przewodnik dydaktyczny - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Kierunek zdrowie publiczne
specjalność elektroradiologia
Rok Akademicki 2009/2010
35
Opracowanie edytorskie i druk:
Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zam. 10 / 2010
nakład 50 egz.
tel. (022) 5720 327
e-mail: [email protected]
www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl
36
Spis treści
1.
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO.......3
2.
Plan studiów na rok akademicki 2009/2010............................6
3.
ANATOMIA......................................................................................................8
4.
FIZJOLOGIA.....................................................................................................12
5.
APARATURA MEDYCZNA...........................................................................13
6.
MATEMATYKA I STATYSTYKA.................................................................17
7.
FIZYKA.............................................................................................................18
8.
RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA...............................................21
9.
RADIodiagnostyka OGÓLNA I KLINICZNA....................................23
10. PATOMORFOLOGIA.......................................................................................24
11. PATOFIZJOLOGIA...........................................................................................25
12. MIĘDZYNARODOWE PROBLEMY ZDROWIA........................................26
13. ZDROWIE ŚRODOWISKOWE......................................................................29
14. JĘZYKI OBCE (Do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski)...... 30
15. WYCHOWANIE FIZYCZNE..........................................................................32
16. ETYKA W MEDYCYNIE..............................................................................33
17. PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE.........................................................34
RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI WAKACYJNEJ po I roku
DLA STUDENTÓW I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
KIERUNEK ELEKTRORADIOLOGIA
Po I roku studiów obowiązuje studentów 4 tygodniowa (20 dni roboczych, czyli 100 godzin) praktyka w ogólnodiagnostycznych zakładach radiologii.
Kierownik Zakładu ustala szczegółowy harmonogram praktyki oraz sprawuje nadzór nad
pracą studenta.
Opiekunem praktyki powinien być pracownik zakładu radiologii o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym.
Student pod nadzorem opiekuna powinien w miarę możliwości wykonywać wszystkie
czynności zawodowe.
Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a zalicza praktykę Kierownik Zakładu Radiologii.
Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień wymaga przedłużenia praktyki.
Celem praktyki jest pogłębienie wiedzy i rozszerzenie umiejętności wymaganych od elektroradiologa w ogólnodiagnostycznym Zakładzie Radiologii, oraz ugruntowanie właściwych postaw pracowniczych.
W szczególności są to:
• znajomość organizacji Szpitala (Kliniki) i Zakładu Radiologii,
• umiejętność doboru metody i techniki badania do problemu,
• wykonanie badań (w tym ułożenie pacjenta, dobór ekspozycji i obróbka ciemniowa),
• realizowanie procedur zapewnienia jakości,
• przestrzeganie zasad bhp,
• prowadzenie dokumentacji badań,
• nawiązanie i utrzymanie kontaktu psychologicznego z pacjentem,
• współpraca z zespołem diagnostycznym i innymi osobami związanymi z działaniem
Zakładu,
• przestrzeganie dyscypliny pracy.
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK
PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH
– prof. dr hab. MAREK KULUS
PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ
– prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI
PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem
– dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI
PROREKTOR ds. KADR
– prof. dr hab. ANNA KAMIŃSKA
DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
– prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ
Prodziekan ds. I / II r.
– prof. dr hab. BARBARA GÓRNICKA
Prodziekan ds. III / IV r. – prof. dr hab. KAZIMIERZ NIEMCZYK
Prodziekan ds. V / VI r. – prof. dr hab. KRZYSZTOF ZIENIEWICZ
Prodziekan ds. przewodów doktorskich – prof. dr hab. CEZARY KOWALEWSKI
Prodziekan ds. studiów doktoranckich – prof. dr hab. PIOTR PRUSZCZYK
Prodziekan ds. Oddziału Stomatologicznego – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA
Pełnomocnik Dziekana ds. nauczania Elektroradiologii
– dr hab. ANDRZEJ CIESZANOWSKI
Pełnomocnik Dziekana ds. nauczania Audiofonologii – VACAT
Pełnomocnik Dziekana ds. nauczania Higieny Stomatologicznej
– dr hab. SYLWIA SŁOTWIŃSKA
Pełnomocnik Dziekana ds. nauczania Technik Dentystycznych
– prof. dr hab. LEOPOLD WAGNER
Przewodniczący Rady Pedagogicznej I r. – Prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
p.o. Kierownika dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (022) 57 20 208,
fax (022) 57 20 266, pok. 208.
SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Sprawy studenckie I r. studiów p. Iwona Dybowska, pok. 213 c, przyjmuje w poniedziałek,
wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (022) 5720 262, fax: (022) 5720 266.
SEKCJA SPRAW BYTOWYCH STUDENTÓW tel. (022) 57 20 814, 57 20 815.
WŁADZE UCZELNI urzędują na ul. Żwirki i Wigury 61.
Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM
ul. Banacha 1 a, tel. (022) 599 18 01, 02-03.
Podział roku akademickiego 2009 / 2010
SEMESTR ZIMOWY
od dnia
do dnia
28.09.2009
20.12.2009
okres zajęć dydaktycznych
21.12.2009
03.01.2010
wakacje zimowe
04.01.2010
24.01.2010
25.01.2010
31.01.2010
sesja egzaminacyjna zimowa
01.02.2010
07.02.2010
przerwa semestralna
08.02.2010
14.02.2010
sesja poprawkowa
SEMESTR LETNI
od dnia
do dnia
15.02.2010
03.04.2010
06.04.2010
11.04.2010
wakacje wiosenne
12.04.2010
06.06.2010
07.06.2010
30.06.2010
sesja egzaminacyjna letnia
30.08.2010
04.09.2010
sesja poprawkowa
Skład Osobowy Zarządu Wydziałowego Samorządu Studentów
I Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Stomatologii
Mieści się przy ulicy Oczki 5 – Dom Medyka, tel. / fax (022) 628-83-06, pok. 301 III p.
Przewodnicząca
Nicole Sochacki
Studentka VI roku, kierunek Lekarski
tel.: 602 461 018, e-mail: [email protected]
V-ce Przewodniczący
Bartosz Matejkowski
Student V roku, kierunek Lekarsko-Dentystyczny
V-ce Przewodniczący
Przewodniczący Komisji Sportu i Turystyki
Natalia Szyller
Studentka IV roku, kierunek Farmacja
tel.: 796 888 105
Przewodnicząca Komisji Kultury
Marta Bukowska
Studentka III roku, kierunek Zdrowie Publiczne
Przewodnicząca Komisji Informacji i Promocji
Anita Misztalewska
Studentka V roku, kierunek Lekarsko-Dentystyczny
Przewodnicząca Komisji Dydaktyki
Alicja Olesiejuk
Studentka VI roku, kierunek Lekarski
Sekretarz
Ewa Grędowska
Studentka III roku, kierunek Ratownictwo Medyczne
Plan studiów na rok akademicki 2009/2010
2
zaliczenie
Podstawy informatyki (2)
Bezpieczeństwo i higiena pracy (1) zaliczenie
Przysposobienie biblioteczne(1)
R a z e m:
4
zaliczenie
Radiologia ogólna i kliniczna (2)
zaliczenie
30
egzamin
Aparatura medyczna (2)
391
21
278
4
113
2
BIBG
AB
1WR
1W11
9
8
2 M2
1 MA
1 M11
2 MC
NZME
1 M12
2 MD
20
20
15
22
23
30
Kod
jednostki
12
30
30
30
23
20
60
22
30
wyk. sem. ćwicz.*
w tym:
Rok studiów I
45
30
zaliczenie
Patofizjologia (2)
30
45
zaliczenie
zaliczenie
Patomorfologia z elementami
histologii (1, 2)
20
60
45
60
Fizjologia (1)
egzamin
zaliczenie
Etyka w medycynie (2)
zaliczenie
Matematyka i statystyka (1)
Fizyka (1)
egzamin
Wymiar godzin
Forma
obowiązujących
zaliczenia
studenta
Anatomia (1)
Nazwa przedmiotu
(1 – semestr zimowy,
2 – semestr letni)
Biblioteka Główna
Dział Ochrony Pracy i Środowiska
I Katedra i Klinika Kardiologii
I Zakład Radiologii Klinicznej
Zakład Radiologii i Radioterapii
Pediatrycznej
c.kurs
c.kurs
c.kurs
c.kurs
c.kurs
c.kurs
Katedra i Zakład Patologii Ogólnej
i Doświadczalnej
Wydział Mechatroniki PW
c.kurs
c.kurs
c.kurs
Katedra i Zakład Fizjologii
Doświadczalnej i Klinicznej
Katedra i Zakład Anatomii
Patologicznej
Zakład Historii Medycyny i Filozofii
c.kurs
c.kurs
Zakład Biofizyki i Fizjologii
Człowieka
Zakład Fizyki PW
c.kurs
20
10
6
10
10
10
wyk. sem. ćwicz.
Minimalna liczba
studentów w grupie
na zajęciach **
Zakład Anatomii Prawidłowej
i Klinicznej
Jednostka dydaktyczna
prowadząca zajęcia
I Wydział Lekarski, kierunek zdrowie publiczne, specjalność elektroradiologia – I stopnia studia niestacjonarne (d. zaoczne)
Plan studiów na rok akademicki 2009/2010
120
30
225
60
60
2
4
15
15
956
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
zaliczenie
Etyka w medycynie (2)
Patomorfologia (1)
Fizjologia (1)
Patofizjologia (2)
Aparatura medyczna (1, 2)
Radiodiagnostyka ogólna i kliniczna (2)
Rentgenodiagnostyka klasyczna (1, 2) zaliczenie
Języki obce *(1, 2)
zaliczenie
Wychowanie fizyczne (1, 2)
zaliczenie
Przysposobienie biblioteczne (1)
zaliczenie
Bezpieczeństwo i higiena pracy (1)
zaliczenie
Międzynarodowe problemy zdrowia (1) zaliczenie
Zdrowie środowiskowe (2)
zaliczenie
R a z e m:
30
45
30
30
egzamin
Fizyka (1, 2)
120
50
120
egzamin
egzamin
Wymiar godzin
Forma
obowiązujących
zaliczenia
studenta
Anatomia (1, 2)
Matematyka i statystyka (1)
Nazwa przedmiotu
(1 – semestr zimowy,
2 – semestr letni)
4
15
5
174 265
60
30
20
10
60
30
45
10
517
165
60
60
2
60
wyk. sem. ćwicz.*
60
60
10
40
60
60
30
60
30
30
30
w tym:
Jednostka dydaktyczna prowadząca
zajęcia
2 MD
1W11
1W11
S1
S3
BIBG
AB
NZB
1M31
1W11
2 M2
1 MA
2 MC
1 M11
c.kurs
c.kurs
20
20
20
20
20
20
20
10
10
20
20
20
20
20
10
Minimalna liczba
studentów w grupie
na zajęciach **
wyk. sem. ćwicz.
c.kurs
10
20
10
Zakład Radiologii i Radioterapii Pediatrycznej
Studium Języków Obcych
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
Biblioteka Główna
Dział Ochrony Pracy i Środowiska
c.kurs
Zakład Zdrowia Publicznego
c.kurs
Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny c.kurs
Prof. dr hab. Jan Pluta
Wydział Fizyki
Zakład Historii Medycyny i Filozofii
Katedra i Zakład Anatomii Patologicznej
Katedra i Zakład Fizjologii Doświadczalnej
i Klinicznej
Katedra i Zakład Patologii Ogólnej
i Doświadczalnej
1 M12 Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
NZME Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Kod
jednostki
Rok studiów I
I Wydział Lekarski, kierunek zdrowie publiczne, specjalność elektroradiologia – I stopnia studia stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe)
ANATOMIA
ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CENTRUM BIOSTRUKTURY
Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. (022) 628-10-41, bezp. tel. i fax 629-52-83
e-mail: anatomy.ib.amwaw.edu.pl
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Bogdan Ciszek
Odpowiedzialny za dydaktykę: Paweł Szaro – godziny przyjęć zostaną podane na tablicy inf.
