Raport o oddzialywaniu na srodowisko

Raport o oddziaływaniu na środowisko eksploatacji węgla kamiennego
przez Lubelski Węgiel "Bogdanka" SA w Obszarze Górniczym
"Puchaczów V"
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Celem pracy jest wykonanie Raportu o oddziaływaniu na środowisko eksploatacji węgla
kamiennego przez Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. w projektowanym Obszarze Górniczym
„Puchaczów V” (nazwa ujednolicaona) obejmującym obecny obszar górniczy „Puchaczów IV” i
część złoża K-3 w obrębie gruntów wsi: w gminiePuchaczów - Albertów I, Wesołówka, Kolonia
Wesołówka, Jasieniec, a w gminie Cyców - Głębokie, Podgłębokie, Malinówka, Cyców, Stręczyn
Stary, Stęczyn Nowy, Barki, Adamów. Założony program inwestycji obejmuje:
¾ uruchomienie szybów 2.1 i 2.2 w Stefanowie, szyb 2.1 jako wydobywczy i 2.2 jako zjazdowo
– materiałowy, w tym pogłębienie szybu 2.1, budowa wieży szybowej, zbrojenia szybu,
zabudowa urządzenia wyciągowego wraz z budynkiem maszyny wyciągowej i rozdzielnią dla
potrzeb własnych
¾ wykonanie podziemnej odstawy urobku do szybu 2.1 wraz z infrastrukturą podziemną,
¾ budowę i uruchomienie poziomu 990 dla szybu 2.2 (objazdy, komory funkcyjne, komora
pomp, rozdzielnie itp.) oraz połączenie wentylacyjne z szybem 2.1,
¾ uruchomienie obiektów powierzchniowych Pola Stefanów obejmujących halę magazynową,
drogi i place magazynowe, linie kablowe i estakady, sieć wodno – kanalizacyjną i centralnego
ogrzewania , kanalizację deszczową wraz ze zbiornikiem oraz kolektorem zrzutowym do rzeki
Świnki, sieć teletechniczną i elektryczną oraz przystosowaniem budynku łaźni do roli
kompleksu bhp i połączenie go estakadą z szybem 2.2,
¾ rozbudowę istniejącego składowiska odpadów.
¾ rozbudowę Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla celem osiągnięcia wydajności 2400 t/h
(aktualnie 1200 t/h) wraz odstawą urobku z szybu 2.1 z Pola Stefanów do Bogdanki, w tym
budowę:
•
urządzeń: do odbioru węgla surowego z szybu 2.1, wstępnego kruszenie i transportu do
Bogdanki dwoma przenośnikami taśmowymi B–1600 mm, o mocy od 55 kW do 2 x 400
kW, i dalej poprzez stację przesypową, przenośnikami do stacji przygotowania węgla,
•
stacji przygotowania węgla o wymiarach 24 m dł. x 12 m szerokości x 22,5 m wysokości,
gdzie węgiel surowy poddawany będzie klasyfikacji i kruszeniu. Kruszona będzie frakcja
powyżej 200 mm na kruszarkach KWK 100U. Klasyfikacja realizowana będzie na
przesiewaczach WK–1 (2,2x4,0). Zabudowane będą dwie kruszarki i dwa przesiewacze
o mocy 75 kW,
•
zbiornika węgla surowego o pojemności 2 x 3000 ton, do którego może być
skierowany węgiel surowy (klasy 200 – 0 mm) przenośnikiem taśmowym.
Zbiornik węgla surowego wyposażony będzie w zsuwnię spiralną, w celu
ograniczenia degradacji węgla. W razie potrzeby węgiel będzie podany na
magistralę transportową za pomocą podajników wibracyjnych sterowanych
falownikami i zabudowanych pod wlotami nad przenośnikiem. Na przesiewaczach
i zbiornikach będzie instalacja sucha utrzymywania czystości – przeciwdziałania
nadmiernemu pyleniu,
•
magistrali transportowej – ciąg przenośników taśmowych B–1600, zabudowanych
w mostach przenośnikowych, obudowanych, usytuowanych w przeważającej
części na trasie istniejącej magistrali ciepłowniczej. Mosty obudowane płytami
„Izoterm”, które obniżą emisje hałasu do środowiska przenośników o ok. 30 dB.
Poziom dźwięku na granicy działki nie powinien być większy niż 40 dB w nocy
i 50 dB w dzień. Wydajność przenośników B–1600 w pierwszym okresie
eksploatacji będzie wynosić 1200 t/h, przy prędkości 1,6 m/s. Dla zwiększenia
wydajności transportowej do 2400 t/h prędkość taśmy wzrośnie do 2,0 m/s,
•
nowego zbiornika na węgiel surowy na terenie Pola Bogdanka, o pojemności
ok. 1800 ton, do którego będzie podawany węgiel surowy transportowany
magistralą z szybu 2.1 w Stefanowie. Nowy zbiornik umożliwi równomierne
dozowanie węgla surowego do procesu wzbogacania,
•
podajników wibracyjnych MIFAMA 80 – 9mo mocy 7,5 kW i przenośników
taśmowych, za pomocą których węgiel surowy ze zbiornika będzie transportowany
do wzbogacania rozbudowanym ZPMW,
•
płuczki cieczy ciężkiej – węgiel surowy klasy 200 – 20 mm wzbogacany będzie
trójproduktowo we wzbogacalnikach Disa nowej generacji, o wydajności
200 ton/h,
•
flotacja - przewiduje się zastosowanie flotowników IŻ 12 umiejscowionych w ob.
Nr 47.1 na poz. 24,5 m w ilości 3 szt. Koncentrat z flotowników połączony będzie
z ziarnami wydzielonymi w hydrocyklonach i będzie odwadniany na wirówkach
sedymentacyjno-filtracyjnych.
Do
odwadniania
zagęszczonych
odpadów
flotacyjnych przewiduje się zastosowanie pras komorowych.
•
nowego składowiska miału o pojemności 600 tys. ton.
W pracy oceniono oddziaływanie na środowisko LW „Bogdanka“, opisano sposób
i zakres prowadzenia inwestycji polegającej na udostępnieniu i zagospodarowaniu złoża,
oceniono wpływ założonych prac inwestycyjnych oraz potencjalne oddziaływanie
eksploatacji złoża na środowisko naturalne, oceniono oddziaływanie na środowisko LW
„Bogdanka“ po urchchomieniu eksploatacji oraz przedstawiono zasady prowadzenia
monitoringu i wnioski.
Spółka Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. w Bogdance, zajmuje się:
•
eksploatacją złoża „węgiel kamienny”,
•
uzdatnianiem wydobytego urobku w zakładzie przeróbczym,
•
produkcją wyrobów ceramicznych, dla których surowcem są wysegregowane odpady
górnicze.
