Sytuacja na rynku pracy w Polsce wśród osób młodych

Warszawa, 15.11.2013r.
Sytuacja na rynku pracy w Polsce wśród osób młodych
Bezrobocie wśród młodych osób w Europie i w Polsce
Według Komisji Europejskiej około 6 milionów Europejczyków poniżej 25. roku życia jest bez pracy,
a 7,5 miliona młodych mieszkańców naszego kontynentu nie jest ani zatrudnionych, ani w trakcie
nauki bądź szkolenia. Stopa bezrobocia wśród młodych (poniżej 25. roku życia) w Europie (EU28)
w trzecim kwartale 2013 roku wyniosła 23,5% i była tym samym ponad dwukrotnie wyższa niż
analogiczny wskaźnik dla dorosłych.
Najwyższe bezrobocie wśród młodych odnotowano w Grecji (58,4%) oraz w Hiszpanii (55,7%).
W Polsce stopa bezrobocia w tej grupie plasuje się na poziomie 28,1%1. Oznacza to, że co czwarty
aktywny zawodowo młody Polak pozostaje bez pracy. Obecnie młodzi ludzie w Unii Europejskiej,
w tym także w Polsce, mimo wyższego wykształcenia i dobrej znajomości języków obcych, mają
większy problem ze znalezieniem pracy niż ich rodzice dwie lub trzy dekady temu. Zgodnie ze
statystykami mogą oni liczyć głównie na bezpłatny staż lub zatrudnienie na tzw. umowę śmieciową2.
Poziom bezrobocia wśród młodzieży w Europie (marzec 2013)
źródło: Eurostat
Młodzi w liczbach


1
1 841,3 tys. – tylu młodych ludzi kształciło się w szkołach wyższych w roku akademickim
2010/2011. Współczynnik skolaryzacji wzrósł z 12,9% w 1990 roku do 53,8% w 2011 roku3.
28,4% – tyle osób w wieku do 25 lat było bezrobotnych w II kwartale 2013 roku w stosunku
do ogólnej liczby bezrobotnych4.
Na podstawie danych Eurostatu (marzec 2013).
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Bezrobocie wśród młodych? Czas na reindustrializację!, sierpień 2013.
3
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Młodzi w liczbach.
4
Główny Urząd Statystyczny, Bezrobocie rejestrowane I-II kwartał 2013r.
2


73 mln – szacowana liczba młodych bezrobotnych w 2013 roku według Międzynarodowej
Organizacji Pracy na świecie.
28,1% – stopa bezrobocia wśród osób młodych w Polsce5.
Sytuacja osób młodych na rynku pracy 10 lat temu i dziś
Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w 2003 roku stopa bezrobocia wśród
osób młodych dochodziła nawet do 43%. Był to okres, kiedy na rynek pracy „wchodziły” roczniki
najwyższego wyżu demograficznego w Europie. Bezrobocie wśród młodych od tego czasu zaczęło
spadać w wyniku rozwoju gospodarczego w Polsce i Unii Europejskiej oraz na skutek wzmożonej
migracji zarobkowej. Proces poprawy sytuacji młodych na rynku pracy został jednak przerwany przez
spowolnienie gospodarcze. Obecnie w Polsce wskaźnik bezrobocia wśród osób młodych utrzymuje
się na podobnym poziomie. Jak wynika z analizy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
„Spowolnienie gospodarcze oczami polskich przedsiębiorców” jednym z kroków podejmowanych
przez pracodawców w okresie kryzysu jest – obok pozyskiwania nowych rynków zbytu czy
wprowadzania innowacyjnych działań marketingowych – właśnie ograniczanie kosztów związanych
z zatrudnieniem nowych pracowników (działanie takie deklaruje aż 50% firm)6. Najczęściej problem
ten dotyka ludzi młodych, którzy nie mają doświadczenia zawodowego.
Działania na rzecz poprawy sytuacji ludzi młodych na rynku pracy
Brak działań prewencyjnych, mających na celu aktywizację młodych, pomoc w zdobyciu
doświadczenia zawodowego i stworzenie dla nich nowych miejsc pracy, może nie tylko przyczynić się
do powiększenia zjawiska emigracji zarobkowej, ale także negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie
gospodarki poszczególnych państw i ogólne pogorszenie stopy życiowej całego społeczeństwa. Tylko
wśród krótkoterminowych skutków bezrobocia młodych wymienia się: obciążenie budżetu państwa,
wzrost poziomu przestępczości czy rosnące zagrożenie stabilności społecznej. Problem bezrobocia
stanowi również poważne zagrożenie dla spójności społecznej w całej Unii Europejskiej, stwarzając
ryzyko długoterminowego negatywnego wpływu na potencjał gospodarczy i konkurencyjność.
Dla Unii Europejskiej problem bezrobocia wśród młodych ludzi jest więc jednym z priorytetów.
Podkreślano to m.in. 12 listopada 2013 roku w Paryżu podczas II Konferencji nt. Zatrudnienia
Młodzieży w Europie. Wzięli w niej udział przywódcy państw europejskich oraz szefowie instytucji
unijnych. Polskę reprezentował premier Donald Tusk. Celem konferencji było potwierdzenie
politycznej woli walki z bezrobociem wśród młodzieży i zapewnienie konkretnych działań w ciągu
najbliższych lat. Na spotkaniu podkreślono potrzebę tworzenia w poszczególnych państwach
warunków sprzyjających rozwojowi gospodarczemu, w tym: kształcenie młodych, pomoc
w zdobywaniu doświadczenia zawodowego czy uproszczenie procedur zakładania firm. Podczas
pierwszego, czerwcowego szczytu Rada Europejska przyjęła m.in. Inicjatywę na rzecz Zatrudnienia
Ludzi Młodych (Youth Employment Initiative), mającą charakter uzupełniający w stosunku do
aktywności podejmowanych na poziomie krajowym. Budżet na działania w tym zakresie wyniesie
6 mld EUR i jest rozłożony na siedem najbliższych lat (2014–2020).
5
6
Na podstawie danych Eurostatu (marzec 2013)
PARP, Spowolnienie gospodarcze oczami polskich pracodawców, wrzesień 2013.