HTML Część I - Podstawy Architektura WWW HTML – język
Transkrypt
HTML Część I - Podstawy Architektura WWW HTML – język
Architektura WWW • strona - jednostka informacji w WWW • łączniki (ang. link) prowadzące do innych dokumentów • przeglądarki (ang. browser) - programy klienta uŜywane do czytania dokumentów WWW • hipertekst - dokumenty połączone łącznikami • HTML (ang. Hyper Text Markup Language) język do tworzenia hipertekstu • HTTP (ang. Hyper Text Transfer Protocol) protokół wykorzystywany w WWW HTML Część I - Podstawy Beata Pańczyk 1 HTML – język tworzenia stron WWW 2 Znaczniki HTML • Dokument HTML – plik tekstowy (ASCII) z opisem przy pomocy znaczników • DuŜa zaleŜność wyglądu strony od przeglądarki (Mozilla Firefox, Internet Explorer, Lynx) i narzędzi wspomagających (odtwarzanie dźwięków, animacji, obrazów) • Problemy: techniczne, wersja (standard HTML), rozszerzenia specyficzne dla określonych przeglądarek, ustawienia przeglądarki, znaki narodowe • Edytory HTML (np. Front Page, Pajączek, Zajączek), edytory wbudowane do przeglądarek (np. Netscape Navigator), edytory tekstu z moŜliwością zapisu w formacie HTML – nie polecane (np. Microsoft Word) • Znaczniki (tagi) - opis sposobu formatowania strony i jej struktury (wstawienie dodatkowych elementów generowanych lub teŜ z pliku); • Zasada ignorowania nieznanych znaczników • Rodzaje znaczników: Parzyste: <znacznik>....</znacznik> Nieparzyste: <znacznik>.... • Parametry (atrybuty, własności) znacznika: wpisywane po nazwie, wartość parametru: po znaku = (ujęta w prosty cudzysłów "..." lub pojedynczy apostrof '...' ) <znacznik par1="wart_par1" par2="wart_par2"....> 3 Kodowanie polskich liter 4 Struktura dokumentu HTML • najbardziej polecana norma ISO-8859-2 (ewentualnie strona kodowa Windows 1250) • zaleŜność od ustawień przeglądarki • polecenie informujące przeglądarkę o zastosowanym zestawie (w nagłówku dokumentu): <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=windows-1250"> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> 5 • Tekst ASCII zawarty pomiędzy znacznikami: <html> ... </html> • Nagłówek – nie wyświetlana część informacyjna o dokumencie: <head>...</head> • Ciało dokumentu, część właściwa: <body>...</body> • Ignorowanie: wielokrotnych spacji, przejścia do nowego wiersza (ENTER) => jawność określania końca akapitów, wcięcia w celu wydzielenia struktury dokumentu 6 1 Struktura dokumentu HTML <html> <head> <title>tytul w naglowku </title> <meta … > </head> <body> <p>akapit1 <br> akapit1 akapit1 ... </p> <p>akapit2 akapit2 akapit2 akapit2 ... </p> </body> </html> - początek dokumentu Znaczniki w sekcji HEAD HTML - początek nagłówka - napis w nagłówku strony - informacje dla przeglądarki - koniec nagłówka - początek właściwej treści dokumentu - początek akapitu1 i podział wiersza - koniec akapitu 1 - koniec treści - koniec dokumentu HTML 7 • Tytuł dokumentu wyświetlany w pasku tytułowym przeglądarki: <title> … </title> • Dodatkowe informacje dla przeglądarki, dla wyszukiwarek (atrybut NAME stosowany jest wymiennie z atrybutem HTTP-EQUIV) – <meta name="keywords" content="slowa kluczowe"> – <meta name="description" content="opis strony"> – <meta name="generator" content="edytor"> – <meta name="autor" content="autor"> – <meta name="copyright" content=" … "> – <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> • podstawowy adres URL dla wszystkich adresów względnych 8 <base href="http://www.mojserwer.pl" > Przykład – znacznik head Przykład – dokument p1.html <html> <body> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> 9 <html> <head> <meta http-equiv=„content-type" content="text/html;charset=iso-8859-2"> <meta