W ciągu technologicznym kopalni występują instalacje ściśle ze sobą związane:
•
składowisko odpadów pogórniczych,
•
produkcja wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania,
•
zakład wzbogacania węgla – wytwórca węgla handlowego oraz odpadów górniczych,
•
instalacja odwadniająca zakład górniczy – stacja pomp, rurociągi oraz zbiornik
– osadnik wód dołowych,
•
pozostałe oddziały ruchowe powiązane z instalacjami.
Centralny Rejon Węglowy (CRW) Lubelskiego Zagłębia Węglowego, z którego LW
„Bogdanka” prowadzi wydobycie węgla kamiennego znajduje się w województwie lubelskim
w odległości około 10 km na wschód od miasta Łęczna, około 30 km na wschód od Lublina
i około 25 km na północny – zachód od Chełma. Obejmuje miejscowości: Albertów,
Bogdanka, Dratów, Głębokie, Józefów, Kaniwola, Malinówka, Nadrybie, Puchaczów,
Stefanów, Szczecin i Wesołówka w obrębie gmin: Cyców, Ludwin, Łęczna i Puchaczów.
Powierzchnia terenu górniczego kopalni wynosi 77,39 km2. Od północy graniczy
z udokumentowanym złożem „Ostrów” i złożem „Orzechów”, od wschodu ze złożem K-9, od
południowego – wschodu ze złożem K-6, K-7, od południa ze złożem K-3
a granicę zachodnią stanowią wychodnie pokładów, pod utworami jury i kredy.
Pod względem administracji górniczej kopalnia podlega nadzorowi Okręgowego
Urzędu Górniczego w Lublinie.
Geograficznie omawiany obszar CRW znajduje się na obrzeżu Pojezierza ŁęczyńskoWłodawskiego – stanowiącego część Polesia Lubelskiego. Obszar złoża o powierzchni
7 738,78 ha zajmują: obszar pól uprawnych, łąk i pastwisk, lasy, nieliczna zabudowa
przemysłowa, zabudowa mieszkaniowa i usługowa, drogi, koleje, wody powierzchniowe.
Złoże węgla kamiennego położone na terenie Centralnego Rejonu Węglowego LZW jest
eksploatowane od 1982 roku. Wyróżnia się trzy rejony eksploatacyjne: rejon Bogdanka, rejon
Nadrybie i rejon Stefanów.
Powierzchnię terenu w większości pokrywają pola uprawne, łąki i niewielkie
zagajniki. Są to tereny wybitnie rolnicze. Grunty orne należą w większości do gleb słabych
piaszczystych, tylko w okolicach Puchaczowa występują dobre gleby typu czarnoziemów
lessowych. Rolnictwo stanowiło dotychczas podstawowe zajęcie ludności. Obecnie wielu
mieszkańców tych okolic znalazło pracę w kopalni lub w budownictwie związanym
z kopalnią.
Zalesienie terenu jest niewielkie, brak jest zwartych kompleksów leśnych. Niewielki
północno-wschodni fragment udokumentowanego złoża znajduje się w otulinie Parku
Krajobrazowego Pojezierze Łęczyńskie.
Zabudowa terenu jest nierównomierna i zróżnicowana. Wszystkie miejscowości to
wsie, przeważnie o charakterze ulicówek oraz o układzie rozproszonym. Przeważa zabudowa
zagrodowa, ale występuje także zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna oraz letniskowa.
Warunki komunikacyjne określić można jako dogodne. Do najważniejszych dróg
należy: szosa biegnąca z Lublina przez Łęczną do Włodawy. Nawierzchnię asfaltową posiada
też szereg dróg o znaczeniu lokalnym łączących poszczególne miejscowości.
Najbliższa stacja kolejowa PKP znajduje się w miejscowości Jaszczów i jest odległa
o około 15 km od kopalni. Z Jaszczowa do kopalni wybudowano bocznicę kolejową.
Z ważniejszych obiektów infrastruktury technicznej wymienić należy: gazociągi, sieć
wodociągową, linie energetyczne i telekomunikacyjne.
Obiekty przemysłowe kopalni zgrupowane są w obrębie zakładu górniczego
usytuowanego w centralnej części złoża oraz w sąsiedztwie szybów 1.4 i 1.5 oraz 2.1 i 2.2 .
Przy szybach głównych usytuowany jest Zakład Ceramiki Budowlanej „EkoKLINKIER”.
Lubelski Węgiel „BOGDANKA” jest aktualnie kopalnią jednopoziomową (poziom
955 m na rzędnej -785 m n.p.m.) o szkielecie kamienno-węglowym, udostępnioną sześcioma
szybami i siecią wyrobisk korytarzowych, które pełnią funkcję poziomów wydobywczych,
wentylacyjnych i materiałowych. W przyszłości zostanie udostępniony drugi poziom 990 m
na rzędnej - 820 m n.p.m.
Emisja do powietrza pochodzi z emitora Zakładu Ceramiki Budowlanej (gazy i pyły)
oraz z niezrekultywowanej części składowiska odpadów pogórniczych (pylenie w czasie
suchej i wietrznej pogody). LW „Bogdanka” S.A. posiada decyzję o zezwoleniu na
uczestnictwo instalacji do produkcji wyrobów ceramicznych metodą wypalania w Zakładzie
Ceramiki Budowlanej EkoKLINKIER w Bogdance we wspólnotowym systemie handlu
uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Ponadto Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A.
posiada
Pozwolenie
zintegrowane
dla
instalacji
-
Zakład
Ceramiki
Budowlanej
„EkoKLINKIER” i składowisko odpadów, w którym określono wielkości dopuszczalnej
emisji gazów i pyłów wprowadzanych do powietrza.
Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. posiada następujące dokumenty dotyczące jej
oddziaływania na środowisko wodne:
Ö
Decyzja Wojewody Lubelskiego (L.Dz. ŚR.III.6811/91/07) z dnia 31.12.2007, ważna
do dnia 31.12.2017 r. dotycząca pozwolenia wodnoprawnego na:
-
odwodnienie zakładu górniczego Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. w ilościach
nieprzekraczających:
w terminie do dnia 31 grudnia 2010 roku:
Qdśr
= 20 000,0 m3/d,
Qdmax
= 22 000,0 m3/d,
Qhmax
=
917,0 m3/h,
w terminie od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku:
-
Qdśr
= 26 700,0 m3/d,
Qdmax
= 32 000,0 m3/d,
Qhmax
=
1 400,0 m3/h,
zrzut niewykorzystanych wód kopalnianych ze zbiornika wód dołowych, za
pośrednictwem rowu odpływowego do RE „Żelazny” w km 2 + 100, będącego
dopływem rzeki Świnki w km 8 + 970, w ilościach nieprzekraczających:
w terminie do dnia 31 grudnia 2010 roku:
Qdmax
= 17 000,0 m3/d,
Qhmax
=
Qsmax
=
780,0 m3/h,
0,19 m3/s,
w terminie od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku:
Qdmax
= 25 500,0 m3/d,
Qhmax
=
1 080,0 m3/h,
Qsmax
=
0,30 m3/s,
przy ustaleniu najwyższych dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń:
BZT5
12,0 mg O2/dm3,
zawiesina ogólna
35,0 mg/dm3,
Ö
odczyn pH
6,5 – 9,0,
chlorki
1000 mg/dm3,
siarczany
250 mg/dm3,
Decyzja Starosty Łęczyńskiego (L.Dz. BAO 6223/39/2007-3) z dnia 9.01.2006, ważna
do dnia 31.12.2017 r. dotycząca pozwolenia wodnoprawnego na:
-
odprowadzenie za pośrednictwem osadnika do rzeki Świnki w km 14 + 087
oczyszczonych wód opadowych z powierzchni szczelnej terenów przemysłowych
szybu w Stefanowie w ilościach
Qs
= 135 dm3/s
o najwyższych wartościach wskaźników zanieczyszczeń:
zawiesina ogólna
100,0 g/m3,
substancje ropopochodne
15 g/m3.
Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. jest wytwórcą odpadów. Posiada pozwolenie
nr ŚiR.VII.6620/32/04 z dnia 10.09.2004r. na wytwarzanie odpadów w procesie wzbogacania
węgla, wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, na prowadzenie
działalności związanej z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz określeniem miejsc
i sposobu magazynowania tych odpadów. Zmiany tej decyzji – na wniosek Spółki
– dotyczące rodzajów oraz ilości odpadów wytwarzanych zostały określone w decyzjach:
¾ z dnia 7.07.2005 roku nr ŚiR.VII.6620/31/05
¾ z dnia 8.02.2006 roku, nr ŚiR.VII.6620/6/06.
¾ z dnia 25.08.2006 roku, nr ŚiR.VII.6620/44/06.
¾ z dnia 12.11.2007 roku nr ŚiR.VII.6620/16/07.
Ponadto spółka posiada Pozwolenie zintegrowane na wytwarzanie i sposób
postępowania z odpadami w instalacjach - Zakład Ceramiki Budowlanej „EkoKLINKIER”
i składowisko odpadów.
Najbliższe tereny podlegające ochronie akustycznej zlokalizowane w otoczeniu
Lubelski
Węgiel
„Bogdanka”
S.A.
przeznaczone
są
pod
zabudowę
zagrodową
i mieszkaniowo - usługową. Są one zlokalizowane:
Ö od strony północnej, zabudowa mieszkaniowa w odległości około 200 metrów od granicy
terenu kopalni,
Ö od strony południowej, zabudowa mieszkaniowa przy ul. Górniczej 38-40 w odległości
około 40 metrów od granicy terenu kopalni (naprzeciw zakładu przeróbczego),
Ö od strony południowo-wschodniej, zabudowa mieszkaniowa wzdłuż ulicy Bogdanka 1,
w odległości około 500 metrów od granicy terenu kopalni znajduje się Szkoła
Podstawowa,
Ö od strony wschodniej w odległości około 300 metrów od składowiska odpadów
górniczych, zabudowa mieszkaniowa wzdłuż ulicy wsi Bogdanka 2,
W rejonie „Szybu Nadrybie” od strony zachodniej, w odległości około 50 metrów,
znajduje się budynek mieszkalny. W rejonie „Szybu Stefanów” najbliższa zabudowa
mieszkaniowa znajduje się od strony północnej w odległości około 200 metrów od granicy
terenu zajmowanego przez szyb.
Przepisy
prawne
regulujące
sprawy
oceny
uciążliwego
oddziaływania
hałasu
w środowisku zewnętrznym, zostały sformułowane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z
dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz.U. Nr 120, poz.826).
Zgodnie z tym dokumentem, dla terenów zabudowy zagrodowej i mieszkaniowousługowej (tabela 1 załącznika do rozporządzenia), dopuszczalny poziomów hałasu
powodowany działaniem zakładu przemysłowego, wynosi:
-
w porze dnia 55 dB,
-
w porze nocy 45 dB.
Wskaźniki LAeq,D i LAeq,N, dla których podano wartości dopuszczalne mają zastosowanie do
ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby.
W wyniku prowadzonej od 1982 r. eksploatacji węgla kamiennego z pokładów 382
i 385/2 wpływy eksploatacji górniczej objęły już większą część OG „Puchaczów IV”.
Jak dotychczas wpływy te nie zaznaczyły się jedynie w obszarze południowej i południowo
– wschodniej części OG „Puchaczów IV”, tj. wzdłuż doliny Świnki i szosy Cyców – Nadrybie.
Najintensywniej deformacje przebiegają w centralnej części obszaru w rejonie Bogdanki
(ok. 1500 m na N-S i 1100 m W-E), gdzie nakładają się oddziaływania eksploatacji pokładów
382 i 385/2. Pionowe przemieszczenia osiągnęły tam wartość ok. 3,5 m.
Drugim rejonem osiadań jest rozczłonkowana strefa szerokości 800 – 1000 m N-S,
położona na północ od szybów w Bogdance (rejon Kol. Szczecin). Osiadania przekroczyły
tam głębokość 2,0 m.
Mniejsze strefy wyeksploatowanego złoża znajdują się przy granicach OG „Puchaczów IV”
po stronie SW, NW i N tego obszaru. Amplituda pionowych przemieszczeń powierzchni
przekroczyła tam 0,5 – 1,5 m.
Od roku 1994 rozpoczęto pierwsze prace polegające na konserwacji i pogłębianiu
rowu A. Prace konserwacyjne i budowlane prowadzone są również na Rowie Żelaznym celem
utrzymania dotychczasowego poziomu wód gruntowych w rejonie wsi Bogdanka.
Pod wpływem obecnie prowadzonej eksploatacji znajdują się zabudowania wsi:
Bogdanka, Nadrybie Wieś, Kobyłki, Kolonii Szczecin, Nadrybie Dwór, ZR Puchaczów, linie
wysokiego napięcia Bogdanka – Chełm i Bogdanka – Lublin, drogi lokalnego znaczenia, linia
kolejowa Zawadów – Bogdanka – Nadrybie, kanał nawadniający Bogdanka – Wola
Wereszczyńska, rów melioracyjny (Rów A), rów RE „Żelazny”, Kanał Wieprz – Krzna.
