Farmacja Praktyczna Nr 3

Transkrypt

PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW
www.farmacjapraktyczna.pl
Farmacja
praktyczna
POLPHARMA FARMACEUTOM
Nr 3 (52) Marzec 2012 Cena: 6,70 zł
psychologia
ryzyko
w pracy
naucz się
kalkulować
zagrożenie
zdrowie
seksualne
boimy się specjalistów,
oni wstydzą się nas
TEMAT NUMERU
dwa miesiące
z nową ustawą
sprawdzamy, jak nowe przepisy
zmieniły pracę polskich aptek
spis treści
mgr farm. Barbara Misiewicz-Jagielak
Redaktor Merytoryczna
„Farmacji Praktycznej”
Aktualności
4 Informacje 9 Ciekawostki / gadżety
12Raport: Dwa miesiące
z nową ustawą
Szanowni
Państwo!
Za nami dwa miesiące obowiązywania
nowej ustawy refundacyjnej. Dla wielu
z Państwa były to tygodnie pełne emocji,
obaw o przyszłość, dla wszystkich czas
wytężonej pracy. Pora więc podsumować
i raz jeszcze przypomnieć sobie ów burzliwy początek roku. W naszym raporcie znajdą Państwo zestawienie najistotniejszych faktów, które wywarły wpływ
na pracę Państwa placówek, w sondzie
zaś opinie i refleksje farmaceutów wypowiadane z perspektywy pierwszego stołu. Zespół „Farmacji Praktycznej” stara
się na bieżąco analizować aktualną rzeczywistość, która inspiruje naszych autorów. W tym trudnym okresie chcemy być
jak najbliżej Państwa problemów i służyć
fachową poradą. Zachęcamy więc do lektury marcowej edycji naszego magazynu – szczególnej uwadze polecamy porady
prawne naszych ekspertów, artykuł dotyczący analizy wskaźnikowej rentowności
aptek oraz kolejny tekst, w którym zdradzamy, jak radzić sobie na co dzień z poczuciem ryzyka w pracy.
Z okazji świąt Wielkiej Nocy, w imieniu
całego zespołu naszego miesięcznika, składamy Państwu najserdeczniejsze życzenia
zdrowia, szczęścia oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym i zawodowym.
14Sonda: Jesteśmy zbyt
spolegliwi...
Farmaceuci podsumowują dwa miesiące obowiązywania nowych przepisów.
Prawo
16zapytaj eksperta
Opieka
farmaceutyczna
12
14
20 chudnij z głową
Drakońskie diety i źle dobrane
preparaty mogą mieć zły finał.
23 terapia bólu
26 pełnia nieszczęścia
Problem wzdęć dotyczy
1/3 społeczeństwa.
28 PSychologia: ryzyko w pracy
farmaceuty
Prowadzenie
apteki
30 Analiza wskaźników
rentowności apteki
Nauka
32boimy się specjalistów,
30
oni wstydzą się nas...
Rozmowa z seksuologiem,
prof. Zbigniewem Izdebskim.
35 Dysleksja – przyczyny, sposób
postępowania, leczenie
W tym trudnym
okresie chcemy
być jak najbliżej
Państwa codziennych problemów
i służyć fachową
poradą
Farmacja Praktyczna®
Redaktor merytoryczna: Barbara Misiewicz-Jagielak
Redaguje zespół: Dominika Bandurska, Lilianna Bartowska-Lewicka, Michał Borysiuk,
Anna Cielemęcka, Justyna Grudniak, Monika Jasłowska, Magdalena Kochańska,
Marcin Lewandowski, Barbara Misiewicz-Jagielak, Joanna Ordańska,
Bożenna Płatos, Anna Robak-Reczek, Marzena Sacharczuk, Patryk Starak,
Wiktor Zajchowski.
dermokosmetyki
38E jak emolienty
Życie jest piękne
42 Metamorfozy 44zielnik apteczny
46przysmaki Karola Okrasy
48kultura
50krzyżówka
Na zlecenie: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o.,
ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa
Wydawca: Valkea Media S.A., ul. Elbląska 15/17, 01-747 Warszawa
Redaktor naczelny: Łukasz Kuźmiński
Dyrektor projektu: Tomasz Opiela
Projekt graficzny: Adam Świderski
farmacja praktyczna 3/2012
3
informacje
30 proc. Polaków miało
trudności z kupnem leku
Prawie jedna trzecia badanych, którzy tuż po wejściu
w życie ustawy refundacyjnej próbowali wykupić leki na
receptę, deklaruje, że miała z tym trudności – wynika
z najnowszego sondażu CBOS dotyczącego protestu
pieczątkowego lekarzy, którego wyniki publikuje serwis
Rynekzdrowia.pl. 46 proc. Polaków deklaruje, że
w styczniu br. – czyli według CBOS w okresie największego
zamieszania wynikłego ze zmiany zasad refundacji leków –
wykupiła lub próbowała wykupić leki na receptę. Co piąty
respondent z tej grupy (czyli 10 proc. ogółu badanych)
twierdzi, że przynajmniej jedna z realizowanych przez
niego recept była opatrzona pieczątką „Refundacja do
decyzji NFZ”. Dla jednej piątej ankietowanych, którzy
realizowali w styczniu jakąś receptę, utrudnieniem była
konieczność pokrycia całkowitego kosztu leku, mimo że
pacjentowi przysługiwało prawo do refundacji.
źródło: Wyborcza.pl
Aptekarze utworzyli
związek zawodowy
W Legnicy powstał Związek Właścicieli Aptek.
Chce jednoczyć siły środowiska aptekarskiego i szerszej reprezentacji jego interesów w kontaktach z NFZ oraz Ministerstwem Zdrowia.
Jak pokazały ostatnie tygodnie, dobrze zorganizowana grupa zawodowa może przekonać rządzących do zmiany wcześniejszych decyzji
– czytamy w serwisie
Rynekaptek.pl. – Wszyscy nas zawiedli: od Ministerstwa Zdrowia, po
NFZ, nie wspomnę o Na-
czelnej Radzie Aptekarskiej. Na nikogo nie możemy liczyć.
Potraktowano nas przedmiotowo – nie ukrywa
swojej irytacji Barbara
Makuła, właścicielka
kilku aptek i inicjatorka
akcji powołania Związku.
Stąd – jak mówi – idea,
aby połączyć siły właścicieli małych rodzinnych
aptek, zmobilizować ich
do wspólnego działania
i zajmowania jednego
stanowiska w ważnych
sprawach.
źródło: Rynekaptek.pl
Lekarze przeciwni
jawnej polityce
Lekarze krytykują urzędników, a NFZ zasłania się polityką jawności. Spór o publikowanie w internecie wykazów kosztów refundacji leków rozstrzygnąć może Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
– donosi kielecka „Gazeta Wyborcza”.
Fundusz od dłuższego czasu umieszcza na swojej stronie
internetowej wykazy kosztów refundacji leków. Przy każdym numerze prawa wykonywania zawodu lekarza wymieniona jest kwota refundacji pokrytej przez NFZ oraz liczba pacjentów, która z tego skorzystała. Po wspomnianym
numerze łatwo zidentyfikować lekarza, bo baza danych jest
na stronie www Naczelnej Izby Lekarskiej. Po wpisaniu
numeru do wyszukiwarki wyświetla się imię i nazwisko lekarza oraz jego specjalizacja. – Nie wiemy, czemu ma to
służyć? – podkreśla Janusz Lewandowski, przewodniczący Świętokrzyskiej Izby Lekarskiej. – Chyba tylko napiętnowaniu kolegów, którzy przepisują za drogie leki. Sprawą
zainteresował się Generalny Inspektor Ochrony Danych
Osobowych. W połowie lutego do NIL trafił list w tej sprawie. Biuro Generalnego Inspektora pyta w piśmie lekarzy,
co sądzą o takiej praktyce NFZ i czy interweniowali już
w tej sprawie. Maciej Hamankiewicz, prezes NIL, odpisał,
że medycy od początku sprzeciwiali się temu pomysłowi.
źródło: Gazeta Wyborcza Kielce
4
informacje
Punkty apteczne
skarżą resort zdrowia
Właściciele punktów aptecznych (jest ich w Polsce
1350) skarżą resort zdrowia za przepisy o lekach
– donosi dziennik „Rzeczpospolita”. Złożyli oni pozew zbiorowy, który podpisało 40 właścicieli punktów, kolejnych 120 złożyło pisma przedprocesowe. O co im chodzi? Protestują przeciwko przepisom
wprowadzonym jeszcze w 2009 r. Wówczas resort
zdrowia zaostrzył wymogi dotyczące punktów. Już
wcześniej zakazane było sprzedawanie w nich np. leków psychotropowych. W 2009 r. z listy zniknęło kilkadziesiąt popularnych preparatów, m.in. niektóre środki na astmę, leki zawierające nikotynę czy pigułki antykoncepcyjne. – Będziemy domagać się od
resortu zdrowia odszkodowania za poniesione wówczas straty – mówi Paweł Klimczak, prezes Izby Gospodarczej Właścicieli Punktów Aptecznych i Aptek.
Rozporządzenie, które miało wyciszyć protesty lekarzy
i aptekarzy, jest już po uzgodnieniach zewnętrznych
– informuje serwis Money.pl. Prezes NRL Maciej
Hamankiewicz powiedział, że rozporządzenie nie likwiduje
kwestii spornych pomiędzy lekarzami a resortem.
Według niego obydwa, zarówno grudniowy, jak i obecny
projekt, „są niewłaściwe”. Wyjaśnił, że chodzi między
innymi o czynności biurokratyczne, które lekarze muszą
wykonywać, wpisując na receptę poziom refundacji.
Prezes NRA Grzegorz Kucharewicz powiedział, że trzeba
rozwiązać problem nieczytelności recept, a rozporządzenie
w obecnym kształcie tego nie robi.
źródło: Rzeczpospolita
źródło: Money.pl
Co lekarz miał
na myśli?
ko
nk
ur
s!
Zapraszamy wszystkich
farmaceutów do wzięcia udziału
w nowym konkursie „Co lekarz
miał na myśli?”. Na stronie
internetowej naszego magazynu
umieściliśmy autentyczną,
nieczytelnie wypełnioną
receptę. Jeśli uda się Państwu
rozszyfrować znajdujące się
na niej nazwy leków, prosimy
przesłać je mailem (najpóźniej
do 10 kwietnia 2012 r.)
na adres naszej redakcji,
za pośrednictwem naszej
strony internetowej. Osoby,
które prześlą do nas maila
z prawidłowymi nazwami leków,
mają szansę otrzymać nagrody
ufundowane przez Polpharmę.
Szczegóły zabawy
na stronie:
Rozporządzenie trzeba dopracować
W hurtowniach czasami
brakuje zamienników
Farmaceuci narzekają na pojawiające
się braki w zaopatrzeniu w nowe
zamienniki leków.
Jak mówią, czasami odczytują na receptach nic
jeszcze nie mówiące im nazwy – czytamy w serwisie Rynekaptek.pl. Ze względu na zmiany limitów
cenowych apteki mają pełne półki leków, których
nie mogą wydać, bo musiałyby to robić za stuprocentową odpłatnością. Są inne, wprowadzone listą refundacyjną zamienniki, cenowo mieszczące się w limicie,
ale problem w tym,
że niektóre trudno
zdobyć w hurtowniach.
5
REKLAMA
informacje
Nocne dyżury? Tak, ale na telefon
Wiele wskazuje na to,
że niebawem zakończy się
konflikt na linii władze powiatu
starogardzkiego – aptekarze.
Chodzi o nocne dyżury pełnione
przez farmaceutów, o których
pisze „Dziennik Bałtycki”.
Aptekarze nie chcą ich pełnić, bo
są dla nich nieopłacalne. Ale do
pracy nocą obliguje ich uchwała
powiatu, z której wynika m.in.,
że taki dyżur ma trwać do
godz. 8 rano. Pojawił się więc pomysł, aby po północy
apteki pełniły dyżury na telefon. Gdyby ktoś w nocy
potrzebował leku, mógłby o tym poinformować farmaceutę
telefonicznie, a lek zostałby mu niezwłocznie wydany.
źródło: Dziennik Bałtycki
W lutym apteki wciąż na minusie
Kolejna bomba
refundacyjna?
W pierwszych dwóch tygodniach lutego sprzedaż leków i innych produktów farmaceutycznych w aptekach przekroczyła 1 mld zł i była
o 13 proc. mniejsza niż
rok wcześniej – wynika
z analizy firmy
IMS Health, na którą
powołuje się portal
Rynekzdrowia.pl. Na
taki obraz rynku aptecznego wpłynęło wprowadzenie nowej listy leków
refundowanych. Zapasy leków, jakie pacjenci zgromadzili w grudniu ubiegłego roku w
obawie przed wzrostem
Wygląda na to, że zamieszanie z lekami
refundacyjnymi jeszcze się nie skończyło.
Teraz problem mogą mieć szpitale
i pacjenci leczeni na oddziałach
– donosi dziennik „Rzeczpospolita”.
ich cen lub usunięciem
z list refundacyjnych, są
cały czas konsumowane i wpływają na spadek
wartości rynku na początku 2012 r. Największe spadki sprzedaży
IMS Health zanotował
w grupie leków na receptę. Na początku lutego
sprzedaż tych leków wyniosła ponad 560 mln zł
i była o 19 proc. mniejsza niż rok wcześniej.
W ujęciu ilościowym spadek sprzedaży leków na
receptę wyniósł 16 proc.
źródło: Rynekzdrowia.pl
Zgodnie z przepisami ustawy refundacyjnej od 1 lipca br.
lekarze muszą zacząć leczyć chorych według programów lekowych, a nie – jak do tej pory – według programów terapeutycznych. Terapeutyczne programy zdrowotne to długotrwałe i drogie kuracje, są stosowane do leczenia m.in. osób
cierpiących na nowotwory. Dyrektor placówki medycznej
podpisuje umowę z NFZ na sfinansowanie pacjentowi konkretnej kuracji, na przykład leczenie przewlekłej białaczki,
i dostaje na to np. 5 tys. zł, z czego 1 tys. zł może przeznaczyć na leki. Wtedy wiadomo, że jeśli pacjentowi onkologicznemu nie pomoże najtańszy lek, będzie można mu podać
droższy, a jeśli i ten nie zadziała, szpital kupi bardzo drogi farmaceutyk. Tymczasem programy lekowe różnią się od
terapeutycznych tym, że NFZ nie podpisze już ze szpitalem
umowy na leczenie pacjenta konkretną terapią, ale konkretnymi lekami. Minister drowia, podobnie jak było z apteczną listą leków refundowanych, wyda wcześniej decyzję o objęciu refundacją medykamentu w programie lekowym i połączy na liście leki w grupy. W każdej grupie może się znaleźć cztery – pięć farmaceutyków w różnych cenach, które
lekarze będą mogli zastosować do zwalczania danej choroby
nowotworowej, np. chłoniaka.
6
Twoje serce bĳe
nie tylko dla Ciebie
Polocard (Acidum acetylsalicylicum). Skład i postać: 1 tabletka dojelitowa zawiera 75 mg lub 150 mg kwasu acetylosalicylowego. Wskazania:
Wska
kazan
z niaa: Hamowanie
Hamowanie agre
aagregacji
gacji pł
płytek
łytek
y krwii w pro
p laktyce
pro
lak
akkty
tycee chorób
choorób
r układu
ukłaaddu krążenia,
krąż
rążeenia,
n które
które grożą
grożą powstaniem
powst
staniem zakrzepów
zakr
krzepó
z ów i zato
zatorów
torów
w
zakr
krzepa
z mi w naczyniach.
na
D owannie
Dawk
ie:: Najczęściej
Najczę
Najc
zęśc
zę
ęściej
ie 1-2
1--2 tabletki
tabletk
tabl
etk
tki
ki 755 m
ubb 1 table
letka 1150
50 m
w naczyniach krwionośnych (zawał serca, niestabilna i stabilna choroba niedokrwienna serca), w prolaktyce innych chorób przebiegających z zakrzepami
Dawkowanie:
mgg llub
tabletka
mgg na dobęę w czasie lubb po
na ycając
nas
ąca 225 - 300
3000 mg kwasuu acetylosalicylowego
acetylosaallic
icylowego
go raz naa dobę. Tabletki
Ta
n eży rozgryźć,
nal
na
rozgryź
yźć, aby
ab uzyskać
uzyyskać szybkie
szybk
bki
kie wchłanianie.
wchłaniannie.
posiłku, popĳając niewielką ilością wody. W świeżym zawale serca lub u pacjentów z podejrzeniem świeżego zawału serca: początkowa dawka nasycająca
należy
aw
wy nadwrażliwości:
nadwr
wrażliwości: pokrzywka,
po
wsttrząs
ws
r , mogą
mo wystąpić
wyst
stąpić w ciągu
ciągu 3 godzin
g
przyjęccia kwasu
pr
kw
wasu acetylosalicylowego.
acetylo
los
osalicylowego
go.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną, którąkolwiek substancję pomocniczą lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Objawy
a nawet wstrząs,
od przyjęcia
wa żołądka
żo
(lub) dwunastnicy
dwunnastnicy oraz
ora
raz stany zzapalne
aappalne lub
ub krwawienia
krwaw
wienia z przewodu
p wo
prze
wod
odu pokarmowego
pokarmoow
wegoo (mo
ożże wystąpić
wystąpi
pićć krwawienie
ie
Astma oskrzelowa, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, gorączka sienna lub obrzęk błony śluzowej nosa. Czynna choroba wrzodowa
i (lub)
(może
tazje, trombocytopenia)
tromboc
tr
ocytopenia) oraz
or jednoczesne
jednocze
zesne leczenie
leczeeniie lekami
lekam
mi przeciwzakrzepowymi
przeci
ciwzak
w rzeepowym
ym
mi (np. pochodne
pochoodne kumaryny,
kkumaaryny
r , heparyna).
hepar
aryyna). Ciężkaa
z przewodu pokarmowego lub uczynnienie choroby wrzodowej). Zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemolia, choroba von Willebranda, telangiektazje,
zieci w wieku
w u poniżej
wiek
po
lat
at, zwłaszcza
za w przebiegu
przebi
bieg
egu infekcji
infekkcji wirusowych,
wirus
usowych,
h, ze względu
wzg
wz
zględu na ryzyko
ryzzyko wystąpienia
wystąp
ąpienia zespołu
zesppołu
po Reye’a.
niewydolność wątroby lub nerek, ciężka niewydolność serca, ostatnie 3 miesiące ciąży, niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. U dzieci
12 lat,
ości: Przyjmowanie
oś
Przzyjmo
y waanie leku w najmniejszej
najmniejszeej dawce
na
dawce skutecznej
skkut
utecznejj przez
p
naajkrótszyy okress konieczny
konieczny do łagodzenia
łagoodzeni
nia objawów
w zmniejsza
z
Jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg/tydzień lub większych ze względu na mielotoksyczność. Ostrzeżenia i zalecane środki ostrożności:
najkrótszy
ośccią nerekk (kwass acetylosalicylowy
acetylosalic
icylowy i jego
jeg
ego metabolity
metabooliity wydalają
wydal
alają się w moczu
zu przez
przeez co zwiększa
zwiększza się ryzyko
ryzyko
ko wystąpienia
wystąpien
eni
nia działań
ryzyko działań niepożądanych. Zachować ostrożność stosując produkt u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek oraz z przewlekłą niewydolnością
czyn
ynnościąą wątroby
wątroobby (gdyż
(gdyż zwiększa
zw
większa się toksyczność
toksycznoość salicylanów;
salicyylanó
l w; u tych pacjentów
pa
pacjentó
tów
ów należy kontrolować
koontroloować czynność wątroby).
wątroby).
niepożądanych), u pacjentów z młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniem stawów i (lub) toczniem rumieniowatym układowym oraz zaburzonąą czynnością
ia zaró
ówno w czasiee jak i po zab
biegu. Zach
hować
o
ostro
roż
ożność ppodczas
odczass stosowa
wania z m
etotreksateem w dawk
kach mniejs
sz niż
szych
Kwas acetylosalicylowy odstawić na 5 - 7 dni przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, ze względu na ryzyko wydłużonego czasu krwawienia
zarówno
zabiegu.
Zachować
ostrożność
stosowania
metotreksatem
dawkach
mniejszych
o iem
odan
m duży
ych dawek m
etotreksat
atu we wle
ewach
wa doż
żylnych.. Jednoczesne
Jednocczesnee sstosowanie
tosowanie z met
etotrekksatem w ddawkach
awkach
15 mg/tydzień, ze względu na nasilenie toksycznego działania metotreksatu na szpik kostny. Zaleca się odstawienie salicylanów 24 - 48 godzin przed ppodaniem
dużych
metotreksatu
wlewach
dożylnych.
metotreksatem
ia miesią
ączkowe
wego, stosowania
sto
tosowania ssystemu
ystemu ter
rapeutyczn
zneego dom
maciczne
nego, nad
adciśnieenia tętniczego
tętniczeggo oraz
oraaz niewydolności
niewydo
w lnoścci serca.
większych niż 15 mg/tydzień jest przeciwwskazane. Ostrożnie stosować w przypadku: krwotoków z narządów rodnych, nadmiernego krwawienia
miesiączkowego,
terapeutycznego
domacicznego,
nadciśnienia
ia hipoglikemizującego,
hipoglik
ikemizuj
ująceg
ą o, oraz u chorych
oraz u choorych przyjmujących
przyj
yjmującychh leki
l przeciw
przzeciw
e dnie.
dnnie. Podczas
Podcczas leczenia
leeczenia kwasem
kwassem acetylosalicylowym
acetylo
losalicylow
wym nie
