Opinie o mniejszości LGBT w polskim Internecie

Opinie o mniejszości LGBT w polskim Internecie

MarekTroszyński
OpinieomniejszościLGBTwpolskim
Internecie
Warszawa,luty2016
1
Spistreści.
Wstęp. .......................................................................................................................... 3
LGBTwbadaniachspołecznych .................................................................................... 3
BadaniaCBOS. ........................................................................................................... 3
Badanie Pew Research. ........................................................................................... 5
BadaniedlaFundacjiimS.Batorego .......................................................................... 6
Analizawpisówinternetowych...................................................................................... 9
Podsumowanie. ......................................................................................................... 15
2
Wstęp.
Raport „Opinie o mniejszości LGBT w polskim Internecie” jest jednym z sześciu
raportów badawczych powstałych w ramach projektu „Sieć tolerancji”. Zawiera
podsumowanie wyników badań społecznych, które uwzględniają opinie Polaków
dotyczące osób LGBT oraz analizę i ilościowe podsumowania wpisów internetowych,
którepojawiałysięwpolskimInternecieodmarcadosierpnia2015roku.
LGBTwbadaniachspołecznych
BadaniaCBOS.
W lutym 2013 roku CBOS przeprowadził badanie „Stosunek do praw gejów i lesbijek
orazdozwiązkówpartnerskich”.1
Według wyników tego badania tylko 12% Polaków uważa, że homoseksualizm jest
czymś normalnym. Ponad połowa (57%) uważa, że należy go tolerować, a 26%
dorosłych Polaków, że homoseksualizmu nie należy akceptować. Na postrzeganie
homoseksualizmuwpływakontaktzosobamitejorientacji.Zależnośćpokazujeponiższa
tabela.
Tabela1.Źródło:CBOS,BS/24/2013.
Jakwidzimy,wśródrespondentów,któreosobiścieznająosobyhomoseksualneznacznie
większy osetek odpowiadających deklaruje, że traktują homoseksualizm jako rzecz
1
„Stosunekdoprawgejówilesbijekorazdozwiązkówpartnerskich”,BS/24/2013,Warszawaluty2013;
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (273), 31 stycznia – 6 lutego 2013 roku, reprezentatywna
próbalosowadorosłychmieszkańcówPolski(N=1111).
2
CBOS, „Prawo a moralność – opinie o zachowaniach kontrowersyjnych społecznie”, komunikat nr
153/2014, Warszawa, listopad 2014. Badanie zrealizowana w ramach Badanie „Aktualne problemy i
3
całkowicie normalną. Znacząco mniej (jedynie 12% wobiec 31% wśród osób nie
znającychżadnegogejalublesbijki)odpowiadającychtwierdzi,żehomoseksualizmunie
możnatolerować.
Wyniki tego badania pokazują również, że większość Polaków (68%) nie akceptuje
małżeństwhomoseksualnych,a87%niezgadzasięnamożliwośćadoptowaniaprzeznie
dzieci. 35% badanych zgadza się na legalizację związków partnerskich niezależnie od
płci osób zainteresowanych ich zawarciem (czyli zarówno na związki hetero, jak i
homoseksualne), ponad połowa (53%) pozwala wyłącznie związki heteroseksualne, a
11% jest przeciwnikiem formalnych związków partnerskich, niezależnie od tego, czy
miałybyjezawieraćosobytejsamejczyróżnejpłci.
Zdecydowanawiększość(88%)zgadzasię,żeosobybędącewtakimzwiązkupowinny
mieć prawo do pochowania zmarłego partnera lub partnerki. 84% respondentów jest
również za tym, aby mogły one uzyskać informacje o stanie zdrowia partnera lub
partnerki oraz podejmować decyzje związane z ich leczeniem. Możliwość objęcia
partnera lub partnerki ubezpieczeniem zdrowotnym przyjmuje 75% ankietowanych.
Porównywalna grupa (72%) uważa, że ci, którzy pozostają w związkach partnerskich,
powinni mieć prawo do dziedziczenia po zmarłym partnerze/partnerce. W obu
przypadkach niemal co piąty badany (18%) wyraża sprzeciw. Dwie trzecie
respondentów (66%) akceptuje prawo do pobierania renty po zmarłym
partnerze/partnerce,ajednaczwarta(24%)niezgadzasięnanie.62%respondentów
opowiada się za możliwością wspólnego opodatkowania, ponad jedna czwarta zaś
(27%)zaliczasiędoprzeciwnikówtegoudogodnienia.
