Pobierz

NOTATKA PRASOWA
SENER jest głównym wykonawcą systemu GNC (Guidance Navigation
Control) dla IXV, “mózgu”, który kontroluje ścieżkę misji.
Kourou (Gujana Francuska), 11 lutego 2015 - IXV (z ang. Intermediate eXperimental Vehicle), pojazd
demonstracji technologii ponownego wejścia w atmosferę (z ang. Reentry Technologies),
Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), z powodzeniem wystartował na pokładzie europejskiej
wyrzutni VEGA z Centrum Kosmicznego w Kourou, Gujana Francuska, po południu 11 lutego. Tak jak
planowano, wzniósł się na wysokość 413 km, sytuując się poza atmosferą ziemską. Kilka minut
później, autopilot opracowany przez grupę inżynieryjno-technologiczną SENER sprowadził statek z
powrotem na Ziemię za pośrednictwem bezpiecznej trajektorii ponownego wejścia do 26 km. Na tej
wysokości rozpoczęło się romieszczanie sekwencji trzech spadochronów, co zmniejszyło prędkość IXV
aż do momentu wylądowania na Oceanie Spokojnym, około godziny i 42 minut później. System
pływaków pozwolił na odzyskanie w całości pojazdu na pokładzie statku Aries.
Jest to niezwykły kamień milowy dla ESA, ponieważ misja miała na celu pokazanie, w pojeździe
hipersonicznym z korpusem zawieszonym, technologii ponownego wejścia, istotnej dla misji zarówno
załogowych i bezzałogowych, które wymagają bezpiecznego powrotu na Ziemię. Misja IXV
zrealizowała reprezentatywną ścieżkę powrotu statku kosmicznego z niskiej orbity, na przykład z
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) z prędkością powyżej 26.700 km/h. Podczas podróży,
korzystała z nowoczesnych europejskich technologii dla lotów hipersonicznych i naddźwiękowych w
rzeczywistych warunkach, takich jak aerotermodynamiczne, systemów ochrony termicznej, czy
systemów naprowadzania, nawigacji i kontroli.
W ramach tych technologii szczególnie istotnym jest system naprowadzania, nawigacji i kontroli
(GNC), najbardziej krytyczna aplikacja misji, która łączy sterowanie autonomicznym lotem
bazującym na działaniu powierzchni aerodynamicznych lub klap ze wsparciem silników rakietowych
kontrolujących ustawienie. Tak więc, SENER odpowiada za to, co można uznać za „inteligencję”
statku, który pilotuje pojazd od momentu separacji od wyrzutni VEGA aż do rozłożenia
spadochronów. SENER jest liderem konsorcjum, które przeprowadziło proces szczegółowego
projektowania, integracji i weryfikacji GNC, koordynowanego przez Thales Alenia Space Włoszech
(TAS-I), głównego wykonawcę projektu.
Działanie GNC
GNC w IXV uwzględnia bardzo wysokie wymagania techniczne, właściwe dla tej misji powrotnej:
statek IXV ma kadłub nośny bez skrzydeł, maksymalną masę 1957 kilogramów oraz wydajność
aerodynamiczną 0,7. Podczas swojej podróży, podążał po orbicie równikowej z inklinacją 5º i o
wysokości w apogeum 430 km, a faza powrotna, która trwała 21 minut była kontrolowana przez
kombinację silników odrzutowych i napędów aerodynamicznych aż do zmniejszenia prędkości do 1,6krotności prędkości dźwięku (Mach 1,6). W tym momencie rozpoczęło się stopniowe otwieranie kilku
spadochronów aby na końcu pojazd spadł w przewidzianym na Oceanie Spokojnym miejscu.
Więcej informacji:
Monika Martin. Dział Komunikacji. SENER. Tel.: (+48) 22 820 1144
www.sener.es
W celu przeprowadzenia pilotażu takiej misji pojazd posiadał układ czujników i elementów
wykonawczych, obejmujący: cztery silniki odrzutowe po 400 Newtonów ciagu każdy; dwa siłowniki
aerodynamiczne (klapy) znajdujące się w tylnej części statku; inercyjny zespół pomiarowy złożony z
żyroskopów i akcelerometrów (IMU); odbiornik GPS; system hamujacy opadanie i regenerację (DRS)
składający sie z zestawu spadochronów i pływaków, a także jednostkę lokalizującą.
System kontroli toru lotu jest odpowiedzialny za zarządzanie funkcjami GNC według
zaprogramowanych faz lotu i szacunków różnych parametrów, które dostarczane są przez funkcję
nawigacji (mierzone przyspieszenie i ustawienie IMU, położenie i prędkość GPS i algorytm
poprawiający pomiary wysokości podczas black-out w oparciu o oszacowania na granicy
wytrzymałości aerodynamicznej lub Drag Derived Altitude).
