Slajd 1 - Formedis
Transkrypt
Slajd 1 - Formedis
PROCESY AKWIZYCYJNE NA RYNKU OCHRONY ZDROWIA + O Formedis + Determinanty akwizycji + Drivery wartości spółek medycznych + Przykłady transakcji + Case study Cel: prezentacja charakterystyki procesów akwizycyjnych na rynku usług medycznych Warszawa, 12 października 2014 r. Liderzy w sektorze ochrony zdrowia www.formedis.pl O FORMEDIS SŁÓW KILKA + zespół doradców dedykowanych wyłącznie branży medycznej + współpraca z prywatnymi i publicznymi podmiotami leczniczymi + obsługa pozostałych interesariuszy rynku medycznego (inwestorzy, private equity, towarzystwa ubezpieczeniowe, deweloperzy) + ponad 20-letnie doświadczenie w ochronie zdrowia + skład zespołu tworzą menedżerowie ochrony zdrowia, analitycy finansowi, prawnicy (prawo medyczne), projektanci (obiekty medyczne), specjaliści marketingu (usługi medyczne) www.formedis.pl POLSKIE DETERMINANTY AKWIZYCJI 1. Konieczność dostosowania infrastruktury podmiotów leczniczych Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 26 czerwca 2012 r. w sprawie wymogów jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą – szacowana wartość inwestycji 34 mld zł. 2. Brak środków po stronie szpitali publicznych (ich właścicieli) na realizację inwestycji optymalizacyjnych i rozwojowych oraz limity zadłużenia JST 3. Procesy konsolidacyjne na poszczególnych szczeblach rynku + poziom ponad krajowy: Bupa –> LuxMed Penta -> EMC Life Healthcare -> Scanmed + poziom krajowy: inwestorzy branżowi: Lux Med, Scanmed, Neuca, PZU fundusze inwestycyjne: Innova Capital, Investors TFI, Enterprise Investors + poziom lokalny: www.formedis.pl regionalne działania konsolidacyjne w różnych konfiguracjach POLSKIE DETERMINANTY AKWIZYCJI 4. Planowane zmiany legislacyjne w obszarze polityki zdrowotnej m.in. preferowanie kompleksowości podmiotów leczniczych przy kontraktowaniu świadczeń – konieczność pozyskania nowych funkcji medycznych 5. Perspektywa wprowadzenia prywatnych ubezpieczeń medycznych rynek ubezpieczeniowy (np. PZU, Grassavoye) -> budowa własnej sieci placówek medycznych/partnerskich www.formedis.pl DRIVERY WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA MEDYCZNEGO WYNIKI FINANSOWE (PRZYCHODY, KONTRAKT Z NFZ, EBITDA) DOSTOSOWANIE BAZA PACJENTÓW INFRASTRUKTURY (POZ) DRIVERY KONTRAKTY NA STRUKTURA OBSŁUGĘ PRZYCHODÓW MEDYCZNĄ KADRA MEDYCZNA www.formedis.pl SIECIOWOŚĆ PROCEDURA WYCENY BAZA WYCENY (PRZYCHODY, EBIT, EBITDA) X rentowne – EBITDA, EBIT nierentowne - przychody MNOŻNIK EV/S = 0.5x – 1.2x EV/EBITDA podmiot pojedyńczy = 5x-7x EV/EBITDA podmiot sieciowy = >10x ENTERPRISE VALUE (BAZA X MNOŻNIK) DŁUG NETTO (ZOBOWIĄZANIA – CASH - NALEŻNOŚCI) = EQUITY VALUE (WARTOŚĆ 100% PRZEDSIĘBIORSTWA) www.formedis.pl zobowiązania ogółem vs. dług oprocentowany TENDENCJA KONSOLIDACJA NA POZIOMIE LOKALNYM transakcja na poziomie krajowym KONSOLIDACJA NA POZIOMIE KRAJOWYM transakcja na poziomie ponad krajowym KONSOLIDACJA NA POZIOMIE ŚWIATOWYM www.formedis.pl TRANSAKCJE NA RYNKU ŚWIATOWYM Deal Value Cel Inwestycyjny Kraj celu Obszar działania Inwestor Kraj inwestora Data Pakiet Clinique La Colline Szwajcaria szpital wielospecjalistyczny Mediclinic International RPA VI 2014 100% 106.89 Yasam Bankasi Turcja komórki macierzyste Polski Bank Komórek Mac. Polska II 2014 85% b/d Chronolab Bułgaria laboratorium