Łebscy /w opracowaniu

Transkrypt

2015/06/16 17:51
1/44
====== Historia
Wybrane materiały źródłowe :
●
●
●
●
●
●
●
praca Pana Jarosława Gburczyka opisująca historię miasta od zarania dziejów do końca lat 40-tych
ubiegłego wieku. Strona autora dostępna jest pod adresem: → http://historialeby.pl.tl
historia rodziny Nitschke : http://www.nitschke-online.de/
strona oficjalna Związku Łebian (bund der Lebaer)→ http://www.leba-bdl.de/index.html
praca Pana Willi Gillmanna „Die Stadt Leba und ihre Geschichte” →
die_stadt_leba_und_ihre_geschichte_von_willi_gillmann.doc
strona Pana Manfreda Lawrenza pod adresem http://lawrenz.homepage.t-online.de/
„Małe porty Pomorza Zachodniego w okresie do drugiej wojny światowej”, Zbigniew Szopowski,
Warszawa-Poznań 1962
historia Szkoły Podstawowej im. A.Mickiewicza w Łebie http://www.leba.edu.pl/historia.html
Akta Łeby w Archiwum Państwowym:
Archiwum Państwowe w Gdyni
93/24 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Łebie 1947-1955
93/40 Miejska Rada Narodowa i Zarząd Miejski w Łebie 1945-1950
93/220 Akta miasta Łeby 1802-1944
93/329 Komitet Miejski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Łebie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
65/205 Akta miasta Łeby [1313] 1483-1899
Archiwum Państwowe w Koszalinie Oddział w Słupsku
27/301 Urząd Stanu Cywilnego Łeba 1874-1911
27/467 Urząd Miejski w Łebie 1973-1990
27/468 Miejska Rada Narodowa w Łebie 1973-1990
27/565 Komitet Miejski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Łebie
Łebscy /w opracowaniu/
„Łebski to ten, co nie tylko ma łeb, ale go używa do myślenia” Ernest Bryll poeta, tłumacz, krytyk
filmowy, dyplomata, honorowy obywatel Łeby
———————————————————————————————————————————————————
——Marcin von Weiher - syn Mikołaja Weihera i nieznanej z imienia przedstawicielki rodu Romlów bądź
Rohmelów urodzony w roku 1512 w Łebie.
Przeznaczony do stanu duchownego. Otrzymał niższe święcenia kapłańskie. Studiował na
Uniwersytecie w Wittenberdze. Tam uczęszczał na wykłady Marcina Lutra, poznał również pierwszych
Wiki Łeba - http://www.wiki.leba.eu/
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
http://www.wiki.leba.eu/historia
przedstawicieli luteranizmu, a zwłaszcza Filipa Melanchtona. Po śmierci ojca został dziedzicem Łeby.
Odziedziczony majątek pozwolił mu na kontynuowanie nauk w Bolonii. Około 1542 roku przyjął
wyznanie luterańskie. Został kanonikiem kapituły przy katedrze kamieńskiej. W 1549 roku po
rezygnacji kanclerza Bartłomieja Swawe z funkcji biskupa kamieńskiego został wybrany przez kapitułę
katedralną jego następcą. Mimo, że stanął nominalnie na czele duchowieństwa Pomorskiego Kościoła
Ewangelickiego otrzymał w 1551 roku bullę prekonizacyjną od papieża Juliusza III.
Nominacja z 1551 roku może wskazywać, że z punktu widzenia Stolicy Apostolskiej był uważany za
katolickiego biskupa kamieńskiego. Z uwagi na to, jednak że został wybrany w 1449 roku przez
kapitułę protestancką zdania na temat tego, czy był biskupem katolickim, czy ewangelickim są do dziś
podzielone. Prawdopodobnie Marcin Weiher próbował w tym czasie prowadzić misję rekatolizacji
Pomorza Zachodniego. W latach 1551-1556 nie starał się jednak o katolickie wyższe święcenia
kapłańskie, ani o sakrę biskupią. Nie wprowadził też znaczących zmian do Ordynacji Kościelnej
Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego.
Po śmierci pochowany pierwotnie w Karlinie, później staraniem rodziny Weiherów jego szczątki
przeniesiono do Pucka. Po 1556 roku funkcja biskupa kamieńskiego została definitywnie
sekularyzowana. Urząd biskupi stał się tytułem przedstawicieli pomorskiej dynastii Gryfitów.
Max Nitschke właściciel Domu Kuracyjnego (obecnie Hotel „Neptun”), jeden z pomysłodawców
powstania w Łebie szkoły szybowcowej. W roku 1930 zlecił wybudowanie nieopodal Góry Łąckiej
pierwszego drewnianego hangaru dla szybowców. W okresie późniejszym dobudowano kolejne
obiekty i wykonano drogę dojazdową.
W okresie przedwojennym była to już poważna i prestiżowa szkoła z wybitnymi pilotami i znakomitymi
osiągnięciami, znana w szerokim środowisku lotniczym nie tylko w Niemczech.
Walter Zuchors Urodził się 1870 w Łebie. Malarz. Około 1890 roku został studentem Wilhelma
Augusta Stryowskiego w Gdańsku. W latach 1893/99 studiował w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych
w Berlinie. Tam założył w 1902 roku „„Akademische Schule für Malerei” . Spędza każde lato malując z
uczniami w Łebie, gdzie zmarł w 1945 roku.
Hermann Max Pechstein (Urodził się 31 grudnia 1881 w Zwickau, zmarł 29 czerwca 1955 w
Berlinie) – niemiecki malarz ekspresjonista; był także grafikiem, rzeźbiarzem i projektantem witraży.
Należał do ważnych niemieckich twórców 1. połowy XX wieku, który wchodził w skład grupy Die
Brücke.
W latach 1896-1900 uczył się jako malarz dekoracyjny na Staatlichen Gewerbeschule w Zwickau. Od
1900 roku uczęszczał do Szkoły Sztuki Przemysłowej. W latach 1903-1906 kontynuował studia na
Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie (Kunstakademie in Dresden), u Otto Gußmann'a. Tam też pobierał
lekcje malarstwa ściennego i na szkle oraz układał kompozycje mozaikowe. Pod koniec studiów poznał
Ericha Heckela, który wprowadził go do ekspresjonistycznej grupy Die Brücke. Po studiach wiele
podróżował po Europie, co zaowocowało całym szeregiem prac, głównie malarskich. W 1911 roku
poślubił Charlottę Kaprolat, a rok później rozpadła się grupa ekspresjonistów.
W czasie jednej ze swych podróży po koloniach japońskich, Pechstein dowiedział się o wybuchu I
wojny światowej. Uciekł do Manili po czym powrócił do ojczyzny i został wcielony do armii. Po
zakończeniu się wojny, wyruszył z Berlina w dalszą podróż. Malował we wsi Nidden, a w 1921 roku, po
raz pierwszy znalazł się w Łebie, gdzie stworzył liczne obrazy i grafiki oraz poznał córkę miejscowego
restauratora, Martę Möller. Jego stosunki z żoną pogarszały się. Rok później został powołany na
profesora Preußische Akademie der Künste w Berlinie, a także rozwiódł się z Charlottą. Z pierwszego
związku miał jednego syna, Franka. W 1923 roku jest ponownie w Łebie, gdzie poślubia Martę Möller.
Z drugiego związku rodzi się syn Max Konrad.
W 1937 roku, wskutek hitlerowskiego programu oczyszczania kultury niemieckiej ze sztuki
zwyrodniałej (Entartete Kunst), Pechstein zostaje wydalony z uczelni. W wyniku prześladowania
awangardowych artystów w Niemczech, ucieka z Berlina do Łeby, gdzie przeżywa II wojnę światową.
http://www.wiki.leba.eu/
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
3/44
Są to najcięższe chwile w życiu artysty. By nie umrzeć z głodu, Pechstein namalował jedyny w swoim
życiu religijny obraz, przedstawiający Matkę Boską (obecnie znajduje się w kościele pod wezwaniem
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Łebie[1]). Wskutek wojny, dzieła ekspresjonisty w większej
części ulegają spaleniu. W 1945 roku wraca wraz z rodziną do Berlina, gdzie dostaje posadę profesora
w Hochschule für Bildende Künste. W 1951 roku zostaje honorowym senatorem swojej uczelni, a rok
później otrzymuje odznakę państwową - Wielki Krzyż Zasługi.
Wolfgang Ehehalt ur.1939 w Łebie, artysta malarz. W latach 1968 - 1973 studiował malarstwo na
Akademii Sztuk Pięknych w Stuttgarcie u prof Rudolfa Haegele. Od 1970 r. jego prace wystawiane są
w kraju i za granicą. Od 1973 mieszka i pracuje jako niezależny twórca w Stuttgarcie. Jego prace
znajdują się w kolekcjach publicznych i prywatnych w Niemczech, USA,Japonii i Czechach.
dr Danuta Hryniewicz Urodziła się 29 grudnia 1914 r. w miejscowości Harbin w Mandżurii jako
wnuczka zesłańca. W 1919 przyjechała z rodzicami do kraju, w 1933 ukończyła gimnazjum w
Poznaniu, a 2 października 1939 roku Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie.
Po skończeniu studiów była Danuta Hryniewicz lekarzem rejonowym drohobyckiej „obłasti”. Później,
po przyjściu Niemców, wyjechała do Stubna pod Przemyślem, w 1944 do Władysławowa, siedem lat
później do Białogardu, by w 1961 osiedlić się w Łebie.
Mieszkała w Łebie przy ul. Kościuszki 29 (przed tym budynkiem umieszczona jest poświęcone Jej
tablica pamiatkowa).
Literatura fachowa określa Danutę Hryniewicz jako „matkę” ponów. Odtworzyła ona i ustaliła rasę
psów „bardzo kudłatych, do nauczenia się wszystkiego najsposobniejszych” (1979, ks. Kluk), „złych,
kudłatych i szczekliwych” (O. Kolberg), „wyjątkowo wiernych, inteligentnych, odważnych, czujnych, o
bardzo dobrym węchu” (1937, Róża Żółtowska).
Zmarła 16 września 2007 r .
Antoni i Amelia Sokólscy Po zakończeniu II Wojny światowej przenieśli się Mierestek pod Grądami
(dzisiejsze województwo podlaskie)do Łeby. 11 października 2011 roku Instytut Pamięci Męczenników
i Bohaterów Holocaustu „Yad Vashem” w Jerozolimie przyznał pośmiertnie Państwu Sokólskim medal
„Sprawiedliwy wśród narodów świata” za uratowanie w czasie wojny rodziny żydowskiej.
Jan Choroszman ps. Zawisza (ur. 2 stycznia 1928 w Jeziorku koło Kamienia Koszyrskiego, zm. 12
kwietnia 2001) – w okresie II wojny światowej współkonstruktor i współwykonawca broni strzeleckiej
wytwarzanej w leśnej rusznikarni. W latach 1943-44 członek Brygady Partyzanckiej im. Tadeusza
Kościuszki. W tym okresie brał udział w konspiracyjnej produkcji broni partyzanckiej, znanej w historii
pod nazwą “Pistolety Maszynowe Choroszmanów”.
Na początku lat 60 zamieszkał w Łebie. W tym czasie Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
organizowało stałą ekspozycję broni wyprodukowanej w konspiracji i zleciło Choroszmanowi
wykonanie trzech replik leśnych automatów.Przekazania broni do muzeum dokonano 24 sierpnia 1962
roku.
Henryk Stępiński (ur. 11 listopada 1908 w Parznie koło Piotrkowa Trybunalskiego, zm. 27 maja 1979
w Łebie), polski działacz turystyczny.
