Transport kolejowy Wersja ważna od 31-03-2014 r

Transkrypt

1 z 64
http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/content.rpc?nro=1732...
Wydruk z 2013.10.03
Dz.U.2007.16.94 -j.t. - Transport kolejowy.
Wersja 2014.03.31 do ...
Dz.U.2007.16.94 j.t.
2014.03.31
zm.
Dz.U.2013.1152
art. 1
USTAWA
z dnia 28 marca 2003 r.
o transporcie kolejowym
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Przepisy ustawy określają:
1) zasady korzystania z infrastruktury kolejowej, zarządzania infrastrukturą kolejową i jej utrzymania;
2) zasady prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych;
3) warunki techniczne eksploatacji pojazdów kolejowych;
3a) warunki zapewnienia interoperacyjności systemu kolei na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zasady i instrumenty regulacji transportu kolejowego;
5)
szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych , w tym warunki
lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy właściwe w tych sprawach;
6) czas pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne;
7) zasady ochrony praw pasażerów w transporcie kolejowym.
Art. 2. Przepisy ustawy stosuje się także do:
1) metra, z wyjątkiem rozdziałów 2, 2b, 4a-9 i 12, art. 13 ust. 1, art. 14a, art. 18 ust. 1, art. 23 ust. 3-5
oraz art. 23a-23j; przepisy rozdziału 10 stosuje się odpowiednio;
2) bocznic kolejowych, z wyjątkiem rozdziałów 2b, 5a-8 i 10, art. 23 ust. 3-5, art. 23a-23j, art. 25a-25f
oraz art. 25ga-25ta;
3)
infrastruktury kolejowej obejmującej linie kolejowe o szerokości torów mniejszej niż 1435 mm i
przewoźników kolejowych korzystających z tej infrastruktury kolejowej, z wyjątkiem rozdziałów 4a, 5b-8,
art. 5 ust. 3-6, art. 9, art. 13 ust. 1, art. 23 ust. 3-5, art. 23a-23j oraz art. 59-64.
Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) linii tramwajowych;
2) kolejowego transportu wewnątrzzakładowego;
3) transportu linowego i linowo-terenowego, z wyjątkiem art. 10 ust. 4.
Art. 3a. Przepisów rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23
października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1371/2007/WE", z wyjątkiem przepisów art. 4,
art. 5, art. 8 ust. 1, art. 9, art. 11, art. 12, art. 16, art. 19, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 2, art. 22, art. 23,
art. 24, art. 26, art. 27, art. 28 i art. 29 tego rozporządzenia, nie stosuje się do miejskich, podmiejskich i
regionalnych kolejowych przewozów osób.
Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) infrastruktura kolejowa - linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod
nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i
rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury;
1a)
droga kolejowa - nawierzchnia kolejowa wraz z podtorzem i budowlami inżynieryjnymi oraz
gruntem, na którym jest usytuowana;
2) linia kolejowa - droga kolejowa mająca początek i koniec wraz z przyległym pasem gruntu, na którą
składają się odcinki linii, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu
kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami;
2a) linia kolejowa o znaczeniu państwowym - istniejąca lub projektowana linia kolejowa, której budowa,
utrzymanie i eksploatacja uzasadniona jest ważnymi względami gospodarczymi, społecznymi,
ekologicznymi lub obronnymi;
2b) linia kolejowa o znaczeniu obronnym - linię kolejową, o znaczeniu państwowym, której utrzymanie i
eksploatację uzasadniają względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
2013-10-03 15:15
2 z 64
Polskiej i wojsk sojuszniczych w czasie podwyższenia gotowości obronnej państwa i w czasie wojny,
planowaną do objęcia osłoną techniczną;
2c) linia kolejowa o znaczeniu wyłącznie obronnym - linię kolejową, o znaczeniu państwowym, dla której
jedynym kryterium zaliczenia do linii o znaczeniu państwowym są względy obronności państwa, w tym
potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych we wszystkich stanach gotowości
obronnej państwa i w czasie wojny;
3) przyległy pas gruntu - grunty wzdłuż linii kolejowych, usytuowane po obu ich stronach, przeznaczone
do zapewnienia bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego;
3a) pas gruntu pod linię kolejową - powierzchnię gruntu wykorzystywaną do budowy lub przebudowy linii
kolejowej określoną w decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej;
4)
sieć kolejowa - układ połączonych ze sobą linii kolejowych, stacji i terminali kolejowych oraz
wszystkich rodzajów stałego wyposażenia niezbędnego do zapewnienia bezpiecznej i ciągłej eksploatacji
systemu kolei, będący własnością zarządcy infrastruktury lub zarządzany przez zarządcę infrastruktury;
4a) plan transportowy - plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego opracowany
przez organizatora publicznego transportu zbiorowego i ogłoszony zgodnie z ustawą z dnia 16 grudnia
2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13);
5)
odcinek linii kolejowej - część linii kolejowej zawartą między stacjami węzłowymi albo między
punktem początkowym lub końcowym linii kolejowej i najbliższą stacją węzłową;
6) pojazd kolejowy - pojazd dostosowany do poruszania się na własnych kołach po torach kolejowych, z
napędem lub bez napędu;
6a) (uchylony);
6b) dysponent - podmiot będący właścicielem pojazdu kolejowego lub posiadający prawo do korzystania
z niego jako środka transportu, wpisany do krajowego rejestru pojazdów kolejowych;
6c)
podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM3)) - podmiot obowiązany do
zagwarantowania utrzymania pojazdu kolejowego, wpisany do krajowego rejestru pojazdów kolejowych,
w szczególności przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury lub dysponenta;
6d)
podmiot zamawiający - podmiot, który zamawia zaprojektowanie, budowę, odnowienie lub
modernizację podsystemu, w szczególności przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury lub
dysponenta;
6e)
krajowy rejestr pojazdów kolejowych (NVR4)) - rejestr pojazdów kolejowych dopuszczonych do
eksploatacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6f)
pojazd kolejowy specjalny - pojazd kolejowy przeznaczony do utrzymania, naprawy lub budowy
infrastruktury kolejowej, lub przeznaczony do prowadzenia działań ratowniczych;
6g) krajowy rejestr infrastruktury (RINF) - rejestr infrastruktury kolejowej, a także bocznic kolejowych
eksploatowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7) zarządca infrastruktury - podmiot wykonujący działalność polegającą na zarządzaniu infrastrukturą
kolejową, na zasadach określonych w ustawie; funkcje zarządcy infrastruktury kolejowej lub jej części
mogą wykonywać różne podmioty;
8)
obszar kolejowy - powierzchnia gruntu określona działkami ewidencyjnymi, na której znajduje się
droga kolejowa, budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do zarządzania, eksploatacji i utrzymania
linii kolejowej oraz przewozu osób i rzeczy;
8a)
dworzec kolejowy - usytuowany na obszarze kolejowym obiekt budowlany lub zespół obiektów
budowlanych do obsługi podróżnych lub usług towarzyszących tej obsłudze, który może również
obejmować urządzenia do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem ruchu pociągów;
9)
przewoźnik kolejowy - przedsiębiorcę, który na podstawie licencji wykonuje przewozy kolejowe lub
świadczy usługę trakcyjną;
9a)
usługa trakcyjna - działalność przewoźnika kolejowego polegającą na zapewnieniu pojazdu
kolejowego z napędem wraz z obsługą maszynistów do wykonywania przewozu kolejowego albo
zapewnienie obsługi maszynistów do prowadzenia pojazdu kolejowego z napędem;
10) bocznica kolejowa - droga kolejowa połączona z linią kolejową i służąca do wykonywania załadunku i
wyładunku wagonów lub wykonywania czynności utrzymaniowych pojazdów kolejowych lub postoju
pojazdów kolejowych oraz przemieszczania i włączania pojazdów kolejowych do ruchu po sieci kolejowej;
w skład bocznicy kolejowej wchodzą również urządzenia sterowania ruchem kolejowym oraz inne
urządzenia związane z bezpieczeństwem ruchu kolejowego, które są na niej usytuowane;
10a)
użytkownik bocznicy kolejowej - podmiot działający w obrębie bocznicy kolejowej, będący jej
właścicielem lub władającym na podstawie innego tytułu prawnego;
11) trasa pociągu - określenie, w rozkładzie jazdy, położenia pociągu w funkcji czasu jazdy, służące do
oceny wykorzystania zdolności przepustowej linii kolejowej;
12) zdolność przepustowa - możliwość eksploatacyjno-ruchową linii kolejowej lub jej części do wykonania
na niej przejazdów pociągów w określonym czasie;
13)
typ pojazdu kolejowego - pojazd kolejowy o określonych powtarzalnych rozwiązaniach
konstrukcyjnych;
14)
typ budowli - budowlę przeznaczoną do prowadzenia ruchu kolejowego o określonych
powtarzalnych parametrach technicznych i eksploatacyjnych;
14a)
typ urządzenia - urządzenie lub system przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego o
określonych powtarzalnych parametrach technicznych i eksploatacyjnych;
15) świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu - dokument uprawniający do eksploatacji odpowiednio
typu pojazdu kolejowego , typu budowli albo typu urządzenia;
15a) certyfikat zgodności typu - dokument wystawiony przez jednostkę organizacyjną uprawnioną do
2013-10-03 15:15
3 z 64
przeprowadzenia badań technicznych koniecznych do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji
typu potwierdzający przeprowadzenie tych badań z wynikiem pozytywnym;
15b) certyfikat zgodności z typem - dokument wystawiony przez jednostkę organizacyjną uprawnioną do
przeprowadzenia badań technicznych koniecznych do stwierdzania zgodności z typem, potwierdzający, że
dane urządzenie, budowla albo pojazd kolejowy są zgodne z typem, który uprzednio uzyskał świadectwo
dopuszczenia do eksploatacji typu;
16) (uchylony);
16a) (uchylony);
17) świadectwo sprawności technicznej pojazdu kolejowego - dokument potwierdzający, że pojazd
kolejowy jest sprawny technicznie;
18) świadectwo bezpieczeństwa - dokument potwierdzający zdolność bezpiecznego prowadzenia ruchu
kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych, wydawany podmiotom zwolnionym z obowiązku
uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa i autoryzacji bezpieczeństwa;
18a) certyfikat bezpieczeństwa - dokument potwierdzający posiadanie przez przewoźnika kolejowego
zaakceptowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz zdolność spełniania przez niego wymagań
bezpieczeństwa;
18b) autoryzacja bezpieczeństwa - dokument potwierdzający ustanowienie przez zarządcę infrastruktury
systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz zdolność spełniania przez niego wymagań niezbędnych do
bezpiecznego projektowania, eksploatacji i utrzymania infrastruktury kolejowej;
19)
umowa o świadczenie usług publicznych - umowa o świadczenie usług publicznych w zakresie
publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym;
19a) organizator publicznego transportu kolejowego - organizator publicznego transportu zbiorowego w
rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym w zakresie odnoszącym
się do pasażerskich przewozów kolejowych;
19b) operator publicznego transportu kolejowego - operator publicznego transportu zbiorowego w
rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym w zakresie odnoszącym
się do pasażerskich przewozów kolejowych;
19c) przewóz o charakterze użyteczności publicznej - przewóz o charakterze użyteczności publicznej w
rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym;
19d) umowa o udostępnienie infrastruktury kolejowej - umowa zawarta pomiędzy zarządcą infrastruktury
a przewoźnikiem określająca trasy przejazdów, zasady korzystania z infrastruktury oraz standard jakości
dostępu do infrastruktury;
20) (uchylony);
20a) wojewódzkie przewozy pasażerskie - wojewódzkie przewozy pasażerskie w rozumieniu ustawy z
dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym;
21) (uchylony);
22) przewóz technologiczny - przejazd wykonywany na potrzeby zarządcy infrastruktury w celu jej
budowy, naprawy, utrzymania, nadzoru bądź usuwania awarii;
22a) pasażerski przewóz okazjonalny - jednorazowy przewóz w zakresie pasażerskiego transportu
kolejowego mający na celu zaspokojenie potrzeb przewozowych nieprzewidzianych w realizowanych na
danej linii przewozach w ramach umowy o świadczenie usług publicznych lub na podstawie decyzji o
przyznaniu otwartego dostępu;
23) rozkład jazdy pociągów - plan, według którego mają się odbywać przejazdy pociągów na danej sieci
kolejowej lub jej części w czasie, w którym on obowiązuje;
24) umowa ramowa - umowę zawartą pomiędzy przewoźnikiem kolejowym i zarządcą infrastruktury w
sprawie rezerwacji zdolności przepustowej linii kolejowych obejmującą okres dłuższy niż rok, bez
określenia szczegółowych tras pociągów;
25) transport wewnątrzzakładowy - transport wykonywany w ramach procesu produkcji przedsiębiorstwa
bez udziału przewoźnika kolejowego oraz bez należących do niego pojazdów kolejowych, w tym na
obszarze górniczym - kopalń odkrywkowych oraz zwałowisk odpadów;
26) system kolei - wyróżniona cechami funkcjonalnymi i technicznymi sieć kolejowa i pojazdy kolejowe
przeznaczone do ruchu po tej sieci;
26a) transeuropejski system kolei - sieć kolejową określoną w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr
661/2010/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej
sieci transportowej (Dz. Urz. UE L 204 z 05.08.2010, str. 1) oraz pojazdy kolejowe przeznaczone do
poruszania się po tej sieci kolejowej;
27) (uchylony);
28) (uchylony);
29)
interoperacyjność systemu kolei - zdolność systemu kolei do zapewnienia bezpiecznego i
nieprzerwanego ruchu pociągów, spełniającego warunki techniczne, ruchowe, eksploatacyjne i prawne,
których zachowanie zapewnia dotrzymanie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności
systemu kolei i umożliwia efektywne poruszanie się po transeuropejskiej sieci kolejowej;
30) składnik interoperacyjności - podstawowe składniki, grupy składników, podzespoły lub zespoły, które
są włączone lub które mają być włączone do podsystemu, od którego pośrednio lub bezpośrednio zależy
interoperacyjność systemu kolei; składnikiem interoperacyjności jest również oprogramowanie;
30a) szczególny przypadek - część systemu kolei, dla którego, tymczasowo lub na stałe, ustalono
odrębne przepisy w technicznych specyfikacjach interoperacyjności ze względu na istniejące ograniczenia
geograficzne, topograficzne lub miejskie, lub ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z
2013-10-03 15:15
4 z 64
istniejącym systemem kolei;
30b) punkty otwarte - wskazane w technicznych specyfikacjach interoperacyjności warunki techniczne
odnoszące się do zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, do których
stosuje się przepisy krajowe;
31)
podsystem - część systemu kolei o charakterze strukturalnym bądź funkcjonalnym, dla której
ustalono odrębne zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei;
32)
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei - wymagania określone w
dyrektywie w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, dotyczące składników
interoperacyjności, podsystemów i ich powiązań, które powinny być spełnione w transeuropejskim
systemie kolei w celu zapewnienia interoperacyjności systemu kolei;
33) techniczne specyfikacje interoperacyjności - specyfikacje obejmujące podsystemy lub ich części w
celu spełnienia zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, ogłaszane przez
Komisję Europejską w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
33a) specyfikacje europejskie - wspólne techniczne specyfikacje, europejskie aprobaty techniczne lub
krajowe normy stanowiące transpozycję norm europejskich;
34)
certyfikat weryfikacji WE podsystemu - dokument wydany przez notyfikowaną jednostkę
certyfikującą potwierdzający, że podsystem jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei;
34a) pośredni certyfikat weryfikacji WE podsystemu - dokument wydany przez notyfikowaną jednostkę
certyfikującą potwierdzający, że podsystem w całości albo w części, na etapie projektowania lub budowy,
jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei;
34b) certyfikat WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności - dokument
wydany przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą potwierdzający, że składnik interoperacyjności jest
zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei lub potwierdzający,
że składnik interoperacyjności jest przydatny do stosowania;
34c)
notyfikowana jednostka certyfikująca - podmiot odpowiedzialny za ocenę zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności oraz odpowiedzialny za prowadzenie procedur
weryfikacji WE podsystemów;
34d) notyfikowana jednostka kontrolująca - podmiot odpowiedzialny za dokonanie sprawdzenia
spełniania warunków zgodności lub przydatności do stosowania certyfikowanego uprzednio składnika
interoperacyjności lub podsystemu w celu ustalenia utrzymywania ich zgodności z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei;
34e) notyfikowane laboratorium - podmiot odpowiedzialny za przeprowadzenie badań lub pomiarów
niezbędnych do realizacji procedur oceny zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności oraz procedur weryfikacji WE podsystemów, w celu ustalenia zgodności z zasadniczymi
35)
deklaracja weryfikacji WE podsystemu - oświadczenie producenta albo jego upoważnionego
przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, podmiotu
zamawiającego, wykonawcy modernizacji, importera, inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury
albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność, że podsystem jest
zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei;
35a)
pośrednia deklaracja weryfikacji WE podsystemu - oświadczenie producenta albo jego
upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, podmiotu zamawiającego, wykonawcy modernizacji, importera, inwestora, dysponenta,
zarządcy infrastruktury albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność,
że podsystem w całości albo w części, na etapie projektowania lub budowy, jest zgodny z zasadniczymi
35b)
deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności oświadczenie producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium
państw członkowskich Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego, wykonawcy modernizacji, importera,
inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego
wyłączną odpowiedzialność, że składnik interoperacyjności jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei lub potwierdzający, że składnik interoperacyjności jest
przydatny do stosowania;
35c) deklaracja zgodności z typem - oświadczenie producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela
mającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego,
wykonawcy modernizacji, importera, inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury, użytkownika
bocznicy albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność, że dany pojazd
kolejowy , urządzenie albo budowla są zgodne odpowiednio z typem pojazdu, urządzenia albo budowli,
który już otrzymał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji albo świadectwo dopuszczenia do
eksploatacji typu;
36) dopuszczenie do eksploatacji - czynności faktyczne i prawne konieczne do przekazania podsystemu
lub pojazdu kolejowego do użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem, kończące się wydaniem
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji;
36a) dopuszczenie do eksploatacji typu - czynności faktyczne i prawne konieczne do dopuszczenia
odpowiednio typu pojazdu kolejowego, typu budowli albo typu urządzenia do użytkowania, kończące się
wydaniem świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu;
36b) zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji - dokument uprawniający zarządcę infrastruktury,
przewoźnika kolejowego, producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela, importera, podmiot
2013-10-03 15:15
5 z 64
zamawiający, wykonawcę modernizacji, inwestora, albo dysponenta do eksploatacji podsystemu lub
pojazdu kolejowego wprowadzanego po raz pierwszy do użytkowania;
36c) terminal kolejowy - budynek lub budowlę wraz z urządzeniami specjalistycznymi umożliwiające
załadunek, wyładunek lub zestawianie pociągów towarowych lub integrację usług towarowego transportu
kolejowego z innymi rodzajami transportu;
37) środki publiczne - środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych;
37a) państwo członkowskie Unii Europejskiej - państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz państwo
członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronę umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym i Konfederację Szwajcarską;
38) Agencja - Europejską Agencję Kolejową ustanowioną rozporządzeniem nr 881/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym Europejską Agencję Kolejową (Dz. Urz.
UE L 164 z 29.04.2004; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 214);
39) system zarządzania bezpieczeństwem - organizację i działanie przyjęte przez zarządcę infrastruktury i
przewoźnika kolejowego dla zapewnienia bezpieczeństwa;
40) wspólne wskaźniki bezpieczeństwa (CSI) - informacje statystyczne odnoszące się do wypadków i
incydentów kolejowych, skutków wypadków, bezpieczeństwa technicznego infrastruktury kolejowej i
zarządzania bezpieczeństwem;
41) wspólne metody oceny bezpieczeństwa (CSM) - metody oceny bezpieczeństwa ustalone w celu
opisania sposobu oceny poziomu bezpieczeństwa, spełniania wymagań bezpieczeństwa oraz zgodności z
innymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa;
42)
wspólne cele bezpieczeństwa (CST) - minimalne poziomy bezpieczeństwa, które powinny być
osiągnięte przez różne części transeuropejskiego systemu kolei i przez system kolei jako całość,
wyrażone w kryteriach akceptacji ryzyka;
43)
modernizacja - większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie lub w jego części,
poprawiające całkowite osiągi podsystemu;
44) odnowienie - większe prace wymienne w podsystemie lub w części podsystemu, które nie zmieniają
całkowitych osiągów podsystemu;
45) wypadek - niezamierzone nagłe zdarzenie lub ciąg takich zdarzeń z udziałem pojazdu kolejowego,
powodujące negatywne konsekwencje dla zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska; do wypadków
zalicza się w szczególności:
a) kolizje,
b) wykolejenia,
c) zdarzenia na przejazdach,
d) zdarzenia z udziałem osób spowodowane przez pojazd kolejowy będący w ruchu,
e) pożar pojazdu kolejowego;
46) poważny wypadek - wypadek spowodowany kolizją, wykolejeniem pociągu lub innym podobnym
zdarzeniem:
a) z przynajmniej jedną ofiarą śmiertelną lub przynajmniej pięcioma ciężko rannymi lub
b) powodujący znaczne zniszczenie pojazdu kolejowego, infrastruktury kolejowej lub środowiska,
które mogą zostać natychmiast oszacowane przez komisję badającą wypadek na co najmniej 2
miliony euro,
mający oczywisty wpływ na regulacje bezpieczeństwa kolei lub na zarządzanie bezpieczeństwem;
47) incydent - każde zdarzenie inne niż wypadek lub poważny wypadek, związane z ruchem pociągów i
mające wpływ na jego bezpieczeństwo;
48) postępowanie - proces mający na celu zapobieganie wypadkom i incydentom obejmujący zbieranie i
analizę informacji, wyciąganie wniosków dotyczących przyczyn wypadków i incydentów oraz w
uzasadnionych przypadkach opracowanie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa;
49)
interoperacyjne usługi transgraniczne - usługi, których świadczenie wiąże się z przekroczeniem
granic Rzeczypospolitej Polskiej i wymaga przynajmniej dwóch certyfikatów bezpieczeństwa od
przedsiębiorstw kolejowych;
50) otwarty dostęp - uprawnienie do wykonywania kolejowych przewozów pasażerskich na podstawie
decyzji o przyznaniu otwartego dostępu.
Rozdział 2
Infrastruktura kolejowa
Art. 5. 1. Zarządzanie infrastrukturą kolejową polega na:
1) budowie i utrzymaniu infrastruktury kolejowej;
2) prowadzeniu ruchu pociągów na liniach kolejowych;
3)
utrzymywaniu infrastruktury kolejowej w stanie zapewniającym bezpieczne prowadzenie ruchu
kolejowego;
4) udostępnianiu tras pociągów dla przejazdu pociągów na liniach kolejowych i świadczeniu usług z tym
związanych;
5) zarządzaniu nieruchomościami wchodzącymi w skład infrastruktury kolejowej.
2. Zarządca infrastruktury, zwany dalej "zarządcą", zarządza infrastrukturą kolejową oraz zapewnia
jej rozwój i modernizację.
3. Zarządca nie jest uprawniony do wykonywania przewozów kolejowych, z wyjątkiem wykonywania
przewozów technologicznych dla własnych potrzeb, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, po uzyskaniu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
2013-10-03 15:15
6 z 64
Konsumentów, może, w drodze decyzji, zezwolić zarządcy na:
1)
wykonywanie przewozu osób pod warunkiem prowadzenia odrębnej rachunkowości w zakresie
zarządzania infrastrukturą kolejową oraz wykonywania przewozów kolejowych;
2) wykonywanie przewozu osób i rzeczy na wyodrębnionej organizacyjnie linii kolejowej bez wymagania
prowadzenia odrębnej rachunkowości, o której mowa w pkt 1, pod warunkiem nieudostępniania tej linii
przewoźnikom kolejowym.
5. W razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub bezpieczeństwa przewozu osób i rzeczy
zarządca obowiązany jest podjąć działania likwidujące to zagrożenie, włącznie ze wstrzymaniem lub
ograniczeniem ruchu kolejowego na całości lub części linii kolejowej.
6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady współdziałania Ministra Obrony
Narodowej z zarządcami i przewoźnikami kolejowymi w zakresie dostosowania infrastruktury kolejowej do
wymogów obronności państwa, uwzględniając wymagania związane z obronnością państwa.
Art. 5a. Do zadań z zakresu zarządzania infrastrukturą kolejową o znaczeniu obronnym, przepisów
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100)
nie stosuje się.
Art. 5b. Na wniosek organizatora publicznego transportu kolejowego zarządca przygotowuje i
przedstawia informacje:
1) niezbędne do opracowania projektu planu transportowego;
2) dotyczące przepustowości infrastruktury danej trasy i standardu jakości dostępu danej linii kolejowej
oraz zakres planowanych remontów oraz inwestycji infrastruktury kolejowej służące do określenia
warunków umowy o świadczenie usług publicznych.
Art. 5c. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb
udzielania przez zarządcę infrastruktury organizatorowi publicznego transportu kolejowego informacji, o
których mowa w art. 5b, mając na uwadze potrzebę zapewnienia danych niezbędnych do opracowania
planu transportowego oraz do określenia warunków umowy o świadczenie usług publicznych, a także
konieczność przeprowadzenia właściwych analiz.
Art. 6. 1. Linie kolejowe dzielą się na:
1) linie o znaczeniu państwowym;
2) linie pozostałe.
2. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wykaz linii kolejowych, które ze względów
gospodarczych, społecznych, obronnych lub ekologicznych mają znaczenie państwowe, z zastrzeżeniem
ust. 3.
3. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, określi, w
drodze zarządzenia, wykaz linii kolejowych o znaczeniu wyłącznie obronnym.
4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 3, nie podlega ogłoszeniu.
Art. 7. 1. Połączenie linii kolejowych zarządzanych przez różnych zarządców następuje na podstawie
zawartej między nimi umowy.
2. Połączenie linii kolejowych nie może naruszać zasad bezpieczeństwa ruchu kolejowego oraz
bezpiecznego przewozu osób i rzeczy.
3. Minister właściwy do spraw transportu może nałożyć na zarządców, w drodze decyzji, obowiązek
połączenia linii kolejowych, jeżeli wymagają tego względy obronne lub inne ważne względy państwa, pod
warunkiem zapewnienia niezbędnych środków finansowych na budowę, eksploatację i utrzymanie tego
połączenia.
Art. 8. Grunty zajęte pod infrastrukturę kolejową są zwolnione od opłat z tytułu użytkowania
wieczystego.
Art. 9. 1. Likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej dokonuje zarządca na warunkach
określonych w ust. 2-6.
2. Zarządca, który po przyznaniu tras pociągów, w trybie określonym w art. 29, stwierdzi, że wpływy
za udostępnianie infrastruktury kolejowej nie pokrywają kosztów udostępniania infrastruktury kolejowej
na tych trasach:
1)
powiadamia zainteresowanych przewoźników kolejowych o zamiarze likwidacji linii kolejowej lub
odcinka linii kolejowej w następnym rozkładzie jazdy pociągów, jeżeli rezultaty analizy wniosków o
przyznanie tras pociągów, które zostaną zgłoszone, potwierdzą deficytowość tej linii kolejowej lub tego
odcinka linii kolejowej;
2) informuje właściwe organy jednostek samorządu terytorialnego, na obszarze których zlokalizowana
jest linia kolejowa lub odcinek linii kolejowej o zamiarze ich likwidacji;
3) występuje z wnioskiem do ministra właściwego do spraw transportu o wyrażenie zgody na likwidację
linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej; w przypadku linii kolejowej o znaczeniu państwowym ze
względów obronnych zgoda powinna być wyrażona w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.
3. Postępowanie likwidacyjne może być wstrzymane, jeżeli właściwy miejscowo organ samorządu
terytorialnego lub wskazany przez niego przedsiębiorca:
1)
zapewni środki finansowe na pokrycie kosztów niepokrytych przychodami z udostępniania
przewoźnikom kolejowym linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej;
2013-10-03 15:15
7 z 64
2) zawrze umowę o nieodpłatne przejęcie linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej w zarządzanie w celu
jej dalszej eksploatacji;
3)
przystąpi do spółki wojewódzkich przewozów pasażerskich, która przejmie, w celu dalszej
eksploatacji, przewidzianą do likwidacji linię kolejową lub odcinek linii kolejowej, jako wkład
niepieniężny.
4. W przypadku gdy nie została wstrzymana likwidacja linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej w
trybie, o którym mowa w ust. 3, zgodę na likwidację linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej wydaje w
terminie 3 miesięcy od dnia skierowania wniosku, o którym mowa w ust. 2 pkt 3:
1) dla linii kolejowych lub odcinków linii kolejowych o znaczeniu państwowym - Rada Ministrów, w drodze
rozporządzenia, biorąc pod uwagę względy gospodarcze, społeczne, obronne lub ekologiczne;
2) dla pozostałych linii kolejowych lub odcinków linii kolejowych - minister właściwy do spraw transportu,
w drodze decyzji.
5. Jeżeli przychody ze sprzedaży gruntów i środków trwałych należących do likwidowanych linii
kolejowych lub odcinków linii kolejowych, o których mowa w art. 6 ust. 1, będą mniejsze od kosztów
likwidacji, różnicę pokrywa budżet państwa.
6. Wysokość środków budżetowych na likwidację linii kolejowych lub odcinków linii kolejowych, o
których mowa w ust. 5, w danym roku określa ustawa budżetowa.
Rozdział 2a (uchylony).
Art. 9a. (uchylony).
Art. 9b. (uchylony).
Art. 9c. (uchylony).
Art. 9d. (uchylony).
Art. 9e. (uchylony).
Art. 9f. (uchylony).
Art. 9g. (uchylony).
Art. 9h. (uchylony).
Art. 9i. (uchylony).
Art. 9j. (uchylony).
Art. 9k. (uchylony).
Art. 9l. (uchylony).
Art. 9m. (uchylony).
Rozdział 2b
Szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych
Art. 9n. 1. Przepisy niniejszego rozdziału określają szczególne zasady i warunki przygotowania
inwestycji dotyczących linii kolejowych, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel
oraz organy właściwe w tych sprawach.
2. Jeżeli roboty budowlane realizowane w ramach inwestycji dotyczącej linii kolejowej zlokalizowane
są na terenach zamkniętych, o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 oraz z 2013 r. poz. 805 i 829) i nie
wykraczają poza te tereny, inwestor może złożyć wniosek o uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej w trybie niniejszego rozdziału albo o uzyskanie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego w
trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r.
poz. 647, z późn. zm.).
Art. 9o. 1. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek PKP Polskich
Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej, zwanych dalej "PLK S.A.",
2. Do postępowania w sprawach o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stosuje się
przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr
98, poz. 1071, z późn. zm.), zwanej dalej "Kodeksem postępowania administracyjnego", z zastrzeżeniem
przepisów niniejszej ustawy.
2a. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach
prawa, wojewoda wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 14 dni, z pouczeniem, że
nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
3. Wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:
2013-10-03 15:15
8 z 64
1)
mapę w skali co najmniej 1:5000, przedstawiającą istniejące uzbrojenie terenu, proponowany
przebieg linii kolejowej, z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla planowanych obiektów budowlanych,
opracowaną na kopii mapy zasadniczej lub w przypadku terenów zamkniętych z wykorzystaniem mapy, o
której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne;
2) określenie zmian w dotychczasowym przeznaczeniu, zagospodarowaniu i uzbrojeniu terenu, przy czym
przez uzbrojenie terenu należy rozumieć wybudowane urządzenia, o których mowa w art. 143 ust. 2
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z
późn. zm.);
3)
mapy z projektami podziału nieruchomości, w przypadku konieczności dokonania podziału
nieruchomości, sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami;
4) opinie:
a) ministra właściwego do spraw zdrowia - w odniesieniu do inwestycji lokalizowanych na obszarach,
którym został nadany status uzdrowiska albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej, zgodnie z
przepisami ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach
ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399 oraz z 2007 r. Nr
133, poz. 921),
b) dyrektora właściwego urzędu morskiego - w odniesieniu do morskich portów i przystani wraz z
obszarami pasa technicznego oraz pasa ochronnego,
c) właściwego organu nadzoru górniczego - w odniesieniu do terenów górniczych,
d) dyrektora właściwego regionalnego zarządu gospodarki wodnej - w odniesieniu do inwestycji
obejmujących wykonanie urządzeń wodnych oraz w odniesieniu do wykonywania obiektów
budowlanych lub robót na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią,
e) dyrektora właściwej regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - w
odniesieniu do gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa, będących w zarządzie
Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe,
f) właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków - w odniesieniu do dóbr kultury chronionych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.),
g)
mapę w skali co najmniej 1:5000, przedstawiającą istniejące uzbrojenie terenu, proponowany
przebieg linii kolejowej, z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla planowanych obiektów
budowlanych, opracowaną na kopii mapy zasadniczej lub w przypadku terenów zamkniętych z
wykorzystaniem mapy, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo
geodezyjne i kartograficzne,
h) właściwych miejscowo zarządu województwa, zarządu powiatu oraz wójta (burmistrza, prezydenta
miasta) - w odniesieniu do ochrony samorządowych obiektów infrastruktury.
4. Właściwy organ, na wniosek PLK S.A., wydaje opinie, o których mowa w ust. 3 pkt 4, w terminie
nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii. Niewydanie opinii w tym terminie
traktuje się jako brak zastrzeżeń do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
5. Opinie, o których mowa w ust. 3 pkt 4, zastępują uzgodnienia, pozwolenia, opinie bądź stanowiska
właściwych organów wymagane odrębnymi przepisami.
6. Wojewoda wysyła zawiadomienie o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy, właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości
objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości oraz zawiadamia
pozostałe strony o wszczęciu tego postępowania w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i
urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin
oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w
katastrze nieruchomości jest skuteczne.
7. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje się w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia
wniosku, o którym mowa w ust. 1.
8. Z dniem zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6, nieruchomości stanowiące własność Skarbu
Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, objęte wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej, nie mogą być przedmiotem obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21
sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem ust. 10.
9. Czynność prawna dokonana z naruszeniem ust. 8 jest nieważna.
10. Przepisu ust. 8 nie stosuje się do gruntów wnoszonych przez Polskie Koleje Państwowe Spółkę
Akcyjną, zwane dalej "PKP S.A.", w formie wkładu niepieniężnego do PLK S.A. na podstawie art. 17 ust. 1
ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz. 948, z późn. zm.).
Art. 9p. Decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie wydaje się w przypadku robót budowlanych:
1) polegających na remoncie, przebudowie lub rozbudowie linii kolejowej, jeżeli nie powodują zmiany
sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy
architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia
postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, z późn. zm.) lub
2) niewymagających pozwolenia na budowę.
Art. 9q. 1. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:
1) linie rozgraniczające teren;
2) warunki techniczne realizacji inwestycji;
2013-10-03 15:15
9 z 64
3)
warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr
kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
4) wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich;
5) zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 1.
2. Wojewoda doręcza decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy oraz wysyła
zawiadomienie o jej wydaniu właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych
wnioskiem o wydanie tej decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Pozostałe strony
zawiadamia w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na
przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w
prasie lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości jest skuteczne.
3. W zawiadomieniu o wydaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zamieszcza się informację
o miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z treścią decyzji.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do doręczania i zawiadamiania stron o wydaniu decyzji o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydanej przez organ drugiej instancji.
5. Organem odwoławczym od decyzji wojewody o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej jest minister
właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa.
6. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej określa termin wydania nieruchomości lub opróżnienia
lokali i innych pomieszczeń. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia, kiedy decyzja o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.
Art. 9r. 1. Odwołanie strony od decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej rozpatruje się w terminie
21 dni, a skargę do sądu administracyjnego - w terminie 60 dni, licząc od dnia wpłynięcia odwołania do
właściwego organu lub skargi do sądu.
