POZNAJ WSPÓŁCZESNä YDOWSKä WARSZAWů PO RAZ TRZECI!

Transkrypt

POZNAJ WSPÓŁCZESNĄ ŻYDOWSKĄ WARSZAWĘ
PO RAZ TRZECI!
Szanowni Państwo,
Kolejny raz mamy przyjemność zaprosić Państwa do udziału w
festiwalu Otwarta Twarda, który jest „soczewką” skupiającą w
sobie
całoroczny
program
kulturalno-edukacyjny
centrum
żydowskiego, mieszczącego się przy ulicy Twardej 6. Na
uczestników czeka niezwykle bogaty i różnorodny program,
przybliżający
współczesne
życie
mniejszości
żydowskiej
w
Warszawie, a także najnowsze polskie wydarzenia artystyczne, tworzone w nawiązaniu do
tradycji żydowskiej. W programie znalazły się zarówno projekty, które podczas ubiegłych
edycji cieszyły się największym uznaniem uczestników, jak nocne zwiedzanie cmentarza
przy Okopowej, jak również zupełnie nowe propozycje – w tym premierowe w Warszawie
połączenie koncertu zespołu SzaZa z projekcją etiud Romana Polańskiego.
W poprzednich edycjach większość wydarzeń festiwalowych skupiała się głównie wokół
Synagogi im. Nożyków. W tym roku ruszamy z programem w miasto, korzystając między
innymi z siedzib naszych partnerów.
Projekt powstał, aby promować różnorodność kulturową Warszawy, a realizowany jest przez
Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie, w ramach jej działań edukacyjno-społecznych.
Tegoroczny program realizowany jest dzięki dofinansowaniu ze środków Miasta
Stołecznego Warszawa.
Dziękujemy wszystkim partnerom, patronom medialnym oraz zespołowi wolontariuszy i
wolontariuszek, którzy wspierają nas przez cały czas trwania festiwalu.
Judyta Nekanda-Trepka
dyrektorka programowa festiwalu Otwarta Twarda
wraz z Zespołem
1
BIURO FESTIWALOWE I WEJŚCIÓWKI
Na wszystkie wydarzenia wstęp jest wolny. Jednak ze względu na ograniczenie liczby
uczestników i uczestniczek na niektóre wydarzenia trzeba się wcześniej zapisać. W sprawie
wejściówek prosimy o kontakt z Biurem festiwalowym. O wyczerpaniu miejsc będziemy
informować na bieżąco na stronie festiwalu.
W – na te wydarzenia obowiązują bezpłatne wejściówki, które można pobrać w biurze
festiwalowym OT.
Biuro festiwalowe OT 2011:
a:
ul. Twarda 6, biały budynek (obok Synagogi), prawa klatka schodowa, I piętro
e:
[email protected]
t:
22 620 58 37
Biuro czynne będzie w dniach 11-22 maja:
11, 12, 13.05
|| 11.00-19.00
15.05
|| 12.00-19.00
16, 17, 18, 19, 20.05 || 15.00-19.00
22.05
|| 12.00-19.00
[w soboty 14 i 21 maja biuro będzie nieczynne]
WIĘCEJ INFORMACJI ZNAJDĄ PAŃSTWO NA STRONIE PROGRAMU
www.otwartatwarda.pl
oraz na stronie grupy festiwalu na Facebook’u (Otwarta Twarda)
2
SOBOTA 14 MAJA – NOC MUZEÓW W SYNAGODZE IM. NOŻYKÓW
Synagoga im. Nożyków, ul. Twarda 6
22.00 | otwarcie Synagogi dla zwiedzających + powtórzenie Hawdali
22.30 | zwiedzanie z przewodnikiem [I gr.], oprowadza Bolesław Zając
24.00 | zwiedzanie z przewodnikiem [II gr.], oprowadza Tomasz Krakowski
Wystawa „Księgi życia prof. Mojżesza Schorra”, babiniec Synagogi
W roku 2011 mija 70. rocznica śmierci prof. Mojżesza Schorra (1873-1941); ostatniego rabina Wielkiej
Synagogi w Warszawie, historyka, senatora i działacza społecznego. Wystawa jest wyrazem hołdu dla
wielkiego polskiego Żyda. Prezentacja postaci Mojżesza Schorra zawiera następujące fragmenty
ekspozycji: miasto rodzinne, rodzina / lata szkolne / kartki z rodzinnego albumu – do lat dwudziestych /
okres lwowski – historyk i nauczyciel / w Wielkiej Synagodze w Warszawie / Syn Przymierza – działalność
w B’nei Brith / misja publiczna – senator / katedra akademicka / kartki z rodzinnego albumu – lata
trzydzieste / wojna – w rękach NKWD / „życie za życie” – wojenne losy rodziny. Wystawę będzie można
oglądać przez cały czas trwania festiwalu.