Zakładu na początku roku akademickiego.
Liczba godzin
Zajęcia obejmują 120 godzin zajęć wg poniższego podziału.
Wykłady 60 godzin, ćwiczenia 60 godzin, odbywają się we czwartki w pracowni dydaktycznej
Zakładu Anatomii wg grafiku podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.
Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.
Sposób zakończenia zajęć.
Egzamin praktyczny i testowy.
Zaliczenie ćwiczeń w formie 3 kolokwiów cząstkowych jest jednocześnie warunkiem
dopuszczenia do egzaminu.
Egzamin jest testowy i praktyczny, obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów.
Aby uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% z każdej części egzaminu.
Egzamin odbywa się w sesji egzaminacyjnej letniej.
W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa się
w sesji poprawkowej letniej.
CELE NAUCZANIA
Celem nauczania anatomii prawidłowej na kierunku Elektroradiologia jest:
1/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego,
2/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie
części ciała człowieka, narządów i tkanek,
3/ zapoznanie z zagadnieniami dotyczącymi anatomii opisowej, topograficznej i czynnościowej
dotyczącej narządów i ich układów u człowieka,
4/ przygotowanie w drodze praktycznych ćwiczeń podstaw morfologicznych niezbędnych do
rozpoznawania struktur anatomicznych we współczesnych metodach obrazowania ciała ludzkiego
takich jak badanie rentgenowskie, angiografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny,
5/ zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy przed lekarskiej.
REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH
1. Warunkiem zaliczenia semestru, i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział
w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów.
UWAGA! – na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio
odbytych ćwiczeń.
2. Materiał podzielony jest na 3 cykle tematyczne:
♦ Osteologia, kończyny.
♦ Mózgowie, Głowa-szyja.
♦ Jamy ciała.
Cykl tematyczny kończy się kolokwium testowym i praktycznym. Ewentualny drugi termin –
poprawkowy – może mieć miejsce za tydzień. Pozytywną ocenę student uzyskuje po otrzymaniu
65% prawidłowych odpowiedzi z każdej części kollokwium. Termin trzeci (w przypadku nie
zaliczenia dwóch poprzednich terminów) ma miejsce przed sesją egzaminacyjną pod koniec
semestru po zakończeniu kursu anatomii. (forma tego zaliczenia może być ustna lub pisemna).
3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż dwóch ćwiczeniach
z każdego cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie do
kolokwium. Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym.
4. Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu zaliczenia na
najbliższe ćwiczenia po ustaniu powodu nieobecności.
5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej. Jest to egzamin testowy i praktyczny. Aby
uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% z każdej części egzaminu.
6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy i praktyczny.
7. Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej. Wprowadzanie osób
postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.
8. We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny
(czystość!!) oraz zasad BHP.
9. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu.
10.Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia
przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.
LITERATURA ZALECANA
1/ Anatomia Człowieka W. Woźniak Urban & Partner Wrocław 2001/2003.
2/ Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL.
3/ Atlas Anatomii Radiologicznej B. Daniel PZWL.
4/ Kieszonkowy anatomii radiologicznej w przekrojach tomografii komputerowej i rezonansu
magnetycznego tom I–III. Medipage, Warszawa 2007, wyd. 1.
5/ Anatomia ośrodkowego układu nerwowego H. Dobaczewska, Wyd. AM w Warszawie (wybrane
rozdziały).
6/ Anatomia kliniczna głowy i szyi R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, PZWL wyd. 1 (wybrane
zagadnienia).
7/ Strona Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej, dostępne są tam atlasy radiologiczne http://
www.anatomia.wum.edu.pl/radiologia/index.htm
8/ Atlas klasyczny do wyboru z listy:
a/ Bertollini Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie.
b/ Frank H. Netter Atlas Anatomii Człowieka Urban &Partner 2003.
c/ Kiss Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie.
d/ Petra Kopf-Maier Atlas Anatomii Człowieka PZWL 2003.
e/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie.
f/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II Urban & Partner lub inne dowolne wydanie.
Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim brzmieniu.
Szczegółowy program ćwiczeń zostanie podany na początku roku.
Wykłady i ćwiczenia
Osteologia, Kończyny
Wykłady
Ogólna budowa ciała ludzkiego, budowa szkieletu, układy narządów.
Szkielet osiowy: Klatka piersiowa i kręgosłup.
Anatomia radiologiczna kręgosłupa.
Budowa kończyny górnej.
Anatomia radiologiczna kończyny górnej.
Budowa kończyny dolnej.
Anatomia radiologiczna kończyny dolnej.
Ćwiczenia
1. Ogólna budowa ciała ludzkiego, osie i płaszczyzny, budowa szkieletu: szkielet osiowy, szkielet
obręczy, szkielet kończyn, szkielet czaszki, rozpoznanie poszczególnych kości, Ogólne wiadomości o połączeniach kości: połączenia nieruchome i ruchome. Typy stawów i ich mechanika.
2. Klatka piersiowa i kręgosłup. Budowa typowego kręgu. Kręgi nietypowe. Zróżnicowanie budowy
kręgów w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Krzywizny kręgosłupa. Połączenia kręgosłupa.
Krążek międzykręgowy. Budowa żebra i mostka. Klatka piersiowa jako całość.
3. Anatomia radiologiczna kręgosłupa. Analiza RTG, kręgosłupa szyjnego w projekcji bocznej,
przednio-tylnej, przez otwarte usta. Kręgosłupa piersiowego w projekcji przednio-tylnej, bocznej
i skośnej. RTG kości krzyżowej i stawów krzyżowo-biodrowych. Ocena anatomiczna w/w odcinków w badaniu CT i MR Mięśnie grzbietu i klatki piersiowej widoczne w w/w badaniach.
4. Budowa kończyny górnej. Kości obręczy: obojczyk, łopatka, Kości kończyny wolnej: k. ramienna, promieniowa, łokciowa, kości nadgarstka, kości palców. Staw ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, stawy ręki. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni
nerwowych i naczyniowych.
5. Anatomia radiologiczna kończyny górnej. Ocena zdjęć RTG: stawy ramiennego AP i osiowe,
łokciowego w pozycji wyprostu i zgięcia, promieniowo-nadgarstkowego zwykłe i czynnościowe,
zdjęcia ręki. Obrazowanie stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Stożek rotatorów. Angiografia kończyny górnej.
6. Budowa kończyny dolnej. Kości obręczy: kość miedniczna: kość biodrowa, kulszowa i łonowa.
Kości kończyny wolnej. Kość udowa, piszczel strzałka rzepka, stęp, stopa. Staw biodrowy, kolanowy i skokowo-goleniowy. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni nerwowych i naczyniowych.
7. Anatomia radiologiczna kończyny dolnej. Ocena zdjęć RTG: miednicy dorosłego i dziecka. Staw
biodrowy: AP i osiowe. Staw kolanowy: projekcja AP i boczne oraz projekcje dodatkowe. Staw
skokowo goleniowy. RTG stopy. Obrazowanie stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Angiografia kończyny dolnej.
Kolokwium
Kolokwium składa się z części praktycznej („szpilki”) oraz testu teoretycznego.
Mózgowie, Głowa, szyja
Wykłady
1. Czaszka.
2. Anatomia radiologiczna czaszki.
3. Podział układu nerwowego, mózgowie układ komorowy.
4. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (CT).
5. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (NMR).
6. rdzeń kręgowy budowa kanału kręgowego, nerw rdzeniowy, unaczynienie rdzenia kręgowego.
7. Unaczynienie mózgowia, topografia czaszkowo-mózgowa.
8. Główne ośrodki czynnościowe i drogi i anatomiczne aspekty badań neurofizjologicznych.
9. Topografia głowy i szyi, anatomia warsztatowa trzewioczaszki i szyi.
10. Anatomiczne podstawy badań naczyniowych w zakresie głowy i szyi.
Ćwiczenia
1. Kości czaszki. Mózgoczaszka: Kość: czołowa, klinowa, potyliczna, ciemieniowa, skroniowa i
sitowa, jarzmowa, szczęka, żuchwa. Podstawa (doły czaszki ) i sklepienie czaszki. Twarzoczaszka.
Oczodół. Jama nosowa. Położenie zatok obocznych nosa i kościach czaszki. Dół skroniowy i
podskroniowy.
2. Anatomia radiologiczna czaszki (rtg projekcja przednio-tylna, boczna i tylno-jamowa).
Uwidocznienie zatok obocznych nosa. Piramida kości skroniowej. Pantomografia i zdjęcia
zębów. Korona, szyjka, korzeń zęba. Tomografia komputerowa głowy – okno kostne.
3. Budowa ogólna układu nerwowego. Budowa neuronu: ciało komórki nerwowej, akson, dendryty.
Pojęcie jądra w ośrodkowym układzie nerwowym. Pojęcie włókien istoty białej. Pojęcia: mózgu,
mózgowia, pnia mózgu. Opony ośrodkowego ukladu nerwowego oraz przestrzenie oponowe.
Kresomózgowie. Budowa półki mózgu: jądra podkorowe, istota biała (ciało modzelowate,
spoidło przednie, torebka wewnętrzna). Szczelina podłużna mózgu, szczelina poprzeczna mózgu
– położenie i zawartość. Kora mózgu – budowa zewnętrzna: bruzdy i zakręty powierzchni
10
mózgu oraz czynności kory (ośrodki: pierwszorzędowa kora ruchowa, kora czuciowa, ośrodki
mowy, ośrodek wzroku i słuchu). Odniesienie niektórych części kresomózgowia, do jam czaszki.