Aktualnie
nadal
funkcjonuje
mało
przekształcony
pierwotny
układ
warunków
hydrogeologicznych. Osią drenażu jest nienaruszona dolina rzeki Świnki. Drugorzędne
znaczenie mają jej dopływy: Rów A po stronie zachodniej, Rów RE „Żelazny” w centrum
obszaru i rów C po stronie południowo – wschodniej. W dolinach tych rowów formowały się
pierwsze podmokłości i zalewiska – lokalne podstawy drenażu korygujące pierwotny układ
hydroizohips. W południowej części OG „Puchaczów IV” kierunek drenażu jest: z NE i E
(+169 m npm) na SW i W rowem A do rzędnej +166 m npm. W rejonie szosy Bogdanka –
Nadrybie występuje niewielka depresja < 169 m npm. W rejonie Janowica – Stefanów
kierunek drenażu do skrzyżowania doliny Świnki z granicą OG a więc z NEE (+169 m npm)
na W (< 166 m npm). Nieobjęty jeszcze eksploatacją wycinek złoża na S od doliny Świnki
cechuje naturalny, nieprzekształcony układ hydrodynamiczny, tj. zasilanie z SE (Albertów –
Głębokie) do doliny Świnki, tutaj różnica wysokości naporu hydraulicznego wynosi od 173
do poniżej 166 m npm. Istotna jest obserwacja, iż krasowe jezioro Głębokie (kras w płytko
zalegającej kredzie) i dolina jego odpływu do rzeki Świnki drenują otoczenie cechujące się
wysokim naporem i silnym zawodnieniem. W części SW OG „Puchaczów IV” znajduje się
ujście rowu H do rzeki Świnki, tu wysokości naporu wynoszą 167 – 166 m npm. Na SW od
tego ujścia granica OG opiera się o wysoczyznę (za kanałem W-K), która jest już obrzeżem
Wyżyny Lubelskiej.
Aktualnie zmiany w hydrografii OG „Puchaczów IV” są jeszcze mało zaawansowane
i wyrażają się:
ƒ
zmniejszeniem głębokości zalegania zwierciadła wody w rejonach prowadzonej
eksploatacji i powstawaniem zalewisk poeksploatacyjnych w tych miejscach gdzie
zwierciadło wód podziemnych zalegało płytko (do 1 – 2 m ppt);
ƒ
odwadnianiem zalewisk: naturalne – ciekami i rowami melioracyjnymi, sztuczne –
(poprzez pogłębianie rowów lub przepompowywanie). Odwadnianie powoduje drenaż
bliskiego sąsiedztwa zalewisk, a w konsekwencji obniżenie rzędnych zwierciadła wód
podziemnych do wartości niższych również na sąsiednich terenach nie objętych
wpływami eksploatacji; dalszym skutkiem tego zjawiska jest przesuwanie
wododziałów lokalnych cieków i zmiana wielkości zlewni. Przykładem zmiany
/tu wzrost/ powierzchni zlewni jest aktualnie przesunięcie wododziału Świnka –
Tyśmienica na północ, poza granicę OG i TG „Puchaczów IV” na korzyść rzeki
Świnki. Podobne zmiany będą się nasilać w rejonie Nadrybia na niekorzyść zlewni
Piwonii. Konsekwencją przesunięć granic zlewni mogą być nieznaczne wzrosty
natężenia przepływów rzeki Świnki (bo nieznaczne przyrosty powierzchni zlewni);
ƒ
pojawienie się zalewisk na powierzchni jest korzystne z punktu widzenia cyrkulacji
wody w sąsiedztwie obszarów chronionych po stronie północnej. Takie jest też
stanowisko Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie i Poleskiego Parku
Narodowego.
Dzięki zasobom archiwalnym (badania wód powierzchniowych i podziemnych
przeprowadzone w roku 1970 przez Instytut Geologiczny z Warszawy w okresie przed
powstaniem kopalni), w oparciu o wyniki analiz z ostatnich 30-tu lat oraz dzięki aktualnie
prowadzonemu monitoringowi wód w rejonie Bogdanki możliwe jest obserwowanie
naturalnych prawidłowości w sezonowej zmienności składu chemicznego wód.
Kompleksowe badania jakości wód w studniach gospodarskich i piezometrach na
obszarze ograniczonym miejscowościami: Rogóźno – Wólka Nadrybska – Janowica –
Podgłębokie – Albertów – Puchaczów – Dratów zrealizowano w latach 2001 – 2007.
Pozorne podwyższenie I poziomu wodonośnego obserwuje się na gruntach pomiędzy
wsią Janowica a Stefanów. W rejonie wsi Bogdanka oraz Nadrybia gleby także straciły na
swej atrakcyjności, z uwagi na utrzymujący się wysoki poziom wód gruntowych
spowodowany osiadaniem terenu. Ostatnio część tych gruntów została przywrócona do
użytkowania dzięki wykonaniu kompleksowych robót hydrotechnicznych odwaniających ten
obszar.
Największe podtopienia wystąpiły wzdłuż rowu melioracyjnego RE „Żelazny”,
w rejonie jeziora Nadrybie oraz rowu „A”, gdzie wyłączenie z użytkowania rolniczego
obejmuje obszar ok. 150 ha. W rejonie rowu „A” planowana jest budowa wielofunkcyjnego
zbiornika „Szczecin” o pow. ok. 200 ha, który docelowo włączony będzie w system kanału
Wieprz – Krzna. Również w rejonie rowu RE „Żelazny”, w ramach odwadniania części wsi
Bogdanka
i Nadrybie w latach 2007/2008 zrealizowany został trzyhektarowy zbiornik
wielofunkcyjny. W wyniku tych robót do stanu użytkowania zostaną przywrócone użytki
zielone okalające zbiornik a na pobliskich gruntach ornych poprawią się znacząco warunki
ich uprawy.
Na części gruntów przyległych do zalewisk zmieniono ich użytkowanie, z gruntów
ornych na użytki zielone (pastwiska), na części zostały założone plantacje wierzby
energetycznej (rejon rowu „A”). W rejonie wsi Kaniwola, Nadrybie i Janowica, z uwagi na
wysoki poziom wód gruntowych występują trudności w prowadzeniu zabiegów
agrotechnicznych, szczególnie w okresie wiosennym.
W granicach obszaru górniczego „Puchaczów IV”, w rejonie wpływów eksploatacji
górniczej występuje II kategoria terenu górniczego. Jest to rejon o typowej wiejskiej
zabudowie, tj. budynki mieszkalne i gospodarcze o stosunkowo niewielkiej kubaturze.
Osiadania terenu spowodowały uszkodzenia niektórych budynków oraz konieczność
zabezpieczenia nowopowstających obiektów.
Przeciwdziałanie wpływom eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu prowadzone są
poprzez:
•
wykonywanie profilaktycznych zabezpieczeń budynków przed skutkami tzw. szkód
górniczych (w oparciu o wyprzedzającą inwentaryzację budynków i określenie ich
kategorii odporności),
•
wykonywanie prac naprawczych w budynkach w czasie i po zakończeniu eksploatacji,
•
zwrot inwestorom kosztów przystosowywania do terenu górniczego nowych
budynków realizowanych na terenie górniczym.
Drogi lokalne również ulegają uszkodzeniu i po przejściu frontu eksploatacyjnego wymagają
naprawy, kopalnia wykonuje te roboty na bieżąco.
W wyniku osiadania terenu obserwuje się zmiany kierunków przepływów wód
w powierzchniowych ciekach wodnych, w przypadkach uzasadnionych modernizuje się rowy,
przywracając pierwotne kierunki przepływu wód.