Nie stosować u pacjentów przyjmujących doustne leki przeciwcukrzycowe z grupy sulfonylomocznika, ze względu na ryzyko nasilenia działania
większonee ryzykoo występowania
wystęępowania objawów
objaw
b ów niepożądanych
nieepożądanyych w tejj grupie pacjentów.
pacjentó
tów. Leki
Leeki hamującee cyklooksygenazę
cyklo
looksyygenazę (syntezę
(sy
syyntezę
spożywać alkoholu. U pacjentów w podeszłym wieku stosować w mniejszych dawkach i w większych odstępach czasowych, ze względu na zwiększone
niu terapii. Takie
Takie
a działanie
dzi
ziałanie wystąpić może
może po podaniu
poodaniu kwasu
kwa
wassu acetylosalicylowego
acetyylosalicyylowegoo w dawce
daw
aw
wce  500 mg/dobę.
mg/doobę. Należy
Należy zachować
zachhować
prostaglandyn) mogą powodować zaburzenia płodności u kobiet przez wpływ na owulację. Działanie to jest przemĳające i ustępuje po zakończeniu
szczególną ostrożność u pacjentów stosujących ibuprofen. Kwas acetylosalicylowy należy ze szczególną ostrożnością stosować u pacjentek w I i II trymestrze ciąży i u kobiet karmiących piersią. Działania niepożądane: Niestrawność (zgaga, nudności, wymioty),
bóle brzucha, brak łaknienia, rzadko stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit. Choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy bardzo rzadko prowadzące do krwotoków i perforacji. Rzadko przemĳające zaburzenia czynności wątroby ze zwiększeniem aktywności
aminotransferaz, fosfatazy alkalicznej i stężenia bilirubiny. Może wystąpić ogniskowa martwica komórek wątrobowych, tkliwość i powiększenie wątroby, szczególnie u pacjentów z młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniem stawów, układowym toczniem rumieniowatym,
gorączką reumatyczną lub chorobą wątroby w wywiadzie. Zawroty głowy i szumy uszne, będące zazwyczaj objawami przedawkowania, zaburzenia słuchu. Zwiększone ryzyko krwawień, wydłużenie czasu krwawienia, czasu protrombinowego, trombocytopenia,
krwawienia takie jak: krwotok okołooperacyjny, krwiaki, krwawienie z nosa, krwawienia z dróg moczowo-płciowych, krwawienia dziąseł. Rzadko lub bardzo rzadko poważne krwawienia takie jak: krwotok z przewodu pokarmowego, krwotok mózgowy (szczególnie
u pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem i (lub) w przypadku równoczesnego podawania leków hamujących krwawienie), które w pojedynczych przypadkach mogą potencjalnie zagrażać życiu. Krwotok może prowadzić do ostrej lub przewlekłej niedokrwistości
w wyniku krwotoku i (lub) niedokrwistości z niedoboru żelaza (na przykład w wyniku utajonych mikrokrwawień) z odpowiednimi objawami laboratoryjnymi i klinicznymi, takimi jak: astenia, bladość, hipoperfuzja. Może wystąpić niedokrwistość hemolityczna u pacjentów
z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej oraz leukopenia, agranulocytoza lub eozynopenia. Niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze. Reakcje nadwrażliwości: astma, odczyny skórne, wysypka, pokrzywka, obrzęk, świąd, zaburzenia sercowo-oddechowe.
U pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej może wystąpić niedokrwistość hemolityczna oraz leukopenia, agranulocytoza lub eozynopenia, rzadko martwica brodawek nerkowych i śródmiąższowe zapalenie nerek, białkomocz oraz obecność
leukocytów i erytrocytów w moczu. Bardzo rzadko ciężkie reakcje włączając wstrząs analaktyczny. Długotrwałe przyjmowanie leków zawierających kwas acetylosalicylowy może być przyczyną bólu głowy, który nasila się podczas przyjmowania kolejnych dawek.
Podmiot odpowiedzialny: ZF Polpharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu: Polocard tabletki dojelitowe 75 mg i 150 mg – odpowiednio R/7280 oraz R/7281 wydane przez MZ. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o.,
ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00; fax. +48 22 364 61 02. www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty.
POLOC/401/11-2011
informacje
Aleksander Sopliński
wiceministrem zdrowia
Związany z PSL Aleksander Sopliński
został powołany na stanowisko wiceministra zdrowia – poinformował serwis
Wirtualna Polska, powołując się
na źródła zbliżone do rządu.
Sopliński jest lekarzem, absolwentem Akademii Medycznej w Gdańsku, w marcu skończy 70 lat. Był ordynatorem oddziału położniczo-ginekologicznego Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. Od 2005 r.
przez dwie kadencje zasiadał w ławach poselskich. Pracował w komisji kultury fizycznej i sportu oraz komisji zdrowia. W 2011 r. nie udało mu się uzyskać mandatu. Obecnie w resorcie jest trzech wiceministrów: Jakub
Szulc, Marek Haber i Cezary Rzemek. Ze źródeł w resorcie wynika, że oprócz Soplińskiego w najbliższym czasie
zostanie powołany kolejny wiceminister.
źródło: Wp.pl
Minister: zmienimy
przepisy o hospicjach
Bartosz Arłukowicz zapowiada nowelizację
ustawy zdrowotnej, która może się okazać niekorzystna dla organizacji pozarządowych
prowadzących leczenie (NGO) – informuje
dziennik „Rzeczpospolita”. Boją się one, że z powodu wchodzących w życie w połowie br. przepisów ustawy o działalności leczniczej część swoich placówek będą musiały zamknąć. NGO zajmują się najciężej chorymi
i umierającymi pacjentami: prowadzą domy opieki, zakłady opieki długoterminowej, a także stacjonarne i domowe hospicja. Spór toczy się
o jeden zapis w ustawie
o lecznictwie. Od 1 lipca zacznie obowiązywać
przepis, który mówi, że
8
działalność lecznicza jest
działalnością gospodarczą. Ona natomiast nie
może dominować w organizacjach pozarządowych: jeśli tak się dzieje,
urząd skarbowy może zażądać zapłacenia podatku dochodowego, a resort
pracy odebrać jej status
organizacji pożytku publicznego.
W USA wywalczyli
klauzulę sumienia
Amerykańscy aptekarze wygrali 5-letnią
batalię z władzami stanu Waszyngton, które
w 2007 r. wprowadziły regulacje, zmuszające ich do sprzedaży tzw. pigułki „dzień po”
– donosi „Tygodnik Powszechny”.
W pozwie farmaceuci uzasadniali, że przepisy naruszają
ich prawa obywatelskie, każąc wybierać między „zapewnieniem źródeł utrzymania a głęboką wiarą i przekonaniami
moralnymi”. Sąd przyznał im rację i stwierdził, że przepisy narzucone pracownikom aptek przez Stanową Radę Aptekarską są „niekonstytucyjne”. Sąd federalny uznał, że
regulacje z 2007 r. „nie są neutralne i nie mogą być stosowane powszechnie”. Konstrukcja przepisów nie pozwala
też na odmowę sprzedaży środków poronnych ze względów
religijnych, choć zakłada odmowę sprzedaży tych środków
z różnych innych powodów – uzasadniał sędzia, wskazując, że w ten sposób złamane zostały 1. i 14. Poprawka do
Konstytucji USA. Amerykański Federalny Urząd Żywności i Leków (FDA) zezwolił na sprzedaż pigułki wczesnoporonnej bez recepty w 2006 r. Osoba kupująca musi jedynie wykazać w aptece, że ukończyła 18 lat.
źródło: Tygodnik Powszechny
ciekawostki
Iluzja gumowej ręki
poskromi alergie
Mózg ma kontrolę nad reakcjami alergicznymi, które
zachodzą w naszym ciele
– informuje serwis Interia,
powołując się na publikację
w czasopiśmie „Current Biology”. Do takich wniosków
doszli neurobiolodzy z University of South Australia oraz instytutu Neuroscience Research Australia
w Sydney, którzy przeprowadzili eksperymenty określane jako „iluzja gumowej ręki”. Polega on na wywoływaniu u ochotników iluzji, że gumowa ręka należy do nich
samych. Wcześniejsze badania tych samych naukowców
wykazały m.in., że taka zmiana postrzegania ma pewne konsekwencje fizjologiczne dla prawdziwej kończyny.
Otóż w „zaniedbanej” przez mózg własnej ręce obserwowano słaby, ale nagły spadek temperatury skóry, co było
efektem redukcji dopływu krwi. Teraz okazało się, że iluzja ta powoduje też osłabienie kontroli nad układem odporności, pośredniczącym w rozwoju reakcji alergicznej.
źródło: Interia.pl
Badania potwierdzają, że dzieci kobiet, które w czasie ciąży przechodziły chemioterapię, nie rozwijają się gorzej niż
inne. W artykule opublikowanym w piśmie „Lancet Oncology”, na który powołuje się w swojej publikacji Wirtualna
Polska, belgijscy naukowcy odradzają odkładanie chemioterapii oraz przedwczesne wywoływanie porodu w celu uniknięcia powikłań dla płodu. Od 2005 r. naukowcy prowadzą
badania wśród dzieci 68 kobiet, które w czasie ciąży poddawane były ok. 3-4 cyklom chemioterapii. Diagnoza następowała średnio w 18 tygodniu ciąży, a w przypadku 2/3 badanych poród miał miejsce przed 37 tygodniem. Wnikliwa analiza danych nie wykazała różnic w zakresie rozwoju
i stanu zdrowia pomiędzy dziećmi, których matki przechodziły w ciąży chemioterapię, a dziećmi zdrowych matek.
źródło: Wp.pl
Warzywa i owoce
chronią przed zawałem
Osoby szczególnie narażone na choroby serca
mogą obniżyć ryzyko jedząc dużo surowych warzyw i owoców – wynika
z badań opublikowanych
na łamach pisma „Plos
Medicine”, o których donosi serwis Rynek Aptek.
Badania kierowane
przez prof. Sonię Anand
z McMaster University
(Kanada) objęły ponad
27 tys. osób z Europy,
południowej Azji, Chin,
krajów arabskich i Ameryki Łacińskiej. Jak się
okazało, codzienne spożywanie pięciu lub więcej
porcji warzyw i owoców
może zneutralizować zagrożenie dla serca zwią-
Chemioterapia
bezpieczna w ciąży
Koniec z grypą?
zane z wadliwą wersją
fragmentu DNA o nazwie
9p21 w chromosomie 9.
Naukowcom udało się w końcu znaleźć sposób na
zwiększenie efektywności działania układu odpornościowego. O leku opracowanym przez grupę naukowców, kierowaną przez prof. Erica Viviera z Centrum
Immunologii Marseille-Luminy na uniwersytecie Aix
Marseilles, poinformował „The Telegraph”, na który
powołuje się Wirtualna Polska. Rolą nowego leku ma
być zwiększenie zdolności komórek układu odpornościowego do rozpoznawania i unieszkodliwiania komórek zaatakowanych przez różnego typu wirusy. Nowa
metoda leczenia może nie tylko pomóc pacjentom zwalczać infekcje wirusowe (w tym przeziębienie, grypę
i opryszczkę), ale może też wspomagać pacjentów, którzy po transplantacjach
czy leczeniu chemioterapią mają osłabiony
układ odpornościowy,
a być może nawet zapobiegać powstawaniu nowotworów lub wspomagać ich leczenie.
źródło: Wp.pl
9
ciekawostki
Jest nowy sposób
na infekcje gardła
Badając dziesiątki tysięcy cząsteczek, amerykańscy uczeni z University of Missouri oraz University of Michigan odkryli nową klasę związków, które
mogą pomóc zwalczać paciorkowcowe infekcje gardła
– i nie tylko gardła – informuje pismo „PNAS”, na
które powołuje się serwis Onet.pl. Nowe leki mogłyby wspomagać obecnie stosowane antybiotyki, takie
jak penicylina – pozwalając leczyć skuteczniej przy
mniejszym ryzyku powstania oporności. Antybiotyki zakłócają krytyczne dla życia bakterii procesy
biologiczne, zabijając te mikroorganizmy lub hamując ich rozwój i namnażanie. Jak zaznacza profesor
Hongmin Sun, pierwsza autorka pracy, nowe związki
nie zabijają bakterii, natomiast wpływając na ich zachowanie sprawiają, że są mniej groźne. Hamują bowiem aktywność genu odpowiedzialnego za wytwarzanie enzymu streptokinazy, który potrafi rozkładać tkanki.
źródło: Onet.pl
Komórki macierzyste
i terapia genowa
w jednym
Naukowcom z dwóch
brytyjskich ośrodków –
Wellcome Trust Sanger
Institute oraz University of Cambridge udało się połączyć dwa z budzących największe nadzieje osiągnięć medycyny – informuje serwis
Rynekaptek.pl, cytując magazyn „Nature”.
Uczeni skorygowali mutacje w komórkach macierzystych wątroby pacjenta z niedoborem
alfa1-antytrypsyny.
Wada ta sprawia, że
białko chroniące tkanki
przed uszkodzeniem nie
może się wydostać z wątroby, w której jest wytwarzane. Sprzyja rakowi i rozedmie płuc,
może też doprowadzić
do marskości wątroby.
Naukowcy pobrali od
pacjenta komórki skóry,
10
przekształcili je w komórki macierzyste i zastąpili wadliwą sekwencję DNA prawidłową.
Następnie komórki macierzyste nakłoniono,
by stały się komórkami wątroby – zdrowymi
i funkcjonalnymi. Wszczepione myszom, działały jeszcze po sześciu
tygodniach.
3D niebezpieczne
dla maluchów
Zaburzenia kognitywne i problemy ze
wzrokiem to tylko niektóre potencjalnie
nieodwracalne efekty oglądania trójwymiarowych obrazów – informuje serwis
internetowy Polskiego Radia.
System nerwowy u najmłodszych jest w trakcie rozwoju i obraz 3D może spowodować nieodwracalne, szkodliwe skutki – alarmują francuscy badacze. Im więcej czasu spędzonego np. przed konsolą 3D, tym większe ryzyko wadliwego rozwoju. W rezultacie u dzieci występują problemy w rozróżnieniu świata realnego i wirtualnego, trudności z fiksacją
wzroku na przedmiocie, bóle oczu i głowy. Dlatego, po Sony
i Samsungu, firma Nintendo z wydaniem kolejnej konsoli do gier 3DS, zapisała w instrukcji ostrzeżenie o zagrożeniu
dla najmłodszych: „Dzieci poniżej 6. r.ż. nie mogą używać
gier na konsoli, ponieważ obrazy w 3D widziane przez dłuższy czas mogą wpływać negatywnie na rozwój oczu”. Na tym
jednak nie koniec ostrzeżeń. Naukowcy z Francji są zdania,
że 3D zagraża także dorosłym. Zmierzyli czas, jakiego mózg
potrzebuje, aby przestawić się po projekcji obrazów w 3D na
normalne widzenie. Zaobserwowali, że po oglądaniu świata w 3D odbieramy otaczające przedmioty jako mniejsze niż
w rzeczywistości i błędnie oceniamy odległości, co może być
niebezpieczne zwłaszcza dla osób prowadzących samochód.
źródło: Polskieradio.pl
ciekawostki / gadżety apteki
Gąbczaste rusztowanie
do odbudowy kości
Nowotwory można
rozpoznać po oddechu
Materiał, który pomoże w odbudowaniu
ubytków kości, a potem zostanie
wchłonięty przez organizm, opracowali
uczeni z Akademii Górniczo-Hutniczej
– donosi portal Interia.pl.
Naukowcy z USA skonstruowali urządzenie do testów, rozpoznających i określających rodzaj guzów
nowotworowych płuc, po ich metabolitach, wydzielających się wraz z oddechem pacjenta. Urządzenie
przeszło już pomyślnie badania kliniczne – poinformował magazyn „Technology Review”, na który powołuje się portal Onet.pl. Testy przeszły już pomyślnie badania kliniczne i zostały zakwalifikowane do
użytku – na razie w zakładach lecznictwa zamkniętego. Ich dokładność wynosi 83 proc. i na podstawie ich wyników zdiagnozować można takie rodzaje nowotworów, które do tej pory wymagały przeprowadzenia biopsji. Działanie testów opiera się na zasadzie, że produkty metabolizmu guzów nowotworowych płuc trafiają do krwi i częściowo wydzielają się
z oddechem. Testy nie są drogie – podstawowy zestaw reagentów ma kosztować 75 USD.
– Może on być wykorzystywany do leczenia ubytków
kości, które powstały w wyniku urazów bądź usunięcia nowotworów. Taki ubytek bardzo często nie może
sam się zagoić, dlatego musimy wprowadzić materiał
stymulujący komórki, by do niego wnikały, zasiedlały
i mogły odtworzyć pożądaną tkankę – wyjaśnia kierująca badaniami prof. Elżbieta Pamuła z Wydziału
Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH. Prawie 90
proc. opracowanego materiału stanowi powietrze, dlatego przypomina on nieco gąbkę, jakiej używamy do
kąpieli. Wprowadza się go do ubytku kostnego.
Opracowany przez
uczonych materiał
można przygotować
w różnych kształtach i wymiarach,
by był bezpośrednio dopasowany
do kształtu uszkodzenia.
źródło: Onet.pl
źródło: Interia.pl
Praktyczny i gustowny
Tensio wyglądem
przypomina gustowną,
szeroką bransoletkę.
W rzeczywistości jest
zmyślnie zakamuflowanym urządzeniem
do pomiaru ciśnienia
krwi, zaprojektowanym
przez znaną designerkę Dianę Dumitrescu.
Zadbała ona o atrakcyjny
wygląd Tensio, który
oprócz pełnienia ważnej
funkcji, jest także piękną
ozdobą. Rdzeń urządzenia amortyzowany jest
dmuchaną pianką. Tensio
uruchamia się poprzez
naciśnięcie przycisku
wyposażonego w po-
wierzchnię brajlowską.
Po dokonaniu pomiaru
parametry pojawiają się
na niewielkim wyświetlaczu. Tensio wyposażony
jest ponadto w system
medyk-alert, informujący
o sytuacjach krytycznych.
szczegóły: Gadzetymed.pl /
Yankodesign
Delikatny pomiar
temperatury dziecka
Geratherm® Daisy Color to urządzenie do pomiaru
temperatury niemowląt i małych dzieci. Anatomiczny
smoczek wykonany jest z materiałów nietoksycznych
(bez Bisphenolu A), potwierdzonych certyfikatem.
Urządzenie charakteryzuje wysoka precyzja (+/0,1°C) oraz łatwość pomiaru (łatwe odczytywanie
wyniku z ciekłokrystalicznego wyświetlacza LCD).
Pomiar temperatury trwa
ok. 3-5 minut. Termometr-smoczek samoczynnie
wyłącza się po ok. 30
sekundach od zakończenia
pomiaru. Producent zapewnia ponad 160 godzin
ciągłej pracy baterii.
szczegóły: Marmak.eu
11
raport
Dwa miesiące
z nową ustawą
autor:
Maksymilian Wysomirski
Początek roku był dla farmaceutów trudnym okresem.
Pieczątkowy protest lekarzy i wprowadzenie nowej listy
leków refundowanych sprawiły, że przez kilka tygodni
właściciele aptek nie wiedzieli, na jakich zasadach mają
pracować. Niewykluczone, że sytuacja znów się powtórzy
– lekarze zapowiadają bowiem kolejny protest.
Ministerstwo
miało wycofać
z ustawy
rotest lekarzy rozpoczął się
w całym kraju 2 stycznia br.
Jego powodem było nałożenie na medyków obowiązku weryfikacji prawa pacjenta do świadczeń medycznych. Dlatego zamiast zastosować się do nowych wytycznych, zaczęli na receptach stawiać pieczątki „Refundacja leku do decyzji Narodowego Funduszu Zdrowia”. Lekarze tłumaczyli, że chodzi im nie tylko o własny interes, bo w razie nieprawidłowego wystawienia recepty nakładana
miała być na nich kara, ale również
o interes pacjentów. Argumentowali,
że taka weryfikacja wydłuży i tak już
duże kolejki.
– Protest lekarzy nie oznacza, że pacjenci będą skazani wyłącznie na leki
płatne w 100 procentach. O zniżce
będą decydować pracownicy aptek –
przekonywał Jacek Krajewski, prezes
Porozumienia Zielonogórskiego. Problem w tym, że nikt nie poinformował
farmaceutów, w jaki sposób i na podstawie jakich przepisów mają to robić.
