Wystąpienie pokontrolne wydane po przeprowadzeniu kontroli

Wystąpienie pokontrolne wydane po przeprowadzeniu kontroli

Warszawa, 23 maja 2016 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-IX.431.1.4.2016
Pani
Krystyna Łapczyńska
Dyrektor
Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej
w Giżycach z filią „Mały Domek”
Giżyce 37
96-521 Brzozów
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki
Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Tajchman – starszy
inspektor wojewódzki oraz Aneta Pilecka - Pietrzak – starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili,
zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2016 ,w dniach 14 -18 marca 2016 r.
kontrolę kompleksową w Placówce Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek”
w Giżycach, Giżyce 37, 96-521 Brzozów.
Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo
– wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej,
utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania
przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo - wychowawczej, jak również
zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie
od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli.
Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią Dyrektor
bez zastrzeżeń w dniu 17 maja 2016 r.
Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru
legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję
niniejsze wystąpienie pokontrolne.
1
Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach jest placówką
opiekuńczo – wychowawczą typu socjalizacyjnego. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody
Mazowieckiego Nr 32/2011 z dnia 8 marca 2011 r., zmienionej Decyzją Nr 755/2013
z dnia 17 kwietnia 2013 r. (zmiana nazwy i organizacji placówki) i jest wpisana do Rejestru placówek
opiekuńczo
–
wychowawczych,
regionalnych
palcówek
opiekuńczo
–
terapeutycznych
oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją 28.
Podmiotem prowadzącym jest Powiat Sochaczewski. W okresie objętym kontrolą w placówce
na stanowisku dyrektora placówki zatrudniona była p. Krystyna Łapczyńska.
Limit miejsc w placówce wynosi 44, w tym 30 miejsc w budynku głównym placówki oraz 14 w filii.
W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało 56 wychowanków w wieku od 6 do 20 lat.
W dniu kontroli na listę wychowanków wpisanych było 43 dzieci. Na dzień kontroli
3 wychowanków przebywało w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, 1 w młodzieżowym ośrodku
wychowawczym oraz 1 w specjalnym ośrodku szkolno – wychowawczym. Dzieci z uregulowaną
sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego.
Placówka działa na podstawie: Statutu Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały
Domek” w Giżycach – załącznik do Uchwały Nr XXI/117/2013 z dnia 25.03.2013 r., Regulaminu
Organizacyjnego Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach –
nadany Uchwałą Zarządu Powiatu w Sochaczewie Nr 152/2014 z dnia 5.11.2014 r., Regulaminu
wewnętrznego Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach,
Regulaminu przyznawania „kieszonkowego” wychowankom Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej
w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach, Procedury korzystania z telefonów komórkowych
i tabletów przez wychowanków Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach, Procedury
postępowania w przypadku ucieczki wychowanka z placówki, powrotu wychowanka po dłuższej
nieobecności oraz Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce Opiekuńczo –
Wychowawczej w Giżycach. Zmiany jakich należy dokonać w ww. dokumentach zostały przekazane
dyrektorowi placówki w dniu podpisania arkusza ustaleń.
W okresie objętym kontrolą w placówce odbyła się dwukrotnie kontrola Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Warszawie w zakresie oceny stanu sanitarnego pomieszczeń oraz stanu
sanitarno – higienicznego bloku żywienia i dokumentacji oraz kontrola doraźna przeprowadzona przez
Komisję powołaną przez Zarząd Powiatu w Sochaczewie.
Standard świadczonych usług.
Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem placówki, specjalistami
oraz analizy dokumentacji.
2
W dniu kontroli limit miejsc w placówce był zachowany, na listę wychowanków wpisanych było
43 dzieci. W okresie podlegającym kontroli wystąpiły przesłanki do wystąpienia do wojewody
o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc.
Placówka uzyskała w lutym 2016 r. zgodę na umieszczenie dwuosobowego rodzeństwa.
Podczas kontroli ustalono, że placówka zapewniała wychowankom odpowiednio wyposażone pokoje,
łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną
zgodnie z § 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
W pokoju dwuosobowym zajmowanym przez dwie siostry znajdowała się jedna rozkładana,
dwuosobowa kanapa, zakupiona na życzenie dziewczynek, ponieważ chciały one spać razem.
