ponadnormatywnych poziomów hałasu
w środowisku, przewidziano szereg zasad kształtujących komfort akustyczny.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku23 do terenów, dla których zostały określone
dopuszczalne poziomy hałasu, naleŜą tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone
na rysunku planu jako 1-61MN, tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem
zabudowy usługowej, oznaczone na rysunku planu jako 1-20MN/U, tereny zabudowy usługowej usług oświaty, oznaczone jako 1-3Uo oraz teren zabudowy usługowej - usług kultu religijnego,
oznaczony symbolem Uk.
Tereny najbardziej naraŜone na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, generowanego przez
ruch samochodowy odbywający się na ul. Bukowskiej oraz Złotowskiej, w zdecydowanej większości są
juŜ
zainwestowane
zabudową
mieszkaniową
jednorodzinna
o
najwyŜszych
wymaganiach
akustycznych. Projekt planu na terenach juŜ zainwestowanych ustala przeznaczenie pod zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną z dopuszczeniem zabudowy usługowej (tereny MN/U), wskazuje więc
przeznaczenie pod zabudowę charakteryzującą się w porze dziennej niŜszymi standardami
akustycznymi, aniŜeli jednorodna zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Natomiast na terenach
obecnie nieuŜytkowanych połoŜonych przy ul. Bukowskiej wskazuje przeznaczenie pod zabudowę
usługową, niewymagającą ochrony akustycznej (teren U).
Dla zabudowy znajdującej się w zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania ulic Bukowskiej
i Złotowskiej, a takŜe pozostałych ulic przeznaczonych do prowadzenia komunikacji autobusowej,
ustalono obowiązek stosowania zasad akustyki budowlanej i architektonicznej.
23
Dz. U. Nr 120, poz. 826
41
Dla terenu KD-G (między ul. Gorzowską a ul. Perzycką) przewidziano moŜliwość
zlokalizowania ekranów przeciwhałasowych w celu ograniczenia uciąŜliwości hałasu dla terenów
przyległych. Zastosowanie rozwiązań technicznych w jezdni (tzw. „ciche nawierzchnie”) oraz
wprowadzenie odpowiednich zasad organizacji ruchu w sposób, który wpływa na zmniejszenie
poziomu emitowanego hałasu przewidziano szczególnie na ulicach przystosowanych do prowadzenia
komunikacji autobusowej. Pewnego rodzaju barierę akustyczną tworzyć będą takŜe szpalery drzew,
zlokalizowane na terenie 1U, przeznaczonym pod zabudowę usługową. W pasach drogowych terenów
dróg publicznych (2KD-D, 13KD-D, 25KD-D, 3KD-Dx) szpalery drzew oraz zadrzewienia będą
wpływać na zmniejszenie uciąŜliwości emitowanego hałasu.
Na terenach zabudowy mieszkaniowej, leŜącej poza wspomnianymi wyŜej ulicami, wzrost
poziomu hałasu moŜe być związany ze zwiększonym ruchem samochodowym na wewnętrznych
drogach prowadzących do poszczególnych budynków, a takŜe z prowadzoną w obrębie niektórych
działek działalnością usługową. Wzrost ten będzie jednak niewielki i nie wpłynie znacząco na ogólny
klimat akustyczny tych terenów. Czasowo, w okresie realizacji niektórych inwestycji moŜe wystąpić
lokalne zwiększenie poziomu hałasu (w zasięgu najbliŜszej zabudowy), w związku z prowadzeniem
prac budowlanych przy uŜyciu cięŜkich maszyn. Nie przewiduje się jednak powstania przekroczeń
dopuszczalnych poziomów hałasu zarówno dla pory dziennej jak i nocnej spowodowanych tego
rodzaju działalnością.
W celu ochrony sąsiadujących obszarów cennych przyrodniczo (Strumień Junikowski, Lasek
Marceliński) przed negatywnymi skutkami oddziaływania hałasu, na terenach bezpośrednio z nimi
sąsiadujących dopuszczono jedynie rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Dla terenów tych
ustalono równieŜ obowiązek zachowania odpowiednio duŜych powierzchni biologicznie czynnych oraz
konieczność zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia terenów. Wprowadzenie
duŜych powierzchni zagospodarowanych zielenią oraz utrzymanie i wzbogacanie zieleni wysokiej
pozwala zmniejszać uciąŜliwość hałasu emitowanego do środowiska.