Dlatego wiele aptek zdecydowało się
na wydawanie leków jedynie za 100%
odpłatnością. To oczywiście wywołało
sprzeciw ze strony pacjentów, którzy
nie rozumiejąc całej sytuacji, zaczęli obarczać farmaceutów winą za całe
zamieszanie. Chaos pogłębił brak stanowiska Ministerstwa Zdrowia w tej
sprawie. Dopiero trzy dni później głos
zabrał minister Bartosz Arłukowicz,
oświadczając, że nawet w razie braku
wpisu na recepcie będzie ona refundowana. Minister wydał takie polecenie
dyrektorom oddziałów NFZ.
zapis o karaniu
aptekarzy
i lekarzy
za błędy
na receptach
– z projektu
w ostatniej
chwili wypadły przepisy
chroniące
farmaceutów
12
P
Rozgoryczenie?
To delikatne słowo...
Tymczasem, mimo zapewnień ministra, wielu farmaceutów jeszcze przez
kilka dni nie decydowało się na realizowanie recept z pieczątką „Refundacja leku do decyzji NFZ” z obawy przed utratą pieniędzy. Po trwających blisko dwa tygodnie negocjacjach miedzy lekarzami, farmaceutami a rządem udało się wypracować
kompromis. Ministerstwo miało wycofać z ustawy zapis nakładający na aptekarzy i lekarzy kary związane z błędami na receptach. Niestety, w dziwnych okolicznościach, z projektu, który miał ugasić protest lekarzy, wypadły nagle przepisy chroniące farmaceutów. Jeszcze 11 stycznia w dokumencie, który trafił pod obrady rządu, znajdował się paragraf dający farmaceutom prawo odwoływania się od
decyzji kontrolerów NFZ. 12 stycznia w Sejmie okazało się, że przepisu
już nie ma.
– Rozgoryczenie? To naprawdę delikatne słowo. Co mamy teraz zrobić? Podjąć taką samą akcję jak lekarze? – pytał Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, Grzegorz Kucharewicz, dodając,
że z nowelizacji zniknął jeszcze jeden
ważny przepis, pozwalający wydać pacjentowi tańszy zamiennik z innej grupy leków.
– Zgodnie z obowiązującymi zasadami, musimy każdemu pacjentowi zaproponować, nawet pod groźbą kary,
tańsze zamienniki. Apteki nie mogą
jednak zaproponować zamienników
spoza listy leków refundowanych,
raport
nawet gdyby były najtańsze. Sprzedajemy więc tylko leki refundowane.
Przecież to nie ma sensu. Traci na tym
pacjent i państwo. To tylko pokazuje,
jak wielkim bublem legislacyjnym jest
ta cała ustawa – uważa Stanisław Piechula, Wiceprezes Śląskiej Izby Aptekarskiej. Na ten błąd zwracają również
uwagę lekarze.
– Nie możemy na przykład wypisać
antybiotyku sprawdzającego się przy
zapaleniu płuc, bo jest refundowany
tylko przy leczeniu zatok – mówi
Paweł Delura, lekarz z Warszawy.
Między innymi z tych powodów również farmaceuci zorganizowali protest
przeciwko zmianom wprowadzonym
przez Ministerstwo Zdrowia. Początkowo polegał on na zamykaniu aptek
miedzy godziną 13 a 14, ostatecznie
jednak, żeby nie utrudniać życia pacjentom, zrezygnowano z tego rozwiązania i ograniczono protest jedynie do
oplakatowania aptek.
Recepta w e-Recepcie?
Zdaniem wielu komentatorów, problem z wypisywaniem recept i informacji w nich zawartych nie istniałby, gdyby w Polsce, podobnie jak np.
w Szwecji, funkcjonował ogólnokrajowy system recepty elektronicznej.
U naszego północnego sąsiada, zamiast wystawiać papierowe recepty, lekarze ordynują pacjentom leki za
pośrednictwem komputera, przesyłając zamówienie na serwer, do którego
dostęp mają wszystkie apteki w kraju. Dzięki temu rozwiązaniu szwedzka administracja nadzorująca służbę
zdrowia nie musi ustalać listy leków
podlegających refundacji ani zakresu
bonifikaty, bo chorzy dostają zniżki
od wydanej w aptece kwoty, a nie na
konkretne leki.
W Szwecji lekarze czy aptekarze nie
muszą również sprawdzać, czy dana
osoba jest uprawniona do zniżki.
Refundacja za leki, podobnie jak
publiczna służba zdrowia, przysługuje wszystkim i nie wiąże się z obowiązkiem płacenia składki zdrowotnej. Wystarczy posiadać numer ewidencyjny przyznawany przez urząd podatkowy. W Polsce na takie rozwiązania przyjdzie nam jeszcze długo poczekać. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia ogłosiło dopiero
przetarg na zintegrowanie prototypów
Internetowego Konta Pacjenta oraz eRecepty. Szacowana wartość zamówienia to 7,3 mln zł. Otwarcie ofert
w przetargu na integrację obu
aplikacji miało nastąpić 2 kwietnia
2012 r. Tymczasem wielce prawdopodobne jest, że niebawem dojdzie do kolejnego protestu lekarzy i sytuacja z
pierwszych dni stycznia powtórzy się.
Jednak tym razem ze zdwojoną siłą,
bo lekarze nie wykluczają, że w ogóle wyjdą z państwowego systemu opieki zdrowotnej.
Konflikt trwa
Uczestnicy XI Nadzwyczajnego Zjazdu Lekarzy, który odbył się 25 lutego br. podjęli decyzję o wystąpieniu do
Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie konstytucyjności przepisów rozporządzenia dotyczących karania lekarzy za wystawianie recept osobom
nieuprawnionym. Zjazd przyjął też
uchwałę rekomendującą medykom niezawieranie umów dotyczących wystawiania recept na leki refundowane. Stanowiska lekarzy nie złagodziła ogłoszona tego samego
dnia propozycja Ministerstwa
Zdrowia, regulująca kwestie przepisywania zamienników leków i dająca większe
pole manewru lekarzom oraz rozszerzenie listy leków refundowanych.
Choć kierunek zmian zyskał aprobatę
środowisk medycznych, to sama forma
ich ogłoszenia stała się zarzewiem nowego konfliktu.
– Znów jest sobota wieczór i znowu
mamy listę refundacyjną. Mimo obietnic pana ministra Arłukowicza, że od
chwili ogłoszenia listy do wejścia jej
w życie będą upływały dwa tygodnie,
znowu pozostają trzy dni na wprowadzenie jej w życie. To jest skandal – podkreślił szef Naczelnej Rady
Lekarskiej Maciej Hamankiewicz. Według niego takiej listy nie da się ogłaszać, jak to ujął – „w sylwestra, Wigilię i sobotę”, nie zachowując 14-dniowego terminu.
Biorąc pod uwagę fakt, że w nowych
propozycjach rządu nie uwzględniono postulatów farmaceutów, a środowisko lekarskie jest do nich nastawione bardzo negatywnie, najbliższe miesiące mogą upłynąć pod znakiem coraz bardziej zaostrzającego się sporu
resortu zdrowia i środowiska medycznego.
@
Podyskutuj o tym na forum!
13
sonda
Jesteśmy
zbyt spolegliwi...
wysłuchała:
Izabela Domasławska
Dwa miesiące obowiązywania nowej ustawy refundacyjnej
skłaniają do refleksji i podsumowań. W naszej marcowej
sondzie farmaceuci wspominają pierwsze burzliwe dni
po wprowadzeniu nowych regulacji i przewidują najbliższą
przyszłość rodzimej farmacji i własnych placówek.
Pora na
mgr farm. Zofia Zalewska
bardziej
radykalne
środki
– trzeba
zamknąć
apteki,
zostawić
jedną dyżurną i czekać,
co zrobi
minister
mgr farm. Paweł Guzowski
farmaceuta z Radomia
14
farmaceutka z Koszalina
Już chyba nikt nie ma wątpliwości, że
interes farmaceutów ma mniejsze znaczenie dla Ministerstwa Zdrowia niż
interes lekarzy. To oczywiście było wiadome od zawsze, ale nigdy nie uświadomiono nam tego tak dobitnie. Lekarze
wywalczyli prawie wszystko, co chcieli, a nam nawet nie dano możliwości
odwołania się od decyzji NFZ. Czuję
się jak obywatel drugiej kategorii. Nie
dość, że to na nas skupia się cała złość
pacjentów, bo nie chcemy przyjmować
źle wypisanych przez lekarzy recept, to
jeszcze nie mamy prawa się na to poskarżyć. Uważam, że jako środowisko
jesteśmy zbyt spolegliwi. Lekarze pokazali, że z tym rządem można rozmawiać jedynie z pozycji siły. Trzeba zamknąć apteki, zostawić tylko jedną dyżurną i czekać na to, co zrobi pan minister. Inaczej nadal będziemy popychadłem i nasz los się nie zmieni. Zabrano nam wszystkie narzędzia marketingowe, nie mamy wpływu na ceny leków. Za poprzedniego ustroju mieliśmy
więcej uprawnień. Jeśli nie zaczniemy działać, w bardzo szybkim tempie
zbankrutujemy.
mgr farm. Marek Pawłowski
farmaceuta z Warszawy
Początek roku pokazał, jak duży bałagan panuje w Ministerstwie Zdrowia. Ogłaszanie zmian na kilka godzin
przed ich wprowadzeniem musi skutkować chaosem. Już sama sytuacja z początku stycznia powinna pociągnąć za
sobą dymisje osób odpowiedzialnych za
taki stan rzeczy. Kolejki w aptekach,
panika wśród pacjentów, brak informacji dla nas, farmaceutów, jak mamy postępować – to był koszmar! Na to, co
się stało potem, brakuje już słów. Wycofywanie się z decyzji dotyczących lekarzy i brak uwzględnienia stanowiska
farmaceutów to już kompletna kompromitacja resortu. Tu nikt nawet nie próbował ukryć, że nie daje się szantażować. Historia znowu się powtarza, lekarze wywalczą swoje, a my farmaceuci dostaniemy po uszach. Dlatego trzeba zacząć działać bardziej energicznie.
Skoro lekarzom udało się stanowczością
tyle osiągnąć, to my nie możemy się
ugiąć. Jeśli znowu położymy uszy po
sobie, sytuacja z początku roku będzie
się powtarzała, bo ministerstwo uzna,
że można z nami robić, co się chce, bo
i tak będziemy siedzieć cicho. Wiele aptek znalazło się na skraju bankructwa,
a nowe przepisy jeszcze bardziej w nas
uderzają. Obawiam się, że na koniec
tego roku będziemy świadkami lawiny upadłości aptek. Jesteśmy już przy
ścianie. Cofnąć się nie ma już gdzie...
mgr farm. Paweł Guzowski
farmaceuta z Radomia
Znów widać jak na dłoni, że lekarze są
w tym kraju traktowani jak święte krowy. Postawili się ministerstwu, ogłosili protest i już nie muszą płacić za swoje
błędy na receptach. A my będziemy musieli się męczyć, odczytując ich gryzmoły. I gdy tylko się pomylimy, od razu
NFZ sięgnie do naszej kieszeni. Na takie zachowanie brak już słów. Tego, co
sonda
Wycofywanie
się z decyzji
dotyczących
lekarzy i brak
uwzględnienia
stanowiska
farmaceutów
to kompromitacja resortu
mgr farm. Marek Pawłowski
farmaceuta z Warszawy
działo się na początku stycznia, nie da
się opisać bez użycia słów powszechnie
uznanych za obraźliwe. A teraz słyszę,
że podobna sytuacja ma się powtórzyć
w marcu! Nie wiem czy zdrowie psychiczne moich pacjentów i moje własne
to wytrzyma. Lekarze potrafią wywalczyć od rządu to, co chcą, bo trzymają się razem i są stanowczy. Nas przyciska się do muru, straszy karami, odbiera narzędzia marketingowe, a jedyne,
co potrafimy zrobić, to mruczeć z niezadowolenia pod nosem i to tak, żeby tylko nikt tego nie usłyszał. Co to za protest organizuje NIA? Zamykanie aptek na godzinę i to wtedy, kiedy nikt do
niech nie zagląda i oplakatowywanie
się? Przecież to śmieszne. Uważam, że
czas podjąć bardziej radykalne środki.
mgr farm. Roman Woźnicki
farmaceuta z Krakowa
Nie przypominam sobie, by w ciągu
ostatnich kilku lat wprowadzenie listy
leków refundowanych obyło się bez jakichś protestów i skandali. Mimo to kolejni ministrowie zachowują się tak,
jakby o tym nie pamiętali i sprawiają
wrażenie, że listę leków refundowanych
pisali na kolanie chwilę przed jej opublikowaniem. Takie zachowanie mnie
zadziwia. Lista leków refundowanych
to jedna z nielicznych decyzji ministerstwa, która ma tak bezpośrednie przełożenie na rzeczywistość. To co się wydarzyło na początku stycznia w mojej
aptece i poniekąd trwa do dziś, to jakaś czeska komedia! Nikt nic nie wiedział. W życie weszły nowe przepisy, ale
niewielu chciało je respektować. Czysta anarchia! Kolejne dni pokazały, że
nowy minister nie panuje nad sytuacją. Zgadza się na porozumienia tylko po to, by zaraz się z nich wycofać.
Nie mnie oceniać czy lekarze powinni
sprawdzać uprawnienia pacjenta do refundacji, czy też nie. Jednak za pewne decyzje każdy powinien ponieść konsekwencje. Jeśli lekarz popełni błąd, to
powinien za niego odpowiedzieć. Obecnie za błędy lekarzy przy wypisywaniu
recept ponoszą winę farmaceuci, ewentualnie pacjenci. To raczej jest sprzeczne z ogólnie przyjętym w naszej cywilizacji pojęciem sprawiedliwości.
mgr farm. Marta Jerzakowska
czeli, o mało nie doszło do rękoczynów.
Wszystko za sprawą protestu lekarzy.
Jednak do nich nikt nie miał pretensji,
a wszystkie negatywne emocje skupiły się na nas, farmaceutach. A my nie
byliśmy przecież niczemu winni. Byłam już gotowa zamknąć aptekę i odczekać, aż cała sprawa się wyjaśni.
Obawiałam się, że deklaracje ministerstwa w sprawie refundacji leków wydanych na recepty z protestacyjną pieczątką lekarzy mogą okazać się bez pokrycia i za wydane leki będę musiała
płacić z własnej kieszenie. Jednak mając na względzie dobro moich pacjentów nie mogłam od tak się od nich odwrócić. Biorąc pod uwagę obecną sytuację na rynku, nie wiem czy nie będę
musiała za parę miesięcy zamknąć mojej apteki na stałe i to z przyczyn ekonomicznych. Lekarze pokrzyczą i jak
zwykle dostaną swoje. My zostaniemy
z niczym. Już teraz nasza działalność
została obwarowana tyloma zakazami i nakazami, że przestaje to być
w ogóle opłacalne.
@
farmaceutka z Lublina
To, co działo się w mojej aptece na początku stycznia, to był
istny horror. Pacjenci płakali, krzy-
15
prawo
Zapytaj eksperta
Na pytania Czytelników naszego miesięcznika,
nadesłane do redakcji za pośrednictwem strony
www.farmacjapraktyczna.pl, odpowiadają specjaliści
i eksperci branży farmaceutycznej.
Opakowania
muszą
zapewniać
odpowiednie
właściwości
fizyko-chemiczne
surowcom
farmaceutycznym
Prawo stanowi, że preparaty do
przygotowywania leków recepturowych muszą być składowane w aptece w fabrycznych pojemnikach lub takich, które odpowiadają ich właściwościom, które należy właściwie opisać. Co to znaczy „odpowiadające ich właściwościom”? Jak to sprawdzić? Czy są
na to konkretne przepisy i wreszcie, co winno znajdować się w tym
szczegółowym opisie?
mgr farm.
Małgorzata Szelachowska
Mazowiecki Wojewódzki
Inspektor Farmaceutyczny
w Warszawie:
Warunki przechowywania surowców farmaceutycznych do sporządzania leków recepturowych, leków aptecznych oraz leków homeopatycznych, jak również sposób
oznakowania opakowań własnych
(aptecznych), z punktu widzenia
formalno-prawnego, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 18 października 2002 r.
w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki
(Dz. U. Nr 187, poz. 1565).
Zgodnie z brzmieniem §5 ust. 1
w/w rozporządzenia, surowce farmaceutyczne przeznaczone do sporządzania leków recepturowych i aptecznych oraz produktów leczniczych homeopatycznych przechowywać należy w opakowaniach fabrycznych lub w naczyniach odpowiadających ich właściwościom, opatrzonych czytelnym
i trwałym napisem i zabezpieczających je przed szkodliwym wpływem
światła, wilgoci oraz kurzu, a także przed przenikaniem do nich obcych zapachów.
16
Surowcem farmaceutycznym, zgodnie z ustawową definicją, jest substancja lub mieszanina substancji wykorzystywana do sporządzania lub wytwarzania produktów leczniczych, czyli każda materia, która może być pochodzenia
ludzkiego (w szczególności ludzka
krew, elementy i składniki pochodzące z krwi ludzkiej), zwierzęcego
(w szczególności mikroorganizmy,
całe organizmy zwierzęce, fragmenty organów, wydzieliny zwierzęce,
toksyny, wyciągi, elementy i składniki pochodzące z krwi zwierzęcej),
roślinnego (w szczególności mikroorganizmy, całe rośliny, części roślin, wydzieliny roślinne, wyciągi) oraz chemicznego (w szczególności pierwiastki lub związki chemiczne naturalnie występujące
w przyrodzie lub otrzymane w drodze przemian chemicznych lub syntezy). Oznacza to, że opakowania
muszą zapewniać zachowanie przez
surowce farmaceutyczne właściwości fizykochemicznych, zawartości
substancji czynnych i zapobiegać
przenikaniu czynników zewnętrznych, takich jak powietrze, temperatura, wilgotność, światło, zapachy oraz zanieczyszczeniom natury
mikrobiologicznej przez deklarowany okres przez wytwórcę, jak również nie mogą wchodzić w żadne reakcje z przechowywanymi surowcami farmaceutycznymi.
Warunek ten jest konieczny z uwagi
na wymóg zawarty w §6 ust. 3 cytowanego rozporządzenia, iż leki
recepturowe, leki apteczne i produkty lecznicze homeopatyczne sporządzane w aptece są wykonywane w izbie recepturowej przez osoby
uprawnione, z surowców farmaceutycznych o potwierdzonej jakości.
prawo
Warunki
przechowywania surowców farmaceutycznych
określa rozp.
MZ z dnia 18
października
2002 r. (Dz.U.
Nr 187, poz.
1565)
18
Również w §3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18
października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych (Dz.U.
Nr 183, poz. 1531), nałożono wymóg
obowiązkowy, iż surowce farmaceutyczne i postać leku recepturowego
muszą spełniać wymagania określone w Farmakopei Polskiej lub
Farmakopei Europejskiej, lub innych odpowiednich farmakopeach
uznawanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Przy pracy na recepturze mamy
do czynienia z dwoma rodzajami
opakowań surowców farmaceutycznych – opakowania fabryczne, posiadające zamknięcie gwarantujące zachowanie określonych wymagań jakościowych w deklarowanym
terminie przez wytwórcę, służące
do przechowywania surowców farmaceutycznych w dłuższym czasie
(magazynowanie) oraz opakowania
własne – apteczne, w których przechowuje się surowce farmaceutyczne, często w ilościach mniejszych
niż opakowania fabryczne, używane bezpośrednio przy sporządzaniu
leków recepturowych, leków aptecznych oraz leków homeopatycznych
i przez to narażonych na częstsze
kontakty z czynnikami zewnętrznymi poprzez częstotliwość otwieranych naczyń aptecznych.
Według danych literaturowych, możemy wyróżnić trzy typy oddziaływań pomiędzy materiałem, z którego wykonano opakowanie, a surowcem farmaceutycznym: przenikanie gazów takich jak tlen, dwutlenek węgla lub para wodna, przez
materiał opakowania, co może mieć
wpływ na stabilność surowca farmaceutycznego; adsorpcję lub absorpcję
(przemieszczenie) substancji czynnej z surowca farmaceutycznego do
materiału opakowaniowego, które
mogą pogarszać stabilność i trwałość surowca farmaceutycznego albo
obniżać zawartość w nim substancji
czynnej; migrację substancji z materiału opakowaniowego do surowca