W trakcie czynności kontrolnych poinformowano dyrektora placówki, że zgodnie z art. 93 ust. 4 pkt 1
ww. ustawy, w ramach zaspokojenia potrzeb bytowych, należy zapewnić oddzielne miejsce do spania
dla każdego dziecka. Dyrektor placówki oświadczyła, że w każdej chwili kanapa może zostać
wyniesiona z pokoju do świetlicy i dziewczynki będą miały zapewnione dwa oddzielne łóżka.
Placówka zapewniała dzieciom śniadanie (drugie śniadanie – dzieci zabierały kanapki do szkoły), obiad
oraz kolację. Wychowankowie, którzy chcieli mogli korzystać z obiadów w szkole.
Do dyspozycji wychowanków pozostawały oddzielne dla każdej grupy aneksy. Z oświadczenia
dyrektora wynika, że aneksy zamykane były w godzinach 16.00 – 18.00 na czas odrabiania lekcji przez
wychowanków. Potwierdziły to dzieci w czasie rozmowy.
Wychowankowie mieli zapewnioną podstawową opiekę medyczną oraz opiekę specjalistów
w zależności od potrzeb. Leki podawane były wychowankom przez pielęgniarkę lub wychowawców,
według zaleceń lekarskich.
W dniu kontroli wychowankowie placówki realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie
poziomie. Kontakty ze szkołą utrzymywali wychowawcy. Dzieci miały możliwość uzyskania pomocy
od wychowawców, specjalistów oraz wolontariusza przy odrabianiu lekcji oraz wyrównywaniu
zaległości. W kontrolowanym okresie wychowankowie placówki uczestniczyli w zajęciach
pozalekcyjnych i rekreacyjno – sportowych na terenie placówki (koło teatralne, kulinarne, plastyczne,)
oraz poza placówką (zajęcia teatralne, szkolne koło sportowe, koło przyrodnicze, polonistyczne,
matematyczne, plastyczne, religijne, z języka niemieckiego oraz języka angielskiego, związek
harcerstwa polskiego, zajęcia wyrównawcze, wolontariat). Zajęcia poza placówką, w których
uczestniczyli wychowankowie odbywały się na terenie szkół, do których uczęszczały dzieci.
Wychowankowie mieli ograniczone możliwości w wyborze zajęć dodatkowych odbywających się poza
szkołą, w godzinach popołudniowych, z powodu likwidacji części kursów autobusów. Znacznie
utrudniony został dojazd dzieci z i do placówki. Placówka dysponuje autem osobowym jednak nie
posiada możliwości przewozu większej liczby wychowanków.
3
W okresie objętym kontrolą wychowankowie uczestniczyli także w zajęciach specjalistycznych
na terenie placówki (doradztwo zawodowe, logopedia, zajęcia wyrównawcze, w tym z psychologiem)
oraz poza placówką (logopedia, zajęcia korekcyjno – kompensacyjne i rewalidacja). Wychowankowie
w okresie objętym kontrolą brali udział w zimowisku, wypoczynku letnim, w wycieczkach
oraz w przedstawieniach teatralnych. Placówka finansowała wszystkie wyjazdy organizowane przez
szkołę.
Zakupu odzieży młodszym wychowankom dokonywali głównie wychowawcy. Niekiedy dzieci jeździły
razem z wychowawcą. Starsi wychowankowie otrzymywali pieniądze i sami dokonywali zakupów,
po uprzednim ustaleniu z wychowawcą czego brakuje. Placówka prowadziła magazyn, w którym
znajdowały się podstawowe ubrania, środki higieny osobistej.
Kieszonkowe wypłacane było zgodnie z Regulaminem przyznawania „kieszonkowego” wychowankom
Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach. Wysokość
kieszonkowego (od 10 zł do 80 zł) ustalana była wspólnie na zebraniach grupowych. Wychowankowie
kwitowali odbiór kieszonkowego. Zdarzały się sytuacje, że kieszonkowe zostało zawieszone,
a w późniejszym terminie wypłacone. Ustalono, że dwóch wychowanków nie otrzymało kieszonkowego
z powodu przebywania na długotrwałej ucieczce. Dyrektor placówki oświadczyła, że wychowankowie,
którzy przebywają na ucieczce cały miesiąc nie otrzymują kieszonkowego. Wychowankowie
potwierdzili w czasie rozmowy, że z kieszonkowego pokrywają niekiedy drobne składki klasowe.
