Slajd 1

Cukrzyca
II Katedra Kardiologii
Definicja
Cukrzyca (łac. Diabetes mellitus)
grupa chorób metabolicznych
charakteryzująca się hiperglikemią
(podwyższonym poziomem cukru we
krwi) wynikającą z defektu produkcji
lub działania insuliny wydzielanej
przez komórki beta trzustki
Trzustka
Wyspy Langerhansa – skupiska
komórek endokrynnych w trzustce
Kryteria rozpoznania cukrzycy
Stężenie glukozy zmierzone o dowolnej
porze doby przekracza 200 mg/dl i
występują objawy hiperglikemii
(polidypsja, poliuria),
 Dwukrotnie poziom glukozy na czczo
przekracza 126 mg/dl (7,0 mmol/l),
 W 2 godzinie tesu doustnego obciążenia
glukozą poziom glukozy przekracza 200
mg/dl (11,1 mmol/l).

Stany przedcukrzycowe
Nieprawidłowa glikemia na czczo (ang.
IFG – Impaired Fasting Glucose): na
czczo 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) lub
 Nieprawidłowa tolerancja glukozy (ang.
IGT – Impaired Glucose Tolerance): w 2
godzinie testu doustnego obciążenia
glukozą glikemia 140-199 mg/dl (7,8-11
mmol/l).

Podział cukrzycy
 Cukrzyca
t.1
 Cukrzyca t.2
 Cukrzyca ciężarnych
 Inne typy cukrzycy (spowodowane
np. przez znane defekty genetyczne,
endokrynopatie itd.)
Cukrzyca t.1
Nazywana też cukrzycą insulinozależną
 U jej podłoża leży przewlekły,
autoimmunologiczny proces chorobowy
prowadzący do powolnego zniszczenia,
produkujących insulinę, komórek β wysp
trzustkowych i w następstwie tego do
utraty zdolności jej wydzielania.
 Rzeczywisty niedobór insuliny
 Pełnoobjawowa cukrzyca typu 1, jeśli nie
jest leczona za pomocą iniekcji insuliny,
jest chorobą śmiertelną

Cukrzyca t.1 - epidemiologia
10% wszystkich przypadków zachorowań
na cukrzycę
 Najczęściej dotyczy dzieci, młodzieży i
osób przed 30 r.ż.
 Początek choroby ma najczęściej miejsce
między 12-15. rokiem życia

Cukrzyca t.1 - objawy
Uporczywe pragnienie
 Utrata masy ciała
 Senność, zmęczenie
 Częste oddawanie moczu
 Nudności
 W moczu pojawia się glukoza
 Oddech może nabrać zapachu acetonu

Cukrzyca t.2
Nazywana też cukrzycą insulinoniezależną
 Pierwotnie charakteryzuje się opornością
na insulinę, względnym niedoborem
insuliny oraz hiperglikemią
 W początkowy okresie wzrost wydzielania
insuliny
 Często bezobjawowa
 Najczęściej u osób otyłych gdyż otyłośc
brzuszna ściśle wiąże się z
insulinoopornością

Cukrzyca t.2
W 1995 roku chorowało na nią 135
milionów osób na całym świecie
 według szacunkowych prognoz na rok
2025 liczba chorych może sięgnąć 300
milionów.
 liczba chorych na cukrzycę typu 2 w latach
1986 – 2000 wzrosła dwukrotnie.

Cukrzyca t.2 - objawy
Często bezobjawowo
 Otyłość
 Nasilone pragnienie
 Częste oddawanie moczu
 Nawracające zakażenia układu
moczowego skóry

