Czy jesteś między 14 a 18 rokiem życia?

Czy jesteś między 14 a 18 rokiem życia?

POLISH
Are you aged 14–18 years old?
Czy jesteś między 14 a
18 rokiem życia?
Ochroń się przed zapaleniem opon
mózgowych i sepsą
Jeżeli jesteś w wieku między 14 a 18 rokiem życia (lub do 25 lat i zaczynasz
studia po raz pierwszy w tym roku), powinieneś zaszczepić się przeciwko
zapaleniu opon mózgowych i sepsie (szczepionka MenACWY) zanim
skończysz szkołę lub zaraz po. Niniejsza ulotka wyjaśnia dlaczego.
Choroba meningokokowa
Choroba meningokokowa jest rzadką lecz zagrażającą życiu chorobą spowodowaną przez
bakterie meningokokowe, które podzielone są na kilka grup. Najczęstsze to grupy A, B, C,
W i Y. Najbardziej narażeni na chorobę meningokokową są noworodki, małe dzieci,
nastolatkowie oraz pełnoletnia młodzież.
W przeciągu ostatnich lat w Wielkiej Brytanii zaobserwowano wzrost liczby przypadków
choroby meningokokowej W (MenW) i nic nie wskazuje na to, że ta liczba spadnie. Starsi
nastolatkowie oraz pełnoletnia młodzież są bardziej narażeni na zachorowanie na
zapalenie opon mózgowych lub sepsę z powodu MenW.
Dlatego ważne jest, aby młodzi ludzie w wieku 14-18 lat (oraz
uczniowie klas 11-14) otrzymali
szczepionkę MenACWY w celu ochrony
przed chorobą meningokokową.
Program zaczął się w sierpniu 2015
roku. Od stycznia 2016 roku
szczepionka była oferowana przez
szkolne wydziały zdrowia uczniom klas
11 i 12.
Od kwietnia 2016 roku lekarze rodzinni
zaczną oferować szczepionkę
MenACWY młodym osobom
urodzonym między 2 lipca 1997 roku i 1
lipca 1999 roku.
Młodzi ludzie do 25 roku życia, którzy
po raz pierwszy zaczynają studia,
powinni również poprosić swojego
lekarza rodzinnego o szczepionkę przed
rozpoczęciem studiów.
2
Czym jest choroba meningokokowa?
Bakterie meningokokowe mogą wywołać zapalenie opon mózgowych oraz sepsę (zakażenie
krwi). Obie choroby są bardzo poważne i mogą spowodować zgon szczególnie, jeżeli nie są
wcześnie wykryte.
Wczesne objawy choroby meningokokowej są podobne do objawów grypy. Ważne jest
zatem, aby być w stanie rozpoznać objawy bardzo szybko (nawet jeżeli wcześniej wykonano
szczepionie, szczepionki oferowane w ramach rutynowych szczepień nie chronią przeciwko
każdej formie choroby).
Pełny opis oznak i objawów zapalenia opon mózgowych oraz sepsy można znaleźć na
stronach internetowych www.meningitis.org i www.meningitisnow.org, lub zob. str. 6-7.
Co może spowodować chorobę meningokokową?
Istnieje pięć głównych grup bakterii meningokokowych, które mogą wywołać zapalenie
opon mózgowych lub sepsę - A, B, C, W i Y. Te same bakterie, które mogą spowodować te
ciężkie choroby, często znajdują się u tyłu nosa lub gardła, szczególnie u młodych dorosłych.
Jak często występuje?
Choroba meningokokowa grupy C jest rzadka dzięki temu, że szczepionka MenC została
wprowadzona do państwowego programu szczepień w 1999 roku. MenB jest obecnie
najczęstszą przyczyną choroby meningokokowej u dzieci i młodzieży pełnoletniej, podczas
gdy MenW oraz MenY zazwyczaj wywołują poważną chorobę u starszych dorosłych. W
ostatnich latach zaobserwowano jednak wysoki wzrost w przypadkach choroby MenW w
Wielkiej Brytanii, co spowodowało zgon wielu noworodków i nastolatków.
Czemu muszę się zaszczepić?
Będąc pełnoletnim nastolatkiem jesteś bardziej narażony(a) na chorobę meningokokową
‘MenW’, więc musisz się zaszczepić, aby siebie ochronić.
Szczepionka zmniejsza również ryzyko bycia nosicielem bakterii, co chroni ludzi wokół
ciebie. Nawet jeżeli zostałeś(aś) zaszczepiony(a) przeciwko bakterii grupy C zaraz po
narodzeniu i niedawno po raz drugi, nie ochroni Cię to przed innymi grupami bakterii
meningokokowych. Nawet jeżeli niedawno otrzymałeś(aś) szczepionkę MenC, na przykład w
szkole, powinieneś/powinnaś niemniej zgodzić się na szczepionkę MenACWY jeżeli
otrzymasz taką opcję. Szczepionka MenACWY zwiększy twoją ochronę przeciw MenC i
pomoże ochronić Cię przeciw trzem innym grupom choroby meningokokowej (A, W i Y).