Ukończył średnią szkołę handlową w Piotrkowie Trybunalskim oraz kurs rybaka-ichtiologa. W tym
zawodzie pracował do wybuchu II wojny światowej w Parznie. W 1941 został wywieziony na roboty
przymusowe w okolice Płotów (późniejsze województwo szczecińskie). Po wojnie pracował w
gospodarstwie rybackim w Łodzi, w latach 1948-1951 w gospodarstwie rybackim w Bobrowie koło
Złocieńca. W 1951 został dyrektorem Państwowego Gospodarstwa Rybackiego w Czaplinku, w 1969
przeszedł na analogiczne stanowisko w Łebie.
Był aktywnym działaczem turystycznym. W połowie lat 50. zainicjował działalność koła Polskiego
Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Czaplinku, przy którym zorganizował aktywną
działalność turystyki kajakowej, liczne spływy, wczasy. Po nadaniu kołu statusu oddziału PTTK
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Stępiński był jego prezesem w latach 1960-1969, a w 1969 otrzymał tytuł prezesa honorowego.
Zmarł w Łebie i tu został pochowany. Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi oraz Złotą
Odznaką PTTK.
Edmund Nikowski (ur. 1915 w Düsseldorfie, zm. 21 lipca 1989) – od 1947 r. mieszkaniec Łeby. Poseł
na Sejm PRL V kadencji (w 1969 uzyskał mandat posła V kadencji z okręgu Gdynia. Zasiadał w
Komisjach Gospodarki Morskiej i Żeglugi oraz Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego).
Andrzej Urbańczyk ur. 1 marca 1936 w Warszawie,mieszkaniec miasta Łeby, polski żeglarz i pisarz,
kapitan jachtowy, najbardziej znany z odbywania samotnych rejsów po całym świecie, autor ponad 50
książek, wydanych w ponadmilionowym nakładzie i przetłumaczonych na 7 języków.Wpisany do Księgi
rekordów Guinnessa jako światowy rekordzista w samotnych rejsach z liczbą ponad 75 000 mil
morskich przepłyniętych samotnie. Jako jedyny Polak przepłynął ponad 120 tys. mil pod żaglami na
wszystkich oceanach. W samotnych rejsach spędził łącznie 750 dni. W 2003 otrzymał nagrodę Kolosa
za wyczyn roku, rejs tratwą przez Pacyfik i pobicie rekordu wszechczasów długości rejsu na tratwie.
W dniach 28 sierpnia - 7 września 1957 Kapitan Andrzej Urbańczyk razem z Stanisławem Kostką,
Jerzym Fischbachem i Czesławem Breitem tratwą „Nord” przepłynęli z Łeby na wyspę Lilla Karlsö w
Szwecji. Dla upamiętnienia wyprawy nazwę „Nabrzeże Świerkowej Tratwy - Nord” 12 września 2003
nadano nabrzeżu Portu Jachtowego w Łebie. Nazwa „Nord” (z dodatkiem kolejnych liczb) nadawana
jest kolejnym jachtom kapitana Urbańczyka.
Debiutował w wieku lat jedenastu, na łamach czasopisma Świat Przygód[1]. Napisał setki artykułów
prasowych, w tym wiele, jako Andrew Urbanczyk, do prestiżowego pisma Latitude 38. W Polsce
publikował m in. w czasopismach Morze, Żagle i Młody Technik. Jest również autorem opowiadań
science-fiction. Znany jest także jako kompozytor i autor słów szant i piosenek. Jest członkiem
Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Jan Szomburg Jan Szomburg (ur. 4 lipca 1951 w Łebie) – polski ekonomista, publicysta, prezes
zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową
Urodził się w Łebie w rodzinie latarnika. Ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Gdańskim.
Uzyskał następnie stopień naukowy doktora w zakresie ekonomii, specjalizując się w ekonomice i
organizacja transportu morskiego[2]. Pracował jako asystent i adiunkt na Uniwersytecie Gdańskim. W
1980 przystąpił do „Solidarności”.
Należał do środowiska gdańskich liberałów i działaczy KLD. W 1989 był założycielem i został prezesem
zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Na początku lat 90. pełnił funkcję doradcy
ministra przekształceń własnościowych. W okresie rządu Jerzego Buzka zajmował stanowisko
przewodniczącego Rady Przekształceń Własnościowych przy Prezesie Rady Ministrów. Obejmował
różne funkcje w radach nadzorczych banków, został też dyrektorem Polskiego Forum Strategii
Lizbońskiej.
W 1999 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi
Karl Grenzler Urodzony w 1954 r. w Łebie (Karol Grenczyk ?). Absolwent Bibliotekoznawstwa i
Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kustosz biblioteczny, kierownik
Biblioteki Instytutu Geografii UJ, Diplom-Bibliothekar w Stadtarchiv und wissenschaftliche Bibliothek w
Soest, nastepnie w Gustav-Lübcke-Museum w Hamm.
Zajmuje sie tłumaczeniami polsko-niemieckimi i niemiecko-polskimi, przede wszystkim poezji. Członek
Stowarzyszenia Twórczego POLART w Krakowie, Związku Literatów Polskich oraz Lübecker
Autorenkreis w Lubece. Autor dwujęzycznych zbiorków: „Czarny księżyc” (2004) i „Moje anioły”
(2007) oraz prozy „Podobno jestem psem” (2009).
Andrzej Miszczak ur. 1951 zm. 2005, rzeźbiarz, poeta. W Łebie zamieszkał wraz z rodzicami jako
kilkunastoletni chłopiec. Artystyczne zainteresowania rozwijać zaczął od 1975 roku. W 1990 roku
wybudował w Łebie Dom Pracy Twórczej „Oaza”. Próbował sił w malarstwie i poezji. W 1995 roku
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
5/44
nakładem wydawnictwa Internationaler Literatur und Liryk Verlag w Wiedniu ukazała się „Antologia”
(Band 23), na którą złożyły się utwory siedmiu autorów: Niemców, Austriaków i pomiędzy nimi
Andrzeja Miszczaka. Miszczak zamieścił w niej 7 swoich wierszy, m.in.: „Narodziny”, „Samotnia”,
„Sumienie”, „Ekstaza”, „Natchnienie”.
Piotr Pelczar ur. 8.07.1954 w Gdyni, lekarz specjalista medycyny rodzinnej i organizacji ochrony
zdrowia. Działacz filatelistyczny. Członek Komisji Całostek ZG PZF (1988). Członek Association
Internationale des Journalistes Philateliques AIJP od 1993. Aspirant sędziowski od 1986, sędzia III klasy
od 1994. Ekspert PZF ds. całostek polskich od 1994. Od 2009 rozszerzony zakres uprawnień eksperta
na wszystkie całostki i formularze korespondencyjne ziem polskich.Członek Kapituły Medalu „Za
zasługi dla rozwoju publikacji filatelistycznych” (1995). Znany publicysta w prasie filatelistycznej,
szczególnie w zakresie całostek pocztowych. Wyróżniony Złotą Odznaką Honorową PZF (1987) i
odznaką 100 lat Filatelistyki Polskiej (1993), Brązową (1993) i Srebrną Odznaką „Za Zasługi dla
Polskiej Filatelistyki” (2010).
Joanna Szczerbic mieszkanka Łeby, ur. 13 czerwca 1941 w Staszkowie – polska aktorka. W 1963
ukończyła Studia na Wydziale Aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i
Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.Aktorka Teatru Powszechnego w Łodzi i Teatru Polskiego w
Poznaniu. Najważniejsze role filmowe: Mansarda (1963), Agnieszka 46 (1964), Gorąca linia (1965,
Jutro Meksyk (1965), Bariera (1966), Żywot Mateusza (1967), Ręce do góry (1967), Stajnia na
Salvatorze (1967), Dialog 20-40-60 (Dialóg 20-40-60, 1968), Wrzask (The Shout, 1978),Najlepszą
zemstą jest sukces (Success Is the Best Revenge, 1984. Zmarła8 marca 2014 r. Została pochowana
na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Urszula i Henryk Rudykowie Mieszkańcy miasta Łeby gdzie założyli teatr lalek „Henrula”.
Wczesniej pracowali w teatrach m.in. we Wrocławiu, Opolu, Poznaniu i Zielonej Górze. Henryk Rudyk
był scenografem filmu „Akademia pana Kleksa”. Wspólnie z żoną zaprojektował lalki do filmu „Pan
Kleks w kosmosie”.
Kazimierz Kleina ur. 21.02.1958 w Sierakowicach. Z wykształcenia ekonomista i historyk. Senator IV
kadencji, poseł V kadencji, senator VII kadencji, senator VIII kadencji. Pełnił funkcje Burmistrza Miasta
Łeby, Wojewody Słupskiego, Dyrektora Urzędu Morskiego w Słupsku. Wiele lat pełnił funkcję
wiceprezesa Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Jest wiceprzewodniczącym polskiej delegacji do
Zgromadzenia Parlamentarnego Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz członkiem
kolegium redakcyjnego miesięcznika „Pomerania”. Był członkiem Rady Naukowej Słowińskiego Parku
Narodowego. Działacz Katolickiego Stowarzyszenia Rodzina Kolpinga. W latach 2002 – 2007 był
członkiem Rady Fundatorów Uniwersytetu Kaszubskiego. Wiceprzewodniczący Zarządu Regionu
Pomorskiego Platformy Obywatelskiej RP.
ks Zenon Myszk ur.1960 r., Dziekan dekanatu Łeba. Od 8 listopada 2008 r. Prezes Zarządu
Centralnego Dzieła Kolpinga w Polsce.
dr hab. inż. Kazimierz Burzyński - pracownik naukowy Politechniki Gdańskiej, zatrudniony
Katedrze Hydrotechniki Wydziału Inżynierii Ladowej i Środowiska,
specjalista w zakresie hydrauliki wód podziemnych i hydromechaniki. Rektor Uniwersytetu Trzeciego
Wieku w Łebie.
Maria Konkol ur. 4.05.1959 r. w Łęczycach. Od 1985 r. jest dyrektorką Biblioteki Miejskiej w Łebie.
Jest inspiratorką większości działań kulturalnych w Łebie takich jak: spotkania biblioteczne, koncerty,
wernisaże czy akcje plastyczne. Jej autorską inicjatywą jest Festiwal Dorsza („Pomuchel”) oraz
„Odpust w Zaczarowanym Mieście”.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Arkadiusz Puchacz Ratownik Polskiego Ratownictwa Okrętowego. Za zasługi w ratowaniu życia
ludzkiego i mienia społecznego odznaczony dwukrotnie Medalem „Za Ofiarność i Odwagę”.
Jenifer Kęsik ur.21 września 1988 r. w Gdyni w Gdyni, windsurferka , mieszkanka Łeby, jako juniorka
reprezentowała ŁKŻ w Łebie
w roku 2002 zdobywa 2 miejsce w kategorii kobiet na Mistrzostwach Polski w klasie Funboard, 10
miejsce w kategorii kobiet w Pucharze Europy w Formule Windsurfing. W Generalnej klasyfikacji
Pucharu Świata w Formule Windsurfing zajmuje 5 miejsce w kategorii kobiet.
W roku 2003 zdobywa 12 miejsce w Pucharze Świata w Formule Windsurfing w kategorii kobiet, 2
miejsce na Mistrzostwach Polski w klasie Funboard w kategorii kobiet, Mistrzostwo Polski Juniorek w
klasie Funboard, 2 miejsce na Mistrzostwach Polski Juniorek w klasie Formuła Windsurfing i Puchar
Polski A w klasie Funboard.
Pierwsze miejsce w Młodzieżowych Mistrzostwach Świata Formuły Windsurfing, Christchurch 2005.
Członek Polskiej Młodzieżowej Reprezentacji Olimpijskiej RS:X w latach 2006-2008. Zdobyła 9 miejsce
w RS:X World Tour „Kieler Woche” (Kilonia 2000).Asystentka Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej
Londyn 2012.
br Andrzej Baranowski SAC , ur. w Łebie, Pallotyn,misjonarz pracujący w Yangdeogwon w Korei
Południowej (Centrum Miłosierdzia Bożego).