2. W postępowaniu przed organem odwoławczym oraz przed sądem administracyjnym nie można
uchylić decyzji w całości ani stwierdzić jej nieważności, gdy wadą dotknięta jest tylko część decyzji
dotycząca odcinka linii kolejowej, nieruchomości lub działki.
Art. 9s. 1. Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się podział nieruchomości. Mapy z
projektami podziału nieruchomości stanowią integralną część decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
2. Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowią linie
podziału nieruchomości.
3. Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, o którym mowa w ust. 2, stają się z
mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
stała się ostateczna.
3a. Jeżeli na nieruchomości, o której mowa w ust. 3, lub prawie użytkowania wieczystego tej
nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe, z dniem w którym decyzja o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.
3b. PLK S.A. nabywają z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych określonych w ust. 3 oraz
prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach.
3c. Nie pobiera się pierwszej opłaty i opłat rocznych z tytułu nabycia prawa użytkowania wieczystego
nieruchomości w trybie niniejszego rozdziału, a nabycie prawa własności budynków, innych urządzeń i
lokali znajdujących się na nieruchomościach, o których mowa w ust. 3b, następuje nieodpłatnie.
3d.
Dochód z tytułu nabycia praw, o których mowa w ust. 3b, jest zwolniony od podatku
dochodowego.
4. Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 3a,
stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y i 9z.
5. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze
wieczystej i w katastrze nieruchomości praw, o których mowa w ust. 3 i 3b.
6. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do nieruchomości będących przedmiotem własności albo użytkowania
wieczystego PKP S.A. lub PLK S.A.
7. Do dnia uzyskania pozwolenia na budowę, nieruchomości, o których mowa w ust. 3, mogą być
użytkowane nieodpłatnie przez dotychczasowych właścicieli lub osoby, które posiadały inne tytuły prawne
do nieruchomości, z zastrzeżeniem art. 9w.
8. Z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, PLK S.A.
uzyskuje prawo do dysponowania nieruchomościami, o których mowa w ust. 3, na cele budowlane w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz.
1118, z późn. zm.), zwanej dalej "Prawem budowlanym", z uwzględnieniem art. 9w ust. 4.
Art. 9t. 1. (uchylony).
2. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w art. 9s ust. 3, została przejęta część nieruchomości, a
pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, PLK S.A.
nabywają, w drodze umowy, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w
imieniu i na rzecz Skarbu Państwa tę część nieruchomości.
3. Z dniem zawarcia umowy, o której mowa w ust. 2, nabyta na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość
należy do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Z tym dniem starosta na podstawie przepisów ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami gospodaruje przedmiotową nieruchomością.
4. Notariusz sporządzający umowę, o której mowa w ust. 2, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia,
przesyła wypis aktu notarialnego tej umowy właściwemu staroście.
2013-10-03 15:15
10 z 64
5. Cena nabycia nieruchomości, o której mowa w ust. 2, nie może być wyższa od wartości rynkowej
praw do tej nieruchomości, oszacowanej przez rzeczoznawcę majątkowego, ustalonej dla
dotychczasowego sposobu zagospodarowania.
6. Zapłaty ceny nabycia nieruchomości, o której mowa w ust. 3, dokonują na rzecz zbywcy PLK S.A.
w ciągu 30 dni od dnia zawarcia umowy, o której mowa w ust. 2.
Art. 9u. Do egzekucji obowiązków wynikających z decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stosuje
się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 9w. 1. Wojewoda nadaje decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej rygor natychmiastowej
wykonalności na wniosek PLK S.A., uzasadniony interesem społecznym lub gospodarczym.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli jest to
niezbędne do wykazania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu Prawa
budowlanego.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1:
1) przyznaje PLK S.A. prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
2) zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali i innych pomieszczeń;
3) uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez PLK S.A.
4. W przypadku gdy decyzja, o której mowa w ust. 1, dotyczy nieruchomości zabudowanej
budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny, PLK S.A. są
obowiązane, w terminie faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie, do wskazania lokalu
zamiennego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z późn.
zm.), z zastrzeżeniem ust. 5.
5. W przypadku gdy faktyczne objęcie nieruchomości w posiadanie następuje po upływie terminu, o
którym mowa w art. 9q ust. 6, PLK S.A. nie mają obowiązku wskazania lokalu zamiennego.
6. Osoba, której wskazano lokal zamienny jest obowiązana do jego opróżnienia najpóźniej w dniu
upływu terminu, o którym mowa w art. 9q ust. 6.
Art. 9x. 1. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do wydania przez
wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na pas
gruntu pod linię kolejową, stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
2. Jeżeli przeznaczona na pas linii kolejowej nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa
została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
stanowi podstawę do wypowiedzenia przez PLK S.A. umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem
natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie od PLK
S.A.
3. (uchylony).
4. Jeżeli przeznaczona na pas gruntu pod linię kolejową nieruchomość gruntowa stanowiąca własność
Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego została oddana w użytkowanie wieczyste,
użytkowanie to wygasa za odszkodowaniem, z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej stała się ostateczna, ustalonym według zasad określonych w przepisach o gospodarce
nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y oraz art. 9z.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego nabytego w sposób inny niż w
drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
6. Przepisów ust. 4 i 5 nie stosuje się do nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym PKP
S.A. lub PLK S.A.
Art. 9y. 1. Za nieruchomości oraz ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, o których mowa w
art. 9s ust. 3 i 3a oraz art. 9x ust. 4, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między PLK
S.A. a dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której
przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.
2. Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała
się ostateczna, nie dojdzie do uzgodnienia, o którym mowa w ust. 1, wysokość odszkodowania ustala
wojewoda w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania.
3. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w ust. 1 i 2, ustala się na podstawie operatu
szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, według stanu nieruchomości w dniu
wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej przez organ pierwszej instancji oraz według jej
wartości w dniu uzgodnienia, o którym mowa w ust. 1, albo w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość
odszkodowania. Odszkodowanie podlega waloryzacji na dzień wypłaty, według zasad obowiązujących w
przypadku zwrotu wywłaszczonych nieruchomości.
3a. W przypadku, o którym mowa w art. 9s ust. 3a, wysokość odszkodowania przysługującego
dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu zmniejsza się o kwotę równą wartości
wygaśniętych ograniczonych praw rzeczowych.
3b.
Suma wysokości odszkodowania przysługującego dotychczasowemu właścicielowi lub
użytkownikowi wieczystemu, z wyłączeniem kwot, o których mowa w ust. 3e i 3f, i wysokości
odszkodowania z tytułu wygaśnięcia ograniczonych praw rzeczowych ustanowionych na tej nieruchomości
lub na prawie użytkowania wieczystego nie może przekroczyć wartości nieruchomości lub wartości prawa
użytkowania wieczystego.
3c. Jeżeli na nieruchomościach, o których mowa w art. 9s ust. 3, lub na prawie użytkowania
2013-10-03 15:15
11 z 64
wieczystego tych nieruchomości jest ustanowiona hipoteka, wysokość odszkodowania z tytułu wygaśnięcia
hipoteki ustala się w wysokości świadczenia głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, wraz z
odsetkami zabezpieczonymi tą hipoteką. Odszkodowanie to podlega zaliczeniu na spłatę świadczenia
głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wraz z odsetkami.
3d. Odszkodowanie z tytułu wygaśnięcia ograniczonych praw rzeczowych w wysokości ustalonej na
dzień, o którym mowa w ust. 3, wypłaca się osobom, którym te prawa przysługiwały.
3e. Jeżeli dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej decyzją o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej odpowiednio wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni
lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 28 dni od dnia:
1) doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji, o którym mowa w art. 9q ust. 2,
2)
doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej rygoru
natychmiastowej wykonalności albo
3) w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna
- wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5 % wartości nieruchomości lub wartości
prawa użytkowania wieczystego.
3f.
W przypadku gdy decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej dotyczy nieruchomości
zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny,
wysokość odszkodowania przysługującego dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi
wieczystemu zamieszkałemu w tym budynku albo lokalu powiększa się o kwotę 10.000 zł w odniesieniu do
tej nieruchomości.
4. Odszkodowanie jest wypłacane przez PLK S.A. w terminie 14 dni od dnia, w którym:
1)
PLK S.A. uzgodniły wysokość odszkodowania z dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem
wieczystym nieruchomości, a także z osobą, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do
nieruchomości, o których mowa w ust. 1;
2) decyzja o ustaleniu odszkodowania, o której mowa w ust. 2, stała się ostateczna.
5. Jeżeli przejęcie nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3, dotyczy przejęcia terenu, na
którym zlokalizowane są obiekty infrastruktury służące wykonywaniu przez jednostki samorządu
terytorialnego zadań własnych, zrealizowane przy wykorzystaniu środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej lub innych źródeł zagranicznych, odszkodowanie powiększa się o kwotę podlegających
zwrotowi środków pochodzących z dofinansowania wraz z odsetkami należnymi zgodnie z przepisami
regulującymi zasady zwrotu dofinansowania. Odszkodowanie w części przenoszącej odszkodowanie
należne na zasadach wynikających z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
przyznaje się pod warunkiem rozwiązującym dokonania przez jednostkę samorządu terytorialnego, w
trybie i terminie wynikającym z właściwych przepisów, zwrotu dofinansowania wraz z należnymi
odsetkami.
6. Do finansowania wypłaty odszkodowań, o których mowa w ust. 1 i 2, wypłaty ceny nabycia
nieruchomości, o których mowa w art. 9t, oraz pozostałych kosztów związanych z jej nabyciem, kosztów
wynikających z realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9w ust. 4, a także wypłaty należności oraz
jednorazowych odszkodowań, o których mowa w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie
gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.), stosuje się art. 38 ust. 1 pkt 3
i ust. 2.
Art. 9z. Stronie odwołującej się od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, na jej wniosek,
wypłaca się kwotę określoną w tej decyzji. Wypłata tej kwoty nie ma wpływu na prowadzone
postępowanie odwoławcze.
Art. 9aa. (uchylony).
Art. 9ab. (uchylony).
Art. 9ac. 1. Wojewoda wydaje pozwolenie na budowę linii kolejowej lub poszczególnych odcinków tej
linii oraz wszystkich obiektów związanych z jej budową, przebudową i rozbudową, położonych w granicach
województwa, na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego oraz doręcza je wnioskodawcy, a
pozostałe strony zawiadamia o jego wydaniu, w drodze obwieszczenia, w urzędzie wojewódzkim i
urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin
oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej.
1a.
Przepisy ust. 1 dotyczące sposobu powiadomienia stron stosuje się odpowiednio do
zawiadomienia o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
2. Nie stwierdza się nieważności ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę linii kolejowej, jeżeli
wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji został złożony po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja
stała się ostateczna, a inwestor rozpoczął budowę linii kolejowej. Art. 158 § 2 Kodeksu postępowania
administracyjnego stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku uwzględnienia skargi na decyzję o pozwoleniu na budowę linii kolejowej, której
nadano rygor natychmiastowej wykonalności, sąd administracyjny po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia
budowy linii kolejowej może stwierdzić jedynie, że decyzja narusza prawo z przyczyn wyszczególnionych w
art. 145 lub w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
Art. 9ad. 1. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
2013-10-03 15:15
12 z 64
2. (uchylony).
Rozdział 3
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego
Art. 10. 1. Centralnym organem administracji rządowej będącym krajową władzą bezpieczeństwa i
krajowym regulatorem transportu kolejowego w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej z zakresu
bezpieczeństwa i regulacji transportu kolejowego, właściwym w sprawach:
1) regulacji transportu kolejowego,
2) licencjonowania transportu kolejowego,
3) nadzoru technicznego nad eksploatacją i utrzymaniem linii kolejowych oraz pojazdów kolejowych,
4) bezpieczeństwa ruchu kolejowego,
5) nadzoru nad przestrzeganiem praw pasażerów w transporcie kolejowym,
6) licencji i świadectw maszynistów
- jest Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, zwany dalej "Prezesem UTK".
2. Właściwość Prezesa UTK w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego, o której mowa w
ust. 1, nie dotyczy metra.
3. Prezes UTK jest organem wyspecjalizowanym w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o
systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087, z późn zm.), wykonującym kontrolę
wyrobów przeznaczonych do stosowania w infrastrukturze kolejowej, na bocznicach kolejowych, kolejach
wąskotorowych oraz w metrze, związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu, a także
wykonywaniem przewozów osób i towarów oraz eksploatacją pojazdów szynowych.
4. Prezes UTK jest organem wyspecjalizowanym także w zakresie kontroli zgodności z zasadniczymi
wymaganiami wprowadzonych do obrotu kolei linowych do przewozu osób.
Art. 11. 1. Prezes Urząd Transportu Kolejowego jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów,
spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra
właściwego do spraw transportu. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa UTK.
2. Nadzór nad Prezesem UTK sprawuje minister właściwy do spraw transportu.
3. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa UTK, powołuje 2 wiceprezesów Urzędu
Transportu Kolejowego, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
Minister właściwy do spraw transportu odwołuje wiceprezesów Urzędu Transportu Kolejowego, na wniosek
Prezesa UTK.
4. Stanowisko Prezesa UTK może zajmować osoba, która:
1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
2) jest obywatelem polskim;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4)
nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo
skarbowe;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6)
posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku
kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa UTK.
5. Informację o naborze na stanowisko Prezesa UTK ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w
miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i
Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
6. Termin, o którym mowa w ust. 5 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od dnia opublikowania
ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
7. Nabór na stanowisko Prezesa UTK przeprowadza zespół, powołany przez ministra właściwego do
spraw transportu, liczący co najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia
najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę
niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór, oraz kompetencje
kierownicze.
8. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 7, może być dokonana na
zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która posiada odpowiednie kwalifikacje do
dokonania tej oceny.
9. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 8, mają obowiązek zachowania w tajemnicy
informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko, uzyskanych w trakcie naboru.
10. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których przedstawia ministrowi
właściwemu do spraw transportu.
11. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
2013-10-03 15:15
13 z 64
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu
spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
12. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w Biuletynie Informacji
Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informacja o
wyniku naboru zawiera:
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3)
imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w rozumieniu przepisów
Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu kandydata.
13. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ogłoszenia o
naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.
14. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska, o których mowa w ust. 3, powołuje Prezes UTK.
15. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowiska, o których mowa w ust. 3, stosuje się
odpowiednio ust. 4-13.
Art. 12. 1. Prezes UTK wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Transportu Kolejowego.
2. W skład Urzędu Transportu Kolejowego wchodzą oddziały terenowe.
3. Minister właściwy do spraw transportu nadaje, w drodze zarządzenia, statut określający
organizację Urzędu Transportu Kolejowego oraz wyznacza siedziby oddziałów terenowych.
4. Szczegółową organizację oraz podział zadań w Urzędzie Transportu Kolejowego określa Prezes UTK
w regulaminie organizacyjnym.
Art. 13. 1. Do zadań Prezesa UTK, w zakresie regulacji transportu kolejowego, należy:
1)
zatwierdzanie i koordynowanie opłat za korzystanie z przyznanych tras pociągów infrastruktury
kolejowej pod względem zgodności z zasadami ustalania tych opłat;
2)
nadzór nad zapewnieniem niedyskryminującego dostępu przewoźników kolejowych do infrastruktury
kolejowej, w tym przewoźników mających siedzibę w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej;
3) nadzór nad równoprawnym traktowaniem przez zarządców wszystkich przewoźników kolejowych, w
szczególności w zakresie rozpatrywania wniosków o udostępnienie tras pociągów i naliczania opłat;
4) nadzór nad poprawnością ustalania przez zarządcę opłat podstawowych za korzystanie z infrastruktury
kolejowej oraz opłat dodatkowych za świadczenie usług dodatkowych;
5) rozpatrywanie skarg przewoźników kolejowych dotyczących:
a) regulaminu, o którym mowa w art. 32,
b) przydzielania tras pociągów i opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej;
6) zbieranie i analizowanie informacji dotyczących rynku przewozów kolejowych;
6a)
opiniowanie projektów planów transportowych w zakresie przewozów pasażerskich w transporcie
kolejowym;
6b) opiniowanie projektów umów o świadczenie usług publicznych;
6c) nadzór nad zawieraniem umów o udostępnienie infrastruktury kolejowej;
7) współdziałanie z właściwymi organami w zakresie:
a)
przeciwdziałania stosowaniu praktyk monopolistycznych przez zarządców i przewoźników
kolejowych,
b) koordynowania funkcjonowania rynku transportu kolejowego,
c) przestrzegania praw pasażerów;
8) nakładanie kar pieniężnych na zasadach określonych w ustawie;
9) wydawanie decyzji w sprawie otwartego dostępu;
10) rozpatrywanie spraw dotyczących pasażerskich przewozów okazjonalnych.
1a. Do zadań Prezesa UTK, w zakresie nadzoru nad podmiotami, których działalność ma wpływ na
bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei, należy:
1)
wydawanie, przedłużanie ważności, zmiana i cofanie autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatów
bezpieczeństwa i świadectw bezpieczeństwa, o których mowa w art. 18, oraz prowadzenie i aktualizacja
rejestrów tych dokumentów;
2)
wydawanie, przedłużanie ważności, zawieszanie, przywracanie i cofanie licencji maszynisty,
aktualizacja danych zawartych w licencji maszynisty, wydawanie wtórników licencji maszynisty oraz
prowadzenie i aktualizacja rejestru tych dokumentów;
3) pełnienie funkcji organu certyfikującego określonego w art. 3 ust. 2 lit. c rozporządzenia Komisji (UE)
nr 445/2011 z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za
utrzymanie w zakresie obejmującym wagony towarowe oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr
653/2007 (Dz. Urz. UE L 122 z 11.05.2011, str. 22, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem (UE)
nr 445/2011";
3a) przyznawanie, odmowa przyznania, cofanie, zawieszanie i zmiana zakresu uprawnień dla jednostki
organizacyjnej do wykonywania badań technicznych koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia
do eksploatacji typu, stwierdzenia zgodności z typem oraz wydawania certyfikatów zgodności typu i
certyfikatów zgodności z typem, a także kontrola spełniania przez jednostki organizacyjne uprawnione do
wykonywania tych czynności wymagań określonych w art. 22g ust. 2;
4) kontrola spełniania warunków lub wymagań zawartych w autoryzacjach bezpieczeństwa, certyfikatach
2013-10-03 15:15
14 z 64
bezpieczeństwa, świadectwach bezpieczeństwa oraz kontrola zgodności działania zarządców lub
przewoźników kolejowych z przepisami Unii Europejskiej i prawa krajowego w zakresie bezpieczeństwa
transportu kolejowego;
5)
nadzór nad ośrodkami szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów,
zwanymi dalej "ośrodkami szkolenia i egzaminowania", oraz podmiotami uprawnionymi do
przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia
wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz
świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności;
5a) prowadzenie i aktualizacja:
a) rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania,
b) listy podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz
orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych,
niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich
ważności;
6)
kontrola spełniania przez zarządców, przewoźników kolejowych oraz użytkowników bocznic
kolejowych obowiązków w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego, a w szczególności:
a) warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 17 ust. 7,
b) warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych, określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 20, w tym ważności świadectw sprawności technicznej, o których mowa w art. 24, i
dokumentów, które powinny znajdować się w pojeździe kolejowym będącym w ruchu, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 1,
c) warunków, jakie powinni spełniać maszyniści, osoby zatrudnione na stanowiskach bezpośrednio
związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych
rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów kolejowych metra, o których mowa w art. 22b ust. 1
i art. 22d ust. 1;
7) nadzór nad zachowaniem bezpieczeństwa w transporcie kolejowym oraz prawidłowym utrzymaniem i
eksploatacją linii kolejowych oraz bocznic kolejowych;
8) analiza raportów w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w art. 17a ust. 4;
9) monitorowanie, promowanie, wprowadzanie w życie oraz rozwijanie regulacji bezpieczeństwa, łącznie
z systemem krajowych zasad bezpieczeństwa.
1b. Do zadań Prezesa UTK należy także inicjowanie projektów aktów prawnych i ich zmian oraz
udział w ich przygotowaniu w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego i bezpieczeństwa eksploatacji
kolei.
2.
Do zadań Prezesa UTK w zakresie spójności systemu kolejowego, w tym nadzoru nad
rozwiązaniami technicznymi, które mają wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo
systemu kolei, należy:
1) wydawanie zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych składających się
na system kolei;
2)
wydawanie zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji nowego lub zmodernizowanego taboru
kolejowego
jako
podsystemu
strukturalnego,
nieobjętego
technicznymi
specyfikacjami
interoperacyjności, zwanymi dalej "TSI";
3)
wydawanie, odmowa wydania i cofanie świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu oraz
prowadzenie i aktualizacja rejestru tych świadectw;
4)
prowadzenie spraw związanych z rozpatrywaniem wniosków o nadanie, zmianę lub wycofanie
identyfikatora literowego dysponenta (VKM5)) oraz przekazywanie informacji w tym zakresie Europejskiej
Agencji Kolejowej;
5) kontrola przewozu koleją towarów niebezpiecznych;
6) prowadzenie i aktualizacja krajowego rejestru pojazdów kolejowych;
7)
nadawanie i zmiana europejskich numerów pojazdom kolejowym (EVN6)), wyrejestrowywanie
pojazdów kolejowych oraz dokonywanie zmian pozostałych danych rejestrowych w krajowym rejestrze
pojazdów kolejowych;
7a) prowadzenie i aktualizacja krajowego rejestru infrastruktury (RINF);
8)
prowadzenie spraw związanych z rozpatrywaniem wniosków o odstępstwa, przekazywanie Komisji
Europejskiej dokumentów niezbędnych do otrzymania odstępstw, o których mowa w art. 25f.
3.
Obowiązek uzyskania świadectw, o których mowa w ust. 2 pkt 3, nie dotyczy urządzeń
technicznych podlegających przepisom o dozorze technicznym.
4. Prezes UTK jest uprawniony do kontroli przestrzegania przepisów i realizacji decyzji oraz
postanowień z zakresu kolejnictwa.
4a. Prezes UTK jest właściwy do rozpatrywania skarg w sprawach, o których mowa w art. 22b ust. 4.
5. Prezes UTK zatwierdza opracowane przez zarządców, przewoźników kolejowych oraz użytkowników
bocznic kolejowych przepisy wewnętrzne, o których mowa w art. 19.
6. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, decyzji lub postanowień z zakresu kolejnictwa
Prezes UTK wydaje decyzję określającą zakres naruszenia oraz termin usunięcia nieprawidłowości.
6a. W zakresie regulacji transportu kolejowego Prezes UTK wydaje, na wniosek lub z urzędu decyzje,
którym może w całości lub w części nadać rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wymaga tego
interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony.
7. Prezes UTK przedstawia corocznie, w terminie do końca lipca, ministrowi właściwemu do spraw
transportu ocenę funkcjonowania rynku transportu kolejowego i stanu bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
2013-10-03 15:15
15 z 64
7a. Prezes UTK, w związku z zadaniami określonymi w ust. 1, 2, 4, 6 i 7, może żądać od zarządców,
przewoźników kolejowych i organizatorów publicznego transportu kolejowego udzielenia wszelkich
informacji dla celów regulacji, kontroli i monitorowania rynku transportu kolejowego. Prezes UTK może
także żądać informacji, o których mowa w art. 5b. Informacje powinny być udzielone w terminie
wskazanym przez Prezesa UTK, nie krótszym niż 3 dni.
7b. Prezes UTK, w terminie 30 dni, zgłasza Agencji każde wydanie, przedłużenie, zmianę lub cofnięcie
autoryzacji bezpieczeństwa i certyfikatów bezpieczeństwa. Zgłoszenie powinno zawierać nazwę i adres
przewoźnika kolejowego lub zarządcy, datę wystawienia, zakres i ważność autoryzacji bezpieczeństwa lub
certyfikatu bezpieczeństwa, a w przypadku cofnięcia - także jego przyczyny.
7c. Jeżeli Prezes UTK uzna, że obowiązujące specyfikacje europejskie nie spełniają zasadniczych
wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, informuje o tym Komisję Europejską.
7d. Prezes UTK w ramach nadzoru nad podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania badań
lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych,
fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji oraz świadectwa maszynisty, a także
zachowania ich ważności ma prawo:
1) wstępu do pomieszczeń podmiotu wykonującego badania lekarskie i psychologiczne;
2) kontroli dokumentacji medycznej i psychologicznej związanej z wykonanymi badaniami i orzekaniem;
3) żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień.
7e. Czynności, o których mowa w ust. 7d, przeprowadza podmiot upoważniony przez Prezesa UTK,
spełniający wymagania, o których mowa w art. 22a ust. 6 i niewpisany na listę, o której mowa w art. 22a
ust. 1 pkt 3.
7f. Z przeprowadzonej kontroli, o której mowa w ust. 7d, sporządza się wystąpienie pokontrolne,
które zawiera opis stanu faktycznego, opis ewentualnych nieprawidłowości i wnioski pokontrolne z
określeniem terminu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
8. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb wykonywania
kontroli przez Prezesa UTK w ramach wykonywanego nadzoru, mając na uwadze skuteczność kontroli oraz
właściwe wykorzystanie jej wyników.
Art. 14. 1. Prezes UTK nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie nieprawidłowości w określonym
terminie w razie stwierdzenia naruszenia przepisów dotyczących obowiązków zarządców, przewoźników
kolejowych oraz użytkowników bocznic kolejowych w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego, w
szczególności:
1) zasad prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, o których mowa w art. 17 ust. 7;
2)
warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych, o których mowa w art. 20, w tym
ważności świadectw sprawności technicznej, o których mowa w art. 24, i dokumentów, które powinny
znajdować się w pojeździe kolejowym będącym w ruchu, o których mowa w art. 25;
3)
warunków, jakie powinni spełniać maszyniści, osoby zatrudnione na stanowiskach bezpośrednio
związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów
pojazdów kolejowych oraz pojazdów kolejowych metra, o których mowa w art. 22-22d;
4) (uchylony).
2. Prezes UTK, w drodze decyzji:
1) wstrzymuje ruch kolejowy lub wprowadza jego ograniczenia na linii kolejowej lub jej odcinku albo na
bocznicy kolejowej w razie stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub bezpieczeństwa
przewozu osób i rzeczy;
2)
wyłącza z eksploatacji pojazd kolejowy lub ogranicza jego eksploatację, gdy nie został on
dopuszczony do eksploatacji zgodnie z przepisami ustawy lub nie spełnia wymagań określonych w
przepisach wydanych na podstawie art. 20 lub art. 24 ust. 5, a w przypadku wagonów towarowych - w
przepisach rozporządzenia (UE) nr 445/2011.
3. Decyzje Prezesa UTK, o których mowa w ust. 2, podlegają natychmiastowej wykonalności.
4. Do postępowania przed Prezesem UTK stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
5. Od decyzji wydanych przez Prezesa UTK rozstrzygających co do istoty w sprawach, o których
mowa w art. 29 ust. 1i oraz ust. 5, art. 33 ust. 8 oraz art. 66 ust. 1, 2, 2aa i 3, przysługuje odwołanie do
Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów, w terminie 14 dni od dnia
doręczenia decyzji.
6. Do postanowień wydanych przez Prezesa UTK w sprawach, o których mowa w art. 33 ust. 8 oraz
art. 66 ust. 1-3, na które służy zażalenie, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio, z tym że zażalenie wnosi
się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
7. Postępowanie w sprawie odwołania od decyzji lub zażalenia na postanowienie Prezesa UTK, o
których mowa w ust. 5 i 6, toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu
w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego
Art. 14a. 1. Prezes UTK sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów rozporządzenia nr
1371/2007/WE.
2. Prezes UTK wykonuje nadzór, o którym mowa w ust. 1, korzystając w szczególności z uprawnień
określonych w art. 15.
3. Prezes UTK kontroluje spełnienie przez przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej,
właściciela dworca bądź zarządzającego dworcem obowiązków wynikających z art. 19 ust. 1
rozporządzenia nr 1371/2007/WE oraz przez sprzedawcę biletów lub operatora turystycznego obowiązków
wynikających z art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
2013-10-03 15:15
16 z 64
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, nakazuje usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas
wykonywania nadzoru, o którym mowa w ust. 1, w zakresie przestrzegania praw pasażerów ustalonych w
rozporządzeniu nr 1371/2007/WE.
5. Prezes UTK rozpatruje skargi w sprawie naruszenia przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
Do skargi pasażer powinien dołączyć następujące dokumenty:
1) kopię skargi skierowanej do przewoźnika kolejowego, zarządcy infrastruktury kolejowej, właściciela
dworca bądź zarządzającego dworcem;
2) odpowiedź na skargę podmiotu, o którym mowa w pkt 1, jeżeli została udzielona;
3) bilet na daną trasę lub potwierdzenie rezerwacji;
4) inne istotne dokumenty potwierdzające naruszenie prawa pasażera w ruchu kolejowym.
6. W przypadku złożenia skargi, o której mowa w ust. 5, Prezes UTK stwierdza w drodze decyzji:
1) brak naruszenia prawa przez przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej, właściciela
dworca bądź zarządzającego dworcem, albo
2)
naruszenie prawa przez przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej, właściciela
dworca bądź zarządzającego dworcem, określając zakres nieprawidłowości oraz termin ich usunięcia.
Art. 14b. 1. Zakazane jest stosowanie bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy
pasażerów w transporcie kolejowym, w szczególności naruszających przepisy ustawy z dnia 15 listopada
1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601, z późn. zm.) w zakresie wymogu
podawania do publicznej wiadomości rozkładu jazdy dla przewozu osób, taryf i cenników, wykonywania
umowy przewozu z uwzględnieniem obowiązku zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków
bezpieczeństwa i higieny oraz użycia środków transportowych odpowiednich do danego przewozu.
2. W przypadku naruszenia zakazu, o którym mowa w ust. 1, Prezes UTK wydaje decyzję, o której
mowa w art. 13 ust. 6.
3. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
Art. 15. Prezes UTK i pisemnie upoważnione przez niego osoby:
1)
mają prawo wstępu na obszar kolejowy i na bocznice kolejowe oraz do pomieszczeń związanych z
prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz do pojazdów kolejowych wraz z prawem
przejazdu w pociągach i pojazdach kolejowych;
2)
mogą żądać pisemnych i ustnych wyjaśnień, okazywania dokumentów, udzielania informacji oraz
udostępniania wszelkich danych związanych z przedmiotem kontroli;
3) mają prawo, w ramach kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu przeprowadzać kontrolę zgodnie
z rozdziałem 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204,
poz. 2087, z późn. zm.).
2. Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.).
Art. 16. 1. Czynności wykonywane przez Prezesa UTK określone w art. 13 ust. 1a pkt 1-3, pkt 5 oraz
ust. 2 pkt 1-3, pkt 7 i 8 są odpłatne. Opłacie podlega wykonywanie zadań, o których mowa w art. 13 ust.
1a pkt 6, o ile polegają one na wykonywaniu badań i pomiarów.
2. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, z tytułu:
1) wydawania, przedłużania ważności lub zmiany:
a) autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatu bezpieczeństwa, świadectwa bezpieczeństwa, certyfikatu
podmiotowi odpowiedzialnemu za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w zakresie wagonów
towarowych - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 5.500 euro, ustalona przy
zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu
wydania tych dokumentów,
b) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu:
– budowli - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 7.000 euro, ustalona na zasadach
określonych w lit. a,
–
urządzenia - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 7.000 euro, ustalona na
zasadach określonych w lit. a,
– pojazdu kolejowego - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 30.000 euro, ustalona
na zasadach określonych w lit. a;
2)
wydawania, przedłużania ważności, aktualizowania danych zawartych w licencji maszynisty oraz
wydawania wtórników licencji - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 150 euro, ustalona na
zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
3) nadzoru nad:
a) ośrodkami szkolenia i egzaminowania,
b) podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania
w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności
–
nie może być wyższa niż równowartość w złotych 2.000 euro rocznie, ustalona przy
zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu
sporządzenia dokumentu pokontrolnego;
4) wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji:
a) podsystemów strukturalnych,
b) nowego lub zmodernizowanego taboru kolejowego jako podsystemu strukturalnego nieobjętego
TSI
2013-10-03 15:15
17 z 64
– nie może być wyższa niż równowartość w złotych 3.000 euro, ustalona na zasadach określonych
w pkt 1 lit. a;
5) nadawania i zmiany europejskiego numeru pojazdowi kolejowemu (EVN) - nie może być wyższa niż
równowartość w złotych 50 euro za pojazd, ustalona na zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
6) wyrejestrowania pojazdu kolejowego - nie może być wyższa niż równowartość w złotych 25 euro za
pojazd, ustalona na zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
7) kontroli, o której mowa w art. 13 ust. 1a pkt 6 - nie może być wyższa niż równowartość w złotych
5.000 euro, ustalona przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski
obowiązującego w dniu sporządzenia dokumentu pokontrolnego.
3. Opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa.
4. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, czynności, za które pobierane są opłaty, o których mowa w
ust. 1, wysokość tych opłat, uwzględniając ust. 2 oraz mając na uwadze pracochłonność tych czynności, a
także tryb ich pobierania.
Rozdział 4
Bezpieczeństwo transportu kolejowego
Art. 17. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi oraz użytkownicy bocznic kolejowych są zobowiązani
spełniać warunki techniczne i organizacyjne zapewniające:
1) bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego;
2) bezpieczną eksploatację pojazdów kolejowych;
3) ochronę przeciwpożarową i ochronę środowiska.
1a. Producenci, podmioty zajmujące się utrzymaniem, dostawcy materiałów i części są obowiązani
zapewnić, że pojazdy kolejowe, zespoły, podzespoły i części są zgodne z warunkami technicznymi i mogą
być bezpiecznie eksploatowane przez przewoźników kolejowych i zarządców.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. (uchylony).
6. (uchylony).
7. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, ogólne warunki
prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, uwzględniając obowiązek opracowania przez zarządców,
przewoźników kolejowych i użytkowników bocznic kolejowych szczegółowych przepisów wewnętrznych w
tym zakresie.
Art. 17a. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi tworzą systemy zarządzania bezpieczeństwem w celu
zapewnienia, że system kolejowy zdolny spełniać wspólne wymagania bezpieczeństwa (CST) jest zgodny z
wymaganiami krajowych przepisów bezpieczeństwa i z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa
ustanowionymi w TSI, przy stosowaniu wspólnych metod oceny bezpieczeństwa (CSM).
2. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi tworzą systemy zarządzania bezpieczeństwem, tak aby systemy
te:
1)
spełniały określone wymagania dostosowane do charakteru, rozmiaru i innych warunków
prowadzonej działalności;
2)
zapewniały nadzór nad ryzykiem związanym z wprowadzeniem przez zarządców i przewoźników
kolejowych nowych rozwiązań technicznych i technologicznych, łącznie z ryzykiem podwykonawców,
dostawców materiałów i usług związanych z utrzymaniem;
3) uwzględniały ryzyko społeczne oraz ryzyko działalności osób trzecich.
3. Zarządca tworzy system zarządzania bezpieczeństwem, tak aby uwzględniał on skutki działania
przewoźników kolejowych oraz stwarzał warunki umożliwiające wykonywanie zadań wszystkim
przewoźnikom kolejowym zgodnie z technicznymi specyfikacjami interoperacyjności, krajowymi
przepisami bezpieczeństwa i warunkami określonymi w ich certyfikatach bezpieczeństwa. System ten
powinien zapewniać koordynację działań zarządcy i przewoźników kolejowych w sytuacjach awaryjnych na
danej sieci kolejowej.
4. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi przedstawiają corocznie, w terminie do końca drugiego kwartału,
Prezesowi UTK raporty w sprawie bezpieczeństwa za poprzedni rok kalendarzowy.
