Opowieści starego zegara

Jak up∏ywa czas – scenariusze zabaw dla przedszkolaków
Opowieści starego zegara
Sławomira Załęska
Obszary programu
wychowania
przedszkolnego
To jestem ja, Ja i świat społeczny, Ja i świat kultury
Część 1
Forma pracy
z całą grupą
Miejsce realizacji
sala przedszkolna
Pomoce dydaktyczne
Dodatkowe
Załączone
• Obrazki zegarów ze starych czasopism, bębenek, opaski na głowę
z obrazkiem zegara dla każdego
dziecka
• Niepotrzebne
Literatura
Dodatkowa
Załączona
• A. Ożyńska-Zborowska, Antologia
literatury dla najmłodszych, KAW,
Warszawa 2002
Proponowane działania
• D. Kamińska, Wspomaganie płynności mowy dziecka, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006
1. Rozwiązywanie zagadek – kształtowanie logicznego myślenia, aktywizowanie
dzieci.
2. Zabawy logorytmiczne: „Rozmowa zegarów”, „Popsuty zegar” – rozwijanie
wrażliwości słuchowej dziecka.
Uwaga
Logorytmika stanowi formę połączenia ruchu z muzyką. Pojedyncze zabawy logorytmiczne powinny się wiązać tematycznie z jakimś cyklem. Sprzyja to lepszemu kojarzeniu
i zapamiętywaniu treści.
Praktyczna wskazówka
Poproś rodziców o wypożyczenie różnych zegarów do przedszkola (mogą być także
popsute). Zorganizuj w sali kolekcję zegarów.
Ważne
Zabawy prowadzone z małymi dziećmi uatrakcyjniaj stosowaniem rekwizytów.
1
Jak up∏ywa czas – scenariusze zabaw dla przedszkolaków
Przebieg
Zgromadź obrazki przedstawiające różne zegary. Wprowadź temat zajęć, mówiąc zagadkę.
Zna go każdy z was,
odmierza nam czas.
Chodzi, tyka, wydzwania
i sen z oczu przegania.
Powiedz także inne zagadki o zegarach, podkreślając ich różnorodność:
Noszą go na ręce
Lub wisi na ścianie.
Wskazuje godziny,
Dopóki nie stanie.
(zegar)
Całą noc chodzę…
Rankiem się trudzę,
Dzwonkiem ludzi
Do pracy budzę.
(budzik)
Po odgadnięciu zagadki poleć dzieciom, by poszukały obrazek stanowiący rozwiązanie.
Zaproś dzieci do wspólnej zabawy. Zabawę poprzedź uważnym słuchaniem dźwięków różnych
zegarów. Zauważ, że określone rodzaje zegarów wydają charakterystyczne dźwięki. Zwróć
uwagę dzieci na rytmiczne tykanie zegarów.
Rozdaj opaski na głowę z rysunkiem zegara. Poleć dzieciom – zegarom, by podczas marszu
po sali, naśladowały rytmicznie odgłosy zegarów: tik – tak lub cyk, cyk. Graj na bębenku rytm
do maszerowania. Ciche dźwięki oznaczają naśladowanie małych zegarków, głośne – dużych.
Dzieci mówią – odpowiednio cicho lub głośno, w zależności od słyszanego rytmu.
Zaproponuj też inny wariant zabawy. W czasie rytmicznego naśladowania bicia zegara wprowadź pauzę, co będzie oznaczało, że zegar się popsuł: trrr… Zabawę powtórz, wybierając chętne dziecko do gry na bębenku.
