Pobierz PDF - HR Smolice
Transkrypt
Pobierz PDF - HR Smolice
K ATA LO G Z B Ó Ż Szanowni Państwo, Jest mi niezmiernie miło przedstawić Państwu pierwsze zbiorcze wydanie katalogu naszych odmian zbóż. Są one efektem wielu godzin spędzonych w laboratoriach, lat próbnych wysiewów, doświadczeń i obserwacji. Wydanie katalogu zbiega się w czasie z okrągłym jubileuszem 65-lecia tradycji hodowlanych w Smolicach. To długoletnie doświadczenie w hodowli pozwoliło nam stworzyć portfolio dobrych odmian, które w połączeniu z wieloletnią praktyką w dziedzinie produkcji nasiennej, daje Państwu produkt o gwarantowanej jakości i sprawdzonej marce przez niejedno pokolenie polskich rolników. Zapraszam do lektury katalogu. Znajdą w nim Państwo wszystkie nasze odmiany ze szczegółowym opisem najważniejszych cech i o różnych wymaganiach, uprawiane w Polsce, a także w Niemczech, Czechach i Słowacji. Pośród tych odmian znajdują się nowości prawie w każdym gatunku: jęczmień jary Ringo (2016) i Rubaszek (2014), jęczmień ozimy Brosza (2015), pszenica ozima Belissa (2014), żyto hybrydowe Tur (2013). Wierzę że każdy jest w stanie wybrać odmianę na miarę swoich potrzeb i możliwości, a od najbliższego sezonu wśród uprawianych odmian na Państwa polach znajdą się także odmiany z hodowli HR Smolice. Życzę wysokich plonów i sprzyjającej pogody! Władysław Poślednik Prezes Zarządu Spis treści 04 Technologia ochrony zbóż O firmie 05Słowniczek 06 Dlaczego warto siać kwalifikowany materiał siewny? 34 Pszenica ozima 08 Przewódki – sposób na opóźnione zasiewy 35 Pszenica jara 11 Żyto populacyjne od strony zalet 50 Jęczmień ozimy 14 Wysoka jakość nasion z HR Smolice 51 Jęczmień jary 17 Opinie producentów o wybranych odmianach 64 Żyto ozime 18 Pszenica ozima – to musisz o niej wiedzieć! 29 Mąka z pszenicy twardej jest fit! 33 Zalecenia nawożenia dolistnego Pszenica 22 Podstawowe zalecenia agrotechniczne Jęczmień 36 Podstawowe zalecenia agrotechniczne Żyto 52 Podstawowe zalecenia agrotechniczne 24Belissa 38Brosza 54Horyzo 26Wydma 40Bartosz 56Rostockie 27 41 57 Zawisza Bażant Agrikolo 28SMH87 42Ringo 58Słowiańskie 30 43Rubaszek 59 Stach F1 44Raskud 60 Tur F1 45Rubinek 62Bojko Ostka Smolicka 32Raweta 46Bryl 47Boss 48Bordo K ATALOG ZBÓŻ O firmie Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR gospodaruje na powierzchni ok. 4800 ha, zatrudniając 265 pracowników. Główna działalność firmy to hodowla twórcza i zachowywanie odmian roślin rolniczych oraz reprodukcja i sprzedaż materiału siewnego. Dzięki znakomitej kadrze hodowców, ogromnej ilości i różnorodności materiału genetycznego oraz nowoczesnym metodom hodowli, jesteśmy znaczącą firmą hodowlaną, a za sprawą nowoczesnych maszyn i urządzeń do uprawy roli, siewu, zbioru oraz czyszczenia i zaprawiania – także znaczącą firmą nasienną. Firma składa się z zakładu głównego w Smolicach oraz trzech oddziałów zamiejscowych: w Bąkowie, Przebędowie i Ożańsku. Jesteśmy właścicielami ponad 100 odmian roślin uprawnych, znajdujących się w produkcji nasiennej, które określić można hasłem: dobre, bo polskie. Zboża Jedną z wiodących gałęzi działalności HR Smolice jest hodowla twórcza i zachowawcza oraz produkcja nasienna zbóż, które z powodzeniem konkurują na krajowym rynku. Obecnie prowadzone są prace nad takimi gatunkami zbóż jarych i ozimych jak: pszenica, jęczmień, żyto z jedyną w Polsce odmianą jarą Bojko. W historii rolnictwa zapisała się odmiana Almari, która w pewnym okresie zajmowała ponad 50% areału uprawy pszenicy w Polsce. Jako jedyni w Polsce prowadzimy program hodowli pszenicy twardej (durum) do produkcji makaronu, którego efektem jest odmiana jara tego gatunku – SMH87. 4 K ATALOG ZBÓŻ S ł ownicz e k Słowniczek gen MLO – typ odporności jęczmienia jarego. Odporność ta jest oparta na obecności w wyhodowanej odmianie genów warunkujących niewrażliwość na porażenie przez mączniaka prawdziwego. sedymentcja – parametr określający ilość i jakość glutenu. Parametr zależy od ilości białek glutenowych i ich zdolności do pęcznienia. Odmiany jakościowe mogą mieć wysoki wskaźnik sedymentacji przy mniejszej zawartości białka. Z kolei odmiany paszowe muszą mieć wysoką zawartość białka, aby wskaźnik ten był relatywnie wysoki. liczba opadania – wskazuje poziom aktywności enzymu alfa-amylazy. W okresie dojrzewania ziarna jest ona dość mała. Opady deszczu w tym czasie wpływają na jej wzrost. Niska wartość liczby opadania wskazuje, że w ziarnie zachodzą procesy życiowe, m.in. oddychanie w wyniku którego wydziela się woda i ciepło. Mogą one powodować niekorzystne zmiany w masie składowanego ziarna np. zawilgocenie i wzrost temperatury mogące wywołać proces samozagrzewania. Najkorzystniejsza liczba opadania mieści się w granicach 250‑350 sekund. Zbyt wysoka wartość liczby opadania (ponad 400 sekund czyli zbyt niska aktywność enzymów amylolitycznych) również może wpływać niekorzystnie na proces wypieku chleba, gdyż nie będzie on odpowiednio wyrośnięty. Wartość liczby opadania niższa niż 150 sekund charakteryzuje się bardzo wysoką aktywnością enzymów i takie ziarno w ogóle nie powinno być używane do produkcji mąki na cele wypiekowe. ilość glutenu – niższa niż 20% i zawartość białka poniżej 9,5% suchej masy wskazują na przydatność ziarna jedynie do produkcji mąki na niektóre wyroby cukiernicze. Minimalne kryterium przydatności do wykorzystania ziarna pszenicy do produkcji mąki na cele chlebowe to ilość glutenu – co najmniej 25% i zawartość białka – co najmniej 11,5% s.m. Ziarno, które może spełniać rolę tzw. poprawiacza w mieszankach przemiałowych z ziarnem o średniej bądź niskiej wartości wypiekowej, powinno zawierać ponad 14% białka i wykazywać ilość glutenu wyższą niż 30%. gęstość w stanie zsypnym – charakteryzuje dorodność i wykształcenie ziarna, a tym samym pozwala ocenić jego przydatność do przemiału. Ziarno pszenicy o dobrej jakości powinno cechować się gęstością na poziomie co najmniej 72 kg/ hl, a najlepiej ponad 76 kg/hl zawartość popiołu – jest wskaźnikiem zawartości w ziarnie cennych dla zdrowia substancji mineralnych, a najwięcej jest ich w okrywie owocowo-nasiennej. Mąka pszenna uzyskana z części wewnętrznych czyli bielma jest najjaśniejsza – ma najmniej popiołu i jest używana do produkcji pieczywa pszennego jasnego lub cukierniczego. Zawartość popiołu w ziarnie nie powinna przekraczać 1,7% suchej masy. Zazwyczaj ziarno pszenicy jarej zawiera więcej popiołu niż pszenicy ozimej. Dlatego pszenica ozima jest bardziej ceniona przez młynarzy z powodu lepszej wartości przemiałowej. białko – jego zawartość to jeden z głównych elementów decydujący o wartości ziarna. Głównym czynnikiem kształtującym ten parametr są właściwości genetyczne odmiany oraz poziom nawożenia azotowego. Wraz ze wzrostem dawki azotu zwiększa się zazwyczaj ilość białka ogólnego, ale jego frakcje tworzące gluten nie wzrastają w tej samej proporcji co białka tzw. nieglutenowe. Na cele chlebowe minimalna zawartość to 11,5% suchej masy. W odmianach jęczmienia browarnego zawartość białka powinna mieścić się w przedziale od 9,5 do 11,5%. Wpływa ona na niektóre z podstawowych parametrów jakości browarnej. wartość technologiczna ziarna – najważniejsze kryterium wyboru odmiany browarnej. Składają się na nią parametry jakościowe słodu i brzeczki. Istotne są również cechy ziarna: zawartość białka, która powinna zawierać się w przedziale 9,5% do 11,5%, gęstość ziarna, masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna. syntetyczna ocena wartości browarnej – do oceny wartości technologicznej służy system klasyfikacji wartości browarnej odmian. Wartość tę określa ocena syntetyczna, na którą składa się pięć cech: ekstraktywność, lepkość brzeczki, liczba Kolbacha, stopień ostatecznego odfermentowania i siła diastatyczna. Cechy te mają różną wagę: ekstraktywność – 40%, a pozostałe 15%. Odmiana posiada gen odporności Mlo Mrozoodporność (cyfra ikonki oznacza ocenę w skali 9°) 5 Dlaczego warto siać kwalifikowany materiał siewny? Chcielibyśmy tym artykułem przekonać tych jeszcze nieprzekonanych rolników, że opłaca się stosować dobrej jakości kwalifikowany materiał siewny. Na niewiele zda się stosowanie drogich nawozów i środków ochrony roślin bez zastosowania kwalifikowanych nasion. Kwalifikowany materiał siewny niesie ze sobą dwa ważne elementy, które mają wpływ na wysokość i jakość plonu. Pierwszy to wartość somatyczna, która jest wynikiem produkcji nasiennej czyli sprawdzona i potwierdzona urzędowo zdolność kiełkowania nasion przez Laboratorium Oceny Nasion, a także ich energia i czystość. Drugim elementem jest wartość genetyczna, która jest wynikiem hodowli dostarczającej firmom nasiennym nowych odmian o wyższym potencjale plonowania i odporności na stresy wywołane przez choroby i szkodniki oraz czynniki środowiska. Tylko takie nasiona są w stanie wydać wysoki plon. Uzyskanie zadowalających efektów produkcji wspomaga się metodami agrotechnicznymi. Mają one jednak swoje granice i dodatkowo są limitowane presją na ograniczanie nawożenia mineralnego czy eliminowanie kolejnych środków chemicznej ochrony roślin. 6 Dlatego należy jak najpełniej wykorzystywać osiągnięcia postępu biologicznego, przejawiającego się m.in. w nasionach kwalifikowanych. Są one relatywnie tanim środkiem produkcji. U starych odmian uprawianych przez wiele lat, rozmnażanych z nasion niekwalifikowanych, uzyskane plony maleją w następstwie zmian genetycznych, przełamywania odporności na stresy biotyczne i na skutek silniejszego porażenia przez patogeny. Przyczynia się to do wynikającej z interakcji genotypowo-środowiskowej, a określanego jako „wyradzanie się odmian”, spadku ilości, jakości i wartości użytkowej plonu. W efekcie prowadzi to do zmniejszenia opłacalności upraw. Dlatego, aby skutecznie korzystać z postępu biologicznego w postaci wyższego plonowania oraz bonusu wyższej odporności, należy stosować nowe odmiany, których nośnikiem jest kwalifikowany materiał siewny. W Europie Zachodniej stosowa- nie materiału siewnego jest standardem, u nas w kraju wykorzystują go tylko najlepsi rolnicy. Zostań jednym z nich. Materiał kwalifikowany ma szczególne znaczenie przy uprawie tych roślin, gdzie głównym celem produkcji jest uzyskanie jak najwyższej jakości surowca. Najlepszym przykładem jest jęczmień browarny, w przypadku którego wymagania odbiorców są coraz wyższe. W jego uprawie wielkość plonu stoi na drugim miejscu, priorytetem jest natomiast wysoka jakość ziarna. Bez użycia kwalifikowanego materiału siewnego nie ma co myśleć także o wyprodukowaniu odpowiedniej jakości pszenicy konsumpcyjnej. Wysoka jakość przydaje się też w latach, w których podaż ziarna jest duża. W takich sytuacjach zboże dobrej jakości zawsze znajdzie odbiorców. Podsumowując, stosując kwalifikowany materiał siewny producent zyskuje dodatkowe wartości K ATALOG ZBÓŻ ekonomiczne, łatwość zbytu plonów oraz podniesienie efektywności produkcji, a dodatkowo do zakupionego i wysianego materiału kwalifikowanego przysługują dopłaty w ramach pomocy de minimis w rolnictwie. Stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego to: • gwarancja jakości użytego materiału siewnego.; dają ją tylko nasiona zaopatrzone w etykietę urzędową, • możliwość przeprowadzenia precyzyjnego siewu dostosowanego do odmiany i stanowiska, a tym samym uzyskanie oszczędności z tytułu mniejszych ilości wysiewu, • pewność uzyskania właściwej obsady, szybkich i równomiernych wschodów, a także wyrównanego rozwoju łanu i dojrzewania nasion, • możliwość skorzystania z profesjonalnie zaprawionego materiału siewnego. Zapewnia to dobrą zdrowotność upraw, ograniczenie występowania chorób i szkodników, a tym samym wpływa korzystnie na stabilność plonowania, • lepsza zdrowotność (wyższa odporność na choroby i szkodniki), a w efekcie mniejsze wydatki na ochronę, • wyższa jakość zbioru zgodna z oczekiwaniami odbiorców, w efekcie łatwiejsza sprzedaż. A R T Y K U Ł Y • D l a c z e g o w art o s i a ć k w a l i f i k o w a n y m at e r i ał s i e w n y ? \\Wzrost plonowania zbóż, na których zastosowano kwalifikowany materiał siewny (źródło: T. Oleksiak, 2008 - 2010, IHAR) 25 \\Efekty stosowania kwalifikowanego materiału siewnego (źródło: T. Oleksiak, 2008 - 2010, IHAR) 22,6% 10 20 8,3 dt/ha 16% 7,5 15 6,7 dt/ha 12% 4,9 dt/ha 5 10 6,5% 2,6 dt/ha 2,5 5 0 0 żyto pszenica ozima pszenica jara jęczmień jary pszenica ozima żyto pszenica jara jęczmień jary Zapamiętaj! W rolnictwie nie ma powtórki – siejesz raz w roku. Dobre nasiona raz wysiane dają wymierne korzyści. 