Widok - Sąd Apelacyjny

WYROK Z DNIA 28 PAŹDZIERNIKA 2010 R.
III AUa 680/10
Brak jest podstaw prawnych do przyjęcia, że okres niewykorzystanego urlopu
wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w czasie pracy na tzw. budowie
eksportowej, a za który po zakończeniu pracy za granicą wypłacono ekwiwalent
pieniężny stanowi okres składkowy w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnorentowej.
art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Sędzia SA Irena Mazurek (przewodniczący)
Sędzia SA Janina Czyż (sprawozdawca)
Sędzia SA Urszula Kocyłowska
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w sprawie z wniosku Jerzego M. przeciwko Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Rz. o wysokość emerytury, po rozpoznaniu na
rozprawie w dniu 14 października 2010 r. apelacji organu rentowego od wyroku Sądu
Okręgowego w Rzeszowie z dnia 6 lipca 2010 r.
z m i e n i ł częściowo pkt. I zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oddalił odwołanie
wnioskodawcy Jerzego M. w części dotyczącej uwzględnienia w wymiarze okresów
składkowych 26 dni urlopu wypoczynkowego przypadających po dniu 29 sierpnia 1988 r.,
ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury za rok 1988 w wysokości
138,43 %, podjęcia wypłaty zwiększonej emerytury o okresy opłacania składek
na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej od 13-22.09.1999 r.,
1-10.10.1999 r., 20-21.10.1999 r., 2-7.11.1999 r., 13-17.12.1999 r., 28-31.12.1999 r.,
27-29.09.2000 r., 2-13.10.2000 r., 19-23.02.2001 r., 12-16.03.2001 r., 23-27.04.2001 r.,
25-28.02.2002 r., począwszy od dnia 1.08.2009 r. do 31.01.2010 r.
U za sa dnienie
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.S. decyzją z dnia 9.03.2010 r.
przeliczył wnioskodawcy Jerzemu M. wysokość emerytury począwszy od dnia 1.08.2010 r.
Organ rentowy wskazał, iż do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono
38 lat, 6 miesięcy i 25 dni okresów składkowych oraz 10 miesięcy i 17 dni okresów
nieskładkowych, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przyjęto w wysokości 78,34%
przy uwzględnieniu 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1967
do 2008 r.
W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany i zaliczenia
okresów zatrudnienia w „H.” na budowie eksportowej na Węgrzech od dnia 13.05.1977 r. do
1
dnia 31.08.1978 r. oraz 26 dni urlopu wypoczynkowego po przyjeździe z budowy
eksportowej w Libii w dniu 29.08.1988 r. i uwzględnienia ich przy naliczaniu świadczenia
emerytalnego. Zarzucił także brak podstaw do obniżenia wskaźnika wysokości podstawy
wymiaru świadczenia za rok 1988 z 138,43 % do 43,86 %, i nieuwzględnienie
skorygowanych i dopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu działalności
gospodarczej za szczegółowo wymienione dni przypadające na lata 1999 – 2002 oraz wskazał
na wątpliwości, co do zaliczenia zarobków z 20 lat, podczas gdy kapitał początkowy miał
wyliczony z kolejnych 10 lat.
Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i podniósł,
iż ze względu na brak wystarczających dowodów niemożliwe jest zaliczenie wnioskowanych
okresów zatrudnienia na Węgrzech przy ustalaniu dla wnioskodawcy prawa do emerytury jak
również okresu urlopu wypoczynkowego po powrocie z budowy eksportowej, który nie jest
wymieniony w katalogu okresów składkowych i nieskładkowych. Odnośnie wskaźnika za rok
1988 Zakład wyjaśnił, że uwzględnione uprzednio wynagrodzenie zastępcze nie może być
brane pod uwagę, ponieważ zostało wystawione za niewłaściwy okres. W dalszych pismach
procesowych wyjaśniono, że przy ustalaniu kapitału początkowego wzięto pod uwagę okres
od 1.01.1982 r. do 31.12.1991 r., który nie mieści się w przedziale określonym
w art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który dotyczy ustalenia prawa do emerytury.
