systematyka pojęć ustawowych

SYSTEMATYKA POJĘĆ USTAWOWYCH
Kinematografia – (kinematos [gr.] – ruch; grafio – zapisać)
1. Kinematografia – zespół metod i technik zapisu oraz odtwarzanie fotograficznych obrazów
ruchu.
2. Kinematografia – sztuka rejestracji na taśmie filmowej i innych nośnikach przekazu.
3. Kinematografia – gałąź przemysłu zajmująca się:
-
produkcją,
dystrybucją (eksploatacją),
rozpowszechnianiem obrazów kinematograficznych.
PRODUKCJA
1. Produkcja – czynności twórcze, techniczne, organizacyjne i ekonomiczne
prowadzące do wytworzenia filmu i obejmujące w szczególności:
a)
b)
c)
d)
rejestrację obrazu, nagrań i przegrań dźwięku na jakimkolwiek nośniku,
obróbkę nośnika,
montaż za pomocą jakiejkolwiek techniki,
wykonanie kopii na jakimkolwiek nośniku.
2. Produkcja – faza realizacji filmu od momentu skierowania do produkcji tzn. podjęcia decyzji o
przeprowadzeniu produkcji i wydatkowanie środków finansowych aż do wykonania kopii
wzorcowej i przygotowania materiałów do skopiowania.
3. Produkcja – w żargonie filmowym oznacza wydziały wytwórni filmowych zajmujące się
świadczeniem usług dla potrzeb produkcji filmu.
DYSTRYBUCJA
1. Dystrybucja filmu – nabycie prawa do eksploatacji filmu i przekazanie tego
prawa, obejmującego również wykonywanie kopii i opracowanie filmu w celu
rozpowszechniania.
2. Dystrybucja filmu – dziedzina zajmująca się rozprowadzaniem filmów do ośrodków
wyświetlania, pełniąca rolę instytucjonalnego pośrednika pomiędzy sferą produkcji
a sferą
eksploatacji.
ROZPOWSZECHNIANIE
Rozpowszechnianie filmu jest pojęciem szerszym od pojęcia dystrybucji.
Rozpowszechnianie filmu:
a) wyświetlanie filmu w kinie lub innym miejscu publicznym,
b) wyświetlanie filmu w telewizji,
c) prowadzenie we własnym imieniu i na własny rachunek działalności gospodarczej w zakresie
sprzedaży kopii filmu, wykonanej za pomocą jakiejkolwiek techniki i na jakimkolwiek nośniku,
do użytku najemcy,
d) wynajem kopii filmu, wykonanej za pomocą jakiejkolwiek techniki i na jakimkolwiek nośniku, do
użytku najemcy.
OPRACOWANIE FILMU
Opracowanie filmu – przystosowanie filmu do eksploatacji w wersji językowej
innej niż ta, w której został wytworzony.
-
dubbing
lektor
napisy
ETAPY PRODUKCJI FILMOWEJ
PREPRODUKCJA
1) Okres preprodukcji,
Jest to okres opracowań literackich. Trwa od momentu zaczerpnięcia tematu lub
pomysłu aż do momentu zaakceptowania scenariusza i skierowania filmu do
produkcji.
W tym etapie prowadzi się m.in.:
-
wstępne prace dokumentacyjne,
pozyskanie inwestorów,
sporządzanie pakietów filmowych,
sporządzenie wstępnej kalkulacji kosztów,
sporządzenie wstępnych kontraktów koprodukcyjnych, umów dystrybutorskich, listów
intencyjnych od sponsorów,
prace literackie
a) temat,
b) szkic scenariusza, tzw. synopsis,
c) treatmant - nowelka filmowa, streszczenie filmu,
d) scenariusz.
Zatwierdzenie scenariusza kończy okres prac literackich.