Obrazy kresomózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i przestrzenne).
4.
5. Mózgowie, mózg, pień mózgu, rdzeń kręgowy. Opony ośrodkowego układu nerwowego.
Budowa półkuli mózgu: płaty, jądra podstawy, układ komorowy. Części pnia mózgu. Budowa
móżdżku.
6. Zakresy unaczynienia mózgowia. Koło tętnicze mózgu. Tętnica środkowa, przednia i tylna
mózgu. Układ kręgowo-podstawny. Wzajemne odniesienia topograficzne pomiędzy ośrodkowym
układem nerwowym, strukturami czaszki i powłokami głowy.
7. Główne układy czynnościowe w ośrodkowym układzie nerwowym. Drogi wstępujące
i zstępujące. Czynność kory mózgowej i wybranych narządów zmysłów.
8. Analiza przekrojów mózgowia na modelach i w badaniach CT. Porównanie z preparatami
mózgowia. Rekonstrukcje przekrojów strzałkowych i czołowych. Anatomia naczyń mózgowych
w obrazach angio-CT i perfuzyjnych.
9. Anatomiczna analiza obrazów rezonansowych. Przekroje, osiowe, strzałkowe, i czołowe.
Obrazy naczyń mózgowych w angiografii rezonansu magnetycznego.
10. Przestrzenie topograficzne głowy i szyi. Oczodół, jama nosowa, jama ustna, dół podskroniowy,
dół skrzydłowo-podniebienny. Przestrzenie szyi: Przestrzeń przednia szyi, środkowa (trzewna)
oraz przedkręgowa. Zawartość przestrzeni.
11. Główne pnie naczyniowe w obrębie głowy i szyji. Układ tętnic szyjnych i kręgowych.
Anatomiczna analiza obrazów angiografi szyjnej i układu kręgowo podstawnego.
12. Analiza przekrojów strzałkowych, poziomych oraz czołowych w zakresie trzewioczaszki i szyi
w porównaniu z obrazami tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego.
Kolokwium
Kolokwium składa się z części praktycznej („szpilki”) oraz testu teoretycznego.
Jamy ciała
Wykłady
1. Topografia klatki piersiowej (śródpiersie), płuca.
2. Budowa serca i jego unaczynienie koronarografia.
3. Anatomiczne podstawy rentgenodiagnostyki klatki piersiowej, echografii serca i badań
elektrofizjologicznych.
4. Anatomia warstwowa klatki piersiowej.
5. Jama brzuszna jej podział, topografia jamy otrzewnej.
6. Anatomiczne podstawy badań kontrastowych narządów jamy brzusznej.
7. Anatomia warstwowa jamy brzusznej. Anatomiczne podstawy ultrasonografii jamy brzusznej.
8. Przestrzeń zaotrzewnowa. Nerki. Układ moczowy. Narządy rozrodcze.
9. Anatomia radiologiczna przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy mniejszej.
Ćwiczenia
Ściany klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej (śródpiersie). Podział śródpiersia.
Opłucna. Budowa tchawicy, drzewa oskrzelowego i płuc.
Osierdzie. Budowa serca: przedsionki, komory, zastawki. Tętnice wieńcowe. Żyły serca.
Wizualizacja naczyń wieńcowych w koronarografii
Rozpoznawanie struktur anatomicznych klatki piersiowej na rentgenogramach w projekcji przednio
tylnej, bocznej, skośnej. Badanie kontrastowe przełyku. Oglądanie badania echograficznego.
Rozpoznawanie struktur anatomicznych w obrazach tomografii komputerowej, rezonansu
magnetycznego klatki piersiowej. Obrazy tętnić wieńcowych w badaniach CT i NMR.
Ściany jamy brzusznej. Otrzewna. Układ narządów w jamie brzusznej. Żołądek dwunastnica,
trzustka, wątroba, śledziona, drogi żółciowe. Jelito cienkie i grube.
Anatomiczne podstawy badań kontrastowych narządów jamy brzusznej. Fizjologiczne warunki
11
FIZJOLOGIA
Katedra i Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej WUM
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, tel.: (022) 826 07 78, 824 45 86, 826 18 45
Strona internetowa: http://www.fizjologia.amwaw.edu.pl, e-mail: [email protected]
Kierownik Katedry: Prof. dr. hab. n. med. Ewa Szczepańska-Sadowska
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: pon., śr. w godz. 1030–1200
Odpowiedzialni za dydaktykę: dr n. med. Anna Waszczuk-Religa,
dr n. med. Michał Biały
Forma prowadzenia zajęć: seminaria.
Roczny wymiar seminariów: 45 godzin.
Seminaria odbywają się w Katedrze i Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.
Zasady i formy oceny wyników nauczania
Zaliczenie
Cel nauczania
Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka i zapobiegających powstawaniu stanów chorobowych. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego
i chorego do naturalnych obciążeń życia codziennego. W programie dydaktycznym eksponowane
jest wytwarzanie świadomości, że zdrowie polega na prawidłowym przebiegu procesów fizjologicznych w poszczególnych narządach i w całym organizmie. Choroba zaś jest wyrazem zaburzenia
tych procesów, a konieczność dostosowania trybu życia człowieka do indywidualnych możliwości
fizjologicznych jego organizmu jest warunkiem dla właściwych zachowań prozdrowotnych i profilaktycznych.
TEMATYKA SEMINARIÓW
ER – 1. Elektrofizjologia nerwów obwodowych, mięśni, synapsy.
ER – 2. Neurofizjologia układów czuciowych. Ból. Peptydy opioidowe.
ER – 3. Układ siatkowaty, układ limbiczny. Rytmika funkcji biologicznych.
ER – 4. Układ ruchowy – mięśnie szkieletowe i gładkie. Miografia.
ER – 5. Cykl hemodynamiczny, ciśnienie tętnicze, opór naczyniowy.
ER – 6. Krew elementy morfotyczne, transport gazów, grupy krwi, krzepnięcie.
ER – 7. Mikrokrążenie, krążenie miejscowe, układ autonomiczny.
ER – 8. EKG i inne metody oceny pracy serca (USG, cewnikowanie).
ER – 9. Mechanika oddychania, wymiana gazowa, podstawowe próby spirometryczne.
ER – 10. Regulacja nerwowa krążenia i oddychania.
EK – 11. Fizjologia nerek, gospodarka wodno-elektrolitowa.
EK – 12. Fizjologia przewodu pokarmowego. Wydzielanie żołądkowe, jelitowe, procesy trawienne
i wchłanianie, funkcje wątroby i trzustki.
EK – 13. Hormony, cykl miesiączkowy, ciąża.
EK – 14. Próby wysiłkowe, deficyt i dług tlenowy.
EK – 15. Zaliczenie pracowni.
Piśmiennictwo zalecane
Literatura obowiązkowa:
1. Traczyk W., Trzebski A.: „Fizjologia człowieka” PZWL 2001.
2. Szczepańska-Sadowska E., Koźniewska E.: Seminaria z fizjologii Wyd. AM, cz. I, 2000.
12
APARATURA MEDYCZNA
I Zakład Radiologii Klinicznej WUM
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. (022) 502-10-73, fax (022) 502-21-10
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Odpowiedzialny za dydaktykę: inż. Jerzy Plota
Tel. kom. 0604-151-383, e-mail: [email protected]
Godziny przyjęć studentów: codziennie 900–1400.
Roczny wymiar zajęć: 120 godzin: w tym 60 godzin seminariów i 60 godzin ćwiczeń.
Zajęcia odbywają się w I Zakładzie Radiologii Klinicznej, III piętro – biblioteka; w poniedziałki
i piątki w godz. 1430–1930.
ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE
W wyniku realizacji programu nauczania student powinien uzyskać wiadomości z zakresu
aparatury elektromedycznej, które pozwolą:
– poznać główne typy i rodzaje aparatury elektromedycznej,
– poznać budowę aparatury elektromedycznej,
– poznać zasadę działania poszczególnych aparatów,
– poznać zasady prawidłowej pracy i obsługi aparatury,
– elementarne zasady eksploatacji i konserwacji aparatury,
– poznać nowe rozwiązania aparatury elektromedycznej,
– poznać ochronę przeciwporażeniową (OPP) stosowaną przy urządzeniach elektrycznych,
– poznać zasadę działania poszczególnych typów zastosowanych ochron.
Umiejętności:
Student powinien umieć:
– przedstawić główne rodzaje aparatów elektromedycznych,
– rozróżnić poszczególne typy aparatów,
– omówić poszczególne czynności w obsłudze aparatów,
– przedstawić zasady prawidłowej eksploatacji aparatury,
– scharakteryzować sposób odbioru lub podania sygnału w aparacie,
– uzasadnić celowość stosowania danego rodzaju aparatury,
– rozróżnić aparaturę diagnostyczną od terapeutycznej,
– rozróżnić poszczególne typy zastosowanej ochrony przeciwpożarowej,
– zastosować procedury w sytuacjach nagłych i awaryjnych.
Podstawy:
Student powinien:
– interesować się postępem techniki w medycynie,
– interesować się nowoczesnymi rozwiązaniami aparatury elektromedycznej,
– dostrzegać zależność między rozwojem techniki, elektroniki a postępem w medycynie we
wszystkich jego aspektach,
– aktualizować swoją wiedzę techniczną na bieżąco,
– rozumieć ścisłą zależność między prawidłową i właściwą eksploatacją aparatury a wynikiem
diagnozy, zabiegu i trwałości aparatury.
13
MATERIAŁ NAUCZANIA
1. Wstępne omówienie i klasyfikacja aparatury:
– zastosowanie aparatury w poszczególnych działach medycyny,
– znaczenie elektroniki i techniki mikroprocesorowej,
– podział i klasyfikacja aparatury elektromedycznej.
2. Rodzaje źródeł zasilania:
– wielkości opisujące prąd/napięcie elektryczne-podział, główne parametry,
– podstawowe prawa związane z elektrycznością,
– podział źródeł zasilania główne parametry.
3. Aparatura rentgenowska –budowa i zasady działania:
– lampy rentgenowskie, prostowniki, głowice, kołpaki, urządzenia elektryczne stosowane
w aparatach rtg,
– metody regulacji kV, mAs,
– kompensacja napięcia,
– stabilizacja prądu,
– stoliki rozdzielcze-schemat aparatu rtg,
– generatory wysokiego napięcia,
– oprzyrządowanie-kable rtg,
– automatyka.