farmaceutycznego, np. toksycznych
dodatków zmiękczających.
W recepturze farmaceutycznej stosuje się zwykle jako opakowania własne (apteczne) opakowania zamykane korkiem szklanym, zaopatrzonym w szlif, wykonane z tzw. szkła
oranżowego, barwionego na kolor brązowy, w szczególności dla surowców farmaceutycznych wrażliwych na światło. Opakowania szklane gwarantują nadzwyczaj gładką
powierzchnię, na której nie osadzają
się żadne zanieczyszczenia, absolutną szczelność (gdyż szkło pozbawione
jest porów), nieprzepuszczalność
dla par i gazów (również przy
dużych wahaniach temperatur),
przezroczystość oraz odporność
prawo
chemiczną. Szczelność zamknięcia
opakowania dodatkowo gwarantuje
dopasowany szklany korek ze szlifem.
Podobne parametry wykazują opakowania wykonane z porcelany lub
szkliwionego fajansu, ale w praktyce
aptecznej receptury są spotykane coraz rzadziej.
Używając surowców farmaceutycznych w opakowaniach własnych aptecznych należy pamiętać o zachowaniu ostrożności przy ich pobieraniu do
receptury, by pozostała ilość nie została skażona mikrobiologicznie lub
zanieczyszczona chemicznie. Ostrożność ta wskazana jest również przy
przenoszeniu ilości z opakowania fabrycznego do opakowania własnego.
Zgodnie z §5 ust. 2 i 3 rozporządzenia w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki, naczynia własne apteczne muszą być
oznakowane w następujący sposób:
1) w odniesieniu do surowców będących środkami odurzającymi – białym napisem na czarnym tle otoczonym czerwoną obwódką;
2) w odniesieniu do surowców będących środkami bardzo silnie działającymi – białym napisem na czarnym tle otoczonym białą obwódką;
3) w odniesieniu do surowców będących środkami silnie działającymi
– czerwonym napisem na białym tle
otoczonym czerwoną obwódką;
4) w odniesieniu do pozostałych surowców – czarnym napisem na białym tle otoczonym czarną obwódką.
Każde opakowanie własne apteczne,
w którym przechowuje się surowiec
farmaceutyczny na loży recepturowej, musi również zawierać dane dotyczące:
1) nazwy surowca farmaceutycznego,
2) nazwy wytwórcy i podmiotu odpowiedzialnego za wprowadzenie
produktu leczniczego na rynek,
3) numeru serii,
4) terminu ważności.
Dopuszczalne są w literaturze również inne materiały dla opakowań
własnych aptecznych do surowców farmaceutycznych, ale
wówczas farmaceuta powinien przeprowadzić kontrolę tych opakowań pod kątem zachodzenia w/w oddziaływań pomiędzy opakowaniem
a surowcem farmaceutycznym.
W związku z tym, że w życie weszła
nowa ustawa refundacyjna, kierownik
apteki zapowiedział nam, że wprowadza system 200-złotowych kar za każdy błąd i, co za tym idzie, będziemy
musieli podpisać odpowiedzialność finansową. Czy jego działanie
jest zgodne z prawem? Co mi grozi,
jeśli nie podpiszę się pod taką odpowiedzialnością?
Bartłomiej Kochlewski
adwokat specjalizujący się
w prawie pracy i własności
intelektualnej:
Proponowanie przez pracodawcę
podpisania dodatkowej klauzuli o odpowiedzialności finansowej jest próbą obejścia przepisów Kodeksu Pracy o karach porządkowych i odpowiedzialności materialnej pracownika. Oznacza to więc nieważność takiej klauzuli z mocy prawa, gdyż
wszystkie rozstrzygnięcia mniej korzystne dla pracownika, niż te przewidziane przez Kodeks Pracy, nie są
obowiązujące.
Artykuły od 108 do 113 KP opisują wyczerpująco, w jakich warunkach
i za co pracownik może zostać ukarany, a także, jakie muszą zostać spełnione warunki formalne, by go ukarać oraz jaką drogę pracownik może
wykorzystać, by się bronić, gdy uważa, że zarzuty są niesłuszne. Przepisy przewidują trzy rodzaje kar: upomnienie, naganę i karę pieniężną. Ta
ostatnia może być stosowana tylko
w ograniczonej liczbie sytuacji,
np. przy stawieniu się pracownika
w pracy w stanie nietrzeźwości. Informacja o karze musi zostać mu przedstawiona na piśmie i złożona do akt
osobowych, a pracownik ma prawo,
o ile nie zgadza się z karą, zgłosić
wniosek do sądu o jej uchylenie.
Za odmowę
podpisania
dodatkowej
klauzuli
o odpowiedzialności
finansowej
pracodawca
nie może w
żaden sposób
ukarać
pracownika
Reasumując – pracownik nie musi
podpisywać dodatkowej klauzuli o odpowiedzialności, bo nie wnosi ona niczego nowego do jego stosunku pracy,
który jest jasno uregulowany przez
przepisy prawa. A zatem, za odmowę
podpisania takiej klauzuli pracodawca nie może w żaden sposób
ukarać pracownika.
@
19
REKLAMA
opieka farmaceutyczna
Chudnij z głową
autor: mgr farm.
Małgorzata
Derwińska
Przekaż
pacjentowi:
• nie istnieją złote środki, które
pomogą pozbyć się zbędnych
kilogramów przez tydzień. Preparaty stosowane w kuracjach
odchudzających są tylko preparatami wspomagającymi.
Najważniejsza jest niskokaloryczna i wysokobłonnikowa
dieta oraz dużo aktywności fizycznej, oczywiście dopasowanej do możliwości odchudzającej się osoby,
• preparaty wspomagające odchudzanie zawierają zazwyczaj kilka składników o różnym mechanizmie działania.
Obok związków polisacharydowych, wykazujących zdolność
pęcznienia oraz antrazwiązków, w składzie mogą znaleźć
się substancje działające lekko moczopędnie, związki chromu, które regulują poziom cukru we krwi oraz surowce przyspieszające przemianę materii,
np. morszczyn.
Wiosną większość kobiet zaczyna myśleć o poprawie
swojego wyglądu. Częściej niż zwykle szukają
w aptekach środków wspomagających odchudzanie.
Do wyboru mają mnóstwo preparatów, warto jednak
pamiętać, że odchudzać należy się racjonalnie.
Drakońskie diety oraz zbyt długie przyjmowanie
środków przeczyszczających, polecanych często
jako preparaty odchudzające, może mieć zły finał.
W
ybierając środek wspomagający odchudzanie należy
sprawdzić jego skład.
Preparaty zawierające surowce
antranoidowe, takie jak listki senesu
(Sennae folium), kłącze rzewienia
(Rhei radix) czy korę kruszyny
(Frangulae cortex) będą działały
mocno przeczyszczająco. Wskazaniem do ich stosowania są zaparcia,
a nie odchudzanie. To, że są to
surowce roślinne, nie oznacza, że
są bezpieczne i można je stosować
bezkarnie. Dużo lepszym wyborem
będą preparaty zawierające substancje pęczniejące (błonnik). Wiążą one
wodę w żołądku i jelicie, zwiększają
swoją objętość, przez co dają uczucie
sytości i hamują apetyt. Wprawdzie wykazują też działanie przeczyszczające, ale jest to działanie
łagodniejsze, a stosowanie ich jest
bezpieczniejsze ze względu na niewielką ilość działań niepożądanych.
Warto uzmysłowić sobie, że przejście
na dietę czy zmiana przyzwyczajeń
żywieniowych może doprowadzić
do powstania zaparć, które należy zacząć leczyć, stosując środki
o łagodnym działaniu przeczyszczającym. Dopiero przy braku skuteczności można sięgnąć po preparaty
zawierające antrazwiązki i należy
je stosować tylko przez parę dni.
Błonnik – działanie i źródło
Myśląc o odchudzaniu, zwracamy
uwagę na dietę bogatą w błonnik oraz
na preparaty zawierające błonnik
(włókno pokarmowe). Jest to mieszanka związków o charakterze polisacharydowym (tj. celuloza, pektyny, gumy
i śluzy), stanowiących materiał budul-
20
cowy roślin wyższych. Polisacharydy
to duże cząsteczki o budowie liniowej
(celuloza-zbudowana z cząsteczek glukozy) lub rozgałęzionej (pektyny-zbudowane z ramnoazy i kwasu galakturonowego, czasem zestryfikowane grupami metylowymi). Związki te
dzięki swojej budowie mają zdolność
chłonięcia wody i pęcznienia. Tworzą
żele, które wypełniają żołądek, dzięki
czemu mamy uczucie sytości i odczuwamy mniejsze łaknienie. Poza tym
działają lekko przeczyszczająco. Pektyny działają na zasadzie środków
osmotycznych. Z jednej strony hamują wchłanianie wody z jelit, a z drugiej powodują jej przejście ze ściany
do światła jelita. Chłonąc wodę zwiększają ciśnienie osmotyczne treści jelit.
Napływająca do światła jelita woda
upłynnia masy kałowe, zwiększa ich
objętość, co skutkuje rozciągnięciem
ścian jelita i prowadzi do skurczu. Na
zasadzie osmozy działają też alkohole
cukrowe – mannitol i sorbitol, a także
sole kwasów organicznych, występujące razem z pektynami w takich owocach, jak figi, rodzynki, daktyle, śliwki. Warto też wspomnieć o śluzach zawartych w takich surowcach, jak Linii semen (nasiona lnu), Psylli semen
(nasiona babki plesznika), czy Plantaginis semen (nasiona babki jajowatej), które poza działaniem pęczniejącym wykazują działanie powlekające
i poślizgowe. Śluzowa otoczka ułatwia
wypróżnianie, a także łagodzi stany
zapalne i zmniejsza miejscowe odczyny w przewodzie pokarmowym.
Głównym źródłem błonnika są owoce
i warzywa. Duża jego ilość występuje
w produktach zbożowych (kasze,
razowe pieczywo, płatki zbożowe). Jewww.farmacjapraktyczna.pl
Głównym źródłem błonnika są owoce i warzywa.
Duża jego ilość występuje w produktach zbożowych,
jak kasze, razowe pieczywo czy płatki zbożowe.
Nie istnieją
złote środki,
które pomogą
pozbyć się
zbędnych
kilogramów
przez tydzień
śli nie jesteśmy w stanie dostarczyć
go z pożywieniem, warto go suplementować. Błonnik, poza tym, że reguluje pracę przewodu pokarmowego, zmniejsza wchłanianie cholesterolu i trójglicerydów oraz usuwa z organizmu substancje szkodliwe – toksyny i metale ciężkie.
Leki przeczyszczające
Leki przeczyszczające z grupy węglowodanów nie wykazują działania toksycznego. Jedynym minusem
długotrwałego stosowania środków
pęczniejących mogą być zaburzenia
wchłaniania witamin, związków mineralnych oraz leków. Wobec tego zaleca się stosowanie ich z przerwami
(5 dni stosowania i 2 dni przerwy).
Inaczej wygląda sytuacja ze stosowaniem surowców zawierających antrazwiązki. Nadużywanie ich może
prowadzić do powstania tzw. jelita leniwego, które bez pomocy środków przeczyszczających nie chce pracować. Inne działania niepożądane to przekrwienie jelita, przekrwienie miednicy mniejszej (niebezpieczne
dla kobiet w ciąży), nudności, wymioty. Preparaty zawierające
alonę lub liście senesu mogą
powodować bóle brzucha spowodowane skurczami mięśniówki gładkiej jelit. Surowce
antranoidowe mogą też spowodować nieżyt jelit (Cathartic colon),
objawiający się biegunką i prowadzący do osłabienia mięśniowego i uszkodzenia nerek.
Oczywiście stosowanie ich zgodnie
z zaleceniami w uzasadnionych sytuacjach przez krótki okres czasu jest
słuszne i nie powoduje od razu wyżej
wymienionych dolegliwości. Związki antranoidowe są skuteczne i działają szybko, po 6-8 godzinach. Działają poprzez podrażnienie splotu Auerbaha (śródścienny splot mięśniowy znajdujący się u wlotu jelita grubego). To działanie powoduje pobudzenie skurczy podłużnych okrężnicy, a zahamowanie skurczy segmentowych, co w rezultacie przyspiesza
perystaltykę. Poza tym antrazwiązki zwiększają przepuszczalność nabłonka jelitowego dla wody i zmniejszają wchłanianie wody ze światła jelita, co powoduje upłynnienie mas
kałowych.
Środki typowo przeczyszczające nie
mogą być podstawą kuracji odchudzających. Aby dieta dała długotrwałe efekty, musi być dostosowana do
trybu życia i zawierać wszystkie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu składniki
odżywcze.
@
22
Terapia bólu
autor: mgr farm.
Anna Jakowska
W
leczeniu bólu należy
zwrócić uwagę na właściwy dobór leków, mechanizm ich działania, skuteczność
terapeutyczną oraz zapobieganie
wystąpienia polekowych działań
niepożądanych. W dolegliwościach bólowych o niewielkim
i umiarkowanym natężeniu
pacjenci najczęściej sięgają po
paracetamol oraz niesteroidowe
leki przeciwzapalne (NLPZ).
W przypadku, gdy efekt przeciwbólowy leków jest za słaby, należy
zaproponować pacjentowi preparat łączący paracetamol i NLPZ.
Efekt supraaddytywny
działania paracetamolu
i ibuprofenu
Warto zauważyć, że w terapii
przeciwbólowej coraz rzadziej
stosuje się monoterapię. Naukowcy poszukują skojarzeń leków,
które wykazywałyby synergiczny
efekt analgetyczny, a tym samym
skuteczniej zwalczałyby ból. Taka
skojarzona farmakoterapia bólu
ma wiele zalet – umożliwia stosowanie mniejszych dawek poszczególnych substancji czynnych oraz
gwarantuje zwiększenie ich siły
analgetycznej. Badania wykazały,
że skojarzone podawanie paracetamolu i ibuprofenu wykazuje
efekt supraaddytywny. Oznacza
to, że połączenie takie ma większą skuteczność przeciwbólową
niż podawanie paracetamolu czy
ibuprofenu oddzielnie. Paraceta-
Leki przeciwbólowe, ze względu na dużą dostępność,
są jedną z najczęściej stosowanych grup farmaceutyków.
Statystyczny Polak przyjmuje lek przeciwbólowy
dziewięć razy w miesiącu. Trzeba pamiętać, że nie ma
środków leczniczych obojętnych dla naszego zdrowia.
Jaki zatem lek doradzić pacjentowi, aby terapia była
bezpieczna i efektywna?
Skojarzony lek
przeciwbólowy
Połączenie paracetamolu i ibuprofenu gwarantuje skuteczniejszą kontrolę bólu i dłużej
trwający efekt przeciwbólowy
niż podawanie każdego z tych
leków oddzielnie.
Mechanizm działania paracetamolu zależy od ośrodkowego blokowania COX, natomiast
ibuprofen niezależnie od działania centralnego wywiera również obwodowe działanie przeciwbólowe.
Połączenie tych dwóch substancji stanowi cenną opcję
w leczeniu bólu (bóle głowy,
choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle kręgosłupa) oraz
w przypadku braku efektywnego działania przeciwbólowego
zastosowanej monoterapii.
mol i ibuprofen nawzajem nasilają
swoje działanie przeciwbólowe.
Dłuższy jest także czas działania przeciwbólowego takich
preparatów.
Mechanizm działania paracetamolu
i ibuprofenu
Należy podkreślić, że nie
jest wskazane łączenie leków
przeciwbólowych o podobnym mechanizmie działania, np. dwóch
NLPZ. Takie połączenie nie
prowadzi do synergizmu terapeutycznego. Powoduje natomiast
wzrost ryzyka wystąpienia działań niepożądanych (gastro-,hepato- i nefrotoksyczności).
Celowe jest natomiast kojarzenie dwóch lub więcej analgetyków
o różnych mechanizmach działania, takich jak paracetamol i ibuprofen.
Właściwości paracetamolu
(lipofilowość, przenikanie bariery
krew – mózg) sugerują jego
wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Blokując cyklooksygenazę
(COX-3) w OUN działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo.
Jest lekiem dobrze przebadanym.
Ibuprofen, jako przedstawiciel
NLPZ, wykazuje działanie
przeciwbólowe, przeciwzapalne
i przeciwgorączkowe. Mechanizm
jego działania polega na blokowaniu cyklooksygenaz COX-1,
COX-2 i COX-3, działa zatem
obwodowo i ośrodkowo. Jest on
podstawowym lekiem w leczeniu
zapalnych zespołów bólowych.
W porównaniu z innymi lekami z grupy NLPZ cechuje go
mniejsze ryzyko wystąpienia
działań niepożądanych.
@
23
REKLAMA
Pełnia nieszczęścia
autor: mgr farm.
Agnieszka Maj
W
zdęcia są definiowane przez
pacjentów najczęściej jako powiększenie obwodu brzucha
pojawiające się po posiłku na skutek
nadmiernej fermentacji. Ciężko jest
obiektywnie potwierdzić obecność tego
stanu, np. przez określenie rzeczywistej ilości znajdujących się w jelicie gazów. Dlatego przyjmuje się, że mianem
tym określamy stan subiektywnego
dyskomfortu czy bólu, pojawiający się
nawet przy ilości gazów, które u osób
zdrowych nie dawałyby przykrych objawów. Towarzyszyć mogą temu tzw.
„burczenie w brzuchu”, oddawanie gazów, często o nieprzyjemnym zapachu,
kurcze jelit. Charakterystyczną cechą
jest krótkotrwałość tych stanów, dlatego przy przeciągających się epizodach,
trwałym zwiększeniu obwodu brzucha,
należy wykluczyć poważne przyczyny patologiczne, jak marskość wątroby,
nowotwory, powiększenie narządów wewnętrznych.
Przyczyny i zapobieganie
Wzdęcia towarzyszyć mogą stanom
niedrożności jelit, nietolerancjom pokarmowym (np. przy niedoborze laktazy), zaburzeniom pracy woreczka
żółciowego, niewydolności trzustki,
zaparciom.
Naturalnie gazy jelitowe pochodzą
z fermentacji pokarmu oraz z połykanego w trakcie spożywania posiłków
lub mówienia powietrza. Przeciętna
ilość znajdująca się w jelicie wynosi
ok. 200 ml, a objętość i rodzaj zależą
od składu flory jelitowej i sprawności
pasażu jelitowego.
Przyczyną wzdęć może być nieprawidłowy styl życia. Przy istniejącym
problemie należałoby zwiększyć aktywność fizyczną, co zoptymalizuje
perystaltykę jelit.
26
Wzdęcia wciąż są problemem wstydliwym, mimo że dotyczą
dziś już niemal 1/3 społeczeństwa. Duża część osób czuje
się z ich powodu skrępowana w towarzystwie, doświadcza
uczucia wstydu i zażenowania. Objawy tej dolegliwości
można zmniejszyć m.in. dzięki zmianie nawyków
żywieniowych i zwiększeniu aktywności ruchowej.
Przekaż
pacjentowi:
• zmiany w diecie i stylu życia,
np. eliminacja z menu ciężkostrawnych tłustych potraw, produktów wiatropędnych, nadmiaru błonnika, na rzecz pokarmów
o niskiej zdolności gazotwórczej
(np. banany, ryż, jogurty, chude
mięso, owoce cytrusowe) oraz
zwiększenie aktywności ruchowej, mogą zmniejszyć problem,
• symetykon jest substancją bezpieczną i skuteczną, zmniejszającą napięcie powierzchniowe,
• wyroby zawierające wysoką jednorazową zawartość substancji
czynnej, np. 240 mg symetykonu w jednej kapsułce, zapewniają komfort stosowania.
Do dyskomfortu może dochodzić także na skutek nieprawidłowej diety
i higieny spożywania posiłków. Pośpiech, rozmowy w trakcie jedzenia,
przyczyniają się do połykania nierozdrobnionych kęsów oraz większych
ilości powietrza. Należy jeść mniejsze porcje, ale częściej, wolno przeżuwając. Błonnik reguluje pracę jelit,
jednak jego nadmiar może właśnie stać się przyczyną dolegliwości gastrycznych. Trzeba unikać rozcieńczania soków trawiennych – w tym celu
warto wyrobić sobie nawyk popijania dopiero po posiłku, nie zaś
w jego trakcie. Ponadto należy eliminować z menu pokarmy bogate w nasycone kwasy tłuszczowe, wymagające zwiększonej sekrecji enzymów trawiennych. W diecie ograniczyć należy spożywanie produktów wiatropędnych, jak groch, cebula, kapusta, sery