Następnym krokiem jest skierowanie filmu do produkcji. Aby to zrobić należy spełnić następujące
warunki:
tytuł filmu,
nazwiska realizatorów,
określenie edycji (np. taśma barwna) i formatu (szerokość taśmy),
orientacyjny metraż,
termin rozpoczęcia i zakończenia produkcji,
limit kosztów.
opracowania literackie oraz
Bardzoważny etap prac . Kieslowdki twożył po 5 wersi scenariusza
PRODUKCJA
Etap produkcji dzieli się na dwa okresy:
1. Okres prac przygotowawczych - od momentu skierowania filmu do
produkcji do pierwszego dnia zdjęciowego (pierwszy klaps),
2. Okres zdjęciowy - rozpoczyna się pierwszego dnia zdjęciowego, a kończy
ostatnim dniem zdjęciowym.
OKRES PRZYGOTOWAWCZY
Wykonywane działania w okresie prac przygotowawczych:
-
ustalenie składu grupy zdjęciowej skład ekipy jest uzależniony od potrzeb
- nie wszyscy członkowie ekipy są potrzebni w trakcie całej produkcji filmu,
-
dokumentacja plenerowa, wybór obiektów zdjęciowych,
-
wybór i angażowanie aktorów
opracowanie scenopisu i dialogów
Należy uzgodnić terminy aktorskie oraz uwzględnić komplikacje finansowe związane ze
zwrotem kosztów zastępstwa w teatrze lub odwołania spektaklu.
-
-
opracowanie projektów dekoracji, rekwizytów, kostiumów
Grupa zdjęciowa na podstawie scenopisu przygotowuje dokumentację plenerową, projekty
kostiumów i dekoracji.
-
opracowanie planów kooperacji z wytwórniami, teatrami itp.
Określenie zakresu usług poszczególnych działów wytwórni
-
opracowanie i zatwierdzenie planu realizacji filmu i tzw. planu
szczegółowego.
- w przypadku współfinansowania filmu ze środków publicznych, przekazanie Agencji
Produkcji Filmowej pełnej dokumentacji filmu i kosztorysu,
- zawarcie umowy poręczenia wykonania filmu, poprzedzone ubezpieczeniem,
- przygotowanie dokumentacji produkcyjnej (zlecenia na usługi),
- wybór, gromadzenie lub wykonanie środków technicznych, produkcyjnych i
inscenizacyjnych,
- próby techniczne sprzętu,
- opracowanie i nagranie playbacków,
- opracowanie planów kampanii reklamowej filmu,
- budowa dekoracji i zagospodarowanie terenu zdjęć, transport ekipy, baza socjalna.
OKRES ZDJĘCIOWY- Najbardziej kosztowny
Podstawowe czynności wykonywane w okresie zdjęciowym:
-
zdjęcia (próby inscenizacyjne, aktorskie związane z ujęciem, wykonanie dubli),
obróbka fotochemiczna materiałów dziennej produkcji wraz z wykonaniem kopii
roboczej,
wykonanie fotosów reklamowych i roboczych,
przepisywanie dźwięku do montażu,
nagrywanie efektów dźwiękowych,
synchronizacja i opis roboczego dźwięku,
POSTPRODUKCJA
Etap postprodukcji dzieli się na dwa okresy:
1. Okres Montażu i Udźwiękowienia
2. Okres prac końcowych
OKRES MONTAŻU I UDŹWIĘKOWIENIA
Po zakończeniu okresu zdjęciowego następuje posprodukcja czyli okres montażu i udźwiękowienia.
Podłoże pod obraz muzyki, efektów synchronicznych, postsynchronicznych itp.
. Dalej następuje ostateczny montaż obrazu i dźwięku tzw kopia reżyserska. Ma tu
miejsce nagranie tzw gwarów, czołówki filmu i przepisanie dźwięku zmieszanego.
Po czym następuje kolaudacja.
Okres montażu i udźwiękowienia - rozpoczyna się następnym dniem po okresie
zdjęciowym, a kończy kolaudacją.
Okres prac końcowych w filmie- zaczyna się dzień po kolaudacji – ma tu miejsce
przegranie dźwięku z taśmy magnetycznej na taśmę światłoczułą. W tym
momencie przygotowywane są materiały promocyjne (grupa zdjęciowa wykonuje
zwiastun filmowy, zapowiedzi, teledyski filmowe).
Zamknięcie filmu kończy się skierowaniem filmu do rozpowszechniania.