name="Author" content="BeataP"> <title>Przykład 1</title> </head> <body> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> 10 Parametry znacznika body Parametry znacznika body <html><head....,/head> <body text="#000099" bgcolor="lightyellow"> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> • background - tło dokumentu w postaci pliku graficznego (.gif lub .jpg) • bgcolor - kolor tła dokumentu • text - kolor tekstu • link - kolor połączeń początkowych • alink - kolor połączeń aktywnych • vlink - kolor połączeń wykorzystanych • Np. <body bgcolor="blue" text="yellow" link="red"> 11 12 2 Tabela wybranych kodów znaków Znaki specjalne Wartość Znaki nie naleŜące do standardowego zestawu znaków alfanumerycznych (np. ), niektóre znaki specjalne (np. &) czy teŜ twardą spację naleŜy określać w dokumentach HTML za pomocą kodów. Kody znaków mogą być definiowane poprzez: • nazwę (encję): &nazwa; • wartość liczbową: &#nnn; " Encja " Symbol " (cudzysłów prosty) & & &   twarda spacja § § § (znak paragrafu) © © (symbol copyright) ® ® (zastrzeŜony znak towarowy) ²³¹ ² ³ ¹ 2 3 1 (2, 3, 1 w indeksie górnym) ¼½¾ ¼½¾ ¼ ½ ¾ ułamki 13 Formatowanie tekstu, akapity, nagłówki, komentarze Formatowanie czcionki • • • • • • • • • • <i> tekst </i> <b> tekst </b> <u> tekst </u> <tt> tekst </tt> <em> tekst </em> <strong> tekst </strong> <blink> tekst </blink> <sup> ... </sup> <sub> ... </sub> <font ...>... </font> • • • • • • • • • • 14 pochylenie pogrubienie podkreślenie „maszyna do pisania” wyróŜnienie zwykle kursywą wyróŜnienie zwykle pogrubieniem migotanie indeks górny indeks dolny parametry czcionki: color, size, face np. <font size=+1 face="arial" 15 color="red"> tekst </font> Przykład – formatowanie tekstu <html> <head>... </head> <body text="#000099" bgcolor="lightyellow"> <h3 align=center> HTML - Lekcja 1 </h3> <p align=left> 1. Podstawowe <b>znaczniki</b> <br> 2. Struktura <i>dokumentu</i> </p> </body> </html> 17 • Wyrówanie tekstu – parametr align o wartościach: left (domyślnie), center, right np. <p align=center> tekst akapitu </p> • <br> - łamanie wiersza • <hr> - pozioma linia • <h1>,<h2>,... - nagłówki (7 poziomów) • Komentarz: <!-- komentarz w html --> 16 Lista numerowana <ol>, wypunktowana <ul> i lista definicji <dl> • <ol> <li>element numerowany 1 </li> <li>element numerowany 2 </li> </ol> • <ul> <li>element punktowany 1 </li> <li>element punktowany 2 </li> </ul> • <dl> <dt> termin 1 </dt> <dd>objaśnienie terminu 1</dd> <dt> termin 2 </dt> <dd>objaśnienie terminu 2</dd> </dl> 18 3 Przykład - listy <ul> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ul> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <dl> <dt>HTML</dt> <dd>Hyper Text Markup Language – język do tworzenia hipertekstu </dd> <dt>HTTP</dt> <dd>Hyper Text Transfer Protocol – protokół wykorzystywany w WWW </dd> </dl> Listy zagnieŜdŜone 19 <img align="połoŜenie" alt="tekst" ismap border height width • nazwa URLa lub pliku graficznego w formacie .gif lub .jpg • określa połoŜenie obrazka na stronie WWW: top, middle lub centre, bottom, right, left • pokazuje tekst w miejscu elementów graficznych uŜytkownikom, którzy nie mogą oglądać grafiki; • obrazek w formacie mapy • Linia wokół obrazu (=0 brak) • Wysokość i szerokość > 21 Przykład – parametry obrazka <html><body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <p align=center> <img src="duke.gif" border=2 alt="Tu jest obrazek" height=100 width=90> </p> </body></html> 20 Przykład – wstawianie obrazka Dodawanie grafiki src="plik luburl" <ul> <!--lista punktowana zewnętrzna --> <li>Podstawowe znaczniki <ol> <!