plik PDF - Centrum Zrównoważonego Rozwoju

Transkrypt

Rzeczpospolita Nowa
projekt
Instytucja wdraŜająca :
CENTRUM
ZRÓWNOWAśONEGO
ROZWOJU
90 – 406 Łódź
ul. Legionów 2
tel : [42] 633 34 88 fax : [42] 633 10 36
e – mail : [email protected]
www.czr.org.pl
Autor projektu :
Zbigniew Tynenski
Prawa autorskie zastrzeŜone
styczeń 2005 r.
Projekt „ Rzeczpospolita Nowa ”
Spis treści :
1. WSTĘP............................................................................................................................................................... 6
2. MISJA PROJEKTU ......................................................................................................................................... 6
3. CEL PROJEKTU.............................................................................................................................................. 6
4. ZAŁOśENIA..................................................................................................................................................... 6
5. STAN ISTNIEJĄCY......................................................................................................................................... 7
5.1. Wskaźniki rozwoju .................................................................................................................................. 7
5.2. Wskaźniki porównawcze kosztów produkcji. .......................................................................................... 7
5.2.1. Płace ................................................................................................................................................................. 8
5.2.2. Energia............................................................................................................................................................. 8
5.2.3. Podatki.............................................................................................................................................................. 8
5.3 Potencjał geograficzny ( lokalizacja ). .................................................................................................... 9
5.4. Potencjał zasobów naturalnych.............................................................................................................. 9
5.5. Potencjał ludzki. ..................................................................................................................................... 9
5.6. Otoczenie społeczne................................................................................................................................ 9
6. ANALIZA STANU.......................................................................................................................................... 10
6.1. Analiza wskaźników.............................................................................................................................. 10
6.3. Analiza sytuacji wewnętrznej Polski..................................................................................................... 10
6.4. Analiza stanu gospodarki. .................................................................................................................... 11
6.5. Analiza stanu państwa. ......................................................................................................................... 12
7. DIAGNOZA.................................................................................................................................................... 13
8. PROGRAM ZMIAN SPOŁECZNO – POLITYCZNYCH /PROJEKT/ ................................................... 16
8.2. Zmiany w funkcjonowaniu partii politycznych. .................................................................................. 19
8.3 . Zmiany w ustroju Państwa ................................................................................................................. 19
8.4. Zmiany w sposobie zarządzania państwem ........................................................................................ 19
8.5. Zmiany w innych ośrodkach władzy ................................................................................................... 20
8.6. Samorządy .......................................................................................................................................... 20
8.7. Zmiany procedur administracyjnych wszystkich instytucji................................................................. 21
8.8. Zmiany w systemie podatkowym......................................................................................................... 21
8.9. Zmiany dotyczące prawa .................................................................................................................... 21
8.10 Zmiany dotyczące ochrony zdrowia i opieki społecznej. .................................................................... 22
8.11.Spodziewane efekty zmian społeczno - politycznych............................................................................ 22
9. PROGRAM ZMIAN GOSPODARCZYCH /PROJEKT/. ........................................................................ 23
9.1. Rozwiązania wykorzystujące potencjał ludzki. .................................................................................... 24
9.2. Rozwiązania wykorzystujące potencjał lokalizacji. .............................................................................. 25
9.3. Energetyka............................................................................................................................................ 26
9.4. Przemysł. .............................................................................................................................................. 27
9.5. Rolnictwo.............................................................................................................................................. 29
9.6. Środowisko. .......................................................................................................................................... 30
10. NAKŁADY ................................................................................................................................................... 30
10.1. Program Zmian Społeczno - Politycznych......................................................................................... 30
10.2. Program Zmian Gospodarczych......................................................................................................... 31
11. EFEKTY ....................................................................................................................................................... 32
11.1. WdroŜenie Programu Zmian Społeczno - Politycznych..................................................................... 32
11.1.1. Efekty społeczne........................................................................................................................................... 32
11.1.2. Efekty ekonomiczne ..................................................................................................................................... 32
11.2. Program Zmian Gospodarczych........................................................................................................ 32
11.2.1. Efekty społeczne.......................................................................................................................................... 33
2
11.2.2. Efekty ekonomiczne ..................................................................................................................................... 33
11.2.3. Efekty środowiskowe .................................................................................................................................. 33
12. HARMONOGRAM RZECZOWO - FINANSOWY ................................................................................ 34
13. FINANSOWANIE......................................................................................................................................... 34
14. ANALIZA WYKONALNOŚCI .................................................................................................................. 34
15. PODSUMOWANIE ..................................................................................................................................... 35
3
Projekt RPN
„ Rzeczpospolita Nowa”
Streszczenie projektu
Projekt zawiera propozycje zmian społeczno – polityczno - gospodarczych, które w efekcie
mają przynieść konkretne społeczne korzyści.
Projekt zawiera :
Program Zmian Społeczno-Politycznych
* Odpolitycznienie gospodarki i jej uniezaleŜnienie od obecnych elit politycznych poprzez :
- demokratyczne, oddolne, stopniowane, autentyczne wybory obywatelskie w miejsce
międzypartyjnych.
- najwyŜej 8 – mio letni staŜ w słuŜbach publicznych.
- wprowadzenie Karty Kandydata ustalającej przydatność do słuŜby publicznej
* Zmniejszenie administracji ( do poziomu wskaźników krajów wysokorozwiniętych ) przez :
- ustanowienie władzy prezydenckiej (zamiast dwuwładzy rząd – prezydent)
- likwidację powiatów, urzędów marszałkowskich, agend rządowych.
- zmniejszenie ilości gmin ( wzrost ich potencjału przez objęcie większego obszaru ).
- społeczne monitorowanie waŜnych decyzji społeczno – gospodarczych
* Zwiększenie samodzielności samorządów przez :
- pozostawienie wszystkich finansów gminie.
- rozszerzenie kompetencji i lokalnej samorządności gmin
* Uproszczenie systemu podatkowego poprzez wprowadzenie zamiennego w stosunku do
obecnych podatków składanych - podatku obrotowego
* Zmianę systemu ochrony zdrowia poprzez uproszczenie systemu pacjent-ubezpieczalniaośrodek zdrowia (bez obiegu pieniędzy przez budŜet państwa), oddłuŜenie szpitali, ich
profesjonalne zarządzanie, likwidację szarej strefy, częściową prywatyzację, zabezpieczenie
osób starszych i poszkodowanych, weryfikację kosztów leków i usług
Program Zmian Gospodarczych
* Zarządzanie gospodarką przez osoby i instytucje profesjonalne, stosowanie konkursów dla
zarządzających, monitorowanie skuteczności ich działania na wszystkich szczeblach
* Wprowadzenie szerokiego frontu robót publicznych (głównie dla budowy dróg) dla
zmniejszenia bezrobocia.
* WdroŜenie nowych rozwiązań systemowych i nowych technologii głównie w zakresie
pozyskiwania taniej, alternatywnej energii
4
* Wykorzystanie krajowego potencjału lokalizacji Polski w Europie.
* Wykorzystanie krajowych i lokalnych zasobów naturalnych, bioróŜnorodności, dziedzictwa
kulturowego.
* Wykorzystanie zasobów ludzkich, walka z ubóstwem przez pracę, naukę, kulturę i sport.
* Rozwój rolnictwa przemysłowego (energia, paliwa, farmacja).
* Rozwój produkcji zdrowej Ŝywności.
Projekt przewiduje nowy ład w Polsce, ustrój racjonalizmu demokratycznego zakładający
podejmowanie waŜnych decyzji gospodarczych w oparciu o ich optymalizację i akceptację
społeczną, społeczną potrzebę rozwoju w oparciu o równość obywateli wobec skutecznego
prawa (takŜe wobec prawa wyborczego) i sprawną gospodarkę wykorzystującą potencjał
ludzki, zasobów naturalnych i lokalizacji Polski.
Projekt jest propozycją do społecznej dyskusji dla znalezienia optymalnych, społecznie
akceptowanych rozwiązań rozwoju Polski – państwa obywatelskiego.
* Nakłady na realizację projektu
opracowanie nowych ustaw, społeczna dyskusja, referendum – 7 – 10 mln PLN
* Efekty ekonomiczne
* Efekty społeczne
- 60 – 100 mld PLN/rok
obniŜanie bezrobocia
- 12% rocznie
Kroki wdraŜania projektu:
1. Społeczna dyskusja
2. Korekta projektu
3. Przygotowanie referendum dla wdroŜenia Programu Zmian Społeczno-Politycznych
4. Referendum
5. Wybory wg nowej formuły
6. WdraŜanie Programu Zmian Gospodarczych przez wybrane władze
W projekcie RP Nowa są szczegóły warte poznania.
Nie przewidujemy startu w wyborach.
Centrum jest organizacją pozarządową. nie związaną z jakąkolwiek partią.
Oczekujemy na uwagi, nowe propozycje dla sformułowania najlepszego projektu zmian.
Liczymy na szeroki udział w dyskusji osób, instytucji (zwłaszcza organizacji pozarządowych)
oraz mediów zainteresowanych pozytywnymi zmianami w naszym kraju.
5
1. Wstęp
Po 15 latach od przełomu społeczno - politycznego w roku 1989 Polska potrzebuje
gruntownej przemiany.
Mimo wielu pozytywnych zmian związanych z demokratyzacją Ŝycia publicznego
obecny korupcyjny system polityczno -społeczno-gospodarczy nie spełnia oczekiwań
społecznych i powinien zostać zmieniony.
Partie polityczne w ramach gier przedwyborczych dąŜących do objęcia władzy ,
zgłaszają nowe programy naprawy państwa. Jest to zawsze zbiór haseł i deklaracji nie
poparty logicznym uzasadnieniem, Ŝadną informacją co trzeba zrobić, w jaki sposób,
kto ma to zrobić, za czyje pieniądze i jakie to przyniesie skutki.
"Programy" te tworzą ludzie od 15 i więcej lat oderwani od zwyczajnego Ŝycia,
problemów społecznych, zajęci róŜnymi partyjnymi i partykularnymi interesami.
Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu na Polskę normalną proponujemy
Społeczeństwu projekt budowy państwa obywatelskiego – RP Nowa.
Projekt ten został przygotowany jako zbiór racjonalnych adaptacji rozwiązań
stosowanych w krajach rozwijających się i krajach wysoko rozwiniętych o stabilnej
gospodarce.
Mamy nadzieję na społeczną, konstruktywną dyskusję, dotyczącą zawartości
merytorycznej projektu.
Cel dyskusji – opracowanie i wdroŜenie optymalnego systemu zarządzania
państwem obywatelskim.
2. Misja projektu
Stały i harmonijny rozwój społeczno-gospodarczy Polski z zachowaniem środowiska
naturalnego.
3. Cel projektu
Usunięcie barier rozwoju, wdroŜenie nowych, skutecznych narzędzi zarządzania
państwem i jego gospodarką.
4. ZałoŜenia
*
Projekt został opracowany w oparciu o analizę stanu obecnego w celu:
- określenia sytuacji społeczno – gospodarczej Polski
- ustalenia i zdefiniowania przyczyn powstania zjawisk niekorzystnych i groźnych dla
państwa i społeczeństwa, w celu ich usunięcia
*
Postawienia diagnozy (co naleŜy zrobić) dla:
- trwałego usunięcia zjawisk społecznie niekorzystnych i zagroŜeń dla
6
państwa
- wyboru środków i narzędzi naprawy wyrządzonych szkód w stosunku do państwa i
społeczeństwa
- doboru skutecznych metod i narzędzi demokracji dla wyznaczenia trwałych ścieŜek
zrównowaŜonego rozwoju.
