Złote serce?

Transkrypt

Złote serce?

Co wiemy o związkach
frazeologicznych
Język polski
Klasa VI SP
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Definicja związku frazeologicznego.
Przykłady frazeologizmów.
Znaczenie związku frazeologicznego (złote serce, biały kruk).
Rodzaje związków frazeologicznych (stałe i łączliwe).
Źródła wyrażeń frazeologicznych (Biblia, mitologia, język potoczny,
reklama).
Ciekawostka - związek frazeologiczny jako slogan reklamowy, czyli
„najdroższe zdanie świata”.
Definicja
Związek frazeologiczny
Jest to połączenie dwóch lub więcej wyrazów:
• złote serce
• biały kruk
• czuć się jak ryba w wodzie
Przykłady
Wyjaśnianie znaczeń związków frazeologicznych
• kłamać jak z nut
• niedźwiedzia przysługa
• węzeł gordyjski
• celowo kłamać , oszukiwać
• przysługa przynosząca szkodę temu ,
komu chciano przysłużyć
• zagadka trudna do rozwiązania;
skomplikowany problem
• czarna polewka
• odmowa
• pięta Achillesa
• oznaczający słaby punkt kogoś lub
czegoś
Znaczenie /1/
Znaczenie związku frazeologicznego
• nie wynika ze znaczeń poszczególnych słów
• nie jest ich prostą sumą
• jest zatem znaczeniem przenośnym
Znaczenie /2/
Złote serce?
złote
+
serce
=
• Dlatego związku frazeologicznego złote serce nie odczytujemy
dosłownie.
Mieć złote serce oznacza być
dobrym, wrażliwym, uczuciowym
człowiekiem.
Znaczenie /3/
Biały kruk ?
biały
+
kruk
=
Związek frazeologiczny biały kruk oznacza:
• bardzo rzadki egzemplarz książki lub publikacji
• człowieka o nietypowych dla danego społeczeństwa poglądach,
sposobie życia
Przykłady:
Biblioteka nie wypożycza białych kruków do domu, można je jedynie przeglądać na
miejscu.
Był białym krukiem pośród malarzy, bo nie pijał napojów wyskokowych.
Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę
• wyrażenie – związek frazeologiczny składający najczęściej
się z rzeczownika i przymiotnika np. żelazny repertuar,
wilczy bilet
• zwrot – związek frazeologiczny będący połączeniem
czasownika np. cienko prząść, mieć dwie lewe ręce
• fraza – związek frazeologiczny, będący zdaniem lub
wypowiedzeniem bez orzeczenia, np. Gdzie kucharek
sześć, tam nie ma co jeść.
Rodzaje /1/
Związki frazeologiczne
Stałe
Wyrazów nie można
zmieniać ani
modyfikować, np.
wpaść z deszczu
pod rynnę
Łączliwe
Dopuszczalna jest
zmiana elementów
w obrębie pewnej grupy
żywić nadzieję, pogardę,
obawę (ale nie: miłość,
strach, złość)
Rodzaje /2/
Czy można zmienić którykolwiek
z podanych związków, aby nadal znaczył to samo?
•
•
•
•
•
•
•
spłakać się jak bóbr
uparty jak osioł
walczyć z wiatrakami
wyszło szydło z worka
NIE
nie można zmienić formy gramatycznej wyrazów ani szyku
związek frazeologiczny to stałe połączenie wyrazów
Rodzaje /3/
W każdym z tych związków frazeologicznych złośliwy chochlik zmienił jeden
lub kilka wyrazów. Twoim zadaniem jest odgadnąć, które i podać poprawną
odpowiedź.
•
•
•
•
•
siedzieć jak mąż pod miotłą
skoczyć po rozum do wdowy
kruk krukowi krzywdy nie zrobi
jedna sroka nie uczyni wiosny
obiecywać jabłka na wierzbie
• na wagę srebra
Źródła /1/
MITOLOGIA
REKLAMY
I FILMY
BIBLIA
ŹRÓDŁA
ZWIĄZKÓW
FRAZEOLOGICZNYCH
LITERATURA
JĘZYK
POTOCZNY
HISTORIA
Źródła /2/
Mitologia
• paniczny strach
• puszka Pandory
• nieuzasadniony lęk
• źródło wielkich nieszczęść ;
