Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego. Organy i

Transkrypt

Prawo upadłościowe i naprawcze
Dr Anna Rachwał
2014/2015
7. Bezskuteczność czynności upadłego
Bezskuteczność z mocy prawa
• Bank udzielił przedsiębiorcy Adamowi kredytu w wysokości 200 000
zł. Kredyt miał być zwrócony jednorazowo. Po roku okazało się, że
Adam nie jest w stanie zwrócić kredytu w uzgodnionym terminie,
a ponadto potrzebuje dodatkowych środków. Bank zgodził się
zwiększyć kwotę kredytu do 300 000 zł, oraz na jego zwrot w ratach,
ale w zamian za to zażądał ustanowienia zastawu rejestrowego na
linii produkcyjnej należącej do Adama. Umowa kredytu i umowa
zastawu zostały zawarte 10 października, 2 dni później zastaw został
wpisany do rejestru zastawów. 12 listopada Adam złożył wniosek
o ogłoszenie upadłości; 15 listopada Bank wypowiedział umowę
kredytu i zażądał jego natychmiastowej spłaty. Upadłość Adama
została ogłoszona 3 grudnia.
• Syndyk sprzedał linię produkcyjną. Bank domaga się zaspokojenia
z niej na zasadzie prawa odrębności. Syndyk odmawia. Zasadnie?
Prawo upadłościowe i naprawcze dr A. Rachwał 2014/15
Bezskuteczne z mocy prawa są w stosunku do masy upadłości (art. 127
PUiN):
• Czynności prawne nieodpłatne (w tym czynności dyspozytywne
w postępowaniu cywilnym: uznanie powództwa, zrzeczenie się
roszczenia, ugoda sądowa) - dokonane w okresie 1 roku przed złożeniem
wniosku o ogłoszenie upadłości
– Negotium mixtum cum donatione ?
• Zabezpieczenie i zapłata długu własnego, istniejącego, niewymagalnego
– dokonane w okresie 2 miesięcy (PROJEKT’14: 6 miesięcy) przed dniem
złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości
– Nie dotyczy zaciągnięcia nowego zobowiązania i ustanowienia dla niego
zabezpieczenia (wyr. SN z 20.2.2002 r., V CKN 888/00, OSNC 2003/3/39)
– Czynność może być skuteczna, jeżeli druga strona nie wiedziała o istnieniu
podstaw ogłoszenia upadłości (tj. niewypłacalności)
• Dotyczy również okresu między złożeniem wniosku i ogłoszeniem
upadłości
• Spółka z o.o. Jemioła ma 60% udziałów w spółce z o.o. Topola. Jemioła
zawarła z Topolą jako wykonawcą umowę, zgodnie z którą Topola miała
na jej rzecz wykonać roboty budowlane za wynagrodzenie w wysokości
150 000 zł płatne 15 listopada 2011 r. Roboty zostały wykonane, ale
Jemioła nie zapłaciła. Jemioła (sprzedawca) zawarła z Topolą (kupujący)
10 lipca 2013 r. umowę sprzedaży materiałów budowlanych za cenę
150 000 zł. Materiały zostały dostarczone, Jemioła nie zapłaciła, złożyła
natomiast oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z umowy sprzedaży
z wierzytelnością z umowy o roboty budowlane. 10 października 2013 r.
został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości Topoli. 12 listopada
2013 r. została ogłoszona upadłość spółki Topola.
• 9 grudnia 2013 r. syndyk Topoli zażądał od spółki Jemioła zapłaty za
wykonane przez spółkę Topola roboty budowlane. Spółka Jemioła
podnosi zarzut potrącenia oraz przedawnienia roszczenia o zapłatę. Czy
syndyk może domagać się zapłaty?