- wyboru strategicznych kierunków rozwoju opartych o potencjał lokalizacji,
zasobów ludzkich, zasobów naturalnych Polski.
*
Wykorzystania doświadczeń państw wysokorozwiniętych (Norwegia, Szwajcaria,
USA) i państw rozwijających się.
5. Stan istniejący
5.1. Wskaźniki rozwoju
PKB brutto na głowę [tys.USD/rok]
Wskaźnik wzrostu PKB
[%]
Polska
UE
USA
4,2
5,2
20,5
1,0
28,0
4,0
ok. 8 – 12 ( Rosja,
Chiny )
Inflacja
[%]
1,8
1,8
Wydatki na oświatę
[% PKB]
3,0
6,0
Poziom nauczania
38 miejsce na świecie (Polska poza krajami UE)
Przyrost naturalny
[%]
0
2,0
Średnia długość Ŝycia kobiet [lat]
78
80
jw.
MęŜczyźni
[lat]
70
74
Bezrobocie
[%]
19
7
Bilans budŜetu
+
+
5.2. Wskaźniki porównawcze kosztów produkcji.
Polska
Podatki
UE
Podatki
USA
Podatki
Energia
Energia
Energia
Płace
Płace
7
Płace
W skali miesiąca:
POLSKA
> średni zarobek
> koszty utrzymania
pozostaje
UNIA EUROPEJSKA
- ok. 500 EURO
- ok. 400 EURO
ok. 1200 EURO
ok. 600 EURO
100 EURO
600 EURO
> podatek doch. 20 %
- 20
pozostaje
80 EURO
na rozwój, naukę, kulturę, sport
pod. doch. 20 %
-120
480 EURO
5.2.1. Płace
Zarabiamy stanowczo zbyt mało, aby móc rozwijać się jako jednostka i jako społeczeństwo.
Niskie płace to słaby popyt na towary, brak koniunktury dla przemysłu i handlu.
Warto zauwaŜyć, Ŝe przy tej samej stopie podatku dochodowego, wpływ do budŜetu państwa
w UE jest wielokrotnie wyŜszy. O wpływach do budŜetu państwa decyduje zatem głównie
podstawa opodatkowania (wysokość dochodu)
RóŜnica w wolnych dochodach ok. 400 EURO ( nie chodzi o szczegóły lecz zasadę ) stanowi
o róŜnicy w poziomie Ŝycia w Polsce i UE, moŜliwości rozwoju jednostki i społeczeństwa,
rozwoju nauki, sportu, turystyki, kultury.
5.2.2. Energia
Energia rozumiana jako koszty wydobycia, transportu surowców, koszty ich przetwarzania i
dystrybucji ( na wszystko potrzeba energii mechanicznej lub elektrycznej ) – jest ok. 2x
wyŜsza na jednostkę produkcji w Polsce, za sprawą przestarzałych, energochłonnych
technologii i wysokich strat energii.
Od kilku lat staramy się, i słusznie, szanować energię i zmniejszać jej straty. Jednak róŜnica
w wyposaŜeniu przemysłu w efektywne technologie jest porównawczo do UE ogromna i
wymagać będzie dla jej zniwelowania duŜych nakładów i czasu. Opóźnienie Polski w
stosunku do UE ocenia się ( w zaleŜności od źródeł ) od 250 do 500 mld USD, z czego
znaczna część przypada na infrastrukturę i przemysł.
Do zniwelowania dysproporcji trzeba min 10 - 20 lat inwestowania w energetykę i przemysł
– aby zrównać się z UE w zakresie efektywności gospodarki, przy załoŜeniu szerokich i
racjonalnych zmian. NaleŜy zadbać o to, Ŝeby nowe technologie w Polsce były naprawdę
najlepsze na świecie, zamiast często sprowadzanych ostatnio „wypróbowanych” instalacji z
zachodu, tam przeznaczonych do złomowania.
5.2.3. Podatki
Podatki kosztotwórcze to – akcyzy, VAT, ZUS.
Podatek dochodowy ma mniejsze znaczenie w tworzeniu dochodu rodzinnego czy budŜetu
państwa. Stanowi jednak, z uwagi na uszczuplenie i tak niskich dochodów, znaczącą
dolegliwość społeczną.
Wysoki poziom podatków, skomplikowany i zmienny (niemal co rok) ) system
podatkowy, stanowią podstawową barierę rozwoju przedsiębiorczości.
8
Inicjatywa i aktywność kierowane są na unikanie podatków, zamiast na rozwój
przedsiębiorczości.
DuŜy obszar „ szarej strefy” ma w tym przypadku uzasadnienie ekonomiczne. Znaczący
obrót towarowy jest wynikiem działania „ szarej strefy” i powoduje (bo przecieŜ nie
bezrobotni ) spore wpływy do budŜetu głównie z akcyz (podatek obligatoryjny ). To szara
strefa kupuje towary, dla szarego człowieka, luksusowe.
Wysoki poziom podatków wpływa kosztotwórczo na cenę wyrobu, zmniejsza lokalny popyt
i konkurencyjność polskich towarów, powoduje stagnację gospodarczą.
Stale wzrastające stopy podatkowe nie zwiększą wpływów do budŜetu państwa.
5.3 Potencjał geograficzny ( lokalizacja ).
Jest jednym z naszych atutów.
Od wieków krzyŜowały się w Polsce szlaki wschód – zachód i północ – południe.
Potencjał lokalizacji jest przeogromny, niedostatecznie wykorzystany.
Wykorzystujemy tranzyt rurociągów ropy i gazu. Czy w sposób dostateczny ?
Posiadamy dostęp do Bałtyku.
Posiadamy dobrze rozwiniętą sieć kolejową wymagającą restrukturyzacji.
Sieć dróg wymaga remontów i modernizacji, budowy autostrad. Budowa autostrad
prywatnych nie sprawdziła się.
5.4. Potencjał zasobów naturalnych.
NajwaŜniejsze bogactwa naturalne Polski to :
węgiel brunatny
węgiel kamienny
miedź
siarka
złoŜa geotermalne (zasoby nieograniczone)
biomasa (źródło energii i paliw)
inne - gaz, ropa, metale i minerały w ilościach mających znaczenie regionalne.
unikalne w skali Europy zasoby przyrody, bioróŜnorodność.
5.5. Potencjał ludzki.
Ok. 3 mln bezrobotnych.
Ok. 50% ludzi młodych kończących szkołę – bez zajęcia.
Znaczący w skali świata potencjał artystyczny, kulturowy i naukowy.
Znaczna ilość uczących się i pragnących się uczyć.
Liczna Polonia o duŜym potencjale intelektualnym i gospodarczym.
5.6. Otoczenie społeczne
Brak bezpieczeństwa społecznego i obywatelskiego, liczne afery polityczno-gospodarcze,
nieskuteczne prawo.
Rosnący wskaźnik demoralizacji i potrzeb społecznej resocjalizacji.
60% ludzi Ŝyje poniŜej poziomu społecznego bezpieczeństwa socjalnego.
5 mln osób w Polsce Ŝyje poniŜej granicy ubóstwa.
9
Zwiększają się róŜnice między b. wysokimi (nieuzasadnionymi) dochodami wąskiej grupy
ludzi a resztą społeczeństwa.
6. Analiza stanu.
6.1. Analiza wskaźników.
Wskaźniki rozwoju w stosunku do wskaźników krajów rozwijających się wskazują na
potrzebę gruntownych zmian systemowych w zarządzaniu państwem i gospodarką.
Przewaga wydatków budŜetowych państwa nad dochodami świadczy o rozrzutności
państwa z jednej strony, z drugiej o braku umiejętności rozwijania gospodarki dla
pozyskiwania wpływów do budŜetu.
Wzrost PKB związany jest z wejściem Polski do UE, dotyczy wzrostu obrotów firm
zagranicznych i w małym stopniu przekłada się na wzrost poziomu Ŝycia społeczeństwa.
6.2. Analiza sytuacji międzynarodowej Polski.
PrzynaleŜność Polski do UE i NATO daje Polsce militarny parasol ochronny na dłuŜszy czas.
Sytuacja ta nie jest dostatecznie wykorzystywana dla tworzenia silnego i stabilnego
politycznie, militarnie i gospodarczo państwa w ramach ww. struktur.
PrzynaleŜność do UE dało nowy impuls i stworzyło nowe szanse dla polskiej gospodarki, nie
moŜe jednak dać gwarancji stabilnego rozwoju naszego kraju.
Stagnacja UE przy jednoczesnym szybkim rozwoju państw rozwijających się o potencjale
równym Europie (Chiny, Indie, "Ŝółte tygrysy", USA, Rosja) nie daje podstaw do uznania
przynaleŜności do UE jako gwaranta rozwoju.
Unia spętana nadmierną administracją i zawiłościami proceduralnymi, nadmiernymi
podatkami musi znaleźć radykalne rozwiązania zmian, aby odzyskiwać tracone
udziały w międzynarodowym podziale rynku towarów i usług.
Fundusze strukturalne i inne przeznaczone dla Polski są istotne dla jej rozwoju lecz zbyt małe
w stosunku do potrzeb. Ich wysokość w porównaniu do środków wewnętrznych, które zawsze
były do dyspozycji lecz zawsze tracone przez agendy i agencje rządowe; korupcje itp. jest
znikoma, jednak kierowana celowo i monitorowana.
Środki te dają autentyczny impuls dla rozwoju regionalnego.
6.3. Analiza sytuacji wewnętrznej Polski.
Gospodarka polska obciąŜona jest jeszcze skutkami opóźnienia wynikłymi w
czasie"demokracji ludowej". Dotyczy to sfery technicznej i infrastrukturalnej
( opóźnienie w stosunku do UE ocenia się na ok. 250 - 500 mld USD), nadmiernego zuŜycia
energii, nieefektywnego wydobycia zasobów naturalnych itp., ale takŜe braku umiejętności
zarządzania gospodarką.
Podstawowym problemem Polski jest jej upolitycznienie. Pod sztandarem demokracji
wykształcił się w Polsce system, a właściwie ustrój "monopolu elit politycznych".
Gospodarka została zdominowana przez układy (ugrupowania, partie) polityczne.
Sejm, który powinien być reprezentacją Narodu, stał się obiektem biznesu i kupczenia
prawem dla społecznego marginesu – nieprzerwanie tych samych niemal od 15 lat
(niektórzy od 40) tzw. "elit politycznych".
10
Partie polityczne stanowią społeczny margines ( w przenośni i dosłownie).
Ogólna liczba osób partyjnych w Polsce – ok. 200 tyś tj. 0,5%.
"Elity polityczne" stanowiące część tego marginesu spowodowały skuteczne bariery przed
dostępem społeczeństwa do moŜliwości uczestniczenia w Ŝyciu społeczno – gospodarczego
kraju, m. innymi:
* Upadek lub prywatyzacja ( na ogół korupcyjna), wyprzedaŜ duŜych zakładów skutkuje
bezrobociem, rozbiciem ruchu zawodowego, brakiem moŜliwości oddziaływania ogromnej
rzeszy bezrobotnych na swój los i los państwa.
* Utrzymanie struktur partyjnych z budŜetu, wysokie wynagrodzenia państwowych rad
nadzorczych, agencji i agend rządowych – stanowi barierę ekonomiczną w róŜnicy między
dostępem elit, a społeczeństwem do struktur demokratycznych.
