Ubezpieczenia - Republika WWW

Podstawowe pojęcia ubezpieczeniowe.
Klasyfikacja ubezpieczeń
Ubezpieczenia dzielimy na:
− Społeczne,
− Gospodarcze.
Ubezpieczenia społeczne naleŜą do sektora publicznego, są ściśle związane z pracownikiem i jego
stosunkiem pracy - nie mają samodzielnego bytu; zapewniają pomoc w przypadku śmierci, choroby
pracownika lub członka rodziny, macierzyństwa, utarty zdolności do pracy na skutek starości lub
inwalidztwa. Ubezpieczenie zawsze są ubezpieczeniami osobowymi. Są teŜ instrumentem polityki
socjalnej państwa.
Na zajęciach będziemy omawiać drugi rodzaj ubezpieczeń – gospodarcze i związane z nim pojęcia.
Zaczniemy od zdefiniowania ryzyka związanego z ubezpieczeniami gospodarczymi.
Definicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka.
Definicja ryzyka
•
Ryzyko jest to niepewność co do określonego zdarzenia w warunkach dwóch lub
więcej moŜliwości, szansa wystąpienia starty, prawdopodobieństwo wyniku innego
niŜ oczekiwany.
•
Ryzyko to ubezpieczona osoba lub przedmiot.
Klasyfikacja ryzyka:
Ze względu na charakter powstających strat:
Finansowe-powoduje straty dające się ująć finansowo, występujące przede wszystkim w
ubezpieczeniach majątkowych;
Niefinansowe – powodują straty nie dające się ująć finansowo, np. w ubezpieczeniach na
doŜycie określonego wieku;
Ze względu na źródła niebezpieczeństwa:
Przyrodnicze- kreowane przez samą przyrodę, zwane takŜe ryzykiem elementarnym.
powódź huragan.
Społeczne- ryzyko kreowane przez człowieka jako jednostkę lub przez całe
społeczeństwa.
Ze względu na charakter przedmiotu ubezpieczenia naraŜonego na określone ryzyko:
1
Osobowe-to ryzyko powodujące uszczerbek w dobrach osobistych, takich jak Ŝycie,
zdrowie, zdolność do pracy itp.
Majątkowe- to ryzyko, które zaliczamy do tzw. ryzyk pozostałych, czyli zagraŜających
dobrom majątkowym, np., kradzieŜ.
Definicja ubezpieczenia gospodarczego.
Ubezpieczenie gospodarcze to urządzenie, którego wyłącznym zadaniem jest łagodzenie lub
całkowite likwidowanie negatywnych skutków zdarzeń losowych poprzez rozłoŜenie cięŜaru
tego łagodzenia na wiele jednostek, którym takie zagroŜenia zagraŜają. W tym sensie
ubezpieczenia są w stanie poprzez dostarczenie niezbędnych środków finansowych
przywrócić jednostce gospodarującej ekonomiczną pozycję, jaką miała ona przed powstaniem
szkody, a takŜe zabezpieczyć miarę równomierny i stabilny sposób funkcjonowania całej
gospodarki narodowej.
Zatem ubezpieczeniem gospodarczym jest takie urządzenie gospodarcze, które z jednej strony
na podstawie umowy i dzięki opłacie składki pozwala zakładowi ubezpieczeń przyjąć na
siebie, a ubezpieczającemu przekazać do zakładu, ryzyko negatywnych, ekonomicznych
skutków określonego zdarzenia losowego. Z drugiej strony ubezpieczenie gospodarcze
pozwala zakładowi ubezpieczeń na podstawie metody oceny ryzyka ocenić, selekcjonować i
gromadzić ryzyka i jednocześnie gromadzić składki w sposób i w skali pozwalającej na
pokrycie przyrzeczone świadczenia z tytułu wypadków ubezpieczeniowych oraz koszty
funkcjonowania zakładu ubezpieczeń.
Ubezpieczenia gospodarcze ze względu na przedmiot ubezpieczenia dzielą się na:
− Ubezpieczenia majątkowe – przedmiotem ubezpieczenia moŜe być mienie, jak teŜ
mogąca powstać odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego;
− Ubezpieczenia osobowe – przedmiotem ubezpieczenia jest śmieć ubezpieczonego
bądź doŜycie przez niego określonego wieku.
Według kryterium stopnia swobody w zakresie nawiązywania stosunku ubezpieczenia,
ubezpieczenia dzielą się na:
− Ubezpieczenia obowiązkowe – w przypadku których ustawodawca nakłada na pewne
podmioty obowiązek (przymus) zawarcia umowy ubezpieczenia,
− Ubezpieczenia dobrowolne – zawarcie umowy ubezpieczenia zaleŜy od woli
ubezpieczającego
Według ustawy o działalności ubezpieczeniowej, do ubezpieczeń obowiązkowych naleŜą;
2
„l) ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej [OC] posiadaczy
jardów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
2) ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa ro1neo ognia i innych
zdarzeń losowych,
3) ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu prowadzenia
gospodarstwa rolnego,
4) inne ubezpieczenia przewidziane na mocy dotychczas obowiązujących lub
ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych”.