Zapobieganiu powstawaniu ponadnormatywnych poziomów hałasu sprzyja równieŜ zapisany
w
planie
zagospodarowania
zakaz
lokalizacji
inwestycji
będących
źródłem
emisji
hałasu
przekraczającego standardy akustyczne w środowisku, określone w odrębnych przepisach. Projekt
zakazuje równieŜ lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, dla których wymagane jest sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko,
z wyjątkiem inwestycji dopuszczonych ustaleniami planu.
Ze względu na połoŜenie fragmentu projektu planu w obszarze ograniczonego uŜytkowania
wyznaczonego dla lotniska wojskowego Poznań - Krzesiny, projekt wprowadza nakaz realizacji
rozwiązań i działań przeciwhałasowych zgodnie z przepisami odrębnymi, a więc wprowadza nakaz
zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi
ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności
akustycznej.
42
Rozwiązania ograniczające emisję hałasów najbardziej uciąŜliwych dla mieszkańców terenów
znajdujących się w granicy omawianego planu, a więc hałasu samochodowego z ul. Bukowskiej
(połoŜonej w znacznej części poza granicą opracowania mpzp) oraz hałasów związanych
z funkcjonowaniem lotniska Poznań-Ławica
i Toru Samochodowego „Poznań”, nie znajdują się
w zakresie ustaleń omawianego planu miejscowego.
W tym miejscu wskazać jednak moŜna rozwiązania przeciwhałasowe, zaproponowane
w opracowaniu „Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed
hałasem Etap II – Program ochrony przed hałasem”. W przypadku ograniczania hałasu
samochodowego wskazano przede wszystkim na zastosowanie cichej nawierzchni na ul. Bukowskiej,
na odcinku od ul. Leśnych Skrzatów do ul. Sławińskiej oraz na realizację na tym odcinku ekranu
przeciwhałasowego (powierzchnia ekranu ok. 1 100 m2). Działania mające na celu poprawę klimatu
akustycznego na tym obszarze związane są równieŜ z planowana przebudową ul. Bukowskiej.
Przewiduje się poprawę warunków akustycznych poprzez zastosowanie wspomnianych juŜ wcześniej
tzw. „cichych nawierzchni”, pozwalających na zmniejszenie emisji hałasu o około 2-3dB oraz
zastosowanie ekranów akustycznych na odcinku od ul. Sławińskiej do ul. Złotowskiej (o szacunkowej
wysokości 4,5-5,0m), które pozwolą na ograniczenie emisji hałasu na terenie zabudowy mieszkaniowej
do wartości dopuszczalnej. W przypadku istniejącej zabudowy mieszkaniowej, znajdującej się na
krawędzi ul. Bukowskiej (brak moŜliwości lokalizacji ekranów akustycznych) przewiduje się
zastosowanie okien o podwyŜszonej izolacyjności akustycznej w budynkach mieszkalnych. Planowana
modernizacja ulicy spowoduje równieŜ poprawę płynności ruchu komunikacyjnego na tym odcinku, co
w sposób korzystny wpłynie na panujące tu warunki akustyczne. Rozszerzenie strumienia pojazdów
jakie nastąpi na skutek wybudowania drugiej jezdni, poprawi warunki akustyczne na terenach
zabudowy mieszkaniowej przylegającej do ul. Bukowskiej o około 2dB24.
W przypadku hałasu lotniczego działania przeciwhałasowe polegać będą przede wszystkim
na zmniejszeniu liczby operacji lotniczych (lotów rejsowych i czarterowych oraz lotów samolotu
pocztowego), wykonywanych w porze nocnej, bądź teŜ i ich całkowitym zniesieniu, a takŜe realizacji
po południowej stronie lotniska, od strony ul. Bukowskiej, ekranu akustycznego, w celu redukcji
hałasu powstającego podczas operacji naziemnych, a zwłaszcza operacji „grzania” silników
samolotów. Program wskazuje teŜ na konieczność uruchomienia w otoczeniu lotniska Ławica
monitoringu hałasu.