pleśniowe, śliwki oraz tych zawierających oligosacharydy czy fruktozę, na
rzecz pokarmów o niskiej zdolności
gazotwórczej (banany, ryż, jogurty,
owoce cytrusowe, chude mięso).
Symetykon – skuteczność
i bezpieczeństwo
W przypadku, gdy domowe sposoby radzenia sobie z problemem zawodzą, dla poprawy komfortu fizycznego
i psychicznego stosuje się preparaty
likwidujące wzdęcia. Najpopularniejszą substancją jest symetykon. W odróżnieniu od stosowanych niekiedy w
tym celu leków prokinetycznych czy
antybiotyków, symetykon nie wchłania się, nie wykazuje działań niepożądanych, jest bezpieczny. Jako substancja zmniejszająca napięcie powierzchniowe w świetle jelita działa
w miejscu problemu w sposób szybki
i skuteczny.
Pacjent szuka preparatów wygodnych
w stosowaniu, najczęściej z bardzo wysoką zawartością substancji czynnej
w jednej kapsułce. Dawka 240 mg już
po jednorazowym podaniu może zlikwidować problem i uwolnić od uczucia pełności. Pojedynczą kapsułkę łatwiej jest przyjąć z zachowaniem komfortu i dyskrecji w tej wstydliwej
przypadłości, jaką są wzdęcia.
@
psychologia
Ryzyko w pracy
farmaceuty
autor: dr Tomasz Skalski
socjolog,
wykładowca
Uniwersytetu
Śląskiego, Wyższej
Szkoły Biznesu w
Dąbrowie Górniczej
i Wyższej Szkoły
Zarządzania
Ochroną Pracy
w Katowicach,
trener zarządzania
i technik
menedżerskich
Natura
wyposażyła
nas nie tylko
w „serce”
czy też mózg
emocjonalny,
który się boi,
ale także
w intelekt,
który
kalkuluje
niebezpieczeństwo
28
Istnieją bardziej i mniej ryzykowne profesje.
Gdzieś między pracą policjanta kryminalnego
a zawodowym pisaniem wierszy sytuuje się praktyka
w aptece, która wbrew pozorom obfituje w wiele
ryzykownych sytuacji. Najważniejsze, by uświadomić
sobie, że ryzykiem można zarządzać, a tym samym
łagodzić związane z nim napięcia.
N
iepewność, zagrożenia
i wypadki przy pracy – to
zjawiska stare jak świat.
Ryzykowna jest jazda rowerem czy
samochodem, lot samolotem i wspinaczka wysokogórska, podróż na
księżyc i eksperymenty medyczne.
Ryzyko może być wywołane „obiektywnie” – poza ryzykiem „końca
świata” (przypomina się słynna
przepowiednia Majów…), wszyscy
jesteśmy zagrożeni czynnikami tak
prozaicznymi, jak kryzys, bezrobocie, niewydolność systemu emerytalnego. Ale są obszary ryzyka
zależne od naszych wyborów (np.
wiem na co się narażam wypalając
dwie paczki papierosów dziennie).
Czy praca farmaceuty jest ryzykowna? Oczywiście tak. Jako
biznesmen, szef czy sprzedawca,
aptekarz narażony jest na typowe
niebezpieczeństwa, np. napaść przestępcy. Ale farmaceucie towarzyszy
również specyficzne ryzyko zawodowe. Co będzie np., gdy z powodu
przeciążenia pracą czy zwykłego
przeoczenia wyda pacjentowi lek
w złej dawce? Co się stanie, jeśli
zrealizuje nieczytelnie wypełnioną
przez lekarza receptę, narażając
zdrowie pacjenta, a samego siebie
na karę finansową? Oczywiście
uświadamiane ryzyko niesie za
sobą obciążenie psychologiczne, a to
z kolei, jak każdy czynnik stresu,
może na krótką metę mobilizować,
ale serwowane bez przerwy i w nadmiarze staje się szkodliwe. I tu
przechodzimy do sedna: czy można
zarządzać ryzykiem i obniżyć związane z nim napięcie, a jeśli tak, to
w jaki sposób?
Serce kontra intelekt
Pierwsza zasada jest prosta: warto
być świadomym ryzyka. Szczęśliwie
natura wyposażyła nas nie tylko
w „serce” czy też „mózg emocjonalny”, który się boi, ale też w intelekt,
który kalkuluje niebezpieczeństwo
i rozważa scenariusze, o ile tylko…
nie zostanie sparaliżowany strachem. Właśnie dlatego zasada ta nie
jest oczywista. Gotowość do zrozumienia i szacowania ryzyka wymaga
najpierw zatrzymania naturalnego
odruchu ucieczki przed problemem.
To on sprawia, że z wielu niebezpieczeństw po prostu „wolimy” nie
zdawać sobie sprawy. Pamiętajmy:
na większość obszarów życiowego
ryzyka możemy wpływać – i utrzymać je w akceptowalnych granicach.
Co to oznacza w praktyce? Żeby to
pokazać, rozróżnijmy dwa istotne
dla pracy farmaceuty przykładowe
źródła niepewności.
psychologia
Fortuna jak krnąbrna rzeka
Pierwszy obszar ryzyka to nagłe
bądź nawet narastające w czasie, ale
trudne do przewidzenia i opanowania
okoliczności (jak choćby nocny napad
na aptekę albo np. niekorzystne
zmiany w przepisach). Oczywiście
mamy bardzo ograniczony wpływ na
tego rodzaju sprawy. Jednak błędem
byłoby popadanie z tego powodu
w depresję. Dobrej rady dostarcza
słynny XVI-wieczny pisarz polityczny
Niccolo Machiavelli. Pisze on, że Los
czy Fortuna jest jak krnąbrna rzeka,
zdolna w każdej chwili wylać i zniszczyć wszystko, co zdobyliśmy. Nie zawrócimy jej biegu. Możemy jednak…
przygotować się na wylewy! Możemy
budować wały ochronne i zbiorniki
retencyjne. A gdy niebezpieczeństwo
nagle wzrośnie (ale dopiero wtedy!)
– wyposażyć się w łodzie. Mówiąc
bardziej praktycznie: zawsze możemy
dobrze pracować, wyrabiając sobie
dobrą markę i dobre nawyki, możemy
też odłożyć nieco grosza (a jeśli z tym
ostatnim jest problem, po prostu
się nie zamartwiać). Każde zawirowania prawne i ekonomiczne ktoś
przetrwa – a prawdopodobnie będą
to… najlepsi.
Tu i teraz
Ten wątek trzeba dobrze zrozumieć.
Wiele osób trwoni cenną energię,
zajmując się beznadziejnym przewidywaniem przyszłości, snując czarne
scenariusze i nieustannie zabezpieczając przed najgorszym. Nadmierna
koncentracja na przyszłości jest
błędem i wcale nie zmniejsza ryzyka.
Żeby zabezpieczyć się przed kradzieżą wystarczy inwestycja w odpowiednie okna, a być może w dobre
ubezpieczenie; nie trzeba od razu
ustawiać warty, ćwiczyć na strzelnicy (kolejne ryzyko!) ani zamieniać
placówki w twierdzę. Ktoś mądry
powiedział, że należy myśleć o najlepszym i być gotowym na najgorsze. To
oznacza umiejętność skoncentrowania energii nie na przyszłości, ale na
„tu i teraz”. Dobra praca, jasna wizja
i klarowne wartości na co dzień oraz
(co bardzo ważne) wykorzystywanie
obecnych szans jest ważniejsze niż
przewidywanie kryzysów. Czarnowidze przeoczają szanse i nie korzystają
ze swoich zasobów. A to… podnosi
ryzyko! Tym bardziej, że – wróćmy
do ryzyka błędu przy wydawaniu
leku – jest ono zdecydowanie mniej-
Najlepiej jest łączyć
wysoką chęć zaufania
innym z umiejętnością
analizy ryzyka
– to właśnie jest
mądre zaufanie
sze u osoby zrelaksowanej i wypoczętej (niedoceniany czynnik!). A trudno
osiągnąć ten stan, jeśli ciągle się
zamartwiamy!
Negatywna inklinacja
Drugi kluczowy obszar ryzyka
to ludzie i relacje międzyludzkie
– zresztą powiązany z pierwszym.
Tu również mamy dość powszechne
podejście do zdemaskowania. Ponieważ trudno przewidzieć, kto okaże
się uczciwy, a kto nie – wiele osób
cofa ogólne zaufanie do ludzi. Nasza biologia wyposażyła nas w tzw.
„negatywną inklinację” – jesteśmy bardziej wyczuleni na zło, niż
dobro; łatwiej się zrażamy, niż wybaczamy. W czasach, gdy człowiek
walczył o przetrwanie w dżungli,
była to ważna zasada – zauważenie
i zapamiętanie lwa było istotniejsze, niż dostrzeżenie jagód. Jednak
otaczający nas ludzie to nie lwy,
nawet nie wilki – w każdym razie
nie większość! Natomiast wszyscy
(bez wyjątku) będą reagować
na prezentowaną przez nas
postawę. Nieufność zrodzi
nieufność – a czasem i wrogość. Dlatego zdolność do
rozsądnego zaufania innym
jest czynnikiem… zmniejszającym ryzyko!
Łatwowierność kontra podejrzliwość
Słynny psycholog Stephen Covey
mówi w tym kontekście o tzw. „mądrym zaufaniu”. Duża skłonność
do zaufania (bez analizy czy choćby
posłuchania ostrzegawczego głosu
intuicji) – prowadzi do ryzykownej
łatwowierności. I odwrotnie, mocna
analiza (ciągła ocena wiarygodności, kompetencji, charakteru i zaangażowania ludzi) bez umiejętności
zaufania oznacza… podejrzliwość.
Najlepiej jest połączyć wysoką chęć
zaufania innym z umiejętnością
analizy ryzyka – tym właśnie jest
mądre zaufanie. Mając nowego
pracownika, już po chwili rozmowy
ufam jego charakterowi, ale niekoniecznie umiejętnościom. Daję mu
zatem szansę (wyraz zaufania), ale
jednocześnie (na początku) sprawdzam efekty pracy.
Warto pamiętać: tylko dając zaufanie,
możemy je wzbudzić. A u podstaw
wszystkiego leży… zaufanie do samego siebie, do własnej intuicji i sumienia. W sytuacji rosnącego ryzyka
nie ma pewniejszego oparcia.
@
29
prowadzenie apteki
Analiza wskaźników
rentowności apteki
autor: mgr farm.
Maciej Karbowiak
prezes firmy doradztwa „New Concept”,
specjalista w zakresie
zarządzania i trade
marketingu na rynku
farmaceutycznym
Dyskusja na temat sytuacji ekonomicznej aptek
po wejściu w życie nowej ustawy refundacyjnej skłoniła
mnie do przypomnienia Państwu podstaw analizy
wskaźnikowej, dzięki której będziemy w stanie ocenić
rentowność prowadzonej działalności i rzeczywistą
kondycję naszej placówki.
Księgowy
prowadzący
rachunkowość
naszej apteki
powinien
S
składać nam
Informacje te powinny być wykorzystywane przez właściciela/kierownika
apteki w procesie zarządzania. Analiza wskaźnikowa jest częścią analizy
finansowej i tak naprawdę co miesiąc
księgowy prowadzący rachunkowość
naszej apteki powinien składać nam
szczegółowy raport z sytuacji, w jakiej znajduje się placówka.
Analiza wskaźnikowa może przyjąć
formę badania ilościowego (np. parametry dotyczące wartości sprzedaży, wysokości marży), przedstawiającego relacje określonych
wskaźników, np. wielkości finansowych, ważnych z punktu widzenia
ich wzajemnych związków, jak i badania jakościowego (np. struktura sprzedaży), szczególnie przydatnego w ocenie sytuacji apteki. Wybór wskaźników możliwych do obliczenia na podstawie danych finansowych przedsiębiorstwa jest bardzo szeroki. Nadmiar wskaźników
co miesiąc
szczegółowy
raport
z sytuacji,
w jakiej
znajduje się
placówka
kutki wprowadzonych zmian
można było wstępnie przewidzieć jeszcze przed wejściem
regulacji w życie. Obecnie, po pierwszych miesiącach obowiązywania
ustawy, możemy pokusić się o wstępną
ocenę sytuacji na podstawie charakterystycznych wskaźników i parametrów ilościowych i jakościowych.
Zadaniem analizy wskaźnikowej jest
dostarczenie informacji o operacjach
gospodarczych, funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, a przede wszystkim jego
kondycji finansowej i rentowności.
może jednak zawikłać przeprowadzaną analizę, dlatego też my w swojej
30
ocenie postaramy się skoncentrować
na najistotniejszych parametrach ilościowych, a ze względu na specyfikę
branży, uzupełnimy ją o parametry jakościowe. Dzięki takiemu podejściu
korzystając tylko
z danych zawartych w naszych systemach informatycznych wypracujemy podstawowy i mocno ograniczony zestaw najbardziej efektywnych wskaźników (indykatorów),
które będą naszym „papierkiem
lakmusowym” w ocenie rentowności
i tendencji zmian zachodzących w
naszej aptece, pod wpływem wprowadzanych regulacji, a także umożliwią scharakteryzowanie różnych
aspektów funkcjonowania naszego
przedsiębiorstwa.
Tradycyjna analiza wskaźnikowa wykonywana jest w oparciu o dokumenty
sprawozdawczości finansowej przedsię-
biorstwa, z uwzględnieniem w szczególności wielkości ekonomicznych,
ujętych w bilansie i rachunku zysków
i strat (RZiS). Oczywiście większość
aptek w Polsce to działalności prowadzone na zasadzie wpisu do ewidencji i generujące obroty poniżej progu
pełnej księgowości, dlatego też nie będziemy opierać się na analizie RZiS,
tylko na parametrach uniwersalnych,
które możemy stosować bez względu
na formę prowadzonej sprawozdawczości rachunkowej w aptece.
Wyznaczone wielkości wskaźników
mogą być oceniane poprzez przyrównanie do ustalonych norm, bądź do
rzeczywistego średniego trendu na
rynku, wyrażonego przedziałami
prowadzenie apteki
artość miesięcznej marży, będąw
cej różnicą pomiędzy ceną detaliczną a ceną zakupu brutto;
w
artość magazynów poszczególnych grup do realizowanego na
nich obrotu (w cenach detalicznych);
w
artość i struktura przychodów,
ze szczególnym uwzględnieniem
udziału refundacji;
ielkość i struktura zobowiązań
w
względem dostawców, do wartości
magazynów.
wartości lub tzw. wartościami
brzegowymi. Dla nas jednak
najistotniejsza jest analiza zmian
wskaźników i parametrów w kolejnych
okresach i tendencja tych zmian, w
szczególności wynikająca ze zmiany
warunków makroekonomicznych, regulacji prawnych (tak jak to ma miejsce w chwili obecnej). Drugą istotną sugestią jest pominięcie części zunifikowanych wskaźników stosowanych dla wielu branż, a wprowadzenie
wskaźników charakterystycznych dla
rynku aptecznego.
Wskaźnik rentowności
działalności gospodarczej [Rdz]
Podstawowym z punktu widzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej
jest wskaźnik rentowności działalności [Rdz] i można go wyrazić w postaci równania:
Rdz =
{ }
zysk (strata)
na działalności
gospodarczej
przychody
ze sprzedaży
x
100
Ale skąd wiemy czy osiągany zysk lub
strata odzwierciedla rzeczywiste trendy w naszej aptece? I czy to, o czym
informuje nas comiesięczny PIT
(CIT), jest adekwatnym podsumowaniem naszej działalności? Dlatego też
wszelkie wskaźniki i parametry musimy rozpatrywać w odniesieniu do ich
wartości w analogicznych okresach
ubiegłych.
Ocena działalności gospodarczej
apteki – analiza wskaźnikowa
Każdy przedsiębiorca/kierownik prowadzący aptekę powinien potrafić
ocenić opłacalność poszczególnych
działań oraz ich wpływ na całokształt
funkcjonowania firmy. Porównywanie
wartości bezwzględnych, takich jak
zysk/strata netto, może nie dać konkretnej odpowiedzi na pytanie: czy
mój biznes jest lepszy od innych? Wynika to z faktu, iż każda apteka jest
inna. Placówki różnią się między sobą
pod wieloma względami – nie tylko
wielkością, ale także polityką sprzedażową (np. strukturą sprzedaży), zatrudnieniem, kosztami stałymi i wieloma innymi parametrami, że o lokalizacji i strukturze konkurencji nie
wspomnę.
Podstawą analizy wskaźnikowej
jest znajomość chociażby podstawowych parametrów prowadzonej przez
nas działalności, na podstawie których wyznaczymy interesujące nas
wskaźniki.
Do parametrów tych będą należały:
 miesięczny obrót w cenach detalicznych (zarówno brutto jak i netto) wraz z procentowym i kwotowym podziałem sprzedaży na parametry realizowane dla recept refundowanych, pełnopłatnych
i sprzedaży odręcznej;
 średnia marża procentowa, jako udział marży kwotowej w cenie detalicznej dla całości sprzedaży, jak i poszczególnych, wymienionych powyżej grup;
Analiza finansowa ma na celu prezentację oraz ocenę stanu i kondycji
oraz wyników finansowych przedsiębiorstwa.
W obliczu pierwszych miesięcy funkcjonowania nowej ustawy refundacyjnej widać już tendencje i kierunki, w
których podąża rynek. Jest to spadek wartości sprzedaży leków refundowanych i realizowanej na nich marży, spadek wartości refundacji i wydłużenie średniego terminu spływu należności z tytułu refundacji (ze względu na zmienioną procedurę), a co za
tym idzie – spadek rentowności prowadzonej działalności. Oczywiście jak
wszędzie wśród rozgoryczonych tymi
zmianami aptekarzy są i tacy, którzy
twierdzą, że ich wskaźniki i parametry poprawiły się, jednak ze względu
na brak możliwości weryfikacji, należy podchodzić do tych doniesień z dystansem.
Chociaż analiza w/w parametrów
i wskaźników (oczywiście najlepiej
przy współudziale księgowego) nie
jest zbyt skomplikowana, to jeżeli nie
czujemy się na siłach w samodzielnej
realizacji tego zadania, takie możliwości dają m.in. wyspecjalizowane na
rynku aptecznym firmy doradczo-audytorskie lub informatyczne systemy
apteczne. W tym drugim przypadku najczęściej są to opcjonalne rozwiązania, uzależnione od dobrowolnego przekazywania danych operatorowi systemu (np. w przypadku programu KAMSOFT są to m.in. moduły Raportu Efektywności Gospodarczej – serwis REG W8 lub Parametrów Średniej Apteki – serwis
PSA W6).
@
31
REKLAMA
nauka
Boimy się specjalistów,
oni wstydzą się nas...
Z prof. Zbigniewem Izdebskim, seksuologiem, autorem
badań „Badanie Z. Izdebskiego i Polpharmy Seksualność
Polaków 2011, TNS OBOP”, rozmawia Marcin Zieliński.
Wśród
mężczyzn
nadal panuje
pogląd, że
przez swoje
problemy
z potencją
mogą być
postrzegani
jako osobnicy
nie w pełni
wartościowi
prof. Zbigniew Izdebski
Na jakie problemy z życiem seksualnym narzekają Polacy?
Niewiele odbiegają one od tych,
na które uskarżają się inne nacje.
Najpowszechniejszą przypadłością,
z jaką borykają się mężczyźni,
jest problem z erekcją. Na drugim
miejscu plasują się zaburzenia
związane z przedwczesnym wytryskiem. W przypadku kobiet na
pierwsze miejsce wysuwa się
problem niechęci do seksu, braku
przyjemności ze stosunku oraz
depresja.
A jest coś, co nas szczególnie
wyróżnia na tle innych nacji?
W odniesieniu do innych narodowości, wśród których wykonane zostały
podobne badania, to fakt, iż Polacy
nie szukają pomocy u specjalistów
w rozwiązywaniu swoich problemów
związanych z życiem seksualnym.
Mimo że stajemy się w kwestii seksu
coraz bardziej otwarci, to jednak
wciąż nie potrafimy sięgnąć po
pomoc specjalistów. To tak naprawdę największy problem, z jakim
borykają się Polacy. A przecież
czekanie na to, aż sytuacja sama się
rozwiąże, nie jest najlepszym
wyjściem i może spowodować,
że pewne dolegliwości mogą się
jeszcze pogłębić.
Ale jeśli już potrzebujemy
pomocy, to gdzie zazwyczaj
jej szukamy?
Z badań wynika, że jeśli osoba
cierpiąca na zaburzenia seksualne
szuka pomocy, to pierwszym
miejscem nie jest niestety gabinet
lekarski, a internet. Pomocy
32
szukamy też w poradnikach.
Często chorzy zwierzają się ze swoich problemów znajomym. Lekarz
jest jedną z ostatnich osób, do
których się zwracamy.
Może górę bierze wstyd przed wyjawieniem swoich
tajemnic obcej osobie?
Problem w tym, że polscy lekarze
pierwszego kontaktu, a także