W placówce ustalone zostały godziny pracy specjalistów, z których wynika, że psycholog jeden
z dyżurów pełnił w środę w godzinach 22.00 – 6.30 (dyżur nocny), gdy wychowanków obowiązywała
cisza nocna. Godziny pracy psychologa należy dostosować do godzin, w których wychowanków nie
obowiązuje cisza nocna i mogą skorzystać z pomocy specjalisty.
Dyżur nocny pełniło dwóch wychowawców w budynku głównym oraz 1 wychowawca w filii.
Wychowawcy dokonywali obchodów nocnych, wskazanych w §12 ust. 2 ww. rozporządzenia.
W budynku głównym oraz w filii prowadzone były zeszyty pracy nocnej, w których odnotowywane
były m.in. obchody nocne.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce.
W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji 16 wychowanków placówki.
W placówce prowadzona była następująca dokumentacja: diagnoza psychofizyczna, plan pomocy
dziecku, karta pobytu, arkusz badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych wychowanka
Placówki Opiekuńczo - Wychowawczej w Giżycach (prowadzony przez psychologa), arkusz obserwacji
psychologicznych/pedagogicznych (dokument wypełniany przez pedagoga), karta udziału w zajęciach
specjalistycznych (dokument prowadzony przez pedagoga).
4
Diagnoza psychofizyczna sporządzana była przez psychologa oraz pedagoga w ciągu miesiąca
od przyjęcia dziecka do placówki. Diagnozy posiadały obszary zgodne z § 14 ust. 3 i 4 ww.
rozporządzenia. W 3 diagnozach nie wypełniono wszystkich obszarów - nie określono programu
terapeutycznego i nie dokonano zapisów dotyczących przygotowania dziecka do usamodzielnienia.
Dotyczyło to diagnoz młodszych wychowanków. Stwierdzono brak diagnoz psychofizycznych
dla 3 wychowanków z powodu pobytu wychowanka w młodzieżowym ośrodku socjoterapii
i krótkotrwałego pobyt dwuosobowego rodzeństwa w placówce.
Analiza dokumentów wykazała powtarzanie tych samych zapisów w diagnozach dla różnych
wychowanków.
Plan pomocy dziecku opracowywany był przez wychowawcę bezpośrednio odpowiedzialnego za proces
opiekuńczo – wychowawczy dziecka. Dokument zawierał m.in. podstawowe informacje
o dziecku oraz rodzicach, cel główny pracy z dzieckiem (wpisywany w działaniach długoterminowych)
oraz działania długo i krótkoterminowe. Dokonywane były modyfikacje. W 1 przypadku
ze szczegółowych zapisów dotyczących modyfikacji nie wynikało, że nastąpiła zmiana, ani jakie
działania należy w podjąć w kierunku realizacji zmienionego celu głównego. Działania długo
i krótkoterminowe powinny wynikać m.in. z celów pracy z dzieckiem wskazanych w 15 ust. 3 pkt 2
ww. rozporządzenia. W 1 przypadku nie dokonano modyfikacji planu pomocy dziecku zgodnie
z terminem wskazanym w § 15 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia. Jak wyjaśnił wychowawca prowadzący,
w obecności dyrektora placówki, modyfikacje nie były dokonywane co 6 miesięcy ponieważ sytuacja
życiowa,
rodzinna,
szkolna
dziecka
nie
zmieniała
się
i
nie
wymagało
to
zmian
w prowadzonej dokumentacji. W dwóch przypadkach modyfikacji dla dwójki rodzeństwa dokonano po
7 miesiącach.
W planach pomocy dziecku nie odnoszono się do diagnoz psychofizycznych oraz modyfikacja planu
pomocy nie zawsze była związana z terminami posiedzeń zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji
dziecka.
Dyrektor placówki poinformowała, że asystent rodziny uczestniczył w tworzeniu planu pomocy dziecku
jednak nie można było tego stwierdzić na podstawie analizy dokumentacji dotyczącej dziecka.
Karta pobytu wypełniana była raz w miesiącu, posiadała obszary zgodne z § 17 ust. 1 pkt 2
ww. rozporządzenia. W 4 przypadkach wychowawcy wypełniali dokument raz na dwa miesiące
i w 3 przypadkach nie były wypełnione wszystkie obszary.
Arkusz badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych wychowanka Placówki OpiekuńczoWychowawczej w Giżycach prowadzony był przez psychologa. Dokument nie był sporządzany
odrębnie dla każdego dziecka, najczęściej dokonywane były jednorazowe wpisy.