5. Raporty w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w ust. 4, powinny zawierać:
1)
informacje dotyczące spełniania wewnętrznych wymagań bezpieczeństwa oraz realizacji planów
bezpieczeństwa;
2) przedstawienie wspólnych wskaźników bezpieczeństwa (CSI);
3) zauważone nieprawidłowości i wnioski związane z eksploatacją kolei;
4) wyniki wewnętrznych audytów bezpieczeństwa.
6. Prezes UTK sporządza roczny raport w sprawie bezpieczeństwa zawierający:
1) informacje o:
a) stanie bezpieczeństwa kolei z uwzględnieniem realizacji wspólnych wskaźników bezpieczeństwa
(CSI),
b) ważnych zmianach w prawodawstwie i uregulowaniach dotyczących bezpieczeństwa kolei,
c) wydanych certyfikatach bezpieczeństwa i autoryzacjach bezpieczeństwa,
d)
certyfikatach dla podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w
2013-10-03 15:15
18 z 64
zakresie wagonów towarowych, wydanych na podstawie art. 23j ust. 8;
2) wnioski wynikające z nadzoru nad zarządcami i przewoźnikami kolejowymi.
7. Roczny raport, o którym mowa w ust. 6, Prezes UTK ogłasza, w drodze obwieszczenia, w dzienniku
urzędowym ministra właściwego do spraw transportu oraz przekazuje Agencji w terminie do dnia 30
września roku następnego po okresie sprawozdawczym.
8. O każdej zmianie krajowych przepisów bezpieczeństwa minister właściwy do spraw transportu
powiadamia Komisję Europejską, chyba że przyczyny zmiany przepisów będą związane z wdrożeniem TSI.
9. Jeżeli po przyjęciu wspólnych wymagań bezpieczeństwa (CST) zamierza się wprowadzić nowe
krajowe przepisy bezpieczeństwa wymagające wyższego poziomu bezpieczeństwa lub mogące mieć wpływ
na działalność przewoźników kolejowych z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, minister
właściwy do spraw transportu przeprowadza konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami i
przedkłada do akceptacji Komisji Europejskiej projekt tych przepisów wraz z uzasadnieniem przyczyn ich
wprowadzenia.
10. Minister właściwy do spraw transportu zawiesi na okres 6 miesięcy wejście w życie przepisów, o
których mowa w ust. 9, w przypadku gdy Komisja Europejska wyrazi wątpliwości odnośnie zgodności ze
wspólnymi metodami oceny bezpieczeństwa (CSM) lub odnośnie do spełnienia przynajmniej wspólnych
wymagań bezpieczeństwa (CST) lub uzna, że projekt ten tworzy dyskryminacje lub wprowadza ukryte
restrykcje w transporcie kolejowym między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, wspólne wskaźniki
bezpieczeństwa (CSI), które Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zamieszcza w rocznym raporcie w
sprawie bezpieczeństwa, na podstawie wskaźników otrzymywanych od zarządców i przewoźników
kolejowych, a także sposób ich obliczania i zestawiania, kierując się potrzebą zwiększenia poziomu
bezpieczeństwa kolei.
Art. 18. 1. Dokumentem uprawniającym:
1) zarządcę do zarządzania infrastrukturą kolejową jest autoryzacja bezpieczeństwa;
2) przewoźnika kolejowego do:
a) uzyskania dostępu do infrastruktury kolejowej,
b) świadczenia usług trakcyjnych
– jest certyfikat bezpieczeństwa;
3)
zarządców do zarządzania infrastrukturą kolejową, o której mowa w ust. 2, przewoźników
kolejowych do wykonywania przewozów, o których mowa w ust. 3, i użytkowników bocznic kolejowych
do eksploatacji tych bocznic, jest świadectwo bezpieczeństwa;
4) maszynistę do prowadzenia pociągu lub pojazdu kolejowego są: licencja maszynisty oraz świadectwo
maszynisty.
2. Z obowiązku uzyskania autoryzacji bezpieczeństwa zwolnieni są:
1) zarządcy:
a) których linie kolejowe są funkcjonalnie oddzielone od reszty systemu kolei i są:
–
przeznaczone do prowadzenia pasażerskich przewozów aglomeracyjnych i wojewódzkich
przewozów pasażerskich w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym lub
– wpisane do rejestru zabytków lub do inwentarza muzealiów,
b) których linie turystyczne są eksploatowane w celach wykonywania przewozów rekreacyjnowypoczynkowych i okolicznościowych, w tym kolei wąskotorowych,
c) których linie wąskotorowe są eksploatowane w celu przewozu rzeczy;
2) zarządcy infrastruktury kolejowej, która jest wyłącznie użytkowana przez właścicieli do prowadzenia
własnych przewozów towarowych (zarządcy prywatnej infrastruktury kolejowej).
3. Z obowiązku uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa zwolnieni są przewoźnicy kolejowi wykonujący
wyłącznie przewozy po liniach kolejowych, o których mowa w ust. 2.
4. (uchylony).
5. Z obowiązku uzyskania licencji maszynisty i świadectwa maszynisty zwolnieni są prowadzący
pociągi lub pojazdy kolejowe po liniach kolejowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, pojazdy kolejowe
wyłącznie w obrębie bocznicy kolejowej, a także pojazdy kolejowe specjalne, które nie są przeznaczone
do samodzielnej jazdy po czynnych torach kolejowych. Do osób wykonujących te czynności stosuje się
przepisy art. 22d.
Art. 18a. 1. Prezes UTK wydaje autoryzację bezpieczeństwa dla zarządcy mającego siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Autoryzacja bezpieczeństwa obejmuje:
1) dokument potwierdzający akceptację systemu zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa w art.
17a;
2)
dokument potwierdzający akceptację wewnętrznych regulacji w celu spełnienia przez zarządcę
określonych wymagań niezbędnych do bezpiecznego projektowania, eksploatacji i utrzymania
infrastruktury kolejowej, w tym systemu nadzoru ruchu kolejowego i sygnalizacji.
3. Autoryzacja bezpieczeństwa jest wydawana na okres 5 lat i przedłużana co 5 lat na wniosek
zarządcy.
4. W przypadku dokonania istotnych zmian w infrastrukturze kolejowej, sygnalizacji, w zasilaniu
energią lub w zasadach eksploatacji i utrzymania infrastruktury kolejowej posiadacz autoryzacji
bezpieczeństwa bezzwłocznie zawiadamia o tym Prezesa UTK.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 4, autoryzacja bezpieczeństwa powinna być aktualizowana
2013-10-03 15:15
19 z 64
w całości lub w części.
6. Prezes UTK może:
1)
żądać od zarządcy wystąpienia o zmianę autoryzacji bezpieczeństwa - po zmianie przepisów
bezpieczeństwa;
2)
cofnąć autoryzację bezpieczeństwa, podając przyczyny tej decyzji, w przypadku gdy uzna, że
autoryzowany zarządca nie spełnia warunków w zakresie bezpieczeństwa.
Art. 18b. 1. Prezes UTK wydaje certyfikat bezpieczeństwa przewoźnikowi kolejowemu, który po raz
pierwszy rozpoczął lub zarejestrował swoją działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Certyfikat
bezpieczeństwa określa rodzaj i zakres działalności kolejowej oraz składa się z:
1) części akceptującej system zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa w art. 17a;
2) części sieciowej akceptującej uregulowania przyjęte przez przewoźnika kolejowego w celu spełnienia
wymagań niezbędnych do bezpiecznego wykonywania przewozów kolejowych na danej sieci kolejowej;
wymagania te dotyczą stosowania TSI i krajowych przepisów bezpieczeństwa łącznie z przepisami
dotyczącymi eksploatacji sieci kolejowej, uznawania świadectw personelu kolejowego oraz uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego lub zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego na potrzeby kontroli zagrożeń i bezpiecznego wykonywania przewozów
kolejowych na danej sieci kolejowej.
2. Certyfikat bezpieczeństwa, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dla danego rodzaju działalności jest
ważny na terytorium Unii Europejskiej.
3. W przypadku gdy przewoźnik kolejowy zamierza wykonywać dodatkowo inny rodzaj kolejowych
usług transportowych, Prezes UTK wydaje krajowy certyfikat bezpieczeństwa, zgodnie z ust. 1 pkt 2.
4. Certyfikat bezpieczeństwa jest wydawany na okres 5 lat i przedłużany co 5 lat na wniosek
przewoźnika kolejowego.
5. W przypadku dokonania zmian dotyczących rodzaju i zakresu działalności, nowej kategorii
personelu lub nowego typu pojazdów kolejowych przewoźnik kolejowy bezzwłocznie zawiadamia Prezesa
UTK. Istotne zmiany dotyczące rodzaju i zakresu działalności wymagają zmiany certyfikatu
bezpieczeństwa w całości lub w części.
6. Prezes UTK może dokonać zmiany odpowiedniej części certyfikatu bezpieczeństwa po każdej
zmianie przepisów bezpieczeństwa.
7. O decyzji cofnięcia dodatkowych krajowych certyfikatów bezpieczeństwa Prezes UTK powiadamia
władzę bezpieczeństwa innego państwa, która wydała certyfikat bezpieczeństwa, o którym mowa w ust. 1
pkt 1.
8. Prezes UTK cofa certyfikat bezpieczeństwa w części lub w całości, w przypadku gdy przewoźnik
kolejowy:
1) przestał spełniać warunki wydania certyfikatu bezpieczeństwa, podając przyczyny tej decyzji;
2) nie podjął działalności w okresie 12 miesięcy od uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa.
Art. 18c. Prezes UTK podejmuje decyzję w sprawie wniosków o wydanie autoryzacji bezpieczeństwa i
certyfikatów bezpieczeństwa, w części dotyczącej systemów zarządzania bezpieczeństwem, w terminie 3
miesięcy od daty złożenia wniosków.
Art. 18d. 1. Pracownikom przewoźników kolejowych ubiegających się o certyfikat bezpieczeństwa
zapewnia się możliwość uczestniczenia w szkoleniach dla maszynistów i drużyn pociągowych oraz
swobodny i niedyskryminujący dostęp do zaplecza szkoleniowego, jeżeli szkolenie takie jest warunkiem
uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa.
2. Szkolenie powinno obejmować znajomość tras pociągu i procedur, systemu sterowania ruchem
kolejowym i sygnalizacji oraz sposobu postępowania w sytuacjach awaryjnych.
3. Pracownikom zarządcy wykonującym istotne zadania dotyczące bezpieczeństwa zapewnia się
możliwość uczestniczenia w szkoleniach oraz niedyskryminujący dostęp do zaplecza szkoleniowego.
4. Szkolenia, o których mowa w ust. 1-3, organizują przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy, którzy
ponoszą odpowiedzialność za poziom wyszkolenia i kwalifikacji pracowników wykonujących prace
związane z bezpieczeństwem.
5. Jeżeli przewoźnik kolejowy lub zarządca nie ma warunków do organizowania szkoleń, o których
mowa w ust. 1-3, lub przeprowadzania egzaminów, kieruje odpłatnie pracownika do innego przewoźnika
kolejowego lub zarządcy. Opłata za szkolenie lub egzamin stanowi dochód podmiotów prowadzących
szkolenie lub egzamin.
6. Opłata za szkolenie i egzamin powinna uwzględniać wyłącznie uzasadnione koszty oraz niewielki
zysk, nieprzekraczający 10 % tych kosztów. Opłatę tę ustala się na niedyskryminujących zasadach.
7. Przewoźnik kolejowy lub zarządca organizujący szkolenie lub egzamin wydaje zainteresowanym
dokument potwierdzający odbycie szkolenia lub złożenie egzaminu.
8. Nadzór nad szkoleniami i egzaminem w zakresie zgodności z wymaganiami dotyczącymi
bezpieczeństwa sprawuje Prezes UTK.
9. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy, zatrudniając nowych maszynistów i drużyny pociągowe oraz
innych pracowników wykonujących prace związane z bezpieczeństwem, biorą pod uwagę odbyte
szkolenia, kwalifikacje i doświadczenie kandydatów do pracy zdobyte wcześniej u innego przewoźnika
kolejowego lub zarządcy.
10. Pracownik przewoźnika kolejowego lub zarządcy ma prawo do uzyskania kopii dokumentów
potwierdzających jego szkolenia, kwalifikacje i doświadczenie.
2013-10-03 15:15
20 z 64
Art. 18e. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, podstawowe
wymagania i elementy systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz dokumenty wymagane do uzyskania
sieciowej części certyfikatu bezpieczeństwa, mając na uwadze zarządzanie bezpieczeństwem na różnych
szczeblach struktury organizacyjnej zarządcy lub przewoźnika kolejowego oraz zapewnienie ciągłego
doskonalenia tego systemu.
Art. 18f. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze ułatwienie dostępu do
wykonywania przewozów kolejowych, określi, w drodze rozporządzenia:
1)
szczegółowe wymagania w sprawie sposobu uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa, wraz z listą
wymaganych dokumentów;
2) sposób uzyskiwania dostępu do sieci kolejowej, o którą ubiegają się przewoźnicy kolejowi w sieciowej
części certyfikatu bezpieczeństwa.
Art. 19. 1. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa dla zarządcy, jeżeli przedstawi on:
1) wykaz eksploatowanych typów pojazdów kolejowych, typów budowli i typów urządzeń;
2) oświadczenie o posiadaniu świadectw sprawności technicznej eksploatowanych pojazdów kolejowych;
3)
wykaz przepisów wewnętrznych, określających zasady i wymagania dotyczące bezpiecznego
prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania infrastruktury kolejowej;
4)
oświadczenie potwierdzające, że na stanowiskach maszynisty i na stanowiskach bezpośrednio
pojazdów kolejowych oraz prowadzeniem pojazdów kolejowych metra zatrudnia pracowników
spełniających warunki określone w niniejszej ustawie i wydanych na jej podstawie przepisach;
5) (uchylony).
2. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa dla przewoźnika kolejowego, jeżeli przedstawi on:
1) wykaz eksploatowanych typów pojazdów kolejowych;
3)
4) wykaz przepisów wewnętrznych, określających warunki techniczne oraz zasady i wymagania związane
z utrzymaniem i eksploatacją pojazdów kolejowych;
5) (uchylony).
3. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa użytkownikowi bocznicy kolejowej, jeżeli
przedstawi on:
1) wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;
2)
wykaz przepisów wewnętrznych, określających warunki techniczne oraz zasady i wymagania
dotyczące bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania infrastruktury kolejowej, oraz
zasady i wymagania organizacyjne związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdów kolejowych, albo
oświadczenie o stosowaniu zatwierdzonych przepisów wewnętrznych zarządcy, z którym bocznica jest
połączona lub przewoźnika kolejowego obsługującego bocznicę;
3) (uchylony);
5)
6)
regulamin pracy bocznicy kolejowej uzgodniony przez zarządcę infrastruktury kolejowej, z którą
bocznica kolejowa jest połączona.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, warunki, tryb wydawania,
przedłużania, zmiany i cofania autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatów bezpieczeństwa i świadectw
bezpieczeństwa, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.
Art. 20. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, ogólne warunki
techniczne eksploatacji pojazdów kolejowych, tak aby:
1) spełnione były warunki bezpieczeństwa ruchu kolejowego;
2) mogłyby być one przemieszczane w składach tych samych pociągów;
3) ich przemieszczanie po liniach kolejowych było technicznie możliwe.
Art. 20a. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa UTK, określi, w drodze
rozporządzenia, procedury techniczne utrzymania i eksploatacji w transporcie kolejowym regulujące:
1)
postępowanie osób wykonujących czynności na poszczególnych stanowiskach związanych z
bezpieczeństwem ruchu kolejowego,
2) sposób obsługi określonych urządzeń, pojazdów kolejowych lub ich elementów,
3)
sposób przeprowadzania określonych czynności niezbędnych dla zapewnienia wykonywania
przewozów kolejowych
– mając na uwadze potrzebę zapewnienia jednolitych warunków wykonywania działalności na
sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej przez przewoźników kolejowych i zarządców oraz
względy bezpieczeństwa transportu kolejowego.
2013-10-03 15:15
21 z 64
Art. 21. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji, na wniosek przewoźnika
kolejowego, zarządcy lub użytkownika bocznicy kolejowej, w uzasadnionych przypadkach, udzielić
zezwolenia na odstępstwo od warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych oraz prowadzenia
ruchu kolejowego i sygnalizacji, po uzyskaniu opinii Prezesa UTK.
Art. 22.
1.
Prezes UTK jest organem właściwym do wydawania, przedłużania ważności,
zawieszania, przywracania i cofania licencji maszynisty oraz aktualizacji danych zawartych w licencji
maszynisty i wydawania jej wtórników.
2. Licencję maszynisty może uzyskać osoba, która:
1) nie była karana za przestępstwo umyślne;
2) ukończyła 20 lat;
3) ma co najmniej wykształcenie zasadnicze zawodowe;
4) spełnia wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 22a ust. 11 pkt 2;
5) odbyła szkolenie i zdała egzamin maszynisty.
2a. Z obowiązku odbycia szkolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, zwolnieni są kandydaci na
maszynistów ubiegający się o uzyskanie licencji maszynisty, którzy:
1) posiadają dyplom albo inny dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodach, w których
programy kształcenia zawierają zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego i
sygnalizacji kolejowej, lub
2) ukończyli studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów zagadnienia z zakresu
budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego i sygnalizacji kolejowej.
2b. Niekaralność, o której mowa w ust. 2 pkt 1, powinna być potwierdzona złożeniem przez
kandydata na maszynistę ubiegającego się o uzyskanie licencji maszynisty oświadczenia o niekaralności.
Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem
świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje
pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
2c. Posiadacz licencji maszynisty poddaje się badaniom lekarskim i psychologicznym oraz uzyskuje
orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 2. W przypadku nieuzyskania
orzeczenia lekarskiego licencja maszynisty traci ważność.
2d. Badania, o których mowa w ust. 2c, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące - do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy - po ukończeniu 55. roku życia
chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
2e.
Maszynista posiadający aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania albo zachowania ważności świadectwa
maszynisty, jest zwolniony z obowiązku, o którym mowa w ust. 2c.
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. Licencja maszynisty jest wydawana, w drodze decyzji, na okres 10 lat, zgodnie ze wzorem
określonym w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 36/2010 z dnia 3 grudnia 2009 r. w sprawie
wspólnotowych wzorów licencji maszynisty, świadectw uzupełniających, uwierzytelnionych odpisów
świadectw uzupełniających oraz wniosków o wydanie licencji maszynisty zgodnie z dyrektywą 2007/59/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 13 z 19.01.2010, str. 1), zwanego dalej "rozporządzeniem
(UE) nr 36/2010". Po upływie tego okresu Prezes UTK, na wniosek posiadacza licencji maszynisty, w
drodze decyzji, przedłuża jej ważność, wydając nowy dokument na kolejne 10 lat od dnia upływu terminu
ważności dotychczasowej licencji maszynisty, po uprzednim sprawdzeniu ważności orzeczenia lekarskiego
potwierdzającego spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania
albo zachowania ważności licencji maszynisty lub świadectwa maszynisty.
6. Prezes UTK, w drodze decyzji, zawiesza licencję maszynisty osobie, która przestała czasowo
spełniać warunki określone w ust. 2 pkt 4.
6a. Prezes UTK, w drodze decyzji, przywraca licencję maszynisty, która została zawieszona, jeżeli jej
posiadacz uzyskał orzeczenie lekarskie, o którym mowa w ust. 5.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa licencję maszynisty osobie, która przestała spełniać warunek
określony w ust. 2 pkt 1 lub trwale przestała spełniać warunek określony w ust. 2 pkt 4.
8.
Decyzjom, o których mowa w ust. 6-7 i 12, Prezes UTK nadaje rygor natychmiastowej
wykonalności.
8a.
Posiadacz licencji maszynisty jest obowiązany zawiadomić Prezesa UTK o utracie tego
dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego
wymagającej aktualizacji danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia.
9. W przypadkach, o których mowa w ust. 8a, Prezes UTK, na podstawie wniosku, wydaje na okres
pozostający do końca okresu ważności dotychczasowej licencji maszynisty wtórnik licencji maszynisty, a w
przypadku aktualizacji danych zawartych w tym dokumencie - nową licencję maszynisty.
9a. Posiadacz licencji maszynisty, który po wydaniu wtórnika licencji maszynisty odzyskał utracony
dokument, jest obowiązany zwrócić ten dokument Prezesowi UTK.
10. O zawieszeniu, cofnięciu licencji maszynisty lub aktualizacji danych zawartych w licencji, Prezes
UTK niezwłocznie zawiadamia przewoźnika kolejowego lub zarządcę infrastruktury kolejowej, u którego
maszynista jest zatrudniony lub na którego rzecz świadczy usługi.
2013-10-03 15:15
22 z 64
11. Jeżeli licencja maszynisty została wydana przez organ innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, Prezes UTK, w przypadku stwierdzenia, że maszynista nie spełnia warunków określonych w
ust. 2, zwraca się do tego organu z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji
maszynisty. O fakcie tym powiadamia Komisję Europejską.
12. Prezes UTK, w drodze decyzji, może wydać zakaz prowadzenia pociągu lub pojazdu kolejowego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez maszynistę, o którym mowa w ust. 11, w okresie
rozpatrywania wniosku, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
13. W przypadku wniosku organu z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej o
przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji maszynisty, Prezes UTK rozpatruje wniosek w terminie
4 tygodni od dnia otrzymania. O sposobie załatwienia wniosku Prezes UTK powiadamia właściwy organ
tego państwa i Komisję Europejską.
14. Licencje maszynistów wydane w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej są ważne na
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
15. Na odcinkach linii kolejowych obejmujących przejścia graniczne z państwami sąsiadującymi z
Rzecząpospolitą Polską, nienależącymi do Unii Europejskiej, pociągi lub pojazdy kolejowe prowadzi się
zgodnie z międzynarodowymi porozumieniami lub umowami dwustronnymi.
Art. 22a. 1. Prezes UTK prowadzi:
1) rejestr licencji maszynistów;
2) rejestr ośrodków szkolenia i egzaminowania;
3)
listę podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz
orzekania, w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych
do uzyskania licencji oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności.
1a. Prezes UTK udostępnia dane zgromadzone w rejestrze, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, na
wniosek:
1)
Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h ust. 2 pkt 2 oraz komisji
kolejowej, o której mowa w art. 28m;
2)
Agencji - w celu przeprowadzenia oceny procesu przyznawania uprawnień maszynistom w Unii
Europejskiej;
3) przewoźnika kolejowego, zarządcy lub innego podmiotu, u którego maszynista jest zatrudniony lub na
rzecz którego świadczy usługi - w celu sprawdzenia statusu licencji maszynisty;
4)
właściwego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w zakresie dotyczącym
maszynistów prowadzących pociągi po infrastrukturze kolejowej tego państwa, w celu:
a) kontroli pociągów kursujących na obszarze jego właściwości,
b)
prowadzenia postępowań odnoszących się do przestrzegania przepisów Unii Europejskiej
dotyczących przyznawania uprawnień maszynistom,
c) prowadzenia postępowania w sprawie poważnego wypadku, wypadku lub incydentu;
5) innego podmiotu, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika z odrębnych przepisów.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, oraz lista, o której mowa w ust. 1 pkt 3, są jawne i
udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Prezesa UTK.
3. Za czynności Prezesa UTK w zakresie wpisu do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, oraz wpisu
na listę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, pobierana jest opłata w wysokości stanowiącej równowartość w
złotych 200 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski,
obowiązującego w dniu wpisu. Opłaty stanowią dochód budżetu państwa.
4. Prowadzenie ośrodka szkolenia i egzaminowania jest działalnością regulowaną w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672,
675 i 983).
4a. Przedsiębiorca prowadzący działalność, o której mowa w ust. 4, podlega wpisowi do rejestru, o
którym mowa w ust. 1 pkt 2.
4b. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4a, dotyczy również przedsiębiorcy z innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność, o
której mowa w ust. 4, uznanego przez właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej
zgodnie z przepisami Komisji Europejskiej dotyczącymi uznawania ośrodków szkoleniowych prowadzących
szkolenia zawodowe dla maszynistów.
4c. Zakres czynności wykonywanych przez ośrodek szkolenia i egzaminowania obejmuje:
1)
szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie licencji
maszynisty w zakresie ogólnej wiedzy zawodowej,
2)
szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectw
maszynisty w zakresie wiedzy i umiejętności dotyczących:
a) infrastruktury kolejowej,
b) pojazdu kolejowego,
3) przeprowadzanie szkoleń i sprawdzianów wiedzy i umiejętności maszynistów, lub
4) szkolenie i egzaminowanie maszynistów z innych państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie
ogólnych kompetencji językowych, zasad ruchu kolejowego i sygnalizacji na sieci kolejowej
Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Działalność, o której mowa w ust. 4, może prowadzić przedsiębiorca:
1) (uchylony);
2) w stosunku do którego nie została otwarta likwidacja lub nie ogłoszono upadłości;
3)
który nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści
majątkowych lub przestępstwo przeciwko dokumentom - dotyczy osoby fizycznej lub członków organów
2013-10-03 15:15
23 z 64
osoby prawnej;
4)
który posiada warunki lokalowe i wyposażenie dydaktyczne umożliwiające prowadzenie szkoleń i
egzaminów;
5)
który prowadzi szkolenia na podstawie programów szkoleń, o których mowa odpowiednio w
przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 6 i art. 22b ust. 21 pkt 2;
5a) zapewniający prowadzenie:
a) szkoleń przez instruktorów, którzy:
- spełniają wymagania dotyczące instruktorów określone w przepisach wydanych na podstawie
ust. 11 pkt 10,
- są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
b) egzaminów przez egzaminatorów, którzy:
- spełniają wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10,
- są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
- złożyli pisemną deklarację prowadzenia egzaminów w sposób bezstronny i niedyskryminujący;
5b) który zawiadamia Prezesa UTK, nie później niż 14 dni przed planowanym egzaminem, o terminie i
miejscu jego przeprowadzenia;
6) który spełnia szczegółowe wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 9;
7) który posiada zbiór obowiązujących przepisów w zakresie objętym programem szkoleń i egzaminów;
8) który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, opłat i składek na ubezpieczenie społeczne.
6.
Badania lekarskie i psychologiczne w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych,
fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a
także zachowania ich ważności, mogą prowadzić podmioty uprawnione do wykonywania badań w służbie
medycyny pracy, zajmujące się zadaniami medycyny kolejowej.
7. Wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, a także na listę, o której mowa w ust. 1 pkt 3,
jest dokonywany na pisemny wniosek zainteresowanego podmiotu zawierający następujące informacje:
1) firmę podmiotu;
2) oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu podmiotu;
3) numer podmiotu w odpowiednim rejestrze;
4) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile podmiot taki numer posiada;
5) zakres czynności, o których mowa w ust. 4c - w przypadku wpisu do rejestru, o którym mowa w ust.
1 pkt 2.
8. Przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, wraz z wnioskiem
składa:
1)
wykaz zawierający imiona i nazwiska instruktorów oraz egzaminatorów wraz z kserokopiami
dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i wykształcenie;
2) deklaracje, o których mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie;
3) pisemne oświadczenie następującej treści:
"Oświadczam, że:
1)
dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania są
kompletne i zgodne z prawdą;
2)
spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka
szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów, określone w ustawie z dnia 28
marca 2003 r. o transporcie kolejowym.".
8a. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 4b, jest zwolniony z obowiązku składania dokumentów
potwierdzających spełnienie przez instruktorów i egzaminatorów wymagań określonych w przepisach
wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10, jeżeli ich spełnienie zostało uprzednio sprawdzone przez właściwy
organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a nie odnoszą się one do prowadzenia szkoleń i
egzaminów wyłącznie na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, powinno również określać:
1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres oraz adres zamieszkania;
2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;
3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz
pełnionej funkcji.
9a. W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia i egzaminowania składa wniosek
o:
1) wpisanie do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, instruktorów lub egzaminatorów prowadzących
odpowiednio szkolenia lub egzaminy w tym ośrodku szkolenia i egzaminowania - przepisy ust. 8 pkt 1 i 2
stosuje się odpowiednio;
2) rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności - przepisy ust. 8 pkt 3 stosuje się odpowiednio.
9b. Prezes UTK zatwierdza albo odmawia, w drodze decyzji, zatwierdzenia zmian, o których mowa w
ust. 9a.
9c. Prezes UTK odmawia zatwierdzenia zmian, o których mowa w ust. 9a, jeżeli:
1)
przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia i egzaminowania nie przedłożył wraz z wnioskiem
oświadczenia o spełnianiu wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 9,
niezbędnych do wykonywania działalności w zakresie czynności objętych tym wnioskiem - dotyczy
wniosku o rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności;
2)
osoba, której dotyczy wniosek o wpis do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, nie spełnia
któregokolwiek z wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10.
10. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, ośrodek szkolenia i egzaminowania z rejestru, o którym
2013-10-03 15:15
24 z 64
mowa w ust. 1 pkt 2, w przypadku:
1) określonym w art. 71 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej;
2) wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy prowadzenia tej działalności;
3)
gdy wobec przedsiębiorcy ukończono postępowanie likwidacyjne albo upadłościowe obejmujące
likwidację majątku upadłego.
10a. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności w zakresie prowadzenia ośrodka
szkolenia i egzaminowania jest:
1) prowadzenie szkoleń w sposób niezgodny z programami szkolenia;
2)
wydanie niezgodnie ze stanem faktycznym dokumentów potwierdzających ukończenie szkolenia i
zdanie egzaminu;
3)
uporczywe uchylanie się od obowiązku zawiadamiania Prezesa UTK o zamiarze przeprowadzenia
egzaminów;
4) prowadzenie szkoleń lub egzaminów przez osoby niewpisane do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt
1;
5) prawomocne skazanie przedsiębiorcy za przestępstwo, o którym mowa w ust. 5 pkt 3 - dotyczy osoby
fizycznej lub członków organów osoby prawnej.
10b. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, z listy, o której mowa w ust. 1 pkt 3, podmiot, który
przestał spełniać wymagania, o których mowa w ust. 6, lub szczegółowe wymagania określone w
przepisach wydanych na podstawie ust. 13.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb wydawania, przedłużania ważności, zawieszania, przywracania i cofania
licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych w licencji maszynisty oraz wydawania jej wtórników;
2) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o licencję
maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
3) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób
ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności;
4) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o licencję
maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5)
zakres wiedzy i umiejętności objętych szkoleniem i egzaminem niezbędny do uzyskania licencji
maszynisty;
6)
program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję
maszynisty;
7)
sposób, formę i tryb przygotowania oraz przeprowadzania egzaminów dla kandydatów na
maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty, a także tryb pracy komisji egzaminacyjnej;
8)
sposób ustalania numeru identyfikacyjnego ośrodka szkolenia i egzaminowania wpisywanego do
rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, zakres danych ujętych w rejestrze, a także sposób uiszczania
opłat za wpis do tego rejestru;
9) szczegółowe wymagania w stosunku do przedsiębiorców ubiegających się o wpis do rejestru ośrodków
szkolenia i egzaminowania;
10) wymagania kwalifikacyjne dla instruktorów i egzaminatorów wykonujących czynności w ośrodku
szkolenia i egzaminowania, a także rodzaje dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i
wykształcenie;
11) warunki, sposób prowadzenia rejestru licencji maszynistów, zakres danych w nim ujętych oraz okres
ich przechowywania, wzór tego rejestru, a także tryb przekazywania danych ujętych w rejestrze
podmiotom, o których mowa w ust. 1a;
12) wzór:
a) wniosku o wydanie licencji maszynisty, przedłużenie ważności, wydanie wtórnika, przywrócenie
tego dokumentu i aktualizację danych w nim zawartych,
b) dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu w celu uzyskania licencji
maszynisty,
c) deklaracji, o której mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie.
12. Minister właściwy do spraw transportu wyda rozporządzenie, o którym mowa w ust. 11, mając
na uwadze:
1) konieczność zapewnienia sprawności procedury uzyskiwania licencji maszynisty;
2)
konieczność uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty przy określeniu wymagań
zdrowotnych, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej
ważności;
3) konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla właściwej oceny zdolności fizycznej i psychicznej
do prowadzenia pojazdów kolejowych;
4)
zapewnienie sprawności procedury wydawania dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i
psychiczną osób ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5)
zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do bezpiecznego prowadzenia pociągów i pojazdów
kolejowych;
6)
konieczność zapewnienia odpowiedniej liczby godzin szkolenia dla kandydatów na maszynistów
ubiegających się o licencję maszynisty, zapewniającej uzyskanie znajomości faktów, zasad, procesów i
pojęć ogólnych związanych z pracą na stanowisku maszynisty;
7)
konieczność przeprowadzenia pisemnego egzaminu testowego dla kandydatów na maszynistów
ubiegających się o licencję maszynisty, zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego poziomu
merytorycznego tego egzaminu, a także zapewnienia jednakowych warunków ich przeprowadzenia;
2013-10-03 15:15
25 z 64
8) zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące procedury nadawania numerów identyfikacyjnych ośrodkom
szkolenia i egzaminowania;
9) przepisy Unii Europejskiej dotyczące wymagań, jakie powinny spełniać ośrodki szkolenia i egzaminów;
10) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego szkoleń oraz egzaminów dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty oraz określenia dodatkowych
wymagań dotyczących znajomości języka polskiego, zasad ruchu kolejowego i sygnalizacji na sieci
kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej, dla instruktorów i egzaminatorów z innych państw członkowskich Unii
Europejskiej, prowadzących szkolenia i egzaminy na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej;
11) przepisy Unii Europejskiej dotyczące rejestru licencji maszynistów;
12) potrzebę ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed podrobieniem lub
przerobieniem.
13. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania w stosunku do podmiotów ubiegających się o
wpis na listę podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz
orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych
do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności, tryb
dokonywania wpisu na listę oraz wykreślania z niej, zakres danych ujętych na liście, wzór wniosku o wpis
na listę, a także sposób uiszczania opłat, mając na uwadze:
1) konieczność zapewnienia właściwych kwalifikacji osób uprawnionych do przeprowadzania badań w celu
sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych niezbędnych do uzyskania
licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności;
2) konieczność zapewnienia właściwych warunków przeprowadzania takich badań;
3) jasność i przejrzystość danych ujętych na liście.
Art. 22b.
1.
Przewoźnicy kolejowi i zarządcy wydają świadectwa maszynistom przez nich
zatrudnionym lub świadczącym usługi na ich rzecz, zgodnie ze wzorem określonym w załączniku II do
rozporządzenia (UE) nr 36/2010.
1a. Warunkami niezbędnymi do uzyskania świadectwa maszynisty są:
1) posiadanie licencji maszynisty;
2) odbycie szkolenia i zdanie egzaminu przeprowadzonych w trybie i w sposób określony w przepisach
wydanych na podstawie ust. 21 pkt 2 i 3 - dotyczy kandydatów na maszynistów;
3)
odbycie szkolenia i złożenie z wynikiem pozytywnym sprawdzianu wiedzy i umiejętności
przeprowadzonych w trybie i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4 dotyczy maszynistów ubiegających się o uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty;
4)
uzyskanie orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i
psychicznych, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1, po przeprowadzeniu badań
lekarskich i psychologicznych.
2. Świadectwo maszynisty uprawnia do prowadzenia pociągu lub pojazdu kolejowego u przewoźnika
kolejowego lub zarządcy, który je wydał, w ramach określonej kategorii uprawnień i jest ważne na
określoną w nim infrastrukturę kolejową oraz określone typy pojazdów kolejowych. Kategorie i
podkategorie uprawnień określa rozporządzenie (UE) nr 36/2010.
3. Świadectwo maszynisty może zawierać uprawnienie do prowadzenia pociągów lub pojazdów
kolejowych we wszystkich kategoriach i podkategoriach, o których mowa w ust. 2.