kłopot
• syzyfowa praca
• praca bez końca ciężka ,
bezskuteczna , bezcelowa ,
żmudna, niedająca żadnych
efektów
Źródła /3/
Biblia
• plagi egipskie
• nieszczęścia spadające na ludzi,
zwykle masowo, często
interpretowane jako kara boża
• miłosierny samarytanin
• altruista, dobra dusza,
dobroczyńca
• kainowe znamię piętno
• znamię zabójcy brata lub rodaka
Język potoczny
Źródła /4/
Ułóż po trzy związki frazeologiczne do wyrazu oczy
• przemykać oczy na coś
• tolerować coś nagannego
• świecić oczyma
• wstydzić się
• na ładne oczy
• na wyrost
Język potoczny
Źródła /5/
Ułóż po trzy związki frazeologiczne do wyrazu nogi
• dać nogę
• uciec
• stanąć na nogi
• dorobić się
• wyciągnąć nogi
• umrzeć
• wyciągać nogi
• spieszyć się
Źródła /6/
Język potoczny
Do podanych związków frazeologicznych wybierz właściwe zwierzę
•
•
•
•
rzucać się jak ryba
………..w sieci
krokodyle łzy
wylewać ……………….…
żurawia
zapuszczać ………………..
węża
mieć w kieszeni………….…..
Źródła /7/
Reklamy i filmy
Do podanych związków frazeologicznych podaj tytuł filmu lub nazwę
reklamy
• nie ze mną te numery
•
film „Stawka większa niż
życie”
• cukier krzepi
• słynny slogan reklamowy z lat
30-tych, autorstwa Melchiora
Wańkowicza
• a świstak siedzi i zawija w
sreberka
• a łyżka na to: niemożliwe
• reklama czekolady ”Milka”
• reklama margaryny „Rama”
Ciekawostka
Związek frazeologiczny jako slogan reklamowy, czyli „najdroższe zdanie świata”
„W polskiej rzeczywistości….
Chronologicznie pierwszy był Melchior Wańkowicz. To on właśnie jest autorem słynnego sloganu
reklamowego "Cukier krzepi". O swoim za tę pracę honorarium tak opowiadał: "Ja dostałem, jak
przypuszczam, najwyższe honorarium na świecie za dwa słowa, "Cukier krzepi" - 5000 zł
przedwojennych, czyli na ówczas 500 zł (złotych) przedwojennych dolarów za słowo, tak cenne mogą
być słowa".1 Jeżeli ktoś chciałby sobie to przeliczać na tak zwane dzisiejsze pieniądze - to proszę
bardzo. Ale to może wpędzić obecnych copywriterów w mylne przekonanie, że w tej chwili zarabiają
zdecydowanie za mało za swoją pracę. Mistrz Wańkowicz jest również autorem innego słynnego hasła
reklamowego, a mianowicie "LOT-em bliżej", którym zwyciężył w konkursie na hasło reklamowe
Polskich Linii Lotniczych LOT”.
Autor: Maciej Ślużyński
http://www.signs.pl/article.php?sid=3118
Praca domowa
• Otwarcie strony: http://eduseek.interklasa.pl(szukaj: związki
frazeologiczne►
wstęp► test i krzyżówka)
• Rozwiązanie testu
• Sprawdzenie poprawności rozwiązania na wyżej wymienionej
stronie www
Bibliografia:
Stanisław Skorupka, Słownik wyrazów bliskoznacznych, WP 2001r.
Piotr Müldner -Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Świat Książki
2004r.
Władysław Kopaliński, Słownik tradycji i mitów kultury, PIW 1991r.
Maciej Ślużyński, Artykuł „Slogan reklamowy, czyli „najdroższe zdanie świata”.
Przydatne linki:
http://eduseek.interklasa.pl
http://www.slownik-online.pl/kopalinski
http://www.frazeologia.pl
http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl
Dziękuję za uwagę
Małgorzata Podlodowska

Złote serce?

Transkrypt

Podobne dokumenty

Związki frazeologiczne

Zapytanie ofertowe na zakup sprzętu w ramach projektu

Formuła projektu pn. „Odkrywamy planety

Formularz zgłoszeniowy