5
Arkusz
obserwacji
psychologicznych/pedagogicznych
wypełniany
był
przez
pedagoga
dla wychowanków, którzy mieli określone trudności, brali udział w zajęciach wyrównawczych lub gdy
pojawiła się sytuacja trudna.
Karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzona była przez pedagoga na dany rok szkolny.
Przykładowo dokument taki powstał na potrzeby terapii logopedycznej, zajęć związanych
z asertywnością, mocnymi stronami, akceptacją siebie, zainteresowaniami.
W trakcie kontroli poinformowano pedagoga oraz psychologa o konieczności sporządzania
dokumentacji zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia oraz datowania wpisów dokonywanych
w dokumentach.
W placówce prowadzona była księga wychowanków, która zawierała informacje zgodne z § 17 ust. 5
ww. rozporządzenia.
Poza dokumentami wymienionymi w rozporządzeniu w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej
w placówce funkcjonowała dodatkowa dokumentacja m.in.: karta zdarzenia, karta współpracy
pracownika socjalnego/pedagoga z rodziną wychowanka i instytucjami wspierającymi, wywiad
środowiskowy opracowany dla potrzeb Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach, kontrakt
z pełnoletnim wychowankiem.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami
Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej.
Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmów
z dyrektorem placówki
i specjalistami.
Współpraca placówki z rodzicami obejmowała współpracę w zakresie m.in.: motywowania
do podejmowania starań o powrót dzieci do domu, zachęcania do współpracy ze szkołą, pomocy
w załatwianiu spraw urzędowych, motywowania do poszukiwania zatrudnienia, odwiedzin w domach
rodziców (ocena bieżącej sytuacji rodzinnej, kontrakty), rozmów wspierających w pełnieniu ról
rodzicielskich. Podpisywane były kontrakty z rodzicami.
Wychowankowie urlopowani do domu rodzinnego, osób bliskich w dni wolne od nauki szkolnej
posiadali zgody sądu. W czasie urlopowań domy rodzinne wychowanków odwiedzane były przez
pracowników placówki (pracownik socjalny, wychowawca, pedagog, dyrektor) w celu sprawdzenia
w jakich warunkach dzieci przebywają. Spotkania z rodzicami (kilkugodzinne) odbywały się również
na terenie placówki.
W okresie objętym kontrolą 6 rodzin objętych było wsparciem asystenta rodziny.
Analiza dokumentacji wykazała, że w przypadkach, gdy zachodzą przesłanki, placówka wnioskowała
do sądu o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Pracownik socjalny dokonywał diagnozy oraz określał
plan pracy z rodziną. Placówka występowała również o wywiady, opinie do właściwych instytucji.
6
Na podstawie czynności kontrolnych stwierdzono, że placówka umożliwiała kontakt dziecka
z rodzicami i innymi osobami bliskimi oraz podejmowała działania w celu powrotu dziecka do rodziny,
zgodnie z art. 93 ust. 4 pkt 3 i 4 ww. ustawy.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie
Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce
Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki oraz specjalistami.
W okresie objętym kontrolą posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbyły się
z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy o pieczy.
W dzienniku korespondencji stwierdzono brak informacji o wysłaniu protokołu z posiedzenia zespołu
z maja 2015 r. W posiedzeniach zespołu uczestniczyli dyrektor oraz pracownicy palcówki. Na zespoły
zapraszani byli sędziowie, kuratorzy, pracownicy MOPS, GOPS, ośrodka adopcyjnego. Omawiana była
m.in. sytuacja materialno-bytowa, urlopowanie dziecka do domu, więzi z rodzicami, poziom
intelektualny dziecka, ewentualne problemy emocjonalne, metody zastosowane w pracy z dzieckiem
i rodziną, dokonywano oceny zasadności dalszego pobytu.
W okresie objętym kontrolą odbywały się posiedzenia zespołów, w skład których wchodzili głównie
pracownicy placówki m.in. dla dziecka nowo przyjętego, w związku z konkretnymi sytuacjami.
Dyrektor placówki oświadczyła, że przed posiedzeniem zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji
dziecka psycholog, pedagog rozmawiali z dziećmi. Zdanie dzieci było brane pod uwagę. Wysłuchanie
dziecka nie było dokumentowane.