Bezskuteczne z mocy prawa są w stosunku do masy upadłości
(art. 128 PUiN; PROJEKT’14: postanowienie sędziego-komisarza):
• Czynności
prawne
odpłatne
dokonane
w
okresie
6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (i
po jego złożeniu) między:
– Upadłym będącym osobą fizyczną - z określonymi bliskimi krewnymi (ust. 1)
– Upadłym będącym spółką lub osobą prawną – ze swoimi wspólnikami, ich
reprezentantami lub małżonkami, spółkami powiązanymi, ich wspólnikami,
reprezentantami lub małżonkami tych osób;
• Niezależnie od tego, czy określona w nich wartość świadczenia
odpowiada warunkom rynkowym (Projekt’14: domniemanie
pokrzywdzenia wierzycieli)
•
Skoro Jemioła i Topola były spółkami powiązanymi, to umowa z lipca 2013 r. jest
bezskuteczna; Jemioła nieskutecznie potrąciła swoją wierzytelność
Realizacja roszczeń wynikających z bezskuteczności
czynności z mocy prawa
• Syndyk powinien realizować roszczenia wynikające
z bezskuteczności umów z mocy prawa bez uzyskiwania
orzeczenia stwierdzającego bezskuteczność (chyba, że wykaże
interes prawny w rozumieniu art. 189 KPC, wyr. SN z 8.1.2010
r., IV CSK 298/09, OSNC 2010/9/88)
– Co do zasady syndyk nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa
ustalającego, jeżeli może żądać spełnienia świadczenia
• Roszczenia wynikające z bezskuteczności czynności z mocy
prawa stają się wymagalne z chwilą ogłoszenia upadłości i od
tego dnia biegnie ich przedawnienie (wyr. SN z 22.6.2007,
V CSK 106/07)
•
Mimo upływu terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę wynagrodzenia syndyk Topoli może
się domagać spełnienia świadczenia – stało się to możliwe dopiero po ubezskutecznieniu
umowy sprzedaży i dlatego nie może być traktowane jako przedawnione
Bezskuteczność
na podstawie postanowienia sędziego-komisarza
• Tadeusz był zatrudniony jako księgowy i prokurent w spółce
akcyjnej Orzech. W umowie o pracę zawarte jest zastrzeżenie,
że w przypadku, gdy zostanie zwolniony, przysługuje mu
odprawa w wysokości wynagrodzenia za 3 lata. Tadeusz został
zwolniony i otrzymał odprawę, a 4 miesiące później została
ogłoszona upadłość spółki Orzech.
• Syndyk domaga się uznania odprawy Tadeusza za
bezskuteczną w stosunku do masy upadłości w wysokości 2/3,
wskazując, że zazwyczaj odprawy zastrzegane dla księgowych
lub prokurentów nie przekraczają rocznego wynagrodzenia.
Czy sędzia-komisarz może orzec o bezskuteczności odprawy?
Bezskuteczność
na podstawie postanowienia sędziego-komisarza
• Sędzia-komisarz może uznać postanowieniem za bezskuteczne u urzędu lub na
wniosek (art. 129, 130 PUiN) jeżeli rażąco odbiegają od przeciętnych stawek
i nie są uzasadnione nakładem pracy:
 Wynagrodzenie za pracę reprezentanta upadłego (PROJEKT’14: także osoby
wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad
przedsiębiorstwem upadłego) wynikające z umowy o pracę lub umowy o
świadczenie usług (PROJEKT’14: także z uchwały)
 Świadczenia przysługujące w związku z rozwiązaniem stosunku pracy
• Wypłacie podlega skuteczna część świadczeń – pozostałe powinny zostać
zwrócone do masy upadłości (odrębnie: ustalenie na przyszłość)
• TAK SAMO: zabezpieczenia rzeczowe ustanowione nieodpłatnie na
zabezpieczenie zobowiązań osób trzecich (skutek: pomija się prawo odrębności)
i zabezpieczenia rzeczowe ustanowione odpłatnie na zabezpieczenie
zobowiązań osób bliskich i podmiotów powiązanych (w rozumieniu art. 128
PUiN); (skutek: pomija się prawo odrębności)
Zaskarżanie czynności upadłego dokonanych
z pokrzywdzeniem wierzycieli
• Spółka z o.o. Brzoza na rok przed ogłoszeniem swojej
upadłości kupiła nieruchomość o bardzo dużej
powierzchni. Po ogłoszeniu upadłości syndyk stwierdził,
że wprawdzie cena zapłacona przez spółkę odpowiada
cenom nieruchomości na rynku, ale jej sprzedanie –
w istniejących warunkach (zapaść na rynku
nieruchomości, niewielka ilość konkurentów, spółka
Brzoza była największym deweloperem w okolicy) jest
w zasadzie niemożliwe.
