T. Lenartowicz - IHAR

Ziemniak Polski 2009 nr 2
1
Nasiennictwo i odmianoznawstwo
NOWE ODMIANY ZIEMNIAKA
mgr inż. Tomasz Lenartowicz
COBORU, 63-022 Słupia Wielka, e-mail: [email protected]
W
2009 roku do krajowego rejestru
wpisano dziewięć nowych odmian
ziemniaka, reprezentujących cztery grupy wczesności i różne typy użytkowe:
w grupie jadalnych osiem odmian przeznaczonych do bezpośredniego spożycia, w tym
jedną wczesną, przydatną także do produkcji
chipsów, w grupie skrobiowych natomiast
jedną odmianę średnio późną.
Na przełomie lat 2008/2009 skreślono z
krajowego rejestru siedem odmian: dwie pochodzące ze spółki OLZNAS, tj. Lawina i
Wolfram, cztery z HZ Zamarte: Aster, Dorota, Felka Bona, Gabi, oraz jedną zagraniczną – Timate – z hodowli Stet Holland. W wyniku tych wszystkich zmian krajowy rejestr liczy obecnie aż 140 oryginalnych odmian
ziemniaka, w tym 108 jadalnych (stołowych)
oraz 32 skrobiowe.
Poniżej podano krótką charakterystykę
nowo zarejestrowanych odmian. W tabelach
1 i 2 przedstawiono uśrednione wyniki dwuletnich doświadczeń rejestrowych dotyczących najważniejszych cech użytkowych i odpornościowych określających wartość gospodarczą.
INGRID – bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Bulwy duże, bardzo kształtne,
okrągłoowalne, o bardzo płytkich oczkach,
żółtej skórce i żółtej barwie miąższu. Ma bardzo szybkie tempo gromadzenia plonu. Nadaje się głównie do uprawy na bardzo wczesny zbiór, po zakończeniu wegetacji plon jest
dość duży. Odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirus Y i średnio odporna
na wirus liściozwoju. Bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków. (Pełnomocnik hodowcy:
HZPC Polska)
ALTESSE – wczesna, jadalna, w typie
konsumpcyjnym sałatkowym, o dobrym smaku. Bulwy duże do bardzo dużych, bardzo
kształtne, owalne, o bardzo płytkich oczkach,
żółtej skórce i żółtej barwie miąższu. Plenna,
o dużym udziale frakcji handlowej w plonie.
Odporna na mątwika ziemniaczanego, ale
podatna na wirus Y oraz liściozwoju, co
sprawia, że w rejonach uprawy o dużym zagrożeniu wirusami będzie wymagać częstej
wymiany sadzeniaków. Podatna na porażenie zarazą ziemniaka. (Hodowca GROCEP,
pełnomocnik PMHZ Strzekęcin)
ETOLA – wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dobrym smaku. Bulwy bardzo
duże, okrągłe, o regularnym kształcie i dość
płytkich oczkach. Skórka i miąższ koloru żółtego. Plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Wykazuje przydatność do przetwórstwa na chipsy. Odporna na mątwika
ziemniaczanego, średnio odporna na wirus Y
i liściozwoju, dość podatna na porażenie za-
2
Ziemniak Polski 2009 nr 2
razą ziemniaka. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. (Hodowca: HZ Zamarte)
ANTOINET – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, o bardzo regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka i miąższ żółte. Bardzo
plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w
plonie. Odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirus Y i liściozwoju, w rejonach uprawy o dużym zagrożeniu wirusami
będzie więc wymagała częstej wymiany sadzeniaków. Podatna na porażenie zarazą
ziemniaka. (Pełnomocnik hodowcy: HZPC
Polska)
AMETYST – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko
mączystego, o smaku średnim do dobrego.
Bulwy duże do bardzo dużych, o dość regularnym kształcie, płytkich oczkach, skórce
białej do żółtej oraz kremowej barwie miąższu. Bardzo plenna, najplenniejsza wśród
nowo zarejestrowanych odmian, o dużym
udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna
na mątwika ziemniaczanego, wysoko odporna na wirus Y, średnio odporna na wirus liściozwoju, dość odporna na zarazę. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. (Hodowca: PMHZ Strzekęcin)
JUTRZENKA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko
mączystego, o dość dobrym smaku. Bulwy
bardzo duże, o dość regularnym kształcie,
dość płytkich oczkach, skórce białej do żółtej
i jasnożółtej barwie miąższu. Bardzo plenna,
o dużym udziale frakcji handlowej w plonie.
Odporna na mątwika ziemniaczanego, wysoko odporna na wirus Y, średnio odporna na
wirus liściozwoju, dość odporna na zarazę.
Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. (Hodowca: PMHZ Strzekęcin)
ORCHESTRA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym sałatkowym, o dość dobrym
smaku. Bulwy bardzo duże, o regularnym
kształcie, płytkich oczkach, żółtej skórce i
żółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym
udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna
na mątwika ziemniaczanego, wysoko odpornorna na wirus Y, podatna na wirus liściozwoju i bardzo podatna na zarazę. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju. (Hodowca: C. Meijer B.V.)
SAGITTA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dość
dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, owalne,
o regularnym kształcie i płytkich oczkach.
Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenna, o
dużym udziale frakcji handlowej w plonie.
Odporna na mątwika ziemniaczanego, wysoko odporna na wirus Y, podatna na wirus liściozwoju, dość podatna na zarazę. (Pełnomocnik hodowcy: HZPC Polska)
DANUTA – średnio późna, skrobiowa, o
zawartości skrobi średnio 18,5%. Bardzo
plenna, o dużych okrągłoowalnych bulwach.
Skórka i miąższ koloru żółtego. Wysoko odporna na wirus Y, średnio odporna na wirus
liściozwoju i zarazę. Zalecana do uprawy na
terenie całego kraju, a zwłaszcza w rejonach
o większym zagrożeniu wirusami. (Hodowca:
Böhm-Nordkartoffel Agrarproduktion OHG)
Tabela 1
Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi (doświadczenia rejestrowe COBORU, 2007-2008)
Grupa
wczesności
Odmiana
Użytkowanie
Plon
bulw
ogólny
procent
wzorca
Zawartość
skrobi
Plon
skrobi
%
procent
wzorca
443
93
12,7
12,5
procent
wzorca
proc.plonu
ogólnego
Wielkość
bulw
skala
9-stop.
428
91
97
7
Plon bulw
handlowy
Bardzo
wczesne
Wzorzec dt/ha; %
Ingrid
jadalna
Wczesne
Wzorzec dt/ha; %
Altesse jadalna
Etola
jadalna, chipsy
449
100
98
12,4
12,8
14,9
55
105
118
438
98
98
95
97
8
9
Wzorzec dt/ha; %
Antoinet
jadalna
Ametyst
jadalna
441
118
146
14,1
13,0
14,4
63
107
146
426
119
145
98
97
9
8
Średnio
wczesne
3
Ziemniak Polski 2009 nr 2
Jutrzenka
Orchestra
Sagitta
Średnio
późne
jadalna
jadalna
jadalna
Wzorzec dt/ha; %
Danuta
skrobiowa
115
114
103
13,4
11,2
14,1
109
88
101
116
115
103
98
98
98
9
9
9
504
100
16,4
18,5
82
114
485
99
96
8
4
Ziemniak Polski 2009 nr 2
Ziemniak Polski 2009 nr 2
5