7 K ATALOG ZBÓŻ Przewódki – sposób na opóźnione zasiewy Jeszcze do niedawna przewódki były powszechnie uprawiane tylko w krajach o łagodnych zimach, będących pod wpływem klimatu morskiego, najczęściej na południu Francji i Niemiec. Obecnie przewódki coraz częściej wysiewne są także na polskich polach. Pomimo, że dla wielu rolników ten pomysł wydaje się innowatorski, to o przewódkach mówiło się w niektórych rejonach kraju już ponad 50 lat temu. W warunkach ocieplenia klimatu oraz coraz częściej występujących wiosennych suszach, odmiany przewódkowe stają się w Polsce coraz popularniejsze. \\ Dr Jarosław Bojarczuk autor odmiany żyta Bojko Odmiany o cechach przewódkowych (przewódki) to odmiany jarych gatunków zbóż, które dają możliwość siewu późną jesienią, tj. od przełomu października i listopada do połowy listopada, a w sprzyjających warunkach nawet w okresie zimowym. Przewódki charakteryzują się pewnym poziomem zimotrwałości, dzięki któremu są one w stanie przetrwać okresy niskich temperatur. Dzieje się tak za sprawą genu zimotrwałości, który takie odmiany nabyły m.in. w efekcie krzyżowania form jarych i ozimych. Ponieważ odmiany tego typu nie wymagają długiego okresu jarowizacji w niskich temperaturach, mogą być wysiewane w terminie późnojesiennym oraz wiosennym. „Opłacalne ryzyko” Uprawiając gatunki późno schodzące z pola, np. kukurydza ziarnowa lub buraki cukrowe, sta8 nowiska po nich zazwyczaj przeznaczamy pod zasiew wiosenny. Mając do czynienia z glebą przepuszczalną, słabo gromadzącą wodę, która naraża rośliny na stres spowodowany suszą, uprawa powoduje znaczne obniżenie plonowania. Rolnicy chcąc minimalizować przyszłe spadki plonu wysiewają wtedy zboża ozime, nawet w bardzo opóźnionym terminie z nadzieją na łagodną zimę. Działanie takie jest jednak obarczone wysokim ryzykiem, a efekty bywają różne. Wpływ na takie decyzje rolników ma duża różnica w plonowaniu pomiędzy formami ozimymi i jarymi, pogłębiająca się z powodu deficytu wody oraz brakiem opadów w okresie wiosenno-letnim, na które formy jare zbóż są dość wrażliwe. „Opłacalnym ryzykiem” jest w takiej sytuacji uprawa odmian przewódkowych, bo choć są to odmiany jare, to z powodzeniem można uprawiać je w siewie późnojesiennym, zyskując znaczne korzyści. Ostka Smolicka to przewódka Firmy nasienne szybko zwróciły uwagę na zalety przewódek. „W naszym kraju obserwuje się znaczący spadek uprawy zbóż jarych, zwłaszcza pszenicy. Główną przyczyną jest wyraźnie niższy plon – nawet do 50% w stosunku do form ozimych. Jednak z uwagi na bardzo dobrą wartość technologiczną ziarna pszenicy jarej, na rynku przez cały czas utrzymuje się na nią wysokie zapotrzebowanie, a my jako firma nasienna próbujemy wyjść temu naprzeciw chcąc zwiększyć jej areał i plonowanie” – mówi Ryszard Kułaga, Prezes Zarządu Centrali Nasiennej w Kielcach. „Sposób na to znaleźliśmy w postaci przewódkowej odmiany pszenicy o nazwie Ostka Smolicka, którą włączyliśmy do swej oferty nasiennej zaraz K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • P r z e w ó dk i – S P OSÓ B n a o p ó ź n i o n e z a s i e w y Dodatkowo korzysta z zapasów wody pozimowej. Dysponując zapasem wody szybko się rozkrzewia, ma wysoką dorodność źdźbeł bocznych oraz obsadę kłosów w stosunku do siewu wiosennego. Dojrzewa na równi z odmianami ozimymi, a nawet nieco wcześniej” – zachwala odmianę Prezes Kułaga. po jej rejestracji w 2011 roku. Przeprowadzone doświadczenia wykazały, że odmiana ta w siewie późnojesiennym plonowała niekiedy nawet nieco powyżej niektórych form ozimych pszenicy wysianych w tym samym terminie oraz powyżej wzorcowej odmiany jarej, która jest także przewódką” – dodaje Prezes. Ostka Smolicka została gruntownie przebadana przez COBORU w latach 2011‑2013 pod względem zimotrwałości. Doświadczenia poległy na poddawaniu roślin prowokacyjnym warunkom w komorach niskich temperatur. W wszystkich tych latach odmiana ta uzyskiwała najwyższy udział procentowy roślin żywych pośród wszystkich odmian jarych, w tym przewódkowych. Wysoką cechę zimotrwałości potwierdzają też Żyto jare przewódkowe? Tak – Bojko. Jest to nie tylko pierwsza w Polsce, ale i w Europie odmiana przewódkowa żyta. Uzasadnieniem dla uprawy żyta jarego, oprócz wyżej wymienionych zalet przewódek jest jego wyższa jakość ziarna. Zalety uprawy żyta jarego i możliwości, jakie ono daje dostrzegła firma nasienna GPR Łęczyna, która wprowadziła do produkcji „Opłacalnym ryzykiem” jest w warunkach bardzo opóźnionego siewu uprawa odmian przewódkowych, bo choć są to odmiany jare, to z powodzeniem można uprawiać je w siewie późnojesiennym, zyskując znaczne korzyści. doświadczenia własne hodowcy (patrz tabela) „Ostka Smolicka w siewie jesiennym w wyniku wydłużonej wegetacji i dobrej mrozoodporności plonuje około 20‑30% wyżej niż w siewie jarym w optymalnym terminie, jednocześnie nie powodując pogorszenia ich cech jakościowych. -3°C -5°C \\ Dr Edward Witkowski, autor odmiany pszenicy Ostka Smolicka na szeroką skalę tę właśnie odmianę, nazywając ją sposobem na późne siewy. „Bojko jako odmiana posiada szereg zalet. Najważniejszą jest chyba jej przewódkowość, którą można opóźnić siewy ozime w płodozmianie po późno schodzących przedplonach i uzyskać -7°C -9°C -11°C Ostka Smolicka 100 97 90 58 57 wzorzec (pszenica jara przewódka) 100 96 71 42 37 pszenica jara 100 93 59 40 26 polska pszenica ozima 100 100 93 94 75 zagraniczna pszenica ozima (zimotrwałość 1,5) 100 100 93 52 31 \\Wyniki doświadczeń własnych na mrozoodporność odmian zwyżkę plonu w stosunku do siewów wiosennych, m.in. dzięki dłuższemu okresowi wegetacji, przez wczesny start wiosenny oraz dobre wykorzystanie wody pośniegowej” – komplementuje odmianę Bohdan Rataj, Prezes Zarządu GPR Łęczyna. „Na pewno pomaga też w tym gen zimotrwałości, który pozwala uprawom odmiany Bojko przezimować w dobrej kondycji. W testach szklarniowych Bojko przechodziło jarowizację w temperaturze powyżej 10°C. W tak wysokiej temperaturze tego procesu nie może przejść żyto ozime, które musiałoby przebywać w temperaturze 2°C przez 8 tygodni. Dzięki takim właściwościom Bojko może przejść w stan generatywny w każdych warunkach w Polsce” – dodaje. Przewódki nadrabiają zaległości… Odmiany jare o cechach przewódkowych, takie jak pszenica Ostka Smolicka czy żyto Bojko dają możliwość nadrobienia zaległości czasowych bez zbyt dużego ubytku w plonie w przypadku, jeśli wysialibyśmy odmiany ozime w bardzo opóźnionym terminie agrotechnicznym. Szczególnie te, które silnie reagują spadkiem plonowania. Przekładając natomiast siew na optymalny termin wiosenny jarych, zwłaszcza na stanowiskach lżej- 9 K ATALOG ZBÓŻ szych i uboższych w wodę, ryzykuje się spadek plonów i pogorszenie ich jakości na skutek suszy. Siew przewódek, nawet bardzo późną jesienią, daje szansę na uzyskanie nawet o kilka ton wyższy plon niż z siewu wiosennego, zachowując tym samym wysokie parametry ziarna. … i rozładowują wiosenne spiętrzenie prac Siew przewódek pozwala na większy obsiew pól przed zimą. Szczególne znaczenie ma to w przypadku wystąpienia obfitych opadów na przedwiośniu, które uniemożliwiają wtedy terminowy wjazd w pole i w konsekwencji powoduje trudności w dotrzymaniu odpowiednich terminów siewu jarych gatunków. Przewódki zwolnią też stanowisko pod rzepak Liczne obserwacje doświadczeń z przewódkami pokazały, że późno wysiane odmiany tego typu mają wiosną rozwinięty system korzeniowy, dobrze wykorzystują zimowe zapasy wody glebowej, przez co lepiej tolerują suszę oraz nie wymagają tak długiego okresu jarowizacji jak formy ozime. Dodatkową zaletą odmian przewódkowych jest ich wcześniejsze dojrzewanie i możliwość zbioru, przez co pozwalają na przygotowanie stanowiska pod rzepak ozimy. W przypadku zbóż jarych, głównie pszenicy czy pszenżyta, nie zawsze jest to możliwe. O P I N I E P R O D U C E N T Ó W Ostka Smolicka – pszenica przewódkowa Ostka Smolicka to odmiana, która przyjęła się na rynku i bardzo dobrze się sprzedaje. Każdego roku ma ona swój duży udział w produkcji Centrali Nasiennej w Kielcach. Dużym atutem jest ościstość odmiany. Rozwiązuje to wielu rolnikom problemy z żerowaniem zwierzyny łownej na ich polach. Dodatkowo znajduje uznanie rolników za odporność na wyleganie i porastanie ziarna w kłosach oraz wysokie walory jakościowe ziarna. Zaleta dobrego i stabilnego plonowania wydaje się być oczywista. Ryszard Kułaga – Prezes Zarządu Centrala Nasienna w Kielcach Bojko – żyto przewódkowe Jako firma nasienna oferujemy żyto jare Bojko, ponieważ daje rolnikom szerokie możliwości wykorzystania: w plonie głównym na ziarno, w międzyplonach po kukurydzy i na paszę zieloną, w mieszankach strączkowo-zbożowych, a także jako surowiec dla biogazowni w uprawach produkcyjnych biomasy. Jest też odmianą bardzo ekonomiczną w uprawie ze względu na niski koszt zakupu nasion oraz niestosowanie fungicydów. Bojko charakteryzuje się dobrą odpornością na podstawowe choroby grzybowe atakujące żyto. W związku ze swoją kompleksową odpornością na choroby Bojko doskonale nadaje się do upraw ekologicznych, ponieważ dobrze znosi mało intensywną agrotechnikę. Nie ulega także porażeniu przez sporysz, ponieważ zapylenie roślin jest bardzo skuteczne. Uważam, że te zalety stoją za sukcesem rynkowym tej odmiany. Polecam! Bohdan Rataj – Prezes Zarządu GPR Łęczyna Podsumowując… Wieloletnie badania przewódek pod kątem plonowania potwierdzają, że odmiany tego typu posiadają duży potencjał produkcyjny oraz adaptacyjny i stanowią interesującą alternatywę dla wielu gospodarstw rolnych. 10 Odmiany jare o cechach przewódkowych, takie jak pszenica Ostka Smolicka czy żyto Bojko dają możliwość nadrobienia zaległości czasowych bez zbyt dużego ubytku w plonie K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • Ż yt o p o pu l a c y j n e o d s tr o n y z a l e t Żyto populacyjne od strony zalet Ze względu na nie najlepsze warunki glebowe w Polsce, jedną z głównych upraw ciągle pozostaje żyto. Uprawiane jest zazwyczaj na glebach najsłabszych, mało żyznych i piaszczystych. Rejonem jego uprawy jest głównie teren centralnej Polski, Podlasia, Wielkopolski, a także Pomorza i terenów lubuskiego. Ponieważ w Polsce wielu rolników gospodaruje na glebach bardzo słabych, z tego względu żyto staje się koniecznością. Spójrzmy jednak na nie od strony zalet. Łatwe w prowadzeniu łanu Żyto nie jest wymagającym gatunkiem. Ma małe wymagania klimatyczne, wodne i glebowe. Dobrze radzi sobie na piaszczystych i przepuszczalnych glebach. Dokładnie w takich warunkach w roku ubiegłym sprawdziła się odmiana żyta ozimego Horyzo. „Chyba każdemu z nas zapadła w pamięć ubiegłoroczna susza, w której odmiana żyta Horyzo bardzo dobrze sobie poradziła uzyskując jedne z najlepszych wyników plonowania, znajdując się w czołówce polskich odmian populacyjnych. Otrzymywaliśmy sygnały, że na stanowiskach o prawidłowej agrotechnice zbierano po 7, a nawet po 8 ton ziarna” – mówi dr Edward Witkowski, kierownik działu hodowli zbóż HR Smolice. „Walory odmiany potwierdzają oficjalne wyniki plonowania COBORU w ostatnich latach. Były one różne pod względem opadów, także same badania przeprowadzane były na różnych stanowiskach glebowych. Za każdym razem, w latach 2012‑2015 w PDO odmiana Horyzo uzyskiwała stabilne wyniki powyżej wzorca, zarówno na normalnym poziomie uprawy (a1), jak i w intensywnym (a2). Co więcej, Horyzo jest nadal w czołówce odmian żyt populacyjnych z Listy Zalecanych Odmian. Po suszy z 2015 roku odmianie przybyła rekomendacja dla województwa dolnośląskiego” – dodaje hodowca. Ponadto żyto jako gatunek ma bardzo dobrą zimotrwałość i bardzo wysoką zdolność regeneracyjną po zimie. Tanie w uprawie Żyto nie wymaga dużych nakładów na ochronę fungicydową. „Również odmiana Horyzo nie pozwoli uszczuplić kieszeni rolnika wydatkami na ochronę. Jest to odmiana o wysokiej odpor- ności na choroby podstawy źdźbła, mącznika prawdziwego oraz obie rdze: brunatną i źdźbłową. Dodatkowo dbając o prawidłową agrotechnikę, typową dla zbóż i siejąc na polu niespecjalnie zachwaszczonym, Horyzo nie wymaga też stosowania herbicydów” – reklamuje odmianę dr Witkowski. Uprawa dobrych odmian populacyjnych jest korzystna także z punktu widzenia rolników gospodarujących bardziej tradycyjnie. Porównując z żytem mieszańcowym, odmiany populacyjne wymagają niższych nakładów. Przede wszystkim tańsze są nasiona, a przecież materiał siewny trzeba – i warto – odnawiać, bo to jeden z najważniejszych warunków zapobiegania spadkowi plonów. Mnogość kierunków wykorzystania żyta Jednym z podstawowych kierunków uprawy żyta jest jego wykorzystanie w żywieniu. Najczęściej ma to miejsce przy produkcji trzody chlewnej, gdzie niejednokrotnie mamy do czynienia z okresami złej koniunktury. Zazwyczaj przejawia się ona niską ceną świń przy równoczesnych wysokich kosztach żywienia. Głównym zadaniem dla producenta żywca jest wtedy odpowiednie dobranie komponentów paszowych w taki sposób, by rentowność produkcji zwierzęcej była jak najwyższa. Wcześniejsze opinie mówiły, że żyto to zboże, które posiada ograniczoną przydatność w żywieniu świń ze względu na obecne liczne substancje antyodżywcze. Obecne odmiany żyta charakteryzują się bardzo dobrą wartością o zbliżonym poziomie zawartości substancji antyżywieniowych porównywalną z jęczmieniem czy pszenżytem. Smakowitością żyto ustępuje jęczmieniowi, jednakże przy prawidłowym zbilansowaniu dawki można uzyskać dobre efekty produkcyjne. W takiej sytuacji, aby obniżyć 11 K ATALOG ZBÓŻ Żyto Horyzo cechuje się bardzo niskim udziałem przetrwalników sporyszu w ziarnie Przeprowadzone badania w Polsce wskazują, że ziarno żyta zawiera też o wiele mniej miko- koszty w żywieniu świń warto pomyśleć o życie, między innymi dlatego, że różnica w cenie pomiędzy nim a pozostałymi zbożami jest o około 100‑120 zł/t na korzyść żyta, co pozwala zbilansować dawkę tańszą nawet o kilkadziesiąt złotych. W żywieniu bydła mlecznego rolnicy wykorzystują też wywar gorzelniany jako paszę, która jest produktem ubocznym produkcji spirytusu z ziarna żyta. Odmiana Horyzo jest także przydatna w piekarnictwie. Dzięki wysokiej zawartości białka jest to także bardzo dobre żyto chlebowe, którego mąka świetnie nadaje się do wypieku chleba. Obecnie chleb żytni znów jest na topie, co cieszy, bo jest to zdrowe pieczywo bogate w składniki korzystne dla naszego organizmu. Dla odmiany Horyzo sporysz niegroźny Zagrożeniem dla zwierząt jest sporysz, który często występuje na kłosach żyta. Może on powodować biegunki, drgawki, wymioty, a nawet upadki zwierząt. 12 O P I N I A toksyn niż inne ziarna zbóż. Zjawisko to jest spowodowane wysoką odpornością żyta na choroby fuzaryjne, co wpływa na znacznie mniejsze skażenie mikotoksynami polowymi. P R O D U C E N T A Zalety odmiany potwierdza też Pan Albert Waligóra: „Posiadam gospodarstwo rolne o powierzchni 100 ha, w którym uprawiam zboża w tym żyto, pszenżyto, owies, kukurydzę oraz ziemniaki przemysłowe. Wśród odmian żyta populacyjnego, które uprawiam od dwóch lat sieję odmianę Horyzo. Horyzo to żyto ozime, które jest dobrze wyrównane. Ta odmiana świetnie się sprawdza na moich glebach, które są klasy V i VI. Tegoroczny plon z hektara, jaki na nich uzyskiwałem w przypadku odmiany Horyzo był najwyższy spośród wszystkich wysianych na moich polach odmian żyta populacyjnego i wyniósł 5,20 t/ha osiągając gęstość na poziomie 73,90 kg/hl dzięki czemu ziarno w całości mogło zostać sprzedane na cele konsumpcyjne osiągając tym samym wyższą cenę, co biorąc pod uwagę tegoroczne niesprzyjające warunki pogodowe w moim regionie było bardzo trudne do osiągnięcia. Na swoich polach testowałem wiele odmian, ale Horyzo to odmiana, o której mogę powiedzieć najwięcej dobrego. Horyzo ani razu mnie nie zawiodło, doskonale się regeneruje po ubytkach po pleśni śniegowej, szybko się krzewi, przez co nie mam problemów z zachwaszczeniem na polu, poradziło sobie także z okresowymi niedoborami opadów. Horyzo to odmiana o bardzo wysokim potencjale. W najbliższym czasie nie będę zmieniał tej odmiany na żadną inną. Nasiona tej odmiany z HR Smolice są dobrej jakości i w konkurencyjnej cenie”. Albert Waligóra z Mieczewa k. Kórnika (woj. wielkopolskie) K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • Ż yt o p o pu l a c y j n e o d s tr o n y z a l e t Wartość odmiany Horyzo przypieczętowana Złotym Medalem MTP w Poznaniu Złoty Medal MTP to jedna z najbardziej rozpoznawalnych nagród na polskim rynku, która przyznawana jest po wnikliwej ocenie branżowych ekspertów – innowacyjnym produktom najwyższej jakości. Horyzo spełniło regulaminowe kryteria i zyskała pozytywne rekomendacje profesjonalnego jury. W przypadku tej odmiany ocenie było poddane plonowanie (wysokie), ekonomiczność odmiany (tanie w uprawie), funkcjonalność (wiele kierunków zastosowania), a nawet estetyka (bardzo wyrównane ziarno o wysokiej MTZ). 