Ćwiczenia i pokazy:
– budowa lampy z anodą stałą, wirującą,
– budowa lampy prostowniczej, prostowników,
– głowica/kołpak rtg – budowa,
– budowa i działanie przełączników, wyłączników, bezpieczników, przekaźników,
– budowa różnych typów stolików rozdzielczych,
– rodzaje i budowa generatorów,
– budowa kabli rtg,
– budowa aparatu rentgenowskiego i współpraca wszystkich elementów,
– określanie sprawności i wydajności aparatu oraz korzystanie z charakterystyk aparatu,
– podstawy konserwacji aparatu.
4. Diagnostyczna aparatura rentgenowska:
– cechy charakterystyczne aparatów diagnostycznych,
– parametry aparatury i rodzaje generatorów,
– lampy z wirującą anodą,
– typy i rodzaje aparatów diagnostycznych (fluororadiografy, seriografy, tory wizyjne),
– symulatory,
– tomografy, planigrafy.
– regulacja i ustawienie parametrów w aparaturze diagnostycznej,
– typowe stoliki rozdzielcze aparatury rtg diagnostycznej,
– budowa lampy z wirującą anodą.
5. Terapeutyczna aparatura rentgenowska:
– lampy terapeutyczne, chłodzenie lamp,
– cechy charakterystyczne aparatury terapeutycznej,
– typy i rodzaje aparatów terapeutycznych.
– budowa lampy terapeutycznej,
– lampy do terapii powierzchownej i wgłębnej,
– regulacja i nastawienie parametrów w aparaturze terapeutycznej.
6. Aparatura radioterapeutyczna i radiodiagnostyczna:
– zastosowanie izotopów w medycynie,
– przyspieszacze cząsteczek,
– aparatura do telegammaterapii,
14
– aparatura o terapii aplikatorowej – selektory,
– scyntygrafia izotopowa, aparatura scyntygraficzna,
– badania izotopowe we krwi i układu krążenia-aparatura do badań krwi,
– tomografia emisyjna.
7. Aparatura ultradźwiękowa:
– rodzaje i właściwości fal ultradźwiękowych,
– podział/zastosowanie aparatów ultradźwiękowych,
– terapia i charakterystyka w ultradźwiękach,
– budowa/zasada działania aparatu USG,
– budowa/rodzaje głowic/sond w apartach USG,
– rodzaje prezentacji/trybów pracy USG,
– pomiary/pakiety palikacyjne różnych kategorii badań.
8. Aparatura małej i wielkiej częstotliwości:
– zastosowanie aparatury małej i wielkiej częstotliwości w medycynie,
– rodzaje prądów małej częstotliwości i typy zabiegów,
– zastosowanie prądów małych częstotliwości,
– stymulatory – budowa i typy,
– działanie prądów wielkiej częstotliwości na organizm ludzki,
– metody terapii- aplikacji,
– diatermie – budowa i zastosowanie,
– konserwacja aparatów.
– działanie, budowa i obsługa stymulatora,
– typowe zabiegi przy zastosowaniu prądów diadynamicznych,
– działanie diatermii – obsługa, rodzaje elektrod.
9. Aparatura audiologiczna:
– rodzaje i właściwości fal akustycznych,
– aparatura audiometryczna, przyrządy logopedyczne i dla słabosłyszących.
– obsługa audiometru, budowa,
– podstawy kalibracji.
10. Aparatura do badania układu krążenia i intensywnego nadzoru. Budowa i zasada działania:
– aparaty elektrokardiograficzne, fonokardiografy, kardiotachometry,
– aparatura do pomiarów hemodynamicznych,
– aparatura wchodząca w skład intensywnego nadzoru,
– centrale intensywnego nadzoru,
– defibrylatory, respiratory.
– obsługa aparatu EKG,
– obsługa aparatury intensywnego nadzoru – defibrylatory, monitory, respiratory,
– przygotowanie aparatury do pracy,
– podstawowe czynności konserwacyjne.
11. Aparatura do pomiaru aktywności biologicznej. Budowa i zasada działania:
– elektroencefalografy, głowice EEG, przystawki EEG,
– elektromiografy (EMG), elektrogastrografy, elektrookulografy,
– elektrody i oprzyrządowanie (kable) do badań aktywności biologicznej człowieka,
– rejestratory do pomiarów prądów czynnościowych –techniki pomiarów.
– obsługa aparatu EEG i EMG,
– pokaz elektrod i kabli pacjenta,
– obsługa rejestratora.
– podstawowe czynności konwersacyjne.
15
12. Aparatura do nowoczesnego obrazowania diagnostycznego:
– termografia; podstawy i zastosowanie,
– budowa termografów,
– istota i zasady termografii komputerowej,
– budowa tomografu komputerowego,
– NMR – podstawy jądrowego rezonansu magnetycznego,
– zasada działania aparatury NMR.
– pokaz prospektów aparatury termograficznej,
– pokaz prospektów.
– analiza i przegląd wybranych wyników badań termograficznych
13. Obsługa techniczna aparatury elektromedycznej:
– ogólne zasady eksploatacji aparatury,
– podstawowe zasady konwersacji aparatury elektromedycznej,
– główne rodzaje uszkodzeń aparatury,
– podstawowe zasady BHP przy aparaturze elektromedycznej.
Ćwiczenia i pokazy
– usuwanie drobnych usterek na przykładzie podstawowych typów aparatury (wymiany
bezpieczników) i osprzętu aparatów elektromedycznych.
14. Ochrona przeciwporażeniowa:
– działanie prądu elektrycznego na organizm ludzki,
– wielkości prądów i napięć bezpiecznych,
– rodzaje/działanie stosowanych ochron: zerowanie, uziemienie ochronne, sieć ochronna,
wyłączniki różnicowoprądowe, separacja, izolacja ochronna, izolacja stanowiska,
– podział odbiorników według sposobu ochrony do porażeń,
– organizacja bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych.
ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
1. Student obowiązany jest przygotować się do każdego zajęcia w oparciu o podaną literaturę.
2. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń podczas
seminariów sprawdzających na ocenę co najmniej dostateczną.
3. Studenci, którzy nie uzyskają wymaganej do zaliczeń oceny mogą zostać opuszczeni do
egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium zaliczeniowego z całości materiału nauczanego
wciągu roku.
4. Egzamin końcowy z przedmiotu (I termin i termin poprawkowy) przeprowadzony jest
w formie ustnej.
Piśmiennictwo zalecane:
1. BHP w służbie zdrowia. Praca zbiorowa. Wyd. Woj. Stacja SANEPID 1987.
2. Medycyna Nuklearna. Toth. PZWL, Warszawa 1983.
3. Termowizja i jej zastosowanie. G. Rudowski. WKiŁ. Warszawa 1978.
4. Elektronika medyczna. J. Keller., tom I i II., PZWL, Warszawa 1984.
5. Elektrodiagnostyka medyczna. M. Stopczyk., PZWL, Warszawa 1984.
6. Podstawy elektroniki medycznej. R. Miller, R. Richwian, PZWL, Warszawa 1973.
7. Promieniowanie „X” i zastosowanie w medycynie. St. Klevenhagen.
8. Poradnik elektroenergetyka przemysłowego SEP. J. Laskowski.
9. Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna 2000. Fizyka Medyczna pod red. G. Pawlicki, T. Pałko,
N. Golnik, B. Gwiazdowski, L. Królicki, Wyd.: Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit. 2002.
16
MATEMATYKA I STATYSTYKA
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka Wydziału Nauki o Zdrowiu
Ul. Chałubińskiego 5, IV p. tel./fax: (022) 628-78-46, 628-63-34
Kierownik Zakładu: prof. nadzw. dr hab. n. med. Jacek Przybylski, godziny przyjęć w sprawach studenckich: środa. w godz. 11–12.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Maria Sobol, godziny przyjęć i konsultacje do ustalenia
podczas pierwszych zajęć.
Roczny wymiar godzin 50 (10 h seminariów i 40 h ćwiczeń).
PROGRAM NAUCZANIA
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi elementami matematyki wyższej oraz uzyskanie pewnej biegłości rachunkowej w stopniu koniecznym do zrozumienia wykładów z fizyki
oraz przedmiotów zawodowych.
Tematyka ćwiczeń i seminariów
1. Funkcje i ich własności:
a)sposoby przedstawiania funkcji,
b)funkcje złożone i odwrotne,
c)funkcje ograniczone i monotoniczne.
2. Granica i ciągłość funkcji:
a)ciąg liczbowy i jego granica,
b)granice funkcji,
c)granice niewłaściwe i w nieskończoności,
d)funkcje ciągłe i ich własności.
3. Pochodna funkcji:
a)definicja pochodnej,
b)ekstrema funkcji.
4. Pochodne funkcji złożonych. Pochodne wyższych rzędów.
5. Badanie przebiegu zmienności wybranych funkcji
6. Macierze, wyznaczniki, rozwiązywanie układu równań liniowych
7. Rachunek wektorowy. Iloczyn skalarny i wektorowy, pola skalarne i wektorowe, gradient,
dywergencja, rotacja.
8. Całka nieoznaczona. Całka oznaczona.
9. Podstawowe pojęcia i prawa rachunku prawdopodobieństwa.
10.Rozkłady podstawowych zmiennych losowych.
11. Elementy statystyki.
Zasady i formy oceny wyników nauczania
Podczas zajęć będzie premiowana aktywność studentów. Dodatkowo będą kartkówki.
Punkty uzyskane za kartkówki podnoszą ocenę końcową. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest
obecność na zajęciach i uzyskanie przynajmniej 50% punktów z kartkówek.
Zajęcia kończą się obowiązkowym egzaminem pisemnym, do którego mogą przystąpić osoby z zaliczonymi ćwiczeniami. Na egzaminie wymagana jest umiejętność rozwiązywania przerobionych
na ćwiczeniach typów zadań.
Literatura
1. A. Sobotka „Elementy matematyki wyższej” PZWL.
2. W. Krysicki, L. Włodarski „Analiza matematyczna w zadaniach” PWN.
17
FIZYKA
Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej
00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75, tel. (022) 629 61 24
Odpowiedzialny na dydaktykę: prof. dr hab. Jan Pluta
Roczny wymiar zajęć w I i II semestrze – 120 godzin, w tym:
60 godz. wykładów, 30 godz. ćwiczeń rachunkowych i 30 godzin ćwiczeń laboratoryjnych.
Nauczanie fizyki prowadzą pracownicy Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. Wykłady
prowadzone przez prof. dr hab. Jana Plutę odbywają się w sali wykładowej Instytutu Biostruktury WUM ul. Chałubińskiego 5, ćwiczenia rachunkowe prowadzone przez dr Krystynę Wosińską
w I Zakładzie Radiologii Klinicznej WUM, ul. Chałubińskiego 5, zaś ćwiczenia laboratoryjne w pracowniach Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej ul. Koszykowa 75.