Wiesław Kowalski (ur. 10 październik 1955 r. w Łebie ) aktor, absolwent Studia WokalnoAktorskiego im.D.Baduszkowej przy Teatrze Muzycznym w Gdyni,
aktor Teatru Polskiego w Bydgoszczy, Stowarzyszenia Teatr na Barce w Bydgoszczy, grał role w 17
sztukach teatralnych, serialach („Mały Londyn”, „Na Wspólnej”, „Samo Życie” , „Klan”, „Plebania”),
dokumentach fabularyzowanych i produkcjach niezależnych.
Hanna Stoltman urodzona w Łebie. Poetka, malarka, dekoratorka, instruktor plastyki w Szkole
Podstawowej im. A. Mickiewicza w Łebie. W 1998 roku została laureatką nagrody Ministra Kultury i
Sztuki za działalność artystyczną. W 2002 roku otrzymała II nagrodę Prezydenta RP Aleksandra
Kwaśniewskiego w Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym Białowieża 2002.
do 1308 r. w granicach Pomorza Gdańskiego
Kalendarium
1282 - Pierwsza udokumentowana wz
mianka umocnionej osady „Stara Łeba”, mówiąca o kilku domach po południowej stronie Jeziora
Łebsko. Wśród miejsc, które miały obowiązek płacić dziesięcinę dla kasztelanii w Gardnie wymieniono
„Choscosca Molendino”. W tej osadzie miał się znajdować najstarszy udokumentowany młyn wodny
na ziemi lęborskiej.
1283 - Pierwsza wzmianka o ogromnym sztormie, który spowodował wielkie straty w ludziach i ziemi.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
7/44
od 1308 do 1466 w granicach Zakonu
Krzyżackiego
1357 Hinrich Fleminck (sołtys Lebemunde)
1373 Dietrich von Weiher
1389 Nikolaus von Weiher
Kalendarium
1308 - Ziemie Gdańska i Lęborska (z Łebą) dostały się z pomocą miejscowego rodu Święców w ręce
Zakonu Krzyżackiego.
1357 - 8 lipca Łeba otrzymała z rąk gdańskiego komtura Zakonu Wilhelma von Baldersheima i za
przyzwoleniem Wielkiego Mistrza Winrycha von Kniprode, lubeckie prawo miejskie. Zasadźcą
(sołtysem) miasta został Henryk Fleming.
Wielki Mistrz Winrych von Kniprode
1360 - Zakon ustanawia herb miasta
1361 - Przepędzeni z Gotlandii przez króla Danii piraci próbowali znaleźć schronienie u ujścia rzeki
Łeby.
1373 - Od władzy odsunięty został Henryk Fleming. Od tego czasu Łeba stała się praktycznie miastem
von Weiherów, najbogatszego rodu rycerskiego Ziemi Lęborskiej.
1377 - Pierwsza wzmianka o radzie miejskiej Łeby. Kancelaria miejska posługiwała się już własną
pieczęcią. W jej otoku znajdował się napis +S CIVITATIS: DE LEBEMVNDE+, w polu pieczęci na
wczesnogotyckiej tarczy ozdobionej trzema gałązkami laurowymi znajdował się wizerunek rybogryfa
zwróconego w lewo. tj. pół orła z otwartym dziobem i rozwartymi łapami. tułów ptaka. ale bez skrzydeł
przechodził w korpus jesiotra z wyraźnie zaznaczoną parą płetw i ogonem. U nasady górnej płetwy
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
jesiotra osadzony był krzyż.
1396 17 styczeń Potężny sztorm. Nastąpiło przerwanie wydm
1400 - Wzniesiono pierwszy kościół (niektóre źródła mówią o jego istnieniu już pod koniec XIII w.). W
mieście istniały już: ratusz. nowy młyn wiatraczny oraz szpital św. Ducha. Ponadto były: trzy ławy
rzeźnickie,48 ogrodów, a także łodzie rybackie. Podstawą utrzymania mieszkańców były uprawa roli i
rybołówstwo. Miejscowi kupcy nie zdołali samodzielnie wejść na szlaki handlu morskiego i mimo iż byli
w posiadaniu własnych niewielkich statków, kooperowali z kupcami z Gdańska lub też prowadzili
handel na ich rachunek.
1409 23 sierpnia - trzęsienie ziemi na obszarze od Mazur do Lubeki. Trwało „trzy ojczenasz” jak
czytamy w kronikach
1441 14-15 październik Potężny sztorm. Nastąpiło przerwanie wydm
1455 Kazimierz Jagiellończyk oddaje książętom zachodniopomorskim władzę nad ziemiami lęborską i
bytowską „do wiernych rąk”. Miał to być depozyt w perspektywicznym planie zjednoczenia całego
Pomorza z Polską
1457 - 6 luty - w Łebie pojmano Marcina Kogge , kupca i armatora - opozycjonistę Tajnej Rady
Związku Pruskiego. Po torturach i krótkim procesie w Pucku został ścięty na Długim Targu w Gdańsku
17 lutego 1457
1466 II pokój toruński stawia książąt pomorskich w rzędzie sojuszników Polski,wiążąc ich z królami
polskimi w sposób przypominający zależność lenną.
1467 28 styczeń Kolejny potężny sztorm. Nastąpiło przerwanie wydm
od 1466 do 1637 we władaniu Książąt
Zachodniopomorskich (lenno Polski)
Burmistrzowie Miasta 1483 Martin Klinkebeil
1487 Lüdemann
1507 Philipp
1522 Hans Moler
1524 Martin Dobbes
1530 Gregor Hartmann
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
9/44
1533 Gregor Nesse
1539 Matz Lange
1542 Martin Setzke
1550 Matthias Setzke lub Zetzke)
1568 - 1578 Martin Drewke
Jakob Hartmann
Kasper Bretzlaff
1579 - 1586 Martin Driffe (lub Drefke)
1587 - 1623 Jerimias Setzke
Michael Setzke
Lorenz Zielke
1624 Jürgen Zetzke
1630 - 1637 Martin Ellerholt
Kalendarium
1483 - Pierwsza imienna wzmianka łebskiego burmistrza Martina Klinkebeyla (Klingbeila). Rodzina
Klingbeilów żyła w Łebie do 1945r.
Księga miejska Łeby prowadzona w latach 1483-1785 (Archiwum Państwowe w Szczecinie)
1497 15 września Najsilniejszy ze sztormów które niszczyły Łebę. Rzeka wymyła sobie nowe koryto i
przerzuciła bieg na wschód od miasta . Po tej powodzi książę Weyher przeniósł swoją siedzibę z okolic
Łeby nad jez. Sarbsko, na teren dawnego wczesnohistorycznego grodziska,leżący poza zasięgiem wód
powodziowych.
1498 - Klaus Wejher zburzył swój zamek obronny - siedzibę rodu Wejherów . Swój nowy zamek
zlokalizował na terenach położonych wyżej , znajdujących się na wschód od ujścia rzeki Łeby do
morza. Zamek był otoczony fosa wypełnioną woda i spełniał również funkcje obronne. Miejsce to
nazwał Neuhof czyli nowy dwór. Wejher wybudował w tym miejscu również kaplicę dziękczynną
(miejsce to nazywano Jerozolimą).
1499 - Powstanie pierwszego kodeksu rybołówstwa dla Łeby.
1521 - Pierwsza wzmianka o Reformacji w Łebie.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
1526 Uregulowanie stosunku prawnego ziemi lęborskiej do Polski na zasadzie lenna dziedzicznego.
1539
autorstwa szwedzkiego duchownego Olausa Magnusa (1539)
Fragment mapy Carta Marina,
1558 - 11 stycznia ogromny sztorm spowodował w mieście wielkie zniszczenia, że mieszkańcy
zdecydowali o przeniesieniu swoich siedzib na drugi brzeg rzeki, dwa kilometry na południowy wschód
od poprzedniego miejsca. Do budowy nowych domów użyto częściowo materiałów z rozbiórki
zniszczonych budynków. Dzwon kościelny, który zabrano, wpada podczas przeprawy do rzeki. Od tego
czasu znane podanie mówi, iż ostrzega on swoim biciem mieszkańców Łeby przed grożącym im
niebezpieczeństwem.
1568 - Łeba została wymieniona i opisana jako port w tzw. Duńskiej Księdze Morskiej, swoistym
podręczniku nawigacji dla floty handlowej.
1570 - Kolejny wielki sztorm zmusił mieszkańców pozostałych jeszcze w Starej Łebie do jej
opuszczenia i przeniesienia swych siedzib na drugi brzeg rzeki. Tym samym ostatni łebianie opuścili
Starą Łebę.
1591 - Rozpoczęto z pomocą księcia Jana Fryderyka budowę nowego kościoła. którą ukończono w rok
później.
1618
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
11/44
Łeba na mapie Eilhardusa Lubinusa
„NOVA ILLUSTRISSIMI PRINCIPATUS POMERANIÆ DESCRIPTIO cum adjunctà Principum Genealogià et
Principum veris et potiorum Urbium imaginibus et Nobilium insignibus” (1618)
1628 - Rada Miejska wraz z ks. Weyherem, właścicielem Nowęcina, złożyła na ręce ks. Bogusława XIV
meldunek o zamuleniu ujścia Łeby i zagrożeniu bytu mieszkańców. Meldunek nie wywołał żadnej
reakcji.
Mapa Księstwa Pomorskiego Joannesa
Janssoniusa z 1633 r.
od 1637 do 1657 w granicach Prus
Królewskich
Burmistrzowie Miasta 1637 - 1639 Martin Ellerholt
1642 Friedrich Bienwald
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
1653 - 1657 Moldenhauer
Kalendarium
1637 - po śmierci ostatniego z książąt pomorskich, Bogusława XIV zgodnie z aktem gdańskim, ziemia
lęborska została włączona bezpośrednio do Polski i pod względem prawnym zunifikowana z Prusami
Królewskimi.Władztwo to trwało zaledwie 20 lat, a jednak zaznaczyło się w życiu miasta. Łeba za
czasów Władysława IV uzyskała potwierdzenie wszystkich dawnych ordynacji i przywilejów.
od 1657 do 1772 pod władaniem
Branderburgii (lenno Polski)
Burmistrzowie Miasta 1657 - 1662 Moldenhauer
1663 Zielke
1684 - 1688 Georg Bunke
1688 - 1712 Nikolaus Lars
Wahl
Corssen
Bunke
1713 Gottfried Laars
Kalendarium
1657 - Król Jan Kazimierz, dążąc do rozerwania przymierza Brandenburgii ze Szwedami,mocą układu
w Welawie oddał Fryderykowi Wilhelmowi, elektorowi
brandenburskiemu, powiat lęborski w lenno z obowiązkiem składania z nich hołdu Koronie. Hołdy były
traktowane jako formalnóść. Za panowania Sasów zaniechano ich w ogóle.
1662 - Margrabia brandenburski Fryderyk Wilhelm przedstawił projekt wybudowania w Łebie portu
handlowego. Z powodu oczekiwanych wysokich kosztów przedsięwzięcia i usytuowanie Łeby na
gospodarczo mało aktywnym terenie, został on jednak już wkrótce zarzucony.
- zachowały się dokumenty stwierdzające zagrożenie miasta Łeby ze strony zbliżających się od
zachodu lotnych piasków
1682 - 10 lipca rozpętała się nad miastem silna burza. Od uderzenia pioruna zapalił się dach kościoła.
Kościół oraz 30 domostw spłonęło, „do przyciesi” (podstawy belek). Podczas kolejnych wielkich
pożarów w latach 1688, 1717 i 1774 spłonęło doszczętnie kolejno 28, 10 oraz ponownie 10 domów.
1683 - Nikolaus Ernst von Natzmer ówczesny kolator kościoła w Łebie sprowadził budowniczego z
Gdańska
i już wkrótce powstał nowy kościół, nieco szerszy i wyższy od poprzedniego z uratowanym z pożogi
ołtarzem ze starego kościoła.