UWAGA! Spośród uczestników Nocy Muzeów w Synagodze losowane będą dwuosobowe
wejściówki na wycieczki autokarowe, które odbędą się w niedzielę 15 maja! W trakcie wycieczek
Anna Ciałowicz, autorka projektu Moja Żydowska Warszawa i edukatorka GWŻ, opowie o życiu
przedwojennej społeczności żydowskiej na Muranowie.
NIEDZIELA 15 MAJA
12.00-13.30 | Zwiedzanie Cmentarza Bródnowskiego
Zbiórka pod bramą Cmentarza, od ul. Św. Wincentego
Cmentarz na Bródnie jest znacznie mniej znany niż nekropolia żydowska przy ul. Okopowej. Powstał
z inicjatywy warszawskiego bankiera Szmula Zbytkowera w latach 80. XVIII wieku. W czasie II wojny
światowej Niemcy zdewastowali cmentarz, a macewy wykorzystali do prac budowlanych. Po wojnie
cmentarz przez wiele lat niszczał, nagrobki rozkradano. Dewastacja odbywała się, niestety, za cichym
przyzwoleniem władz. Dziś trwają prace nad uporządkowaniem i zabezpieczeniem cmentarza, który
obecnie jest pod opieką Fundacji Rodziny Nissenbaumów. Oprowadza historyk Jan Jagielski.
14.00 | Gra miejska po żydowskiej Pradze
Start: Kawiarnia Po Drugiej Stronie Lustra, ul. Ząbkowska 5
Do udziału w tej edukacyjnej zabawie zapraszamy wszystkich warszawiaków, zarówno dorosłych, jak
i rodziny z dziećmi (przygotowane zostaną dwie wersje scenariusza). Celem gry jest połączenie satysfakcji
związanej z zabawą i rywalizacją ze zdobywaniem wiedzy o mieście i oswojeniem przestrzeni – w tym
przypadku Pragi, dzielnicy historycznie mocno związanej ze społecznością żydowską. Pierwsza edycja gry
opracowana została w 2010 przez Katarzynę Sawko z zespołu Info Praga i odbyła się podczas Święta
Ulicy Ząbkowskiej.
14.00 | Warsztaty kaligrafii hebrajskiej
Fundacja im. Schorra, ul. Twarda 6, tzw. Biały Budynek [środkowa klatka, parter]
Podczas warsztatów między innymi można nauczyć się pisać swoje imię po hebrajsku. Prowadzi
Magdalena Sommer, edukatorka z Fundacji im. Schorra.
3
W 14.00-16.30 | Spisek Żydowski od Kuchni – warsztaty kulinarne
Centrum Społeczności Reformowanej przy GWŻ, al. Jerozolimskie 53, wejście obok kawiarni Coffee
Heaven, IV piętro [jest dostępna winda]
Warsztaty wprowadzą Państwa w tajniki koszerności i pokażą, że kuchnia koszerna jest bardzo zdrowa
i łatwa w stosowaniu dla każdej i dla każdego. Małka Kafka, prowadząca warsztaty jest gospodynią
programu telewizyjnego „Koszer macher” w Kuchnia.tv oraz współautorką książki „Przysmaki żydowskie”.
Prowadzi w Warszawie koszerną kawiarnie Tel-Aviv Cafe i restaurację Yaffo. Małka nie tylko opowie
o koszerności i odpowie na Państwa pytania, ale również przygotuje z Państwem przysmaki kuchni
izraelskiej, które będziecie mogli zabrać do domu.
14.00-16.00 | Spacer po Cmentarzu Żydowskim przy Okopowej – opowieści o Żydach
warszawskich, symbolice nagrobnej i zwyczajach pogrzebowych.
Spotkanie pod bramą Cmentarza, ul. Okopowa 49/51 [brama na wysokości ul. Anielewicza]
Oprowadza Kornelia Cecerska, przewodniczka ze Stowarzyszenia Przewodników Turystycznych „Złota
kaczka”, członkini zespołu inwentaryzującego cmentarz żydowski.
15.00 | Spotkanie ze Stowarzyszeniem Drugie Pokolenie – Potomkami Ocalałych z Holokaustu
Sala konferencyjna Synagogi im. Nożyków, ul. Twarda 6
Członkowie i członkinie stowarzyszenia opowiedzą o tym, kim są i czemu zdecydowali się założyć
stowarzyszenie, jakie są ich plany i oczekiwania.
W 15.00 | Szlakiem Mojej Żydowskiej Warszawy [I grupa]
Odjazd z placu Grzybowskiego przy Teatrze Żydowskim
Trasa wycieczki poprowadzi nas przez Muranów i Wolę, gdzie zobaczymy między innymi miejsca: gdzie
ostatni prorok prowadził salon literacki; gdzie Lilit z Asmodeuszem zabawiają się o północy; gdzie w Jom
Kipur modlił się żydowski półświatek; podziemne miasto na Muranowie i skarby tam ukryte; w której bóżnicy
były „pokoje zwierzeń” i dlaczego akurat u chasydów bracławskich? Te i wiele innych miejsc przybliży nam
Anna Ciałowicz, etnolożka, redaktorka Biuletynu GWŻ, autorka wystaw („I wyruszył Jakub z Beer Szewy”
2009, „Mokum” 2010), tłumaczka literatury jidysz („Ita Kalisz, Cadykowy dwór niegdyś w Polsce, 2010),
autorka książek („Wojny chasydów arcyciekawe. Nowy Sącz – Sadogóra 1868-1869”).