Ogromna rzesza ludzi pozbawionych środków do Ŝycia i poszukujących tych środków nie
posiada dostępu do mediów (swoboda wypowiedzi), infrastruktury demokratycznych struktur
społeczno – gospodarczych (koszty siedziby, telefony itp.) w stosunku do stale
uprzywilejowanych, bogatych elit.
* Ustanowienie przez „ elity polityczne” społeczeństwa jako przedmiotu działań politycznych
i gier przedwyborczych, przedmiotu socjotechnicznych manipulacji przy pomocy dostępu do
mediów.
Stan taki skutecznie odwraca uwagę społeczeństwa od istotnych problemów społeczno –
gospodarczych na rzecz politycznych gier, skutecznie nie daje moŜliwości szukania i
tworzenia nowych rozwiązań waŜnych społecznie i gospodarczo, nie mówiąc o tworzeniu
demokratycznych struktur i sposobów oddziaływania.
Jednocześnie media okazały się najsprawniejszym, najskuteczniejszym organem demokracji.
* Ustanowiony system funkcjonowania państwa oparty o „ monopol polityczny” jest
korupcjogenny.
Struktury zarządzania, administracja, prawo są w Polsce elementami władzy
podporządkowanymi elitom politycznym.
Sieci korupcyjnych powiązań mają często korzenie w strukturach niedemokratycznych PRL
(np. ZMS, ZSP) czy antydemokratycznych (PZPR, SB, inne słuŜby).
Korupcja skutkuje szkodliwymi i kosztownymi zjawiskami, znanymi z afer polityczno –
gospodarczych określanymi jako „ oligarchizacja”, „ podatek korupcyjny”.
Nie znaleziono właściwych określeń na wybiórczą działalność organów ścigania,
sądownictwo itp.
6.4. Analiza stanu gospodarki.
Stan gospodarki ( zwłaszcza przemysłu ) jest zły. Polska gospodarka została w znaczącej
części przekazana kapitałowi zewnętrznemu. Nie znaleziono w początkach transformacji
i obecnie mechanizmów tworzenia i ochrony polskiego kapitału. Takich błędów nie popełniły
inne państwa jak : Rosja, Litwa. Łotwa, Estonia.
Sprzedano takŜe aktywa polskich banków w ponad 90%, co powoduje dalszy wypływ
polskiego kapitału za granice.
Na stan polskiej gospodarki wpływa niestabilna polityka podatkowa i zbyt wysokie podatki
składane. W trudnych warunkach zewnętrznej konkurencji, braku jakichkolwiek preferencji i
mechanizmów obronnych, polska gospodarka (w oparciu o podmioty rdzennie polskie)
11
stabilizuje się zbyt wolno. Społeczeństwo polskie jest postrzegane jako rynek zbytu obcych
towarów lub tania siła robocza.
Gospodarka nie stworzyła i nie tworzy systemu społecznego bezpieczeństwa wynikającego
z pracy.
Bezrobocie jest zbyt wysokie, a perspektywy szybkiej zmiany stopy bezrobocia są obecnie
Ŝadne .
Płace realne są zbyt niskie w porównaniu np. z UE. Potencjał zasobów ludzkich zmniejsza się
poprzez ucieczkę ludzi wykwalifikowanych, inteligencji, młodzieŜy.
Jednocześnie Polska posiada ogromny potencjał zasobów ludzkich i zasobów naturalnych.
6.5. Analiza stanu państwa.
Stan państwa jest wysoce niepokojący.
Ujemny budŜet państwa jest efektem niskich wpływów ze słabej gospodarki państwa
i wysokich wydatków, w znacznej części nieuzasadnionych lub wynikających z korupcji
(straty).
Wzrastają Ŝądania osób poszkodowanych przez decyzje jałtańskie i PRL, kierowane do
obecnego państwa polskiego, a pośrednio do społeczeństwa.
Spolegliwość struktur prawnych UE dla poszkodowanych ( w wymiarze min. 205 mld PLN ),
przy słabości prawa i dyplomacji polskiej, moŜe być koniem trojańskim dla polskiej
niezaleŜności ekonomicznej.
Afery polityczno – gospodarcze ujawniają słabość wszystkich struktur państwa.
W Polsce ilość struktur administracyjnych ( 42 osoby adm. Na 1000 mieszkańców, dla
przykładu w USA – 22 osoby ) nie przekłada się na sprawność działania aparatu
administracyjnego. Przeciwnie – wielowładza ( prezydent, rząd, samorząd i oddzielnie
powiat) nie sprzyja odpowiedzialności, kompetencji i skutkuje nieprawidłowymi decyzjami
lub ich brakiem.
Decyzje te są najczęściej podejmowane bez udziału społeczeństwa i wbrew zasadom
zrównowaŜonego rozwoju, często ze szkoda dla społeczeństwa i państwa.
Państwo jest zbyt rozrzutne jeŜeli chodzi o struktury własne rządowe i administracyjne
elementy władzy – agendy i agencje.
Bezpieczeństwo socjalne narodu jest zagroŜone – słaba opieka zdrowia, niskie renty, niskie
środki na naukę, kulturę. Panuje wysokie bezrobocie.
WaŜne decyzje społeczne i gospodarcze podejmowane były często bez społecznej dyskusji
i społecznej akceptacji, w oparciu o polityczne lub inne nie merytoryczne przesłanki, wbrew
konstytucyjnej zasadzie zrównowaŜonego rozwoju ( § 5 Konstytucji RP ).
Do najwaŜniejszych decyzji szkodliwych moŜna zaliczyć :
Otwarcie polskiego rynku dla kapitału zewnętrznego bez stosowania
mechanizmów ochronnych i instrumentów rozwoju polskiego kapitału
(tzw. Plan Balcerowicza).
Skutek :
Przejęcie majątku narodowego przez kapitał obcy, upadek wielu
przedsiębiorstw, rzemiosła, brak klasy średniej, bezrobocie.
Rezygnacja z dobrych kontaktów handlowych Rosją.
Skutek:
Niski eksport polskich towarów
12
UzaleŜnienie Polski od dostaw nośników energii ( gazu i ropy ) z Rosji, przy
jednoczesnej rezygnacji z wykorzystania własnych zasobów energetycznych
i źródeł odnawialnych.
Skutek:
MoŜliwość uzaleŜnienia Polski od dostaw z Rosji, wysokie opłaty na rzecz
Rosji zamiast budowy własnego systemu paliw i energii
.
SprzedaŜ ponad 90% aktywów Polskich Banków kapitałowi zagranicznemu.
Skutek :
Stały wypływ polskiego kapitału za granice
Niekontrolowany rozwój obcych sieci handlowych wielkopowierzchniowych
( hipermarketów ).
Skutek :
Stały wypływ polskiego kapitału za granice
Decyzje w imieniu demokracji słuŜące podporządkowaniu Ŝycia
gospodarczego społecznego polityce i politykom.
Skutek :
Korupcja, oligarchizacja, monopol elit politycznych, utrwalenie sieci powiązań
7. Diagnoza
Niepokojący stan gospodarki, niskie wpływy do budŜetu państwa, wysokie wydatki, niskie
wskaźniki rozwoju wymagają podjęcia radykalnych i kompleksowych zmian społeczno –
gospodarczych, w oparciu o racjonalny model gospodarowania i zarządzania Państwem.
Muszą to być zmiany fundamentalne prowadzące do sprawnego funkcjonowania państwa i
fachowego zarządzania gospodarką, z całkowitą eliminacją wpływów politycznych na
gospodarkę.
Zmiany te muszą opierać się o wartości moralne i mechanizmy eliminujące korupcję i
brak etyki w sprawowaniu jakichkolwiek funkcji w państwie.
Kreować postawy uznające pracę jako dobro, kapitał jako narzędzie a nie cel, zasady
moralne jako podstawę wszelkich działań, racjonalizm jako zasadę postępowania dla
rozwoju jednostki, rodziny i społeczeństwa.
Najtrudniej jest coś zmienić w części nazwanej analizie stanu jako „ Energia”.
Konieczne unowocześnienie gospodarki wymaga czasu i środków, jest jednak, dla znalezienia
trwałego miejsca w gospodarce światowej – nieuniknione.
NaleŜy dokonać racjonalnych wyborów, zwłaszcza kierunków inwestowania, w oparciu
o posiadany potencjał ( ludzie, zasoby, połoŜenie ), zasady zrównowaŜonego rozwoju i
światowe trendy rozwoju nowych technologii.
Najłatwiej i najszybciej moŜna i naleŜy dokonać zmian w obszarach płace i podatki.
Mówiąc najogólniej, więcej z podziału zysku z produkcji i handlu powinni dostać ludzie,
mniej państwo.
13
W układzie zamkniętym jeśli zmniejszy się podatki i zwiększy zarobki, to takŜe zwiększy się
dziura budŜetowa. Tak jest w gospodarce będącej w stagnacji. W układzie dynamicznym
poprzez radykalne obniŜenie podatków do poziomu państw rozwijających się, zostaną
uruchomione mechanizmy wzrostu gospodarczego – wzrośnie produkcja towarów i ich
konkurencyjność cenowa, zmniejszy się bezrobocie, wzrosną płace i w końcu wzrosną
wpływy do budŜetu państwa.
W okresie zmian naleŜy zadbać o uzasadnione koszty funkcjonowania państwa – o nakłady na
słuŜbę zdrowia, naukę, wojsko, policję, kulturę i opiekę społeczną itp.
Uzasadnione wydatki budŜetowe w okresie zmian nie mogą zostać zmniejszone.
Trzeba przede wszystkim przyjrzeć się kosztom nieuzasadnionym, wynikających z
niegospodarności, korupcji, nadmiernej, kosztownej i często niepotrzebnej administracji
róŜnych szczebli władzy i tutaj szukać rezerw budŜetowych.
Nowe rozwiązania systemowe powinny zmierzać do zrównowaŜonego budŜetu państwa
NaleŜy dokonać wyboru takich działań, które zmniejszą dysproporcje społeczne i
gospodarcze między UE a Polską.
W przyszłości zmiany te mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój społeczno – gospodarczy
całej zjednoczonej Europy.
7.1. Priorytetowe działania dla naprawy Rzeczypospolitej.
NaleŜy :
1. Zlikwidować szkodliwy wpływ obecnych elit politycznych na stan państwa.
Wielokadencyjność poselska i administracyjna powoduje brak kreatywności
struktur państwa i administracji i daje moŜliwości tworzenia sieci powiązań
korupcyjnych.
Upolitycznienie demokracji w Polsce jest źródłem złego funkcjonowania państwa i
słabej gospodarki.
2. Zlikwidować bariery rozwoju będące wynikiem nieprawidłowych decyzji
podejmowanych w okresie minionych 15 lat przemian.
3. Wstrzymać lub złagodzić skutki nieprawidłowych decyzji np.:
- ograniczyć wypływ polskiego kapitału za granicę (banki, hipermarkety itp.)
- zatrzymać i zweryfikować plany sprzedaŜy, prywatyzacji, restrukturyzacji
przemysłu
- obniŜyć do granic przyzwoitości tzw. kominy płacowe
- stworzyć czytelny model ochrony zdrowia i opieki społecznej
4. Stworzyć nowy model (ład, system) państwa obywatelskiego, który powinien :
- zmniejszyć aparat rządzenia na rzecz zarządzania państwem i gospodarką.
- zlikwidować moŜliwość powstawania korupcji w organach władzy.
- wykorzystywać potencjał intelektu, wiedzy i umiejętności zamiast partyjnych
koterii i układów.
14
- wykorzystywać aktywność ludzką i przedsiębiorczość przez tworzenie
dogodnych warunków dla jej funkcjonowania.