1684 - Natzmer, podjął starania o obwałowanie brzegów jeziora i rzeki Łeby, ale mieszczanie łebscy
założyli sprzeciw. Orientowali się dobrze, że wylewy jeziora i rzeki były dla miasta znacznie mniej
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
13/44
niebezpieczne niż fale sztormowe Bałtyku po przerwaniu ochronnego pasa wydm. Wały obrzeżające
jezioro i rzekę byłyby tamą, utrudniającą odpływ wód morskich.
- Georg Buncke od 1684 do 1688 Burmistrz Łeby zleca budowę kanału wodnego pierwszego
„wodociągu„ dla miasta. Wąski rów przebiegał od Jeziora Sarbsko ,środkiem obecnej ulicy Kościuszki i
wpadał do kanału Chełst. Obie strony kanału połączone były kładkami dla pieszych.
1688 Kolejny wielki pożar w Łebie
1742
Łeba i okolice na mapie „Seconde
Carte des Courones do Nord qui Comprend le Royaume de Danmark (I.Covens, C. Mortier, Amsterdam
1742)
1753 - powstały plany utworzenia w pobliżu Łeby, nad Jeziorem Sarbsko, żydowskiego miasta. Pomysł
ten narodził się w Kamerze Wojny i Domen (niem. Kriegs- und Domänenkammer), której od roku 1730
podlegali wszyscy zamieszkali na Pomorzu Żydzi. Założenie takiego miasta miało zapewnić
schronienie tym Żydom, którzy nie uzyskali pozwolenia na zamieszkanie w innych miastach. Procesy
cywilne w mieście miały podlegać rabinom oraz przewodniczącym gminy, natomiast za procesy karne
miały być odpowiedzialne lokalne sądy. Propozycję zmniejszenia liczby ludności żydowskiej, przede
wszystkim w mniejszych miasteczkach, szczególnie popierał urzędnik ds. finansowych (niem.
Kammerrat), Bühring, jak również urzędnik ds. wojennych (niem. Kriegsrat), Uhl. Również starszyzna
żydowska, zgromadzona na posiedzeniu z okazji odbywających się we Frankfurcie nad Odrą targów,
odniosła się do tych planów pozytywnie. Przeciwny był natomiast urzędnik wojskowy, Culemann.
Uważał on, że Żydzi nie będą w stanie zatroszczyć się o porządek i dyscyplinę w takiej autonomicznej
gminie. Miał on również obiekcje co do lokalizacji miasta, która jego zdaniem nie przyniosłaby korzyści
dla wzmożonego handlu z Polską i Gdańskiem. W kwestii budowy miasta zasięgnięto też rady
rzeczoznawcy. Był nim właściciel terenu na którym miało powstać miasto, pułkownik von Weiher, z
którym kontaktował się urzędnik ds. administracyjnych (niem. Amtsrat), Hackebeck. Wg opinii von
Weihera, na obszarze tym występowała wyłącznie woda oraz piasek, konieczne byłoby zatem
sprowadzanie materiałów budowlanych z daleka. Rząd Berliński popierał plan budowy miasta, dopóki
na drodze nie stanęły kwestie finansowe, cała inwestycja bowiem, będąca rodzajem wewnętrznej
kolonizacji, miała być przeprowadzona bez naruszania budżetu rządu. Wprawdzie istniały już wówczas
podobne kolonie, których mieszkańców w początkowej fazie osiedlania się i urbanizacji Fryderyk II
okazyjnie wspierał finansowo, w tym przypadku jednak mieszkańcami miasta mieli być Żydzi, którzy
nie posiadali przywilejów, a więc również wystarczających źródeł dochodów, w żaden więc sposób nie
zdołaliby oni zebrać całej potrzebnej sumy. Urzędnicy z Izby Pomorskiej (niem. Pommersche Kammer)
liczyli co prawda na to, że do miasta przeniosą się także zamożni Żydzi, ale nie ma żadnych dowodów
na to, że udało się pozyskać jakiś chętnych. Pomijając jednak wszystkie te utrudnienia, tym co
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
przesądziło o porzuceniu planów budowy miasta było w rzeczywistości antyżydowskie nastawienie
Fryderyka II. Doszedł on bowiem do wniosku, że powiększanie się liczby ludności żydowskiej przynosi
wyznawcom chrześcijaństwa same szkody. Ponieważ wielu Żydów utrzymywało się z lichwy, a
stwierdzono również w tej społeczności występowanie największej liczby oszustów i złodziei, założenie
miasta wyłącznie żydowskiego naraziłoby na szwank wymianę handlową z Gdańskiem, jaką prowadzili
chrześcijańscy kupcy oraz fabrykanci, co całkowicie pozbawiłoby ich środków do życia. Mimo
podejmowanych przez Izbę Pomorską prób przekonania króla do zmiany zdania, dnia 14 lipca 1754
roku ostatecznie odrzucił on plan budowy żydowskiego miasta /wg www.sztetl.org.pl/,
1762 - Fryderyk Wielki jeszcze podczas trwania wojny siedmioletniej , w roku 1762, powziął zamiar
powołania komisji specjalnej, której zadaniem miała być powojenna odbudowa kraju. Program nosił
francuską nazwę „Retablissement”. Przewidywał doraźną pomoc ludności w postaci żywności, zboża
siewnego, bydła i drewna na odbudowę zniszczonych zagród. Podjęto przerwany wybuchem wojny
program pozyskiwania użytków rolnych na terenach podmokłych i regulacji rzek w celu uczynienia ich
spławnymi oraz budowy kanałów.
Na realizatora tego programu w Nowej Marchii i na Pomorza w randze generalnego dyrektora król
powołał swego zdolnego oficera służby zaopatrzenia, zajmującego się w latach wojny siedmioletniej
zakupem koni i paszy, Franza Balthasara Schönberga von Brenckenhoffa, mianując go 15 grudnia
1762 szefem komisji specjalnej do spraw odbudowy Nowej Marchii i Pomorza podległej centrum
rządowemu w Berlinie – Generalnemu Dyrektorium.
1769 W ramach zarządzonego przez Fryderyka Wielkiego przeprowadzenia na wielką skalę prac nad
regulacją stosunków wodnych na Pomorzu uregulowano koryto rzeki Łeby. Wykonano również sieć
kanałów melioracyjnych, które odwodniły bagna, sąsiadujące z jeziorami.
od 1772 do 1871 w granicach Prus
Burmistrzowie Miasta 1786 Wilke
1810 Mampe
1821 Böhme
1822 Fleischer
1827 F. Milbrot
1845 Plath
1849 Sassenhagen
1868 - 1878 Eduard Woedtke
Kalendarium
1772 w czasie pierwszego rozbioru Polski, mocą traktatu warszawskiego, Prusy zagarnęły całe
województwo pomorskie, a więc i powiat lęborski.
1774 wielki pożar w Łebie
1777 - rząd pruski w Berlinie podjął kolejną próbę zbudowania w Łebie portu handlowego i
wojennego. Franz Balthasar Schönberg von Brenckenhoff otrzymał za zadanie zmeliorowanie
bagnistej doliny rzeki Łeby, a także budowę portu na Jeziorze Łebsko. Wykopano przez wydmy kanał
wodny mający długość 1000 i szerokość 30 metrów.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
15/44
4 marca - zalanie przedpola Łeby i okolicznych wsi przez wody jeziora Łebsko na skutek wdarcia się
wód morskich przez wykonany kanał.Był to jeden z nieudanych projektów tego zaufanego urzędnika
Fryderyka Wielkiego.
21 maja 1780 roku Franz Balthazar Schönberg von Brenckenhoff umiera . Tuż po jego śmierci
ujawniono „defekt” w Królewskiej Kasie Melioracyjnej, czyli niedobór gotówki w wysokości 100 tys.
talarów. W następstwie tego Fryderyk II zarządził zarekwirowanie jego dóbr.
1779 1 marca - wysoka fala (tsunami) zalała część Łeby i osadziła statek z portu na lądzie. W
Kołobrzegu, trzy godziny później, wody Bałtyku oddaliły się i odsłoniło się dno morza.
1780 - W tym roku Łeba miała 997 mieszkańców. Liczba ta potroiła się w ciągu następnych stu lat; w
1816 było ich 627, a w 1880 już 1333. Cechą charakterystyczną dla Łeby było, iż wśród jej
mieszkańców zawsze przeważały kobiety - czasami nawet o 20%. Wynikało to głównie z
niebezpieczeństw pracy na morzu. Ciężko walczący o swój byt mieszkańcy musieli stawiać czoła nie
tylko przeciwieństwom natury, ale i nękającej ich biedzie. Plan osiedlania rodzin pochodzenia
żydowskiego w celu ożywienia gospodarczego Łeby nie powiódł się (tak też stało się zresztą na całym
Pomorzu), ponieważ przybysze woleli uprawiać korzystniejszy handel
w większych miastach.
1783 - zasypanie kanału Brenkenhofa
1784 Łeba liczy sobie tylko 497 mieszkańców.
1843 - Rozpoczęto budowę drogi Łeba - Lębork.
1847 - Podczas wielkiego głodu. król Fryderyk Wilhelm IV ofiarował 4000 talarów na prace publiczne,
aby dać głodującym okazję do zarobku. W ramach tych prac ukończono północny odcinek szosy Łeba
-Lębork.
1850 - Zniesiono nabożeństwa w języku polskim.
- wybudowano cmentarz przy ul. Parkowej,
1855 zasypanie kanału wodnego zaopatrującego miasta w wodę (obecna ul. Kościuszki)
1856 - powstaje Towarzystwo Śpiewacze „Mänergesangverein Concordia Leba 1856”.
1858 - Friedrich Lawrenz wykonuje chrzcielnicę dla kościoła stanowiącą do dziś jego ozdobę.
1860 - Łeba osiągnęła najlepsze wyniki handlowe w swej historii: 93 statki wpłynęły i wypłynęły z
portu.
Po ukończeniu budowy linii kolejowej łączącej Szczecin z Gdańskiem, w latach 1873-79 zawinęło do
łebskiego portu zaledwie (!) 16 statków. Rok 1879 był ostatnim rokiem funkcjonowania portu
handlowego w Łebie. Kościół łebski otrzymał ze składek parafian trzy nowe dzwony. które do dziś
wzywają wiernych na msze.
1865 - Łebscy rybacy założyli morską stację ratunkową, która funkcjonuje pod egidą państwa do dziś.
Swoją pierwszą łódź motorową otrzymała ona dopiero w 1938 roku.
1869 - zakończenie budowy drogi Łeba-Lębork
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
od 1871 do 1945 w granicach rzeszy
Niemieckiej (Prowincja Pomorze)
Burmistrzowie Miasta 1878 - 1884 Friedrich Pardeyke
1884 - 1889 Gustav Leusch
1889 - 1898 Karl Haake
1898 - 1910 Paul Gaedtke
1911 Manohr
1911 Paul Brinkmann
1911 - 1915 Otto Scherler
1916 - 1933 Ernst Horn
1934 - 1937 Armin Zimmermann (odwołany z funkcji 5 marca 1937 r.)
1937 - 1943 Paul Jeske (Burmistrz Miasta do czasu powołania do Wehrmachtu w roku 1943)
1943 - 1945 Post
marzec - sierpień 1945 Richard Knoop
Emil Wegener
Franz Klingbeil
maj 1945…… Michał Gołębski (pełnomocnik polskich władz)
Kalendarium
1884 - Rozpoczęto prace przy ujściu rzeki Łeby do morza (budowa mola wschodniego), które
zakończono w 1890 roku. Ponadto wykopano kanał przepływający dziś przez centrum miasta.
1889 - Dzięki pracom przy ujściu rzeki Łeby i wykopaniu kanału powstała możliwość otwarcia w Łebie
portu-bazy dla rybołówstwa dalekomorskiego.
1899 1 listopada - po długich staraniach Łeba otrzymała wreszcie upragnione połączenie kolejowe.