PROGRAM NAUCZANIA
Zajęcia prowadzone będą przez dwa semestry na I roku studiów w wymiarze tygodniowym:
– semestr zimowy: wykł.: 2 godz., ćwiczenia rachunkowe: 2 godz.
– semestr letni: wykł.: 2 godz. ćwiczenia laboratoryjne: 3 godz. x 10 tygodni.
Taki układ zajęć ma na celu wyrobienie u studentów na pierwszym semestrze umiejętności
posługiwania się metodami rachunkowymi fizyki stanowiąc też element ćwiczeń praktycznych
z matematyki. W ramach ćwiczeń rachunkowych student powinien poznać nie tylko metody
rozwiązywania problemów fizycznych, ale także praktyczne wykonywanie działań na jednostkach
oraz metody opracowywania wyników pomiarów fizycznych. Wymaga to specyficznego doboru
zagadnień do ćwiczeń rachunkowych.
W semestrze letnim student powinien móc zastosować zdobyte w pierwszym semestrze umiejętności w realizacji konkretnych pomiarów fizycznych z wykorzystaniem typowej aparatury pomiarowej. Ćwiczenia stanowią ilustrację materiału wykładu.
Tematyka wykładów; semestr zimowy:
1. Metody pomiarowe fizyki: wielkości fizyczne i ich jednostki, pomiary wielkości fizycznych
i niepewności pomiarowe (systematyczne i przypadkowe), metody wyznaczania dokładności
wyników pomiarów, metoda różniczki zupełnej i propagacji błędów, test chi˛, metoda
najmniejszych kwadratów.
2. Ruch i ciepło: wektory: położenia, prędkości i przyspieszenia, zasady dynamiki i równania
ruchu, zasady zachowania w mechanice, zjawiska relatywistyczne, ruchy harmoniczne i zjawisko
rezonansu, zjawiska falowe, ultradźwięki, proste procesy termodynamiczne, statystyka ruchów
cieplnych, przejścia fazowe
3. Elektryczność i magnetyzm: prawo Coulomba, natężenia i potencjał pola elektrycznego,
przewodniki w polu elektrycznym, pojemność elektryczna, pole elektryczne w dielektrykach,
natężenie prądu, siła elektromotoryczna, prawa: Ohma, Kirchoffa, Joule’a–Lenza, wektor
indukcji magnetycznej, prawa: Biota–Savarta, Ampere’a i Gaussa, siła Lorentza, ruch cząstki
w polach: elektrycznym i magnetycznym, akceleratory i spektrometry magnetyczne, zasada
działania cyklotronu, prowadzenie wiązek cząstek nadładownych, pole magnetyczne w ośrodku
materialnym, prawo i siła elektromotoryczna indukcji, samoindukcja, obwód RL, indukcja
wzajemna, drgania elektryczne: swobodne, tłumione, wymuszone, obwód RLC, rezonans, prąd
zmienny, opór indukcyjny i pojemnościowy, skuteczna wartość napięcia, procesy wzbudzenia
i jonizacji, wzmocnienie gazowe, komory jonizujące, liczniki Geigera – Müllera, fotojonizacja.
18
Tematyka wykładów; semestr letni:
1. Elementy fizyki kwantowej: postulaty Plancka, zjawisko fotoelektryczne i zjawisko Comptona,
widmo promieniowania rentgenowskiego, doświadczenie Rutherforda, model atomu Bohra, fale
materii de Broglie’a, funkcja falowa i równanie Schrodingera, zasada nieokreśloności, zakaz
Pauliego.
2. Elementy fizyki atomowej: atom wodoru i liczby kwantowe, orbitale, atomy wieloelektronowe,
szerokość linii widmowych, struktura subtelna i spin elektronu, układ okresowy pierwiastków,
wiązania cząsteczkowe, elektronowy rezonans paramagnetyczny, emisja wymuszona, lasery.
3. Elementy fizyki jądrowej: struktura i własność jąder atomowych, modele jądra,
promieniotwórczość naturalna i sztuczna, reakcje jądrowe, energia wiązania, reakcje syntezy,
cząstki elementarne, źródła i wiązki promieniowania jądrowego, przemiany jądrowe: alfa, beta,
gamma (prawo rozpadu promieniotwórczego, czas połowicznego zaniku itd.), oddziaływanie
promieniowania jądrowego (alfa, beta, gamma, neutrony, ciężkie jony) z materią, elementy
dozymetrii, metody rejestracji promieniowania jądrowego i podstawowe typy detektorów,
statystyczne aspekty emisji, propagacji i detekcji promieniowania jądrowego.
4. Elementy fizyki ciepła stałego: modele pasmowe metali, półprzewodników i dielektryków,
poziomy akceptorowe i donorowe, rodzaje i mechanizmy generacji i rekombinacji nośników,
emisja termoelektronowa i lampy elektronowe, zjawiska kontaktowe, zjawiska termoelektryczne
(termopary) i fotoelektryczne (fotoelementy), złącze n-p i złącza n-p-n.
5. Fizyka radiacyjna i dozymetria: źródła i wiązki promieniowania jądrowego, oddziaływanie
promieniowania jądrowego (alfa, beta, gama, neutrony, ciężkie jony) z materią, metody rejestracji
promieniowania jądrowego i podstawowe typy detektorów: komory jonizujące, liczniki GeigeraMüllera, detektory scyntylacyjnei półprzewodnikowe, statystyczne aspekty emisji, propagacji
i detekcji promieniowania jądrowego, elementy dozymetrii, kerma, obliczanie dawek, skutki
biologiczne: dawka efektywna i czynniki wagowe, efekty stochastyczne i deterministyczne,
hormeza radiacyjna.
Tematyka ćwiczeń rachunkowych; semestr zimowy:
1. Zasady dynamiki i równania ruchu.
2. Zasady zachowania w mechanice.
3. Zjawiska relatywistyczne.
4. Ruchy harmoniczne.
5. Fale.
6. Procesy termodynamiczne.
7. I kolokwium (tematy 1–6).
8. Elektrostatyka.
9. Prąd elektryczny.
10.Pole magnetyczne.
11. Ruch cząstki w polach elektrycznym i magnetycznym, siła elektromotoryczna indukcji.
12.Drgania elektryczne, prąd zmienny.
13.Metody pomiarowe fizyki.
14.II kolokwium (tematy 8–13).
Tematyka ćwiczeń laboratoryjnych: semestr letni
1. Wyznaczenie energii promieniowania gamma i 8 identytfikacji nuklidu za pomocą spektroskopu
scyntylacyjnego.
2. Badanie osłabienia promieniowania gamma przy przejściu przez materię.
3.Laminarny przepływ cieczy wyznaczana współczynnika lepkości.
4. Badania własności magnetycznych ciał stałych, wyznaczania punktów Curie.
5. Badanie efektu Halla.
6. Drgania proste harmoniczne: wahadło rewersyjne i wahadło torsyjne.
7. Badanie anharmoniczności drgań wahadła matematycznego. Wyznaczanie przyśpieszenia
ziemskiego za pomocą wahadła różnicowego.
19
8. Statystyczny charakter rozpadu promieniotwórczego.
9. Pomiary prądowo napięciowe w układzie elektrycznym. Prawo Ohma.
10.Pomiar długości fal elektromagnetycznych metodami interferencyjnymi.
Semestr zimowy: zaliczenie ćwiczeń rachunkowych (dwa sprawdziany; w połowie i na końcu
semestru oraz ocena aktywności na zajęciach).
Semestr letni: zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych oraz egzamin (osiem ćwiczeń w czasie
semestru plus sprawdzian z metod analizy wyników pomiarów oraz egzamin końcowy z materiału
obejmującego tematykę wykładu i semestrów).
Piśmiennictwo pomocnicze
1. Resnick, D. Halliday: Fizyka 1 i Fizyka 2., PWN, Warszawa 2001.
2. Cz. Borowski: Fizyka – krótki kurs., WNT, Warszawa 1998.
3. K. Jezierski, B. Kołodka, K. Sierański.,: Fizyka (skrypt dla studentów wyższych uczelni).
Oficyna Wyd. Scripta, Wrocław 1995.
4. W. Bogusz, J. Garbarczyk, F. Krok: Podstawy fizyki., Oficyna Wyd. PW., Warszawa 1999 r.
5. I. W. Sawieliew: Wykłady z fizyki. PWN, Warszawa 1994.
20
RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA
I Zakład Radiologii Klinicznej WUM
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. 022 502-10-73, fax 022 502-21-10,
e-mail: [email protected], www.amwaw.edu.pl
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 900–1300.
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń – 225 godz., w tym ćwiczenia 165 godz., seminaria 60 godz.
Nauczanie przedmiotu odbywać się będzie przez dwa lata, przy czym pierwszy rok obejmować
będzie nauka „rentgenografii”, zaś rok drugi tomografii komputerowej, angiografii i rentgenodiagnostyki stomatologicznej i pediatrycznej.
Praktyka wakacyjna: 100 godz.
I Zakład Radiologii Klinicznej WUM ul. Chałubińskiego 5.
II Zakład Radiologii Klinicznej WUM, ul. Banacha 1 A.
PROGRAM NAUCZANIA
Student w trakcie nauki rentgenografii powinien nauczyć się:
– sprawować opiekę nad pacjentem i porozumiewać się z nim w sprawach związanych z badaniem,
– wykonywać samodzielnie dokumentację zdjęciową badania rtg odpowiednio do problemu
klinicznego i treści skierowania, stanu i możliwości pacjenta, jego budowy anatomicznej oraz
możliwości technicznych aparatu,
– współpracować z personelem medycznym i technicznym w trakcie badań prowadzonych zespołowo,
– obsługiwać ciemnię i eksploatować materiały światłoczułe,
– eksploatować aparaturę rtg oraz urządzenia pomocnicze; sterować jakością badań i postępować
zgodnie z zasadami ochrony radiologicznej,
– prowadzić dokumentację i statystykę badań, oraz statystykę związaną z zarządzeniem jakością.
Tematy seminariów i ćwiczeń:
Semestr 1.
1. Fizyczne, techniczne i geometryczne podstawy rentgenografii.
2. Metodyka ogólna badań rtg (w tym ochrona radiologiczna).
3. Rentgenografia ortopedyczna.
4. Materiały światłoczułe.
5. Techniki specjalne rtg.
6. Wprowadzenie do badań głowy.
Semestr 2.
7. Badania czaszki i jej struktur.
8. Ciemnia automatyczna. Normalizacja obróbki.
9. Dobór i przeliczanie ekspozycji. Kontrola jakości.
10.Badania narządów klatki piersiowej. Fluorografia.