3a. W przypadku świadczenia usługi trakcyjnej dopuszcza się prowadzenie pociągu lub pojazdu
kolejowego przez maszynistę na podstawie świadectwa maszynisty wydanego przez innego przewoźnika
kolejowego lub zarządcę.
3b. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a, przewoźnik kolejowy, na rzecz którego maszynista
prowadzi pojazd kolejowy lub pociąg jest obowiązany do zapewnienia zapoznania tego maszynisty z
obowiązującymi u niego regulacjami wewnętrznymi w zakresie niezbędnym do bezpiecznego prowadzenia
pojazdu kolejowego lub pociągu.
4. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury kolejowej ustanawiają procedury wydawania
świadectw maszynisty, będące częścią ich systemu zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa w art.
17a.
5. W procedurach wydawania świadectw, o których mowa w ust. 4, określa się w szczególności:
1)
tryb wydawania świadectwa maszynisty, aktualizacji danych w nim zawartych, jego zawieszania i
cofania;
2) tryb odwołania się od decyzji dotyczącej wydania świadectwa maszynisty, jego zawieszania i cofania;
3) (uchylony).
6. Procedurę, o której mowa w ust. 4, przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury kolejowej
podają do publicznej wiadomości w sposób przyjęty u każdego z nich.
7. W celu zachowania ważności świadectwa maszynisty, maszynista przechodzi okresowe badania
lekarskie i psychologiczne oraz uzyskuje orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1
oraz przechodzi szkolenia, a także okresowe sprawdziany wiedzy i umiejętności, w trybie i na warunkach
określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4.
7a. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące - do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy - po ukończeniu 55. roku życia
chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
7b. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się w okresach krótszych niż okresy, o których
2013-10-03 15:15
26 z 64
mowa w ust. 7a:
1) po każdym poważnym wypadku, w którym uczestniczył maszynista;
2) po zakończeniu czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, trwającej dłużej niż 30 dni;
3) w przypadku powrotu maszynisty do pracy po przerwie trwającej dłużej niż 6 miesięcy;
4) w razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności fizycznej lub psychicznej do kierowania pojazdem
kolejowym lub pociągiem;
5) w przypadku określonym w ust. 16;
6)
w innych przypadkach określonych w przepisach dotyczących profilaktycznej ochrony zdrowia
pracowników.
7c. Badania, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7 i 7b, są wykonywane, z zastrzeżeniem ust. 7a
oraz przepisów wydanych na podstawie ust. 22, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 26
czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.).
7d. Przejście przez maszynistę badań, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7 i 7b, uznaje się za
równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracownika w zakresie wykonywania wstępnych, okresowych i
kontrolnych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
7e. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy nie mogą dopuścić do pracy na stanowisku maszynisty osoby bez
aktualnego orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i
psychicznych, niezbędnych do uzyskania świadectwa maszynisty albo zachowania jego ważności, z
wyjątkiem przypadku określonego w ust. 18 pkt 4 w odniesieniu do kandydatów na maszynistów.
7f. Przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy są obowiązani do:
1)
kierowania maszynistów na badania lekarskie i psychologiczne w celu uzyskania świadectwa
maszynisty lub zachowania jego ważności;
2) pokrywania kosztów badań lekarskich i psychologicznych, o których mowa w pkt 1;
3) przechowywania orzeczeń lekarskich maszynistów.
7g. Spełnienie przez przewoźników kolejowych i zarządców obowiązków, o których mowa w ust. 7f
pkt 1 i 2, uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania
wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
8. Przewoźnicy kolejowi lub zarządcy infrastruktury kolejowej cofają lub zawieszają w całości lub w
części ważność świadectwa maszynisty, gdy maszynista przestał spełniać warunki niezbędne do posiadania
świadectwa.
9. (uchylony).
10. Świadectwo maszynisty wygasa z mocy prawa z dniem rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o
pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego maszynistę z przewoźnikiem kolejowym lub zarządcą
infrastruktury kolejowej.
11. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, przewoźnik kolejowy i zarządca wydają maszyniście
odpis uzyskanego świadectwa maszynisty, którego wzór określa załącznik III do rozporządzenia (UE) nr
36/2010, oraz inne dokumenty potwierdzające uzyskane kwalifikacje.
12. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej bezzwłocznie aktualizuje świadectwo
maszynisty, jeżeli jego posiadacz uzyskał dodatkowe uprawnienia dotyczące pociągu, pojazdu kolejowego
lub infrastruktury kolejowej.
13. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej cofa świadectwo maszynisty osobie,
która przestała spełniać warunki, o których mowa w ust. 7.
14.
Przewoźnicy kolejowi i zarządcy prowadzą rejestry wydawanych przez siebie świadectw
maszynistów.
14a. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy udostępniają dane zgromadzone w rejestrach, o których mowa
w ust. 14, oraz informację o treści wydanych świadectw maszynisty:
1) Prezesowi UTK;
2)
Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h ust. 2 pkt 2 oraz komisji
kolejowej, o której mowa w art. 28m;
3) właściwym organom innych państw członkowskich Unii Europejskiej, w przypadku wykonywania przez
przewoźnika kolejowego lub zarządcę działalności transgranicznej;
4) innym podmiotom, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika z odrębnych przepisów.
15. Prezes UTK może wystąpić, do przewoźnika kolejowego lub zarządcy infrastruktury kolejowej, z
wnioskiem o przeprowadzenie kontroli maszynisty lub o zawieszenie ważności świadectwa maszynisty.
16. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej po otrzymaniu wniosku Prezesa UTK
obowiązany jest podjąć stosowne działania, w szczególności skierować maszynistę na badania lekarskie
lub poddać sprawdzeniu wiedzy i umiejętności, i, w terminie 4 tygodni od dnia otrzymania wniosku,
przedłożyć Prezesowi UTK sprawozdanie z wykonanych czynności.
17. Prezes UTK może, w drodze decyzji, wydać zakaz prowadzenia pociągu lub pojazdu kolejowego
przez maszynistę w okresie rozpatrywania wniosku, o którym mowa w ust. 15, jeżeli jest to uzasadnione
względami bezpieczeństwa ruchu kolejowego. O decyzji tej Prezes UTK informuje Komisję Europejską oraz
inne właściwe organy.
18. W przypadku:
1) zakłóceń w ruchu kolejowym w wyniku prowadzonych robót na torach lub powodujących konieczność
odstępstw od wykonywania przewozów kolejowych na podstawie obowiązującego rozkładu jazdy
pociągów, zgodnie z ustaleniami zarządcy,
2) jednorazowych przewozów kolejowych, za zgodą zarządcy,
3) dostawy lub prezentacji nowego pociągu lub pojazdu kolejowego,
4) szkolenia lub egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów,
2013-10-03 15:15
27 z 64
5) wykonywania przewozów technologicznych
jeżeli maszynista albo kandydat na maszynistę ubiegający się o świadectwo maszynisty nie
posiadają znajomości odcinków linii kolejowych, na których mają prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg,
mogą go prowadzić, pod warunkiem że podczas jazdy obok nich znajduje się inny maszynista lub
przedstawiciel zarządcy posiadający udokumentowaną znajomość tych odcinków.
19. W przypadkach, o których mowa w ust. 18, w razie braku możliwości zapewnienia obecności
osób, o których mowa w tym przepisie, maszynista może prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg po
spełnieniu warunków określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7.
20. (uchylony).
20a. Maszynista jest obowiązany niezwłocznie powiadomić przewoźnika kolejowego lub zarządcę, na
rzecz którego świadczy pracę lub usługi, o okolicznościach dotyczących jego stanu zdrowia mających
wpływ na zdolność prawidłowego realizowania przez niego uprawnień wynikających z posiadanego
świadectwa maszynisty.
20b. Przepisy ust. 20a stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy kolejowe, który świadczy
pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w
obrębie bocznicy kolejowej.
1)
zakres wiedzy i umiejętności dotyczących pojazdu kolejowego i infrastruktury kolejowej, objętych
szkoleniem i egzaminem, które są niezbędne do uzyskania świadectwa maszynisty,
2)
program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie
świadectwa maszynisty,
3)
sposób, formę oraz tryb przygotowania i przeprowadzania egzaminów dla kandydatów na
maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa maszynisty oraz tryb pracy komisji
egzaminacyjnej przeprowadzającej te egzaminy,
4) tryb oraz szczegółowe warunki i minimalną częstotliwość przeprowadzania szkoleń oraz sprawdzianów
wiedzy i umiejętności maszynistów,
5) zakres danych dotyczących infrastruktury kolejowej ujęty w świadectwie maszynisty,
6) szczegółowe warunki i sposób prowadzenia rejestru świadectw maszynistów, zakres danych w nim
ujętych, a także okres ich przechowywania, wzór tego rejestru oraz tryb udostępniania danych ujętych w
rejestrze podmiotom, o których mowa w ust. 14a
–
mając na uwadze zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do zapewnienia właściwych
kwalifikacji maszynistów, konieczność dostosowania programu szkolenia do wykształcenia i
doświadczenia zawodowego kandydatów na maszynistów, przy zapewnieniu niezbędnej liczby
godzin stażu stanowiskowego, szkolenia teoretycznego i praktycznego oraz prowadzenia
pojazdu kolejowego pod nadzorem, konieczność przeprowadzenia teoretycznej i praktycznej
części egzaminu dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa
maszynisty, zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego poziomu merytorycznego
tych egzaminów, a także zapewnienia jednakowych warunków ich przeprowadzenia,
konieczność zapewnienia ciągłości realizacji procesu doskonalenia zawodowego maszynistów i
monitorowania posiadanych przez nich uprawnień oraz przepisy Unii Europejskiej dotyczące
rejestru świadectw maszynistów.
22. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia
określi, w drodze rozporządzenia:
1)
wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o
świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności,
2) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób
ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności oraz tryb orzekania o tej
zdolności,
3)
wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o
świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności
– mając na uwadze konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla właściwej oceny
zdolności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów kolejowych, konieczność
uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty przy określeniu wymagań zdrowotnych,
sprawność procedury wydawania dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną
osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności, a także
konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed podrobieniem
lub przerobieniem.
Art. 22c. 1. Przewoźnik kolejowy i zarządca mogą zawrzeć z kandydatem na maszynistę umowę
zobowiązującą tego kandydata do zwrotu części albo całości kosztów poniesionych na jego szkolenie, jeżeli
rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego kandydata na
maszynistę z odpowiednio przewoźnikiem kolejowym albo zarządcą nastąpiło przed ustalonym w tej
umowie terminem, z przyczyny leżącej po stronie tego kandydata.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku szkolenia maszynisty ubiegającego się o
uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty.
Art. 22ca.
1. Maszynista jest obowiązany do niezwłocznego poinformowania przewoźnika
kolejowego lub zarządcy, na rzecz których świadczy pracę lub usługi, w drodze pisemnego oświadczenia,
o:
1)
świadczeniu pracy lub usług na rzecz więcej niż jednego przewoźnika kolejowego, zarządcy,
2013-10-03 15:15
28 z 64
użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej
albo
2)
niewykonywaniu czynności maszynisty albo prowadzącego pojazdy kolejowe na rzecz innego
przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego
przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.
2. Maszynista składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, w dniu rozpoczęcia pracy lub
świadczenia usług, a następnie w każdym przypadku podjęcia albo zaprzestania wykonywania czynności
maszynisty na rzecz więcej niż jednego podmiotu.
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, powinno zawierać informację dotyczącą przeciętnej
tygodniowej liczby godzin prowadzenia pojazdu kolejowego lub pociągu u innego przewoźnika kolejowego,
zarządcy, użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy
kolejowej.
4. Jeżeli zostało złożone oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, przewoźnik kolejowy lub
zarządca, przekazuje je Prezesowi UTK, nie później niż w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania.
5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy kolejowe, który świadczy
pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w
obrębie bocznicy kolejowej.
Art. 22d. 1. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i
bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz
pojazdów kolejowych metra powinni:
1) posiadać wymagane wykształcenie,
2) spełniać wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne,
3) posiadać wymagane przygotowanie zawodowe,
4) zdać egzamin kwalifikacyjny
- określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 pkt 1.
2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do posiadania i okazywania właściwemu
uprawnionemu organowi dokumentu upoważniającego do wykonywania czynności na stanowiskach, o
których mowa w ust. 1.
1)
wykaz stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego,
prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów kolejowych metra, warunki,
jakie powinni spełniać zatrudnieni na tych stanowiskach, a także zasady oceny ich zdolności fizycznych i
psychicznych, jednostki uprawnione do oceny zdolności fizycznej i psychicznej oraz tryb orzekania o tej
zdolności,
2) sposób powoływania i tryb pracy komisji egzaminacyjnych stwierdzających kwalifikacje pracowników,
o których mowa w pkt 1, wzory dokumentów potwierdzających te kwalifikacje i upoważniających do
wykonywania czynności na stanowiskach, o których mowa w pkt 1, wysokość wynagrodzenia członków
komisji egzaminacyjnych oraz wysokość opłat związanych ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników,
uwzględniając przepis ust. 4, a także sposób uiszczania tych opłat
- mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, właściwych kwalifikacji
osób zatrudnionych na tych stanowiskach, odpowiednich warunków przeprowadzania oceny
zdolności fizycznej i psychicznej, nakład pracy członków komisji egzaminacyjnej oraz ich
kwalifikacje, a także koszty rzeczowe i osobowe związane ze stwierdzaniem kwalifikacji
pracowników.
4. Wysokość opłaty związanej ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników, o których mowa w ust. 1,
nie może przekroczyć równowartości w złotych 30 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego,
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania dokumentu potwierdzającego
kwalifikacje pracownika.
Art. 22e. 1. Minister właściwy do spraw transportu przeprowadza, nie rzadziej niż raz na 5 lat, ocenę
systemu uzyskiwania licencji maszynisty i świadectwa maszynisty, biorąc pod uwagę konieczność
zapewnienia sprawności i przejrzystości tego systemu oraz bezpieczeństwo w ruchu kolejowym. Wyniki
oceny są jawne.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w celu dokonania oceny, o której mowa w ust. 1, może
żądać od Prezesa UTK, przewoźników kolejowych, zarządców infrastruktury kolejowej udzielenia
informacji oraz wyjaśnień niezbędnych do dokonania oceny.
3. Wyniki oceny systemu uzyskiwania licencji maszynisty i świadectwa maszynisty przekazywane są
zainteresowanym podmiotom oraz Prezesowi UTK.
4. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, minister
właściwy do spraw transportu zwraca się do Prezesa UTK z wnioskiem o wyznaczenie podmiotowi, u
którego stwierdzono nieprawidłowości terminu ich usunięcia.
5. Prezes UTK może nałożyć na przewoźnika kolejowego lub zarządcę infrastruktury kolejowej, który
nie usunął w wyznaczonym terminie nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku oceny, o której mowa w
ust. 1, karę pieniężną w wysokości określonej w art. 66 ust. 2. Art. 66 ust. 4 stosuje się.
Art. 22f. 1. Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów urządzeń mających
wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których mowa w przepisach wydanych na
podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich
egzemplarza.
2013-10-03 15:15
29 z 64
2. Jeżeli określony typ urządzeń albo budowli jest produkowany przez więcej niż jednego producenta,
wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego egzemplarza
produkowanego przez każdego z tych producentów.
3. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu wydaje się na czas nieokreślony, a w przypadku
nowych typów lub konieczności wykonania prób eksploatacyjnych, na czas określony - przewidziany na
przeprowadzenie tych prób.
4. Organem właściwym w sprawach wydania, odmowy wydania i cofania świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu jest Prezes UTK.
5. Przed uzyskaniem świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu, typy urządzeń i typy budowli
podlegają badaniom technicznym.
6. Badania techniczne przeprowadza jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 22g ust. 9.
7. Po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym badań technicznych jednostka organizacyjna, o
której mowa w art. 22g ust. 9, wydaje certyfikat zgodności typu.
8. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK wydał świadectwo
dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone do eksploatacji, jeżeli:
1) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny zgodności z typem, a
następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
2)
podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent, zarządca,
użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo
budowli, które zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez jednostkę
organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych do stwierdzenia
zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
9. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu w przypadku
stwierdzenia, że typ urządzenia albo typ budowli zagraża bezpieczeństwu ruchu kolejowego lub
bezpieczeństwu przewozu osób i rzeczy.
10. Jeżeli stroną postępowania w sprawie cofnięcia świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu jest
producent albo jego upoważniony przedstawiciel, w decyzji, o której mowa w ust. 9, Prezes UTK nakazuje
mu:
1) odkupienie albo wymianę, we wskazanym terminie, odpowiednio urządzeń albo budowli zgodnych z
dopuszczonym typem na żądanie podmiotów, które faktycznie nimi władają;
2)
powiadomienie podmiotów władających odpowiednio urządzeniami albo budowlami, zgodnymi z
dopuszczonym typem, o cofnięciu świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu, określając termin i
sposób ich powiadomienia.
11. W odniesieniu do sieci kolejowych warunki, o których mowa w ust. 1 i 8, dotyczą typów urządzeń
i typów budowli przeznaczonych do eksploatacji w zakresie określonym w art. 25a ust. 1, w przypadkach,
o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2-4, a także w przypadku przyznania przez Prezesa UTK odstępstw,
o których mowa w art. 25f ust. 5 pkt 1 i 2 oraz ust. 6 pkt 1.
12. Uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu nie jest wymagane dla typów urządzeń i
typów budowli, o których mowa w ust. 1, ujętych w TSI jako składniki interoperacyjności i objętych
deklaracją WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.
13. Przepisy ust. 1-12 stosuje się do typów pojazdów kolejowych, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, przeznaczonych do eksploatacji wyłącznie:
1) na bocznicach kolejowych;
2) na infrastrukturze kolejowej obejmującej linie kolejowe o szerokości torów mniejszej niż 1435 mm;
3) w metrze;
4) na sieci kolejowej, o której mowa w art. 25a ust. 1 pkt 1.
1) tryb wydawania, odmowy wydania i cofania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu;
2) wykaz rodzajów budowli, urządzeń oraz pojazdów kolejowych, dla których wymagane jest uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu;
3)
zakres badań technicznych koniecznych do wydania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu
oraz stwierdzenia zgodności z typem;
4) szczegółowe warunki i tryb wydawania certyfikatów zgodności typu, certyfikatów zgodności z typem
oraz deklaracji zgodności z typem;
5) warunki przeprowadzania prób eksploatacyjnych;
6) procedurę oceny zgodności z typem;
7) wzór:
a) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu,
b) certyfikatu zgodności typu,
c) certyfikatu zgodności z typem,
d) deklaracji zgodności z typem.
15. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 14, uwzględnia się:
1)
konieczność zapewnienia sprawności stosowania procedury wydawania świadectw dopuszczenia do
eksploatacji typu;
2)
konieczność ujęcia w wykazie, o którym mowa w ust. 14 pkt 2, urządzeń mających wpływ na
bezpieczeństwo ruchu kolejowego, budowli stanowiących elementy nawierzchni kolejowej, pojazdów
kolejowych z napędem, wagonów i kolejowych pojazdów specjalnych;
3) konieczność przeprowadzenia wszystkich niezbędnych badań umożliwiających stwierdzenie spełniania
wymagań określonych we właściwych specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych;
2013-10-03 15:15
30 z 64
4) wymagania i procedury w zakresie dopuszczania do eksploatacji elementów systemu kolei zawarte w
przepisach Unii Europejskiej dotyczących interoperacyjności systemu kolei;
5) moduły procedury oceny zgodności opisane w przepisach Unii Europejskiej ustanawiających wspólne
ramy wprowadzania produktów do obrotu;
6) konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów.
Art. 22g. 1. Prowadzenie działalności polegającej na wykonywaniu badań technicznych koniecznych
do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu, a także stwierdzenia zgodności z typem oraz
wydawaniu certyfikatów zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem, wymaga uzyskania zgody
Prezesa UTK.
2. Zgoda na prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, może być udzielona jednostce
organizacyjnej, która spełnia następujące wymagania:
1) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przez osoby posiadające wiedzę techniczną w zakresie
odpowiednio rodzajów budowli, urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających badaniom
technicznym i certyfikacji;
2)
jest niezależna i bezstronna w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub pośrednio związanych z
procesem produkcji odpowiednio typów budowli, urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających
badaniom technicznym i certyfikacji;
3) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przy użyciu niezbędnego sprzętu;
4)
uzyskała certyfikat akredytacji na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny
zgodności w zakresie odpowiadającym prowadzonej działalności.
3. Prezes UTK, w drodze decyzji, udziela zgody na wykonywanie przez jednostkę organizacyjną
działalności, o której mowa w ust. 1, jeżeli jednostka ta spełnia wymagania określone w ust. 2. Decyzja
wskazuje rodzaje urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych, które jednostka organizacyjna może badać
i certyfikować.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, odmawia udzielenia zgody na wykonywanie przez jednostkę
organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, jeżeli jednostka ta nie spełnia wymagań określonych
w ust. 2.
5. W przypadku stwierdzenia naruszeń wymagań określonych w ust. 2 Prezes UTK, w drodze decyzji,
zawiesza uprawnienie do wykonywania przez jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust.
1, wyznaczając termin usunięcia naruszeń stanowiących podstawę zawieszenia.
6. Jednostka organizacyjna uprawniona do wykonywania działalności, o której mowa w ust. 1, może
wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem o rozszerzenie zakresu uprawnień określonych w decyzji, o której
mowa w ust. 3. Prezes UTK, w drodze decyzji, rozszerza zakres uprawnień tej jednostki organizacyjnej po
stwierdzeniu spełniania wymagań, o których mowa w ust. 2, w zakresie niezbędnym do przeprowadzania
badań i certyfikacji rodzajów urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych objętych wnioskiem.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, ogranicza zakres uprawnień przyznanych jednostce organizacyjnej w
decyzji, o której mowa w ust. 3 albo 6, w razie zaprzestania spełniania wymagań określonych w ust. 2, w
zakresie niezbędnym do badania i certyfikacji określonych rodzajów urządzeń, budowli lub pojazdów
kolejowych.
8. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa uprawnienie do wykonywania przez jednostkę organizacyjną
działalności, o której mowa w ust. 1, w przypadku:
1) bezskutecznego upływu terminu na usunięcie naruszeń stanowiących podstawę zawieszenia uprawnień
tej jednostki;
2)
stwierdzenia wydawania certyfikatów zgodności typu lub certyfikatów zgodności z typem bez
uprzedniego przeprowadzenia wszystkich badań technicznych wskazanych w przepisach wydanych na
podstawie art. 22f ust. 14 pkt 3;
3)
ukończenia wobec jednostki organizacyjnej postępowania likwidacyjnego albo upadłościowego
obejmującego likwidację majątku upadłego;
4)
złożenia przez jednostkę organizacyjną pisemnej informacji o zaprzestaniu wykonywania tej
działalności.
9. Prezes UTK zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Urzędu
Transportu Kolejowego wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do wykonywania badań
technicznych koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu, stwierdzania
zgodności z typem oraz wydawania certyfikatów zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem wraz ze
wskazaniem zakresu ich uprawnień.
Art. 23. 1. (uchylony).
2. (uchylony).
3. Przewoźnik kolejowy lub zarządca może realizować przejazdy jedynie pojazdami kolejowymi, które
są oznaczone europejskim numerem pojazdu (EVN). Za zgodą Prezesa UTK przewoźnik kolejowy lub
zarządca może realizować przejazdy pojazdami kolejowymi eksploatowanymi na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oznakowanymi odrębnym od EVN systemem numeracji.
4. W przypadku pojazdu kolejowego eksploatowanego lub pojazdu kolejowego, który ma być
eksploatowany na trasach kolejowych z państwami, w których szerokość toru różni się od szerokości toru
na głównej sieci kolejowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewoźnik kolejowy albo zarządca
może realizować przejazdy pojazdem kolejowym eksploatowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
oznakowanym odrębnym od EVN systemem numeracji.
5. W przypadku pojazdu kolejowego przemieszczającego się z państw innych niż państwa
członkowskie Unii Europejskiej po sieci kolejowej, której szerokość toru różni się od szerokości toru
2013-10-03 15:15
31 z 64
głównej sieci kolejowej na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, mają zastosowanie
przepisy, o których mowa w art. 25t, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe, których
Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowią inaczej.
6-8. (uchylone).
Art. 23a. 1. Prezes UTK:
1) na wniosek dysponenta:
a) nadaje europejski numer pojazdu (EVN) dla pojazdu kolejowego dopuszczonego po raz pierwszy do
eksploatacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz rejestruje go w krajowym rejestrze
pojazdów kolejowych (NVR),
b) wprowadza zmiany danych rejestrowych w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych (NVR) dla
pojazdu kolejowego w nim zarejestrowanego,
c)
wycofuje z eksploatacji pojazd kolejowy zarejestrowany w krajowym rejestrze pojazdów
kolejowych;
2) wykonując czynności, o których mowa w pkt 1 i 4, sporządza raport, który przekazuje dysponentowi;
3) w drodze decyzji zawiesza rejestrację pojazdu kolejowego w przypadkach:
a) utraty ważności zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego,
b) gdy nowy dysponent nie posiada identyfikatora literowego dysponenta (VKM),
c) gdy na dzień wyrejestrowania aktualnie zarejestrowanego dysponenta żaden nowy dysponent nie
zaakceptował statusu dysponenta,
d)
gdy na dzień wyrejestrowania aktualnie zarejestrowanego podmiotu odpowiedzialnego za
utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) żaden nowy podmiot nie potwierdził przyjęcia tej funkcji;
4) w przypadku ustania przyczyn, o których mowa w pkt 3, na wniosek dysponenta rejestruje pojazd
kolejowy w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych.
2. Pojazd kolejowy wpisuje się do krajowego rejestru pojazdów kolejowych (NVR) po spełnieniu
następujących warunków:
1) posiadania ważnego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji;
2) posiadania identyfikatora literowego dysponenta (VKM);
3) wskazania przez dysponenta podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM).
3. Wnioski, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, są rozpatrywane nie później niż w terminie miesiąca
od dnia złożenia kompletnego wniosku.
4. W przypadku gdy pojazd kolejowy nie spełnia warunków, o których mowa w ust. 2, Prezes UTK
wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia braków w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania, z
pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie:
1) rejestracji pojazdu kolejowego w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych (NVR);
2) wprowadzenia zmiany danych rejestrowych w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych (NVR).
Art. 23b. 1. Pojazdy kolejowe przeznaczone do eksploatacji dzieli się na pojazdy:
1) zgodne z TSI,
2) niezgodne z TSI
- obowiązującymi w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji tych pojazdów.
1a. Pojazdy kolejowe niezgodne z TSI podlegają weryfikacji obejmującej badania:
1) zgodności z krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi określonymi w
przepisach wydanych na podstawie art. 25t,
2)
zgodności z siecią kolejową, w szczególności w zakresie zgodności charakterystyki technicznej i
eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
3) parametrów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1
przeprowadzane przez podmioty uprawnione do przeprowadzania badań niezbędnych do
dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1 pkt 8.
1b. Po zakończeniu z wynikiem pozytywnym badań, o których mowa w ust. 1a, podmiot uprawniony
wydaje certyfikat weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI.
1c. Na podstawie certyfikatu weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI podmiot, który
wystąpił o przeprowadzenie weryfikacji, wydaje deklarację weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z
TSI.
2. Przed wprowadzeniem do eksploatacji pojazd kolejowy powinien uzyskać od Prezesa UTK
zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji, z zastrzeżeniem art. 23c. Zezwolenie na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego może zawierać warunki użytkowania tego pojazdu kolejowego.
3. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego zgodnego
z TSI występuje zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, producent, wykonawca modernizacji albo
importer, załączając dokumenty określone w art. 23e ust. 1.
4. Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji po sprawdzeniu złożonych
deklaracji weryfikacji WE podsystemu, o których mowa w art. 23e ust. 1.
5. Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego bez
przeprowadzania dalszych czynności sprawdzających, jeżeli wszystkie podsystemy strukturalne pojazdu
kolejowego uzyskały zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji zgodnie z postanowieniami rozdziału 4a
w zakresie dopuszczania podsystemów do eksploatacji.
6. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego
niezgodnego z TSI obowiązującymi w dniu dopuszczania pojazdu kolejowego, w tym pojazdu kolejowego
objętego odstępstwami, występuje zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, producent, wykonawca
2013-10-03 15:15
32 z 64
modernizacji albo importer, załączając dokumenty określone w art. 23e ust. 2. Dopuszczenie to uprawnia
do poruszania się na sieci kolejowej położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
7. Prezes UTK może żądać od podmiotu, o którym mowa w ust. 3 i 6, dostarczenia dodatkowych
informacji, przeprowadzenia analiz zagrożeń lub badań na sieci kolejowej, w celu sprawdzenia zgodności
technicznej pojazdu kolejowego z siecią kolejową i wymogami bezpieczeństwa.
8. Badania na sieci kolejowej, o których mowa w ust. 7, mogą być przeprowadzane w okresie 3
miesięcy od dnia przekazania żądania Prezesa UTK, z zastrzeżeniem pierwszeństwa wykonywania przez
zarządcę zadań określonych w art. 5, w szczególności w zakresie zapewnienia bezpiecznego prowadzenia
ruchu kolejowego i udostępniania tras pociągów dla przejazdu pociągów na liniach kolejowych.
9. W przypadku gdy wnioski, o których mowa w ust. 3 i 6, nie czynią zadość wymaganiom
określonym w art. 23e, Prezes UTK wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia braków w terminie miesiąca od
dnia otrzymania wezwania, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji
odmownej w przedmiocie dopuszczenia do eksploatacji.
10. Wnioski, o których mowa w ust. 3 i 6, są rozpatrywane nie później niż w terminie 2 miesięcy od
dnia złożenia kompletnego wniosku wraz z dokumentami określonymi odpowiednio w art. 23e ust. 1 albo
2.
11. Termin na zwrócenie się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, z uwagi na należycie
uzasadnione przyczyny, wynosi miesiąc od dnia doręczenia decyzji odmownej.
12. Prezes UTK wniosek, o którym mowa w ust. 11, rozpatruje w terminie dwóch miesięcy od dnia
jego otrzymania.
13. Prezes UTK, w przypadku złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, może pisemnie
zwrócić się do Agencji o opinię.
14. Jeżeli Prezes UTK nie wyda zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji, o którym mowa w art.
23f ust. 1 albo art. 23g ust. 1, pojazd kolejowy objęty treścią wniosku uznaje się za dopuszczony do
eksploatacji po upływie trzech miesięcy od końca terminu, o którym mowa w art. 23f ust. 4 albo art. 23g
ust. 5. Uprawnienie do eksploatacji jest ważne tylko na sieci kolejowej, w odniesieniu do której Prezes
UTK nie wydał zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji w określonym terminie.
15. W przypadku, o którym mowa w ust. 14, wniosek do Prezesa UTK, o którym mowa w art. 23f ust.
1 albo art. 23g ust. 1, z potwierdzoną datą jego złożenia stanowi dokument potwierdzający uznanie
pojazdu kolejowego za dopuszczony do eksploatacji, przy czym przed rozpoczęciem eksploatacji należy
poinformować o tym Prezesa UTK. Uprawnienie do eksploatacji ważne jest wyłącznie do czasu wydania
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
16. W przypadku gdy zarządca albo przewoźnik kolejowy nie spełnia warunków technicznych i
organizacyjnych zapewniających:
1) bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego lub
2) bezpieczną eksploatację pojazdów kolejowych, lub
3) ochronę przeciwpożarową i ochronę środowiska
- Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa uprawnienie, o którym mowa w ust. 14, lub może cofnąć
zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji wydane na podstawie art. 23f ust. 4 albo art. 23g
ust. 5, stosując przegląd certyfikatów bezpieczeństwa i autoryzacji bezpieczeństwa.
Art. 23c. Nie wymaga uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazd kolejowy
zgodny z TSI, który uzyskał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji w innym państwie członkowskim
Unii Europejskiej, jeżeli TSI dotyczące pojazdów nie określają punktów otwartych i szczególnych
przypadków, a pojazd ten porusza się wyłącznie po sieci kolejowej zgodnej z TSI, które nie określają
punktów otwartych i szczególnych przypadków.
Art. 23d. 1. Zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego stanowi zezwolenie na
dopuszczenie typu pojazdu kolejowego.
2. Postępowanie dotyczące dopuszczenia do eksploatacji kolejnych pojazdów zgodnych z
dopuszczonym typem rozpoczyna się od złożenia przez zarządcę, przewoźnika kolejowego, dysponenta,
producenta, wykonawcę modernizacji albo importera pojazdu kolejowego do Prezesa UTK lub do
krajowych organów do spraw bezpieczeństwa z innych państw członkowskich Unii Europejskiej wniosku o
wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji w oparciu o zgodność pojazdu z typem. W takim
przypadku krajowe organy do spraw bezpieczeństwa współpracują ze sobą w celu uproszczenia procedury
i zmniejszenia obciążeń administracyjnych.
3. Dopuszczenie, o którym mowa w ust. 2, jest wydawane na podstawie deklaracji zgodności z typem
wystawionej przez wnioskodawcę, po stwierdzeniu zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei.
4. Deklaracja zgodności z typem jest przygotowywana:
1) dla pojazdów zgodnych z TSI - zgodnie z procedurami weryfikacji WE zawartymi w TSI;
2) dla pojazdów niezgodnych z TSI - zgodnie z procedurami weryfikacji WE określonymi w modułach D
lub E decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie
wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylającej decyzję Rady 93/465/EWG
(Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008, str. 82).
5. Informację o wydaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego, o którym
mowa w ust. 1, Prezes UTK przekazuje Agencji, w celu zarejestrowania typu pojazdu kolejowego w
europejskim rejestrze typów pojazdów dopuszczonych do eksploatacji, prowadzonego przez Agencję.
6. Prezes UTK w przypadku zmiany TSI lub przepisów krajowych, na podstawie których wydano
zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji typu pojazdu kolejowego, o którym mowa w ust. 1, może, w
2013-10-03 15:15
33 z 64
drodze decyzji, nakazać uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego (odnowienie zezwolenia), biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu
bezpieczeństwa oraz zgodności technicznej z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności
systemu kolei. Dokonując odnowienia zezwolenia, weryfikuje się wyłącznie kryteria wynikające z
przepisów ulegających zmianie.
7. Odnowienie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego nie powoduje
konieczności dokonywania zmian zezwoleń wydanych przed dniem wydania odnowienia zezwolenia.
8. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, wnioskodawca załącza informację czy wystąpił do innych
krajowych organów do spraw bezpieczeństwa z państw członkowskich Unii Europejskiej.
Art. 23e. 1. Do wniosku, o którym mowa w art. 23b ust. 3, załącza się:
1)
deklaracje weryfikacji WE podsystemu dla wszystkich podsystemów strukturalnych pojazdu
kolejowego, jeżeli wszystkie podsystemy strukturalne pojazdu kolejowego uzyskały zezwolenie na
dopuszczenie do eksploatacji zgodnie z postanowieniami rozdziału 4a w zakresie dopuszczania
podsystemów do eksploatacji;
2) wszystkie deklaracje weryfikacji WE podsystemu, które potwierdzają:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z TSI i ich bezpieczne zamontowanie,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym dokumenty potwierdzające zgodność
charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi
instalacjami,
c)
zgodność pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na podstawie art. 25t, mającymi
zastosowanie do punktów otwartych i szczególnych przypadków określonych w TSI.
2. Do wniosku, o którym mowa w art. 23b ust. 6, załącza się:
1)
dla podsystemów zgodnych z TSI obowiązującymi w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 2;
2) dla podsystemów niezgodnych z którąkolwiek z TSI obowiązujących w dniu wydania zezwolenia na
dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty potwierdzające:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na podstawie art. 25t,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym dokumenty potwierdzające zgodność
charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi
instalacjami,
c) pozytywne wyniki kontroli parametrów pojazdu kolejowego określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 25ta ust. 1;
3) certyfikat weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI;
4) deklarację weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI.