Planowana
inwestycja
(powiększony
obszar
górniczy)
zlokalizowana
jest
administracyjnie na terenie Powiatu Łęczna, we wschodniej części Gminy Puchaczów
i zachodniej części Gminy Cyców. W gminie Puchaczów planowana inwestycja obejmuje
grunty wsi Albertów I, Wesołówka, Kolonia Wesołówka, Jasieniec, a w gminie Cyców Głębokie, Podgłębokie, Malinówka, Cyców, Stręczyn Stary, Stęczyn Nowy, Barki, Adamów.
Omawiany teren, wg J.Kondrackiego leży w strefie przejściowej pomiędzy dwoma
regionami fizjograficznymi: Równiną Łęczyńsko – Włodawską wchodzącą w skład jednostki
fizjograficznej wyższego rzędu – Polesie Zachodnie a Obniżeniem Dorohuckim, wchodzącym
w skład - Polesia Wołyńskiego. Granica między wyróżnionymi regionami przebiega
równoleżnikowo od południowej części wsi Głębokie poprzez południowe granice obrębów
Cyców I, Cyców II, Stawek do wsi Ludwinów.
Ze względu na rozbudowę kopalni planuje się powiększenie obszaru składowiska.
W tym celu opracowywana jest „Koncepcja rozbudowy i zagospodarowania składowiska
odpadów powęglowych w Bogdance na lata 2010-30”. Praca ta powinna zawierać
zagadnienia szczegółowe dotyczące: uzasadnienia rozbudowy i założeń ekonomicznych,
etapów rozbudowy i pozyskiwania terenów, warunków składowania, rekultywacji oraz
zagospodarowania. Ponadto ważnym elementem Koncepcji będzie wpływ rozbudowy
składowiska na wszystkie elementy środowiska i przekształcenie krajobrazu zarówno
w czasie inwestycji jak i po jej zakończeniu oraz przeprowadzeniu rekultywacji.
Założenia „Koncepcji…” przewidują rozszerzenie istniejącego składowiska
o
okoliczne tereny przyległe. Tereny te o obszarze ok. 144 ha stanowią użytki i nieużytki rolne
oraz lasy prywatne (ok. 35% powierzchni). Z tego obszaru 25,7 ha to działki bezpośrednio
przylegające do obecnego składowiska przewidziane do jego poszerzenia
w pierwszej
kolejności. Powiększenie składowiska do ok. 230 ha pozwoli na zwiększenie pojemności do
ok. 120 000 000 t, przy założeniu nieznacznego wzrostu wysokości docelowej rzędnej
wierzchowiny. Takie parametry składowiska pozwalają na unieszkodliwienie wytwarzanych
odpadów powęglowych po rozbudowie i prowadzeniu zwiększonego wydobycia węgla
kamiennego.
Teren oddziaływania planowanych inwestycji, zarówno powierzchniowych, jak
i podziemnych, obejmuje fragment gmin Puchaczów i Cyców. Obecnie obie gminy są na
etapie opracowywania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
dla powiększanego obszaru górniczego.
Powiększony obszar górniczy zlokalizowany będzie na terenach, gdzie występuje
zabudowa
zagrodowa.
Nie
występują
tutaj
duże
obiekty
kubaturowe.
Zgodnie
z oświadczeniem Wójta Gminy Puchaczów i Wójta Gminy Cyców, na terenie planowanego
powiększenia obszaru górniczego nie planuje się budowy dużych obiektów kubaturowych.
Teren powiększanego obszaru górniczego jest użytkowany rolniczo. Z większych
kompleksów leśnych należy wymienić Las Starowieski położony w zachodniej części
powiększonego obszaru górniczego. Na omawianym obszarze występują liczne podmoknięcia
i zabagnienia. Do większych należy zaliczyć w gminie Puchaczów – Łąka Szerokie Błoto,
w gminie Cyców – Uroczysko Ośniak, Bagno Wytrzeszczone oraz tereny podmokłe wokół
jeziora Głębokiego.
Na gruntach wsi Albertów i Malinówka występują liczne wyeksploatowane
piaskownie (wyrobiska), z których większość jest obecnie zrekultywowana odpadami
górniczymi i zagospodarowana w kierunku leśnym.
Inwestor, Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A., zwrócił się do Wojewódzkiego Urzędu
Ochrony Zabytków w Lublinie o wskazanie, czy w planowanym Obszarze Górniczym
„Puchaczów V” znajdują się obiekty wpisane do zabytków nieruchomych województwa
lubelskiego. W odpowiedzi Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował, że
na w/w terenie obiekty takie nie występują.
Realizacja przez Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. nowych inwestycji mających
umożliwić dostęp do złoża dodatkowo dwoma istniejącymi w Stefanowie szybami 2.1 i 2.2
i prowadzenie wydobycia oprócz szybu 1.3 w Bogdance, także szybem 2.1 w Stefanowie
należy do zagadnień priorytetowych, umożliwiających podwojenie mocy produkcyjnych
Kopalni w kontekście wzrostu zapotrzebowania rynku na węgiel. Dla zapewnienia
długoterminowej perspektywy działalności produkcyjnej Kopalni niezbędne jest podjęcie
trzech podstawowych działań:
Ö rozszerzenie obszaru górniczego „Puchaczów IV” o część zlokalizowanego na
południu – część złoża K-3,
Ö udostępnienie i eksploatacja dwóch kolejnych (oprócz pokładów 382 i 385/2), niżej
zalegających pokładów 389 i 391,
Ö rozbudowa Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla.
Znacząca część zasobów tych pokładów zlokalizowana jest w części południowej
aktualnego obszaru górniczego Kopalni oraz na złożu K-3, dlatego też uzasadnione jest
prowadzenie wydobycia dla tej części złoża szybem wydobywczym 2.1 w Stefanowie.
Rozszerzenie obszaru górniczego w kierunku południowym poprzez przyłączenie
części złoża K-3 o powierzchni ok. 17 km2, umożliwi w przyszłości eksploatację pokładów
385/2, 389 i 391 o zasobach ok. 100 mln t.
Prowadzone roboty w związku z rozbudową zakładu górniczego obejmują
udostępnienie pola wydobywczego w Stefanowie, robudowę infrastruktury powierzchniowej
niezbędnej do funkcjonowania Stefanowa oraz przesyłu urobku do Bogdanki (estakada)
celem. wzbogacania – rozbudowa Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla.
Harmonogram podstawowych inwestycji przedstawia sie następujaco:
•
styczeń 2008 rok – uruchomienie szybu S 2.2 zjazdowo – materiałowego oraz
wdechowego,
•
2010 rok – uruchomienie szybu S 2.1 wydobywczego (skipowego) oraz
wydechowego,
•
2010/2011 rok – uruchomienie pierwszej ściany w Polu Stefanów w pokładzie 385/2,
a tym samym zwiększenie zdolności wydobywczej kopalni,
•
lipiec 2011 – oddanie do użytku estakady do transportu urobku ze Stafnowa do
Bogdanki,
•
2011 rok – rozpoczęcie eksploatacji pokładu 389,
•
marzec 2012 – zakończenie rozbudowy i oddanie do użytku ZPMW w Bogdance,
•
2014 rok – rozpoczęcie eksploatacji pokładu 391.