--lista numerowana wewnętrzna --> <li>P</li> <li>HR</li> <li>BR</li> </ol> </li> <li>Struktura dokumentu <ul> <!--lista punktowana wewnętrzna --> <li>HTML</li> <li>HEAD</li> <li>BODY</li> </ul> </li> </ul> <html> <body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <img src="duke.gif" alt="Tu jest obrazek"> </body> </html> 22 Odwołania hipertekstowe (linki) 23 <a href="plik lub url"> tekst odnośnika </a> np. <a href="rys.htm"> zobacz rys.1 </a> <a href= "http://www.google.pl" > wyszukaj </a> • kotwica (anchor) <a name="r1"> rozdział 1 </a> <a href="#r1"> przeczytaj roz. 1 </a> • odwołanie do miejsca (zaznaczonego wcześniej) wewnątrz aktualnego dokumentu • odwołanie hipertekstowe do pliku na serwerze lokalnym lub URL (łącznie z protokołem http) do serwera odległego 24 4 Przykład – wstawianie linków <html><body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li><a href= "http://webmaster.helion.pl/kurshtml"> Podstawowe znaczniki</a></li> <li><a href="w1.html"> Struktura dokumentu</a></li> </ol> <a href="http://java.sun.com"> <img SRC="duke.gif" border=0 ALT="Tu jest obrazek" </a> </body></html> HTML Część II - Tabele 25 Przykład – prosta tabela Definiowanie tabeli • • • • • • 26 <table> ... </table> znacznik tabeli <caption>...</caption> nagłówek tabeli <tr> ... </tr> wiersz <td> ... </td> pojedyncza komórka <th> ... </th> komórka w postaci nagłówka Przykładowa tabela 2 x 2: <table> <tr> <td> ... </td> <td> ... </td> </tr> <tr> <td> ... </td> <td> ... </td> </tr> </table> 27 <html><body> <h3>Tworzenie tabel</h3> <table> <tr><td>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> </body></html> 28 Parametry znacznika <table> Parametry <td> i <tr> • border - szerokość krawędzi np. border=0 – ukrywa krawędzie, border=3 • cellspacing - szerokość odstępów między komórkami • cellpadding - szerokość odstępu pomiędzy wewnętrzną krawędzią komórek a umieszczonych w nich tekstem • width - szerokość tabeli (w % lub punktach) np. width="100%„ width=50 • height - wysokość tabeli (wartości jak wyŜej) 29 • width - szerokość komórki (w % lub punktach) np. <td width=30%> • height - wysokość wiersza (wartości jak wyŜej) np. <tr height=100> • align - wyrównanie tekstu w komórce w poziomie (wartości: left, center, right) np. <td align="right"> • valign - wyrównanie tekstu w komórce w pionie (wartości: top, middle, bottom) np. <tr valign="top"> • colspan - połączenie komórek (kolumn) np. <td colspan=3> • rowspan - połączenie komórek (wierszy) np. <td rowspan=2> 30 5 Przykład – wysokość, szerokość tabeli Przykład – parametry table <html><body> <h3>Tworzenie tabel</h3> <table border> <caption> Imiona</caption> <tr><td>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> </body></html> <table border="10" width="100%" height="60%"> 31 Przykład – cellpadding i cellspacing <table border="10" width="150" height="75" cellspacing="6" cellpadding="10"> 33 Przykład – kolory tła <table border="5" bordercolor="navy"width="250" height="200" cellspacing="10"cellpadding="10" bgcolor="lightyellow"> <caption> Imiona</caption> <tr bgcolor="yellow" > <td bgcolor="red" > Ania</td> <td>Ola</td><td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> 35 32 Przykład – wyrównanie tekstu w wierszach i komórkach <table border="5" width="250" height="200" cellpadding="3"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td align="left" valign="top">Ania</td> <td align="center" valign="middle">Ola</td> <td align="right" valign="bottom">Ela</td> </tr> <tr align=center valign=top> <!