Referat - Polska Izba Lnu i Konopi

POLSKA IZBA LNU I KONOPII
Zwyczajne Walne Zgromadzenie Członków
24.06.2016
Działania Izby Bawełny w Gdyni dla odbudowy polskiego i europejskiego
przemysłu tekstylno-odzieżowego
Izba Bawełny w Gdyni, jako jeden z reprezentantów polskiego sektora tekstylno-odzieżowego, wspólnie z
wieloma krajowymi i europejskimi organizacjami branżowymi, od wielu lat zwraca uwagę na konsekwentną ale
niestety - błędną politykę pomniejszania udziału i znaczenia produkcji przemysłowej w gospodarce unijnej.
Wieloletnia polityka handlowa KE, zainicjowana przez Komisarza ds. Handlu Petera Mandelsona doprowadziła
do znaczącej liberalizacji unijnych przepisów oraz obniżenia taryf celnych, skutkując szerokim otwarciem rynku
unijnego na import z krajów trzecich.
Mamy jedne z najniższych na świecie taryfy celne oraz szereg dodatkowych ulg w ramach generalnego systemu
preferencji celnych GSP. Z zerową stawką celną wchodzą do UE wyroby włókiennicze i odzieżowe z Pakistanu,
Bangladeszu, Kambodży oraz poza-unijnych krajów regionu Morza Śródziemnego, a kolejne ulgi proponowane w
projektach umów o wolnym handlu negocjowane są z Wietnamem i innymi krajami ASEAN.
Problem narasta mimo wielu apeli przedsiębiorców unijnych, którzy przypominają, że:
 demontaż fabryk trwa krótko, natomiast odbudowa przemysłu jest bardzo kosztochłonna i czasochłonna,
odtworzyć trzeba bowiem nie tylko bazę materialną ale wyspecjalizowane kadry;
 jedno miejsce pracy w przemyśle generuje 5 miejsc pracy w sektorach współpracujących,
 narastające bezrobocie, szczególnie wśród młodych, prowadzi do ubożenia społeczeństwa i problemów
demograficznych.
Światowa recesja gospodarcza ostatnich lat spowodowała pewne zmiany w podejściu administracji unijnej,
jednak nadal oceniamy to jako deklaracje, za którymi nie idą rozwiązania oczekiwane przez przemysł, takie jak:
 bardziej realistyczne podejście do polityki energetycznej UE,
 rozsądne podejście do ochrony środowiska;
 efektywna kontrola przestrzegania przepisów unijnych, takich jak np.: REACH, który służyć miał ochronie
naszego środowiska i konsumentów, w efekcie postawił producentów europejskich w gorszej sytuacji
wobec ich konkurentów z krajów trzecich.
Tymczasem polityka ekonomiczna wielu krajów jak np.: USA, Brazylii czy Turcji zmierza w kierunku optymalizacji
warunków działania własnego przemysłu. Dla przykładu - administracja amerykańska podjęła zdecydowane kroki
w celu ochrony i wsparcia rodzimego przemysłu poprzez :
 preferencje w zamówieniach publicznych dla producentów krajowych,
 ulgi podatkowe dla producentów, którzy zdecydują się wrócić z produkcją do USA,
 obligatoryjne oznakowanie made in…,
 silny monitoring i kontrolę wyrobów importowanych w świetle obowiązujących przepisów.
O ile wiec sytuacja producentów amerykańskich zdecydowanie wspieranych przez własną administrację zaczyna
się w ostatnich latach konsekwentnie poprawiać, podobnie jak i ich rynek pracy, to ogólna sytuacja producentów
europejskich, a w szczególności MSP wciąż jest złą, i to pomimo coraz korzystniejszych relacji cenowych w
porównaniu z produkcją azjatycką.
Sytuacja polskiej branży włókienniczej
PRODUKCJA
Polska branża tekstylna dobrze poradziła sobie w 2015 roku - dowodzą tego podstawowe wskaźniki
ekonomiczne takie jak wartość produkcji sprzedanej, zatrudnienie i rentowność obrotu.
Pomimo utrzymującej się silnej konkurencji ze strony low-cost countries, od dwóch lat w Polsce i kilku krajach UE
pojawiają się oznaki odbudowy produkcji niektórych kategorii tekstyliów. Nieco gorzej w 2015 roku wypadła
polska branża odzieżowa, która odnotowała więcej spadków niż wzrostów produkcji spośród podstawowych
kategorii odzieży.
W 2015 roku, spośród najważniejszych kategorii tekstyliów i odzieży wzrosty produkcji w porównaniu 2014 roku
notowane były w przypadku:







przędzy lnianej: +39%
wykładzin +19,4%, dywanów +13,4%, chodników +7,4%
bielizny pościelowej: +6,3%
tkanin bawełnianych: +3,6%
płaszczy męskich: +13,9%
sukienek, spódnic: +13,8%
wyrobów pończoszniczych i trykotów: +3%
Dane GUS za okres styczeń - kwiecień 2016 wykazują że, podobny trend w obu branżach utrzymuje się również
w tym roku.
ZATRUDNIENIE
W 2015 roku przeciętne zatrudnienie w branży tekstylnej wzrosło w porównaniu do grudnia 2014 o ok. 2 tys. do
44 tys. osób na koniec roku. Natomiast przeciętne zatrudnienie w produkcji odzieży obniżyło się o ok. 2 tys. i
wynosiło w grudniu 2015r. 71 tys. osób.
Okres styczeń - kwiecień 2016 roku przyniósł wzrost zatrudnienia w branży tekstylnej o 2 tys. osób. Łącznie w
obu branżach, w zakładach zatrudniających 9 lub więcej osób zatrudnionych jest obecnie 117 tys. osób - 46 tys.
w branży tekstylnej i 71 tys. w branży odzieżowej.