11. Badania narządów jamy brzusznej.
12.Badania o.u.n.
13.Badania naczyniowe.
Organizacja zajęć
Tryb zajęć określony jest przez „Regulamin Studiów WUM”, „Regulaminem I Zakładu Radiologii” oraz „Regulamin Pracowni Rentgenografii”. Sprawy bezpieczeństwa reguluje „Instrukcja
BHP Pracowni Rentgenografii” łącznie z obowiązującą w Zakładzie „Instrukcją ramową w sprawie
zasad ochrony przed promieniowaniem jonizującym”.
21
Jednostki współpracujące.; Zakład prowadzi współpracę z innymi Zakładami i Klinikami
WUM, Politechniką Warszawską, Instytutem Radioelektroniki Politechniki Warszawskiej i Instytutem Problemów Jądrowych w Świerku.
Regulamin pracowni rentgenografii
Na zajęciach z rentgenografii obowiązuje regulamin studiów WUM, regulamin I Zakładu Radiologii
Klinicznej WUM oraz regulamin pracowni rentgenografii.
Student ma prawo:
– oczekiwać od prowadzącego zajęcia wskazania źródeł informacji,
– omówić się na dodatkowe konsultacje dotyczące przedmiotu nauczania,
– zgłaszać uwagi odnośnie metodyki prowadzenia zajęć.
Student jest zobowiązany:
– przestrzegać zasad regulaminów i instrukcji BHP,
– punktualnie uczęszczać na zajęcia w terminie przewidzianym dla jego grup,
– przygotowywać się do zajęć i czynnie w nich uczestniczyć,
– przystępować w wyznaczonych terminach do sprawdzianów i zaliczeń,
– nosić na zajęciach ubranie ochronne.
Instrukcja BHP pracowni rentgenografii
1. Wszystkich przebywających na terenie pracowni rentgenowskiej obowiązują ogólne przepisy
BHP, przepisy BHP I Zakładu Radiologii Klinicznej WUM oraz niniejsza instrukcja.
2.Lekceważenie zasad lub przepisów BHP może narazić osoby przebywające w pracowni na
urazy mechaniczne, porażenie prądem, oparzenia, zakażenia lub zbyteczne napromieniowanie.
3. Wszelkie zagrożenia lub uszkodzenia powinny być niezwłocznie zgłaszane osobie prowadzącej
zajęcia lub Kierownikowi Zakładu, a czynności obarczone ryzykiem – przerwane.
4. Osoby nie posiadające uprawnień i zgody Kierownika Zakładu nie mogą wykonywać żadnych
napraw ani przeróbek.
Warunkiem zaliczenia części teoretycznej lub ćwiczeń jest zaliczenie kolokwiów cząstkowych
(2 terminy wyznaczone przez Zakład). W przypadku niepowodzenia trzeci termin dla wszystkich
nie zaliczonych kolokwiów wyznaczany jest na koniec semestru.
Zajęcia praktyczne i praktyka wakacyjna oceniane i zaliczane są na podstawie analizy obecności postępów w nauce oraz końcowych umiejętności. Po praktyce wakacyjnej student otrzymuje
ocenę do indeksu oraz pisemną opinię analogiczną do opinii pracowniczej.
Piśmiennictwo zalecane
1. Pruszyński B.: Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań. PZWL,
Warszawa 2000.
2. B. Daniel: Atlas anatomii radiologicznej człowieka., PZWL, Warszawa 1998.
3. Klewenhagen: Promienie X i ich zastosowanie w medycynie., PZWL.
4. Eberhardt, Iliński: Zarys radiografii medycznej. PZWL.
Piśmiennictwo uzupełniające:
1. B. Pruszyński: Radiologia. Diagnostyka Obrazowa, PZWL.
2. St. Leszczyński: Radiologia., PZWL.
3. S. L. Zgliczyński: Radiologia. Podręcznik dla studentów. PZWL.
4. Borejko, Dziak: Badanie radiologiczne w ortopedii., PZWL.
5. Gładysz: Tomografia, PZWL.
6. Cybernetyka i Inżynieria Biomedyczna 2000. Fizyka Medyczna pod red. G. Pawlicki, T. Pałko,
N. Golnik, B. Gwiazdowski, L. Królicki. Wyd.: Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit. 2002.
7.Leksykon radiologii.
8. Polski Przegląd Radiologii – roczniki.
22
RADIodiagnostyka OGÓLNA I KLINICZNA
Zakład Radiologii Pediatrycznej WUM
00-628 Warszawa, ul. Marszałkowska 24, tel. (022) 628 52 19,
p.o. Kierownika Zakładu: Dr n. med. Michał Brzewski
Odpowiedzialny za dydaktykę: Dr n. med. Michał Brzewski, e-mail: [email protected]
Godziny przyjęć w sprawach studenckich:
I Zakład Radiologii Klinicznej WUM, 02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. (022) 502 10 73,
fax (022) 502 21 10,
e-mail: [email protected], www.amwaw.edu.pl
Kierownik Zakładu: prof. nadzw. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. nadzw. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 900–1300.
Roczny wymiar zajęć: 60 godzin, realizowanych w formie seminariów.
Seminaria rozpoczynają się w II semestrze w Zakładzie Radiologii Pediatrycznej ul. Marszałkowska 24
i kontynuowane będą w roku przyszłym.
PROGRAM NAUCZANIA
Celem seminariów jest zapoznanie studentów ze współczesnymi poglądami na miejsce i rolę
badań chorych w diagnostyce i terapii klinicznej. Na I roku studiów zostaną omówione podstawy
anatomiczne i techniczne obrazowania narządów i tkanek człowieka.
Tematyka seminariów:
1. Podstawy techniczne i metodyka obrazowania.
2. Anatomia rentgenowska układu kostnego.
3. Diagnostyka radioizotopowa narządu ruchu.
4. Anatomia układu mięśniowo–szkieletowego w USG.
5. Podstawy anatomii przekrojowej mózgu i rdzenia kręgowego w TK i MR.
6. Anatomia obrazowa narządu klatki piersiowej.
7. Anatomia radiologiczna jamy brzusznej.
8. Anatomia obrazowa miednicy małej.
Podstawą zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na seminariach i zaliczenie testu
sprawdzającego na ostatnim seminarium.
Piśmiennictwo
1. Atlas anatomii radiologicznej człowieka. B. Daniel, PZWL, Warszawa 1988.
2. Radiologia – Diagnostyka obrazowa Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna” pod red.
B. Pruszyńskiego, PZWL, Warszawa 2003.
23
PATOMORFOLOGIA
Zakład Anatomii Patologicznej Centrum Biostruktury WUM
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel./fax (022) 629 98 92.
Kierownik Zakładu – prof. dr hab. med. Aleksander Wasiutyński
Odpowiedzialny za dydaktykę: n. med. Dorota Biernacka-Wawrzonek, dr Maja Marczewska
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: środa 930–1100.
Roczny wymiar zajęć: 30 godzin.
Zajęcia odbywają się w formie seminariów w semestrze zimowym (I); 30 godzin (tj. 2 godz. tygodniowo).
Seminaria będą odbywały się w środy w godz. 800–930 w sali im. prof. Józefa Hornowskiego
w Collegium Anatomicum, ul. Chałubińskiego 5.
Celem nauczania patomorfologii (anatomii patologicznej) jest:
– przekazanie studentom zasobu wiedzy, która pozwoli na zrozumienie mechanizmów
prowadzących do powstania procesu chorobowego i jego dynamik,
– zintegrowanie wiadomości z patomorfologii z wiadomościami z dyscyplin podstawowych
i klinicznych,
– zapoznanie studentów z mianownictwem medycznym polskim i łacińskim,
– przygotowanie do współpracy z lekarzami różnej specjalizacji.
Tematyka seminariów obejmuje:
– patomorfologię ogólną,
– patomorfologię szczegółową.
Patomorfologia ogólna obejmuje zagadnienia:
– zaburzenia w krążeniu,
– uszkodzenie komórek i adaptacje,
– zapalenie i naprawa,
– nowotwory.
Patomorfologia szczegółowa obejmuje wybrane zagadnienia z patomorfologii narządowej
i wybranych jednostek chorobowych.
– patologia serca i naczyń,
– patologia układu oddechowego,
– patologia przewodu pokarmowego,
– patologia układu moczowo-płciowego,
– patologia układu nerwowego,
– patologia układu krwiotwórczego,
– patologia układu odpornościowego.
Zaliczenie: kolokwium z nabytych wiadomości jest przeprowadzane po zakończeniu zajęć
zaliczenie w formie pisemnej na ocenę.
Piśmiennictwo
1. „Patomorfologia kliniczna” red. prof. S. Kruś, E. Skrzypek-Fakhoury. PZWL 1996.
2. „Anatomia patologiczna” red. prof. S. Kruś, PZWL 2001.
3. „Pathology”. Rubun E., Farber J. L., Lippincott Company Philadelphia 1994.
4. „Pathology”. Stevens A., Lowe J., Mosby – Edinburg. London. New York 2000.
24
PATOFIZJOLOGIA
Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej WUM
00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, tel./fax (022) 826 45 85, tel. (022) 826 81 41.
Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Sławomir Maśliński
Odpowiedzialny za dydaktykę: lek. Grzegorz Szewczyk
Godziny przyjęć dla studentów wt. – piąt. 10–1330
Forma prowadzenia zajęć: seminaria.
Roczny wymiar seminariów 30 godzin.
Seminaria odbywają się w semestrze letnim w Katedrze i Zakładzie Patologii Ogólnej i Doświadczalnej
WUM Warszawa ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.
Cel nauczania: Celem nauczania patofizjologii jest poznanie zmian czynnościowych w chorobie,
zmian prowadzących do choroby i z niej wynikających. Patofizjologia jest gramatyką nauk lekarskich jest dziedziną podstawową, która integruje nauki fizjologiczne z naukami klinicznymi i przygotowuje studenta do zrozumienia wiedzy klinicznej.
Organizacja i zasady zaliczenia zajęć
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym przez
Dziekanat. Studenci powinni przygotowywać się do wszystkich seminariów, wykazywać dobrą znajomość anatomii i fizjologii. Obecność na seminariach jest obowiązkowa. Opuszczone usprawiedliwione seminarium należy zaliczyć ustnie u osoby prowadzącej ten temat.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego.
TEMATYKA SEMINARIÓW
1. Wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka.
2. Patofizjologia układu krążenia.
3. Patofizjologia wstrząsu.
4. Patofizjologia układu oddechowego.
5. Patofizjologia układu krwiotwórczego i krwi obwodowej.
6. Zaburzenia regulacji hormonalnej.
7. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej.