13 K ATALOG ZBÓŻ Wysoka jakość nasion z HR Smolice Naszym głównym celem jest wyprodukowanie najwyższej jakości materiału siewnego, który oferujemy naszym kontrahentom. Jakość to dla nas priorytet. Przejaw troski o nią można spotkać na każdym kroku naszej działalności. Wysoką jakością firmujemy nasze nasiona, a to zobowiązuje. A dbamy o nią… parametrach jakościowych, zapewnia mąkę o parametrach technologicznych pożądanych przez przemysł przetwórczy. Kładziemy także duży nacisk na hodowlę odmian browarnych jęczmienia jarego, chcąc sprostać wymaganiom przemysłu piwowarskiego, gdzie jakość ma również bardzo duże znaczenie. Dzięki temu w swojej ofercie mamy odmiany jęczmienia jarego typu browarnego, tj. Bordo i Basza. Jakość w produkcji nasiennej… …od pierwszego ziarenka w hodowli Nasza hodowla ukierunkowana jest na zwiększanie plenności, podniesienie odporności na choroby i poprawę jakości. Priorytety te wynikają z sytuacji, z którą mamy do czynienia w kraju i Europie jeśli chodzi o potrzeby żywnościowe. Zwiększają się także wymagania klientów co do jakości produktu finalnego. Dlatego we współczesnej hodowli znaczenie jakości oraz odporności na stresy stale wzrasta. Kolejnym powodem, dla którego taki stan rzeczy ma miejsce jest coraz popularniejsze rolnictwo ekologiczne, które nie używając w swej produkcji chemicznych środków ochrony roślin, poszukuje odmian o wysokiej odporności na choroby i różnego rodzaju stresy. Dokładnie te same odmiany są poszukiwane w rolnictwie zrównoważonym, które w sposób przyjazny dla środowiska, wykorzystując naturalne zasoby, również produkuje żywność nieskażoną pozostałościami środków ochrony roślin. Chcąc oferować odmiany spełniające powyższe 14 oczekiwania, poświęcamy temu żmudną i czasochłonną pracę przy selekcji w kierunku wysokiej jakości cech użytkowych oraz wysokiej jakości ziarna dla celów przetwórstwa. Słowem – dbamy już o to od pierwszego ziarenka w hodowli. Dzięki temu w ofercie Hodowli Roślin Smolice mamy pszenice z grupy A, tzw. „jakościówki”, a najnowsza chlebowa odmiana pszenicy ozimej Belissa (grupa B, rejestracja 2014 r.) o bardzo stabilnych Tutaj dbałość o wysoką jakość rozpoczynamy kwalifikacją polową, która ma na celu stwierdzenie, czy w okresie wegetacji istnieją warunki niezbędne do wyprodukowania materiału siewnego wysokiej jakości, a ponadto wychwycenie tych wad, które są niemożliwe do stwierdzenia lub usunięcia po zbiorze nasion. Ocena ta ma za zadanie eliminację tych upraw nasiennych, które nie dają gwarancji należytej jakości materiału K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • Wy s o ka j ak o ś ć n a s i o n z H R S m o l i c e minują kolby nietypowe i ewentualnie porażone. W podobny sposób postępuje się z plantacjami nasiennymi F1. Wszystkie plantacje nasienne mają zapewnioną 200-metrową izolację przestrzenną od innej plantacji kukurydzy, celem zachowania czystości odmianowej. Zbiory nasion kukurydzy odbywają się dwuetapowo. Pierwsze etap to zbiór całych kolb specjalnymi kombajnami (pikery) po to, by uniknąć uszkodzenia ziarniaków. Drugim etapem jest dosuszanie w odpowiedniej temperaturze do momentu uzyskania właściwej wilgotności, a następnie omłot. Rygor uzyskania wysokiej jakości utrzymany jest także w zbiorze i przetwarzaniu nasion zbóż. siewnego. Kwalifikator na polu dokonuje ogólnej oceny stanu plantacji, sprawdza izolację przestrzenną oraz tożsamość odmiany, a w dalszej kolejności szczegółowo szuka wad dotyczących czystości odmianowej i gatunkowej, chorób i szkodników oraz zachwaszczenia. W HR Smolice ocenę polową przeprowadzają specjalnie przeszkoleni kwalifikatorzy polowi, którzy każdego roku przechodzą szkolenia doskonalące, z których uzyskać muszą pozytywny wynik z testu wiedzy z zakresu kwalifikacji. W przypadku kukurydzy dbałość o wysoką jakość rozpoczyna się na etapie produkcji materiałów bazowych. Dział Hodowli Kukurydzy przeprowadza wielokrotnie selekcję roślin, a następnie kastrację materiałów bazowych ręcznie (czyt. dokładniej) oraz jeśli to konieczne mechanicznie (specjalistycznymi maszynami). W produkcji materiałów bazowych, z których później produkuje się nasiona trafiające w następnym roku na pole rolnika, pracownicy Działu Hodowli Kukurydzy eli- Wysoka jakość nasion potwierdzona przez kapitułę Fundacji Qualitas, organizatora największego w Polsce programu promującego jakość, która za cel stawia sobie wspieranie i promowanie idei jakości oraz dobrych praktyk w biznesie. 15 K ATALOG ZBÓŻ Kombajny każdorazowo przed zbiorem innej odmiany są dokładnie czyszczone, a ziarno uzyskane z przejazdu przeczyszczającego dokoła pola jest przeznaczane na paszę. Dzięki takiemu działaniu uzyskujemy czystość gatunkową i odmianową. Po przywiezieniu nasion z pola przystępujemy do wstępnego czyszczenia, gdzie oddzielamy zanieczyszczenia mineralne (pył, piasek i kamienie) oraz nasiona chwastów, resztki słomy i ziarniaki niewykształcone. Jeżeli wilgotność jest wyższa od 14%, nasiona są dosuszane. Jakość utrzymywana w magazynowaniu, czyszczeniu i zaprawianiu Po wstępnym czyszczeniu nasiona trafiają do silosów przeznaczonych na magazynowanie materiału siewnego. W przechowywaniu nasion istotnym parametrem jakości jest kiełkowanie. Po uzyskaniu odpowiedniej wilgotności przystępujemy do czyszczenia głównego (dokładnego), którym dokonujemy sortowania nasion pod względem ich grubości, wielkości i ciężaru. Następuje też wtedy oddzielenie pośladu od zasadniczej, wykształconej części nasion. Dalej tryjer oddziela połówki ziaren i następnie stół grawitacyjny oddziela ziarna chore, lekkie i co najważ16 niejsze – porośnięte. Po dokonaniu czyszczenia tworzy się partie (max. 30 ton zboża, 40 ton kukurydza), z których urzędowy próbobiorca pobiera próbę do oceny laboratoryjnej, gdzie badana jest czystość, zdolność kiełkowania, zanieczyszczenie chwastami i roślinami obco uprawnymi. Aby materiał siewny mógł zostać zakwalifikowany, musi spełnić wymienione normy. W uzyskiwaniu ich wysokiej jakości pomagają nam nowoczesne urządzenia do zaprawiania, które pozwalają na: \\ precyzyjne dozowanie płynnej zaprawy w ilościach zalecanych przez producenta, \\ bardzo drobne rozpylenie zaprawy za pomocą tarczy natryskowej, \\ równomierne rozdzielanie zaprawy na ziarnach poprzez wielokrotny delikatny kontakt z zaprawą. W przypadku zbóż dodajemy dodatkowo do zaprawy nawóz donasienny, który m.in. zwiększa siłę i energię kiełkowania nasion, przyspiesza początkowy rozwój roślin, umożliwia roślinom dobre ukorzenienie i podnosi odporność na złe warunki wilgotnościowe. W kukurydzy natomiast, oprócz standardowej zaprawy fungicydowej na życzenie klienta dodajemy insektycyd. Utrzymanie wysokiej jakości naszych nasion utrzymujemy także poprzez składowanie nasion w nowoczesnych, suchych i przewiewnych magazynach, corocznie dezynfekowanych. Ta nasza dbałość o najwyższą jakość na każdym etapie produkcji – od pierwszego ziarenka w ho- dowli aż po wyselekcjonowane nasiona oferowane rolnikowi została wyróżniona nagrodami wielu konkursów, m.in. „Wielkopolska Jakość” za osiągnięcia badawcze, ciągłe doskonalenie technologii hodowli i uprawy roślin oraz cechy jakościowe oferowanych nasion oraz „Najlepsze w Polsce” za istotny wkład firmy w podniesienie poziomu produkcji hodowlanej i nasiennej w rolnictwie wielkopolskim, a także w Konkursie Gospodarczo-Samorządowym „Hit Regionu” za produkcję wysokiej jakości materiału siewnego na przykładzie kukurydzy. K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • Op i n i e pr o du c e n t ó w o w ybra n y c h o d m i a n a c h Opinie producentów o wybranych odmianach Pszenica ozima Zawisza Jęczmień jary Rubaszek Na zdjęciu Michał Kamiński - autor odmiany, główny hodowca jęczmienia jarego w IHAR - PIB Radzików Od ośmiu lat sieję pszenicę ozimą „Zawisza”, która ma bardzo dobre parametry z przeznaczeniem na cele młynarskie. Absolutnie nie wrażliwa na opóźnione siewy, np. po kukurydzy tzn. koniec października. W sezonie 2015‑2016 jako jedna z niewielu pszenic znakomicie przezimowała na Kujawach, gdzie posiadam swoje gospodarstwo rolne. Polecam nawet na gleby słabsze IV-V klasa, gdzie po wiosennym niedoborze wody (tj. początek lipca) wygląda obiecująco. Jan Lamparski, Nieszawa Zakład Doświadczalny w Radzikowie oprócz działalności naukowo-doświadczalnej prowadzi reprodukcję nasienną. Każdego roku jesteśmy w stanie zaoferować około 750‑800 ton kwalifikowanego materiału siewnego wysokiej jakości zbóż ozimych i jarych. Gospodarujemy na około 1000 ha. Każdego roku mamy w ofercie nasiennej kilka odmian z HR Smolice. Od wielu lat mamy w produkcji odmianę jęczmienia jarego Rubinek, którego rolnicy cenią za wysoką plenność na terenie całego kraju, a także dobrą zdrowotność i niezawodność w uprawie. Od dwóch lat mamy także w swojej ofercie nowość jeśli chodzi o odmiany jęczmienia jarego odmiany Rubaszek z HR Smolice. Łącznie obu tych odmian mamy (2015 r.) ok. 56 hektarów. Rubaszka wysialiśmy po raz pierwszy w naszym zakładzie w 2014 roku na areale 5 ha. Plantacja wyglądała niczym „powierzchnia oceanu”, zapowiadając już w czerwcu wysokie plony ziarna. Potwierdziły to żniwa, bo ostatecznie plon sięgnął 70 dt/ha, co w przypadku jęczmienia jarego jest wynikiem bardzo dobrym. Polecam Rubaszka wszystkim rolnikom ze względu na jego wysoki stabilny plon na poziomie odmian wzorcowych polskich i zagranicznych, oraz wysoką odporność na wyleganie i choroby grzybowe występujące w jęczmieniu jarym. Żyto ozime Słowiańskie Przedsiębiorstwo Centnas Sp. z o.o. prowadzi kontraktację zbóż ozimych w tym między innymi żyta ozimego. W sezonie 2015/2016 spółka nasza zakontraktowała 37 ha żyta odmiana Słowiańskie. Szczerze mogę polecić tę odmianę żyta do uprawy ze względu na jej wysoki potencjał plonowania i zdrowotność oraz duży udział w eksporcie do krajów UE. W najbliższym sezonie nasze zapotrzebowanie na areał do obsiewu w ramach kontraktacji będzie wynosiło 100 ha. Głównym celem produkcji żyta ozimego Słowiańskiego jest eksport, gdyż na rynku krajowym sprzedaż wynosi około 20% z całej produkcji żyta. Żyto ozime Słowiańskie jest odmianą dobrze plonującą na terenie całego kraju charakteryzuje się dobrą zimotrwałością, wysoką odpornością na choroby szczególnie na rdzę brunatną i źdźbłową, także na mączniaka i choroby podstawy źdźbła. Termin siewu i dojrzewania średni. Posiada wysoką zawartość białka co jest dużą zaletą w przemyśle piekarniczym i w produkcji na pasze. Janusz Jakubek - Prezes Zarządu PPH Centnas Sp. o.o. mgr inż. Marek Wawer – dyrektor zakładu 17 K ATALOG ZBÓŻ Pszenica ozima – to musisz o niej wiedzieć! Bieżący rok to kolejny sezon, który nie rozpieszcza rolników. W 2015 roku mieliśmy do czynienia suszą, z kolei początek 2016 roku to problem wymarznięć. Podczas tegorocznej zimy od Wielkopolski aż do Pomorza na dużej części pól wymarzły oziminy. Najbardziej ucierpiały jęczmienie, ale sporo też wyleciało pszenic. Najwięcej wymarznięć pszenic było w północnej Wielkopolsce, całym województwie kujawsko-pomorskim, na Pomorzu, a także we wschodniej Polsce. Głównym powodem wymarznięć była oczywiście niesprzyjająca aura pogodowa. Długa wegetacja roślin trwająca do końca grudnia, nagły spadek temperatury na początku stycznia, brak okrywy śnieżnej na niezahartowanych roślinach. Zimny wiatr tylko pogarszał sytuację. Jednak drugim powodem mającym wpływ na taki stan rzeczy były decyzje rolników co do wyboru odmian. Wielu rolników pokusiło się o odmiany pszenicy zagranicznych hodowli o bardzo wysokim potencjale plonowania. Mankamentem tych odmian jest bardzo niska zimotrwałość. Uprawa takich od- \\ Pole w Rogożewie, z którego w 2015 roku zebrano ponad 10-cio tonowy plon ziarna Belissy 18 K ATALOG ZBÓŻ A R T Y K U Ł Y • P s z e n i c a o z i m a – t o m u s i s z o n i e j w i e d z i e ć ! mian jest w naszym klimacie bardzo ryzykowna. Wiele z nich nie jest odnotowanych w Krajowym Rejestrze, co znaczy, że nie zostały gruntownie sprawdzone w warunkach Polski. Sytuacja na polach pokazała, że choć ostatnie zimy przebiegały dość łagodnie, to wspomniane odmiany nie sprostały tym warunkom. W związku z tym należy zainteresować się innymi odmianami. Większość odmian, które nie przetrwały tej zimy to odmiany zagraniczne. \\ Tomasz Karaś, kierownik Gospodarstwa Rogożewo: „Beliisa jest łatwa w prowadzeniu łanu” Zimotrwałość… Biorąc pod uwagę ostatnie problemy z przezimowaniem pszenic warto rozważyć uprawę nowo zarejestrowanej w 2014 roku odmiany pszenicy ozimej Belissa. Już w samym kontekście zimotrwałości jest kreacją godną polecenia. W sytuacji, gdzie w wielu rejonach kraju borykaliśmy się z wymarznięciami pszenic, Belissa radziła sobie na tyle dobrze, że COBORU po zimie 2016 zwiększył tej odmianie parametr zimotrwałości na 5° (ocena w skali 9°). Mrozoodporność odmiany została zweryfikowana także podczas fatalnej zimy 2012, kiedy to badana była w doświadczeniach rejestrowych. Dobra odporność na niskie temperatury z pewnością przyczyniła się do tego, że odmiana trafiła do rejestru. … i plenność Dobre wyniki plonowania Belissy potwierdzają oficjalne wyniki badań. Doświadczenia rejestrowe COBORU w latach 2012‑2013 potwierdziły, że jest to nowoczesna odmiana przeznaczona do uprawy zarówno w normalnych, jak i w intensywnych warunkach. W latach rejestracji uzyskała plon 107% wzorca w a1 oraz 104% wzorca w a2. Wielu rolników przeświadczonych jest jednak, że wyniki plonowania z poletek nijak mają się do produkcji towarowej ziarna danej odmiany. W przypadku Belissy, potencjał plonowania potwierdza Tomasz Karaś, kierownik Gospodarstwa Rogożewo w województwie wielkopolskim, który na swych by się w plonie” – mówi Tomasz Karaś. Na polu, na którym uprawiał wtedy Belissę, zastosowano jesienne nawożenie w postaci 300 kg NPK po przedplonie rzepakowym, Wiele korzystnych cech odmiany Belissa pozwala ją zaliczyć do grupy bardzo cennych, polskich odmian z dużymi szansami, by stać się jedną z najpopularniejszych odmian i odnieść rynkowy sukces. polach Belissę uprawia już drugi rok. „W 2015 roku z 18 hektarowego pola klasy 3a Belissa dała średnio ponad 10 ton ziarna. Był to rok bardzo suchy, co wpłynęło na zniżkę plonu, ale odmiana i tak zaplonowała wyżej niż prognozowałem, a ziarno było zdrowe i dobrej jakości. Myślę, że przy bardziej pomyślnym przebiegu pogody odmiana jeszcze bardziej odwdzięczyła- natomiast na wiosnę łącznie 180 kg czystego azotu w 3 dawkach (250 kg saletrosanu przed ruszeniem wegetacji, w drugiej dawce 220 kg saletry amonowej w fazie strzelania w źdźbło oraz 100 kg w trzeciej dawce). Wraz z każdym z trzech zabiegów fungicydowych stosowano nawożenie dolistne siarczanem magnezu oraz nawozem wieloskładnikowym. Pszenica została także skrócona. 