Na wycieczkę zapraszamy osoby, które wygrają wejściówki podczas Nocy Muzeów. Dodatkowe
osoby będą mogły wziąć udział w wycieczce, jeśli w autokarze będą wolne miejsca.
W 17.00 | Tajemnice mykwy [I grupa]
Zwiedzanie gminnej mykwy (łaźni rytualnej) połączone z wykładem o życiu kobiety według zasad judaizmu
ortodoksyjnego. Goście dowiedzą się, skąd wzięła się mykwa i jakie spełnia funkcje w życiu społeczności
żydowskiej. Oprowadza i opowiada Sara Malka Szpilman. Zwiedzanie tylko dla pań.
W 17.00 | Szlakiem Mojej Żydowskiej Warszawy [II grupa]
Odjazd z placu Grzybowskiego przy Teatrze Żydowskim
Trasa wycieczki poprowadzi nas przez Muranów i Wolę (szczegółowy opis powyżej). Na wycieczkę
zapraszamy osoby, które wygrają wejściówki podczas Nocy Muzeów. Dodatkowe osoby będą mogły wziąć
udział w wycieczce, jeśli w autokarze będą wolne miejsca.
17.30 | Żywa biblioteka judaizmu reformowanego
Zapraszamy do żywej biblioteki – będą na Was czekać żywe książki – członkowie i członkinie Społeczności
Reformowanej przy Gminie Żydowskiej, gotowi na na odpowiedź na wszystkie Wasze pytania. Żywa
4
Biblioteka – to księgozbiór składający się z ludzi, osób nietypowych, znanych i ciekawych,
reprezentujących różne style życia, środowiska, przedstawicieli różnych pokoleń, którzy podzielą się swoją
wiedzą i doświadczeniami – rozmawiać będziemy o judaizmie i jego różnych odłamach, tożsamości
żydowskiej tej świeckiej i tej religijnej, dialogu, relacjach polsko-żydowskich, syjonizmie, o Gminie i życiu
żydowskim w Polsce.
PONIEDZIAŁEK 16.05
17.00-20.00 | Pokazy pofestiwalowe MFF Żydowskie Motywy
Sala kinowa w Zachęcie, pl. Małachowskiego 3 [wejście z tyłu budynku, od ul. Burszego]
17.00 | „Cyrk rodziny Pauwels”, reż. Agnès Bensimon, Belgia (51’)
Życie rodziny żydowskiej, w której każdy jest klaunem, muzykiem, albo żonglerem – i tak już od sześciu
pokoleń. Teraz syn Pepete, Marquis, przekazuje sztukę cyrkową, ale też tradycję żydowską, swemu 16letniemu synowi Samuelowi, żonglerowi, który został wybrany na kolejnego menagera cyrku rodziny Pauwels.
18.00 | „Opuszczając gniazdo”, reż. Eric Scott, Kanada (52’)
Opuszczając gniazdo jest filmem o młodych ludziach urodzonych i wychowanych w ultra-ortodoksyjnym
świecie żydowskim, którzy już nie chcą być w nim zamknięci. Historie o konfliktach, przymusie i walce,
pochodzą z chasydzkich enklaw Montrealu, Brooklynu i Jerozolimy. Zabarwiony bólem i nieoczekiwanym
humorem film dokumentuje proces wychodzenia ze ściśle kontrolowanego społeczeństwa do chaotycznego
świata bezustannych wyborów.
19.00 | „Ja i to żydowskie coś”, reż. Ulrik Gutkin, Dania (43’)
Ja i to żydowskie coś jest zabawnym studium zderzenia dwóch kultur. Film odzwierciedla intymny
obraz tego, co to znaczy być niereligijnym Żydem w dzisiejszej Danii. Duński Żyd (reżyser) i duńska
nie-Żydówka zakochują się. Dziewczyna wydaje na świat syna, a to stawia ich przed dylematem: czy
ich syn ma być obrzezany czy nie? Pytanie to prowokuje reżysera do poszukiwań swej żydowskiej
tożsamości.
18.00 | Dlaczego prostytutki w Argentynie nazywa się polacas? O handlu żydowskimi kobietami
na przełomie wieków.
Klubokawiarnia Chłodna 25, ul. Chłodna 25
Pod koniec XIX wieku w Europie Środkowo-Wschodniej rozwinął się proceder przemycania kobiet do pracy
w południowoamerykańskich domach publicznych. Żydzi stanowili nawet do 80% zamieszanych w sprawę
gangsterów, a Żydówki były zarówno ofiarami, jak i agentkami ich działalności – Warszawa zaś ważnym jej
ośrodkiem. Historia rzadko wspomina o tych wydarzeniach, a większość dokumentacji na ten temat została
świadomie zniszczona przed nadgorliwych badaczy – purystów. Co wiadomo na ten temat, jak do tego
doszło i w jaki sposób zakończyła się historia żydowskich prostytutek? Katarzyna Czerwonogóra,
socjolożka, doktorantka w projekcie Centrum Badań Społecznych w Berlinie, zajmuje się walką o uznanie
kobiet żydowskich. Jest członkinią ŻOOM i rowerzystką.
