151 lat języka esperanto
Transkrypt
151 lat języka esperanto
151 lat języka esperanto 15 grudnia 2009 roku przypada 150. rocznica urodzin LUDWIKA ZAMENHOFA - twórcy międzynarodowego języka ESPERANTO. Ludwik Zamenhof zrzekł się swoich praw autorskich do esperanta po wydaniu swojej pierwszej książki ponieważ chciał, aby język trwał jako żywy i należał do wszystkich ludzi. ESPERANTO la VIVANTA LINGVO oznacza, że język żyje i rozwija się pomimo uporczywego twierdzenia jego przeciwników, że jest to język martwy. Po opublikowaniu w 1887 r. projektu języka| Warszawie, esperanto rozpowszechniło się szybko, przede wszystkim na terytorium carskiej Rosji. Gramatyka języka esperanto ma 16 reguł (bezwyjątkowych!). Każde słowo w języku esperanto wymawia się tak, jak zostało napisane. W języku esperanto akcent pada zawsze na przedostatnią sylabę - tak jak w języku polskim. Jubileuszowy Warszawski Kongres (1987) cieszył się niebywale wysoką frekwencją, najwyższą w historii wszystkich kongresów; brało udział w nim prawie 6.000 sześć tysięcy uczestników. Uroczyste otwarcie Kongresu, który odbywał się w Pałacu Kultury i Nauki, musiało odbyć się w dwóch turach ze względu na szczupłość miejsca w sali Kongresowej. Pierwszy Światowy Kongres Esperanta odbył się w dniach 5-12 sierpnia 1905 r. we francuskiej miejscowości Boulogne-sur-Mer. Wzięło w nim udział 688 uczestników z 20 krajów. Dotychczas odbyło się 94 Światowe Kongresy Esperanto - 94 Kongres odbył się w Białymstoku - jako 7 zorganizowany w Polsce. Nazwa języka pochodzi od pseudonimu Ludwika Zamenhofa „Doktor Esperanto", którego użył prezentując swoją pierwszą książkę - czyli podręcznik do nauki esperanta. Największą i najważniejszą międzynarodową organizacją esperancką jest Światowy Związek Esperantystów (UEA - Universala Esperanto-Asocio), zrzeszający członków z 117 krajów. Światowy Związek Esperantystów, założył syn sławnego szwedzkiego malarza Hector Hodler w roku 1908. Z okazji jubileuszu: 100-nej rocznicy utworzenia Światowego Związku Esperantystów kolejny raz zgłoszono kandydaturę UEA Światowego Związku Esperantystów do Pokojowej Nagrody Nobla. Propozycja dostała ponad 60 nominacji. Biuro Światowego Związku Esperantystów (UEA) i Światowej Organizacji Młodych Esperantystów (TEJO) mieści się w Rotterdamie. Ludwik Zamenhof znał wiele języków: oprócz hebrajskiego dobrze mówił po rosyjsku, polsku, niemiecku, francusku, angielsku. Interesował się łaciną i starą greką. Uczył się włoskiego i litewskiego. Już po ogłoszeniu zasad esperanta uczył się hiszpańskiego i kilku innych języków. Zamenhof osobiście (!) przetłumaczył Stary Testament z hebrajskiego na esperanto. Harry Harrison, słynny pisarz science fiction w swoich książkach często używał es- peranta; w tym języku porozumiewali się jego bohaterowie. Ludwik Zamenhof to Polak, któremu po papieżu Janie Pawle II i Fryderyku Chopinie postawiono najwięcej pomników w świecie. Redakcja esperancka Radia Polonia miała najwięcej listów od słuchaczy ze wszystkich językowych redakcji i działała najdłużej w świecie. Pomimo tego zlikwidowano ją 15 grudnia 2006 r. Po kolejnych 4-ch latach funkcjonowania na podkastach, została również zlikwidowana w styczniu 2011 r.(AB) Ideę języka międzynarodowego popierali wielcy tego świata jak: Jan Paweł II, Albert Einstein czy Lew Tołstoj i in-ni.(zobacz też) Na wrzucone w wyszukiwarkę internetową hasło „esperanto" znajduje ona w sieci ponad 50 milionów odnośników. Najbogatsza strona w sieci do nauki esperanta ma adres http://www.lernu.net W wolnej encyklopedii Wikipedia język esperanto z 122 tysiącami haseł (21 pozycja) uplasował się przed językiem chińskim 121 tysięcy haseł (22 pozycja). W pierwszej dziesiątce są: 1. angielski 2. niemiecki 3. francuski 4. polski 5. japoński 6. włoski 7. holenderski 8. hiszpański 9. portugalski 10. rosyjski. Ludwik Zamenhof odznaczony został w Hiszpanii medalem Izabeli Katolickiej a we Francji został Kawalerem Legii Honorowej. Esperanto jest najpopularniejszym wśród języków sztucznych i jedynym z nich, który rozwija się prawie we wszystkich dziedzinach życia. Z inspiracji esperanta powstało ok. 40 następnych sztucznych języków. Między ludźmi mówiącymi w języku esperanto są tak sławni jak noblista w dziedzinie ekonomii Reinhard Selten (1994), szachowy mistrz świata Zsuzsa Polgar (1996 ) i Tivadar Soros ojciec finansisty Georga Sorosa. Uwaga! W tytule podano omyłkowo liczbę 151 zamiast 123 (AB)