• Syndyk wniósł powództwo o uznanie umowy sprzedaży
nieruchomości za bezskuteczną w stosunku do masy
upadłości. Jakie orzeczenie powinien wydać sąd?
Zaskarżanie czynności upadłego dokonanych
z pokrzywdzeniem wierzycieli
• Do wszelkich innych czynności stosuje się odpowiednio przepisy
o skardze pauliańskiej (art. 527 i n. KC; art. 131, 132 PUiN)
– Czynnością z pokrzywdzeniem wierzycieli jest także taka czynność,
która uniemożliwia zaspokojenie wielu wierzycieli (np. uzyskanie
niezbywalnego składnika majątkowego)
– Może dotyczyć także czynności, które okazały się skuteczne z punktu
widzenia art. 127-128 PUiN
– Nie stosuje się art. 59 KC
• Termin do wytoczenia powództwa: 2 lata od ogłoszenia
upadłości, chyba, że wcześniej wygasło wg przepisów KC
• Bezskuteczność może zostać podniesiona także w drodze
zarzutu
– Bez ograniczeń czasowych
• Syndyk może wejść w miejsce wierzyciela do toczącego się
postępowania z powództwa wierzyciela (art. 133 PUiN)
Roszczenia wynikające z uznania czynności
za bezskuteczną
• Witold zawarł ze swoją byłą żoną Joanną umowę przelewu przysługującej
mu wierzytelności w stosunku do spółki z o.o. Jabłoń o zapłatę 150 000 zł.
Joanna następnie wniosła tą wierzytelność jako aport do spółki z o.o.
Grusza (której wspólnikiem była ona, Witold i osoby trzecie) obejmując
w zamian określoną ilość udziałów w tej spółce.
• Umowa przelewu wierzytelności zawarta przez Witolda i Joannę została
po ogłoszeniu upadłości Witolda uznana na bezskuteczną w stosunku do
masy upadłości ze względu na działanie z zamiarem pokrzywdzenia
wierzycieli.
• Syndyk zażądał od spółki Jabłoń zapłaty 150 000 zł. Jabłoń wskazała, że
zgodnie z zawiadomieniem Joanny jej dłużnikiem jest teraz spółka Grusza.
Syndyk wniósł powództwo przeciwko Gruszy o uznanie czynności za
bezskuteczną oraz przeciwko Joannie o zapłatę 150 000 zł. Czy sąd może
uwzględnić któreś z tych roszczeń?
Roszczenia wynikające z uznania czynności
za bezskuteczną
•
Uznanie czynności za bezskuteczną rodzi roszczenie do drugiej strony (art. 134 PUiN) :
– o zwrot świadczenia
• Jeżeli zwrotowi podlega wierzytelność, syndyk może domagać się jego spełnienia
od dłużnika, tak, jakby upadły nadal był wierzycielem
•
•
– O zwrot równowartości świadczenia, jeżeli zwrot świadczenia jest niemożliwy
Odpowiednie stosowanie art. 527 i n. KC do zaskarżania czynności upadłego oznacza,
że syndyk ma prawo wyboru, czy domagać się uznania za bezskuteczną dalszej
czynności na podstawie art. 531 § 2 KC w zw. z art. 131 PUiN, czy realizować
roszczenie o zapłatę równowartości świadczenia na podstawie art. 134 PUiN (wyr. SN
3.10.200 7r. IV CSK 184/07, OSNC 2008/12/142)
Drugiej
stronie
przysługuje
roszczenie
to
zwrot
jej
świadczenia
(w kategorii 1) jeżeli:
– Znajduje się w masie oddzielnie
– Masa jest nim wzbogacona
Bezskuteczność niektórych świadczeń
• Przedsiębiorca Artur zawarł z Grażyną umowę
dzierżawy nieruchomości na okres 5 lat, przy czym
ustalono, że Grażyna wybuduje na nieruchomości
Artura mały pawilon handlowy, nie będzie natomiast
płacić czynszu za pierwszy rok dzierżawy; jeżeli wartość
nakładu będzie odbiegać od wysokość czynszu
ustalonego za 1 rok dzierżawy, strony miały się rozliczyć
po zakończeniu drugiego roku trwania umowy. Grażyna
wybudowała pawilon w ciągu miesiąca od dnia
zawarcia umowy.