W celu ograniczenia hałasu na Torze Samochodowym „Poznań” zamontowany został
(w Przeźmierowie) jeden punkt pomiarowy hałasu, emitowanego przez samochody biorące udział
w wyścigach, odbywających się na torze. Ponadto, Automobilklub Wielkopolskiego podjął działania
zmierzające do ograniczenia najbardziej hałaśliwych i uciąŜliwych wyścigów sportowych oraz
rozwijania nieuciąŜliwych form wykorzystywania toru.
24
Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko „Modernizacja ulicy Bukowskiej w Poznaniu od granicy miasta do
przecięcia z projektowaną III Ramą komunikacyjną”, Biuro Konsultacyjno – Projektowe Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO,
43
6.7
Oddziaływanie na obszary Natura 2000.
Obszar objęty zakresem opracowania nie leŜy w obszarze specjalnej ochrony Natura 2000, ani
w jego bezpośrednim sąsiedztwie. NajbliŜej zlokalizowanymi obszarami włączonymi do europejskiej
sieci ekologicznej Natura 2000 są tereny Fortu VII, Fortu VIIa oraz Fortu VIII, wchodzące w skład
obszaru specjalnej ochrony (SOO) o nazwie Fortyfikacje w Poznaniu (symbol PLH300005),
ustanowionego na mocy postanowień Dyrektywy Siedliskowej25. Ochrona tych obszarów została
ustanowiona ze względu na występowanie na terenie fortyfikacji unikatowych stanowisk zimowania
wielu gatunków nietoperzy.
Poznańskie fortyfikacje nie były wykorzystywane w celach militarnych od zakończenia
II wojny światowej. Niska uciąŜliwość prowadzonej w późniejszym okresie w fortach działalności oraz
niewielki stopień zagospodarowania tych terenów pozwolił uniknąć istotnych przekształceń środowiska
i zachować w duŜym stopniu występujące na ich terenie zbiorowiska roślinne oraz bogactwo
przedstawicieli fauny.
Roślinność porastająca poznańskie forty w duŜym stopniu zachowała swój naturalny
charakter. Typowe dla fortów są zarośla tarninowe, tworzone przez głóg (Crataegus), dziką róŜę (Rosa
sp.), jeŜynę (Rubus sp.) i inne rośliny krzewiaste. Występują tu równieŜ zbiorowiska roślinne w postaci
fragmentów lasów liściastych, o dobrze rozwiniętej warstwie krzewów i bogatym florystycznie runie,
które stwarzają dogodne warunki siedliskowe dla wielu gatunków ptaków i innych rzadko
występujących na pozostałych terenach Poznania gatunków zwierząt. Do najcenniejszych z nich naleŜą
nietoperze, które ze względu na specyficzny mikroklimat, znalazły w poznańskich fortyfikacjach
dogodne warunki do zimowania. W fortach moŜna spotkać gatunki takie jak nocek duŜy (Myotis
myotis), nocek Bechsteina (M. bechsteinii), nocek łydkowłosy (M. dasycneme) oraz mopek
(Barbastella barbastelus). Dogodne warunki środowiskowe, jakie panują w fortach powodują,
Ŝe bogactwo gatunkowe przedstawicieli flory i fauny na tych terenach jest znacznie większe niŜ
na otaczających je terenach silnie zurbanizowanych.
Inwestycje związane z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie
spowodują powstania czynników wpływających negatywnie na zachowanie cennych siedlisk nietoperzy
i mogących pogorszyć środowisko tych terenów jako całości. Prowadzone na terenie objętym planem
działania, ze względu na znaczną odległość od obszarów fortyfikacji, nie wpłyną na pogorszenie stanu
siedlisk nietoperzy, jak i na ograniczenie ich bazy pokarmowej. Ustalone zapisami planu działania nie
spowodują równieŜ pogorszenia stanu środowiska na terenach bezpośrednio przylegających do
obszarów objętych szczególną ochroną.