- tworzyć nowe wartości waŜne dla trwałego funkcjonowania systemu – moralne,
intelektualne, naukowe, twórcze.
- powodować pozytywne zmiany w budŜecie państwa i wzroście poziomu
cywilizacyjnego obywateli.
5. Stworzyć trwałe mechanizmy zrównowaŜonego rozwoju w oparciu o optymalne
rozwiązania organizacyjne, technologiczne i finansowe.
W tym celu naleŜy opracować, uzgodnić społecznie i wdroŜyć Program Zmian.
7.2. Wnioski.
NaleŜy przygotować i wdroŜyć kompleksowy Program Zmian, który będzie wskazywał
optymalne, najbardziej efektywne ścieŜki zmian, z bilansem strat i zysków jako
konieczne uzasadnienie, z harmonogramem realizacji i przyporządkowaną
odpowiedzialnością dla realizatorów tego Programu.
Do wykonania takiego programu muszą być znane, nie zawoalowane, konkretne informacje
np.:
- Ile kosztują i co dają jako efekt rzeczowy państwowe agendy i fundusze.
- Ile tracimy kapitału wypływającego poprzez obcy system bankowy i hipermarkety – za
granice.
- Ile kosztują budŜet rady nadzorcze, ale takŜe pensje prezesów banków i innych
lukratywnych stanowisk.
- Jaki jest bilans korupcji i kosztów jej nieskutecznego ścigania ( społeczeństwo od lat traci
na jednym i drugim)
- Jakie są rzeczywiste koszty administracji wszystkich szczebli – parlamentu, rządu, ZUS,
Urzędów Skarbowych itd. ?
- Jaki jest bilans prywatyzacji – przeszłej i zamierzonej ( zysk ze sprzedaŜy, koszty
społeczne, załoŜone efekty ekonomiczne, rzeczywista wartość majątku itp.) ?
- Inne dane dotyczące przemysłu, rolnictwa i pozostałych sfer gospodarczych , kosztów i
zysków uczestnictwa w UE.
Dane te nie są obecnie dostępne.
Nie chodzi o działania prokuratorskie, ale o rzetelną bazę do sformułowania przyczyn i
skutków obecnego stanu, dla wyciągnięcia wniosków niezbędnych do określenia zakresu
zmian.
Teraz łagodzimy skutki, a przecieŜ trzeba likwidować równolegle przyczyny, korzystając z
(takŜe bolesnych) doświadczeń ostatnich lat.
Program Zmian, będący przedmiotem opracowania RP Nowa w fazie projektu do dyskusji,
składa się z dwóch części:
1. Program Zmian Społeczno-Politycznych
2. Program Zmian Gospodarczych
Program Zmian Społeczno-Politycznych naleŜy wdroŜyć jak najszybciej.
Koszty wdroŜenia Programu Zmian Społeczno-Politycznych są pomijalnie małe,
a skuteczność jego wdroŜenia zaleŜy wyłącznie od woli obywateli.
15
WdroŜenie Programu Zmian Gospodarczych wymaga wykonania prac koncepcyjnych,
nakładów inwestycyjnych i realizacji w określonym czasie.
Warunkiem sukcesu Programu Zmian Gospodarczych jest wdroŜenie zmian społecznopolitycznych – uporządkowanie państwa i stworzenie instrumentów racjonalnego
zarządzania gospodarką.
Ponadto wdroŜenie Programu Zmian Społeczno-Politycznych przyniesie określone
korzyści finansowe, które naleŜy wykorzystać w realizacji Programu Zmian
Gospodarczych.
8. Program Zmian Społeczno – Politycznych /projekt/
8.1. Zmiany ordynacji wyborczej do Sejmu
Przyszłe wybory do Sejmu, wybory prezydenckie i samorządowe powinny mieć
charakter obywatelski to znaczy:
-
wybierani są obywatele, realni przedstawiciele społeczeństwa w parlamencie, a nie
przedstawiciele ugrupowań politycznych
ugrupowania społeczne, związki zawodowe, ośrodki naukowe, twórcze, organizacje
pozarządowe mogą uczestniczyć w wyborach, z moŜliwością łączenia się.
naleŜy zapewnić równość startu w wyborach ( bez udziału majątku partii politycznych i
wykorzystania ich zwierzchności nad mediami).
Argumentacja
Dotychczasowa praktyka wyborów międzypartyjnych doprowadziła do utrwalenia
wieloletnich korupcyjnych powiązań między elitami władzy, które powstały i działają jako
wynik systemu upolitycznienia państwa i gospodarki za społeczne pieniądze.
Wygrana jakiejkolwiek partii z obecnych, często przegrupowujących się ,opcji politycznych,
gwarantuje dalsze upolitycznianie państwa i gospodarki jak to się działo i dzieje obecnie.
Zapewnia władzę i profity głównie dla wygranej partii (czy koalicji) a pośrednio nadal dla tej
samej (opozycja, centrum, niezaleŜni) grupy polityków, tych samych partyjnych i osobistych
interesów ":elity politycznej".
Utrzymanie dotychczasowego systemu wyborów międzypartyjnych i jego skutków –
władzy partyjnej w zarządzaniu państwem i gospodarką, jest z gruntu, jak pokazała
praktyka, nieefektywne i korupcjogenne.
Dalsze powielanie tego systemu moŜe doprowadzić do głębszej patologii systemu
państwowego, kolejnych rozczarowań i napięć społecznych o niespotykanej skali.
NaleŜy temu zapobiec przez demokratyzację, odpolitycznienie wyborów i spowodowanie
w wyniku wyborów zarządzanie państwem i jego gospodarką przez apolityczne,
profesjonalne osoby i instytucje.
MoŜliwość bezpośredniego udziału w wyborach obywateli i organizacji apolitycznych jako
wybieranych i wyborców ma dla społeczeństwa olbrzymie znaczenie.
16
Daje moŜliwość wyłonienia kandydatów lokalnie znanych, akceptowanych społecznie,
profesjonalnych, nie skorumpowanych.
Stwarza po raz pierwszy w powojennej historii moŜliwość wyboru organu publicznego
jako autentycznego reprezentanta narodu o wysokim profesjonaliźmie, wysokich
walorach moralnych i intelektualnych.
Proponowana procedura wyborcza
1. Tworzenie Lokalnych Komisji Wyborczych (LKW)
2. Tworzenie lokalnych list wyborczych w oparciu o składane przez osoby i organizacje
lokalne Karty Kandydata
3. Akceptacja przez LKW Kart Kandydatów
4. Ustalenie listy lokalnej
5. UmoŜliwienie przez lokalne media prezentacji kandydatów i ich programów
6. Wybór kandydatów do listy regionalnej (miejskiej, wojewódzkiej)
Sposób wyboru – tel., internet, lub bezpośredni (urny)
7. Przekazy medialne programów kandydatów regionalnych
8. Wybór kandydatów regionalnych - do listy krajowej wyborów prezydenckich
Sposób wyboru - bezpośredni
Dla wyborów parlamentarnych i samorządowych – zakończenie wyborów.
Opis przebiegu wyborów
Wybory o charakterze konkursu powinny mieć zasięg:
- lokalny
- regionalny
- krajowy (wybory prezydenckie)
Etapy konkursu
1. Lokalny
Kandydaci zgłaszają swoją kandydaturę poprzez złoŜenie Karty Kandydata wraz z listą
poparcia i załącznikami do Lokalnej Komisji Wyborczej
Po weryfikacji Kart Kandydata i osiągnięciu progu wyborczego (np. min. 100 głosów)
kandydaci prezentują siebie i swój program w lokalnych mediach.
Lokalne referendum (tel., internet lub wybór bezpośredni) wybierają swoich kandydatów
regionalnych większością głosów.
2. Regionalny (miejski, wojewódzki)
Kandydaci wybrani w wyborach lokalnych prezentują siebie i swoje programy w mediach
na forum regionalnym.
Wybór bezpośredni ustala listę końcową wyborów samorządowych (sejmik) i do sejmu
Wybrani kandydaci regionalni w wyborach prezydenckich stanowią listę krajową
3. Krajowy
Kandydaci z list regionalnych przedstawiają swoje programy na forum krajowym
i w bezpośredniej debacie.
Wygrywa w wyborach bezpośrednich (urny) kandydat z największą ilością waŜnych
głosów.
17
Zapewnienie demokratyzacji wyborów
W celu zapewnienia demokracji wyborów i równych szans startu między obywatelami,
organizacjami niepolitycznymi i partiami, proponuje się:
1. Wykluczenie kandydatów z uczestniczenia w mediach w przekazach nie związanych z
programami wyborczymi w okresie min. 3 miesięcy od daty końcowego wyboru
2 Wykluczenie w czasie wyborów programów sponsorowanych dla jakiegokolwiek
kandydata.
3. Wykluczenie osób sprawujących funkcje publiczne więcej niŜ 2 kadencje
4. Wykluczenie osób mających konflikt z prawem
5. Wykluczenie osób współpracujących z organizacjami antydemokratycznymi np.:
współpracujące z SB lub innymi organizacjami o podobnym charakterze
zajmujące kierownicze stanowiska w PZPR (od sekretarza POP w górę
Projekt Karty Wyborczej Kandydata
1. Dane osobowe
- nazwisko i imiona
- data urodzenia
l.p
.
1.
Kryteria kwalifikowalnośći
6
Wykształcenie średnie
Wykształcenie wyŜsze
Stopień naukowy
Praca zawodowa
Dodatkowe umiejętności
- osobiste ( języki )
- zawodowe ( uprawnienia, certyfikaty, ukończone
kursy )
Praca społeczna
- udział w organizacjach społecznych i zawodowych
- ilość lat
- sprawowane funkcje
Udział w organizacjach
- antydemokratycznych SB, UB.
- kierownicze stanowiska w PZPR .
Rekomendacja społecznej organizacji
7
Rekomendacja własna + CV
2
3
4
5
Waga kryterium
[ pkt ]
2
5
5
0,5 / rok
ocena
1 / 1 jęz. obcy
1 / dokument
2 / organizację
0,5 / rok
1 / funkcję / rok
- 10 / org.
- 2 / rok
+ 10 / org.
+ 1 / 10 osób
0 - 10
Skład Komisji :
Komisja Społeczna - członkowie zgłaszani przez instytucje pozarządowe, zawodowe,
naukowe itp.
Sposób wyboru składu – losowy.
Uzupełnienie składu – losowe z mieszkańców regionu.
Udział w Komisji – społeczny.
18
Uwagi
komisji
8.2. Zmiany w funkcjonowaniu partii politycznych.
Partie polityczne nie mogą być dofinansowywane z budŜetu państwa, lub stopień ich
dofinansowania powinien być podobny do stopnia wspierania organizacji pozarządowych
(praktycznie obecnie pomijalnie mały).
8.3 . Zmiany w ustroju Państwa
Miejsce obecnego ustroju monopolu partyjnych elit politycznych, powinien zająć ustrój
racjonalizmu demokratycznego.
Podstawową zasadą i przesłaniem racjonalizmu jako nowego ustroju, to optymalne,
ekonomicznie i społecznie uzasadnione zarządzanie państwem i gospodarką dla jego
obywateli i środowiska naturalnego.
8.4. Zmiany w sposobie zarządzania państwem
Zamiast obecnej wielowładzy – ustawodawcza ( Sejm i Senat ), wykonawcza ( Rząd ),
prezydencka, samorządowa (gmina, powiat) proponuje się:
Ustawodawcza – Sejm
Argumentacja
Ustawodawstwo dwuizbowe wydłuŜa czas podejmowania decyzji, stanowi dodatkową
barierę administracyjną.