Etapy te ,różnią się od siebie znacznie w zakresie kosztochłonności. Dzięki temu
ujęciu producent filmowy może ustalić czas, w którym środki kosztorysowe
muszą być podane do dyspozycji aby cykl produkcyjny nie uległ zachwianiu.
OBRÓT FILMEM W SENSIE FIZYCZNYM.
Oznacza klasyczny ruch materiałów filmowych według schematu:
Producent
-
-
kopia pokazowa (najbardziej zbliżona do kopii
wzorcowej),
prawo dostępu do materiałów wyjściowych filmu
(negatyw obrazu, negatyw tonu) znajdujących się
w wytwórni,
materiały informacyjno-promocyjne do celów
reklamowych.
Dystrybutor
- dystrybutor zleca wykonanie kopii (matek)
Kina
Hurtownie
Punkty sprzedaży detalicznej
Wypożyczalnie
FORMY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRODUKCJI FILMOWEJ
I Dotacje z budżetu państwa
II Dotacje z funduszy pozabudżetowych (kraj i zagranica)
1. Fundacje.
2. Fundusze zagraniczne
◊ Europejski Fundusz Filmowy EURIMAGES, EFDO
3. Organizacje samorządowe, społeczne i inne
III Udziały koprodukcyjne (kraj i zagranica)
1. Telewizje
2. Producent wiodący
3. Dystrybutorzy
4. Inwestorzy prywatni
◊ osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność handlową
◊ osoby fizyczne
5. Wytwórnie filmowe
IV Kredyty
1. Banki
2. Wytwórnie filmowe i inne jednostki obsługi produkcji filmowej (kredytowane
koszty usług i dostaw materialnych)
V Sponsoring
VI Darowizny
VII Przedsprzedaż praw na kraj i zagranicę
1. Do dystrybucji filmu na różne pola eksploatacji
2. Do korzystania z (odrębnego wykorzystania) dzieł składowych filmu np. muzyka,
pomysł, scenariusz
3.
VIII Samofinansowanie – własne środki finansowe producenta (pożyczki z banku od
osób fizycznych)
Dynamika popytu na produkty filmowe w omawianym okresie przedstawiała się następująco:
Liczba widzów kinowych w latach 1990 2005 (mln. osób)
33,3
35
30
25,3
25
22,6
19,5
20
23,9
1990
20,9
1995
2000
2003
15
2004
10
205
5
0
Pod abstrakcyjnym pojęciem „rynek filmowy” w kinowym obiegu kryją się konkretne produkty
filmowe. W latach 1990 – 2005 listę dziesięciu frekwencyjnych przebojów zaliczały się:
Produkcje filmowe o najwyższej oglądnalności w
latach 1990 - 2005 (tys. osób)
Harry Potter 2
2520
2530
2720
2740
3390
3450
3510
4300
1
Władca Pierścieni 1
Król Lew
Park jurajski
Shrek 2
Pasja
Titanic
6170
7150
0
2000
4000
6000
8000
Quo vadis
Pan Tadeusz
Ogniem i mieczem
Najpopularniejsze krajowe produkcje
filmowe w latach 1990 - 2005
2 200 000
Killer
2 230 000
W pustyni i w puszczy
Quo Vadis
4 300 000
6 170 000
Pan Tadeusz
Ogniem i Mieczem
7 150 000
0
2 000
000
4 000
000
6 000
000
8 000
000
Rys 3, Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Równocześnie lista najbardziej popularnych filmów zagranicznych przedstawia się następująco:
Najpopularniejsze zagraniczne produkcje
filmowe w latach 1990 - 2005
2 720 000
2 740 000
3 390 000
1
3 450 000
Król lew
Park jurajski
Shrek 2
Pasja
Titanic
3 510 000
0
1 000 000 2 000 000 3 000 000 4 000 000
Rys 4, Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Najpopularniejsze filmy z okresu 1990 2005 według miejsca pochodzenia
8
7
7
6
6
polskie
5
4
3
3
zachodnioeuropejskie
międzynarodow e
pozostałe
2
1
amerykańskie
4
0
0
Rys 4, Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z: www.wikipedia.org
FINANSOWANIE KINEMATOGRAFII – ŹRÓDŁA I METODY
Kierunki reformy:
• rozwijanie się prywatnej sfery kinematografii
• odchodzenie od podmiotowego na rzecz przedmiotowego finansowania
• do środków budżetowych mają wszyscy (np. prywatni producenci, dystrybutorzy0