25
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
44
6.8
Oddziaływanie na obszary cenne kulturowo
Ustalenia planu ustalają ochronę cennego kulturowo obszaru dawnej wsi Ławica, którego
zasięg wskazany został na rysunku planu. Ochronie podlega układ ruralistyczny wsi, w tym układ
przestrzenny zachowanych zagród bamberskich, budynków i ogrodzeń działek budowlanych,
połoŜonych wzdłuŜ fragmentów ulic: Perzyckiej, Złotowskiej.
6.9.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
połoŜenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić naleŜy, Ŝe realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI
JEJ
PRZEPROWADZANIA
Szczegółowe
określenie
skutków
realizacji
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego jest trudne ze względu na charakter ustaleń planu, które wskazują ramy
zagospodarowania przestrzennego poszczególnych grup terenów, zwłaszcza w zakresie funkcji oraz
parametrów
zabudowy.
Nie
precyzują
natomiast
szczegółowych
rozwiązań,
dotyczących
poszczególnych inwestycji budowlanych, definiowanych dopiero na etapie projektu budowlanego,
a
takŜe
terminu
realizacji
danej
inwestycji.
Określenie
metody
analizy
wpływu
realizacji
poszczególnych inwestycji (dopuszczonych ustaleniami planu) na danym terenie jest moŜliwe dopiero
na etapie pozwolenia na budowę.
Środowisko przyrodnicze - jego poszczególne komponenty, ich stan i jakość, zgodnie z ustawą
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony Środowiska podlega monitoringowi (zarówno pod względem
jakościowym i ilościowym) odpowiednich organów ochrony środowiska. Ponadto, zgodnie z art. 32
ustawy z dnia 23 marca 2003r.o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, istnieje obowiązek
przeprowadzania analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu dokonania oceny
aktualności planów miejscowych, w tym równieŜ zakresu realizacji ich ustaleń. Obowiązek ten leŜy po
stronie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Analiza ta powinna być przeprowadzona przynajmniej
raz w czasie kaŜdej kadencji rady gminy.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
PLANU
Omawiany
obszar
stanowi
przestrzeń
w
znacznym
stopniu
juŜ
zagospodarowaną
o zdefiniowanej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Stanowi on fragment większego osiedla
mieszkaniowego, o dominującym udziale zabudowy jednorodzinnej.
45
Analizowany projekt mpzp stanowi więc plan o charakterze regulacyjnym. Wobec
narastającego chaosu przestrzennego, wynikającego z wprowadzania nowych funkcji oraz zabudowy
odbiegającej formą i gabarytami od dominującej na osiedlu zabudowy jednorodzinnej, głównym
załoŜeniem projektu planu jest zdefiniowanie zasad porządkujących pod względem funkcjonalnym
i przestrzennym tereny juŜ zainwestowane oraz zasad umoŜliwiających uzupełnienie budownictwa na
juŜ nielicznych terenach niezagospodarowanych, określających przede wszystkim dostępności nowych
terenów inwestycyjnych do dróg publicznych. Istniejące zagospodarowanie oraz charakter osiedla
Ławica w znacznym stopniu determinuje zatem proponowane w projekcie rozwiązania funkcjonalnoprzestrzenne, które pozwalają na kontynuację dotychczasowego sposobu zainwestowania i stworzenie
kompleksowego układu urbanistycznego. Z tego teŜ względu nie wskazuje się rozwiązań
alternatywnych do rozwiązań zaproponowanych w projekcie planu, zakładając, Ŝe omawiany projekt
jest projektem optymalnym, zarówno pod względem rozwiązań funkcjonalno-przestrzennym oraz
rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływania na środowisko, które to zostały zaopiniowane
i zweryfikowane podczas tzw. „opiniowania roboczego” oraz konsultacji społecznych, dotyczących
projektu mpzp „Ławica 4” w Poznaniu.