Rolę weryfikatora legislacyjnego powinien spełniać Konwent Seniorów Sejmu.
Wykonawcza
– Prezydent
Argumentacja
Władza wykonawcza prezydencka jest sprawniejsza od dwupolarnej (przykład USA i
Rosji)
Samorządowa - Gmina
Argumentacja
Samorząd lokalny powinien przejąć wszelkie kompetencje powiatów i urzędów
marszałkowskich i być jedynym (obok właściwości i obiektów wojewody) gospodarzem
na swoim terenie.
Wszystkie środki pobierane przez gminę (podatki, opłaty) powinny pozostać w gminie.
Obecnie środki te przekazywane są do budŜetu i rozdzielane na agencje i agendy rządowe
gdzie w znaczącej części "zjadane" są przez administrację.
Ilość gmin powinna zmniejszyć się do 500 – 700 (obecnie 2700), co znacznie zwiększy
moŜliwości gminy jako podmiotu gospodarczego.
Rozwój lokalny powinien spoczywać w kompetencjach gminy, rozwój regionalny w
związkach i stowarzyszeniach gminnych.
19
Kompetencje władzy wykonawczej - prezydenta
WaŜniejsze decyzje Prezydent podejmuje przy akceptacji Konwentu, strategiczne - Sejmu.
Decyzje Strategiczne :
-
Strategia Rozwoju Państwa
BudŜet
Przystąpienie do wojny
Stan nadzwyczajny ( poza stanami klęski Ŝywiołowej )
Kompetencje Prezydenta :
-
reprezentacja, dyplomacja
bezpieczeństwo kraju
sprawy wewnętrzne ( w tym prawo )
finanse państwa
strategiczne obiekty
środowisko
Gałęzie gospodarki podległe państwu powinny być zarządzane w ramach strategii rozwoju
zrównowaŜonego przez podmioty wybrane w drodze konkursu na najlepszy program
rozwoju danej gałęzi lub branŜy, oparty o studium wykonalności i posiadający akceptację
społeczną.
Sposób komunikowania się ze społeczeństwem:
– ankietowanie
- referendum
Wszystkie waŜne decyzje muszą mieć akceptację społeczną.
8.5. Zmiany w innych ośrodkach władzy
Senat
Rada Polityki PienięŜnej
Agendy Rządowe
Ilość Województw
-
nie
nie
nie
bz
-
tak
ok. 700 ( zamiast 2700 )
nie
nie
8.6. Samorządy
Sejmik Wojewódzki
Ilość gmin
Powiaty
Urzędy Marszałkowskie
Starostwa powiatowe i urzędy marszałkowskie stały się elementami władzy politycznej o
rozmytych kompetencjach. Ich istnienie i sposób funkcjonowania jest zaprzeczeniem
samorządności.
Wszystkie kompetencje starostw powiatowych, urzędów marszałkowskich powinny być w
gminie, jedynym gospodarzu na swoim terenie.
20
Wyjątek stanowią strategiczne obiekty wojewody. Wojewoda powinien posiadać takŜe
uprawnienia policji, policji skarbowej i policji ochrony środowiska.
Podatki i opłaty za uŜytkowanie środowiska i podatki powinny pozostać w gminie.
Nie powinno być przepływu finansów od gminy do budŜetu państwa i odwrotnie.
Gmina powinna mieć dowolność wyboru zakresu inwestycji ( teraz 15 % budŜetu )
i dysponowania majątkiem.
WaŜne decyzje w gminie powinny posiadać akceptację Rady Gminy i akceptację społeczną.
Instrumenty – prasa, ankietowanie, referendum lokalne.
Wybory w gminie – tylko obywatelskie.
Konieczne dokumenty podstawowe
- Strategia Rozwoju
- Wieloletni Plan Inwestycyjny
- budŜet roczny
- szacunek majątkowy
- zakres kompetencji i odpowiedzialności urzędników.
8.7. Zmiany procedur administracyjnych wszystkich instytucji
W oparciu o nową ustawę kompetencyjną naleŜy dokonać następujące zmiany:
- totalne uproszczenie procedur administracyjnych
- zwiększenie kompetencji i odpowiedzialności urzędnika.
8.8. Zmiany w systemie podatkowym
W oparciu o nowe prawo podatkowe naleŜy uprościć system podatkowy.
Podatki muszą być czytelne, proste i prorozwojowe – naleŜy zmienić formy, sposób i
czas rozliczania.
Proponuje się wprowadzenie zamiennie do podatku VAT i dochodowego od przedsiębiorstw
– podatku obrotowego od produkcji i usług zamiast w/w podatków składanych.
Np. podatek realizowany poprzez 3 % - 4 % odpis z obrotu bankowego lub kasowego
rozliczającej się firmy, lub osoby fizycznej, odprowadzany do budŜetu.
Generalnie poziom podatków w Polsce naleŜy obniŜyć do poziomu płatności jedynego
sektora, który się rozwija i dostarcza do budŜetu znaczne dochody – do poziomu szarej strefy
i poniŜej tego poziomu, tj do poziomu naleŜności wynikających z naliczanych akcyz,
podatków na towary, usługi, podatków granicznych itp.
Wysokość podatków poszczególnych i sumarycznie nie powinna stanowić bariery rozwoju
dla gospodarki.
8.9. Zmiany dotyczące prawa
Prawo, podobnie jak administracja, zwiększyło z czasem swoje struktury i stopień
skomplikowania do momentu ogólnej niemoŜności jego egzekwowania.
NaleŜy ze znanych modeli funkcjonowania prawa, wybrać najlepszy - najskuteczniejszy,
pośredni między naszym, a prawem Hammurabiego.
21
Aktem regulującym skuteczność prawa powinna być ustawa korygująca obecne prawo – np.
ustawa o skutecznym stosowaniu prawa.
Dotyczy to takŜe zmian w pracy policji, obecnie mającej charakter urzędniczy.
Więźniowie muszą mieć dostęp do nauki i pracy i wynagrodzenia dla potrzeb resocjalizacji
więźniów i utrzymania więzień.
W przypadku wykroczeń drobnych powinny być stosowane wychowawcze procedury
uproszczone – grzywny, praca społeczna itp.
Sędziowie i prokuratorzy nie powinni stać poza prawem – ich działalność powinna być
monitorowana przez państwowe instytucje kontrolne np. Konwent Seniorów, NIK, oraz
społecznie przez szerszą i merytoryczną instytucję ławników.
8.10
Zmiany dotyczące ochrony zdrowia i opieki społecznej.
Zmiany w systemie ochrony zdrowia powinny opierać się na schemacie – pacjent –
ubezpieczalnia - jednostka lecznicza. W schemacie tym nie powinien uczestniczyć budŜet
państwa.
SłuŜba zdrowia powinna być (rozdzielnie) i państwowa i prywatna – bez szarej strefy.
SłuŜba zdrowia powinna być oddłuŜona.
Reforma słuŜby zdrowia powinna zakładać:
- zarządzanie szpitalami przez osoby lub firmy profesjonalne (nie przez lekarzy)
- weryfikacje i urealnienie kosztów leków i usług
- weryfikację (zbyt niskich) rent i emerytur
- weryfikację sposobów i kosztów ubezpieczeń
- zabezpieczenie środków w budŜecie państwa na wypadki nie przewidziane , katastrofy itp.
8.11. Spodziewane efekty zmian społeczno - politycznych
Wszystkie w/w działania przyniosą:
- znaczne zmniejszenie uciąŜliwości Ŝycia codziennego,
- zmniejszenie nakładów na administrację,
- sprawniejsze funkcjonowanie państwa,
- zmniejszenie korupcji,
- zwiększenie wpływów do budŜetu państwa
Zmiany powinny być wdroŜone przed wyborami do parlamentu.
Efekty ekonomiczne
Jedną z konsekwencji zmian byłaby redukcja pracowników róŜnych szczebli administracji,
urzędów skarbowych itp.
Czy jest to racjonalne działanie ?
Spróbujmy policzyć, ile zyskamy z redukcji zatrudnienia w administracji rządowej
i samorządowej.
W Polsce przypada 40 pracowników administracji na 1000 mieszkańców (!)
tj. ok. 1400 tys. urzędników.
NaleŜy zmniejszyć ( realnie ) o 400 tys. tj. do poziomu 30 urzędników/1000 – jak w
państwach wysoko rozwiniętych.
Koszt utrzymania stanowiska w administracji - ok. 10 tys. zł miesięcznie
22
400 tys. x 10 tys. zł/m-c x 12 mies. = 48 mld zł rocznie
w tym średni zarobek
W związku z utratą pracy urzędnicy
mogą otrzymać rekompensatę
za utratę pracy w wys.
-
2 tys zł / m
-
2 tys. zł / m przez rok ( lub 2 lata )
400 tys. pracowników x 2 tys. zł / m- nie x 12 m-cy = 9 mld 600 mln zł.
48 mld – 9 mld 600 mln = 38,4 mld zł
w kasie państwa pozostaje – 38,4 mld zł rocznie.
Ale to nie jest dobry pomysł.
Rekompensujmy 2 tys. zł/m przez rok, lub dajmy moŜliwość otrzymywania dotacji na
zorganizowanie miejsca pracy w wysokości np. 50 tys. ( dotacji – nie poŜyczki ).
Oczywiście ta dotacja ma sens wtedy, kiedy funkcjonują mechanizmy rozwoju – niskie
podatki, konkurencyjność cenowa polskich towarów itp., kiedy ma sens przedsiębiorczość.
Wtedy
400 tys. pracowników x 50 tys. = 20 mld. zł.
podsumujemy :
budŜet zarobił
48 mld – 20 mld = 28 mld w 1 roku
i 48 mld w kaŜdym następnym
+ wpływy z działalności gospodarczej.
Sposób liczenia jest oczywiście uproszczony, ale idący w kierunku racjonalnego podejścia do
problemu nadmiernych wydatków budŜetowych. Wpływy z uporządkowania administracji
powinny być w przybliŜeniu równe „dziurze budŜetowej”.
9. Program Zmian Gospodarczych /projekt/.
Zmiany te dotyczą funkcjonowania państwa i gospodarki po wdroŜeniu Programu Zmian
Społeczno-Politycznych, co stanowi warunek sprawnego zarządzania gospodarką,
racjonalnego wykorzystania potencjału gospodarczego kraju i regionów.
Program Zmian Gospodarczych powinien objąć rozwiązania systemowe – obejmujące
rozmaite działania organizacyjne, technologiczne, finansowe w celu maksymalnej
efektywności zamierzeń – powinny wykorzystywać lokalny potencjał w taki sposób, aby
stabilne miejsca pracy nie były tworzone kosztem środowiska naturalnego. Jest to
podstawowa zasada rozwoju zrównowaŜonego.
Efektem Programu Zmian Gospodarczych powinno być docelowe opracowanie projektu
wdroŜeniowego ustalonych zmian w formie
23
Programu ZrównowaŜonego Rozwoju
W ramach tego programu powinny być zaproponowane strategiczne rozwiązania, które
później poddane weryfikacji merytorycznej, będą przedmiotem wyboru – chodzi o to, Ŝeby z
moŜliwych scenariuszy wybrać optymalnie najlepszy.
Np. zaopatrzenie kraju w energię moŜe być w oparciu o dostawy rosyjskiego gazu,
wykorzystaniu polskiego węgla brunatnego, kamiennego, z zasobów geotermalnych, z
wykorzystania odpadów i biomasy, z wykorzystania energii słonecznej. KaŜde ze źródeł moŜe
być podstawowym. Które wybrać ?