• zacieśnienie współpracy z telewizją publiczną
• nawiązywanie kontaktów z innymi kinematografiami zagranicznymi, z europejskimi
producentami
• dostosowanie legislacyjne
Założenia reformy kultury:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
rozwój niezależnej produkcji filmowej
celowe finansowanie instytucji
do publicznych środków dostęp mają wszyscy
przekształcanie kinematografii z reżyserskiej w producencką
zacieśnienie współpracy z TV
zacieśnienie kontaktów z instytucjami europejskimi (koprodukcje) – dostosowanie rozwiązań
do EU
7. dążenie do członkostwa Polski w stowarzyszeniach międzynarodowych
EUROPA
kinematografia bez pomocy państwa nie może funkcjonować
rekomendacja Rady Europy o kinie i państwie, która nadaje obowiązek wspierania kina aby
osiągnąć:
o demokratyzacja kultury – prawo do wyboru z różnych filmów
o demokracja kulturalna – prawo do robienia filmów niszowych
UE oczekuje, że państwa będą wspierały kinematografię,
Najbardziej pożądanym modelem kinematografii jest model francuski,
W poszczególnych państwach tworzone są odrębne fundusze (np. środki z akcyzy, z biletów
kinowych, z wypożyczalni video, ceny czystych nośników, pieniądze z brytyjskiej loterii
krajowej, telewizje są ustawowo zobowiązane do przekazywania pieniędzy na ten fundusz).
Rozwiązania podatkowe (np. odpisywanie od podatków kosztów zdjęć w Irlandii),
Formy pomocy:
Dotacje
o
o
o
o
o
o
o
o
(w większości z charakterem zwrotnym,
do wysokości środków zainwestowanych przez producenta, finansowanie partnerskie
rekompensujące koszty rozpowszechniania filmu
celowe
na określoną część produkcji filmu np. scenariusz
pożyczki nisko i nieoprocentowane (zwrot niekoniecznie 100%)
gwarancje kredytowe
wspieranie kin z narodowym repetuarem
instytucja scentralizowana
- Narodowe Centrum Kinematografii CNC – Francja
Administracja zdecentralizowana
-
Rada Filmu (Film Council) – GB (rozdziela pieniądze na instytucję, które potem
rozdzielają na producentów): British Film Institute, British Screen
Europejskie fundusze finansowania (wg. Zwrotności subwencji):
1) System łagodny
- nakierowany na kino artystyczne
- mniejsze kraje (kraje skandynawskie, Grecja, Portugalia, Niemcy)
- bardzo mały % zwrotności subwencji ok. 6-7%
2) system pożyczek zwrotnych (przypomina kredyt inwestycyjny)
- zwrot całości
- UK, Irlandia
- Eliminuje kino artystyczne
3) system dotacji regionalnych, samorządowych
- Niemcy (najbardziej), UK, Włochy, Francja
- Promocja produkcji filmowej danych regionów
- Przynajmniej 50% musi być wydane na miejscu
- Stopień zwrotności ok. 10%
4) pomoc automatyczna
- Francja
- Zrzeszeni w CNC producenci filmowi mogą się co roku zwracać do CNC o dotację
pochodną od wyników, jakie ich poprzedni film odniósł
5) pomoc dla wybranych
- promocja młodych reżyserów, kina artystycznego
- zaliczka na poczet przyszłych wpływów
W państwach europejskich te systemy się przenikają w zależności od rodzaju filmu
SOFICA:
• francuska instytucja pośrednicząca między inwestorami, a producentami
• emitowanie obligacji oprocentowanych troche więcej niż depozyty bankowe
• można sobie odpisać od podatku
Francja – 50 mln$ subwencji rządowych
5 mln$ subwencji regionalnych
Niemcy – 25 mln$ subwencji rządowych
100 mln$ subwencji w landach
Włochy – 35 mln$ subwencji rządowych
Polska 2001r. 3,5 mln$
2003r. 1 mln$
Francja
rekrutacja do komisji przyznających pieniądze w środowisku
źródła finansowania CNC:
- 11% akcyza z biletu kinowego