Wskazano także, że istotnie wnioskodawca uiścił brakujące składki i skorygował
dokumentację za okresy od 13-22.09.1999 r., 1-10.10.1999 r., 20-21.10.1999 r.,
2-7 .11.1999 r., 13-17.12.1999 r., 28-31.12.1999 r., 27-29.09.2000 r., 2-13.10.2000 r.,
19-23.02.2001 r., 12-16.03.2001 r., 23-27.04.2001 r. i 25-28.02.2002 r., które to okresy nie
były uwzględnione przy ustaleniu wysokości emerytury i podlegałyby uwzględnieniu przez
sam organ rentowy.
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie wyrokiem z dnia
6 lipca 2010 r. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz.
z dnia 9.03.2010 r. w ten sposób, że zaliczył wnioskodawcy Jerzemu M. przy ustaleniu prawa
do emerytury jako okresy składkowe okresy:
zatrudnienia na budowie eksportowej od dnia 13.05.1977 r. do dnia 30.06.1978 r., oraz
od dnia 1.08.1978 r. do dnia 31.08.1978 r.,
26 dni urlopu wypoczynkowego przypadającego po dniu 29.08.1988 r.,
opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu działalności gospodarczej
w dniach 13-22.09.1999 r., 1-10.10.1999 r., 20-21.10.1999 r., 13-17.12.1999 r.,
28-31.12.1999 r., 27-29.09.2000 r., 2-13.10.2000 r., 19-23.02.2001 r.,
12-16.03.2001 r., 23-27.04.2001 r., 25-28.02.2002 r., jak również ustalił, iż wskaźnik
wysokości podstawy wymiaru emerytury za rok 1988 r. wynosi 138,43% i oddalił
odwołanie w pozostałej części.
Rozpoznając odwołanie Sąd ustalił, że w dniu 25.08.2009 r. wnioskodawca Jerzy M.
złożył w ZUS wniosek o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym
i przy uwzględnieniu zatrudnienia w szczególnych warunkach.
Do wniosku dołączył m.in. świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo Robót
Inżynieryjnych i Hydrotechnicznych „H” w Rz. z dnia 28.08.2003 r. potwierdzające
zatrudnienie wnioskodawcy od dnia 4.01.1967 r. do dnia 28.08.2003 r. W świadectwie tym
wykazano także okresy urlopów bezpłatnych i okresy nieskładkowe, jak również wykazano
2
prace na budowach eksportowych od dnia 13.05.1977 r. do dnia 31.08.1978 r. na Węgrzech
i od dnia 3.12.1986 r. do dnia 15.12.1988 r. w Libii. Okresy wyjazdów na budowy
eksportowe nie były wykazywane przez zakład pracy jako okresy urlopów bezpłatnych.
Sąd ustalił, że z zatrudnienia na budowie na Węgrzech w miejscowości Kaba
wnioskodawca posiada jedynie umowę o pracę na czas od dnia 1.07.1978 r. do dnia
31.07.1978 r. zawartą z Przedsiębiorstwem Robót Inżynieryjnych i Hydrotechnicznych „H.”
w Rz. Natomiast okresy pracy na budowie w Libii potwierdza zaświadczenie z daty
27.08.1988 r. z którego wynika, że wnioskodawca świadczył pracę od dnia 3.12.1986 r. do
dnia 29.08.1988 r. i po zakończeniu umowy przysługuje mu do wykorzystania w kraju 43 dni
wolne w tym 26 dni urlopu wypoczynkowego tj. za 1987 r. – 9 dni i za 1988 r. – 17 dni.
Wnioskodawca złożył także zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na drukach Rp-7.
W przypadku przychodu za rok 1988 zakład wskazał kwotę 207.998 zł jako kwotę
wynagrodzenia wnioskodawcy oraz kwotę 673. 884 zł jako kwotę wynagrodzenia uzyskanego
za okres od 1.01.1988 r. – 13.12.1988 r. przez pracownika Leona H. zatrudnionego przez
przedsiębiorstwo na stanowisku równorzędnym z wnioskodawcą i wskaźnik przy
uwzględnieniu wynagrodzenia zastępczego wynosił 138,43%, a po jego wyłączeniu 43,86%.