Trzeba dokonać analiz opłacalności i efektów – ekonomicznych, ekologicznych, społecznych.
O wyborze wariantu optymalnego powinny decydować będą najbardziej przyjazne
środowisku, opłacalne ekonomicznie i społecznie potrzebne rozwiązania, wykorzystujące
potencjał lokalny zasobów naturalnych i ludzkich.
9.1. Rozwiązania wykorzystujące potencjał ludzki.
Potencjał ludzki to niewykorzystana siła robocza, potencjał wiedzy, umiejętności, intelektu.
Pamiętajmy, Ŝe świat od Nas – Kopernika, Łukasiewicza, Skłodowskiej uczył się
racjonalizmu. Od Lema i Wolsztana poszerza horyzonty.
Mamy zdolną młodzieŜ, uznanych w świecie twórców i artystów, naukowców i inŜynierów.
Brak nam umiejętności samoorganizacji i dobrej formuły wykorzystania kapitału ludzkiego.
Nad ta formułą naleŜy popracować najbardziej.
Palący obecnie problem bezrobocia moŜna w pewnym stopniu rozwiązywać poprzez
istniejące krajowe i zagraniczne fundusze np. EFRR lub EFS.
Środki te moŜna wykorzystać na organizację nowych miejsc pracy w gospodarce
komunalnej, rolnictwie i ochronie środowiska - określanych przez Centrum ZrównowaŜonego
Rozwoju „ Ekopracą”.
Środki te nie wystarczą na pełną likwidację bezrobocia. NaleŜy tworzyć podstawy do
trwałych miejsc pracy i stabilnej gospodarki. Takie podstawy trzeba wykreować.
Np. ktoś wpadł na pomysł, Ŝeby w pasterskim kraju załoŜyć banki. W tym samym biednym
kraju hrabia Patek zaczął robić zegarki.
W sposób perfekcyjny wykorzystano potencjały – intelektu (pomysł ), umiejętności
(produkcja mleka, serów, zegarków ), połoŜenia ( środek Europy i czyste Alpy ), zasobów
naturalnych trawa ) stanowiące o bogactwie dzisiejszej Szwajcarii.
Norwegowie, posiadając olbrzymie zasoby gazu i ropy, energię dla swojej gospodarki oparli o
jeszcze tańszą energię ze źródeł odnawialnych, głównie wodną ale takŜe słoneczną, choć w
Norwegii jest mniej energii słonecznej niŜ u nas.
Japonia mając mało zasobów i miejsca, postawiła na przemysł przetwórczy i elektronikę.
Rosja zarabia na zasobach, bo ma ich duŜo.
Powinniśmy stworzyć własne systemowe oryginalne i efektywne rozwiązania
wykorzystujące materialne i pozamaterialne moŜliwości rozwoju.
Olbrzymią niewykorzystaną siłę stanowią bezrobotni, zwłaszcza młodzi.
Dla zobrazowania przyjmijmy, Ŝe bezrobotny buduje drogi poprzez utwardzenie jej tupaniem.
ZałóŜmy, Ŝe utwardzi 1 m2 dziennie ( tylko ).
24
Mamy 3 mln. bezrobotnych
3 mln. x 1 m2 / dzień = 3 mln. m2 / dzień
autostrada, przyjmijmy, ma szerokość 100 m
3.000.000 m2 : 100 m = 30.000 m t.j. 30 km
tyle autostrady w ciągu jednego dnia „ wytupią „ bezrobotni.
Gdybyśmy zaczęli tupać w marcu ( zimą tupie się z zimna ) program autostrad
zakończylibyśmy przed wakacjami z nawiązką :
ok. 100 dni x 30 km = 3 tys. km.
Do późnej jesieni utwardzilibyśmy wszystkie zdezelowane drogi w Polsce.
Taki jest potencjał niewykorzystany. Tylko tupać ze złości!
Autostrady powinny być państwowe, a ich uŜytkowanie bezpłatne. Budowa płatnych
autostrad prywatnych dzięki państwowym gwarancjom to rozwiązanie szkodliwe społecznie i
niezgodne z ogólnymi zasadami dotyczącymi przetargów. Ruch nadal odbywa się na drogach
pobocznych, remontowanych za publiczne pieniądze.
Rozwiązanie systemowe
Budowa autostrad, budowa i remonty dróg w Polsce powinny odbywać się w ramach
szerokiego programu robót publicznych.
Program ten moŜe obejmować reaktywację regionalnych firm komunalnych budowy i
remontów dróg.
9.2. Rozwiązania wykorzystujące potencjał lokalizacji.
Centralne połoŜenie Polski w Europie daje szanse rozwoju przemysłu logistyki transportowej
w Polsce.
SkrzyŜowanie autostrad w pobliŜu Łodzi jest ogromną szansą dla Polski, a szczególnie dla
Polski centralnej. Powinno to być miejsce wymiany towarowej na szlakach drogowych,
kolejowych, powietrznych jako centrum łączące Europę Zachodnią ze Wschodem, Północną z
Południową.
śeby tak się stało, równolegle z zakończeniem budowy autostrad, modernizacji węzła
kolejowego towarowego ( tiry na tory ), szybkiej kolei TGV, rozbudowy lotnisk ( cargo ),
powinno powstać:
Środkowo – Europejskie Centrum Handlu i Rozwoju.
Centrum to powinno obejmować:
banki i instytucje finansujące.
centra logistyczne – magazyny, hurtownie, stacje przeładunkowe.
centra wystawiennicze – logistyka transportu, towary i produkty.
bazę noclegową, turystyczną, parki rozrywki, kasyna gry mają szanse zaistnienia.
przemysł – logistyki transportowej, elektroniczny, tekstylny ( tradycja ), ochrony
środowiska na rynek polski i wschodni ( kadra naukowo – techniczna w Łodzi i duŜe
zainteresowanie oszczędnością energii na Ukrainie, Białorusi, krajach nadbałtyckich ).
moŜliwa jest produkcja ogniw paliwowych dla ( obecnie ) alternatywnych
samochodów, które w najbliŜszej przyszłości zdominują rynki świtowe ( brak ropy )
25
rolnictwo – regiony – skierniewicki, łowicki, sieradzki, kutnowski produkują wysokiej
jakości zdrową Ŝywność. NaleŜy zorganizować marketing dobrej Ŝywności z Polski,
skup, pakowanie, transport, przechowywanie i sprzedaŜ z pomocą Centrum.
9.3. Energetyka
Ceny energii w znacznej części kształtują ceny wyrobów i poziom kosztów utrzymania.
Powinny być jak najniŜsze.
Elektrociepłownie węglowe mają po kilkadziesiąt lat i wymagają modernizacji i wdroŜenia
nowej technologii efektywnego wykorzystania węgla.
Węgiel powinien być nadal strategicznym surowcem w Polsce.
Obecnie znane technologie wykorzystujące bezodkrywkowo energię w złoŜach węgli,
pozwalają na szerokie i tanie wykorzystanie polskich złóŜ węgli z przeznaczeniem na
energię lub paliwa (w tym płynne) w ciągu 100 lat.
Elektrociepłownie wykorzystujące węgiel brunatny metodą odkrywkową i przez jego proste
spalanie wpływają negatywnie na środowisko ( lej depresyjny, pyły, siarka, odkład ).
Wysokie opłaty za uŜytkowanie środowiska spowodowały zamknięcie tych elektrowni w
Niemczech. Z uwagi na duŜe złoŜa węgla brunatnego w Polsce naleŜy uwzględnić ten
surowiec jako strategicznie waŜny, z załoŜeniem wykorzystania go zgodnie z zasadą
najlepszej dostępnej techniki ( zasada BAT obowiązująca juŜ w UE ).
Powinny to być technologie obniŜające znacznie koszty energii.
A)– Wykorzystanie węgla brunatnego poprzez zgazowanie w źródle ciepła. Spalany jest
tylko metan, nie są emitowane pyły i siarka.
B) - Metanizację węgla kamiennego lub brunatnego w złoŜu.
C) – Instalacje wodorowe dla których surowcem jest woda i węgiel kamienny.
Poza wysoką sprawnością energetyczną, jako efekt dodatkowy tych rozwiązań, pozostaje do
wykorzystania nawóz wysokiej jakości, do wykorzystania w rolnictwie.
W rozwiązaniu B jest to czysta postać kwasu huminowego, podstawowego czynnika wzrostu
roślin.
Wykorzystanie węgla brunatnego jako nawozu biologicznego do uŜyźniania, a nawet
rekultywacji ziem zdegradowanych (znany preparat „ Rekulter ”), moŜe być prawdziwą
szansą dla tego surowca w polskim rolnictwie i na eksport.
Niezwykłą szansę dają nam olbrzymie zasoby geotermalne, wielokrotnie przekraczające
nasze obecne i perspektywiczne zapotrzebowanie.
Szczególnie zasobny jest zbiornik od Łodzi do Szczecina.
Trzeba oczywiście wiercić, wiercenia są kosztowne, są problemy związane z zasoleniem – ale
cóŜ za komfort później. Bez kominów, siarki, pyłów. Nadmiar energii to ciepłe baseny,
balneologia.
Powszechność tego rozwiązania spowodowałaby obniŜenie kosztów wydobycia i
eksploatacji. Wobec kurczenia się zasobów naturalnych, geotermia głęboka, ale takŜe płytka,
wykorzystująca pompy ciepła, powinna być docelowym, powszechnym rozwiązaniem.
Niewykorzystywane są regionalne zasoby gazu i ropy.
Wielką szansą dla energetyki rozproszonej w najbliŜszej perspektywie jest biomasa.
26
DuŜe ilości biomasy marnują się – drewno, słoma, odpady komunalne, odpady zielone
rynków itd. Te odpady wymagają racjonalnego zagospodarowania – są potencjalnym
źródłem lokalnej energii.
Na oddzielną uwagę zasługują plantacje energetyczne – jeden z przyszłościowych
kierunków polskiego rolnictwa. Są to plantacje szybko rosnących roślin – trzcina chińska,
topinambur, wierzba, które wykorzystywane są jako paliwo w lokalnych źródłach energii.
W niewielkim stopniu wykorzystywane są kolektory słoneczne i fotowoltaiczne, małe
domowe turbinki wiatrowe.
Zakładając nawet ostroŜne scenariusze okazuje się, Ŝe potencjał zasobów energetycznych jest
na tyle wysoki, Ŝe nie musimy gazu sprowadzać z Rosji i drogo rozprowadzać po kraju
(instalacje). Dostawa gazu z zewnątrz do zaopatrzenia całej energetyki zawodowej mogłaby
być zagroŜeniem dla bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Poza tym własne zasoby energetyczne dają miejsca pracy.
Produkcja taniej energii z biomasy w znaczący sposób moŜe rozwiązać problem bezrobocia
na wsi.
Przemysł energetyki lokalnej, alternatywnej i oszczędności energii rozwija się dynamicznie
w krajach zachodnich, dając zatrudnienie tysiącom pracowników.
Szanse dla tego przemysłu w Polsce są jeszcze większe, z moŜliwością rozwoju eksportu –
obok nas są kraje wschodnie, które uzaleŜnione w znacznej części od dostaw coraz droŜszej
energii z Rosji, szukają juŜ teraz rozwiązań alternatywnych, w tym takŜe oszczędzających
energię – regulatorów, materiałów izolujących itp.