•
2014 rok - osiagnięcie docelowej zdolności wydobywczej tj. 9,2 – 9,3 mln ton
netto/rocznie.
Budowa i eksploatacja przedsięwzięcia spowoduje emisję zanieczyszczeń do
powietrza substancji charakterystycznych dla typowych procesów przemysłowych. W świetle
dokonanej analizy można przyjąć, że badania i eksploatacja przedsięwzięcia nie będzie miała
istotnego wpływu na stan powietrza w rejonie lokalizacji, pod warunkami prowadzenia prac
zgodnie z zasadami dobrej praktyki i przestrzegania przepisów prawnych.
Gospodarka
wodno-ściekowa
LW
„Bogdanka”
prowadzona
jest
zgodnie
z obowiązującymi pozwoleniami wodnoprawnymi w zakresie szczególnego korzystania
z wód.
Wodna pitna na potrzeby bytowe w okresie rozbudowy Pola Stefanów oraz
eksploatacji dostarczana będzie przez Łęczyńską Energetykę, która w rejonie Stefanowa
posiada własne ujęcie wody wraz z hydrofornią.
Ścieki sanitarne z Pola Stefanów kierowane będą podziemnym kolektorem tłocznym
do oczyszczalni ścieków w Nadrybiu. Sieć kanalizacyjna, wybudowana w 2007 roku składa
się:
•
z podziemnego zbiornika wód połaziennych,
•
z kolektora ścieków sanitarnych o dł. 123,5 mb,
•
kolektora ścieków połaziennych o dł. 95,5 mb,
•
ze zbiornika retencyjnego o poj. czynnej 770,4 m3 wraz z pompownią
•
rurociągu tłocznego ścieków bytowych o dł. 2910 mb biegnącego z Pola Stefanów do
oczyszczalni w Nadrybiu.
Szacuje się, że ilość powstających ścieków w Polu Stefanów, która zostanie skierowana do
oczyszczalni w Nadrybiu wyniesie – 240 m3/dobę.
Wybudowana sieć spełnia wszystkie wymogi przewidziane dla tego typu urządzeń
i zgodnie z Opinią Sanitarną wydana przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Łęcznej – spełnia wymagania higieniczno – sanitarne.
Rozbudowa LW „Bogdanka“ spowoduje powstanie dodatkowych źródeł hałasu, które
związane będą z :
-
uruchomieniem wydobycia węgla – szyb 2.1. Pole Stefanów;
-
transportem węgla magistralą taśmową z pola Stefanów do zakładu przeróbczego
w Bogdance,
-
rozbudową Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla do wydajności 2400 t/h.
Przepisy prawne regulujące sprawy oceny uciążliwego oddziaływania hałasu
w środowisku zewnętrznym, zostały sformułowane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z
dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz.U. Nr 120, poz.826).
Zgodnie z tym dokumentem, dla terenów zabudowy zagrodowej i mieszkaniowousługowej (tabela 1 załącznika do Rozporządzenia), dopuszczalny poziomów hałasu
powodowany działaniem zakładu przemysłowego, wynosi:
-
w porze dnia 55 dB,
-
w porze nocy 45 dB.
Dla terenów związanych z czasowym przebywaniem dzieci lub młodzieży poziomy
dopuszczalne wynoszą:
-
w porze dnia 50 dB,
-
w porze nocy 40 dB.
Wyznaczony obliczeniowo, równoważny poziom dźwięku emitowany jedynie przez
źródła zlokalizowane na terenie planowanej inwestycji nie powoduje przekroczeń, dla etapu
głębienia i eksploatacji szybu, przyjętego poziomu dopuszczalnego zarówno w porze dnia jak
i nocy.
Etap eksploatacji złoża węgla kamiennego przez kopalnię Lubelski Węgiel
„Bogdanka” S.A. obecnie prognozowany w Projekcie Zagospodarowania Złoża po 2012 roku
określa osiągnięcie wydobycia ok. 10 mln ton węgla kamiennego rocznie.
Wydobycie tej ilości węgla kamiennego związane będzie z wytwarzaniem odpadów,
szczególnie pogórniczych w ilości docelowo 6 000 000 ton/rok
Etap nazwany „eksploatacją” obejmuje, po uzyskaniu zgodnie z Projektem
Zagospodarowania Złoża wydobycia optymalnego co oceniane jest na lata 2012-2014. Etap
po 2014 roku jest obecnie w fazie ustaleń i porozumień mających na celu uszczegółowienie
zapisów na podstawie, których wskazać można długotrwałe zagrożenia dla środowiska.
Obecnie prognozować można, że długotrwałe oddziaływania gospodarki odpadami
wytworzonymi przez działania prowadzone na etapie eksploatacji całego złoża będą nieco
większe od obecnie obserwowanych. Wynika to z założenia większej ilości wytworzonych
odpadów powęglowych, ich transportu na składowisko oraz rozbudowy tego składowiska.
Zatem gospodarka odpadami przeróbczymi będzie przede wszystkim oddziaływaniem
długotrwałym na środowisko w rejonie działania kopalni Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A.
Pozostałe oddziaływania wynikające z gospodarki wytworzonymi odpadami będą
porównywalne z obecnie stwierdzonymi w ruchowej części kopalni. Dobrze realizowana
i kontrolowana gospodarka tymi odpadami na etapie eksploatacji złoża węgla kamiennego
pozwoli ograniczyć niekorzystne długotrwałe oddziaływanie odpadów na środowisko.
Znacząca część zasobów pokładów 385/2, 389 i 391 przewidzianych do eksploatacji
zlokalizowana jest w części południowej aktualnego obszaru górniczego (OG „Puchaczów
IV”) oraz na części złoża K-3, dlatego też uzasadnione jest prowadzenie wydobycia dla tej
części złoża szybem wydobywczym 2.1 w Stefanowie. Rozszerzenie obszaru górniczego
w kierunku południowym poprzez przyłączenie częsci złoża K-3 o powierzchni ok. 17 km2,
umożliwi w przyszłości eksploatację pokładów: 385/2, 389, 391 o zasobach ok. 100 mln ton.
Koncepcja wydobycia węgla z w/w pokładów zakłada eksploatację zasobów złoża
przy pomocy dwóch równolegle funkcjonujących systemów eksploatacyjnych. Pierwszy –
obecnie stosowany system ścianowy z kombajnem jako maszyną urabiającą oraz drugi –
projektowany dla cieńszych pokładów węgla (poniżej 1,5 m), system ścianowy
z zainstalowanym strugiem.
W granicach planowanego poszerzenia obszaru górniczego, na obszarach wpływów
eksploatacji górniczej przewiduje się występowanie II kategorii terenu górniczego.
Na terenie poszerzenia obszaru górniczego zlokalizowana jest dość liczna typowo
wiejska zabudowa tj. budynki mieszkalne i gospodarcze o stosunkowo niewielkiej kubaturze.
Przewiduje się wpływ eksploatacji górniczej na zabudowę w postaci uszkodzeń budynków.
