OGRÓD KWIATOWO WARZYWNY Art - KRES

OGRÓD
KWIATOWO
WARZYWNY
Zazwyczaj decyduj¹c siê na warzywnik we w³asnym ogrodzie, umieszczamy go
w miejscu jak najmniej widocznym boj¹c siê, ¿e bêdzie szpeci³ nasz piêkny ogród.
Tymczasem jeœli przyjrzymy siê roœlinom warzywnym wiele z nich ma tak fantastyczne walory dekoracyjne, ¿e przy odpowiednim zestawieniu z powodzeniem
mog³yby zast¹piæ nie jedna rabatê bylinow¹. Grz¹dka warzywna ci¹gle siê zmienia,
puste miejsca po wczesnych warzywach mo¿emy zast¹piæ póŸniejszymi odmianami,
ale najefektowniej wygl¹da po³¹czenie warzywnika z roœlinami ozdobnymi w ten
sposób stworzymy ogródek kwiatowo-warzywny. Nie jest to ³atwe zadanie, taki
ogródek wymaga odpowiedniego przygotowania i pielêgnacji, ale wysi³ek ten
naprawdê siê op³aca.
Jakie warzywa ?
Jeœli odpowiednio spojrzymy na warzywa i odpowiednio je zestawimy to tak naprawdê wiêkszoœæ z nich jest bardzo dekoracyjna. Czêœæ
z nich ma dekoracyjne liœcie, inne ciekawe
kwiaty, jeszcze inne smaczne i ³adne owoce.
Przyjrzyjmy siê roœlinom ozdobnym z liœci.
Niejedna roœlina ozdobna mog³aby pozazdroœciæ liœci ró¿nobarwnym kapustom czy
sa³atom. Ich liœcie nie tylko przybieraj¹ piêkne barwy, zielone, sine czy bardzo ciemne
bordowe, ale maj¹ czêsto fascynuj¹cy kszta³t, mog¹ byæ g³adkie lub pokarbowane, du¿e
i postrzêpione lub drobne czy wyd³u¿one,
daj¹c niepowtarzalne mo¿liwoœci kompozycyjne. Piêknych liœci nie powstydzi siê równie¿ burak czy rabarbar, a w odpowiednim
zestawieniu kwiatowo warzywnym równie
atrakcyjnie bêd¹ siê prezentowaæ liœcie selera, w¹ziutkie liœcie szczypiorku lub czo-
snku czy delikatne listki kopru. Do³¹czaj¹c
do tego ca³¹ masê zió³ o ró¿norodnych i ró¿nobarwnych liœciach jak chocia¿by omszo ne pstre lub niebiesko-zielone liœcie sza³wii
czy drobniutkie liœcie rozmarynu równie¿
w ró¿nych barwach.
Równie¿ wiele przyk³adów mo¿emy podaæ
w przypadku piêknych lub po prostu ciekawych kwiatów. Przepiêknie wygl¹daj¹ drobniutkie kwiaty poziomek trochê wiêksze
truskawek. ¯ó³te i pomarañczowe kwiaty
pomidora, dyni, melona czy ogórka równie¿
s¹ ciekawe. W zestawieniach bordowo sinych œwietnie wygl¹daj¹ kwiatostany szczypiorku lub czosnku, a tak¿e baldachy kopru.
Dekoracyjnie prezentuj¹ siê równie¿ groszek czy fasola tyczkowa, interesuj¹ce s¹ równie¿ kwiaty bobu bia³e z czarn¹ plamk¹.
Nikt chyba równie¿ nie odwa¿y siê zaprze-
Zak³adaj¹c nawet najmniejszy ogród warto zastanowiæ siê nad przeznaczeniem chocia¿by
niewielkiej jego czêœci na warzywnik. Nic tak dobrze nie smakuje jak warzywa z w³asnej
grz¹dki. Zawsze warto pokusiæ siê o uprawê chocia¿by nowalijek lub zió³. Taka uprawa
przynosi nie lada frajdê szczególnie, gdy jej owoce znajd¹ siê na naszym stole.