WartorównieżspojrzećnawynikiinnegobadaniazrealizowanegoprzezCBOS–„Prawo
amoralność–opinieozachowaniachkontrowersyjnychspołecznie”.2
CałysondażdotyczyłpostrzeganiaprzezPolakówzachowań,któremogązostaćuznane
za kontrowersyjne. W analizowanych sytuacjach znalazły się też działania dotyczące
osóbhomoseksualnych.
Uwzględniono dwie takie sytuacje: „dwie kobiety lesbijki prowadzą wspólnie
gospodarstwodomoweiwychowujądzieckojednejznich”oraz„dwóchmężczyzngejów
prowadziwspólniegospodarstwodomoweiwychowujedzieckozmarłejsiostryjednego
znich”.
56% respondentów odpowiedziało o sytuacji dwóch lesbijek, że mają do tego prawo,
52%udzieliłopodobnejodpowiedzidotyczącejsytuacjidwóchgejów.Wartospojrzećna
2
CBOS, „Prawo a moralność – opinie o zachowaniach kontrowersyjnych społecznie”, komunikat nr
153/2014, Warszawa, listopad 2014. Badanie zrealizowana w ramach Badanie „Aktualne problemy i
wydarzenia” (292) przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face) wspomaganych
komputerowo(CAPI)wdniach11–17września2014rokunaliczącej946osóbreprezentatywnejpróbie
losowejdorosłychmieszkańcówPolski.
4
porównanie odpowiedzi przyzwalających na takie zachowania z odpowiedziami
określającymidanezachowaniejako„właściwe”.Zestawieniezawieraponiższatabela:
Źródło:CBOS,komunikatnr153/2014.
Badanie Pew Research3.
To badanie, pochodzące z 2013 roku jest ważnym materiałem empirycznym ponieważ
pozwala porównać stosunek do homoseksualizmu w wielu krajach Europy i innych
kontynentów.
Wyniki badania pokazują, że odsetek osób, zgadzających się ze stwierdzeniem
„homoseksualność powinna być akceptowana społecznie” wynosi w Polsce 42% i jest
najniższy dla wszystkich krajów europejskich, w których realizowane było badanie za
wyjątkiem Federacji Rosyjskiej. Analogicznie, odsetek zwolenników przeciwnego
stwierdzenia jest najwyższy, ponownie z wyjątkiem Federacji Rosyjskiej. Badanie
przeprowadzononareprezentatywnychpróbach,zatemmożemypowiedzieć,żewśród
przebadanychspołeczeństwpoziomtolerancjiwobechomoseksualizmuwPolscenależy
donajniższych.Wynikiprezentujeponiższatabela:
3
Pew Research Center jest amerykańską organizacją non-profit, która dostaracza informacji o
ważnych kwestiach społecznych w skali całego globu, prowadzi międzynarodowe badania społeczne,
analizy przekazów medialnych, itp. Omawiane badanie zostało zrealizowane na wiosnę 2013, na
próbach narodowych. W Polsce była to badanie face-to-face, reprezentatywna próba dorosłych
Polaków, N=800.
5
Źródło:PewResearchGlobalAttitudesProjectSpring2013Topline.
BadaniedlaFundacjiimS.Batorego
MichałBilewicz,MartaMarchlewska,WiktorSoral,MikołajWiniewski,Mowanienawiści
Raportzbadańsondażowych,Fundacjaim.StefanaBatorego,Warszawa2014
Głównymcelembadaniabyło„całościoweopisaniespołecznegofunkcjonowaniamowy
nienawiściwPolsce”(s.8).
ZasadniczączęściąbadaniabyłsondażogólnopolskizrealizowanyprzezCBOS(marzec/
kwiecień 2014) na dwóch próbach – ogólnopolskiej (N=1007) osób 18+ oraz próbie
młodzieży(N=653)wwieku16-18lat.
Badaniepolegałonaprezentacji3zdań,odnoszącychsiędoposzczególnychmniejszości.
WprzypadkumniejszościLGBTbyłytonastępującestwierdzenia:
1.Brzydzęsiępedziów,sąwynaturzeniemczłowieczeństwa,powinnisięleczyć.
