Invest in Pomerania : Aktualności

2012-07-30
Siła umysłu napędzi siłę wiatru nad Bałtykiem
www.sxc.hu
"Chciałbym móc spoglądać na całe pole turbin wiatrowych z okien mojego własnego domu. Po
prostu je uwielbiam" - mówił współtwórca sukcesu Apple, Steve Wozniak podczas sympozjum
American Wind Energy Association. Miejmy nadzieję, że entuzjazm wspólnika Steva Jobsa podzielą
również mieszkańcy Wybrzeża. Niedawno przyznano pierwsze decyzje lokalizacyjne dla farm
wiatrowych na polskim Bałtyku i w perspektywie kilku kolejnych lat ujrzymy morskie wiatraki na
horyzoncie. Projekt wygeneruje duży popyt na innowacyjne technologie dla sektora morskiej
energetyki wiatrowej. Naukowcy wychodząc naprzeciw powstającemu zapotrzebowaniu przemysłu,
konsolidują istniejące zaplecze naukowe na potrzeby sektora morskiej energii wiatrowej
w Pomorskiem.
Międzynarodowe projekty w energetyce odnawialnej
Według planów Polskich Sieci Elektroenergetycznych, do 2025 r. do sieci zostanie podłączone 3000 MW mocy
z morskich farm wiatrowych. Projekty te będą wielkim wyzwaniem dla wszystkich stron zaangażowanych w proces
deweloperski. Pomorskie firmy mają już odpowiednie kompetencje w tym zakresie. Brak dotychczasowych
doświadczeń w budowie własnych farm morskich na polskim Bałtyku, nie przeszkodził naszym instytutom naukowym
w zdobywaniu międzynarodowego doświadczenia w badaniach mających na celu rozwiązywanie problemów z sektora
morskiej energetyki wiatrowej. Przykładem jest koordynowany przez Instytut Maszyn Przepływowych PAN projekt
ukierunkowany na zmniejszenie awaryjności morskich turbin wiatrowych.
- Turbiny wiatrowe są instalowane w znacznej odległości od wybrzeża. Każda awaria powoduje przerwę w produkcji
energii i konieczność dokonania bardzo kosztownej naprawy - wyjaśnia doktor nauk technicznych Marcin Łuczak. -
1
Często warunki pogodowe zmuszają ekipy naprawcze do przeczekania złej pogody. Dzienny koszt eksploatacji statku
naprawczego wynosi około 100 tysięcy euro. Oczywistym jest zatem, że im mniej napraw wymaga turbina, tym niższe
są koszty energii jaką produkuje. Problem ten jest na tyle poważny, że w prace nad jego rozwiązaniem włączyły się
najlepsze jednostki naukowe w Europie (Risø DTU z Danii, ECN z Holandii, NAREC i TWI z Wielkiej Brytanii, NTNU
z Norwegii, CTO z Polski – Partner MORCEKO oraz CENER z Hiszpanii). Przedsiębiorcy, którzy biorą udział w projekcie
to producenci głównych elementów turbin wiatrowych: SSP Technologies (producent łopat do morskich turbin
wiatrowych), Hansen Transmission (producent przekładni) oraz Stocznia Gdańsk (wieże wiatrowe). W projekcie bierze
udział 23 partnerów z całej Europy. Wyniki przeprowadzonych badań znajdą oczywiście swoje bezpośrednie
zastosowanie w elementach turbin produkowanych przez partnerów przemysłowych – dodaje Marcin Łuczak.
„Uniwersytet bez murów” czyli interdyscyplinarna oferta dla biznesu
Na potrzeby rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce IMP PAN połączył swe siły z 4 innymi ośrodkami
naukowymi tworząc Morskie Centrum Eco-Energii i Eco Systemu (MORCEKO). To nowe, interdyscyplinarne
i zintegrowane centrum kompetencyjne dla rozwoju morskiej energetyki. Podmiotami założycielskimi są IMP PAN,
Instytut Oceanologii PAN, Centrum Techniki Okrętowej, Instytut Morski oraz Politechnika Gdańska. Podmiotem
wspierającym MORCEKO jest Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, a trzeci filar konsorcjum mają stanowić
przedstawiciele przemysłu. MORCEKO realizuje ideę „uniwersytetu bez murów”, czyli połączenia już istniejących
kompetencji zgromadzonych w poszczególnych instytutach w celu utworzenia interdyscyplinarnej oferty dla
przemysłu offshore. Konieczność konsolidacji wynika z faktu, że żaden z partnerów nie posiada wystarczającej wiedzy
eksperckiej aby kompleksowo wspierać przemysł energetyki morskiej. Wspólnie zaś podmioty uczestniczące
w projekcie mają pełne kompetencje i wiedzę w zakresie ekosystemu morskiego, planowania przestrzennego na
obszarach morskich, aerodynamiki i inżynierii materiałowej istotnej z punktu widzenia produkcji łopat do śmigieł czy
chociażby projektowania i testowania jednostek hydrotechnicznych służących do instalacji turbin wiatrowych na
morzu. Centrum stawia sobie za cel stworzenie zaawansowanej infrastruktury badawczej na potrzeby przemysłu.
Praktyczny zakres oferty dla firm z sektora morskiej energetyki odnawialnej
Jednym z najciekawszych planowanych pomysłów Centrum jest budowa platformy pomiarowo-badawczej w rejonie
przyszłych farm wiatrowych, czyli około40 kmod Ławicy Słupskiej. Podobna platforma FINO I, istnieje od 2003 roku na
niemieckich wodach Morza Północnego około45 kmod wyspy Borkum. Dane meteorologiczne zbierane przez
oprzyrządowanie umieszczone na platformie pozwolą inwestorom zmniejszyć ryzyko na etapie projektowania,
wznoszenia i późniejszego działania morskich turbin wiatrowych zainstalowanych w tamtych lokalizacjach.
Informacje te dają również możliwość bardziej precyzyjnego określenia opłacalności i efektywności instalowanych
turbin. Jest to o tyle istotne, iż popełniane błędy w procesie projektowym są bardzo kosztowne. Koszt instalacji jednej
turbiny to około 3 mln euro.
Kolejnym obszarem działania Centrum będzie opracowywanie technicznych urządzeń prototypowych dla
indywidulanych firm. Współpraca z MORCEKO stwarza spółkom z sektora możliwość finansowania takich badań. Zasadniczym celem podejmowanej współpracy naukowo-przemysłowej jest wykorzystywanie wyników badań
w praktyce. Oznacza to, że cele projektów są definiowane przez podmioty gospodarcze i wynikają z ich określonych
potrzeb - mówi Marcin Łuczak.
Jakie korzyści dla firm wynikają ze współpracy z MORCEKO?
Oferta MORCEKO jest kompleksową odpowiedzią na powstające zapotrzebowanie ze strony biznesu i z pewnością
przyniesie korzyści dla inwestorów, deweloperów i lokalnych firm. Zdaniem koordynatora projektu, Marcina Łuczaka współpraca pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami przynosi bezpośrednie korzyści wszystkim
zainteresowanym. W szczególności przedsiębiorcom, ponieważ uzyskują dostęp do wiedzy i laboratoriów, jakie często
są nieosiągalne w ich działach badawczo-rozwojowych. Wdrażając wyniki badań w swojej działalności, mogą
zaoferować innowacyjne produkty lub usługi, skutecznie konkurując na rynku.
2
Autor
Anna Kamińska
[email protected]
Project Manager / Energy Sector
3