Wychowawca bezpośrednio odpowiedzialny za proces wychowawczy dziecka miał obowiązek
telefonicznie powiadomić rodzica/ców o terminie oraz godzinie posiedzenia zespołu do spraw
okresowej oceny sytuacji dziecka. Nie były sporządzane żadne notatki czy wpisy o poinformowaniu
rodziców.
W dokumentacji wychowanków znajdowały się opinie wskazane w art. 139a ust. 1 ww. ustawy.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków
Sprawdzono na podstawie rozmów z dyrektorem placówki, specjalistami oraz analizy dokumentacji
usamodzielnianych wychowanków.
Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmowała działania zmierzające do zwiększenia
samodzielności, zaradności życiowej wychowanków i odpowiedzialności. W placówce została
stworzona Procedura usamodzielnienia wychowanków Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej
w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach. Procedura zawiera informacje dotyczące m.in.:
warunków jakie należy spełnić, aby otrzymać pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie; kiedy
7
pomoc nie przysługuje; kto może być opiekunem usamodzielnienia i jakie ma zadania do wypełnienia;
wysokość pomocy na usamodzielnienie.
W okresie objętym kontrolą wychowankowie uzyskali m.in. mieszkania socjalne, pomoc pieniężną
na usamodzielnienie, pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki, pomoc w znalezieniu pracy, pomoc
na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Usamodzielniający się wychowankowie brali udział
w specjalistycznych kursach, warsztatach i szkoleniach.
Z analizy dokumentacji wynika, że dla 1 wychowanka nie został w terminie wyznaczony opiekun
usamodzielnienia z powodu jego notorycznych i długotrwałych ucieczek z placówki.
Z analizy dokumentacji wynika, że wychowankowie na piśmie składali do dyrektora placówki
propozycję osoby mającej pełnić funkcję opiekuna usamodzielnienia. Następnie wskazana osoba
wyrażała zgodę na pełnienie funkcji opiekuna procesu usamodzielnienia. Zarówno opiekun jak
i wychowanek pisemnie wyrażali zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych na potrzeby
procesu usamodzielnienia. Opiekun usamodzielnienia otrzymywał na piśmie informację, że został
wyznaczony na opiekuna i jakie wiążą się z tym obowiązki.
Placówka nie otrzymywała informacji zwrotnej z powiatowego centrum pomocy rodzinie
o akceptacji wskazanego opiekuna usamodzielnienia. Na terenie powiatowego centrum pomocy
rodzinie odbywało spotkanie wychowanka i pracownika socjalnego z placówki w czasie, którego
ustalany był wybór opiekuna (akceptacja ustna) oraz zadania jakie zostaną uwzględnione do realizacji
w indywidualnym programie usamodzielnienia.
Indywidualne programy usamodzielnienia powstawały przy pomocy pracownika socjalnego
oraz opiekuna usamodzielnienia. W zależności od sytuacji konkretnego wychowanka, różnych
wydarzeń indywidualne programy usamodzielnienia ulegały modyfikacji i wówczas właściwe
powiatowe centrum pomocy rodzinie było o tym informowane.
Pracownik socjalny sporządzał dokument Realizacja procesu usamodzielnienia wychowanka Placówki
Opiekuńczo –Wychowawczej w Giżycach, który zawierał informacje o przeprowadzonych rozmowach
z wychowankiem na temat samodzielnego życia, zmiany opiekuna usamodzielnienia, wizyt w urzędach,
udziału w kursach przygotowujących do wykonywania określonego zawodu.
Usamodzielnieni wychowankowie byli skreślani z ewidencji palcówki. Placówka przekazywała
do właściwego centrum pomocy rodzinie informacje o osiągnięciu przez wychowanka pełnoletności
i skreśleniu go z listy wychowanków placówki.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie
Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce
Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników placówki.
8
W okresie kontrolnym w placówce zatrudnieni byli: dyrektor placówki, 9 wychowawców, 1 młodszy
wychowawca, 2 starszych wychowawców, starszy pracownik socjalny oraz psycholog i pedagog.
Wszyscy wychowawcy oraz specjaliści posiadali kwalifikacje zgodne z art. 98 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy
o pieczy. Ponadto w placówce zatrudniona była pielęgniarka. Osoba zatrudniona na stanowisku
pielęgniarki nie posiadała podpisanych oświadczeń wynikających z art. 98 ust 3 pkt 1-3 ww. ustawy
oraz zaświadczenia od lekarza wskazanego w art. 98 ust 3 pkt 4 ustawy.