1902 zbudowano drogę bitą Łeba-Nowęcin
Kartka pocztowa - Łeba , 1902 r.
1903 - początek budowy dzielnicy willowej w Łebie
- 5 maja osiada na mieliźnie ok.5 kilometrów na wschód od Łeby szwedzki statek „Neptun”. Załoga
składająca się z czterech osób została wyratowana przez łódź ratowniczą z Łeby, a to co pozostało z
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
17/44
okrętu i ładunku zakupił Maksymilian Nitschke
1904 7 grudnia - odnotowano wstrząsy na południowym i zachodnim Bałtyku. Na lądzie wystąpiły
pęknięcia budynków
1905
Prowincja Pomorze 1905
1906 - Początek budowy Domu Kuracyjnego „Neptun”. Kamień węgielny został wmurowany latem
1906 roku przez inwestora, barona Herberta von Massowa.
1907 - 11 lipca ,wizyta niemieckiego pancernika „Schwaben” na redzie portu w Łebie. Statek
wybudowano w 1901 roku, posiadał cztery działa artylerii głównej, kaliber 240 mm i 12 tys. ton
wyporności.
- 23 września nastąpiło uroczyste otwarcie obiektu Hotelu „Neptun”
- w okolicach Nowęcina znaleziono grobowce do składania urn sprzed 3000 lat.
1908 15 listopada - Utworzenie Związku Młodzieży Żeńskiej (Jungfraenverein) w Łebie. Z tej okazji
małżonka cesarza przekazała na cele Związku 300 marek oraz obraz.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Wydma Mampe (Mampe Dune) (1908)
1909
{1909}
Drewniany most na kanale Chełst
1910 - rozwój rybołówstwa,żeglugi i przemysłu a także fakt ,że Łeba stała się modnym kąpieliskiem
nadmorskim i ośrodkiem wypoczynkowym powoduje napływ mieszkańców. W 1910 r. miasto miało już
1382 mieszkańców stałych.
- rozpoczęto budowę cmentarza przy ul. Nowęcińskiej wraz z kaplica cmentarna,
1911 28 stycznia - Uroczyste obchody 25-lecia Związku Kombatantów (Kriegerverein) w Łebie.
06 luty - Na skutek silnego sztormu znacznemu zniszczeniu uległa wydma, na której był posadowiony
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
19/44
Dom Kuracyjny. Po trzech tygodniach specjalna komisja zamknęła obiekt z uwagi na
niebezpieczeństwo zawalenia.
02 marca - Utworzenie straży pożarnej w Łebie. (Nie była to straż w pełni dobrowolna, gdyż obok
ochotników, strażaków powoływano nakazem administracyjnym z obowiązkowym stawiennictwem do
każdego pożaru.
03 kwietnia - niezwykle silny sztorm wyrzucił na miejscowe plaże dwa szkunery; holenderski
„Besnowa” i szwedzki „Miranda”. Z wyjątkiem kapitana „Mirandy” załogi obu żaglowców zostały
uratowane. Poza tym na głębokich wodach w pobliżu miasta zatonął wraz z całą załogą szkuner z
Travemünde „Hermine”
27 czerwca - Lęborskie Stowarzyszenie Koloni Letnich postanowiło corocznie latem wysyłać do Łeby
30 dziewcząt i 30 chłopców. Specjalnie na ten cel urządzono pawilon plażowy
1912 27 maja - W świeżo wyremontowanym kościele św. Mikołaja dokonano poświęcenia nowych
organów
grudzień - silny wstrząs sejsmiczny w okolicy Łeby i Smołdzina
1913 27 lutego - właściciel hotelu w centrum miasta (obecnie Kościuszki 66), Max Nitschke nabył za
symboliczną opłatą Dom Kuracyjny „Neptun” po czym przystępuje do zabezpieczenia wydmy,
16 lipca - W miejsce osobnych kąpielisk dla kobiet i mężczyzn, utworzono kąpielisko rodzinne (niem.
Familienbad)
1914
wschodniej (1914)
Kurhaus - widok od strony
1921 23 stycznia - morze wyrzuciło na mieliznę na wschód od Łeby barkę „Oldenfelde” z Hamburga.
Miała pojemność 789 BRT, czyli tyle, ile teraz ma 5-7 średniej wielkości kutrów rybackich.Pozostałości
barki morze odsłoniło w grudniu 2010 r.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
- Wielu artystów zaczęło odkrywać piękno Łeby i jej okolic: „W kwietniu. tylko z najniezbędniejszymi
rzeczami w plecaku. samotnie udałem się na poszukiwania. Zgodnie z mapą Pomorza Wschodniego
odszukałem podobną kurońskiej mierzeję, pomiędzy Jeziorem Łebsko, a Bałtykiem. Pieszo
przewędrowałem wybrzeżem. maszerując na zachód. Stałą kwaterę postanowiłem ostatecznie założyć
w Łebie. Przez następne lata wytrwałem tu i nigdy tego nie żałowałem. Nauczyłem się nie tylko cenić
to wybrzeże, lecz również je pokochałem…” - wspominał Max Pechstein, ekspresjonista z grupy „Die
Brucke”. Max Pechstein cenił nie tylko tutejszy krajobraz. Ożenił się z Martą Mueller, córką właściciela
hotelu i pozostał w Łebie aż do okresu po zakończeniu II Wojny Światowej. Ostatnim powstałym tu
dziełem jest znany obraz Matki Boskiej Orędowniczki, który po odrestaurowaniu na powrót znalazł się
w miejscowym kościele. Nie tylko malarze, lecz także i rozwijający się w tym czasie przemysł filmowy
upodobał sobie Łebę. W mieście i okolicy powstało wiele filmów. Najbardziej znaną okazała się
ekranizacja powieści Teodora Fontane „Ef fi Briest”, w której jedną z głównych ról zagrał Gustaw
Gruendgens.
1925 Miasto zamieszkuje 2332 mieszkańców z czego 1124 mężczyzn i 1208 kobiet w 557
gospodarstwach domowych. Zdecydowana większość mieszkańców to protestanci (2244 osób). Poza
tym mieszkało w nim 15 katolików , 5 żydów i 3 niewierzących (dla pozostałych 65 mieszkańców brak
danych o wyznaniu).
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
21/44
Port Łeba ok. 1925 r.
1926 – budowa sieci wodociągowej w Łebie
1928 - Z inicjatywy łebskiego przedsiębiorcy hotelowego Maksymiliana Nitschke, powstała na Wydmie
Łąckiej szkoła szybowcowa. która zdobyła sobie popularność na skalę europejską. Jej sława jest w
kręgach lotników pamiętna do dziś.
1929 - wybudowano halę gimnastyczną ,którą użytkowało Towarzystwo Gimnastyczne „Jahn”
(Turnverein „Jahn” e.V.). Obecnie obiekt jest wykorzystywany jako kino.
- 21 Października powstaje w Łebie związek lotniczy: „Verein für die Luftfahrt ,Ostseebad Leba e.V“
1930 - powierzchnia miasta wynosi 50,4 km2 (obecnie 14,8 km2). W granicach administracyjnych
oprócz samej Łeby znajdują się: Fichthof (ob. Stęknica) , Höfchen (Mielnica), Lebaboor (Łeba-Bór),
Lebafelde (ob. Żarnowska) i Stilo. Łęcznie znajdowało się tu 320 zamieszkałych domów.
- 31 sierpnia - przewodniczący Niemieckiego Związku Lotniczego, Adolf Alexander Dominicus
dokonuje oficjalnego otwarcia szkoły szybowcowej.
1932
Dworzec kolejowy w Łebie (1932) widokówka wydana przez Julius Simansen, Kunstverlag Oldenburg i. Holstein
Last update: 2015/06/10 09:38
1933
historia
Port w Łebie (1933)
1935 Wojsko niemieckie zajmuje Rąbkę i ruchome wydmy, zamieniając Mierzeję Łebską w poligon
rakietowy.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
1936
(1936)
23/44
Mapa topograficzna 1:25000
1937 - w związku z wysiedleniem mieszkańców narodowości niemieckiej z rejonu umocnionego Hel
część z nich przesiedlono do Łeby gdzie rozpoczęto dla nich
budowę osiedla Hela-Siedlung (obecna ul. Abrahama , Olszewskiego i Wróblewskiego),
- Richard Manz startując z Góry Łąckiej ustanowia rekord długości lotu Pomorza osiągając wynik 18,5
godziny w powietrzu bez międzylądowania, na szybowcu o nazwie „Grunau Baby”
Drewniany most na kanale Chełst (1937)
1938 - zakończenie budowy pastorówki kościoła ewangelickiego pw. św. Mikołaja (obecna plebania
Parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Łebie),
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
- liczba stałych mieszkańców osiągnęła 2846 osób
1938-1939 - budowa domów dla czynnych działaczy NSDAP lub organizacji ściśle z nią związanych w
rejonie obecnej ul. 1 Maja - osiedla SA-Sieldung. Osiedle budowali członkowie Sturmabteilung
(paramilitarne oddziały szturmowe NSDAP)-lęborski pułk SA (Standarte 336), pod dowództwem
Standartenführera Modrowa.
1939 - budowa betonowego mostu na kanale Chełst (ul. Kościuszki)
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
25/44
Plan miasta (1939)
1941
1942 - Od tego roku do roku 1945 znajdowali się w Łebie jeńcy wojenni, przede wszystkim Rosjanie i
Francuzi. Urządzono im obóz w byłym domu dla biednych na ulicy Nowęcińskiej.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
1943 8 września - w pobliżu Łeby doszło do poważnej kolizji dwóch okrętów podwodnych
Kriegsmarine, skutkiem której jeden zatonął. Oba okręty były jednostkami nowymi, przekazanymi do
eksploatacji latem tego samego roku i należały do 5 flotylli.U-988 pod dowództwem porucznika
marynarki Ericha Dobbersteina i U-983 z porucznikiem Hansem-Heinrichem Reimersem jako dowódcą.
Na skutek zderzenia oba okręty uległy znacznym uszkodzeniom, a U-983 w wyniku rozległego
rozszczelnienia kadłuba zatonął. Morze pochłonęło 5 marynarzy, a pozostałych 38 uratowała druga
jednostka.
Skrzyżowanie Alei Brzozowej i Okrzei
widziane od strony południowej (z prawej strony willa von Somnitza)
1944 9 listopada - na wysokości Łeby (54°40’36” N, 17°40’30” E) po kolizji z S/S „Fortuna of Bremen”
tonie drobnicowiec „Svanhild”. Załoge udało się uratować.
1945 - 30 stycznia, 20 mil na północny
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
27/44
wschód od Łeby zatopiony został przez radziecki okręt podwodny S-13. niemiecki liniowiec „Wilhelm
Gustloff” z 6500 żołnierzami i cywilnymi uciekinierami na pokładzie. Z tragedii uratowało się 904
osoby. Jest to największy podwodny cmentarz morski na świecie.
- 10 marca
oddziały rosyjskie zajęły Łebę. Rozpoczął się dziwny okres w historii miasta, którym rządzili wspólnie
radziecki komendant Parszkow, niemiecki burmistrz Wegner i (od 22 maja) polski burmistrz Feliks
Kałużyński. W Łebie i Żarnowskiej było wówczas 1400 Niemców, 1240 Polaków oraz 26 rodzin tzw.