• Po 3 miesiącach od zawarcia umowy została ogłoszona
upadłość Artura. Syndyk domaga się od Grażyny zapłaty
czynszu za miesiące przypadające po ogłoszeniu
upadłości. Zasadnie?
Bezskuteczność niektórych świadczeń
• Pobranie z góry przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości czynszu najmu
za czas dłuższy niż trzy miesiące, a czynszu dzierżawy za czas dłuższy niż
sześć miesięcy, licząc w obu przypadkach od dnia ogłoszenia upadłości, jak
również rozporządzanie tym czynszem, nie zwalnia najemcy lub dzierżawcy
od obowiązku zapłaty czynszu do masy upadłości (art. 107 ust. 2 PUiN)
– Świadczenia, które nie weszły w skład masy upadłości ?
• Spełnienie świadczenia do rąk upadłego dokonane po obwieszczeniu
o ogłoszeniu upadłości w MSiG nie zwalnia z obowiązku spełnienia
świadczenia do masy upadłości, chyba że równowartość świadczenia została
przekazana przez upadłego do masy upadłości (art. 78 PUiN)
upadłość likwidacyjna
8. Sąd i uczestnicy postępowania
upadłościowego:
i. upadły (dłużnik)
ii. Syndyk
iii. Wierzyciele (rada wierzycieli,
zgromadzenie wierzycieli)
iv. Sędzia- komisarz i sąd upadłościowy
Upadły
• Ten, wobec którego wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości (art. 185
ust. 1 PUiN)
• Konieczny uczestnik postępowania upadłościowego
– Jeżeli upadły - (ułomna) osoba prawna nie może działać ze względu na brak
organów sędzia-komisarz ustanawia kuratora (art. 187 PUiN)
– Sędzia-komisarz ustanawia kuratora także dla upadłego - osoby fizycznej
niemającej zdolności procesowej
– W razie śmierci upadłego do postępowania mogą wstąpić jego spadkobiercy
(art. 188 PUiN)
• Ma obowiązek wydać swój majątek syndykowi (art. 57 ust. 1 PUiN)
• jest zobowiązany udzielać wszelkich potrzebnych wyjaśnień syndykowi
i sędziemu-komisarzowi (art. 57 ust. 1 PUiN)
• (ułomne) osoby prawne: firma z dodatkiem „w upadłości likwidacyjnej” lub
„w upadłości układowej” (art. 601 PUiN)
Syndyk
• Osoba fizyczna posiadająca licencję syndyka /osobowa spółka handlowa
(spółka partnerska niedostępna), w której wszyscy wspólnicy odpowiadający
za zobowiązania spółki bez ograniczenia posiadają licencję syndyka /spółka
kapitałowa, w której wszyscy członkowie zarządu posiadają licencję syndyka
• Licencja syndyka:
– Minister Sprawiedliwości przyznaje licencję, odmawia przyznania, cofa
i zawiesza wynikające z niej uprawnienia i prowadzi listę osób ją posiadających
– Studia wyższe
– Doświadczenie w prowadzeniu przedsiębiorstwa (3 lata)
– Niekaralność, nieposzlakowana opinia
– Egzamin z zakresu prawa, ekonomii, finansów i zarządzania:
test + zadanie problemowe; przez Ministra Sprawiedliwości
ustawa z 15.6.2007 o licencji syndyka (Dz. U. z 2014 r.,
poz. 776)
Syndyk
• Syndyk - Jan po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku
dłużnika uzyskał zgodę sędziego-komisarza na prowadzenie
przedsiębiorstwa upadłego – warsztatu napraw samochodów. Pracownik
zatrudniony w przedsiębiorstwie należącym do masy upadłości popełnił
błąd i źle zmontował przewody w naprawianym samochodzie należącym
do Barbary. Naprawa miała miejsce w ramach obowiązków
pracowniczych. Wskutek wadliwego montażu doszło do wypadku.
Barbara domaga się naprawienia szkody (solidarnie) od:
• Jana działającego w imieniu masy upadłości,
• Jana osobiście, chcąc dochodzić zaspokojenia z jego majątku osobistego,
• Skarbu Państwa.
• Czy jej roszczenia są zasadne, zakładając, że przedmiotowe przesłanki
odpowiedzialności deliktowej wynikające z KC są spełnione?