19 20 Zdrowotność Rolnicy mądrzy przed szkodą Tomasz Karaś, zachęcony dobrymi wynikami odmiany, także i w tym roku postawił na uprawę tej odmiany. Spotkaliśmy się na polu u Pana Karasia, na którym akurat wykonywane były profilaktyczne zabiegi fungicydowe. Była to też dobra okazja do oceny stanu planacji Belissy. „Odmiana dobrze przezimowała, rośliny silnie się rozkrzewiły i ładnie rozwinęły. Belissa wykazała się bardzo dobrym wigorem i od samego początku łan nabrał intensywnej zielonej barwy. Na roślinach nie było widać oznak chorób” – mówi Tomasz Karaś. Dodaje też, że odmiana jest łatwa w prowadzeniu łanu. Z pewnością pomocna jest w tym duża odporność na choroby grzybowe, w szczególności na rdzę brunatną oraz mączniaka. Niska podatność na choroby podstawy źdźbła sprawia, że odmiana daje możliwość uprawy w stanowiskach po zbożach. W ostatnich latach w Polsce bardzo nasiliło się zjawisko występowania rdzy żółtej, na którą odmiana ma zwiększoną odporność. „Mamy doświadczenia poletkowe kandydatów do rejestracji zlokalizowane w różnych regionach krajów. Na każdym z nich mamy też wysianą Belissę. Odmiana jest w tym roku czysta i zdrowa, nie widać na niej żadnych porażeń rdzą żółtą. To duża zaleta odmiany, którą w 2015 roku COBORU potwierdziło wynikiem 7,6 w skali 9°” – informuje hodowca odmiany, dr Edward Witkowski. Sporo takich właśnie rolników w tym roku zjechało na wystawy rolnicze organizowane corocznie przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, czyli z rejonu, gdzie wymarzło bardzo wiele pszenic. W tym roku zwiedzający poletka mieli ułatwione zadanie. Oceniali tylko nieliczne odmiany o najwyższej zimotrwałości. Pośród nich uwagę przyciągała Belissa, która wyróżniała się łatwo zauważalną na tle innych odmian wczesnością i dorodnymi kłosami. Zalety Belissy dostrzeżone przez profesjonalistów Eksperci branży szybko zauważyli walory Belissy, dzięki czemu jest już ona dostępna w portfolio najlepszych firm nasiennych w kraju. „Belissę obserwuję od samego początku. Potwierdza się jej potencjał plonowania i zimotrwałość. Uważam, że w tej odmianie warty jest też podkreślenia fakt dobrych parametrów jakościowych ziarna. Wysoka zawartość białka w ziarnie (13,6%), ponad 30% zawartość glutenu oraz odpowiednia liczba opadania sprawiają, że jest to odmiana przydatna na cele młynarsko-piekarnicze” – mówi Leszek Chmielnicki, Prezes Zarządu firmy ROLNAS w Bydgoszczy. – Większością cech technologicznych dorównuje wzorcowej odmianie, a jej dużym atutem jest wysoka przedżniwna odporność na porastanie (maksymalna ocena w skali 9°, odmiana wzorcowa 6°). Co istotne, dzięki krótkiemu i sztywnemu źdźbłu odmiana jest bardzo odporna na wyleganie – dodaje. Odmiana Belissa już od ubiegłego roku jest w produkcji nasiennej firmy ROLNAS. Wybór jest nieprzypadkowy, gdyż odmiana praktycznie wyczerpuje uprawę tego gatunku. Wiele korzystnych cech odmiany pozwala ją zaliczyć do grupy bardzo cennych, polskich odmian z dużymi szansami, by stać się jedną z najpopularniejszych odmian i odnieść rynkowy sukces. Dodatkowo nadaje się do uprawy po różnych przedplonach i na różnych stanowiskach, także tych przeciętnych i nieco zakwaszonych, gdyż cechuje ją tolerancja na duże stężenie glinu. Szczerze polecam wszystkim rolnikom. Leszek Chmielnicki Prezes Zarządu Przedsiębiorstwo Nasienne ROLNAS Sp. z o. o. Belissa 2. miejsce w Polsce pod względem przezimowania w grupie pszenic chlebowych 3. miejsce pośród wszystkich odmian pszenic w Krajowym Rejestrze COBORU 2016 107% Plon ziarna wzorca* wysoka mrozoodporność (5) krótka i sztywna słoma (ok. 88 cm) *COBORU średnia w latach 2012-2013 Pszenica ozima Pszenica 22 Podstawowe zalecenia agrotechniczne Wymagania glebowe i przedplon Pszenica ozima Pszenicę ozimą należy uprawiać tylko na najlepszych glebach (kompleksy: pszenny bardzo dobry, pszenny dobry, żytni bardzo dobry). Gwarantuje to uzyskanie bardzo dobrego surowca. Na glebach słabszych (kompleks pszenny wadliwy, żytni dobry) zwiększa się udział pośladu w plonie. Wymagania pszenicy, co do przedplonu są duże. Najlepszymi przedplonami są: rośliny strączkowe, rzepak ozimy, ziemniaki (z wyjątkiem późnych odmian), a także: owies, kukurydza na kiszonkę, koniczyna z trawami. Negatywny wpływ przedplonu można ograniczyć uprawą poplonów ścierniskowych. Pszenica jara Pszenica jara wymaga gleb dobrych i bardzo dobrych, zwięzłych, dobrze utrzymujących wodę (kompleksy: pszenny bardzo dobry i dobry, żytni bardzo dobry, pastewny mocny i pszenny górski), o odczynie obojętnym. Najlepszymi przedplonami są: okopowe, motylkowe wieloletnie i ich mieszanki z trawami, strączkowe i ich mieszanki ze zbożami. Uprawa roli Siew Pszenica ozima Pszenica ozima Prawidłowa uprawa gleby ma istotny wpływ na plonowanie pszenicy, a szczególnie na jakość plonu odmian jakościowych. Należy terminowo wykonać uprawki pożniwne, a następnie orkę siewną i uprawę przedsiewną. Doprawienie roli przed siewem powinno być bardzo staranne, co gwarantuje szybkie, pełne i wyrównane wschody, a w rezultacie wysoki i dobrej jakości plon. Wpływ terminu siewu na wysokość i jakość plonu jest bardzo duża, szczególnie w przypadku odmian jakościowych. W zależności od regionu termin siewu przypada pomiędzy 15 września a 5 października. Opóźnienie siewu wpływa negatywnie na jakość i wysokość plonu. Należy też pamiętać o odpowiednim zwiększeniu normy wysiewu. Wcześniejszy siew pociąga za sobą zwiększone zagrożenie chorobami, a więc należy przewidzieć przeprowadzenie odpowiednich zabiegów ochrony roślin. Gęstość siewu: 350‑500 ziaren/m2, tj. wysiew 180‑250 kg/ha (zależnie od regionu, stanowiska, jakości gleby, terminu siewu, a także odmiany), kwalifikowanym materiałem siewnym pochodzącym ze sprawdzonego źródła. Pszenica jara Pszenica jara wymaga starannej uprawy roli, umożliwiającej jak najwcześniejszy siew. Warunków tych spełnić nie można bez wykonania całości upraw jesiennych. Jeżeli istnieje możliwość, to przed orką przedzimową należy wykonać uprawki pożniwne oraz nawożenie mineralne. Wczesną wiosną, gdy pozwoli stan uwilgocenia pola, wykonać uprawki przedsiewne, a także nawożenie azotowe. Pszenica jara Termin siewu decyduje w znacznym stopniu o wielkości przyszłych plonów, dlatego pszenicę jarą należy siać jak najwcześniej, gdy tylko warunki wilgotnościowe umożliwią wejście w pole. Głębokość siewu ok. 3 cm, rozstawa międzyrzędzi 11‑15 cm, gęstość siewu 450‑550 ziaren/m2, tj. wysiew 190‑250 kg/ ha, kwalifikowanym materiałem siewnym pochodzącym ze sprawdzonego źródła. 23 Belissa Nowość! Rejestracja 2014 Zalety • łączy w sobie wiele pozytywnych cech pożądanych przez producentów pszenica ozima • odmiana o bardzo stabilnych parametrach jakości – większością cech technologicznych dorównuje wzorcowej odmianie Tonacja • wysoka plenność odmiany – zarówno w normalnych, jak i w intensywnych warunkach uprawy • bardzo wysoka przedżniwna odporność na porastanie – w 9-stopniowej skali ocena 9 przy 6 odmiany wzorcowej • nadaje się do uprawy w różnych warunkach – środowiskach, stanowiskach i po różnych przedplonach. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 149 średniowczesny Mączniak prawdziwy 7,8 bardzo dobra Termin dojrzałości pełnej* 203 średni Septorioza liści 6,5 dobra Zimotrwałość 5 wysoka Septorioza plew 6,8 dobra Wysokość roślin 88 cm średnia Brunatna plamistość liści 7,3 dobra Wyleganie 5,5 wysoka Rdza brunatna 7,8 bardzo dobra Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza żółta 7,6 dobra Reakcja na zakwaszenie gleby 5 średnia Fuzarioza kłosów 7,1 dobra Pleśń śniegowa 8,4 bardzo dobra Choroby podstawy źdźbła 8,1 bardzo dobra * liczba dni od 01 stycznia Cechy jakościowe B Klasa jakości 24 Odporność na choroby Wyrównanie ziarna>2,5 mm 88% średnie Gęstość ziarna w stanie zsypnym 4 średnie Zawartość glutenu 7 wysoka Zawartość białka 13,6% wysoka Wskaźnik sedymentacjny 6 Wydajność mąki 5 Objętość chleba 7 wysoka Wodochłonność mąki 9 bardzo wysoka Liczba opadania 8 wysoka K ATALOG ZBÓŻ • Termin i norma wysiewu Termin wysiewu III dekada września - wschodnie rejony kraju do I dekady października - rejony zachodnie Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m2) wczesny, dobre warunki wschodów 350 wysoka optymalny, średnie warunki 400 wysoka późny, gorsze warunki wschodów 450 PSZENICA Nawożenie Nawożenie azotowe 80-140 kg/ha rozłożone na kilka dawek: 60-70 kg N/ha w momencie ruszenia wegetacji wiosną 40-50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło do 40 kg/ha w czasie kłoszenia lub płynne po kłoszeniu Nawożenie fosforowe 50-100 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 40-120 kg/ha K2O Wymagania glebowe pszenica ozima Odmiana przystosowana do tradycyjnych i intensywnych warunków uprawy. Bardzo dobrze i dobrze plonuje na glebach kompleksów pszennych i żytnich bardzo dobrych. Najwyższe plony uzyskuje się po takich przedplonach jak: rzepak ozimy, strączkowe i motylkowe oraz wcześnie schodzące z pola okopowe Właściwości plonotwórcze Plonowanie w a1 2013 - 107% 2012 - 111% bardzo wysokie Plonowanie w a2 2013 - 100% 2012 - 109% wysokie MTZ 45-48 g wysoka Średni plon w latach 2012 i 2013 wg COBORU Rejony kraju I II III IV V VI a1 98% 111% 110% 129% 112% 102% a2 107% 102% 105% 118% 104% 99% Wyniki przezimowania pszenic COBORU 2016 średnia wyników z całego kraju woj. kujawsko-pomorskie Odmiany chlebowe (grupa B) Odmiany chlebowe (grupa B) odmiana % roślin martwych (2015/2016) odmiana 1. miejsce inna odmiana polska 11 % roślin martwych (2015/2016) 1. miejsce Belissa 2. miejsce Belissa 23 15 2. miejsce inna odmiana zagraniczna inna odmiana zagraniczna 25 15 3. miejsce inna odmiana zagraniczna 29 inna odmiana zagraniczna 34 inna odmiana polska 19 3. miejsce inna odmiana zagraniczna 17 4. miejsce 4. miejsce inna odmiana polska 19 4. miejsce Wszystkie odmiany łącznie Wszystkie odmiany łącznie odmiana % roślin martwych (2015/2016) 1. miejsce inna odmiana polska 10 2. miejsce inna odmiana polska 12 3. miejsce Belissa 15 inna odmiana zagraniczna 4. miejsce 1. miejsce odmiana % roślin martwych (2015/2016) inna odmiana polska 18 inna odmiana polska 18 2. miejsce inna odmiana polska 22 15 3. miejsce Belissa 23 inna odmiana polska 16 4. miejsce inna odmiana zagraniczna 25 inna odmiana polska 16 K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA 25 Wydma zimotrwała Zalety pszenica ozima • odmiana jakościowa o bardzo wysokiej zawartości białka i glutenu • wysokoplenna przy intensywnych warunkach uprawy • odporna na wyleganie, osypywanie ziarna i porastanie w kłosie • odporna na mączniaka, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła • tolerancja na zakwaszenie gleby na poziomie odmian krajowego rejestru Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 151 średni Mączniak prawdziwy 6,7 średnia Termin dojrzałości woskowej* 198 średni Septorioza liści 5,5 średnia Zimotrwałość 5 wysoka Septorioza plew 6,9 średnia Wysokość roślin 89 cm średnia Brunatna plamistość liści 6,8 dobra Wyleganie 8,3 wysoka Rdza brunatna 6,2 niska Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza żółta 7,9 dobra Reakcja na zakwaszenie gleby 4 niska Fuzarioza kłosów 7,5 średnia MTZ 40-41 g średnia Pleśń śniegowa 7,7 dobra Choroby podstawy źdźbła 7,4 średnia * liczba dni od 01 stycznia Cechy jakościowe Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 A Klasa jakości 26 Odporność na choroby wczesny, dobre warunki wschodów 400 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 83% średnie optymalny, średnie warunki 450 Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka późny, gorsze warunki wschodów 500 Zawartość glutenu 6 wysoka Zawartość białka 6 wysoka Wskaźnik sedymentacjny 8 bardzo wysoki Wydajność mąki 6 wysoka Objętość chleba 7 wysoka Wodochłonność mąki 8 wysoka Liczba opadania 8 bardzo wysoka K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA Nawożenie Nawożenie azotowe 80-140 kg/ha rozłożone na kilka dawek: 60-70 kg N/ha w momencie ruszenia wegetacji wiosną 40-50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło do 40 kg/ha w czasie kłoszenia lub płynne po kłoszeniu Nawożenie fosforowe 50-100 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 40-120 kg/ha K2O Zawisza wysokie parametry jakościowe • wysokoplenna odmiana jakościowa (grupa A) o wysokim wskaźniku sedymentacji (SDS) • rośliny niskie o dużej odporności na wyleganie • ziarno czerwone, dobrze wyrównane, o wysokiej zawartości białka i glutenu • odporna na mączniaka, septoriozę plew, fuzariozę kłosów pszenica ozima Zalety • duża liczba opadania, dobra wydajność ogólna mąki • termin kłoszenia i dojrzewania średni, odporna na porastanie w kłosie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Termin kłoszenia* 151 średni Mączniak prawdziwy 6,7 średnia Termin dojrzałości woskowej* 198 średni Septorioza liści 5,5 średnia Zimotrwałość 5 wysoka Septorioza plew 6,9 średnia Wysokość roślin 89 cm średnia Brunatna plamistość liści 6,8 dobra Wyleganie 8,3 wysoka Rdza brunatna 6,2 niska Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza żółta 7,9 dobra Reakcja na zakwaszenie gleby 4 niska Fuzarioza kłosów 7,5 średnia MTZ 40-41 g średnia Pleśń śniegowa 7,7 dobra Choroby podstawy źdźbła 7,4 średnia * liczba dni od 01 stycznia Cechy jakościowe Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 A Klasa jakości wczesny, dobre warunki wschodów 400 