„zweryfikowanych” Kaszubów. Wręcz symboliczną wymowę miała działalność trzech położonych obok
siebie piekarni: niemieckiej, polskiej i rosyjskiej.
po 1945 w granicach Polski
od 1945 do 1990 /w opracowaniu/
Naczelnicy Miasta Łeby
?? ??-?? Stanisław Tkaczuk - Naczelnik Miasta Łeby
01.01.1983-?? Zbigniew Godlewski - Naczelnik Miasta Łeby
?? - 15.06.1990 Jan Kużel - Naczelnik Miasta Łeby
Miejska Rada Narodowa:
1984 r. Halina Klińska, Danuta Zapęcka, Andrzej Klein, Regina Cieplińska, Małgorzata Karło, Anatol Ku
leta, Zbigniew Zaborowski, Wacław Sokołowski, Ryszard Specjalski, Adam Rataj, Stanisław Pekról,
Ryszard Sokólski, Henryk Lamczyk, Tadeusz Widera, Irena Hilla, Ryszard Beczyczko, Zenon
Grzybowski, Marek Lacher, Wiesław Tutak, Józef Rulewski, Franciszek Bielecki, Mariola Okrój, Bogumił
Banaszak, Krystyna Woźnicka, Wojciech Pręgowski, Ewa Horanin, Danuta Mania
Prezydium i Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej 1980 - Przewodniczący: Marian WnukLipiński
1980 - Przewodniczący: Czesław Ostrowski
do 27.10.1982 r. - Przewodniczący: Zbigniew Kowalewski
od 27.10.1982 r. - Przewodniczący: Ludwik Kowalski
od 29.06.1984 r. Prezydium: Ludwik Kowalski, Czesław Ostrowski, Dominik Brzewiński, Halina Klińska,
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Zbigniew Zaborowski, enryk lamczyk, Marek Lacher, Bogumił Banaszak,
Przewodniczący: - Ludwik Kowalski , z-cy Czesław Ostrowski, Dominik Brzewiński
Miejski Komitet Kontroli Społecznej do 30 marca 1980 r. - Przewodniczący - Kazimierz Piszcz
od 30 marca 1980 r. - Przewodnicząca - Iwona Jasińska
Skład:
do 28 września 1983 r. - Iwona Jasińska, Edward Banasik, Dominik Brzewiński, Halina Klińska, Tadeusz
Adamczyk, Bogumił Banaszak, Irena Cichocka, Bogumiła Dankowska, Zygfryd Gburczyk, Eleonora
Kozak,Anatol Kuleta, Danuta Mania, Antoni Skrzybalski, Leon Tyczko, Widera Tadeusz,Stanisław
Grzedzicki, Antoni Horanin, Feliks Neczaj, Władysław Stefański, Kazimierz Piszcz, Henryk Siuda,
Leonard Rybakowicz
od 28 września 1983 r. - Iwona Jasińska, Edward Banasik, Dominik Brzewiński, Halina Klińska, Tadeusz
Adamczyk, Bogumił Banaszak, Irena Cichocka, Bogumiła Dankowska, Zygfryd Gburczyk, Eleonora
Kozak,Anatol Kuleta, Danuta Mania, Antoni Skrzybalski, Leon Tyczko, Widera Tadeusz,Stanisław
Grzedzicki, Antoni Horanin, Feliks Neczaj, Władysław Stefański, Kazimierz Piszcz
„Aparat” partyjny sprawujący władzę polityczną w mieście /wg danych IPN/ 1961-1962
Edward Banasik - Sekretarz d/s Propagandy Komitetu Miejskiego PZPR w Łebie
1971-1975 Ludwik Kowalski - I Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1975-1976 Jan Zdrojewski - I Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
Ludwik Kowalski - Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1977-1980 Marian Kazimierz Wnuk-Lipiński - I Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1979-1981 Kazimierz Piszcz - Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1980-1986 Czesław Ostrowski - I Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1981 Iwona Urszula Jasińska-Sobieraj - Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
1986- (?) Leon Krakowiak - I Sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR
Kalendarium
1944 22 sierpnia - Na podstawie Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21
sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji uchylono nuiemiecki
podział administracyjny Pomorza przywrazacjąc przedwojenne granice. Łeba znalazła się narazie poza
granicami Województwa Pomorskiego (na tzw. „Ziemiach Odzyskanych”).
1945 14 marca - Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, który 31 grudnia 1944 zastąpił Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego dokonał wstępnego podziału administracyjnego ziem niemieckich
włączonych do Polski (tzw. Ziemie Odzyskane), jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów,
tworząc na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk
Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski). Na części z tych
terenów faktyczną władzę jeszcze przez pewien czas sprawowała Armia Czerwona (np. w Szczecinie
do lipca 1945) lub znajdujące się tam jeszcze władze albo oddziały niemieckie (np. do początków maja
1945 Wrocław).
16 maja - podpisano protokół przejęcia przez polskie władze magistratu Łeby z rąk niemieckich.
maj - Powstaje Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lęborku. Dowódcą Gminnej Placówki
Urzędu Bezpieczeństwa zostaje Henryk Ulanowski. W tym samym miesiącu
rozpoczyna sie w powiecie organizacja posterunków gminnych MO. Pierwszym komendantem MO w
Łebie jest Jan Majchrzak.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
29/44
sierpień - pierwsza wzmianka o spółdzielni rybackiej - „Morryb” (kuter Łeb-1)
25 września - powiat lęborski przekazano pod zarząd wojewodzie gdańskiemu. Od tego momentu
powiat de facto stał się częścią województwa, choć de iure w dalszym ciągu stanowił części Ziem
Odzyskanych (M. P. z 1945 r. nr 29, poz. 77)
11 listopada - ukonstytuowała się pierwsza polska Rada Miejska.
1946 - na przełomie 1945/1946 powstaje Ośrodek Zdrowia w Łebie. Organizuje go lek med Lucjan
Greczko
- styczeń: żołnierze sowieckiego oddziału ochrony wybrzeża, stacjonującego w Łebie, zabili pięciu
cywilów, którzy rzekomo złamali zakaz zbliżania się do pasa przybrzeżnego,
- styczeń: w Łebie zarejestrowana kolejna Spółdzielnia - Powszechna Spółdzielnia Ryb. Handlowa (Łeb15),
- w wykazie obiektów sportowych odnotowano istnienie boiska do piłki nożnej oraz czynnej przystani
użytkowanej częściowo przez Ligę Morską i częściowo
przez Armię Czerwoną,
- 9 maja: pierwsza grupa żyjących w Łebie Niemców musiała opuścić swe rodzinne miasto.
- 10 maja: przekazano polskim katolikom kościół św. Mikołaja. Od tej pory nie odbywały się już
nabożeństwa ewangelickie.
- 19 maja: dokonano uroczystego poświęcenia świątyni pod nowym wezwaniem Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny
- 28 czerwca: powiat lęborski zostaje formalnie włączony do województwa gdańskiego
(Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału
administracyjnego Ziem Odzyskanych., Dz. U. z 1946 r. Nr 28, poz. 177),
- wrzesień: odcinek granicy morskiej od Łeby do Fromborka przekazano pod ochronę Gdańskiemu
Oddziałowi WOP.
- 15 i 16 listopada: wojsko radzieckie pod dowództwem st. lejtnanta Dubowika zarekwirowało 8 kutrów
wraz ze sprzętem rybackim i wędzarniczym. Kronika Zarządu Miasta odnotowała: „Wskutek
wytworzonej sytuacji rybacy polscy, oczekujący na sprzęt, stracili nadzieję dalszej egzystencji w Łebie.
Miejska Rada Narodowa interweniowała natychmiast u kompetentnych władz sowieckich i polskich,
lecz interwencje te pozostały bez rezultatu - kutry do Łeby nie wróciły”
1948 - wprowadzono urzędową nazwę „Łeba” na dolny bieg rzeki , zastępując poprzednią niemiecką
nazwa „Leba Fluss”
- 29 sierpnia - na Walnym Zgromadzeniu Organizacyjnym grupa rolników i rybaków powołała do życia
„Bank Ludowy spółdzielnia z odpowiedzialnością udziałami w Łebie”. Uroczyste otwarcie banku
nastąpiło 1 grudnia 1948 r.
1949 W zarządzeniu Ministra Skarbu z dnia 19 listopada 1949 r. wśród spółdzielni zrzeszonych w
Centrali Rybnej (Centrali Spółdzielczo-Państwowej) wymienia się Spółdzielnię „Rybak Morski” w Łebie.
1950 - 25 czerwca Spółdzielnia „Bank Ludowy spółdzielnia z odpowiedzialnością udziałami w Łebie”
została przekształcona w Gminną Kasę Spółdzielczą.
1952 - Powstaje Spółdzielnia Pracy Rybaków Morskich „10-lecia PRL” w Łebie (nazwa fałszująca
historię PRL),
- ustalono granice portu morskiego Łeba
1953 założenie Klubu Sportowego „START” w Łebie
1954 25 września: w kraju przeprowadzono reformę administracyjną; gminy zostały zastąpione przez
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
gromadzkie rady narodowe
1955 - Liczba mieszkańców stałych osiągnęła stan przedwojenny — 2400 osób
- Zarządzeniem Ministra Żeglugi z dnia 21 marca 1955 r. W sprawie utworzenia, organizacji ,
właściwości miejscowej urzędów morskich utworzono Gdański, Koszaliński i Szczeciński Urząd Morski.
Łeba znalazła się w administracji Gdańskiego Urzedu Morskiego.
- wybudowano Restaurację „MEWA” przy ul. Kościuszki
1957 - 28 sierpnia wypłynęła z łebskiego portu na tratwie „Nord”, ku wybrzeżom Szwecji czwórka
Polaków z łebianinem Andrzejem Urbańczykiem, 21-letnim studentem Politechniki Gdańskiej. W
dziewiątym dniu rejsu „Nord” dopłynęła do Gotlandu. Był to pierwszy sukces żeglarstwa polskiego.
- 7 września po 10 dniach od wypłynięcia z Łeby Tratwa „Nord” dotarła do szwedzkiej wyspy Lilla
Karlsö,
- pierwsze rodowodowe owczarki podhalańskie urodziły się w hodowli dr Danuty Hryniewicz
1958 - w strukturze 7 Rejonu Obserwacji i Łączności Marynarki Wojennej na terenie przy ul.
Turystycznej organizuje się 22 Punkt Obserwacji Wzrokowo-Technicznej
- 15lipca 15 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza zmieniła nazwę na 15 Bałtycką Brygadę Wojsk
Ochrony Pogranicza.W jej składzie znalazła się Graniczna Placówka Kontrolna w Łebie.
- w Łebie kręcone są sceny do filmu Tadeusza Konwickiego „Ostatni dzień lata” z Ireną Laskowską i
Janem Machulskim w rolach głównych
1960 - Liczba stałych mieszkańców miasta wynosi 3168 osób
- 5 listopada odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod gmach nowobudowanej szkoły
Tysiąclecia. Współfundatorem tej drugiej już w powiecie lęborskim szkoły - pomnika jest Huta
im.Dzierżyńskiego, której delegacja - obok przedstawicieli władz wojewódzkich, powiatowych i
miejskich - przybyła na uroczystość. Wmurowania aktu erekcyjnego dokonał poseł na Sejm dr
PODHORSKI.
1961 - Na podstawie § 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w
sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie gdańskim (Dz.U. nr 50 poz.275) „Z gromady
Wicko w powiecie lęborskim, województwie gdańskim wyłącza się obszar miejscowości Nowęcin wraz
z jeziorem Sarbsko i włącza się go do miasta Łeba w tymże powiecie i województwie”
- zamknięcie połączenia „Łabędziego Stawu” z kanałem portowym na skutek prac modernizacyjnych
prowadzonych przez GUM Gdańsk w latach 1960/1961
1962 - września nastąpiło otwarcie nowej szkoły Uroczystość ta odbyła się z udziałem przedstawicieli
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
31/44
władz miejskich , powiatowych i wojewódzkich. Obecni byli posłowie na Sejm : Studziński, Fegler i
Wichłacz. Przecięcia wstęgi dokonał Kontradmirał Studziński.