Art. 23f. 1. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego
zgodnego ze wszystkimi TSI obowiązującymi w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji,
dopuszczonego do eksploatacji w którymkolwiek z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, z
wyłączeniem pojazdów, o których mowa w art. 23c, występuje zarządca, przewoźnik kolejowy,
dysponent, producent albo jego upoważniony przedstawiciel, wykonawca modernizacji albo importer
pojazdu kolejowego, do Prezesa UTK, załączając wyniki badań pojazdu kolejowego przeprowadzonych
przez notyfikowane laboratorium badawcze.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, poza dokumentem zezwalającym na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, załącza się:
1) dokumentację techniczną, która potwierdza zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym
dokumenty potwierdzające zgodność charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z
infrastrukturą i stałymi instalacjami;
2) dokumentację techniczną, która potwierdza zgodność pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na
podstawie art. 25t, mającymi zastosowanie do punktów otwartych i szczególnych przypadków
określonych w TSI;
3)
dokumentację zawierającą informacje o utrzymaniu pojazdu kolejowego, a w szczególności o
modernizacji lub odnowieniu, które zostały przeprowadzone po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji;
4) informacje o procedurze gromadzenia danych umożliwiające ich odczytanie i ocenę, jeżeli informacje
te nie są zharmonizowane z TSI - w przypadku pojazdów kolejowych wyposażonych w rejestratory
danych;
5) informacje o przewidywanym użytkowaniu pojazdu kolejowego w sieci kolejowej.
3. Prezes UTK na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2, sprawdza techniczną zgodność
pojazdu kolejowego z siecią kolejową z uwzględnieniem krajowych przepisów mających zastosowanie do
punktów otwartych i szczególnych przypadków, określonych w TSI.
4. Prezes UTK w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydaje zezwolenie na dopuszczenie do
eksploatacji, nie później niż w terminie:
1) dwóch miesięcy od dnia złożenia kompletnej dokumentacji, o której mowa w ust. 2;
2) miesiąca od dnia przekazania dodatkowych informacji lub wyników analiz zagrożeń lub badań na sieci
kolejowej wymaganych przez Prezesa UTK, o których mowa w art. 23b ust. 7.
Art. 23g.
1.
Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego posiadającego zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji, wydane w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, niezgodnego z którąkolwiek z TSI, występuje dysponent albo producent
2013-10-03 15:15
34 z 64
pojazdu kolejowego, załączając wyniki badań pojazdu kolejowego przeprowadzonych przez notyfikowane
laboratorium badawcze w odniesieniu do podsystemów zgodnych z TSI albo podmiot uprawniony, o
którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1 pkt 8, w odniesieniu do pojazdów
kolejowych niezgodnych z TSI.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, poza zezwoleniem na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, załącza się:
1)
dla podsystemów zgodnych z TSI obowiązującymi w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty, o których mowa w art. 23e ust. 1;
2)
dla podsystemów niezgodnych z którąkolwiek z TSI obowiązujących w dniu dopuszczenia do
eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty potwierdzające:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na podstawie art. 25t,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym zgodność charakterystyki technicznej i
eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
c) pozytywne wyniki kontroli parametrów pojazdu kolejowego określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 25ta ust. 1;
3)
dokumentację potwierdzającą spełnienie wymagań bezpieczeństwa ze wskazaniem przypadków
niestosowania TSI dla podsystemów i składników interoperacyjności, zgodnie z art. 25f;
4) dane techniczne, plany utrzymania i charakterystyki eksploatacyjne pojazdu kolejowego;
5)
dokumentację zawierającą informacje o utrzymaniu pojazdu kolejowego, a w szczególności o
modernizacji lub odnowieniu, które zostały przeprowadzone po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji;
6) informacje o procedurze gromadzenia danych umożliwiające ich odczytanie i ocenę, jeżeli informacje
te nie są zharmonizowane z TSI - w przypadku pojazdów kolejowych wyposażonych w rejestratory
danych;
7) informacje o przewidywanym użytkowaniu pojazdu kolejowego w sieci kolejowej.
3. Prezes UTK na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2, sprawdza techniczną zgodność
pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym dokumenty potwierdzające zgodność charakterystyki
technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami, a także sprawdza
spełnienie wymagań bezpieczeństwa przez pojazd kolejowy.
4. Prezes UTK może podważyć dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 3, 4 i 6, jeżeli udowodni, nie
naruszając art. 25f, istnienie znacznego zagrożenia bezpieczeństwa.
5. Prezes UTK w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydaje zezwolenie na dopuszczenie do
eksploatacji, nie później niż w terminie:
1) czterech miesięcy od dnia złożenia kompletnej dokumentacji, o której mowa w ust. 2;
2)
dwóch miesięcy od dnia przekazania dodatkowych analiz zagrożeń lub wyników badań na sieci
kolejowej wymaganych przez Prezesa UTK, o których mowa w art. 23b ust. 7.
Art. 23h.
W przypadku zmiany dysponenta nowy dysponent wstępuje w prawa i obowiązki
podmiotu, który uzyskał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji, z chwilą wpisania go do krajowego
rejestru pojazdów kolejowych (NVR) jako dysponenta.
Art. 23i. 1. W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane uzyskanie nowego
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
2. Do uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji, o którym mowa w ust. 1, stosuje się art.
23b.
3. Dysponent albo producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa UTK wniosek o zgodę na
odstąpienie od konieczności uzyskania nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża zgodę, o której mowa w ust. 3, jeżeli modernizacja nie
powoduje zmian wpływających na bezpieczeństwo transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową,
na której będzie eksploatowany pojazd kolejowy.
Art. 23j. 1. Przed wydaniem zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego
dysponent określa podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM).
2. Podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) zapewnia jego utrzymanie w
sposób gwarantujący bezpieczną eksploatację zgodną z dokumentacją systemu utrzymania pojazdu
kolejowego, warunkami technicznymi eksploatacji pojazdów kolejowych, określonymi w przepisach
wydanych na podstawie art. 20 oraz w TSI.
3. Podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) powinien zapewnić utrzymanie
pojazdu kolejowego sam lub przy współudziale innych podmiotów zajmujących się utrzymaniem pojazdów
kolejowych, z którymi ma zawartą umowę.
4. Podmioty odpowiedzialne za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w odniesieniu do wagonów
towarowych oraz podmioty zajmujące się utrzymaniem wagonów towarowych, wykonujące w całości albo
w części co najmniej jedną z funkcji utrzymania określoną w art. 4 ust. 1 lit. b-d rozporządzenia (UE) nr
445/2011, podlegają certyfikacji prowadzonej przez Prezesa UTK na zasadach i w trybie określonym w art.
4-8 tego rozporządzenia.
5. Prezes UTK, w drodze decyzji, wydaje certyfikaty, odmawia ich wydania, ogranicza zakres
stosowania, zmienia, zawiesza, cofa oraz przedłuża ważność certyfikatów, jeżeli zachodzą przesłanki
określone w art. 7 rozporządzenia (UE) nr 445/2011.
6. Certyfikaty wydane w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej podmiotom, o których
mowa w ust. 4, są ważne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zostały wydane zgodnie z
2013-10-03 15:15
35 z 64
rozporządzeniem (UE) nr 445/2011.
7. Zadania podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w przypadku
pojazdów kolejowych:
1)
zarejestrowanych w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej i utrzymywanych
zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym państwie,
2)
eksploatowanych na liniach kolejowych, na których szerokość torów różni się od szerokości torów
głównej sieci kolejowej w Rzeczypospolitej Polskiej i w przypadku, których spełnienie warunków
określonych w ust. 2, zapewnia się w drodze umów międzynarodowych z państwami innymi niż państwo
członkowskie Unii Europejskiej,
3) wpisanych do rejestru zabytków lub do inwentarza muzealiów oraz pojazdów kolejowych wojskowych
i pojazdów kolejowych specjalnych, których przejazd wymaga uzyskania zezwolenia Prezesa UTK
- realizuje przewoźnik kolejowy przemieszczający te wagony na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
8. Certyfikat dla podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w odniesieniu
do wagonów towarowych, o którym mowa w ust. 5, wydaje Prezes UTK, na okres nie dłuższy niż pięć lat,
przed wpisaniem pojazdu kolejowego do krajowego rejestru pojazdów kolejowych. Informacja o pełnieniu
roli podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego zostaje wpisana do autoryzacji
bezpieczeństwa, wydawanej zgodnie z art. 18a, lub certyfikatu bezpieczeństwa, wydawanego zgodnie z
art. 18b.
Art. 24. 1. Warunkiem dopuszczenia pojazdu kolejowego do eksploatacji jest świadectwo sprawności
technicznej.
2. Świadectwa sprawności technicznej wydaje przewoźnik kolejowy, a dla pojazdów kolejowych
wykonujących przewozy w obrębie bocznicy kolejowej może wydawać użytkownik bocznicy kolejowej, z
zastrzeżeniem ust. 3.
3.
Świadectwa sprawności technicznej dla pojazdów kolejowych wykonujących przewozy
technologiczne oraz dla wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót budowlanych wydaje
eksploatujący te pojazdy lub zarządca.
4. Ważność świadectwa sprawności technicznej pojazdu kolejowego ustala się na czas określony.
4a. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do wagonów towarowych, dla których podmiot odpowiedzialny
za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w odniesieniu do wagonów towarowych wydał zapewnienie
potwierdzające dopuszczenie do użytkowania lub przywrócenie do eksploatacji, określone w art. 3 ust. 2
lit. f i g rozporządzenia (UE) nr 445/2011.
5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb wydawania oraz
okresy ważności świadectw sprawności technicznej, ustalając wzór świadectwa i warunki, jakie są
niezbędne do jego uzyskania.
Art. 25. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, wykaz
dokumentów, które powinny znajdować się w pojeździe kolejowym będącym w ruchu, umożliwiających
stwierdzenie stanu technicznego pojazdu kolejowego, oraz ich wzory.
2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia
rejestru pojazdów kolejowych oraz sposób oznakowania pojazdów kolejowych, z uwzględnieniem
przepisów międzynarodowych.
Rozdział 4a
Warunki zapewnienia interoperacyjności systemu kolei na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej
Art. 25a. 1. Przepisów niniejszego rozdziału oraz art. 23 ust. 3-5 i art. 23a-23j nie stosuje się do:
1)
sieci kolejowych, które są funkcjonalnie wyodrębnione z systemu kolei i przeznaczone tylko na
potrzeby pasażerskich przewozów lokalnych, oraz miejskich lub podmiejskich przewoźników kolejowych
prowadzących działalność wyłącznie w obrębie tych sieci kolejowych;
2) infrastruktury kolejowej należącej do zarządców prywatnej infrastruktury kolejowej oraz pojazdów
kolejowych działających jedynie na tej infrastrukturze na ich użytek w ramach własnej działalności w
zakresie transportu towarów;
3)
infrastruktury kolejowej przewidzianej wyłącznie do użytku lokalnego, turystycznego lub
historycznego;
4) pojazdów kolejowych przewidzianych wyłącznie do użytku lokalnego lub turystycznego, lub pojazdów
historycznych nieporuszających się po sieci kolejowej.
2. System kolei dzieli się na podsystemy:
1) strukturalne:
a) infrastruktura,
b) energia,
c) sterowanie - urządzenia przytorowe,
d) sterowanie - urządzenia pokładowe,
e) tabor;
2) funkcjonalne:
a) ruch kolejowy,
b) utrzymanie,
2013-10-03 15:15
36 z 64
c) aplikacje telematyczne dla przewozów pasażerskich i dla przewozów towarowych.
3. Szczegółowy zakres podsystemów, o których mowa w ust. 2, określają TSI.
Art. 25b. 1. W przypadku gdy ustawa nie stanowi inaczej, do oceny zgodności podsystemów,
akredytacji, autoryzacji i notyfikacji w tym zakresie oraz kontroli spełniania przez podsystemy
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei , stosuje się odpowiednio przepisy:
art. 5 pkt 11-13 i 16, art. 14-18, art. 19 ust. 1 i 2, ust. 3 pkt 1 i 2, ust. 4-7, art. 21 ust. 3 i 4, art. 23, art.
26, art. 38-40, art. 40b-40f, art. 40h, art. 40i, art. 41, art. 41b, art. 41c oraz art. 43a-44 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, z tym że ilekroć w tych przepisach jest mowa o
"wprowadzeniu do obrotu" lub "wycofaniu z obrotu", rozumie się przez to "dopuszczenie do eksploatacji"
lub "wycofanie z eksploatacji".
2. W przypadku gdy ustawa nie stanowi inaczej, do oceny zgodności składników interoperacyjności,
akredytacji, autoryzacji i notyfikacji w tym zakresie oraz kontroli spełniania przez składniki
interoperacyjności zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei stosuje się
przepisy: art. 4, art. 5 pkt 11-13 i 16, art. 12, art. 13a-18, art. 19 ust. 1 i 2, ust. 3 pkt 1 i 2, ust. 4-7, art.
21 ust. 3 i 4, art. 23, art. 26, art. 37-40m oraz art. 43a-45 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie
oceny zgodności, z tym że ilekroć w tych przepisach jest mowa o "wprowadzeniu do obrotu" lub
"wycofaniu z obrotu", rozumie się przez to "dopuszczenie do eksploatacji" lub "wycofanie z eksploatacji".
Art. 25c. (uchylony).
Art. 25ca. 1. Podczas dokonywania oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei, podsystemy i składniki interoperacyjności poddaje się:
1) certyfikacji - przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą;
2) badaniom - przez notyfikowane laboratorium;
3) sprawdzeniu zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei przez notyfikowaną jednostkę kontrolującą.
2. Domniemywa się, że podsystemy lub składniki interoperacyjności, dla których sporządzono
dokumentację potwierdzającą spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu
kolei w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, są zgodne z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei określonymi w obowiązujących przepisach odnoszących się
do zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, jeżeli ocena zgodności została
dokonana na podstawie TSI.
3. Oznakowanie CE umieszcza się na składniku interoperacyjności, dla którego, po uzyskaniu
certyfikatu WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności, została wystawiona
deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności tylko wtedy, gdy
obowiązek oznakowania wynika z przepisów obowiązujących na terytorium Unii Europejskiej odnoszących
się do zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei.
4. Podmioty, o których mowa w art. 25cb ust. 3 i art. 25cc ust. 8, są obowiązane przechowywać
dokumentację techniczną dotyczącą podsystemu i składnika interoperacyjności oraz przebiegu i wyników
dokonanej oceny zgodności przez cały okres eksploatacji podsystemu lub składnika interoperacyjności.
5. Dokonanie weryfikacji WE podsystemu jest obowiązkowe przed złożeniem wniosku o wydanie
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu w systemie kolei.
6. Po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu Prezes UTK, w trakcie jego
eksploatacji, może sprawdzić spełnienie wymagań bezpieczeństwa zawartych w TSI lub przepisach
wydanych na podstawie art. 25t w przypadku:
1)
infrastruktury - w ramach wydawania autoryzacji bezpieczeństwa, zgodnie z art. 18a, i kontroli
spełnienia wymagań zawartych w autoryzacji bezpieczeństwa,
2) pojazdów - w ramach wydawania certyfikatu bezpieczeństwa, zgodnie z art. 18b, i kontroli spełnienia
wymagań zawartych w certyfikacie bezpieczeństwa
- stosując procedury oceny i weryfikacji ustanowione w TSI lub przepisach wydanych na
podstawie art. 25t.
7. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca, przewoźnik kolejowy,
dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor albo podmiot zamawiający dołącza
dokumentację związaną z oceną zgodności do deklaracji weryfikacji WE podsystemu, którą przesyła
Prezesowi UTK oraz właściwemu organowi każdego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które o to
wystąpi.
8. Dokumentację i korespondencję związaną z oceną zgodności przedstawianą Prezesowi UTK
sporządza się w języku polskim.
Art. 25cb.
1. Notyfikowana jednostka certyfikująca dokonuje weryfikacji WE podsystemu z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei określonymi w przepisach
wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1.
dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor albo podmiot zamawiający zwraca się do
wybranej przez siebie notyfikowanej jednostki certyfikującej z wnioskiem o dokonanie na podstawie TSI
weryfikacji WE podsystemu z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei.
dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor albo podmiot zamawiający jest obowiązany
przekazać Prezesowi UTK informację o wszczęciu procedury weryfikacji WE podsystemu z zasadniczymi
2013-10-03 15:15
37 z 64
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei w terminie 14 dni od dnia podpisania umowy
z jednostką notyfikowaną.
4. Notyfikowana jednostka certyfikująca przeprowadza weryfikację WE podsystemu z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei, obejmującą również interfejsy danego
podsystemu z systemem, do którego zostaje on włączony na etapie:
1) projektowania,
2) budowy,
3) końcowych prób podsystemu
- na podstawie informacji zawartych w TSI oraz w rejestrze infrastruktury i w europejskim
rejestrze typów pojazdów dopuszczonych do eksploatacji.
5.
Jeżeli przewiduje to odpowiednia TSI lub na żądanie producenta podsystemu albo jego
upoważnionego przedstawiciela, zarządcy, przewoźnika kolejowego, dysponenta, importera, wykonawcy
modernizacji, inwestora albo podmiotu zamawiającego, można podzielić podsystem na określone części
lub sprawdzić jego zgodność z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei
na określonych etapach procedury weryfikacji WE. Sprawdzenia zgodności z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei można dokonać także dla określonej części podsystemu na
określonym etapie tej procedury.
5a. Po przeprowadzeniu czynności, o których mowa w ust. 5, jeżeli spełnione są zasadnicze
wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei, notyfikowana jednostka certyfikująca wydaje
pośredni certyfikat weryfikacji WE podsystemu.
5b. Na podstawie pośredniego certyfikatu weryfikacji WE podsystemu podmiot, o którym mowa w
ust. 5, na rzecz którego wystawiono ten certyfikat, wystawia pośrednią deklarację weryfikacji WE
podsystemu, do której załącza dokumentację techniczną określoną w przepisach wydanych na podstawie
art. 25ta ust. 1 pkt 4.
5c. Dokumenty, o których mowa w ust. 5a i 5b, zawierają odniesienie do właściwych TSI, których
dotyczyła ocena zgodności.
6. W procedurze weryfikacji WE podsystemu notyfikowana jednostka certyfikująca uwzględnia
pośrednie certyfikaty weryfikacji WE podsystemu i sprawdza:
1)
zgodność podsystemu z projektem i pośrednimi certyfikatami weryfikacji WE podsystemu, o ile
uprzednio zostały wydane;
2) (uchylony);
3) czy certyfikaty, o których mowa w pkt 1 , uwzględniają wymagania TSI ;
4) zgodność całego podsystemu z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu
kolei określonymi w TSI oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 25t;
5)
kompletność i poprawność deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności wraz z kopiami certyfikatów WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności dla wszystkich składników interoperacyjności zastosowanych w podsystemie;
6)
czy budowle i urządzenia ujęte w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2, wchodzące w
skład podsystemu, zostały dopuszczone do eksploatacji zgodnie z przepisami ustawy;
7) wszystkie elementy podsystemu nieobjęte pośrednimi certyfikatami weryfikacji WE podsystemu;
8) wyniki końcowych prób podsystemu.
7. Po dokonaniu pozytywnej weryfikacji WE podsystemu, notyfikowana jednostka certyfikująca
wydaje certyfikat weryfikacji WE podsystemu.
7a. Jeżeli notyfikowana jednostka certyfikująca nie sprawdziła w całości albo w części zgodności ze
wszystkimi TSI, które mają zastosowanie dla danego podsystemu, certyfikat weryfikacji WE podsystemu
zawiera dokładne odniesienie do TSI albo ich części, z którymi zgodność nie została sprawdzona.
7b.
Na podstawie certyfikatu weryfikacji WE podsystemu, producent podsystemu albo jego
upoważniony przedstawiciel, zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, importer, wykonawca
modernizacji, inwestor albo podmiot zamawiający wystawia deklarację weryfikacji WE podsystemu, do
której załącza dokumentację techniczną określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1
pkt 4.
8. Notyfikowana jednostka certyfikująca może wydać certyfikat weryfikacji WE podsystemu dla serii
podsystemów lub pewnych części tych podsystemów tylko w przypadku, gdy zezwala na to TSI.
9. (uchylony).
Art. 25cc. 1. Składniki interoperacyjności spełniają następujące wymagania:
1)
są dopuszczone do eksploatacji, w przypadku gdy umożliwiają osiągnięcie interoperacyjności w
ramach systemu kolei przy jednoczesnym spełnianiu zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
2) są użytkowane na przeznaczonym dla nich obszarze użytkowania oraz są odpowiednio zamontowane i
utrzymywane;
3)
posiadają deklaracje WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei określonymi w TSI oraz w
przepisach wydanych na podstawie art. 25t.
2. Prezes UTK nie może:
1)
zakazywać, ograniczać lub utrudniać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszczenia do
eksploatacji składników interoperacyjności tworzących interoperacyjny system kolei, które spełniają
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei;
2)
wymagać kontroli, które już zostały przeprowadzone jako część procedury oceny zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności określonej w przepisach wydanych na podstawie
2013-10-03 15:15
38 z 64
art. 25ta ust. 1.
3. W celu wydania deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności stosuje się przepisy określone w TSI.
4. Na wniosek producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela, notyfikowana jednostka
certyfikująca dokonuje oceny zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei. Ocena ta jest dokonywana na
podstawie TSI odpowiadającej podsystemowi, do którego należy składnik.
5. Deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności stwierdza, że
składnik interoperacyjności spełnia zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei
określone w TSI lub specyfikacjach europejskich. W przypadku składnika interoperacyjności będącego
przedmiotem innych przepisów Unii Europejskiej obejmujących swoim zakresem zasadnicze wymagania
dotyczące interoperacyjności systemu kolei dla składników interoperacyjności, deklaracja ta spełnia
również wymagania określone w tych przepisach.
6. W przypadku gdy producent albo jego upoważniony przedstawiciel nie wystawi deklaracji WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności, obowiązek ten spoczywa na
podmiocie wprowadzającym składnik interoperacyjności na rynek. Te same obowiązki spoczywają również
na każdym podmiocie, który łączy składniki interoperacyjności różnego pochodzenia lub wytwarza je na
swoje własne potrzeby.
7. Po dokonaniu pozytywnej oceny zgodności składnika interoperacyjności z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei, notyfikowana jednostka certyfikująca
wydaje certyfikat WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności producentowi
albo jego upoważnionemu przedstawicielowi. Na podstawie tego certyfikatu wystawia się deklarację WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.
8. Producent składnika interoperacyjności albo jego upoważniony przedstawiciel albo podmiot
wprowadzający składnik interoperacyjności na rynek są obowiązani przekazywać Prezesowi UTK
deklarację WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności przed
wprowadzeniem go do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
9. W przypadku gdy składnik interoperacyjności posiadający deklarację WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności nie spełnia zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, Prezes UTK zawiesza certyfikat WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności oraz powiadamia o tym Komisję Europejską i inne państwa
członkowskie Unii Europejskiej.
10. W przypadku gdy składnik interoperacyjności objęty deklaracją WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności i wprowadzony na rynek nie spełnia zasadniczych wymagań
dotyczących interoperacyjności systemu kolei, Prezes UTK, w drodze decyzji:
1) ogranicza obszar jego stosowania lub
2) zakazuje jego wykorzystania, lub
3) nakazuje wycofanie go z rynku.
11. Jeżeli Prezes UTK, biorąc pod uwagę zgodność z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei, stwierdzi, w drodze decyzji, iż deklaracja WE zgodności lub przydatności
do stosowania składnika interoperacyjności została niewłaściwie sporządzona, producent albo jego
upoważniony przedstawiciel mający siedzibę na terytorium Unii Europejskiej albo podmiot wprowadzający
go na rynek jest obowiązany do doprowadzenia do zgodności składnika interoperacyjności z TSI oraz
zaprzestania naruszenia na warunkach określonych przez Prezesa UTK.
12. W przypadku gdy naruszenie, o którym mowa w ust. 11, nie zostało usunięte, Prezes UTK, w
drodze decyzji:
1) ogranicza lub zakazuje wprowadzania danego składnika interoperacyjności na rynek lub
2) nakazuje wycofanie go z rynku.
13. W przypadkach, o których mowa w ust. 10 i 12, Prezes UTK powiadamia niezwłocznie Komisję
Europejską o zastosowanych środkach i podaje powody swojej decyzji, stwierdzając w szczególności, czy
niezgodność ta jest spowodowana:
1) brakiem możliwości spełnienia zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei;
2) nieprawidłowym zastosowaniem specyfikacji europejskich, jeżeli były one zastosowane;
3) nieadekwatnością specyfikacji europejskich.
14. Procedura oceny zgodności, o której mowa w ust. 4, nie jest przeprowadzana w przypadku części
zamiennych do podsystemów dopuszczonych do eksploatacji w dniu wejścia w życie TSI.
Art. 25d. 1. W przypadkach:
1) określonych w art. 25f lub
2) sieci kolejowych albo ich części nieobjętych obowiązkiem stosowania TSI, lub
3) typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w art. 22f ust. 1, nieujętych we właściwej TSI jako
składniki interoperacyjności, lub
4) szczególnych i punktów otwartych dla których konieczne jest zastosowanie przepisów technicznych
niezawartych we właściwej TSI
Prezes UTK ustala listę właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów
normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań
dotyczących interoperacyjności systemu kolei.
2. Prezes UTK aktualizuje i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw transportu listę, o której
mowa w ust. 1:
1)
przy każdej zmianie listy właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów
2013-10-03 15:15
39 z 64
normalizacyjnych lub
2) po zgłoszeniu odstępstw, o których mowa w art. 25f, lub
3) po publikacji TSI.
3. Listę, o której mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw transportu przekazuje Komisji
Europejskiej oraz na jej wniosek udostępnia pełny tekst krajowych specyfikacji technicznych wskazanych
na tej liście.
4. Minister właściwy do spraw transportu nie informuje Komisji Europejskiej o przepisach i
ograniczeniach o lokalnym charakterze. W przypadku ich wprowadzenia informację o tych przepisach i
ograniczeniach umieszcza się w rejestrze infrastruktury.
5. Minister właściwy do spraw transportu może upoważnić Prezesa UTK do dokonywania w jego
imieniu czynności, o których mowa w ust. 3 i 4.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, weryfikacja podsystemu strukturalnego w oparciu o
krajowe specyfikacje techniczne i dokumenty normalizacyjne, jest prowadzona przez notyfikowane
jednostki certyfikujące.
7. W przypadku dopuszczania do eksploatacji podsystemów strukturalnych na sieci kolejowej albo jej
części nieobjętej obowiązkiem stosowania TSI, dopuszcza się przeprowadzanie procedur weryfikacji WE.
Krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, o których mowa w ust. 1, w
zakresie ujętym w TSI, nie stosuje się.
Art. 25e.
1.
Zarządcy i przewoźnicy kolejowi mogą eksploatować wyłącznie podsystemy
strukturalne, na które Prezes UTK wydał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji.
1a. Podsystem strukturalny może być dopuszczony do eksploatacji w systemie kolei na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
1)
jest zbudowany i zainstalowany w taki sposób, że spełnia zasadnicze wymagania dotyczące
interoperacyjności systemu kolei oraz jest zapewniona jego zgodność z istniejącym systemem kolei, w
skład którego wchodzi;
2) składniki interoperacyjności, z których jest zbudowany, są właściwie zainstalowane i wykorzystywane
zgodnie z przeznaczeniem;
3) urządzenia i budowle ujęte w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2, które wchodzą w jego
skład, zostały dopuszczone do eksploatacji zgodnie z przepisami ustawy.
2. Na wniosek zainteresowanego producenta podsystemu albo jego upoważnionego przedstawiciela,
zarządcy, przewoźnika kolejowego, dysponenta, importera, inwestora albo podmiotu zamawiającego
Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego. Odmowa
dopuszczenia do eksploatacji podsystemu strukturalnego następuje w drodze decyzji.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, załącza się :
1) deklarację weryfikacji WE podsystemu;
2) certyfikat weryfikacji WE podsystemu;
3) dokumentację przebiegu weryfikacji WE podsystemu;
4) kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie do eksploatacji urządzeń lub budowli ujętych w
wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2, wchodzących w skład podsystemu.
3a. W przypadkach, o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 25f ust. 5 pkt 1 i 2 i ust. 6 pkt
1, gdy w skład podsystemu nie wchodzą składniki interoperacyjności objęte deklaracją WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności, przepisów ust. 1a pkt 2 i ust. 3 pkt 1-3 nie
stosuje się.
4. Prezes UTK przed wydaniem zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu
strukturalnego sprawdza jego zgodność z TSI dotyczącymi eksploatacji i utrzymania lub przepisami
wydanymi na podstawie art. 25t.
5. Prezes UTK nie może zakazywać, ograniczać lub utrudniać budowy, dopuszczania do eksploatacji
oraz eksploatacji podsystemów strukturalnych tworzących system kolei, które spełniają zasadnicze
wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei. W szczególności nie może wymagać kontroli,
które już zostały przeprowadzone:
1)
jako część procedury prowadzącej do wydania deklaracji WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności oraz deklaracji weryfikacji WE podsystemu, określonej we
właściwej TSI;
1a)
jako część procedury prowadzącej do wydania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla
urządzeń albo budowli ujętych w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2, które wchodzą w
skład podsystemu;
2) w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej w celu sprawdzenia zgodności z takimi samymi
wymaganiami, w takich samych warunkach eksploatacji.
6. Prezes UTK może wymagać przeprowadzenia dodatkowych kontroli, gdy stwierdzi, że podsystem
strukturalny objęty deklaracją weryfikacji WE podsystemu, której towarzyszy dokumentacja techniczna,
nie jest zgodny z przepisami wydanymi na podstawie art. 25ta ust. 1, w szczególności nie spełnia
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei określonych w TSI.
7. Prezes UTK informuje ministra właściwego do spraw transportu o dodatkowych kontrolach oraz
przedstawia przyczyny ich przeprowadzenia. Informacje te minister właściwy do spraw transportu
przekazuje Komisji Europejskiej.
8. Prezes UTK, składając informację, o której mowa w ust. 7, określa, czy fakt nieosiągnięcia pełnej
zgodności z przepisami wydanymi na podstawie art. 25ta ust. 1 oraz z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei określonymi w TSI jest wynikiem:
1) nieprzestrzegania zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei zawartych w
2013-10-03 15:15
40 z 64
TSI albo nieprawidłowego stosowania danej TSI;
2) nieadekwatności danej TSI.
Art. 25f. 1. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca, przewoźnik
kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor albo podmiot zamawiający może
wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem o przyznanie odstępstwa od obowiązku stosowania TSI w
przypadku:
1) publikacji nowych TSI w czasie:
a) projektowania lub budowy nowego podsystemu albo
b) modernizacji lub odnowienia istniejącego podsystemu albo jego części
–
będących na zaawansowanym etapie realizacji lub będących przedmiotem zobowiązań
umownych;
2)
projektów dotyczących odnowienia lub modernizacji istniejącego podsystemu - gdy skrajnia
ładunkowa, szerokość toru, odstęp między osiami torów lub system zasilania elektrotrakcyjnego tego
podsystemu nie są zgodne z TSI dotyczącymi tego podsystemu;
3) projektów dotyczących odnowienia, rozbudowy lub modernizacji istniejącego podsystemu - gdy
zastosowanie TSI podważyłoby opłacalność ekonomiczną projektu lub spójność sieci kolejowej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) konieczności szybkiego przywrócenia spójności sieci kolejowej w następstwie poważnego wypadku lub
klęski żywiołowej - gdy z przyczyn ekonomicznych lub technicznych nie jest możliwe częściowe lub pełne
zastosowanie TSI;
5) pojazdów kolejowych jadących do lub z państw innych niż państwa członkowskie Unii Europejskiej, w
których szerokość toru różni się od tej, która jest stosowana na głównej sieci kolejowej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się dokumentację w postaci papierowej oraz w
postaci elektronicznej zawierającą:
1)
opis prac, urządzeń, budowli, pojazdów, oprogramowań i usług, których dotyczy odstępstwo,
dokładne określenie terminów realizacji przedsięwzięcia, którego dotyczy odstępstwo, parametrów
technicznych, położenia geograficznego oraz zakresu technicznego i eksploatacyjnego oddziaływania na
system kolei;
2) odniesienie do TSI, których dotyczy wniosek o przyznanie odstępstwa;
3) odniesienie do krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych określonych przez
wnioskodawcę, wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 25t;
4) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dowody poświadczające zaawansowany etap realizacji
projektu;
5) uzasadnienie techniczne, ekonomiczne, handlowe, eksploatacyjne lub administracyjne wskazujące na
konieczność udzielenia odstępstwa;
6) inne dokumenty uzasadniające wniosek o przyznanie odstępstwa.
3. Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej informację o planowanym odstępstwie wraz z
dokumentacją, o której mowa w ust. 2, w postaci papierowej oraz w postaci elektronicznej, a także opis
środków, jakie planuje podjąć w celu wspierania końcowej interoperacyjności projektu. W przypadku
nieznacznego odstępstwa opis ten nie jest wymagany.
4. Po przekazaniu informacji, o której mowa w ust. 3, Prezes UTK zawiesza postępowanie w sprawie
przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI do czasu wydania opinii przez Komisję Europejską.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, Prezes UTK, w drodze decyzji, może:
1) przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI po uprzednim uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji
Europejskiej, albo
2)
przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI jeżeli Komisja Europejska nie wydała opinii w
terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej kompletnej dokumentacji, albo
3)
odmówić przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI, jeżeli stwierdzi, że nie zachodzą
okoliczności wskazane odpowiednio w ust. 1 pkt 1 albo 4.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 5, Prezes UTK, w drodze decyzji, może:
1) przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI, jeżeli Komisja Europejska:
a) wydała pozytywną opinię, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej kompletnej
dokumentacji, albo
b) nie wydała opinii w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej kompletnej dokumentacji, albo
2) odmówić przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI:
a) po uzyskaniu negatywnej opinii Komisji Europejskiej, wydanej nie później niż w terminie 6 miesięcy
od dnia przekazania jej kompletnej dokumentacji, albo
b) jeżeli stwierdzi, że nie zachodzą okoliczności wskazane odpowiednio w ust. 1 pkt 2, 3 albo 5.
7. Niezależnie od złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, Prezes UTK przekazuje Komisji
Europejskiej, w terminie roku od dnia wejścia w życie każdej TSI, wykaz projektów prowadzonych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i będących na zaawansowanym etapie realizacji.
Art. 25g. 1. Prezes UTK prowadzi krajowy rejestr infrastruktury (RINF) w postaci elektronicznej,
zgodnie z przepisami wydanymi przez Komisję Europejską dotyczącymi wspólnej specyfikacji rejestru
2. W krajowym rejestrze infrastruktury (RINF) gromadzi się dane umożliwiające identyfikację bocznic
kolejowych oraz określonych części infrastruktury kolejowej wraz ze wskazaniem charakterystyki i
parametrów technicznych podsystemów strukturalnych, z których te części się składają.
2013-10-03 15:15
41 z 64
3. Zarządcy i użytkownicy bocznic kolejowych są obowiązani do przekazywania Prezesowi UTK danych
dotyczących zarządzanej przez nich infrastruktury kolejowej oraz bocznic kolejowych, które podlegają
publikacji w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF).