Część 2
Forma pracy
z całą grupą, zespołowa
Miejsce realizacji
sala przedszkolna
Pomoce dydaktyczne
Dodatkowe
Załączone
• Zał. 2 – F 3.6 s. 9 (zegar słoneczny)
• Zał. 3 – F 3.6 s. 10 (klepsydra)
2
• Różne zegary, tarcza zegara
w kształcie koła, wskazówki z naklejonymi motylkami, sylwety kwiatów
i owoców z papieru samoprzylepnego, cienki drucik, korek, pinezka,
szarfy, pałeczka, tamburyn
Jak up∏ywa czas – scenariusze zabaw dla przedszkolaków
Proponowane działania
1. Oglądanie kolekcji zegarów – wzbogacenie zasobu słownictwa dzieci i stwarzanie okazji do swobodnych rozmów.
2. Praca z obrazkami – swobodne wypowiadanie się na temat obrazka. Gromadzenie doświadczeń plastycznych poprzez wykorzystanie papieroplastyki
– wykonanie „owocowego zegara”.
a) przyswajanie określeń czasu,
b) zapoznanie z różnymi sposobami mierzenia czasu,
c) określanie czasu trwania różnych czynności poprzez obserwowanie wskazań
zegara.
3. Udział w zabawach incytacyjno-inhibicyjnych: „Mija czas”, „Koncert zegarowy”
– rozwijanie różnorodnych form ekspresji i szybkiej reakcji ruchowej połączonej z rozwijaniem poczucia przestrzennego.
Pamiętaj
W pracy z dziećmi należy wprowadzać różnego rodzaju działania, które uatrakcyjniają zabawy i aktywizują dzieci. Kierując się zasadą rozbudzania u dzieci wielostronnej
aktywności, masz szansę uzyskać wspaniałe efekty.
Przebieg
Obejrzyj z przedszkolakami przedszkolną kolekcję zegarów. Zainspiruj wychowanków do rozmowy o zegarach, zadając pytania pomocnicze:
• Co robi zegar?
• Czym różni się zegar od zegarka?
• Jakie znacie zegary i zegarki?
• Co robimy, gdy zegar się popsuje?
• Jak dawniej ludzie mierzyli czas?
Opowiedz ciekawostki o różnych czasomierzach, z jakich korzystali ludzie w dawnych czasach,
kiedy nie było zegarów. Pokazując ilustracje wyjaśnij, że:
• klepsydra – to zegar wodny, w późniejszych czasach też piaskowy, składający się z dwóch
szklanych baniek, znajdujących się dokładnie jedna nad drugą, połączonych rurką przepuszczającą określoną ilość wody (lub piasku) w określonym czasie,
• zegar słoneczny – to urządzenie wskazujące czas przy pomocy cienia rzucanego przez wskazówkę. Jest to najstarszy zegar, znany już w starożytności.
Weź dowolny zegar i pokaż, jak jest zbudowany i jak odczytuje się pełne godziny. Wyjaśnij, że
każdy zegar ma tarczę z zaznaczonymi godzinami i minutami oraz wskazówki. Zwróć uwagę na
kształt tarczy. Pokaż, jak ustawione są wskazówki: mała i duża, gdy na zegarze jest pełna godzina.
Odczytaj dowolne godziny, a potem niech zrobią to dzieci.
Zaproponuj wspólne wykonanie „owocowego zegara”. Przygotuj tarczę z kartonu w kształcie
koła i wskazówki z naklejonymi na końcach motylkami. Oznacz kropkami miejsca, gdzie powinny znajdować się cyfry. Z papieru samoprzylepnego wytnij kolorowe wzory kwiatów i owoców.
Pomoce rozłóż na dużym stole. Poproś dzieci, aby nakleiły we wskazane miejsca przygotowane
papierowe elementy zamiast cyfr. Godzinę 6, 9, 12 i 3 poleć oznaczyć przez naklejenie wzorów
kwiatów. Pozostałe osiem pól niech dzieci oznaczą naklejając papierowe owoce. Wskazówki
połącz z tarczą za pomocą korka i pinezki. Z tyłu zamocuj cienki drucik do zawieszenia zegara
na ścianie. „Owocowy zegar” zawieś w pobliżu prawdziwego zegara. Zachęć wychowanków do
prowadzenia obserwacji zmiany czasu. Oznaczaj razem z dziećmi godziny, np. pory śniadania,
obiadu, podwieczorku lub innych istotnych wydarzeń poprzez ustawienie w określonej pozycji
wskazówek (motylki siadają na kwiatach lub owocach). Zachęć dzieci do obserwacji zmiany
3