- w Łebie kręcone są sceny do filmu Jana Batorego „O dwóch takich, co ukradli księżyc”
1963 - Centrala Produktów Naftowych wybudowała stację benzynowa przy ul. Kościuszki
1964 -15 sierpnia: strażnicę Łeba oraz GPK Łeba wraz z odcinkami granicznymi przekazano do
Kaszubskiej Brygady WOP,
1965 - w latach 1965-1977 wybudowano piekarnię , rozlewnię wód gazowanych i ośrodek
wypoczynkowy przy ul. Kopernika
-początek prób rakietowych na mierzei Łebskiej. W latach 1965-1971 doszło do skutku ponad 170
lotów rakiet Meteor 1,2 i 3.
1966 - GS SCh wybudowała magazyn towarów masowych przy ul. Kościuszki
1967 - W celu obrony najbardziej interesującego w Polsce odcinka wybrzeża Bałtyku wraz ze
wszystkimi jego elementami, największymi w Europie Środkowej wydmami ruchomymi, unikatową
przyrodą, specyficznym mikroklimatem oraz zabudowaniami ludności słowińskiej utworzony został
Słowiński Park Narodowy.
- 29 kwietnia - „Kasa Spółdzielcza” w Łebie zmienia nazwę na „Bank Spółdzielczy w Łebie”.
1968 - Na podstawie § 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 1968 r. w sprawie
zmiany granic miasta Łeby w powiecie lęborskim, województwie gdańskim
„Z miasta Łeby w powiecie lęborskim, województwie gdańskim wyłącza się miejscowości: Bryle, Lucin,
Nowęcin, Żarnowska i włącza się je do gromady Wicko w tymże powiecie i województwie”
Dom Wczasowy „Nysa” (1968)
1969 - Na podstawie § 2 ust.2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1969 r.w
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie gdańskim (Dz.U. nr 35 poz.300) „W powiecie
lęborskim, województwie gdańskim wyłącza się z miasta Łeba obszar o powierzchni 348,30 ha i
włącza się go do gromady Wicko”
1970 - 7 października: z bazy Instytutu Lotnictwa zbudowanej na Mierzei Łebskiej wystrzelone zostały
kolejno dwie rakiety Meteor-2K o numerach seryjnych 09 i 10.
Stacje radiolokacyjne przechwyciły wystrzelone przez te rakiety obłoki dipoli na wysokości 85 i 90
kilometrów. Sama rakieta zdolna do osiągnięcia pułapu ok. 110km poleciała kilka kilometrów wyżej
(osiągnęła umowną granicę przestrzeni kosmicznej 50 mil (92,5 km)).
- 26 października 1970: na mieliznę n/w Mierzei Sarbskiej wszedł mały kabotażowiec „West Star”.
Ostatecznie po zejściu załogi okrętu 2 listopada 1970 r. kadłub pękł. Statek wybudowany w
Niemczech w roku 1965 przez stocznię w Bremie Atlas-Werke pierwotnie dla odbiorcy niemieckiego i
sprzedany ostatecznie na rzecz duńskiego armatora Partrederi „Trigon” z Kopenhagii. Jednostka
pierwotnie nosiła nazwę „Monika Munksholm” (najdłużej) oraz „Monika Trigon”. Portem macierzystym
był Helsinborg. Ostatnią nazwę – „West Star” otrzymał po kolejnej zmianie właściciela, firmę Rederi
K/S Westcoast z Danii, na parę miesięcy przed zatonięciem w końcu października 1970 roku.
1972/1973 Przedsiębiorstwo Państwowe „RYBMOR” rozporządzało 24 jednostkami po około 48 ton
każda. Połowy na Bałtyku osiągnęły 4,5 tys. ton (1973). Jednocześnie 13 prywatnych jednostek
rybackich po około 32 tony każda i 3 łodzie motorowe łowiły około 0,5 tys. ton ryb.Na Jez. Łebsko
połowy prowadził PG Rybacki „ŁEBA” rozporządzający 2 łodziami motorowymi i 25 kutrami rybackimi.
Połowy ich oblicza się na około 0.13 tys. ton rocznie.
W 1973 r. Łebę odwiedziło 114.900 turystów
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
33/44
1973 - 1 stycznia: na mocy zarządzenia nr 89 Ministra Łączności z 17 listopada 1972 w sprawie
wprowadzenia pocztowych numerów adresowych i zmiany Ordynacji pocztowej W Polsce
wprowadzono system kodów pocztowych (Pocztowe Numery Adresowe – PNA). Łeby otrzymuje numer
84-360.
- przebudowano ul. Marchlewskiego (obecna Nadmorska)do jednostki wojskowej. Wykonawcą był 4
Pułk Drogowy Nisko (JW 1367)
1975 28 maja: Sejm PRL uchwalił ustawę o dwustopniowym podziale administracyjnym. Gminy staja
się jednostkami stopnia podstawowego. Zlikwidowano powiaty i utworzono 49 województw.
1 czerwca: Łeba wchodzi w skład województwa słupskiego
1976 25 lipca: w wyniku zmian organizacyjnych strażnicę w Łebie podporządkowano Bałtyckiej
Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
1977 9 marca - podpisanie porozumienia w sprawie organizacji wystawy „Dzieje ratownictwa
morskiego w Łebie” pomiędzy Polskim Ratownictwem Okrętowym, Centralnym Muzeum Morskim w
Gdańsku, Towarzystwem Przyjaciół CMM w Gdańsku , Urzędem Wojewódzkim w Słupsku, Urzędem
Morskim w Słupsku i Urzędem Miejskim w Łebie. PRO do celów ekspozycyjnych udostępniło
pomieszczenia Stacji Ratownictwa w Łebie. Likwidacja wystawy nastąpiła w 1982 r. w związku z
brakiem wsparcia finansowego dla stowarzyszenia TP CMM , które utrzymywało wystawę.
1978 1 września - Miejska Rada Narodowa powołuje Komitet Kontroli Społecznej w Łebie
1981 8 kwietnia - powstaje Spółka Wodna „Łeba”
1982 - wybudowano restaurację „Morska” przy ul. Morskiej
1983 - 15 kwietnia - Miejska Rada Narodowa postanowiła o przystąpieniu miasta do konkursu „Mistrz
Gospodarności”,Miasto otrzymuje nagrodę
- 15 kwietnia - Miejska Rada Narodowa ustala opłaty za wstęp na plaze administrowane przez OSiR
- zmiana granic portu morskiego Łeba
- w Łebie kręcono sceny do filmu Juliusza Machulskiego „Seksmisja”
1984 - 25 lipca - 6 sierpnia: w Łebie odbył się 45 Zjazd Międzynarodowej Federacji Campingu i
Caravaningu (45 International Rally FICC. Uczestniczy w nim 1380 załóg z 22 krajów.
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Artykuł w „Głosie Pomorza”
30.07.1984 r.
1988 - oddanie do użytku oczyszczalni ścieków w Łebie wybudowanej przez Spółkę Wodną „Łeba”
- zakończenie budowy kanalizacji deszczowej w ul. Nowotki (obecnie Wysockiego) i Pocztowej,
23 sierpnia - zakończenie budowy ul. Pocztowej
1989 październik - wydzierżawiono majatek SPPiRM „Rybmor” spółce polsko-tunezyjsiej „TUN-POL”
Okres po reformie administracyjnej w roku 1990 /w
opracowaniu/
Burmistrzowie Miasta
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
35/44
1990.06.15-1993.04.28 Kazimierz Kleina
1993.05.11-1994.10.10 Piotr Chełkowski
1994.10.10-1995.10.18 Andrzej Cyranowicz
1995.10.18-1998.11.02 Halina Klińska
1998.11.02-2002.11.19 Andrzej Cyranowicz
2002.11.19-2006.12.06 Halina Klińska
2006.12.06-2010.06.12 Halina Klińska
2010.06.12-… Andrzej Strzechmiński
Radni Rady Miejskiej 1990-1994 Wład
ysław Barambas, Kazimierz Dygowski, Grazyna Gałązka, Ryszard Chwiłkowski, Zenobia Karcz, Halina
Klińska, Jerzy Neczajewski, Janina Pawłowska, Tadeusz Rabka, Maria Rogowska, Henryk Siuda, Teresa
Trylewicz, Anatol Korsak-Wasilewski, Zbigniew Wodowski, Jacek Pawłowski (zm. 12.11.1993)
Przewodnicząca Rady - Halina Klińska 1994-1998 Bogusław Biskot, Jan Charynek, Henryk
Jarocki,Jerzy Jedrzejewski, Andrzej Kopańczuk,Andrzej Kos, Danuta Kużel, Andrzej Mazurkiewicz, Maciej
Multaniak, Jerzy Neczajewski, Tadeusz Rabka, Ignacy Rausz, Zdzisław Stasiak, Władysław Szczepny,
Teresa Trojanowicz, Zbigniew Wojdyło, Hanna Wolska, Cecylia Zawadzka, Mirosław Nastały
Przewodnicząca Rady - Danuta Kużel 1998-2002 Andrzej Cyranowicz, Wiesław Dzietczyk, Janina
Godlewska, Rudolf Greczko, Marek KLacher, Zbigniew Lenart (zm.08.09.2002),Janusz Misiorek, Maciej
Multaniak, Jerzy Neczajewski, Piotr Pelczar, Arkadiusz Puchacz, Ignacy Rausz, Jan Siebert, Jan
Kuzownik, Adam Studziński, Teresa Trojanowicz, Wiesław Wyka, Genowefa Zielińska, Andrzej
Olszewski (zrezygnował), Andrzej Strzechmiński (zrezygnował)
Przewodniczący Rady - Maciej Multaniak 2002-2006 Krystyna Adamczyk, Paweł Chrostowski,
Daniel Figacz, Adam Grabowski, marek Kwaterkiewicz, Janina Jagodzińska,Henryk Jarocki, Jan Kużel,
Jan Kuzownik, Barbara Lechończak, Andrzej mart, Feliks Świderski, Adam Rataj, Wojciech Śnioszek,
Piotr Wolski, Brunon Hokusz (zrezygnował), Marek Ptaszyński (zrezygnował)
Przewodniczący Rady - Jan Kużownik 2006-2010 Krystyna Grzegorczyk, Barbara Dabrowska, Ludwik
Greczko, Henryk Jarocki, Jan Kużel, Stanisław Mielewczyk, Piotr Okenczyc,Joanna Pałac, Adam Rataj,
Dorota Reszke, Piotr Skobodziński, Wojciech Śnioszek, Lucyna Ulewicz-Karaś,Barbara Wawrzyniak,
Piotr Wolski
Przewodniczący Rady - Jan Kużel 2010-2014 Jan Kużel, Krzysztof Szumała, Wojciech Śnioszek,
Lucyna Ulewicz-Karaś, Stanisław Mielewczyk, Adam Rataj, Barbara Dąbrowska,
Aleksandra Wojf, Genowefa Zielińska, Radosław Zimnowoda, Barbara Wawrzyniak, Halina Stachewicz,
Piotr Okenczyc, Joanna Jagodzińska, Brunon Hokusz
Przewodniczący Rady - Barbara Dąbrowska (od 2013 Krzysztof Szumała)
Kalendarium
1990 - kwiecień: na bazie Bałtyckiej Brygady WOP utworzono Bałtycki Oddział Wojsk Ochrony
Pogranicza. W skład oddziału wchodziła strażnica oraz GPK Łeba.
12 czerwca - zakończenie budowy ul. Nowotki (obecnie Wysockiego)
1991 Po raz pierwszy odbyły się w Łebie Windsurfingowe Mistrzostwa Polski. Współorganizowane
przez Łebski Klub Żeglarski zawody odbywają się odtąd tu corocznie.
15 maja: następuje rozformowanie Bałtyckiego Oddziału WOP w wyniku rozwiązania Wojsk Ochrony
Pogranicza.
1992 - w Łebie kręcono sceny do filmu Lecha Majewskiego „Pustynny lunch”
1993 26-29 maja - meeting filatelistyczno-sportowy z okazji 100-lecia filatelistyki polskiej. Rejonowa
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
wystawa filatelistyczna „Sport-Łeba-93” oraz Harcerska Poczta Balonowa.