1)
warunki, formę i tryb przekazywania Prezesowi UTK przez zarządców i użytkowników bocznic
kolejowych danych podlegających publikacji w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF);
2) sposób prowadzenia krajowego rejestru infrastruktury (RINF), w tym:
a) sposób wprowadzania danych rejestrowych, zmian danych rejestrowych oraz ich wykreślania z
krajowego rejestru infrastruktury (RINF),
b) częstotliwość aktualizacji danych rejestrowych w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF);
3)
wzór krajowego rejestru infrastruktury (RINF), szczegółowy zakres danych rejestrowych w nim
ujętych oraz jego opis funkcjonalny i techniczny, w tym opis formatu danych rejestrowych oraz
wymagania w zakresie jego funkcjonowania.
1) przepisy Unii Europejskiej dotyczące krajowych rejestrów infrastruktury;
2)
potrzebę zagwarantowania spójności pod względem zawartości danych i ich formatu z rejestrami
prowadzonymi przez zarządców w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej;
3) parametry techniczno-eksploatacyjne infrastruktury kolejowej i bocznic kolejowych ujęte w krajowym
rejestrze infrastruktury (RINF).
Art. 25ga. 1. Krajowy rejestr pojazdów kolejowych prowadzony przez Prezesa UTK powinien
zawierać w szczególności:
1) informacje o deklaracji weryfikacji WE podsystemu i oznaczenie podmiotu, który ją wydał;
2) europejski numer pojazdu (EVN);
3) dane identyfikacyjne właściciela pojazdu kolejowego i dysponenta;
4) informacje o ograniczeniach w użytkowaniu pojazdu kolejowego;
5) oznaczenie podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM);
6) odnośniki do europejskiego rejestru typów pojazdów kolejowych prowadzonego przez Agencję.
2. Dostęp do danych z krajowego rejestru pojazdów kolejowych mają podmioty określone w
przepisach wydanych przez Komisję Europejską dotyczących wspólnej specyfikacji krajowego rejestru
pojazdów kolejowych , z tym że:
1)
Prezes UTK jako jednostka rejestrująca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - posiada
nieograniczony dostęp do odczytu i możliwość dokonywania zmian w danych rejestrowych;
2) posiadacz, przez którego rozumie się dysponenta, zgodnie z art. 4 pkt 6b - posiada dostęp do odczytu
danych dotyczących pojazdów, których jest dysponentem, oraz brak możliwości ich aktualizacji;
3) przedsiębiorstwo kolejowe, przez które rozumie się przewoźnika kolejowego, zgodnie z art. 4 pkt 9 posiada dostęp do odczytu danych na podstawie numeru pojazdu kolejowego, z wyjątkiem danych
dotyczących właściciela pojazdu, oraz brak możliwości ich aktualizacji;
4)
Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych i minister właściwy do spraw transportu posiadają nieograniczony dostęp do odczytu wszystkich danych dotyczących pojazdów poddawanych
kontroli lub audytowi oraz brak możliwości ich aktualizacji.
3. Dysponent obowiązany jest informować Prezesa UTK o wszelkich zmianach danych dotyczących
pojazdu kolejowego zarejestrowanego w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych w zakresie danych
objętych tym rejestrem, w tym o zaistnieniu okoliczności powodującej konieczność wykreślenia pojazdu
kolejowego z rejestru pojazdów kolejowych.
1)
sposób prowadzenia krajowego rejestru pojazdów kolejowych, w tym sposób nadawania
europejskiego numeru pojazdu, wprowadzania zmian danych rejestrowych oraz sposób wykreślania
pojazdu kolejowego z tego rejestru;
2) wzór krajowego rejestru pojazdów kolejowych oraz jego opis funkcjonalny i techniczny, w tym opis
formatu danych oraz wymagania w zakresie jego funkcjonowania;
3) wzór wniosku, o którym mowa w art. 23a ust. 1 pkt 1;
4) wzór raportu, o którym mowa w art. 23a ust. 1 pkt 2.
1)
wspólne wytyczne i ustalenia Komisji Europejskiej dotyczące krajowego rejestru pojazdów
kolejowych;
2) potrzebę:
a) zagwarantowania spójności pod względem zawartości danych i ich formatu z rejestrami innych
państw członkowskich Unii Europejskiej,
b) zapewnienia należytego dostępu przedstawicieli właściwych organów i zainteresowanych stron do
danych zawartych w rejestrze,
c) ujednolicenia i usprawnienia stosowanych dotychczas procedur w tym zakresie.
Art. 25h. 1. Prezes UTK, w drodze decyzji, dokonuje autoryzacji jednostek ubiegających się o
notyfikację, zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.
2. Prezes UTK może, w drodze decyzji, ograniczyć zakres autoryzacji lub cofnąć autoryzację w
przypadku stwierdzenia naruszenia warunków autoryzacji, o których mowa w art. 19 ust. 3 pkt 1 i 2
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, w zależności od charakteru i znaczenia
naruszenia. Prezes UTK niezwłocznie informuje ministra właściwego do spraw gospodarki o podjętej
decyzji.
2013-10-03 15:15
42 z 64
3. Prezes UTK informuje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ograniczeniu lub
cofnięciu autoryzacji.
Art. 25i. 1. Prezes UTK zgłasza ministrowi właściwemu do spraw gospodarki autoryzowane jednostki
certyfikujące i jednostki kontrolujące oraz autoryzowane laboratoria w celu ich notyfikowania Komisji
Europejskiej i państwom członkowskim Unii Europejskiej.
2. Zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 1, podlegają również akredytowane jednostki certyfikujące i
jednostki kontrolujące oraz akredytowane laboratoria, o których mowa w art. 19 ust. 7 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.
Art. 25j. Prezes UTK sprawuje nadzór nad notyfikowanymi jednostkami certyfikującymi i
jednostkami kontrolującymi oraz notyfikowanymi laboratoriami w zakresie określonym w art. 19 ust. 3
pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.
Art. 25k.
1. Prezes UTK, biorąc pod uwagę uwarunkowania techniczne, okresowo sprawdza
podsystem dopuszczony do eksploatacji w zakresie warunków wymienionych w art. 25e ust. 1 i
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei odnoszących się do eksploatacji i
utrzymania podsystemu.
2. W przypadku modernizacji podsystemu strukturalnego objętego zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei zarządca albo przewoźnik kolejowy przekazuje Prezesowi
UTK dokumentację opisującą projekt.
3. W przypadku odnowienia podsystemu strukturalnego objętego zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei zarządca albo przewoźnik kolejowy informuje Prezesa UTK
o zakresie prac.
4. Prezes UTK, w terminie nie dłuższym niż 4 miesiące, na podstawie dokumentacji, o której mowa w
ust. 2, wydaje decyzję stwierdzającą, czy w związku z planowanym zakresem prac występują przesłanki
do wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego po modernizacji,
biorąc pod uwagę uwarunkowania techniczne oraz kryteria bezpieczeństwa systemu kolei.
5. Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego, gdy
przewidywane prace mogą mieć wpływ na poziom bezpieczeństwa podsystemu.
6. Jeżeli jest wymagane nowe zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu oraz jeżeli TSI
nie została w pełni zastosowana, Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej informacje dotyczące:
1) przyczyn niepełnego zastosowania TSI;
2) dokumentów zawierających parametry techniczne stosowane zamiast TSI;
3) podmiotów odpowiedzialnych za przeprowadzenie procedury weryfikacji WE podsystemu.
Art. 25l. 1.
W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli, że podsystem lub składnik
interoperacyjności nie spełnia zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei,
opłaty związane z badaniami ponosi podmiot, w stosunku do którego została przeprowadzona ta kontrola.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, Prezes UTK ustala na podstawie uzasadnionych kosztów badań, z
uwzględnieniem rodzaju badanego podsystemu lub składnika interoperacyjności oraz stopnia
skomplikowania i zakresu przeprowadzonych badań.
4. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli, że podsystem lub składnik interoperacyjności spełnia
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei, opłaty związane z badaniami ponosi
budżet państwa.
5. Do opłat, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji.
Art. 25m. 1.
W przypadku gdy w wyniku kontroli Prezes UTK stwierdzi, że składnik
interoperacyjności lub podsystem nie spełnia zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności
systemu kolei, może, w drodze decyzji, na okres nie dłuższy niż 2 miesiące, zakazać eksploatowania
podsystemu lub składnika interoperacyjności.
2.
W przypadku wszczęcia postępowania w sprawie eksploatacji podsystemu lub składnika
interoperacyjności niezgodnego z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu
kolei Prezes UTK może, w drodze decyzji, przedłużyć zakaz, o którym mowa w ust. 1, do czasu
zakończenia postępowania.
3. W przypadku gdy Prezes UTK stwierdzi, że składnik interoperacyjności lub podsystem spełnia
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności kolei, uchyla decyzję, o której mowa w ust. 1.
Art. 25n. 1.
Stroną postępowania jest podmiot, który podjął eksploatację podsystemu
strukturalnego bez uzyskania od Prezesa UTK zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji lub w stosunku
do którego Prezes UTK wydał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu niezgodnego z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei i w stosunku do którego
postępowanie zostało wszczęte.
2. Organizacja społeczna może występować z żądaniem dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
tylko w przypadku gdy podmiot będący stroną postępowania jest członkiem tej organizacji.
Art. 25o. 1. Prezes UTK jest uprawniony do kontroli notyfikowanych jednostek certyfikujących i
jednostek kontrolujących oraz notyfikowanych laboratoriów.
2013-10-03 15:15
43 z 64
2.
Czynności kontrolne przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej oraz doręczeniu
upoważnienia wydanego przez Prezesa UTK, które zawiera co najmniej:
1) wskazanie podstawy prawnej;
2) oznaczenie organu kontroli;
3) datę i miejsce wystawienia;
4) imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego
legitymacji służbowej;
5) firmę przedsiębiorcy objętego kontrolą;
6) określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
7) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
8) podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
9) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.
3. Osoby upoważnione przez Prezesa UTK do dokonania kontroli są uprawnione do:
1)
wstępu na teren nieruchomości, obiektu i lokalu notyfikowanej jednostki certyfikującej i jednostki
kontrolującej oraz notyfikowanego laboratorium w dniach i godzinach ich pracy;
2) żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień oraz okazania dokumentów związanych z działalnością objętą
notyfikacją;
3) żądania udzielenia, w wyznaczonym terminie, pisemnych i ustnych wyjaśnień w sprawach objętych
zakresem kontroli.
4. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego
upoważnionej.
5. Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół i przedstawia organom kontrolowanej
notyfikowanej jednostki certyfikującej i jednostki kontrolującej oraz notyfikowanemu laboratorium.
6. Prezes UTK może upoważnić do dokonywania kontroli, o której mowa w ust. 1, inny organ
wyspecjalizowany w przeprowadzaniu kontroli działalności objętej notyfikacją.
Art. 25p. 1. Za czynności Prezesa UTK związane z:
autoryzacją jednostek certyfikujących, jednostek kontrolujących i laboratoriów,
rozpatrywaniem wniosków związanych z niestosowaniem TSI, o których mowa w art. 25f ust. 2,
obowiązkowymi okresowymi sprawdzeniami, o których mowa w art. 25k ust. 1,
rozpatrywaniem spraw, o których mowa w art. 25k ust. 3
- pobiera się opłaty.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, uiszcza wnioskodawca, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1
pkt 3 - zarządca infrastruktury albo przewoźnik kolejowy.
4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania opłat za czynności, o których mowa w ust.
1, z uwzględnieniem uzasadnionych kosztów przeprowadzenia tych czynności.
publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalne wysokości opłat, o których mowa w
ust. 1, z uwzględnieniem uzasadnionych kosztów.
1)
2)
3)
4)
Art. 25r. Do przedstawiania Prezesowi UTK wszystkich niezbędnych dokumentów i materiałów oraz
udzielania informacji, w zakresie niezbędnym do ustalenia, czy podsystem spełnia zasadnicze wymagania
dotyczące interoperacyjności systemu kolei i bezpieczeństwa kolei, są obowiązani: producent albo jego
upoważniony przedstawiciel, inwestor, importer, dysponent, zarządca, przewoźnik oraz notyfikowana
jednostka certyfikująca, notyfikowana jednostka kontrolująca i notyfikowane laboratorium.
Art. 25s. 1. Notyfikowane jednostki certyfikujące w zakresie składników interoperacyjności i
podsystemów są obowiązane do przekazywania informacji, wraz z uzasadnieniem, o zawieszonych lub
cofniętych certyfikatach zgodności Prezesowi UTK oraz Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów, a także innym notyfikowanym jednostkom. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów informuje Komisję Europejską o zawieszonych oraz cofniętych certyfikatach. Do informacji
dołącza się uzasadnienie.
2.
Notyfikowane jednostki certyfikujące są obowiązane do publikowania na swoich stronach
internetowych, corocznie, w terminie do końca pierwszego kwartału:
1) wykazu wniosków o dokonanie:
a) weryfikacji WE podsystemu oraz o dokonanie pośredniej weryfikacji WE podsystemu,
b) oceny WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności;
2) informacji o wydanych:
a) certyfikatach weryfikacji WE podsystemu i przypadkach odmowy ich wydania,
b) pośrednich certyfikatach weryfikacji WE podsystemu i przypadkach odmowy ich wydania,
c)
certyfikatach WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności i
przypadkach odmowy ich wydania.
Art. 25t. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, dla systemu kolei
wykaz właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których
zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei,
mając na uwadze wymagania niezbędne dla zapewnienia bezpiecznego i niezakłóconego ruchu pociągów w
systemie kolei i listę Prezesa UTK, o której mowa w art. 25d ust. 1.
2013-10-03 15:15
44 z 64
Art. 25ta. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, dla systemu
kolei:
1) wykaz składników interoperacyjności dla podsystemów;
2)
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei dla podsystemów i składników
interoperacyjności;
3) warunki przeprowadzania weryfikacji WE podsystemu;
4) treść deklaracji weryfikacji WE podsystemu i pośredniej deklaracji weryfikacji WE podsystemu oraz
zakres dokumentacji technicznej załączanej do tych deklaracji;
5)
procedury weryfikacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI oraz treść deklaracji weryfikacji
pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI;
6) treść deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności;
7) wykaz parametrów pojazdu kolejowego do skontrolowania w celu dopuszczenia do eksploatacji
pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI;
8)
wykaz podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań niezbędnych do dopuszczenia do
eksploatacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI.
1) obowiązujące TSI;
2) wymagania niezbędne dla zapewnienia bezpiecznego i niezakłóconego ruchu pojazdów kolejowych w
systemie kolei;
3)
konieczność zapewnienia notyfikowanej jednostce certyfikującej wszelkich informacji, które są
niezbędne do właściwego przeprowadzenia weryfikacji WE podsystemu;
4)
konieczność załączenia do deklaracji weryfikacji WE podsystemu dokumentów zawierających
charakterystykę techniczną podsystemu oraz certyfikatów i deklaracji wytworzonych w toku procedury
weryfikacji WE podsystemu;
5)
konieczność załączenia do pośredniej deklaracji weryfikacji WE podsystemu dokumentów
zawierających charakterystykę techniczną całości albo części podsystemu na etapie projektowania lub
budowy podsystemu;
6) konieczność przeprowadzenia procedur weryfikacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI w oparciu
o moduły oceny zgodności;
7)
konieczność wskazania w deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności modułów zastosowanych przy ocenie zgodności lub przydatności do stosowania
składnika interoperacyjności z zasadniczymi wymaganiami;
8) konieczność przeprowadzenia badań parametrów odnoszących się do konstrukcji pojazdu kolejowego,
jego współdziałania z torem kolejowym, a także urządzeń, systemów, układów i interfejsów niezbędnych
dla zapewnienia wymaganego poziomu bezpieczeństwa;
9) konieczność zapewnienia bezpieczeństwa przewozu osób i rzeczy.
Rozdział 4b
Czas pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne
Art. 25u. 1. Do czasu pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne,
tj. członków obsługi pociągu oddelegowanych do wykonywania interoperacyjnych usług transgranicznych
na czas dłuższy niż godzina dziennie, stosuje się przepisy Umowy zbiorowej zawartej między Europejską
Federacją Pracowników Transportu (ETF) a Stowarzyszeniem Kolei Europejskich (CER) w sprawie
niektórych aspektów warunków pracy pracowników wykonujących pracę w trasie, biorących udział w
świadczeniu interoperacyjnych usług transgranicznych, stanowiącej załącznik do dyrektywy Rady
2005/47/WE z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie umowy między Stowarzyszeniem Kolei Europejskich (CER)
a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie niektórych aspektów warunków pracy
pracowników wykonujących pracę w trasie, uczestniczących w świadczeniu interoperacyjnych usług
transgranicznych w sektorze kolejowym (Dz. Urz. UE L 195 z 27.07.2005, str. 15).
2. Przepisy Umowy zbiorowej, o której mowa w ust. 1, stosuje się również do czasu pracy
pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne w ramach transgranicznych
przewozów pasażerskich, transgranicznych przewozów towarowych w odległości nie większej niż 15
kilometrów od granicy oraz przewozów między granicznymi stacjami kolejowymi: Rzepin, Tuplice,
Zebrzydowice.
3. Przez transgraniczne przewozy pasażerskie, o których mowa w ust. 2, rozumie się wojewódzkie
przewozy pasażerskie, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym realizowane w strefie transgranicznej.
4. Przepisy Umowy zbiorowej, o której mowa w ust. 1, stosuje się również do czasu pracy
pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne w pociągach, które zaczynają i
kończą bieg na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a korzystają z infrastruktury kolejowej innego
państwa obcego, nie zatrzymując się na jego terytorium.
Art. 25w. W zakresie uregulowanym w Umowie zbiorowej, o której mowa w art. 25u ust. 1, nie
stosuje się przepisów Kodeksu pracy, chyba że przepisy te są korzystniejsze dla pracownika.
Rozdział 5
2013-10-03 15:15
45 z 64
(uchylony).
Art. 26. (uchylony).
Rozdział 5a
Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych
Art. 28a. 1. Przy ministrze właściwym do spraw transportu działa niezależna, stała Państwowa
Komisja Badania Wypadków Kolejowych, prowadząca badania poważnych wypadków, wypadków i
incydentów, zwana dalej "Komisją".
2. Komisja wykonuje swoje zadania w imieniu ministra właściwego do spraw transportu.
3. W skład Komisji wchodzi 4 członków stałych, w tym: przewodniczący, zastępca i sekretarz.
4. Komisja może składać się również z członków doraźnych wyznaczanych z listy ministra właściwego
do spraw transportu przez przewodniczącego Komisji do udziału w postępowaniu.
5. W zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy do członków stałych Komisji stosuje się
przepisy Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy. Z dniem powołania z członkiem
Komisji zawiera się umowę o pracę.
6. Przewodniczącego Komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw transportu.
7. Zastępcę przewodniczącego i sekretarza powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw
transportu, na wniosek przewodniczącego Komisji.
8. Członka Komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii
przewodniczącego Komisji.
9. Minister właściwy do spraw transportu może, na wniosek uchwalony bezwzględną większością
głosów przez Komisję, odwołać członka Komisji.
10. Członkiem Komisji może zostać osoba, która:
1) jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;
4) spełnia wymagania w zakresie wykształcenia.
11. Członkostwo w Komisji wygasa z chwilą śmierci, niespełniania wymagań określonych w ust. 10 lub
przyjęcia rezygnacji złożonej ministrowi właściwemu do spraw transportu.
12. W skład Komisji mogą wchodzić specjaliści z zakresu:
1) prowadzenia ruchu kolejowego;
2) projektowania, budowy i utrzymania linii kolejowych, węzłów i stacji kolejowych;
3) urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym i łączności;
4) pojazdów kolejowych;
5) elektroenergetyki kolejowej;
6) przewozu koleją towarów niebezpiecznych.
13. Za specjalistów z danego zakresu uważa się osoby posiadające wykształcenie wyższe,
odpowiednie uprawnienia oraz co najmniej pięcioletnią praktykę w danej dziedzinie.
14. Członkowie Komisji, podejmując uchwałę, o której mowa w art. 28l ust. 1, kierują się zasadą
swobodnej oceny dowodów i nie są związani poleceniem co do treści podejmowanych uchwał.
15. W skład Komisji badającej poważny wypadek, wypadek lub incydent nie mogą wchodzić
członkowie doraźni zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych, których infrastruktura kolejowa,
pracownicy lub pojazdy kolejowe uczestniczyli w zdarzeniu.
16. Członkom doraźnym Komisji przysługuje wynagrodzenie ustalone w umowie cywilnoprawnej.
17. Członek Komisji nie może występować w roli biegłego sądowego w zakresie spraw prowadzonych
przez Komisję.
18. W pracach Komisji uczestniczą, w miarę potrzeb, eksperci, a także pracownicy obsługi.
19. Ekspertom za udział w pracach Komisji oraz sporządzanie opinii lub ekspertyzy przysługuje
wynagrodzenie ustalone w umowie cywilnoprawnej.
Art. 28b. 1. Do czasu pracy członka stałego Komisji stosuje się przepisy Kodeksu pracy, z
zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Okres rozliczeniowy czasu pracy członków stałych Komisji nie przekracza 1 miesiąca.
3. Rozkład czasu pracy jest ustalany na okres nie krótszy niż 2 tygodnie, a w razie zaistnienia
poważnego wypadku, wypadku lub incydentu - na bieżąco.
4. W razie zaistnienia poważnego wypadku, wypadku lub incydentu dobowy wymiar czasu pracy
członka Komisji może być wydłużony do 16 godzin.
5. Okres odpoczynku po wydłużeniu czasu pracy, o którym mowa w ust. 4, nie może być krótszy niż 8
godzin, pozostały czas odpoczynku stanowiący różnicę między liczbą przepracowanych godzin a liczbą
godzin udzielonego odpoczynku udziela się członkowi Komisji w okresie 7 dni od zakończenia pracy w
przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy.
6. W razie zaistnienia poważnego wypadku, wypadku lub incydentu odpoczynek, o którym mowa w
2013-10-03 15:15
46 z 64
art. 133 Kodeksu pracy, może być udzielony w ciągu 7 dni od dnia, w którym ten odpoczynek był
przewidziany.
7. Członek Komisji pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do podjęcia czynności
badawczych (dyżur). Za czas dyżuru pełnionego w domu przysługuje wynagrodzenie w wysokości
wynikającej z liczby godzin pozostawania na dyżurze pomnożonej przez 30 % stawki godzinowej
wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego członka Komisji.
8. W momencie powiadomienia o konieczności przystąpienia do czynności badawczych członek Komisji
jest obowiązany do niezwłocznego podjęcia tych czynności.
9. Czas dojazdu na miejsce zdarzenia, liczony od momentu powiadomienia członka Komisji o
konieczności przystąpienia do badania poważnego wypadku, wypadku lub incydentu do momentu
przybycia na to miejsce, a także czas powrotu z tego miejsca do siedziby Komisji lub miejsca
zamieszkania, wlicza się do czasu pracy.
10. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek przewodniczącego Komisji, może oddelegować
członka Komisji do wykonywania zadań poza siedzibą Komisji. Okres oddelegowania określa
przewodniczący Komisji.
11. Do członków Komisji nie stosuje się przepisu art. 1515 § 2 zdanie drugie Kodeksu pracy.
Art. 28c. Do członków stałych Komisji stosuje się odpowiednio przepisy art. 21-24, 26, 28 i 421
ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz.
953, z późn. zm.).
Art. 28d. 1. Minister właściwy do spraw transportu ujmuje w części budżetu państwa, której jest
dysponentem, środki na prowadzenie działalności Komisji i jej obsługę, w szczególności na wynagrodzenia
dla jej członków, ekspertów, pracowników obsługi oraz wyposażenie techniczne, koszty szkolenia, koszty
publikacji materiałów, a także koszty ekspertyz.
2. Obsługę Komisji sprawują odpowiednie komórki organizacyjne urzędu obsługującego ministra
właściwego do spraw transportu.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji członka
Komisji, mając na uwadze dane niezbędne do identyfikacji tych osób.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze zarządzenia, regulamin działania Komisji
oraz jej strukturę organizacyjną, uwzględniając charakter wykonywanych przez nią zadań.
Art. 28e. 1. Komisja prowadzi postępowanie po każdym poważnym wypadku na sieci kolejowej, z
wyłączeniem przypadków najechania pojazdu kolejowego na osoby podczas przechodzenia przez tory.
2. Komisja może prowadzić postępowanie w odniesieniu do wypadku lub incydentu, które w
nieznacznie różniących się warunkach byłyby poważnymi wypadkami powodującymi zaprzestanie
funkcjonowania podsystemów strukturalnych lub składników interoperacyjności transeuropejskiego
systemu kolei.
3. Decyzję o podjęciu postępowania w sprawie wypadku lub incydentu, o którym mowa w ust. 2,
podejmuje przewodniczący Komisji, nie później niż w ciągu tygodnia od dnia uzyskania informacji o ich
zaistnieniu, biorąc pod uwagę:
1) wagę wypadku lub incydentu;
2) czy wypadek lub incydent tworzy serię wypadków lub incydentów odnoszących się do systemu jako
całości;
3) wpływ wypadku lub incydentu na bezpieczeństwo kolei na poziomie wspólnotowym;
4) wnioski zarządców, przewoźników kolejowych, ministra właściwego do spraw transportu, Prezesa UTK
lub państw członkowskich Unii Europejskiej.
4. W terminie tygodnia od dnia podjęcia decyzji o rozpoczęciu postępowania Komisja informuje o tym
Agencję, podając datę, czas i miejsce zdarzenia, jak również jego rodzaj i skutki obejmujące ofiary
śmiertelne, osoby ranne i odniesione przez nie rany oraz poniesione straty materialne.
Art. 28f. 1. Zakres postępowania i procedury ustala Komisja w zależności od wniosków, jakie
zamierza uzyskać z poważnego wypadku, wypadku lub incydentu w celu poprawy bezpieczeństwa, z
uwzględnieniem przepisów art. 28h, 28j i 28k.
2. Postępowanie jest prowadzone przez Komisję niezależnie od postępowania sądowego i nie
obejmuje ustalania winy lub odpowiedzialności.
Art. 28g. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi są obowiązani do natychmiastowego zgłaszania
poważnych wypadków, wypadków i incydentów Komisji.
Art. 28h. 1. W przypadku podjęcia postępowania, o którym mowa w art. 28e ust. 1 lub ust. 2,
Komisja w możliwie najkrótszym czasie przystępuje do:
1) badania stanu istniejącego infrastruktury kolejowej, w tym urządzeń sterowania ruchem kolejowym i
sygnalizacji oraz pojazdów kolejowych;
2) zabezpieczenia dokumentacji mającej związek z poważnym wypadkiem, wypadkiem lub incydentem;
3) zabezpieczenia danych zarejestrowanych przez urządzenia rejestrujące w celu poddania ich badaniom
lub analizom;
4) przesłuchania personelu pociągu i innych pracowników kolei uczestniczących w poważnym wypadku,
wypadku lub incydencie oraz innych świadków lub ma dostęp do wyników przesłuchań.
2. Komisja ma prawo:
2013-10-03 15:15
47 z 64
1) dostępu do protokołów oględzin i otwarcia zwłok ofiar śmiertelnych poważnych wypadków;
2)
dostępu do wszystkich informacji mających znaczenie w postępowaniu, w tym posiadanych przez
zarządcę, przewoźnika kolejowego i Urząd Transportu Kolejowego;
3)
żądania od związanych z poważnym wypadkiem, wypadkiem lub incydentem jednostek
organizacyjnych pomocy w prowadzeniu postępowania oraz dostarczenia potrzebnych materiałów i
ekspertyz.
3. Komisja powinna po przeprowadzeniu niezbędnych badań i czynności w możliwie najkrótszym
czasie umożliwić zarządcy udostępnienie infrastruktury kolejowej dla ruchu kolejowego.
Art. 28i. W razie konieczności Komisja może zwrócić się do podmiotów prowadzących postępowanie
w sprawie poważnych wypadków, wypadków lub incydentów w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej lub Agencji o przeprowadzenie ekspertyz, badań technicznych, analiz i ocen.
Art. 28j. 1. W przypadku gdy nie ma możliwości ustalenia, w którym państwie wydarzył się poważny
wypadek, wypadek lub incydent, lub jeżeli wydarzył się na granicy lub w jej pobliżu, Komisja uzgadnia z
właściwymi podmiotami prowadzącymi postępowanie w sprawie poważnych wypadków, wypadków lub
incydentów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, który z podmiotów prowadzi
postępowanie, lub uzgadnia prowadzenie postępowania we współpracy.
2. W przypadku prowadzenia postępowania przez Komisję podmiot, z którym przeprowadzono
uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, ma prawo do udziału w postępowaniu i do uzyskania jego pełnych
wyników.
3. Komisja zaprasza do udziału w postępowaniu podmioty prowadzące postępowanie w sprawie
poważnych wypadków, wypadków lub incydentów z państw członkowskich Unii Europejskiej, których
przewoźnicy kolejowi uczestniczyli w poważnym wypadku, wypadku lub incydencie.
Art. 28k. 1. Komisja prowadzi postępowanie w sposób pozwalający na wysłuchanie uczestników,
świadków i innych zainteresowanych oraz umożliwia im dostęp do wyników postępowania.
2. O prowadzonym postępowaniu i jego postępach Komisja informuje właściwego zarządcę i
przewoźnika
kolejowego,
Prezesa
UTK,
organ prowadzący
postępowanie
przygotowawcze,
poszkodowanych, osoby bliskie ofiarom śmiertelnym, właścicieli zniszczonego mienia, producentów,
służby ratunkowe oraz innych zainteresowanych, w miarę możliwości, umożliwiając im przedkładanie
opinii w sprawie postępowania i wnoszenie uwag do projektów raportów.
Art. 28l. 1. Komisja sporządza raport z postępowania zawierający zalecenia w zakresie poprawy
bezpieczeństwa oraz zapobiegania poważnym wypadkom, wypadkom lub incydentom, przyjmując
uchwałę w tym zakresie.
2. Zalecenia w zakresie poprawy bezpieczeństwa oraz zapobiegania poważnym wypadkom,
wypadkom lub incydentom nie mogą obejmować ustalania winy lub odpowiedzialności.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, zawartość raportu z
postępowania w sprawie poważnych wypadków, wypadków lub incydentów, mając na uwadze skutki
poważnych wypadków, wypadków lub incydentów.
4. Komisja przedkłada raport z postępowania podmiotom, o których mowa w art. 28k ust. 2,
zainteresowanym podmiotom w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak również Agencji
oraz partnerom społecznym na ich wniosek.
5. Komisja ogłasza raport z postępowania niezwłocznie po jego sporządzeniu, nie później jednak niż
12 miesięcy od dnia zdarzenia.
6. Komisja sporządza do dnia 30 marca roczny raport z prac Komisji w roku poprzednim, zawierający
wydane zalecenia w zakresie bezpieczeństwa i działania podjęte zgodnie z tymi zaleceniami, oraz przesyła
go do Agencji. Roczny raport ogłaszany jest nie później niż do dnia 30 września.
7. Komisja ogłasza raporty, o których mowa w ust. 1 i 6, w drodze obwieszczenia, w dzienniku
urzędowym ministra właściwego do spraw transportu.
8. Zalecenia, o których mowa w ust. 6, są przekazywane Prezesowi UTK, a w uzasadnionych
przypadkach innym zainteresowanym podmiotom, w tym podmiotom w innych państwach członkowskich
Unii Europejskiej.
9. Prezes UTK nadzoruje w ramach swoich kompetencji realizację zaleceń powypadkowych
przekazywanych przez Komisję.
10. Podmioty, których dotyczą zalecenia, corocznie przedstawiają, w terminie do dnia 1 kwietnia,
Komisji oraz Prezesowi UTK informacje o realizacji zaleceń oraz o podjętych środkach zapobiegawczych i
działaniach zmierzających do realizacji tych zaleceń.
11. Prezes UTK przedstawia corocznie Komisji informację o realizacji zaleceń przekazanych przez
Komisję oraz o podjętych działaniach zmierzających do realizacji tych zaleceń.
Art. 28m. 1. Postępowanie w sprawach poważnych wypadków, wypadków lub incydentów prowadzi
komisja kolejowa, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku podjęcia postępowania przez Komisję komisja kolejowa przekazuje jej prowadzenie
postępowania.
3. W skład komisji kolejowych wchodzą w szczególności przedstawiciele przewoźników kolejowych lub
zarządców, których pracownicy lub pojazdy kolejowe uczestniczyli w poważnym wypadku, wypadku lub
incydencie bądź których infrastruktura kolejowa ma związek z tym poważnym wypadkiem, wypadkiem
lub incydentem.
2013-10-03 15:15
48 z 64
4. Nadzór nad postępowaniami prowadzonymi przez komisje kolejowe sprawuje przewodniczący
Komisji.
Art. 28n. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób
powiadamiania o poważnych wypadkach, wypadkach lub incydentach na liniach kolejowych, sposób
powoływania przewodniczącego komisji kolejowej oraz sposób prowadzenia postępowania i tryb pracy
komisji kolejowych, mając na uwadze konieczność ograniczenia skutków poważnych wypadków,
wypadków lub incydentów.
Art. 28o. Przepisów rozdziału 5a nie stosuje się do zarządców, o których mowa w art. 18 ust. 2, i
przewoźników kolejowych, o których mowa w art. 18 ust. 3.
Rozdział 5b
Przewozy kolejowe o charakterze użyteczności publicznej
Art. 28p. Umowy o świadczenie usług publicznych zawierane są przez organizatorów publicznego
transportu kolejowego wyłącznie na podstawie i w zakresie określonym w obowiązujących planach
transportowych.
Art. 28pa. 1. Prezes UTK opiniuje projekt planu transportowego, w zakresie kolejowych przewozów
pasażerskich, w terminie 21 dni od dnia jego doręczenia.
2. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje Prezesowi UTK projekt planu
transportowego przed jego uchwaleniem lub wydaniem wraz z dokumentacją stanowiącą podstawę oceny
uwarunkowań, o których mowa w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie
zbiorowym, w zakresie określonym przez Prezesa UTK.
3. Niezajęcie stanowiska w terminie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za pozytywne
zaopiniowanie projektu planu transportowego.
Art. 28pb. 1. Prezes UTK opiniuje, pod względem zgodności z planem transportowym, projekt
umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich, w terminie 21
dni od dnia jego doręczenia.
2. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje do zaopiniowania Prezesowi UTK
projekt umowy, o której mowa w ust. 1, na 30 dni przed wszczęciem postępowania o udzielenie
zamówienia w trybie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z
2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.) lub wszczęciem postępowania o zawarcie umowy koncesji w trybie
przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz.
101, z późn. zm.) albo przed bezpośrednim zawarciem umowy, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z
dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.
3. Niezajęcie stanowiska w terminie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za pozytywne
zaopiniowanie projektu umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów
pasażerskich.
4. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje Prezesowi UTK, potwierdzoną za
zgodność z oryginałem przez tego organizatora, kopię umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie
kolejowych przewozów pasażerskich, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia.
Rozdział 5c
Otwarty dostęp dla pasażerskich przewozów kolejowych
Art. 28q. Przewóz osób w transporcie kolejowym niebędący przewozem o charakterze użyteczności
publicznej może być wykonywany przez przewoźnika kolejowego na podstawie decyzji o przyznaniu
otwartego dostępu.
Art. 28r. 1. Decyzję w sprawie wykonywania przez przewoźnika kolejowego przewozów w ramach
otwartego dostępu na danej trasie wydaje, za opłatą, Prezes UTK na podstawie wniosku złożonego przez
przewoźnika kolejowego, po przeprowadzeniu analizy wpływu działalności określonej we wniosku na
warunki ekonomiczne usług świadczonych na tej samej linii na podstawie umowy o świadczenie usług
publicznych.
1a. Strony umowy, o której mowa w ust. 1, są obowiązane do dostarczenia Prezesowi UTK, na każde
jego żądanie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia żądania, dokumentów, informacji i wyliczeń
niezbędnych do przeprowadzenia analizy, o której mowa w ust. 1.