– dalej zawartość komórek bez zmian --> 34 Mozilla a IE 36 6 Przykład – scalanie komórek <table border="5" width="100%" height="60%"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td rowspan=2>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td colspan=2>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> Przykład – scalanie komórek 37 <table border="5" width="100%" height="60%"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td rowspan=2>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td colspan=2>Adam</td> </tr> </table> </body></html> 38 Inne znaczniki • Umieszczanie dźwięku na stronie: – <a href="http://www.mojserwer.pl/plik.wav"> posłuchaj </a> – <embed src="melodia.mid" autostart=false loop=true width=145 height=55 align=center> </embed> - osadzenie obiektu (pliku dźwiękowego), w specyfikacji HTML zastąpiony znacznikiem <object> • Znacznik <applet>: – <applet code="test.class" codebase="folder" height=40 width=400> </applet> • Uniwersalny znacznik <OBJECT> - wstawia obiekt (np. obrazek, aplet, plik multimedialny .avi, .mov, .mpg ) na stronę WWW, podobny do <embed> – <object data="obrazek.gif" type="image/gif"> </object> – <object data="test.class"> </object> 39 – <object data="film.avi" type="application/avi"> </object> • HTML Część III - Formularze 40 Wstawianie formularza Dokument z formularzem <form action="plik lub url" method="metoda"> – action - określa sposób opracowywania danych pochodzących z formularza (dokąd odesłać dokument) – method - określa metodę przesyłania danych do serwera: method="POST"- w postaci pliku, method="GET" - po dołączeniu do URL-a </form> UWAGA! Wszystkie pola formularza powinny posiadać parametr name, jednoznacznie 41 identyfikujący dane pole <html> <head> <title> Wstęp do tworzenia formularzy </title> </head> <body> <form method=post action="mailto:[email protected]" enctype="text/plain"> <!-- w tym miejscu będą wstawiane pola formularza np. pola input, lista select itp. -> </form> </body> </html> 42 7 Pole formularza <input type=...> Parametr type: • <input type="text"> pole tekstu • <input type="password"> pole tekstowe typu hasło • <input type="radio"> przycisk typu radio • <input type="checkbox"> pole wyboru (check box) • <input type="submit"> przycisk potwierdzający formularz i wysyłający go do serwera • <input type="reset"> przycisk do usuwania zawartości formularza Inne parametry pola input: • name, value • checked • size, maxlength 43 Pole formularza <select> <select name="... " size="n" multiple> <option> wybór1 </option> <option> wybór2 </option> <option selected>wybór3 </option> • lista rozwijana (lub przewijana jeśli określono parametr size) • name - nazwa listy • size - ilość elementów widocznych na liście przewijanej • multiply - moŜliwość wybrania kilku elementów jednocześnie • <option> - indywidualne pole wyboru • selected – pole zaznaczone jako wartość domyślna </select> 44 Pole input typu text i password Pole formularza <textarea> <input type="text"> <input type="text" name="adres"> <textarea name="t1" <input type="text" name="adres" value="Wileńska 5"> Wileńska 5 rows="2" cols="3" > Tu moŜna podać tekst domyślny </textarea> <input type="text" name="adres" value="Wileńska" size= "10"> Wileńska <input type= "text" name="adres" size= "30" maxlength= "10" > input type= "password" name="hasło"> - parametry size, value i maxlength jak w polu text) 45 Pole input typu radio Przykład – pole radio • <input type=radio name="ulubiona zupa”> • <input type=radio name="ulubiona zupa”> <br> <input type=radio name="ulubiona zupa”> <br> <input type=radio name="ulubiona zupa”> <br> • <input type=radio name="ulubiona zupa" value="zur"> Ŝurek<br> <input type=radio name=" ulubiona zupa " value="ros"> rosół<br> <input type=radio name=" ulubiona zupa " value="bar"> barszcz<br> Ŝurek rosół barszcz 46 47 <html><body> <form>jaka jest twoja ulubiona zupa?