- zakończenie budowy ul. Łakowej pomiedzy skrzyzowaniami z ul. Kościuszki i Zawiszy Czarnego, ul.
Zawiszy czarnego i Derdowskiego
- w Łebie kręcone są zdjęcia do filmu „Motyw cienia” w reż. Józefa Skolimowskiego
1994 8 czerwca - zakończenie budowy ul. Jagiellońskiej
30 czerwca - zakończenie budowy łącznika ul. 10 Marca z ul. Kościuszki
2 grudnia - zakończenie budowy ul. Mieszka I i Chrobrego
- zakończenie budowy kortów tenisowych na zapleczu OW CHEMAR
1995 2 stycznia - dowództwo jednostki JW5576 oraz PPTiR AGADOS przekazuja na rzecz miasta
wybudowany wodociąg w ul. Turystycznej dł 466 m
- W nawiązaniu do przedwojennej tradycji spotkań artystów malarzy powołano w Łebie do życia
doroczne międzynarodowe sympozjum malarskie pod nazwą „Łebska Enklawa Malarzy”. Co roku
jesienią spotykają się w Łebie malarze z różnych krajów.
- maj - poświęcono na starym łebskim cmentarzu pomnik-pamiątkę istniejącej niegdyś w Łebie parafii
ewangelickiej. Podczas tygodniowych uroczystości z okazji poświęcenia pomnika spotkali się na
nabożeństwie ekumenicznym, dyskusjach i rozmowach byli niemieccy i obecni polscy mieszkańcy
Łeby.
22 maja - zakończenie budowy ul. Grunwaldzkiej
8 listopada - zakończenie budowy ul. E.Platter
28 listopada - zakończenie budowy ul. Ogrodowej i Kwiatowej
21 grudzień - Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych przekazuje na rzecz miasta budynek
przy ul. Sienkiewicza 7
1996 26 kwietnia - zakończenie budowy ul. Mickiewicza
8 lipca - po obowiązkowym w czasach komunizmu świętowaniu daty 10 marca jako „dnia
wyzwolenia”. Łeba wróciła do obchodów historycznej daty nadania praw miejskich.
3 grudnia - zakończenie budowy ul. Sucharskiego
1997 27 marca z udziałem ministra transportu i gospodarki morskiej, oficjalnie rozpoczęto budowę
portu jachtowego, finansowanego z programu Crossborder w ramach funduszu PHARE.
14 - 22 czerwca odbyły się w Łebie Mistrzostwa Europy w Windsurfingu
1 grudnia - zakończenie budowy ul. Parkowej i Reja
30 grudnia - zakończenie budowy 3-przęsłowego mostu żelbetowego na rzece Łebie dł. 61 m (ul.
Sienkiewicza-Turystyczna)
1998 9 marca - oddanie do użytku hali sportowej wielofunkcyjnej przy Szkole Podstawowej (p.z. 2.360
m2, p.u. 2.316 m2),
8 lipca - koronacja Henryka Ruszewskiego na księcia Księstwa Łebskiego - Heńka I Łebskiego. Był to
efekt wyborów z dnia 11 czerwca. Od tej pory turyści mogą nabyć obywatelstwo Księstwa Łeba, gdyż
zaczęto wydawać paszporty księstwa i łebskie monety. Gmina za pomysł utworzenia Księstwa Łeby
uzyskuje nagrodę Przebiśnieg '98 Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
37/44
30 lipca-10 sierpnia - odbywa się
Międzynarodowy Zlot Campingu i Caravaningu. Udział w nim bierze 1200 załóg z 28 krajów.
10 sierpnia Łeba weszła w skład powiatu lęborskiego
25 listopada - zakończenie budowy ul. Łąkowej
1999 - 1 stycznia Łeba wchodzi w skład województwa pomorskiego
- Z portu jachtowego wypływa w rejs milenijny dookoła świata kpt. Krzysztof Baranowski - powrócił do
Łeby we wrześniu 2000 r.
- 25 lipca - z inicjatywy łebskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w parku im. Jana Pawła
II ustawiono wykonaną przez rzeźbiarza artystę Piotra Tyborskiego figurę św. Jakuba Apostoła. Figura
była częścią słynnego ołtarza papieskiego z Sopotu (1999 r.) wg projektu prof. Mariana Kołodzieja
- 09-12 sierpnia Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Windsurfingu w Klasie „A”.
- Powstanie Gimnazjum w Łebie. W pierwszym roku istnienia do gimnazjum uczęszczało 76 uczniów
(Łeba- 57 uczniów, Nowęcin i Żarnowska- 17 uczniów). Zajęcia odbywały się w dalszym ciągu w
budynku szkoły podstawowej.
- grudzień - I Edycja Festiwalu Pomuchla
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
2000 01 stycznia - Samodzielny Publiczny ZOZ w Lęborku przekazuje na rzecz miasta budynek przy
ul. Kościelnej 2
Mistrzostwa Świata w Żeglarstwie w klasie O.K. Dinghy
30 października - zakończenie budowy ul. Grabskiego - odcinek 240 m
30 grudnia - przejęcie od „LOT AMW” w Warszawie obiektów koszarowych po zlikwidowanej jednostce
JW 3886 przy ul. Nadmorskiej
2001 - wydłużono zachodni falochron o 156 m,
- wrzesień - ustawienie krzyża nawigacyjnego o wys.16m u podstawy łebskiego zachodniego
falochronu , poświęconego pamięci marynarzy, rybaków, żeglarzy i tym , którzy nie powrócili z morza.
1 września: przeniesienie Gimnazjum do pokoszarowego budynku przy ulicy Nadmorskiej 21.
2002 Zakończono budowę ujęcia wód podziemnych dla miasta Łeby w Łebieńcu gm. Wicko, stacji
uzdatniania wody w Nowęcinie gm. Wicko , sieci magistralnych Łebieniec-Nowęcin oraz wodociągu w
Łebieńcu i Szczenurzy. Inwestycja zrealizowana wspólnie przez Gminę Miejską Łeba i Gminę Wicko.
2004 02-08 sierpnia organizowane po raz pierwszy w Polsce Mistrzostwa Świata Formuły Windsurfing
- WINDSURFING ERA CUP 2004
14 sierpnia - w centrum Łeby została zakopana na sto lat Skrzynia Czasu, w której 1000 osób
umieściło swoje prywatne fotografie i pamiątki dla przyszłych pokoleń. Projekt przewiduje ,że w 2104r.
w miejscu jej odkopania i otwarcia powstanie Muzeum Skrzyni, gdzie wszystkie zgromadzone
wcześniej materiały zostaną publicznie ujawnione, jako pamiątka naszych czasów dla przyszłych
pokoleń. Pomysł ten został zaczerpnięty również przez inne miasta, m.in. Rawę Mazowiecką, Legnicę,
Sieradz, Malbork i Tychy.
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
39/44
2005 9 lipca Siódmy Zjazd Kaszubów w Łebie
2006 Zakończono budowę głównej drogi średnicowej miasta - Al. Św. Jakuba
25 marca-02 kwietnia Mistrzostwa Polski Juniorów w szachach
2007 - w Łebie kręcono zdjęcia do filmu „Effi Briest”
2008 20 kwietnia - sprowadzenie relikwii Apostoła św. Jakuba Starszego do Łeby (Parafia p.w. św
Jakuba Apostoła).
28 czerwca a terenie Miasta Łeba
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
wchodzi do obiegu seria dukatów lokalnych: 5 wizerunków dukata o nominale 4 Łeb i 2 wizerunki
dukata o nominale 7 Łeb
2009 08-10 maja XXVII Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Wędkarstwie Morskim w Łebie.
Organizatorem był Zarząd Okręgu PZW Słupsk na zlecenie ZG PZW w Warszawie.
17-26 kwietnia w ramach programu „Młodzież w Działaniu” przy wsparciu finansowym Komisji
Europejskiej odbyły sie spotkania młodzieży różnych narodowości „Many Cultures – One Europe”.
Brała w nim udział młodzież z Rumunii, Słowacji, Turcji i Polski, razem 33 uczestników.
2010 8 września - z okazji 65 rocznicy przybycia Misjonarzy Oblatów do Łeby ks Bp prof dr hab Jan
Bernard Szlaga dokonał uroczystego poświęcenia krzyża przy rondzie
na wlocie do miasta.
27 września - Mistrzostwa Polski w
żeglarskich klasach olimpijskich
18 listopada - oddanie do uzytku Centrum Informacji Turystycznej („Brama Kaszubskiego Pierscienia
w Łebie”)
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
41/44
2011 12-15 maja XXIX Międzynarodowe
Mistrzostwa Polski w Wędkarstwie Morskim w Łebie. Pod względem liczby uczestników zawody te były
rekordowe. 134 zawodników w w klasyfikacji indywidualnej i 43 drużyny.
grudzień - XIII Edycja Festiwalu Pomuchla
5 sierpnia - uroczyste otwarcie „Ścieżki
Czasu” w ul. Kosciuszki z udziałem Jadwigi Kaczorowskiej, córki zmarłego prezydenta Ryszarda
Kaczorowskiego
2012 17 stycznia - w ogólnopolskim rankingu organizowanym przez Redakcję Dziennika Gazety
Prawnej pt. „Perły Samorządu 2012” otrzymuje podwójne wyróznienie. N
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
zmodernizowano ul. Nowęcińską na odcinku od ronda w ul. Nowęcińskiej do granicy Gminy Wicko,
zakończono I Etap rewitalizacji parku leśnego w kwartale ulic Kościuszki-Morska-Wojska Polskiego
(oczyszczenie Łabędziego Stawu, budowa 3 km alejek spacerowych)
20 - 22 - w Łebie odbył się etap ogólnopolskich zawodów w kitesurfingu FORD KITE CUP ŁEBA 2012 w
kategorii
24-25 sierpnia - Ogólnopolska Konferencja „Perspektywy rozwoju infrastruktury społecznej na rzecz
edukacji i aktywności osób starszych - rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku” w Łebie, zorganizowanej
w ramach Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej oraz
Roku Uniwersytetów Trzeciego Wieku
8-10 listopada - zawody strzeleckie BALTIC CUP 2012 ŁEBA Freestyle i Race
9 grudnia - Festiwal Pomuchla (XIV Edycja)
2013 23 marca - II Plażowe Mistrzostwa Polski Nordic Walking. Uczestniczyło prawie 300 zawodników
w konkurencji na 5 i 10 km.
24-28 czerwca - II Mistrzostwa Europy w Łodziowym Wędkarstwie Morskim na Przynęty Sztuczne w
Łebie
15 lipca - wizyta w Łebie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego
1 września - Kapituła V edycji
ogólnopolskiego konsumenckiego konkursu „Mistrz Turystyki, Gastronomii i Rozrywki” przyznała Łebie
nagrodę
„Odkrycie Roku 2013” w kategorii Wypoczynek w mieście,
13 września - uroczyste otwarcie Punktu Pierwszej Sprzedaży Świeżej Ryby w Łebie przy ul. Jachtowej
Printed on 2015/06/16 17:51
2015/06/16 17:51
43/44
2014 18-19 stycznia - VIII Ogólnopolski Festiwal Tańca Nowoczesnego Łeba 2014
13-16 lutego i 13-16 marca - XVI Maraton
Piłki Siatkowej Młodzieży Łeba 2014
1 marca - Karnawałowy Trail Półmaraton
From:
http://www.wiki.leba.eu/ - Wiki Łeba
Permanent link:
Last update: 2015/06/10 09:38
Last update: 2015/06/10 09:38
historia
Printed on 2015/06/16 17:51

Łebscy /w opracowaniu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Łebski Biuletyn Informacyjny

INFORMACYJNY

Łebski Biuletyn Informacyjny

Memy internetowe (2010-2011)

Bajkowa Kolekcja Bajkowa Kolekcja

Wstep do Informatyki - Dr hab. Bożena Woźna

ArcelorMittal Europe – Flat Products