Energetyka niekonwencjonalna w ciągu 20 lat powinna stanowić od 30 do 60% rynku energii
w Polsce. Aby tak się stało, rozwojem energetyki nie powinni, jak dotąd, zajmować się
politycy i specjaliści zawodowej energetyki, znający się tylko na spalaniu węgla. Program
rozwoju energetyki musi być zintegrowany z innymi gałęziami gospodarki, uwzględniać
potencjał energetyczny w skali kraju i poszczególnych regionów, alokację energii,
wykorzystanie i rozwój najbardziej efektywnych rozwiązań w energetyce konwencjonalnej i
niekonwencjonalnej.
W tej chwili jest ponad 30% - wy nadmiar energii zainstalowanej w stosunku do potrzeb –
stanowi to zapewnienie produkcji mocy na ok 15 lat.
Jest potrzeba wymiany starych urządzeń energetyki konwencjonalnej i wdroŜenie nowych
systemowych rozwiązań w energetyce, z uwzględnieniem lokalnych i odnawialnych źródeł
energii.
Chodzi o to, Ŝeby energia była tańsza, a jej uŜytkowanie oszczędniejsze. Od tego zaleŜy
poziom Ŝycia i konkurencyjność polskich towarów.
9.4. Przemysł.
Przemysł polski upada i jest sprzedawany podmiotom zagranicznym.
Brak polskiego kapitału, równego startu w konkurowaniu na rynku kapitału, handlu i usług,
wynikającego z liberalizacji rynku (tak zwanej reformy Balcerowicza) z jednoczesnym
wykluczeniem podmiotów polskich, spowodował upadek przemysłu i przekazanie go w ręce
obcego kapitału.
27
W tej sytuacji z ogromnym trudem naleŜy tworzyć ponownie zręby polskiego przemysłu,
dając mu wszelkie preferencje, jak robią to kraje rozwijające się.
WaŜne jest, aby przemysł stosował najnowsze rozwiązania techniczne dla
przyszłościowych, innowacyjnych, kierunków rozwoju społeczno – gospodarczego
świata.
Trzeba jak najszybciej wstrzymania dalszej wyprzedaŜy i dokonać stosownych bilansów
zysków i strat prywatyzacji. Przeanalizować inne scenariusze – Partnerstwa Publiczno
Prywatnego, konsolidacji, spółek mieszanych, moŜliwości restrukturyzacji itp.
Jednorazowa sprzedaŜ doprowadzonych do upadłości zakładów jest transakcją na jeden raz.
Jak pokazały dotychczasowe doświadczenia sprzedaŜe najczęściej nie przyniosły
oczekiwanych korzyści społecznych i ekonomicznych.
Rozwój przemysłu naleŜy wiąŜąc z najbardziej perspektywicznymi kierunkami postępu i
istniejącym potencjałem. Z uwagi na brak sieci dróg szybkiego ruchu w Polsce i na
wschodzie Europy, potencjał lokalizacji Polski w Środkowej Europie, trzeba zwrócić uwagę
na przemysł drogowy, logistyki transportowej, samochodowej, kolejowej itp., jako
kierunek zmian i szansą dla gospodarki.
Przemysł logistyki transportowej samochodowej i kolejowej ( niskie wagony o zmiennych
kołach na trasach wschód – zachód dla tirów ), powinien być zlokalizowany w pobliŜu Łodzi
( skrzyŜowanie autostrad ) i Śląska.
Przemysł drogowy moŜna rozwinąć w oparciu o siarkę, której zasobów obecnie nie
wykorzystujemy. W Kanadzie, USA, RPA wybudowano kilka tysięcy km dróg z
siarkobetonów.
Siarkobetony posiadają wiele zalet – moŜna w nich „ topić „ jako wypełniacze – ŜuŜle, pyły,
zasolony piasek ( waŜne dla umocnień morskich i budów nad morzem, gdzie Ŝwir trzeba
sprowadzać z daleka ). NiezaleŜnie od uŜytych wypełniaczy i tak będą trwalsze od zwykłych
betonów, a przy okazji „ posprząta się ” odpady przemysłowe. MoŜna tą technologią budować
drogi lokalne, wykonywać remonty dróg takŜe w czasie zimy..
Znaczne środki na ochronę i rekultywację środowiska przeznaczone dla Polski przez UE oraz
rzeczywista potrzeba zmian w środowisku, potencjał naukowy w tym zakresie i głód
rozwiązań na Wschodzie – wskazuje na przemysł ochrony środowiska jako
perspektywiczny.
Główne kierunki rozwoju to produkcja urządzeń :
Kotły na biomasę
Kogeneratory ( produkcja ciepła i prądu zarazem ).
Konwertory zamiany odpadów foliowych na olej
Instalacje zgazowania węgla ( kamienny, brunatny )
Instalacje zgazowania odpadów
Kolektory słoneczne ( głównie fotowoltaiczne )
Urządzenia małej energetyki wodnej
Wiatraki domowe
Urządzenia głębokiej geotermii
Pompy ciepła
Urządzenia regulujące, energooszczędne silniki i urządzenia
28
Urządzenia do produkcji materiałów izolacyjnych
Materiały izolacyjne i energooszczędne
Wszystkie w/w urządzenia mogą być produkowane w oparciu o polską myśl techniczną na
rynek krajowy i za granicę.
W najbliŜszych latach czeka nas budowa oczyszczalni ścieków, kanalizacji, recykling i
termiczne zagospodarowanie odpadów. Warto zwrócić uwagę na kilka polskich rozwiązań,
konkurencyjnych dla zachodnich. To takŜe kapitał do wykorzystania.
Rozwój przemysłu trzeba oprzeć o tradycyjne dla określonego regionu gałęzie, jak górnictwo
węglowe, wydobywanie miedzi, ropy naftowej, gazu i innych kopalin, ich maksymalny
przerób na tanią energię, wyroby wysokiej jakości i wartości, budowę statków w
stoczniach, przemysł tekstylny w Łodzi, gdzie jest lokalny potencjał wiedzy,
umiejętności i siły roboczej.
Trzeba przypomnieć Ŝe opłacalność przemysłu przy tak niskich płacach zaleŜy od niskich
podatków i stosowania efektywnych technologii.
Nie ma „ złego przemysłu ” – jest złe jego otoczenie i sposób zarządzania.
9.5. Rolnictwo.
Potencjałem polskiego rolnictwa jest:
Ziemie nie zdegradowane nadmiarem nawozów sztucznych. Ziemie te mogą
produkować najlepsza i najzdrowsza Ŝywność w Europie.
Małe gospodarstwa. Mogą produkować ekstensywnie, róŜnorodną gatunkowo, zdrową
Ŝywność.
NieuŜytki – obfitują w zioła rosnące w sposób naturalny. Stanowią takŜe często
element krajobrazu, rzadko spotykany w Europie Zachodniej.
NieuŜytki, grunty V i VI klasy, stanowią potencjał do wykorzystania na plantacje
energetyczne.
Polskie rolnictwo, wobec nadmiaru Ŝywności w UE, dotowanej i opartej na gospodarce
intensywnej, ma szanse na rynku europejskim w produkcji róŜnorodnej, produkowanej
metodami ekstensywnymi, zdrowej Ŝywności.
Jesteśmy takŜe krajem dobrego ziemniaka, b. dobrych wódek, o niepowtarzalnym smaku,
wyrobów z runa leśnego. Te atuty trzeba wypromować, obronić poprzez organizację w skali
kraju – produkcji, przechowywania, profesjonalnego handlu.
Środkowo – Europejskie Centrum Rozwoju powinno w znacznej części swojej działalności
poświęcić tej sprawie. Częścią Programu ( integralną ) powinno być tworzenie warunków
środowiskowych – oczyszczanie ścieków, ochrona wód, rezygnacja z wysypisk – spełniania
warunków do produkcji takiej Ŝywności.
Niebagatelne znaczenie dla polskiego rolnictwa moŜe mieć przemysłowe wykorzystanie
węgla brunatnego do uŜyźniania i rekultywacji gleb.
TakŜe rozwój dróg „ dowiązanych ” do autostrad, a zwłaszcza do skrzyŜowania głównych
autostrad A1 i A2, ma dla rozwoju rolnictwa, transportu produktów i sprzedaŜy na eksport,
ogromne znaczenie.
Inną szansą rolnictwa jest rolnictwo przemysłowe, w tym takŜe na cele energetyczne. Obok
produkcji biodiesla rzepakowego, etanolu z buraków cukrowych i ziemniaków,
perspektywiczne kierunki, to paliwo z metanolu ( spirytusu drzewnego ) i biomasa z
29
szybkorosnących plantacji ( trzcina, wierzba, topinambur, malwa itp.) do celów
energetycznych.
Samochodowe paliwo metanowe spalane w ogniwach paliwowych ( trzeba produkować je w
Polsce ) – to bliska przyszłość. Efektywne ekonomicznie i ekologicznie wykorzystanie
biomasy dla lokalnej energetyki ( prąd i ciepło z kogeneracji ) to podwójna szansa rolnictwa –
niskie koszty energii i wykorzystanie nieuŜytków.
Potrzebny jest zintegrowany Program ( koncepcja ), dla zazębiających się w zaleŜnościach i
efektach, wielu gałęzi przemysłu i rolnictwa.
9.6. Środowisko.
Mamy wyjątkowe w skali Europy miejsca – Bieszczady, Puszczę Białowieską, Notecką,
Piską, Mazury itd.
Nie skanalizowane, o naturalnym biegu rzeki.
Potencjał ten powinien być wykorzystany w turystyce i agroturystyce. Warunkiem
podstawowym – uporządkowanie gospodarki odpadowej i oczyszczenie ścieków. Ponadto
trzeba tworzyć bazę turystyczną, zwłaszcza tanią, dla dzieci i młodzieŜy z Polski i UE, dobrze
oznaczone i wyposaŜone szlaki turystyczne, ścieŜki rowerowe, kajakowe, towarzyszącą
gastronomię, a takŜe dobrze formułowaną i kierowana reklamę.
Niezwykle potrzebne jest bezpieczeństwo obywateli, zwłaszcza obcokrajowców, jako
warunek konieczny dla turystyki.
Stronę negatywną stanowią niezagospodarowane odpady i osady ściekowe, które powinny
być wykorzystane w recyklingu, w plantacjach energetycznych (osady), energetycznie – jako
źródło dochodu z korzyścią dla środowiska naturalnego.
Wykorzystując znane rozwiązania alternatywnych paliw, źródeł energii (słońce, woda, ziemia
i wiatr), oszczędność, poszanowanie energii, energooszczędne technologie, moŜna zmniejszyć
ilość tzw. czerwonych punktów oddziaływania na środowisko, osiągnąć wyŜszy standard
jakości środowiska i poziomu Ŝycia.
Rozwiązania są ogólnie znane i stosowane. Chodzi jednak o skalę i moŜliwość ich
wykorzystania, ale takŜe o to, aby nie powielać złych rozwiązań stosowanych na Zachodzie,
jak np. zbytnie poprawianie przyrody (kanalizowanie rzek), czy proste spalanie odpadów, co
zostało „ wykorzystane ” w warszawskiej spalarni z negatywnym skutkiem ekonomicznym.
Mimo dobrych ustaw dotyczących ochrony środowiska wzorujących się na UE, brak jest
skutecznych regulacji wdroŜeniowych i mechanizmów rozwoju branŜy komunalnej.
10. Nakłady
10.1. Program Zmian Społeczno - Politycznych
Przygotowanie Programu Zmian Społeczno-Politycznych
1.
2.
3.
4.