Przeciwdziałanie wpływom eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu prowadzone
będzie poprzez:
•
wykonywanie profilaktycznych zabezpieczeń budynków przed skutkami tzw. szkód
górniczych (w oparciu o wyprzedzającą inwentaryzację budynków i określenie ich
kategorii odporności),
•
wykonywanie prac naprawczych w budynkach w czasie i po zakończeniu eksploatacji,
•
zwrot inwestorom kosztów przystosowywania do terenu górniczego nowych
budynków realizowanych na terenie górniczym (w porozumieniu ze Starostwem
Powiatowym i Urzędami Gmin - obowiązek przystosowania nowych budynków do
terenu górniczego wyprzedzająco wprowadzono na terenie gminy Cyców od lipca
2006 roku i na terenie gminy Puchaczów od marca 2007 roku).
W rejonie lokalizacji Lubelskiego Węgla „Bogdanka” w Bogdance znajdują się specjalne
obszary ochrony siedlisk NATURA 2000. Są to obszary:
•
Dyrektywa Siedliskowa
- Dolina Środkowego Wieprza
- Jezioro Uściwierskie
PLH060005, poza O.G. „Puchaczów IV” (ok. 4 km);
PLH060009, częściowo w O.G. „Puchaczów IV” /rejon Jeziora
Nadrybie/;
- Ostoja Poleska
•
PLH060013, poza O.G. „Puchaczów IV” (ok. 5 km);
Dyrektywa Ptasia
- Polesie
PLB060019, częściowo w O.G. „Puchaczów IV” /rej. Jeziora Nadrybie/;
- Bagno Bubnów
PLB060001 – w odległości ok. 10 km od granic OG „Puchaczów IV”
Rozszerzony obszar górniczy „Puchaczów V” nie będzie wpływał na obszar specjalnej
ochrony ptaków.
Należy nadmienić, iż powstałe w przyszłości na obszarze inwestycji zalewiska, tereny
podmokłe i podtopione mogą stać się cennymi siedliskami dla gatunków ptaków
występujących w obszarze Polesia. Obszar Natura 2000 jako „twór żywy i dynamiczny” może
zostać rozszerzony, o ile zostanie to poparte odpowiednimi badaniami przyrodniczymi.
Głównym elementem budowy geologicznej terenu planowanego poszerzenia obszaru
górniczego jest obecność garbu skał kredy górnej po stronie wschodniej z cienką pokrywą lub
bez pokrywy skał czwartorzędowych. Jest to obszar rozwoju zjawisk krasowych z licznymi
zagłębieniami bezodpływowymi. Ta silnie zawodniona strefa jest prawdopodobnie objęta
uskokiem o kierunku NW-SE zrzucającym część zachodnią co najmniej 30 m. Obniżenie na
zachodnim przedpolu wsi Malinówka wypełniają obecnie osady piasków i pyłów
polodowcowych o miąższości przekraczającej 30 m.
Próg kredy górnej w rejonie Malinówki powoduje skokowe zmiany położenia
zwierciadła wód podziemnych( w m npm i m ppt). Podobny próg prostopadły do pierwszego
występuje w rejonie wsi Głębokie z identycznymi skutkami dla zwierciadła wód
podziemnych. Obydwie te strefy obramowują obszar wyniesienia tektonicznego, gdzie blisko
powierzchni występuje piętro wodonośne kredy górnej. Fakt ten wymaga szczegółowego
komentarza:
-
rejon wsi Barki i Głębokie cechuje się płytkim zaleganiem utworów kredy górnej na
głębokości 0,5 – 5 m. Jest to obszar krasu kredowego w którym odpływ
powierzchniowy odgrywa minimalną rolę, stąd duża ilość powierzchniowych
zagłębień i zatorfionych oczek wodnych bezodpływowych, które są strefami
alimentacji piętra wodonośnego kredy górnej;
-
Centralny Rejon Węglowy i obszar położony na południe od niego według map
waloryzacji i ochrony wód podziemnych oraz map jakości i zagrożenia wód
podziemnych (PIG W-wa 1995) znajduje się w obrębie IX-tego regionu
hydrogeologicznego utożsamianego z głównym zbiornikiem wód podziemnych nr 407
w kredzie górnej, klasa (wartość) waloryzacji 7,5 pkt – duża. Wody te są dobrej
jakości i wymagają jedynie prostego uzdatniania. W obrębie tego zbiornika występują
już w sąsiedztwie lokalne i przestrzenne zanieczyszczenia wód podziemnych,
-
w przypadku uruchomienia eksploatacji węgla deformacje poeksploatacyjne naruszą
po raz pierwszy strop piętra wodonośnego kredy górnej na powierzchni, a powstałe
rozlewisko będzie wymagało specjalnej ochrony ze względu na przewidywaną
bezpośrednią alimentację piętra wodonośnego kredy i drenaż wód podziemnych piętra
kredy górnej na NW.
Aktualny rozkład strumienia wód podziemnych (załącznik 45) wskazuje, że w obszarze
wyniesienia kredowego, które jest obszarem alimentacji całej strefy na południe od doliny
rzeki Świnki w obrębie OG „Puchaczów V” występują najwyższe obecnie wartości
naporu. Wynoszą one 178 – 179 m npm. Z tego rejonu strumienie wód podziemnych
dopływają:
-
przez rejon jeziora Głębokie do doliny rzeki Świnki,
-
przez Malinówkę do rowu H i do rzeki Świnki w rejonie Wesołówki.
Prognoza wpływów eksploatacji na powierzchnię do roku 2031 opiera się na
następujących założeniach:
ƒ
wyeksploatowanie pokładów węgla 382, 385/2, 389 i 391 w granicach Obszaru
Górniczego i w granicach przemysłowych miąższości pokładów określonych
w Projekcie Zagospodarowania Złoża;
ƒ
współczynnik eksploatacji a = 0,7; którego wartość oszacowano w oparciu
o dotychczasowe doświadczenia;
ƒ
mapa miąższości warstwy suchej (strefy aeracji) w stropie poziomu
wodonośnego czwartorzędowego dla aktualnych wpływów eksploatacji
(XI-2007 r.);
ƒ
prognoza rozwoju zalewisk poeksploatacyjnych oparta na założeniu iż podstawy
drenażu dla poszczególnych części OG nie ulegną istotnej zmianie, zaś
zmienność zasięgów podtopień wiązać się będzie jedynie ze zmiennością
sezonową stanów wód podziemnych w ciągu roku hydrologicznego.
Aktualny reżim wód podziemnych regulowany jest przez rzędne w strefach alimentacji
I-ego piętra wodonośnego i w obszarach drenażu tego piętra:
ƒ
Obszary alimentacji:
ª Pojezierze: rzędne zwierciadła
172 – 176 mnpm;
ª Wyniesienie kredy (garb) rejonu Barki, Głębokie, Malinówka
rzędne zwierciadła
ƒ
179 – 173 m npm.
