Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy
Transkrypt
Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy
Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne 13.06 2015 – 3.07 2016 Na wystawę wybrano około 400 z blisko 15 tysięcy znakomitych dzieł, gromadzonych latami przez człowieka o wyjątkowym smaku arytystycznym, błyskotliwym intelekcie i prawdziwej pasji kolekcjonera Józef Pankiewicz, Portret Feliksa Jasieńskiego (fragment) Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie Pracownicy Muzeum Narodowego w Krakowie podjęli się niezwykle trudnego zadania zaprezenowania postaci Feliksa Jasieńskiego za pośrednictwem wystawy złożonej z dzieł sztuki z jego kolekcji, podarowanej MNK przed 95 laty. Trudność polegała na wyborze około czterystu z blisko piętnastu tysięcy znakomitych dzieł gromadzonych latami przez człowieka o wyjątkowym smaku arytystycznym, błyskotliwym intelekcie i prawdziwej pasji kolekcjonera. Efektem tej pracy jest wystawa „Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne”, zaaranżowana w dziesięciu salach Kamienicy Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego – Oddziału MNK przy placu Szczepańskim w Krakowie. Wybór tego miejsca jest nieprzypadkowy – to tutaj Feliks Jasieński pragnął utworzyć osobny oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, w którym byłby prezentowany jego bezcenny dar dla Polaków. Z postacią kolekcjonera spotkamy się, zanim jeszcze rozpoczniemy oglądanie jego zbiorów. Na klatce schodowej Kamienicy Szołayskich rozwieszone zostaną powiększenia archiwalnych fotografii, przedstawiających samego Feliksa Jasieńskiego oraz wnętrze jego mieszkania przy ulicy św. Jana 1 w Krakowie, nazywanego przez samego kolekcjonera Musée Jasieński. Nie zabraknie także zdjęć z pierwszej wystawy jego zbiorów, zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Krakowie w roku 1934. Aż pięć z dziesięciu wystawowych sal poświęconych zostało sztuce polskiej, której przykłady w zbiorach Feliksa Jasieńskiego wyróżniają się wartością szczególną. Zapalony kolekcjoner, przyjaciel krakowskiej bohemy i niemal wszystkich profesorów krakowskiej Akademii, kupował ich prace w czasie, gdy powstawały. Reagował żywiołowo na trendy i idee swojej epoki, a dokonały gust sprawił, że zgromadził dzieła ponadczasowe, które dziś zachwycają może jeszcze bardziej niż przed wiekiem. W części poświęconej polskiemu 1 Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne 13.06 2015 – 3.07 2016 malarstwu będzie więc można oglądać dzieła najwybitniejszych twórców polskiego modernizmu: Jacka Malczewskiego, Józefa Pankiewicza, Władysława Podkowińskiego, Jana Stanisławskiego, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Ksawerego Dunikowskiego, Konstantego Laszczki i wielu innych. Umieszczony na honorowym miejscu, oczy przyciąga portret Feliksa Jasieńskiego z teką z 1903 roku pędzla Jacka Malczewskiego. Dokładnie w tym roku z inicjatywy kolekcjonera została wydana „Teka Grafików Polskich”, w której znalazły się prace najznakomitszych przedstawicieli Młodej Polski. Kilka dzieł należących do tej teki prezentowanych będzie w sali poświęconej nowoczesnej grafice polskiej. Kolekcjonera będziemy mogli oglądać także na portrecie autorstwa m.in. Leona Wyczółkowskiego – w płaszczu arabskim, prezentowanym w części wystawy poświęconej fascynacji Jasieńskiego orientem – czy Józefa Pankiewicza. Ten ostatni uwiecznił modela przy fortepianie, co przypomina o kolejnej wielkiej namiętności krakowskiego intelektualisty: muzyce. Młodopolski pejzaż reprezentowany jest na wystawie przez nastrojowe obrazy Jana Stanisławskiego i Leona Wyczółkowskiego, z kolei martwe natury to w wielu przypadkach „portrety” cennych muzealiów ze zbiorów Jasieńskiego, chętnie wypożyczanych przez niego zaprzyjaźnionym artystom. I tak perski wazon z obrazu Józefa Pankiewicza możemy podziwiać w oryginale w kolejnej części ekspozycji, podobnie jak rzeźbę Antoniego