diagnostyczne Synevo (Medicover) Szwecja I 2014 100% b/d Nemocnice Słowacja 3 szpitale Penta Investments Czechy XII 2013 100% 20.0 Czechy sieć laboratorów diagnostycznych w Czechach Alpha medical (Mid Europa Partners) Wlk. Brytania X 2013 100% b/d Rumunia centra dializ Diaverum Niemcy IV 2013 100% b/d St. Zdislava Hospital Czechy szpital Mediterra (Vamed) Austria III 2013 100% b/d Spire Healthcare Group Wlk. Brytania sieć 12 szpitali Employees Provident Fund Malezja I 2013 80% 796.14 General Healthcare Group Wlk. Brytania sieć szpitali i centrów medycznych Netcare Ltd RPA I 2013 b/d 13.1 Mediconet (Penta) Czechy 2 centra medyczne Medicover Szwecja XI 2012 100% b/d Euromedical International Nefro Care Renamed Nefrodial www.formedis.pl (w mln EUR) TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom ponad krajowy INWESTORZY ZAGRANICZNI Cel Inwestycyjny Inwestor (w mln zł) (w mln zł) 655.0 1 600.0 XII 2012 100% V 2013 VII 2013 14,6% 53,8% 158.0 IV 2014 50,0% 90.3 VII 2013 100% Moonray Healthcare XII 2012 (Wlk. Brytania) 100% 100% Bupa (Wlk. Brytania) Penta Investments (Czechy) Life Healthcare Scanmed (RPA) HELP! Air Liquide Ventamed (Francja) Lexum En. V Pakiet Lux Med EMC Przychody Data Alpha Medical Laboratoria www.formedis.pl Mid Europa Partners (Wlk. Brytania) X 2012 169.0 189.0 EV/EBITDA Obszar działania 12.0 - 14.0 przychodnie AOS przychodnie AOS 14.8 – 16.5 operator szpitali publicznych szpital prywatny 207.6 13.2 - 14.0 b/d b/d wentylacja domowa 14.5 b/d b/d kliniki okulistyczne 11.0 b/d b/d 24.0 290.0 przychodnie POZ/AOS laboratoria diagnostyczne TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy FUNDUSZE INWESTYCYJNE I INWESTORZY NIEBRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania EV/S Medikor Nowy Sącz Innova Capital (Grupa Ujastek) VII 2014 większościowy 1 szpital ginekologiczno położniczy b/d Centrum Medyczne Macierzyństwo Kraków Repin Polska VII 2014 100% 1 centrum planowania rodziny b/d Wrocławskie Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej (UM Wrocław) Hasco-Lek III 2014 100% 1 centrum rehabilitacji 1.86 Allenort Victoria Wejchert VIII 2013 40% 7 kliniki kardiologiczne b/d Scanmed Investors TFI III 2013 22.38% 21 szpital prywatny + przychodnie POZ/AOS 0.88 Nu-Med Enterprise Investors III 2013 b/d 6 ośrodki radioterapii, RM i TK b/d Ujastek Innova Capital V 2012 70% 1 szpital ginekologiczno położniczy b/d www.formedis.pl TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Deal Value CM Diagnostyka (Enel – Med.) Lux - Med VI 2014 100% 7 centra diagnostyczne (RTG i TK) 59 mln zł Centrum Zdrowia Medycyna Białystok Lux – Med VI 2014 b/d 4 przychodnie wielospecjalistyczne b/d Scanlab Łódź Lux – Med IV 2014 b/d 2 Carolina Medical Center Warszawa Lux – Med XII 2013 80.9% 1 szpital ortopedyczny b/d Tomograf Toruń Lux - Med XII 2013 b/d 2 centra diagnostyczne (RM i TK) b/d Olympus Consilio Łódź Lux – Med (Diagnostyka) X 2013 100% 1 pracownia histopatologiczna b/d MegaMed (PGE) Lux - Med XII 2012 100% 4 przychodnie wielospecjalistyczne 20 mln zł www.formedis.pl centrum diagnostyczne i AOS teleradiologia b/d TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Gastromed Lublin Scanmed VIII 2014 100% 1 przychodnia wielospecjalistyczna Pro-med Pabianice Scanmed XII 2013 100% 1 przychodnia wielospecjalistyczna Medrun Warszawa