Analiza: Albania, BiH, Chorwacja: Czynniki ryzyka politycznego

Analiza: Albania, BiH, Chorwacja: Czynniki ryzyka politycznego
Reuters – Balkans.com, 5 kwietnia 2011
Napięcia na tle etnicznym i spadek po wojnach lat 90. XX wieku nadal ciążą na krajach
Bałkanów Zachodnich i komplikują drogę do ich wspólnego celu, członkostwa w Unii
Europejskiej. Poniżej skrótowy przegląd czynników ryzyka według krajów:
Albania
Komisja Europejska odmówiła Albanii, członkowi NATO, statusu kandydata argumentując co
niedostateczną skutecznością instytucji demokratycznych.
Ciągnący się spór między rządzącą Partią Demokratyczną i Socjalistami o wybory 2009 r., zaostrzony
przez gwałtowne styczniowe demonstracje antyrządowe, w którzych zginęło czterech protestujących,
opóźniło przyjęcie szeregu ustaw, w tym tak wyczekiwanego przez biznes prawa o sądach
administracyjnych, oraz innych ustaw kluczowych dla członkostwa w UE, które wymagają większości
trzech piątych głosów.
Warto przyglądać się:
- wysiłkom na rzecz rozwiązania patu politycznego i parlamentarnego na drodze dialogu, co jest
głównym wymaganiem UE,
- wyborom lokalnym 8 maja; zwycięstwo Demokratów dalej umocniłoby ich władzę, podczas gdy
wygrana opozycji byłaby odebrana jako potwierdzenie ich oskarżeń o fałszerstwa wyborcze w 2009 r.
- trwającym śledztwom w sprawach korupcyjnych, w tym dochodzeniu dotyczącemu byłego
wicepremiera i przewodniczącego koalicyjnego Socjalistycznego Ruchu dla Integracji (LSI);
Gospodarka
Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewidywał wzrost gospodarczy w 2011 r. na ok. 3% r/r, poniżej
prognoz rządowych na 5,5% r/r.
Warto przyglądać się:
- planom amnestii fiskalnej, która zalegalizowałaby ukryty majątek I umorzyła zaległości podatkowe w
zamian za niewysoką opłatę.
Bośnia i Hercegowina
Bośnię i Hercegowinę nadal, od wojny z lat 1992-1995, nadzoruje międzynarodowy wysłannik i misja
pokojowa UE, co uniemożliwia rozpoczęcie procesu integracji tego kraju z UE. Październikowe wybory
doprowadziły do sytuacji patowej i niemożności unformowania się krajowego rządu, ze względu na
brak porozumienia dotyczącego podziału władzy między nacjonalistami serbskimi i chorwackimi z
jednej strony, i umiarkowanymi partiami bośniackich muzułmanów z drugiej.
Warto przyglądać się:
- decyzji sądu konstytucyjnego dot. legalności rządu utworzonego w Federacji Bośni i Hercegowiny
przez umiarkowane partie muzułmańskie i chorwackie, bez udziału głównych ugrupowań chorwackich.
- sytuacji gospodarczej i postępom w integracji europejskiej zagrożonym przez niepewność
spowodowaną przez niepewność wziązaną z rządem Federacji, która opóźnia utworzenie rządu
centralnego.
Gospodarka
Bośnia i Hercegowina stara się warunków umowy z MFW dot. kredytu stabilizacyjnego w wysokości
1,2 miliarda euro. W 2010 r. BiH odnotowała wzrost gospodarczy ok. 1% r.r, znacznie niższy niż 2,8%
w roku 2009. Oczekuje się, że w 2011 r. gospodarka kraju urośnie o 2,2%.
W marcu przyjęto tymczasowy plan finansowy na drugi kwartał, jednak opóźnienia w formowaniu się
centralnego rzadu stawiają pod znakiem zapytania przyjęcie budżetu na rok 2011 latem tego roku.
Brak rządu uniemożliwia również Bośni i Hercegowinie lub jej regionom ubieganie się o kredyty z MFW
czy Komisji Europejskiej, które miały być jednym ze źródeł finansowania wydatków budżetowych w
bieżącym roku.
Chorwacja
Celem Chorwacji jest zakończenie negocjacji akcesyjnych z UE w czerwcu br., i przystąpienie do
Wspólnoty w 2013 r., jednak Unia nalega na dalsze reformy systemu sądowego, walkę z korupcją i
sprzedaż silnie dotowanych państwowych stoczni. Część unijnych dyplomatów przewiduje koniec
negocjacji na jesień.
Rządząca konserwatywna koalicja wydaje się być stabilna, i prawdopodobnie dotrwa u władzy do
końca roku mimo antyrządowych protestów.
Warto przyglądać się:
- ewentualnym opóźnieniom w negocjacjach z UE lub nagłemu pogorszeniu sytuacji gospodarczej i
ew. wzrostowi bezrobocia ponad aktualne 19,6^, które mogłyby doprowadzić do wcześniejszych
wyborów. Część partii opozycyjnych uważa, że data wyborów powinna zostać ogłoszona jak
najszybciej, szczególnie w przypadku, gdyby koalicji nie udało się zakończyć negocjacji z UE w
czerwcu.
Gospodarka
Gospodarka Chorwacji skurczyła się o 5,8% r/r w 2009 r. i o 1,4% r/r w 2010. W tym roku przewiduje
się wzrost ok. 1,5% r/r.
Dług publiczny przekroczył 40% PKB I nadal rośnie. Chorwacka kuna jest stabilna. Mimo pozytywnych
prognoz wzrostu gospodarczego na ten rok, brak reform i ograniczenia wydatków grozi stagnacją lub
długim okresem niskiego wzrostu.
Warto przyglądać się:
- planom emisji obligacji rządowych. Po emisji w wartości 1,5 miliarda dolarów w marcu, rząd planuje
zaoferować euroobligacje w niższej kwocie jeszcze wiosną.
Tłum. i red. Mjk, zdjęcie www.rcsileadership.org.