KATARZYNA BELLINGHAM
00
MCCK
KATARZYNA BELLINGHAM
czyæ dekoracyjnoœci kwiatów s³onecznika,
które piêknie zdobi¹ latem.
Te wszystkie ciekawe i piêkne kwiaty zazwyczaj zwiastuj¹ piêkne owoce. W tym przypadku przyk³ady mo¿emy wymieniaæ w nieskoñczonoœæ. Nie tylko smakiem ale i wygl¹dem zachwycaj¹ owoce poziomek, truskawek, str¹ki m³odziutkiego groszku, czerwo ne, ¿ó³te czy zielone papryki czy pomidor y,
co prawda ukryte w liœciach ale przyozdo bione d³ug¹, faluj¹c¹ na wietrze grzyw¹
owoce kukurydzy. Jeœli dysponujemy wiêksz¹ grz¹dk¹ nie mo¿emy zapomnieæ o okaza³ych owocach dyni, melona czy kabaczka,
czy choæby kalafiora. Piêknych warzyw
i owoców jest wiele wystarczy odpowiednio
wyeksponowaæ ich walory lub zestawiæ
z innymi warzywami lub roœlinami ozdobnymi.
Kwiaty na warzywniku
Wprowadzaj¹c do warzywnika roœliny ozdobne nie tylko zyskamy ciekawe, dekoracyjne
kompozycje, ale równie¿ odpowiednio dobieraj¹c roœliny mo¿emy uzyskaæ korzystne
ich wzajemne oddzia³ywanie. Jakie kwiaty
dobraæ? Jak je zestawiæ z warzywami? Jakie
kwiaty s¹ korzystne dla warzyw?
Idealne s¹ kwiaty kojarz¹ce siê w wiejsk¹
grz¹dk¹ takie jak nasturcja, aksamitka, nagietek, astry, dalie, malwy, naparstnica ale
równie¿ inne byliny, zio³a czy nawet ró¿e.
Dobór zale¿y od charakteru pozosta³ej czêœci ogrodu, od tego ile mamy miejsca przeznaczonego na warzywnik, ale zawsze warto
dobraæ takie kwiaty, które bêd¹ wabiæ owady zapylaj¹ce.
WNÊTRZE I OGRÓD
2(8)2007
00
Chc¹c uzyskaæ ciekawy efekt grz¹dki kwiatowo-warzywnej musimy zastosowaæ siê
przede wszystkim do ogólnych zasad kompozycji. Wa¿ny jest umiar, zarówno w wyborze gatunków jak i w doborze kolorów. Roœliny powinny siê wzajemnie uzupe³niaæ jeœli
chodzi o pokrój, kszta³t, kolor, porê kwitnienia czy owocowania. Nie nale¿y przesadzaæ z iloœci¹ roœlin, trzeba znaæ ich wymagania i si³ê wzrostu tak by nie zag³usza³y siê
wzajemnie po kilku miesi¹cach, bo zamiast
uroczej grz¹dki uzyskamy uroczy ba³agan,
a z zag³uszonych warzyw nie bêdziemy mieæ
¿adnego po¿ytku. Pamiêtajmy równie¿, ¿e
nie da siê wyeksponowaæ ka¿dej roœliny. By
jedna by³a wyeksponowana, ca³a grupa innych roœlin musi stanowiæ dla niej t³o. Roœliny mog¹ byæ komponowane piêtrowo lub
mog¹ siê przeplataæ, jedne mog¹ chroniæ
inne przed wiatrem, ale nie powinny ich zacieniaæ, wiêkszoœæ roœlin warzywnych lubi
dobrze oœwietlone miejsca. Ogród kwiatowo warzywny powinien byæ skomponowany
tak by od wiosny do jesieni by³ atrakcyjny,
ca³y czas powinien siê zmieniaæ. Kiedy jedne
roœliny przekwitaj¹ inne powinny rozpoczynaæ kwitnienie, jeszcze inne powinny zdobiæ swoimi piêknymi liœæmi lub owocami.