Funkcja kierowania utrzymuje odpowiednie ustawienie statku, które zostało ustalone przez
system kontroli, tak aby przebywał pożądaną drogę aż do osiągnięcia pozycji, w której powinny się
otworzyć spadochrony. Tymczasem system Kontroli lotu wykorzystuje silniki odrzutowe, aby
modyfikować ustawienie statku podczas fazy orbitalnej i kąt odchylenia (kąt odchylenia bocznego
statku) podczas ponownego wejścia. Aerodynamiczne klapy zostały wykorzystane do sterowania
statkiem podczas fazy wejścia w oś kołysania i równowagi .
GNC jest bez wątpienia jednym z najbardziej złożonych elementów pojazdu a jego prawidłowe
funkcjonowanie jest jednym z czynników powodzenia misji. IXV dołącza tym samym do innych
referencji jak Herschel y Planck, Meteosat Tercera Generación (MTG) y Proba-3,dzięki którym SENER
stał się uznanym dostawcą systemów naprowadzania, nawigacji i kontroli (GNC).
Systemy GNC stanowią jedną z trzech specjalności SENER jako dostawcy usług inżynieryjnych i
produkcji dla przemysłu kosmicznego, wraz z działalnością w mechanice precyzyjnej i optyce.
Podczas prawie 50 letniego doświadczenia w przestrzeni, SENER dostarczył ponad 260 zespołów i
systemów, które zostały z powodzeniem wprowadzone w satelitach i statkach kosmicznych agencji
USA (NASA), Europa (ESA), Japonia (JAXA) i Rosji (Roscosmosem).
Znaczenie misji IXV
Pomimo, że jest pojazdem eksperymentalnym o niskim koszcie, IXV jest pionierskim typem
pojazdu kosmicznego z podniesionym kadłubem (pure Lifting Body). Jako pierwszy zrealizował
zadanie ponownego wejścia kontrolowane autonomicznie, inaczej niż statki balistyczne z mniejszym
wsparciem (kapsuły) lub skrzydlate bezzałogowe, znacznie bardziej skomplikowane i kosztowne
statki (w tym Space Shuttle), które były używane do tej pory przez inne agencje kosmiczne.
Projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej plasuje Europę w czołówce technologii ponownego
wejścia, potrzebnych do kontynuowania eksploracji Układu Słonecznego krok po kroku, dzięki,
którym będzie można realizować misje wymagające ponownego powrotu na Ziemię zebranych próbek
z odległych nam środowisk jak Mars, komety czy satelity innych planet.
Hiszpania, dzięki konkurencyjności bazy przemysłowej i przy dużym wysiłku budżetowym,
odgrywa szczególnie ważną rolę w programie IXV. Była w rzeczywistości drugim krajem obecnym
misji, zarówno poprzez wkład technologiczny, jak i udział około 18%. Dziś Hiszpania jest na piątym
miejscu w Europie jako jako dostawca sprzętu, urządzeń i systemów satelitarnych o wysokim stopniu
specjalizacji.
Więcej informacji:
Monika Martin. Dział Komunikacji. SENER. Tel.: (+48) 22 820 1144
www.sener.es
O SENER
Założona w 1956 roku firma SENER jest prywatną korporacją inżynieryjno-technologiczną oferującą klientom najbardziej
zaawansowane rozwiązania technologiczne. Firma cieszy się międzynarodowym uznaniem za niezależność, zaangażowanie
w innowacyjność i jakość. Firma SENER zatrudnia ponad 5500 specjalistów w oddziałach w Algierii, Argentynie, Brazylii,
Korei Południowej, Chile, Chinach, Kolumbii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych,
Indiach, Japonii, Meksyku, Polsce, Portugalii i Wielkiej Brytanii. W 2013 r. przychody grupy osiągnęły wartość 1218 mln
euro.
Zakres działalności grupy SENER obejmuje wykonawstwo charakterystycznych dla branży inżynieryjnej i budownictwa
projektów, a także uczestnictwo w przedsięwzięciach przemysłowych za pośrednictwem spółek działających w branżach
energetycznej, ochrony środowiska oraz przemysłu lotniczego i kosmicznego. Firma SENER jako lider w zakresie inżynierii
i budownictwa stała się punktem odniesienia i wzorem dla przemysłu lotniczego, kosmicznego, infrastruktury, transportu,
energii i procesów oraz morskiego na całym świecie.
System FORAN firmy SENER, oprogramowanie CAD / CAM / CAE do projektowania i produkcji wszelkiego
rodzaju okretów i urządzeń morskich, obchodzi w 2015 roku swoje 50-lecie. Pół wieku ciągłego odkrywania
na nowo, czyni go najbardziej żywotnym na rynku. Obecnie FORAN jest w czołówce rozwiązań
technologicznych, zainstalowany w 30 krajach i stosowany w globalnych programach wzorcowych.
Znajdź nas:
Więcej informacji:
Monika Martin. Dział Komunikacji. SENER. Tel.: (+48) 22 820 1144
www.sener.es