18.00 | Birobidżan. Współczesne losy „radzieckiej Ziemi Obiecanej”
Pracownia Muzeum Etnograficznego, ul. Kredytowa 1 [II piętro]
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że położony na Dalekim Wschodzie Rosji, oficjalnie
proklamowany w 1934 roku, Żydowski Obwód Autonomiczny był pierwszą na świecie zrealizowaną próbą
utworzenia jednostki terytorialnej przeznaczonej dla ludności żydowskiej. Dlaczego spośród wielu
rozważanych wariantów władze ZSRR zdecydowały się na wybór oddalonego o 8 tysięcy kilometrów od
Moskwy terytorium i rozpoczęły wielką akcję propagandową na rzecz żydowskiego osadnictwa? O
przyczynach utworzenia Obwodu oraz o losach ludności żydowskiej, która zamieszkała na tym terenie
5
opowie etnolożka Agata Maksimowska, doktorantka Wydziału Historycznego UW.
19.00 | Piękno i estetyka – jaką rolę w tradycji żydowskiej tej bardziej konserwatywnej i tej
bardziej liberalnej odgrywa powierzchowność?
Na prezentację i dyskusję zapraszają artysta grafik Marcin Bolldorf, rabin Stas Wojciechowicz oraz
działaczka żydowska Miriam Gonczarska.
20.30 | „Tikkun” – pokaz filmu + spotkanie autorskie z reżyserem Kubą Kossakiem i Michałem
Moniuszko z Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego
Klubokawiarnia Powiększenie, ul. Nowy Świat 27 [wejście w podwórku]
Rok temu na koncercie finałowym gościliśmy ekipę muzyczną z Sejn na scenie festiwalu Otwarta Twarda,
a później na doskonałym jam session na Chłodnej (kto był ten wie!). W tym roku zapraszamy Michała
Moniuszko i Kubę Kossaka na spotkanie towarzyszące projekcji filmu opowiadającego o spotkaniu
muzycznym zorganizowanym przez artystów z Sejn. Kuba Kossak, reżyser: „Film powstał na zamówienie
sejneńskiego Ośrodka Pogranicze, który organizuje warsztaty muzyczne w Sejnach – Tratwa Muzykantów.
Muzycy przez tydzień dzielili się wiedzą, grali i rozmawiali. Zwieńczeniem całości był koncert w miejscowej
synagodze”.
W 22.00 | Okopowa nocą
Zbiórka pod bramą Cmentarza, ul. Okopowa 49/51 [brama na wysokości ul. Anielewicza]
Po raz kolejny zapraszamy na nocne zwiedzanie cmentarza żydowskiego przy ul. Okopowej. Klucząc
gęsiego pomiędzy grobami, przy świetle pochodni, pod szumiącymi drzewami posłuchamy przewodników:
etnolożki Alicji Mroczkowskiej i hebraisty Witka Wrzosińskiego. Opowiedzą o cadykach cudotwórcach,
heretykach i mistykach, o żydowskich żołnierzach z wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej,
o ukrytych bunkrach, bezimiennych grobach i secesyjnych dziełach sztuki nagrobnej, które znajdują się
na jednym z największych w Europie żydowskich cmentarzy.
WTOREK 17.05
17.00 | „Wycieczka z przewodnikiem”, reż. B. Freidenberg, Izrael (25’)
31-letni Eitan mieszka samotnie w Jerozolimie i pracuje nocami przy malowaniu linii na ulicach
miasta. Przyziemna i monotonna praca przeplatana jest skojarzeniami ze zwykłym dniem
głównego bohatera. Wędruje on między wyobraźnią a rzeczywistością, klarownością
a zmętnieniem, na granicy tożsamości, pomiędzy przerywanymi liniami.
17.30 | „Tartakover”, reż. Shahar Rozen, Izrael (57’)
Reżyser Shahar Rozen ukazuje portret politycznego artysty i projektanta Davida Tartakovera,
kolekcjonera wizerunków Izraela, laureata Izraelskiej Nagrody za Projekt w 2002 r. Prace
Tartakovera są reakcją na kulturalną i polityczną rzeczywistość Izraela. Tartakover udostępnia
reżyserowi osobiste dzienniki prac – „Czarne księgi”, które jak sejsmograf odzwierciedlają główne
wydarzenia społeczne w Izraelu, ale też jego prywatny świat.
