Standardy dla dróg rowerowych – dobre i złe
Transkrypt
Standardy dla dróg rowerowych – dobre i złe
“Standardy dla dróg rowerowych – dobre i złe rozwiązania” Dr inż. Tadeusz Kopta Departament Studiów GDDKiA [email protected] Podstawowe definicje • Droga rowerowa (pieszo-rowerowa)[1]: droga przeznaczona do ruchu rowerów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, zamiennie: ścieżka rowerowa[2] • [1] Definicja zgodna z ustawą Prawo o Ruchu Drogowym • [2] Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 43 poz. 430 z późn. zm.) nie definiuje pojęcia ścieżka rowerowa natomiast podaje jej podstawowe parametry i sposób lokalizacji względem jezdni samochodowej. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 2 Zasady projektowania Program pięciu wymogów CROW: Spójność (100% źródeł i celów podróży) Bezpośredniość (brak objazdów) Wygoda (niski współczynnik opóźnienia, brak podjazdów itp.) Bezpieczeństwo (brak kolizji) Atrakcyjność Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 3 Parametry głównych tras rowerowych Vp=30 km/h minimalna szerokość drogi jednokierunkowej (pasa, kontrapasa rowerowego) 1,5 m minimalna szerokość drogi dwukierunkowej 2 m współczynnik opóźnienia na 1 km trasy 15 sek współczynnik wydłużenia 1,3 odległość widoczności nawierzchni min. 40 m promień łuku poziomego 20 m spadek niwelety 5% Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 4 Korygowanie szerokości trasy rowerowej jednokierunkowej <150 R/h – 1,50 m 150 – 750 R/h – 2,5 m >750 R/h - 3,5 m Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 5 Korygowanie szerokości trasy rowerowej dwukierunkowej <50 R/h – 2 m 50 – 150 R/h – 2,5 m >150 R/h – 3,5 m Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 6 Niweleta - unikać zróżnicowania wysokościowego i minimalizować pochylenia niwelety Z tej racji nie zaleca się aby odcinek trasy był dłuższy niż: 50 m przy spadku 5 % 100 m przy spadku 4,5 % 200 m przy spadku 4 % 300 m przy spadku 3,5 % 500 m przy spadku 3 %. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 7 Opór toczenia na nawierzchniach z kostki betonowej zniechęca do jazdy rowerem Z badań Instytutu Prognoz i Środowiska (UPI) wynika, że zużycie energii przez rowerzystę na nawierzchni z kostki betonowej zwiększa zapotrzebowanie energetyczne rowerzysty o 30 - 40% i tym samym zniechęca rowerzystę do odbywania dłuższych podróży. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 8 Zużycie energii przez rowerzystów w zależności od rodzaju nawierzchni Równe nawierzchnie asfaltowe – 100% Nierówne nawierzchnie asfaltowe – 120% Naw. z kostki nie fazowanej – 130% Naw. z kostki fazowanej – 140%! Tłuczeń klinowany – 150% Tłuczeń nie klinowany – 200% Bruk z kamienia polnego (kocie łby) – 220% Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 9 Niedogodności do korzystania z roweru wg badań w Kopenhadze Nierówne nawierzchnie Zatrzymania na skrzyżowaniach ze sygnalizacją świetlną Zbyt duży ruch samochodowy Brak ścieżek rowerowych Zatrzymania w rejonie przystanków Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 10 Typowe uszkodzenia nawierzchni z kostki Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 11 Nawierzchnia z płyt po 2 latach eksploatacji – ARHUS (Dania) Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 12 Zasady projektowania • <30 km/h - integracja ruchu rowerowego z samochodowym • 30 – 50 km/h – pasy rowerowe w jezdni ale także drogi rowerowe • > 50 km/h – segregacja ruchu Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 13 Skrajnia Rowerzysty Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 14 Skrajnia Rowerzysty Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 15 Przeszkody na drodze rowerowej Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 16 Przeszkody w skrajni można ominąć ale nie tak! Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 17 Przeszkody w skrajni można ominąć Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 18 Przeszkody w skrajni można ominąć Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 19 Kontrapas rowerowy • Kontrapas, pas rowerowy "pod prąd": jednokierunkowy pas rowerowy w jezdni drogi jednokierunkowej po lewej stronie, przeznaczony dla ruchu rowerów w kierunku przeciwnym do obowiązującego wszystkie pojazdy Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 20 Kontrapas rowerowy Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 21 Kontrapas rowerowy Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 22 Ruch rowerowy pod prąd Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 23 Ruch rowerowy pod prąd Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 24 Ruch rowerowy pod prąd Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 25 Nieprawidłowo wykonany wjazd na drogę rowerową Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 26 Nieprawidłowo wykonany wjazd na drogę rowerową, nieprawidłowe odgięcie drogi rowerowej w rejonie Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 27 skrzyżowania Nie odginać drogi rowerowej w rejonie skrzyżowań! Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 28 Prawidłowo wykonany wyjazd z drogi rowerowej na drogę ogólnodostępną Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 29 Prawidłowo wykonany wyjazd z drogi rowerowej na drogę ogólnodostępną, ale niewłaściwa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) nawierzchnia Rowerowych 30 Wysokość progu bliska zeru Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 31 Małe rondo o wymiarach przyjaznych dla rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 32 RONDO I WYDZIELONA DROGA ROWEROWA JAKO KOLEJNY WLOT SKRZYZOWANIA DWUKIERUNKOWA DROGA ROWEROWA Dwukierunkowa droga rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 33 jako kolejny wlot na małe rondo Dwukierunkowa droga rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 34 jako kolejny wlot na małe rondo Rondo (średnie i duże): żle zaprojektowana droga rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 35 Rondo (średnie i duże): dobrze zaprojektowana droga rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 36 Brak widoczności na rondzie Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 37 1. Znak A-7 i C-12 przed przejazdem rowerowym lub 2. Znak A-7 przed dojazdami rowerzystów do ronda Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 38 Śluza rowerowa • Śluza rowerowa: oznakowany obszar na wlocie skrzyżowania z sygnalizacją świetlną przed linią zatrzymań dla samochodów, skąd rowerzyści mogą na zielonym świetle ruszyć z tarczy skrzyżowania jako pierwsi. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 39 Śluzy rowerowe są stosowane Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek Rowerowych 40 w(Dróg) wielu krajach Przejazd rowerowy • Przejazd rowerowy (przejazd dla rowerzystów)[1]: część drogi dla rowerów (pieszych i rowerów) lub pasa (kontrapasa) rowerowego znajdująca się na skrzyżowaniu lub przecinająca w poprzek jezdnię lub torowisko. • [1] Definicja zgodna z ustawą Prawo o Ruchu Drogowym Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 41 Skrzyżowanie drogi rowerowej z drogą ogólnodostępną Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 42 Wzbudzanie sygnalizacji świetlnej powinno być automatyczne! • przyciski są nielegalne (Załącznik 3 pkt. 3.1 tzw.czerwonej książeczki) • powodują sytuacje drastycznie niebezpieczne • dyskryminują rowerzystów • ogromnie zwiększają współczynnik opóźnienia Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 43 Droga rowerowa musi zbierać wszystkie relacje Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 44 Droga rowerowa jako czwarty wlot skrzyżowania zbierający wszystkie relacje Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 45 Skrzyżowanie drogi rowerowej z drogą podporządkowaną Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 46 Skrzyżowanie dróg rowerowych z ciągami pieszymi Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 47 Oddzielenie pieszych od rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 48 Oddzielenie pieszych od rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 49 Oddzielenie pieszych od rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 50 Oddzielenie pieszych od rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 51 Prawidłowe oddzielenie pieszych od rowerzystów ale brak widoczności Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 52 Oddzielenie pieszych od rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 53 Zbyt małe promienie łuków, brak poszerzeń, odległość słupa i drzewa mniejsza od wymaganej Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 0,5 54 m Rampa rowerowa na schodach Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 55 Optymalna lokalizacja drogi rowerowej rejonie przystanku Departament Studiów - Zespółw ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 56 Przeprowadzenie pasa rowerowego w rejonie zatoki Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 57 autobusowej Przystanek przy pasie rowerowym (przykład duński) Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 58 Uspokojenie ruchu • Ulica przyjazna dla rowerów (ulica o ruchu uspokojonym): ulica, w której prędkość miarodajna nie przekracza 30 km/h tzw. TEMPO 30, oznaczona znakiem B-43 (strefa ograniczonej prędkości) z liczbą 30 km/h lub znakiem D-40 (strefa zamieszkania), wyposażona w rozwiązania techniczne wymuszające ograniczenie prędkości samochodów (progi zwalniające, zwężenia, szykany, małe ronda, kręty tor jazdy, podniesione tarcze skrzyżowań, śluzy rowerowe) Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 59 Uspokojenie ruchu = miasto przyjazne rowerzystom Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 60 Próg spowalniający - ważny element podsystemu rowerowego Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 61 Próg wyspowy z zawężeniem Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 62 przekroju Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) w Rowerowych 63 Wyniesione skrzyżowanie Krakowie Drogi