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 83% średnie optymalny, średnie warunki 450 Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka późny, gorsze warunki wschodów 500 Zawartość glutenu 6 wysoka Zawartość białka 6 wysoka Wskaźnik sedymentacjny 8 bardzo wysoki Wydajność mąki 6 wysoka Objętość chleba 7 wysoka Wodochłonność mąki 8 wysoka Liczba opadania 8 bardzo wysoka Nawożenie Nawożenie azotowe 80-140 kg/ha rozłożone na kilka dawek: 60-70 kg N/ha w momencie ruszenia wegetacji wiosną 40-50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło do 40 kg/ha w czasie kłoszenia lub płynne po kłoszeniu Nawożenie fosforowe 50-100 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 40-120 kg/ha K2O K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA 27 SMH87 pszenica durum Zalety pszenica jara twarda • doskonale nadaje się do produkcji makaronu • odmiana oścista - doskonale sprawdza się w rejonie żeru zwierzyny leśnej • odmiana krótkosłoma (80-85 cm) - nie wylega • szerokie zastosowanie ziarna - semolina, mąka, kus kus, makaron, pizza, tortilla, bulgur, pszenica prażona (ekspandowana), suche ciasteczka, dodatek do wielu gatunków chleba • wczesna pod względem kłoszenia o około 2 dni w stosunku do wzorcowych odmian pszenicy zwyczajnej Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 162 średnio wczesny Mączniak prawdziwy 8,2 bardzo wysoka Termin dojrzałości pełnej* 210 średnio wczesny Septorioza liści 6,2 wysoka Wysokość roślin 83 cm średnia Septorioza plew 7,3 wysoka Wyleganie 6 wysoka Brunatna plamistość liści 7,3 wysoka Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza brunatna 7,9 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 średnia Rdza żółta 8,3 bardzo wysoka MTZ 45-48 g wysoka Fuzarioza kłosów 7,3 wysoka Choroby podstawy źdźbła 7,5 wysoka * liczba dni od 01 stycznia Cechy jakościowe 28 Odporność na choroby Termin i norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 79% Gęstość ziarna w stanie zsypnym 78 Zawartość glutenu 32,5% Zawartość białka 15,4% Wodochłonność mąki 57,1% Liczba opadania 205 s. Szklistość ziarna Twardość ziarna WHI (Wheat Hardnes Index) Zawartość barwnika żółtego (ppm) 5,9 Względne ciemnienie ciasta 9,4% Zawartość popiołu w ziarnie (% s.m.) 1,87 Zawartość popiołu w smolinie (% s.m.) 0,94 Siew wiosenny jak najwcześniejszy 450-550 Nawożenie Nawożenie azotowe 60-120 kg/ha rozłożone na dwie dawki 40-60 % przedsiewnie 40-50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło 91,8% Nawożenie fosforowe 188 j.Br./% 30-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 40-100 kg/ha K2O K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA Poznaj semolinę – gruboziarnistą mąkę lub drobną kaszę, która może przyczynić się do zdrowego stylu życia. Produkuje się ją z ziaren pszenicy twardej (zwanej wymiennie pszenicą durum). Na czym polega wyjątkowość tego wyselekcjonowanego gatunku zboża i jaki wpływ może on mieć na Twoje zdrowie i codzienne samopoczucie dowiesz się w poniższej treści. Co to jest semolina z pszenicy durum i do czego się ją wykorzystuje? Pszenica durum (łac. Triticum durum) – jest specyficznym gatunkiem, wydzielonym spośród innych uprawnych gatunków pszenic ze względu na swoje specyficzne cechy. Odznacza się od innych rodzajów pszenicy większą twardością i szklistością ziarna i bursztynowo-żółtą barwą. Ze uwagi na swoje charakterystyczne cechy, używana jest do produkcji makaronów, dlatego często też nazywana jest pszenicą makaronową. Na skutek przemiału ziaren powstaje semolina – drobna kaszka o cennych, zdrowotnych właściwościach. Semolinę stosuje się w przemysłowej produkcji kuskusu i makaronu. Pszenica durum szczególne sukcesy święci w Europie i Ameryce Północnej (tam penne i spaghetti produkuje się tylko z pszenicy twardej). W Afryce Północnej popularny jest z kolei otrzymywany z niej kuskus (drobna kasza). Podczas gotowania makaron z semoliny utrzymuje pożądaną zwartą fakturę, a po zagotowaniu zyskuje pochodzący od pszenicy, bursztynowy kolor. Makarony te wyróżnia dobra jakość i charakterystyczna konsystencja – są one wytworzone jedynie z naturalnych składników i nie potrzebują ani konserwantów, ani sztucznych barwników. Dla porównania: makarony z pszenicy zwyczajnej pochłaniają przy gotowaniu więcej wody, są lepkie i jasnoszare, przez co potrzebują sztucznego zabarwienia. Makarony z semoliny nie sklejają się i pozostają al dente. Dlaczego semolina jest fit? Semolinę warto wprowadzać do naszej kuchni nie tylko dlatego, że produkty z niej są bardzo smaczne, ale też pomagają utrzymać smukłą sylwetkę. Na przykład 100 g suchego makaronu dostarcza aż 330 kcal, ale podczas gotowania 3-krotnie zwiększa on swoją masę, a więc de facto 100 g makaronu to tylko 110 kcal. Natomiast talerz spaghetti to 200 g, czyli tyle samo kalorii, ile połowa tabliczki czekolady. Z tym, że to makaron dłużej utrzymuje uczucie sytości, a to za sprawą skrobi, której makaron jest bogatym źródłem. Skrobia uwalniana jest dość wolno, my czujemy sytość na długo, a organizm ma zapewnione stałe źródło energii. Jednym słowem, jedząc makaron łatwiej nam zadbać o sylwetkę, a jeśli dodatkowo jest to makaron z semoliny – dostarczamy organizmowi witaminy oraz mikro i makroelementy. Produkty zbożowe, a szczególnie kasze i makarony, są niezbędnym składnikiem zbilansowanego menu. Pamiętaj, że wybierając produkty z pszeni- cy twardej, zapewnisz sobie dodatkowe witaminy, minerały i błonnik pokarmowy. Jeśli chodzi o witaminy to najwięcej zyskasz tych z grupy B (kwas foliowy i pantotenowy, witaminy B1, B2, B6 i PP), minerały – w makaronie i kuskusie z durum znajdziesz magnez, potas, fosfor, miedź, żelazo, cynk i mangan. Poza wymienionymi składnikami semolina jest także bogatym źródłem białka i tłuszczów. Ponadto niski indeks glikemiczny zapobiega cukrzycy. Pamiętaj jednak, aby makaron z semoliny gotować odpowiednią ilość minut. Jeśli przedłużysz gotowanie i wyjmiesz makaron po 20 minutach, indeks wyniesie już 58, gdzie przy 12-stu minutach wynosi 34. pszenica jara twarda Mąka z pszenicy twardej jest fit! Dodatkowe zalety semoliny: • semolina ze względu na zawartość cynku ma pozytywny wpływ na odporność i działanie antywirusowe, poprawia koncentrację, pomaga walczyć z wypadającymi włosami i łamiącymi się paznokciami. Jeśli jesteś przyszłą mamą, sięgnij po semolinę – cynk jest niezbędnym minerałem do prawidłowego wykształcenia się poszczególnych narządów płodu. • mąka z pszenicy durum ma dobry wpływ na wzrok i skórę dzięki obecności luteiny, której organizm sam nie jest w stanie jej sobie wytworzyć, dlatego musimy pamiętać o niej w swoim jadłospisie i dostarczyć jej z zewnątrz. • semolina dostarcza kwasu foliowego (witaminy B9) i żelaza – oba składniki wspierają walkę i profilaktykę z anemią. Witaminę B9 podobnie jak luteinę powinno się dostarczać organizmowi z zewnątrz. K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA 29 pszenica jara przewódkowa Ostka Smolicka Zalety • odmiana o wysokiej odporności na wiosenne przymrozki – wg badań COBORU 71% roślin żywych (najwyższy wynik pośród odmian pszenic jarych) • odmiana oścista – doskonale sprawdza się w rejonie żeru zwierzyny leśnej • bardzo wysoki status zdrowotny odmiany Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 164 średnio wczesny Termin dojrzałości pełnej* 212 średnio wczesny Wysokość roślin 94 cm średnia do wysokich Wyleganie 7,1 wysoka Odporność na porastanie ziarna 5 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 średnia MTZ 44-46 g średnia * liczba dni od 01 stycznia Cechy jakościowe A Klasa jakości 30 przewódka na późny siew Odporność na wiosenne przymrozki COBORU przeprowadza badania w komorze niskich temperatur i prowokacyjnych warunkach polowych, w których Ostka Smolicka uzyskała najwyższy wynik pośród badanych odmian pszenic jarych (82% roślin żywych; średnia z lat 2009-2011). \\Wyniki doświadczeń własnych na mrozoodporność odmian -3°C -5°C -7°C -9°C -11°C Ostka Smolicka 100 97 90 58 57 wzorzec (pszenica jara przewódka) 100 96 71 42 37 pszenica jara 100 93 59 40 26 polska pszenica ozima 100 100 93 94 75 zagraniczna pszenica ozima (zimotrwałość 1,5) 100 100 93 52 31 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 84% średnie do wysokiego Gęstość ziarna w stanie zsypnym 7 wysoka Zawartość glutenu 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Mączniak prawdziwy 7,8 dobra Wskaźnik sedymentacjny 9 bardzo wysokie Septorioza liści 6,5 dobra Wydajność mąki 4 niska do średniej Septorioza plew 6,8 dobra Objętość chleba 7 średnia do wysokiej Brunatna plamistość liści 7,3 dobra Wodochłonność mąki 9 bardzo wysoka Rdza brunatna 7,8 dobra Liczba opadania 7 średnia do wysokiej Rdza żółta 6,4 średnia Fuzarioza kłosów 6,6 dobra Pleśń śniegowa 8,4 bardzo dobra Choroby podstawy źdźbła 8,0 bardzo dobra K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA Odporność na choroby pszenica jara przewódkowa Rekomendowana do uprawy w województwach: lubuskie (2013) małopolskie (2012) opolskie (2014) śląskie (2013) warmińsko-mazurskie (2012) \\Plon ziarna (dt/ha) przy wysiewie późnojesiennym. Smolice 2009 120 Ostka Smolicka inne odmiany pszenic : 102,6 100 96,2 95,9 94,3 1. wzorzec (pszenica jara przewódka) 2. pszenica jara 3. pszenica ozima 4. pszenica ozima 78,6 80 60 40 1 2 3 Ostka Smolicka jest odmianą przystosowaną do intensywnych warunków uprawy i wdzięczną za stosowanie pełnej technologii. Wzrost plonu jest wtedy bardzo wyraźny. Według badań COBORU, przy stosowaniu technologii podstawowej, w latach 2007 - 2009 wyniósł średnio 58,9 dt/ha, zaś przy pełnej technologii – 70,9 dt/ha. 4 20 \\Plon ziarna (%wzorca) przy wysiewie wiosennym PDO 2011 106 102 98 104% 102% 102% 98% 96% 104% 103% 97% Wymagania glebowe 97% 103% Termin i norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Siew wiosenny jak najwcześniejszy 500-550 Siew późnojesienny (3. dekada października i listopad) zwiększamy normę wysiewu o 10-15% Nawożenie 94 90 A1 – przeciętny poziom agrotechniki Ostka Smolicka inne odmiany pszenicy jarej Nawożenie azotowe 60-120 kg/ha rozłożone na dwie dawki: 40-60%przedsiewnie 40-50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło Nawożenie fosforowe 50-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 40-100 kg/ha K2O A2 – wysoki poziom agrotechniki K ATALOG ZBÓŻ • PSZENICA 31 Raweta plenna „jakościówka” Zalety pszenica jara • odmiana grupy A, o bardzo dużym wskaźniku sedymentacji SDS • rośliny średniowysokie o dużej odporności na wyleganie • dobra gęstość w stanie zsypnym, duża liczba opadania • duża zawartość glutenu i bardzo duża zawartość białka • odmiana odporna na mączniaka, septoriozę liści i kłosa • duża odporność na porastanie ziarna w kłosie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Termin kłoszenia* 164 średnio późny Mączniak prawdziwy 7,8 średnia Termin dojrzałości woskowej* 207 średni Septorioza liści 7,3 dobra Wysokość roślin 94 cm średnia Septorioza plew 7,8 dobra Wyleganie 8,6 wysoka Brunatna plamistość liści 7,5 dobra Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza brunatna 7,7 średnia Reakcja na zakwaszenie gleby 5 średnia Fuzarioza kłosów 8,2 dobra MTZ 42-43 g wysoka Choroby podstawy źdźbła 8,4 dobra * liczba dni od 01 stycznia Termin wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) Cechy jakościowe 2 A Klasa jakości 32 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 90% średnie do wysokiego Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka Zawartość glutenu 9 bardzo wysoka Zawartość białka 9 bardzo wysoka Wskaźnik sedymentacjny 8 wysoki Wydajność mąki 4 Objętość chleba 7 Wodochłonność mąki 9 bardzo wysoka Liczba opadania 9 bardzo wysoka K ATALOG ZBÓŻ • Siew wiosenny jak najwcześniejszy 450 Nawożenie Nawożenie azotowe 100-120 kg/ha N rozłożone na dwie dawki 40-60%przedsiewnie 50 kg/ha w fazie strzelania w źdźbło niska Nawożenie fosforowe 60-80 kg/ha P2O5 wysoka Nawożenie potasowe 40-100 kg/ha K2O PSZENICA Nawozy ADOB® Siła Nauki. Zalecenia uprawowe dla zboża: ADOB® Fe IDHA Sulubor® DF lub ADOB® Bor 0,3 l/ha ADOB® 2.0 Zn IDHA 1 kg/ha 0,5 kg/ha ADOB® Siarka 2 kg/ha ADOB® 2.0 Mo 0,1 l/ha ADOB® 2.0 Cu IDHA 0,5 l/ha ADOB® 2.0 Mn 1 l/ha ADOB® 2.0 Cu IDHA ADOB® 2.0 Mn 1,5 l/ha Basfoliar® 2.0 36 Extra Basfoliar® 2.0 12-4-6+S 1 l/ha 4 l/ha Basfoliar® 2.0 36 Extra 4 l/ha Basfoliar® 36 Extra 2.0 4 l/ha 5 l/ha Jesień 4-8 liść www.adob.com.pl Wiosna Krzewienie Pierwsze kolanko do liścia flagowego Kłoszenie (kwitnienie tylko pszenica) 33 Technologia ochrony pszenicy ozimej Zwalczanie chorób Capalo 337,5 SE 1,5 l/ha lub Regulator wzrostu ® Capalo 337,5 SE 1,0-1,5 l/ha Adexar Plus 1,25 l/ha ® Osiris 65 EC 1,5 l/ha ® Capalo 337,5 SE 1,5 l/ha ® Osiris 65 EC 2,0 l/ha ® lub Zwalczanie chwastów Adexar Plus 1,5 l/ha ® ® Medax Top 350 SC 0,6 l/ha+ 1 l/ha CCC 750 g/l ® Maraton 375 SC 4,0 l/ha ® Biathlon 4D + Dash 50 g/ha + 0,5 l/ha ® Biathlon 4D + Dash 70 g/ha + 0,7 l/ha ® Fastac Active 050 ME 0,15-0,3 l/ha Zwalczanie szkodników ® Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 l/ha ® Zaprawianie Kinto Duo FS 200 ml/dt jesień wiosna 34 Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Technologia ochrony pszenicy jarej Duett Star 334 SE 1,0 l/ha ® Tocata Duo 250 SC 1,0 l/ha ® regulator wzrostu Biathlon 4D + Dash 50 g/ha + 0,5 l/ha ® Biathlon 4D + Dash 70 g/ha + 0,7 l/ha ® Zaprawianie Kinto Duo FS 200 ml/dt 35 Jęczmień 36 Podstawowe zalecenia agrotechniczne Wymagania glebowe i przedplon Uprawa roli Siew Jęczmień ozimy Jęczmień ozimy Jęczmień ozimy Bardzo duży wpływ na wysokość plonu ma dobra uprawa gleby. Po zbiorze przedplonu należy wykonać podorywkę z bronowaniem, a następnie orkę siewną (odpowiednio wcześnie, by gleba mogła osiąść) i uprawki przedsiewne. Termin siewu decyduje w znacznym stopniu o wielkości przyszłych plonów. Terminowy siew wpływa na rozwój systemu korzeniowego, który gwarantuje dobre wypełnienie ziarna, odpowiednią gęstość i masę tysiąca ziaren, a także w dużym stopniu dobre przezimowanie roślin. Optymalny termin siewu to druga, ewentualnie trzecia dekada września. Gęstość siewu: 350‑450 ziaren/m2, tj. wysiew 140‑200 kg/ ha (zależnie od regionu, stanowiska, gleby, terminu siewu), kwalifikowanym materiałem siewnym pochodzącym ze sprawdzonego źródła. Wysokie i najwierniejsze plony uzyskuje się na glebach średniozwięzłych