18.40 | „Legendy wydm”, reż. Yaakov Gross, Izrael (101’)
Film ten, nakręcony z okazji 100 rocznicy założenia Tel Awiwu, pokazuje powstawanie nowego
miasta blisko starodawnej Jaffy. Jego założyciele, budowniczowie i cyganeria, którzy się tu osiedlili
6
i wprowadzili nowy duch do budzącej się Ziemi Izraela, w czasach, gdy ciężko było uwierzyć
w spełnienie się marzeń syjonistów.
18.30 | Jak i dlaczego – seks po żydowsku. Talmudyczne spojrzenie na życie seksualne i jego
rola w religii.
Życie seksualne nie musi stanowić tabu. O tym jak wygląda ono z punktu widzenia judaizmu opowie rabin
Michael Schudrich. Rabin Michael Schudrich urodził się w Nowym Jorku. Ukończył religioznastwo i studia
historyczne. Rabinem został w 1980. Lata 1983-1989 spędził w Japonii, gdzie dbał o potrzeby religijne
miejscowej społeczności żydowskiej. Już jako student, w latach 70., podróżował do Europy Środkowej
i Wschodniej, gdzie nawiązywał kontakty z żyjącymi tu Żydami. W 1990 zaczął pracować dla Fundacji
Laudera. Lata 1992-98 spędził w Warszawie. Do Polski powrócił w 2000 roku jako główny rabin Warszawy
i Łodzi. W grudniu 2004 r. Michael Schudrich został wybrany Naczelnym Rabinem Polski.
20.30 | Tylko się nie śmiej
Internet pełen jest różnych filmików, które pokazują tradycję żydowską z przymrużeniem oka,
niekoniecznie w dobrym tonie, niekoniecznie finezyjnie, niekoniecznie zgodnie z najnowszymi trendami
poprawności politycznej, wyszydzają wady narodu wybranego, ale nie tylko… Prowadzi Marcin Bolldorf.
Filmy częściowo w języku angielskim.
ŚRODA 18.05
18.00 | Sztuka żydowska - sztuka dialogu kulturowego-tradycja
Czy istnieje osobne zjawisko pt. „Sztuka żydowska”? Pytania w kontekście etnicznym i historycznym.
Stereotyp i rzeczywistość. Marcin Bolldorf, absolwent warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych wydziału
grafiki, rocznik 1978. Miał wystawy indywidualne i zbiorowe, współpracuje z Festiwalem Singera,
wykładowca zajmujący się tematyką żydowską.
W 19.00 | Tajemnice mykwy [II grupa]
Zwiedzanie gminnej mykwy (łaźni rytualnej) połączone z wykładem o życiu kobiety według zasad judaizmu
ortodoksyjnego. Goście dowiedzą się, skąd wzięła się mykwa i jakie spełnia funkcje w życiu społeczności
żydowskiej. Oprowadza i opowiada Sara Malka Szpilman. Zwiedzanie tylko dla pań.
19.00 | Wizualizacja cierpienia. Holokaust w filmie i sztukach wizualnych
Klubokawiarnia Chłodna 25, ul. Chłodna 25
W ramach wykładu i prezentacji zostaną poruszone kwestie przedstawiania Zagłady w sztukach
wizualnych, ze szczególnym uwzględnieniem filmu fabularnego. Zastanowimy się nad działaniem mitów,
klisz i symboli związanych z Holokaustem, które są obecne w społecznej pamięci wizualnej oraz jaki wpływ
na formę i pamięć Zagłady ma kultura popularna. Podsumowaniem będzie próba prześledzenia jak
kształtowało się „polskie wizualne pamiętanie” Zagłady. Prowadzi Joanna Ostrowska, doktorantka Katedry
Judaistyki UJ, studentka filmoznawstwa UJ, produkcji filmowej i telewizyjnej PWSFTviT w Łodzi i Gender
Studies UW, stypendystka Sokrates-Erasmus na Humboldt Universitat zu Berlin, członkini Krytyki
Politycznej.
7
W 22.00 | Okopowa nocą [II grupa]
Zbiórka pod bramą Cmentarza, ul. Okopowa 49/51 [brama na wysokości ul. Anielewicza]
Po raz kolejny zapraszamy na nocne zwiedzanie Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej.
Oprowadzają etnolożka Alicja Mroczkowska i hebraista Witek Wrzosiński. Szczegółowy opis w rozkładzie
na poniedziałek 16.05.
CZWARTEK 19.05
12.00 | Pogotowie Filozoficzne na Twardej (warsztaty dla seniorów)
Pogotowie Filozoficzne to projekt warsztatów skierowany do osób 50+. W założeniu warsztaty są
przestrzenią do mówienia o różnych przejawach rzeczywistości w kontekście filozoficznym. To
projekt dzielenia się wiedzą, doświadczeniem życiowym, refleksjami nad otaczającym światem, otwarty na
różnorodne przekonania, światopoglądy, wierzenia. Podczas spotkania na Twardej zatrzymamy się
na chwilę nad kilkoma ważnymi dla tradycji judaistycznej pojęciami. Podyskutujemy nad ich znaczeniami
i rozumieniami, stworzymy ich indywidualne definicje. Zajrzymy do Maimonidesa, Bubera, Kereta i nie tylko.