<br> <input type=radio name="ulubiona zupa" value="zur" > Ŝurek <br> <input type=radio name="ulubiona zupa" value="ros"> rosół<br> <input type=radio name="ulubiona zupa" value="bar" checked> barszcz </form> </body></html> 48 8 Przykład – pole checkbox Pole input typu submit i reset • KaŜde pole checkbox musi mieć róŜne nazwy name, natomiast wartość value="yes" jest taka sama (odwrotnie jak w przypadku radio): <form>Jaka jest twoja ulubiona zupa?<br> <input type=checkbox name="zur" value="yes" checked > Ŝurek <br> <input type=checkbox name="ros" value="yes" checked > rosół <br> <input type=checkbox name="bar" value="yes"> barszczyk 49 </form> Pole <select> • Standardowo: <input type=submit> Submit <input type=reset> Reset • Zmiana tekstu pojawiającego się na przycisku: <input type=submit value="Wyślij" > Wyslij <input type=reset value="Wyczyść" > Wyczyść 50 Przykład – pole select • lista select i opcje wyboru: <select name="zupa" > Ŝurek <option> Ŝurek <option> rosół <option> barszczyk <option> pomidorowa </select> • wartości dla kaŜdej opcji: <select name="zupa" > barszczyk <option value="zur" > Ŝurek <option value="rosol" > rosół <option value="barszcz" selected > barszczyk <option value="pomidor" > pomidorowa </select> 51 <html><body><form> jaka jest twoja ulubiona zupa?<br> <select name="zupa" size=3> <option value="zur" > Ŝurek <option value="rosol" > rosół <option value="barszcz" selected> barszczyk <option value="pomidor"> pomidorowa <option value="ogorek"> ogórkowa <option value="grzyb"> grzybowa </select> </form></body></html> 52 Przykład – pole button Pole <button> • <button>treść przycisku</button> • nowy element HTML 4 - podobny do klasycznego input, ale pozwala wprowadzić do przycisku znacznie więcej elementów (np. wstawiać grafikę): <button>Kliknij tutaj<br><img src="duke.gif"> </button> • Atrybuty przycisku: disabled - wyłączenie przycisku (nie działa kliknięcie) name - unikatowa nazwa type - typ przycisku, submit, reset value - przypisanie przyciskowi określonej wartości • Funkcjonalność przycisku moŜna rozbudowywać o skrypty 53 <html><body><form> A teraz:<br> <button name="p1"> kliknij tutaj </button> <br> lub <br> <button name="p2"> kliknij tutaj<br> <img src="duke.gif"> </button> <br> </form> </body></html> 54 9 Przykład - kod formularza Przykład formularza 55 Przykład – pola formularza w tabeli <table border=1 > <tr> <td>Nazwisko, imię </td> <td><input name="nazwisko" size=30> </td> </tr> <tr> <td>Ulica </td> <td><input name="ulica" size=30></td> </tr> <tr> <td>Kod, miejscowosć </td> <td><input name="miejsc" size=30> </td> </tr> <tr> <td>Adres e-mail </td> <td><input name="email" size=30></td> </tr> </table> 57 <h3>Formularz do składania zamówień</h3> <form method=post action="mailto:[email protected]"> Nazwisko, imię: <input name="nazwisko" size=30><br> Ulica: <input name="ulica" size=30><br> Kod, miejscowość: <input name="miejsc" size=30><br> Adres e-mail: <input name="email" size=30><br> <h4>Proszę zaznaczyć zamawiane produkty:</h4> <input name="tp" type="checkbox">turbo pascal <input name="c" type="checkbox">c++ <input name="java" type="checkbox">java <h4>Sposób zapłaty:</h4> <input name="zapłata" type="radio" value="euro" >eurocard <input name="zapłata" type="radio" value="euro" >visa <input name="zapłata" type="radio" value="euro" >przelew bankowy<br> <input type="submit" value="Wyślij zamówienie"> <input type="reset" value="Anuluj zamówienie"> 56 </form> Formularz z tabelą 58 10