specjaliści innych dziedzin niż
seksuologia, nie potrafią rozmawiać
z pacjentami na ten temat. Mało
tego, uważają, że pytanie o kwestie
łóżkowe jest niestosowne i może
urazić pacjenta, dlatego nawet nie
próbują go zadać. Dzieje się tak
nawet wtedy, gdy istnieje niemal
pewność, że pewne schorzenia
wpływają na tą sferę życia, jak
w przypadku problemów kardiologicznych. Dlatego nie ma co się
dziwić, że pacjenci nawet nie zdają
sobie sprawy, iż mogą szukać pomocy
u zwykłego lekarza, bo ten nigdy
nawet nie wspomniał o tej sferze
życia, przeprowadzając wywiad
lekarski. Taka postawa przedstawicieli służby zdrowia jest dużym
problemem, który powinno się jak
najszybciej rozwiązać.
Farmaceuci często jako pierwsi
dowiadują się o dolegliwościach
swoich pacjentów? Czy w takim
razie powinni jakoś szczególnie
zareagować na pacjenta kupującego np. preparaty na potencję?
Farmaceuci są szczególnymi osobami w systemie opieki medycznej. To
do nich pacjenci przychodzą nabyć
środki antykoncepcyjne oraz medykamenty poprawiające kondycję sekwww.farmacjapraktyczna.pl
nauka
poparcia jest równy temu, jaki
odnotowuje się w tej kwestii w Europie Zachodniej. Oczywiście pewne
spory rodzą się na poziomie dyskusji,
jak takie zajęcia powinny wyglądać i
w jaki sposób ta tematyka ma być
poruszana. Uważam jednak, że
obowiązujące obecnie podręczniki do
szkół podstawowych i ponadpodstawowych są dosyć wyważone i nie
powinny budzić większych kontrowersji. Problem w tym, że szkoły rzadko
decydują się na wprowadzenie tego
typu zajęć do programu nauczania.
Prawdopodobnie jest to podyktowane
obawą wywołania kontrowersji.
Biorąc jednak pod uwagę odsetek
społecznego poparcia dla tego rodzaju
zajęć, takie obawy wydają się
niezrozumiałe.
Polscy lekarze pierwszego
kontaktu nie potrafią
rozmawiać z pacjentami
na temat zdrowia seksualnego
– uważa prof. Zbigniew
Izdebski.
sualną. Dlatego rozmowa o tej sferze życia z farmaceutą nie jest postrzegana jako coś niestosownego.
Pacjenci traktują to, jako coś normalnego i nie mają przed tym większych oporów. W związku z tym farmaceuci mogą pełnić w wielu przypadkach rolę pierwszych doradców
w kwestii problemów seksualnych.
Mogą doradzić pacjentowi, jaką kurację może zastosować, a w poważniejszych wypadkach zaproponować
wizytę u lekarza specjalisty. Czasem
taka sugestia z ust osoby, co do której wiedzy medycznej ma się zaufanie, a farmaceuta bez wątpienia jest
taką osobą, może skłonić chorego do
podjęcia leczenia. A przecież problemy z życiem seksualnym, nie wiążą się jedynie z dyskomfortem życiowym. Mogą być objawem poważnej choroby kardiologicznej. Dlatego
uważam, że farmaceuci jak najbardziej
powinni zwracać szczególną uwagę na
takich pacjentów. Dla wielu osób potrzebujących pomocy może to być jedyna szansa na uzyskanie fachowej
porady.
Czy Polacy badają profilaktycznie swoje zdrowie seksualne?
Czy na przestrzeni ostatnich lat
odnotował Pan jakieś wyraźne
zmiany w tej kwestii?
Niewątpliwie z roku na rok postrzeganie naszego życia seksualnego
zmienia się i staje się bardziej
otwarte, podobnie jak to jest w przypadku społeczeństw zachodnich.
34
W tej kwestii jest coraz mniej tabu.
Widać to na przykładzie badań, jakie
wykonałem w 2005 r. i tych z roku
2011. Wciąż jednak przyznanie się do
problemów w kwestii seksu jest
niezwykle trudne. Na wizytę
u lekarza seksuologa decydujemy się
w ostateczności. Wśród mężczyzn
nadal panuje pogląd, że przez swoje
problemy z potencją mogą być
postrzegani przez otoczenie jako
osobnicy nie w pełni wartościowi.
Wolą więc te sprawy przemilczeć.
Panowie niezwykle rzadko, gdy tylko
zauważą jakieś nieprawidłowości
w swoim życiu seksualnym, decydują
się z kimś o tym porozmawiać.
Zazwyczaj próbują najpierw leczyć się
sami, a dopiero wtedy, gdy kuracje
nie przynoszą rezultatów, decydują
się na pomoc specjalisty. Jednak i to
nie dotyczy wszystkich mężczyzn.
Część z nich woli zrezygnować z życia
seksualnego niż wyznać, że ma
problem w tej kwestii. Niestety,
dotyczy to również kobiet.
A jaka jest opinia Polaków na
temat edukacji seksualnej?
W tej kwestii jesteśmy bardzo otwarci
i na przestrzeni lat poparcie dla
wychowania seksualnego
w szkołach tylko rośnie.
Obecnie ponad 90% badanych przez nas osób deklaruje poparcie dla prowadzenia
zajęć z wychowania seksualnego i to już nawet w szkołach
podstawowych. Poziom tego
Co wykazały Pańskie badania
w kwestii HIV i AIDS? Czy stosunek Polaków do
chorych zmienił się jakoś
w ostatnich latach?
Tak i to niestety na niekorzyść.
Spada liczba osób, które badają się na
obecność wirusa w swoim organizmie.
Również świadomość zagrożenia,
a także wiedza na temat samej
choroby, jest coraz mniejsza. Ludzie
w większym stopniu uważają, że ten
problem ich nie dotyczy. Nic bardziej
mylnego! W Polsce żyją tysiące
zarażonych osób, które o swojej chorobie nic nie wiedzą. Stanowią ogromne
zagrożenie, bo nieświadomie mogą
zarazić bardzo wiele osób. To
ogromny problem, który powinien
zostać jak najszybciej zauważony.
Gdzie Pańskim zdaniem tkwi
przyczyna tego zjawiska?
Spadek świadomości Polaków w tej
kwestii bierze się stąd, że od kilku lat
na temat HIV i AIDS niewiele się
mówi i pisze w środkach masowego
przekazu. Przez to wiele osób mogło
odnieść wrażenie, że problem przestał
istnieć lub został zawężony jedynie do
grup podwyższonego ryzyka.
Tymczasem jest to nieprawda.
Problem istnieje i jest tak samo
aktualny jak 5 czy 10 lat temu.
Jedyna różnica polega na tym,
że dziś rzadziej się o nim mówi.
@
nauka
Dysleksja
– przyczyny, sposób
postępowania, leczenie
Dysleksja jest najczęstszym zaburzeniem uczenia się
i obejmuje około 5 do 20% populacji dzieci i dorosłych,
a odsetek ten zależy od stosowanych kryteriów
diagnostycznych.
autorzy:
prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Wendorff
Kierownik Kliniki Neurologii Instytutu
Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
dr n. med. Barbara Wiśniewska
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna
w Łodzi
R
20%
nawet tyle
ozpowszechnienie dysleksji
można ocenić na 3,5-6%, jeżeli jako jej kryterium określi się dysfunkcję dotyczącą zdolności czytania, nie wynikającą z upośledzenia funkcji intelektualnych, jednak dokładne testy fonologiczne przeprowadzone w populacji dzieci zbliżają częstość jej występowania do 20%.
Dysleksja jest zaburzeniem rozwojowym o złożonej i niedostatecznie
poznanej patogenezie. Etiologia
dysleksji rozwojowej to, zgodnie
z przyjętą definicją, zmiany konstytucjonalne w centralnym układzie
nerwowym. Do najczęstszych przyczyn dysleksji należą czynniki genetyczne, mikrouszkodzenia powstałe
w okresie ciąży, okresie okołoporodowym i w pierwszych miesiącach
życia, wady rozwojowe ośrodkowego
układu nerwowego. Prowadzą one
do zaburzeń językowych i funkcji
percepcyjno-motorycznych (spostrzegania wzrokowego, słuchowego
i motoryki) oraz ich wzajemnego
współdziałania, a także do zaburzeń
uwagi, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej) lateralizacji i organizacji przestrzennej. Zaburzenia te
często ulegają pogłębieniu w trakcie
rozwoju w wyniku zaniedbań środowiskowych i dydaktycznych.
Leczenie dysleksji ma zasadniczo
charakter ćwiczeń neurologopedycznych i ma na celu wzmocnienie fizjologicznej plastyczności mózgu,
wspierającej proces poprawy zdolności czytania. Specyficzne trudności
w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się
na podstawie charakterystycznych
objawów, które można już dostrzec w
wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Należy zatem uważnie obserwować rozwój dzieci we wczesnym
dzieciństwie, aby w miarę możliwości zapobiegać ewentualnym trudnościom w uczeniu się. Są to objawy
opóźnienia rozwoju mowy, niektórych funkcji poznawczych (wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych) i ruchowych – w takich przypadkach mówimy o „ryzyku dysleksji”. Występowanie symptomów
może być podstawą do wstępnej diagnozy dysleksji w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni psychologicznej.
Leczenie farmakologiczne ma jedynie charakter wspomagający. Postępowanie z dzieckiem podejrzanym
o dysleksję powinno być wielospecjalistyczne. W praktyce terapeutycznej na świecie wykorzystywane są
obecnie nowatorskie metody pracy
z osobami z dysleksją, takie jak
Interactive Metronome (interaktywny metronom-IM), Fast ForWord,
metoda stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL) A. Tomatisa.
może wynosić
odsetek dzieci
dotkniętych
dysleksją
– wynika
z szacunków
opartych
na testach
fonologicznych
Jedną z polecanych metod jest intensywna metoda stymulacji audiopsycho-lingwistycznej (SAPL), której twórcą jest Alfred Tomatis, franfarmacja praktyczna 3/2012
35
REKLAMA
nauka
Piracetam
należy
do leków
stosowanych
już od dawna
w leczeniu
wspomagającym
dysleksji
cuski otolaryngolog i foniatra. Celem metody jest stymulowanie funkcji słuchowej, co powoduje poprawę
koncentracji uwagi, poprawę uczenia
się, rozwijanie zdolności językowych
i komunikacyjnych oraz wzrost kreatywności i zdolności kontroli zachowań społecznych.
Nowatorska metoda Fast ForWord,
powstała w 1997 r., to multimedialne programy komputerowe (kolorowy
obraz, dźwięk, ruch). Przeznaczona
jest dla dzieci w wieku od 4 do 7 lat.
Głównym zadaniem programu jest
usprawnianie podstawowych umiejętności poznawczych, w tym pamięci, koncentracji, przetwarzania i porządkowania informacji, jednocześnie z procesem rozwoju umiejętności czytania, czytania ze zrozumieniem i uczenia się.
W zespole, do którego skierować należałoby pacjenta z zaburzeniami
czytania, powinien uczestniczyć lekarz ogólny, otiatra, okulista czasami również psychiatra dziecięcy oraz
neurolog, oczywiście psycholog i logopeda. Badanie oceniające słuch i
wzrok jest podstawowym dla wykluczenia zaburzeń odbiorczych tych
zmysłów i ich mózgowych analizatorów. Szereg przyczyn zaburzeń czytania może również wynikać z wrodzonych lub nabytych uszkodzeń
36
neurologicznych, wyrażających się
opóźnieniem rozwoju mowy i języka,
jak: proste opóźnienie mowy, afazja
rozwojowa, regresja mowy w przebiegu chorób metabolicznych i zaburzeń z kręgu autyzmu w przebiegu
schorzeń neurologicznych, a także
rzadko występujące zaburzenia czytania, wynikające z padaczki (nabyta afazja padaczkowa czy padaczka
czytania). Jeżeli zaburzenia czytania wynikają z upośledzenia umysłowego, dokładna ocena etiologii, postępowania i leczenia należy do psychiatry i psychologa. Podkreśla się
konieczność przeprowadzenia diagnostyki różnicowej, w celu sprawdzenia, czy dysleksji nie towarzyszą
objawy zespołu ADHD. Współwystępowanie dysleksji i objawów ADHD
jest dość częste i może wskazywać
na kierunek dalszego leczenia lekami stymulującymi układ nerwowy
(psychostymulanty).
W leczeniu tych zaburzeń współistniejących polecane jest stosowanie omega 6 i omega 3 wielonienasyconych kwasów tłuszczowych
(PUFA). Niedobór tych kwasów (lub nieprawidłowy ich
stosunek ilościowy w mózgu) prowadzi do uszkodzeń metabolizmu fosfolipidów, które w wieku dziecięcym
mogą być odpowiedzialne za zabu-
rzenia neurorozwojowe (dysleksja,
dysgrafia, ADHD).
Do leków od dawna stosowanych
w leczeniu wspomagającym dysleksji
należy piracetam. Stosować go można zgodnie z zaleceniem producentów u dzieci w wieku 8-13 lat, w dawce 3,2 na dobę, w 2 dawkach podzielonych, przez okres co najmniej kilku
miesięcy. Mechanizm jego działania
wynika głównie z poprawy przepływu mózgowego, zwiększonego wykorzystaniem tlenu i zużycia glukozy. Nowoczesne leczenie dysleksji z zastosowaniem intensywnych
technik terapeutycznych wspomaganych przez farmakoterapię prowadzić może do znacznego ograniczenia zaburzenia i przemiany wzrostu
aktywności mózgu typowej dla osób
bez problemów z czytaniem.
Świadomość zainteresowanych rodziców, farmaceutów, a także lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,
dotycząca zasad diagnostyki dysleksji u dzieci, a zwłaszcza dostępność
do intensywnych terapii neurologopedycznych, jest w Polsce niewystarczająca i stan ten wymaga
istotnej poprawy.
@
Piracetam znacząco wpływa na poprawę zdolności
czytania u dzieci z rozpoznaną dysleksją1
O ofertę handlową zapytaj
Przedstawiciela firmy Polpharma.
Memotropil (Piracetamum). Skład i postać: Jedna tabletka powlekana zawiera odpowiednio 800 mg lub 1200 mg piracetamu. Wskazania: Leczenie zaburzeń procesów poznawczych w zespołach otępiennych
(z wyjątkiem choroby Alzheimera), leczenie zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną, leczenie mioklonii pochodzenia korowego oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego
i obwodowego. Dawkowanie i sposób podawania: Zaburzenia procesów poznawczych: przez pierwsze tygodnie leczenie należy rozpocząć od dawki 4,8 g na dobę, zmniejszając ją następnie do 2,4 g na dobę
w 2 lub 3 dawkach podzielonych. Dawkę należy zmniejszać o 1,2 g na dobę. Zaburzenia dyslektyczne u dzieci w wieku od 8 do 13 lat: równocześnie z terapią logopedyczną lek podaje się w dawce 3,2 g na dobę
w 2 dawkach podzielonych. Mioklonie pochodzenia korowego: początkowo podaje się 7,2 g na dobę w 3 dawkach podzielonych. W razie potrzeby dawkę zwiększa się co 3–4 dni o 4,8 g leku na dobę aż do dawki
maksymalnej 24 g na dobę. Dawkę dobową podaje się w 2 lub 3 dawkach podzielonych. W leczeniu skojarzonym z innymi lekami antymioklonicznymi dawki innych leków powinny być utrzymywane w zalecanych
dawkach terapeutycznych. Jeżeli uzyska się poprawę kliniczną i jest to możliwe – dawki innych leków powinny być zmniejszone. U osób z mioklonią może niekiedy dojść do ewolucji objawów, w związku z czym co
6 miesięcy należy podejmować próbę zmniejszenia dawki lub odstawienia leku. Dawkę piracetamu należy zmniejszać o 1,2 g co dwa dni, by zapobiec nagłemu nawrotowi choroby. Zawroty głowy: 2,4 g na dobę
w 3 dawkach podzielonych (800 mg 3 x na dobę), przez 8 tygodni. Dawkowanie w niewydolności nerek: klirens kreatyniny 40–60 ml/min (stężenie kreatyniny w surowicy 1,25–1,7 mg/100 ml) – ½ stosowanej dawki;
klirens kreatyniny 20–40 ml/min (stężenie kreatyniny w surowicy 1,7–3 mg/100 ml) – ¼ stosowanej dawki; klirens kreatyniny poniżej 20 ml/min (stężenie kreatyniny w surowicy powyżej 3 mg/100 ml) – leczenie jest
przeciwwskazane. Zaleca się modyfikację dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku z zaburzeniami czynności nerek, zgodnie z powyższymi zaleceniami dla pacjentów z niewydolnością nerek. U pacjentów
w podeszłym wieku, leczonych długotrwale piracetamem, niezbędne jest regularne oznaczanie klirensu kreatyniny i ewentualna modyfikacja dawki. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na piracetam, na inne
pochodne pirolidonu lub na inny składnik preparatu. Schyłkowa niewydolność nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 20 ml/min). Krwawienie śródmózgowe, pląsawica Huntingtona. Ostrzeżenia i zalecane środki
ostrożności: Ostrożnie stosować u pacjentów: z niewydolnością nerek, z zaburzeniami hemostazy, poddawanych poważnym zabiegom chirurgicznym oraz z ciężkimi krwotokami. U pacjentów w podeszłym wieku,
z powodu dłuższego okresu półtrwania, należy zmodyfikować dawkowanie. Nie należy nagle przerywać leczenia u pacjentów z mioklonią – zwiększone ryzyko napadów padaczkowych. Tabletki 800 mg i 1200 mg
zawierają glikol propylenowy, który może powodować objawy jak po spożyciu alkoholu, tabletki 1200 mg zawierają żółcień pomarańczową, która może powodować reakcje alergiczne. Działania niepożądane:
Zgłaszane w trakcie badań klinicznych. Często: hiperkinezja, zwiększenie masy ciała, nerwowość. Niezbyt często: senność, depresja, astenia. Zgłaszane po wprowadzeniu piracetamu do obrotu: zawroty głowy,
nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, bóle w nadbrzuszu, reakcje anafilaktoidalne, nadwrażliwość, ataksja, zaburzenia równowagi, nasilenie padaczki, ból głowy, bezsenność, senność, pobudzenie, lęk,
splątanie, omamy, obrzęk naczynioruchowy, zapalenie skóry, świąd, pokrzywka. Podmiot odpowiedzialny: ZF Polpharma SA. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu: dla tabletek powlekanych 800 i 1200 mg
odpowiednio nr: 8736 i 8737, wydane przez MZ. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00, fax +48 22 364 61 02,
www.polpharma.pl. Lek wydawany na podstawie recepty. Data ostatniej aktualizacji: 2011.04.20.
1. Wilsher CR, et al. Piracetam and dyslexia: effects on reading tests. J Clin Psychopharmacol. 1987; 7: 230-237.
MEM/236/02-2012
dermokosmetyki
E jak Emolienty
autor:
dr n. biol. Renata Dębowska,
Szef Centrum Naukowo-Badawczego Dr Irena Eris
Problem
suchości
jest związany
z zaburzeniami
funkcjonowania
bariery
skórnej
38
Skóra sucha to problem wielu osób. Może być efektem
uwarunkowań genetycznych, zmian hormonalnych,
chorób czy stresu, ale bardzo często pojawia się na skutek
działania czynników zewnętrznych. Z myślą o niej powstały
emolienty – specjalne preparaty ze składnikami nawilżająco-natłuszczającymi, które odbudowują barierę hydrolipidową
naskórka i skutecznie zapobiegają utracie wilgoci.
P
roblem skóry suchej dotyczy
bardzo dużej grupy osób. Często pojawia się w określonym
wieku i ma różny przebieg (od zaostrzeń, do chwilowych okresów poprawy), pozostając już na stałe dominującą cechą skóry. Objawy trwałego wysuszenia pojawiają się najczęściej około 30. roku życia, choć coraz
częściej także wcześniej – około 20.
U pewnej grupy kobiet, prawdopodobnie na skutek zmian hormonalnych
w okresie przekwitania, skóra może
się okresowo przetłuszczać (przypominając objawy trądziku), jednak z