MCCK
Z góry i z boku
W nowoczesnych kabinach prysznicowych z
hydromasa¿em dysze umieszczone s¹ nie tylko u góry
ale równie¿ po bokach. Dziêki temu masa¿ staje siê
kompleksowy i bardziej skuteczny.
Masa¿ poprawia jêdrnoœæ skóry a przede wszystkim
poprawia rozluŸnia i przynosi uczucie pe³nego relaksu.
00
Miejsce warzywnika w ogrodzie
Z góry i z boku
W nowoczesnych kabinach prysznicowych z
hydromasa¿em dysze umieszczone s¹ nie tylko u góry
ale równie¿ po bokach. Dziêki temu masa¿ staje siê
kompleksowy i bardziej skuteczny.
Masa¿ poprawia jêdrnoœæ skóry a przede wszystkim
poprawia rozluŸnia i przynosi uczucie pe³nego relaksu.
KATARZYNA BELLINGHAM
Oddzia³ywanie roœlin
ozdobnych
W naturze ró¿ne roœliny oddzia³ywaj¹ na glebê, ró¿ne gatunki ró¿nie j¹ penetruj¹ i wydzielaj¹ ró¿ne substancje, to natomiast ma
ogromny wp³yw na roœliny rosn¹ce w s¹siedztwie. W przypadku tych korzystnych oddzia³ywañ warto jest naœladowaæ przyrodê
w swoim w³asnym ogródku. Roœliny ozdobne mog¹ w czasie wzrostu wydzielaæ substancje chemiczne dzia³aj¹c na inne roœliny
stymuluj¹co lub hamuj¹co jeœli chodzi
o wzrost roœlin. Dobrym s¹siedztwem dla
dyni jest nasturcja, dla pietruszki i czosnku
ró¿a, a dla kapusty nagietek, natomiast buraki lubi¹ towarzystwo astrów. Nie sadŸmy
jednak mieczyka w pobli¿u fasoli i roœlin
cebulowych w s¹siedztwie grochu. Oprócz
roœlin ozdobnych bardzo korzystny wp³yw
maj¹ równie¿ zio³a, które przede wszystkim
stanowi¹ przynêtê dla po¿ytecznych owadów, co ma olbrzymie znaczenie np. dla roœlin dyniowatych.
Zio³a i kwiaty poprzez wydzielenie pewnych
substancji chemicznych i olejków etery-
ozdobnym
Jeœli odpowiednio zaplanujemy warzywnik,
bêdziemy stosowaæ siê do zasad kompozycji
i udekorujemy go odpowiednimi roœlinami
ozdobnymi, nie bêdziemy musieli go ukrywaæ w najbardziej odleg³ym zak¹tku naszego ogrodu. Warzywnik mo¿e wrêcz staæ siê
jego bardzo atrakcyjn¹ czêœci¹, mo¿emy
miêdzy grz¹dkami zaplanowaæ ¿wirowe
œcie¿ki, zamontowaæ ozdobny kranik z wod¹
lub ma³y pluszcz¹cy wodotrysk, czy poide³ko dla ptaków w ten sposób zwiêkszaj¹c
atrakcyjnoœæ naszego ogródka kwiatowowarzywnego. Wa¿ne jest by by³ zadbany i nale¿ycie pielêgnowany, a bêdziemy siê wtedy
cieszyæ jego wygl¹dem, zapachem i smakiem.
Mimo tak wielu walorów warzywnika raczej
nie umieœcimy go w czêœci frontowej ogrodu. Odpowiednie dla niego miejsce powinno byæ dobrze nas³onecznione, wa¿na jest
równie¿ ¿yzna gleba. Mo¿e on znajdowaæ
siê w pobli¿u kuchni, lub tarasu czy miejsca
do grillowania tak by aromatyczne zio³a
i œwie¿e warzywa by³y zawsze pod rêk¹.