1b. Prezes UTK może odmówić wydania decyzji o przyznaniu otwartego dostępu w przypadku
stwierdzenia, że działalność określona we wniosku przez przewoźnika kolejowego wpłynie na warunki
ekonomiczne usług świadczonych na tej samej linii na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych,
skutkując:
1) wzrostem poziomu rekompensaty wypłacanej przez organizatora operatorowi publicznego transportu
kolejowego o więcej niż 10% w stosunku do poziomu wynikającego z umowy o świadczenie usług
publicznych lub
2)
zakłóceniem regularności przewozów pasażerskich, z uwzględnieniem natężenia ruchu na linii
2013-10-03 15:15
49 z 64
kolejowej oraz potrzeb podróżnych.
2. Decyzja o przyznaniu otwartego dostępu jest wydawana na okres nieprzekraczający 5 lat.
3. Opłata, o której mowa w ust. 1, stanowi dochód budżetu państwa.
Art. 28s. W decyzji o przyznaniu otwartego dostępu określa się w szczególności:
1) przedsiębiorcę, jego siedzibę i adres;
2) linię kolejową lub linie kolejowe, na których mają być realizowane przewozy w ramach otwartego
dostępu;
3) okres, na jaki decyzja została wydana;
4) warunki oraz zakres wykorzystywania dostępu do linii kolejowej lub linii kolejowych.
Art. 28t. 1. Prezes UTK cofa decyzję o przyznaniu otwartego dostępu w przypadku:
1) wystąpienia rażącego naruszenia warunków określonych w decyzji;
2) zaprzestania wykonywania przewozów przez co najmniej 6 miesięcy z przyczyn leżących po stronie
przewoźnika kolejowego.
2. Decyzja o przyznaniu otwartego dostępu wygasa w przypadku:
1)
cofnięcia uprawnienia do podejmowania i wykonywania działalności w zakresie transportu
kolejowego;
2) likwidacji albo ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, któremu decyzja została wydana;
3) upływu okresu, na jaki decyzja została wydana;
4) zrzeczenia się wykonywania przewozu przez przewoźnika, któremu decyzja została wydana, i wydania
decyzji o jej wygaśnięciu.
Art. 28u. W przypadku odwołań od decyzji, o których mowa w art. 28r ust. 1 oraz art. 28t, przepis
art. 14 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Art. 28w. Prezes UTK dokonuje okresowej kontroli działalności przewoźników kolejowych
wykonujących usługę w ramach otwartego dostępu w zakresie warunków jej wykonywania określonych w
decyzji o przyznaniu otwartego dostępu.
Art. 28x. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) dokumenty i informacje, jakie należy dołączyć do wniosku o wydanie decyzji o przyznaniu otwartego
dostępu;
2) wysokość opłaty za wydanie decyzji o przyznaniu otwartego dostępu, która nie może być wyższa niż
równowartość w złotych 5.000 euro.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister uwzględnia:
1) zakres danych i informacji niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu otwartego dostępu;
2) zakres i pracochłonność czynności do przeprowadzenia analizy, o której mowa w art. 28r ust. 1;
3) okres ważności decyzji o przyznaniu otwartego dostępu;
4) zasięg wykonywanego przewozu.
Rozdział 5d
Przewozy okazjonalne
Art. 28y. Okazjonalny przewóz na linii kolejowej realizowany jest w granicach wolnej przepustowości
infrastruktury.
Art. 28z. 1. Podmiot zainteresowany realizowaniem przewozu okazjonalnego składa wniosek do
zarządcy co najmniej na 7 dni przed planowanym przewozem.
2. Zarządca, w ramach wolnej przepustowości infrastruktury, uwzględnia wniosek i określa szczegóły
wykonania przewozu w umowie o udostępnienie infrastruktury kolejowej.
Rozdział 6
Udostępnianie infrastruktury kolejowej i opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej
Art. 29. 1. Udostępnianie infrastruktury kolejowej polega na przydzielaniu przewoźnikowi
kolejowemu trasy pociągu na liniach kolejowych oraz umożliwieniu mu korzystania z niezbędnej
infrastruktury kolejowej, z zastrzeżeniem ust. 2.
1a. Przewoźnicy kolejowi są uprawnieni do minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej oraz
dostępu na sieci kolejowej do urządzeń związanych z obsługą pociągów, a także do zapewnienia tej
obsługi, określonych w części I załącznika do ustawy.
1b. Zarządca nie może odmówić dostępu na sieci kolejowej do urządzeń związanych z obsługą
pociągów, a także do zapewnienia tej obsługi, określonych w części I ust. 2 załącznika do ustawy, chyba
że istnieją inne podmioty udostępniające te urządzenia i zapewniające obsługę na zasadach rynkowych.
1c. Przewoźnik kolejowy nabywa prawo do korzystania z przydzielonych w rozkładzie jazdy tras
pociągów po zawarciu umowy o udostępnienie infrastruktury kolejowej. W zakresie pasażerskich
przewozów kolejowych zarządca zawiera umowę o udostępnienie infrastruktury z przewoźnikiem
kolejowym, który zawarł umowę o świadczenie usług publicznych, uzyskał decyzję o przyznaniu otwartego
dostępu albo uwzględniono jego wniosek na wykonanie przewozu okazjonalnego.
2013-10-03 15:15
50 z 64
1d. Przydzielenie trasy przejazdów pociągu przez zarządcę infrastruktury w zakresie pasażerskich
przewozów kolejowych możliwe jest na podstawie:
1) umowy o świadczenie usług publicznych;
2) decyzji o przyznaniu otwartego dostępu;
3) uwzględnionego wniosku na wykonanie przewozu okazjonalnego.
1e. Prezes UTK, na pisemny wniosek zarządcy lub przewoźnika kolejowego albo z urzędu, w drodze
postanowienia, może wyznaczyć termin zakończenia negocjacji dotyczących zawarcia umowy o
udostępnienie infrastruktury kolejowej, nie krótszy niż 14 dni, licząc od dnia doręczenia wniosku o
zawarcie umowy o udostępnienie infrastruktury kolejowej.
1f. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1e, można nałożyć obowiązek prowadzenia negocjacji
przed Prezesem UTK.
1g.
Wniosek o wyznaczenie terminu zakończenia negocjacji dotyczących zawarcia umowy o
udostępnienie infrastruktury kolejowej powinien zawierać projekt umowy o udostępnienie infrastruktury
kolejowej oraz aktualne stanowiska stron, z zaznaczeniem tych części umowy, co do których strony nie
doszły do porozumienia. W przypadku wydania z urzędu postanowienia, o którym mowa w ust. 1e, Prezes
UTK nakłada na strony obowiązek dostarczenia, w terminie 5 dni roboczych, dokumentów wymienionych
w zdaniu pierwszym.
1h. W przypadku odmowy podjęcia negocjacji w sprawie umowy o udostępnienie infrastruktury
kolejowej Prezes UTK, na pisemny wniosek zarządcy lub przewoźnika kolejowego albo z urzędu, w drodze
postanowienia, może nałożyć obowiązek ich przeprowadzenia i wyznaczyć termin ich zakończenia.
Przepisy ust. 1f i 1g stosuje się odpowiednio.
1i. Po bezskutecznym upływie terminu zakończenia negocjacji, wyznaczonego w postanowieniu, o
którym mowa w ust. 1e i 1h, Prezes UTK wydaje decyzję w sprawie udostępnienia infrastruktury
kolejowej, która zastępuje umowę o udostępnienie infrastruktury kolejowej.
2. Zarządca jest obowiązany do udostępniania infrastruktury kolejowej na podstawie wniosków
składanych zgodnie z regulaminem przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras
pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych, o którym mowa w art. 32, zwanym dalej
"regulaminem", z zachowaniem zasady równego ich traktowania.
3. (uchylony).
3a. W zakresie pasażerskich przewozów kolejowych zarządca w okresie obowiązywania umowy o
udostępnienie infrastruktury kolejowej albo umowy ramowej obowiązany jest zachować parametry linii
kolejowej i czas przejazdu pociągów zgodnie z danymi przekazanymi organizatorom publicznego
transportu kolejowego w trybie art. 5b.
4. Z tytułu udostępnienia infrastruktury kolejowej jej zarządca pobiera opłaty, o których mowa w art.
33.
5. Rozwiązanie umowy o udostępnienie infrastruktury kolejowej wymaga zgody Prezesa UTK,
udzielonej w drodze decyzji.
6.
Decyzjom, o których mowa w ust. 1i oraz w ust. 5, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
Art. 29a. 1. Przewoźnikowi kolejowemu mającemu siedzibę w innym państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, uprawnionemu do wykonywania działalności
gospodarczej w zakresie transportu kolejowego na podstawie przepisów obowiązujących w państwie, w
którym znajduje się jego siedziba, przysługuje prawo dostępu do infrastruktury kolejowej, w celu
wykonywania międzynarodowych przewozów kolejowych, z zastrzeżeniem ust. 2 i 8.
2. Dostęp do Transeuropejskiej Kolejowej Sieci Towarowej (TERFN) przysługuje z uwzględnieniem
warunków załącznika XII Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
3. Przewoźnikowi kolejowemu, o którym mowa w ust. 1, przysługuje dostęp do infrastruktury
kolejowej, w celu wykonywania przewozów kolejowych rzeczy.
4. Przewoźnik kolejowy, o którym mowa w ust. 1, wykonujący międzynarodowe przewozy osób
obejmujące prawo do zapewnienia podróżnym możliwości wsiadania i wysiadania na stacjach znajdujących
się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zamierzający złożyć wniosek o przydzielenie tras pociągów, o
którym mowa w art. 30 ust. 1, przedkłada Prezesowi UTK i zarządcy infrastruktury kolejowej informację,
której zakres określa rozporządzenie wydane na podstawie ust. 11. Informację przedkłada się nie później
niż 90 dni przed dniem złożenia wniosku.
5.
Prezes UTK niezwłocznie udostępnia informację, o której mowa w ust. 4, przewoźnikom
kolejowym korzystającym z linii kolejowej objętej wnioskiem oraz organom zawierającym umowy o
świadczenie usług publicznych na tej linii.
6. Prezes UTK na wniosek:
1) przewoźnika kolejowego lub organu zawierającego umowy o świadczenie usług publicznych na linii
kolejowej objętej wnioskiem ustala, na podstawie przewidywanych proporcji przychodu i natężenia ruchu
wynikających z przewozu pasażerów na trasach krajowych w stosunku do przewozu pasażerów na trasach
międzynarodowych oraz długości trasy, czy większość planowanych przez tego przewoźnika kolejowego
przewozów będzie wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; wniosek składa się w terminie 7
dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 5;
2) przewoźnika kolejowego korzystającego z linii kolejowej objętej wnioskiem, jej zarządcy lub organu
zawierającego umowy o świadczenie usług publicznych na tej linii, przeprowadza analizę w celu ustalenia,
czy planowane połączenie międzynarodowe naruszy równowagę ekonomiczną usług wykonywanych na
podstawie umów o świadczenie usług publicznych; wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia
2013-10-03 15:15
51 z 64
otrzymania informacji, o której mowa w ust. 5.
7. Wnioski, o których mowa w ust. 6, i informacja, o której mowa w ust. 4, powinny zawierać
dokumenty i materiały umożliwiające podjęcie decyzji przez Prezesa UTK. Prezes UTK ma prawo żądania
od występującego z wnioskiem o niezwłoczne uzupełnienie dokumentów i materiałów.
8. Prezes UTK może wydać, nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania niezbędnych
dokumentów i materiałów, decyzję w sprawie ograniczenia dostępu do infrastruktury kolejowej
przewoźnika kolejowego, o którym mowa w ust. 4, jeżeli większość planowanych przez tego przewoźnika
przewozów będzie wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jeżeli planowane połączenie
międzynarodowe naruszy równowagę ekonomiczną usług wykonywanych na podstawie umów o
świadczenie usług publicznych.
9. Decyzję, o której mowa w ust. 8, wraz z uzasadnieniem Prezes UTK przekazuje niezwłocznie
zainteresowanym stronom.
10. Od decyzji, o której mowa w ust. 8, przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie sądu ochrony konkurencji i konsumentów, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Art. 14 ust. 6 i 7
stosuje się odpowiednio.
11. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, określi:
1)
kryteria, na podstawie których ustalane będzie czy planowany przewóz osób jest usługą
międzynarodową,
2)
kryteria, na podstawie których przeprowadzona będzie analiza czy planowane połączenie
międzynarodowe narusza równowagę ekonomiczną usług wykonywanych na podstawie umów o
świadczenie usług publicznych,
3) zakres informacji, o której mowa w ust. 4,
4) zakres wniosków, o których mowa w ust. 6,
5) tryb wydawania decyzji, o której mowa w ust. 8
mając na uwadze obowiązujące w tym zakresie przepisy międzynarodowe, konieczność
zachowania równowagi ekonomicznej usług wykonywanych na podstawie umów o świadczenie
usług publicznych, rodzaje ograniczeń dostępu do infrastruktury kolejowej, a także konieczność
przeprowadzenia rzetelnych, obiektywnych analiz.
Art. 30. 1. Zarządca planuje trasy pociągów w rozkładzie jazdy pociągów na podstawie wniosków
przyjętych od przewoźników kolejowych. Wniosek o przydzielenie tras pociągów powinien być złożony co
najmniej na 6 miesięcy przed dniem wejścia w życie rozkładu jazdy pociągów.
1a. W zakresie pasażerskich przewozów kolejowych, zarządca planuje trasy pociągów w rozkładzie
jazdy pociągów na podstawie zawartych umów o świadczenie usług publicznych lub decyzji o przyznaniu
otwartego dostępu.
2. Zarządca przydziela trasy pociągów przewoźnikom kolejowym uwzględniając:
1) pierwszeństwo przewozu osób;
2) ogłoszone plany transportowe lub zawarte umowy o świadczenie usług publicznych;
3) obowiązek wykonywania przewozu nałożony przepisami prawa przewozowego;
4) umowy ramowe w zakresie przewozu rzeczy.
2a. (uchylony).
2b. Zarządca przed dokonaniem przydziału tras pociągów w rozkładzie jazdy dla przewozu osób
dokonuje, w miarę potrzeby, koordynacji połączeń z udziałem zainteresowanych przewoźników.
2c. (uchylony).
3. W przypadku rozpatrywania wniosków o równych priorytetach zarządca powinien w drodze
konsultacji z wnioskodawcami przyjąć w rozkładzie jazdy pociągów rozwiązanie najkorzystniejsze pod
względem wykorzystania zdolności przepustowej linii kolejowej.
4. Zarządca powiadamia wnioskodawców o przydzielonej trasie nie później niż na miesiąc przed
dniem wejścia w życie rozkładu jazdy pociągów i jednocześnie przekazuje go właścicielowi dworca lub
zarządzającemu dworcem. Od dnia powiadomienia nie można zmienić rozkładu jazdy dla przewozu osób, z
zastrzeżeniem ust. 5b, 5f i 7.
5. Rozkład jazdy pociągów jest ustalany raz w roku.
5a. Zmiana obowiązującego rozkładu jazdy pociągów następuje o północy w drugą sobotę grudnia, z
zastrzeżeniem ust. 5b.
5b. Zmiany rozkładu jazdy nieprzewidziane w trakcie jego tworzenia są wprowadzane z inicjatywy
zarządcy infrastruktury lub na wniosek przewoźnika. Zmiana rozkładu jazdy pociągów następuje o północy
w drugą sobotę czerwca. Zarządcy mogą uzgodnić inne daty; w przypadku gdy może to naruszyć ruch
międzynarodowy, informują o tym organy krajowe właściwe w sprawie kontroli granicznej i kontroli celnej
oraz Komisję Europejską.
5c. Zarządca podaje rozkład jazdy dla przewozu osób do publicznej wiadomości w formie ogłoszenia
na swojej stronie internetowej oraz na peronach, nie później niż w terminie 21 dni przed dniem jego
wejścia w życie. Zarządca, niezwłocznie po wprowadzeniu zmian w rozkładzie jazdy dla przewozu osób,
aktualizuje go, a informację o aktualizacji przekazuje właścicielowi dworca lub zarządzającemu dworcem.
5d. Właściciel dworca lub zarządzający dworcem podaje rozkład jazdy dla przewozu osób do
publicznej wiadomości w formie ogłoszeń w miejscu powszechnie dostępnym w budynku dworca, nie
później niż w terminie określonym w ust. 5c. Przepis stosuje się odpowiednio do aktualizacji rozkładu
jazdy dla przewozu osób, której dokonuje się niezwłocznie po otrzymaniu informacji od zarządcy.
5e. Przewoźnik kolejowy podaje do publicznej wiadomości rozkład jazdy na zasadach i w terminie
określonych w:
1) art. 2 ust. 2 oraz
2013-10-03 15:15
52 z 64
2) przepisach wydanych na podstawie art. 34 ust. 2
- ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe.
5f. Zmiany w rozkładzie jazdy dla przewozu osób wynikające z inwestycji, remontów lub utrzymania
linii kolejowych wprowadzane są nie częściej niż raz w miesiącu.
6. Trasy pociągów są przydzielane wnioskodawcom na czas obowiązywania rozkładu jazdy pociągów,
z zastrzeżeniem ust. 7.
7. Przydział tras pociągów na okres krótszy niż czas obowiązywania rozkładu jazdy pociągów, na
które przewoźnik złożył wnioski w innym niż określony w ust. 1 terminie, może nastąpić wyłącznie w
miarę wolnej zdolności przepustowej.
8. Zarządca dokonuje przydziału tras pociągów w rozkładzie jazdy pociągów w ramach posiadanej
zdolności przepustowej, ustalonej przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z rezerwacji przez zarządcę
zdolności dla własnych przewozów technologicznych.
9. Sposób ustalania zdolności przepustowej potrzebnej dla własnych przewozów technologicznych
zarządca określa w regulaminie.
10. W przypadku naruszenia terminów i zasad określonych w ust. 1, 4, 5a, 5c-5f, zarządca,
przewoźnik kolejowy oraz właściciel dworca lub zarządzający dworcem obowiązani są niezwłocznie
przekazać stosowną informację Prezesowi UTK, wraz z wyjaśnieniem przyczyn naruszenia.
11. W przypadku zmiany rozkładu jazdy na podstawie ust. 5b lub ust. 7, przepis ust. 10 stosuje się
odpowiednio.
Art. 31. 1. Sposób i warunki korzystania z tras pociągów przydzielonych w rozkładzie jazdy
pociągów określa umowa, o której mowa w art. 29 ust. 1c..
2.
Umowa zawierana jest na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów, z tym że na
uzasadniony wniosek przewoźnika kolejowego może być zawarta umowa ramowa na czas dłuższy niż
okres obowiązywania jednego rozkładu jazdy pociągów, nie dłuższy niż 5 lat, która może być przedłużana
na kolejne okresy 5-letnie.
3. Zawarcie umowy ramowej na okres dłuższy niż 5 lat wymaga szczegółowego uzasadnienia przez
przewoźnika kolejowego istniejącymi, długoterminowymi umowami handlowymi lub poniesionymi albo
planowanymi inwestycjami.
4.
Umowy ramowe mogą być zawierane na okres 15 lat w wyjątkowych, uzasadnionych
przypadkach, w przypadku usług świadczonych z wykorzystaniem infrastruktury kolejowej wymagającej
długoterminowych inwestycji.
4a.
Umowy ramowe zawierane na okres dłuższy niż 15 lat mogą być zawierane jedynie w
wyjątkowych przypadkach, w szczególności gdy usługi są świadczone z wykorzystaniem infrastruktury
kolejowej wymagającej długoterminowych inwestycji na dużą skalę oraz gdy inwestycje takie objęte są
zobowiązaniami umownymi, w tym wieloletnim planem amortyzacji.
5. Postanowienia umów ramowych nie mogą uniemożliwiać korzystania z danej linii kolejowej innym
przewoźnikom kolejowym.
6. Umowa ramowa jest zatwierdzana przez Prezesa UTK.
7. Ogólne istotne postanowienia każdej umowy ramowej powinny być, na życzenie, udostępniane
wszystkim ubiegającym się o przydział tras pociągów, z zachowaniem tajemnicy handlowej.
8. Zarządca, właściciel dworca lub zarządzający dworcem są obowiązani do nieujawniania informacji
handlowych uzyskanych od wnioskodawców, z zastrzeżeniem art. 30 ust. 5c i 5d.
9. Korzystanie z linii kolejowej nie może naruszać zasad bezpieczeństwa ruchu kolejowego,
bezpiecznego przewozu osób i rzeczy oraz ochrony środowiska, a także ochrony zabytków.
Art. 32. 1. Zarządca opracowuje regulamin określający w szczególności:
1) tryb składania i rozpatrywania wniosków o przydział tras pociągów;
2) charakterystykę infrastruktury kolejowej przeznaczonej do udostępniania przewoźnikom kolejowym
oraz informacje o warunkach dostępu do niej;
3) sposób ustalania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej;
4) warunki korzystania z udostępnionej infrastruktury kolejowej;
5) zakres usług związanych z udostępnianiem infrastruktury kolejowej i warunki ich zapewnienia;
6) sposób przewożenia materiałów sypkich zapobiegający ich pyleniu.
1a. Do regulaminu, o którym mowa w ust. 1, dołącza się link do strony internetowej, na której jest
zamieszczony rejestr infrastruktury, o którym mowa w art. 25g ust. 1.
2. Regulamin jest ogłaszany, w sposób zwyczajowo przyjęty, nie później niż na 4 miesiące przed
upływem terminu składania wniosków o przydział tras pociągów.
3. Wprowadzenie do regulaminu postanowień dotyczących linii kolejowych o znaczeniu obronnym
wymaga uzgodnienia z Ministrem Obrony Narodowej.
Art. 33. 1. Zarządca określa wysokość opłat za korzystanie przez przewoźników kolejowych z
2. Opłata podstawowa za korzystanie z infrastruktury kolejowej ustalana jest przy uwzględnieniu
kosztów, jakie bezpośrednio poniesie zarządca jako rezultat wykonywania przez przewoźnika kolejowego
przewozów pociągami.
3. Opłata za korzystanie z infrastruktury kolejowej stanowi sumę opłaty podstawowej i opłat
dodatkowych.
3a. W ramach opłaty podstawowej zarządca pobiera określoną odrębnie opłatę za:
1) minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej obejmujący usługi, o których mowa w części I ust. 1
2013-10-03 15:15
53 z 64
załącznika do ustawy;
2) dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów obejmujący usługi, o których mowa w części I ust.
2 załącznika do ustawy.
4. Opłata podstawowa za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej jest obliczana jako iloczyn
przebiegów pociągów i stawek jednostkowych ustalonych w zależności od kategorii linii kolejowej i rodzaju
pociągu, oddzielnie dla przewozu osób i rzeczy.
4a. Zarządca może stosować minimalną stawkę jednostkową opłaty podstawowej. Minimalną stawkę
stosuje się na jednakowych zasadach wobec wszystkich przewoźników kolejowych osób za korzystanie z
infrastruktury kolejowej związane z działalnością wykonywaną zgodnie z umową o świadczenie usług
publicznych.
4b. (uchylony).
4c. Opłata podstawowa za dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów obliczana jest jako
iloczyn zamówionych usług i odpowiadających im stawek jednostkowych ustalonych odrębnie dla rodzajów
usług określonych w części I ust. 2 załącznika do ustawy.
5. Stawka jednostkowa opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej jest
określana dla przejazdu jednego pociągu na odległość jednego kilometra.
5a. Zarządca, ustalając stawki jednostkowe opłaty podstawowej, pomniejsza wysokość planowanych
kosztów udostępniania infrastruktury kolejowej przewoźnikom kolejowym o przewidywaną dotację na
remonty i utrzymanie infrastruktury kolejowej pochodzącą z budżetu państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego oraz o przewidywane środki pochodzące z Funduszu Kolejowego.
5b. (uchylony).
5c.
Wzrost stawek jednostkowych opłaty podstawowej dla kolejowych przewozów osób
wykonywanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych, w okresie obowiązywania rozkładu
jazdy pociągów, o którym mowa w art. 30 ust. 5, nie może przekraczać planowanego poziomu wskaźnika
inflacji przyjętego w projekcie ustawy budżetowej na dany rok.
6. Zarządca jest obowiązany podać do publicznej wiadomości, w sposób zwyczajowo przyjęty,
odrębnie dla przewozu osób i przewozu rzeczy, wysokości i rodzaje stawek opłaty podstawowej oraz opłat
dodatkowych.
7. Stawki jednostkowe opłaty podstawowej oraz opłaty dodatkowe, poza opłatami za korzystanie z
prądu trakcyjnego, wraz z kalkulacją ich wysokości przekazuje się Prezesowi UTK.
8. Prezes UTK w terminie 30 dni od dnia otrzymania stawek, o których mowa w ust. 7, zatwierdza je
albo odmawia ich zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności z zasadami, o których mowa w
ust. 2-6, art. 34 oraz przepisami wydanymi na podstawie art. 35.
9. Stawki jednostkowe opłaty podstawowej ogłasza się, w sposób zwyczajowo przyjęty, nie później
niż dwa miesiące po terminie określonym w art. 32 ust. 2.
9a. Zarządca może wprowadzać zmiany stawek jednostkowych opłaty podstawowej:
1) w każdym czasie - jeżeli zmiana dotyczy obniżenia opłat;
2) nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia ich ogłoszenia - jeżeli zmiana dotyczy podwyższenia
opłat.
10. (uchylony).
11. Opłaty dodatkowe są pobierane za świadczone przez zarządcę usługi inne niż wymienione w
części I załącznika do ustawy, które zarządca będzie świadczył wtedy, gdy zostały wymienione w
regulaminie, a ich wykonania zażąda przewoźnik kolejowy w zgłoszonym wniosku.
12. Z opłat podstawowych za korzystanie z infrastruktury kolejowej na liniach kolejowych o znaczeniu
wyłącznie obronnym zwolnione są wojskowe jednostki budżetowe.
Art. 34. 1. Zarządca może podwyższyć opłatę, o której mowa w art. 33 ust. 2, jeżeli:
1) udokumentuje, że poniósł lub będzie musiał ponieść wydatki z tytułu:
a) powiększenia niewystarczającej zdolności przepustowej określonej linii kolejowej,
b) niekorzystnego oddziaływania ruchu pociągów na środowisko pod warunkiem, że zwiększenie
opłaty będzie porównywalne do stosowanych przez konkurencyjne gałęzie transportu,
c)
podnoszących efektywność inwestycji w zakresie rozwoju sieci kolejowej zakończonych lub
rozpoczętych w okresie nie dłuższym niż 15 lat przed wejściem w życie ustawy;
2)
podwyższenie dotyczy kolejowych międzynarodowych przewozów towarów, jednak tylko pod
warunkiem stosowania, przewidzianych w regulaminie, niedyskryminacyjnych zasad zapewniających
utrzymanie konkurencyjności kolei na rynku przewozów międzynarodowych i nieeliminowania z tego
rynku przewoźników kolejowych, którzy wskutek zwiększenia opłaty musieliby zaniechać wykonywania
kolejowych przewozów międzynarodowych.
1a. Opłata, o której mowa w art. 33 ust. 2, może być podwyższana z tytułu korzystania, w czasie
okresów przepełnienia, z linii kolejowej lub jej odcinka o niewystarczającej zdolności przepustowej.
1b. Przez przepełnienie, o którym mowa w ust. 1a, rozumie się popyt na zdolność przepustową linii
kolejowej lub jej odcinka, który nie może być w pełni zaspokojony w danym okresie czasu, nawet po
dokonaniu koordynacji różnych zamówień zdolności przepustowej.
2. Zarządca może przyznawać ulgi w opłacie podstawowej. Ulgi mogą być przyznane na czas
ograniczony i na określonym odcinku infrastruktury kolejowej:
1) w celu rozwijania nowych usług kolejowych lub
2) w celu korzystania z linii kolejowych o znacznym stopniu niewykorzystania zdolności przepustowej, lub
3) gdy wystąpiły oszczędności kosztów w zarządzaniu infrastrukturą kolejową zarządcy.
2a. Ulgi przyznaje się na jednakowych zasadach dla wszystkich przewoźników kolejowych.
3. (uchylony).
2013-10-03 15:15
54 z 64
4. (uchylony).
Art. 35. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki dostępu i korzystania przez przewoźników kolejowych z infrastruktury kolejowej,
1a)
sposób postępowania w przypadku niewystarczającej zdolności przepustowej infrastruktury
kolejowej, mając na uwadze w szczególności analizę zdolności przepustowej oraz plan powiększenia tej
zdolności, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej,
2) tryb składania i rozpatrywania wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1,
3) rodzaj usług, o których mowa w art. 33 ust. 11,
4)
szczegółowe zasady ustalania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej, w tym opłaty
podstawowej, minimalnej stawki jednostkowej, podwyższania opłat i udzielania ulg, mając na uwadze
przepis art. 33 ust. 2,
5)
zakres przedmiotowy zagadnień, które w szczególności wymagają uregulowania umową, o której
mowa w art. 31,
6)
sposób opracowania regulaminu, o którym mowa w art. 32, z uwzględnieniem obowiązku
przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi stronami,
7) formy współdziałania zarządców w zakresie, o którym mowa w pkt 1-3, jeżeli zarządzana przez nich
infrastruktura kolejowa umożliwia wzajemne przekazywanie pociągów, dzięki połączeniu, o którym mowa
w art. 7
- przy zapewnieniu niedyskryminacyjnego dostępu przewoźników kolejowych do infrastruktury
kolejowej.
Art. 36. Przepisów art. 29-35 nie stosuje się do infrastruktury kolejowej:
1)
przeznaczonej wyłącznie do przewozów osób wykonywanych przez przewoźnika kolejowego, który
równocześnie zarządza tą infrastrukturą bez udostępniania jej innym przewoźnikom;
2)
przeznaczonej do użytku właściciela w celu wykonywania przewozów rzeczy wyłącznie dla jego
własnych potrzeb;
3) obejmującej linie kolejowe o szerokości torów innej niż 1.435 mm.
Rozdział 7
Finansowanie transportu kolejowego
Art. 37. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi prowadzą gospodarkę finansową na zasadach
określonych w odrębnych przepisach, z uwzględnieniem przepisów niniejszego rozdziału.
2. Zarządcy wyodrębnią, w ramach prowadzonej rachunkowości:
1) (uchylony);
2) ewidencję kosztów linii kolejowych, z podziałem na koszty budowy, utrzymania, prowadzenia ruchu
pociągów i administrowania tymi liniami.
Art. 38. 1. Z budżetu państwa są finansowane:
1) inwestycje wynikające z umów i porozumień międzynarodowych;
2) inwestycje, remonty, eksploatacja i utrzymanie linii kolejowych o znaczeniu wyłącznie obronnym;
3) koszty przygotowania i realizacji inwestycji obejmujących linie kolejowe o znaczeniu państwowym.
1a. Do kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, należą w szczególności:
1) wypłaty odszkodowań, o których mowa w art. 9y ust. 1 i 2;
2) wypłaty ceny nabycia nieruchomości, o których mowa w art. 9t, oraz pozostałe koszty związane z jej
nabyciem;
3) wypłaty należności oraz jednorazowych odszkodowań, o których mowa w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia
3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych;
4) koszty wskazania lokalu zamiennego wynikające z realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9w
ust. 4.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, mogą być również finansowane ze środków zarządcy i
jednostek samorządu terytorialnego oraz z innych źródeł.
3. Koszty utrzymania infrastruktury kolejowej, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 2, pokrywane są przez
zarządcę, z tym że mogą być one pokrywane przez jednostki samorządu terytorialnego oraz z innych
źródeł.
4. Wielkość środków przeznaczonych na finansowanie zadań, o których mowa w ust. 1, w danym roku
określa ustawa budżetowa.
5. Inwestycje obejmujące pozostałe linie kolejowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2,
finansowane są przez zarządcę; mogą być one dofinansowywane z budżetu jednostek samorządu
terytorialnego oraz z innych źródeł.
6. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane wydatki w zakresie zakupu i
modernizacji pojazdów kolejowych przeznaczonych do wykonywania przewozów pasażerskich oraz
wydatki na budowę informatycznego systemu rozliczeń sprzedaży biletów na przejazd środkami
transportu publicznego różnych przewoźników, w tym biletu wspólnego.
6a. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane wydatki na budowę lub
przebudowę dworców kolejowych w zakresie bezpośrednio związanym z obsługą podróżnych.
7. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane inwestycje kolejowe,
wynikające z programów rozwoju infrastruktury transportowej, oraz zakup pojazdów kolejowych
2013-10-03 15:15
55 z 64
przeznaczonych do przewozu rzeczy na podstawie jednej umowy o przewóz przy użyciu co najmniej dwóch
różnych gałęzi transportu (transport intermodalny).
publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb, sposób i warunki finansowania, współfinansowania
inwestycji, o których mowa w ust. 6 i 7, kierując się zasadami uczciwej konkurencji, zrównoważonego
rozwoju transportu i efektywności ekonomicznej.
9. Zarządca może zaciągnąć kredyty, pożyczki lub może emitować obligacje w kraju i za granicą, z
przeznaczeniem na finansowanie prac przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych realizowanych w
ramach programu wieloletniego, o którym mowa w art. 38c.
10. Na zobowiązania PLK S.A. z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych
obligacji z przeznaczeniem na finansowanie prac przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych, o których
mowa w ust. 1, mogą być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz
niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2003 r. Nr 174, poz. 1689, z późn. zm.), z wyjątkiem art. 2a ust. 2 tej
ustawy.
11. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 10, są zwolnione z opłat prowizyjnych.
Art. 38a. 1. Minister właściwy do spraw transportu może dofinansować z budżetu państwa lub
Funduszu Kolejowego koszty remontu i utrzymania infrastruktury kolejowej w celu zmniejszania kosztów i
wysokości opłat za korzystanie z niej, jeżeli infrastruktura ta jest udostępniana przez zarządcę na
zasadach określonych w ustawie.
2. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, realizowane jest na podstawie umowy zawartej pomiędzy
ministrem właściwym do spraw transportu a zarządcą na okres nie krótszy niż 3 lata.
3. Umowa określa w szczególności obowiązki zarządcy i wielkość dofinansowania, w tym na cele, o
których mowa w art. 33 ust. 5c.
Art. 38b.
1. W przypadku finansowania lub dofinansowania z budżetu jednostki samorządu
terytorialnego inwestycji, o których mowa w art. 38 ust. 1 i 5, zarządca przyznaje przewoźnikom
kolejowym ulgę w opłacie podstawowej na określonych liniach kolejowych lub ich odcinkach.
2. Wartość przyznanej ulgi, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć wielkości środków
finansowych przeznaczonych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji określonych w ust. 1.
3. Wielkość sfinansowania lub dofinansowania inwestycji i wysokość ulgi, o której mowa w ust. 1,
określa się w umowie o realizacji zadań inwestycyjnych zawieranej między jednostką samorządu
terytorialnego a zarządcą.
Art. 38c. 1. Inwestycje obejmujące linie kolejowe są prowadzone w ramach programu wieloletniego
w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
2. Program wieloletni określa rzeczowy i finansowy zakres planowanych inwestycji kolejowych, na
okres nie krótszy niż 3 lata. Program wieloletni obejmuje wszystkie inwestycje realizowane z
wykorzystaniem środków finansowych, których dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu.
Program wieloletni zawiera w szczególności harmonogram przygotowania i realizacji poszczególnych
inwestycji z podziałem na roczne etapy oraz wskazuje wszystkie źródła finansowania inwestycji. W
programie wieloletnim wskazuje się, czy dana inwestycja dotyczy linii kolejowej o znaczeniu państwowym
oraz czy dana inwestycja jest współfinansowana ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
3. W terminie do końca maja każdego roku minister właściwy do spraw transportu składa Radzie
Ministrów sprawozdanie z wykonania programu wieloletniego.
Art. 40a. (uchylony).