W ramach awansu zawodowego z placówką współpracował nauczyciel matematyki i chemii, z którym
zostało podpisane porozumienie. Wolontariusz nie posiadał zaświadczenia od lekarza wskazanego
w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wynikającej
z art. 96 ww. ustawy o pieczy.
Wychowawcy oraz specjaliści posiadali podpisane zakresy czynności oraz obowiązków. Skontrolowane
zakresy czynności i obowiązków zawierały m.in. ogólne sformułowania zadań, co może utrudniać ich
właściwą realizację oraz późniejsze sprawdzenie stopnia realizacji zadania. Zmiany jakich należy
dokonać w zakresach i obowiązkach przekazano dyrektorowi placówki w dniu podpisania arkusza
ustaleń .
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka
Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki,
wychowawcami, specjalistami, dziećmi oraz analizy ankiet wypełnionych przez wychowanków i kadrę
placówki.
Prawa wychowanków zostały wskazane w Regulaminie Organizacyjny Placówki Opiekuńczo –
Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach (zapisy dotyczące sposobu realizacji praw
dziecka zawierały w głównej mierze zadania placówki; nie wynikało z nich jasno jakie prawa mają
wychowankowie placówki), Regulaminie wewnętrznym Placówki Opiekuńczo – Wychowawczej
w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach (Regulamin zawierał prawa wychowanka oraz zasady
panujące w placówce); Regulaminie przyznawania „kieszonkowego” wychowankom Placówki
Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach z filią „Mały Domek” w Giżycach (z dokumentu należy
m.in. usunąć zapis dotyczący warunków jakie powinien spełnić wychowanek, aby przysługiwało mu
kieszonkowe z powodu niezgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa).
Zmiany jakich należy dokonać w zapisach dokumentów organizacyjnych placówki przekazano
dyrektorowi placówki w dniu podpisana arkusza ustaleń.
W trakcie kontroli inspektorzy przeprowadzili rozmowę z 10 wychowankami placówki, natomiast
7 dzieci i 5 pracowników wypełniło ankietę dotyczącą realizacji praw dzieci w placówce.
9
Wychowankowie informowani są o obowiązkach i zasadach panujących w placówce w czasie
co miesięcznych spotkań grupowych przez wychowawców bądź innych wychowanków, prawa
wywieszone są na gazetce ściennej oraz zapisane są w dokumentach organizacyjnych placówki.
W czasie oglądu placówki stwierdzono, że w budynku głównym oraz w budynku należącym do filii
wywieszone są na tablicach ściennych informacje dotyczące: telefonów instytucji, do których mogą się
zwrócić dzieci (gdy ich prawa są zagrożone), praw wychowanków, regulaminu kieszonkowego,
regulaminu wewnętrznego.
Zdaniem dzieci istnieje możliwość odwołania od kary, jednak w ostatnim czasie nie było takiej
konieczności. Wśród nagród wychowankowie wymienili dodatkowy wyjazd np. na zimowisko,
jednorazowe podwyższenie stawki ubraniowej, słodycze. Wśród kar wymieniono czasowy zakaz
korzystania z komputera.
Z informacji uzyskanych od wychowanków wynika, że aneksy na czas odrabiania lekcji są zamykane
żeby nie wychodzić z sali w czasie zajęć. Zdaniem 2 wychowanków, którzy wypełnili ankiety, miały
miejsce sytuacje stosowania kary zakazu wyjazdu do domu w dni wolne od nauki szkolnej.
W kontrolowanej dokumentacji wychowanków znajdowały się zgody rodzica na wykorzystanie
wizerunku dziecka.
W placówce opracowane zostały Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce
Opiekuńczo – Wychowawczej w Giżycach. Procedury należy uzupełnić o postępowanie w sytuacji gdy
wychowawca, inny pracownik placówki dopuścił się przemocy wobec wychowanka oraz o zapisy
dotyczące działań jakie powinny zostać podjęte zarówno w stosunku do sprawcy jak i ofiary przemocy,
dokumentacji jaka powinna powstać w związku z danym zdarzeniem.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę
oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477)
i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia
pokontrolne:
1. W ramach zaspokojenia potrzeb bytowych, o którym mowa w art. 93 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575),
należy zapewnić oddzielne miejsce do spania dla dwuosobowego rodzeństwa.