Do ubezpieczeń obowiązkowych naleŜą ubezpieczenia OC doradców podatkowych.
Ze względu na liczbę podmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową dzieli się na:
• ubezpieczenia indywidualne — jedna umowa ubezpieczeniowa chroni określonego ryzyka
jedną osobę lub jeden przedmiot,
• ubezpieczenia zbiorowe przy których te same rodzaje ryzyka są pokryte przez objęcie
większej liczby podmiotów lub osób jedną umową ubezpieczenia.
Ubezpieczenia moŜna podzielić równieŜ ze względu na cel zakładu ubezpieczeń na:
• ubezpieczenia komercyjne — oferowane przez zakłady ubezpieczeń w formie spółki
akcyjnej,
• ubezpieczenia wzajemne — zawierane przez podmioty działające w formie towarzystwa
ubezpieczeń wzajemnych, na zasadzie ‚„non profit”.
Składka ubezpieczeniowa: to świadczenie pienięŜne uiszczane przez ubezpieczającego na
rzecz zakładu ubezpieczeń w zamian za ochronę ubezpieczeniową. Podstawową funkcją
składki ubezpieczeniowej jest gromadzenie funduszu ubezpieczeniowego.
Świadczenie ubezpieczeniowe- to wypłata, w wysokości wynikającej z umowy
ubezpieczenia, do której Ubezpieczyciel jest zobowiązany w przypadku zajścia zdarzenia
losowego określonego w umowie ubezpieczeniowej. Gdy świadczenie słuŜy kompensacie
strat majątkowych, najczęściej jest nazywane odszkodowaniem. Zadaniem świadczenia jest
kompensata całkowita lub częściowa strat w mieniu, utraty praw, szkód osobistych lub
braków finansowych. Świadczenie z zasady nie moŜe przekraczać poniesionych strat, czyli
przekraczać kwot wynikających z interesu ubezpieczeniowego.
3
Zakład ubezpieczeń- ubezpieczyciel, to podmiot prowadzący działalność na podstawie
zezwolenia, będącą działalnością prowadzoną dla zysku lub non-profit.
Działalność ubezpieczeniowa- to działalność prowadzona na podstawie zezwolenia, przez
zakład ubezpieczeń, polegająca na zobowiązywaniu się zakładu ubezpieczeń na podstawie
umowy ubezpieczenia do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej w zamian za opłacaną
regularnie i w określonej wysokości składkę ubezpieczeniową, a w razie zajścia zdarzenia
losowego
do
wypłaty
przez
zakład
świadczenia.
W
czasie
udzielania
ochrony
ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń oraz ubezpieczającego wiąŜe stosunek ubezpieczenia.
Ubezpieczający jest stroną umowy ubezpieczeniowej.
Ubezpieczający- to osoba zawierająca z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia i
zobowiązana jest do płacenia składki ubezpieczeniowej.
Ubezpieczony- to osoba, której mienie albo Ŝycie stanowi przedmiot ubezpieczenia.
Uprawniony- w ubezpieczeniach na wypadek śmierci to osoba wskazana przez
ubezpieczonego jako uprawniona do pobrania sumy ubezpieczenia. (uposaŜony, beneficjent).
Przedmiot ubezpieczenia- to interes ubezpieczeniowy chroniony w ramach stosunku
ubezpieczenia.
Wypadek ubezpieczeniowy- to zdarzenie losowe, określone w umowie ubezpieczenia jako
to, którego zajście powoduje powstanie prawa do uzyskania świadczenia od zakładu
ubezpieczeń.
Franszyza
Franszyza to z góry oznaczona wartość szkody, o którą ubezpieczyciel obniŜa odszkodowanie
albo, za którą w ogóle nie wypłaca odszkodowania.
WyróŜnia się dwa rodzaje franszyzy:
4
1. Franszyza integralna (warunkowa) – polega na tym, Ŝe ubezpieczyciel nie ponosi
odpowiedzialności za straty do pewnej oznaczonej wysokości, a jeśli szkoda
przekroczy tę wysokość, wówczas odszkodowanie wypłaca się w pełnej wysokości.
2. Franszyza redukcyjna (bezwarunkowa) działa w kaŜdym przypadku i odszkodowanie
zawsze pomniejsza się o ustaloną część.
Regres ubezpieczeniowy - roszczenie zwrotne przysługujące zakładowi ubezpieczeń. Zakład
ubezpieczeń, w określonych przez prawo przypadkach, po dokonaniu wypłaty odszkodowania
moŜe dochodzić zwrotu wypłaconej kwoty od osoby odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody.
Regres ubezpieczeniowy dzieli się na:
•
•
regres typowy {właściwy} - dłuŜnikiem jest osoba trzecia, np. dochodzony od osoby,
która zalała inne mieszkanie,
regres nietypowy {niewłaściwy} - dłuŜnikiem jest sam ubezpieczający. Regres
nietypowy występuje w ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej. Przykład:
dochodzony od nietrzeźwego kierowcy, który wyrządził szkodę.
5