samochodowe Drogi rowerowe W tym kontrapasy Berlin Kraków 5242 km 1200 km 820 km – 15 % długości sieci drogowej 100 km – 8,3 % długości sieci drogowej 200 km ok. 3 km Ulice uspokojonego 3700 km, 70% długości ruchu (<30 km/h) sieci drogowej ok. 120 km, 10% długości sieci drogowej Łącznie przyjazna dla 4520 km, 85% długości 190 km, 15% długości rowerzystów sieci drogowej sieci drogowej infrastruktura: Podróże na rowerze: 10% ok. 1-2% Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 64 Brak ciągłości drogi rowerowej na wjazdach Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 65 Zachowana ciągłość drogi rowerowej na wjazdach Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 66 Zachowanie ciągłości drogi rowerowej na wjazdach Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 67 Droga rowerowa na bulwarze 68 Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych Droga rowerowa na bulwarze Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 69 Droga rowerowa na wale rzeki Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 70 Droga rowerowa na brzegu rzeki Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 71 Kładka rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 72 Problem z widocznością-czy nie lepiej byłoby gdyby piesi byli po prawej stronie? Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 73 Inna forma tunelu dla pieszych i rowerzystów Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 74 Zwykły przepust z elementów prefabrykowanych jako tunel dla Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 75 pieszych i rowerzystów Problem z widocznością-czy 2 ostatnie wazony z zielenią muszą stać w tym miejscu? Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 76 Wszystko trzeba przebudować Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 77 Wszystko trzeba przebudować 78 Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych To nie jest droga rowerowa Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 79 A tak to powinno być oznakowane Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 80 Czy trzeba wydłużać trasę rowerową? Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 81 Turystyczne szlaki rowerowe także wymagają odpowiedniej nawierzchni Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 82 Transport rowerowy musi funkcjonować w każdych warunkachDepartament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 83 przykład zachodni Transport rowerowy musi funkcjonować w każdych warunkachDepartament Studiów - Zespół ds Ścieżekprzykład (Dróg) Rowerowych 84 polski Rekomendowany stojak rowerowy Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 85 Węzeł integracyjny • Węzeł integracyjny: miejsce skrzyżowania dróg rowerowych z przystankami komunikacji zbiorowej umożliwiające: pozostawienie roweru, jego przechowanie, ewentualną naprawę, ewentualne wypożyczenie i jego załadunek do środka komunikacji zbiorowej. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 86 Nowoczesny węzeł integracyjny Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 87 Nowoczesny węzeł integracyjny w obiekcie kubaturowym Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 88 Nowoczesny węzeł integracyjny może być wyposażony w warsztat rowerowy Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 89 Przechowalnie rowerów mogą mieć różną wielkość, program, formę architektoniczną Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 90 Przechowalnie rowerów w obszarach osiedli mieszkaniowych Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 91 Liczba zalecanych miejsc postojowych dla rowerów w Holandii i Danii Lokalizacja liczba miejsc postojowych Ulice handlowe i centra 4 – 8 miejsc na 100 m2 powierzchni handlowej Biura 1 - 4 miejsc na 100 m2 powierzchni biurowej Uczelnie i szkoły 30 - 80 miejsc na 100 uczniów (studentów) Stadiony, kina, teatry itp. 20 - 40 miejsc na 100 widzów Szpitale 20 - 50 miejsc na 100 łóżek Parki, plaże, wesołe miasteczka 10 - 35 miejsc na 100 odwiedzających Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 92 Przewóz rowerów w pociągach lokalnych Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 93 • • 1. 2. 3. 4. Literatura Zostanie wydany podręcznik firmowany przez GDDKiA/MI Na razie można korzystać: Z podręcznika „Postaw na Rower" C.R.O.W., Ede, 1993 - PKE, Kraków, 1999 oraz jego aktualizacja „Design manual for bicycle traffic”. CROW, Ede 2007, który można nabyć za pośrednictwem www.crow.nl /shop (poczta Postbus 37, 6710BA Ede; fax +31(0)318 621 112). „Collection of cycle concepts”. Wytyczne Duńskiej Generalnej Dyrekcji Dróg T.Kopta, Z.Użdalewicz, W.Nowotka „Transport rowerowy”.Śląski Związek Gmin i Powiatów. Katowice 2000. T.Kopta „Rower w ruchu drogowym”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa, 1984. Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 94 “Standardy dla dróg rowerowych – dobre i złe rozwiązania” Dziękuję za uwagę Dr inż. Tadeusz Kopta [email protected] Departament Studiów - Zespół ds Ścieżek (Dróg) Rowerowych 95