2.Przepraszamgejów,alewzbudzająwemnieorganiczne,naturalne,wpisanewmęskie
geny,obrzydzenie...
3. Rozumiem, że ktoś może mieć skłonności homoseksualne, to jest pewna ułomność,
słabość.[...]Alepedałów- działaczy,którzydążądoprzywilejówdlazwiązkówhomoi
adopcjidzieci,trzebazwalczać...
Wszystkie trzy przykłady były traktowane jako obraźliwe dla przedstawicieli
mniejszościLGBT.Najwięciejosóbuznałostwierdzenienr1zaobraźliwie,stwierdzenie
6
nr3,wktórympojawiasięelementracjonalizacjizaobraźliweuznało62%Polakówi
64%młodzieży.
Wykresnr1.Źródło:Bilewicziin.2014:78.
W podobny sposób kształtowały się rozkłady odpowiedzi, gdy badacze pytali o chęć
zakazanialubpublicznegoprzyzwolenianawskazanewypowiedzi.Toznaczy,zakazać
pierwszegotypuwypowiedzichce59%dorosłychPolakówi68%młodzieży,alejużw
przypadkuwypowiedzinr3teodsetkimalejądoodpowiednio45%i46%.
7
Wykresnr1.Źródło:Bilewicziin.2014:79.
8
Analizawpisówinternetowych.
Wpisy dotyczące osób LGBT zebrano wykorzystując usługę oferowaną przez firmę
Brand24. Usługa polega na monitorowaniu Internetu i zbieraniu fragmentów tekstów
zawierających wskazane słowa kluczowe. Monitorowane są następujące źródła
internetowe:
• facebook
• mikroblogi
• blogi
• forainternetowe
• newsy
• video
• foto.
Badanie zostało rozpoczęte 1 marca 2015 roku. Jako słowa kluczowe zostały wpisane
następującezwroty:
• gej,
• pedał,
• lesbijka,
• lesba.
Stosowanametodazbieraniatekstównierozróżniapomiędzysłowamipisanymimałąa
wielką literą, stąd nie było konieczności różnicowania słów kluczowych pod tym
względem. Pierwsze tygodnie badania traktowaliśmy jako test ustawień narzędzia,
przeglądając jedynie wyniki i oceniając skuteczność właściwego doboru fragmentów
internetowychwypowiedzi.
Od kwietnia 2015 do marca 2016 narzędzie zbierało wpisy, które zostały
zakwalifikowane do badania. Poniżej krótka analiza tematów podejmowanych we
wpisachodnoszącychsiędomniejszościLGBT.
Aby przeprowadzić tematyczną analizę tematów negatywnych wypowiedzi konieczne
jest zbudowanie właściwego klucza kodowego, czyli kategorii, do których będziemy
zaliczaćposzczególnewpisy.
W projekcie przyjęliśmy oddolną metodę budowy klucza kodowego, czyli koderzy
przeglądającprzykładowewpisypróbowalijegeneralizować,określając/nazywającza
pomocą krótkich haseł. Później hasła te były uzgadniane, ujednolicane i ponownie
wykorzystanedokodowania.
9
Pierwszym wnioskiem z analizy kodowania jest konieczność wydzielenia różnych
„funkcji”komunikatów,odnoszącychsiędomniejszościLGBT.Oczywiściekomplikujeto
analizy porównawcze z tekstami dotyczącymi innych mniejszości, jednak wydaje się
konieczne,żewzględunabardzoczęstewykorzystaniesłówokreślającychmniejszośćw
funkcjiinwektywy,zaktórąniestoijakiekolwiekodniesienietematyczne.
• opis neutralny (zawierający odniesienia do kontekstu wypowiedzi, dotyczący
określonegotematu),
• opis,byobrazić(grupę,osobę),
• tekstwfunkcjiinwektywy(niejestskierowanydokonkretnejgrupy/osoby)
• opis, którego celem jest wykpienie (stereotypów, przedstawicieli mniejszości,
itp.)
• opis,bypochwalić.
Uwzględniając powyższe funkcji wypowiedzi, włączyliśmy do analizy następujący
zestawkodów:
• polityka,
• autodefinicja,
• RobertBiedroń,
• seks,
• KościółKatolicki,
• dzieci
• syngej/córkalesbijka,
• sport,
• męskość,
• prawaLGBT,
• prawo,
• pedofilia.