- podatki od TV – abonament i wypłaty z reklam ok. 5,5%
- podatki od kaset video ok. 2%
- podatek od wypożyczalni
- kina fonograficzne – 20% zysku
- zawody filmowe – samo opodatkowanie – składki członkowskie
- środki odzyskane
- bezpośrednia dotacja z ministerstwa kultury
system pakietowy – producenci muszą przedstawić pakiet dokumentów
dużo innych instytucji, np. Związek Literatów – adaptacyjne scenariusze literatury francuskiej
fundusze wspierające okres preprodukcji
fundusze wspierania kinematografii państw Europy Środ, i Wsch. (pieniądze muszą być
wydane we Francji)
Wielka Brytania
w ostatnich latach duże ożywienie (Labour Party)
na czele British Council stoi Alan Parker, podlega ono ministerstwu kultury, mediów i sportu
dotacja od państwa to 30 mlnŁ, połowa tych pieniędzy idzie na filmy komercyjne (main
stream)
pieniądze rozdzielane są na regiony
stacje TV mają bardzo duży udział w finansowaniu kinematografii (co najmniej 3 mln$
rocznie ze stacji publicznych)
wykonuje się dużo usług techniczno-produkcyjnych nz rzecz innych państw, np. USA (mnaway production)
rozwinięty system ulg podatkowych
Niemcy
na szczeblu generalnym – Biuro Wspierania Filmów (fundusze)
opodatkowanie biletów kinpowych (szczególnie filmów obcych)
TV finansuje, a także wypożyczalnie
Włochy
Ustawowe 8% przychodu stacji TV idzie na fundusz
Szwecja
40% to środki państwowe
Polska
etapy przemian transformacji systemów finansowania:
• początek lat 90’tych – poszczególni państwowi producenci; finansowanie z Funduszu
Kinematografii (Komitet Kin)
- wszystkim SF przydzielano tyle samo
• od 1991 – SF zaczęły być finansowane przedmiotowo
- 70% kosztów pokrywał Komitet Kinematografii
- likwidacja Funduszu Kinematografii
- system finansowania pakietowego
pakiet – zespół dokumentów określających całokształt warunków produkcji zawierający:
• scenariusz
• kosztorys
• harmonogram prac
• udokumentowane pozarządowe źródła finansowania
-
-
utworzono 3 Agencje Filmowe:
Agencje Produkcji Filmowej
Agencje Scenariuszową
Agencje Dystrybucji Filmowej (już nie ma)
miał to być system zamknięty, bo część pieniędzy miała wracać
obecnie Agencje nie mają płynności finansowej
Wkład państwa w produkcję:
Ogniem i Mieczem – 13%
Quo Vadis – 5%
Chopin, pragnienie miłości oraz Wiedźmin – po 4%
Stacja – 19%
Pan Tadeusz – 5,5%
(przeciętnie ok. 650 tys. zł na film)
Producent niezależny – producent filmowy działający samodzielnie (poza jakimikolwiek
strukturami oficjalnymi, a w szczególności kinematografii państwowej i TV
publicznej) w ramach własnego przedsiębiorstwa, w warunkach niezależnej
produkcji.
Niezależna produkcja – film zrealizowany poza oficjalnymi strukturami produkcyjnymi i
bez ich udziału, będący niezależnym przedsięwzięciem pod względem twórczym,
organizacyjnym i finansowym (powstałym dzięki funduszom prywatnym lub
połączonym).
W warunkach kinematografii polskiej o produkcjach niezależnych możemy mówić gdy
jednocześnie zostaną spełnione dwa warunki:
-
producentem filmu jest przedsiębiorca prywatny działający w ramach własnego
przedsiębiorstwa,
film powstaje bez udziałów środków budżetowych lub środków powiązanych w
jakikolwiek sposób ze środkami budżetowymi i/lub własnością państwową.
Środki budżetowe reprezentowane są w kinematografii polskiej przez Agencję
Scenariuszową oraz Agencję Produkcji Filmowej. Środki pozostałe reprezentowane są
przez inne jednostki organizacyjne kinematografii (wszystkie pozostałe instytucje).