biegiem czasu powracają objawy wysuszenia i stopniowo następuje pełne utrwalenie wszystkich właściwości skóry suchej. Tendencja do odwodnienia skóry narasta wraz z wiekiem,
jako fizjologiczny objaw jej starzenia.
niedobór substancji wiążących wodę
w naskórku.
Zaburzenia bariery skórnej mogą być
uwarunkowane genetycznie, hormonalnie, a także być efektem niektórych
chorób dermatologicznych (przede
wszystkim atopowego zapalenia skóry
czy łuszczycy) lub ogólnoustrojowych
(np. cukrzycy, niewydolności nerek).
Mogą także pojawić się pod wpływem czynników środowiskowych
(UV, klimatyzacja, wysokie i niskie
temperatury, składniki chemiczne) czy
nieodpowiedniej diety (awitaminoza,
dieta uboga w kwasy tłuszczowe, zbyt
mała ilość płynów, drastyczne diety
odchudzające). Można powiedzieć, że
– niezależnie od przyczyn tego stanu
– suchość jest skutkiem nieprawidłowego funkcjonowania lub uszkodzenia
bariery skórnej.
Co to znaczy,
że skóra jest sucha?
Problem suchości związany jest z zaburzeniami funkcjonowania bariery
skórnej, której podstawowym zadaniem jest zapobieganie ucieczce wody
z organizmu do środowiska zewnętrznego oraz ochrona przed przenikaniem czynników szkodliwych ze środowiska do organizmu. Za prawidłowe działanie tej bariery odpowiedzialne są: płaszcz hydrolipidowy pokrywający warstwę rogową naskórka (naturalny czynnik nawilżający – NMF)
oraz związki lipidowe zawarte w przestrzeni międzykomórkowej naskórka.
Objawy suchości pojawiają się, gdy
naruszeniu ulega płaszcz hydrolipidowy. Z uwagi na niską aktywność gruczołów łojowych skład lipidowy staje się nieprawidłowy albo występuje
Charakterystyka skóry suchej
Na ogół jest ona dość jasna i cienka, zazwyczaj zaczerwieniona na skutek widoczności naczyń krwionośnych
(z czasem mogą rozwinąć się teleangiektazje), często matowa, z zamkniętymi i niewidocznymi porami. Jest
szorstka w dotyku, może towarzyszyć
jej uczucie ściągania, pieczenia czy
swędzenia. Z braku miękkości i elastyczności, szybciej niż na skórze tłustej pojawiają się na niej zmarszczki
(choć rzadko są to głębokie bruzdy).
Może się też łuszczyć, pękać, a nawet uwrażliwiać. W warunkach fizjologicznych osoby mające skórę suchą zazwyczaj nie wymagają leczenia farmakologicznego (wyjątek stanowią ewidentne objawy stanu zapalnego i jednoczesne występowanie dermatoz). Jest u nich bardzo ważna odwww.farmacjapraktyczna.pl
dermokosmetyki
Przebadane
klinicznie.
Rekomendacja
Kliniki
Dermatologii,
Dermatologii
Dziecięcej
i Onkologii
Uniwersytetu
Medycznego
w Łodzi.
powiednia pielęgnacja, która nie tylko utrzymuje skórę suchą we właściwej kondycji, ale ma też za zadanie zapobiegać jej nadwrażliwości.
Emolienty
– nawilżają i natłuszczają
Substancje te wyjątkowo dobrze pielęgnują skórę suchą (także wrażliwą)
dorosłych i dzieci. Ich nazwa pochodzi
od łacińskiego słowa „emolliere”, czyli
„zmiękczać”. Emolienty (tak nazywa
się same substancje oraz jednocześnie
preparaty na ich bazie) zawdzięczają swoją niezwykłą skuteczność zdolnościom odbudowy bariery naskórkowej. Działają nie tylko powierzchniowo, hamując parowanie wody z naskórka, ale także dogłębnie – odtwarzając warstwę ochronną naskórka,
regulując gospodarkę wodno-tłuszczową i przyspieszając regenerację. Pozostawiają na skórze barierę okluzyjną,
zawierającą lipidy i cząsteczki higroskopijne, a także składniki stymulujące odbudowę płaszcza ochronnego skóry. Szybko przynoszą komfort, skóra
staje się dobrze nawilżona, zregenerowana, miękka i elastyczna. Emolienty
eliminują też przykre objawy łuszczenia się naskórka i uczucie swędzenia
lub ściągnięcia skóry.
Skuteczne i łagodne
Skóra sucha łatwo ulega podrażnieniom, kosmetyki stosowane do jej mycia i nawilżania powinny być bardzo łagodne. Nie mogą drażnić skó-
ry ani uszkadzać jej płaszcza hydrolipidowego. Dobrze, aby były pozbawione barwników, które mogą wywoływać jej nadreakcję. W swojej formule emolienty powinny łączyć substancje o właściwościach zapobiegających utracie wody (np. ceramidy, kwasy tłuszczowe, cholesterol, trójglicerydy i sterole) ze składnikami wiążącymi wilgoć (gliceryna, sorbitol, węglowodany, mleczan sodu). Istotne jest
także dostarczanie skórze z zewnątrz
składników NMF o silnych własnościach higroskopijnych. Podobne działanie mają naturalne substancje roślinne natłuszczające skórę, takie jak
masło shea lub niektóre oleje (awokado, babassu, sojowy, Canola), wosk
pszczeli czy wosk z oliwek.
Pharmaceris E
– skuteczność potwierdzona
badaniami klinicznymi
W odpowiedzi na potrzeby skóry suchej, wrażliwej, skłonnej do łuszczenia
i podrażnień, z tendencją do atopii, powstała wyjątkowa gama dermokosmetyków Pharmaceris E – EMOLIACTI.
Formuły preparatów oparte są na synergicznym działaniu aktywnych emolientów i składników łagodzących. Ich
skuteczność została potwierdzona badaniami klinicznymi i dermatologicznymi. Produkty uzyskały rekomendację Kliniki Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Badania
przeprowadzono w 3 etapach:
1. testy bezpieczeństwa – obejmujące
m.in. testy w grupie 150 osób z dodatnim wywiadem w kierunku alergii;
2. testy przedkliniczne w grupie 148
osób – które potwierdziły wyraźną
redukcję suchości skóry;
3. testy kliniczne w grupie 100 pacjentów stosujących kompleksowy program pielęgnacyjny preparatami do
twarzy i ciała. Osoby te przez 4 tygodnie codziennie stosowały produkty EMOLIACTI (krem na dzień,
krem na noc, żel do mycia ciała i kremową emulsję do ciała lub krem-masło). W trakcie miesięcznej obserwacji u badanych uzyskano znaczną redukcję objawów suchości, złuszczania
i stopnia świądu skóry. Jednocześnie
w grupie 88 osób przeprowadzono dodatkowe testy z użyciem ultrasonografii i pomiarów nawilżenia oraz natłuszczenia. Badani stosowali przez 2
tygodnie 2 razy dziennie żel do mycia
ciała oraz krem-masło do ciała. Badania potwierdziły wzrost nawilżenia
skóry o 27% oraz 19-krotny wzrost
stopnia jej natłuszczenia.
Co wchodzi w skład
linii EMOLIACTI?
Planując tę linię uwzględniono potrzeby twarzy i ciała (także od strony oczyszczania – jako podstawowego i bardzo ważnego kroku w pielęgnacji, zwłaszcza gdy chodzi o skórę skłonną do podrażnień, o osłabionej funkcji
ochronnej). Ze względu na to, że skóra
sucha szybciej się starzeje, niezbędne
39
REKLAMA
dermokosmetyki
Dzięki
skuteczności
potwierdzonej
trójetapowymi
badaniami
Pharmaceris
E – EMOLIACTI
spełnia
wszystkie
wymagania
skóry bardzo
suchej
i wrażliwej
było włączenie do gamy kremów o jednoczesnym działaniu przeciwzmarszczkowym. W skład linii wchodzą:
Do pielęgnacji ciała:
 EMOLIACTI – Emolientowy żel do
mycia ciała – ceramidy, olej Canola
oraz witamina E łagodzą oraz odżywiają skórę, jednocześnie zabezpieczając ją przed wysuszeniem.
Staje się ona nawilżona, gładka
i miękka w dotyku.
Do oczyszczania twarzy:
 EMOLI
ACTI Duoaktywny żel micelarny do oczyszczania twarzy i oczu
– skutecznie zmywa makijaż i zanieczyszczenia bez konieczności tarcia.
Zastosowano w nim składniki aktywne takie jak: wosk z mango, glucam, D-panthenol i alantoina, które
łagodzą podrażnienia i koją skórę.
Do pielęgnacji twarzy:
 EMOLIACTI – Emolientowy krem
nawilżający na dzień SPF 20
– silnie nawilża, zmiękcza, wygładza i chroni skórę. Bogaty we flawonoidy kompleks składników ziołowych łagodzi podrażnienia, a kompleks peptydowo-ceramidowy stymuluje procesy naprawcze skóry oraz reguluje proces złuszczania
martwych komórek naskórka. Krem
zawiera masło shea i wosk z oliwek.
 EMOLIACTI – Emolientowy krem odżywczy na noc – jego receptura zawiera kompleks lipidowy naśladujący naturalny płaszcz hydrolipidowy
skóry. Składniki łagodzące przywracają komfort nawet najbardziej przesuszonej skórze, a proteiny jedwabiu
nadają jej gładkość. Krem zawiera
olej Canola, witaminę E i skwalan.
Pielęgnacja przeciwzmarszczkowa:
 NEOSCOPE – Przeciwzmarszczkowy
krem liftingujący do twarzy SPF 20
– ma 3-stopniowe działanie przeciwzmarszczkowe i liftingujące, a technologia INFLAMMIX™ poprzez
aktywację mechanizmów obronnych
skóry hamuje proces starzenia wywołany mikroreakcjami zapalnymi
i redukuje zmarszczki. Dzięki formule z olejem awokado krem przywraca właściwe natłuszczenie skóry i głęboko ją nawilża, eliminując nieprzyjemne uczucie ściągania. Proteinowa frakcja z Cucurbita pepo oraz innowacyjny peptyd stymulują syntezę
kolagenu. Produkt hipoalergiczny.
 NEOSCOPE – Przeciwzmarszczkowy
krem liftingujący pod oczy SPF 15
– skutecznie pielęgnuje delikatne
okolice oczu. Dzięki specjalnej formule z witaminą E i C oraz wyciągiem z ostropestu, bogatym w sylimarynę, zapewnia silne działanie przeciwrodnikowe i redukuje syntezę mediatorów podrażnień.
Preparat bezpieczny, bez substancji zapachowych.
 EMOLIACTI – Kremowa emulsja do
ciała – podobnie jak żel do mycia natychmiastowo łagodzi uczucie ściągnięcia suchej skóry. Przywraca jej jędrność i elastyczność,
wspomagając naturalne mechanizmy ochronne.
 EMOLIACTI – Krem-masło do
ciała – dzięki innowacyjnemu połączeniu składników emolientowych (olej z awokado, olej babassu
i wosk pszczeli) krem intensywnie
odżywia i natłuszcza skórę, tworząc ochronny film zabezpieczający ją przed wysuszeniem. Jego
działanie wspomaga kompleks witamin (m.in. A, E) oraz gliceryna
i alantoina o działaniu kojącym,
łagodzącym i zmiękczającym.
Dzięki kompleksowemu podejściu do
pielęgnacji twarzy i ciała oraz wysokiemu bezpieczeństwu produktów i skuteczności potwierdzonej licznymi badaniami, Pharmaceris E – EMOLIACTI
spełnia wszystkie wymagania skóry bardzo suchej i wrażliwej. Linię tę
warto polecać. A dodatkowym, wiarygodnym wsparciem w sprzedaży
i rekomendacją mogą stać się wyniki wieloetapowych badań prowadzonych w trakcie jej powstawania. Warto zaznaczyć, że tak specjalistyczne
preparaty dla cery suchej i bardzo suchej można znaleźć tylko w aptekach,
do których kierują się osoby w momencie zauważalnego wystąpienia lub nasilenia problemu suchości, gdy zawodzą
„tradycyjne” kosmetyki nawilżające.
Farmaceuci jako wyszkoleni eksperci, potrafią ocenić potrzeby konsumenta i jego cery, a także polecić odpowiednie dermokosmetyki. Trafny dobór zestawu pielęgnacyjnego dla pacjenta będzie z pewnością nagrodzony jego lojalnością i zaufaniem wobec farmaceuty.
Taki klient z pewnością chętnie powróci do apteki, w której uzyskał
specjalistyczną poradę.
@
40
dermokosmetyki
41
metamorfozy
Dziękuję za
inspiracje!
Bohaterką marcowej odsłony naszych metamorfoz jest
Pani mgr farm. Katarzyna Wieczorek-Kopeć, pracująca
na co dzień w jednej z łódzkich aptek.
przed
Kolor wybrany,
decyzja zapadła
– stylistka
rozpoczyna
żmudny proces
nakładania farby
na włosy.
Startujemy!
Pani Katarzyna długo nie mogła uwierzyć, że spośród wielu zgłoszeń to właśnie Ją zapraszamy do udziału w naszej
marcowej sesji. – Niemożliwe! Naprawdę?
To wspaniała wiadomość. Zrobili mi Państwo wielką niespodziankę – w słuchawce
telefonu słychać było Jej wyraźnie uradowany głos. Pani Katarzyna przyznała, że
wysyłając do nas swoje zgłoszenie, właściwie nie liczyła na odzew. Tym bardziej
cieszyliśmy się, mogąc gościć Ją w progach naszego salonu. Nim metamorfoza ruszyła na dobre, usłyszeliśmy od Pani
Katarzyny, że jest gotowa na gruntowną
zmianę i że pełna wiary w gusta i umiejętności naszych specjalistów od wizerunku,
oddaje się bez lęku w ich ręce. „Idealna
modelka!” – przyklasnęli nasi styliści i sesja ruszyła pełną parą.
Włosy ufarbowane i odżywione.
Czas nadać odpowiedni kształt
przyszłej fryzurze.
Włosy już gotowe.
Teraz do dzieła
przystępuje
wizażystka.
Cięcie zakończone.
Pora wymodelować
nową fryzurę.
42
A może czerwień...
W czym będzie do
twarzy naszej modelce?
metamorfozy
zie
po metamorfo
top kolor
Gotowe!
To był cudowny czas, za który serdecznie dziękuję. Wspaniale
było uczestniczyć w waszej metamorfozie. Spełniliście moje marzenie. Usłyszałam wiele ciekawych porad dotyczących makijażu
i pielęgnacji cery, które zamierzam odtąd stosować na co dzień!
Porada stylistki
MAGDA STĘPIEŃ
Makeupownia Pracownia Wizerunku
www.makeupownia.pl
tel. (22) 825 09 42, ul. Marszałkowska 3/5 p.III
Naturalny, lekko popielaty kolor
włosów, został delikatnie złamany
odcieniem czekoladowego brązu. Wszystko po to,
by uwydatnić naturalnie niebieski odcień tęczówki. Na tej zmianie zyskała również problematyczna cera naszej modelki. Niezwykle istotny był również dobór odpowiedniego fluidu kryjącego
o przedłużonej trwałości. Sypki puder matujący odpowiednio utrwalił makijaż. Niebieskie oczy
Pani Katarzyny świetnie wyeksponowały beżowo-brązowe cienie, z odrobiną oranżu. Brązujący
róż uwydatnił kości policzkowe. Całości dopełniły usta muśnięte niezwykle modną w tym sezonie
malinową pomadką.
Zapraszamy Czytelniczki!
Już 44 Czytelniczki „Farmacji Praktycznej” wzięły udział w naszych metamorfozach. Promienny uśmiech, który pojawia się na Ich
twarzach tuż po zakończeniu sesji, świadczy o tym, że nasi specjaliści od urody stanęli na wysokości zadania. Również i Wy, drogie
Panie, możecie powiedzieć sobie „czas na zmiany”! Nasi styliści są do Waszej dyspozycji. Aby wziąć udział w naszej sesji, wystarczy
wejść na stronę: www.farmacjapraktyczna.pl i za jej pośrednictwem wysłać do nas maila, koniecznie z załączonym swoim zdjęciem.
43
zielnik apteczny
Dziurawiec
– zioło miesiąca
autor:
prof. Iwona Wawer
Wydział Farmaceutyczny
Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego
L
ecznicze właściwości dziurawca
znane są już od dawna. Kiedyś
maści z dziurawcem używano
do leczenia oparzeń, napary przy dolegliwościach wątroby, a nalewki „na
melancholię”. Co prawda nie znano receptorów GABA, inhibitorów MAO,
ale obserwacja, że nalewka alkoholowa
poprawia nastrój okazała się bardzo
inspirująca dla współczesnych farmakologów w badaniach nad nowymi lekami przeciwdepresyjnymi. Wydaje się, że obecnie coraz bardziej cenimy dziurawiec właśnie za działanie
„na duszę”, czyli przeciwko depresji.
W nowoczesnej fitoterapii stosuje się
dziurawiec uprawiany na plantacjach,
a surowiec farmaceutyczny (Herba Hyperici) jest dobrze przebadany.
Dziurawiec (Hypericum perforatum) to pospolita roślina
naszych łąk. Jej żółte kwiatki, które pojawiają się w końcu
czerwca, są powszechnie znane. Kwiaty po roztarciu
wydzielają czerwony sok, stąd ludowe nazwy: krew
św. Jana, ziele świętojańskie. Polska nazwa „dziurawiec”
wynika z obserwacji liści, które mają małe zbiorniczki olejku
eterycznego, tworzące jaśniejsze, prześwitujące punkty.
Ziele dziurawca ma monografie Farmakopei Polskiej, Europejskiej, Komisji E, ESCOP i WHO.
Surowiec ma wiele cennych składników, ale za najbardziej charakterystyczne uważa się związki
antranoidowe – głównie hiperycynę
i jej pochodne – powinno ich być co
najmniej 0,08% (w kwiatach jest nawet 0,15%). W zielu są też flawonoidy
(co najmniej 1,8%), takie jak hiperozyd, a także pochodne floroglucyny,
procyjanidyny, garbniki, fenolokwasy
i niewielkie ilości olejku eterycznego.
Działanie lecznicze dziurawca zależy od tego, jak przygotowano preparat.
Wyciągi wodne działają inaczej niż alkoholowe, bo inny jest skład bioaktywnych związków.
Wyciągi wodne nie zawierają hiperycyny, ale mają związki rozpuszczalne
w wodzie (glikozydy flawonoidowe, fenolokwasy). Napary z dziurawca działają spazmolitycznie i ściągająco,
a więc korzystnie w przypadku bólów
żołądka, w skurczach jelit, dolegliwościach wątroby i woreczka żółciowego,
a także w kamicy nerkowej. Spazmoli-
tyczne działanie na mięśnie gładkie
ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy oraz wpływa na zwiększenie ilości
wydalanego moczu. Dlatego też ziele
dziurawca wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych stosowanych w leczeniu zaburzeń trawiennych, w odtruwaniu organizmu.
Wyciągi alkoholowe i olejowe z dziurawca zawierają hiperycynę i jej pochodne
i dlatego działają przeciwdepresyjnie.
Badania encefalograficzne pokazały, że u pacjentów stosujących
ekstrakty z dziurawca następują
zmiany aktywności odpowiednich fal
mózgowych, świadczących o odprężeniu. Korzystny wpływ dziurawca
wynikający z badań psychoaktywności
to: zmniejszenie uczucia zmęczenia,
niechęci do pracy, poprawa snu, lepsza
zdolność koncentracji.
Depresja dotyka 10-20% populacji,
ale u osób starszych, powyżej 65. r.ż.
jest to już 30%. W początkowej fazie
jej objawy to nastrój przygnębienia,
utrata radości życia, brak zainteresowań, zaburzenia snu i libido. W każdym przypadku warto skonsultować
się z lekarzem, który w przypadku
44
cięższych stanów depresyjnych dysponuje syntetycznymi lekami. Jednak
w leczeniu lekkich postaci depresji,
a zwłaszcza u starszych pacjentów,
doskonałe wyniki daje fitoterapia
z wykorzystaniem preparatów dziurawca. Preparaty z dziurawca można
też polecić kobietom w trakcie klimakterium dla złagodzenia napięcia nerwowego i zmian nastroju. Korzystnie
podziałają u osób bardzo intensywnie
pracujących, w stanach wyczerpania
psychicznego i umysłowego.
Dzienna dawka surowca to 2-4 g.
Napary stosowane w chorobach wątroby i przewodu pokarmowego przygotowuje się z 1 łyżeczki ziela na
szklankę wody lub korzystając z gotowych saszetek. Pić po pół szklanki
2-3 razy dziennie.
Wyciągi alkoholowe w leczeniu depresji należy stosować zgodnie ze
wskazaniami producenta preparatu
(zazwyczaj 2-3 razy dziennie po 200-600 mg suchego ekstraktu). Poprawę
kliniczną obserwuje się po ok. 2 tygodniach, ale leczenie powinno trwać
przez co najmniej 4 tygodnie.
Podczas przyjmowania preparatów
zawierających hiperycynę trzeba
unikać przebywania na słońcu.
Nie należy ich łączyć z innymi lekami
przeciwdepresyjnymi. Wyciągi z dziurawca mają bardzo niską toksyczność i mogą być stosowane przez