Rozdział 8
Licencjonowanie transportu kolejowego
Art. 43. 1. Działalność gospodarcza polegająca na wykonywaniu przewozów kolejowych osób lub
rzeczy albo na świadczeniu usług trakcyjnych podlega licencjonowaniu
2. Licencja jest potwierdzeniem zdolności przedsiębiorcy do wykonywania funkcji przewoźnika
kolejowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz państw, o których mowa w ust. 3.
3. Potwierdzeniem zdolności przedsiębiorcy do wykonywania funkcji przewoźnika kolejowego są
również licencje wydane przez właściwe władze innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym.
4. Licencję wydaje się na czas nieokreślony, z zastrzeżeniem ust. 4a.
2013-10-03 15:15
56 z 64
4a. W przypadku zawieszenia lub cofnięcia licencji z powodu niespełniania wymagań dotyczących
wiarygodności finansowej, Prezes UTK może wydać licencję tymczasową na przeprowadzenie zmian w
przedsiębiorstwie, pod warunkiem, że nie będzie to zagrażać bezpieczeństwu prowadzonej działalności.
Licencja tymczasowa jest ważna nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia jej wydania.
5. Licencja nie uprawnia przedsiębiorcy do dostępu do infrastruktury kolejowej.
6. (uchylony).
Art. 44. Obowiązkowi uzyskania licencji nie podlegają przedsiębiorcy wykonujący przewozy w
obrębie bocznicy kolejowej lub stacji kolejowej.
Art. 45. 1. Organem właściwym do udzielania, odmowy udzielania, zmiany, zawieszania lub
cofnięcia licencji jest Prezes UTK.
2. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie lub cofnięcie licencji następuje w drodze
decyzji.
Art. 46. Prezes UTK nie może odmówić udzielenia licencji, z zastrzeżeniem art. 51, jeżeli
przedsiębiorca ubiegający się o przyznanie licencji spełnia wymagania dotyczące:
1) dobrej reputacji;
2) wiarygodności finansowej;
3) kompetencji zawodowych;
4) dysponowania taborem kolejowym;
5) odpowiedzialności cywilnej.
Art. 47. 1. Przedsiębiorca ubiegający się o przyznanie licencji powinien przedstawić Prezesowi UTK
dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań określonych w ustawie.
2. Wymagania dotyczące dobrej reputacji uznaje się za spełnione, jeżeli członkowie organu
zarządzającego osoby prawnej, osoby prowadzące sprawy spółki w spółce jawnej, komandytowej lub
komandytowo-akcyjnej, a w przypadku innego przedsiębiorcy - osoby prowadzące działalność
gospodarczą nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne: przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów,
środowisku lub prawom osób wykonujących pracę zarobkową oraz przestępstwa skarbowe.
3. Wymagania dotyczące wiarygodności finansowej uznaje się za spełnione, gdy przedsiębiorca jest w
stanie wykazać, że jest zdolny do wypełnienia rzeczywistych i potencjalnych zobowiązań finansowych
przez okres 12 miesięcy od dnia udzielenia licencji. W tym celu ubiegający się o licencję przedsiębiorca
winien przedstawić w szczególności:
1) sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy, wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta z jego
badania, oraz aktualną sytuację finansową w przypadku, gdy prowadził działalność gospodarczą w
ostatnim roku przed dniem złożenia wniosku o udzielenie licencji;
2) zestawienie przepływów pieniężnych dla roku, w którym ubiega się o licencję i planowane zestawienie
przepływów dla roku kolejnego;
3) potwierdzenie stanu rachunku bankowego oraz pozostałe zabezpieczenia majątkowe zobowiązań;
4) dane dotyczące planowanych wydatków związanych z podjęciem licencjonowanej działalności.
4. Prezes UTK może odmówić udzielenia licencji przedsiębiorcy, który doprowadził do znacznych
zaległości publicznoprawnych.
5. Wymagania dotyczące kompetencji zawodowych uznaje się za spełnione, gdy przedsiębiorca:
1) posiada lub zobowiąże się, że będzie posiadał organizację zarządzania umożliwiającą sprawowanie
właściwego nadzoru nad licencjonowaną działalnością oraz nad przestrzeganiem bezpieczeństwa w
transporcie kolejowym;
2)
oświadczy, że zatrudni pracowników odpowiadających za bezpieczeństwo ruchu kolejowego
posiadających wymagane kwalifikacje.
6. Wymagania dotyczące dysponowania taborem kolejowym uznaje się za spełnione, gdy
przedsiębiorca:
1)
dysponuje bądź zobowiąże się do dysponowania pojazdami kolejowymi, w tym wagonami i
lokomotywami kolejowymi;
2)
utworzy lub zobowiąże się do utworzenia z dniem rozpoczęcia działalności systemu utrzymania i
obsługi pojazdów kolejowych.
7. Wymagania dotyczące odpowiedzialności cywilnej uznaje się za spełnione, gdy ubiegający się o
udzielenie licencji przedsiębiorca posiada zabezpieczenie roszczeń majątkowych związanych z prowadzoną
działalnością lub zobowiąże się do dokonania ubezpieczenia działalności objętej licencją.
8. Ubezpieczenie, o którym mowa w ust. 7, uwzględnia wymagania określone przepisami art. 12
rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
1)
2)
2a)
3)
4)
Art. 48. 1. Licencji udziela się na pisemny wniosek przedsiębiorcy.
2. Wniosek o udzielenie licencji powinien zawierać:
nazwę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres;
numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej;
numer identyfikacji podatkowej (NIP);
imiona i nazwiska osób uprawnionych do występowania w imieniu przedsiębiorcy;
określenie przedmiotu i zakresu wykonywania działalności, na którą ma być udzielona licencja.
3. Do wniosku należy dołączyć:
2013-10-03 15:15
57 z 64
1-3) (uchylone);
4) dokumenty potwierdzające posiadanie zabezpieczenia, o którym mowa w art. 47 ust. 7;
5) zaświadczenie albo oświadczenie o niekaralności osób, o których mowa w art. 47 ust. 2;
6) informacje o:
a) dotychczasowej działalności przedsiębiorcy,
b) toczących się postępowaniach: upadłościowym, układowym, ugodowym lub likwidacyjnym wobec
przedsiębiorcy;
7) szczegółowe dane dotyczące:
a) typów posiadanych pojazdów kolejowych, o których mowa w art. 47 ust. 6 pkt 1,
b)
kwalifikacji pracowników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo przewozów kolejowych oraz
szczegółowe dane dotyczące szkolenia tych pracowników.
3a. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 5, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej
za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.".
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
4. Przed podjęciem decyzji w sprawie wydania licencji organ ją wydający może wezwać
wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji.
5.
Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb składania i
rozpatrywania wniosków o udzielenie licencji oraz wzory licencji, uwzględniając odpowiednio konieczność
zapewnienia sprawności prowadzonego postępowania administracyjnego oraz zakres niezbędnych danych.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Art. 49. W licencji określa się w szczególności:
numer ewidencyjny licencji;
organ, który udzielił licencji;
datę udzielenia licencji;
podstawę prawną udzielenia licencji;
przedsiębiorcę, jego siedzibę i adres;
rodzaj przewozów.
Art. 50. 1. Za udzielenie licencji i licencji tymczasowej pobiera się opłatę w wysokości nie wyższej
niż równowartość w złotych 2.000 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez
Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu udzielenia licencji.
2. Opłatę uiszcza się jednorazowo lub ratalnie.
3. Opłata jest pobierana przez Prezesa UTK i stanowi dochód budżetu państwa.
4. Do opłaty, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.
publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość i sposób uiszczania opłaty, o której mowa w ust.
1, z uwzględnieniem kosztów nie wyższych niż uzasadnione koszty udzielenia licencji i kontroli jej
wykonania.
Art. 51. Prezes UTK odmawia udzielenia licencji, cofa licencję, zawiesza licencję lub zmienia jej
zakres ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwo państwa albo inny ważny interes
publiczny.
Art. 51a. 1. Licencjonowany przewoźnik w przypadku zmiany mającej wpływ na jego sytuację
prawną, w szczególności w przypadku połączenia lub przejęcia przedsiębiorcy, informuje o tym Prezesa
UTK. W tym przypadku Prezes UTK może podjąć decyzję o ponownym przedłożeniu licencji do
zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi zagrożenie bezpieczeństwa związanego z prowadzoną działalnością.
2. W przypadku gdy licencjonowany przewoźnik zamierza znacznie zmienić lub rozszerzyć swoją
działalność, informuje o tym Prezesa UTK, który wzywa go do ponownego przedłożenia licencji do
zatwierdzenia.
3. W przypadku gdy przedsiębiorca nie prowadził licencjonowanej działalności przez okres 6 miesięcy
lub nie podjął tej działalności w okresie 6 miesięcy od dnia wydania licencji, Prezes UTK może podjąć
decyzję o ponownym przedłożeniu licencji do zatwierdzenia albo o jej zawieszeniu. Przedsiębiorca, ze
względu na specyficzny charakter usług, jakie mają być świadczone, może wystąpić do Prezesa UTK o
przyznanie dłuższego okresu na rozpoczęcie prowadzenia licencjonowanej działalności.
Art. 52. 1. Prezes UTK zarządza dokonywanie okresowych kontroli przewoźnika kolejowego
posiadającego licencję, w zakresie przestrzegania warunków określonych w licencji.
1a. Prezes UTK zawiesza licencję, jeżeli przedsiębiorca:
1) nie spełnia wymagań określonych w ustawie;
2) nie wywiązał się z zobowiązań złożonych w oświadczeniach, w określonych w nich terminach;
3) wykonujący międzynarodowe przewozy kolejowe nie przestrzega postanowień odpowiednich umów
międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.
2. Prezes UTK cofa licencję, jeżeli przedsiębiorca:
1)
został pozbawiony prawa wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją na podstawie
prawomocnego orzeczenia sądowego;
2) wobec którego wszczęto postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie o podobnym charakterze
nie ma faktycznych możliwości zadowalającej restrukturyzacji finansowej;
2013-10-03 15:15
58 z 64
3) nie usunął nieprawidłowości będących podstawą zawieszenia licencji w terminach wyznaczonych przez
Prezesa UTK.
3. (uchylony).
4. Jeżeli przedsiębiorca zamierza zmienić zakres licencjonowanej działalności, składa wniosek o
zmianę licencji.
5. O przyznaniu licencji, jej cofnięciu, zawieszeniu lub zmianie Prezes UTK niezwłocznie powiadamia
Komisję Europejską.
6. W przypadku gdy Prezes UTK stwierdzi, że przewoźnik kolejowy posiadający licencję wydaną przez
właściwą władzę innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym nie spełnia wymagań dotyczących licencjonowania, o fakcie tym niezwłocznie powiadamia
właściwą władzę tego państwa.
Rozdział 9
Usytuowanie budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywanie robót ziemnych w
sąsiedztwie linii kolejowych
Art. 53. 1. Usytuowanie budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywanie robót ziemnych w
sąsiedztwie linii kolejowych, bocznic kolejowych i przejazdów kolejowych może mieć miejsce w odległości
niezakłócającej ich eksploatacji, działania urządzeń związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego, a
także niepowodującej zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
2. Budowle i budynki mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 10 m od granicy obszaru
kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20 m, z zastrzeżeniem
ust. 4.
3. Odległości, o których mowa w ust. 2, dla budynków mieszkalnych, szpitali, domów opieki
społecznej, obiektów rekreacyjno-sportowych, budynków związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i
młodzieży powinny być zwiększone, w zależności od przeznaczenia budynku, w celu zachowania norm
dopuszczalnego hałasu w środowisku, określonych w odrębnych przepisach.
4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do budynków i budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu
kolejowego i utrzymania linii kolejowej oraz do obsługi przewozu osób i rzeczy.
Art. 54. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
środowiska oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów
ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu
urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych, biorąc pod uwagę
zapewnienie bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
Art. 55. 1. Zarządca ma prawo na sąsiadujących z linią kolejową gruntach, za odszkodowaniem:
1) ustawiać zasłony odśnieżne;
2) zakładać żywopłoty;
3) urządzać i utrzymywać pasy przeciwpożarowe.
2. Ustalenie odszkodowania za ustawianie zasłon odśnieżnych, zakładanie żywopłotów, urządzanie i
utrzymywanie pasów przeciwpożarowych następuje w drodze umowy stron.
3. Jeżeli posadzenie drzew lub krzewów, powodujące potrzebę urządzenia pasów przeciwpożarowych,
nastąpiło po wybudowaniu linii kolejowej, koszty związane z urządzeniem i utrzymaniem tych pasów
obciążają właścicieli gruntów.
Art. 56. 1. W razie potrzeby usunięcia drzew lub krzewów utrudniających widoczność sygnałów i
pociągów lub eksploatację urządzeń kolejowych albo powodujących zaspy śnieżne, starosta, na wniosek
zarządcy, wydaje decyzję o usunięciu drzew lub krzewów. Decyzję wykonuje zarządca.
2. Ustalenie odszkodowania za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie następuje w drodze umowy
stron.
3. Odszkodowania, o których mowa w ust. 2 i art. 55 ust. 1, ustala, w przypadku braku umowy stron,
starosta, z zastosowaniem zasad przewidzianych przy wywłaszczaniu nieruchomości.
4. Odszkodowanie nie przysługuje, jeżeli:
1) posadzenie drzew lub krzewów nastąpiło po wybudowaniu linii kolejowej z naruszeniem przepisów
ustawy;
2) drzewa lub krzewy przy skrzyżowaniach z drogami w poziomie szyn utrudniają użytkownikom tych
dróg dostrzeżenie nadjeżdżającego pociągu lub sygnałów dla nich przeznaczonych.
Art. 57. 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od warunków
usytuowania budynków i budowli określonych w art. 53 oraz wykonywania robót ziemnych określonych na
podstawie art. 54. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia
oraz bezpieczeństwa i prawidłowego ruchu kolejowego, a także nie może zakłócać działania urządzeń
służących do prowadzenia tego ruchu.
2. Właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej, w rozumieniu przepisów Prawa
budowlanego, udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo po uzyskaniu opinii właściwego zarządcy.
2013-10-03 15:15
59 z 64
Rozdział 10
Ochrona porządku na obszarze kolejowym
Art. 58. 1. Wstęp na obszar kolejowy jest dozwolony tylko w miejscach wyznaczonych przez
zarządcę.
2. Poza miejscami, o których mowa w ust. 1, wstęp na obszar kolejowy mają osoby posiadające
upoważnienie właściwego zarządcy lub właściwego przewoźnika kolejowego oraz osoby uprawnione na
podstawie odrębnych przepisów.
3. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi obowiązani są do zapewnienia ładu i porządku na obszarze
kolejowym oraz w pociągach i innych pojazdach kolejowych.
Art. 59. 1. Zarządca lub kilku zarządców wspólnie w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw
transportu wydaną w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych tworzą straż ochrony
kolei, działającą na zasadach określonych w niniejszym rozdziale, oraz powołują komendanta straży
ochrony kolei.
2. Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się w drodze decyzji.
3. Koszty związane z funkcjonowaniem straży ochrony kolei pokrywane są przez zarządcę lub
zarządców.
4. Funkcjonariuszem straży ochrony kolei może być osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) posiada co najmniej wykształcenie średnie;
4) ma uregulowany stosunek do służby wojskowej;
5) cieszy się nienaganną opinią;
6) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych;
7) nie była karana za przestępstwa umyślne.
5. Dopuszczenie funkcjonariusza straży ochrony kolei do wykonywania zadań z użyciem broni palnej
następuje na wniosek komendanta straży ochrony kolei, w drodze decyzji, wydanej przez właściwy organ
Policji.
6. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres działania oraz sposób organizacji straży ochrony kolei,
2) (uchylony),
3) szczegółowe warunki, jakim powinni odpowiadać funkcjonariusze straży ochrony kolei, zasady oceny
zdolności fizycznej i psychicznej do służby oraz tryb i jednostki uprawnione do orzekania o tej zdolności
- biorąc pod uwagę zadania oraz zasady działania straży ochrony kolei.
7. (uchylony).
wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, przepisy porządkowe obowiązujące na obszarze
kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych, uwzględniając warunki i wymagania
funkcjonowania transportu kolejowego.
Art. 60. 1. Do zadań straży ochrony kolei należy:
1)
kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych
pojazdach kolejowych;
2) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach
kolejowych.
2. Wykonując swoje zadania, funkcjonariusz straży ochrony kolei ma prawo do:
1) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, jak również świadków
przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości;
2)
ujęcia, w celu niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji, osób, w stosunku do
których zachodzi uzasadniona potrzeba podjęcia czynności wykraczających poza uprawnienia straży
ochrony kolei;
3) zatrzymywania i kontroli pojazdu drogowego poruszającego się na obszarze kolejowym i przyległym
pasie gruntu w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przy
użyciu tego pojazdu;
4) nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych w Kodeksie postępowania
w sprawach o wykroczenia;
5)
przeprowadzania czynności wyjaśniających, występowania do sądu z wnioskiem o ukaranie,
oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych w trybie określonym w Kodeksie
postępowania w sprawach o wykroczenia.
6) (uchylony).
3. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1-6, 8-10 i 12-14 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o
środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. poz. 628), funkcjonariusz straży ochrony kolei
może użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a, pkt 7,
9, pkt 12 lit. a i pkt 13 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.
4. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a-c i e, pkt 2 i pkt 3 lit. a oraz w art. 47 pkt 3,
5 i 6 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusz
2013-10-03 15:15
60 z 64
straży ochrony kolei może użyć broni palnej lub ją wykorzystać.
5. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz dokumentowanie
tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o
środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
6. Na sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3 i ust. 3, przysługuje
zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora w trybie przepisów Kodeksu postępowania karnego.
7. Do wykonywania przez funkcjonariusza straży ochrony kolei czynności, o których mowa w ust. 2
pkt 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy o Policji.
8. Do wykonywania przez funkcjonariusza straży ochrony kolei czynności, o których mowa w ust. 2
pkt 1, 2 i 6 oraz w ust. 4-7, stosuje się odpowiednio przepisy o Policji.
Art. 61. 1. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych, może cofnąć decyzję, o której mowa w art. 59 ust. 2, w przypadku naruszenia przepisów
art. 60.
wewnętrznych, może, w drodze decyzji, o której mowa w art. 59 ust. 2, ograniczyć zakres działania i
uprawnień straży ochrony kolei.
Art. 62. 1. Straż ochrony kolei zobowiązana jest do współdziałania z Policją, Strażą Graniczną,
Żandarmerią Wojskową, organami kontroli skarbowej i Inspekcją Transportu Drogowego.
wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe formy współdziałania straży ochrony kolei z
Policją, Strażą Graniczną i Inspekcją Transportu Drogowego, uwzględniając w szczególności: sprawy
wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw wymagających
współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
3. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, określi, w
drodze rozporządzenia, formy współdziałania straży ochrony kolei z Żandarmerią Wojskową,
uwzględniając w szczególności: sprawy wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji
dotyczących spraw wymagających współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, formy współdziałania straży ochrony kolei z organami
kontroli skarbowej, uwzględniając w szczególności: sprawy wymagające współdziałania, sposób wymiany
informacji dotyczących spraw wymagających współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
transportu, określi, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których funkcjonariusze straży ochrony kolei
mogą wykonywać swoje zadania poza obszarem kolejowym, uwzględniając w szczególności zakres
wykonywanych zadań, o których mowa w niniejszej ustawie.
6.
Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, rodzaj i sposoby ewidencjonowania, przechowywania w
straży ochrony kolei broni, amunicji i środków przymusu bezpośredniego, z uwzględnieniem specyfiki
działania straży ochrony kolei oraz sposobów uniemożliwienia dostępu do tej broni, amunicji i tych
środków osobom trzecim.
7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb i warunki
uznawania pojazdów straży ochrony kolei za pojazdy uprzywilejowane.
8. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, wzór umundurowania,
legitymacji, dystynkcji i znaków identyfikacyjnych funkcjonariuszy straży ochrony kolei, a także normy
przydziału, warunki i sposób ich noszenia.
Art. 63. Przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz straży ochrony kolei korzysta z
ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Art. 64. Funkcjonariusz straży ochrony kolei nie może bez zezwolenia komendanta straży ochrony
kolei podejmować innego zajęcia zarobkowego.
Rozdział 11
Przepisy karne
Art. 65. 1. Kto prowadzi pojazd kolejowy lub wykonuje pracę na stanowisku bezpośrednio związanym
z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, nie posiadając wymaganych do tego kwalifikacji,
lub dopuszcza do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu
kolejowego osobę, która takich kwalifikacji nie posiada, podlega karze grzywny.
1a. Kto uchyla się od złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 22ca ust. 1, albo zawiera w nim
informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze grzywny.
2. Kto eksploatuje pojazd kolejowy bez ważnego świadectwa sprawności technicznej, o którym mowa
w art. 24, podlega karze grzywny.
3. Kto wykracza przeciwko nakazom lub zakazom zawartym w przepisach porządkowych
obowiązujących na obszarze kolejowym oraz w pociągach i innych pojazdach kolejowych wydanych na
podstawie art. 59 ust. 8, podlega karze grzywny.
4. Orzekanie w sprawach o czyny określone w ust. 1-3 następuje w trybie Kodeksu postępowania w
2013-10-03 15:15
61 z 64
sprawach o wykroczenia.
Rozdział 12
Kary pieniężne
Art. 66. 1. Karze pieniężnej podlega:
1) zarządca, który:
a) wbrew obowiązkowi nie opracował lub nie opublikował cennika stawek opłaty podstawowej oraz
opłat dodatkowych lub stosuje opłaty za udostępnienie infrastruktury kolejowej naliczone
niezgodnie z zasadami określonymi w art. 33,
b)
zarządzając infrastrukturą kolejową, nie zapewnia przedsiębiorcom wykonującym przewozy
kolejowe równego dostępu do infrastruktury kolejowej,
c) wbrew obowiązkowi nie opracował regulaminu lub nie opublikował go w terminie przewidzianym
ustawą oraz nie określił w regulaminie wszystkich wymagań, o których mowa w art. 32,
d) nie przedstawi organizatorowi publicznego transportu kolejowego informacji, o których mowa w
art. 5b,
e) wbrew ustawowym przesłankom wyraził zgodę na realizowanie przejazdu okazjonalnego,
f) nie zachowuje parametrów linii kolejowej i czasu przejazdu pociągów, o których mowa w art. 29
ust. 3a,
g) narusza terminy lub zasady dotyczące planowania tras pociągów, określone w art. 30 ust. 1,
h)
przydziela trasy pociągów na podstawie art. 30 ust. 7, pomimo braku wolnej zdolności
przepustowej,
i) nie powiadamia przewoźników kolejowych, którzy złożyli wnioski o przydzielenie tras pociągów, o
przydzielonej trasie w terminie, o którym mowa w art. 30 ust. 4,
j) nie dokonuje zmiany obowiązującego rozkładu jazdy pociągów w terminie, o którym mowa w art.
30 ust. 5a, albo
k) nie informuje właściwych w sprawie kontroli granicznej i kontroli celnej organów krajowych oraz
Komisji Europejskiej o uzgodnieniu dat zmian rozkładu jazdy, które mogą naruszyć ruch
międzynarodowy, o których mowa w art. 30 ust. 5b;
1a)
przewoźnik kolejowy, który narusza termin składania wniosku o przydzielenie tras pociągów,
określony w art. 30 ust. 1;
2) zarządca lub przewoźnik kolejowy, który:
a) nie udzielił informacji, o których mowa w art. 13 ust. 7a,
b) nieterminowo przedkłada Prezesowi UTK raporty w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w art.
17a ust. 4,
c) nie zgłosił Komisji wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 28g, o zaistniałym poważnym
wypadku lub incydencie,
d) utrudnia pracę Komisji;
3) zarządca, przewoźnik kolejowy lub użytkownik bocznicy kolejowej, który:
a) prowadzi działalność bez dokumentu uprawniającego, o którym mowa w art. 18,
b) uniemożliwia szkolenie lub dostęp do zaplecza szkoleniowego pracownikom innego przewoźnika
kolejowego, zarządcy lub użytkownika bocznicy kolejowej;
3a)
zarządca, przewoźnik kolejowy, użytkownik bocznicy kolejowej lub przedsiębiorca wykonujący
przewozy w obrębie bocznicy kolejowej, którzy nie przekazali w terminie Prezesowi UTK oświadczeń, o
których mowa w art. 22ca ust. 1 pkt 1;
3b) przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług trakcyjnych,
bez dokumentów uprawniających, o których mowa w art. 18 i art. 43;
4)
przewoźnik kolejowy, zarządca infrastruktury kolejowej, właściciel dworca kolejowego bądź
zarządzający dworcem, sprzedawca biletów, operator turystyczny, który nie przestrzega lub narusza
przepisy art. 4, art. 5, art. 8 ust. 1, art. 9, art. 11, art. 12, art. 16, art. 19, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 2,
art. 22, art. 23, art. 24, art. 26, art. 27, art. 28 i art. 29 rozporządzenia nr 1371/2007/WE;
5) zarządca, przewoźnik kolejowy lub właściciel dworca albo zarządzający dworcem, który:
a) nie podaje rozkładu jazdy dla przewozu osób lub jego zmiany do publicznej wiadomości w terminie i
na zasadach, o których mowa w art. 30 ust. 5c-5f,
b) naruszył zakaz stosowania bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w
transporcie kolejowym, o którym mowa w art. 14b ust. 1, albo
c) utrudnia Prezesowi UTK wykonywanie czynności, o których mowa w art. 15;
6)
dysponent, który nie poinformował Prezesa UTK o wszelkich zmianach danych dotyczących pojazdu
kolejowego zarejestrowanego w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych w zakresie danych objętych
tym rejestrem, w tym o zaistnieniu okoliczności powodującej konieczność wykreślenia pojazdu
kolejowego z prowadzonego przez siebie rejestru pojazdów kolejowych.
2. Za naruszanie przez przedsiębiorcę każdego z przepisów ust. 1 Prezes UTK nakłada, w drodze
decyzji, karę pieniężną w wysokości do 2 % rocznego przychodu przedsiębiorcy, osiągniętego w
poprzednim roku kalendarzowym, z zastrzeżeniem ust. 2a.
2a. Prezes UTK może odstąpić od nałożenia kary, o której mowa w ust. 2, jeżeli skutki naruszenia
przez przedsiębiorcę przepisu ust. 1 zostały przez niego usunięte w terminie określonym w decyzji
wydanej na podstawie art. 13 ust. 6.
2aa. Prezes UTK, uwzględniając zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego
możliwości finansowe, może nałożyć, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej
2013-10-03 15:15
62 z 64
równowartość do 5.000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu:
1) decyzji, o których mowa w art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1 i 2, art. 14a ust. 4 i ust. 6 pkt 2 oraz art. 25m
ust. 1 i 2, albo
2) wyroków sądowych w sprawach, o których mowa w ust. 2 i 3 oraz w art. 29 ust. 1.
2ab. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 2aa, nakłada się, licząc od daty wskazanej w decyzji
nakładającej karę.
2ac. Wartość euro, o której mowa w ust. 2aa, podlega przeliczeniu na złote według przepisów
wydanych na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.
2b.
Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UTK uwzględnia zakres naruszenia przepisu,
dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe.
2c. Nie nakłada się kar, o których mowa w ust. 1 pkt 4, jeżeli przewoźnik kolejowy, zarządca
infrastruktury kolejowej, właściciel dworca kolejowego lub zarządzający dworcem, sprzedawca biletów,
operator turystyczny przed dniem wydania decyzji przez Prezesa UTK dobrowolnie usunął naruszenie lub
wypełnił obowiązki wynikające z rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
3. Niezależnie od kary pieniężnej określonej w ust. 1 i 2 Prezes UTK może nałożyć karę pieniężną na
kierownika zarządcy i przewoźnika kolejowego, z tym że kara ta może być wymierzona w kwocie nie
większej niż 300 % jego wynagrodzenia miesięcznego.
4. Kary pieniężne podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym i stanowią dochód budżetu
państwa.
Rozdział 13
Zmiany w przepisach obowiązujących. Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 67. W ustawie z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz.
1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102,
poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz. 1112) w art. 14
w ust. 1 uchyla się pkt 7.
Art. 68. 1. Przedsiębiorcy prowadzący do dnia wejścia w życie ustawy działalność w zakresie
przewozów kolejowych osób lub rzeczy są obowiązani, w terminie do dnia 31 grudnia 2003 r., spełnić
określone w ustawie wymagania do uzyskania licencji i wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem o udzielenie
licencji na wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy. Dotychczasowe uprawnienia do
prowadzenia tej działalności wygasają z dniem 29 lutego 2004 r.
2. Prezes UTK jest obowiązany udzielić lub odmówić udzielenia licencji w terminie do dnia 29 lutego
2004 r.
Art. 69. Przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy obowiązani są uzyskać świadectwa bezpieczeństwa, o
których mowa w art. 18, do dnia 31 grudnia 2003 r., a użytkownicy bocznic kolejowych do dnia 31 grudnia
2004 r.
Art. 70. Postępowania sądowe dotyczące zawarcia i wykonywania umów, o których mowa w art. 9
ust. 1 i art. 10 ust. 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 76 ust. 1, wszczęte przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy, są prowadzone według dotychczasowych przepisów.
Art. 71. 1. Uprawnienia wynikające z decyzji wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 76 ust. 1, z zastrzeżeniem przepisów art.
68, zachowują moc.
2. Do postępowań administracyjnych w sprawach objętych przepisami ustawy, o której mowa w art.
76 ust. 1, wszczętych, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się
przepisy niniejszej ustawy.
Art. 72. 1. Straż ochrony kolei działająca na podstawie ustawy, o której mowa w art. 76 ust. 1,
zachowuje uprawnienia do wykonywania zadań określonych w tej ustawie na dotychczasowych zasadach
do czasu utworzenia straży ochrony kolei na podstawie niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 30
czerwca 2004 r.
2. W okresie do dnia 31 grudnia 2005 r. w straży ochrony kolei mogą być zatrudnione osoby
niespełniające wymagań określonych w art. 59 ust. 4 pkt 3, jeżeli mają co najmniej trzyletni okres
zatrudnienia w straży ochrony kolei.
Art. 73. Minister właściwy do spraw transportu przekaże Prezesowi UTK sprawy wraz z aktami, które
przechodzą do zakresu jego działania i nie zostały zakończone do dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 74. 1. Tworzy się Urząd Transportu Kolejowego.
2. Urząd Transportu Kolejowego jest utworzony w drodze przekształcenia dotychczasowego Głównego
Inspektoratu Kolejnictwa.
3. Znosi się Główny Inspektorat Kolejnictwa.
4. Prezes UTK przejmuje prowadzenie spraw Głównego Inspektora Kolejnictwa, wraz z aktami spraw
niezakończonych do dnia zniesienia Głównego Inspektoratu Kolejnictwa.
2013-10-03 15:15
63 z 64
5. Pracownicy Głównego Inspektoratu Kolejnictwa stają się pracownikami Urzędu Transportu
Kolejowego.
6. Urząd Transportu Kolejowego przejmuje mienie Głównego Inspektoratu Kolejnictwa.
7. Prezes UTK wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem był Główny Inspektorat
Kolejnictwa.
Art. 75. 1. Finansowanie Urzędu Transportu Kolejowego do końca roku kalendarzowego, w którym
przypada jego utworzenie, odbywa się ze środków finansowych przeznaczonych na funkcjonowanie
Głównego Inspektoratu Kolejnictwa oraz z części budżetowej ministra właściwego do spraw transportu
przeznaczonej na zadania realizowane dotychczas przez ministra właściwego do spraw transportu w
zakresie, w którym przeszły do zakresu działania Prezesa UTK.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych dokona w budżecie państwa na rok 2003
odpowiednich zmian zapewniających finansowanie Urzędu Transportu Kolejowego w zakresie niezbędnym
do wykonania zadań określonych w niniejszej ustawie.
Art. 76. 1. Traci moc ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 96, poz.
591, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 84, poz. 934, z 2000 r. Nr 84, poz. 948, Nr 120, poz. 1268 i
Nr 122, poz. 1314 oraz z 2001 r. Nr 154, poz. 1800).
2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze:
1) wydane na podstawie art. 13 ust. 4, art. 14 ust. 4, art. 19, art. 22 ust. 11, art. 41b ust. 3, art. 46,
art. 48 ust. 4 i 5 oraz art. 51 ust. 2-4 ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowują moc do czasu wydania
nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. 22 ust. 2, art. 23 ust. 4 pkt 1, art. 24 ust. 5, art. 27
ust. 5, art. 28 ust. 3, art. 40 ust. 7, art. 54, art. 59 ust. 6 pkt 1 i 3 oraz art. 62 ust. 2, 3, 5 i 6 niniejszej
ustawy, jednak nie dłużej niż do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej;
2) wydane na podstawie art. 5 ust. 2, art. 7 ust. 3 i 4, art. 13 ust. 5, art. 16, art. 17 ust. 4 oraz art. 48
ust. 6 ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów
wykonawczych na podstawie art. 6 ust. 2, art. 17 ust. 7, art. 20, art. 23 ust. 4 pkt 2, art. 25 oraz art. 59
ust. 8 niniejszej ustawy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2004 r.
Art. 77. Przepisy art. 27 ust. 6 oraz art. 43 ust. 3 stosuje się z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą
Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 77a. Przepisy rozdziału 2b tracą moc z dniem 31 grudnia 2020 r.
Art. 78. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIK
I. Usługi, które mają być świadczone na rzecz przewoźników kolejowych
1. Minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej obejmuje:
1) obsługę wniosku o przyznanie zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej;
2) prawo użytkowania przyznanej infrastruktury kolejowej;
3)
korzystanie z rozjazdów i węzłów kolejowych w zakresie koniecznym dla przejazdu pociągu po
przyznanej trasie;
4) sterowanie ruchem pociągów, w tym sygnalizację, kontrolę, odprawianie i łączność oraz dostarczanie
informacji o ruchu pociągów;
5) udostępnienie informacji wymaganej do wdrożenia lub prowadzenia przewozów, dla których została
przyznana zdolność przepustowa infrastruktury kolejowej;
6) udostępnienie urządzeń sieci trakcyjnej, jeżeli są one dostępne.
2. Dostęp na sieci kolejowej do urządzeń związanych z obsługą pociągów, a także zapewnienie tej obsługi
obejmujące korzystanie z:
1) (uchylony);
2) urządzeń zaopatrzenia w paliwo;
3) stacji pasażerskich, ich budynków i innych urządzeń;
4) terminali kolejowych;
5) stacji rozrządowych;
6) torów i urządzeń do formowania składów pociągów;
7) torów postojowych;
8) obrządzania i innych udogodnień technicznych.
II. Usługi, które mogą być świadczone na rzecz przewoźników kolejowych
1.
1)
2)
3)
4)
Usługi dodatkowe obejmują w szczególności:
korzystanie z prądu trakcyjnego;
podgrzewanie składów pociągów pasażerskich;
dostawę paliwa, prace manewrowe i pozostałe usługi świadczone w celu obsługi urządzeń;
kontrakty dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta polegające na:
2013-10-03 15:15
64 z 64
2.
1)
2)
3)
a) sprawowaniu kontroli nad transportem ładunków niebezpiecznych,
b) udzielaniu pomocy w prowadzeniu pociągów nadzwyczajnych.
Usługi pomocnicze obejmują w szczególności:
dostęp do sieci telekomunikacyjnej;
dostarczanie uzupełniających informacji;
kontrolę techniczną taboru.
2013-10-03 15:15

Transport kolejowy Wersja ważna od 31-03-2014 r

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zły stan infrastruktury kolejowej na stacji w Środzie Wielkopolskiej

Pobierz wzór metryki przejazdu kolejowo–drogowego/przejścia

Program II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Konsument na

Generuj PDF z tej stronie - Urząd Transportu Kolejowego

pobierz

Generuj PDF z tej stronie - Urząd Transportu Kolejowego