o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego, w dobrej kulturze. Szczególnie przydatne do uprawy są gleby kompleksów od pszennego bardzo dobrego do żytniego dobrego. Najlepszymi przedplonami są: rośliny strączkowe (szczególnie groch), rzepak ozimy, wczesne ziemniaki, a ze zbóż owies. Jęczmień jary Jęczmień jary ma dość duże wymagania glebowe ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy i krótki okres wegetacyjny. Najpewniejsze i wysokie plony uzyskuje się na glebach gliniastych, pylastych i lessowych. Zadowalające plony można też uzyskać na glebach lżejszych, mających zwięźlejsze podłoże i znajdujących się w wysokiej kulturze. Plantacje jęczmienia browarnego powinny być zakładane na glebach żyźniejszych o wysokiej kulturze uprawy i o uregulowanym odczynie gleby na poziomie pH powyżej 5,8. Najlepszymi przedplonami są: okopowe, motylkowe, oleiste, kukurydza, także owies i pszenica. Należy unikać uprawy po życie, pszenżycie i po sobie (choroby podsuszkowe!). Dla plantacji browarnych złymi przedplonami są strączkowe, motylkowe i okopowe. W celu poprawienia stanowiska po zbożach zaleca się uprawę poplonów ścierniskowych. Jęczmień jary Jęczmień ma największe spośród zbóż wymagania co do sprawności roli, a szczególnie stosunków wodno-powietrznych. Bardzo duży wpływ na wysokość plonu ma dobra uprawa gleby. Po zbiorze przedplonu należy wykonać zespół uprawek pożniwnych. Orka zimowa powinna być wykonana jeszcze w październiku (najpóźniej w listopadzie) na głębokość 20‑25 cm, a jedynie po okopowych można ją spłycić do 15‑20 cm. Wiosenna uprawa powinna rozpocząć się od włóknowania, względnie bronowania (można oba zabiegi wykonać jednocześnie), a przez siewem najlepiej zastosować agregat uprawowy. Jęczmień jary Terminowy siew wpływa na rozwój systemu korzeniowego, który gwarantuje dobre wypełnienie ziarna, wysoką masę tysiąca ziaren, a tym samym wysokie plony. Siew należy wykonać jak najwcześniej, gdy tylko warunki wilgotnościowe umożliwiają wejście w pole. Głębokość siewu ok. 3 cm; rozstaw międzyrzędzi 11‑15 cm; gęstość siewu: 300‑500 ziaren/m2, tj. wysiew 130‑175 kg/ha (w zależności od wielkości ziarna, siły kiełkowania, stanowiska, terminu siewu). Zbyt gęsty siew powoduje obniżenie plonu i pogorszenie jego jakości, kwalifikowanym materiałem siewnym pochodzącym ze sprawdzonego źródła. 37 Brosza Nowość! Rejestracja 2015 jęczmień ozimy Pierwsza polska dwurzędowa odmiana jęczmienia ozimego typu pastewnego Wysoki potencjał plonowania Odporność na wymarzanie Bardzo dobra zdrowotność Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 7,8 bardzo wysoka Rzędowość dwurzędowy Plamistość siatkowa 7,5 wysoka Termin kłoszenia* 139 średni Rdza jęczmienia 8 wysoka Termin dojrzałości woskowej* 172 średnio wczesny Rynchosporioza 8,2 bardzo wysoka Termin dojrzałości pełnej* 178 średni Ciemnobrunatna plamistość liści 7,9 bardzo wysoka Zimotrwałość 4,5-5,0 bardzo wysoka Pleśń śniegowa 7,6 wysoka Wysokość roślin 98 średnia Odporność na wyleganie 7,5-8,3 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru Rejony wschodnie 10-15 września Odporność na osypywanie ziarna 7,8-8,6 wysoka do bardzo wysokiej Rejony centralne 12-18 września Rejony zachodnie 16-25 września wysoka Liczba kiełkujących ziaren na m2 wczesny, dobre warunki wschodów 250-300 optymalny, średnie warunki 300-350 późny, gorsze warunki wschodów 400 powyżej 50 g MTZ Termin i norma wysiewu Charakterystyka jakościowa 38 Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 97-98% bardzo wysokie Gęstość ziarna w stanie zsypnym 69,8 kg/hl duża Zawartość białka 10,9% wysoka K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ Nawożenie mineralne Przedsiewne 18, 60, 90 NPK Strzelanie w źdźbło 50 kg N jęczmień ozimy Zalety • odmiana o wielu korzystnych cechach pożądanych przez producentów • plonuje na poziomie wzorcowych odmian dwurzędowych jęczmienia ozimego, a wybranych rejonach przewyższa wzorzec w plonie ziarna • tolerancyjna pod względem stanowiska o średnich wymaganiach glebowych – dobrze plonuje na glebach kompleksów żytnich, obojętnych i lekko kwaśnych • wysoka zimotrwałość: – w warunkach polowych zweryfikowana podczas feralnej zimy w 2012 r. – w warunkach prowokacyjnych (komora niskich temperatur) w latach 2012‑2014 przewyższała odmianę wzorcową • wysoka odporność na powszechnie występujące porażenia w jęczmieniu • bardzo dobra omłacalność ziarna • niska podatność na wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej oraz przed zbiorem • wysoka zawartość białka (w porównaniu do wzorcowych odmian dwurzędowych) Plonowanie Odmiana o wysokim potencjale plonowania na poziomie wzorcowych odmian dwurzędowego jęczmienia ozimego. W rejonach I, III, IV na poziomie a1 i w rejonach I, IV i VI na poziomie a2 plonuje powyżej wzorca (wg COBORU 2014). • wysoka (poziom a1) do bardzo wysokiej (poziom a2) odporności na osypywanie ziarna • bardzo dobrze reaguje na regulatory wzrostu Średni plon w latach 2012 i 2013 wg COBORU Rejony kraju I II III IV V VI a1 104% 97% 101% 104% 98% 97% a2 100% 98% 93% 103% 98% 110% K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 39 Bartosz stabilnie plonujący we wszystkich rejonach kraju Zalety jęczmień ozimy • wysoki plon we wszystkich rejonach kraju • dobra zimotrwałość • genetyczna odporność na wirusa żółtej mozaiki jęczmienia • dobra odporność na plamistość siatkową i rdzę jęczmienia • niska podatność na wyleganie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Kierunek użytkowania pastewny Rzędowość wielorzędowy Termin kłoszenia* 139 średni Termin dojrzałości woskowej* 182 średni Zimotrwałość 5,0 na poziomie odmian krajowego rejestru Wysokość roślin 98 średnia Odporność na wyleganie 6,9 na poziomie odmian krajowego rejestru Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 45 g na poziomie odmian krajowego rejestru * - (liczba dni od 01 stycznia) Charakterystyka jakościowa 40 Wyrównanie ziarna > 2,2 mm 94% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka Zawartość białka 5 na poziomie odmian krajowego rejestru K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ Odporność na choroby Mączniak prawdziwy 7,0 na poziomie odmian krajowego rejestru Plamistość siatkowa 7,6 na poziomie odmian krajowego rejestru Rdza jęczmienia 7,7 na poziomie odmian krajowego rejestru Rynchosporioza 6,9 niska Ciemnobrunatna plamistość liści 7,2 niska do średniej Pleśń śniegowa 7,0-7,5 średnia do wysokiej Przedsiewne 18, 60, 90 NPK Strzelanie w źdźbło 50-70 kg N Nawożenie mineralne Rekomendacja COBORU do uprawy w województwie opolskim (2010) Bażant mrozoodporny i wysokoplonujący • 110% wzorca w doświadczeniach COBORU dla VI rejonu (małopolskie, świętokrzyskie, podkarpackie); rok zbioru: 2012 • dobra mrozoodporność • dość wysoka odporność na mączniaka, na pozostałe choroby – dobra • wysoka zawartość białka w ziarnie • rośliny o wysokiej odporności na wyleganie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 8,0 wysoka Rzędowość wielorzędowy Plamistość siatkowa 8,0 wysoka Termin kłoszenia* 135 średni Rdza jęczmienia 6,1 niska Termin dojrzałości woskowej* 177 średni Rynchosporioza 8,1 wysoka Zimotrwałość 5,0 na poziomie odmian krajowego rejestru Ciemnobrunatna plamistość liści 6,7 na poziomie odmian krajowego rejestru Wysokość roślin 105 średnia Pleśń śniegowa 7,6 wysoka Odporność na wyleganie 7,0 na poziomie odmian krajowego rejestru Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 42 g niska do średniej Przedsiewne 18, 60, 90 NPK Strzelanie w źdźbło 50-70 kg N * - (liczba dni od 01 stycznia) jęczmień ozimy Zalety Nawożenie mineralne Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 91% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka Zawartość białka na poziomie odmian krajowego rejestru K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 41 Ringo Nowość! Rejestracja 2016 Zalety jęczmień jary • bardzo wysoka plenność odmiany – zarówno na średnio – jak i na intensywnym poziomie uprawy • wysoki status zdrowotny roślin – z wysoką odpornością na najczęściej występujące porażenia w jęczmieniu • rośliny dość niskie o bardzo dużej odporności na wyleganie • dość wczesny (11.06‑13.06) termin kłoszenia i dojrzewania • wysoka zawartość białka w ziarnie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 7,9 – 8,7 wysoka (Mlo) Termin kłoszenia* 164 średni Plamistość siatkowa 6,6-7,9 średnia do wysokiej Termin dojrzałości woskowej* 190 średni Rdza jęczmienia 7,8-8,3 wysoka Wysokość roślin 64-69 niska do średnich Rynchosporioza 7,3-8,4 wysoka Odporność na wyleganie 7,1-8,0 bardzo wysoka Ciemnobrunatna plamistość liści 7,0-7,8 średnia do wysokiej Reakcja na zakwaszenie gleby 12 bardzo wysoka MTZ 52-55 g bardzo wysoka * - (liczba dni od 01 stycznia) Nawożenie mineralne Przedsiewne 70 – 85 kg/ha 85-100 kg/ha 40-60 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 30-50 kg N Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 91-93% bardzo wysokie Gęstość ziarna w stanie zsypnym 70,8 duża Zawartość białka 9,7% średnia do wysokiej Właściwości plonotwórcze 106 105% 77,3 dt/ha 104% 88,4 dt/ha 104 102 102% 91,3 dt/ha 100% 78,6 dt/ha 100 98 2015 2014 A1 42 K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 2015 2014 A2 \\COBORU, Lista Opisowa Odmian - 2016 Rubaszek Nowość! Rejestracja 2014 • stabilny plon na poziomie odmian wzorcowych w 3 ostatnich latach (PDO 2013‑2015) • rośliny średniej wysokości o dobrej odporności na wyleganie jęczmień jary Zalety • dobrze plonuje w skali całego kraju, szczególnie polecany do uprawy w I, V i IV rejonie (odpowiednio 74,0 dt/ha – 100%, 68,0 dt/ha – 100% i 84,9 dt/ha – 102% w a1 wg PDO 2015) • odmiana o dobrej odporności na porażenia występujące w jęczmieniu • nasiona o dość wysokiej zawartości białka Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 8,0 bardzo wysoka (Mlo) Termin kłoszenia* 157 średni Plamistość siatkowa 7,3 wysoka Termin dojrzałości woskowej* 197 średni Rdza jęczmienia 7,5 wysoka Wysokość roślin 70 niska do średniej Rynchosporioza 7,7 wysoka Ciemnobrunatna plamistość liści 7,2 wysoka Odporność na wyleganie 7,1 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 47-48 g na poziomie odmian krajowego rejestru Nawożenie mineralne Przedsiewne 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 40 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 20 kg N * (liczba dni od 01 stycznia) Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 86% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 duża Zawartość białka 9,3% na poziomie odmian krajowego rejestru Właściwości plonotwórcze 107% 65,2 dt/ha 108 106 Rekomendacja COBORU do uprawy w województwach: - lubuskie 2016 - świętokrzyskie 2016 - zachodnio-pomorskie 2016 104% 70,3 dt/ha 104 102 100 \\COBORU, doświadczenia rejestrowe 100% 67,7 dt/ha 100% 56,3 dt/ha 98 96 2013 2012 A1 2013 2012 A2 K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 43 Raskud odporność na wszystkie podstawowe choroby Zalety jęczmień jary • dobra plenność • wysoka zawartość białka • rośliny dość wysokie o dobrej odporności na wyleganie • masa 1000 ziaren dość wysoka • odporność na wszystkie podstawowe choroby na poziomie odmian z Krajowego Rejestru Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Kierunek użytkowania pastewny Termin kłoszenia* 157 średni Termin dojrzałości woskowej* 197 średni Wysokość roślin 79 średnia Odporność na wyleganie 5,9 na poziomie odmian krajowego rejestru Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 49-50 g wysoka * - (liczba dni od 01 stycznia) Odporność na choroby Mączniak prawdziwy 7,0 na poziomie odmian krajowego rejestru (Mlo) Plamistość siatkowa 7,5 na poziomie odmian krajowego rejestru Rdza jęczmienia 7,4 na poziomie odmian krajowego rejestru Rynchosporioza 7,8 średnia do wysokiej Ciemnobrunatna plamistość liści 7,1 na poziomie odmian krajowego rejestru Nawożenie mineralne Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 90% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 7 duża Zawartość białka 7 średnia do wysokiej Przedsiewne 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 40 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 20 kg N Właściwości plonotwórcze Rekomendacja COBORU do uprawy w województwie podkarpackim (2015) 106 104 102 100 104% 103% 100% 101% 100% 98% 98 96 2011 2010 A1 44 K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 2009 2011 2010 A2 2009 \\COBORU, doświadczenia rejestrowe Rubinek wysoki potencjał plonowania • dobrze plonuje, szczególnie przy a2 (podwyższone nawożenie azotowe o ok. 40 kg N/ha oraz pełna ochrona chemiczna) • nasiona wyrównane o dużej masie 1000 ziaren (średnio 51,5 g) i dość dużej zawartości białka • zalecana do uprawy w całym kraju, szczególnie w południowo-zachodniej Polsce (woj. dolnośląskie, opolskie, śląskie) jęczmień jary Zalety • bardzo duża odporność na mączniaka prawdziwego (gen odporności Mlo), dość duża odporność na rynchosporiozę i czarną plamistość Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 8,5 wysoka (Mlo) Termin kłoszenia* 168 średni Plamistość siatkowa 7,5 średnia do wysokiej Termin dojrzałości woskowej* 202 średni Rdza jęczmienia 7,1 niska do średniej Wysokość roślin 85 wysokie Rynchosporioza 7,9 średnia do wysokiej Odporność na wyleganie 6,9 na poziomie odmian krajowego rejestru Ciemnobrunatna plamistość liści 7,7 średnia do wysokiej Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 51-52 g wysoka Nawożenie mineralne Przedsiewne 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 50-70 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 40 kg N * - (liczba dni od 01 stycznia) Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 89% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian krajowego rejestru Zawartość białka 6 na poziomie odmian krajowego rejestru K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 45 Bryl bardzo dobra odporność na choroby Zalety jęczmień jary • dwurzędowa odmiana o dobrze wyrównanym ziarnie • szczególnie mało wrażliwa na mączniaka i plamistość siatkową • odporność na wyleganie lepsza od większości zrejonizowanych odmian • dobrze plonuje we wszystkich rejonach kraju • odmiana o niewielkich wymaganiach glebowych Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Kierunek użytkowania pastewny Mączniak prawdziwy 8,1 średnia do dobrej (Mlo) Termin kłoszenia* 158 średni Plamistość siatkowa 