Kolejnym krokiem było wylosowanie tekstów do kodowania, a następnie sam proces
kodowania, czyli przypisywanie kategorii kodowych do danego fragmentu tekstu. Do
procesukodowaniaianalizywykorzystaliśmyoprogramowanieAtlas.ti7.0.Usprawniło
to sam proces i pozwala na wykorzystanie zakodowanych treści w innych projektach
badawczych.
Analizatekstów.
Zacznijmyodprzyjrzeniasięwypowiedziompogrupowanymwedługfunkcji,jakąpełnią.
W pierwszej kolejności wypowiedzi neutralne. Stworzyliśmy tę kategorię, by odróżnić
wypowiedzi merytoryczne od wypowiedzi, których jedyną funkcją komunikacyjną jest
obrażenie, wykpienie, wyśmianie kogoś/ czegoś. Są to teksty, które relacjonują jakiś
fragment rzeczywistości, przywołując elementy związane z mniejszością LGBT jako
10
uzupełnienie,aniegłównytematwypowiedzi.NiekiedywątekLGBTprzewijasięwśród
wieluinnychelementówomawianychwdanymtekście.
„Stylizacjetegosłodziakaprzygotowujejejtata-gej”
„Jedengej-policjantuwiódłmężajednejdamyionaterazchcebybyłotakieprawonauKrainie
bydopolicjiniebraćgejów”
“Mieszkańcy Kłobuczek to prawdziwe indywidualności: żyją tu obok siebie lesbijka Agnieszka
Sothe i pobożna asystentka księdza (pisze mu kazania) Faustyna Abramek, jest proboszcz i
wikaryorazcałaplejadaparafian”
“Aha. Czyli jeżeli ktoś jest gejem, tylko to go definiuje. A tak w ramach edukacji polecam The
EllenDeGeneresShow,gdzieEllen(lesbijka)kpizewszystkiego.Takżezeswojejojczyzny”
Innymwariantemsąwypowiedzi,któreodwołująsiędostwierdzeństereotypowychlub
generalniesąnamysłemnadistotnościąorientacjiseksualnejwżyciupublicznym.
„Gejnajlepszymprzyjacielemkobiety”
“G****owieszotakichparach,jakwidzę.Jaakuratwiem,bomiałamztakowymistycznośćwiele
razy i obracam się w takim środowisku., a ty gadasz bzdury. Powtarzam, że tak jak w hetero
parach,taksamowhomomogąbyćzarównorelacjepartnerskie”
„czytoistotneczypedał?mam2koleżankilesawpracymamygeya,tonaprawdęnieważne,bo
liczysięczłowiekijegopasja!!!acicomyśląinaczejniechsięzastanowiąnadsobą!?”
“nierozumiemludziwynoszącychgejównapiedestał.gejtoteżczłowiekimożebyćnaprawdę
paskudny”
„Iwogóletojamamdentystkęlesbijkę”
„Byłafrancuskatenisistkailiderkaświatowegorankingu,AmelieMauresmo(36l.),w1999roku
podczaskonferencjinaAustralianOpenujawniła,żejestlesbijką”
Zupełnie inny kształt mają wypowiedzi, których intencją jest obrażenie innych. Często
brak w nich jakiegokolwiek przesłania merytorycznego, same nazwy mniejszości (np.
„pedał”)traktujesięjakośrodekobrażaniaosoby/instytucji.Coważniejsze,wzamyśle
autorów ten rodzaj wypowiedzi nie wymaga żadnego uzasadnienia – ani co do swej
prawdziwości, ani wytłumaczenia, w jakim kontekście zostało użyte słowo „pedał”.
Zatem mamy do czynienia z inwektywami, które nie przenoszą żadnych dodatkowych
treści.
„gdzie ten szczerbaty gej ??? pewnie razem ze szmelcem , tusekiem (pseudo OSCAR ) oraz
merkelkasiedzawbunkrzepodsiedzibaeurokolchozu”
„anaczeletegopisowskiegobagnaPEDAŁ”
Jak widzimy po przytoczonych powyżej cytatach, wypowiedzi obrażające odnoszą się
często do polityki i polityków. Najczęściej są to wypowiedzi adresowane wprost, do
konkretnego polityka. Wtedy właśnie, nazwy mniejszości są używane w funkcji
inwektyw.
