RENESANS I MANIERYZM W POLSCE Narysuj drzewo

RENESANS I MANIERYZM W POLSCE Narysuj drzewo

Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
RENESANS I MANIERYZM W POLSCE
Polska za panowania dynastii Jagiellonów w XVI wieku
Impuls do rozwoju sztuki renesansowej w Polsce spowodowany był pożarem ................................................................
(nazwa obiektu) w ...................................................................................... (miasto). Pożar nastąpił w roku ...................
Miało to miejsce za czasów panowania króla ...................................................................... z dynastii
...............................................................................
Narysuj drzewo genealogiczne ujmujące stopień pokrewieństwa następujących osób:
Zygmunt I Stary, Zygmunt August, Anna Jagiellonka, Jan Olbracht, Bona Sforza, Stefan Batory, Barbara Radziwiłłówna
1
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Dwa etapy rozwoju sztuki renesansowej w Polsce:
1. 1500-1550: wpływy włoskie
2. 1550-1600: wpływy .......................................
Pod koniec XVI wieku w Polsce trwał okres wielonurtowy (od manieryzmu do baroku). Wtedy nastąpiła lokalizacja
Zamościa zaprojektowanego przez Bernarda Moranda, zbudowano kościół jezuitów w Nieświeżu – pierwszy barokowy poza
Włochami (1582), miał miejsce manieryzm pińczowski (Santi Gucci), a w Polsce północnej pojawił się niderlandyzm
ZABYTKI KRAKOWA
Zamek ........................................................................................
Opisz wygląd kolumn III kondygnacji krużganków: …………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………..
Gotycko-renesansowe portale zostały wykonane przez ……………………………………………..
z ………………………………………………………………………
Wnętrza zamku charakteryzuje:
2
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Przykładowe komnaty na zamku wawelskim to .............................................................................................................. .
Jedną z ciekawszych sal była ................................................................., znana też jako .....................
....................................................................... . Dekorację stropu stanowiły w niej .............................
wykonane w .............................................................(materiał) przez Sebastiana ...............................
Pierwotnie było ................... głów, do naszych czasów zachowało się ................................... .
W latach 1925-27 rzeźbiarz ............................................................................ wykonał 12 „głów wawelskich”, które do
dziś są własnością zamku.
Kaplica Zygmuntowska (1519-1531), konsekracja w 1533
Architekt: ………………………………………………………………………
Funkcja: ………………………………………………………………………..
Opisz bryłę budowli
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Opisz plan budowli
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Podaj symbolikę zwieńczenia latarni
………………………………………………………………………………………………………………………............................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Opisz:
Nagrobek Zygmunta Starego ……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Nagrobek Zygmunta Augusta ………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Opisz wnętrze kopuły.
……………………………………………………………………………………………………………………………………......
………………………………………………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wyjaśnij, na czym polegają wpływy neoplatonizmu w tworzeniu programu ideowego kaplicy.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....
.........................................................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Wyjaśnij pojęcie:
Horror vacui
..................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
4
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Sukiennice
ATTYKA jest to
Rzeźba sepulkralna w Krakowie:
Nagrobek ............................................................ w .........................................................
Autor:
To pierwsze dzieło renesansowe w Polsce z roku ....................................
5
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Nagrobek Stefana Batorego, Santi Gucci, 1595, katedra wawelska
Opis: …………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ważnym artystą włoskiego pochodzenia działającym w Polsce był Jan Maria Padovano. Działał w wielu miastach w
Polsce, m.in. w …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Na początku pobytu w Polsce był zatrudniony w warsztacie Bartolomeo ………………………………………………………………….
Od roku 1533 działał samodzielnie. Do jego współpracowników zaliczamy Jana Michałowicza z ……………………………….
W kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu wykonał przebudowę nagrobka ……………………………………………………………………,
polegającą na …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Dla Sukiennic krakowskich zaprojektował ………………………………………………………………………………………………………………….
Największym jego dziełem są prace z katedry w Tarnowie. Wykonał tam ………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Sgraffito to ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Palazzo in fortezza to ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ZAMKI I PAŁACE POLSKIE
7
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Miasto idealne to …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Przykłady miast idealnych: …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Narysuj plany trzech wybranych miast idealnych.
ZAMOŚĆ
a) Wyjaśnij pojęcie urbanistyka
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
a) Podaj nazwę miasta, którego plan przedstawiono poniżej i scharakteryzuj jego układ
przestrzenny.
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
8
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
RATUSZE POLSKIE
W ratuszu w ........................................... po raz pierwszy
zastosowano arkadowanie w elewacji zewnętrznej
PRZYKŁAD NAGROBKA RENESANSOWEGO - DZIEŁA JANA MICHAŁOWICZA Z ............................................
Cechy plastyki sepulkralnej Michałowicza: ……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
9
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Bernardino Zanobi de Gianotis, Płyta ostatnich książąt mazowieckich (Piastów mazowieckich) w
kolegiacie …………………………………………………………………………………………………………………………………..
MALARSTWO POLSKIE
Arrasy to ………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………..
Marcin Kober (1550-1598)
Malarz nadworny Stefana Batorego, Rudolfa II, Zygmunta III Wazy. Kober był pierwszym malarzem działającym na
ziemiach Rzeczypospolitej, wyspecjalizowanym w sztuce portretu tzw. oficjalnego i jest przez to uważany za
prekursora owego gatunku w Polsce. Jego portrety królewskie zyskały wielką popularność i miały wpływ na
ukształtowanie się ikonografii monarszych wizerunków, która to tradycja przetrwała kolejnych sto lat. Chociaż
powszechnie nazwisko Kobera kojarzy się dziś z polskim portretem oficjalnym, źródeł jego charakterystyki należy
szukać w sztuce śląskiej, będącej w strefie oddziaływań niemieckich, a zwłaszcza w środowisku artystycznym Pragi.
10
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Wykonaj zadania związane z ilustracją
1. Autor pracy
…………………………………………………………………….
2. Nazwisko osoby sportretowanej
…………………………………………………………………….
3. Miejsce ekspozycji dzieła
…………………………………………………………………….
4. Technika wykonania
…………………………………………………………………….
Kim był autor dzieła?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Kodeks Baltazara Behema, U ludwisarza
Bitwa pod Orszą
ĆWICZENIA UTRWALAJĄCE WIEDZĘ Z RENESANSU POLSKIEGO
Podkreśl dwa dzieła powstałe pod wpływem mecenatu Anny Jagiellonki:
A.
B.
C.
D.
E.
Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka
Kolumna Zygmunta
Portrety Marcina Kobera
Nagrobek Stefana Batorego
Pałac w Wilanowie
11
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Spośród wymienionych obiektów podkreśl trzy, które powstały w kręgu mecenatu
Jagiellonów:
a)
b)
c)
d)
e)
Kaplica Zygmuntowska
Ratusz w Poznaniu
Arrasy wawelskie
Nagrobek Stefana Batorego w Katedrze Wawelskiej
Pałac w Baranowie Sandomierskim
Podkreśl nazwy trzech dzieł, które powstały w kręgu mecenatu Jagiellonów
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
Kaplica Zygmuntowska
Portret Michała Korybuta Wiśniowieckiego Daniela Schulza
Rotunda Najświętszej Marii Panny na Wawelu
Krużganki wawelskie
Kolumna Zygmunta w Warszawie
Pałac na Wodzie w Łazienkach
Hołd Pruski Jana Matejki
Kościół św. Aleksandra w Warszawie
Nagrobek Zygmunta I Bartolomea Berrecci
Uzupełnij poniższe zdania.
Kaplica Zygmuntowska powstała w kręgu mecenatu [nazwa dynastii] ......................................................... w Polsce.
Nagrobek króla [imię króla i przydomek] ........................................................................................ jest dziełem twórcy
kaplicy [imię i nazwisko twórcy], ................................................................................................. . Znacznie późniejszy
jest nagrobek męża Anny Jagiellonki – [imię i nazwisko władcy] .....................................................................................
– którego autorem jest wybitny architekt i rzeźbiarz {imię i nazwisko twórcy] ................................................................
Sgraffito to:
A. Technika dekoracyjna malarstwa ściennego, polegająca na nakładaniu kolejnych kolorowych warstw tynku
lub kolorowych glin i na zeskrobywaniu fragmentów warstw wierzchnich
B. Technika druku wypukłego, w której używana jest deska, na którą nanosi się rysunek, a następnie wycina się
tło, które na odbitce będzie białe
C. Technika graficzna wklęsła, która polega na wykonaniu metalowej formy drukowej z rysunkiem uzyskanym
za pomocą trawienia
D. Technika druku, w której formą drukową jest szablon nałożony na drobna siatkę tkaną, metalową lub z
włókien syntetycznych, a wykonanie odbitki polega na przetłaczaniu farby przez matrycę
12
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
MANIERYZM W POLSCE
Jest to pałac ........................................................................ zbudowany w
............................................................ dla .................................................
przez ............................................................................ .
1. .......................................................................................................
2. .......................................................................................................
3. .......................................................................................................
4. .......................................................................................................
5. .......................................................................................................
6. .......................................................................................................
7. .......................................................................................................
palazzo in fortezza to ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Przykłady manierystycznej zabudowy w Kazimierzu Dolnym:
Kamienice Przybyłów w Kazimierzu Dolnym
kamienica Celejowska
13
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Renesans niderlandzki w architekturze:

Manieryzm niderlandzki rozwija się głównie w Gdańsku ze względu na środowisko protestanckie oraz liczne
kontakty handlowe i przynależność miasta do Hanzy

Zaraz po gotyku - manieryzm - renesans nie zdążył dotrzeć

Ważne są wzorniki ornamentów manierystycznych Cornelisa Florisa i Jana Vredemana de Vries

Stosowanie porządków jako ozdobników

Zamiast kolumn i pilastrów - kariatydy, hermy

Swobodna redukcja belkowania

Dekoracja - fantasmagoryczne formy, fantazyjny świat zwierzęcy, abstrakcyjne formy, okucia i rollwerkowe
kartusze

Ozdabianie przy pomocy rautów i kaboszonów (formy przypominające oszlifowany lub surowy kamień
szlachetny)
rollwerk (ornament kartuszowo-zwijany)
ornament okuciowy
ornament małżowinowo-chrząstkowy
14
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Wilhelm van den Blocke (1550-1628)
Nagrobek Kosów, katedra w Oliwie, 1599-1600
15
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Abraham van den Blocke (1572-1628), syn Wilhelma
W 1611 r. został budowniczym miejskim. van den Block stworzył dzieła oryginalne. Wprowadził nowy typ epitafium z
zaakcentowanym portretem zmarłego. Będąc utalentowanym artystą rzeźbiarzem, działał równocześnie jako
architekt, tworząc monumentalne dzieła.
16
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Izaak van den Block (1572-1626), syn Wilhelma
Hans Kramer
Anton van Obberghen
17
Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni
Opisz funkcję i symbolikę Sali Czerwonej w gdańskim ratuszu.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
18