8. Patofizjologia nerek.
9. Patofizjologia układu trawiennego.
10.Starzenie się ustroju.
11. Immunopatofizjologia.
12.Osteoporoza.
13.Zaburzenia przemiany materii.
Podręczniki obowiązkowe
1. „Patofizjologia” pod red. S. Maślińskiego i J. Ryżewskiego, PZWL 2007.
2. Skrypt dla studentów Akademii Medycznych: „Wybrane zagadnienia z Patofizjologii” pod red.
S. Maślińskiego i D. Szukiewicza/ cz. I, II, III/. Wyd.: Oficyna Wydawnicza WUM, 2006/2007.
Podręcznik zalecany
1. J. W. Guzek: „Patofizjologia człowieka w zarysie” , PZWL 2005.
Zaliczenie przedmiotu obejmuje w/w tematykę przerobioną na zajęciach oraz wg odpowiednich
rozdziałów wskazanej literatury.
25
MIĘDZYNARODOWE PROBLEMY ZDROWIA
Zakład Zdrowia Publicznego
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1 A, blok F, tel. (022) 599 21 80, fax (022) 599 21 81
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Janusz Ślusarczyk
Odpowiedzialny za dydaktykę: mgr Grzegorz Juszczyk
Godziny przyjęć studentów: wtorki w godz. 800–1000.
Roczny wymiar zajęć: 15 godzin dydaktycznych.
Forma prowadzenia zajęć: wykłady w semestrze zimowym.
Wykłady odbywają się w sali seminaryjnej Centrum Dydaktycznego Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego, ul. Żwirki i Wigury 61.
PROGRAM NAUCZANIA
Prezentacja głównych zagadnień międzynarodowej polityki zdrowotnej – instytucji, organizacji
rządowych i pozarządowych oraz celów i metod ich działania. Omówienie głównych problemów
zdrowotnych w poszczególnych regionach świata oraz strategii rozwiązywania ich poprzez
współpracę międzynarodową, zwłaszcza w obliczu tendencji globalizacyjnych. Zarysowanie
problematyki międzynarodowych porównań wskaźników zdrowotnych w działaniach systemowych
i lokalnych w wybranych krajach.
ORGANIZACJA I ZASADY ZALICZENIA ZAJĘĆ
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym przez
Dziekanat. Zaliczenie w formie ustnej odbywa się na ostatnich zajęciach.
TEMATYKA WYKŁADÓW
1. Międzynarodowa polityka zdrowotna – ONZ, WHO, współpraca europejska.
Cel wykładu: prezentacja najważniejszych celów, priorytetów i zadań głównych instytucji
rządowych działających w obszarze zdrowia publicznego. Omówienie aktualnych programów
i podejmowanych działań. Wskazanie współzależności pomiędzy kompetencjami poszczególnych
instytucji.
Zakres tematyczny: założenia międzynarodowej polityki zdrowotnej – współpraca międzynarodowa
pomiędzy poszczególnymi instytucjami. ONZ i jej agendy – UNAIDS, UNDP, UNICEF, WHO
jako szczególna agenda ONZ ds. zdrowia. Struktura WHO – regiony i zadania. Główne instytucje
europejskie – Komisja Europejska, Dyrektorat V – DG SANCO, Rada Europy.
2. Rola organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych
– Bank Światowy, Lekarze Bez Granic, organizacje charytatywne.
Cel pracy: wskazanie historycznego udziału organizacji finansowych i pozarządowych we
wspieranie rozwoju zdrowia publicznego na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem krajów
rozwijających się. Omówienie celów i roli poszczególnych organizacji w realizowaniu zadań
zdrowia publicznego.
Zakres tematyczny: specyfika organizacji pozarządowych w systemie ochrony zdrowia w krajach
rozwiniętych i rozwijających się. Koncepcje wspierania rozwoju i inwestycji w zdrowie Banku
Światowego – raport „Investing in Health” (1993). Koncepcja tworzenia zintegrowanych
funduszy pomocy zamiast finansowania odrębnych programów.
26
3. Główne problemy zdrowotne państw wysokorozwiniętych i najnowsze zagrożenia
zdrowotne.
Cel pracy: prezentacja najistotniejszych zagrożeń zdrowotnych – rodzajów i skali. Omówienie metod
rozwiązywania problemów zdrowotnych. Wskazanie najnowszych problemów zdrowotnych.
Zakres tematyczny: obciążenie chorobami – tzw. choroby z przesytu; choroby układu krążenia,
nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzyca. Czynniki ryzyka chorób związane ze stylem
życia – hipercholesterolemia, otyłość. Międzynarodowe porównania stanu zdrowia – raport
WHO z 2000 r. „Health system: improving performance” – wskaźniki oceny systemów ochrony
Zdrowia. Najnowsze zagrożenia zdrowotne – choroby związane z niską aktywnością fizyczną
oraz stosowaniem komputerów, zaburzenia zdrowia psychicznego.
4. Główne problemy zdrowotne regionu afrykańskiego (AFRO/WHO).
Cel pracy: omówienie charakterystyki geograficznej i kulturowej kontynentu afrykańskiego.
Prezentacja struktury problemów zdrowotnych – problemy z dostępem do żywności, choroby
zakaźne. Wskazanie metod zapobiegania i leczenia wybranych chorób.
Zakres tematyczny: uwarunkowania geograficzne kontynentu afrykańskiego. Warunki klimatyczne
w poszczególnych regionach kontynentu – Afryka Północna i Południowa. Region Nilu, Sahara,
Afryka Subsaharyjska. Problemy w zaopatrzeniu w wodę i żywność. Umieralność noworodków
i niedożywienie niemowląt. Choroby zakaźne – malaria, HIV/AIDS, choroby pasożytnicze.
Metody zapobiegania chorobom – programy immunizacji, działania na poziomie lokalnym.
5. Wpływ globalizacji na zdrowie oraz różnice kulturowe w rozumieniu i rozwiązywaniu
problemów zdrowotnych.
Cel pracy: omówienie głównych procesów globalizacyjnych – przepływ kapitału, idei, ludzi,
chorób. Przedstawienie różnorodnych tradycyjnych podejść do rozumienia zdrowia w różnych
obszarach kulturowych.
Zakres tematyczny: wpływ globalizacji na zdrowie – główne problemy. Przepływ kapitału
i ludzi, zmiany na rynku pracy – bezrobocie i wymieranie wsi. „Drenaż mózgów” – przepływ
profesjonalistów medycznych z krajów biedniejszych do krajów bogatszych. Zwiększenie
wymiany handlowej i osobowej – transmisja czynników chorobotwórczych.
Różnorodne podejście do rozumienia zjawisk zdrowotnych i chorobowych – medycyna chińska,
hinduska, homeopatia, tradycyjni uzdrowiciele, teorie wyjaśniające przyczyny chorób.
6. HIV/AIDS JAKO PRZYKŁAD EPIDEMII XXXI WIEKU.
Cel pracy: omówienie epidemiologii i skali zagrożenia HIV/AIDS w skali świata. Wskazanie
przyczyny dystrybucji choroby.
Zakres tematyczny: wirus HIV i AIDS jako choroba zakaźna przenoszona drogą płciową.
Drogi szerzenia wirusa. Dystrybucja choroby na poszczególnych kontynentach. Specyfika
regionu afrykańskiego i Azji Centralnej.
Obciążenie umieralnością przedwczesną i oczekiwana długość życia w krajach, w których
występuje epidemia AIDS. Zjawisko umieralności w wieku produkcyjnym w krajach
rozwijających się.
Przyczyny epidemii – zwyczaje kulturowe (dziedziczenie żon), podległość ekonomiczna
kobiet.
Metody zahamowania skali zjawiska – działania lokalne promujące bezpieczne współżycie przy
użyciu prezerwatywy i opory kulturowe związane z tą metodą.
Zaliczenie odbywa się w formie ustnej na ostatnich zajęciach. Każdy student odpowiada na
dwa pytania z tematyki wykładu i literatury obowiązkowej. Jeżeli student nie uzyska zaliczenia
na ostatnich zajęciach istnieje możliwość ponownego podejścia do zaliczenia w czasie dyżuru dla
studentów.
27
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Holland W., Mossialos: ,,Polityka zdrowia publicznego”.
2. Poździoch S.: „Międzynarodowa polityka zdrowotna”.
3. Czupryna A., Poździoch S., Ryś. A. Włodarczyk C. (red.): ,,Zdrowie publiczne”, Uniwersyteckie
Wydawnictwo Medyczne, Vesalius, Kraków 2000.
Literatura zalecana
1. The world health repotr 2004 – changing history, WHO.
2. The world health report 2003 – shaping the future, WHO.
3. The world health report 2002 – reducing risks, promotoring healthy life, WHO.
4. The world health 2000 – health systems; improving performance, WHO.
28
ZDROWIE ŚRODOWISKOWE
Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Instytutu Medycyny
Społecznej 02-097 Warszawa, ul. Oczki 3, tel. (022) 621 51 97
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek
Odpowiedzialna za dydaktykę: dr inż. Jan Sobótka
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: codzienne w godz. 1000–1300.
Program nauczania realizowany jest w wymiarze 15 godzin; w tym 5 godz. wykładów i 10 godz.
ćwiczeń. Zajęcia odbywają się na terenie Instytutu Medycyny Społecznej WUM ul. Oczki 3 oraz na
terenie innych placówek naukowych.
PRZEDMIOT
Pojęcie zdrowia. Środowisko naturalne człowieka – podstawowe zagadnienia. Skażenie środowiska naturalnego i środowiska bytowania – podstawowe zagadnienia. Metody oceny narażania
człowieka na czynniki szkodliwe obecne w środowisku (środowisko bytowania, środowisko pracy).
Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka (fizycznych, chemicznych, biologicznych,
psychospołecznych) oraz patomechanizmy ich działania. Profilaktyka na rzecz ochrony zdrowia.
Choroby zawodowe i parazawodowe. Pojęcie ergonomii.
CEL NAUCZANIA
Celem nauczania jest przedstawienie czynników środowiska (środowisko bytowania, środowisko pracy), które oddziałują w sposób istotny na zdrowie człowieka i powodować mogą u niego szereg schorzeń oraz zapoznanie z działaniami profilaktycznymi, które zapobiegać mogą negatywnym
skutkom oddziaływań środowiska.
PROGRAM NAUCZANIA
1. Pojęcie zdrowia.
2. Środowisko naturalne człowieka – podstawowe zagadnienia.
3. Skażenie środowiska naturalnego i środowiska bytowania – podstawowe zagadnienia.
4. Metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe obecne w środowisku (środowisko
bytowania, środowisko pracy).
5. Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka (fizycznych, chemicznych, biologicznych, psychospołecznych) oraz patomechanizmy ich działania.