i Wrocław Scanmed II 2012 51% 2 przychodnia wielospecjalistyczna www.formedis.pl TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Deal Value EV/EBITDA I-kar PAKS VI 2014 70% 1 klinika kardiologiczna b/d b/d Swissmed Vascular Gdańsk PAKS 1 oddział kardiochirurgii 1,27 mln zł b/d Carint Scanmed PAKS 1 oddział kardiologiczny 16 mln zł 7.54 www.formedis.pl VIII 2014 80.2% III 2012 50% TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Eskulap Sp. z o.o. Tychy Neuca X 2014 100% 1 przychodnia wielospecjalistyczna NZOZ Helpmed Tychy Neuca IX 2014 100% 4 Pro Famila Dzierżoniów i Niemcza Neuca VII 2014 100% 2 przychodnia POZ Ognik Poznań Neuca VI 2014 100% 1 przychodnia POZ www.formedis.pl 2 – przychodnie wielospecjalityczne 2 – przychodnie przyzakładowe TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania EV/S Elvita Jaworzno (Tauron Polska Energia) PZU TFI VIII 2014 100% 7 przychodnia wielospecjalistyczna b/d b/d b/d 1.55 13.77 b/d EV/EBIT EV/EBITDA Orlen Medica Płock (PKN Orlen) PZU TFI VIII 2014 100% 3 przychodnia wielospecjalistyczna + sanatorium Prof. – Med. (Anwil) PZU TFI V 2014 96.45% 2 przychodnia wielospecjalistyczna 0.71 23.1 b/d EMC PZU TFI VI 2013 6.78% 9+16 operator szpitali (publicznych) 1.08 44.49 14.92 www.formedis.pl TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek publiczny) INWESTORZY BRANŻOWI Przychody En. V (w mln zł) (w mln zł) 100.0% 61.0 32.0 0.52 XII 2013 100.0% 11.5 5.7 0.49 EMC V 2013 87.49% 28.7 14.3 0.5 Szpital Powiatowy w Gryfinie Dom Lekarski IV 2012 60.0% 13.6 10.8 0.79 Szpital Kielecki Artmedik XI 2011 100.0% 23.4 7.4 0.32 Prudnickie Centrum Medyczne Optima Medycyna VI 2009 33.04% 17.24 9.3 0.54 Cel Inwestycyjny Kupujący Data Pakiet Regionalne Centrum Zdrowia w Lubinie EMC II 2014 Powiatowe Centrum Opieki Zdrowotnej w Górze PCZ NZOZ Zdrowie w Kwidzyniu www.formedis.pl EV/S DZIERŻAWA OPERATORSKA Model przejęcia szpitala publicznego polegający na wydzierżawieniu od dotychczasowego właściciela (samorządu lokalnego) nieruchomości szpitalnych. Z punktu widzenia samorządu następuje zwolnienie z odpowiedzialności finansowej za działalność szpitala i powstanie dodatkowego przychodu w postaci czynszu dzierżawy. Procedura wydzierżawienia szpitala publicznego przez prywatnego operatora może mieć następujące etapy: + wejście w życie zatwierdzonej przez samorząd uchwały określającej warunki dzierżawy szpitala + wybór dzierżawcy + podpisanie umowy na dzierżawę operatorską szpitala + likwidacja SPZOZ przez samorząd + utworzenie nowego podmiotu leczniczego przez operatora Najważniejsze warunki umowy dzierżawy operatorskiej: + poziom długów szpitala przejmowanych przez samorząd + zobowiązanie dzierżawcy do dostosowania infrastruktury szpitalnej do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia www.formedis.pl DZIERŻAWA OPERATORSKA Pozycja Inwestor prywatny Samorząd lokalny Koszty akwizycji szpitala Odpowiedzialność za działalność operacyjną szpitala Odpowiedzialność za zadłużenie SPZOZ Koszty dostosowania infrastruktury do wymagań określonych w rozporządzeniu MZ Koszty dzierżawy nieruchomości Koszty dzierżawy sprzętu medycznego Wpływ na zakres udzielanych świadczeń Potencjalny zysk z działalności szpitala www.formedis.pl DZIERŻAWA OPERATORSKA Grupa Nowy Szpital – operator 11 szpitali Główni gracze na rynku dzierżawy