Obszar drenażu:
ª rzeka Świnka: 164 – 168 m npm (planowane pogłębienie odcinka
poniżej Puchaczowa);
ª rów A (Kol. Szczecin/: 166 – 167 m npm;
ª rów Żelazny:
166 – 168 m npm;
ª rów C:
168 – 169 m npm.
Założenia stałości a praktycznie co najwyżej niewielkiej przebudowy uwarunkowanej
względami technicznymi dla podstaw drenażu, czyli rzędnych dna rowów odprowadzających
wody na granicy OG jest uzasadnione względami bezpieczeństwa hydrodynamicznego wód
podziemnych sąsiedniego Pojezierza i jego obszarów chronionych. Ponieważ pomiary
hydrogeologiczne, na których oparto interpretację mapy strefy aeracji wykonano w okresie
niskiego stanu wód (listopad 2007 r) dla oceny stanu maksymalnego wód w zalewiskach
docelowych przyjęto wartość:
0,0 m npt ÷ 1,0 m npt
Wartość 1,0 m nieznacznie przekracza wahania średnich stanów wód podziemnych na
terenie OG.
Zmiany warunków wodnych
Warunki wyjściowe przewidywanych zmian to:
ª nienaruszone jeszcze w roku 2007 stosunki wodne w dolinie rzeki Świnki;
ª istniejące już zalewiska Szczecin i Nadrybie oraz podmokłości w dolinie rowu
Żelaznego /obecnie budowa małego ok. 3 ha zbiornika wodnego/.
ª warstwa sucha na północ od rowu A ma miąższość 3 ÷ 5 m, w rejonie Nadrybia 2 ÷ 5
m, w centralnej części pola od (0) 1 ÷ 2 m. Obszar na południe od Stefanowa poza
doliną rzeki Świnki od 2 ÷ 6 m.
ª strumień wód podziemnych na obszarze górniczym skierowany jest ze wschodu,
południowego wschodu
i północnego wschodu w kierunku doliny Świnki poniżej
Puchaczowa, tj. na zachód.
Układ warunków hydrogeologicznych opisany powyżej ulegnie gruntownej zmianie, jeżeli
zrealizowany zostanie założony w PZZ do roku 2031 program eksploatacji pokładów: 382,
385/2, 389 i 391. Przewidywany obraz warunków wodnych będzie przedstawiał się
następująco:
Obszar, na którym nie wystąpią podtopienia położony jest między Dratowem,
Kaniwolą i Janowicą, tj. wzdłuż północnej i północno – wschodniej granicy OG w pasie
szerokości ok. 2 – 3 km. Przewidywana głębokość do zwierciadła wody 2 – 3 m,
maksymalnie do 6 m. W pasie szerokości ok. 500 m między jeziorem (zalewiskiem) Głębokie
i Bogdanką może powstać okresowe zalewisko. Drenaż wód: do zalewiska, tj. na południe
i zachód.
Rejon Albertowa – pozostanie wyspa o rozmiarach 3 km (W-E) x 2,5 km (N-S)
obejmująca część drogi wojewódzkiej Lublin - Włodawa. Prace hydrotechniczne po
wschodniej, południowej i zachodniej stronie „wyspy” dają szansę utrzymania jej połączenia
lądowego w kierunku Cycowa i Wesołówki (obwałowania, nasypy dróg).
Fragmenty terenu niezatopione wystąpią również wzdłuż południowej i południowo
– zachodniej granicy OG. Drenaż wód podziemnych na północ do zalewiska i połudnowy
– zachód do rzeki Mogielnicy.
W centrum OG powstanie rozległe zalewisko – silnie rozczłonkowane, łączące się
z zalewiskiem (zbiornikiem) doliny Świnki i zalewiskiem Szczecin.
Po stronie południowo – wschodniej OG rozczłonkowane zalewisko Głębokie
– Podgłębokie – Barki może się okresowo łączyć z mniejszymi obszarami podtopień wzdłuż
doliny rowu H i do zalewiska doliny Świnki.
Propozycje działań naprawczych (odwodnienia) Terenu Górniczego „Puchaczów V”
Działania takie powinny polegać na wyrównaniu linii brzegowej przyszłych zbiorników
wodnych poprzez odcinanie płytkich zatok obwałowaniami i zagospodarowanie obszarów
okresowo podtapianych (odwadnianie).
Propozycje działań naprawczych przedstawiono poniżej:
1. Rejon zbiornika „Szczecin” – teren w rejonie zbiornika zdrenuje system rowów
z odprowadzeniem grawitacyjnym lub pompowniami do rowu „A” lub do zbiornika
„Szczecin” lub do kanału Wieprz – Krzna.
2. Do ewentualnego podpiętrzenia zbiornika „Szczecin” i zbiornika „Świnka”, bądź to
przejęcia wód z odwodnienia obszaru górniczego może być wykorzystany kanał
Wieprz – Krzna, wraz z pompownią w Puchaczowie, który może także przejąć
niektóre odpływy z pompowni odwadniających.
3. Zbiornik „Tatarskie Błoto” – nadmiar wody będzie odprowadzany do zbiornika
„Szczecin”, grawitacyjne rowami opaskowymi lub przy pomocy pompowni jw.
4. Rejon składowiska odpadów – grunty wsi Puchaczów i Bogdanka zostaną
odwodnione poprzez rów RE „Żelazny” (do przebudowy) i rzekę Świnkę.
5. Rejon zbiornika na rzece Świnka – od toru kolejowego w dół rzeki odwadnianie
grawitacyjne – uregulowanie koryta rzeki. W górę rzeki od toru kolejowego powstanie
zalewowa dolina o powierzchni ok. 350 ha.
6. Rów H – górny odcinek dolina zalana, odwadnianie od magazynu MW do rzeki
Świnki.
7. Rejon jeziora Głębokie – powstanie teren zalewowy wokół jeziora, wskazane jest
przygotowanie terenu pod zalanie (usunięcie krzaków, wybranie torfów, itp.)
8. Tereny zalewowe zlokalizowane na południe od drogi Łęczna – Cyców
w miejscowości Podgłębokie, itp. przeznaczone są tylko do lokalnego odwodnienia
istniejącą siecią rowów melioracyjnych – zlewnia rzeki Świnki, częściowo rzeki
Mogielnicy.
Doświadczenia i obserwacje uzyskane z lat 1982 – 2007 z prowadzenia eksploatacji
pokładów węgla 382 i 385/2 w Obszarze Górniczym kopalni „Bogdanka” nie wykazywały
objawów zagrożeń sejsmicznych i tąpań.
Potwierdzeniem tych faktów są ekspertyzy warunków geologiczno – górniczych
przeprowadzone przez Zakład Tąpań i Mechaniki Górotworu Głównego Instytut Górnictwa
w Katowicach. Wskazują one na niewystępowanie naturalnych przesłanek zagrożenia
tąpaniami przy eksploatacji pokładów 382 i 385/2 w Obszarze Górniczym kopalni
„Bogdanka”.