MCCK
cznych mog¹ równie¿ chroniæ roœliny warzywna przed ró¿nego rodzaju szkodnikami
i chorobami. W tym przypadku nieocenione
jest oddzia³ywanie aksamitki, bardzo popularnej roœliny rabatowej i balkonowej. Ta niewielka roœlina o doœæ specyficznym zapachu
chroni pomidory i tr uskawki przed nicieniami oraz œlimakami zaliczane do Pomrowów,
a w s¹siedztwie fasoli odstrasz¹ pluskwiaki
uszkadzaj¹ce jej nasiona. Natomiast niezapominajki warto jest posadziæ w pobli¿u malin, nie bêdziemy mieli wtedy k³opotu z kistnikiem maliniakiem, a nasturcja przyci¹gaj¹c do siebie mszyce zapobiegaj¹c ich
wystêpowaniu na drzewkach owocowych.
Chc¹c uzyskaæ najlepszy efekt wzajemnego
oddzia³ywania roœlin powinniœmy je sadziæ
obok siebie w ma³ych skupiskach, pamiêtaj¹c o ich sile wzrostu i pozostawiaj¹c im doœæ
przestrzeni do rozroœniêcia siê. Nie nale¿y
³¹czyæ ze sob¹ roœlin o skrajnych wymaganiach pokarmowych, gdy¿ w takiej sytuacji
chc¹c zaspokoiæ wysokie wymagania jednego gatunku mo¿emy przenawoziæ inny.
Ogród warzywno- kwiatowy mo¿na zaprojektowaæ w stylu bardziej swobodnym, ale
bardzo ³adnie prezentuje siê w geometrycznych ramach, które to wyznaczaæ mog¹
murki z ceg³y, ciêty niski ¿ywop³ot z bukszpanu lub wiêksze zio³a jak lawenda. Jeœli
dysponujemy wiêksz¹ przestrzeni¹ w naszym ogrodzie mo¿emy nasz warzywnik otoczyæ tak¿e specjalnie ukszta³towanymi drzewkami owocowymi, które rozpiête s¹ na kratach lub wykorzystaæ pn¹cza takie jak chmiel
czy fasolka tyczkowa. Takie wydzielenie
kwater za pomoc¹ czy to murka z ceg³y czy
bukszpanu pozwoli nam urz¹dziæ ogród warzywno-kwiatowy w sposób bardzo elegancki i formalny, przykuwaj¹c uwagê i kontrastuj¹c go z pozosta³ymi czêœciami ogrodu.
Grz¹dki twórzmy niezbyt du¿e, w regularnych kwadratach lub prostok¹tach, a tak¿e
ko³ach, z³o¿one z krótkich rz¹dków warzyw.