operatorskiej: + Grupa Nowy Szpital – operator 11 szpitali + EMC – operator 5 szpitali EMC – operator 5 szpitali (ogółem 10 szpitali) Szpitale Polskie – operator 3 szpitali + Szpitale Polskie – operator 3 szpitali Art Medik , Arion Szpitale, AMG , Centrum + Arion Szpitale – operator 2 szpitali Dializa – operator 2 szpitali Charakterystyka operatorów medycznych: + wyniki finansowe większości nie są zachwycające + większość potrzebuje kapitału zewnętrznego na realizację swoich zobowiązań względem wydzierżawiających + poszukują (lub znaleźli) inwestora zewnętrznego + zarządzanie menedżerskie – nowa quasi forma dzierżawy operatorskiej www.formedis.pl DZIERŻAWA OPERATORSKA poziom krajowy (rynek publiczny) Podmiot dzierżawiony Operator medyczny Data Okres Czynsz m-c netto (w tys. zł) Zobowiązania do inwestycji (w mln zł) SPZOZ w Rawie Mazowieckiej AMG Centrum Medyczne XI 2013 30 lat 87.0 30.0 Szpital w Blachowni Polska Grupa Medyczna VI 2013 25 lat 75.0 5.0 Szpital Powiatowy w Rykach AMG Centrum Medyczne VI 2013 27 lat 74.0 b/d SPZOZ w Gostyninie Arion Szpitale X 2012 30 lat 110.0 34.0 SPZOZ w Łasku Centrum Dializa VI 2012 20 lat 203.0 43.0 (w tym 26.0 standardy 2016) SPZOZ w Pszczynie Centrum Dializa III 2011 b/d 285.0 b/d SPZOZ w Biłgoraju Arion Szpitale VI 2010 25 lat 99.0 tylko do kontynuacji dział. lecz. Szpital Geriatryczny w Katowicach EMC I 2009 3 lata b/d 10.6 Szpital w Piasecznie EMC X 2008 25 lat 25.0 b/d ZOZ w Jędrzejowie Artmedik VII 2008 40 lat 49.5 30.0 www.formedis.pl CASE STUDY #1 (NA ROZGRZEWKĘ) PROJEKT: DORADZTWO TRANSAKCYJNE NA RZECZ PRYWATNEGO PODMIOTU LECZNICZEGO ZADANIE: OBLICZ CENĘ AKWIZYCJI PAKIETU UDZIAŁÓW PRZEDSIĘBIORSTWA PODMIOTU LECZNICZEGO DANE: + jako podstawę wyceny strony przyjęły poziom EBITDA + w wyniku negocjacji ustalono wartość mnożnika EV/EBITDA na poziomie 7x + inwestor kupuje pakiet większościowy 51% + sprzedający wynegocjował pomniejszenie enterprise value wyłącznie o dług oprocentowany + dane finansowe celu inwestycyjnego: przychody ze sprzedaży = 12.0 mln zł marża na sprzedaży = 10% brak operacji finansowych na poziomie działalności operacyjnej amortyzacja = 0.3 mln zł zysk netto = 1.1 mln zł gotówka w kasie = 0.5 mln zł + należności ogółem = 1.2 mln zł, w tym do 12 m-cy = 1.0 mln zł zobowiązania ogółem = 3.5 mln zł, w tym dług oprocentowany = 2.5 mln zł www.formedis.pl CASE STUDY #1 - ROZWIĄZANIE BAZA WYCENY – EBITDA SPRZEDAŻ = 12.0 MLN ZŁ X EBIT = ZYSK ZE SPRZEDAŻY MNOŻNIK = 7X AMORTYZACJA = 0.3 MLN ZŁ EBITDA = 12.0 X 10% + 0.3 = 1.5 MLN ZŁ ENTERPRISE VALUE (BAZA X MNOŻNIK) = 1.5 X 7 10.5 MLN ZŁ DŁUG NETTO (ZOBOWIĄZANIA – CASH) 2.5 – 0.5 -1.0 = 1 MLN ZŁ = EQUITY VALUE (WARTOŚĆ 100% PRZEDSIĘBIORSTWA) 10.5 – 1.0 = 9.5 MLN ZŁ www.formedis.pl CENA ZA PAKIET INWESTORA 51% x 9.5 = 4.845 MLN ZŁ CASE STUDY #2 PROJEKT: DORADZTWO PRYWATYZACYJNE NA RZECZ STAROSTWA POWIATOWEGO W PROCESIE SPRZEDAŻY PAKIETU UDZIAŁÓW SPÓŁKI SZPITALNEJ ZADANIE: ZDEFINIUJ KRYTERIA OCENY OFERT INWESTYCYJNYCH DANE: + starostwo powiatowe środki pozyskane ze sprzedaży spółki szpitalnej zamierza przeznaczyć na inwestycje terytorialne + spółka szpitalna jest największym pracodawcą w regionie + spółka szpitalna posiada program dostosowania swoich pomieszczeń do standardów 2016 + spółka szpitalna jest wiodącym świadczeniodawcą usług medycznych w regionie