Syndyk
pozycja w postępowaniu upadłościowym
• Dokonuje w postępowaniu czynności we własnym imieniu na rachunek
upadłego (art. 160 ust. 1 PUiN)
• Dokonuje czynności faktycznych i prawnych (w szczególności zawiera
umowy dotyczące likwidacji masy upadłości), przygotowuje listę
wierzytelności (art. 244 PUiN) i plan podziału funduszy masy upadłości (art.
347 PUiN), ale nie ma kompetencji orzeczniczych
• Powołanie: sąd (pierwszy - w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości)
• Odwołanie: sąd z urzędu lub na wniosek (art. 170 PUiN) ze względu na
nienależyte pełnienie obowiązków lub niemożność ich pełnienia
– Organ quasi-sądowy/ przedsiębiorca wykonujący czynności na zlecenie sądu
(?)
– Odpowiedzialność Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działania syndyka
(art. 417 i n. KC) ?
Syndyk
pozycja w postępowaniu upadłościowym
• Nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy
upadłości (art. 160 ust. 2 PUiN)
• Ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą (deliktową?) względem
wierzycieli,
upadłego
i
osób
trzecich
wynikającą
z nienależytego pełnienia przez niego obowiązków (art. 160 ust. 3 PUiN)
• Otrzymuje wynagrodzenie zależne od rozmiaru masy upadłości:
co do zasady do 3% funduszy masy upadłości + sum uzyskanych z likwidacji
praw rzeczowych, nie więcej niż 140 x przeciętne wynagrodzenie
– Zwiększenie ze względu na nakład pracy (art. 162 ust. 2a PUiN), szybkość lub
efektywność postępowania (art. 162 ust. 5 PUiN)
– (PROJEKT’14: skomplikowany motywacyjny system wynagradzania syndyka
obliczony stosownie do czasu trwania postępowania, rozmiarów masy
upadłości. Ilości pracowników i liczby wierzycieli + uznanie sądowe)
Sędzia-komisarz i sąd upadłościowy
• Sędzia-komisarz: wykonuje wszystkie czynności w postępowaniu
z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądu (art. 151 PUiN)
• Orzeka w formie postanowienia (art. 219 ust. 1 PUiN);
 ma prawa i obowiązki sądu i przewodniczącego (art. 154 PUiN)
 przeprowadza postępowanie dowodowe (art. 218 PUiN)
• Kieruje tokiem postępowania i nadzoruje syndyka (art. 152 PUiN)
– Oznacza czynności, których syndyk nie może dokonać bez jego zgody lub
bez zgody rady wierzycieli
– Wykonuje uprawienia rady wierzycieli, jeżeli rada nie została powołana
(por. art. 213 PUiN)
• (PROJEKT’14: instytucja zastępcy sędziego-komisarza)
Sędzia-komisarz i sąd upadłościowy
• Sąd upadłościowy:
– Co do zasady orzeka w składzie 1 sędziego zawodowego (art. 150
PUiN), na posiedzeniu niejawnym (art. 214 PUiN) w formie
postanowienia (art. 219 PUiN)
– Powołanie, odwołanie, wynagrodzenie syndyka (3 sędziów);
– Powództwo o wyłączenie przedmiotu z masy upadłości (art. 74 PUiN)
– Zakończenie, umorzenie postępowania
– Zażalenie na postanowienie sędziego-komisarza (3 sędziów bez
sędziego- komisarza) jako sąd II instancji
• Np. zażalenie na postanowienie w sprawie sprzeciwu wobec umieszczenia/
nieumieszczenia wierzytelności na liście wierzytelności (art. 259 ust. 2
PUiN)
• Zażalenie przysługuje tylko w wypadkach wyraźnie przewidzianych
Wierzyciel indywidualny
• W postępowaniu upadłościowym obejmującym likwidację
majątku Krzysztofa, na liście wierzytelności została umieszczona
wierzytelność Lucyny do wysokości 500 000 zł zabezpieczona
hipoteką na nieruchomości należącej do Krzysztofa. Syndyk
sprzedał nieruchomość za cenę 300 000 zł i po odliczeniu
należnych kosztów wypłacił Lucynie 270 000 zł.
• Lucyna twierdzi, że na chwilę ogłoszenia upadłości
zobowiązanie Krzysztofa w stosunku do niej wynosiło 450 000
zł i domaga się uwzględnienia jej wierzytelności w kolejnym
częściowym planie podziału funduszów masy tak, aby została
zaspokojona w takim stopniu, w jakim uzyskali zaspokojenie
wierzyciele na podstawie wykonanego już uprzedniego
częściowego planu podziału funduszów masy upadłości.