9.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
PowyŜsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Ławica 4” w Poznaniu. Sporządzenie planu miejscowego zostało
wywołane na podstawie uchwały Nr CII/1185/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 12 września 2006 r.
Obszar, dla którego sporządzany jest plan, zlokalizowany jest w zachodniej części Poznania,
w dzielnicy Grunwald, w obrębie osiedla Ławica. Obejmuje tereny połoŜone pomiędzy ulicami:
Bukowską, Złotowską, Okonecką, Gryfińską, Wyszomierską, Miastkowską, a północną częścią
południowo – zachodniego klina zieleni, wykształconego wzdłuŜ Strumienia Junikowskiego.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 83 ha.
Sporządzenie mpzp „Ławica 4” wywołane zostało w celu sformułowania zasad zapewniających
uporządkowanie pod względem funkcjonalnym i przestrzennym terenów juŜ zainwestowanych oraz
umoŜliwiających rozwój budownictwa mieszkaniowego na terenach dotąd niezagospodarowanych.
Niezbędne jest wyznaczenie obszarów przestrzeni publicznych i zasad ich ochrony. W tym kontekście
46
plan ma za zadanie uregulowanie dostępu działek do dróg publicznych i stworzenie kompleksowego
układu drogowego, zapewniającego prawidłową dostępność komunikacyjną przedmiotowego obszaru,
a takŜe sprecyzowanie zasad zaopatrzenia terenów w elementy sieci infrastruktury technicznej.
Istotnym elementem omawianego planu miejscowego jest równieŜ sprecyzowanie zasad ochrony
obszaru cennego kulturowo, obejmującego układ ruralistyczny dawnej wsi Ławica.
Prognoza składa się z sześciu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części scharakteryzowano poszczególne elementy
środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinna, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny oraz
obszary cenne kulturowo. Omówiono równieŜ połoŜenie omawianego obszaru w przestrzeni miasta
i jego obecne zagospodarowanie. Określono równieŜ stan środowiska przyrodniczego w zakresie
jakości powietrza, wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy szczegółowo omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano
równieŜ powiązania ich z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta
Poznania na lata 2004-2007”. Wykazano takŜe potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni
w wyniku braku realizacji ustaleń projektu planu.
W
czwartej
części
zwrócono
uwagę
na
problemy
ochrony
środowiska,
związane
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji
prawnych.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym i krajowym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie
realizacji
ustaleń
projektu
planu
na
poszczególne
komponenty
środowiska
przyrodniczego
i kulturowego. Wskazano teŜ rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
Projektowane w planie miejscowym „Ławica 4” przeznaczenie i zagospodarowanie terenów,
pozwala
na
zachowanie
dotychczasowego
mieszkaniowego
charakteru
tej
części
miasta,
charakteryzującej się przewaga zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne proponowane w projekcie wpłyną na zmianę sposobu
zagospodarowania omawianego obszaru i jego krajobraz. Spowodują zwiększenie powierzchni
zabudowanych w granicach planu. Dotyczy to zwłaszcza nowych terenów inwestycyjnych połoŜonych
w południowej i zachodniej części obszaru planu. Realizacja jego ustaleń zatem oddziaływać będzie,
niekiedy w sposób trwały, na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego, w tym zwłaszcza
powierzchnię ziemi, szatę roślinną.
NaleŜy jednak zwrócić uwagę, Ŝe projekt planu zawiera zapisy, sformułowane w formie
zakazów, nakazów i dopuszczeń, w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami,
w zakresie ochrony zasobów wodnych, zieleni, powierzchni ziemi, powietrza oraz klimatu
47
akustycznego.
i
przestrzegania
Realizacja projektowanego dokumentu, przy załoŜeniu pełnego zastosowania
ustaleń
dotyczących
kształtowania
i
ochrony
środowiska
przyrodniczego,
w połączeniu z kontrolą realizacji poszczególnych etapów realizacyjnych, nie spowoduje znaczącego
oddziaływania
na
zasoby
i
walory
środowiska
przyrodniczego.
48
49

Microsoft Word Viewer - Ławica 4- prognoza

Transkrypt

Podobne dokumenty