Przede wszystkim w głąb siebie. Zapraszamy osoby 50+ do wspólnych rozważań.
Marta Pawlaczek, absolwentka dziennikarstwa, filozofii, kulturoznawstwa. Pogotowie Filozoficzne prowadzi
w Towarzystwie Inicjatyw Twórczych “ę” od 2009 roku. Związana również z fundacją Culture Shock. Dorota
Piwowarska, animatorka kultury, kulturoznawczyni, doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW.
Związana z Katedrą Kultury, Stowarzyszeniem „Saska” oraz Stowarzyszeniem Pedagogów Teatru.
Działa warszawsko i lokalnie. Prowadzi autorskie działania teatralne, performatywne, twórcze.
18.00 | Warsztaty pisania midraszy
Wyobraźmy sobie, jak wyglądało pierwsze spotkanie Ewy z Adamem. Albo spróbujmy pomyśleć, co
skłoniło żonę Lota do odwrócenia się za siebie. Wiele jest takich miejsc niedopowiedzianych w Biblii, które
możemy wspólnie uzupełnić. W taki sposób pisze się midrasze. Nie trzeba być wybitnym znawcą Biblii,
tylko puścić wodze wyobraźni. Bella Szwarcman-Czarnota, z wykształcenia filozofka; pisarka, tłumaczka,
redaktorka czasopisma „Midrasz”, autorka książek: „Mocą przepasały swe biodra. Portrety kobiet
żydowskich”, „Znalazłam wczorajszy dzień”, „Cenniejsze niż perły”.
W 18.00 | SzaZa / Polański
Kino Kultura, ul. Krakowskie Przedmieście 21/23
Filmy krótkometrażowe Romana Polańskiego z muzyką na żywo w wykonaniu eksperymentalnego duetu
SzaZa. Na tle wszystkich dzieł Romana Polańskiego, filmy krótkometrażowe należą do najrzadziej
prezentowanych. Tym czasem, w latach 1958-1962, jako student Łódzkiej Filmówki w okresie jej
największej świetności, reżyser zrealizował całą serię krótkich filmów: od przekornych ćwiczeń
warsztatowych, takich jak Morderstwo (1957) i Uśmiech zębiczny (1957), przez metaforyczne Rozbijemy
zabawę (1957) i Ssaki (1962), aż do Dwóch ludzi z szafą (1958), który to film przyniósł Polańskiemu
międzynarodowy rozgłos. Etiudy noszą znamiona surrealistycznego i nierzadko mrocznego stylu, który
reżyser ujawni w przyszłości; jego geniuszu narracyjnego oraz niestrudzonego poszukiwania prawdy
o ludzkiej naturze – jakkolwiek okrutna i bezlitosna nie miałaby się okazać.
Sza/Za (Paweł Szamburski i Patryk Zakrocki) są muzykami, improwizatorami i promotorami kultury
na warszawskiej scenie muzycznej i w niezależnych ośrodkach sztuki od roku 1999. Do pokazu
skomponowali specjalnie podkład muzyczny, zainspirowany dokonaniami Komedy. Muzyka Sza/Zy jest
niezwykłym połączeniem hałasu i ciszy, popu i współczesnej muzyki kameralnej; piękna i brzydoty
8
w dźwiękach; mądrości i naiwnej beztroski. Używając klarnetu, skrzypiec, analogowych „loops” oraz
delikatnych efektów dźwiękowych, muzycy usiłują zamazać granice pomiędzy tymi wartościami oraz
“wyzwolić” zarówno scenę, jak i publiczność od utartych i sprawdzonych oczekiwań kulturowych.
W 20.00 | SzaZa / Polański | etiudy Romana Polańskiego + muzyka na żywo
Kino Kultura, ul. Krakowskie Przedmieście 21/23
Filmy krótkometrażowe Romana Polańskiego z muzyką na żywo w wykonaniu eksperymentalnego duetu
SzaZa.
W 21.00 | Przedstawienie „Kompleks Portnoya”
Teatr Konsekwentny [budynek Starej Prochoffni], ul. Boleść 2
„Kompleks Portnoya” to kultowy i zarazem skandalizujący tekst – manifest młodego pokolenia lat
siedemdziesiątych dwudziestego wieku. Jeden z kamieni milowych prozy amerykańskiej ubiegłego
stulecia. Aleks Portnoy, znerwicowany młody człowiek, ucieka od wszystkiego, co go ukształtowało – od
ograniczeń, jakie niesie wychowanie w mieszczańskiej rodzinie żydowskiej, od obowiązujących zasad
moralnych, od władzy ojca. Tekst obyczajowy rozprawiający się za jednym zamachem z tabu seksu
i jedzenia w moralności mieszczańskiej, dominacją religii i matki w kulturze żydowskiej, mitem ojca
i psychoanalizy.