6. Profilaktyka na rzecz ochrony środowiska.
7. Choroby zawodowe i parazawodowe.
8. Pojęcie ergonomii.
Po zakończeniu zajęć – sprawdzian pisemny.
Warunkiem dopuszczenia do sprawdzianu jest obecność na ćwiczeniach
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. „Zarysy medycyny środowiskowej” red. L. Kłosiewicz-Latoszek i H. Kirchner (skrypt).
Literatura zalecana
1. ,,Podstawy higieny” red. T. Marcinkowski.
2. „Aktualne problemy zdrowotne” red. H. Kirschner i J. Kopczyński.
3. „Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa” red. Z. Jethon i A. Grzybowski.
4. „Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych” red. J. T. Marcinkowski.
5. „Żywienia człowieka zdrowego i chorego” red. J. Hasik, J. Gawęcki.
6. „Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu” red. H. Gertig i J. Przysławski.
29
JĘZYKI OBCE
(Do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski)
Studium Języków Obcych
02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2 A (Centrum Dydaktyczne). Tel.: (+48 22) 5720 863.
Fax: (+48 22) 5720 864, e-mail: [email protected]
Kierownik Studium: mgr Joanna Ciecierska
Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Urszula Swoboda-Rydz
Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości
zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w SJO (Centrum Dydaktyczne).
PROGRAM NAUCZANIA
Lektorat wybranego języka obcego (angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub rosyjskiego)
trwa dwa lata. Prowadzony jest na I oraz II roku studiów (po 30 h w semestrze) i kończy się egzaminem w sesji letniej II roku studiów. Jest to lektorat języka specjalistycznego prowadzony na poziomie średnio zaawansowanym oraz zaawansowanym i opiera się na znajomości języka ogólnego
wyniesionej ze szkoły średniej.
Absolwent zna język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia
Językowego Rady Europy oraz umie posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu elektroradiologii.
Celem nauczania jest wprowadzenie słownictwa i funkcji językowych pozwalających na:
● opis budowy anatomicznej i funkcji fizjologicznych,
● omawianie podstawowych procesów fizycznych,
● komunikowanie się z pacjentem,
● zrozumienie tekstów medycznych o tematyce radiologicznej, w tym opisów wyników
różnych typów badań obrazowych.
Tematy zajęć:
1. Wprowadzenie słownictwa z dziedziny anatomii (części ciała, narządy i ich układy).
Specjalistyczna terminologia pochodzenia łacińskiego i greckiego oraz nazewnictwo potoczne;
słowotwórstwo ze szczególnym uwzględnieniem przedrostków i przyrostków.
2. Wprowadzenie do opisu anatomicznego. Słownictwo stosowane w opisie prawidłowego
położenia, wzajemnych relacji pomiędzy narządami, ich kształtu i rozmiarów oraz zmian
w stosunku do normy.
3. Opis procesów fizjologicznych. Opis roli poszczególnych układów w organizmie oraz
czynności narządów.
4. Wprowadzenie pojęć związanych z biologią nowotworów.
5. Opis organizacji szpitala i miejsca Zakładów Radiodiagnostyki i Radioterapii w jego
strukturze Omawianie poszczególnych podspecjalizacji radiologicznych.
6. Porozumiewanie się z pacjentem Przedstawianie się, udzielanie niezbędnych informacji
odnośnie przebiegu badania, wydawanie poleceń i instrukcji dotyczących przygotowania do
badań i samego badania. Kierowania pacjenta do innych oddziałów.
7. Skrócony wywiad.
Pytania nt. charakteru dolegliwości i zaburzeń, alergii, odpowiedniego przygotowania
pacjenta do badania.
8. Płaszczyzny badania pacjenta.
Instrukcje podawane w celu odpowiedniego ustawienia i ułożenia pacjenta podczas badania.
30
9. Wprowadzenie do międzynarodowego układu jednostek miar SI oraz jednostek stosowanych
w USA i Wielkiej Brytanii.
10.Czytanie ze zrozumieniem tekstów i artykułów o tematyce radiologicznej.
11. Przygotowanie oraz przedstawienie plakatu naukowego/informacyjnego dla pacjentów
i prezentacji.
Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowi systematyczny, aktywny udział w zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnego sprawdzianu końcowego oraz przedstawienie plakatu lub prezentacji w oparciu o samodzielną lekturę.
Podręczniki:
Język angielski
1. J. Ciecierska, B. Jenike: English in Medicine. Podręcznik dla studentów medycyny,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
2. J. Ciecierska, B. Jenike, K. Tudruj: English for Medical Purposes – Self-Assessment Tests,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, PZWL, 1999.
3. E. Glennding, B. Holmstrom: English in Medicine, Cambridge University Press 2005.
4. A. Pohl: Test Your Professional English, Medical, Penguin English 2002.
Język francuski
1. F. Mourholn-Dallies, J. Tolas: Santé – médecine. com, CLE International, Paris 2004.
2. T. Fassier T., S. Talavera-Goy: Le Français des médecins, PUG 2008.
Język niemiecki
1. U. Firnhaber-Sensen U, G. Schmidt: Deutsch im Krankenhaus, Langenscheidt, Berlin, 2005.
2. M. Ganczar M.,. Rogowska: Medycyna. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne Hueber, 2007.
Język rosyjski
1. A. Gołubiewa, N. Kowalska: Russkij jazyk siegodnia, AGMEN – Wyd. Eduk. 1998.
31
WYCHOWANIE FIZYCZNE
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu WUM
02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2, tel. (022) 572 05 28, 529
Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski
Przyjmuje: wtorek 1100 – 1230, środa 1030–1200.
Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Bożena Glinkowska
Sekretariat Studium czynny codziennie w godz. 900–1500.
Godziny przyjęć studentów oraz dyżury nauczycieli wychowania fizycznego podane są do wiadomości na tablicy informacyjnej Studium oraz na stronie www.swfis.wum.edu.pl
PROGRAM ZAJĘĆ
Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej.
Studenci mogą wybrać interesująca ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system
zapisów jest dostępny na stronie:
www.swfis.wum.edu.pl
1. Podstawowym kryterium oceny studenta jest frekwencja na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu.
2. Studenci zwolnieni przez lekarza z prowadzonych zajęć ze względu na stan zdrowia są
obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji ruchowej
określonego rodzaju schorzenia.
3. Student obowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego. Na salach sportowych studenci obowiązani są posiadać strój
sportowy.
32
ETYKA W MEDYCYNIE
Zakład Historii Medycyny I Filozofii
00-019 Warszawa, ul. Złota 7, tel. (022) 827–03–07, e-mail: [email protected]
Kierownik Zakładu: prof. nadzw. dr hab. Marek Wichrowski, e-mail: [email protected]
Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. nadzw. dr hab. Marek Wichrowski
Roczny wymiar zajęć wnosi – 30 godzin wykładów i ćwiczeń (2 godz. tygodniowo). Przyjęcia w sprawach
studenckich: godz. 1100–1300. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Historii Medycyny i Filozofii ul. Złota 7.
CEL NAUCZANIA
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawami współczesnej etyki medycznej (bioetyki)
oraz elementami prawa medycznego.
Program nauczania
Zadanie naczelnym zajęć: „Etyka w medycynie” jest wprowadzenie studentów z podstawami współczesnej,
głównie alglosaskiej i polskiej, filozoficznej etyki medycznej. Materiał podzielony został na dwie części:
ogólnoetyczną, realizowaną podczas wykładów (główne systemy moralne) i szczegółową, realizowaną
podczas ćwiczeń (właściwa etyka medyczna – bioetyka). Teorie bioetyczne uzupełniane są analizą kazusów
– studenci mają okazję poznać kilka klasycznych przypadków (np. Quinlan, Baby Jane Doe, Texas Burn Case,
eutanazja w Holandii, doświadczenia genetyczne) oraz dyskutować nad kazusami polskimi.
WYKŁADY
1. Etyka: podstawowe dysfunkcje pojęciowe.
2. Tradycja hipokratejska i współczesna bioetyka.
3. Katolicka teoria prawa naturalnego a bioetyka.
4. Utylitaryzm czynów i zasad – antagonista etyki katolickiej.
5. Etyka Immanuela Kanta.
6. Główne zasady etyki medycznej; primum non nocere, dobro pacjenta.
7. Główne zasady etyki medycznej; sprawiedliwość i autonomia
8. Rekapitulacja; czy i jak możliwe jest rozstrzyganie konfliktów moralnych w medycynie?
Program ćwiczeń
1. Spory wokół definicji śmierci.
2. Eutanazja i hospicja.
3. Status moralny embrionu: aborcja, in vitro, doświadczenia genetyczne etc.
4. Eksperymenty na człowieku.
5. Relacje pacjent –lekarz: paternalizm, libertarianizm, tajemnica lekarska, współczesne
rozwiązania prawne (np. The Patient Self Determination Act, ustawodawstwo polskie).
6. Relacje pacjent–lekarz: analiza kazusów.
7. Czy i jak jest możliwe rozstrzyganie konfliktów moralnych w medycynie?
ZASADY I FORMY ZALICZANIA PRZEDMIOTU
Zaliczenie w formie pisemnej odbywać się będzie na ostatnim wykładzie.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
Fragmenty następujących dzieł:
1. T. L. Beauchampa i J, F. Childressa: „Zasady etyki medycznej” (przekład dr Witolda Jacórzyńskiego).
2. P. Vardy, P. Grosh: ,,Etyka” (dowolne wydanie).
3. M. Wichrowski: „Prawo dożycia”, Warszawa 2005.
Piśmiennictwo zalecane: kopie źródeł historycznych dostarczane przez prowadzącego zajęcia
i bioetyczne strony www.
33
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-007 Warszawa, ul. Oczki 1, tel./fax (0 22) 628 22 37, (022) 621 95 45
http://www.bibl.amwaw.edu.pl
p.o. Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: 900–1200.
Jednorazowe zajęcia z przysposobienia bibliotecznego (2 godz.) odbywają się w Czytelni Ogólnej
Biblioteki Głównej (parter), przy ul. Oczki 1, dla grup dziekańskich.
Celem zajęć jest: przygotowanie do samodzielnego korzystania z systemu informacyjnobibliotecznego uczelni, zapoznanie się z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w zakresie
dostępu do literatury medycznej.
Wykład poświęcony jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu bibliotecznoinformacyjnego WUM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym uwzględnieniem
bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne i edukacyjne dostępne
ze strony www.bibl.amwaw.edu.pl
Ćwiczenia polegają na wyszukiwaniu w katalogach wybranych pozycji z literatury i wypełnieniu
rewersu.
34

przewodnik dydaktyczny - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

Podobne dokumenty