Idealne wymiary nowoczesnej prostok¹tnej
grz¹dki powinny wynosiæ w przybli¿eniu 1,2
x 1,5 m. U³atwi to pielêgnacjê i zbiór. Nie
nale¿y zapominaæ jednak, ¿e ogródek kwiatowo- warzywny przede wszystkim ma spe³niaæ funkcje praktyczne, co oznacza, ¿e
wzglêdy estetyczne nie powinny przewa¿aæ
w tym stopniu, by utrudnia³y prace ogrodnicze. Elementem dekoracyjnym takiego
ogrodu oprócz samych roœlin, s¹ te¿ nawierzchnie, które wype³niaj¹ przestrzeñ miêdzy kwaterami. Mog¹ to byæ wspomniany
¿wir lub te¿ ceg³a czy kostka, bêd¹ one
oprócz walorów estetycznych praktyczn¹
utwardzon¹ nawierzchni¹, u³atwiaj¹c¹
poruszanie siê po ogrodzie. Pamiêtajmy te¿
o tym aby nie komplikowaæ zbytnio planu samego takiego ogródka, niech bêd¹ to proste
geometryczne wzor y, które ³atwo wytyczyæ
w terenie. Minimalna szerokoœæ g³ównej
œcie¿ki powinna wynosiæ 1,2 m, gdy¿ powinna byæ swoboda dojœcia do poszczególnych
kwater, a tak¿e mo¿liwoœæ dojazdu taczkami
kiedy nastêpuje potrzeba uprz¹tniêcia rabaty przed zim¹. Trzeba zaznaczyæ, ¿e w ogródkach typu kwiatowo- warzywnego nie nale¿y stawiaæ konstrukcji typu pergole czy ³uki,
gdy¿ warzywa i kwiaty lubi¹ s³oñce, a te elementy mog¹ zacieniaæ grz¹dkê. Do naszego
smakowitego ogródka mo¿emy wprowadziæ
tak¿e kolorowe akcenty ceramiczne w formie donic, w których bêd¹ te gatunki roœlin,
które szybko rosn¹, w zwi¹zku z czym spo¿ywa siê je w krótkim czasie i sadzi na ich
miejscu nastêpne. Mog¹ to byæ na przyk³ad
niektóre gatunki sa³aty, które rozrastaj¹ siê
WNÊTRZE I OGRÓD
2(8)2007
00
szybko po przepikowaniu. W donicach jednak ziemia szybko wysycha, wiêc nale¿y
pamiêtaæ o regularnym podlewaniu rosn¹cych w nich roœlin. Decyduj¹c siê na za³o¿enie ogrodu ze smakowitymi warzywami
i piêknymi kwiatami, oprócz tego ¿e ogródek taki sytuujemy w miejscu s³onecznym
i os³oniêtym od wiatru, nale¿y braæ pod uwagê glebê. Wszystkie warzywa wymagaj¹
odpowiednio przygotowanego pod³o¿a, dostatecznie przepuszczalnego, by nie zatrzymywa³a nadmiaru wody. Bardzo du¿e znaczenie ma doprowadzenie wody w pobli¿e
grz¹dek, wiêc ciekawym rozwi¹zaniem jest
zamontowanie w bliskim po³o¿eniu kranu
z wod¹.
Zio³a w ogrodzie.
Jak zaakcentowano bardzo ³adnym estetycznie i praktycznym elementem w takim
ogrodzie s¹ zio³a. Dzia³aj¹ one pobudzaj¹co
na zmys³y, zw³aszcza wêchu. Jeœli posadzimy je jako obwódki wko³o grz¹dek z warzywami i bêdziemy przechodz¹c po œcie¿kach
tr¹caæ je, bêd¹ wydzielaæ piêkna woñ i aromat. Zio³a w naszym ogrodzie kwiatowo-warzywnym mog¹ stanowiæ wiêkszoœæ, mog¹
wtedy imitowaæ œredniowieczne ogródki,
które obsadzone by³y wko³o niskimi ¿ywop³otami z bukszpanu lub pio³unu z regularnymi wewn¹trz grz¹dkami. Taki ogródek
z przewa¿aj¹cymi zio³ami szczególnie polecany jest tu¿ przy oknach domu czy miejscach gdzie czêsto siê wypoczywa. Takie misterne zio³owo kwiatowe ogródki z piêkn¹
lawend¹ , rut¹ zwyczajn¹, tymiankiem, miêt¹ czy sza³wi¹ przypominaj¹ dekoracyjn¹ tkaninê. Wiele z gatunków zió³ maj¹ piêkne
kwiaty, wiêc same one stanowi¹ w takim warzywno-zielarskim ogródku ozdobê. Du¿a
czêœæ zió³ znana jest z dekoracyjnych liœci,
KATARZYNA BELLINGHAM
00
MCCK
Z góry i z boku
W nowoczesnych kabinach prysznicowych z hydromasa¿em dysze umieszczone s¹ nie tylko u góry
ale równie¿ po bokach. Dziêki temu masa¿ staje siê kompleksowy i bardziej skuteczny.