Ważnym jest, aby niezależnie od tego umieć rozpoznać objawy zapalenia opon mózgowych
oraz sepsy, ponieważ istnieje wiele innych bakterii, które mogą również spowodować te
choroby, w tym grupa B, nieuwzględniona w tej szczepionce.
3
Co muszę zrobić, jeżeli moje urodziny wypadają między 2 lipca 1997 roku a
1 lipca 1999 roku?
Otrzymasz zaproszenie od lekarza rodzinnego, aby otrzymać szczepionkę. Jeżeli lekarz
rodzinny nie skontaktuje się z Tobą do lipca, skontaktuj się ze swoją przychodnią aby
sprawdzić obowiązujący grafik działań jednostki.
Co muszę zrobić, jeżeli planuję rozpocząć studia jesienią 2016 roku?
Studenci, którzy dopiero co rozpoczęli studia, są narażeni szczególnie podczas pierwszych
kilku tygodni semestru. Zalecamy, aby zaszczepić się przed rozpoczęciem studiów. Osoby do
25 roku życia, które zaczynają studia po raz pierwszy, powinny również poprosić lekarza
rodzinnego o szczepionkę. Zaczynając studia powinno zawsze zapisać się do miejscowego
lekarza rodzinnego, dzięki czemu można poprosić o szczepionkę, jeżeli nie udało się
zaszczepić wcześniej. Należy to zrobić od razu – najlepiej w pierwszym tygodniu semestru –
a nie odłożyć na później.
Moje urodziny wypadają między 2 lipca 1997 a 1 lipca 1999, lecz
zakończyłem szkołę i nie idę na studia, czy powinienem się zaszczepić?
Tak, wszyscy z powyższą datą urodzenia powinni się zaszczepić, bez względu na to, czy
chodzą do szkoły, czy nie. Bardzo ważnym jest, aby jak najwięcej osób urodzonych w tym
czasie zostało zaszczepionych, ponieważ szczepionka chroni również innych.
Czy szczepionka jest bezpieczna?
Szczepionka jest stosowana od wielu lat na całym świecie i ma doskonałe wyniki w
dziedzinie bezpieczeństwa. Poważne skutki uboczne spowodowane szczepionką są rzadkie.
Czy istnieją powody, dla których nie powinno się zaszczepić?
Istnieje kilka powodów, dla których nie powinno się szczepić. Należy poinformować lekarza
lub pielęgniarkę w przypadku:





wysokiej temperatury lub gorączki;
złej reakcji na jakąkolwiek szczepionkę w przeszłości;
poważnej alergii na cokolwiek;
zaburzeń krzepnięcia krwi w przeszłości;
ciąży.
Nie znaczy to zawsze, że nie powinno się zaszczepić, lecz pomaga to lekarzowi lub
pielęgniarce zadecydować o najodpowiedniejszych dla Ciebie szczepionkach oraz czy muszą
udzielić dodatkowych porad. Choroby w rodzinie nigdy nie są powodem, by się nie szczepić.
4
Czy szczepionka boli? Jakie są częste skutki uboczne?
Szczepionka jest podobna do użądlenia. Możliwe, że po szczepieniu twoje ramię będzie
bolesne, zaczerwienione lub opuchnięte. Mogą nastąpić również bóle głowy, lecz wszelkie
objawy powinny zniknąć w ciągu dnia lub dwóch. Jeżeli poczujesz się niedobrze po
szczepionce, możesz wziąć lek przeciwbólowy (paracetamol lub ibuprofen) – uważnie
przeczytaj instrukcje na opakowaniu i spożyj dawkę odpowiednią dla twojego wieku. W
razie potrzeby weź drugą dawkę sześć godzin później. Jeżeli twoja temperatura jest nadal
wysoka po drugiej dawce, skontaktuj się z lekarzem.
Pamiętaj, jeżeli masz poniżej 16 lat nie powinieneś spożywać leków zawierających
aspirynę.
Niedawno byłem/łam zaszczepiony/a przeciw chorobie meningokokowej
grupy C, czy muszę otrzymać również szczepionkę MenACWY?
Tak, nawet jeżeli niedawno otrzymałeś(aś) szczepionkę MenC, na przykład w szkole,
powinieneś/powinnaś niemniej zgodzić się na szczepionkę MenACWY jeżeli otrzymasz
taką opcję. Szczepionka MenACWY zwiększy twoją ochronę przeciw MenC i pomoże
ochronić cię przeciw trzem innym grupom choroby meningokokowej (A, W i Y).