W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił,
że wnioskodawca w okresie od 13.05.1977 – 31.08.1978 r. wykonywał pracę w ramach
stosunku pracy oraz w 1988 r. korzystał z urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni.
W okresie bowiem od dnia 3.12.1986 r. – 29.08.1988 r. wnioskodawca wykonywał pracę
w Libii, a po powrocie do kraju korzystał z 26 dni urlopu wypoczynkowego, których nie
wykorzystał w czasie pobytu na budowie eksportowej.
Sąd wskazując na § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27.12.1974 r.
w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą
wskazał na jakich zasadach wnioskodawcy przysługiwał urlop wypoczynkowy z tytułu pracy
za granicą oraz, że z tytułu tego urlopu przysługiwało pracownikowi wynagrodzenie
walutowe. Zgodnie zaś z § 5 w/w rozporządzenia okras zatrudnienia za granicą więc i też
okres urlopu wypoczynkowego udzielonego w związku z tym zatrudnieniem był traktowany
jak okres zatrudnienia w zakresie uprawnień pracowniczych.
W ocenie Sądu okres zatrudnienia wnioskodawcy przez macierzysty zakład pracy „H.”
a w tym i okres urlopu wypoczynkowego udzielonego ze względów organizacyjnych dopiero
po powrocie do kraju, za który ustalono wynagrodzenie walutowe jest okresem
ubezpieczenia, za który zakład pracy obowiązany był uiścić składki. Jako podstawę prawną
tych ustaleń Sąd wskazał na § 1 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych
z dnia 27.12.1983 r. w sprawie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za
pracowników ubezpieczonych zakładów pracy ( Dz. U. Nr 73, poz. 332).
W ocenie Sądu sporny okres jest okresem składkowym o którym mowa
w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalno-rentowej i jako taki winien być uwzględniony
w stażu wnioskodawcy dla celów obliczenia wysokości emerytury. Jako okresy składkowe
winne także być uwzględnione okresy prowadzonej działalności gospodarczej, za które
wnioskodawca opłacił składki i dokonał korekty deklaracji i które to okresy nie były
kwestionowane przez organ rentowy.
Dalej Sąd uznał, że wnioskodawca w okresie od dnia 1.01.1988 r. do 12.12.1988 r.
wykonywał pracę za granicą i z tego tytułu zasadne było przyjęcie za ten okres
3
wynagrodzenia zastępczego uzyskanego przez pracownika Leona H. w kwocie 673.884 zł
i za okres od 13.12.1988 r. do dnia 31.12.1988 r. wynagrodzenia uzyskanego w kraju
w kwocie 207.998 zł i ustalenia wskaźnika za rok 1998 wynoszącego 138,43%. Takie
wyliczenie wskaźnika w ocenie Sądu znajduje uzasadnienie w § 10 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 1.04.1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru
emerytur i rent ( Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63).
Sąd ustalił również, że organ rentowy w sposób prawidłowy ustalił wskaźnik wysokości
emerytury tj. w najkorzystniejszy sposób wg art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i
brak było podstaw aby w tym zakresie zmieniać zaskarżoną decyzję i w tym zakresie oddalił
odwołanie. W podstawie prawnej rozstrzygnięcia Sąd wskazał również przepis art. 47714 § 1 i
2 kpc.
Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 6.07.2010 r. pozwany organ rentowy zaskarżył apelacją do Sądu II instancji w zakresie
pkt 1 w związku z:
1. zaliczeniem jako okresu składkowego do stażu zatrudnienia 26 dni wolnych
przysługujących wnioskodawcy po powrocie z budowy eksportowej w Libii w dniu
29.08.1988 r. z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, zarzucając
wyrokowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227
ze zm.) gdyż okres ten nie jest okresem zatrudnienia, za który wnioskodawca otrzymał
wynagrodzenie za pracę lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego, a o którym
mowa w pkt 1 tego artykułu, jak też nie jest innym okresem składkowym
wymienionym w art. 6 w/w ustawy,
2. ustaleniem, iż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury za rok 1988 wynosi
138,43%, zarzucając naruszenie § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
1.04.1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur
i rent (Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63 ze zm.) w zw. z art. 15 ust. 4 i ust. 6 ustawy
o emeryturach, gdyż wnioskodawca faktycznie pracował na kontrakcie eksportowym
za granicą jedynie do 29.08.1988 r.,
3. co do uwzględnienia okresów pozarolniczej działalności, za które wnioskodawca
opłacił składki wymienionych w pkt. 1 wyroku tak jak gdyby wnioskodawca
udowodnił opłacenie tych składek już w dniu złożenia wniosku o emeryturę, podczas,
gdy składki za te okresy zastały faktycznie opłacone w lutym 2010 r. wobec czego
okresy te powinny być uwzględnione w wysokości emerytury najwcześniej od
1.02.2010 r. stosownie do art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i wniósł
o oddalenie odwołania w zaskarżonej części a także zmianę zaskarżonego wyroku
w zaskarżonej części co do pkt 3 – poprzez uwzględnienie okresów opłacania składek
z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności do wysokości emerytury począwszy
od dnia 1.02.2010 r.
W uzasadnieniu apelacji organ rentowy podniósł, że przedsiębiorstwa posiadające
uprawnienia do kierowania pracowników za granicę, mogły wysyłać tych pracowników na
warunkach określonych w rozporządzeniu RM z dn. 27.12.1974 r. w sprawie niektórych praw
i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa
eksportowego i usług związanych z eksportem (t. jedn. Dz. U. z 1990 r. Nr 44, poz. 259).
4
Wg apelującego w związku z pracą zagraniczną pracownik uzyskiwał na czas tej pracy
urlop bezpłatny nawet w sytuacji, kiedy macierzysty zakład pracy, wbrew treści wskazanego
rozporządzenia nie dokumentował formalnie przerwy w krajowym zatrudnieniu jako urlopu
bezpłatnego pracownika.
Apelujący podniósł też, że w czasie pracy na kontrakcie do 29.08.1988 r.
wnioskodawca nie świadczył pracy w ramach krajowego zatrudnienia i urlop, którego nie
wykorzystał w czasie pracy za granicą w trakcie kontraktu podlegał rozliczeniu na zasadach
określonych w w/w rozporządzeniu tj. jako wyliczone dni wolne po powrocie do kraju
z wypłatą za ten czas ekwiwalentu pieniężnego w walucie obcej i nie jest to okres składkowy
zaliczany do uprawnień emerytalnych na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach,
gdyż okres pobierania ekwiwalentu pieniężnego wypłaconego w walucie obcej nie został
przewidziany tym przepisem.
Niezależnie od powyższego organ rentowy wskazał, że przepisy dotyczące podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenie, w tym powoływane przez Sąd przepisy rozporządzenia
MPiPS z 27.12.1983 r. i uchwały Nr 33 Rady Ministrów z dnia 25.03.1983 r. o klasyfikacji
wynagrodzeń nie przewidywały opłaty składek od świadczeń wypłaconych w walucie obcej.
Co do wskaźnika wysokości podstawy wymiaru za 1988 r. organ rentowy zarzucił,
że wynagrodzenie zastępcze może być tylko przyjęte za okres od 1.01.1988 r. do
29.08.1988 r. tj. za czas kontraktu i nie ma podstaw do przyjęcia tego wynagrodzenia za okres
do 13.12.1988 r. i dlatego wskaźnik obecnie ustalony przez ZUS wynosi 43,86% i jest
prawidłowy. Składki zaś z tytułu działalności gospodarczej w okresach wymienionych
w pkt. I wyroku zostały opłacone dopiero w lutym 2010 r. i najwcześniej od tego miesiąca
powinny zostać doliczone do wysokości emerytury. Powyższe uzasadnia wnioski apelacji.
Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę, co następuje:
Apelacja pozwanego organu rentowego jest w pełni uzasadniona, co skutkuje
wydaniem przez tut. Sąd orzeczenia reformatoryjnego. Wyrok bowiem Sądu Okręgowego
z dnia 6 lipca 2010 r. w części zaskarżonej przez apelującego wydany został z naruszeniem
prawa materialnego.