Masa¿ poprawia jêdrnoœæ skóry a przede wszystkim poprawia rozluŸnia i przynosi uczucie pe³nego
mog¹ wtedy one s³u¿yæ jako obramowanie
wszelkich grz¹dek, trawników czy œcie¿ek.
Na przyk³ad, koper (odmiana purpurowa)
spowija s¹siaduj¹ce z nim roœliny niczym dekoracyjna pajêczyna, a pietruszka naciowa
tworzy obramowanie podobne do sztywnej
krezy. Bardzo dekoracyjnie wygl¹daj¹ zio³a
pomiêdzy warzywami, o¿ywiaj¹ monotoniê
grz¹dek, a tak¿e piêknie siê prezentuj¹
w przerwach pomiêdzy kamiennymi p³ytami, ceg³ami czy w ¿wirze. Drobniutkie listki
tymianku doskonale kontrastuj¹ z kêpami
cienkiego, ostro zakoñczonego szczypiorku
lub miêkkimi, pierzastymi trawami. Pamiêtaæ nale¿y, ¿e wiêkszoœæ zió³ pochodzi z krajów basenu morza œródziemnego, wymagaj¹
one zatem du¿o s³oñca i lekkiej, przepuszczalnej gleby. Rozmaryn, tymianek i sza³wia doskonale udaj¹ siê na pod³o¿u wysypanym ¿wirem. Nieco wy¿sze roœliny potrzebuj¹ os³ony od wiatru, inne potrzebuj¹ odrobiny cienia, a kilka gatunków, jak np. dziêgiel, z³ocieñ maruna oraz szczypiorek, roœnie najlepiej w miejscu zacienionym i wilgotniejszym. Bazylia natomiast powinna byæ
os³oniêta. Bardzo fajny efekt mo¿na uzyskaæ
sadz¹c ko³o siebie ró¿ne gatunki zió³, bylin
i kwiatów jednorocznych, poniewa¿ wzrastaj¹ one w ró¿nym czasie i jedno zastêpuje
drugie i dziêki temu mamy przez ca³y rok
piêkna rabatê.
Kto nie pokusi siê zatem na swojej dzia³ce
o fragment ogrodu warzywno- kwiatowego?
Myœlê, ¿e warto zainteresowaæ siê taka form¹ ogrodu, da nam ona zarówno satysfakcjê
z wyhodowania w³asnych ekologicznych warzywa, jak równie¿ pozwoli cieszyæ oko barwami kwiatów, a nasze zmys³y powonienia
piêknymi zapachami zió³. Nie jest trudna
sztuk¹ za³o¿enie takiego ogrodu, trzeba mu
jednak poœwiêciæ czas i serce. Pamiêtajmy ¿e
ogródek w³asnorêcznie wyhodowany, bêdzie cieszy³ siê du¿ym powodzeniem wœród
domowników, kiedy bêdzie mo¿na wykopaæ
z ziemi marchewkê czy zebraæ piêkna ozdobn¹ sa³atê, jak równie¿ ukoi aromatem
zió³ w letnie wieczory spêdzane ze znajomymi na tarasie. Nie bójmy siê hodowaæ warzyw w po³¹czeniu z kwiatami w bliskim s¹siedztwie domu. Posadzone tu¿ przy oknach
kuchni bêd¹ kusiæ by zerwaæ je na s³ot oraz
odwdziêcz¹ siê nam piêknym wygl¹dem i zapachem. Taki ogródek to czysty zysk, bêdziemy zdrowi, a otoczenie domu zyska piêkn¹
rabatê kwiatowo- warzywn¹.
Tekst: Marta Gerung-Ilczuk,
Katarzyna Warañska
Opracowanie: Redakcja DOBRY DOM