11
Drugągrupą,wktórąnajczęściejwymierzonesąobraźliwekomentarzesąmłodziludzie,
nastolatkowie.Podobniejakwinnychkategoriach,częśćtychwypowiedziużywanazw
mniejszości (np. „padał”) jedynie w funkcji inwektych, część zaś odnosi się do osób
LGBT.
„Pedałwrurkachnapokaz!!!!!.NiechłopakaCiota”
„togejnapewno!idzwpi....poconagrywaszjakmaszprawiesamedislike”
„Młode dupodajki, bonusy begiece,, tacy fajni, kolorowi, dla nich kurwa piec, celebryci z neta
każdykurwaturbogej”
I jeszcze, jak w każdym przypadku gdy mówimy o obrażaniu konkretnych osób,
wypowiedzidotyczącelebrytów.
„PodstarzałypedałzTOKFMizeschizowanynauczyciel”
Dalej warto przystąpić do analizy tematycznej postów dotyczących mniejszości LGBT.
Prezentujemy teksty uporządkowane według kategorii kodowych, które przypisują
zebrane wypowiedzi do określonego tematu. Kolejność omawiania jest warunkowana
wielkościądanegozbioru,czylipopularnościątematu.Kategorienajrzadziejpojawiające
sięwanalizowanymzbiorzezostałypominięte.
Kod:polityka.
Jak zostało napisane powyżej, zestawienie polityki/ polityków z tematem mniejszości
LGBT ma najczęściej, w intencji autorów, charakter inwektyw, obrażenia konkretnej
osoby.
WkontekściepolitykikrajowejczęstopojawiająsięinformacjęoRobercieBiedroniuito
zarównowpozytywnym,jakinegatywnymkontekście.
„JaWampowiemtak:nieobchodzimnieczyPanBiedrońjemięsoczynieje,czyjesthomo-czy
heteroseksualny,wolipsyczykoty,prawąstronęłóżkaodlewej.Jeślibędziestartowałzagłosuję
naniego,ponieważwprzeciwieństwiedoosób”
„RobertBiedrońoddałkrewdlaposłaPiS.TerazZbigniewGirzyńskimówioBiedroniu:<<To...
Jeśli homoseksualista pomaga drugiemu człowiekowi, zawsze musi mieć w tym jakiś ukryty
cel>>”
Innym obszarem są te teksty, które określonym politykom przypisują wypowiedzi
homofobicznelubniechętnewzględemmniejszościLGBT.
„Dudatwierdzi,żekażdygejparadujepółnagi”
Kod:autodefinicja.
Pewnaczęśćtekstówtoautookreśleniaautorów,przypisująceichdomniejszościLGBT.
Część napisana jest prześmiewczo lub w konwencji żartu, część jest rzeczywistym
odniesieniemdoorientacjiseksualnej.Czasamisątoprostezdaniaoznajmujące,czasami
bardzo rozbudowane kwestie, gdzie orientacja seksualna stanowi jedynie dodatek do
innychporuszanychtematów.
12
„arianajesttakkurewskopieknawrozpuszczonychwlosach,jestemlesbij”
„Facetnawetgdyjestgejemtojestnadalfacetemitakpowiniensięzachowywać...aniejakbaba
malującasięczyniewiadomoco...tojużniejestgejtylkopedał...Iniemamnicdogejówbosam
nimjestemaledocholerysągranicektórych”
„Wśróduczestnikówwiosennejedycji„HellsKitchen–Piekielnakuchnia”(Polsat)znalazłasię
KatarzynaGaja,ujawnionalesbijka.\&quot;Jawogóległośnomówięotym,żejestemlesbijką.
Jestemjakajestemialbotoktoś”
„Azresztąitakjestemlesbijka”
Kod:Biedroń.
Robert Biedroń stał się na tyle rozpoznawalną osobą, politykiem z pierwszych stron
gazet,żewartooddzielnieprzeanalizowaćpostydotyczącetejosoby.Biedrońcałąswoją
karierę publiczną zrobił „z otwartą przyłbicą”, od początku jasno komunikując „jestem
gejem”. W ostatnich wyborach samorządowych wywalczył stanowisko prezydenta
Słupska,zdobytewotwartympojedynkuzinnymikandydatami.