długi okres.
@
2/16/12
kupon Zielnik Farmacja PraktycznPage 1
DZIURAWIEC FIX z Zielnika Aptecznego
Zioła do zaparzania w saszetkach
Tradycyjny produkt leczniczy roślinny
stosowany doustnie:
• w okresowym wyczerpaniu umysłowym,
• w leczeniu łagodnych dolegliwości
żołądkowo-jelitowych (uczucie dyskomfortu).
Skład: 1 saszetka zawiera
2,0 g ziela dziurawca (Hyperici herba).
Dawkowanie i sposób podawania: Doustnie, dorośli powyżej 18. roku życia:
1 saszetkę zalać 1 szklanką wrzącej wody,
przykryć i odstawić na 15 minut.
Pić 1-2 razy dziennie 1 szklankę świeżo przygotowanego naparu.
Jeżeli objawy nie ustępują w czasie stosowania produktu lub występują działania niepożądane, należy skontaktować się z lekarzem. Stosować zawsze świeżo sporządzony napar.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość (uczulenie) na dziurawiec lub inne rośliny z rodziny
Dziurawcowatych (Guttiferae/ Hypericaceae).
Działania niepożądane: Mogą wystąpić zaburzenia żołądkowo-jelitowe, skórne
reakcje alergiczne, uczucie zmęczenia oraz niepokoju. Nie jest znana częstotliwość występowania. U osób z jasną karnacją mogą wystąpić podczas ekspozycji
na intensywne promienie słoneczne reakcje polegające na objawach zbliżonych
do poparzenia słonecznego.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Podczas
stosowania ziela dziurawca należy unikać bezpośredniej ekspozycji na światło
słoneczne lub naświetlenia promieniami UV. Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania nie zaleca się podawania doustnego leku
u dzieci poniżej 18 lat.
Czas stosowania w okresowym wyczerpaniu umysłowym wynosi najdłużej
2 tygodnie, a podczas leczenia łagodnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych
zaleca się stosowanie najdłużej 1 tydzień.
Produkt leczniczy wydawany bez recepty. Dostępny tylko w aptekach.
Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: IL-2744/LN, wydane przez MZ.
Podmiot odpowiedzialny: Herbapol-Lublin S.A. ul. Diamentowa 25 20-471 Lublin
Dodatkowych informacji o produkcie udziela:
Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, www.polpharma.pl
Tel.: +48 22 364 61 00, faks: +48 22 364 61 02
2:30:24 PM
Tradycyjny produkt leczniczy roślinny z określonymi wskazaniami
wynikającymi wyłącznie z długotrwałego stosowania.
45
ZIEL/371/02-2012
zielnik apteczny
fot. Krzysztof Jarczewski/Forum
Karol Okrasa
Znany kucharz, gospodarz programu telewizyjnego
„Smaki czasu z Karolem Okrasą”, szef restauracji „Platter
by Karol Okrasa” w Warszawie, która w ubiegłym roku
została dwukrotnie wyróżniona – w kategorii najlepsza
restauracja hotelowa, w konkursie POLAND 100 BEST
Restaurants oraz w przewodniku Michelin. W listopadzie
ub.r. wyróżniony odznaką honorową BENE MERITO przez
Ministra Spraw Zagranicznych, za propagowanie kuchni
polskiej w kraju i za granicą.
Przysmaki
Karola Okrasy
fot. własność: Philipiak S.A./ wykonanie: Błękitne Studio
kuchnia farmaceutyczna
Drodzy Farmaceuci!
Potrawy i wypieki na Wielkanoc. Przekąski i dania główne, przystawki, sałatki,
przeróżne pomysły na jajka, podobnie jak eleganckie i ciekawe ciasta wielkanocne
– tradycyjne babki i pyszne mazurki. Wszystko wyśmienite, ale niekoniecznie dietetyczne.
Tym razem kilka sprawdzonych przepisów na wielkanocne rarytasy w lekkim wydaniu.
Ragout z jagnięciny
na żurku z suszonymi
grzybami i warzywami
Składniki: udziec jagnięcy (ok. 1 kg), 0,5 kg ziemniaków, 30 g suszonych grzybów, 2 liście laurowe, 1 litr
zakwasu na żur, 2 ząbki czosnku, 1 łyżka majeranku, 2 cebule, 20 g marchwi, 100 ml słodkiej śmietanki
30%, sól, pieprz, oliwa.
REKLAMA
Przygotowanie: Udziec jagnięcy oddzielić od kości
i pokroić w kostkę 3/3 cm. Doprawić solą, pieprzem
i obsmażyć na oliwie na brązowy kolor. Dodać pokrojoną cebulę i posiekany czosnek. Chwilę poddusić.
Zalać wodą i gotować do miękkości ok. 1 godz. z dodatkiem liścia laurowego i suszonych grzybów. Ziemniaki pokroić w grubą kostkę, marchewkę w plastry
i dodać do mięsa, gdy będzie już prawie miękkie.
Gdy mięso i ziemniaki będą już miękkie, dolać żur
i zagotować. Doprawić słodką śmietanką i majerankiem. Gotować powoli ok. 10 minut.
mega hit!
Pasztet z królika
z kaszą jęczmienną
Składniki: 2 skoki, 2 łapy i okrawki, 1 ząbek
czosnku, 2 liście laurowe, 2 sztuki jałowca,
1 cebula, 1 marchew, oliwa do przesmażenia,
białe wytrawne wino, 2 jaja, 100 g masła,
20 g uprażonych i posiekanych orzeszków sosnowych, 1 cytryna, 5 g majeranku, 200 g
ugotowanej kaszy jęczmiennej, sól i pieprz.
Przygotowanie: Mięso doprawić solą i pieprzem, obsmażyć i zalać winem. Czekać aż
wino odparuje do 1/3 objętości. Warzywa przesmażyć i dodać do mięsa, zalać wodą i dodać
zioła. Dusić ok. 1 godz. aż mięso będzie miękkie i będzie łatwo odchodziło od kości. Mięso oddzielić od kości i zmiksować w blenderze, z dodatkiem jaj i czosnku. Doprawić majerankiem i stopionym masłem. Na koniec dodać ugotowaną kaszę jęczmienną, posiekane orzeszki, skórkę z jednej cytryny i doprawić
solą i pieprzem. Piec w wysmarowanych masłem i wysypanych pudrem grzybowym foremkach, w temp. 180 stopni przez ok. 20 minut.
Podawać z musem chrzanowym.
Szybki Brownies
Składniki: 150 g gorzkiej czekolady,
250 g masła, 4 jaja, 200 g cukru, 150 g
mąki, 150 g upalonych i obranych
orzechów laskowych.
Przygotowanie: Czekoladę rozpuścić
w łaźni wodnej. Masło ubić na puszystą
masę, a jaja roztrzepać z cukrem. Następnie
powoli dodać czekoladę i po jednym roztrzepanym jajku. Na koniec dodać mąkę, orzechy
i delikatnie wszystko wymieszać. Wstawić do
piekarnika na 20 minut do temp. 180 stopni.
kultura
Kochankowie
apokalipsy
„Ostatnia miłość na Ziemi” to
oryginalne połączenie zmysłowego
romansu i kina katastroficznego.
W rolach głównych obrazu Davida
MacKenzi’ego („Młody Adam”, „Hallam Foe”) występują Ewan McGregor
(„Trainspotting”, „Debiutanci”, „Autor
widmo”) i Eva Green („Casino Royale”),
jako nieznajomi, którzy spotykają się
przypadkowo i szaleńczo w sobie zakochują. Wkrótce świat stanie w obliczu
tajemniczego zagrożenia, mogącego być
końcem ludzkości. Film wyreżyserował jeden z najciekawszych brytyjskich twórców młodego pokolenia,
autor filmu „Młody Adam”. „Ostatnia miłość na Ziemi”
zadebiutowała na festiwalu w Sundance w 2011 roku,
gdzie stała się jednym z najbardziej dyskutowanych
tytułów. Film zdobył także prestiżową nagrodę za najlepszy brytyjski film roku na festiwalu w Edynburgu.
„Ostatnia miłość na ziemi” – reż. David MacKenzie, wyst. :
Ewan McGregor, Eva Green, Connie Nielsen,
Ewen Bremner, Stephen Dillane, Deni Lawson.
Dystrybucja: Gutek Film. Premiera: 23.03.2012 r.
dvd
mega hit!
Nierozważna i romantyczna
„Żadna miłość nie jest prosta, ale – jak narkotyk – odurza tylko pierwsza”.
Powieść „Jane Eyre” wychowała miliony nie zawsze rozważnych romantyczek na całym świecie. Jej współczesna ekranizacja to porywająca
i zapierająca dech w piersiach historia o alchemii uczuć. Jane (Mia Wasikowska) nie była dziewczyną, która szukała niezobowiązującego romansu.
Choć rozum podpowiadał jej, że fascynującemu Panu Rochersterowi (Michael Fassbender) nie można ufać, oddała mu swoje serce bez reszty. Moc
tego filmu utkana jest z marzeń kobiet o odnalezieniu miłości, która jest im
przeznaczona na całe życie. „Jane Eyre” wpisuje się w najmodniejszy obecnie nurt filmowy. Trwa wielki powrót filmów kostiumowych na pierwsze
pozycje światowych box office’ów, które przenoszą widzów w świat, który
istnieje tylko dzięki genialnej wyobraźni filmowych twórców.
„Jane Eyre”, reż. Fukanaga Cary, wyst.: Mia Wasikowska, Michael Fassbender,
Jamie Bell, Judi Dench. Dytrybucja: Tim Film Studio
Osoby, które za pośrednictwem strony www.farmacjapraktyczna.pl
wyślą na adres: [email protected] maila z hasłem:
JANE, mają szansę otrzymać płytę w prezencie.
48
Zmysłowa Edyta
Na swoim najnowszym albumie znana
wokalistka, tym razem również autorka i współkompozytorka, pozwala słuchaczom poczuć uderzenie skrajnych
emocji i przypomnieć moment, kiedy
wszyscy zakochaliśmy się w jej głosie
i magnetyzmie jej muzyki. „MY” to
płyta dojrzała, świadoma i zmysłowa.
„My”, Edyta Górniak, Firma Księgarska Jacek i Krzysztof
Olesiejuk
EDYTA, mają szansę otrzymać płytę w prezencie.
Tajniki męskości
Autor „Stulecia chirurgów” szuka odpowiedzi na pytanie, jak zwyczaje seksualne mężczyzn wpływają na ich karierę,
zdrowie i relacje z kobietami. Kreśli erotyczne biografie Chaplina, Picassa czy
Wellsa. Szuka związku między ich prowadzeniem się a kłopotami z prostatą,
które trapiły największych tego świata.
„Męska plaga. Seks, pożądanie i kłopoty
z prostatą”, Jurgen Thorwald, Znak
PLAGA, mają szansę otrzymać książkę w prezencie.
Radek wbrew modzie
Nikt tak nie gra, nie śpiewa i nie
bawi się sceną, jak Janusz Radek.
Robi, co chce z piosenką, która jest
dla niego liryczną opowieścią, czasami opisem obyczajów. Najnowsza
płyta Janusza Radka to muzyczna
historia o ciągłym przyciąganiu się
do siebie ludzi nawzajem, wbrew mijającej już modzie
na przeżywanie wszystkiego samemu, w pojedynkę.
„Z ust do ust”, Radek Janusz, Universal Music Polska
RADEK, mają szansę otrzymać płytę w prezencie.
Rozwiązanie konkursów z nr 1 (50):
Płyta DVD „Igraszki z diabłem” (hasło IGRASZKI): Renata Kazimierczyk, Agnieszka
Reczek • Płyta „Muppety” (hasło MUPPETY): Michał Grabkiewicz, Sylwia Kumorek
• Płyta Andrzeja Piasecznego (hasło PIASEK): Dominika Walczak, Magdalena Wójt •
Książka „Genialna Maszyna...” (hasło SERCE): Sebastian Jankowski, Monika Dryl.
• Książka „Marzenia i tajemnice” (hasło DAMA): Marta Płoszak, Anna Pankiewicz.
Zapraszamy do udziału w naszych konkursach! Wejdź na stronę:
Zabierz dziecko
w miasto!
REKLAMA
kultura
Chcesz wiedzieć, dokąd warto wybrać się
z młodszym, a gdzie ze starszym dzieckiem?
Które kawiarnie mają kącik dla maluchów?
Gdzie w weekend odbywa się impreza
plenerowa dla najmłodszych? Wejdź na:
www.gogaga.pl
BEST SELLER!
Polska Marilyn Monroe
Odważny i autentyczny
portret Elżbiety Czyżewskiej – jednej z najpopularniejszych i jednocześnie najbardziej
kontrowersyjnych polskich aktorek lat 60.
Sukcesy i porażki, miłość
i samotność, zmaganie się
z chorobą alkoholową i nowotworową, wyrazisty obraz
filmowego środowiska artystycznego, pełnego romansów, intryg i bezwzględnej rywalizacji.
Historia oryginalnej, dumnej, inteligentnej kobiety,
ale także okrutnej, pogubionej, ukrywającej bolesne wydarzenia z dzieciństwa. Była zjawiskowa, zabójczo ponętna, cały czas na scenie życia, zachłanna
miłości, akceptacji. Kolekcjonowała role i ludzi. Całe
życie walczyła, żeby uratować siebie. Losy Czyżewskiej, jej kolejne wzloty i upadki śledzi się z napięciem i zainteresowaniem, jak historie największych
i najtragiczniejszych bohaterek XX wieku. O aktorce opowiadają znani aktorzy, reżyserzy, pisarze, artyści, przyjaciele, znajomi, z Polski i Ameryki, m.in.
Andrzej Łapicki, Daniel Olbrychski, Andrzej Wajda, Agnieszka Holland, Bohdan Łazuka czy Kazimierz Kutz. Z opowieści wyłania się wielowymiarowy portret „Elki”, fakty z jej życia pokazane są
w zupełnie nowym świetle i kontekstach. Książka
ilustrowana bogatym materiałem zdjęciowym i dokumentami.
„Elka”, Iza Komendołowicz, Wydawnictwo Literackie
Osoby, które za pośrednictwem strony
www.farmacjapraktyczna.pl wyślą na adres:
[email protected] maila z hasłem:
ELKA, mają szansę otrzymać książkę w prezencie.
49
REKLAMA
krzyżówka
Rozwiązaniem krzyżówki z nr 1 (50) „Farmacji Praktycznej” jest hasło: BAKTERIOBÓJCZE DZIAŁANIE ZWIĄZKÓW POLIFENOLOWYCH.
Komplet serwetek firmy Almi Decor otrzymują: Krzysztof Góral, Krystyna Zajdel, Ewelina Wlizło, Danuta Sprus, Barbara Przygoda,
Karolina Karska, Izabela Jasik, Anna Szulc, Wioleta Saganowska i Artur Kowalczyk.
10
Litery z ponumerowanych pól utworzą rozwiązanie:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
21
22
23
24
25
26
10
27
11
28
12
29
30
13
31
14
32
15
16
17
33
34
35
18
19
20
Osoby, które nadeślą prawidłowe rozwiązanie krzyżówki, mają szansę otrzymać
jeden z 10 kompletów serwetek firmy Almi Decor, ufundowanych przez Polpharmę.
Rozwiązanie krzyżówki prosimy przesłać do 13 kwietnia 2012 r. na adres: Valkea Media S.A.,
ul. Elbląska 15/17, 01-747 Warszawa, z dopiskiem: „Farmacja Praktyczna” lub na adres
e-mail: [email protected]
Imię i nazwisko:
.......................................................................................................................................................................
Dokładny adres:
.......................................................................................................................................................................
e-mail:
.......................................................................................................................................................................
Informujemy, że podane dane osobowe przetwarzane będą przez Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., z siedzibą w Warszawie przy
ul. Bobrowieckiej 6, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2002 r. Nr 101 poz. 926 ze zm.) w celu
organizacji konkursu oraz w celu informowania o produktach i usługach spółek należących do Grupy Polpharma.
Każda osoba ma prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Podanie danych jest dobrowolne.
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o. w określonych powyżej celach.
Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych drogą elektroniczną.
Data: ........................................... Podpis: ..................................... Telefon: ......................................
50
Zdrowych Świąt
Życzy...
Działa i szybko i długo.
Ranigast MAX (Ranitidinum). Skład i postać: 1 tabletka powlekana zawiera 150 mg ranitydyny. Wskazania: Objawowe leczenie dolegliwości żołądkowych nie związanych z chorobą
organiczną przewodu pokarmowego: niestrawność (dyspepsja), zgaga, nadkwaśność, ból w nadbrzuszu. Dawkowanie i sposób podawania: Pacjenci w wieku powyżej 16 lat.
W przypadku wystąpienia objawów niestrawności należy zastosować 1 tabletkę. Tabletkę należy połknąć w całości, popijając niewielką ilością wody. Dobowa dawka leku nie powinna być
większa niż 150 mg ranitydyny. Nie stosować dłużej niż 2 tygodnie. Jeśli dolegliwości nie ustępują po 2 tygodniach leczenia, należy bezzwłocznie zweryfikować diagnozę. U pacjentów
z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 50 ml/min) wydalanie ranitydyny może być zmniejszone, co może prowadzić do zwiększenia jej stężenia w surowicy krwi.
Hemodializa zmniejsza stężenie ranitydyny w surowicy. U pacjentów przewlekle dializowanych należy podać ranitydynę w dawce 150 mg bezpośrednio po dializie. Przeciwwskazania:
Nadwrażliwość na ranitydynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Nie stosować u dzieci w wieku poniżej 16 lat. Ostrzeżenia i zalecane środki ostrożności: Leczenie antagonistami
receptora histaminowego H2, może maskować objawy raka żołądka i opóźniać właściwe rozpoznanie. U pacjentów z niewydolnością nerek należy odpowiednio zmniejszyć dawkę
dobową leku. U pacjentów z niewydolnością wątroby należy zachować ostrożność. Pacjenci, którzy stosują równocześnie NLPZ i ranitydynę powinni być systematycznie kontrolowani,
szczególnie osoby w podeszłym wieku oraz z chorobą wrzodową w wywiadzie. Ranitydyna może wywołać ostre napady porfirii, należy unikać stosowania leku u pacjentów z ostrą
porfirią w wywiadzie. W pewnych grupach pacjentów, jak osoby w podeszłym wieku, chorzy z cukrzycą lub z zaburzeniami odporności może istnieć zwiększone ryzyko zachorowania na
zapalenie płuc, w okresie wzmożonego nasilenia przypadków tej choroby. Ranigast MAX zawiera żółcień pomarańczową, która może powodować reakcje alergiczne. Działania niepożądane:
Rzadko: reakcje nadwrażliwości (pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, gorączka, skurcz oskrzeli, niedociśnienie i ból w klatce piersiowej), przemijające zmiany aktywności enzymów
wątrobowych, wysypka skórna. Bardzo rzadko: zmiany w obrazie krwi (leukopenia, trombocytopenia), zwykle przemijające, agranulocytoza lub pancytopenia, czasami z hipoplazją
lub aplazją szpiku, wstrząs anafilaktyczny, przemijające stany splątania, depresja i omamy, szczególnie u pacjentów ciężko chorych lub pacjentów w podeszłym wieku, bóle głowy
(czasami silne), zawroty głowy i przemijające zaburzenia dotyczące ruchów mimowolnych, przemijające niewyraźne widzenie, prawdopodobnie w wyniku zaburzenia akomodacji oka,
bradykardia i blok przedsionkowo-komorowy, zapalenie naczyń, ostre zapalenie trzustki, biegunka, zapalenie wątroby (komórkowe, kanalikowe lub mieszane) przebiegające z żółtaczką
lub bez (zwykle przemijające), rumień wielopostaciowy, wypadanie włosów, bóle mięśni i stawów, śródmiąższowe zapalenie nerek, przemijająca
impotencja, ginekomastia. Podmiot odpowiedzialny: ZF Polpharma S. A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu nr 10191 wydane przez MZ.
Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o. o., ul. Bobrowiecka 6,00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00;
fax. +48 22 364 61 02. www.polpharma.pl. Lek dostępny bez recepty.
RAN-MAX/142/01-2012

Farmacja Praktyczna Nr 3

Transkrypt

Podobne dokumenty

INSTYTUCJA: Politechnika Gdańska, Centrum Usług

Farmacja Praktyczna nr 3

Farmacja Praktyczna Nr 6

Farmacja Praktyczna nr 12

Farmacja Praktyczna Nr 7-8

Farmacja Praktyczna nr 6

Farmacja Praktyczna Nr 9

Farmacja Praktyczna nr 12 (81) 2014

Farmacja Praktyczna Nr 12 (60)

Farmacja Praktyczna nr 11 (80) 2014