7,6 średnia Termin dojrzałości woskowej* 197 średni Rdza jęczmienia 7,3 średnia Wysokość roślin 77 niska do średniej Rynchosporioza 7,7 średnia do dobrej Odporność na wyleganie 6,5 na poziomie odmian krajowego rejestru Ciemnobrunatna plamistość liści 7,0 średnia Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 45-46 g na poziomie odmian krajowego rejestru Nawożenie mineralne Przedsiewne 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 50-70 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 40 kg N * - (liczba dni od 01 stycznia) Charakterystyka jakościowa 46 Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 86% na poziomie odmian krajowego rejestru Zawartość białka 12,5% na poziomie odmian krajowego rejestru K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ Boss przeciętne wymagania glebowe • dwurzędowa odmiana o dużej zawartości białka • dobra odporność na podstawowe choroby • duża masa 1000 ziaren, dobre wyrównanie ziarna i mały udział pośladu • przeciętne wymagania glebowe; bardzo dobrze plonuje na terenie całego kraju odmiana o niewielkich wymaganiach glebowych Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Kierunek użytkowania pastewny Termin kłoszenia* 158 średni Termin dojrzałości woskowej* 198 średni Wysokość roślin 78 Odporność na wyleganie 6,2 Reakcja na zakwaszenie gleby MTZ Odporność na choroby Mączniak prawdziwy 7,8 średnia do dobrej Plamistość siatkowa 7,4 na poziomie odmian krajowego rejestru niska do średniej Rdza jęczmienia 7,2 na poziomie odmian krajowego rejestru na poziomie odmian krajowego rejestru Rynchosporioza 7,5 5 na poziomie odmian krajowego rejestru na poziomie odmian krajowego rejestru Ciemnobrunatna plamistość liści 6,5 niska do średniej 44-45 g na poziomie odmian krajowego rejestru * - (liczba dni od 01 stycznia) Nawożenie mineralne Przedsiewne 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 50-70 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 40 kg N Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 82% na poziomie odmian krajowego rejestru Zawartość białka 12,3% na poziomie odmian krajowego rejestru jęczmień jary Zalety K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ 47 Bordo najlepsza polska odmiana browarna* *) według wskaźnika jakości browarnej jęczmień jary 2. miejsce pod względem jakości pośród wszystkich odmian browarnych Bardzo dobra wartość technologiczna ziarna Wysoka ekstaktywność i siła diastetyczna Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe 48 Kierunek użytkowania browarny Termin kłoszenia* 156 średni Termin dojrzałości woskowej* 197 średni Wysokość roślin 76 średnia Odporność na wyleganie 6,5 na poziomie odmian krajowego rejestru Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian krajowego rejestru MTZ 46-47 g na poziomie odmian krajowego rejestru Odporność na choroby Mączniak prawdziwy 6,6 na poziomie odmian krajowego rejestru Plamistość siatkowa 6,4 na poziomie odmian krajowego rejestru Rdza jęczmienia 7,1 wysoka Rynchosporioza 7,5 wysoka Ciemnobrunatna plamistość liści 6,7 średnia do wysokiej Nawożenie mineralne * - (liczba dni od 01 stycznia) Przedsiewne Charakterystyka jakościowa 50 – 80 kg/ha 80-120 kg/ha 40 kg/ha P2O5 K2O N Strzelanie w źdźbło do 20 kg N Wyrównanie ziarna > 2,5 mm 85% na poziomie odmian krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian krajowego rejestru Zawartość białka 4 W przedziale pożądanym w browarnictwie K ATALOG ZBÓŻ • JĘCZMIEŃ Bordo Zalety • najlepsza polska odmiana browarna wg syntetycznej oceny wartości browarnej COBORU 2015 • 2. miejsce pośród wszystkich odmian w Krajowym Rejestrze (źródło: j.w.) • wszystkie parametry indeksu jakości browarnej dobre do bardzo dobrych • plenna – szczególnie w warunkach intensywnej uprawy • wysoka energia kiełkowania – powyżej 85% • wysoka stabilność wartości technologicznej – potwierdzona w różnych latach i środowiskach • odmiana o wysokiej odporności na rynchosporiozę i czarną plamistość • dobra odporność na wyleganie • odmiana tolerancyjna na zakwaszenie gleby Cechy browarne Syntetyczna ocena wartości browarnej 7,35 bardzo wysoka Ekstraktywność 6 dobra Lepkość brzeczki 7 dobra do bardzo dobrej Stopień ostatecznego odfermentowania 9 bardzo dobra Liczba Kolbacha 8 bardzo dobra Siła diastatyczna 9 bardzo dobra Zawartość β-glukanów w brzeczce 7 dobra do bardzo dobrej Kruchość słodu 9 bardzo dobra Najlepsza polska odmiana browarna wg wskaźnika jakości browarnej! Technologia ochrony jęczmienia ozimego Adexar Plus 2 l/ha ® Zwalczanie chorób Osiris 65 EC 1,5 l/ha ® Tocata Duo 250 SC 0,8 l/ha Duett Star 334 SE 1,0 l/ha ® ® Regulator wzrostu Zwalczanie chwastów regulator wzrostu Biathlon 4D + Dash 50 g/ha + 0,5 l/ha ® herbicyd Zwalczanie szkodników Biathlon 4D + Dash 70 g/ha + 0,7 l/ha ® insektycyd Zaprawianie Systiva 333 FS + Kinto Duo 080 FS 150 ml/dt + 250 ml/dt ® ® Kinto Duo FS 250 ml/dt jesień wiosna 50 Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Technologia ochrony jęczmienia jarego Capalo 337,5 SE 1,4-2,0 l/ha Osiris 65 EC 1,5-2,0 l/ha Duett Star 334 SE 1,0 l/ha Tocata Duo 250 SC 1,0 l/ha ® ® ® ® Biathlon 4D + Dash 70 g/ha + 0,7 l/ha Biathlon 4D + Dash 50 g/ha + 0,5 l/ha ® ® Fastac Active 050 ME 0,15-0,25 l/ha ® Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 l/ha Zaprawianie Systiva 333 FS + Kinto Duo 080 FS 75 ml/dt + 200 ml/dt ® Kinto Duo FS 250 ml/dt ® 51 Żyto 52 Podstawowe zalecenia agrotechniczne Wymagania glebowe i przedplon Żyto ozime populacyjne Żyto, ze wszystkich zbóż ozimych, ma najmniejsze wymagania glebowe i dlatego też można je uprawiać na glebach słabszych kompleksów, choć uprawia się je także na glebach lepszych. Ze względu na silnie rozbudowany system korzeniowy, a przez to lepszą gospodarkę wodną, żyto jest mniej wrażliwe niż pszenica czy pszenżyto na niedobory wody występujące późną wiosną. Najlepszymi przedplonami dla żyta są: rośliny strączkowe (łubin wąskolistny oraz żółty), ziemniaki (z wyjątkiem późnych odmian), a także owies i jęczmień. Złymi przedplonami są zboża ozime. Negatywny wpływ przedplonu można ograniczyć uprawą poplonów ścierniskowych. Żyto ozime mieszańcowe Odmiany mieszańcowe żyta mają podobne wymagania glebowe jak odmiany populacyjne lecz swoją przewagę uwidaczniają na glebach średnich i dobrych. Aby wydać duży plon ziarna, żyto mieszańcowe musi pobrać dostateczną ilość składników pokarmowych oraz wody, a tego na glebach lekkich przeważnie brakuje, dlatego też do uprawy nie nadają się gleby klasy V i VI. Uprawa roli Prawidłowa uprawa gleby ma istotny wpływ na plonowanie, a szczególnie terminowe i odpowiednio wczesne wykonanie orki siewnej (najlepiej na 2‑3 tygodnie przed siewem). W przypadku późnej orki należy wykonać ją pługiem zagregatowanym z wałem Campbella. Do siewu żyto wymaga dobrze odleżałej roli. Należy także prawidłowo wykonać uprawę przedsiewną. Doprawienie roli przed siewem powinno być bardzo staranne, co gwarantuje szybkie, pełne i wyrównane wschody, a w rezultacie wysoki i dobrej jakości plon. Siew Żyto ozime Wpływ terminu siewu na wysokość i jakość plonu jest bardzo duża. Żyto jest mało tolerancyjne na opóźnienie siewu i powinno przed zimą osiągnąć fazę pełni krzewienia. W zależności od regionu termin siewu przypada pomiędzy 15 a 30 września. Tylko w zachodniej części Pomorza siewy mogą być o kilka dni późniejsze. Opóźnienie siewu wpływa negatywnie na przezimowanie roślin, a w rezultacie na jakość i wysokość plonu. Gęstość siewu zależy od jakości gleby, przedplonu i terminu siewu. Po dobrych przedplonach ilość wysiewu dla żyt populacyjnych powinna wynosić 300‑450 ziaren/ m2, a niekiedy w gorszych warunkach do 500 ziaren/m2. Natomiast dla żyta mieszańcowego zaleca się 180‑300 ziaren/m2, tj. 80‑120 kg. Rozstaw rzędów żyta wynosi 12‑15 cm, a głębokość siewu 2‑3 cm w przypadku odmian populacyjnych i 1‑2 cm dla form mieszańcowych. Zbyt głęboki siew opóźnia wschody i krzewienie. Siew należy wykonać kwalifikowanym materiałem siewnym pochodzącym ze sprawdzonego źródła. Żyto jare Bojko Żyto jare można siać na wiosnę bardzo wcześnie, jak tylko pozwolą warunki agrometeorologiczne, ponieważ odmiana odporna jest na wymarzanie. Im późniejszy siew tym niższy plon. Jedynym ograniczeniem w terminach siewu jest brak wody w glebie. Bojko ma bardzo dużą dynamikę wzrostu i zbyt wczesne siewy na jesień mogą doprowadzić do nadmiernego wzrostu. Podobna dla wysiewu jako oziminy i jako jarej około 120kg/ha przy masie tysiąca ziarniaków 38g. W przypadku późnych zasiewów normę wysiewu zwiększamy do 150kg/ha, a przy wysiewach wczesnych normę wysiewu zmniejszamy do 100 kg/ha. 53 Horyzo 4 lata powyżej wzorca w PDO! Zalety • wysoki potencjał plonowania w różnych warunkach glebowo-klimatycznych żyto ozime • bardzo dobre wyrównanie ziarna o wysokiej MTZ i wys. zawartości białka • rośliny o wysokiej odporności na wyleganie i długim, eliptycznie wydłużonym kłosie • dobra odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową • odmiana tolerancyjna na zakwaszenie gleby • bardzo dobra zdolność regeneracyjna po wystąpieniu pleśni śniegowej Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Termin kłoszenia* 130 średnio wczesny Mączniak prawdziwy 7,7 dobra Termin dojrzałości pełnej* 202 średni Septorioza liści 6,8 Wysokość roślin 145 cm średnia na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na wyleganie 6 wysoka Rdza brunatna 6,6 dobra Odporność na porastanie ziarna 5 średnia Rdza źdźbłowa 7,5 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 średnia Rynchosporioza 7,2 wysoka Fuzarioza kłosów 8,0 dobra Pleśń śniegowa 8,5 Bardzo dobra Choroby podstawy źdźbła 6,1 dobra Podatność na sporysz (szt./kg) 4-5 na poziomie odmian z krajowego rejestru * liczba dni od 01 stycznia Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna>2,5 mm 84% średnie Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 średnia Zawartość białka 5 dobra do bardzo dobrej Wydajność mąki 52,8% dobra Wczesny, dobre warunki wschodów 300 Liczba opadania 5 średnia do wysokiej Optymalny, średnie warunki 350 Późny, gorsze warunki wschodów 400 Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Nawożenie 54 K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO Nawożenie azotowe 60-90 kg/ha N rozłożone na 2 dawki Nawożenie fosforowe 40-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 60-100 kg/ha K2O Plonowanie w a1 2015 – 101,0%, 2014 – 101,9%, 2013 – 101,5%, 2012 – 102% bardzo wysokie Plonowanie w a2 2015 – 101,0%, 2014 – 101,6%, 2013 – 101,7%, 2012 – 101,3% bardzo wysokie MTZ 45-48 g wysoka żyto ozime Właściwości plonotwórcze Rekomendowane przez COBORU do uprawy w 6 województwach: dolnośląskie (2016) kujawsko-pomorskie (2014) mazowieckie (2014) podlaskie (2014) warmińsko-mazurskie (2014) zachodnio-pomorskie (2014) Odmiana nagrodzona Złotym Medalem MTP w Poznaniu Plonowanie żyta Horyzo w rejonach kraju: Lata 2015 Rejony kraju - poziom a1 I II III IV V VI 103,0% 101,0% 102,0% 101,0% 100,0% 100,0% 98,3% 2014 103,0% 102,0% 98,9% 101,9% 104,0% 2013 100,0% 105,3% 101,3% 100,7% 106,0% 96,4% 2012 102,8% 102,0% 102,1% 102,1% 102,7% 100,0% I II VI Lata Rejony kraju - poziom a2 III IV V 2015 105,0% 103,0% 98,0% 101,0% 103,0% 96,0% 2014 99,5% 103,3% 101,4% 101,6% 101,9% 101,0% 2013 99,6% 103,9% 101,3% 100,4% 105,0% 100,3% 2012 102,4% 99,3% 1012% 101,2% 103,4% 102,0% K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO 55 Rostockie dobra mrozoodporność Zalety żyto ozime • bardzo dobra plenność w całym kraju, szczególnie w rejonie południowo – wschodnim • duża odporność na mączniaka i rdzę źdźbłową oraz na porastanie ziarna w kłosach • wyższa masa 1000 ziaren o dużej zawartości białka Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 133 średni Mączniak prawdziwy 8,2 wysoka Termin dojrzałości woskowej* 193 średni Septorioza liści 6,6 Wysokość roślin 147 cm średnia do wysokich na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na wyleganie 5,2 na poziomie odmian z krajowego rejestru Rdza brunatna 7,4 na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rdza źdźbłowa 7,6 średnia do wysokiej Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Rynchosporioza 7,3 na poziomie odmian z krajowego rejestru MTZ 35-36 g wysoka Choroby podstawy źdźbła 8,1 wysoka Podatność na sporysz (szt./kg) 7 na poziomie odmian z krajowego rejestru * liczba dni od 01 stycznia Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna>2,5 mm Gęstość ziarna w stanie zsypnym 56 Odporność na choroby 88% 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 7 średnia do wysokiej Wydajność mąki 54,1% wysoka Liczba opadania 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 na poziomie odmian z krajowego rejestru Wczesny, dobre warunki wschodów 200 Optymalny, średnie warunki 220 Późny, gorsze warunki wschodów 250 Nawożenie Nawożenie azotowe 60-90 kg/ha N rozłożone na 2 dawki Nawożenie fosforowe 40-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 60-100 kg/ha K2O Agrikolo bardzo dobra plenność Zalety • dobra zdrowotność o bardzo dużej odporności na rdzę brunatną i źdźbłową • duża odporność na porastanie ziarna w kłosie • wyższa masa 1000 ziaren o dużej zawartości białka Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Termin kłoszenia* 133 średni Mączniak prawdziwy 7,3 średnia do wysokiej Termin dojrzałości woskowej* 193 średni Septorioza liści 6,4 Wysokość roślin 149 cm średnia do wysokich na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na wyleganie 5,7 na poziomie odmian z krajowego rejestru Rdza brunatna 7,5 wysoka Rdza źdźbłowa 7,6 średnia do wysokiej Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Rynchosporioza 7,1 średnia Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Choroby podstawy źdźbła 7,0 na poziomie odmian z krajowego rejestru MTZ 34-35 g na poziomie odmian z krajowego rejestru * liczba dni od 01 stycznia Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna>2,5 mm 90% na poziomie odmian z krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 7 średnia do wysokiej Wydajność mąki 53,4% dobra Liczba opadania na poziomie odmian z krajowego rejestru żyto ozime • odmiana o dobrej zimotrwałości Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Wczesny, dobre warunki wschodów 200 Optymalny, średnie warunki 220 Późny, gorsze warunki wschodów 250 Nawożenie Nawożenie azotowe 60-90 kg/ha N rozłożone na 2 