Czyrak u pacjenta z cukrzycą
Powikłania
cukrzycy
•Udar mózgu
•Retinopatia
•Zaćma
•Nawracające infekcję
błon śluzowych i dziąseł,
paradontoza
•Ch.n.s.
•Nefropatia, niewydolność
nerek
•Infekcje układu
moczowego
•Polineuropatia
•Miażdżyca obwowodowa
•Stopa cukrzycowa
Cukrzyca a narząd wzroku
Retinopatia
 Najczęstsze powikłanie cukrzycy
 Uszkodzenie naczyń i włókien nerwowych
w obrębie siatkówki
 Tworzenie nowych słabszych naczyń
 Krwotoki
 Bliznowacenie
 Ślepota
Dno oka w retinopatii – krwotoki i
tętniaki
Krwotoki i wysięki w dnie oka
chorego z retinopatią cukrzycową
Tak widzi pacjent z retinopatią
cukrzycową
Obraz normalny i z oka z
retinopatią
Cukrzyca a nerki
Uszkodzenie nerek spowodowane
prze hiperglikemię, prowadzące
do nefropatii, niewydolności nerek
i w knsekwencji do dializoterapii
Neuropatia cukrzycowa
Definicja:
Metaboliczne uszkodzenie włókien nerwowych
Neuropatia obwodowa
Zaburzenia czucia o typie „skarpetek” i
„rękawiczek”
Neuropatia autonomiczna
zaburzenia pracy serca,
nieprawidłowości ciśnienia tętniczego,
zaburzenia pracy przewodu pokarmowego
(głównie uporczywe biegunki),
zaburzenia w oddawaniu moczu,
impotencja.
Badanie w neuropatii
Badanie czucia monofilamentem w
diagnostyce neuropatii cukrzycowej
Stopa cukrzycowa
Jedno z najpoważniejszych powikłań
cukrzycy
 Dotyczy 6-10% chorych
 Jest powikłaniem wieloletniej, źle leczonej
cukrzycy
 Rozpoczyna się najczęściej od zaburzeń
czucia, z może zakończyć się amputacją

Stopa cukrzycowa - patogeneza
Przyspieszona miażdżyca w drobnych
naczyniach powoduje niedokrwienie
tkanek stopy
 Neuropatia powoduje zaburzenia czucia i
brak bólu przy otarciach i drobnych
uszkodzeniach skóry
 Upośledzenie procesu gojenia
 Zakażenia
 Deformacje stawów

Neuropatyczny zespół stopy
cukrzycowej
Zmniejszone czucie bólu, temperatury i dotyku
Uczucie palenia, mrowienia lub pieczenia
Zmniejszona siła mięśni powoduje deformację stopy
Zaburzenia odżywienia kości
Upośledzona czynność gruczołów potowych związana z
uszkodzeniem układu autonomicznego
 Osłabienie struktury kości
 Stopniowo postępujące odwapnienie i zaburzenia w
unerwieniu stawów powodują powstanie tzw.
neuroartropatii
 Objawia się to stopniowym, bezbolesnym uszkodzeniem
chrząstek stawowych, osłabieniem siły mięśniowej i
zmianami w szkielecie chrzęstnokostnym, co powoduje
zaburzenia całej konstrukcji stopy. Prowadzi to do jej
trwałej deformacji uniemożliwiającej chodzenie.





Wrzód drążący ze
zniszczeniem kości
stępu w przebiegu
neuropatycznej stopy
cukrzycowej
Stopa cukrzycowa niedokrwienna
Stopa cukrzycowa – stan po
amputacji
Leczenie i zapobieganie stopie
cukrzycowej
Wzrokowa ocena stóp przy każdym
badaniu chorego
 Właściwa higiena stóp
 Odpowiednio dobrane obuwie
 Zapobieganie urazom
 Natychmiastowe leczenie ran i zakażeń

Właściwe wyrównanie cukrzycy
Wkładki dla chorych z
zespołem stopy
cukrzycowej
Odrębności choroby niedokrwiennej
serca w cukrzycy
Szybka progresja miażdżcy – zawały u
młodych ludzi
 Miażdżyca w małych naczyniach
 Rozsiane zmiany miażdżycowe
 Brak lub niewielkie krążenie oboczne
 Bezbólowy przebieg niedokrwienia
 Gorsze wyniki leczenia (angioplastyki i bypassów)

Leczenie cukrzycy

-
-
Dieta cukrzycowa
5 posiłków dziennie
Rezygnacja z cukrów prostych
Ograniczenie produktów zawierających
cukry złożone (skrobia – biały chleb
ziemniaki, kluski)
Warzywa
Chude mięso
Leczenie cukrzycy
Doustne leki hipoglikemizujące
 Leczenie chorób towarzyszących
 Lecznie nefroprotekcyjne
 Leczenie zwalniające progresję miażdżycy
- aspiryna
- leki obniżające poziom cholesterolu

Leczenie cukrzycy
Insuliny
 Obecnie do produkcji insuliny wykorzystuje się
bakterie Escherichia coli którym wszczepia się
gen ludzkiej insuliny. Hodowle bakteryjne
syntetyzują ludzką insulinę, którą następnie
oczyszcza się i wykorzystuje do produkcji leków.
 Różnią się szczytem działania obniżającego
poziom cukru
 Stosuje się 1, 2, 3 , 4 lub 5 wstrzyknięć
podskórnych
 Mogą być stosowane w pompach insulinowych
Iniekcje insuliny
Wstrzykiwacz do insuliny (pen)
Pompa insulinowa
Glukometr