• Czy jej roszczenie jest zasadne?
• Każdy uprawniony do zaspokojenia z masy upadłości, choćby wierzytelność
nie wymagała zgłoszenia (art. 189 PUiN)
• Uznane wierzytelności umieszczane są na liście wierzytelności
• Wierzyciele umieszczani na liście wierzytelności z urzędu:
– uprawnieni do zaspokojenia z przedmiotu hipoteki, zastawu, zastawu
rejestrowego, skarbowego, hipoteki morskiej lub zabezpieczeni przez
inny wpis w księdze wieczystej lub rejestrze (art. 236 ust. 2 i 3 PUiN)
– dotyczy tylko uprawnienia do zaspokojenia się z przedmiotu
zabezpieczenia
– należności ze stosunku pracy (włącznie z FGŚP, w zakresie
zaspokojonych przez niego roszczeń art. 237, art. 238 PUiN)
• Wierzyciel osobisty, jeżeli chce uczestniczyć w postępowaniu, musi zgłosić
wierzytelność sędziemu-komisarzowi (art. 236 ust. 1 PUiN); to samo
dotyczy wierzyciela zabezpieczonego rzeczowo, w zakresie, w jakim chce
uczestniczyć w postępowaniu z kwotą przewyższającą wartość
zabezpieczenia
• Uprawnienia:
– Uzyskanie zaspokojenia zgodnie z planem podziału funduszów masy
– Zaskarżanie listy wierzytelności i planu podziału funduszów masy
• Brak prawa do zwrotu kosztów udziału w postępowaniu
(art. 233 PUiN)
• Brak
doręczania
orzeczeń
dotyczących
ogółu
wierzycieli
(art. 220 PUiN)
Zgromadzenie wierzycieli
• Wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili wierzytelności w postępowaniu
i zostały one uznane (art. 195 ust. 1 PUiN)
• Zwołuje sędzia-komisarz (art. 191 PUiN) , jeżeli:
– Ustawa wymaga zwołania [tylko głosowanie nad układem]
– Na wniosek 2 wierzycieli mających łącznie co najmniej 1/3 wierzytelności
– uzna to za konieczne
• Kompetencje:
– Wyłączenie przedmiotów z masy upadłości (art. 63 ust. 2 PUiN; 2/3 sumy
uznanych wierzytelności)
– Zmiana składu rady wierzycieli na wniosek wierzycieli, jeżeli sędziakomisarz go nie uznał (art. 203 ust. 2 PUiN; ½ sumy uznanych
wierzytelności)
– Zobowiązanie wierzycieli do złożenia zaliczki na koszty właściwego
postępowania upadłościowego (art. 232 PUiN)
Zgromadzenie wierzycieli
• Uchwały:
– głosowanie jawne (art. 198 PUiN),
– większość głosów (bez kworum), nie mniej niż 1/5 wierzytelności
uznanych (art. 199 PUiN)
• Kontrola:
– sędzia-komisarz może uchylić uchwałę ze względu na jej sprzeczność
z prawem, dobrymi obyczajami, rażące naruszenie interesów
wierzyciela, który głosował przeciwko uchwale (art. 200 PUiN)
Rada wierzycieli
• Grzegorzowi przysługuje wierzytelność, której wysokość stanowi ponad
1/5 ogólnej sumy wierzytelności uznanych i uprawdopodobnionych.
Grzegorz złożył u sędziego – komisarza wniosek o zwołanie
zgromadzenia wierzycieli celem powołania rady wierzycieli.
• Czy sędzia – komisarz może wydać postanowienie zgodnie
z wnioskiem Grzegorza?
• Co może zrobić Grzegorz, żeby doprowadzić do ustanowienia rady
wierzycieli?