www.formedis.pl CASE STUDY #2 - ROZWIĄZANIE + starostwo powiatowe środki pozyskane ze sprzedaży spółki szpitalnej zamierza przeznaczyć na inwestycje terytorialne KRYTERIUM #1 PROPONOWANA CENA ZA PAKIET UDZIAŁÓW KRYTERIUM #2 OKREŚLENIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZAKUPU UDZIAŁÓW + spółka szpitalna jest największym pracodawcą w regionie KRYTERIUM #3 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE OKRESU GWARANCJI ZATRUDNIENIA DLA DOTYCHCZASOWEGO PERSONELU KRYTERIUM #4 PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE PAKIETU SOCJALNEGO DLA PRACOWNIKÓW + spółka szpitalna posiada program dostosowania swoich pomieszczeń do standardów 2016 KRYTERIUM #5 DEKLAROWANY POZIOM NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH KRYTERIUM #6 SPOSÓB ZABEZPIECZENIA WYKONANIA DEKLAROWANYCH ZOBOWIĄZAŃ KRYTERIUM #7 OKREŚLENIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH + spółka szpitalna jest wiodącym świadczeniodawcą usług medycznych w regionie KRYTERIUM #8 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE KONTYNUACJI DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ KRYTERIUM #9 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE OKRESU DALSZEGO NIEZBYWANIA UDZIAŁÓW www.formedis.pl CASE STUDY #3 PROJEKT: DORADZTWO TRANSAKCYJNE NA RZECZ SPÓŁKI SKARBU PAŃSTWA POSIADAJĄCEJ SIEĆ PRZYCHODNI ZLOKALIZOWANYCH PRZY ZAKŁADACH PRODUKCYJNYCH ZADANIE: IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ I INICJATYW SŁUŻĄCYCH PODNIESIENIU WARTOŚCI SPÓŁKI DANE: + sprzedającym jest spółka Skarbu Państwa posiadająca 6 zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie całej Polski + spółka medyczna to sieć przychodni zlokalizowana przy 4 zakładach produkcyjnych + spółka medyczna posiada 3-letnie kontrakty na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych + opieką w ramach kontraktów objęci są wyłącznie pracownicy zakładów produkcyjnych + ponadto spółka medyczna posiada kontrakt z NFZ wygasający z końcem roku www.formedis.pl CASE STUDY #3 - ROZWIĄZANIE DANE: + sprzedającym jest spółka Skarbu Państwa posiadająca 6 zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie całej Polski + spółka medyczna to sieć przychodni zlokalizowana przy 4 zakładach produkcyjnych + spółka medyczna posiada 3-letnie kontrakty na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych + opieką w ramach kontraktów objęci są wyłącznie pracownicy zakładów produkcyjnych + ponadto spółka medyczna posiada kontrakt z NFZ wygasający z końcem roku INICJATYWY SŁUŻĄCE PODNIESIENIU WARTOŚCI SPÓŁKI: 1. Sprzedaż pakietu większościowego (korzyść dla sprzedającego – wyzbycie się aktywów non-core) 2. Gwarancja Sprzedającego dot. utrzymania kontraktów na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych 3. Przedłużenie obecnie obowiązujących kontraktów na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych z 3 do 5 lat 4. Zawarcie promes kontraktowych na obsługę medyczną pracowników pozostałych 2 zakładów produkcyjnych po utworzeniu przez Kupującego po transakcji nowych przychodni w tych miejscach 5. Wprowadzenie oferty abonamentowej dla rodzin pracowników zakładów produkcyjnych 6. Aneksowanie umowy z NFZ na kolejne okresy www.formedis.pl FORMEDIS Sp. z o.o. Sp. k. ul. Piątkowska 116, 60-649 Poznań tel. 61 867 36 14 [email protected] www.formedis.pl