Powyższa przesłanka zaskarżenia polega w okolicznościach przedmiotowej sprawy
na:
błędnym zastosowaniu prawa przez nieuzasadnione uznanie za okres składkowy
w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) okresu 26 dni urlopu
wypoczynkowego,
błędnej wykładni § 10 pkt. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1.04.1985 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent
(Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63 ze zm.) przez nieuzasadnione przyjęcie,
iż przewidziane w tym przepisie wynagrodzenie zastępcze obejmować może również
okres po powrocie zatrudnionego za granicą w kraju,
odmowie zastosowania art. 133 ust. 1 pkt. 1 ustawy emerytalnej, co skutkowało
bezpodstawnym zobowiązaniem ZUS do podjęcia wypłaty zwiększonego świadczenia
5
przy uwzględnieniu okresów opłacenia przez wnioskodawcę składek z tytułu
prowadzenia działalności gospodarczej już od dnia 1.08.2009 r. tj. od dnia złożenia
wniosku o przeliczenie świadczenia w sytuacji opłacenia tych składek dopiero
w lutym 2010 r.
Przystępując do bliższego uzasadnienia podniesionych wyżej zarzutów zaskarżenia
należy w pierwszym rzędzie i z całą stanowczością stwierdzić, że w ocenie tut. Sądu
Apelacyjnego w składzie orzekającym w przedmiotowej sprawie, tak jak wnosi skarżący,
brak jest podstaw prawnych do przyjęcia, że okres niewykorzystanego urlopu
wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w czasie pracy na tzw. budowie
eksportowej, a za który po zakończeniu pracy za granicą wypłacony został ekwiwalent
pieniężny stanowi okres składkowy w rozumieniu przepisów ustawy emerytalno-rentowej.
Tak określony okres nie został bowiem wymieniony w żadnym z punktów w/w ustawy
emerytalnej, przy czym już w tym miejscu należy wyraźnie podkreślić, że przywołany przez
Sąd I instancji art. 6 ust.1 pkt 1 odnoszący się do składkowych okresów ubezpieczenia jest
okresem rozumianym zgodnie z art. 4 ust. 5 omawianej wyżej ustawy jako okres opłacania
składek przewidziany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października
1998 r. czyli są to okresy przypadające po 1.01.1999 r.
Jedynie więc w ustępie 2 art. 6 w pkt. 1 lit. b przewidziano, iż okresem składkowym
jest okres zatrudnienia obywateli polskich za granicą co dotyczy również pracowników
wykonujących pracę na tzw. budowach eksportowych niemniej jednak jest to tylko
i wyłącznie okres świadczenia przez nich pracy poza granicami kraju w ramach
terminowych umów o pracę, a więc okres ten nie może ulec przedłużeniu czy to o okresy
niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo z tytułu
pracy eksportowej czy to z tytułu różnic w czasie pracy z tytułu których zgodnie
z § 9 i § 14 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych praw
i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicę w celu realizacji budownictwa
eksportowego i usług związanych z eksportem (Dz. U. 86.19.101) pracownikowi
przysługiwały od jednostki kierującej jedynie ekwiwalenty pieniężne, które ze swej natury nie
mogły przecież stanowić o przedłużeniu tej terminowej umowy o pracę. Okresy te zgodnie
z powołanym wyżej rozporządzeniem skutkowały jedynie przedłużeniem urlopu bezpłatnego
u macierzystego pracodawcy, co jednak nie zmieniało istoty tego okresu jako okresu,
w którym zawieszone są podstawowe prawa i obowiązki stron stosunku pracy stanowiąc tym
samym, że okresu tego nie można zaliczyć nawet do okresów nieskładkowych z art. 7 ustawy
emerytalnej (takie też stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia
20 marca 2007 r. III AUa 2537/05 jak i tut. Sąd w uzasadnieniu wyroku
z dnia 12.02.2009 r. sygn. akt III AUa 53/09).