Przedstawienie na motywach książki Philipa Rotha „Portnoy’s Complaint”. Scenariusz: Adam Sajnuk |
Reżyseria: Aleksandra Popławska, Adam Sajnuk | Obsada: Monika Mariotti, Anna Smołowik, Bartosz
Adamczyk, Adam Sajnuk | Scenografia: Katarzyna Adamczyk, Sylwia Kochaniec, Adam Sajnuk | Kostiumy:
Katarzyna Adamczyk | Projekcje multimedialne: Jordi Gonzalez |Przekład: Anna Kołyszko.
PIĄTEK 20.05
17.00 | „Czarodziejka”, reż. Moran Somer & Michal Abulafia, Izrael (10’)
Fortuna, 75-letnia kobieta siedzi w swojej sukni ślubnej i czeka na powrót zmarłego męża. Tymczasem, jej
sąsiadka, stara służąca – Marcela-Merkada – marzy by jej nieszczęśliwe życie już się zakończyło. Dwie
opowieści przetną się i zmienią los obu kobiet.
17.10 | „Gefilte fisz”, reż. Shelly Kling, Izrael (10’)
W rodzinie Gali jest stara tradycja, zgodnie z którą każda kobieta mająca wyjść za mąż musi przygotować
na wesele gefilte fisz, jako gwarancję sukcesu małżeństwa. Gali dostała od matki i babki żywego karpia,
którego musi ugotować. Jest rozdarta między uczuciem litości a koniecznością przestrzegania tradycji
rodzinnej.
17.25 | „Rozwód po żydowsku”, reż. John Edginton, Wielka Brytania (48’)
Żydowskie Prawo stanowi, że mąż ma prawo decydować czy zgodzi się dać żonie rozwód („Get”). Jeżeli
odmówi, żona może być skazana na lata życia w martwym małżeństwie. Nie może ponownie wyjść za mąż,
a dzieci urodzone w nowym związku traktowane są jako z nieprawego łoża. W tym kontrowersyjnym filmie,
„uwiązane żony” z żydowskiej ortodoksyjnej gminy w Wielkiej Brytanii i Izraelu mówią o swojej sytuacji – jak
kobieta, której mąż przez 47 lat odmawiał „Get”.
18.30 | „Zabójczy honor”, reż. Lipika Pelham [58’]
Film dokumentuje liczne morderstwa młodych kobiet w izraelskim mieście Ramla. Narratorką jest 15-letnia
Salma, opowiadająca – opartą na faktach – historię z życia dziewczyny ocalałej z honorowego zabójstwa.
Dzięki opowieści Salmy film wydobywa dynamikę potężnego klanu Beduinów, kiedyś zamieszkujących
południową część pustyni Negev, wysiedlonych i przeniesionych do miasta podczas narodzin państwa
Izraela.
9
NIEDZIELA 22.05
13.00-14.30 | Zwiedzanie Cmentarza Bródnowskiego
Zbiórka pod bramą Cmentarza, od ul. Św. Wincentego
Szczegółowy opis w rozkładzie na niedzielę 15.05. Oprowadza historyk Jan Jagielski.
14.00 | Zwiedzanie Synagogi z przewodnikiem [I grupa]
Oprowadza Bolesław Zając.
14.00 | Teatralne bajkowanie dla dzieci
Warsztaty skierowane są do dzieci w wieku przedszkolnym (4-6 lat) i ich rodziców. Podczas spotkania
będziemy wspólnie czytać i bawić się w teatr. Czy da się połączyć czytanki do poduszki z teatralnym
żywiołem? Jak sprawić, by czytanie było też okazją do teatralnej zabawy? Zajęcia dla wszystkich dzieci,
które lubią bajki ale mają problem z grzecznym i spokojnym siedzeniem. Prowadzi Justyna Sobczyk,
pedagożka teatru. Na co dzień związana z Instytutem Teatralnym im. Raszewskiego w Warszawie,
członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Od 6 lat prowadzi Teatr 21, w którym aktorami są osoby
z zespołem Downa i autyści. Współpracuje z wieloma instytucjami oraz stowarzyszeniami, zawsze starając
się zrealizować twórcze projekty z zakresu pedagogiki teatralnej. Mama Wery i Iwa.
14.00-16.00 | Spisek Żydowski od Kuchni – pokazowe warsztaty kulinarne
Plac Grzybowski, skwer przed Kościołem Wszystkich Świętych
Warsztaty wprowadzą Państwa w tajniki koszerności i pokażą, że kuchnia koszerna jest bardzo zdrowa
i łatwa w stosowaniu dla każdej i dla każdego. Małka Kafka, prowadząca warsztaty, pokaże, jak w bardzo
prosty i szybki sposób przygotować izraelskie przyjęcie.
15.00 | Namaluj to w jidysz – warsztaty plastyczne dla dzieci
Zajęcia pobudzające kreatywność, dające możliwość spotkania sie z językiem jidysz i symboliką żydowską
w zabawie
i działaniach
twórczych. Podczas warsztatów dzieci
zapoznają
się
z alfabetem
hebrajskim/jidysz, różnicami zapisu w tych dwóch językach, wartościami numerycznymi i znaczeniami liter
alfabetu. Każdy uczestnik uczy się pisać swoje imię w języku jidysz, potem bawiąc się w artystyczny
sposób, maluje literki na papierze, a następnie tworzy swój własny talizman – kamień z wykaligrafowanym
imieniem, który ozdabia według własnego pomysłu. Zajęcia przeznaczone dla dzieci od 5 roku życia.