Rada wierzycieli
• Wierzyciele – przedstawiciele wierzycieli
– 3-5 członków; także osoby prawne (PROJEKT’14: zasada 5 wierzycieli)
– działający w interesie ogółu wierzycieli (art. 202 ust. 1 w zw.
z art. 205 ust. 1 PUiN)
• Powołanie (art. 201 PUiN):
– Wstępne zgromadzenie wierzycieli (art. 45 PUiN)
– Sędzia-komisarz: z urzędu lub na wniosek wierzycieli mających co
najmniej 1/5 uznanych wierzytelności (PROJEKT’14: 3 wierzycieli/ 1/5
wierzytelności/ upadły)
• Zmiana składu (art. 203 PUiN):
– Sędzia-komisarz: z urzędu lub na wniosek wierzycieli mających co
najmniej 1/5 uznanych wierzytelności
– Zgromadzenie wierzycieli, jeżeli sędzia-komisarz nie uwzględnił wniosku
Rada wierzycieli
• Wykonywanie czynności (art. 207 PUiN):
– Uchwały: większość głosów (bez kworum)
– Prawo kontroli syndyka przez poszczególnych członków samodzielnie
• Kontrola:
– sędzia-komisarz uchyla uchwały rady ze względu na sprzeczność
z prawem lub dobrymi obyczajami (art. 210 PUiN)
• Odpowiedzialność odszkodowawcza członków za nienależyte pełnienie
obowiązków (art. 212 PUiN)
Rada wierzycieli
• Syndykiem w postępowaniu upadłościowym spółki z o.o. Jastrząb został
ustanowiony Piotr. Powołano radę wierzycieli.
• 1. Przed ogłoszeniem upadłości spółka Jastrząb zawarła (jako kupujący)
umowę sprzedaży określonych maszyn ze spółą Mysikrólik. Spółka Jastrząb
nie zapłaciła ceny, a maszyny zostały dostarczone tylko w części. Spółka
Mysikrólik wyznaczyła Piotrowi termin do oświadczenia, czy odstępuje od
umowy. Piotr nie złożył oświadczenia w tym terminie.
• 2. Sędzia – komisarz wydał postanowienie, w myśl którego zawarcie umowy,
w której cena lub wynagrodzenie przewyższają kwotę 100 000 zł. wymagają
jego zgody. Piotr, działając jako syndyk, zawarł umowę z firmą ochroniarską
Kukułka dotyczącą ochrony magazynów wchodzących w skład masy
upadłości, na okres 6 miesięcy wynagrodzeniem w wysokości 120 000 zł.
• Ani sędzia-komisarz ani rada wierzycieli nie zostali przez Piotra
powiadomieni o zamiarze dokonania tych czynności.
• Czy i od kogo Kukułka może domagać się zapłaty wynagrodzenia za
świadczone usługi? Czy spółka Mysikrólik może zgłosić wierzytelność
odpowiadającą spełnionemu świadczeniu?Prawo upadłościowe i naprawcze dr A. Rachwał 2014/15
Rada wierzycieli
• Kompetencje „miękkie” (art. 205 PUiN):
– Pomoc i kontrola syndyka
– Wyrażanie opinii na żądanie uczestników organów
– Przeglądanie ksiąg, żądanie wyjaśnień
• Czynności wymagające zezwolenia rady (art. 206 PUiN):
– dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa przez syndyka, ponad okres 3
miesięcy od ogłoszenia upadłości;
– Wykonanie prawa opcji (art. 98, art. 99 PUiN; PROJEKT’14: sędziakomisarz)
– sprzedaż praw i wierzytelności;
– odstąpienie od sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości;
– Zaciągnięcie kredytów lub pożyczek, obciążenie masy upadłości
ograniczonymi prawami rzeczowymi;
– Czynności wskazane przez sędziego-komisarza (art. 152 PUiN).
Rada wierzycieli
• Jeżeli nie powołano rady wierzycieli lub nie dokonała ona czynności
w terminie, jej kompetencje wykonuje sędzia-komisarz (art. 213 PUiN)
• Skutki dokonania czynności dokonana bez zgody rady lub sędziegokomisarza (?):
– Nieważność (z uwagi na to, że zgoda sędziego-komisarza jest zgodą sądu,
względnie „organu” działającego w ramach postępowania sądowego)
– Bezskuteczność zawieszona (zgoda „osoby” trzeciej)
– Konsekwencje w przypadku skutków następujących z mocy prawa

Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego. Organy i

Transkrypt

Podobne dokumenty

150109_Zmiana_art227_puin_KT

PUiN (5): Skutki ogloszenia upadłości likwidacyjnej

pobierz plik