Podkreślić też należy, że odróżnienia wymaga stosunek pracy od stosunku
ubezpieczenia społecznego. W przypadku bowiem o ile powyższe okresy mogły być
uwzględnione do uprawnień do świadczeń pracowniczych przy uwzględnieniu ciągłości pracy
o tyle brak jest przełożenia na stosunek ubezpieczeniowy z uwagi na brak podstaw do
wykładni rozszerzającej. W tym kontekście pozostaje więc bez znaczenia kwestia
oskładkowania czy też nieoskładkowania omawianych ekwiwalentów pieniężnych, przy czym
jedynie marginalnie należy zauważyć, że jakkolwiek zgodzić się należy ze stanowiskiem
skarżącego co do zasady, iż od wynagrodzeń walutowych taki obowiązek nie istniał, o tyle
6
w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy gdy zważy się nadto na przedłożoną
przez wnioskodawcę umowę o pracę w postępowaniu apelacyjnym (k. 49 a.s.) pobierał on
wynagrodzenie w złotych polskich a więc stosownie do § 14 ust. 8 i 9 rozporządzenia
z 1974 r. ta część przypadająca w złotych mogła podlegać oskładkowaniu.
Nawiązując też do ujawnionej w postępowaniu odwoławczym umowy o pracę należy
stwierdzić, iż ustalenie Sądu I instancji jakoby macierzysty zakład pracy był jednocześnie
jednostką kierującą było ustaleniem błędnym, nie mniej jednak w takim przypadku
macierzysty zakład pracy pracownika, stosując zapisy rozporządzenia z 1974 r. zobligowany
był do udzielania pracownikowi urlopu bezpłatnego za okres wykonywania pracy
zagranicznej (uchwała SN z 13.01.1994 r., I PZP 44/93, OSNC 1994/ 7-8/140).
Z tych wszystkich wyżej naprowadzonych względów należało uznać za
nieuzasadnione żądanie wnioskodawcy uwzględnienia w rozmiarze okresów składkowych
niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego nabytego za pracę eksportową a za który
wypłacono mu ekwiwalent pieniężny (nie jest to jak błędnie określił Sąd I instancji okres
26 dni urlopu wypoczynkowego).
Konsekwencją powyższego poglądu o braku podstaw do swoistego przedłużania
umowy o pracę za granicą o okresy, za które wypłacono ekwiwalenty pieniężne musi być
także wyrażone stanowisko tut. Sądu Apelacyjnego, co do błędnej wykładni Sądu I instancji
§ 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1.04.1985 r. w sprawie szczegółowych
zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent. W świetle bowiem tego przepisu nie może
budzić wątpliwości, że dla zatrudnionych za granicą do końca 1990 r. do ustalenia podstawy
wymiaru świadczenia przyjmuje się wynagrodzenie zastępcze (por. wyrok SN z dnia
4.03.2010 r. I UK 306/09 Lex Nr 585733), przy czym dotyczyć ono może wyłącznie okresu,
w którym pracownik był zatrudniony za granicą, a więc okresu, w którym trwała terminowa
umowa o pracę świadczoną poza granicami kraju.
Tym samym w odniesieniu do odwołującego okres ten musiał tyczyć okresu od
1.01.1988 r. do 29.08.1988 r., co w konsekwencji, przy braku wykazania przez wnioskodawcę
wynagrodzenia zastępczego z tego okresu skutkować musi ustaleniem cząstkowego
wskaźnika za ten okres przyjętego przez ZUS w wysokości 43,86%.
Przystępując z kolei do ostatniej z podniesionych na wstępie przesłanek zaskarżenia
odniesionej do niezastosowania przez Sąd I instancji art. 133 ust. 1 pkt. 1 ustawy emerytalnej
Sąd Apelacyjny chciałby stwierdzić, że zgodnie z tym przepisem zasadą jest, że świadczenie
wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tego świadczenia, nie wcześniej jednak
niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Takie rozstrzygnięcie Sądu I instancji nie
mogło się ostać w świetle zaskarżonej decyzji, którą przeliczył emeryturę już od 1.08.2009 r.,
w sytuacji gdy składki zastały uiszczone w lutym 2010 r. Stąd też korekta tut. Sądu
w zakresie oddalenia żądania co oznacza, iż organ rentowy winien podjąć wypłatę
zwiększonej emerytury o okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu
działalności gospodarczej od 1.02.2010 r.
Z wyżej przytoczonych względów Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 386 § 1 kpc orzekł
jak w wyroku.
7