Kiedy otrzymam szczepionkę?
Zaleca się, aby wszyscy nastolatkowie w wieku 14-18 lat otrzymali szczepionkę MenACWY
przed zakończeniem szkoły lub niedługo po tym. Program pozwalający nadrobić zaległości
zaczął się w sierpniu 2015 roku i będzie trwał dwa lata. Nawet jeżeli nie zamierzasz iść na
studia, zaszczepienie się jest bardzo ważne.
Ponadto wszyscy uczniowie klasy 11 będą mieli możliwość otrzymania szczepionki
MenACWY zamiast MenC.
Czy muszę się zaszczepić?
Wszystkie szczepionki w Wielkiej Brytanii są dobrowolne. Zalecane jest jednak, aby wszyscy
w wieku 14-18 lat otrzymali szczepionkę MenACWY, aby pomóc ochronić samych siebie oraz
innych, na przykład noworodków, które mogą być wyjątkowo narażone na chorobę
meningokokową. Ty (lub twój rodzic/opiekun) musisz wyrazić zgodę na szczepionkę.
A co, jeżeli chcę szczepionkę, lecz moi rodzice są przeciw?
Jeżeli jesteś w stanie wykazać, że rozumiesz korzyści oraz ryzyko związane ze szczepionką
MenACWY, sam/a możesz wyrazić zgodę na zaszczepienie. Mamy nadzieję jednak, że
omówicie kwestię razem jako rodzina i podejmiecie wspólną decyzję.
5
A co, jeżeli chcę więcej informacji przed wyrażeniem zgody?
Jeżeli uważasz, że potrzebujesz więcej informacji o szczepionce, ty i twoi rodzice możecie
porozmawiać z pielęgniarką lub lekarzem. Możesz odwiedzić stronę internetową NHS Choices
lub skontaktować się z organizacjami charytatywnymi, wymienionymi na końcu ulotki.
Zapalenie opon mózgowych i sepsa są poważnymi chorobami, które wymagają
natychmiastowego leczenia. Jeżeli podejrzewasz, że chorujesz na którąkolwiek, natychmiast
zgłoś się o pomoc i upewnij się, że inni studenci wiedzą, jak oferować sobie wzajemną pomoc.
Uważaj na następujące objawy









Gorączka, zimne ręce i nogi
Wymioty i biegunka
Senność, trudności z przebudzeniem
Nerwowości i/lub konfuzja
Nadwrażliwość na jaskrawe światło
Silne bóle głowy lub bóle mięśni
Blada skóra z plamami, z wysypką lub bez
Konwulsje/drgawki
Bóle karku
6
Przeprowadź test za pomocą szklanki
U osoby chorej na sepsę może pojawić się
kilka krost lub wysypka na całym ciele oraz
gorączka. Z czasem wysypka może
przekształcić się w fioletowe plamy, które nie
znikają pod wpływem presji. Można
przeprowadzić test przyciskając szklankę do
wysypki. Jeżeli masz gorączkę i wysypkę, a
wysypka nie zanika pod presją, natychmiast
zadzwoń po pogotowie pod numer 999 lub
poproś kogoś o odwiezienie ciebie do
najbliższego szpitalnego oddziału
ratunkowego. Nigdy jednak nie czekaj
celowo na wysypkę. Może ona być późnym
objawem, lub może wcale się nie pojawić.
Jeżeli ktoś jest chory i jego stan się pogarsza,
natychmiast zadzwoń po pomoc medyczną.
Jak dowiedzieć się więcej?
Więcej informacji na temat szczepionki MenACWY można znaleźć na stronie
internetowej NHS Choices: www.nhs.uk/conditions/Meningitis/Pages/
Introduction.aspx. Możesz również porozmawiać z lekarzem, pielęgniarką lub
uniwersyteckimi usługami zdrowotnym jeżeli masz jakiekolwiek pytania.
Następujące organizacje charytatywne również udzielają informacji, porad i
wsparcia:
Meningitis Now
Całodobowa linia pomocy
0808 80 10 388
www.meningitisnow.org
Meningitis Research Foundation
Darmowa linia pomocy 080 8800 3344 (9:00 – 22:00 w dni powszednie, 10:00 –
20:00 w weekendy i święta) www.meningitis.org
7
Więcej informacji o szczepionkach można znaleźć na stronach internetowych
www.publichealth.hscni.net oraz www.nhs.uk/vaccinations
Ulotka została stworzona na podstawie tekstu opublikowanego przez wydział Public Health England,
należącego do brytyjskiego Ministerstwa Zdrowia. Reprodukowana za zgodą.
8