dawki Nawożenie fosforowe 40-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 60-100 kg/ha K2O K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO 57 Słowiańskie zdrowotność i potencjał plonowania Zalety żyto ozime • odmiana dobrze plonująca na terenie całego kraju i o dobrej zimotrwałości • bardzo dobra odporność na choroby szczególnie na rdzę brunatną i źdźbłową, także na mączniaka i choroby podstawy źdźbła • dość wysoka zawartość białka Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 133 średni Mączniak prawdziwy 8,2 wysoka Termin dojrzałości woskowej* 195 średni Septorioza liści 6,4 Wysokość roślin 145 cm średnia na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na wyleganie 5,1 na poziomie odmian z krajowego rejestru Rdza brunatna 7,5 bardzo wysoka Rdza źdźbłowa 7,6 wysoka na poziomie odmian z krajowego rejestru Rynchosporioza 7,1 średnia Choroby podstawy źdźbła 7,0 na poziomie odmian z krajowego rejestru Podatność na sporysz (szt./kg) 7 na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na porastanie ziarna 5 Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru MTZ 32-33 g Na poziomie odmian z krajowego rejestru Norma wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) * liczba dni od 01 stycznia 2 Charakterystyka jakościowa 58 Odporność na choroby Wczesny, dobre warunki wschodów 200 Optymalny, średnie warunki 220 Późny, gorsze warunki wschodów 250 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 74% niskie do średniego Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 6 średnia do wysokiej Wydajność mąki 50,6% dobra 5 Nawożenie azotowe 60-90 kg/ha N rozłożone na 2 dawki Liczba opadania wysoka Nawożenie fosforowe 40-80 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 60-100 kg/ha K2O K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO Nawożenie Sprzedaż oraz produkcję nasienną prowadzi Centnas Krotoszyn, tel. 62 725 32 08, www.centnas.pl Stach F1 Zalety • odmiana mieszańcowa trójliniowa • dość duża odporność na rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła • rośliny średniej wysokości o dobrym wyrównaniu i o dużej odporności na wyleganie Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe żyto ozime mieszańcowe bardzo dobrze plonująca w całym kraju Odporność na choroby Termin kłoszenia* 131 średni Mączniak prawdziwy 7,2 średnia do wysokiej Termin dojrzałości woskowej* 196 średni Septorioza liści 7,3 średnia do wysokiej Wysokość roślin 142 cm średnia Rdza brunatna 5,8 Odporność na wyleganie 6 wysoka na poziomie odmian z krajowego rejestru Odporność na porastanie ziarna 4 na poziomie odmian z krajowego rejestru Rdza źdźbłowa 7,4 średnia do wysokiej Rynchosporioza 7,6 średnia do wysokiej 6,8 na poziomie odmian z krajowego rejestru wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Pleśń śniegowa MTZ 31-32 g na poziomie odmian z krajowego rejestru Choroby podstawy źdźbła 8,0 Podatność na sporysz średnia do dobrej * liczba dni od 01 stycznia Termin wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Charakterystyka jakościowa Wyrównanie ziarna>2,5 mm 79% na poziomie odmian z krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Wydajność mąki 51,6% na poziomie odmian z krajowego rejestru Liczba opadania 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Sprzedaż oraz produkcję nasienną prowadzi HR Bartążek, tel. 89 512 03 27, www.hr.bartazek.pl Wczesny, dobre warunki wschodów + 10%, tj. 2,2 j.s/ha Optymalny, średnie warunki 2 jednostki siewne: 180-210 ziaren kiełkujących na 1 m2 (65-75 kg/ha) Późny, gorsze warunki wschodów - 10%, tj. 1,8 j.s./ha Nawożenie Nawożenie azotowe 100-140 kg/ha N stosowane głównie wiosną w trzech dawkach (w momencie ruszenia wegetacji, początku strzelania w źdźbło i początku kłoszenia) Nawożenie fosforowe 40-100 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 60-120 kg/ha K2O K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO 59 Tur F1 żyto ozime mieszańcowe nadzwyczajna zimotrwałość Plony, zdrowie i postura to zalety żyta Tura! Odmiana narodzona Złotym Medalem MTP – Polagra Premiery 2016 Idealne na gleby słabe Bardzo wysoka zdrowotność Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Termin kłoszenia* 131 średni Mączniak prawdziwy 8,1 wysoka Termin dojrzałości pełnej* 202 średni Septorioza liści 8,5 wysoka Zimotrwałość bardzo wysoka Rdza brunatna 6,6 wysoka Wysokość roślin 145 cm średnia Rdza źdźbłowa 7,6 na poz. odmian z krajowego rejestru Odporność na wyleganie 5 wysoka Rynchosporioza 7,7 wysoka Odporność na porastanie ziarna 4 na poziomie odmian z krajowego rejestru Fuzarioza kłosów dobra 6 Pleśń śniegowa 8,3 bardzo wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby dobra Choroby podstawy źdźbła 8,5 bardzo wysoka Podatność na sporysz (g/kg) 0,4 średnia * liczba dni od 01 stycznia Charakterystyka jakościowa 60 Odporność na choroby Termin wysiewu (liczba kiełkujących ziaren na m ) 2 Wyrównanie ziarna>2,5 mm 84% na poziomie odmian z krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru Zawartość białka 3 niska Wydajność mąki 57,7% wysoka Liczba opadania 5 wysoka K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO Wczesny, dobre warunki wschodów + 10%, tj. 2,2 j.s/ha Optymalny, średnie warunki 2 jednostki siewne: 180-210 ziaren kiełkujących na 1 m2 (65-75 kg/ha) Późny, gorsze warunki wschodów - 10%, tj. 1,8 j.s./ha Nawożenie Nawożenie azotowe 21 kg/ha na każdą tonę przewidzianego plonu ziarna Na glebach słabych nawozić wszystko w jednej dawce. Na glebach mocniejszych lub przy zbyt mocno rozkrzewionych roślinach, należy dawkę podzielić i drugą zastosować w fazie strzelania w źdźbło. Nawożenie fosforowe 60-90 kg/ha P2O5 Nawożenie potasowe 90-140 kg/ha K2O Sprzedaż oraz produkcję nasienną prowadzi Danko Hodowla Roślin, tel. 65 513 48 88, www.danko.pl • nadzwyczajna zimotrwałość – mocny na mróz i pleśń śniegową • dobrze znosi okresowe niedobory wody • rewelacyjny i stabilny plon na terenie całej Polski: -- w 2014 roku na poziomie a1 – średnio intensywnym plonował ponad 8 ton z ha (121% wzorca), a na poziomie a2 – intensywnym blisko 10 ton z ha (120% wzorca), Plonowanie w a1 2015 – 116% 2014 – 121% bardzo wysokie Plonowanie w a2 2015 – 118% 2014 – 120% bardzo wysokie MTZ 32-33 g wysoka Rekomendowane przez COBORU do uprawy w 9 województwach -- w 2015 roku na poziomie a1 – 8,5 t/ha (116% wzorca), na poziomie a2 – 10 t/ha (118% wzorca) (2. wynik pośród odmian z Listy Zalecanych Odmian w ilości rekomendowanych województw): • bardzo dobra odporność na choroby oraz niska podatność na sporysz (odporność na choroby podstawy źdźbła aż 8,5 w skali 9°) kujawsko-pomorskie (2016) łódzkie (2015) mazowieckie (2016) opolskie (2016) podkarpackie (2016) pomorskie (2015) śląskie (2015) wielkopolskie (2016) zachodnio-pomorskie (2016) • świetnie sprawdza się w monokulturze zbożowej • grube ziarno o dobrym wyrównaniu i niskim udziale pośladu • nadzwyczajna jakość ziarna, przydatny na cele młynarskopiekarskie – nie ma problemu z tzw. „martwym ciastem” w piekarnictwie • silny system korzeniowy, bardzo dobra zdolność krzewienia • odmiana o dobrej odporności na wyleganie Odmiana nagrodzona Złotym Medalem MTP w Poznaniu Plonowanie żyta Tur w rejonach kraju: Lata żyto ozime mieszańcowe Właściwości plonotwórcze Zalety Rejony kraju - poziom a1 I II III IV V VI 2015 120%, 9,2 t/ha 113%, 7,6 t/ha 117%, 8,9 t/ha 114%, 7,6 t/ha 118%, 8,5 t/ha 113%, 7,6 t/ha 2014 124%, 9,7 t/ha 117%, 7,8 t/ha 114%, 8,5 t/ha 121%, 8,3 t/ha 119%, 7,5 t/ha 137%, 6,5 t/ha I II V VI Lata Rejony kraju - poziom a2 III IV 2015 121%, 11,2 t/ha 115%, 8,8 t/ha 117%, 10,2 t/ha 115%, 9,2 t/ha 123%, 10,3 t/ha 117%, 9,0 t/ha 2014 120%, 10,6 t/ha 121%, 9,8 t/ha 115%, 10,3 t/ha 121%, 9,8 t/ha 102%, 10,1 t/ha 123%, 7,3 t/ha K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO 61 Bojko żyto jare przewódkowe żyto jare przewódkowe Mało podatna na rdzę brunatną Wysoce odporna na mączniaka, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew Nie poraża się sporyszem Przydatna do upraw ekologicznych dzięki kompleksowej odporności na choroby grzybowe Wysoka zawartość białka w ziarnie (12,7 - 14,8%) suchej masy Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe Odporność na choroby Termin kłoszenia* 158 wczesny Mączniak prawdziwy 8,2 bardzo wysoka Termin dojrzałości woskowej* 231 średni Septorioza liści 6,2 średnia do wysokiej zimotrwałość bardzo wysoka Rdza brunatna 7,2 wysoka Wysokość roślin 141 cm średnia Rdza źdźbłowa 7,3 wysoka Odporność na wyleganie 6 wysoka Rynchosporioza 6,9 średnia do wysokiej Odporność na porastanie ziarna 6 wysoka Reakcja na zakwaszenie gleby 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru * liczba dni od 01 stycznia Charakterystyka jakościowa W odmianie Bojko zastosowano nowoczesny system jaryzacji pozwalający odmianie przejść Wyrównanie ziarna>2,5 mm 86% na poziomie odmian z krajowego rejestru Gęstość ziarna w stanie zsypnym 6 wysoka w stan generatywny w bardzo szerokim zakresie Zawartość białka 5 na poziomie odmian z krajowego rejestru temperaturowym. W warunkach klimatycznych Polski, Wydajność mąki 7 wysoka Bojko można wysiać o każdej porze roku i zawsze wejdzie Liczba opadania 5 średnia w stan generatywny i wytworzy kłosy i ziarno. Najbardziej efektywny okres siewu ze względów ekonomicznych jest od 15 października do 30 kwietnia. Można siać Bojko nawet zimą. Do odmiany wprowadzone są również geny zimotrwałości, więc z przezimowaniem nie ma kłopotu. 62 K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO Norma wysiewu żyto jare przewódkowe Podobna dla wysiewu jako oziminy i jako jarej około 120kg/ha przy masie tysiąca ziarniaków 38g. W przypadku późnych zasiewów normę wysiewu zwiększamy do 150kg/ha, a przy wysiewach wczesnych normę wysiewu zmniejszamy do 100 kg/ha. Odporność na choroby Dzięki wieloletniej selekcji w procesie wytwarzania odmiany Bojko, uzyskano odporność na rdzę brunatną. Jest także odporniejsze od Abago (żyto jare) na mączniaka, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew. Dzięki kompleksowej odporności na choroby grzybowe jest przydatne do upraw ekologicznych. Potencjał plonowania \\Plon biomasy przy 30% wilgotności Odmiana Termin siewu 2012 Termin zbioru 2013 Biomasa t/ha Wilgotność plon biomasy przy 30% wilg. wzorzec 25.10 26.6 58,00 30,09 57,93 Bojko - ozime 25.10 26.6 63,50 31,50 62,14 Bojko - jare 20.04 26.6 46,00 20,15 52,47 W 2009 roku żyto Bojko wysiane na wiosnę było plenniejsze od odmian pszenżyta jarego Dublet, Kargo, Migo, Milkaro, Nagano, Milewo. W 2008 roku żyto Bojko wysiane na wiosnę było plenniejsze od odmian pszenżyta jarego Wanad i Migo. Ziarno Bojko nadaje się na cele młynarskie i na paszę, ma dużo szersze zastosowanie niż pszenżyto jare. W 2007 roku żyto Bojko plonowało na poziomie pszenżyta jarego Wanad. K ATALOG ZBÓŻ • ŻYTO 63 Technologia ochrony żyta ozimego Osiris 65 EC 1,5 l/ha Zwalczanie chorób ® Duett Star 334 SE 1,0 l/ha Tocata Duo 250 SC 0,8 l/ha ® Regulator wzrostu Zwalczanie chwastów ® regulator wzrostu Maraton 375 SC 4,0 l/ha ® Biathlon 4D + Dash 50 g/ha + 0,5 l/ha ® Zwalczanie szkodników Biathlon 4D + Dash 70 g/ha + 0,7 l/ha ® insektycyd Zaprawianie Kinto Duo FS 150 ml/dt jesień wiosna 64 Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Kinto Duo ® Sprawdzony partner w zaprawianiu Twoich zbóż WYSOKA SKUTECZNOŚĆ – chronisz zasiewy przed najważniejszymi chorobami od samego początku REWELACYJNA FORMULACJA – uzyskasz dobre pokrycie oraz intensywny kolor SZEROKIE ZASTOSOWANIE – możesz zaprawiać wszystkie gatunki zbóż PRZYSTĘPNA CENA – osiągniesz wyjątkowo korzystny stosunek jakości do ceny BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Zaprezentowane w niniejszym katalogu odmiany własnej hodowli firmy HR SMOLICE są objęte ochroną wyłącznego prawa. Oznacza to, że chcąc je rozmnażać, oferować i sprzedawać na cele siewne, niezbędne jest posiadanie pisemnej zgody w formie umowy licencyjnej. Środki finansowe zgromadzone z opłat licencyjnych wnoszonych przez firmy nasienne i rolników umożliwiają nam tworzyć nowe odmiany, prowadzić hodowlę zachowawczą, a także promować odmiany krajowej hodowli w Polsce i zagranicą. Zapamiętaj! • • 66 stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego jest najtańszym sposobem zwiększania i poprawy jakości produkcji rolniczej. Siew takich nasion nie wymaga uiszczania opłaty dla Hodowcy, rolnik korzystający z odstępstwa rolnego (siew nasion z własnego zbioru) jest zobowiązany do uiszczenia opłaty na rzecz Hodowcy, który jest właścicielem odmiany. Szczegóły: Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. Nr 137 z 2003 r., z późn. zm.). W przypadku odmian roślin zbóż chronionych na poziomie krajowym (PL) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego, rolnicy posiadający grunty rolne do 25 ha są zwolnieni z opłaty. W przypadku odmian roślin zbóż chronionych na poziomie wspólnotowym (UE) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego, rolnicy posiadający grunty rolne do 30 ha są zwolnieni z opłaty. Więcej informacji na www.agencjanasienna.pl Wszystkie informacje zawarte w niniejszej publikacji są wynikiem naszej najlepszej wiedzy i doświadczenia, a przedstawione charakterystyki poszczególnych odmian oddają wyniki oficjalnych badań Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych oraz doświadczeń hodowcy. Dane o odmianach zebraliśmy z największą skrupulatnością, jednak nie są one gwarancją uzyskania przez Państwa tych samych efektów, gdyż wpływ na wyniki produkcji mają czynniki środowiskowe różne w poszczególnych latach, utrzymanie kultury roli, stosowane technologie produkcji itp. Należy odnosić się do nich jako poświadczenie o potencjale plonowania i jakości. Rejestracja 2014 Jęczmień jary • wysokie i stabilne plony w całym kraju • odporny na choroby i wyleganie • w trzech ostatnich latach zaplonował na poziomie odmian wzorcowych (PDO 2013-2015) Pałac w Smolicach - Siedziba Spółki Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146, 63-740 Kobylin, woj. wielkopolskie tel. 65 548 24 20, e-mail: [email protected], www.hrsmolice.pl Oddział Bąków 46-233 Bąków woj. opolskie tel. 77 413 17 92 [email protected] Oddział Przebędowo 62-095 Murowana Goślina woj. wielkopolskie tel. 61 812 23 95 [email protected] Oddział Ożańsk 37-500 Jarosław woj. podkarpackie tel. 16 621 54 02 [email protected]