„Moze być kurdipel...może być gej . może być każdy. ...byle bez takiej zawiści, msciwości,
zajadlości.Głupotyićwokow!!!!Najlepszynadziś..kandydattoROBERT.BIEDROŃ”
„JaWampowiemtak:nieobchodzimnieczyPanBiedrońjemięsoczynieje,czyjesthomo-czy
heteroseksualny,wolipsyczykoty,prawąstronęłóżkaodlewej.Jeślibędziestartowałzagłosuję
naniego,ponieważwprzeciwieństwiedoosób”
Kod:sex.
Pojawiają sięwpisy w formie wulgarnych nawiązań do seksu i seksualności. W tym
kontekścieczęstowspominanyjesthomoseksualizm.Drugirodzajwpisów,odnoszących
siędoseksualnościtoopinieiopisyosóbLGBT.
„Noboruchałeśsieznimistądwieszżegejipedał”
„Mojakochankatezchciałakupicwibratorbomyslałażejategopotrzebujeskorojestembi.Ale
odkiedyjestemzniajejpalcewzupelnoścomniezaspokajaja.Ajęzykdopełniacaslosci.Onalize
,piescitakzejuzwzyciuzadnychfacetów”
Kod:KościółKatolicki.
Teksty zakodowane w tej kategorii dotyczą przede wszystkim kwestii księży gejów.
Wpisysąpróbąobjaśniania,wjakisposóbKościółKatolickiradzisobieztąkwestią,jak
zmieniasięstanowiskoKKnaprzestrzenilat.
„kiedyśjakwkościeleznalazłsięgejczypedofilkościółzamiatalsprawępoddywanipilnował”
Kod:syn/córkahomoseksualny/a
Poanaliziekomentarzywidzimy,żejesttojedenzważniejszychtematówdyskusji.Jeśli
wyłączymyposty,którychcelemjestobrażenieosóbLGBT,totentematjestniedo
pominięcia.
13
„Smutnealedoscpowszechne.WPolsceczestonieliczysienicopróczposiadaniamężaidzieci.
Dla wielu matek córka lesbijka to w ogóle dziecko niepełnosprawne. I nie jest az tak bardzo
istotnejakimjestesczłowiekiem”
Kod:sport
Sportowcy, podobnie jak inni celebryci są tematem wielu postów obecnych w polskim
internecie.Ichżycieprywatnejestkomentowanerównieczęsto,jaksukcesyzawodowe.
Rzecz jasna, kwestia orientacji seksualnej budzi duże zainteresowanie fanów
poszczególnychsportowców,stądteżróżnorakiedoniesienianatentemat.
„Byłafrancuskatenisistkailiderkaświatowegorankingu,AmelieMauresmo(36l.),w1999roku
podczaskonferencjinaAustralianOpenujawniła,żejestlesbijką.”
14
Podsumowanie.
Podsumowującpowyższąanalizęwartopodkreślićkilkastwierdzeń:
•
znaczna część tekstów to inwektywy, teksty pisane by obrazić drugą osobę, nie
ma więc sensu analizowaćich pod względem tematu, sposobu przedstawiania,
itp.Wartonatomiastpotraktowaćwszystkietetekstyjakooddzielnąkategorię,
•
wiele wypowiedzi dotyczy ludzi znanych – sportowców, celebrytów, a przede
wszystkim polityków. To po raz kolejny pokazuje nam, że część analizowanych
wypowiedzi to raczej „wyzwiska” w kierunku znanych osób, niż merytoryczne
dyskusjezalubprzeciwosobomLGBT;
•
kiedy szukamy indywidualnych osób, które są wspominane w postach, to
widzimy przede wszystkim Roberta Biedronia. Co ciekawe, jego orientacja
seksualnaczęstoschodzinaplandalszywobecpostrzeganiagojakoskutecznego
polityka;
•
ważnewątkitematyczneodnosząsiędorealnychproblemówosóbLGBT,takich
jakkwestiaautodefinicji(częstopoprostucomingoutu),sytuacjirodzicówosób
LGBT,prawgejówilesbijek,itp.
•
wśród tylu analizowanych tekstów nie mogło zabraknąć tematyki Kościoła
Katolickiegoiproblemuksięży-gejów.Ważnymtematemjestzmianalubjejbrak
wpodejściuKKdotegozagadnienia.
15