PRODUKCJA SPRZEDANA
W 2015 roku wartość produkcji sprzedanej w polskiej branży tekstylnej w porównaniu 2014 roku wzrosła o 7,3% i
wyniosła 10,684 mld zł.
W ubiegłym roku, producenci odzieży również zanotowali wzrost sprzedaży, jednak zaledwie o 0,6% do wartości
7,019 mld zł.
Dane GUS za styczeń - kwiecień 2016 wykazują, że wartość produkcji sprzedanej obu branż wzrastała w
porównaniu do analogicznego okresu 2015 roku – w branży tekstylnej o 18,2%, a w branży odzieżowej o 7,8%.
NAKŁADY INWESTYCYJNE
2015 rok przyniósł znaczące spadki inwestycji w obu branżach w porównaniu do 2014 roku, ale trzeba pamiętać,
że rok 2014 był wyjątkowy, a nakłady w branży tekstylnej wzrosły wówczas o ok. 63% (224,9 mln zł), a w branży
odzieżowej o ponad 57% (79,9 mln zł), w porównaniu do roku 2013 r
Szczególnie duży, bo 37% spadek inwestycji dotyczy branży odzieżowej, co spowodowało, że rozpatrując
ostatnie 5 lat - inwestycje w tej branży weszły w wyraźny trend spadkowy.
W pierwszym kwartale 2016 roku wyraźnie wzrosła wartość inwestycji w branży tekstylnej (+9,6%) w porównaniu
do analogicznego okresu 2015 roku, natomiast inwestycje w branży odzieżowej zmniejszyły się o 5,8%.
HANDEL ZAGRANICZNY
W 2015 roku łączna wartość importu tekstyliów i odzieży do Polski wzrosła o 13,9% i wyniosła 8,702 mld € - z
czego 4,050 mld € przypada na import tekstyliów, a 4,652 mld €, na import odzieży. (W 2014 roku import wyniósł
łącznie 7,64 mld €, tekstylia - 3,86 mld €, odzież - 3,78 mld €,)
W tym samym okresie, łączna wartość eksportu tekstyliów i odzieży z Polski wzrosła o 20,5% i wyniosła 6,481
mld € - z czego 2,237 mld € przypada na eksport tekstyliów, a 4,244 mld € na eksport odzieży. (W 2014 roku
eksport wyniósł łącznie 5,379 mld €, tekstylia - 2,032 mld €, odzież - 3,347 mld €.)
Dane za 2015 rok wskazują, że pomimo iż eksport tekstyliów i odzieży wzrastał szybciej niż import, to deficyt w
handlu zagranicznym polskiej branży tekstylno-odzieżowej wyniósł w 2015 roku 2,26 mld €.
PODSUMOWANIE:
Jeżeli w aktualnych, bardzo trudnych warunkach funkcjonowania unijnych przedsiębiorstw, polskim producentom
udało się uzyskać pozytywne wyniki produkcyjne i ekonomiczne, to realna pomoc systemowa ukierunkowana na
polepszenie warunków działania wytwórców europejskich przynieść powinna dalszą poprawę ich sytuacji
finansowej i być może zainicjować odbudowę podstawowych gałęzi branży tekstylnej tzn. przędzalnictwa,
tkactwa i wykończalnictwa, w oparciu o najnowsze technologie.
Jest jednak nadal wiele przykładów na to, że polityka handlowa Unii działa wbrew interesom jej przemysłu
tekstylnego:
 nadmierna liberalizacja przepisów dotyczących zasad pochodzenia tekstyliów dla krajów zaliczonych do
GSP i strefy PanEuroMed,
 tolerowanie importu tekstyliów i odzieży na rynek unijny po zaniżonych cenach oraz pod fałszywymi
deklaracjami pochodzenia.
 brak skutecznego systemu blokowania procedury eksportu wewnątrz-unijnego, wykorzystywanej do
uzyskania nienależnego zwrotu podatku VAT.
Jednostronne ułatwienia i preferencyjny dostęp do rynku Unii Europejskiej wynikające z postanowień
Generalnego Systemu Preferencji (GSP) czy Umowy o Wolnym Handlu z krajami rozwijającymi się stały
się obecnie furtką, a raczej bramą dla niekontrolowanego wprowadzania tekstyliów i odzieży
produkowanych w krajach trzecich.
Oczekiwania :
1. Wdrożenie zintegrowanego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej elektronicznego systemu
kontroli celno-podatkowej importu towarów z krajów trzecich.
2. Ograniczenie liberalizacji przepisów nt. zasad pochodzenia towarów, w tym tekstyliów, tak w
ramach GSP jak i strefy PanEuroMed, jak również ograniczenie niekorzystnych rozwiązań
systemowych wprowadzanych w kolejnych umowach o wolnym handlu (Indie, Wietnam, kraje
ASEAN’u).
3. Prowadzenie otwartych konsultacji z europejskim środowiskiem gospodarczym w sprawie
przygotowywanej umowy o wolnym handlu między UE i USA.
4.
Wdrożenie w Unii Europejskiej, wzorem innych wielkich gospodarek (np. USA), systemu zachęt
dla przedsiębiorców, którzy chcieliby wrócić do UE z produkcją, którą wcześniej przenieśli do
Azji.
Gdynia, 23.06.2016
IZBA BAWEŁNY W GDYNI - GDYNIA COTTON ASSOCIATION
ul. Derdowskiego 7, 81-369 Gdynia, Poland tel. +48 58 6207598
e-mail: [email protected], www.bawelna.org.pl; www.cotton.org.pl