Kurzawy przedstawioną na płótnie tego samego Pankiewicza zatytułowanym Barbarka i kwiaty. Pejzaż symboliczny zilustrują m.in. obrazy Jacka Malczewskiego i Leona Wyczółkowskiego. Kolejne sale wypełnione zostaną grafiką, zarówno tą polską, tworzoną przez twórców z Towarzystwa Polskich Artystów Grafików, którego Feliks Jasieński był założycielem, jak i zachodnioeuropejską. Warto przypomnieć, że jako jedyny Polak wszedł on w posiadanie wszystkich czterech cyklów graficznych Francisca Goi i dzięki niemu Muzeum Narodowe w Krakowie jest dziś jedyną w kraju instytucją, która je posiada w komplecie. Szesnastu pracom graficznym Goi, którego Jasieński był wybitnym znawcą i niestrudzonym popularyzatorem, towarzyszy wybór dzieł Jacques’a Callota i Giovanniego Piranesiego. Kluczem do pokazania nowoczesnej grafiki zagranicznej stały się wydawnictwa albumowe, wysoko cenione w kręgach artystycznych i kolekcjonerskich. To właśnie z nich pochodzą prace m.in. Maxa Klingera czy Jamesa Whistlera. Niezwykle ważne miejsce w kolekcji Jasieńskiego zajmuje sztuka Dalekiego Wschodu, obejmująca malarstwo japońskie i chińskie, grafikę, rzeźbę buddyjską oraz rzemiosło: tkaniny, wyroby z kości, laki i brązu, ceramikę, militaria. Ogrom tej części kolekcji przedstawiony zostanie jedynie w niewielkim fragmencie. Niewątpliwie warto zwrócić uwagę na dzieła graficzne takich twórców grafiki jak Hokusai i Hiroshige. Szkice pierwszego z nich zebrane zostały w woluminach zatytułowanych Manga. Właśnie to słowo, zamieszczone przez Jasieńskiego w tytule książki Manggha. Promenades à travers le mond, l’art et les idées (Manggha. Wędrówki po świecie, sztuce i ideach), stało się jednym z licznych pseudonimów kolekcjonera. 2 Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne 13.06 2015 – 3.07 2016 Zabytki perskie: kobierce, kilimy i makaty, pasy jedwabne oraz elementy tradycyjnego ubioru, odsłonią przed widzami bogactwo barwnego świata Orientu. Feliks Jasieński zafascynował się nim podczas podróży po Bliskim Wschodzie, ale zbierał sztukę orientalną do ostatnich dni życia. W tej części wystawy warto zwrócić uwagę na „odkryty” przez Jasieńskiego na bazarze w Damaszku wspaniały płaszcz arabski, o którym pisał w swej książce Manggha. To właśnie w nim został uwieczniony na wspomnianym portrecie Leona Wyczółkowskiego. Pozostaje nam jeszcze wyjaśnienie tytułu wystawy: „Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne”. Wiersz Evviva l’arte! Kazimierza Przerwy-Tetmajera, popularyzujący hasło „Niech żyje sztuka!” stał się nieformalnym hymnem krakowskiej bohemy przełomu XIX i XX wieku, środowiska, które tak kochał i otaczał swoją opieką Feliks Jasieński. Inskrypcja na jego grobowcu na krakowskich Rakowicach zaczyna się od słów: „Sztukę ukochał, służył tylko sztuce, jej klejnoty najczystsze zgromadził i przekazał miastu temu”. (oprac. MB) 3 Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne 13.06 2015 – 3.07 2016 Informacje dla zwiedzających Wystawa „Niech żyje sztuka! Kolekcja Feliksa Jasieńskiego. Od Japonii do Europy. Rzeczy piękne i użyteczne” 13.06 2015 – 3.07 2016 Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie pl. Szczepański 9 Pon.: nieczynne Wt. – sob.: 10.00–18.00 Niedz.: 10.00–16.00 MNK Media: KATARZYNA BIK (695 981 817) [email protected] MARTA BOSAK (606 207 728) [email protected] Pliki do pobrania: SERWER ftp.mnk.pl UŻYTKOWNIK: media HASŁO: fCZRRtme6w Kuratorzy: Danuta Godyń, Bronisława Gumińska, Joanna Kowalska, Magdalena Laskowska, Beata Romanowicz Koordynator: Maria Grzywacz Aranżacja: Anna Bojarowicz Organizator: Muzeum Narodowe w Krakowie Patroni medialni: TVP Polonia, TVP Kultura, TVP Kraków, , Radio Kraków, Neewsweek Zwierciadło, Dziennik Polski, Spotkania z zabytkami, Karnet, O.pl, Artinfo, Local Life, www.kraków.pl, telewizja M, AMS, Onet.pl Mecenas Muzeum Narodowego w Krakowie: PZU Sponsor Kamienicy Szołayskich: Kärcher Spółka z o.o. Sponsor wystawy: EDF Polska S.A. 4