Prowadzi Anna Rozenfeld, członkini stowarzyszenia Jidisz lebt (pol. jidysz żyje).
16.00 | Zwiedzanie synagogi z przewodnikiem [II grupa]
Oprowadza Tomasz Krakowski
W 16.00 | Tajemnice mykwy [III grupa]
Oprowadza i opowiada Sara Malka Szpilman. Zwiedzanie tylko dla pań.
10
17.00 | Fajf na placu Grzybowskim, na żywo zagra „Sztetl Quartet”
Wszystkich którzy lubią tańczyć zapraszamy na potańcówkę na pl. Grzybowskim. Nasza impreza odwołuje
się do tradycyjnych „fajf” – spotkań tanecznych zarówno w lokalach, jak i na świeżym powietrzu, których
nazwa pochodzi od angielskiego five o’clock. Chcemy w ten sposób powrócić do zapomnianej
warszawskiej tradycji podczas której uczestnicy w ramach wspólnej zabawy integrują się zarówno ze sobą
jak i z miejską przestrzenią. Przestrzenią w tym szczególnym wypadku ciekawą, bo będąca na styku
kultury żydowskiej i chrześcijańskiej, nowoczesną ale odsyłającą do historii.
Podczas potańcówki odbędą się warsztaty tańca izraelskiego, prowadzone przez zespół Snunit. Do tańca
zagra na żywo „Sztetl Quartet” – projekt założony przez czterech muzyków z Sejn. Instrumentami
prowadzącymi są klarnet i trąbka, będące w nieustannym dialogu. Sekcję rytmiczno – harmoniczną tworzą
tuba i akordeon. Koncerty kwartetu spotykają się z niezwykle żywiołowym odbiorem zarówno młodszej, jak
i starszej widowni. W skład zespołu wchodzą: Piotr Janiec (tuba) | Tomasz Stawiecki (klarnet) | Kacper
Szroeder (trąbka) | Radek Polakowski (akordeon) | gościnnie: Bartek Nazaruk (perkusja)
17.00 | Teatralne bajkowanie
Warsztaty skierowane są do dzieci w wieku przedszkolnym (4-6 lat) i ich rodziców. Podczas spotkania
będziemy wspólnie czytać i bawić się w teatr. Prowadzi Justyna Sobczyk, pedagożka teatru. Szczegółowy
opis wyżej.
W 19.00-22.00 | Koncert finałowy: Pitom i AutorYno
Klubokawiarnia Powiększenie, ul. Nowy Świat 27 [wejście w podwórku]
Trio AutorYno – znane już warszawskiej publiczności z Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska. Ich muzykę
można określić jako nieokiełznany klezmer-rock-fusion. Pełna jest młodzieńczej gitarowej energii
połączonej ze smakiem żydowskiej tradycji. O liderze formacji, gitarzyście i kompozytorze Davidzie
Konopnickim John Zorn powiedział: „David jest pionierem nowej żydowskiej muzyki, pełnej rokowej pasji,
otwartej na świeże, oryginalne brzmienia”. Obok Davida w AutorYno grają: Delorme Bertrand na basie
i Cyril Grimaaud na perkusji. W ubiegłym roku w kultowej nowojorskiej wytwórni Tzadik wydali swoją
pierwszą, entuzjastycznie przyjętą przez krytyków po obu stronach oceanu, płytę „Pastrami Babel Social
Club”.
Amerykański kwartet Pitom tworzą: Yoshie Fruchter na gitarze, Stanin Ezra Blumenkrantz na basie, Kelvin
Zubek na perkusji i Jeremy Brown na skrzypcach. Każdy ich koncert i płyta są zaproszeniem słuchaczy
w magiczną podróż po krainie Nowego Żydowskiego Rocka, gdzie punk miesza się z noisowymi klimatami,
a metal i radykalny jazz filtrują z żydowską tradycją. Muzyka przez nich grana, to nieustanne przekraczanie
intensywności emocji zanurzone w ekspresyjnym pięknie. Czuje się w niej twórcze sięganie do najlepszych
wzorów: Franka Zappy, Mahawishnu Orchestra, czy też Electric Masada Johna Zorna. Pitom odwiedzi
Polskę po raz pierwszy, będzie to koncert promujący ich najnowszą, wydaną w tym roku w serii „Radykalna
Kultura Żydowska” wytwórni Tzadik płytę: „Blasphemy and the Rother Seroius Crimes”.
11

POZNAJ WSPÓŁCZESNä YDOWSKä WARSZAWů PO RAZ TRZECI!

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz PDF - beta.krakow.pl

Piękno żydowskiej kultury Drugi dzień festiwalu