2. Zapewnić wszystkim dzieciom przez całą dobę swobodny dostęp do podstawowych produktów
spożywczych oraz napojów zgodnie z treścią § 18 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy
10
i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej
(Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
3. Wypłacać kwotę pieniężną do własnego dysponowania wychowankom, którzy przebywali na
ucieczce zgodnie z §18 ust. 1 pkt. 8 ww. rozporządzenia.
4. Diagnozę psychofizyczną sporządzać dla każdego dziecka niezwłocznie po przyjęciu do
palcówki z uwzględnieniem wszystkich obszarów wskazanych w § 14 ust. 3
ww. rozporządzenia.
5. Dokonywać modyfikacji w planach pomocy dziecku zgodnie z § 15 ust. 5 ww. rozporządzenia
w sposób umożliwiający stwierdzenie zakresu dokonywanych zmian oraz formułować działania
długo i krótkoterminowe wynikające z celów pracy z dzieckiem wskazanych w § 15 ust. 3 pkt 2
ww. rozporządzenia.
6. Kartę pobytu dziecka wypełniać co miesiąc z uwzględnieniem wszystkich obszarów wskazanych
w §17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia.
7. Prowadzić dla wszystkich wychowanków placówki dokumentację wskazaną w § 17 ust. 1 pkt. 4
ww. rozporządzenia.
8. Kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą
terapię sporządzać zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, o ile dziecko tego wymaga.
9. Każdorazowo, po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka przekazywać do sądu pisemne
wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce, zgodnie z art. 138 ust. 2 ww.
ustawy.
10. Podjąć działania w celu prawidłowej realizacji art. 4a ww. ustawy poprzez prowadzenie
dokumentacji świadczącej o dokonywaniu wysłuchania dziecka.
11. Uzupełnić dokumentację pracowniczą pielęgniarki o zaświadczenie wskazane w art. 98 ust. 3 pkt 4
ww. ustawy oraz oświadczenia wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy, a w przypadku
wolontariusza o zaświadczenie wskazane w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz opinię organizatora
rodzinnej pieczy zastępczej wynikającą z art. 96 ww. ustawy o pieczy.
12. Zgodnie z art. 4 pkt 3 ww. ustawy nie ograniczać wychowankom prawa do kontaktów z rodziną
poprzez stosowanie kary w postaci zakazu wyjazdu do domu rodzinnego w dni wolne od nauki
szkolnej.
Uwagi:
Ponadto należałoby:
1. Zmodyfikować dokumenty organizacyjne placówki zgodnie z aktualnie obowiązującymi
przepisami prawa, w tym zapisy dotyczące praw dziecka zgodnie z art. 4 i 4a ww. ustawy
oraz uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
11
2. Dostosować godziny pracy psychologa do godzin, w których wychowanków nie obowiązuje
cisza nocna i mogą skorzystać z pomocy specjalisty.
3. Zintensyfikować współpracę z asystentem rodziny przy tworzeniu planu pomocy dziecku
zgodnie z § 15 ust.1 ww. rozporządzenia.
4. Pozyskiwać na piśmie akceptację dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie dla
opiekuna usamodzielnienia.
5. Uwzględnić w Procedurze postępowania w przypadku ucieczki wychowanka z placówki,
powrotu wychowanka po dłuższej nieobecności zapis dotyczący obowiązkowego skierowania
na badania lekarskie wychowanka po długotrwałym pobycie poza placówką.
6. Uzupełnić Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce Opiekuńczo –
Wychowawczej w Giżycach o postępowanie w sytuacji gdy wychowawca, inny pracownik
placówki dopuścił się przemocy wobec wychowanka.
7. Dostosować
zakresy
obowiązków
pracowników
pedagogicznych
do
aktualnie
obowiązujących przepisów prawa oraz do faktycznie wykonywanych zadań.
8. Przeprowadzić z wychowawcami oraz wychowankami pogadankę na temat przysługujących
dzieciom praw oraz instytucji chroniących prawa dziecka.
9. Unikać sytuacji, w których wychowankowie opłacają drobne składki klasowe z
kieszonkowego.
Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę
oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477)
kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić
do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim
zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac
Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa.
W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana
w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie
realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego
w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające
z powyższego faktu.
Starszy inspektor wojewódzki
Aneta Pilecka – Pietrzak
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek-Biegańska
Starszy inspektor wojewódzki
Małgorzata Tajchman
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
12