Opracowanie projektu Programu
Weryfikacja i opiniowanie Programu
Konsultacja społeczna Programu (prasa, telewizja)
Opracowanie ostatecznej wersji Programu
Razem
30
100 tys. złotych
200 tys. złotych
500 tys. złotych
200 tys złotych
1 mln złotych
WdroŜenie Programu Zmian Społeczno-Politycznych
1. Opracowanie projektów nowych ustaw zasadniczych (podstawowych)
- Konstytucja
- Ordynacja Wyborcza
- Regulamin Pracy Sejmu
- Regulamin Pracy Prezydenta
- Ustawa o skuteczności prawa
- Ustawa o samorządach
- Ustawa o administracji
Koszty opracowań razem
2000 tys. złotych
2. Konsultacja społeczna nowych ustaw (prasa, telewizja)
1000 tys. złotych
3. Przyjęcie nowych ustaw zasadniczych Referendum
2000 tys. złotych
Nakłady ogółem
Opracowanie Programu Zmian S-P
WdraŜanie Programu Zmian S-P
Ogółem
1 mln złotych
5 mln złotych
6 mln złotych
10.2. Program Zmian Gospodarczych
Opracowanie projektu Programu Zmian Gospodarczych
Weryfikacja i opiniowanie
Konsultacja społeczna (prasa, tv)
Opracowanie wersji ostatecznej Programu
Emisja /dystrybucja/
Ogółem
100 tys. złotych
100 tys. złotych
500 tys. złotych
150 tys. złotych
150 tys. złotych
1,0 mln złotych
Ogółem koszty przygotowania, opracowania i wdroŜenia pozytywnych zmian społecznopolitycznych i gospodarczych.
Program Zmian Społeczno- Politycznych
Program Zmian Gospodarczych
Ogółem
6,0 mln złotych
1,0 mln złotych
7,0 mln złotych
31
11. Efekty
11.1. WdroŜenie Programu Zmian Społeczno - Politycznych
WdroŜenie Programu w proponowanym zakresie zmian, przyniesie określone korzyści
ekonomiczne i społeczne.
11.1.1. Efekty społeczne
-
-
Wzrost nadziei obywateli i ich rodzin na Ŝycie w sprawiedliwym, rozwijającym się
materialnie i moralnie państwie obywatelskim wzrost aktywności społecznej w tempie
10 – 12 % w ciągu roku.
Stałe zauwaŜalne zmniejszenie bezrobocia,
Zmniejszenie róŜnic i napięć społecznych wewnątrz kraju i w UE przez niwelację
dysproporcji poziomu Ŝycia,
Stały wzrost cywilizacyjny,
Uporządkowanie i uproszczenie procedur administracyjnych zmniejszenie
uciąŜliwości Ŝycia codziennego.
Wzrost samorządności.
11.1.2. Efekty ekonomiczne
1. Uproszczenie procedur i zmniejszenie administracji
2. Wstrzymanie wypływu środków za granice
3. Zwrot do państwa zagrabionych majątków
4. Likwidacja agend rządowych
Razem
Oszczędności roczne
30-50 mld złotych
30-40 mld złotych
ok. 2 mld złotych/rok
przez 5 lat
ok. 1 mld. zł/rok
60-100 mld zł/rok
11.2. Program Zmian Gospodarczych.
Efekty z wdraŜania Programu będą uzyskiwane w formie:
∗ oszczędności środków publicznych obliczonej w wyniku weryfikacji dotychczasowych
zamierzeń;
- prywatyzacji,
- restrukturyzacji,
- inwestycji komunalnych (niektóre przewymiarowane o nadmiernie wysokich kosztach
– eksploatacji)
w celu zastosowania rozwiązań uzasadnionych ekonomicznie i społecznie.
Trzeba pamiętać, Ŝe kaŜda sprzedaŜ majątku podmiotowi zagranicznemu to utrata
znacznej części dochodów do budŜetu, kaŜda zamknięta kopalnia czy zakład produkcyjny
traci szanse na restrukturyzację.
∗ Zwrotu nakładów na inwestycje w wyniku sprzedaŜy produktów – efektów eksploatacji
inwestycji
32
11.2.1. Efekty społeczne.
ZałoŜenia :
- Połowa środków na inwestycje pochodzi z oszczędności w wyniku wdroŜenia
Programu Zmian
– ok. 40 mld zł/rok
- Połowa środków na inwestycje pochodzi z oszczędności w wyniku korekt obecnych
zamierzeń, kapitału gmin i podmiotów gospodarczych krajowych i zagranicznych,
funduszy z UE
- ok. 40 mld zł/rok
Nakłady do wykorzystania
Razem
- ok. 80 mld zł/rok
Przyjmując, Ŝe jedno miejsce pracy wymaga nakładów 200 tys. zł średnio (rozbieŜność
danych – od 50 tys. zł PUP do 1mln zł w przemyśle)
Zatrudnienie roczne w wyniku uruchomionych inwestycji
80 000 mln/rok / 0,2 mln = 0,4 mln/rok (400 tysięcy)
Bezrobocie zmniejszać się będzie;
0,4 mln/ rok / 3,2 mln (obecna liczba bezrobotnych) x 100% = 12% rocznie
11.2.2. Efekty ekonomiczne
W ciągu 8 lat powinno zostać zlikwidowane bezrobocie w wyniku wdroŜenia Programu
Zmian i Strategii ZrównowaŜonego Rozwoju.
Proces ten powinien być przyspieszony w wyniku szerokiego programu robót publicznych
(autostrady, drogi, gospodarka komunalna, prace porządkowe)
Jedna złotówka zainwestowana powinna zwrócić się w ciągu 5 – 10 lat. Przy załoŜeniu, Ŝe
generuje tylko 1 zł/rok (koszty eksploatacji, płace, podatki) powinna przynieść ok. 0,3 zł do
budŜetu państwa.
0,3 x 80mld = 24 mld zł/rok
oznacza to, Ŝe zainwestowane 80 mln zł przynosić będzie ok. 24 mld zł do budŜetu państwa
rocznie, co w skali np. 10 lat przyniesie dochód :
10 x 24 mld zł. / rok – 80 mln zł = 160 mld zł.
KaŜde zainwestowane 80 mld w następnych latach, przynosić będzie następne dochody w tej
wysokości.
11.2.3. Efekty środowiskowe
Znaczna część środków powinna być przeznaczona na gospodarkę komunalną, rozwój
przemysłu związanego z gospodarką komunalną, ochroną środowiska oraz bezpośrednio na
ochronę środowiska.
Potrzeby ocenia się na 8 – 10 mld zł/rok. Inwestycje tego rodzaju są takŜe „zwrotne” w ciągu
7-15 lat.
33
Uzyskane efekty – czyste wody, czyste powietrze, uporządkowanie gospodarki odpadami,
zwrócą się jako efekt środowiskowy poprzez:
- zmniejszenie chorób ludzi i zwierząt,
- zmniejszenie nakładów na ochronę roślin,
- zmniejszenie efektów powodziowych,
- moŜliwość rozwoju produkcji zdrowej Ŝywności,
- rozwój eko- i agroturystyki.
12. Harmonogram rzeczowo - finansowy
mln zł
Lp.
Etapy realizacji
I
1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
2
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
Program Zmian Społ.-Polit.
Opracowanie projektu
Weryfikacja
Społeczna konsultacja
Wersja końcowa
Projekty ustaw
Przyjęcie ustaw (referendum)
Program ZrównowaŜonego Rozwoju
Projekt Programu Zmian Gospod.
Weryfikacja
Wersja końcowa
Przyjęcie programu
Konkurs dla podmiotów wdraŜających
Realizacja programu
efekty w mld zł.
2005
II
III
IV
I
2006
II
III
2007 2008 2009
Następne
20
30
IV
30
30
0,1
0,2
0,5
0,2
0,5
2,0
0,1
__
0,1
0,5
0,15
0,15
---
--20
30
40
13. Finansowanie
Źródła i sposoby finansowania
Programy Zmian (opracowanie i wdroŜenie) – 7 – 10 mln PLN – budŜet
państwa.
Program ZrównowaŜonego Rozwoju
– 1 mln PLN
Opracowanie
budŜet państwa
WdroŜenie
z oszczędności w wyniku wdroŜenia Programu
zmian
ze środków samorządowych,
z kapitału prywatnego
z funduszy pomocowych i UE
14. Analiza wykonalności
Porównanie kosztów do efektów wykazuje na wysoką efektywność zamierzeń.
AngaŜując 7 - 10 mln PLN moŜna uzyskać 60 – 100 mld PLN rocznie
34
50
Przedsięwzięcie jest jednak niezwykle trudne do zrealizowania, ze względu na:
-
konieczność przeprowadzenia szerokiej akcji informacyjnej o celach, nakładach,
efektach Programu Zmian, co wymaga czasu i zainteresowania mediów.
fali krytyki wpływowych obecnie polityków i osób związanych z polityką w stosunku
do:
-
zawartości merytorycznej – niepełna, niefachowa, nieprecyzyjne dane, brak
spójności z polityką UE, itp.
celu – zarzutu chęci destabilizacji państwa, łamania demokracji itp.
fragmentów Programu wyjętych z kontekstu
blokowanie projektu (media, środki, procedury demokratyczne), jako
niekorzystnego dla obecnych elit politycznych „trzymających władzę”
proponowanie i propagowanie zamiennie zmian kosmetycznych jako
kontrpropozycji obecnych sił politycznych.
niemoŜności wykonania.
Mimo zrozumiałej niechęci polityków od kilkudziesięciu lat sprawujących władzę, projekt
„Rzeczpospolita Nowa” ma szanse realizacji z powodu:
-
-
-
Braku innych alternatywnych propozycji zmian. JeŜeli się takie ujawnią a wartość ich
efektów będzie wyŜsza od proponowanych – powinny znaleźć się w Programie
Zmian.
Oczekiwane potrzeby moralnych i materialnych zmian w społeczeństwie, zmęczonym
politycznymi obietnicami bez pokrycia i korupcyjnymi aferami polityczno –
gospodarczymi,
Obok skrajnych postaw apatii i agresji rodzi się w społeczeństwie konstruktywna
potrzeba działania.
Społeczeństwo moŜe być gwarantem realizacji Programu Zmian.
Warunek – konsolidacja i społeczna aktywność Obywateli.
15. Podsumowanie
Korzystając z bolesnych doświadczeń transformacji od 1989 roku i doświadczeń innych
krajów chcemy stworzyć i wdroŜyć nowy model funkcjonowania Państwa, najlepszy na
świecie.
Pozwala nam na to nie zakończony stan przejściowy, zmusza zły stan gospodarki, wysokie
bezrobocie i niezadowolenie społeczne. Szanse na realizację nowych rozwiązań daje potencjał
ludzki i zasobów naturalnych.
Tylko nowe, ale realne rozwiązania systemowe, dające nadzieje społeczeństwu na godziwe
Ŝycie, mogą zmienić losy naszego Kraju.
Nie bójmy się racjonalnych zmian – one są zawsze zmianami na lepsze.
Prosimy o aktywną dyskusję społeczną nad projektem.
35
Jeśli ktoś ma uwagi, chciałby skorygować projekt, wnieść nowe elementy lub zaproponować
inne – prosimy o przekazanie ich dostępną pocztą e – mail [email protected]
Celem dyskusji będzie opracowanie
akceptowalnych przez społeczeństwo.
najlepszego,
optymalnego
Zbigniew Tynenski
36
projektu
zmian

plik PDF - Centrum Zrównoważonego Rozwoju

Transkrypt

Podobne dokumenty

klęski i sukcesy xvii wieku - towarzystwo uniwersyteckie fides et ratio

Wykluczenie cyfrowe